Knowledge grows
20
Benelux 13 Insight
April 2013
www.yara.nl
Inhoud Telen in de vollegrond
pag.3
v Fertigatie
pag.4
Schoon watergeefsysteem
Bemestingsvragen pag. 2
Aardbei special
Yara Benelux wenst u een gezond en goed 2013.
pag.8
Insight
April 2013 Wwww.yara.nl
Yara: het antwoord op al uw bemestingsvragen.
Er is waarschijnlijk geen teelt die zo divers is als de aardbeienteelt. We kennen de veredeling, de vermeerdering, de productieteelt, teelt in de volle grond, op substraat, in de open lucht, onder glas, onder folie en wat al meer. Eén ding hebben alle teelten gemeen: zonder voeding geen resultaat. Wat voor teelt u ook heeft, ieder teeltstadium kent haar eigen specifieke vraag naar bepaalde elementen in een bepaalde hoeveelheid. Yara beschikt over een compleet meststoffenassortiment dat aan deze vraag kan voldoen. In deze speciale editie aardbei van Benelux Insight kunt u lezen wat Yara u kan bieden en waarom dit voor u interessant kan zijn. Mocht u na het lezen van deze editie vragen hebben dan kan u zich uiteraard richten tot uw dealer of rechtstreeks bij de Yara Helpdesk, de Yara Helpdesk kan u bereiken onder nummer +31 104453188
Yara © I 2
Insight
April 2013 Wwww.yara.nl
Telen in de vollegrond Het grootste areaal aardbeien wordt nog steeds in de vollegrond geteeld. Starten met een goede voorraadbemesting en vervolgens extra bijbemesten levert goede teeltresultaten op. Een bemesting door middel van het strooien van korrels wordt daarom nog altijd veel toegepast.
Gelijkmatige verdeling van elementen door middel van strooien? Het is van groot belang dat de juiste hoeveelheden van de verschillende elementen op het juiste moment beschikbaar zijn voor de plant. Gelijkmatige verdeling van de meststoffen over het perceel is dan erg belangrijk want iedere plant heeft dezelfde hoeveelheid voeding in dezelfde verhouding nodig om tot een optimale productie te komen. Niet alleen de hoofd elementen stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K) zijn daarin van belang, maar ook elementen als calcium (Ca), zwavel (S), magnesium (Mg) en de spoorelementen. Vaak wordt er bij het strooien gebruik gemaakt van een blend, een mengsel van meerdere strooimeststoffen. Als de gemengde korrels niet allemaal dezelfde omvang , gewicht en structuur hebben bestaat het risico dat de verdeling over het gewas niet gelijkmatig is. Gevolg is dat de ene plant wat meer van de ene korrel krijgt, terwijl een andere plant juist weer meer elementen van een andere korrel. Beide planten krijgen in dit geval dus niet de optimale hoeveelheid voedingsstoffen ter beschikking.
YaraMila is een range strooimeststoffen die de unieke eigenschap heeft dat alle elementen in gelijke verhoudingen in de korrel aanwezig zijn. Zoals voor alle producten van Yara geldt ook voor YaraMila dat de productie zeer zorgvuldig uitgevoerd wordt en dat er continue kwaliteitscontroles plaatsvinden. Hierdoor is een mooie, homogene, harde, stofvrije en goed strooibare korrel gegarandeerd. De meest gebruikte, tevens chloorarme,YaraMila-formuleringen in Nederland, zijn: YaraMila Complex: 12-11-18+20 SO3, Mg en spoorelementen
YaraMila Grower: 16-6-21+8,1 SO3, Mg en spoorelementen
Yara © I 3
Insight Een nog gelijkmatigere verdeling van elementen? Fertigatie! Fertigeren in de vollegrond neemt steeds meer toe. Wat verstaan we eigenlijk onder fertigeren ? Het woord is ontstaan uit de combinatie van de woorden irrigeren (water geven) en fertilizer (meststof), oftewel, water en meststoffen gelijktijdig geven. De bekendste manier om dat te doen is door middel van druppelslangen die net boven of onder de grond liggen, dichtbij het gewas. Met fertigatie krijgt iedere plant de juiste voeding op het moment dat hij het nodig heeft.
