Beroepscompetentieprofiel Kaderfunctionaris Bestratingbedrijf
Rapportage RAO-182.06.04 Arbeid Opleidingen Consult BV Tilburg, mei 2006 Dr. Judith de Ruijter Drs. Janneke te Marvelde
2
Kerntaken Kerntaak 1 Neemt werk op Proces
De kaderfunctionaris neemt de bestratingwerkzaamheden op. Hij leest en interpreteert de werkomschrijving en raadpleegt indien nodig relevante documentatie. De kaderfunctionaris neemt de omvang van het werk op locatie op en stelt het benodigde materiaal, materieel en het aantal manuren vast. Hij beoordeelt of het project volgens de werkomschrijving(en) uitgevoerd kan worden en stelt indien nodig uitvoeringsalternatieven voor. Hij bepaalt of en welke voorzieningen er getroffen moeten worden om de werkzaamheden goed en veilig uit te voeren en maakt hierover duidelijke afspraken met de opdrachtgever. Hij signaleert eventuele bijzonderheden en spreekt deze door met de leidinggevende en/of de opdrachtgever. Hij noteert zorgvuldig gegevens ten behoeve van de administratie en vermeldt duidelijk de gemaakte afspraken.
Rol en verantwoordelijkheden
De kaderfunctionaris is verantwoordelijk voor een werkopname volgens kwaliteitseisen en de geldende wet- en regelgeving en voorschriften op het gebied van arbo, veiligheid en milieu. Hij voert zijn werkzaamheden zelfstandig uit. De kaderfunctionaris legt verantwoording af aan en ontvangt leiding van zijn direct leidinggevende.
Complexiteit
Van de kaderfunctionaris wordt verwacht dat hij een juiste inschatting kan maken van het benodigde materieel, materiaal en het aantal manuren. Hiervoor is het van belang dat de kaderfunctionaris de juiste meet- en rekentechnieken hanteert. Wanneer hij het werk niet goed opneemt, kan dat nadelige (financiële) gevolgen hebben voor het bedrijf en voor het imago van het bedrijf.
Betrokkenen • • •
leidinggevende/collega's; opdrachtgever; bewoners.
(Hulp)middelen • • • • •
werkomschrijving; (werk- en detail)tekeningen; werkvoorschriften; meet- en rekengereedschap; communicatiemiddelen.
Kwaliteit van proces en resultaat
De werkzaamheden zijn juist en nauwkeurig bepaald binnen de gestelde norm. De benodigde hoeveelheid materiaal, materieel en manuren is nauwkeurig bepaald.
Keuzes en dilemma’s • •
tijd versus veiligheid; tijd versus kwaliteit. 3
Kerntaak 2 Bereidt het werk voor Proces
De kaderfunctionaris bereidt het werk voor. Hij beoordeelt of het project volgens de werkomschrijving uitgevoerd kan worden en stelt indien nodig uitvoeringsalternatieven voor. Hij bepaalt welke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd, verdeelt de werkzaamheden over de medewerkers en maakt een werkplanning. Hij treft de juiste voorzieningen (hij regelt bijvoorbeeld bebording en afzettingen) en zorgt ervoor dat het benodigde materiaal en materieel tijdig op de juiste locatie aanwezig is. Indien nodig huurt hij onderaannemers (zzp’ers) in. De kaderfunctionaris zet het profiel en eventuele speciale constructies uit. Hij bespreekt eventuele bijzonderheden met de leidinggevende en/of opdrachtgever. Hij houdt nauwkeurig de gegevens bij ten behoeve van de projectadministratie.
Rol en verantwoordelijkheden
De kaderfunctionaris is verantwoordelijk voor de verdeling van de werkzaamheden en voor de organisatie van het materiaal en materieel. Hij voert zijn werkzaamheden zelfstandig uit. Hij is verantwoordelijk voor een werkvoorbereiding volgens kwaliteitseisen en de geldende wet- en regelgeving en voorschriften op het gebied van arbo, veiligheid en milieu. Hij legt verantwoording af aan en ontvangt leiding van zijn direct leidinggevende.
