Bestedingen Riviercruises Hoorn eindrapportage, 20 augustus 2014

Projectbureau Vrolijks, Breda Parkstraat 1B 4818 SJ Breda 076-5339850 [email protected] I www.vrolijks.nl

Bestedingen Riviercruises Hoorn eindrapportage, 20 augustus 2014 Onderzoek bestedingen riviercruises Hoorn, eindrapportage 20 augustus 2014, Projectbureau Vrolijks

Inhoudsopgave Hoofdonderwerp

pagina

onderdelen

Samenvatting

3

samenvatting van onderzoek en resultaten

Aanpak en sector

4

Vergelijking en ontwikkeling Feiten

7

Onderzoek

17

Totalen

22

onderzoek bestedingen riviercruises in Hoorn structuur van de sector, betrokkenen bij excursies schema structuur sector riviercruises vergelijkend onderzoek elders in Europa onderzoek ontwikkeling riviercruiseschepen feitelijk onderzoek naar de reserveringen, aanpak aantal reserveringen en capaciteit aankomsttijd en verblijfstijd in Hoorn reisduur en bestemmingen in combinatie met Hoorn andere bestemmingen tijdens de reis naar Hoorn herkomst, rederijen en boeking van excursies soorten excursies en resterende vrije tijd in Hoorn overzicht en conclusies vanuit feitenonderzoek veldonderzoek op locatie onder passagiers schepen, nationaliteiten en excursieprogramma scheepsaankomsten en bestedingen resultatenanalyse, veldonderzoek en vergelijking extrapolatie van resultaten, bestedingen in Hoorn

Excursies

24

Advies

26

Bijlagen

29

9

Inhoud

bestedingen aan excursies binnen en buiten Hoorn bestedingen excursies totaal en overige bestedingen conclusies onderzoek aanbevelingen reservering, tarief en stadstoerisme analyse excursie-aanbod en gebruik Holland Events bezoek aan Hoorn en bestedingspatroon per schip indruk van de stad Hoorn, wordcloud antwoorden waaraan werd geld uitgegeven, wordcloud antwoorden tips voor Hoorn, wordcloud antwoorden Gebruikte vragenlijst

Onderzoek bestedingen riviercruises Hoorn, eindrapportage 20 augustus 2014, Projectbureau Vrolijks

2

Samenvatting van onderzoek en resultaten De gemeente Hoorn wil meer inzicht in de bestedingen van riviercruiseschepen die de stad bezoeken en de economische impact daarvan op de stad. Het onderzoek is in het voorjaar van 2014 uitgevoerd en kent drie belangrijke peilers.

Samenvattinng

In een literatuuronderzoek met interviews zijn de ontwikkelingen in de riviercruisemarkt in beeld gebracht. De sector groeit en heeft dit ondanks de economische crisis ook de afgelopen jaren gedaan. De schepen worden groter en de Europese vloot groeit met ruim 10% per jaar. Ook de komende jaren zal deze groei doorzetten, gezien de schepen in aanbouw voor de Europese riviercruisemarkt. Om inzicht te krijgen in de schepen in Hoorn is de reserveringenlijst voor 2014 geanalyseerd. Per december 2013 waren er 446 aankomsten gereserveerd met een sterk zwaartepunt in het voorjaar. Gemiddeld blijven de schepen 12,5 uur in Hoorn waarvan 9 uren gedurende de dag. Er worden op deze manier 60.000 passagiers verwacht. Op basis van scheepsnaam en rederij zijn online en offline programma’s verzameld. Zo werd inzicht verkregen in excursieprogramma’s en andere bestemmingen tijdens de reis. Gasten boeken deels hun excursies inclusief en vooraf, maar er blijft voor veel passagiers in potentie voldoende tijd over om zelf Hoorn te bezoeken. Als excursie is de stadswandeling Hoorn het populairst.

siast over hun bezoek aan Hoorn en nemen veelal de gelegenheid aan om zelfstandig de stad in te gaan. De tijd in Hoorn en vrije tijd binnen het programma is daarvoor bepalend. Als zij de stad bezoeken besteden zij ook in veel gevallen geld. De winkelbestedingen zijn daarbij belangrijker dan de horecabestedingen. Nationaliteit en soort schip of aankomst blijkt invloed te hebben op de gemiddelde bestedingen. Gemiddelde bestedingen per koppel variëren van niets tot ruim € 60. Herberekend over het totaal aantal passagiers en per passagier is een gemiddelde besteding berekend van ruim € 11,- pp. Na extrapolatie op basis van soorten aankomsten levert dit voor de stad een bedrag op van circa € 600.000,- aan individuele bestedingen in de stad. De excursies zijn nog eens goed voor circa € 400.000. Daar komen havengelden, eventuele (sporadische) bevoorrading en bestedingen van personeel bij. Bovendien zorgen de 60.000 passagiers voor levendigheid en naamsbekendheid. De bestedingen en bestedingsmogelijkheden zijn sterk verschillend per soort aankomst. Hoorn kan met haar reserveringsbeleid en prijsbeleid zoeken naar een optimale mix van soorten aankomsten en schepen om zo de meerwaarde voor de stad te maximaliseren.

Op basis van de aankomsten is een planning gemaakt voor veldonderzoek waarbij 10 representatieve aankomsten zijn geselecteerd gedurende 8 verschillende dagdelen. Er zijn 312 mensen gesproken in het veldonderzoek. Zij zijn zeer enthou-


3

Onderzoek bestedingen riviercruises in Hoorn

Aanpak

Vooraf Bij het opstellen van de Havenvisie voor de gemeente Hoorn is geconstateerd dat de riviercruisemarkt een belangrijke groeimarkt is. Hoorn is in toenemende mate een bestemming voor deze schepen. De gemeente wil graag weten of zij al dan niet moet inspelen op deze markt. Bij bespreking van de voorstellen bleek dat er meer informatie nodig is over de schepen, de rederijen, het gedrag van de bezoekers en de inkomsten die het oplevert voor de stad. Om die reden is voorgesteld een aanvullend onderzoek te doen naar de economische effecten van riviercruiseschepen voor Hoorn. Zo kan een beter beeld ontstaan over de meerwaarde voor Hoorn. Fasering onderzoek Het onderzoek kent vier bouwstenen Interviews met stakeholders voor meer inzicht in de structuur van de sector en de bestedingen Vergelijkend onderzoek elders naar economische impact Feitelijk onderzoek in Hoorn naar aankomsten en programma’s Steekproefonderzoek in Hoorn naar bestedingen en gedrag van bezoekers (312 mensen gesproken)

De Europese riviercruisemarkt groeit in schepen met ongeveer 10 % per jaar en in aantal passagiers met 15% per jaar, ook tijdens de afgelopen economische recessie. In 2013 werden er 28 nieuwe schepen in Europa in de vaart genomen. Deze waren allemaal 135 meter lang en hebben daarmee een capaciteit van meer dan de 150 passagiers Schepen worden luxer en groter, het voorzieningenniveau is aanzienlijk en wordt steeds vaker uitgebreid met sport en recreatievoorzieningen. Rederijen zoeken nieuwe bestemmingen en onderscheidende programma’s met het oog op het grote aantal repeaters onder de gasten De doelgroep van de riviercruiseschepen verjongt, steeds meer mensen ontdekken het gemak van een ‘varende hotelkamer’ Daarmee verandert ook het publiek voor de toekomst, dat zelf goed in staat is toeristische bestemmingen te bezoeken en haar weg te vinden. De afhankelijkheid van excursies om een stad te bezichtigen zal dalen. Een soortgelijke trend vond eerder plaats voor de zeecruises en is nog steeds aan de gang. Kleinere schepen worden vaker ingezet als special interest schip, bijvoorbeeld in combinatie met fietsen, themabezoeken of cursussen aan boord

Trends en ontwikkelingen De riviercruisemarkt is sterk in ontwikkeling. Per jaar groeit het aantal schepen, de capaciteit van de schepen en de aankomsten per stad. In het kader van het onderzoek zijn interviews gehouden met enkele stakeholders om inzicht te krijgen op trends en ontwikkelingen. Onderstaand een korte samenvatting.


4

Structuur van de sector, betrokkenen bij excursies Structuur van de sector De riviercruisemarkt is zeer veelzijdig en zit gecompliceerd in elkaar. Er zijn een groot aantal betrokken partijen die ieder een andere rol hebben in de totstandkoming van een vaarvakantie aan boord van een schip en de activiteiten die de passagiers tijdens de reis ondernemen. In onderstaande korte toelichting en schema wordt op een vereenvoudigde wijze de globale structuur van de sector uiteen gezet.

Sector

Toelichting excursieprogramma’s De gast kan zijn reis boeken bij een reisbureau, direct bij een (algemene) touroperator, direct bij een gespecialiseerde touroperator of direct bij de rederij Het schip kan door de eigenaar zelf geëxploiteerd worden, maar kan ook aan een rederij of touroperator verhuurd worden. In dat geval is er sprake van chartering. Soms worden ligplaatsen dus gereserveerd door touroperators, soms door rederijen en soms door eigenaren van schepen of hun kapiteins Voor het excursieprogramma dat wordt aangeboden zijn meerdere modellen beschikbaar Het excursiepakket is inclusief bij de gehele reissom De excursies kunnen vooraf als pakket worden geboekt bij het afsluiten van de reis De excursies kunnen worden afgenomen bij de reisorganisatie of rederij aan boord

Voor een stad of toeristische bestemming die excursies aanbiedt zijn er verder meerdere zakelijke partners mogelijk: De rederij of reisorganisatie aan boord boekt tijdens de vaart de excursies De rederij of reisorganisatie heeft vooraf alle excursies geboekt (pakketten en allinclusive) De rederij of reisorganisatie heeft een eigen excursiemanager die de gasten begeleidt bij hun toeristisch bezoek De organisatie van een excursie ter plaatse wordt op verschillende manieren georganiseerd: De VVV of promotie-organisatie biedt haar pakket en service aan bij rederijen, touroperators, excursiemanagers of gasten Een attractie biedt haar diensten aan bij rederijen, touroperators, excursiemanagers of gasten en regelt eventueel ook aanvullende diensten als horeca en vervoer Een inkomend touroperator biedt maatwerk excursies aan bij de rederijen, touroperators, excursiemanagers en gasten Verschillende partijen zijn dus betrokken bij de organisatie van excursies en de boeking en organisatie ontstaat ‘getrapt’.


