Managua
laatst
e gedr
ukte e
december 2010
Beste donateurs en andere geïnteresseerden van de SAM, Voor u ligt de laatste papieren Managua. Stichting Stedenband Amsterdam-Managua (SAM) ondersteunt sinds 1984 projecten/organisaties in Managua en stimuleert in Amsterdam bewustwording op het gebied van educatie en cultuur. In 2003 heeft de gemeente Amsterdam echter besloten de subsidie aan de SAM tussen 2004 en 2006 af te bouwen. Op gemeentelijk niveau bestaan er sindsdien geen banden meer. De vriendschapsband tussen de SAM en Managua is voortgezet. Vanaf die tijd is geprobeerd de SAM om te vormen naar een volledige vrijwilligersorganisatie. Na een aantal jaren hebben we moeten constateren dat dit niet werkt. Het helpen van mensen en groepen in Managua werkt nog steeds, maar het creëren van bewustwording in Amsterdam en het werven van fondsen door activiteiten vraagt (te) veel van ons en levert doorgaans (te) weinig resultaat. Het werven van vrijwilligers is ontzettend moeilijk en de activiteiten die we organiseren kosten meer dan ze opleveren. Wij vinden dit heel jammer en na lang beraad hebben we besloten om de activiteiten van de SAM in de huidige vorm stop te zetten. De SAM heeft nog voor de komende twee jaar steun toegezegd aan de dovenschool Escuela de Sordos in Managua. Deze afspraak komt de SAM natuurlijk na, maar activiteiten gericht op bewustwording en fondsenwerving in Amsterdam worden stopgezet. We hebben plannen om met de SAM door te gaan middels het verstrekken van microkredieten. Zo kunnen we arme mensen in Managua toch blijven steunen. Daarvoor blijft uw steun belangrijk. Op het moment van schrijven onderzoeken we of, en hoe, dit haalbaar is. Wanneer er concrete plannen zijn, laten we dit graag aan u weten. Om de kosten te drukken gaan we digitaal. Op onze website kunt u nieuws en ontwikkelingen blijven volgen. Wij willen onze donateurs de Managua voortaan per e-mail gaan toesturen en daarom hebben wij uw e-mailadres nodig. U kunt uw e-mailadres mailen naar
[email protected]. In deze laatste Managua kunt u een korte geschiedenis van de SAM en enkele hoogtepunten uit meer dan 25 jaar stedenband terugvinden. Wij hopen dat u de SAM de komende jaren nog wilt blijven steunen en de ontwikkelingen blijft volgen. Het bestuur
SAM in vogelvlucht 1979-2010 1979 Oprichting Nicaragua Komitee Amsterdam (NKA)
1982
Publiekscampagne ‘marktvrouwenproject’ als start stedenband Burgemeester van Managua S. Santos Lopez op bezoek in Amsterdam TNI, CEDLA en NKA organiseren studiedag ‘Stedelijke problematiek van Managua’ Tentoonstelling schilderijen ‘Nicaragua met andere ogen’ in Tropenmuseum
1983 Eerste straatcollecteweek Bezoek burgemeester Amsterdam aan Managua Indienen voorstel samenwerkingsrelatie met Managua Carlos Mejia Godoy & band treden op in Paradiso UvA verleent steun aan reiniging Meer van Managua
Blijf op d e hoo via de dig gte itale Managua en mail u w e-mailad res secretaria naar atsam@ gmail.co m
1984 Directeur Oskam, dienst Ruimtelijke Ordening, oriënteert zich in Managua Tweede straatcollecteweek Van Thijn tekent in Managua stedenbandovereenkomst Inzameling naaimachines door Gered gereedschap voor kledingcollectief El Crucero
ditie
Geschiedenis Stedenband Amsterdam-Managua De geschiedenis van de SAM begint in 1979 wanneer naar aanleiding van de overwinning van de FSLN (Sandinistisch Front van Nationale Bevrijding) het Nicaragua Komitee Amsterdam (NKA) wordt opgericht. Het NKA heeft als doelstelling om in Nicaragua ‘een ontwikkeling te bevorderen die leidt tot rechtvaardige sociaaleconomische verhoudingen in een democratische samenleving.’ Van begin af aan richt het NKA zich op een vorm van stedenband om daarmee zijn doelstelling te kunnen realiseren. Hierbij is het onontbeerlijk dat de gemeente Amsterdam een rol zou spelen, alleen al om de stedenband een officiële status te geven. Vanaf 1979 organiseert NKA in Amsterdam veel activiteiten om de problematiek van Managua onder
Gemeentelijke samenwerking
de aandacht te brengen. In 1982 komt de burgemeester van
Na vele petities, waarin het NKA de gemeente wijst op haar
Managua op bezoek in Amsterdam en een jaar later komt
solidariteit tegenover de bewoners van Managua, besluit
een bekende muziekgroep naar Paradiso.
