Bernadette Van den Heuvel Beleidsverantwoordelijke ouderenzorg GasthuisZusters Antwerpen
Inleiding • GasthuisZusters Antwerpen • Ziekenhuis verspreid over 3 campi: 1.032 ziekenhuisbedden • Palliatieve eenheid • 4 woonzorgcentra: 324 woongelegenheden, DVC, CKV en serviceflats • 2 kinderdagverblijven • Expertisecentra voor dementie Orion • Biedt tewerkstelling aan ongeveer 3.300 mensen
Context Dominante maatschappelijke waarden Wijzigende noden en vragen van de patiënt/cliënt Zorglandschap/zorgorganisatie onder druk Maatschappelijke ontwikkelingen Schaarste op de zorgarbeidsmarkt Evolutie op medisch wetenschappelijk en technologisch vlak • Financieel‐ economische en politieke situatie
• • • • • •
Gezondheidszorg in de lift • We worden met zijn allen ouder, vaak in goede gezondheid • Medische‐technologie opent steeds meer mogelijkheden • Professioneel • Beschikbaar • Toegankelijk • Performant • Efficiënt
Zorg‐wekkende symptomen • Verwetenschappelijking en toenemende professionali‐ sering → specialisatie en fragmentering van de zorg → evidence based → wie overziet het geheel? • Manageriaal aansturing op basis van de logica van de bedrijfskundige en marktlogica → verzakelijking, verrationalisering, verinstrumentali‐ sering, verleaning, verjuridisering en verharding
Zorg‐wekkende symptomen • Overwaardering van de cure → Onderwaardering van de preventie en de care • Botsende logica’s van cure en care → Fast‐care versus slow‐care • Overwaardering van de specialistische zorg → Onderwaardering en verschraling van de basiszorg • Tayloriaanse gedachtegoed in de zorg → omgang met de tijd: legato versus staccato
Collateral Damage • Primaire zorgproces lijdt onder systemische druk • Geen of onvoldoende ruimte voor de uitbouw van een vertrouwensvolle zorgrelatie (zorgzame betrekkingen) • Geen of onvoldoende ruimte voor (normatieve) reflectie • Geen of onvoldoende ruimte voor praktische wijsheid • Zorgverleners ervaren dat de ‘ziel’ uit de zorg geraakt
Kan het anders? • Vraagt bezinning over wat ‘goede’ zorg is? • Van ‘niet‐zien’ en ‘niet‐aanvoelen’ naar ‘in‐zien’ en ‘aanvoelen’ dat verandering écht nodig is • Paradigmashift: geen of/of ‐ wel én/én verhaal • Niet enkel een zoektocht naar wat ‘goede’ zorg‐ praktijken zijn, maar evenzo naar goede management‐ praktijken waarbinnen de menselijke uniciteit en de waardigheid van elke medewerker tot hun recht komen
Hoe anders? • In de management‐ en zorgpraktijken de dialoog, de relaties en de context opnieuw waarderen en meenemen als kenmerk van goede, kwaliteitsvolle zorg → authentiek → niet als toevallig surplus/toemaatje → geen marketingtool
Anders de zorg gaan managen of andere zorgmanagers? • Er bestaan geen menslievende zorgorganisaties, wel zorgorganisaties met menslievende mensen • Manager begin bij u zelf! • Menslievend management bouwt zich op en wordt zichtbaar in de concrete managementpraktijk • Op mensenmaat omgaan met de medewerkers • Talenten (h)erkennen en belonen • Geef uw medewerkers vertrouwen en investeer in hen • (h)Erkennen van de unieke meerwaarde die ze bieden aan de zorg‐ en dienstverlening
Institutionele inbedding
Tone at the top • Commitment van bestuur en directie • Visie op zorg en kernwaarden van de zorg • Naast de formele aspecten van de zorgorganisatie ook oog hebben voor de inhoudelijke, intrinsieke aspecten van het zorgproces zelf • Relatie bedrijfsethiek en zorgethiek • Menslievende zorg en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap • Het ziekenhuis als zorgende en zorgzame gemeenschap
GPS voor menslievende zorg
Begin bij u zelf Word zorg‐indignado Ga in tegen de stroom Wees een bezield en bezielend manager Organiseer patiëntgericht ipv aanbodgericht Voorkom systemische druk in het primaire zorgproces Herwaardeer de basiszorg Herwaardeer de zorgrelatie als een essentieel kwaliteits‐ kenmerk van de zorg Blijf voelen wat er op de werkvloer écht leeft Maak van ‘authentieke warmhartigheid ,én vakmanschap, én efficiëntie’ de DNA van uw organisatie
