Bernard Leemans Eerste Sociaal Bemiddelaar

Bernard Leemans Eerste Sociaal Bemiddelaar

Het voorkomen en managen van sociale conflicten Bernard Leemans Eerste sociaal bemiddelaar Docent arbeidsverhoudingen HUBrussel

LEEMANS BERNARD

SOCIAL RELATIONS EVERY DAY 2011-2012

3

Inhoud •

Zijn de Belgen echte stakers? – – – –

1. Succesfactor om sociale conflicten te vermijden = sociaal overleg. 2. Oorzaken van sociale conflicten 3. Sociale vrede: een waarborg om conflicten te vermijden ?? 4. Het Belgisch preventief conflict hanteringsmodel Verzoening en bemiddeling

– 5. Wat als verzoening niet helpt? De sociaal bemiddelaar

– – – – – –

6. Hiërarchie bij conflict behandeling 7. Juridisering van conflicten: eenzijdig Verzoekschrift een oplossing ??????? 8. Enkele beschouwingen bij sociale conflicten 9. Aandachtspunten bij sociale conflicten 10. En wat na het sociaal conflict? 11. Vraag????

LEEMANS BERNARD


4

LEEMANS BERNARD

Antwerp Management School - 10/05/2011

5

1. Succesfactor om sociale conflicten te vermijden = sociaal overleg. • Sociaal overleg is een permanent proces van: • - meegedeeld krijgen (communiceer op assertieve manier) • - meepraten (aandacht voor ideeën, percepties van vakbonden) • - meedenken – meeluisteren (ontwikkel emotionele intelligentie) • - medebetrokkenheid bij beslissingen (goede afspraken=goede vrienden) • - of openheid, gelijkwaardigheid en communicatiebereidheid vermijden in belangrijke mate sociale conflicten LEEMANS BERNARD


6

2. Oorzaken van sociale conflicten • • • • • •

1. Het gegeven woord 2. De hiërarchie der rechtsbronnen 3. Respect voor de tegenstrever, zijn waarheid, zijn achterban 4. Dossierkennis A tot Z van Z tot A 5. Eigen achterban = Kroonjuweel 6. Informeel versus Formeel overleg GEEN andere boodschap • 7. Solidariteit tussen werknemers, ondernemingen van de sector, ondernemingen onderling • 8. Juiste inschatting van de machtsbalans LEEMANS BERNARD


7

2. Oorzaken van sociale conflicten • 9. Gebrek aan respect van de leiding voor de rol van de vakbonden • 10. Vertrouwensbreuk door slechte communicatie • 11. Niet naleven van wetten, reglementen inzake arbeidsduur ed; • 12. Hanig gedrag aan beide zijden - emoties • 13. De onwetende lijnmanager • 14. Communicatie met alle werknemers • 15. Media • 16. Gebrek aan afspraken bij mogelijke conflicten • ……….. LEEMANS BERNARD


8

2. Oorzaken van sociale conflicten Onderneming A Syndicale aanwezigheid /

Onderneming B

Normaal

Sterk tot zeer sterk

Overlegorganen

Samenwerking / positieve invloed

Misbruikt / eisend platform. Macht en concurrentie vakbonden

Communicatie

Permanent op niveau van het probleem

Veel tot overdreven

Lijnmanagement / gezag

Verliest minimum aan tijd aan arbeidsverhoudingen

Veel tijd in verdediging gezag

Overeenkomsten akkoorden

Worden nageleefd en niet in vraag gesteld

Vaak betwist en anders geïnterpreteerd

Medezeggenschap / beslissingsproces

Bij lijnmanagement

Centralisatie

Omvang onderneming

Middelgroot tot groot

Grote onderneming (industrieel, overheidsbedrijven, zorgsector) 9

druk

3. Sociale vrede: een waarborg om conflicten te vermijden ?? • Normatieve/obligatoire bepalingen • wat is de waarde van deze obligatoire bepalingen ? • de tijd besteed aan dit thema is op alle onderhandelingsniveaus niet groot • de sancties omtrent niet-naleving zijn in het algemeen zeer beperkt

LEEMANS BERNARD


10

BELGISCH PREVENTIEF MODEL VAN CONFLICTHANTERING

Cao onderhandelingen

Verzoening CAO wet Paritaire Comités

Bemiddeling De sociaal bemiddelaar

Conflict (Staking ed..)