5

Schema structuur sector riviercruises

Sector


6

Vergelijkend onderzoek elders in Europa

Vergelijking

Er is maar weinig onderzoek gedaan in Nederland naar de economische effecten van de riviercruisesector. Bij deze onderzoeken zijn verschillende onderzoeksmethoden gebruikt en soms zijn belangrijke aannames gedaan. Het is niet duidelijk of de uitgaven die worden berekend als resultaat van het onderzoek de uitgaven per stel of per gast zijn. De ruwe data van de onderzoeken zijn niet meer te achterhalen. Veelal reizen mensen op deze schepen als koppel en zien zij hun uitgaven ook als gezamenlijke uitgave. In het onderzoek voor Hoorn willen we komen tot een totaalraming en hebben we de resultaten daarop herberekend.

Onderzoek economische impact riviercruise en motorchartervaart in Noord Holland In 2012 werd in opdracht van Amsterdam Cruise Port onderzoek gedaan naar de bestedingen. Er werden op verschillende plaatsen interviews afgenomen onder riviercruisegasten. Het leeuwendeel werd in Amsterdam bevraagd. Hieruit kwamen bestedingen naar voren van ca. € 55 per respondent, exclusief bestedingen aan excursies. Onduidelijk is of hierbij gecorrigeerd is op uitgaven door koppels, die in een interview hun gezamenlijke uitgaven zullen noemen (aanname). De ruwe data waren niet voor nadere analyse beschikbaar

De uitkomsten van andere onderzoeken zijn dus niet goed vergelijkbaar met de uitgebreidere aanpak waarvoor in Hoorn gekozen is. In een onderzoek in Bremerhaven wordt een inschatting gemaakt van een besteding inclusief excursies van ca. € 50,- per dag. Een onderzoek van het Bureau Rijn en Binnenvaart maakt een schatting van de bestedingen door de vergelijking met hotel en bungalowgasten te maken. Op basis daarvan wordt een schatting gemaakt van € 44,- per persoon per dag, inclusief ter plaatse geboekte excursies. Deze resultaten zijn alleen indicatief.

De onderverdeling is vooral interessant.

Bestedingen verdeling onderzoek ACP 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0%

In de regio Noord-Holland is in 2012 een onderzoek uitgevoerd waarvan we de resultaten beknopt hebben opgenomen ter vergelijking.


7

Onderzoek ontwikkeling riviercruiseschepen

Het aantal schepen groeit, het aantal bedden groeit nog harder. In onderstaande grafiek is deze ontwikkeling te lezen. In 10 jaar tijd groeide het aantal schepen in Europa van 164 naar 265, de beddencapaciteit van de gezamenlijke Europese schepen groeide met 84%. Het gemiddeld aantal bedden van de totale vloot per schip bedraagt in 2013 150 bedden. Dat komt overeen met de gemiddelde capaciteit van de schepen die Hoorn aandoen. Hoorn trekt dus een doorsnede van de vloot aan.

De groei zet zich in de toekomst voort. Het onderzoek van Hader en Hader brengt voor 2014 32 nieuwe schepen in beeld. Dit is het grootste aantal nieuwe schepen per jaar ooit in de vaart genomen. Het Amerikaanse Viking groeit als rederij het snelste met maar liefst 14 schepen in bestelling voor 2014 en 10 geleverd in 2013. Viking komt met diverse schepen zeer regelmatig naar Hoorn. Ook voor 2015 brengt een recente update van het onderzoek alweer 28 schepen voor de Europese markt in kaart die in bestelling staan. Het einde van de groei is nog niet in zicht.

30

1000

0

0 Nieuwe schepen

2014

5

2013

2000

2012

10

2011

3000

2010

15

2009

4000

2008

20

2007

5000

2005

Aantal bedden x100

6000

25

2004

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

400 350 300 250 200 150 100 50 0

Aantal Schepen

Nieuwe capaciteit schepen + bedden

2006

Aantal schepen + aantal bedden

2005

Marktgroei en omzetgroei De onderzoekers hebben vanuit diverse bronnen ook gegevens over passagiersaantallen en omzetniveaus kunnen achterhalen: Het aantal passagiers groeit met 15% ten opzichte van het aantal schepen met 12% De passagiersaantallen houden gelijke tred met de groei van de beddencapaciteit en de bezetting blijft dus onverminderd hoog. Van Rederij Nick Tours met 26 schepen zijn omzetcijfers bekend en passagiersaantallen. De omzet per passagier varieert tussen de € 1000 en € 1400,- per reis Van rederij Arosa met 11 schepen zijn deze gegevens ook bekend. De omzet per passagier stijgt en is momenteel rond de € 1.050 per passagier per reis. Bij deze omzet zullen voor een deel ook bestedingen aan begeleide excursies zijn opgenomen, naast de reis en verzorging.

De ontwikkeling van grotere schepen lijkt zich voort te zetten of zelfs te versnellen. In onderstaande grafiek is in blauw het aantal nieuwe schepen en in de rode lijn het aantal bedden. Het gemiddelde aantal bedden per schip steeg voor nieuwe schepen naar circa 170. Deze trend lijkt aan te houden.

2004

Ontwikkeling

In Duitsland zijn Arnulf en Ulrich Hader specialisten op het gebied van riviercruiseschepen in de wereld. Zij houden een compleet bestand bij van alle in de vaart genomen schepen en hebben in 2013 een totaalrapport gepresenteerd. Voor Hoorn zijn er een aantal belangrijke ontwikkelingen te melden.

Nieuwe bedden

Links het aantal schepen, rechts het aantal bedden


8

Feitelijk onderzoek naar de reserveringen, aanpak Doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in de bestedingen als gevolg van de riviercruiseaankomsten in Hoorn. Daarbij zijn de aankomsten en schepen bepalend. Om inzicht te krijgen in de totale omvang van de aankomsten en effecten is een totaalanalyse gemaakt. Hierdoor zijn tellingen en interpretaties robuust en feitelijk aan aard.

Feiten

Reserveringenlijst In december 2013 is de reserveringenlijst van de havenmeester van Hoorn gebruikt als bron voor seizoen 2014. De schepen reserveren doorgaans hun ligplaats lang van te voren. Ervaring leert dat de aankomsten nog wel wat verschuiven, dat er wat schepen annuleren, omboeken of bij komen, deze lijst is een momentopname maar een solide basis voor analyse. Van de schepen is op dat moment bekend: De scheepsnaam De lengte van het schip De aankomstdag en tijd De vertrekdag en tijd Op de reserveringenlijst (van december 2013) zijn voor seizoen 2014 446 aankomsten ingeboekt. Deze zijn in het feitelijk onderzoek betrokken. Het aantal aankomsten in het voorjaar van 2014 blijkt lager te zijn. Op basis van de scheepsnaam is voorts het schip en de capaciteit aan passagiers te achterhalen. Deze is voor alle schepen bekend. De geplande aankomsttijd, vertrektijd en verblijfstijd zijn voor bijna alle schepen bekend. Tweede stap in de feitelijke analyse is het onderzoek naar programma’s, doelgroepen, excursies en reisschema. Voor alle aankomsten en scheepsnamen is online en in reisgidsen onderzoek gedaan naar het programma van deze schepen. Daarbij is gekeken naar: De route

De voertaal De rederij De reisdata De duur van de reis De verblijfsduur in Hoorn De pensionvorm De reisorganisaties De ingeplande excursies De vraag of excursies inclusief zijn De aangeboden excursies in Hoorn De vrije tijd in Hoorn Bijzonderheden De (niet altijd complete) gegevens zijn van ca 246 scheepsaankomsten herleid uit touroperatorprogramma’s en reisprogramma’s . Van de overige 200 reserveringen zijn alleen scheepsnaam, lengte, capaciteit en meestal aankomst en vertrekmoment bekend. Onderzocht is in hoeverre de schepen en aankomsten voor deze schepen vergelijkbaar zijn met de schepen waarvan programma’s geanalyseerd zijn. Dit geeft het volgende beeld: Schepen waarvan de programma’s online zijn gevonden zijn, zijn over het algemeen langer en hebben meer capaciteit aan boord De schepen waarvan de programma’s bekend zijn gaan vaker ergens in de nacht op weg naar hun volgende bestemming De resultaten van de 246 verwerkte schepen zijn dus niet helemaal te extrapoleren naar alle aankomsten maar geven een zeer goed beeld. Aanvullend is gekeken naar de verschillen tussen kleinere en grotere schepen. Daaruit blijkt dat kleinere schepen vaker fietsen vanuit Hoorn en grotere schepen vaker een excursieprogramma doen. Aangenomen kan worden dat de kleinere schepen buiten het onderzoek niet vaker dan de onderzochte schepen een all inclusive excursieprogramma aangeboden krijgen.


9

Aantal reserveringen en capaciteit Aantal reserveringen en schepen. Voor 2014 werden er in Hoorn ca 446 reserveringen gemaakt. Het betreft 116 verschillende schepen. Schepen komen dus gemiddeld 4 keer naar Hoorn. Diverse schepen komen maar één keer, drie schepen doen Hoorn in hun programma meer dan 25 keer aan.

Feiten

De schepen kennen verschillende lengtes. Het aantal grote schepen zal steeds verder groeien. Nagenoeg alle schepen die voor deze markt nieuw worden gebouwd hebben een lengte van 135 meter. Dat is langer dan op dit moment de gemiddelde scheepslengte is. Hierdoor stijgt de capaciteit per aankomst.

