Ben jij de zzp-er van gisteren of van morgen? In Nederland zijn er bijna een miljoen zzp’ers, ( zowel starters als gevestigde ondernemers) maar als je wat verder kijkt, dan is deze groep op allerlei manieren te segmenteren. De brancheverenigingen schieten dan ook als paddenstoelen uit de grond om volgens beproefd polderrecept vooral ondersteuning te geven aan het door hun afgebakende segment. Daarbij voortbordurend op de werkelijkheid van gisteren, die vandaag al niet meer bestaat voor de zzp’er van morgen. Vroeger was het MKB de motor van onze economie omdat zij wegen konden nemen, die voor grotere bedrijven onbegaanbaar waren. Door de regeldrift vanuit Den Haag en Brussel m.b.t. vooral personeel is dit echter steeds moeilijker geworden. Nu zijn het vaak alleen nog de zzp’ers, die kunnen ontsnappen aan die regeldrift omdat zij geen personeel op de payroll hebben staan. Helaas wordt dit gegeven vaak omgedraaid. Bij veel mensen is het beeld ontstaan van zzp’ers, dat het vooral doe-het-zelvers zijn. Die overdag net als een werknemer hun werk doen en in de avonduren en in het weekend alle andere dingen die het runnen van een eigen bedrijf met zich meebrengt. En die hierbij uitgebuit worden door grote bedrijven, die nu werknemers in vaste dienst kunnen vervangen door zzp’ers, waarvoor ze geen lasten hoeven af te dragen en die ze op ieder moment op staat kunnen zetten als het hun uitkomt. De zzp’er draait zo op voor de risico’s en moet dan dus zelf investeren in pensioenregelingen en arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen. In feite is dit het oude beeld van de freelancer, zoals we die al decennia lang kennen. Natuurlijk zijn er nog steeds een aanzienlijk aantal van zulke zzp’ers en voor deze groep opkomen is heel mediageniek. Dus geven politici hier dan ook graag subsidie voor. Echter de meeste zzp’ers hebben er bewust voor gekozen om zzp’er te zijn. Zij zijn niet zielig. Zij hoeven geen bescherming. Zij hoeven geen vangnet. En ze willen helemaal niet aan banden gelegd worden. Zij zijn gewoon de ondernemers van morgen, die moeten opereren in een maatschappij die nog in het heden leeft volgens de denkbeelden van gisteren.
De buitenkant en de binnenkant van de zzp’er Zo hanteert het KIZO (Kennis Instituut Zelfstandig Ondernemerschap) bijvoorbeeld het volgende model om zzp’ers in kaart te brengen:
Trots meldt het KIZO, dat dit model is tot stand gekomen onder validatie van prof.dr. Victor van Kommer, prof.dr. Arjan van den Born en prof.dr.mr. Leo Witvliet. Duidelijk geen zzp’ers, want die zouden onmiddellijk snappen dat dit model slechts de buitenkant weergeeft van een zzp’er is. De binnenkant van de zzp’er is echter veel belangrijker. De meeste zzp’ers hebben bewust de keuze gemaakt om zzp’er te worden. Zij willen voor klanten de dingen te doen, waar hun passie ligt en/of waar ze goed in zijn en daarmee hun brood verdienen. Dat is hun drive en dan maakt het niet uit of je met je handen of je hoofd werkt, of je dat full time of parttime doet, of je je richt op bedrijven of particulieren. Onderstaand plaatje is een weergave van de wereld van de zzp’er:
Wet- en Wet- en regelgeving Wet- en regelgeving Wet- en regelgeving regelgeving
verplichting Leveran Leveran ciers Leveran ciers Leveran ciers ciers
product dienst
verkoop
ZZP’er
dienst
Klanten Klanten Klanten Klanten
eigen bagage Kennis Kennis Kennis Competenties
