Berichten. aquacultuur SECTOR- SPECIAL

Berichten

Buitenland uu

r

SE SP C aq ECI TOR cu ua A lt ­ L

Voor de Nederlandse agribusiness | jaargang 34, nummer 4, april 2008

• Public private partnerships: Samen voor duurzaamheid • CLIENT: Exportcertificering voor pootaardappelen van start • Azië: Sierteeltsector profiteert van Nederlandse ondernemers

Deze maand in

Berichten Buitenland

2

Samen voor duurzaamheid



3 Foto van de maand



5 De rondgang...

Wie goed produceert,



5 Column

die goed exporteert



11 Kort Graag…



12 Korte berichten uit het buitenland



16 Nieuws



17 Exportise



19 Externe marktrapporten op internet



20 LNV-afdelingen in het buitenland

Elektronische exportcertificering een feit.

6

“We lopen wereldwijd voorop” Frederik Heijink, programmamanager CLIENT

Succes met sierteelt

8

Omslagfoto Het plukken van de vruchten van de oliepalm.

Azië profiteert van Nederlandse

Foto: Petra van den Hende

ondernemers

Colofon Berichten Buitenland is bestemd voor het Nederlandse agrarische bedrijfsleven en is een uitgave van de directie Industrie en Handel van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het doel is informatieverstrekking over relevante ontwikkelingen op agrarisch handelsgebied, buitenlandse markten, handelsbemiddeling enzovoort. De LNV-afdelingen in het buitenland dragen in sterke mate bij aan de berichtgeving in dit blad. Er wordt gedrukt op een chloorarme papiersoort, in een inktbesparend FM-raster. Er wordt verzonden in recyclebare sealbags. Uitgever Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Directie Industrie en Handel www.minlnv.nl/agribusiness Redactieadres Redactie Berichten Buitenland T.a.v. Sabine Hoff Postbus 20401 2500 EK Den Haag Tel. +31 (0)70 378 52 59 E-mail [email protected]

Informatie en abonnementen Voor informatie over artikelen of een (gratis) abonnement kunt u contact opnemen met Jacques Verbeek Tel. +31 (0)70 378 40 64 Fax +31 (0)70 378 61 23 E-mail: [email protected] Realisatie JB&A Exxion Communicatie

Het primaire doel van de directie I&H is het bevorderen van ­duurzame en vitale agroketens, alsmede het bijdragen aan een duurzame internationale concurrentiepositie van het

Aan dit nummer werkten mee: Rob Barnhoorn, Peter Breedveld, Frits H. Emmerik, Marcel van den Hark, Joost van Kasteren, Hans van der Lee, Jacqueline Rogers, Bart Vrolijk

Nederlandse agrobedrijfsleven. Dit zijn tevens

Druk Den Haag Offset

maatschappelijk ­verantwoord conform de drie

ISSN 0920 – 0975 De informatie, meningen en opinies in dit blad worden naar voren gebracht buiten verantwoordelijkheid van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het overnemen of vermenigvuldigen van artikelen uit dit blad is alleen toegestaan onder vermelding als volgt: Berichten Buitenland, [maand/jaar], [pagina’s].

de vier kernbegrippen van het werkterrein van de directie I&H. Onder duurzame wordt verstaan: P-gedachte (Profit, People en Planet). Vitale houdt in dat wordt gestreefd naar ­versterking van de internationale concurrentiekracht. Uit agro blijkt dat de focus ligt op de landbouw- en ­voedingssector. Ketens verwijst naar een perspectief dat de gehele agrofood-kolom omvat, te weten van ­primaire sector tot aan de consument.

Foto van de maand

Een foto zegt soms meer dan duizend woorden. En dan vooral foto’s die vooruitstrevende staaltjes van Nederlandse agri-techniek laten zien. Stuur uw beste foto op en omschrijf kort waarom deze de titel ‘foto van de maand’ verdient.

Sander Hazewinkel van Lgem: Op de foto is een gesloten kweeksysteem voor microalgen in een kas te zien. Het gesloten systeem zorgt ervoor dat er zeer efficiënt en zeer schoon hoogwaardige microalgen gekweekt kunnen worden. In dit systeem is het mogelijk om op grote schaal monoculturen van ‘moeilijke’ soorten te kweken, iets dat in open-vijversystemen niet mogelijk is.

Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 

Foto: Sander Hazewinkel

E-mail: [email protected]

Nederland en ontwikkelingslanden werken aan verbetering producten

Samen voor duurzaamheid Ontwikkelingslanden willen dat Europa haar markt openstelt voor

van den Hende, beleidsmedewerker van het ministerie van Landbouw, Natuur en

hun landbouwproducten maar de producten voldoen vaak lang

Voedselkwaliteit. Ergens op de weg van de

niet aan de hoge kwaliteitseisen die het Westen stelt. Nederland

palmolieraffinaderij naar de haven bleek de palmolie te zijn besmet.” En of dat opzet is

helpt ontwikkelingslanden daarom door middel van publiek-

of een ongeluk, dat laat Van den Hende in

private partnerschappen, waarbinnen wordt samengewerkt aan de

het midden. “Dit onderwerp ligt zeer gevoelig bij de Indonesische en Maleisische land-

verbetering van producten.

bouwministeries. Toegeven dat er sprake was van besmetting bleek een moeizaam punt te zijn. Later wierpen ze tegen dat er

Palmolie is een plantaardige olie die wordt

miljoen ton per jaar - komt via de haven van

niet alleen sprake was van besmetting, maar

gewonnen uit de vruchten van de oliepalm.

Rotterdam Europa binnen. Maar palmolie is

dat het ook een kwestie was van minerale

De meeste palmolie – ruim 85% van de

een omstreden product. Milieuorganisaties

oliën die van nature al in in palmolie aan-

totale wereldproductie – komt uit Indonesië

bekritiseren het gebruik omdat de verbou-

wezig zijn. Dat is daarom onderzocht en dat

en Maleisië. Palmolie wordt gebruikt als

wing ervan ten koste zou gaan van regen-

onderzoek vormde meteen het aangrijpings-

ingrediënt in voedselproducten (margarine,

wouden. En een paar jaar geleden werd een

punt voor trainingen om Indonesische en

frituurolie, chips, soepen, sauzen en koekjes)

partij Indonesische palmolie bij de grens

Maleisische medewerkers te leren dergelijke

en zeep. In het kader van het streven naar

tegengehouden omdat ze niet voldeed aan

analyses zelf uit te voeren.

een ‘biobased economy’ is palmolie ook een

de Europese eisen voor voedselveiligheid

Feit is dat de Indonesiërs minder knowhow

belangrijk alternatief voor fossiele brand-

- de palmolie was onder andere vervuild met

en minder verfijnde techniek dan de Euro-

stoffen als biodiesel en voor de opwekking

diesel.

pese Unie in huis hebben als het gaat om

van zogeheten groene stroom. Nederland

het traceren van contaminaties van palmolie

is een belangrijk land voor de Indonesische

Voorlichten en trainen

en andere producten zoals garnalen, in de

palmolie-industrie. De bulk van de palmolie

“Onderzoekers hebben achterhaald waar in

gehele keten”, legt ze uit. “Vanuit Nederland

voor de Europese markt – 10% van de totale

de productieketen precies die diesel in de

worden producenten en autoriteiten daarin

palmolieproductie van Indonesië, 1.5 à 1.8

palmolie is terechtgekomen”, vertelt Petra

nu voorgelicht en getraind.”

Oplossingen bedenken

De partners treffen elkaar met regelmaat.

Die voorlichting en training vindt plaats in het kader van publiek-private partnerschappen tussen Nederland, Indonesië en Maleisië. Doel van de partnerschappen is om samen met overheid, het bedrijfsleven en

pagina 

Foto: Karin Olsthoorn

Foto: Petra van den Hende

maatschappelijke organisaties (Non-Gouver-

Vietnamese koffie en cacao Nederland vormt ook ­partnerschappen met Vietnam, onder andere op het gebied van koffie en cacao. Vietnam is de tweede koffie-exporteur ter wereld. De kwaliteit van de koffie laat ruimte voor verbetering. De koffieindustrie is voor bepaalde delen van Foto: Karin Olsthoorn

het Vietnamese platte­land van grote economische en sociale waarde, maar heeft forse negatieve gevolgen voor het milieu. Nederland helpt Vietnam bij het duurzaam maken van de productie van koffie. Het Nederlandse bedrijfsleven, met name Douwe Egberts en de

De lokale bevolking werkt met palmolie.

Nederlandse tak van het Wereld Natuur Fonds helpen hierbij.

besproken met de vertegenwoordigers van

kweken. Garnalen is een ander product uit

De Vietnamese cacao-industrie

alle betrokken partijen uit de drie partner-

de Zuidoost-Aziatische regio dat niet voldoet

is klein, maar groeiend. Dit

landen gezamenlijk. De respectievelijke

aan Europese eisen, onder andere vanwege

betekent dat groeimethoden en

overheden treden hier op als delegatieleider,

de grote hoeveelheden antibiotica die er in

kwaliteitsmanagement belangrijker

maar nodigen ook bedrijven en NGO’s uit.

zijn aangetroffen. Lab-analisten in ­Indonesië,

worden. Nederland en Vietnam

Nederland had liever gezien dat vertegen-

Maleisië en Vietnam worden nu door

hebben nu afspraken gemaakt over de

woordigers van bedrijfsleven en NGO’s for-

­Nederlandse wetenschappers getraind in het

verduurzaming van de cacaoproductie.

meel gelijkwaardige partners zouden zijn,

meten van resten antibiotica in garnalen.

Ook hier speelt het Nederlandse

maar in landen als Indonesië en Maleisië is

bedrijfsleven een belangrijke rol. Onder

er groot wantrouwen tegenover kritische

Armoedebestrijding

andere Mars en Gerkens Cacao zijn

NGO’s. Nu is er een compromis waarbinnen

De publiek-private partnerschappen zijn

betrokken, naast het Wereld Natuur

de overheden verantwoordelijk zijn voor de

opgericht in het kader van een belofte die

Fonds.

andere vertegenwoordigers in hun delega-

Nederland in 2002 heeft gedaan tijdens de

tie”, aldus Van den Hende. Verbetering lab-analyses.

nementele Organisaties – NGO’s - als Oxfam

Ecologische garnalen

Novib) wensen en knelpunten bij markttoe-

Uiteindelijk gaat het erom ontwikkelings-

gang te inventariseren en daarvoor oplossin-

landen te helpen hun productie duurzamer

gen te bedenken en uit te voeren. Dergelijke

en veiliger te maken, zodat hun producten

partnerschappen heeft Nederland met Indo-

voldoen aan de wensen van de Europese

nesië, Maleisië, Vietnam, Ethiopië, Kenia,

consument en hun afzet dus groter wordt.

Oeganda, Tanzania en Zambia. Een publiek-

De eerste aanleiding voor de partnerschap-

privaat partnerschap met enkele landen in

pen is meestal het bestaan van problemen

de regio West-Afrika met betrekking tot vis is

op het gebied van voedselveiligheid. Voor

in oprichting. Van den Hende coördineert de

markttoegang moet voldaan worden aan

partnerschappen met Indonesië en Maleisië.

internationale, meetbare normen. Daarnaast

“Ik bespreek onder andere met Nederlandse

spelen er vraagstukken rond milieu en soci-

importeurs, verwerkingsbedrijven en verte-

ale omstandigheden, die minder concreet

genwoordigers van NGO’s hun wensen, knel-

zijn.

punten en mogelijkheden. Die breng ik over

Vaak heeft ook Nederland geen pasklare

aan de Nederlandse attachés in Indonesië en

antwoorden en wordt er door onderzoe-

Maleisië en die bespreken dat met de auto-

kers hier naar oplossingen gezocht. Zo is

riteiten, bedrijven en het maatschappelijke

er aan de universiteit van Wageningen een

middenveld daar.

onderzoeksgroep bezig met een ecologisch

Daarnaast wordt regelmatig de voortgang

meer verantwoorde manier om garnalen te Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 

Tropische groenten en fruit Aan Indonesië en Maleisië ligt het niet, die zijn erg enthousiast over een partnerschap op het gebied van hun groenten en fruit. Maar de mogelijkheden voor de Europese markt zijn beperkt. Belangstelling is er vooral voor nicheproducten als dragonfruit. Knelpunt zijn de hoge transportkosten. Om te kunnen concurreren zouden bijvoorbeeld de productiekosten omlaag moeten. Vooralsnog ligt grootschalige export vanuit Indonesië en Maleisië niet voor de hand. De afstand is erg groot en de belangstelling van maatschappelijke organisaties gering.