Complexiteit
Voor een goede werkvoorbereiding is het van belang dat de kaderfunctionaris beschikt over organisatorisch vermogen. Daarnaast moet hij vakkundig op (onverwachte) situaties kunnen inspelen en de juiste uitvoeringsalternatieven voorstellen. Wanneer de kaderfunctionaris de werkzaamheden niet goed voorbereid, kan dat resulteren in onnodige vertraging. Dit kan nadelige (financiële) gevolgen voor het bedrijf en voor het imago van het bedrijf hebben.
Betrokkenen • • •
leidinggevende/collega's; opdrachtgever; bewoners.
(Hulp)middelen • • • •
planning; (werk- en detail)tekeningen; werkvoorschriften; communicatiemiddelen.
Kwaliteit van proces en resultaat
De voorbereidingen voor het werk zijn op de juiste wijze getroffen. Er is een goede werkplanning gemaakt en de werkzaamheden kunnen veilig en goed worden uitgevoerd.
Keuzes en dilemma’s • • •
afwegen: wel/geen onderaannemers inschakelen; tijd versus veiligheid; tijd versus kwaliteit. 4
Kerntaak 3 Geeft leiding aan (een) ploeg(en) straatmakers en bewaakt de kwaliteit en voortgang van de werkzaamheden Proces
De kaderfunctionaris stuurt (een) ploeg(en) straatmakers aan en bewaakt de kwaliteit en voortgang van hun werkzaamheden. Hij verdeelt de werkzaamheden over de medewerkers en geeft duidelijke instructies over de uit te voeren werkzaamheden. Hij organiseert toolboxmeetings en ziet er op toe dat er volgens bedrijfsinstructies, kwaliteitseisen en geldende wet- en regelgeving wordt gewerkt. De kaderfunctionaris neemt maatregelen om het werk volgens opdracht, binnen de gestelde tijd en binnen budget te kunnen uitvoeren. Bij ziekte en uitval van personeel regelt hij vervanging. Bij onverwachte situaties zoekt hij naar alternatieve oplossingen. Eventueel meerwerk signaleert hij tijdig. Tijdens de werkuitvoering fungeert de kaderfunctionaris als aanspreekpunt voor de opdrachtgever, personeel en bewoners. Hij beantwoordt vragen, handelt klachten af en neemt deel aan (bouw)vergaderingen. De kaderfunctionaris overlegt regelmatig met de opdrachtgever over de voortgang van de werkzaamheden en spreekt eventuele bijzonderheden door. Hij houdt nauwkeurig de gegevens bij ten behoeve van de projectadministratie (bijv. uren, verbruikte materialen).
Rol en verantwoordelijkheden
De kaderfunctionaris voert zijn werkzaamheden zelfstandig uit. Hij is verantwoordelijk voor de werkuitvoering van de personen die hij aanstuurt en ziet er op toe dat het werk wordt uitgevoerd volgens kwaliteitseisen en de geldende wet- en regelgeving en voorschriften op het gebied van arbo, veiligheid en milieu. Hij legt verantwoording af aan en ontvangt leiding van zijn direct leidinggevende.
Complexiteit
De kaderfunctionaris moet om kunnen gaan met mensen van verschillende achtergrond en karakter. Hij moet verschillende typen medewerkers kunnen motiveren en stimuleren tot optimale prestaties. Dit vereist sociaal-communicatieve vaardigheden. Hij moet voor verschillende problemen passende oplossingen bedenken. Hij moet goed kunnen inschatten of het werk nog goed en veilig kan worden uitgevoerd en moet flexibel op onverwachte situaties kunnen inspelen.
Betrokkenen • • •
leidinggevende/collega's; opdrachtgever; bewoners.
(Hulp)middelen • • • •
werkplanning; (werk- en detail)tekeningen; werkvoorschriften; communicatiemiddelen.
Kwaliteit van proces en resultaat
Er wordt veilig en efficiënt gewerkt. De kwaliteit en de voortgang van de werkzaamheden wordt bewaakt. 5
Keuzes en dilemma’s • • •
tijd versus veiligheid; tijd versus kwaliteit; ingrijpen of niet ingrijpen.