Arbitrage

Angelsaksisch model

LEEMANS BERNARD


11

4. Verzoening en bemiddeling • Bemiddelende, verzoenende instanties in België – De syndicale afvaardiging (CAO nr. 5 – NAR) – De sociale inspectie (Wet op de arbeidsreglementen) – De Paritaire comités en Paritaire subcomités (CAO wet) en de verzoeningsbureaus (K.B. 6 november 1969) – De sociaal bemiddelaar (K.B. 23 juli 1969) – De sociaal bemiddelaar als voorzitter van de tewerkstellingscel – Herstructureringsdienst: (Relancewet 2009) • IAB:aspect collectief ontslag – WEA: aspect werkloosheid –COA aspect brugpensioen Ervaringsfonds

LEEMANS BERNARD


12

4. Verzoening en bemiddeling •

Het verzoeningsbureau van het Paritair (sub)comité:

• paritair samengesteld uit vakbonds- en werkgeversafgevaardigden + voorzitter (sociaal bemiddelaar) • Procedure:

– Vraag van werknemers- of werkgeversorganisatie – 1ste Fase: Plenaire hoorzitting (conflictpartijen + verzoeningsbureau) – 2de Fase: Gesloten zitting (verzoeningsbureau) • Besluit: Eenparige aanbeveling van het verzoeningsbureau of PV van NIET verzoening.

– 3de Fase: Plenaire hoorzitting LEEMANS BERNARD


13


Conflict of dreigend conflict op ondernemingsniveau

WN/SA + WN organisatie+ leden Verzoeningsbureau WN

WG + WG organisatie + leden Verzoeningsbureau WG

Voorzitter PC

Hoorzitting in VZB

LEEMANS BERNARD SOCIAL RELATIONS EVERY DAY 2011-2012

14


Schorsing en deliberatie in het verzoeningsbureau

Eenparig standpunt = aanbeveling

PV van nietverzoening

Sociaal bemiddelaar LEEMANS BERNARD


Consensusbesluitvorming

5. Wat als verzoening niet helpt? De sociaal bemiddelaar

• Bemiddelt rechtstreeks tussen de conflicterende partijen; • In opdracht van het verzoeningsbureau van het PC – PsC • In opdracht van de Federale Minister van Werk • Besluit zijn werkzaamheden met een aanbeveling op welke wijze een einde kan worden gesteld aan het conflict

LEEMANS BERNARD


16

Wie is de sociaal bemiddelaar • Hij / Zij is ambtenaar van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg; • Maakt deel uit van de directie van de Collectieve arbeidsbetrekkingen (DCAB); • Is verantwoording verschuldigd aan de Federale Minister van Werk en de Directeur-generaal van de DCAB; • Zijn klanten zijn: de werkgeversorganisaties, de vakbonden, de vertegenwoordigers van de werknemers en de werkgever.

LEEMANS BERNARD


17

De opdrachten van de sociaal bemiddelaar (artikel 1 K.B. 27.10.2009)

• Voorkomt sociale geschillen, volgt sociale geschillen op, het verloop en de beëindiging ervan; • Vervult alle sociale bemiddelingsopdrachten; • Bestendig in contact met beroepsorganisaties van werkgevers, vakbonden en sociale inspecteurs • Voorzitter en ondervoorzitter van paritaire comités en subcomités • Verslagen opstellen betreffende sociale betrekkingen in sector of onderneming

LEEMANS BERNARD


18

6. Hiërarchie bij conflict behandeling

– – – – – –

0. Plaats waar het conflict zich voordoet (werknemer – chef) 1. Chef + syndicaal afgevaardigde (SA) 2. Directie HRm + SA 3. Directie + SA + vakbondsecretaris 4. Verzoeningsbureau van het paritair comité 5. Sociaal bemiddelaar

– OPLOSSINGEN ZONDER HULP VAN DERDEN (0) WORDEN HET BEST GEDRAGEN EN HEBBEN EEN LANGE HOUDBAARHEIDSFACTOR LEEMANS BERNARD


19

7. Juridisering van conflicten: eenzijdig Verzoekschrift een oplossing ??????? •

• •

Voorzitter 1° Aanleg – Spoedeisend, Volstrekt Noodzakelijk, Niet ten gronde – Feitelijkheden – Meestal Dwangsom Problemen: geen tegenspraak, beroep of derden verzet niet effectief Comité Sociale Rechten ESH (collectieve klacht) – (Uitspraak februari 2012: salomonsoordeel omtrent preventief optreden van rechters)