(waar Ontwikkelingssamenwerking onder valt) aan deze partnerschappen. Behalve naar palmolie en garnalen ging voor Indonesië de aandacht ook uit naar tropische groenten en fruit, maar omdat World Summit on Sustainable Development

van denken die helemaal in lijn ligt met de

hier de belangstelling van het Nederlandse

(WSSD) in Johannesburg, Zuid-Afrika. Op die

manier waarop de Nederlandse ontwikke-

bedrijfsleven uitbleef, is dit partnerschap

VN-conferentie hebben regeringsleiders de

lingshulp zich de laatste jaren heeft ontwik-

geen succes geworden. “De grote super-

speerpunten van duurzame ontwikkeling

keld: van solidaire barmhartigheid naar de

marktketens zijn, wat hun tropische produc-

vastgesteld, waarbij handel en marktwerking

bevordering van zelfredzaamheid van de

ten als mango’s betreft, al helemaal in hun

inzet zijn voor duurzame ontwikkeling én

ontwikkelingslanden.

behoeften voorzien en dan kunnen wij niet

een effectieve armoedebestrijding.

Nederland heeft toegezegd daar door mid-

zoveel meer doen”, aldus Van den Hende. De

Om toegang te krijgen tot de westerse

del van partnerschappen aan te werken.

partnerschappen met de regio Oost-Afrika op het gebied van tuinbouw en sierteelt

markt, zo luidt de redenering, moeten land-

Deze toezegging staat onder andere in het

bouwproducten eerst voldoen aan de hoge

Nederlandse Actieprogramma Duurzame

daarentegen betekenen echter wel een aan-

kwaliteitseisen in brede zin (dus niet alleen

Daadkracht (uitwerking van de WSSD-resul-

zienlijk succes.

voedselveiligheid, maar ook duurzaamheid)

taten). Het ministerie van LNV werkt samen

die in het Westen gelden. Het is een wijze

met het ministerie van Buitenlandse Zaken

PB

Publiek Privaat Partnerschap Oliezaden van start in Ethiopië Geert Westenbrink, LNV-raad Ethiopië: “Op 5 maart jl. is, in bijzijn van minister Koenders van Ontwikkelingssamenwerking, een Memorandum of Understanding Oliezaden getekend door publieke en private partijen uit Ethiopië en Nederland. Naast minister Koenders heeft aan Nederlandse kant ook de heer Wim Oosterhuis, voorzitter van het Productschap Margarine Vetten en Oliën, getekend. Het partnerschap Oliezaden in Ethiopië bouwt voort op de ervaring die men in dit land al heeft opgedaan met het partnerschap Tuinbouw. Doel is om de exportpositie van Ethiopië op het gebied van oliehoudende zaden te verbeteren om hoogwaardige markten in het Westen te kunnen bereiken. Op dit moment zijn daar nog wel wat obstakels voor. Zo zijn de kwaliteitseisen die het Westen stelt nog niet consequent haalbaar. Ethiopië heeft echter een geweldig potentieel aan verschillende zaden, zoals sesam, lijnzaad en nigerzaad. Deze zaden zijn nu al -na koffie- het belangrijkste exportgewas. En de productie groeit gemiddeld met 20% per jaar. Daarnaast vormen de zaden een belangrijke ‘cash crop’ voor kleine boeren en zorgen ze zo voor het broodnodige inkomen dat gebruikt kan worden om schoolgeld en inputs te betalen. Het Partnerschap Oliezaden richt zich op uitdagingen in de hele keten, van boer tot verwerker en van ambtenaar tot exporteur. Het partnerschap werkt op drie fronten: ondersteunen publiek-private dialoog, uitvoering publiek-private projecten en stimuleren en faciliteren van B2B.”

pagina 

Een maandelijkse rondgang

De rondgang…

Column Doeke Faber

Agrico’s commercieel directeur Jan van Hoogen:

De vakbeurs

langs de Nederlandse agri-vloer

“Bij Agrico valt en staat alles met samenwerken. Daarom

U gaat naar een beurs om bij te blijven wat betreft de nieuwste ontwikkelin-

voeren we de slogan ‘The Benefit of Partnership’. Die visie is

gen in de tuinbouwsector en/of om te netwerken. Een bezoek aan één van

toepasbaar op onze hele organisatie. Of het nu gaat om de

onze tuinbouwvakbeurzen, die elk jaar worden georganiseerd, kan daarom

tafelaardappel, de industrie-aardappel of de pootaardappel;

een goede besteding van uw tijd zijn. Maar is het dat ook?

samenwerken is de key. In het geval van tafelaardappelen doen we dat door nauw samen te werken met supermark-

De ’International Horti Fair’- groot geworden door het samengaan van de NTV

ten en met de afpakkers, de bedrijven die de aardappels ver-

(Bleiswijk) en de Bloemen vaktentoonstelling (Aalsmeer) - is zo’n vakbeurs die

pakken. We denken gezamenlijk na om een zo goed en vers

zich in korte tijd heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste internationale

mogelijk product in de winkel te krijgen. Vroeger ging dat er

tuinbouwvakbeurzen voor de bloemisterij, groenteteelt en tuinbouwtech-

anders aan toe. Toen zagen we de afpakkers als klanten, en

niek. Dat wekt geen verbazing; de Horti Fair vindt immers plaats in het Mekka

zij beconcurreerden elkaar intussen hevig. Nu we als partners

van de sierteelt.

naar buiten treden, komen we tot voor alle partijen positieve

Niet minder succesvol, maar op een ander niveau, zijn de ‘Tuinbouw Relatie-

resultaten. Zo verdienen we ketenbreed geld en daar worden

dagen’ in Rijswijk. Ook daar veel standhouders en bezoekers, die met vertrou-

we allemaal beter van.

wen in de toekomst, netwerken en zaken doen in een zakelijke en ongedwongen sfeer.

Als het gaat om de tweede pijler binnen ons bedrijf, de indu-

In Duitsland wordt al 26 jaar lang de internationale plantenbeurs in Essen

strie-aardappel, werken we ook in partnerships, maar dan

(IPM) gehouden. IPM heeft zich ontwikkeld tot een zeer voorname vakbeurs

voorzien we bijvoorbeeld fritesfabrikanten van een zo goed

op het gebied van tuinbouw (maar nog wel zonder snijbloemen).

mogelijk product. De derde en grootste pijler van onze organisatie is de pootaardappel. Goed voor 70% van onze omzet.

Wat is het geheim van een succesvolle beurs? Wat moet een beurs bieden

We exporteren naar 80 landen. Daarvan gaat 60% naar lan-

om bedrijfsgenoten uit alle delen van de wereld naar de beurs te krijgen? Het

den binnen de EU. Daarbuiten is Noord-Afrika een belangrijk

goede antwoord daarop vinden is even urgent als essentieel, wil Nederland

afzetgebied voor ons. Weinigen weten dat Algerije de groot-

toonaangevend blijven wat betreft de internationale tuinbouwbeurs. Ik vind

ste importeur van pootaardappelen uit Nederland is. En ook

dat onze Horti Fair te groot geworden is, met grote spelers. De beurs is te

internationaal is ‘The Benefit of Partnership’ van toepassing.

vluchtig en afstandelijk en heeft in haar groei juist sfeer en karakter verloren.

Vroeger, toen in die landen de centrale overheid nog een

En dat zijn juist onmisbare ingrediënten voor een succesvolle beurs. Het is

stevige vinger in de pap had, kreeg de goedkoopste partij de

niet toevallig dat een toenemend aantal bezoekers de weg weet te vinden

handel. De laatste jaren is, -met uitzondering van Syrië-, de

naar de gelijktijdig gehouden ‘Aalsmeer Market’. Internationale vakbeursbe-

handel overal geprivatiseerd en kun je langdurige en goede

zoekers komen voor het opdoen van kennis en informatie, maar zullen dat

relaties opbouwen. Toevallig heb ik net nog geluncht met

alleen doen als dat gebeurt in een sfeer van ongedwongenheid, eigenheid en

onze agent uit Algerije waarmee ik al sinds 1994 zaken doe.

intimiteit.

Met haar deel ik inmiddels lief en leed. Je moet je realiseren dat de aardappel een speculatief gewas is; één seizoen heb je

Doeke Faber is voorzitter van de Vereniging van Bloemenveilingen in

veel te veel en een ander seizoen weer veel te weinig. Goede

Nederland (VBN). Verder is hij lid van het Dagelijks Bestuur van VNO-NCW.

tijden, slechte tijden; dan is het geven en nemen en heb je

Deze column schrijft hij op persoonlijke titel.

elkaar als partner hard nodig.”

Wilt u reageren? Mail de redactie op [email protected] Wie mag van Jan van Hoogen de volgende keer optreden in deze rubriek? “Angelo Tjhie, portfoliomanager sla en ­andijvie bij Enza Zaden. Ooit deelde ik met hem een studentenflat in Wageningen. Enza is een leuk bedrijf en innovatief in het kweken van nieuwe rassen. Zo kan men nu bijvoorbeeld, net als bij aardappelen, ook meer dan één tomatensoort kopen in de supermarkt.”

Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 

Frederik Heijink, ministerie van LNV:

‘We lopen wereldwijd voorop’ Op 8 februari jl. verstuurde het ministerie van LNV een persbericht met de volgende aankondiging: ‘Nederlandse pootaardappelen krijgen voortaan een ‘elektronisch’ fytosanitair exportcertificaat met behulp van CLIENT. De pootaardappelsector is daarmee de eerste plantaardige sector die het proces van exportcertificering

Even wat feiten op een rijtje. CLIENT, een

en de productschappen overeengekomen

initiatief van bedrijfsleven en overheid, is in

om de papieren aangiftes voor restitutie­

2001 ontstaan vanuit de wens én noodzaak

goederen op een handiger manier te

om import- en exportprocessen soepeler en

organiseren. En onlangs werd een eerste

minder omslachtig te laten verlopen. Het

geautomatiseer­de toepassing van CLIENT

Foto’s: Lauran Matthijssen

elektronisch laat ondersteunen.’

beleidsprogramma CLIENT heeft een loop-

Export, dus actief voor de sector poot-

Voorzitter van de Nederlandse Aardappel

tijd van acht jaar en vooralsnog loopt de uit-

aardappelen. Deze gebeurtenis werd op

Organisatie (NAO) Kees van Arendonk bekijkt het

voering volgens schema. Op verzoek van het

15 februari feestelijk ingeluid in gezelschap

resultaat met Agrico-directeur Ineke Mastenbroek.

bedrijfsleven is eerst gestart met het import-

van alle betrokken partijen.

gedeelte en inmiddels loopt ongeveer 99% van de importzendingen via één van de

Van nationaal...

bieden bedrijven de mogelijkheid om met

ondersteunende CLIENT importsystemen.

Frederik Heijink, programmamanager

veel minder interne last exportcertificaten

Vanaf 2004 heeft het CLIENT programma

CLIENT: “Dat was inderdaad reden voor

te verkrijgen. Omdat de noodzakelijke

zich gericht op verbeteringen in de export-

een feestje. Waarom? Omdat we, nu deze

gegevens elektronisch worden uitgewis-

certificering. Vooralsnog stapje voor stapje,

software-applicatie ‘live’ is, absoluut voorop

seld, komen ze sneller en met minder kans

maar met eerste zichtbare resultaten. In

lopen. Er is naast Nieuw-Zeeland geen land

op bijvoorbeeld schrijffouten op de juiste

2007 werd met Belastingdienst/Douane

ter wereld dat op deze manier werkt. We

plek.” Heijink vervolgt: “Daarbij kan het moment van ­definitief aanvragen en printen

Secretaris-Generaal van LNV A.N. van der Zande spreekt de genodigden toe bij de feestelijke

van het exportcertificaat ook op een later

productie van het 50-ste met CLIENT opgemaakte exportcertificaat.

moment plaatsvinden. Bijvoorbeeld als er iets veranderd is aan de lading. Gegevens ­kunnen namelijk ook nog op een later tijdstip doorgevoerd worden. Nog een voordeel; op termijn kunnen ook de aanvragen voor ­Certificaten van Oorsprong bij de Kamers van Koophandel of de aangiftes bij de ­Douane op een veel efficiëntere wijze verlopen.”