een meerderheid van de gemeenteraadsfracties om een nota in te dienen voor een formele samenwerking met Managua. Hierbij wordt vermeld: ‘De wijze waarop de Nicaraguaanse bevolking werkt aan de wederopbouw en de grote problemen die zij daarbij op haar weg vindt, verdient onze solidariteit.’ Nog geen jaar later, op 4 september 1984, is de stedenband een feit wanneer de gemeenteraad unaniem besluit voor samenwerking met Managua. De nieuwe stedenband wordt vanaf het begin meteen gesteund door de nieuwe burgermeester van Amsterdam, Ed van Thijn. In datzelfde jaar reist hij naar Managua om daar de samenwerking te vieren, waarbij hij gezegd zou hebben: ‘Nu spreekt iedereen over deze stedenband als het grote voorbeeld voor anderen. Dat is toch een beetje om trots op te zijn.’ Onder Van Thijn had de stedenband dus een belangrijke positie binnen de gemeentelijke politiek. Van Thijn
SAM in vogelvlucht 1979-2010 1985 Start OnderwijsProjektAmsterdamManagua (OPAM) D erde straatcollecteweek Vice-president Ramirez bezoekt Amsterdam Vastenactie als protest tegen Noord-Amerikaanse politiek tegen Nicaragua Studiedag ‘Stedenbanden Nederland-Nicaragua’ van gemeente Amsterdam, Novib, NCO en NKA resulteert in oprichting LBSNN in 1986 Reizende tentoonstelling in bibliotheken in Amsterdam U itwisseling Nicaraguanen & Amsterdammers
1986 Inzameling megafoons en kantoormaterialen ABVA/KABO T entoonstelling ‘Nicaragua Hoy! - leven van alledag’ in Tropenmuseum Vier kunstenaars ontwerpen tweetalig affiche stedenband D riedaags bezoek burgemeester M. Hassan Morales aan Amsterdam, organisaties bespreken samenwerkingsmogelijkheden Vierde straatcollecteweek & kunstveiling in de Nieuwe Kerk O PAM richt scholenband op, 7 woningbouwcorporaties zeggen steun toe aan huizenbouwproject en Huize Henriette steunt universiteitscrèche UNAN
steunde daarmee openlijk de Sandinisten, iets wat in strijd was met de positie van de Nederlandse regering, die zich achter de Verenigde Staten schaarde.
Concrete steun
Volgens het NKA had dit niets te maken met de verkiezingen
Naast het politieke aspect betekende de officiële stedenband
in Nicaragua. Ook de gemeente Amsterdam besloot een eva-
dat er verschillende projecten op gang kwamen waarbij de
luatie te maken en stuurde een vertegenwoordiger naar
gemeente haar ambtenaren en expertise inzette om de zus-
Managua om te peilen in hoeverre die nieuwe machthebbers
terstad te helpen. Zo hielp de Dienst Stedelijk Beheer
bereid waren tot samenwerking en op welke manier.
met een project van vuilverzameling en met een project om het sterk vervuilde Meer van Managua schoon te krijgen.
Het gevolg van dit alles was dat de stedenband professio-
Het Gemeentelijk Vervoer Bedrijf werkte samen met het
neler werd. Er kwam een coördinator in Amsterdam en een
openbaarvervoersbedrijf in Managua en de Stedelijke
in Managua, waardoor de projecten overzichtelijker en beter
Woningdienst werkte samen met woningcorporaties om
uitvoerbaar werden. Ook de positie van de gemeente
nieuwe woningen in Managua te realiseren. Daarnaast
Amsterdam veranderde. Zij trad wat meer naar de achter-
kregen Amsterdamse ambtenaren de leiding over departe-
grond en de politieke en ideologische drijfveren van de jaren
menten in de gemeente Managua en kregen Nicaraguanen
tachtig werden ingewisseld voor neutrale en objectieve ont-
cursussen en mochten sommige stage lopen in Amsterdam.
wikkelingssamenwerking. Wel bleef de gemeente projecten
Verschillende personen die in de jaren tachtig voor de ge-
ondersteunen en bleven gemeentelijke diensten samen-
meente naar Managua afreisden, bleven nadien ook betrok-
werken met collega’s in Managua. Het opheffen van het
ken bij de stedenband als vrijwilliger of bestuurslid.
Nicaragua Komitee Amsterdam en de oprichting van de Stichting Stedenband Amsterdam-Managua (SAM) enerzijds
Omslagpunt In 1991 voltrokken zich een aantal belangrijke ontwikkelingen die de stedenband zouden veranderen. In de eerste plaats zorgde de Nicaraguaanse bevolking voor een grote verrassing door tijdens de verkiezingen niet massaal op de FSLN te stemmen, maar op een centrumrechtse coalitie. In de tweede plaats besloot het NKA om de verantwoordelijkheden van de stedenband onder te brengen in een stichting waarin alle verschillende organisaties die met de stedenband te maken hadden vertegenwoordigd werden.
1987 GVB en Stadsreiniging gaan op bezoek in Managua en verlenen technische assistentie en materiële ondersteuning ‘Rebus-actie’ in Amsterdams Stadsblad Vijfde lustrum straatcollecteweek O p de zijmuur van de Mozes en Aäronkerk komt het stedenband-logo UvA organiseert studiedag ‘Meer van Managua’ en presenteert onderzoeksresultaten Nicaragua 8 jaar vrij manifestatie op de Dam V redesconcert in Stadsschouwburg met Luis Enrique Godoy en koor Morgenrood
1988 Info-avond over drie jaar durend bezoek Dienst Ruimtelijke Ordening aan Managua Stedenbandkrant 4 jaar de SAM als bijlage bij het Amsterdams Stadsblad R ommelmarkt & tentoonstelling in de Meervaart (Osdorp) als steun aan El Crucero Zesde straatcollecteweek, rampcollecte en giro fondswerving na orkaan Joan, opbrengst overhandigt Van Thijn persoonlijk in Managua B urgemeeste Carlos Carrión bezoekt Amsterdam Huize Henriette steunt kinderopvang in wijk Altagracia
en de politieke verandering in Nicaragua en in de wereld anderzijds, zorgden ervoor dat de stedenband haar ideologische veren aflegde en zich meer ging richten op de samenwerking en uitwisseling tussen beide steden.