Kernopgave 1 Tijd versus veiligheid
De bestratingwerkzaamheden moeten te allen tijde veilig worden uitgevoerd. Werkzaamheden moeten echter ook volgens planning verlopen. Veilig werken kost tijd en is uiterst belangrijk. De kaderfunctionaris moet de risico's goed kunnen afwegen. Hij moet goed kunnen inschatten of een werk nog kan worden uitgevoerd zonder dat de veiligheid in het geding is. In het uiterste geval legt hij het werk stil, ook al leidt dit tot vertraging. Indien hij deze afweging niet goed maakt, kunnen er ongelukken gebeuren en/of kan er schade veroorzaakt worden.
Kernopgave 2 Tijd versus kwaliteit
De kaderfunctionaris moet ervoor zorg dragen dat er volgens planning wordt gewerkt. Snel werken kan echter ten koste gaan van kwaliteit. Hij moet ervoor zorgen dat het werk volgens geldende kwaliteitseisen wordt opgeleverd. Hij moet daarbij de juiste balans vinden tussen tijd en kwaliteit.
Kernopgave 3 Leidinggevende taken versus uitvoerende taken
De kaderfunctionaris moet de straatmakers duidelijk instrueren en het geduld en de tijd opbrengen om uitleg te geven over de werkwijze en het gewenste resultaat. Hij moet de voortgang en kwaliteit van de projecten bewaken en tegelijkertijd moet hij deze taak combineren met zijn uitvoerende taken. Hij fungeert als aanspreekpunt voor derden. Dit betekent dat hij altijd bereikbaar en aanspreekbaar moet zijn en vragen moet beantwoorden waardoor hij afgeleid wordt van andere taken. Van de kaderfunctionaris wordt verwacht dat hij de juiste balans vindt tussen de leidinggevende en uitvoerende taken.
6
COMPETENTIEMATRIX Kerntaken
Kernopgaven
1. Tijd versus veiligheid 2. Tijd versus kwaliteit 3. Leidinggevende taken versus uitvoerende taken
1. Neemt werk op 2. Bereidt het werk voor 3. Geeft leiding aan een ploeg straatmakers
Competentiematrix: Competenties 1. Opnemen van de werkzaamheden 2. Plannen van het personeel 3. Organiseren van materiaal en materieel 4. Profiel uitzetten 5. Speciale constructies uitzetten 6. Leidinggeven 7. Kwaliteit en voortgang bewaken 8. Projectadministratie voeren 9. Uitvoeren van veiligheids-, arbo- en milieubeleid 10. Omgaan met opdrachtgevers en bewoners 11. Samenwerken 12. Professionele werkrelatie
7
kerntaken 1 2 3 X
X X X X X
X X X X
X X X X X
X X X X X X X
kernopgaven 1 2 3 X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X
BEROEPSCOMPETENTIES EN SUCCESCRITERIA In de volgende competentietabel wordt bij elke competentie d.m.v. een code aangegeven of het een vakmatig-methodische (VM), een bestuurlijk-organisatorische (BOS), een sociaalcommunicatieve (SC) dan wel een ontwikkelingscompetentie (ON) betreft.
1 Opnemen van kleine werken Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze kleine werken op te (vm, sc)
Succescriteria Proces
Resultaat
nemen.
1. leest en interpreteert de werkomschrijving op de juiste wijze, controleert deze op evt. onjuistheden en onderneemt indien nodig gepaste actie 2. raadpleegt indien nodig relevante documentatie en vraagt bij onduidelijkheden aanvullende informatie, vraagt goed door 3. stelt nauwkeurig de omvang van het werk vast en meet secuur 4. denkt vooruit, bepaalt of en welke voorzieningen er getroffen moeten worden om de werkzaamheden goed en veilig uit te voeren en maakt hierover duidelijke afspraken met de opdrachtgever 5. maakt een inschatting van de benodigde manuren, het materieel en materiaal 6. noteert de gegevens zorgvuldig, vermeldt bijzondere wensen van de opdrachtgever De werkzaamheden zijn opgenomen, de benodigde inzet van materieel, materiaal en personeel is bepaald.