...naar internationaal? CLIENT-pootaardappelen is nu ‘live’ en nog dit jaar is de planning om ook belangrijke andere sectoren aan te laten haken, zoals Zuivel, die nu in periode van ‘schaduwdraaien’ zit en vervolgens sectoren als vlees en levende dieren (veterinair) en zaaizaden en bloemen met groenten en fruit (fytosanitair). Heijink: “En dat is voor ons een pagina 

stap op weg naar ‘ Belangrijke elektronische certificering gezet ’ CLIENT staat voor Controles op Landbouwgoederen bij Import en Export naar een Nieuwe Toekomst. Het

Jos Bus, logistiek manager The Potato Company

programma heeft als doel administratieve en logistieke processen bij import en

TPC ofwel The Potato Company is een jong handelshuis dat zowel pootgoed- als

export van landbouwgoederen, nationaal

consumptieaardappelen en groenten exporteert. Het bedrijf exporteert voor 80 tot 90%

en internationaal, te verbeteren. Dit komt

van haar product, en het werken met fytosanitaire documenten is daarom een belangrijk

zowel het bedrijfsleven als de overheid

onderdeel van het bedrijf. Het opmaken van het fytosanitaire document deed het bedrijf

ten goede.

tot de invoering van CLIENT in Excel. Jos Bus: “We werken nog niet lang genoeg met CLIENT om van instant gemak te kunnen spreken. We moeten ons het systeem nog eigen maken. Je kunt eigenlijk spreken van de gebruikelijke opstart-en gewenningsperikelen.

belangrijke troef in het verder internatio-

Een belangrijk punt van aandacht is dat de goede werking van CLIENT ook afhankelijk is

naal uitbouwen van het systeem. Nu het

van de communicatie met de database van de Nederlandse Algemene Keuringdsienst (de

proces van exportcertificering in Nederland

NAK). De keurmeesters van de NAK synchroniseren hun PDA (personal digital assistant,

aantoonbaar is verbeterd en tot betrouw-

red.), waar de gegevens omtrent de keuring worden ingevoerd, nog niet consequent

baardere certificaatgegevens leidt, hebben

genoeg. En daarom zijn de koppelingen soms nog niet optimaal. Dat is geen punt van

we iets om ook aan andere landen te laten

kritiek; het hoort gewoon bij het gewenningsproces.” Bus vervolgt: “Met de overheveling

zien. We kunnen nu wijzen op de voordelen

van de keuringsinspectie van de Plantziektenkundige Dienst naar de NAK maken we een

van iets dat in feite niets anders dan modern

enorme inhaalslag op het gebied van efficiëntie. En als wij straks CLIENT volledig in de

risicomanagement is. De Douanediensten

vingers hebben, voorzie ik uiteindelijk veel meer gemak en tijdsbesparing.”

bijvoorbeeld zijn hier al langer mee bekend en binnen de EU wordt dit de komende jaren verder uitgebouwd als onderdeel van

Jeffrey Dijk, coördinator Logistiek Stet Holland BV

het programma ‘eCustoms’. En bovendien, waarom zou je je inspectie-oordeel bij

“De eerste verbetering op het gebied van exportcertificering is dat de keuringstaak

import van landbouwgoederen blijven vel-

van de PD (Plantenziektenkundige Dienst, red.) overgeheveld is naar de NAK”, zegt

len op basis van een papieren verklaring

Jeffrey Dijk van Stet Holland, een handelshuis dat al 35 jaar actief is op pootgoedgebied

die meegestuurd is met de vracht én met

en gespecialiseerd is in de export naar vroege en verre bestemmingen, vooral Noord-

een commerciële partij? Dat is immers een

Afrika en het Midden-Oosten. “Voorheen werkten die twee instanties zacht gezegd

verklaring waarmee onderweg van alles

langs elkaar heen. De NAK zorgde voor de partijkeuring en daarna deed de PD nog

gebeurd kan zijn, terwijl je voor je gegevens

eens een exportkeuring. Twee instanties die naar één partij kijken; behalve dat het

en risicomanagement vaak veel eerder

organisatorisch onhandig is, zijn het ook twee instanties die betaald moeten worden.

terecht kunt bij de instantie die de verkla-

Voor ons betekent de nieuwe situatie concreet dat er nog maar één keuring plaats vindt

ring afgeeft. Met die op zich zo logische

en deze wordt aangevraagd door de teler. Als een teler de benodigde certificaten gaat

redering gaan we in de nabije toekomst

aanvragen om aan de zak te naaien –wat we in jargon ‘opzakken’ noemen- treedt de

andere landen proberen te verleiden om

zogenoemde combikeur in werking. De teler geeft direct aan waar de partij naartoe

ook gebruik te maken van de mogelijkheden

geëxporteerd moet worden. Als die partij bijvoorbeeld van meet af aan de status Algerije

die onze werkwijze biedt. Dat doen we via

meekrijgt, scheelt dat een keuring. De software-applicatie van CLIENT, de tweede

twee sporen: bilateraal en multilateraal. Dat

verandering, zorgt er vervolgens voor dat je geen papieren rompslomp meer hebt. De

houdt in dat we onze belangrijkste part-

teler communiceert zijn gegevens aan de NAK, de keurmeester van de NAK voert na

nerlanden in de handel onze expertise en

zijn inspectie alles ter plekke in op zijn PDA en synchroniseert direct met de database

mogelijkheden aanbieden en op multilate-

van de NAK. Die database verzendt de status vervolgens door aan CLIENT. En als op ons

raal niveau er voor pleiten om in ieder geval

computerscherm de partijstatus op groen staat, kan deze op het fytosanitair document

de al ontwikkelde en nog te ontwikkelen

worden geprint. Zo volgen en monitoren we het hele proces online. Gebeurt er niets,

standaarden identiek te houden. En ook

dan kun je tijdig bijsturen of ingrijpen. De werkwijze ten opzichte van voorheen is wel

door gebruik te maken van onze inmiddels

even anders. Eerst was het verkrijgen van een fytosanitair document een soort kwartet

verkregen expertise over ‘echt betrouwbare

met gefaxte inspectiebiljetten. Tastbaar, maar wel omslachtig. Met de invoering van

exportcertificering’.”

CLIENT is dat omslachtige eruit. Volgend seizoen wordt het spannend; als we weer boten vol gaan verladen. Dan kan CLIENT zich echt gaan bewijzen op inzichtelijkheid en

JR

gemak.” Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 

China

Thailand

Sierteelt Azië profiteert

Vietnam

De bloementeelt in China, Vietnam en Thailand ontwikkelt zich

Wat verder naar het noorden, richting Tibet, ligt de nadruk op lelies. De provincie telt

razendsnel dankzij een groeiende vraag in eigen land en het naburige

ruim 1000 bedrijven en produceert ruim de

buitenland. Nederlandse tuinders en toeleveranciers kunnen een

helft van de Chinese snijbloemen. Ruim 70% is bestemd voor de binnenlandse markt;

belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de Aziatische

de rest wordt geëxporteerd naar Japan,

sierteelt. De perspectieven zijn gunstig, maar het gaat niet vanzelf.

­Thailand en Singapore.

NABSO Vanuit de lucht ziet de omgeving van

rondom het vliegveld; niet van glas, maar

“Naar Nederlandse begrippen zijn de

Kunming, de hoofdstad van de provincie

van plastic. Met een oppervlak van ruim

bedrijven erg klein”, vertelt Renee Snijders.

Yunnan in het zuidwesten van China er uit

6500 hectare is Kunming het centrum van de

“Het merendeel van de bedrijven is niet

als de glazen stad. Tientallen kassen liggen

Chinese sierteelt met vooral anjers en rozen.

groter dan een kwart tot een halve hectare. Daarnaast zijn er ruim honderd grotere bedrijven met een oppervlak van drie hec-

De opkweekkassen in Yunnan.

tare dan wel een omzet van een half miljoen euro.” Snijders is vertegenwoordiger van het ­Netherlands AgriBusiness Support Office in Kunming. Het NABSO, opgericht op initiatief van de sector zelf, ondersteunt Nederlandse bedrijven die actief zijn of willen worden in deze regio, inclusief de buurlanden (Noord-)­Vietnam en het noorden van ­Thailand. De Chinese overheid wil van de provincie Yunnan dé sierteeltregio van Zuidoost-Azië maken. Weliswaar is de omzet met ruim een half miljard euro nog bescheiden, evenals de export (50 miljoen), maar ­beiden groeien razendsnel. De agronomische ­voorwaarden zijn gunstig, zo blijkt uit het verhaal van Cok Harteveld. Hij is manager op de rozen­ kwekerij van 3,5 hectare, een joint ­venture van Van den Berg Roses uit Delfgauw. Kunming wordt ook wel de stad van de ­eeuwige lente genoemd. Het klimaat is zacht, zonder extreme hitte- of koude-perioden. Er Foto’s: Joost van Kasteren / Rubert Konijn

is voldoende licht (Kunming ligt op dezelfde

pagina 

breedtegraad als Kairo); de rode aarde is vruchtbaar en er is meer dan voldoende water beschikbaar in het heuvel­achtig gebied. Belangrijk is verder de beschikbaarheid van voldoende arbeidskrachten.

Infrastructuur Om Yunnan op te stoten in de vaart der volkeren investeert de overheid fors in

van Nederlandse ondernemers

‘

De kwaliteit laat nog vaak te wensen over

Van producent naar vaas duurt soms wel vijf dagen.

infrastructuur. In hoog tempo worden vele

snijbloemen exporteert. Om de kwaliteit van

denktank van LNV en de Stichting Innovatie

kilometers snelweg aangelegd en ook het

snijbloemen op te voeren tot exportkwaliteit

Glastuinbouw kunnen Nederlandse bedrij-

vliegveld van Kunming wordt vernieuwd en

combineert AGB de verkoop van leliebol-

ven een belangrijke bijdrage leveren aan

uitgebreid. Een klein deel van de bloemen

len met adviezen over teelt, bemesting en

het vergroten van de kwaliteit van de gele-

wordt verhandeld via de veiling. De VBA

rassen­keuze. Daarbij wordt veel energie

verde bloemen. In de praktijk gebeurt dat

(Verenigde Bloemenveilingen Aalsmeer)

gestoken in opleiding en training van de

al op verschillende manieren. Via advies en

adviseerde bij het onderzoek naar de haal-

medewerkers en wordt samengewerkt met

begeleiding, zoals AGB bijvoorbeeld. Maar

baarheid van de Kunming International

onder meer de landbouwuniversiteit in

ook door te laten zien hoe het moet en je

Flower Auction en kreeg in ruil daarvoor

Kunming.

werknemers daarin te trainen, zoals Cok

5% van de aandelen. De overige aandelen

Harteveld van Van den Berg Roses.

zijn in handen van de Chinese overheid. De

Volgens het rapport ‘Flowerport China’, een

“De rommel opruimen was er in het begin

veiling is van negen tot twaalf uur ’s avonds

recente studie van Innovatienetwerk, de

niet bij; ook plantmateriaal bleef liggen met

zodat de bloemen ’s nachts het vliegtuig in kunnen. De kleine kwekers verkopen hun bloemen

THAILAND

– gemiddeld twintig boeketten van twintig

Hoewel in oppervlakte kleiner dan China groeit ook in Thailand het sierteeltareaal. Daar-

stelen – ’s morgens vroeg op de groothan-

bij gaat het vooral om orchideeën en goudsbloemen, op enige afstand gevolgd door

delsmarkt. Handelaren lopen rond in de

rozen. Thailand is de grootste exporteur van bloemen in Azië met Korea en China op de

koude en donkere hal met een schijnwerper

tweede respectievelijk derde plaats. De exportwaarde bedraagt ongeveer 60 miljoen euro

om de aangeboden partijen rozen, lelies en

en bestaat voornamelijk uit orchideeën. De voornaamste exportlanden zijn Japan, de

anjers te keuren. Na aankoop worden de

­Verenigde Staten en Italië.

bloemen, bestemd voor de binnenlandse

Volgens de heer Sarawut Chantapreecha van de Nederlandse ambassade in Bangkok

markt, in een grote doos gepropt, die ver-

­slagen de grote Thaise kwekers er goed in om te voldoen aan de hoge kwaliteitseisen die

volgens nog eens met sjorbanden wordt

gelden voor Japan, de Verenigde Staten en Europa. Daar wordt ook fors in geïnvesteerd.

aangetrokken.

De kleine kwekers hebben daar meer moeite mee. Via de tussenhandel of via hun grote

“Niet echt bevorderlijk voor de kwaliteit”,

collega’s exporteren zij hun producten vooral naar landen die minder hoge eisen stellen

zegt Gidi Dekker, de Nederlandse directeur

zoals Taiwan, China en Vietnam. Daarnaast is er op de lokale markt ruimte voor bloemen

van AGB, een jong bedrijf dat leliebollen

van mindere kwaliteit.

importeert onder andere uit Nederland, en Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 

’

op ‘ Hameren Nederlandse maatstaven ’

VIETNAM Productie en export van snijbloemen in Vietnam is relatief bescheiden. In 2005 bedroeg de exportwaarde rond de zes miljoen euro. “De ambities van de Vietna­mese overheid

alle risico’s van dien voor ziekten. Dat kan

zijn echter groot”, zegt mevrouw Nguyen Huong Lan die op de Nederlandse ambassade

natuurlijk niet. We houden er Nederlandse

in Hanoi werkt. Volgens een plan van de Vietnamese overheid moet het sierteeltareaal

maatstaven op na, maar daar moet je wel op

de komende jaren groeien van 4000 naar 15.000 hectare, terwijl de export moet

blijven hameren.”

verdrievoudigen. Eenvoudig zal dat niet zijn. De bedrijven zijn met een gemiddeld oppervlak van

Vaasleven

0,15 hectare nog kleiner dan in China; koeling ontbreekt veelal, terwijl de logistieke

Het streven naar kwaliteitsverbetering wordt

kosten relatief hoog zijn. Een uitzondering is het door de Nederlander Thomas Hooft

belemmerd door het feit dat de eisen van de

opgezette joint venture Agrivina in het Centrale Hoogland van Vietnam. Verdeeld over

binnenlandse afnemers nog niet erg hoog

drie locaties beschikt het bedrijf, dat Dalat Hasfarm als handelsnaam voert, over ruim

zijn. Het overgrote deel van de bloemen

40 hectare kassen. Driekwart van de productie wordt, volgens verkoopdirecteur ­Bernard

wordt gebruikt voor manifestaties en hoeft

Schenke geëxporteerd naar Japan, Australië, Singapore en Indonesië.

niet langer mee te gaan dan een dag of

Volgens Schenke liggen er goede mogelijkheden in een sector die met 20% per jaar

twee, drie. Een ‘bloemetje voor thuis’ is voor

groeit. Probleem is de prijs. De tussenhandel, waar Dalat Hasfarm relatief weinig mee

het overgrote deel van de Chinezen nog een

te maken heeft, kijkt vooral naar prijs en te weinig naar kwaliteit. De kleine kwekers

luxe die ze zich niet kunnen veroorloven.

worden daardoor niet gestimuleerd om te investeren in een betere kwaliteitsproduct.