Capaciteit schepen De schepen variëren in capaciteit van 50 tot 230 passagiers. Gemiddeld hebben de schepen een capaciteit van 150 passagiers. Alle reserveringen samen zijn goed voor een maximaal passagiersaantal van 67.000 aan Hoorn, als alle schepen volledig bezet zijn. De bezettingsgraad van de schepen is doorgaans zeer hoog, er is sprake van een nagenoeg volledige hutbezetting en een hoge bedbezetting (bij bezetting twee persoon per hut). De gemiddelde passagiersaantallen per schip ramen wij op 135, de totale aantallen passagiers aan Hoorn op 60.000 (90% bedbezetting). De capaciteiten zijn als volgt verdeeld:

Scheepslengte

Capaciteit schepen

40%

30%

35%

25%

30%

20%

25%

15%

20%

10%

15%

5%

10%

0%

5% 0% t/m 80 m 81‐100 m 101‐120 m >120 m


10

Aankomsttijd en verblijfstijd in Hoorn Dagen van de week De verdeling over de dagen van de week dat de schepen aankomen in Hoorn geeft het volgende beeld:

Dag van aankomst 25%

Belangrijk is het tijdstip dat de mensen in Hoorn zijn. De aankomsttijd en vertrektijd is bekend voor alle schepen. Op basis daarvan is een telling gemaakt van het totaal aantal uren verdeeld in categorieën. Er is onderscheid gemaakt tussen verblijfstijd gedurende de dag en de nacht.

20% 15%

Feiten

Verblijfstijd Gemiddeld zijn de schepen 12,5 uren in Hoorn. Indien we de gemiddelde verblijfstijd in Hoorn vermenigvuldigen met het aantal aankomsten dan zijn er in totaal 5575 scheepsuren in Hoorn. Als we dat vermenigvuldigen met het gemiddeld aantal passagiers (bezetting 90%), dan zijn er in totaal ca. 750.000 passagiersuren in Hoorn.

10% 5% 0% ma

di

wo

do

vr

za

zo

Gemiddeld blijven schepen 12,5 uur in Hoorn aan de kade liggen waarvan gemiddeld bijna 9 uur tussen 08.00 uur en 24.00 uur, de uren dat bestedingen plaats kunnen vinden. Totaal zijn er ca. 540.000 uren te besteden gedurende de dag.

Verblijftijd in uren

Aankomsttijd

30%

60%

25%

50% 40%

20%

30%

15%

20%

10%

10%

5%

0%

0% < 4 uur 4‐8 uur 8‐12 12‐16 16‐20 > 20 uur uur uur uur


11

Reisduur en bestemmingen in combinatie met Hoorn De routes die gevaren worden verschillen sterk. Over het algemeen worden er forse afstanden afgelegd. Op de kaart zijn de vaargebieden globaal opgenomen. Deze overlappen elkaar. Reizen van langer dan een week combineren vaak bestemmingen uit Duitsland en Vlaanderen met Nederlandse steden. Kortere reizen blijven wat meer in de regio. Er zijn ook langere reizen die in de regio blijven, dit zijn veelal fietsreizen waar ook van bestemming naar bestemming gefietst kan worden.

Feiten Reis en routes De duur van de reis is gemiddeld 8 dagen. Er is sprake van korte en langere reizen

Aantal reisdagen 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 3

4

5

6

7

8

9

Amsterdam is in alle reizen een bestemming. Steeds vaker wordt Amsterdam gebruikt als start of eindpunt waardoor hier enkele dagen vooraf of na afloop van de riviercruisevakantie doorgebracht kan worden (zogenaamde pre- en postpakketten met hotelovernachtingen en excursies). Hierdoor wordt de capaciteit van het schip (nog) beter benut. Het schip ligt minder in Amsterdam en kan meer steden aandoen, terwijl Amsterdam een prominent onderdeel van de vakantie blijft.

10 11 12 Globale vaargebieden binnen de bovenstaande cirkels, 6 tot 12 steden per reis

12 Onderzoek bestedingen riviercruises Hoorn, eindrapportage 20 augustus 2014, Projectbureau Vrolijks

Andere bestemmingen tijdens de reis naar Hoorn Vanuit de reisprogramma’s van cruises die ook in Hoorn komen zijn andere bestemmingen gefilterd. Van 246 reserveringen bleek het mogelijk deze gegevens te achterhalen. Niet bij alle reisbeschrijvingen worden alle bestemmingen vermeld. Om een beeld te geven van veelvoorkomende bestemmingen en (andere) bestemmingen in de regio zijn deze in bijgaand overzicht uitgewerkt.

Feiten

Amsterdam is bijna altijd een bestemming, maar ook Antwerpen, Gent en Rotterdam zijn belangrijke aanvullende bestemmingen. In de regio zijn verder Enkhuizen en Volendam vaak bezochte havens. Kijkend naar de andere bestemmingen valt op dat Hoorn als kleine Hollandse stad belangrijk lijkt in programma’s met grote steden die mogelijk de attractiewaarde van de cruise een gezicht geven. Steden als Gent, Antwerpen en Amsterdam zijn de reden waarom mensen deze cruise willen maken. Hoorn is een soort ’nevenbestemming’. Tussen deze grote steden kan Hoorn zich nadrukkelijk profileren als historische kleine en overzichtelijke stad, geschikt voor bezoek op eigen gelegenheid zonder excursie, aanvullend vervoer of gids.

Bestemmingen riviercruises Volendam Utrecht Rotterdam Nijmegen Medemblik Lelystad Kampen Harlingen Gent Enkhuizen Dordrecht Arnhem Antwerpen Amsterdam Hoorn 0

100

200

300

Steden in reisprogramma’s, aantal keer genoemd


13

Herkomst, rederijen en boeking van excursies Voertaal aan boord De voertaal aan boord is deels bekend en deels niet bekend. Duits is vaak de eerste of tweede taal. Op ca 55% van de schepen wordt (ook) Duits gesproken, op 30% van de schepen (ook) Engels. Nederlands wordt op ca 10% van de schepen als eerste voertaal gehanteerd.

Seizoen In onderstaand schema is het verloop van het seizoen zichtbaar.

Excursies Sterk bepalend voor de mate waarin er extra bestedingen zijn is het aantal excursies dat wordt aangeboden, de manier waarop deze worden aangeboden en de bestemming van de excursie. In het feitelijk onderzoek is van 246 scheepsaankomsten achterhaald op welke wijze excursies worden aangeboden. Er is onderscheid tussen excursies die bij de reis inbegrepen zijn voor alle passagiers, excursies die als pakket vooraf worden geboekt bij het boeken van de reis en excursies die aan boord kunnen worden geboekt. Dit geeft het volgende beeld:

Seizoenspatroon aankomsten

Excursies inclusief bij reis

50%

35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

40% 30% 20% 10%

dec.

nov.

okt.

sep.

aug.

jul.

jun.

mei.

apr.

mrt.

feb.

0%

jan.

Feiten

Rederijen De reizen die werden gevonden worden verzorgd door 22 verschillende rederijen, grotendeels buitenlandse partijen. Deze rederijen charteren de schepen van eigenaren of varen deze voor eigen rekening en risico (bezit). Soms verzorgen zij ook reizen voor touroperators die de reizen aanbieden aan gasten. Er werden in het onderzoek 33 verschillende reisaanbieders gevonden die reizen naar Hoorn aanbieden. Hierbij is enige overlap, enkele rederijen bieden zelf reizen aan.

Pension aan boord De schepen varen van stad naar stad en hebben naast hotelkamers ook restaurants en bars aan boord. Nagenoeg alle schepen bieden volpension aan. Dat wil zeggen dat alle maaltijden voor de gasten bij de prijs van de reis zijn inbegrepen.


14

Soorten excursies en resterende vrije tijd in Hoorn Excursies in Hoorn en daarbuiten Vanuit de analyse is bekeken in hoeverre er in de reisprogramma’s excursies zijn opgenomen wanneer het schip afgemeerd ligt in Hoorn. Dit is in ca 50% van de reisbeschrijvingen het geval.

Feiten

Hieruit blijkt dat de excursies die standaard worden aangeboden en die zijn opgenomen in de reis programma’s voor het grootste deel worden doorgebracht in Hoorn. In de meeste gevallen gaat het om een stadswandeling of stadsbezichtiging. Daarnaast is fietsen een belangrijke activiteit. Er worden in de pakketten maar beperkt excursies aangeboden naar bestemmingen buiten Hoorn. Mogelijk worden er nog excursies los aan boord geboekt. Over de boekingen die op deze manier worden gedaan zijn geen gegevens bekend. In het doen van excursies werd wel inzicht verkregen via het veldonderzoek (zie verder) Resterende vrije tijd in Hoorn

excusies in programma beschreven

Er is bekeken of duidelijk blijkt uit de dagpgramma’s in hoeverre er vrije tijd beschikbaar is voor de gasten. Uitgaande van een volpension verzorging (dus eten aan boord) en diverse excursies is het relevant te weten in hoeverre er dan nog tijd over is om Hoorn op eigen gelegenheid te bezoeken. In een aantal gevallen is dit afhankelijk van de vraag of men deelneemt aan excursies. Indien men dit doet is er vaak nog steeds (voldoende) tijd over om Hoorn te bezoeken. Een stadswandeling duurt veelal 1,5 uur en met de gemiddelde verblijfstijd in Hoorn zou er dan nog voldoende tijd over zijn. In onderstaande grafiek is een schatting gemaakt van het aantal passagiers dat deelneemt aan een stadswandeling (rood) en aan een excursie, veelal buiten Hoorn (blauw). Na aftrek van de tijd voor eten en slapen blijft er dan nog voor veel passagiers voldoende tijd over. Een exacte becijfering is op basis van de verzamelde gegevens niet te maken.

schatting

70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%


15

Overzicht en conclusies vanuit feitenonderzoek De riviercruisemarkt is aanzienlijk voor Hoorn. Er zijn voor 2014 446 reserveringen gemaakt. Daarvan zijn van 246 reizen de reisbeschrijvingen online of in reisprogramma’s gevonden. Op basis daarvan is het mogelijk een goed inzicht te krijgen in de bezoekende schepen en reizen aan Hoorn. Het gaat om 116 verschillende schepen, met gemiddeld 150 passagiers aan boord. Samen brengen zij met een geschatte bedbezetting van 90% 60.000 gasten naar Hoorn.