2 Plannen van het personeel Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze het personeel in te (vm, sc, bos)
Succescriteria Proces
plannen, zodat het personeel zo efficiënt mogelijk wordt ingedeeld op de lopende en geplande projecten.
1. plant aan de hand van de opdracht en eventueel met behulp van een planningsysteem het personeel en de werkzaamheden in, spreekt met de opdrachtgever de definitieve startdatum van het project af 2. bepaalt eventueel in overleg met de leidinggevende de prioriteiten in de in te plannen werkzaamheden 3. houdt bij de verdeling van het werk rekening met de kwaliteiten van de medewerkers en eventueel de voorkeur voor een bepaald werk, zorgt voor afwisseling in de werkzaamheden 4. denkt vooruit, houdt bij het maken van de planning rekening met de start- en looptijd van geplande en lopende projecten, controleert tussentijds de haalbaarheid van de planning en past de planning indien nodig aan 8
Resultaat
5. houdt in de planning rekening met vakantie- en verlofdagen van het personeel 6. past de planning aan bij uitval van het personeel (bijvoorbeeld door ziekte), zorgt ervoor dat er voldoende straatmakers op een werk zijn gepland 7. huurt indien noodzakelijk onderaannemers in, maakt met hen duidelijke afspraken De werkzaamheden zijn efficiënt verdeeld over het personeel. Er zijn voldoende straatmakers om het werk binnen de geplande en afgesproken tijd uit te voeren.
3 Organiseren van materiaal en materieel Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze het materiaal en (vm, sc)
Succescriteria Proces
Resultaat
materieel te organiseren, zodat de werkzaamheden volgens planning uitgevoerd worden.
1. leest en interpreteert de werkomschrijving, controleert deze op evt. onjuistheden en onderneemt indien nodig gepaste actie 2. stelt zich op de hoogte van de gemaakte afspraken en vraagt bij onduidelijkheden aanvullende informatie 3. toont organisatorisch vermogen en treft de juiste voorzieningen, plaatst bijvoorbeeld waar nodig wegafzettingen 4. organiseert tijdig de aanvoer, afvoer en opslag van materiaal en materieel 5. controleert de afgeleverde materialen op aantal, soort, kwaliteit en evt. beschadigingen 6. neemt bij tekorten, verkeerde en/of te late leveringen contact op met de leverancier(s) De juiste voorbereidingen zijn getroffen. Het werk kan goed, efficiënt, veilig en volgens planning worden uitgevoerd.
4 Profiel uitzetten Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze het profiel uit te (vm)
Succescriteria Proces
zetten, zodat het profiel voldoet aan de tekening of opdracht.
1. controleert of het werk volgens tekening gemaakt kan worden 2. stelt de banden volgens de uitgezette lijn, let hierbij op de breedte, de hoogte en de richting van het straatwerk 3. stelt kolken in lijn met de banden en zorgt ervoor dat de grond om de kolken en putten heen goed verdicht is 4. sluit kolken aan op het riool met behulp van de juiste PVC-passtukken 5. verricht metingen of werkt vanuit bestaande of uitgezette hoogtes, plaatst passtenen, houdt rekening met de wang, de kruin en de richting 9
Resultaat
6. zorgt ervoor dat indien nodig zand uitgegraven of bijgestort wordt en de grond opnieuw verdicht wordt De hoogte is uitgezet en de richting is bepaald. De banden zijn gesteld en het profiel is uitgezet volgens tekening of opdracht.
5 Speciale constructies uitzetten Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze speciale (vm)
Succescriteria Proces
constructies, zoals kruisingen, erven, pleinen, rotondes, bochten, drempels en parkeerhavens, uit te zetten, zodat de constructie voldoet aan de kwaliteitseisen en de wensen van de opdrachtgever.
1. controleert of het werk volgens tekening gemaakt kan worden 2. zet de constructie uit volgens tekening of opdracht 3. laat de constructie goed aansluiten bij het overige straatwerk 4. zorgt voor een goede afwatering De constructie is uitgezet volgens tekening of opdracht.