Mensen die dat wel kunnen, stellen nauwelijks eisen aan het ‘vaasleven’ van hun boeketje: een dag of drie is al mooi genoeg. voor ­snijbloemen én door het ontbreken

Een mogelijke belemmering voor Neder-

De gebrekkige logistiek is een flinke bot-

van voldoende ­koeling. Ook op dat vlak

landse bedrijven is het kwekersrecht. Het

tleneck. Een boeket doet er al gauw vijf

liggen er perspectieven voor Nederlandse

ministerie van LNV probeert China over te

dagen over voordat het in een van de

bedrijven, meent Renee Snijders van het

halen om het UPOV-verdrag van 1991 te

bloemen­stalletjes staat. Het vaasleven

NABSO. Diverse Nederlandse bedrijven zoals

ratificeren, dat meer bescherming biedt.

wordt nog verder beperkt door de slordige

­Geerlofs ­Koeltechniek en Chrysal timmeren

Tegelijkertijd worden Nederlandse bedrijven

behandeling van de bloemen, de relatieve

flink aan de weg als het gaat om ‘post-har-

in China gestimuleerd om hun rechten via

onbekendheid met verzorgingsmiddelen

vest’ ­behandeling.

contracten met Chinese tuinders veilig te stellen. Snijders: ‘Bij Chinese bedrijven groeit

Een bloemetje voor thuis? Vaak nog een overbodige luxe.

het inzicht dat je de houder van het kwekersrecht zijn deel moet gunnen.’ Ondanks die minpunten liggen er goede mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven in het zuidelijk deel van het vasteland van Azië. Zowel in de Chinese provincie Yunnan als in Thailand en Vietnam wordt de sierteelt sterk gestimuleerd door de overheid. Bovendien is het klimaat gunstig, zijn de mensen ijverig en leergierig en liggen belangrijke exportmarkten zoals Japan en Singapore dichtbij. De infrastructuur laat te wensen over, maar daar wordt hard aan gewerkt. Niet onbelangrijk tenslotte is dat Nederland wordt gezien als hét grote voorbeeld. Renee Snijders: “De Nederlandse faam op het gebied van de sierteelt opent vele ­deuren.” JvK

pagina 10

Kort graag... Het ministerie van Landbouw heeft ruim 50 LNV-afdelingen op Nederlandse ambassades in evenzoveel landen. Elke maand maken we kennis met een van onze verre medewerkers. 11 vragen aan Sandra Scheffer Technisch assistent te Berlijn

Wat zou u doen als u dit werk

ooit terecht over Berlijn “Im

niet deed?

Sommer tust du gut und im Win-

Een aantal jaar geleden ben

ter tut’s weh”.

ik voor een verblijf van zes maanden tot hooguit een jaar

Wat is uw grootste ergernis?

naar Berlijn verhuisd. Dat ik

Als er te weinig rekening wordt

vijf jaar later nog steeds hier

gehouden met gevoelens en

woon en bovendien voor het

belangen van anderen.

ministerie van LNV in Duitsland de Nederlandse agribusiness zou

Voor wie heeft u bewondering?

promoten, had ik van tevoren

Ik heb veel bewondering voor

nooit kunnen bedenken.

mensen die ondanks flinke tegenslagen alsnog van het

Wat moet iedereen weten over

leven kunnen genieten en posi-

Duitsland?

tief in het leven blijven staan.

Dat Duitsland bestaat uit 16

Voor deze kracht heb ik veel

Sandra Scheffer op het vernieuwde Nederlandse paviljoen op de

deelstaten met vergaande

respect.

Internationale Grüne Woche 2008 te Berlijn.

bevoegdheden. Het is dan ook soms goed zoeken naar de juiste

Welke sector laat hier absoluut

contactpersonen. Bovendien is

kansen liggen?

al erg ver. In andere sectoren

het brood en het bier blijven

het nog maar 18 jaar geleden

Als ik in een Nederlandse super-

zou het bedrijfsleven naar mijn

onovertroffen!

dat de muur viel en het verschil

markt ben, kijk ik vol jaloezie

mening een wat actievere rol

tussen Oost en West is nog op

naar het uitgebreide assorti-

kunnen spelen.

veel gebieden te merken.

ment voorgesneden groenten en

Met wie zou u een avond op stap willen?

andere convenience producten.

Wat kan er op uw werkterrein

Wanneer denkt u “dit is een

Daar kunnen de supermarkten

beslist beter?

een avond met de Duitse Bonds-

mooie dag”?

hier nog veel van leren en mij

Er zou nog meer gebruik kun-

kanselier Angela Merkel op stap

Berlijn is een heerlijke stad om

als klant een groot plezier mee

nen worden gemaakt van alle

te gaan. Ik kan me voorstellen

in te wonen maar ’s winters

doen.

mogelijkheden die computers

dat zij veel leuke verhalen over

en andere technologische ont-

haar baan en haar collega’s kan

wikkelingen bieden.

vertellen.

kan het er behoorlijk grijs zijn.

Het lijkt me heel spannend om

Als de vele bomen in de stad in

Hoe staat het met duurzaam

het voorjaar dan eindelijk weer

ondernemen in….?

groen worden en de mensen

Ook hier wordt duurzaam

Welk lokaal gerecht is uw

Uw sleutelwoord voor de

weer buiten kunnen zitten, valt

ondernemen steeds belangrij-

absolute favoriet?

toekomst?

de winterse last echt van de stad

ker. In bepaalde sectoren – zoals

De Duitse keuken is vrij zwaar en

Zo veel mogelijk genieten!

af. De Berlijnse band Seeed zong

duurzame energie- is Duitsland

daarom niet mijn favoriet maar Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 11

Korte berichten uit het buitenland

Afrika Zuid-Afrika

worden ­ afgekoppeld en geen

LNV-afdeling Pretoria

stroom krijgen. Ook de landbouw en voedsel­sector ­ lijden

Agribusiness lijdt onder

onder deze situatie, vooral bedrij-

elektriciteitscrisis

ven in de opslag en verwerking

Zuid-Afrika produceert minder elek-

van ­ agrarische producten. Het

triciteit dan wordt geconsumeerd.

duurt nog zeker 5 tot 7 jaar voor-

Gevolg is dat sinds enige tijd

dat nieuwe (kolen)centrales de

­wisselende delen van stad en land

­o ntbrekende energie kunnen

tijdelijk van het ­ elektriciteitsnet

opwekken.

Korte berichten uit het buitenland

De Argentijnse normen voor bio­

planten en plantmate­riaal en dier-

logische productie zijn erkend door

lijke producten. Deze bevat verwij-

de Europese Unie en Japan.

Amerika

zingen naar relevante Amerikaanse overheidsinstanties, informatie

Verenigde Staten

over invoertarieven en -quota,

LNV-afdeling

en een overzicht van ­ handige

Washington

en gratis beschikbare Engelstalige studies over de Amerikaanse

Handleiding invoereisen

­agrarische sector. Zie www.nether-

De LNV-afdeling Washington heeft

lands-embassy.org/ > Agriculture

Argentinië

markten de Europese Unie en de

een handleiding opgesteld over de

& Food > Publications. Meer infor-

LNV-afdeling

Verenigde Staten is een groot voor-

wettelijke eisen bij de invoer van

matie: Caroline Berenschot-Feitel,

Buenos Aires

deel. Duitsland en het ­ Verenigd

agrarische producten, waaronder

tel. 001 202 274 27 19, e-mail caro-

Koninkrijk zijn grote EU-afnemers.

voedingsmiddelen en dranken,

[email protected].

Biologische producten Met 2,8 miljoen hectare bezit Argentinië het derde grootste gecertificeerde biologische ­areaal ter wereld. In 2006 stonden er 824 organische producenten geregistreerd. 175 producenten van voornamelijk lammeren nemen samen bijna 2 miljoen hectare voor hun rekening. Het aandeel organische akkerbouwgewassen is zeer bescheiden met 56.000 hectare, oftewel 0,15% van de totale akkerbouw. Van de totale bio­logische productie wordt 90% geëxporteerd, ter waarde van net geen 54 miljoen euro: het betreft vooral honing, appels, citroen en wijn. De mogelijkheid van productie in het tegenseizoen van de belangrijkste afzetpagina 12

Korte berichten uit het buitenland

tussen de Plantenziektenkundige Dienst en Taiwan waarin specifieke voorwaarden zijn afgesproken

Azië

waaraan vermeerderaars en exporteurs moeten voldoen.

Vietnam LNV-afdeling Bangkok

Nieuwe import- en

Taiwan

materiaal van Anthurium en Bro-

exporttarieven

LNV-afdeling Seoul

melia naar Taiwan te exporteren. Al

De importtarieven op goederen

twee decennia lang was de Taiwa-

als landbouwproducten, vers

Export geworteld

nese grens gesloten voor dit plant-

fruit, ­ koffie, thee, spijsolie, ver-

plantmateriaal naar Taiwan

materiaal, omdat Taiwan vreest

werkt vlees, alcohol en bier zijn

Na intensieve onderhandelingen

voor besmetting met het wortel-

per 1 januari 2008 verlaagd met

tussen Nederland en Taiwan is het

necroseaaltje. De export wordt nu

1 tot 6%, conform ASEAN- en

weer mogelijk om geworteld plant-

mogelijk door een overeenkomst

WTO-afspraken.

Korte berichten uit het buitenland

Europese Unie Bulgarije

stijging van 23% ten opzichte van

LNV-afdeling Sofia

2005. Over 2007 worden vergelijkbare cijfers verwacht. Bij een peiling

Veevoedertekort

afgelopen zomer was de inkoop-

Bulgarije kampt met een tekort aan

prijs van één liter melk bij een ver-

veevoeder van circa een half ­miljoen

zamelcentrum ruim 20 eurocent en

ton. De maïsoogst ten behoeve van

bij een grote boer circa 23-27 euro-

veevoeder was 246.000 ton (op

cent. Een prijsstijging zal met circa

een areaal van 200.000 hectare),

10-15% doorwerken in de prijs van

driemaal minder dan voorspeld.

lokale zuivelproducten.

De jaarlijkse behoefte is 600.000

Friesland verplaatst zijn fabriek van

ton. Momenteel zijn besprekingen

Satu Mare naar Carei, terwijl dit

gaande over de import van Oekra-

jaar in Satu Mare een nieuw distri-

ïense maïs. Naar verwachting zal

butiecentrum wordt geopend.

de import van graan als alternatief

Nieuwe vestigingen Spar

veevoeder stijgen.

De Spar investeerde 700.000 euro

Roemenië

in zijn dertiende vestiging in Sfantu

LNV-afdeling Boekarest

Gheorghe. Tot nog toe heeft het

Soja tekort

bedrijf in totaal 21,9 miljoen euro

De productie van Roemeense soja zal dit jaar slechts circa 20%

gestoken in de Roemeense markt.

van de nationale behoefte dekken. Jaarlijks wordt 360.000 ton soja geconsumeerd, terwijl de huidige productie 70.000 ton

Friesland Foods Romania van

Een veertiende supermarkt in

­Friesland Foods boekte 9 miljoen

Petrosani is onderdeel van een

bedraagt. De andere 290.000 ton moet dus worden geïmpor-

euro winst over 2006. Over de eer-

middenlangetermijnplan met 60

teerd. Een prijsstijging voor sojabonen ligt in het verschiet; eind

ste 10 maanden van dat jaar was

locaties. Uiteindelijke doelstelling

vorig jaar lag de prijs rond 31,5 eurocent/kg.

de omzet 105 miljoen euro, een

is een netwerk van 250 locaties.