Welke meststoffen kunnen voor fertigatie gebruikt worden? Het makkelijkste is een kant en klare oplosmeststof, bijvoorbeeld Kristalon NPK oplosmeststoffen met spoorelementen. Er zijn ook enkelvoudig oplosbare meststoffen. Deze producten bevatten meestal twee voedingselementen. Indien men met deze enkelvoudige meststoffen gaat werken, en als er een kompleet pakket voedingsstoffen meegegeven moet worden, is men wel gebonden aan een A- en B-bak. Je kunt namelijk geen elementen als bijvoorbeeld calcium en fosfaat in dezelfde bak oplossen. Zodra deze twee producten samenkomen krijg je een neerslag van calciumfosfaat. Dat geldt ook voor de combinatie van calcium (uit kalksalpeter) en sulfaat (uit o.a. bitterzout). Als men deze twee stoffen in één bak oplost krijgt men een neerslag van gips. Dit heeft tot gevolg dat de bak schoongemaakt zal moeten worden en bovendien is er ook nog eens het risico van verstopte druppelaars. Menging van deze stoffen in een lage concentratie in de mengbak is echter geen probleem. De meest ideale vorm van elementen toedienen is met behulp van vloeibare meststoffen. Deze producten kunnen verpakt of in bulk per tankauto aangeleverd worden. Via speciaal daarvoor ontwikkelde installaties kunnen de verschillende producten in de door u gewenste verhouding in de A-B-bakken gedoseerd worden. Hiermee krijgt u de ideale samenstelling van de verschillende voedingsstoffen voor het gewas. Het doseren kan handmatig gebeuren, maar kan ook volledig geautomatiseerd worden.
April 2013 Wwww.yara.nl
Voordelen fertigatie: - Optimale watervoorziening. We kunnen de plant water geven op het moment dat het nodig is. - Waterbesparing. Bij een fertigatie systeem met druppelslangen wordt het verspillen van het beschikbare water tot een minimum beperkt. - Optimalisatie bemesting. Bij fertigatie kan de meststofgift direct aangepast worden aan de behoefte van het gewas. Zo kunnen we het gewas precies die voeding aanbieden die het nodig heeft. - Besparing op de meststoffen gift. Het geven van de meststoffen direct bij de plant levert een besparing op het meststoffen verbruik op en voorkomt onnodige verliezen. - Maximalisatie van de opbrengst. Het voorkomen van watertekorten en de optimalisering van de voeding leidt tot maximalisatie van de opbrengst en verbetering van de kwaliteit. - Lager energieverbruik.
Yara © I 4
Insight
April 2013 Wwww.yara.nl
Welke oplosmeststof is voor mij het beste? Zoals hiervoor genoemd zijn er heel veel verschillende soorten oplosmeststoffen. We kennen NPK-meststoffen, enkelvoudige meststoffen en vloeibare meststoffen. Voor ieder wat wils.
Kristalon Kristalon is misschien wel de bekendste en langstbestaande NPK-oplosmeststof. Kristalon wordt geproduceerd in een vochtvrije ruimte en aan de basisgrondstoffen worden de hoogste eisen gesteld. Resultaat is dat dit product na al die jaren nog steeds met het grootste gemak voldoet aan de eisen van de huidige tuinbouw. Daardoor is het nog altijd een zeer gewaardeerd en veel gebruikt product is. Er is een complete productenrange, allemaal met hun eigen specifieke samenstelling, voor ieder denkbaar teeltstadium en iedere denkbare teelt. Buiten de hoofdelementen stikstof, fosfor en kalium bevat de hele range ook spoorelementen. Er is geen A-B-bak nodig, gewoon oplossen, bijvoorbeeld buiten op het veld, het kan bijna overal. Volledige oplosbaarheid is gegarandeerd. Uiteraard heeft de ontwikkeling van Kristalon niet stil gestaan. Super FK, een fosfaatvorm die ook bij hoge pH beter opneembaar is voor het gewas, werd in een paar producten ingezet in plaats van de gangbare fosfaatvorm. Zichtbare effecten van SuperFK zijn: betere wortels met meer groeipunten, een snellere groei met meer vertakkingen, meer kleur in het gewas en een hogere productie tot gevolg. Een positieve bijkomstigheid is dat het verstoppingen van druppelleidingen voorkomt en zelfs oplost. Kristalon Vega, Gena en Arbora zijn de drie Kristalon-vormen met Super FK.