Resultaat 6 Leidinggeven Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze leiding te geven aan (vm, sc, bos, on)
Succescriteria Proces
Resultaat
(een) ploeg(en) straatmakers, zodat de werkzaamheden volgens planning en kwaliteitseisen worden uitgevoerd.
1. geeft kaders en duidelijke instructies aan de medewerkers over de uit te voeren werkzaamheden 2. brengt vakkennis over en fungeert als vraagbaak 3. motiveert en stimuleert de medewerkers tot optimale prestaties, toont waardering voor (individuele) kwaliteiten 4. signaleert problemen in de werkuitvoering, spreekt medewerkers hier direct op aan 5. toont overtuigingskracht en zelfverzekerdheid, geeft duidelijk de eigen grenzen aan, neemt de juiste beslissingen en beargumenteert ze 6. bewaakt de goede sfeer, signaleert problemen in de ploeg en onderneemt direct actie 7. voert (in)formeel werkoverleg met de medewerkers 8. verstrekt relevante informatie over medewerkers aan degene die verantwoordelijk is voor beoordelings- en functioneringsgesprekken De sfeer is goed. De werkzaamheden verlopen optimaal volgens geldende richtlijnen, werkinstructies en kwaliteitseisen.
7 Kwaliteit en voortgang bewaken Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze de kwaliteit en (vm, bos, on, sc)
voortgang van de werkzaamheden te bewaken.
10
Succescriteria Proces
1. neemt actief deel aan bouwvergaderingen, spreekt het werk door en maakt duidelijke (werk)afspraken 2. controleert of er volgens afspraken, kwaliteitseisen en geldende weten regelgeving wordt gewerkt 3. controleert of de werkzaamheden volgens planning uitgevoerd worden, neemt indien nodig maatregelen om het werk binnen de planning te kunnen uitvoeren 4. signaleert problemen in de werkuitvoering tijdig en onderneemt direct gepaste actie, geeft suggesties hoe het werk beter, sneller en veiliger kan worden uitgevoerd 5. toont kostenbewustzijn, signaleert meerwerk en afwijkingen in de planning tijdig en neemt passende maatregelen 6. levert het werk op de juiste wijze op, neemt het werk met de opdrachtgever door 7. overlegt bij twijfel of bijzonderheden met de leidinggevende en de opdrachtgever De kwaliteit en voortgang van de werkzaamheden is bewaakt.
Resultaat 8 Werkadministratie bijhouden Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze de (bos, vm, sc)
Succescriteria Proces
Resultaat
werkadministratie over de verschillende projecten bij te houden en bij te dragen aan een optimale bedrijfsadministratie, zodat het budget van de projecten bewaakt kan worden.
1. registreert zorgvuldig gemaakte afspraken met de opdrachtgever 2. houdt nauwkeurig weeklijsten en urenstaten bij 3. registreert de uitgevoerde werkzaamheden, gebruikte materialen en middelen in het dagboek en vermeldt zorgvuldig bijzonderheden De projectadministratie is volledig en op correcte wijze gevoerd. Er kan gefactureerd worden.
9 Uitvoeren van veiligheids-, arbo- en milieubeleid Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze wijze zorg en (vm, sc)
Succescriteria Proces
verantwoording te dragen voor een werkuitvoering volgens arbo-, veiligheids- en milieuvoorschriften zodat de werkzaamheden veilig uitgevoerd worden en optimaal verlopen.
1. zorgt ervoor dat het werk veilig kan worden uitgevoerd, treft de juiste voorzieningen op locatie, regelt tijdig afzettingen en bebording 2. toont verantwoordelijkheidsgevoel, is alert op risico’s, onveilige en milieuvervuilende situaties en neemt tijdig maatregelen, durft in het uiterste geval het werk stil te leggen
11
Resultaat
3. controleert of de werkzaamheden op de juiste wijze, volgens bedrijfsinstructies en veiligheidseisen worden uitgevoerd en spreekt medewerkers aan op onveilig gedrag 4. ziet er op toe dat er met veilig materieel en materiaal gewerkt wordt en onderneemt indien nodig gepaste actie 5. vervult een voorbeeldfunctie, neemt de veiligheidsmaatregelen in acht, levert een bijdrage aan toolboxmeetings 6. ziet er op toe dat afval- en restmaterialen gescheiden worden afgevoerd 7. overlegt bij twijfel of bijzonderheden met de leidinggevende en de opdrachtgever Er wordt volgens de geldende voorschriften op het gebied van arbo, milieu en veiligheid gewerkt. Ongelukken, schade en gezondheidsrisico’s worden voorkomen.