• •

•

Voorstel “Onkelinx” 2001 Bij staking – Stakingspiket= OK maar GEEN GEWELD – REGELS VOLGEN (aanzegging, …) – EERST VERZOENING ANTWOORD: LOST HET PROBLEEM NIET OP, ENKEL DE RANDFENOMENEN

LEEMANS BERNARD


20

8. Enkele beschouwingen bij sociale conflicten

– stakingsacties hebben voor de vakbonden weinig gevolgen; – de gevolgen voor de werkgevers worden steeds groter; – de procedures om tot staking over te gaan zijn onvoldoende uitgewerkt; – wilde stakingen worden dikwijls erkend; – wilde stakingen ontstaan zelden onder impuls van de werknemers zelf; – gebrek aan ondernemingsaangepaste informatie- en overlegsysteem in de onderneming – de kost van een staking is berekenbaar, de duur voorspelbaar…. Echter de socio- emo-schade NIET

LEEMANS BERNARD


21

9. Aandachtspunten bij sociale conflicten

• Pijnpunten voor de onderneming: – Wilde stakingen – Misbruik van het stakingsrecht – Conflicten in sectoren van algemeen belang (Post, Elektriciteit, spoor…) • verbod van uitzendarbeid; • verantwoordelijkheid voor medewerkers die blijven werken; • visie en beleid bij staking; (Wie doet wat? – Conflict scenario) geen last minute voor HR; • communicatie – personeel – klanten / leveranciers – publieke opinie media (= er expertise in huis?) • na het sociaal conflict ?? LEEMANS BERNARD


22

10. En wat na het sociaal conflict • • • • • • • •

Maak afspraken met vakbonden over de werkhervatting Verzorg de communicatie naar alle medewerkers Communicatie naar klanten, leveranciers, media…… Gedragingen van stakers en niet stakers De rol van de lijnmanagers en leidinggevende Uitvoering van gemaakte afspraken Sociaal klimaat herstellen (informele gesprekken) Maak afspraken met vakbonden omtrent procedures bij mogelijke conflict ontsporing in de toekomst • Indien het er nog niet is: – visie en beleid bij staking; (Wie doet wat? – Conflict scenario) geen last minute voor HR….. maar een preventief conflicthantering scenario;

LEEMANS BERNARD


23

Vraag

Sociale conflicten ten allen tijde vermijden….. of te vermijden?

LEEMANS BERNARD


24

Marc Huygelen Chief Human Resources Officer - Vinçotte

Case Study “ Pro-Supply” Marc Huygelen Chief Human Resources Officer Vinçotte International NV

Marc Huygelen


26

Case study “Pro-Supply”

Jan Peeters, Algemeen Directeur van Pro-Supply Marc Huygelen


27

Case study “Pro-Supply” • • • • •

Toeleveringsbedrijf aan een automobielfabriek Verziekte sociale relaties Kostendruk van HQ Heronderhandeling toeleveringscontract Sociaal conflict

>> Jullie, als team van experten, adviseren Jan Peeters in het nemen van de juiste beslissingen

Marc Huygelen


28

Praktische details • VOORBEREIDING : Alle 3 teams (A-B-C) krijgen 45 min om – De case te bestuderen – Elk van de 3 vragen mondeling voor te bereiden – Een presentatie op te maken (vorm vrij te bepalen) met een gestructureerd antwoord op • TEAM A: Vraag 1 • TEAM B: Vraag 2 • TEAM C: Vraag 3

• PRESENTATIE: Per vraag krijgt elk team krijgt 10 min presentatietijd + 10 min groepsdiscussie Marc Huygelen


29

“Wat

hebben we vandaag geleerd” ;-)

• Aanvaarding van vakbond als ‘sociale partner’. Sociale relaties bouw je niet op wanneer je ze nodig hebt, je bouwt ze op ... Every day. • Investeer in breed intern overleg en proactieve, externe communicatie • Gebruik de hefboomwerking van externe middelaars en vakbondssecretarissen optimaal. • Werk aan win-win combinaties • Het werkgeversgezag blijft fundamenteel

Marc Huygelen


30

Bernard Leemans Eerste Sociaal Bemiddelaar

Recommend Documents