De

Roemeense

dochter

Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 13

Spanje LNV-afdeling Madrid

Voorlopige landbouwcijfers 2007 Het Spaanse ministerie van Landbouw heeft de volgende ramingen over 2007 gepubliceerd:

Uitbreiding groothandelsmarkt

• stijging van het landbouwinkomen met 9,8% tot meer dan 25 miljard euro;

De enorme groothandelsmarkt

• hogere productie van granen (21,1%) en olijfolie; lagere productie van wijn en most (-8,1%) en voedergewassen (-6,9%);

Mercamadrid wordt uitgebreid met vier nieuwe hallen van elk 15.360

• stijging van de graanprijzen met 31,9%;

m². Bloemen en planten komen

• stijging van de waarde van de dierlijke productie met 0,2%, een gemiddelde van een stijging

nu voor het eerst op de markt. Na

bij eieren (17,7%), pluimvee (13,5%) en melk (11,2%), en een daling bij runderen (-12,8%) en schapen (-7,7%);

de uitbreiding is Mercamadrid de grootste Europese groothandels-

• prijsstijging bij eieren (24,1%), melk (11,2%) en pluimvee (10,7%), prijsdaling bij varkens (-8,3%), runderen (-7,5%) en schapen (- 4,8%);

markt. Op dit moment beschikt Mercamadrid over 1,7 miljoen m²

• het aantal varkens steeg met 6,8%, het aantal runderen daalde met 5,8% en het aantal eieren met 5,1%;

en ontvangt dagelijks 15.000 auto’s en 18.000 kopers.

• er werden meer gewasbeschermingsmiddelen (4,4%), voeders (3,3%) en diensten (3,2%) verkocht, maar minder zaden en stekken (-3,0%).

Rapport levensmiddelensector

• flinke prijsstijgingen van diervoeders (10,9%), meststoffen (5,9%) en planten en stekken (5,5%).

Hieronder volgt een aantal conclusies naar aanleiding van een studie over de levensmiddelensector in 2006 van het Spaanse ministerie

en vrijhandel en investeren veel

De belangrijkste uitgaven aan dran-

klanten van de speciaalzaak met

van Landbouw.

te weinig in het eigen bedrijf en in

ken en levensmiddelen werden als

een hoogkwalitatief product en/of

De levensmiddelenindustrie blijft,

moderne technologie.

volgt besteed:

een bijzonder assortiment. Door de

met 17% van de totale industriële

Vis:

13,28%

snelle economische groei van de

21,45%

laatste jaren neemt de belangstel-

6,90%

ling voor ‘exotische’ en kwalitatief

productie, de sterkste industriële

De café- en restaurantsector doet

Vlees:

sector van Spanje. Maar de sector

het echter uitstekend. Daar wordt

Fruit en noten:

kent veel problemen. Door de hoge

nu 30% van alle dranken en etens-

Melk en zuivelproducten: 6,83%

hoogwaardige producten toe.

prijsfluctuatie komen bedrijven

waren geconsumeerd, met een

Brood:

6,21%

Buitenlandse supermarktketens

steeds vaker in de problemen. Een

gezamenlijke omzet van 30 miljard

Verse groenten:

5,42%

zijn in Tsjechië sinds de jaren ’90

tweede zwakke punt vormt dat

euro. Die wordt gedeeld door meer

Bier:

4,38%

actief. Als gevolg van een prijs-

96% van de bedrijven minder dan

dan 200.000 bars en cafés, 63.000

50 werknemers heeft. Ten slotte

restaurants en 24.000 sociale plek-

Tsjechië

­Tsjechische markt verlaten. Voor

zijn de Spaanse bedrijven nog niet

ken zoals scholen, ziekenhuizen en

LNV-afdeling Praag

ketens die naast het standaard-

goed voorbereid op globalisering

tehuizen.

oorlog heeft een aantal ketens de

pakket ook meer bijzondere dan

Trends consumptie

wel kwaliteitsproducten voeren

De gemiddelde jaarlijkse koop-

zoals Delvita, een dochter van

kracht ligt voor een Tsjech op 5.625

het ­ Belgische Delhaize, de Oos-

euro. (Het gemiddelde voor de

tenrijkse keten Julius Meindel of

Europese Unie ligt op 11.998 euro.)

­Carrefour waren de vooruitzichten

Een groot onderzoek onder bezoe-

op de korte termijn niet positief.

kers van supermarkten wees uit

Dit heeft ook zijn weerslag gehad

dat de meeste klanten prijs­kopers

op het assortiment van de verschil-

zijn en minder waarde hechten aan kwaliteit. De Tsjechische consument besteedt jaarlijks een bedrag van ongeveer 940 euro aan voedsel, drank en tabak. Van de genoemde producten wordt op dit moment 40% geïmporteerd en het aandeel van geïmporteerde producten neemt elk jaar toe.

Stijging invoer sorghum

De koopkrachtverschillen in ­Tsjechië

De invoer van sorghum voor diervoeding is sterk gestegen.

zijn groter dan in Nederland. De

Men verwacht dit jaar een totale invoer van 2 miljoen ton,

rijke bovenlaag, die zich vooral in

driemaal zoveel als in voorgaande campagnes. De invoer komt

Praag, Brno en Moravië (grensge-

grotendeels voor rekening van de Verenigde Staten.

bied met Oostenrijk en Zuid-Duitsland) bevindt, zijn de belangrijkste

pagina 14

lende ketens; volgens ingewijden

7,4% gestegen. Hierdoor zijn

is de breedte van het assortiment

de ­ gemiddelde uitgaven voor

alsook de kwaliteitsrange terug-

­voedingsmiddelen per jaar voor

gebracht.

de Britse consument met 12% verhoogd. Voor een gemiddeld gezin

Verenigd Koninkrijk

euro hogere kosten. Onder andere

LNV-afdeling Londen

de prijzen van vlees, bloem-

betekent dit een kleine duizend

kool, tomaten, uien, kool, brood,

Recordstijging voedselprijzen

­b iscuits, pizza’s, suiker, jam en

In 2007 zijn de groothandels­

­chocolade zijn gestegen.

prijzen voor levensmiddelen met

Korte berichten uit het buitenland

Midden-Oosten

Verenigde Arabische Emiraten LNV-afdeling Abu Dhabi

Kansen import Hoewel de agrarische ontwikke-

Het hoge inkomen per hoofd van

ling volop gaande is, importeert

de bevolking, het stijgende inwo-

het land circa 80% van de behoefte

nertal en de beperkte handels­

aan voedingsmiddelen. De aange-

restricties boden al kansen voor de

kondigde bouw van 900 hotels en

voedingsmiddelensector. Jaarlijks

resorts in de Golfregio zal de vraag

importeert de VAE voor 2,4-2,7 mil-

naar levensmiddelen een extra

jard euro aan voedingsmiddelen,

impuls geven. Vooral de vraag

waarvan circa 35% wordt doorge-

naar gevogelte, vis en schaal- en

voerd naar onder meer Rusland,

schelpdieren zal toenemen. De 200

India en Oost-Afrika. Rekening hou-

nationaliteiten die in de Emiraten

dend met de doorvoer wordt een

wonen, zorgen met hun verschil-

markt van circa 2 miljard ­ mensen

lende levensstijlen en eetgewoon-

bereikt.

ten voor een dynamische markt.

Korte berichten uit het buitenland

Overig Europa Oekraïne

nale aanbieders te worden, vooral

LNV-afdeling Kiev

voor de voormalige Sovjetunie.

vele obstakels die bij het impor-

Agriculture wordt een overzicht

teren van agrarische producten

gegeven van de markt, trends en

horen. In het rapport Food Market

structuur en handige tips voor

Developments in Ukraine 2007 van

ondernemers.

het ­ Amerikaanse Department of

Het handelsklimaat is ingewikkeld

Tips voor de export van

en niet-transparant. Beginnende

agrarische producten

exporteurs doen er goed aan om

De Oekraïense retail- en voedsel-

met een ervaren Oekraïense part-

verwerkende sectoren ontwikke-

ner in zee te gaan die over goede

len zich razendsnel en hebben het

contacten beschikt en in staat is

potentieel om belangrijke regio-

om een weg te banen door de Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 15

Nieuws

Kansen in booming India India is the place to be. Een ambtelijke missie van LNV-WUR maakte daarom in november 2007 een studiereis door Delhi en het noorden van India en kwam tot de volgende conclusie: ‘alles bijeen genomen heeft India een enorme potentie voor het Nederlandse bedrijfsleven, zeker ook in de agrarische sector, maar feitelijk gebeurt er nog maar weinig’. die ontwikkeling. Anderzijds is India een lastig land om zaken mee te doen. Enorme overregulering, bureacratische uitvoering en een van nature afschermende houding van de eigen markt zijn grote ­barrières voor het zakendoen. Verder heeft het Nederlandse bedrijfsleven te maken met ondoorzichtige wetgeving, tarifaire en non-tarifaire ­handelsbelemmeringen en de verschillen tussen de zakenmores van het westen en India, die een sta in de weg kunnen zijn voor meer handel. Indiase multinationale bedrijven gaan steeds meer investeren in de retail en zullen zich moeten bezighouden met kwaliteitsaspecten door de keten heen tot aan de producent. Aanpassing van wet­ geving, productie­methoden, ketenbeheer en logistiek zijn daarvoor nodig. Liberalisering van de markt en verbetering van de infrastructuur zijn belangrijke voorwaarden voor de verdere ontwikkeling en India wordt inmiddels plat gelopen door handelsmissies uit de gehele

daar zal de overheid zich steeds meer gaan inzetten.

wereld. De huidige snelle economische ontwikkeling van India (9% overall groei in 2007) trekt veel aandacht van het buitenlands

Voor Nederland de hoogste tijd om de banden met India serieus

bedrijfsleven. De middenklasse die bestaat uit ongeveer 350 miljoen

aan te halen en de handelsmogelijkheden in kaart te brengen.

mensen, manifesteert zich steeds nadrukkelijker, wordt zelfverzeker-

LNV-afdeling New Delhi ontplooide in 2007 tal van activiteiten

der, heeft meer te besteden en vraagt meer kwaliteit. Daarbij rekent

op dit gebied waaronder een Agro-missie onder leiding van de

men een dynamische markt, goed opgeleide arbeidskrachten, kennis

directeur I&H van het ministerie van LNV naar New Delhi, Haryana

van de Engelse taal en een stabiele democratie tot pullfactoren op

en Punjab.

Overeenkomst EVD en ministerie van LNV Op 13 maart jl. hebben Roel Bol van de directie Industrie en Handel (I&H) van het ministerie van LNV en Ab van Ravenstein van de EVD, het agentschap van het ministerie van EZ, een overeenkomst getekend over nauwere samenwerking bij de uitvoering van internationale activiteiten. De EVD werkte al langer samen met LNV, en dan met name met I&H, maar door ondertekening van de overeenkomst is de samenwerking verstevigd en geformaliseerd. De kaderafspraken zijn de paraplu waaronder de EVD een aantal internationale activiteiten in opdracht van LNV uitvoert. Voorbeelden hiervan zijn de Netherlands Agricultural Business Support Offices in China en Rusland en het programma Collectieve Promotie Landbouw Activiteiten (CPLA). In de toekomst volgen nog meer activiteiten die door de EVD onder de vlag van LNV zullen worden uitgevoerd. Het streven is om op deze manier de internationale dienstverlening voor het bedrijfsleven verder te optimaliseren.

pagina 16

‘MEAT-ing’ 19 tot en met 22 september 2008,

onderdak aan de U.E.C.V.B. (European Livestock

tot nu toe Brazilië, Argentinië, Verenigd Konink-

and Meat Trading Union) voor hun jaarlijkse bij-

rijk, België, Spanje en Duitsland. Het geschatte

eenkomst, waar ook EU-landbouwcommissaris

bezoekersaantal ligt tussen de 8.000 en 12.000.

Mariann Fischer Boel aanwezig bij zal zijn.

Nuova Fiera di Roma

De beurs wordt gehouden in de eind 2006 De beurs heeft geen openingsdag voor het

geopende en strategisch gelegen ‘Nuova Fiera

Van 19 tot en met 22 september 2008 vindt in

publiek. Wel zal in het oude slachthuis in het

di Roma’ en beslaat een oppervlakte van 25.000

Rome de eerste editie van ‘MEAT-ing’ plaats; een

centrum van Rome een parallel lopend evene-

m2. In tegenstelling tot andere meer noordelijk

tweejaarlijkse beurs die de gehele vleessector

ment plaatsvinden. Bedrijven hebben zo de gele-

gelegen beurslocaties kan Rome als ‘voorstad’

beslaat. Van veehouderij, machines, packaging,

genheid hun producten te bereiden voor zowel

van de ‘Mezzogiorno’ een opening naar de

koeling, diensten, transport en opslag tot eind-

de consument als voor hun zakelijke contacten.

Zuid-Italiaanse markt betekenen.

product. Met betrokkenheid van 102 landen en 7000

Voor meer informatie: www.meat-ing.org of

Het betreft een B2B beurs met en-marge te

genodige exposanten heeft de beurs een inter-

neem contact op de LNV-afdeling Rome: e-mail

houden congressen. ‘MEAT-ing 2008’ biedt ook

nationaal karakter. Deelnemende landen zijn

[email protected].