De zzp’er wil zijn ding doen. Zijn diensten leveren aan klanten. Daarom is hij ooit zzp’er geworden. Natuurlijk weet hij dat er als ondernemer meer van hem wordt verwacht dan het leveren van diensten aan klanten. Ook hij moet verkopen, moet voldoen aan verplichtingen en alles inkopen wat hij niet zelf kan of wil doen. (Zie ook ‘De vele petten van de ZZP-er’). Hij is zelfstandige en wil dus ook zelfstandig zijn. Hij is onafhankelijk en wil op eigen benen staan. Hij hoeft niet gepamperd te worden. Hij is ondernemer en runt zijn bedrijf incl alle COPAFIJTH aspecten. C
Commercie
O Organisatiestructuur
P
Personeel
A Administratieve organisatie F
Financiën
I
Informatievoorziening en communicatie
J
Juridische aspecten
T
Technologie
H Huisvesting
Alleen wil hij al die andere zaken niet per definitie zelf doen en zeker niet in zijn vrije tijd. Hij wil zijn passie volgen of vak uitoefenen en die andere rompslomp kan hem gestolen worden. Hij wil het
liever niet zelf doen en wil het liever ook niet eens kunnen. Natuurlijk snapt hij ook wel, dat hij deze kant van het ondernemerschap niet kan negeren en dus besteedt hij dit liever uit. Dat onderscheidt hem ook van de reeds langer bestaande freelancer, die nog in de wereld van gisteren leeft. Dan gaat ook het geld weer rollen, zodat de economie weer aantrekt. De zzp’er als de motor van de economie. Dan blijft alleen over, dat de zzp’er voldoende geld moet verdienen met zijn passie om dit te kunnen betalen. Wil een zzp’er nu echter meer geld verdienen met zijn passie, dan loopt hij aan tegen het probleem, dat er weinig dienstverleners zijn, die gespecialiseerd zijn in het leveren van diensten aan zzp’ers. En als ze er wel zijn, dan mist de zzp’er schaalgrootte en dus inkoopkracht. En die leveranciers hebben vaak een leveringsproces, dat niet is afgestemd op dergelijke kleine afnemers, zodat de zzp’er nu de hoofdprijs betaalt. Klant
Leverancier
Klant
Leverancier
Klant
Leverancier
Klant
Leverancier
Daarnaast zijn ook de transactiekosten natuurlijk hoog want zzp’ers kunnen geen grote volumes inkopen of verkopen. Vaak komt het er op neer, dat iedere zzp’er verplicht wordt om steeds weer het wiel opnieuw uit te vinden. Dat is zeer inefficiënt en de zzp’er weet dat als geen ander. Voor de zzp’er van morgen is samenwerken volstrekt natuurlijk want anders is hij weinig meer dan een winkeltje in ‘the middle of nowhere’.
De omgeving van de zzp’er van morgen Brancheorganisaties voor zzp’ers zouden zich bezig moeten houden met dit probleem. Dat zzp’ers via een platform toegang kunnen hebben tot en beschikken over bedrijfsfuncties als micro-kredieten, flexibele huisvesting, juridische ondersteuning, secretariële ondersteuning, technologische ondersteuning en alle andere diensten samenhangend met de COPAFIJTH-aspecten. Die ze volgens het one-stop-shopping principe naar behoefte kunnen afnemen voor een acceptabele prijs. Zo’n platform kan schaalgrootte, inkoopkracht en synergie realiseren dienstverleners, die ook aan zzp’ers willen leveren, dwingen om hun diensten hierop af te stemmen. En omgekeerd wordt het voor dienstverleners interessant om hun businessmodel aan te passen aan de zzp’ers. Want verzameld op dit platform, zijn allerlei transactiekosten met zzp’ers minimaal. Ook voor de zzp’er natuurlijk en alleen dan hebben zzp’ers tijd om te focussen op hun core business.