Afname solidariteit Aan het begin van de 21e eeuw veranderde de situatie voor de stedenband. De solidariteit en de bewustwording van de Amsterdammers voor Nicaragua waren veranderd. Het land was geen conflictgebied meer, de wederopbouw liep gestaag
len, zo niet dan ‘moet je je afvragen of een dergelijke band nog
voort en de politieke en ideologische strijd van de jaren tachtig
wel zin heeft.’
was overgegaan in een normale democratische strijd. De aandacht voor Nicaragua en speciaal voor de stedenband nam af,
Afbouw subsidie
ook bij de gemeente. In 1998 had burgermeester Patijn nog de
Dat die band weinig zin meer had voor de gemeente Amster-
hoop uitgesproken dat de band tussen beide gemeenten
dam bleek in 2003, toen in een brief van Cohen duidelijk werd
hecht zou blijven, maar met de komst van Job Cohen in 2001
gemaakt dat de subsidie en de rol van de gemeente in de
als burgermeester veranderde dit. Cohen bleek in een inter-
stedenband in drie jaar zou worden afgebouwd. Dit besluit
view met de SAM minder enthousiast en kritischer te zijn over
was genomen nadat in de verkiezingingscampagne de VVD al
de stedenband. Zo zei hij dat de gemeente opnieuw moest
duidelijk had laten merken geen interesse meer te hebben
gaan bekijken op welke manier het door moest gaan met de
in de stedenband en de PvdA er uiteindelijk ook niet meer
stedenband met Managua. Daarnaast was het voor Cohen een
achter stond. Een belangrijke kwestie in het besluit van de
belangrijke voorwaarde dat de bevolking een rol moest spe-
gemeente, en waar de PvdA vooral mee zat, was dat de gemeente de aandacht en het geld wilde gebruiken om banden met de herkomstlanden van Amsterdammers aan te knopen, zoals Turkije, Marokko en Suriname. Dit paste meer in die periode dan de stedenband met Managua. Op 1 januari 2006 eindigde de subsidie en werd de SAM een vrijwilligersorganisatie. Dit betekende dat het aantal projecten afnam, dat er geen geld meer was voor betaalde krachten en dat er nu meer aandacht besteed moest worden aan fondsenwervende activiteiten. De SAM moest zich reorganiseren en gaan richten op kleine, beter uitvoerbare projecten. Ook de strategie naar de gemeente toe veranderde: de focus werd verlegd van de centrale gemeenteraad naar de stadsdelen.
SAM in vogelvlucht 1979-2010 1989 Cultureel festical in Carré ‘10 jaar naast Nicaragua’ Z evende straatcollecteweek Start ‘Steunkaart voor Gitaren en Snaren’ i.s.m. Stichting kunstenaars Nederland-Nicaragua F eest in Paradiso, VARA-radio zendt hele dag over Nicaragua uit O PAM kracht van start Culturele manifestatie bij Muziekschool Noord
1990 Achtste straatcollecteweek T ijdens Nationale bibliothekendag haalt de SAM ƒ 1200 op voor een bibliotheek in Managua Oud-burgemeester Carlos Carrión bezoekt Amsterdam ter introductie van nieuwe NGO ‘ADECOM’ Thema-avond in Paradiso: discussie over samengaan Midden-Amerika Komitees Bezoek aan Managua na verkiezingen: hoe en met wie moet de SAM door?
In gesprek met Anoesjka Dinjens
Oud-voorzitster Anoesjka Dinjens maakte haar entree bij de
Managua die de SAM ter plekke helpt. Volgens Anoesjka liep
SAM na het aftreden van Kees van Ruyven. Ze kwam in
de samenwerkig met het Landelijk Beraad Stedenbanden
contact met de SAM via een krantenartikel waarin vrijwil-
Nederland Nicaragua (LSBNN) af en toe wat moeilijk. De SAM
ligers werden gevraagd. Ze is jarenlang actief geweest voor
had eigen ideeën over de projecten wat soms in strijd was
de SAM, kijkt terug op een leuke periode en heeft verschil-
met de LBSNN die zijn eigen koers wilde varen. Wel
lende ontwikkelingen binnen de organisatie meegemaakt.
organiseerde het LBSNN terugkerende congressen voor stedenbanden uit Nederland – die zeer succesvol waren en
In Anoesjka’s tijd had de SAM een tweesporenbeleid: het zo-
gelegenheden creëerden om ervaringen uit te wisselen.
geheten voorlichtingsprogramma, in samenwerking met de Ontwikkelingseducatie Stedenbanden Amsterdam (OSA), en
Nieuw bloed
de projecten. De SAM heeft altijd verschillende activiteiten ge-
Op een gegeven moment vond Anoesjka het tijd het stokje
organiseerd en diverse scholen hebben zich ingezet voor Ma-
over te dragen om ruimte te bieden aan vernieuwing binnen
nagua door middel van sponsorlopen en muurschilderingen.
de organisatie. Ze hoopt het allerbeste voor de SAM en is
Ook werden diverse scholen tijdens Maatschappijleer voor-
bereid mee te denken over nieuwe ideeën voor de toekomst.
zien van educatie over Nicaragua. Ze organiseerden jaarlijks een uitwisseling met leerlingen uit Managua, Beira en Amster-
In de schijnwerpers… Roberto Escobar
dam in Amsterdam. De belangrijkste projecten in die tijd wa-
Voor u was hij misschien niet altijd even zichtbaar, maar
ren een dovenschool, de renovatie van een school in samen-
desalniettemin was hij onmisbaar voor de SAM: Roberto
werking met de ABN AMRO en de Asociación Martin Luther
Escobar, al jarenlang onze vertegenwoordiger in Managua.