Feiten

De schepen blijven gemiddeld 12,5 uren in Hoorn waarvan 9 uur tijdens de dag en avond. Dat is goed voor 550.000 passagiersuren in Hoorn gedurende de dag en avond. Dit is potentieel een aanzienlijke hoeveelheid tijd om geld te besteden in de stad.

Rondleidingen in Hoorn zijn veruit favoriet, met 63% van de in het programma genoemde excursies. Fietsen is ook populair, veel fietsboten bieden mogelijkheden om een deeltraject te fietsen en er worden fietstochten als excursie aangeboden. Excursies naar bestemmingen buiten Hoorn zijn vaak niet opgenomen in het programma vooraf, maar worden wel gemaakt. Dit is onder meer gebleken bij het veldonderzoek. Excursies zijn een belangrijk onderdeel van een riviercruise en kennen een grote deelname. Niettemin is er voor het leeuwendeel van de passagiers nog voldoende tijd om op eigen gelegenheid Hoorn te verkennen. De aanlegtijd in Hoorn laat voor de meeste passagiers een dergelijk bezoek en bijbehorende bestedingen ruimschoots toe.

De schepen werken nagenoeg allemaal met een volpension formule, er worden drie maaltijden per dag aan boord geserveerd. Er zijn maar weinig schepen waar ook drank en kleine snacks inclusief zijn. Eventuele horecabestedingen in de stad zullen naar alle waarschijnlijkheid eerder gaan om drank en snacks dan om maaltijden. Van de reserveringen waarvan het reisprogramma volledig te achterhalen was werd in 16% van de gevallen een reis inclusief excursies aangeboden en bij 21% was het mogelijk een excursiepakket vooraf te boeken. 23% biedt (ook) excursies aan die aan boord te boeken zijn. Er kan overlap in de gegevens zitten. Soms is een deel van de excursies inclusief en deel op basis van bijboekingen aan boord.


16

Veldonderzoek op locatie onder passagiers Het feitenonderzoek heeft een database opgeleverd van reserveringen en soorten reizen die Hoorn als bestemming aandoen. Daarmee zijn kwantitatieve gegevens beschikbaar gekomen die in deze rapportage zijn verwerkt. Daarmee is ook goed zicht ontstaan op de soorten reserveringen en aankomsttijden. Op basis hiervan is een selectie te maken van scheepsaankomsten die met elkaar een goed beeld geven van de riviercruise aankomsten in Hoorn gedurende het seizoen.

Onderzoek

Onderzoeksdagen Voor het veldonderzoek werd op 10, 11 en 17 april gedurende in totaal 8 dagdelen onderzoek gedaan onder de passagiers. Deze data zijn geselecteerd omdat: Er op deze dagen veel schepen in Hoorn zijn Er op deze dagen zeer verschillende schepen in Hoorn zijn, die kort of lang komen, wel of geen excursiepakket aanbieden en wel of geen vrije tijd hebben in Hoorn Het 10 verschillende schepen zijn Van 6 verschillende rederijen Met verschillende nationaliteiten aan boord Analyse van de database geeft aan dat deze schepen gezamenlijk een representatief beeld geven van de verschillende soorten aankomsten in Hoorn. Vragenlijst De complete vragenlijst in het Nederlands is opgenomen in de bijlagen. Enkele zijn: Wat vindt u van Hoorn en de aanlegplaats? Hebt u een excursie gemaakt? Van tevoren geboekt of aan boord van het schip? Facultatief of inclusief? Waar ging de excursie heen? Hebt u Hoorn bezocht? Zelfstandig? Wat gedaan? Aantal uren? Bestedingen? Waaraan?

Wat zou Hoorn kunnen verbeteren om het nog beter te organiseren. De vragenlijst was beschikbaar in het Duits, Engels en Nederlands en is ter plaatse ook vertaald en afgenomen in de franse taal Ervaringen Tijdens het enquêteren was het telkens droog en zonnig of licht bewolkt, hoewel soms wat koud. De aanloop van mensen was sterk wisselend. Er is gekozen voor het houden van enquêtes wanneer gasten terug aan boord gaan. Soms hadden zij dan haast, soms juist alle tijd. Er is een duidelijk groepspatroon, mensen ondernemen per schip min of meer op dezelfde wijze hun bezoek aan Hoorn. Daardoor gaan ze allemaal min of meer gelijktijdig van boord en ook weer aan boord. Er is een forse golfbeweging. De passagiers reizen vaak als koppel, of bezoeken als koppel de stad, soms ook in groepjes. Mensen zijn vaak als stel geïnterviewd en op die wijze verwerkt. Daarom zijn de uitgaven ook vaak per koppel weergegeven. Stimulering deelname Mensen waren op zich bereid mee te werken, maar soms ook achterdochtig of behoudend. Een give away in de vorm van een houten tulp voor deelnemers en een mogelijk fotomoment met kaasdragers heeft de deelname gestimuleerd waardoor er een goede steekproef mogelijk bleek. Tijdens de onderzoeksperiode hebben we 312 mensen gesproken. Daarmee is er een representatief totaalbeeld ontstaan.


17

Schepen, nationaliteiten en excursieprogramma Nationaliteit

Aantal geïnterviewden 60%

70 60 50 40 30 20 10 0

50% 40% 30% 20% 10% 0%

Onderzoek In totaal werden passagiers van 10 verschillende schepen geïnterviewd, Duitse gasten waren er het meest, gevolgd door Amerikanen en Fransen. Deze verdeling komt globaal overeen met regionale cijfers. Er werd door een groot aantal passagiers (ook) excursies gemaakt. Toch bleef er voor velen ruim de tijd over om de stad op eigen gelegenheid te bezoeken voor één of enkele uren. De bezoekers zijn zeer enthousiast over de stad en haar mogelijkheden. Overzichtelijk, historisch, schoon, netjes en typisch Hollands zijn gewaardeerde kenmerken bij het bezoek aan de stad. Een Wordcloud met meningen is opgenomen in de bijlagen.

Tijd in de stad

Excursies in programma 80 70 60 50 40 30 20 10 0

50% 40% 30% 20% 10% 0% Tot een uur

tot twee tot drie uur meer dan uur drie uur


18

Scheepsaankomsten en bestedingen De belangrijkste vraag uit het veldonderzoek is de vraag naar bestedingen tijdens een individueel bezoek aan Hoorn. Daarom zijn mensen benaderd op het moment dat zij de stad uit kwamen en terug aan boord wilden gaan. Belangrijk signaal voor bestedingen was ook het aantal mensen dat met tasjes van winkels terug aan boord ging. In het onderzoek is achterhaald wat er besteed werd in euro’s en waaraan.

Onderzoek

In eerste instantie is onderscheid gemaakt tussen het kopen van souvenirs en overige uitgaven in winkels. Dat bleek in het onderzoek te veel door elkaar te lopen, de resultaten zijn samengevoegd. Bij de vraag naar bestedingen in de horeca wordt door meerdere mensen aangegeven dat de verzorging aan boord zo compleet is dat daarvan geen sprake is. In dat licht vallen de resultaten voor de horecabestedingen nog mee. Uitleg resultatenanalyse In de navolgende pagina’s zijn de onderzoeksresultaten gepresenteerd voor de bestedingen per schip. Een aantal zaken zijn daarbij belangrijk te weten: De mensen die werden geïnterviewd zijn allemaal van boord gegaan en werden opgevangen na een bezoek aan Hoorn of na een excursie. Mogelijk zijn er ook een (beperkt) aantal mensen in het geheel niet van boord gegaan en dus niet geïnterviewd. Er is onderzoek gedaan in de ochtend, middag en vroege avond, late bestedingen zijn zo niet meegenomen. Overigens zijn deze voor een groot deel van de schepen beperkt, de fietsboten lijken daarop een uitzondering (jonger publiek, minder vermaak aan boord) Onderzoek bestedingen riviercruises Hoorn, eindrapportage 20 augustus 2014, Projectbureau Vrolijks

19

Resultatenanalayse veldonderzoek en vergelijking Verantwoording van de bedragen Mensen die werden geïnterviewd zijn vaak stellen, uitgaven die zij hebben gedaan hebben ze veelal als stel gedaan. Dit wordt in de totaaltelling herberekend De bedragen die zijn besteed aan horeca of aan shopping zijn de gemiddelde bedragen van mensen die inderdaad iets hebben uitgegeven. Hierin zijn dus niet opgenomen de niet-kopers Bij de gemiddelde besteding per persoon is het totale bestedingsbedrag opgeteld en gedeeld door het totaal aantal respondenten, onafhankelijk van de vraag of zij geld hebben uitgegeven. De bestedingen zijn nog eens gedeeld door twee (wegens veelal bestedingen per stel) om extrapolatie naar het totale aantal passagiers in Hoorn mogelijk te maken

Onderzoek aantal passagiers

Totaaltellingen De gemiddelde bestedingen per persoon over alle geïnterviewde gasten bedragen € 11,06 Er is rekening gehouden met een bedbezetting van 90% voor de totaaltelling per schip Als mensen voldoende vrije tijd hebben in de middag, dan worden de bestedingen aanzienlijk beter Winkelen is de belangrijkste uitgavenpost met gemiddeld € 9,60 per aangekomen passagier.