Krista’s Onder de naam Krista heeft Yara een compleet pakket enkelvoudige oplosmeststoffen die allen uiteraard voldoen aan de hoge eisen die Yara aan haar producten stelt. Enkele bekende Krista-producten zijn: - Krista K Plus, kalisalpeter (13,7 % NO3 en 46,3 % K2O) - Krista MKP, monokaliumfosfaat (52 % P2O5 en 34 % K2O) - Krista MgS, magnesiumsulfaat (16 % MgO en 13 % SO3)
Substrafeed Substrafeed is Yara's range vloeibare meststoffen De voordelen van Substrafeed op een rij: -
Maximale flexibiliteit en stuurbaarheid. Precies dat kunnen geven wat de plant nodig heeft. Arbeidsverlichting. Geen zakken meer hoeven tillen en snijden. Arbeidsbesparing. Vloeibare meststoffen bieden de mogelijkheid tot verregaande automatisering van de bemesting . - Bij geautomatiseerde systemen wordt het maken van fouten bij de aanmaak voorkomen. - Veilig werken. - Zuivere meststoffen. Substrafeed staat voor het pakket met de hoogst geconcentreerde en de minst gevaarlijke vloeibare meststoffen. Met de meststoffen uit het Substrafeed pakket kunnen complete voedingsoplossingen samengesteld worden: dus oplossingen die alle voedingsstoffen bevatten: stikstof (N), zowel in nitraat als in ammonium vorm, fosfaat (P), kalium (K), calcium (Ca), magnesium (Mg) en zwavel (S). De kweker kan de verhoudingen tussen deze elementen naar eigen inzicht aan zijn specifieke wensen aanpassen Zowel voor de Kristalon als voor de Substrafeed heeft Yara een aparte folder met extra informatie beschikbaar.
Yara © I 5
Insight
April 2013 Wwww.yara.nl
Welke elementen zijn nog meer van belang specifiek in de aardbeiteelt? Natuurlijk komt er meer kijken bij een optimale voeding. Zo heeft ieder element haar eigen specifieke eigenschappen, zo zijn calcium en silicium bijvoorbeeld ieder op hun eigen manier van groot belang voor uw teelt. Maar om te zorgen dat de voeding ook goed bij het gewas komt is het van belang dat de druppelaarslangen en druppelaars goed schoon zijn en blijven.
Wat zijn functie en voordelen van Silicium? Voordelen van het gebruik van silicium zijn o.a. verbetering van kwaliteit, hogere opbrengst en betere houdbaarheid. Nadeel is het risico op albino's. In de aardbeienteelt zijn er verschillende redenen bekend voor het ontstaan van albino's, bijvoorbeeld: zware vruchtdracht, slechte ventilatie, overmatige watergift, hoge stikstof- en kaliumgehaltes in het wortelmilieu en een te laag calciumgehalte. In het verleden is in de substraatteelt regelmatig het verschijnsel albino's opgetreden. Dit werd veroorzaakt door een hoge dosis silicaat in het gietwater. Silicaat is een alkalische siliciumverbinding die erg moeilijk door de plant wordt opgenomen omdat het bestaat uit grote negatief geladen deeltjes (anionen). De silicium werd toegevoegd aan het gietwater om de natuurlijke weerstand van het gewas tegen ziekten en plagen te verhogen en de vruchtkwaliteit en bewaarbaarheid te verbeteren. Door de moeilijke opname zijn relatief hoge concentraties silicium nodig om het gewenste effect te bereiken.. Het negatieve aspect van deze manier van silicium toedienen is dat het vorming van albino's tot gevolg kan hebben. Als grenswaarden voor gietwater dat continu mag worden gebruikt (tot 8 liter per plant per week) adviseren erkende proefstations 0,4 mmol silicium per liter. Onder deze grenswaarde bestaat er, m.b.t. silicium, geen kans op albinovruchten. De meeste kwekers geven er echter de voorkeur aan om helemaal geen silicium mee te geven.
Wel silicium, geen albino's? Het antwoord is YaraVita Actisil YaraVita Actisil bevat het complex ch-OSA®. ( 'choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur'). Dit gepatenteerde complex is verantwoordelijk voor de plantversterkende werking van Actisil en maakt Actisil uniek. Orthosiliciumzuur is de wateroplosbare vorm van het mineraal silicium en komt in lage concentraties in de bodem voor. Deze kleine verbinding kan heel gemakkelijk worden omgezet tot grote deeltjes (polymeren) die voor een plant niet opneembaar zijn. Door de stabilisatie van het orthosiliciumzuur met choline werd het ch-OSA® complex verkregen dat zeer efficiënt door het gewas via de wortel of het blad kan worden opgenomen. Choline is een verbinding die veel voorkomt en waarvan bekend is dat het een essentiele bouwsteen is in celmembramen en mede de osmotische druk van een cel regelt.