King, de Bouwbrigade in Arlen Siú (sportterrein en buurthuis)
Roberto heeft geruime tijd in Nederland gewoond. Met zijn
en de ondersteuning van het enige vrouwenopvanghuis in
kennis van zowel de Nicaraguaanse als de Nederlandse taal
Managua, dat door corruptie in het land de vrouwen niet altijd
en cultuur vormde hij de ideale verbinding tussen Managua
kon helpen. Slachtoffers van huiselijk geweld vonden er tijde-
en Amsterdam. Roberto heeft geholpen het netwerk van
lijk een verblijfplaats.
de SAM uit te breiden en te onderhouden. Naast het aandragen van en adviseren over projecten hield Roberto zich
IHAM, WEBAM en LBSNN
ook bezig met het monitoren van door de SAM gesteunde
Anoesjka had in die tijd ook nauw contact met de Initiatief-
projecten en de financiële verantwoording daarvan. Ook
groep Habitat Amsterdam-Managua (IHAM), die zich inzette
was hij een belangrijke bron van informatie over ontwikke-
voor goedkope huizenbouw in Managua, vooral ook na de
lingen in Managua en Nicaragua en hij leverde regelmatig
orkaan Mitch. En er was regelmatig contact met de Werk-
een bijdrage aan de Mana-
groep Basisbeweging Amsterdam-Managua (WEBAM) die
gua. Via deze weg wil het
zich inzette om de situatie van bewoners in Managua te
bestuur Roberto ontzet-
verbeteren en ruimte probeerde te scheppen voor de
tend bedanken voor zijn bij-
bevrijdingstheologie. Gedurende de hele periode, en ook nu
drage aan het werk van de
nog, was Roberto Escobar een belangrijk aanspreekpunt in
SAM. ¡Mil gracias por todo!
1991 Negende straatcollecteweek succes: ƒ40.000 + verdubbeling door Ministerie Ontwikkelingssamenwerking Muurschilderbrigade: Nicaraguaanse Daniel Pulido Ortiz schildert een stedenbanddoek en een muurschildering bij school ‘De Constantijn’ Seminar over samenwerking tussen Amsterdam en Managua in Koninklijk Instituut Oprichting van de SAM na opheffing van het Nigaragua Komitee Amsterdam
1992 Bewoners in Amsterdam financieren een watertank in El Crucero Het internationale jaar van het millieu: de SAM start campagne voor financiering herbebossing in Managua (opgezet door FUNCOD, Nicaraguaanse stichting voor behoud en ontwikkeling) Opzetten redactie, lay-out & uitgave twee nummers Managua M issie van ienst Gemeente Waterleiding Amsterdam aan Managua
Blijf op d e hoo via de dig gte itale Managua en mail u w e-mailad res secretaria naar atsam@ gmail.co m
1993 De SAM ondersteunt herbebossingsproject in Acahualinca (wijk in het zuiden van Managua) Oprichting werkgroep Initiatiefgroep Habitat Amsterdam-Managua (IHAM) Programma 10-jarig bestaan van de SAM wordt voorbereid
Amsterdam greep uit activiteiten
SAM in vogelvlucht 1979-2010 1994 De SAM bestaat 10 jaar: 63 projecten gesteund Schilderijententoonstelling van Nicaraguaanse schilders in het Onze Lieve Vrouwengasthuis Viering 10-jarig bestaan in Managua met bewoners en partnerorganisaties middels exposities, feesten en discussies om zo nieuwe relaties met NGO’s aan te gaan
1995 Opbrengst campagne gaat naar Tesis, organisatie die hulp biedt aan straatkinderen Werkgroep democratisering van de SAM organiseert themaavond ‘Politieke geschiedenis van Nicaragua en de invloed van de Verenigde Staten’ met een lezing van socioloog Hans van Heyningen
1996 Initiatiefgroep Habitat Amsterdam-Managua (IHAM) biedt financiële en technisch-organisatorische steun onder het motto ‘Als Amsterdam bouwt, bouwt Managua’: ƒ 300.000 per jaar te investeren De SAM organiseert een forumdebat waar verschillende Nicaraguakenners hun mening geven over de verkiezingen De SAM organiseert met de Eduardo Mondlane Stichting (EMS) een culturele middag in Paradiso zodat Amsterdammers kennismaken met de stedenbanden Managua en Beira
Managua
greep uit gesteunde projecten
1997 ampagne ‘Werk samen aan een C schone wereld’ gestart, thema ‘Afval’, waarvan de opbrengst naar composteringsproject in de wijk Centro America in Managua gaat
1998 rkaan Mitch treft Managua: O inclusief verdubbeling haalt de SAM ƒ 200.000 op Jongerenconferentie met als thema ‘Drinkwater’ CEPRODEL voert met IHAM-fondsen een project ter woningverbetering in Managua uit, WEBAM steunt een bibliotheek in Acahualica Een fototentoonstelling in de Rode Hoed over ‘Straatkinderen’ levert ƒ 5700 op voor TESIS
1999 I n de wijk Tipitapa bouwt de SAM 40 noodhuizen Steun voor de bouw van 1200 woningen aan NGO CEPRODEL, die alles zelf bouwt samen met de mensen 1 5-jarig bestaan van de SAM Wederom steun aan organisatie Tesis
Projecten Managua
sinds 2004
De overgang van de SAM naar een vrijwilligersorganisatie in de periode 2004-2006 was een moeizaam proces maar bracht ook nieuwe kansen met zich mee. Zo werden er nieuwe samenwerkingsverbanden
aangegaan,
bijvoorbeeld
met vrijwilligers van ABN AMRO (bouwproject in de wijk San Judas). lopende kosten door de gemeente ManaDeze samenwerking resulteerde onder meer in de realisatie
gua werden betaald.