Internationale pioniers uit de agribusiness aan het woord

Exportise

De Exportise van : Jan de Roos

Jan de Roos, een voormalig diplomaat met

goed en gastvrij worden ontvangen.” En De

Locatie : Colombia

een enorme staat van dienst, heeft zich zijn

Roos, oud-ambassadeur in Colombia, kan

Bedrijf : Consultant

hele carrière beziggehouden met handels­

het weten. Al meer dan 15 jaar woont en

Sector : Agri-breed en industrie

bevordering. De laatste jaren doet hij dat

werkt hij in het land dat ­ontegenzeggelijk

Sinds : 1992

vanuit een klein dorpje in Colombia op

te kampen heeft met vooroordelen als

ongeveer drie uur rijden van de hoofdstad

het op veiligheid en stabiliteit aankomt.

Bogota.

“De berichtgeving is eenzijdig. Geloof me,

goede. Laat staan dat de tomaten ooit geëx-

“Wat ik de Nederlandse ondernemer vooral

je kunt hier gewoon veilig zaken doen.

porteerd zouden kunnen worden. Ik probeer

wil meegeven is dat Colombia behoefte

­Colombia is een zeer groot land en heeft

het MKB in Colombia ervan te overtuigen

heeft aan kennis op het gebied van ­logistiek,

ruim 40 miljoen inwoners. Een enorm markt-

dat ze zich moeten verenigen. Dat is lastig

techniek maar ook bijvoorbeeld op het

potentieel, zonder daarbij nog even de rest

want Colombia is van oorsprong een zeer

gebied van verpakkingen. Al die indianenver-

van de regio in ogenschouw te nemen. Naast

individualistisch ingesteld land. Zodra men

halen die momenteel in de media de ronde

de belangrijkste exportproducten als koffie

zich hier zou verenigen zou dat door de hele

doen, daar heb ik niet zoveel mee. Colombia

en bananen, speelt het land een grote rol

keten heen voordelen kunnen opleveren.

is een toegankelijk land waar Nederlanders

in de vervaardiging van voedingsmiddelen in de regio. Maar om kans te maken op de

Mijn drive, na ruim 35 jaar in het buiten-

internationale markt is een moderniserings-

land, komt niet voort uit winstbejag. Ik heb

slag absoluut noodzakelijk.

me vanuit mijn verschillende posities in de buiten­landse dienst altijd ingezet voor

Als daad bij woord houdt De Roos zich

handels­bevordering. Ik wil iets bijdragen aan

momenteel bezig met de opzet van een

de ontwikkeling van een land. Ik zou graag

zogenoemd service centre dat als doel heeft

zien dat de samenwerking tussen Nederland

kleine tomatentelers te helpen met het ver-

en Colombia sterker zou worden.

beteren van hun product. De Roos: “De kwa-

Voor de Nederlandse agri-ondernemer die

liteit van tomaten, die hier op grote schaal

de kosten in Nederland ziet stijgen en toe is

onder plastic kassen worden gekweekt, laat

aan een avontuur valt Colombia ten zeerste

veel te wensen over. Er wordt ontzettend

aan te raden. En nogmaals, laat de even­tuele

veel gespoten en dat komt noch de kwaliteit

angst varen en pak de kansen nu ze nog

noch de gezondheid van de consument ten

ruimschoots voorhanden zijn.”

Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 17

Nieuws Prijs van varkensvlees in Brazilië sterk omhoog door gestegen graanprijzen De prijs van varkensvlees is in Brazilië het afgelopen jaar met bijna 30%

In maart bezoekt een hoge Braziliaanse delegatie Japan en China, om de

gestegen. Oorzaak is de gestegen prijs van granen. Uit cijfers van Abipecs,

mogelijkheden te bezien van het openen van die markten voor Braziliaans

de Braziliaanse vereniging van varkensvleesproducenten en exporteurs,

varkensvlees.

blijkt dat ondanks de gestegen voerkosten, de productie gestegen is tot 2,83 miljoen ton varkensvlees. Sadia is de grootste producent, gevolgd

De dynamiek van de Braziliaanse varkenssector zal binnenkort goed te zien

door Perdigão en Aurora. Bijna een kwart van het varkensvlees wordt geëx-

zijn op de Avesui, een grote vakbeurs voor de intensieve veehouderij in

porteerd, waarvan de helft naar Rusland. Andere belangrijke bestemmin-

Florianópolis die van 13 tot en met 15 mei voor de zesde maal gehouden

gen zijn Hongkong en Oekraïne.

zal worden.

Statistiek

Aandeel in Duitse import van landbouwproducten, per land, in %

Grootste relatieve stijgers Trend* Polen

0,22

Oostenrijk

0,18

2002

2003

2004

2005

2006

Trend*

Brazilië

0,12

Nederland

19,12

17,85

18,49

17,99

17,15

-0,138

België/Lux.

0,11

Frankrijk

10,98

10,83

10,87

9,86

9,45

-0,227

Zwitserland

0,08

Italië

8,56

8,4

8,44

8,47

7,95

0,055

China

0,07

Spanje

6,15

6,16

6,24

6,00

5,37

0,054

Italië

0,06

België/Lux.

5,51

5,46

5,78

5,74

5,55

0,114

Spanje

0,05

Brazilië

3,64

3,98

3,94

4,26

4,36

0,124

Tsjechië

0,04

Denemarken

4,54

4,4

4,55

4,37

4,25

-0,019

Turkije

0,01

Polen

2,23

3,04

2,71

3,25

3,51

0,215

Nieuw Zeeland

0,01

Oostenrijk

3,01

2,81

3,17

3,38

3,40

0,181

Griekenland

0,01

VS

3,73

3,68

3,16

2,77

3,06

-0,143

Indonesië

0

Ierland

2,12

2,31

2,12

2,12

2,20

-0,002

Hongarije

0

China

1,36

1,50

1,47

1,76

2,17

0,068

Argentinië

0

Turkije

1,64

1,63

1,95

1,99

2,08

0,014

* Hellingshoek lineaire trendlijn

VK

2,07

1,90

1,89

1,85

1,91

-0,039

Zwitserland

1,36

1,54

1,77

1,78

1,87

0,082

Argentinië

1,48

1,59

1,46

1,38

1,55

0,001

Indonesië

1,02

1,04

1,16

1,30

1,36

0,004

“Overige landen”

-0,31

Tsjechië

0,96

0,96

0,82

1,20

1,21

0,038

Frankrijk

-0,23

Griekenland

1,07

1,02

1,02

1,15

1,04

0,006

VS

-0,14

Nieuw Zeeland

1,03

0,99

0,95

1,00

1,03

0,013

Nederland

-0,14

Hongarije

1,17

1,18

1,08

1,14

0,95

0,001

Colombia

-0,07

Thailand

0,74

0,82

0,61

0,67

0,79

-0,007

VK

-0,04

Colombia

0,74

0,67

0,55

0,80

0,77

-0,069

Denemarken

-0,02

RF

0,66

0,67

0,54

0,57

0,76

-0,004

Canada

-0,01

Canada

0,45

0,50

0,49

0,42

0,72

-0,009

Thailand

-0,01

14,66

15,07

14,77

14,78

15,54

-0,312

RF

0

100

100

100

100

100

Ierland

0

"Overige landen" * Hellingshoek lineaire trendlijn

Grootste relatieve dalers Trend*

* Hellingshoek lineaire trendlijn

pagina 18

We publiceren hieronder weer een overzicht van de afgelopen maand op internet ­aangetroffen

Externe marktrapporten

landen-, regio- en themarapporten over levensmiddelen- en andere (agrarische) sectoren,

op internet

dan onze eigen LNV-afdelingen (Landbouwraden)) op de Nederlandse ambassades in den

afkomstig van overheden, overkoepelende organisaties, databases en andere bronnen ánders

vreemde. De rapporten zijn gratis, digitaal en uitsluitend per e-mail opvraagbaar bij het Ministerie LNV, Directie Industrie en Handel, de heer J.J.M. Verbeek, e-mail [email protected] en worden u ook alleen per e-mail toegestuurd.

Land

Titel

Land

Titel

Afrika Albania Algemeen

Dairy farming in Africa (12 pag) A more competitive agricultural sector (162 pag) Climate change: interaction economic & physical growth (210 pag) Global top10 business risks (32 pag) Nanotechnology, big things from a tiny world (7 pag) Overview of the net food importing countries (53 pag) Global retail development index (24 pag) Biotechnology for functional foods (78 pag) Trade logistics in global economy (50 pag) Biofuels: the promise & the risks (2 pag) Global powers of retailing 2008 (48 pag) World Economic Forum: Global Risks 2008 (54 pag) Doing business in 2008 (208 pag) Productive nanosystems:

Irak Irak Iran Israel

The potential for food processing in Iraq (36 pag) Graanproducten, tarwebloem, rijstsector (4 pag) Dairy farming & role of farm women (7 pag) Dutch agribusiness: trade opportunities Israel & Turkey (82 pag) Appels,peren,druivensector (8 pag) New enterprise investment act (2 pag) Retail food sector (15 pag) Doing business in Morocco (75 pag) Market overview horticulture: green opportunities (220 pag) Bedrijfsresultaten land- en tuinbouw 2007 (137 pag) Dutch dairy and arable farming towards 2030 (78 pag) Duurzame energie in Nederland (67 pag) De visserijsector in 2007 (105 pag) Doing business in The Netherlands 2008 (76 pag) Biologische landbouwketen 2008-2011 (33 pag) Zetmeelaardappelen & herziening EU beleid (77 pag) Verduurzaming Nederlandse landbouw (74 pag) Internationale belang van de nationale Natuur (58 pag) Slow food: Boeren-Goudse Oplegkaas (77 pag) Emission data for all sector 1990-2005 (67 pag) Omschakeling naar biol. landbouw anno 2007 (50 pag) Nederland en een duurzame wereld (171 pag) 2007: Milieubalans (216 pag) & Natuurbalans (152 pag) Vers fruit sector (9 pag) Rabbit meat consumption in Nigeria (6 pag) Mastitis in dairy farming in Uganda (10 pag) Ukranian agiculture & Agri-environmental concern

Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algerije Algerije Argentinië Australië Australië Australië Benelux China China China China China Costa Rica Denemarken Denemarken Duitsland Ethiopië EU/Europa EU/Europa EU/Europa EU/Europa EU/Europa EU/Europa EU/Europa Europa/Azië Finland/Zweden Frankrijk Frankrijk Frankrijk Georgië Guadeloupe Hong Kong India India India India India India

a technology roadmap (192 pag) Global economic outlook 2008 (16 pag) The future of biofuels: a global perspective (6 pag) Doing business in Algeria (81 pag) Feeding practices of beef cattle (11 pag) Vee- & vleessector (10 pag) Frozen potato sector (4 pag) Appel- en perensector (10 pag): Diepvriesaardappelensector (4 pag) Potato & potato products production (4 pag) Dalian region: emerging trade opportunities N.E. China (9 pag) Citrus sector (24 pag);Vissector (33 pag) Nanning: gateway to S.W. China (14 pag) The rise of female consumerism in China (9 pag) Wuhan: strategic market in Central China (9 pag) Retail food sector (26 pag) The Danish organic pork chain (7o pag) Strategy amongst Danish food industry firms (136 pag) German nanotechnology industry (2 pag) Ethiopian butter and local cheese production (11 pag) Oliezaden- & oliezadenproductensector (7 pag) EU & bilaterale verdragen (20 pag) Quality guide for food supplements (61 pag) Groente en fruit in Europa (20 pag) Greenhouse gas emission trends & projections in Europe (108 pag) Organic potato production (40 pag) European attractiveness survey (56 pag) Food safety and transition in CIS countries (134 pag) Retail food sector (17 pag) Food supplements market (12 pag) Halal food market (8 pag) Retail food sector (18 pag) Doing business in Georgia (74 pag) Goat meat sector in Guadeloupe (9 pag) Retail food sector (38 pag) India 2050: scenarios for an uncertain future (11 pag) Retail food sector (17 pag) Goat production in Bihar State (7 pag) Globalizing Indian manufacturing (36 pag) Indian frozen products across the globe (353 pag) Buffalo calf health care Uttar Pradesh (9 pag)

Italië Malta Marokko Marokko Midden Amerika Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nieuw Zeeland Nigeria Oeganda Oekraïne

(14 pag) Oost-Europa Polen Rusland Rusland Rusland Senegal Turkije Turkije Turkije Ver. Koninkrijk Ver. Koninkrijk Ver. Koninkrijk Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Ver. Staten Vietnam Z.Afrika