Dosering en advies: - Dosering 0,5 liter Actisil/ha - Start start van de bloei - Aantal behandelingen 4 x gedurende de bloei met wekelijkse interval
YaraVita Actisil; 'één en één is drie!' Het is niet het orthosiliciumzuur noch de choline, maar het specifiek ch-OSA® complex dat plantversterkend werkt en Actisil zo uniek maakt. Dit is bewezen in een groot aantal proeven in erkende proeftuinen.
YaraVita Actisil; veroorzaakt geen albino's. Het in YaraVita Actisil aanwezige ch-OSA® complex wordt erg goed door de plant opgenomen. Dit omdat het bestaat uit zeer kleine deeltjes die vele malen kleiner zijn dan normale siliciumverbindingen. Dit heeft als resultaat dat men Actisil slechts 4 maal hoeft te gebruiken in een lage dosering: 0,1 mmol Si / liter, 200 cc per plant. Met andere woorden de concentratie silicium in het water (als ch-OSA® complex) is zo laag dat er geen risico bestaat op het ontstaan van albino's. Ook in alle uitgevoerde proeven met Actisil; in de praktijk en in officiële centra voor de fruitteelt, is het verschijnsel albino's niet opgetreden. Uit deze proeven is gebleken dat het ch-OSA® complex in Actisil een unieke plantversterkende werking heeft zonder nadelige bijwerkingen voor de vruchten.
Yara © I 6
Insight
April 2013 Wwww.yara.nl
Welke elementen zijn nog meer van belang specifiek in de aardbeiteelt? Al vroeg leerden we dat calcium na de hoofdelementen N, P en K het element is waarvan de plant het meest nodig heeft en opneemt. Eenmaal opgenomen speelt dit element, een belangrijke rol in de opbouw en de stevigheid van de celwanden. Met name dit laatste aspect geeft het vaak direct waarneembare belang van dit element aan. Sterke celwanden zorgen namelijk voor: - Betere natuurlijke weerstand tegen: - ziekten en plagen. - extreme weersomstandigheden. - Steviger gewas. - Betere kwaliteit. - Betere bewaarbaarheid van de vruchten.
Hoe zorg ik ervoor dat de plant voldoende calcium opneemt ? Dat is niet zo makkelijk als vaak gedacht wordt. Het is heel belangrijk dat de plant, ongestoord, voldoende calcium kan opnemen. Calcium is een element waarvan de oplosbaarheid in de bodemoplossing beperkt is. Toch moet de plant vanuit die bodemoplossing de benodigde calcium opnemen. Het belang van een constante beschikbaarheid en opname wordt nog versterkt door het feit dat calcium binnen de plant niet van oudere naar jonge delen verplaatsbaar is. We moeten er dus voor zorgen dat de calciumconcentratie in de bodemoplossing voldoende hoog is en als deze afneemt ook zo snel mogelijk weer aangevuld wordt. Dit doen we op 2 manieren: - Zorgen voor een voldoende grote calcium buffer in de grond. - Tijdige aanvulling van de Ca-concentratie in de bodemoplossing via meststoffen die wateroplosbaar calcium bevatten. Voor deze tweede maatregel heeft Yara een aantal meststoffen met behulp waarvan dit gerealiseerd kan worden. Voor het realiseren van de tweede maatregel heeft Yara de YaraLiva meststoffen. Alle YaraLiva meststoffen bevatten water oplosbaar calcium naast de zo belangrijke nitraatstikstof. Dit maakt deze meststoffen bij uitstek geschikt voor het bijmesten tijdens het groeiseizoen. De YaraLiva meststoffen zijn: YaraLiva Tropicote: een strooikorrel, ook wel bekend als kalksalpeter. Tropicote dankt haar naam aan de unieke harde strooikorrel, de “coating”. YaraLiva Nitrabor: komt overeen met Tropicote, maar bevat tevens 0,3% B (boor) is de de volledig volledig wateroplosbare wateroplosbare kalksalpeter kalksalpeter van van Yara. Yara. Een Een al al jarenlang jarenlang YaraLiva Calcinit: is vertrouwden enbekend bekendproduct productdat datmet metname nametoegepast toegepastwordt wordtbij bij vertrouwd fertigatieen envoor voorbladbemesting. bladbemesting. fertigatie UNIKA CALCIUM is een strooimeststof die naast calcium en nitraat-stikstof ook kalium bevat. Voor de productie, kleur, kwaliteit, hardheid en houdbaarheid van aardbeien dus een perfect product. Natuurlijk komt er meer kijken bij een optimale voeding. Zo heeft ieder element haar eigen specifieke eigenschappen, zo zijn calcium en silicium bijvoorbeeld ieder op hun eigen manier van groot belang voor uw teelt. Maar om te zorgen dat de voeding ook goed bij het gewas komt is het van belang dat de druppelslangen en druppelaars goed schoon zijn en blijven.