van een innovatief internetproject voor arme scholieren. In 2005 en 2006 hebben opeenvolgende jonge Nederlandse in-
Biblitotheek Luis Delgadillo
genieurs en vrijwilligers zich ingezet voor de realisatie van
Ook werd de band aangehaald die de SAM
sportvelden en een buurthuis in de wijk Arlen Siú. Voor het
van oudsher had met de bibliotheken van
beheer van het buurthuis is met behulp van de SAM de
Managua. Verschillende projecten werden
Nicaraguaanse stichting ACVAS (Asociación Comunitaria Villa
op touw gezet om het aanbod en de toegankelijkheid van de
Arlen Siú) opgericht. Er werden vergaderingen, feesten,
bibliotheken te verbeteren. Eén van de ondersteunde biblio-
voorlichtingsavonden en culturele activiteiten gehouden.
theken is de Bibliotheek Luis Delgadillo op de markt Ivan
Sinds de herverkiezing van de Sandinisten gooide de lokale
Montenegro. De bibliotheek heeft dertigduizend bezoekers
Consejo del Poder Ciudadano (CPC) echter roet in het eten.
per jaar. Zij werken daarbij samen met de scholen in de
De aanhoudende onenigheid tussen de twee buurtcomités
omgeving die een speciaal uur hebben voor de kinderen
zorgde ervoor dat de activiteiten in de wijk op een laag pitje
om onder begeleiding naar de bibliotheek te gaan. Het
komen te staan.
actualiseren van het aanbod in boeken hielp duizenden kinderen, studenten en ouderen uit Managua. De kostbare
Gehandicaptenschool Melania Morales
boeken worden niet uitgeleend maar dankzij donaties uit Amsterdam kan men nu ook thuis studeren.
Met beperkte middelen werden kleinschalige
projecten
onder-
Escuela de Sordos
steund, waarbij de SAM zich con-
Escuela de Sordos wordt sinds 2009 gesteund in het kader
centreerde op onderwijs en cultuur
van Millenniumdoel 2. De doven- en slechthorendenschool
en later op Millenniumdoel 2 dat ie-
biedt plaats aan 112 dove en slechthorende leerlingen in de
der kind recht heeft op toegang tot
leeftijd 3-25 jaar. De SAM ondersteunt Escuela de Sordos in
onderwijs. De gehandicaptenschool Melania Morales werd
het aanbieden van trainingen gebarentaal voor ouders,
bijvoorbeeld ondersteund met speciale lesmaterialen voor
familieleden en professionals om de dagelijkse omgang met
blinde kinderen. Dit type projecten bleek een concrete, be-
de kinderen te verbeteren. Ook voor 2011 en 2012 ontvangt
taalbare investering te zijn, aangezien salarissen en andere
de school nog deze steun.
SAM in vogelvlucht 1979-2010 2000 ederlandse en Nicaraguaanse tentoonstelling over N activiteiten van de SAM Uitwisseling tussen Managua, Amsterdam en Beira (Mozambique): kijken naar verschillen en overeenkomsten tussen de steden Drie vrouwen van vrouwenopvanghuis in Managua komen naar Nederland voor een training Muurschildering door Byron Gómez Chavarría met leerlingen bij Fons Vitae Lyceum T ijdens Wereldmilieudag fietsen ze ƒ 3000 bij elkaar
2001 De SAM start nieuw project, ‘Schoner produceren’, gericht op vermindering productie van afval en besparing grondstoffen, water en energie te bevorderen bij bestaande bedrijven, workshops worden gehouden op de technische universiteit in Managua De vierdelige serie op AT5 van 20 minuten ‘Het huis van mijn dromen’ belicht verschillende activiteiten van de SAM Sponsorloop ‘Ren Managua online!’ levert ƒ 1333 op
In gesprek met Ronald van der Hijden
De SAM zal onder andere wegens financiële oorzaken haar
was door de gemeente ter beschikking gesteld. In die tijd is
beleid en doelstelling aan moeten passen. Ze heeft besloten
ook de SAM ontstaan. Rob van Gijzel was een van de eerste
op kleinere schaal door te gaan. Om een zo zuiver mogelijk
voorzitters. De SAM en het NKA werkten samen en via de ge-
beeld van het wel en wee van de SAM te schetsen, ginggen
meente waren er ook activiteiten met Werkgroep Basisbewe-
we in gesprek met Ronald van der Hijden, directeur Landelijk
ging Amsterdam-Managua (WEBAM) en Initiatiefgroep Habi-
Beraad Stedenbanden Nederland Nicaragua (LBSNN).
tat Amsterdam-Managua (IHAM). Onder de noemer van de SAM werd veel aandacht besteed aan onderwijs over ontwik-
Het begon allemaal rond 1980. Als student voelde Ronald
kelingssamenwerking door de Ontwikkelingseducatie Steden-
zich aangetrokken door een manifestatie in de Mozes en
banden Amsterdam (OSA). In 1986 werd de LBSNN opgericht
Aäronkerk ter ondersteuning van het Nicaraguaanse volk in
als een overkoepelende organisatie van de diverse Nederland-
tijden van revolutie. Hij sloot zich aan bij het Nicaragua
se stedenbanden met als doel coördinatie en ondersteuning
Komitee Amsterdam (NKA). In die tijd werden acties bedacht
bij activiteiten ten behoeve van steden in Nicaragua.
en voorbereid tijdens vergaderingen – afwisselend bij
Overstap naar vrijwilligersorganisatie
mensen thuis.
De SAM was een door de gemeente gesubsidieerde organi-
Solidariteitsnota
satie totdat de gemeente het belangrijker achtte om meer
In de loop van die periode – waarin de Amsterdamse gemeen-
aandacht te besteden aan de thuislanden waar veel Amster-
te steeds meer betrokken raakte met uitwisselingen en
dammers vandaan komen. Hierdoor kwam de SAM-subsidie
gemeentelijke hulp in de vorm van ondersteuning en advise-
op de tocht te staan. Na vergeefse pogingen om het tij te
ring – waren er bij Buitenlandse Zaken ontwikkelingen om ge-
keren, werd besloten dat de SAM nog twee jaar overbrug-
meentes financieel te ondersteunen. De burgemeesters (eerst
gingssubsidie zou krijgen, waarna de SAM zelfstandig door
Polak, toen Van Thijn) waren gevoelig voor de wens van het
moest gaan als vrijwilligersorganisatie.