€ % dat aantal % dat geld % dat geld horeca geld % dat stad uren in uitgaf in bezocht Uitgaf stad horeca per koppel uitgaf in winkel koppel 100% 2 uur 50% 46% € 16,70 48%

€ winkel per

90% 90%

A Rosa Flora

183

Britannia

184

75%

2 uur

50%

30%

€ 13,40

50%

€ 64,-

persoon € 9,90 € 18,09

Modigliani

159

95%

2, 25 uur

41%

14%

€ 12,75

25%

€ 31,43

€ 4,67

90%

€ 668,28

Poseidon

100

100%

1,6 uur

60%

20%

€ 10

48%

€ 26

€ 6,20

90%

€ 558,00

River Aria

164

100%

3 uren

100%

100%

€ 12,25

75%

€ 80

River Navigator

134

100%

2 uur

87%

10%

€ 3,-

68%

€ 36,55

€ 35,50 € 13,45

90% 90%

€ 5.239,80 € 1.622,07

Serena

120

95%

2,5 uur

90%

55%

€ 14,09

50%

€ 50,60

€ 16,75

90%

€ 1.809,00

Swiss Gloria

150

100

1 uur

25%

0%

-

23%

€ 17,-

€ 1,96

90%

€ 264,60

Viking Atla

190

75%

1,20 uur

60%

25%

€ 15,-

60%

€ 25,-

€ 9,69

90%

€ 1.656,99

Viking Magni

190

60%

3 uur

85%

25%

€ 13,33

70%

€ 19,70

175

90%

2 uur

€ 8,46 € 11,06

90% 90%

€ 1.446,66

gemiddeld

70%

27%

€ 13,89

59%

koppel

totaal besteding per schip € 1.630,53 € 2.995,70

Besteding bed gemiddeld bezetting per gemiddeld

€ 29,50

€ 37,67

€ 1.741,95


20

Resultatenanalyse veldonderzoek per schip visueel gemaakt

Winkel

Horeca

Uitleg visual De visual op deze pagina toont de resultaten voor de verschillende schepen. Daarbij is een combinatie gemaakt van het percentage mensen dat geld uitgeeft en het bedrag dat het gemiddeld betreft. Het % van de passagiers is uitgedrukt in de breedte van de visual, de hoogte van het bedrag in de hoogte. Hoe groter het blok rood (horeca) en oranje (winkel), hoe groter de totale uitgave door passagiers op dit schip. De visual laat grote verschillen zien en toont ook het gemiddelde bovenstaand. Belangrijk is nog te melden dat het aantal waarnemingen per schip varieert, waardoor er verschillen kunnen zijn in uitkomsten.


21

Extrapolatie van resultaten De scheepsaankomsten zijn getypeerd voorafgaand aan het onderzoek. Op basis daarvan zijn er schepen geselecteerd die een goede afspiegeling vormen. Van de schepen die werkelijk aankomen in Hoorn zijn aankomst en vertrektijden bekend, van een groot gedeelte ook de programma’s en de hoeveelheid vrije tijd.

Totalen Bestedingen en nationaliteit De omvang van de bestedingen heeft niet alleen te maken met de tijden, maar ook met de nationaliteit. Onderstaande gegevens betreffen bestedingen van mensen die in het onderzoek aangeven dat zij besteed hebben. In dat geval: Duitsers geven het meeste uit. Als zij besteden in winkel of horeca, gaat het om een gemiddelde van bijna € 58,- per koppel Bestedingen door Amerikanen zijn ook redelijk groot als zij horeca of winkel bezoeken, gemiddeld € 47,05 per koppel Fransen geven een stuk minder uit, met € 28,75 per koppel Van de andere nationaliteiten waren er te weinig waarnemingen om uitspraken te kunnen doen

Vanuit het veldonderzoek is gebleken dat er meerdere soorten aankomsten zijn, ieder met een eigen uitgavenpatroon. Vanuit de gegevens in het veldonderzoek en vanuit de database met alle gerubriceerde aankomsten zijn 7 verschillende soorten aankomsten gedetermineerd: Schepen die komen om enkel te overnachten. Hiertoe behoren schepen die na 20.00 uur aankomen en vóór 11.00 uur weer vertrekken (nachtverblijf) Schepen die voor een kort verblijf Hoorn aandoen, maximaal 3 uren gedurende de dag (kort verblijf) Schepen die voor een avond en eventueel nacht komen, aankomsten ná 15.00 uur (avondverblijf) Schepen die voor een middag en avond komen, met eventueel een excursie op een deel van de middag (middagverblijf) Schepen die een hele dag in Hoorn blijven (aankomst ochtend, vertrek avond of nacht) met één excursie in het programma (dagverblijf 1 excursie) Schepen die een hele dag in Hoorn blijven (aankomst ochtend, vertrek avond of nacht) met twee excursies in het programma (waarvan één als losse boeking) (dagverblijf 2 excursies) Schepen die in de middag aankomen en waarvan de passagiers (ook) per fiets naar Hoorn komen (fietsverblijf)

Onderzocht

Typering aankomst

A Rosa Flora

Middagverblijf

Britannia

Middagverblijf

Modigliani

Dagverblijf 1 excursie

Poseidon

Nachtverblijf

River Aria


River Navigator

Dagverblijf 1 excusie

Serena

fietsverblijf

Swiss Gloria

Kort verblijf

Viking Atla

Dagverblijf 2 excursies

Viking Magni


In bovenstaande overzicht is geen aankomst getypeerd als ‘avondverblijf’. Vanuit het gedrag van de gasten van schepen die in de middag aankomen en geen excursie hebben veronderstellen we dat de uitgaven soortgelijk zullen zijn als van een middagverblijf. Bij de verdere verwerking van gegevens is het uitgangspunt geweest dat de bestedingen vooral afhankelijk zijn van het uur van aankomst en vertrek en het excursieprogramma, en minder van nationaliteit en seizoen.


22

Extrapolatie van resultaten, totale bestedingen Hoorn

% dat in horeca besteedt

€ horeca per koppel

% dat in winkel besteedt

1,6 uur 1 uur 2, 25 uur 2,4 uur 2,2 uur

80% 25% 67% 67% 67%

20% 0% 33% 33% 21%

€ 10 € 15,18 € 15,18 11,44

48% 23% 48% 48% 76%


34

6404

1,45 uur

77%

29%

14

88

Fietsverblijf onbekend Totaal

31 78 446

2700 11700 65805

2,5 uur 2,5 uur

90% 68%

55% 27%

€ 14,09 € 13,89

50% 59%

€ 26 € 6,20 € 17,- € 1,96 € 46,75 € 13,86 € 46,75 € 13,86 39,34 € 10,80 21,47 € 8,91 € 50,60 € 37,67

€ 16,50 € 11,06

90% 90% 90% 90% 90% 90% 90% 90%

€ 723,37 € 249,21 € 2.048,99 € 1.751,80 € 1.624,26 € 1.510,40 € 1.293,39 € 1.493,10

Besteding totaal

% besteding

2852 11867 7556 13201 9525

Besteding per schip

Uren in de stad

22 84 46 94 57

Bedbezetting gemiddeld

Aantal passagiers totaal

type reservering nachtverblijf Kort verblijf Avondverblijf Middagverblijf Dagverblijf 1 excursie

In de totaalberekening wordt uitgegaan van de volledige bezetting van de schepen. Uit gesprekken blijkt dat dit niet helemaal 100% is, maar wel dicht daarbij. Ook zullen er in de praktijk mensen aan boord blijven, die de stad niet in kunnen of willen. Rederijen geven aan dat dit een beperkte groep is en de ervaring tijdens het onderzoek onderschrijft dit. Uitgaande van 90% van de totale opbrengsten lijkt dit een realistische weergave van bestedingen. De resultaten variëren sterk per schip. Uit eerder onderzoek elders en in Hoorn kwamen hoge bedragen als besteding. Daarin zaten ook (soms) de excursiewaardes opgenomen. Bovendien kan het zo zijn dat veelal stellen aan boord meevaren en hun gezamenlijke uitgaven opgeven. Als mensen hebben gewinkeld en hun bestedingen opgeven dan zijn die hoog. In dit onderzoek is dat gecorrigeerd naar soort aankomst, naar individuele passagier (pp) en gemiddeld over alle passagiers. Besteding gemiddeld per persoon

Aantal schepen

Totalen

€ winkel per koppel

In voorgaande analyse en onderstaande resultatentabel zijn een aantal vooronderstellingen gedaan en zijn enkele opmerkingen relevant De cijfers geven een indicatie van de totaalresultaten. Er is sprake van een steekproef met verschillen per scheepsaankomst en er is sprake van extrapolatie van deze resultaten naar het totaal. Niettemin geeft het door de aanpak per scheepsaankomst een betrouwbaar beeld van het totaal Voor een avondverblijf en een middagverblijf zijn dezelfde uitkomsten aangehouden vanuit de vooronderstelling dat de beschikbare tijd en het moment van de dag om de stad te bezoeken voor beide doelgroepen gelijk is. De uitgaven horeca en uitgaven winkel zijn de gemiddelden indien besteed en veelal per stel. De uitgaven totaal zijn gemiddeld over alle passagiers, los van hun uitgaven

€ 15.914,16 € 20.933,39 € 94.253,54 € 164.669,27 € 92.583,00 € 51.353,68 € 40.095,00 € 116.461,80 € 596.263,84


23

Bestedingen aan excursies binnen en buiten Hoorn De cruisepassagiers nemen in belangrijke mate deel aan georganiseerde excursies. Die vinden plaats binnen en buiten Hoorn. Binnen Hoorn is de stadswandeling de belangrijkste excursie. Een zeer groot deel van de passagiers krijgen deze aangeboden en hier wordt ook vaak gebruik van gemaakt.