Yara © I 7
Insight
April 2013 Wwww.yara.nl
Waarom moeten de druppelleidingen goed schoon zijn?
Dosering Antibloc Mineral:
Belang van gelijkmatig druppellen. Door middel van druppelaars aan druppelleidingen bestaat de mogelijkheid om te komen tot een perfecte verdeling, zodat iedere plant dezelfde hoeveelheid water en voedingselementen ter beschikking krijgt. Op deze manier is de hoogste opbrengst met de best denkbare kwaliteit haalbaar. Maar wat als deze leidingen vervuild raken? De verdeling zal niet meer ideaal zijn met opbrengstderving en kwaliteitsproblemen tot gevolg. In het ergste geval zal de druppelleiding volledig verstopt raken en krijgen de planten helemaal geen voeding meer waardoor ze af zullen sterven.
- 9,6 liter in de B-bak ( 1000 Liter 100 maal geconcentreed.) - Alle spoorelementen in de A-bak. - Toedienen als de bak voor 70 % gevuld is. - Via een pulspompje , direct in de mengbak/buis – is ook mogelijk
Grootste gevaar is misschien wel dat vervuiling heel geleidelijk optreed. Zodra het gewas gebrekverschijnselen vertoond is het vaak te laat om in te grijpen. Zoals zo vaak geldt dat voorkomen van deze problemen de voorkeur verdient ! Om vervuiling in een druppelsysteem tegen te gaan, is het belangrijk om te weten welke soorten vervuiling er zijn, te weten organische- en minerale vervuiling. Het voorkomen en, of verhelpen van de twee vraagt een verschillende aanpak. Wel is het zo dat de twee soorten vervuiling elkaar versterken. Zo is minerale vervuiling in een systeem een uitstekende voedingsbodem voor het ontstaan van organische vervuiling. Elementen als, Ca, Mg, SO4, P, Si, Al, Fe, Mn en Zn, kunnen onder invloed van concentratie en, of pH met elkaar reageren en neerslaan. Een bekende neerslag is gips (CaSO4). Bij het ontstaan van deze neerslag speelt de pH geen rol (=pH onafhankelijk), bepalend is de concentratie Ca en SO4. In de concentratie van een voedingsoplossing is het ontstaan van neerslagen met name afhankelijk van de pH. Hoe hoger de pH, hoe meer verschillende verbindingen er neerslaan. De neerslag magnesiumfosfaat ontstaat bij hoge concentraties al bij een pH hoger dan 5 en bij een pH lager dan 6,2 ontstaat er calciumfosfaat in de eindoplossing. Neergeslagen elementen zijn voor de plant niet meer beschikbaar, in plaats daarvan vervuilen ze, als een witgrijze aanslag, het watergeefsysteem. Naast de hierboven genoemde neerslagen is ook ijzerfosfaat een veel voorkomende neerslag, ook deze vormt een witgrijze aanslag in het systeem en komt met name voor bij ijzerhoudend bronwater. Vaak in het voorjaar, door een verhoging in EC (=concentratie) en onder invloed van sterke groei, (=stijgende pH), raken neerslagen als deze in een stroomversnelling. De aanslag die ontstaat aan de binnenkant van het watergeefsysteem, is helaas een prima voedingsbodem voor het vastkleven en ontwikkelen van organisch materiaal en is dus mede de oorzaak van organische vervuiling. Voor het schoonhouden van de druppelleidingen tegen minerale vervuiling heeft Yara een al jarenlang vertrouwd product: Antibloc Mineral. Het fosfaat in Antibloc Mineral heeft de eigenschap dat het neerslagen van zouten voorkomt en oplost. Bovendien kan het product gedurende de teelt ingezet worden omdat het niet agressief is voor materialen en zelfs een positieve groei heeft op het gewas.
Yara © I 7