NKA, neergelegd in een solidariteitsnota aan de Amsterdamse gemeenteraad. Daaruit ontstond het COA (Comité Ontwikke-
Roots Festival & de SAM
lingssamenwerking Amsterdam). In 1983 werd door Van Thijn,
Het Roots-festival was van 2004-2008 een belangrijk evene-
gesteund door Tweede Kamerlid Eveline Herfkens, een
ment voor de SAM om geld in te zamelen en haar naamsbe-
samenwerkingsverband aangegaan met Managua. In 1985
kendheid te vergroten. Het muziekfestival stelt zich ten
gaf een brede delegatie van de gemeente onder leiding van
doel grensverleggende en nieuwe ontwikkelingen binnen
Liesbeth den Uyl de samenwerking verder vorm; hulp bij over-
de wereldmuziek te tonen en streeft naar
heidsinstellingen, opleidingen, enzovoort.
culturele uitwisseling tussen verschillende bevolkingsgroe-
Ontstaan van de SAM
pen. De SAM pakte tijdens het
Intussen namen de activiteiten zodanig toe dat deze vanuit de
festival uit met muziek en
locatie van het Latijns-Amerika Centrum (LAC) ontwikkeld
dans, maar ook met kleine
en gecoördineerd werden. Het oorspronkelijke kraakpand
actviteiten bij de infostand.
2002 et de campagne ‘Teken van geweld’ M steunt de SAM het vrouweninformatiepunt in Nicaragua, i.s.m. het VOA (Vrouwenopvang Amsterdam) F ototentoonstelling ‘Aardse Paradijzen’ in Vondelpark O SA, de SAM en NiZA (Nederlands instituut voor Zuidelijk Afrika) organiseert vijfde jongerenconferentie, afsluitend spelen ze het Trias-spel
2003 Vanaf dit jaar bouwt stapgewijs de gemeentesubsidie aan de SAM af Ronda de Barro, familietheatergroep uit Léon, treedt op op het Buikslotermeerplein In Akhnaton danst men in het kader van de campagne ‘Teken van geweld’ Fons Vitae Lyceum wint voor de tweede keer het afsluitende Trias-spel tijdens de jongerenuitwisseling
Blijf op d e hoo via de dig gte itale Managua en mail u w e-mailad res secretaria naar atsam@ gmail.co m
2004 erde kennisfestival van het LBSNN D B enefietfeest t.b.v. Vrouwenopvanghuis Zevende jongerenuitwisseling, thema: ‘Multiculturaliteit en globalisering’ F ilmfestival i.s.m. Roots festival in de Melkweg Cinema (zie kader hierboven uitgelicht) Start Bouwbrigade schoolgebouw en wijkcentrum in San Judas Open Huis op het kantoor van de SAM in het LAC
Ondertussen... gaat de hulp in managua door ... De afgelopen weken zijn de ogen en oren van de wereld
algemeen zeer succesvol in het creëren van draagvlak omdat
gericht op het nieuws rondom Wikileaks. Er is ook een aantal
ze een afgebakend thema en een concreet doel voor ogen
telegrammen betreffende Nicaragua gepubliceerd.
hebben. Verder speelt de persoonlijke betrokkenheid van de initiatiefnemers een grote rol bij de uitvoering van het
President Ortega wordt hierin een verkleinde versie van Hugo
project. Vaak worden inzamelingsacties via internet op-
Chávez genoemd, met wie de relatie niet zo stralend is als deze
gezet. Voorbeelden in Nicaragua zijn St. SamenScholen en
lijkt. Het lijkt er eerder op dat Nicaragua steeds meer geïso-
St. Juntos Contigo.
leerd raakt. Op belangrijke ontwikkelingsthema’s wordt weinig tot geen vooruitgang geboekt, of de situatie verslechtert.
Ontwikkelingssamenwerking 2.0 De inzamelingsacties via internet hebben zich de laatste
Negen bisschoppen hebben hun zorgen geuit over de
jaren verder ontwikkeld tot wat men tegenwoordig Ontwik-
politieke situatie van het land die volgens hen alleen maar
kelingssamenwerking 2.0 noemt. Het gaat erom dat je
slechter wordt. ‘De Staat geeft de indruk een latwerk te zijn
precies kunt zien wat er met je donatie gebeurt. Voorbeel-
van instituties voor de belangen van personen en van een
den zijn Kiva, die particuliere aanbieders en afnemers van
groep.’ In een rapport van Amnesty International wordt ge-
microkredieten met elkaar in contact brengt en de 1%Club.
meld dat de Nationale Raad voor de Bescherming van Kinde-
Ook zij koppelen via internet mensen aan projecten, met het
ren en Adolescenten is opgeheven en dat op scholen voor-
verschil dat het hier gaat om donaties. Vooral bij Kiva vindt u
lichting en opvoeding over seksueel geweld ontbreekt. Hulp
veel Nicaraguaanse initiatieven terug. Op het moment van
aan de bevolking van Nicaragua blijft dus hard nodig.
schrijven wel 263!