Excursies

Buiten Hoorn zijn de bestemmingen Volendam, de Broekerveiling, de Kaasmarkt in Alkmaar en bezoek aan een tulpentuin of tulpengebied het populairst, zeker in het drukke voorjaar. De passagiers stappen voor deze excursies aan boord van een bus bij het Visserseiland en verlaten de stad. De excursies duren in bijna alle gevallen een dagdeel, een middag of een avond. Lunch en diner zijn nagenoeg altijd aan boord. Een aparte categorie vormen de fietsexcursies. Hier wordt onderscheid gemaakt in twee soorten fietstochten: om in Hoorn te komen of een rondrit vanuit Hoorn. Voor zover bekend wordt in beide gevallen de fiets verzorgd door het schip. Tijdens deze excursies wordt eventueel individueel geld uitgegeven maar deze uitgaven zijn individueel en dus in het onderzoek meegenomen. Excursies worden aangeboden door inkomend touroperators en excursiebureaus en door de rederijen zelf. In het laatste geval is de excursie veelal bij de prijs inbegrepen. Toch moet ook dan een gids, een touringcar en eventueel entreebijdrage worden gerekend als lokale of regionale besteding. Holland Events is een belangrijke aanbieder van excursies in Hoorn en omgeving voor deze doelgroep. Vanuit de boekingen van Holland Events zijn gegevens ontleend over kosten p.p.

Vooronderstellingen excursies Schepen die alleen de nacht komen boeken geen excursies Schepen die voor een kort verblijf komen maken veelal een stadswandeling, soms met alle passagiers en soms met een kleine groep Schepen die voor avondverblijf komen boeken veelal geen excursies Schepen die voor middagverblijf komen hebben voor circa 50% van de gevallen een excursie buiten Hoorn geboekt en voor de helft van de aankomsten een stadswandeling in Hoorn Schepen ‘dagverblijf 1 excursie’ hebben voor circa 50% van de gevallen een excursie buiten Hoorn geboekt en voor de helft van de aankomsten een stadswandeling in Hoorn Schepen ‘dagverblijf 2 excursies’ bieden voor alle passagiers een stadswandeling Hoorn aan en voor 50% van de passagiers een excursie naar elders Schepen ‘fietsverblijf’ boeken geen excursies. Op basis van deze vooronderstellingen en schattingen zijn berekeningen gemaakt van de economische impact van deze excursies. Dat is gebaseerd op de inkoopwaarde voor de cruiserederij of touroperator. Holland Events heeft daartoe de volgende gegevens verschaft: Inkoopwaarde rondwandeling ca € 1,50 pp Inkoopwaarde bustour naar elders ca € 25,- pp In de tabel op de volgende pagina zijn op basis daarvan schattingen gemaakt voor de economische impact van de excursies. Niet alle inkomsten komen in Hoorn terecht. Onbekend is waar bussen gehuurd worden en welk deel van de bestedingen voor entreebijdragen aan attracties in andere gemeenten terecht komen. De uitkomsten zijn indicatief.


24

11867

Avondverblijf

46

7556

Middagverblijf

94

13201


57

9525


34

6404

Fietsverblijf

31

2700

onbekend

78

11700

Totaal

446

65805

Bestedingen van de crew Naast passagiers besteden ook crew-leden geld in de stad. Zij varen vaak onafgebroken voor meerdere maanden door Europa zonder vrije dagen. Een deel van de tijd in havens zijn zij vrij. Tijdens het onderzoek zijn er meerdere crewmembers gezien en bevraagd. De gemiddelde besteding per persoon was rond de € 100,-. Voor het presenteren van een gemiddeld onderzoeksresultaat is het aantal respondenten te klein. De groep is echter van belang. Aan de hand van scheepsspecificaties is gekeken wat gemiddeld verhouding is tussen passagiers en bemanningsleden. Deze is voor de schepen gemiddeld 1 op 4. Mogelijk is niet altijd een maximale bemanning aan boord. Indien we uitgaan van een gemiddelde personeelsbezetting van 1 op

80% 50% 50% 100%

50% 50% 50%

75%

25%

€ 1,50 € 1,50 € 1,50 € 1,50 € 1,50 € 1,50 € 1,50 € 1,50

€ 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00 € 25,00

90% 90% 90% 90% 90% 90% 90% 90%

€ ‐ € 76,29 € ‐ € 1.674,70 € 1.992,73 € 2.373,25 € ‐ € 497,81

b ested in g to taal

w aarv an b u s

w aarv an w an d elin g

% ex cu rsie

C ap aciteit sch ip

130 0% 141 50% 164 0% 140 100% 167 100% 188 100% 87 0% 150 50%

b ested in g p er sch ip

2852

84

b ed b ezettin g gem id d eld

22

Kort verblijf

b est b u sto u r

type reservering nachtverblijf

b est w an d elin g

Excursies

A a n ta l p a s s a g ie rs to ta a l

A a n ta l s c h e p e n

Bestedingen excursies totaal en overige bestedingen

€ 6.408,18 € ‐ € 157.421,93 € 113.585,63 € 80.690,40 € ‐ € 38.829,38 €

396.935,51

5, dan zijn er nog steeds bijna 11.000 personeelsleden voor kortere of iets langere tijd in Hoorn. Zij gaan veelal niet mee met excursies en hebben dus tijd in de stad. Zeker in de situatie in Hoorn met de winkelstad dichtbij de aanlegplaatsen is dit een aantrekkelijke plek om het verdiende loon deels uit te geven. Bevoorrading schepen Uit gesprekken met de rederijen is gebleken dat zij doorgaans werken met vaste leveranciers die hen op meerdere plaatsen beleveren. Voor verse producten gebeurt dit dagelijks, maar ook dan wordt bevoorraad door vaste contacten. Veelal komen deze leveranciers uit de vertrekplaatsen of werken zij landelijk. De verwachting is dat dit voor Hoorn weinig extra inkomsten genereert.


25

Conclusies onderzoek Uit het onderzoek naar de aankomsten van riviercruiseschepen in Hoorn zijn op hoofdlijnen een aantal conclusies te trekken.

Advies

Algemeen De structuur van de sector riviercruises is ingewikkeld en sterk ‘gelaagd’. Het vraagt inzicht in de sector en haar spelers om optimaal in te kunnen spelen op de markt Deze markt groeit snel. Het aantal schepen groeit en het aantal bedden groeit nog harder. De groei van de sector is al een aantal jaren aan de gang en zal naar verwachting doorzetten. De meerwaarde van deze groeimarkt voor een stad of regio is niet altijd goed onderbouwd (geweest). Onderzoeken kennen vaak een groot aantal aannames Bezoek aan Hoorn Het aantal aankomsten van riviercruises in Hoorn is de laatste jaren gegroeid. De aankomsten zijn sterk seizoensgebonden, waardoor er in de maand april een grote druk is op de beschikbare havencapaciteit. Als schepen naar Hoorn komen vormt dit veelal een volwaardige bestemming, gemiddeld zijn schepen een half etmaal in Hoorn. Een groot deel daarvan is de middag en vroege avond. Met de schepen komen naar schatting 60.000 passagiers naar Hoorn. Zij boeken vaak aan boord een volpensionformule, met drie maaltijden per dag. Programma’s zijn mede daarop gebaseerd. Hoorn is vaak onderdeel van een reis door een groot gebied. Het westen van Nederland en Vlaanderen, het rivierengebied en soms ook Duitse steden zijn onderdeel van de trip.

Excursies De excursieprogramma’s zijn voor een deel van de schepen inclusief, en worden soms als pakket bijgeboekt. Ook zijn er excursies op inschrijving waaraan niet iedereen deelneemt. Ook van schepen die aankomen en waar een excursie naar elders wordt georganiseerd blijft er vaak tijd over om Hoorn te bezoeken. De schepen blijven gemiddeld nog een dagdeel (middag, avond of ochtend) in Hoorn voor eigen bezoek. Ook als de excursies inclusief worden aangeboden maakt niet iedereen daarvan gebruik. Er blijven gasten aan boord of in de stad. Indien excursies aan boord worden verkocht is er zeker geen 100 % deelname, deze ligt eerder om en nabij de 50%, de andere passagiers blijven aan boord of bezoeken de stad. Daarmee hebben passagiers tijd beschikbaar in Hoorn. Buiten de etenstijden (iedereen aan boord) zijn dagdelen of delen van dagdelen beschikbaar voor eigen invulling. In potentie hebben nagenoeg alle passagiers voldoende vrije tijd over om de stad te bezoeken en bestedingen te doen. Zowel excursiegerichte bezoekers als anderen hebben ruimte in hun programma. In hoeverre zij van deze ruimte gebruik maken is onderzocht in het veldonderzoek. Van de vooraf geboekte excursies is de stadswandeling door Hoorn veruit de belangrijkste. Daarnaast zijn attracties in Noord-Holland en buursteden vaak de bestemming


26

Conclusies onderzoek

Advies Levendigheid en toeristisch imago Hoorn profileert zich als aantrekkelijke toeristische winkel en havenstad. De bezoekersstroom van de riviercruiseschepen is aanzienlijk. Deze mensen bezoeken veelal ook de stad. Zeker in het cruiseseizoen maken zij de stad levendig en toeristisch gevarieerd. Door het feit dat er buitenlandse gasten komen krijgt de stad leven en allure, los van of deze gasten voldoende besteden. Het verlies van deze bezoekstroom zou de stad en haar imago kunnen schaden. De ondernemers die we tijdens het onderzoek gesproken hebben rond de haven en in de binnenstad geven aan dat zij dit een onderbelicht aspect vinden.