10 Omgaan met opdrachtgevers en bewoners Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze een bijdrage te (vm, sc)
Succescriteria Proces
Resultaat
leveren aan een positief imago van het bedrijf door op klantgerichte wijze contact te onderhouden met derden zoals opdrachtgevers en bewoners.
1. stelt zich representatief op, fungeert als visitekaartje van het bedrijf, zorgt dat hij bereikbaar is en staat opdrachtgevers en bewoners correct te woord 2. overlegt met de opdrachtgever bij onduidelijkheden of bijzonderheden, verstrekt duidelijke informatie en houdt hierbij rekening met de bedrijfsrichtlijnen 3. geeft deskundige adviezen en heldere informatie over uitvoeringsmogelijkheden en alternatieven 4. houdt zich aan de gemaakte afspraken met de opdrachtgever 5. stelt zich verantwoordelijk op, meldt bijvoorbeeld schade die door medewerkers veroorzaakt is, bedenkt bij problemen passende oplossingen 6. reageert adequaat op klachten van de opdrachtgever en neemt overeenstemmend met de bedrijfsrichtlijnen passende maatregelen De relatie met de opdrachtgever en omwonenden is goed, men is tevreden.
11 Samenwerken Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze met de collega’s en (vm, bos, sc)
leidinggevende(n) van het eigen bedrijf en andere disciplines samen te werken, de werkzaamheden op elkaar af te stemmen en bij te dragen aan een positieve arbeidssfeer.
12
Succescriteria Proces
1. gaat in goede harmonie om met collega’s en de leidinggevende, draagt bij aan een goede werksfeer 2. vervult een voorbeeldfunctie, toont interesse in het werk van anderen 3. stelt zich collegiaal op, helpt een ander wanneer dit nodig is 4. overlegt met betrokkenen over de aanpak en planning van de werkzaamheden, stemt daar waar nodig de werkzaamheden af 5. levert een constructieve bijdrage aan (bouw)vergaderingen 6. gaat op gepaste wijze om met verschillende typen mensen in verschillende functies en situaties 7. levert op positieve wijze kritiek en staat zelf open voor kritiek 8. raadpleegt en overlegt bij twijfel of bijzonderheden de leidinggevende Er wordt prettig en efficiënt samengewerkt.
Resultaat 12 Professionele werkrelatie Beroepscompetentie De kaderfunctionaris is in staat om op adequate wijze een professionele (vm, bos, on, sc)
Succescriteria Proces
Resultaat
werkrelatie met de eigen organisatie te onderhouden met als doel de organisatie optimaal te laten functioneren.
1. past zich aan de organisatiecultuur aan en kent zijn plaats en die van anderen binnen de hiërarchie in de organisatie en het arbeidsproces 2. houdt zich aan de werkvoorschriften, volgt instructies van de leidinggevende op, vraagt aanvullende informatie bij onduidelijkheden 3. stelt zich kritisch op ten opzichte van zijn eigen werk en het werk van anderen 4. ontwikkelt zichzelf door betrokkenheid en interesse in de vakgebieden te tonen, opleidingen te volgen en/of vakliteratuur te lezen 5. toont inzet en motivatie, is op tijd aanwezig en werkt ijverig 6. stelt zich loyaal op t.o.v. het bedrijf en collega’s 7. toont flexibiliteit, schakelt gemakkelijk tussen verschillende werkzaamheden, ook als dit onverwachts moet gebeuren 8. neemt actief deel aan werkoverleg, (informele) functionerings- en/of beoordelingsgesprekken met betrekking tot de eigen functie Positieve ontwikkeling van de eigen competenties. Het functioneren van de organisatie wordt bevorderd.
13