Eenmansacties en internet
Je zou kunnen zeggen dat de SAM onvoldoende in staat is
De vraag is natuurlijk: hoe? Een belangrijke vernieuwing in
geweest om met haar tijd mee te gaan. Het is gewoon erg
het medefinancieringsstelsel is de eis dat wordt samen-
moeilijk een bestaande organisatie om te bouwen naar een
gewerkt met lokale organisaties. In Nicaragua spelen de
moderne variant die de ‘concurrentie’ met de nieuwe clubs
stedenbanden hierin een belangrijke rol. Sommigen werken
aankan. We blijven echter van mening dat de SAM solidair
namelijk samen met een sterke counterpart. Maar onder het
moet blijven met de bevolking van Nicaragua. Die heeft daar
huidige economisch en politieke klimaat zal de geïnstitutio-
recht op. Zoals gezegd, zijn wij ons nu aan het bezinnen op
naliseerde ontwikkelingssamenwerking blijven versoberen.
een manier om hier nieuwe invulling aan te geven. Wij hopen dat u, net als de SAM, ook solidair wilt blijven met Nicaragua
Aan de andere kant zet de maatschappelijke trend van
en dat ook u op zoek gaat naar de manier die het beste bij u
het particuliere initiatief zich voort. Daar waar vroeger bewe-
past. Wie weet kunnen we hier in de toekomst toch nog
gingen zich organiseerden en van daaruit steun gingen
samen in op blijven trekken. Wij hopen dit van harte.
verlenen, zijn het tegenwoordig veelal ‘eenmansacties’ die kleinschalig en projectgericht te werk gaan. Zij zijn over het
Bron: http://nicalog.ssnm.nl
SAM in vogelvlucht 1979-2010 2005 Jongerenconferentie OSA/de SAM staat op de tocht De SAM wordt per 1 april een volledige vrijwilligersorganisatie Draadloos internet in de wijk Martin Luther King in Managua Muurschildering in Den Ilp op basisschool De Fuik door Soraya Morcada en leerlingen Open Stage tijdens het Roots Festival in het Oosterpark met dansgroep Nicarao en muziek Start tweede Bouwbrigade voor sportvelden en een buurthuis in Arlen Siú
2006 andeltocht i.s.m. wandelorganisatie KNBLO in W recreatiegebied ’t Twiske levert € 880 op De SAM zamelt € 600 op Roots Open Air festival in voor bibliotheek Niños Felices, met de ‘Battle of Amsterdam: rappen voor doekoe’ Tweede delegatie bouwbrigade reist af naar Managua voor de bouw van een buurthuis Sinterklaasfeest in Managua
In gesprek met wendy raaphorst
Tot eind 2004 functioneerde de OSA (Ontwikkelingseducatie Stedenbanden Amsterdam) als zusterorganisatie van de SAM in hetzelfde gebouw aan de Nieuwe Herengracht. De OSA is voortgekomen uit de SAM en later uitgegroeid tot een zelfstandige organisatie. Door beëindiging van de subsidie hield de OSA eind 2004 op te bestaan. Wendy Raaphorst, ex-medewerker educatie en later coördinator van de organisatie, blikt terug op een mooie periode. De organisatie was gericht op onderwijs en gaf onder andere workshops aan leerlingen van het basis- en middelbaar onderwijs, met name ook voor de bovenbouw van de havo en het vwo.
Maatschappijleer Tijdens de lessen Maatschappijleer werden middels een speciaal ontwikkeld lesprogramma onderwerpen als urbanisatie, stad, platteland en burgerrechten behandeld op verschillende Amsterdamse scholen. Naast aandacht voor Managua en Nicaragua was er ook aandacht voor Mozambique.
Uitwisseling
Trias-spel
Een van de jaarlijks terugkerende activiteiten was een bezoek van leerlingen uit Managua en
Als afsluiting van de uitwisselin-
Beira aan Amsterdam. Door middel van debatten en spelen werden de leerlingen met elkaar
gen van leerlingen uit Managua,
in contact gebracht. Volgens Wendy was dit zo’n groot succes dat andere stedenbanden dit
Beira en Amsterdam werd het
hebben voortgezet.
intensieve en competitieve Triasspel
gespeeld.
Scholenteams
Klas naar Max
streden tegen elkaar voor de wis-
Voor het basisonderwijs organiseerde de OSA ‘Klas naar Max’ in het Havelaar-gebouw. Hier
selbeker. In elke spelronde werd
werden kinderen door vrijwillige docenten onderwezen in kennis van lokale omstandigheden
hun kennis over de actualiteit,
en gewoontes in Mozambique en Nicaragua. Ook organiseerde de OSA musicaluitvoeringen.
globalisering en multiculturaliteit getest. Bij vragen als ‘wat is het
Het Fons Vitae Lyceum Amsterdam (FVL) heeft verschillende activiteiten georganiseerd om
belangrijkste exportproduct van
fondsen te werven om bijvoorbeeld activiteiten in het buurthuis in Arlen Siú te realiseren. Na
Nicaragua’ (koffie) of ‘wat is het
het stopzetten van de subsidie is bestuurslid Peter Salden (ook docent Maatschappijleer
armste deel van Mozambique’
FVL) niet alleen belangrijk geweest voor uitwisselingsactiviteiten, maar heeft hij ook zorg-
(het noorden) waren de buiten-
gedragen voor diverse sponsoractiviteiten zodat de SAM het werk kon voortzetten.
landse gasten in elk team van grote waarde.