Veldonderzoek Er is onderzoek gedaan op drie verschillende dagen, verspreid over 8 dagdelen. Daarbij is gevraagd naar gedrag, ervaringen en bestedingspatroon Er is grote bereidheid bij passagiers om mee te werken aan een kort onderzoek. De nonrespons ter plaatse was zeer laag De algemene indruk van Hoorn is zeer positief. Mensen ervaren de stad als overzichtelijk, vriendelijk, schoon, aantrekkelijk, historisch en ‘Hollands’ Als er in een programma van een schip ruimte is voor een individueel bezoek aan de stad maken bijna alle passagiers daarvan gebruik, mits de weersomstandigheden het toelaten Van de mensen die de stad bezoeken komt bijna iedereen tot in het centrum van de stad en het kernwinkelgebied. Een klein ‘ommetje’ rond de haven wordt maar zelden gemaakt Bestedingen Passagiers besteden als zij de kans krijgen geld in Hoorn Het niveau van de bestedingen is sterk afhankelijk van de aankomsttijd en het aantal uren vrije tijd Er zijn schepen die alleen Hoorn bezoeken voor een korte stop (stadswandeling) of voor de nacht. In dat geval zijn de bestedingen zeer gering Bestedingen in winkels zijn het belangrijkste. Daarbij gaat het niet (alleen) om souvenirs, maar zeker ook om kleding en accessoires. Bestedingen in de horeca betreffen nagenoeg nooit een maaltijd, eerder ijs, koffie, borrel of vis.

Bestedingen aan entreekosten zijn te verwaarlozen, buiten de georganiseerde excursies Dé cruisegast en haar bestedingen bestaan niet, er zijn grote verschillen per type aankomst Economische impact De economische meerwaarde van de riviercruises bestaat uit de aankomsten zelf, de bestedingen in de stad en de bestedingen aan de excursies De bestedingen in de stad door de passagiers worden geraamd op circa € 600.000 De bestedingen aan excursies, waarvan een deel in Hoorn blijft, worden geraamd op circa € 400.000,Betaalde havengelden zijn niet in deze berekening meegenomen. Bestedingen van bemanningsleden zijn niet in het onderzoek meegenomen maar zullen ook een bijdrage leveren De cruisemarkt heeft effect op de toeristische uitstraling en levendigheid van Hoorn Eindconclusie De riviercruisemarkt is een grote markt voor Hoorn en een sterke groeimarkt Mensen besteden in de stad indien zij daartoe de kans krijgen Het moment van aankomst en vertrek is bepalend, er zijn ook aankomsten die nauwelijks meerwaarde voor de stad hebben Vrije tijd in de middag is essentieel voor de bestedingen Er zijn mogelijkheden om de bestedingen te stimuleren, door betere sturing op de soorten aankomsten, door betere voorlichting aan boord en door betere routing door de stad


27

Aanbevelingen reservering, tarief en stadstoerisme

Advies

Reservering en prijsbeleid De schepen die Hoorn aandoen hebben een verschillende impact op de stad en haar economie. Het sturen van het soort aankomsten om de economische impact te optimaliseren is belangrijk voor de stad Het richten op schepen die minimaal twee dagdelen Hoorn aan willen doen is het meest rendabel. De middag is de belangrijkste periode voor bestedingen in de stad, de ochtend en nacht zijn de minst belangrijke periodes Reserveringen voor een kort verblijf zijn ongunstig in de planning en weinig relevant voor stadsbestedingen. Reserveringen voor een dag verdienen een voorkeurspositie Reservering voor alleen de nacht is weinig aantrekkelijk en moet waar mogelijk vermeden worden Hoorn dient nader (juridisch) te bekijken welke mogelijkheden er zijn om in prijzen te differentiëren zodat gestimuleerd kan worden welke soort aankomsten voorrang krijgen op basis van de verwachte meerwaarde voor de stad Mogelijk kunnen met rederijen die vaker komen met de gewenste programma’s prijsafspraken gemaakt worden om daarmee het gewenste bezoek te stimuleren Het prijsniveau van de ligplaats en het aanleggedrag van rederijen (alleen de nacht, zonder bezoek) geeft aan dat Hoorn aantrekkelijk is in vergelijking tot andere steden. Voor sommige schepen is Hoorn alleen een aantrekkelijke (goedkope?) overnachtingshaven. Het prijsniveau laat gezien de kwaliteit van de stad en de aanlegplaats ruimte voor stijging.

Stadspromotie en marketing Hoorn kan beter inspelen op de zelfstandig rondwandelende gast door promotie voor de stad te maken aan boord en bij het verlaten van het schip Bewegwijzering en aantrekkelijke (winkel) routes door de stad kunnen wandelaars verleiden om te besteden in de stad Door de aankomsttijden van schepen beschikbaar te maken voor derden kunnen ondernemers met een specifiek aanbod inspelen op de groep die de stad in gaat op een bepaald moment. Hoorn krijgt via deze doelgroep 60.000 bezoekers in haar stad, die grotendeels zeer enthousiast zijn over de stad en de mogelijkheden. Zij zijn uitstekende ambassadeurs voor de stad en moeten gekoesterd worden.


28

Bijlagen


29

Analyse excursie-aanbod en gebruik Events Holland Het onderzoeksteam heeft inzage gehad in de boekingsgegevens van Events Holland, het bedrijf dat als lokale reisorganisator optreedt in Hoorn voor de riviercruiseschepen. Daarmee is de informatie vanuit de touroperators aangevuld. Gezien de concurrentiegevoelige informatie is deze geïnterpreteerd en veralgemeniseerd opgenomen in deze rapportage.

Bijlage Lokale bedrijven in Hoorn Op verzoek is door Events Holland een kort overzicht gemaakt van lokale bedrijven in Hoorn waarmee zaken wordt gedaan en die een onderdeel in het programma invullen of inspelen op de riviercruisegasten: * Westfries Museum * Museum van de 20e Eeuw * Oosterkerk * Café het Schippershuis * Restaurant Hendrickje Stoffels * Hoorn City Tours * Bak Reizen Alkmaar (busmaatschappij) * Vereniging Oud Hoorn * HEMA Hoorn

Een Duitse rederij komt 25 keer per jaar naar Hoorn met voornamelijk Duitse en Zwitserse gasten. De programma’s worden aangeboden inclusief excursies. Gasten hebben een keuze. Van de 200 gasten aan boord gaan er 30 tot 60 mee op een stadswandeling en 40 met de bus naar de Broekerveiling. De schepen verblijven van 12.00 uur tot 24.00 uur. Excursiegangers hebben daarvan de helft aan vrije tijd. Andere gasten hebben de gehele tijd vrij te besteden (100 passagiers) Een Amerikaanse rederij komt ca 50 keer naar Hoorn met verschillende schepen. Het zijn full inclusive reizen. Alle 185 passagiers gaan mee op stadswandeling, ca 80 passagiers gaan ook mee naar de Broekerveiling of op Tulpenexcursie. De overige 100 passagiers hebben een dagdeel vrije tijd in Hoorn.

Een grote Amerikaanse rederij komt 4 keer per jaar met schepen naar Hoorn voor een kort bezoek. Excursies worden aan boord verkocht. De passagiers die daarvan gebruik maken gaan naar Volendam. Veelal is het maximaal 1 bus met 50 passagiers. De overige gasten zijn vrij in Hoorn. Een Duitse rederij werkt met de mogelijkheid om aan boord excursies te boeken. Van de 180 passagiers aan boord boeken ca 50 personen een stadswandeling, de rest van de passagiers is vrij voor een bezoek aan Hoorn. De schepen zijn een middag en avond in Hoorn en vertrekken rond middernacht.

Conclusies De wijze waarop excursies geboekt worden en de mate waarin passagiers meegaan is mede afhankelijk van de organisator en of de excursies inclusief zijn. Een stadswandeling wordt als inclusiefprogramma door bijna alle gasten gedaan, een bustour vaak nog niet door de helft van de gasten, zeker als deze niet inclusief is. Dat betekent dat een groot deel van de gasten buiten de excursies om veel vrije tijd heeft om Hoorn te bezoeken.

Een andere Amerikaanse rederij komt 9 keer per jaar naar Hoorn. Met een onboard cruisemanager worden voor alle passagiers rondleidingen door de stad gegeven. Gemiddeld gaan er twee bussen ook nog naar bestemmingen buiten Hoorn, ieder met ca 40 passagiers. De overige 100 passagiers zijn een dagdeel vrij. Een soortgelijke rederij biedt ook stadswandelingen aan die zij zelf organiseert. Hier is er geen aanvullend programma te boeken.


30

Bezoek aan Hoorn en bestedingspatroon per schip A Rosa Flora (A-rosa Flusschiff) Een groot modern schip met een capaciteit van 183 veelal Duitse passagiers arriveerde op vrijdag om 12 uur en vertrok dezelfde avond om 23 uur. Er werd een stadswandeling Hoorn aangeboden en een excursie naar de Broekerveiling. Veel gasten maakten geen excursie, anderen hadden ook na de excursie vrije tijd in Hoorn. De gasten waren rond 18.00 uur allemaal weer aan boord voor het avondeten en kwamen daarna niet meer van het schip af.

Bijlage Typering aankomst en programma Hoorn Uit het onderzoek is gebleken dat er grote verschillen zijn tussen de bestedingen per schip en dat er een belangrijke relatie is tussen de verblijfstijd in Hoorn, de momenten dat dat zo is, het programma en de vrije tijd. Voor de onderzochte schepen is schematisch weergegeven welke tijden zij er waren (lichtblauw) en welke tijd werd ingenomen door een excursie voor het grootste deel van de passagiers (donkerblauw). Ook zijn fietstochten naar Hoorn (van elders) aangeduid (rood). Op die manier worden de scheepsaankomsten getypeerd.