Klant
Leverancier Leverancier
Klant Klant Klant
Platform met facilitator
Leverancier
Leverancier
In dit model kan elke partij zowel klant als leverancier zijn. Dit geldt zeker voor de zzp’ers, die zich aansluiten bij dit platform. Belangrijke succesfactoren voor een dergelijk platform zijn: Er moet geld verdiend worden door alle partijen. Niet van elkaar maar met elkaar geld verdienen. Daarom zijn er steeds nieuwe klanten nodig. Het netwerk uitbouwen met partijen, die al diensten met een verdienmodel hebben om toegevoegde waarde te leveren tegen lage kosten. Slechts een kleine aanpassing aan het leveringsmodel is dan nodig. Toepassing meubelboulevard principes o Door de verzameling van diensten van aanbieders is dit ‘the place to be’ voor afnemers. Zij kunnen zich daar gemakkelijk orienteren op mogelijke oplossingen mits die aanbieders bereid zijn om zich goed te presenteren.. o Aanbieders kunnen hier een winkeltje huren zonder investering in: Marketing Facilities Slechts de vakken vullen met content en achter de toonbank staan is nodig. Bezoekers vormen de belangrijkste assets van de woonboulevard
Het rolmodel voor de zzp’er van morgen Natuurlijk zijn er al best veel succesvolle zzp’ers. Zij zijn waarschijnlijk geboren als ondernemer en hebben zich uit kunnen leven door dingen te doen, waar juist zij de mogelijkheden voor hadden. En zij hebben het werkend gekregen ondanks dat hun omgeving hier niet rijp voor was. Zij hebben hun nichemarkt gecreëerd. Deze succesvolle zzp’ers zouden moeten dienen als rolmodel voor startende zzp’ers. Niet vanwege hun buitenkant maar door hun innerlijke ambities en keuzes als ondernemer. Deze zzp’ers zouden moeten optreden als gids voor die zzp’ers, die wel willen en vooral ook wat kunnen, maar die niet voor ondernemer in de wieg zijn gelegd en het ook niet met de paplepel ingegoten hebben gekregen. Dan kan de professionalisering van zzp’ers in hoog tempo groeien. Ook het inzetten van professionele ondernemers werkt uitstekend. Zij dragen graag kun kennis over in b.v. werksessies. Voorbeelden uit de praktijk zijn: Business building voor hoger opgeleide kenniswerkers, die via ‘mond tot mond’ reclame al verscheidene klanten hebben, maar die het gevoel hebben dat er veel meer uit hun bedrijf te halen valt. Een workshop voor zzp’ers om goede strategische keuzes te maken met als issues: o het creëren van een niche markt en de bijbehorende marketing communicatie. o tool voor het opzetten of beoordelen van je eigen business model en dat van anderen
Leadgeneratie voor zzp’ers die diensten leveren met onderscheidend vermogen. Natuurlijk leveren deze succesvolle zzp’ers hun diensten niet gratis. Dan zouden ze ook nooit succesvol zijn geworden. Bovendien willen ze zich richten op zzp’ers, die willen leren beter te ondernemen en weten wat er in de wereld te koop is en niet op gelukzoekers, die overall proberen een ‘free lunch’ te vinden. Natuurlijk zijn deze succesvolle zzp’ers zich er als geen ander van bewust, dat je alleen kunt overleven, als er toegevoegde waarde geleverd wordt aan de klant.
Het gaat er dan niet meer om of je met je hoofd of je handen diensten levert aan klanten. Het gaat erom, dat je met je competenties voldoende geld verdient, zodat je alles wat je nodig hebt voor het runnen van je business kunt uitbesteden. Additioneel voordeel is dat je hiermee op termijn ook nog geld bespaart want specialisten met de goede hulpmiddelen kunnen dit waarschijnlijk sneller en goedkoper, dan dat je het zelf doet als ondernemende doe-het-zelver. Nawoord Momenteel is ontwerp van dit platform in ontwikkeling. Ook voor Zeeland lijkt het mij een enorme steun voor starters en ZZP ers. Bovendien zal het de samenwerking en de professionalisering sterk bevorderen. Het ontwikkelen van nieuwe product / markt combinaties zal aanzienlijk worden versneld. Er worden momenteel partners gezocht om dit concept te realiseren. Reacties naar
[email protected] Leo van t Veer Bedrijfscoaching Zeeland Expert Vermarkten