2007 e SAM werft vrijwilligers en donateurs op Roots Festival D Steun in bibliotheekboeken en kopieermachine voor bibliotheek Luis Delgadillo Steun in lesmaterialen in reliëf, computer voor interactieve programma’s, braillemachine en blindenstokken voor blinden basisschool Melania Morales Buurtcomité legt laatste hand aan het buurthuis in Arlen Síu Leerlingen Fons Vitae halen € 7746 op met sponsoractiviteiten en twee leerlingen reizen af naar Managua als reporters Muurschilderbrigade met Coralia Garcia Peralta bij basisschool De Notenkraker
2008 e SAM krijgt steun van Millenniumgemeente Oud-West D voor een bedrag van € 8000 voor 2009 Steun aan blindenbasisschool Melania Morales, afdeling verstandelijk gehandicapten, en bibliotheek Alfonso Velasquez Flores Nicaraguaanse theatergroep Movitep treedt voor de SAM op tijdens Roots Open Air festival Muurschilderbrigade met Manuel de Jésus Alaniz Gámez bij naschoolse opvang Coco
SAM in 2009-2010 Steun aan de millenniumdoelencampagne
In 2009-2010 ontving de SAM financiële steun van stadsdeel Amsterdam Oud-West (nu
Buurtcentrum De Havelaar heeft de
Amsterdam West). Oud-West is een Millenniumgemeente, wat wil zeggen dat zij lokaal
SAM vanaf sept. 2009 de mogelijkheid
initiatief met de mondiale ontwikkelingsagenda verbindt. Gemeenten kunnen een belangrijke
geboden één dag in de week een werk-
bijdrage leveren aan het behalen van de acht Millenniumdoelen, die in 2000 door 189 landen zijn
plek bij hen te huren en prettig samen
opgesteld. Overkoepelend doel: vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen bestrijden. Deze
te werken in de zichtbaarheid van de
afspraken gaan onder andere over scholing, kindersterfte en bestrijding van ziektes.
SAM in de wijk. Onze dank daarvoor!
In 2009 en 2010 heeft de SAM zich sterk kunnen profileren door activiteiten ter bewustwording en fondsenwerving te organiseren in Oud-West in het kader van de Millenniumdoelen. Met o.a.
Ook gaat onze dank uit naar Stads-
informatiestands bij twee Zimmerende Zondagen, deelname aan een minikinderfestival, een
deel West (voorheen Oud-West) voor
Gigantona maken, een Latino-avond met loterij, een fototentoonstelling en een Muurschilder-
hun steun aan de SAM in 2009-2010.
brigade in 2009 én een kunstveiling, funky yoga-fundraiser en een groots Recycle-Je-Rijkerevenement in het kader van Wereldarmoededag in 2010 heeft de SAM ruim € 3000 opgehaald. In 2009 hebben twee HvA-stagiaires veel van de organisatie van de activiteiten voor hun rekening genomen, toewerkend naar een Muurschilderbrigade met de Nicaraguaanse kunstenaar Johnny
Colofon
Garcia Chamorro bij buurtcentrum De Havelaar. In 2010 is de focus gelegd op het organiseren van
Stichting Stedenband Amsterdam-Managua p/a Buurtcentrum De Havelaar Douwes Dekkerstraat 2 1053 SX Amsterdam Giro: 59.31.789
een evenement in het kader van Wereldarmoededag. De activiteiten die dag stonden geheel in het teken van recyclen om mensen te inspireren en bewust te maken van het feit dat niet alles dat kapot is, weggegooid hoeft te worden, maar gerepareerd, hergebruikt of gedoneerd kan worden. Daarnaast waren er optredens, salsaworkshops en heerlijke Latino-hapjes & soepen. De inkomsten komen ten goede aan het daarvoor geadopteerde project: de dovenschool Escuela Cristiana de Sordos de las Asambleas de Dios in Managua (zie ook pagina 8). Alle activiteiten werden gefinancierd vanuit de € 11.000 subsidie over 2009-2010 vanuit Oud-West.
Beste donateurs, (ex-)medewerkers, vrijwilligers en staigiares, Hopelijk heeft deze laatste gedrukte Managua goede herinneringen bij u opgeroepen en net als bij ons enige weemoed. De SAM is u dankbaar voor uw jarenlange steun en hoopt er op dat u daarmee doorgaat. Uw donatie kunt u overmaken naar giro 59.31.789 t.n.v. Stedenband Amsterdam-Managua. U kunt ons blijven volgen via onze website www.SSAM.nl en voor de digitale Managua kunt u uw e-mailadres doorgeven. Zo ontvangt u de ontwikkelingen voortaan per mail. Nogmaals bedankt en alvast een prettig 2011 toegewenst! Het bestuur
SAM in vogelvlucht 1979-2010 2009 Muurschilderbrigade met diverse (kinder)activiteiten eromheen: Johnny Garcia Chamorro schildert bij De Havelaar een muur thema ‘Alle vogels vliegen, alle kinderen spelen’: opbrengst € 1000 Johnny Garcia Chamorro maakt een Gigantona en schildert Martin Luther King voor het 100-jarig bestaan van de Lutherhof; zij kopen dit voor € 1000 voor de SAM Pilaren bij de ingang van het Rijtuigenhof op de Overtoom worden samen met bewoners & Rosario Alaniz beschilderd Scholenbanden opgestart tussen ECO-kids bij De Havelaar in Amsterdam en Escuela Clementina Cabeza in Managua & basisschool De Fuik, Den Ilp en Escuela Pablo Antonio Cuadra
Medewerkers Peter Doggers, Carolien Driessen, Wim Hardeman, Marleen Klein Brinke, Willem Reijrink, Piet Schuijt, Hanneke Smits, Henk Valkhoff Lay-out Marleen Klein Brinke Druk Drukkerij Damen © 2010, Amsterdam
Blijf op d e hoo via de dig gte itale Managua en mail u w e-mailad res secretaria naar atsam@ gmail.co m 2010
et thema-evenement ‘Recycle Je Rijker’ (WereldarmoedeH dag) brengt € 635 op voor Escuela de Sordos Diverse activiteiten brengen daarnaast € 800 op voor Escuela de Sordos D e SAM besluit haar werkzaamheden op een andere manier voort te zetten Gigantona wordt voor een bedrag van € 200 geadopteerd door Leiden-Juigalpa In Managua zijn een muurschildering en drie trainingen gebarentaal voltooid van opbrengsten uit 2009 Lutherhof steunt de SAM ook dit jaar met € 1000