Alle geïnterviewden bezochten op eigen gelegenheid de stad, gemiddeld gedurende 2 uur. Van de geïnterviewde gasten werd door ruim 50% geld uitgegeven in de stad. Iets minder dan de helft spendeerde geld in de horeca (gemiddeld € 16,70 per koppel) Iets minder dan de helft van de gasten kocht iets in een winkel, gemiddeld voor € 29,50 per koppel

typering aankomst en programma in Hoorn 0-4 4-8 8-12 12-16 16-20 20-24

Britannia (River Advice) Een schip met een capaciteit van 184 Duitstalige passagiers arriveerde op donderdag 10 april rond de middag en vertrok op vrijdag ochtend zeer vroeg. Er werd een excursie aangeboden naar Edam-Volendam in het begin van de middag, passagiers kwamen rond 16.00 uur terug. Niet iedereen ging met de excursie mee. Een aantal van hen ging daarna nog naar de stad, een enkeling ook die avond. Van de geïnterviewde gasten was ca 75% op eigen gelegenheid de stad in gegaan, gemiddeld voor twee uren. Iets meer dan de helft van de passagiers heeft geld uitgegeven. Ca 30% bezocht de plaatselijke horeca en besteedde € 13,40 (twee personen) gemiddeld De helft van de gasten kocht iets in een winkel, gemiddeld voor € 64,- per koppel



31

Bezoek aan Hoorn en bestedingspatroon per schip River Navigator (River Advice) Een schip met een capaciteit van 134 passagiers, voornamelijk Amerikanen, arriveerde in Hoorn op donderdag 10 april vroeg in de ochtend en vertrok weer op vrijdag 11 april zeer vroeg in de ochtend. De passagiers gingen de ochtend deels op excursie naar een Tulpenkweker of maakten een stadswandeling in Hoorn en hadden de middag, na de lunch vrij. Zij besteedden deze middag op eigen gelegenheid in Hoorn en gingen veelal tegen 19 uur weer aan boord voor het avondeten.

Bijlage

Van de geïnterviewde gasten had iedereen op eigen gelegenheid de stad bezocht, gemiddeld 2 uren. 87% van hen heeft geld uitgegeven tijdens dit bezoek. Een enkele bezoeker gaf geld uit in de horeca, gemiddeld maar € 3,Ruim twee derde van de koppels kocht iets in de winkels van Hoorn, gemiddeld voor € 36,55


Serena (Serena Heesch) De Serena is een fietsboot die op 10 april in de middag arriveerde en op 11 april vroeg in de ochtend weer vertrok. Voor alle Duitse en Nederlandse passagiers zijn fietsen aan boord en de gasten waren veelal naar Hoorn komen fietsen vanaf Medemblik. Een deel van hen bezocht die middag de stad nog, een deel ook gedurende de avond. Aan boord is er maar een beperkt entertainment en er worden geen excursies georganiseerd anders dan de fietstochten van bestemming naar bestemming. De gasten zijn doorgaans iets jonger. Bijna alle passagiers die werden geïnterviewd hadden op eigen gelegenheid de stad bezocht, voor gemiddeld ruim 2,5 uur. 90% van hen heeft uitgaven gedaan in Hoorn. Ruim de helft bezocht een bar of restaurant en besteedde gemiddeld € 14,09 per koppel De helft van de gasten kocht iets in een winkel, gemiddeld voor € 50,60 per stel



32

Bezoek aan Hoorn en bestedingspatroon per schip Swiss Gloria (Skyla AG) De Swiss Gloria met veelal Duitse passagiers aan boord arriveerde om 7 uur in de ochtend op 11 april in Hoorn en vertrok weer om 11.00 uur dezelfde ochtend. Gasten konden gebruik maken van een geleide rondwandeling, zeker de helft van de gasten koos voor een wandeling op eigen gelegenheid. Door de vroege aankomsten vertrektijd waren de keuzemogelijkheden en bestedingsmogelijkheden beperkt.

Bijlage

Van de geïnterviewde passagiers ging iedereen op eigen gelegenheid de stad in, gemiddeld iets meer dan een uur. Er was dan ook weinig tijd en gelegenheid om geld uit te geven, maar 25% van de passagiers gaf geld uit: Er werd niets uitgegeven in de horeca Een kwart van de respondenten kocht iets in een winkel, gemiddeld voor € 17,- per koppel


Modigliani (CroisiEurope) Dit schip met maximaal 159 passagiers aan boord bezocht Hoorn van vrijdagochtend rond 8.00 uur tot zaterdagochtend vroeg. In de ochtend werd door vrijwel alle passagiers de Kaasmarkt in Alkmaar bezocht, de middag tussen lunch en avondeten was vrij te besteden, waarbij een zeer groot deel van de passagiers op eigen gelegenheid de stad bezocht. Bijna alle geïnterviewde passagiers gingen op eigen gelegenheid de stad in, voor gemiddeld twee uur en een kwartier. 41% van hen gaf geld uit in de stad 14% van de gasten bezocht de horeca, besteding gemiddeld € 12,75 per koppel Een kwart van de koppels kocht iets in de winkels in Hoorn, gemiddeld voor € 31,43



33

Bezoek aan Hoorn en bestedingspatroon per schip

Bijlage

Poseidon (Feenstra) De Poseidon met 100 Duitstalige passagiers aan boord komt in Hoorn voornamelijk om te overnachten. Zij arriveerden op vrijdag tegen het avondeten en vertrokken de volgende ochtend weer vroeg. Een beperkt deel van de passagiers maakte die avond nog een korte wandeling door de stad.

Viking Atla (Viking Cruises) De Viking Atla met 190 passagiers arriveerde de vrijdag voor Pasen om 8.00 uur in Hoorn en vertrok die avond weer rond 20.00 uur. Aan alle passagiers wordt een rondleiding in de ochtend aangeboden. de middagexcursies naar de Broekerveiling zijn optioneel met gemiddeld 50% deelname. De rest is vrij in de stad.

Alle geïnterviewden gingen de stad in, gemiddeld 1 uur en 40 minuten. Van hen gaf 60% wat uit 20% bezocht de horeca en besteedde € 10,per stel Iets minder dan de helft kocht ook iets, voor € 26,- gemiddeld per stel

Driekwart van de geïnterviewde passagiers ging op eigen gelegenheid de stad, gemiddeld een uur en 20 minuten. 60% gaf daarbij geld uit: Een kwart bezocht de horeca en besteedde gemiddeld € 15,- per koppel Ruim 60% ging ook winkelen, aankopen ter waarde van gemiddeld € 25,- per koppel Het aantal geïnterviewden van dit schip is beperkt, dus de resultaten zijn indicatief




34

Bezoek aan Hoorn en bestedingspatroon per schip River Aria (Grand Circle Cruise Line) De River Aria met maximaal 164 Amerikaanse passagiers aan boord arriveerde op de vrijdag voor Pasen om 8.00 uur en vertrok diezelfde avond rond 22.00 uur. Een rondleiding door Hoorn werd in de ochtend aangeboden als onderdeel in het programma, de middag was vrij te besteden.

Bijlage

De geïnterviewden van River Aria waren allemaal individueel de stad in gegaan, voor gemiddeld ruim 3 uur. Zij kochten allemaal iets Iedereen die werd geïnterviewd bezocht de horeca en besteedde gemiddeld € 12,25 per koppel 75% van de geïnterviewden kocht wat in Hoorn, voor gemiddeld bijna € 80,Het aantal geïnterviewden van dit schip is beperkt, dus de resultaten zijn indicatief


Viking Magni (Viking Cruises) De Viking Magni met 190 passagiers arriveerde de vrijdag voor Pasen om 8.00 uur in Hoorn en vertrok die avond weer rond 20.00 uur. Aan alle passagiers wordt een rondleiding in de ochtend aangeboden. de middagexcursie naar de Broekerveiling is optioneel met gemiddeld 50% deelname. De rest is vrij in de stad. Een kleine 60% van de geïnterviewde passagiers ging op eigen gelegenheid de stad in, gemiddeld 3 uur. 85% van hen heeft daarbij geld uitgegeven. Een kwart bezocht de horeca en besteedde € 13,33 Ruim 70% besteedde wat in de winkel in Hoorn, gemiddeld voor € 19,70 per stel



35

Indruk van de stad Hoorn Om het gesprek met de riviercruisepassagiers postief te starten is gevraagd naar hun ervaringen tijdens het bezoek. Door de enquêteurs zijn steekwoorden uit de respons opgeschreven en verwerkt.

Bijlage

Daaruit blijkt een zeer grote waardering voor Hoorn als stad. Heel mooi, schoon, prachtig, historisch, scheve huizn, gezellig, leuke winkels zijn belangrijke kenmerken en daarmee een compliment voor Hoorn. Ook de ‘vriendelijke mensen oogsten veel lof. In onderstaande wordcloud is de respons ‘visueel verwerkt’.


36

Waaraan werd het geld uitgegeven? In onderstaande wordcloud zijn de antwoorden verwerkt die door mensen werden gegeven waaraan zij geld hebben uitgegeven. De grootte van het woord refereert naar het belang van het antwoord. Opvallend is dat koffie, bier en appeltaart als horecabestedingen belangrijk zijn en kleding, toiletartikelen en kaas als winkelbestedingen

Bijlage


38

Tips voor Hoorn, verbeteringen volgens respondenten

Bijlage De informatie aan boord kan beter. Zorg voor een duidelijke plattegrond in meerdere talen, dan kunnen mensen nog beter de weg vinden Het elektrobusje is erg leuk. Zorg dat dat aan boord bekend gemaakt wordt Zorg voor een goede bewegwijzering in de stad zelf, bijvoorbeeld met tegels in de grond Zorg voor een aantrekkelijke winkeltjesroute zodat je de mooie winkeltjes tegenkomt Fietsverhuur zou leuk zijn In de ochtend is er nog niks open De kerken zijn gesloten, dat is jammer De informatie in de stad is Engels en Nederlands, Frans en Duits ontbreken Zorg dat mensen weten dat er een markt is in de stad, zoals de stoffenmarkt. Dat geeft iets speciaals Speel nog beter in op de programma’s van de cruisegasten, zodat ondernemers dan wat kunnen verkopen (verse tulpen voor aan boord)


37

39 Onderzoek bestedingen riviercruises Hoorn, eindrapportage 20 augustus 2014, Projectbureau Vrolijks

Bestedingen Riviercruises Hoorn eindrapportage, 20 augustus 2014

Recommend Documents