Varkenssector Hongarije, Oekraïne, Roemenië, Rusland (152 pag) Economy 2007 (239 pag) Food & Beverage industry (32 pag) Appel- en perensector (22 pag) Zuivelsector (14 pag) Samenvatting warenwetgeving (10 pag) Citrussector (15 pag); Appels- en perensector (12 pag) Dutch agribusiness: trade opportunities in Turkey & Israel (82 pag) Small scale cattle farming in Adana province (10 pag) Retail food market (10 en 14 pag) List of biofuel manufacturers in the UK (5 pag) Appel- en peren sector (18 pag) Action plan for import safety (68 pag) Food allergy overview (38 pag Agriculture in Oregon (116 pag) Amerikaanse eisen voor voedingsmiddelen, diervoeding, planten & plantmateriaal 2007 (30 pag) National Nanotechnology Initiative (52 pag) Statistische gegevens alle Am. staten (52 documenten) Animal cloning & food safety (2 pag) Agriculture chemical usage (10 rapporten div. sectoren) Foreign trade barriers (650 pag) Floriculture & nursery yearbook (147 pag) Samenvatting warenwetgeving (51 pag) Biofuels sector (6 pag)

Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 19

LNV-afdelingen in het buitenland Afrika ADDIS ABEBA Werkgebied: Ethiopië Drs. Ir. G. Westenbrink, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Old Airport Zone, Addis Abeba P.O. Box 1241, Addis Abeba Tel.: (00-251) 113.711.100 ext. 332 (BZ) E-mail: [email protected] www.netherlandsembassyethiopia.org Algiers (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Parijs) Dhr. Khaled Benchaalal, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden 27 Chemin Cheikh Bachir El-Ibrahimi El-Biar Postadres: Boite Postale 72, 16030 Algiers - Algerije Tel.: (00-213) 21.92.28.28 E-mail: [email protected] www.ambassadepaysbasalger.org NAIROBI Werkgebied: Kenia, Eritrea,Oeganda, Tanzania, tevens voor UNEP Dhr. D.J. Bruinsma, LNV-Raad Ambassade der Nederlanden, Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Riverside Lane, Off Riverside Drive, Nairobi, Kenia Postadres: P.O. Box 41537, 00100, Nairobi, Kenia Tel.: (00-254) 20.4450.137 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.or.ke PRETORIA Werkgebied: Zuid-Afrika, Zambia Prof. drs. N.W. Visser, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 210 Queen Wilhelmina Street New Muckleneuk, Pretoria 0083, Zuid-Afrika Postadres: P.O.Box 117, Pretoria 0001, Zuid-Afrika Tel.: (00-27) 12.425.4570/2/3 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.dutchembassy.co.za

Amerika BRASÍLIA Werkgebied: Brazilië Ir. B. Vrolijk, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Ses Avenida das Nações, QD. 801, Lote 05 CEP 70405-900 Brasília – DF, Brazilië Postadres: Caixa Postal 07/0098, CEP 70359-970 Brasília - DF, Brazilië Tel.: (00-55) 61.3961.3200 (BZ) Tel.: (00-55) 61.3961.3208 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.embaixada-holanda.org.br São Paulo (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Brasília) Mw. F.E. Heering, Agricultural assistant Consulaat-Generaal der Nederlanden Bezoekadres: Avenida Brigadeiro Faria Lima 1779, 3 -andar CEP 01451-001-Sao Paulo-SP, Brazilie Postadres: Caixa Postal 11302, CEP 05422-970-São Paulo-SP, Brazilië Tel.: (00-55) 11.3811.3300 (BZ) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.embaixada-holanda.org.br

BUENOS AIRES Werkgebied: Argentinië, Chili, Uruguay Ir. F.L.M. Vossenaar, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Edificio Porteño II, Olga Cossenttini 831, Pisos 3 y 4, C1107 BVA Buenos Aires, Argentinië Postadres: Ambassade der Nederlanden, Olga Cossenttini 831, C1107 BVA Buenos Aires, Argentinie Tel.: (00-54) 11.4338.0090 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.embajadaholanda.int.ar MEXICO Werkgebied: Mexico, Cuba Ir. P.A.L. de Rijk, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Av. Vasco de Quiroga 3000, Piso 7, Colonia Santa Fe, 01210 Mexico D.F., Mexico Postadres: Apartado Postal 10-656, 11000 Mexico D.F., Mexico Tel.: (00-52) 55.5258.9921 tst. 205,209 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.paisesbajos.com.mx WASHINGTON Werkgebied: Verenigde Staten van Amerika (incl. Puerto Rico), Canada, tevens Wereldbank Drs. G.G.J. Thissen, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 4200 Linnean Avenue, N.W. Washington, D.C 20008-3896, Verenigde Staten van Amerika Tel.: (00-1) 202.274.2716/2718 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.org/

Azië BANGKOK Werkgebied: Thailand en Vietnam Ir. R.J. Konijn, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 15 Soi Tonson Ploenchit Road, Lumpini, Pratumwan Postadres: P.O. Box 404, Bangkok 10330, Thailand Tel.: (00-66) 2.309.5290 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.mfa.nl/ban Hanoi (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Bangkok) Mw. Truong Thi Dung, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden Daeha Office Tower, 6 th floor 360 Kim Ma Street, Ba Dinh District, Hanoi Tel.: (00-84) 4.831.5650 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.org.vn JAKARTA Werkgebied: Indonesië, tevens voor Association of South-East Asean Nations (ASEAN) Mr. J.M.P.H. van der Zijden, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Jalan H.R. Rasuna Said, Kavel S-3, Kuningan, Jakarta 12950, Indonesië Tel.: (00-62) 21.524.1032/48 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlandsembassy.or.id/

KUALA LUMPUR Werkgebied: Maleisië, Filippijnen, Singapore Drs. A.M. de Roo, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden 7th Floor, South Block. The Amp Walk 218, Jalan Ampang 50480 Kuala Lumpur Postadres: Postbus 10543 50716 Kuala Lumpur Maleisië Tel.: (00-60) 3.216.86.206 (LNV) E-mail: [email protected] www.netherlands.org.my Manilla (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Kuala Lumpur) Dhr. J.I.C. Laquian, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 26/F Equitable PCI Bank Tower 8751 Paseo de Roxas Makati City 1226, The Philippines Postadres: P.O. Box 2448 MCPO, 1264 Makati, Metro Manilla, Filippijnen Tel.: (00-63) 2.786.6607 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlandsembassy.ph Singapore (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Kuala Lumpur) Dhr. K.C. Chong, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 541 Orchard Road, 13-01 Liat Towers, Singapore 238881 Postadres: Tanglin P.O. Box 447, Singapore 912415 Tel.: (00-65) 6739.1121 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nethemb.org.sg/ NEW DELHI Werkgebied: India, Sri-Lanka, Nepal Mr. W.J. Wolff, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 6/50F Shantipath, Chanakyapuri, New Delhi 110021, India Tel.: (00-91) 11.24.197.604/5/77 E-mail: [email protected] www.hollandinindia.org PEKING Werkgebied: Volksrepubliek China, (incl. Hong Kong) en Mongolië Ir. H.J.W. van Duijn, LNV-Raad Mw. ir. G.J.G.M. Nuytens-Vaarkamp, LNV-Attachée Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 4, Liangmahe Nanlu Rd. Beijing 100600, Volksrepubliek China Tel.: (00-86) 10.8532.0260 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.hollandinchina.org/nl/ peking/intro.htm Web (LNV): www.nlpekagr.com Hong Kong SAR (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Peking) Mw. M.P.C. Ng, Agricultural assistant Post/Bezoekadres: Consulaat-Generaal der Nederlanden, Room 5702, 57/F Cheung Kong Center, 2 Queen’s Road Central, Hong Kong, Volksrepubliek China Tel.: (00-852) 2524.8187/88 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-cg.org.hk Web (LNV): www.nlpekagr.com Shanghai (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Peking) Dhr. N. Hong, Agricultural assistant

pagina 20

Post/Bezoekadres: Consulaat-Generaal der Nederlanden, Sun Plaza, East Tower, 4th Floor, 88 Xian Xia Road, Shanghai 200336, Volksrepubliek China Tel.: (00-86) 21.6209.9076 (BZ) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.hollandinchina.org/nl/cg/sh-intro.htm Web (LNV): www.nlpekagr.com SEOUL Werkgebied: Republiek Korea en Taiwan Ir. J.F. Rummenie, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Kyobo Building, 14th floor, 1, Jongno 1-ka Jongno-gu, Seoel 110-714, Republiek Korea Postadres: K.P.O. Box 509, Seoel 110-605, Republiek Korea Tel.: (00-82) 2.723.4180 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nlembassy.or.kr Taipei (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Seoul) Mw. C.S. Hsiung, Agricultural assistant Post/Bezoekadres: Netherlands Trade and Investment Office, Agricultural and Food Department, Rm. B, 5/F Artist Construction Building, 133 Min Sheng E. Road, Section 3, Taipei 105, Taiwan Tel.: (00-886) 2.2713.5760 E-mail: [email protected] www.ntio.org.tw/agricultural/index-e.htm TOKYO Werkgebied: Japan Mw. Drs. C Boonstra, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Shiba-koen, 3-6-3, Minato-ku, 105-0011 Tokyo, Japan Tel.: (00-81) 3.5776.5490 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.oranda.or.jp

Europese Unie Athene (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Boekarest) Mw. M. Plessas-Schallenberg, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Leoforos Vassileos Konstantinou 5-7, Athene 106-74, Griekenland Tel.: (00-30) 2.107.254.960 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.mfa.nl/ath BERLIJN Werkgebied: Duitsland, Zwitserland Dr. T.C. de Groot, LNV-Raad Mw. Mr. S.M.C. Deepen, LNV-Attachée Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Klosterstrasse 50, 10179 Berlin, Duitsland Tel.: (00-49) 30.2095.6480 (LNV) E-Mail: [email protected] www.dutchembassy.de BOEDAPEST Werkgebied: Hongarije, Slovenië, Oostenrijk Ir. J.A. Landstra, LNV-Raad Drs. A.E. Braam, Raad voor Veterinaire aangelegenheden Veterinair Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Kroatië, Macedonië, Turkije, Roemenië, Servië, Montenegro, Slovenië, Slowakije en Tsjechië Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Fuge utca 5-7, (2e district), 1022 Boedapest, Hongarije Postadres: P.O. Box 56,

Levensmiddelententoonstelling - Alimentaria, Mexico Van 3 tot en met 5 juni zal Nederland met een klein paviljoen vertegen-

In 2007 waren er 11.000 bezoekers en 450 exposanten uit 29 landen. Om

woordigd zijn op de Alimentaria in Mexico. De Alimentaria-Mexico is één

de kosten voor een mogelijke deelname zo beperkt mogelijk te houden,

van de belangrijkste vaktentoonstellingen voor geheel Latijns Amerika en

kan een ruimte van 6 m2 worden gereserveerd in het “Holland-paviljoen”.

het NAFTA-gebied op het gebied van levensmiddelen en dranken.

Meer informatie: [email protected] en www.alimentaria-mexico.com

1388 Boedapest, Hongarije Tel.: (00-36) 1.3366.380 (LNV) E-mail: [email protected] www.netherlandsembassy.hu

KAIRO Werkgebied: Egypte, Jordanië, Libanon, Syrië Ir. H.L.M. van Wissen, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 18, Hassan Sabri Street, 11211 Zamalek, Kairo, Egypte Tel.: (00-202) 2 736 38 63 / 2 739 55 71/2/3 E-mail: [email protected] www.mfa.nl/cai

BOEKAREST Werkgebied: Roemenië, Bulgarije, Griekenland Ir. Ing. M.Y. Brouwer, LNV-Attaché Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Aleea Alexandru 20, Sector 1, 011823 Boekarest, Roemenië Tel.: (00-40) 21.231.5657 ( LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.olanda.ro/ Sofia (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Boekarest) Mw. D.H. Milenkova, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Oborishte 15, 1504 Sofia, Bulgarije Postadres: P.O. Box 91, 1000 Sofia, Bulgarije Tel.: (00-359) 2.8160.380 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlandsembassy.bg/ BRUSSEL Werkgebied: België, Luxemburg Ing. A. Wegen, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Tel.: (00-32) 2.679.1550 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nederlandseambassade.be KOPENHAGEN Werkgebied: Denemarken, Estland, Finland, Noorwegen, IJsland, Zweden Dhr. H.H. Schipper, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Toldbodgade 33, DK 1253 Kopenhagen K, Denemarken Tel.: (00-45) 33.707.218 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nlembassy.dk LONDEN Werkgebied: Verenigd Koninkrijk, Ierland Drs. E. Wermuth, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 38, Hyde Park Gate, Londen SW7 5DP, Verenigd Koninkrijk Tel.: (00-44) 20.7590.3279/76/77/80 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.org.uk/ MADRID Werkgebied: Spanje, Marokko, Portugal Mr. C.J. Heringa, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Avenida del Comandante Franco 32, 28016 Madrid, Spanje Tel.: (00-34) 91.353.7521/20 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.embajadapaisesbajos.es Lissabon (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Madrid) Mw. A.P. Paiva Geadas, Agricultural assistant Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Avenida Infante Santo 43-5o, 1399-011 Lissabon, Portugal Tel.: (00-351) 21.391.4919 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.emb-paisesbaixos.pt PARIJS Werkgebied: Frankrijk, Algerije Mw. drs. M.A.J. Vaes, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 7-9 Rue Eblé,

75007 Parijs, Frankrijk Tel.: (00-33) 1.4062.3353 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.amb-pays-bas.fr PRAAG Werkgebied: Tsjechië, Slowakije Mw. drs. E. van de Vrugt, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Gotthardska 6/27, 160 00 Praag 6, Bubeneç, Tsjechië Tel.: (00-420) 233.015.218 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlandsembassy.cz ROME Werkgebied: Italië Mw. drs. C.W. Zwitser, LNV-Attachée Mw. M. Sipman, Agricultural assistant Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Via Michele Mercati 8, 00197 Rome, Italië Tel.: (00-39) 06.3228.6224 (LNV) Tel.: (00-39) 06.3228.6001 (BZ) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.olanda.it/ WARSCHAU Werkgebied: Polen, Letland, Litouwen Drs. ing. A.W. Verhey, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Ul. Kawalerrii 10, 00 468 Warschau, Polen Tel.: (00-48) 22.559.1269 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nlembassy.pl

Midden-Oosten ABU DHABI Werkgebied: Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, Iran Ir. G.T.A. de Vent, LNV-Raad Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Apt. 602 Al Masaood Tower Building, Shelkh Hamdan Street, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten. Postadres: P.O.Box 46560, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten. Tel.: (00-971) 2.632.0712 (LNV) E-mail: [email protected] Dubai (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Abu Dhabi) Mw. S. Kadri, Agricultural Assistant Bezoekadres: Consulaat-Generaal Dubai ABN-Amro Building Khalid Bin Waleed Road, Bur Dubai, U.A.E. Postadres: P.O. Box 7726, Dubai, U.A.E. Tel.: (00-971) 4.3528700/3511313 (ext. 112) (BZ) E-mail: [email protected] Riyadh (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Abu Dhabi) Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Diplomatic Quarter, Riyadh, Saoedi-Arabië Dhr. M.M. el Bahaie, Agricultural assistant Postadres: P.O.Box 94307, Riyadh 11693, Saoedi-Arabië Tel.: (00-966) 1 488 1093/2501 (LNV) E-mail: [email protected] www.holland.org.sa Teheran (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Abu Dhabi) Dhr. M. Shafeghati, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Darrous Shahrzad Boulevard, Kamasaie Street, 1st East Lane 33, 19498 Teheran, Iran Postadres: P.O. Box 11365-138, Teheran, Iran Tel.: (00-98) 21.2255.5094 (LNV) E-mail: [email protected] www.mfa.nl/teh

Overig Europa ANKARA Werkgebied: Turkije, Israël, Palestijnse Gebieden Mw. drs. C.J.M. Konsten, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Turan Günes Bivari. Hollanda Caddesi no. 5, 06550 Yildiz Ankara, Turkije Tel.: (00-90) 312.409.1860 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.dutchembassy.org.tr Web (LNV): www.nlankagr.com KIEV Werkgebied: Oekraïne, Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië Ir. A.A. Verhagen, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Kontraktova Ploscha 7, 01901 Kiev, Oekraïne Tel.: 0900-1523 (alleen vanuit Nederland) of (00-380) 44 490 82 23 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.com.ua MOSKOU Werkgebied: Rusland, Kazachstan, Oezbekistan, Wit-Rusland Ir. M. Overheul, LNV-Raad Mw. L.K. Birkman, MA, LNV-Attachée Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Tijdelijk adres tot november/december Smolenskaya Plochad, building 3, offices 709, 710, 711 Postadres: Kalashny Pereulok 6, 13100 Moskou, Rusland Tel.: (00-7) 495.797.2946 E-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.ru ZAGREB Werkgebied: Bosnië-Herzegovina, Kroatië, Servië-Montenegro Mr. O.B.M. Meuffels, LNV-raad Mw. D. Bacic, Agricultural assistant Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Medvescak 56, 10000 Zagreb, Kroatië Tel.: (00-385) 1.464.2220 (LNV) E-mail: [email protected] 2e E.mail: [email protected] www.netherlandsembassy.hr Belgrado (LNV-steunpunt, valt onder LNV-afdeling Zagreb) Mw. M. Lazovic, Agricultural assistant Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Simina 29, 11000 Belgrado, Servië Tel.: (00-381) 11.202.39.80 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] (tijdelijk) www.nlembassy.org.yu

Permanente Vertegenwoordigingen LNV bij internationale organisaties BRUSSEL PV-EU Mr. G.P.G. Kunst, LNV-Raad Drs. A.M. Akkerman, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Drs J.J.M. Paardkoper, LNV-Attaché Post/Bezoekadres: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Tel.: (00-32) 2.679.1545/1546 (LNV)

E-mail: [email protected] www.nederlandseambassade.be Tevens belast met procurement-aangelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfondsen van de EU. GENÈVE PV-WTO Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO (Wereldhandelsorganisatie) en andere internationale organisaties te Genève (UNCTAD, UNEP, WHO, WIPO/UPOV) Mr. M.P.C. Huige, LNV Raad Postadres: C.P. 196, 1211 Genève 20 CIC, Zwitserland Tel.: (00-41) 22.748.1822/08 (LNV) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] PARIJS PV-OESO Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) Mw. drs. P.C.M. van Bentum, LNV-Raad Post/Bezoekadres: 12-14 Rue Octave Feuillet, 75116 Parijs, Frankrijk Tel.: (00-33) 1.4524.9971 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] ROME - PV ROME Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw Mw. A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven, Buitengewoon en Gevolmachtigd Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger Dr. T.R.G. van Banning, Ambassaderaad, Plv. Permanent Vertegenwoordiger Mw. Drs. M. Geusebroek, Tweede Secretaris Post/Bezoekadres: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw, Via delle Terme Deciane 6, 00153 Rome, Italië Tel.: (00-39) 06.574.0306/ 2326 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]

Netherlands AgriBusiness Support Office Kunming Mw. R.E.N. Snijders, Chief Representative, Mw. Yang Yang, Deputy Representative Room 1604, Hongta Mansion 155 Beijing Road Kunming 650011, P.R.China Tel: (0086) (0) 871 3578 322 E-mail: [email protected] www.hollandinchina.org Moskou Mw. O. Smirnova, Chief Representative Smolenskaya pl. bld. 3 Regus-Smolensky Passage, Business Centre Russia, Office 625 121099 Moskou, Rusland Tel: (007) (0) 495 937 8495 E-mail: [email protected] www.nabso.ru Harbin Dhr. Erik Baudoin, Chief Representative Room E, 14/FL Dikang-Caifu Building Zhongshan Road 162-1 Xiangfang District Harbin 150040 Heilongjiang P.R.China Tel: (0086) (0) 451 555 00240 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.hollandinchina.org

Berichten Buitenland | nummer 4, 2008 | pagina 21

Activiteitenkalender 2008 Programma Bilaterale Economische Samenwerking van de directie Industrie & Handel Onderstaande activiteiten zijn op alfabetische volgorde gerangschikt per regio en per land. Regio/land Periode 2008 Activiteit Amerika





Inlichtingen uitvoering

Inlichtingen markt



Argentinië 30 juni - 4 juli

Spreekdagen (werkgebied Argentinië, Chili, Uruguay) i.c.m. Brazilië en Mexico

EVD 070 7788245

Jochem Porte 070 3784428

Brazilië 30 juni - 4 juli

Spreekdagen (werkgebied Brazilië) i.c.m. Argentinië en Mexico

EVD 070 7788245

Jochem Porte 070 3784428

Brazilië 11-13 juni

Hortitec te Holambra, tuinbouwbeurs (informatiestand)

LNV-afdeling 00 55 11 38113300

Jochem Porte 070 3784428

Mexico 3-5 juni

Alimentaria te Mexico-stad, voedingsmiddelenvakbeurs (vitrine-inzending)

LNV-afdeling Jochem Porte 00 52 55 52589921 tst. 205 070 3784428

Mexico 30 juni - 4 juli

Spreekdagen (werkgebied Mexico, Cuba) i.c.m. Argentinië en Brazilië

EVD 070 7788245

Jochem Porte 070 3784428

Azië/Oceanië







China 18-21 mei

Int. Animal Husbandry and Feed Exhibition te Xi'an (Holland Paviljoen)

LNV-afdeling 00 86 10 85320260

Richard van den Bergh 070 3784246

China 11-14 september

Kunming Flower Exhibition te Kunming, sierteeltbeurs (Holland Paviljoen)

LNV-afdeling 00 86 10 85320260

Richard van den Bergh 070 3784246

China 1-9 september

Dairy Expo te Harbin, melkveehouderijbeurs (Holland Paviljoen)

LNV-afdeling 00 86 10 85320260

Richard van den Bergh 070 3784246

China september

Dairy Industry Exhibition te Hohhot, zuiveltechnologiebeurs LNV-afdeling (Holland Paviljoen) 00 86 10 85320260

Richard van den Bergh 070 3784246

China september

Int. China Meat Industry Exhibition (Holland Paviljoen)

LNV-afdeling 00 86 10 85320260

Richard van den Bergh 070 3784246

Filippijnen 3-6 september

AsiaFood Expo te Manilla, voedingsmiddelevakbeurs (infostand)

LNV-afdeling 00 63 2 7866607

Wil Huisman 070 3784166

India 13-18 juni

Spreekdagen (werkgebied India, Sri Lanka, Nepal) i.c.m. Thailand

EVD 070 7788245

Arno Rohde 070 3784485

Indonesië september

Spreekdagen (werkgebied Indonesië, ASEAN) i.c.m. Maleisië

EVD 070 7788245

Wil Huisman 070 3784166

Japan 16-18 juli

Agro-Innovation te Tokio, vakbeurs voor de akker- en tuinbouw (Holland Paviljoen)

Jan Schenk 070 3784169

Richard van den Bergh 070 3784246

Maleisië 11-23 augustus

MAHA te Kuala Lumpur, land- en tuinbouwbeurs (infostand)

LNV-afdeling 00 60 3 21686206

Wil Huisman 070 3784166

Maleisië september

Spreekdagen (werkgebied Maleisie, Filippijnen, Singapore) i.c.m. Indonesië

EVD 070 7788245

Wil Huisman 070 3784166

Thailand 21-25 mei

Thaifex-World of food te Bangkok, voedingsmiddelenvakbeurs (Holland Paviljoen)

Jan Schenk 070 3784169

Wil Huisman 070 3784166

Thailand 13-18 juni

Spreekdagen (werkgebied Thailand, Vietnam) i.c.m. India

EVD 070 7788245

Wil Huisman 070 3784166

Taiwan 18-21 juni

Food Taipei, voedingsmiddelenvakbeurs (informatiestand)

LNV-afdeling 00 886 2 27135760

Arno Rohde 070 3784486

Vietnam 12-14 juni

Vietfish te Ho chi minh City, vakbeurs voor de visserijsector (business lounge)

LNV-steunpunt 00 84 4 8315650

Wil Huisman 070 3784166

EU







Duitsland juni

Handelsmissie met individuele matchmaking voor Exportimpulse voedingsmiddelen (convenience, biologisch en functional 070 3601268 foods) te München e.o.

Martijn Homan 070 3785553

Hongarije 19-21 september

Hortus Hongaricus te Szigetszentmiklós, tuinbouwvakbeurs (Holland Paviljoen)

Arie Veldhuizen 070 3784717

Ierland juni Handelsmissie voedingsmiddelen

NITC 020 4217400

LNV-afdeling 00 44 20 75903279

Italië 10-12 juni

Handelscontactreis voor de voedingsmiddelensector te Milaan en Bologna

PlusProject 0341 455655

LNV-afdeling 00 39 0632286224

Roemenië 20-24 mei

AGRARIA te Cluj, landbouwbeurs (Holland businesslounge + seminar dierlijke sectoren)

LNV-afdeling 00 40 21 2315657

Alison Middleton 070 3785466

Market Link 00 46 40 6891908

LNV-afdeling 00 45 33 707218

EUNITE 070 3474568

Alison Middleton 070 3785466

Zweden juni Handelsmissie voedingsmiddelen Overig Europa







Kroatië 12-16 mei

Handelsmissie sierteelt, groente en fruit t.t.v. Novi Sad Fair

Oekraïne 9-13 juni

Spreekdagen (werkgebied Oekraïne, Armenië, Azerbeidzjan, EVD Georgië, Moldavië) 070 7788245

Evert Jan Krajenbrink 070 3785140

Rusland 27-29 mei

VIV Europe te Moskou, vakbeurs intensieve veehouderij (Holland Paviljoen)

Evert Jan Krajenbrink 070 3785140

Evert Jan Krajenbrink 070 3785140

Servië 12-16 mei

Handelsmissie sierteelt, groente en fruit t.t.v Novi Sad Fair

EUNITE 070 3474568

Alison Middleton 070 3785466

Servië 10-17 mei

Novi Sad Fair te Novi Sad, landbouwbeurs (Holland Paviljoen)

LNV-afdeling 00 381 11 2023980

Alison Middleton 070 3785466

Turkije 2-6 juni

Spreekdagen (werkgebied Turkije, Israël, Palestijnse Gebieden)

EVD 070 7788245

Jordy van Honk 070 3784446