28/04/2015
Beheer van veranderingen
Katlijn Perneel Afdeling Beleidsondersteuning Cipal dv
Agenda • Beheer van veranderingen • Hoe aanpakken
2 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
1
28/04/2015
Beheer van veranderingen
Strategie en verandering – hoezo? •
Directies denken zes maanden na over de strategie.
•
Ze nemen zes weken om het op papier te zetten.
•
In zes dagen overtuigen ze hun staf.
•
In zes uur wordt het aan de 'manschappen' verteld.
•
Die hebben zes minuten om het te begrijpen en zes seconden om vragen te stellen.
Is het dan gek dat ze niet doen wat de top wil?
4 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
2
28/04/2015
Veranderingen falen vaak… Processen
… Omdat het ‹mens› aspect verwaarloosd wordt • • • •
Weerstand Gebrek aan betrokkenheid Rollen niet correct gespeeld worden Te weinig communicatie
Systemen
Mensen
Veranderingsmanagement gaat over dit ‹mens› aspect 5 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
De transitiefase
Huidige situatie
Typische karakteristieken van de transitiefase
6 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
Transitiefase
Gewenste situatie
• Lage stabiliteit • Hoge emotionele stress • Veel, vaak ongestuurde energie • Controle wordt een cruciaal streefdoel • Werkwijze uit verleden wordt geïdealiseerd (want gekend) • Toenemende conflicten
28-4-2015
3
28/04/2015
Impact van veranderingen
Huidige situatie
+ Perceptie
Veranderingsmanagement
Transitiefase
Gewenste situatie
ROLLEN EN RELATIES ORGANISATIE STRUCTUREN KENNIS & COMPETENTIES GEDRAG & HOUDING MACHT & BESLISSINGSKRACHT WAARDEN IDENTITEIT
+ Accumulatie
• De verandering leiden op zo’n wijze dat : • de buffer voor verandering bij de doelgroep verhoogd wordt (via verhoogd controlegevoel, zelfbewustzijn, persoonlijke groei) • de energie nodig om verandering aan te kunnen verlaagd wordt (hefbomen : leiderschap, bevoegdheidsuitbreiding, groepswerk)
7 - VVSG - Durven met dienstverlening
28-4-2015
Accumulatie
8 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
4
28/04/2015
Beheer van veranderingen Het feit of de gewenste situatie binnen een veranderingstraject gerealiseerd wordt, is afhankelijk van de mate waarin: De noodzakelijke aanpassingen binnen de organisatie vertaald worden naar het niveau van een groep van betrokken partijen (individuen of groepen van individuen) Rekening gehouden wordt met weerstanden en verwachtingen Methoden worden opgezet om de leidinggevenden en de medewerkers ‘op maat’ te begeleiden.
28-4-2015 9 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
De vijf stadia van rouwverwerking
Bron: BURGER, Y., DE CALUWE, L. en JANSEN, P., Mensen veranderen: waarom, wanneer en hoe mensen (niet) veranderen, Kluwer, 2010 10 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
5
28/04/2015
5 blokken voor succesvolle veranderingen Prosci ADKAR Model
Awareness
Bewust zijn van de nood aan verandering
Desire
Zin hebben om deel te nemen aan de verandering en deze te ondersteunen
Knowledge
Kennis hebben om te kunnen veranderen
Ability
Vaardig zijn om kennis en gedrag te implementeren
Reinforcement
Verankering van de verandering
28-4-2015 11 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
5 blokken voor succesvolle veranderingen Bij gebrek aan
Verkrijg je
Bewustzijn en verlangen
• • • • •
Kennis en vaardigheid
• Lagere toepassing of incorrect gebruik van nieuwe processen, systemen en tools • Medewerkers die twijfelen aan hun eigen kunnen • Grote impact op klanten en andere partners • Blijvende vermindering van productiviteit
Verankering
• Medewerkers vallen terug op vroegere manier van werken • Ultieme toepassing is minder dan verwacht • De organisatie creëert een historiek van slecht beheerde veranderingen
Meer weerstand van medewerkers Medewerkers stellen telkens opnieuw dezelfde vragen Lagere productiviteit Hoger verloop, ziekteverzuim Zich toeëigenen van resources en informatie, eigen territorium veilig stellen • Vertraging in implementatie
28-4-2015 12 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
6
28/04/2015
Ieder individu evolueert op zijn tempo Persoon A
A
D A
Persoon B Persoon C
K
A
A D
K
D A
Persoon F
A
D
A
R
K
Persoon D Persoon E
R
K
A D
A A
K
R
A
R
R D
K
A
R
De verandering van de organisatie is een succes wanneer iedereen die betrokken is bij de verandering de 5 ADKAR blokken heeft bereikt, of m.a.w. de veranderingen verankerd zijn. 13 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
De 20/60/20-verdeling bij veranderingen
Bron: DE BRUIJN, D.J., Geen ezels! Over inspirerend veranderen in de publieke sector, Van Gorcum, 2009
14 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
7
28/04/2015
Weerstand bij verandering Vormen van weerstand: Onverschilligheid: uitvoeren wat gevraagd wordt,… Passief verzet: niet willen bijleren, zo weinig mogelijk doen,… Actief verzet: geen informatie geven, sabotage, ‘fouten’ begaan,…
28-4-2015 15 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
Weerstand bij verandering Geen verandering zonder weerstand
Moedig het openlijk maken van weerstand aan Maak verborgen weerstand zichtbaar 28-4-2015 16 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
8
28/04/2015
Hoe aanpakken? 28-4-2015 Studiedag 17 - Hulpverleningszones
Opmaak doelgroepen- en impactanalyse 1. Bepaal de verschillende doelgroepen die geïmpacteerd worden door de verandering 2. Wat verandert er voor hen? 3. Tegen wanneer? 4. In welke fase van ADKAR zitten zij momenteel? Creëer een ADKAR profiel per doelgroep. 5. Wat is hun belangrijkste zorg/ barrière? Doelgroep
Wat verandert er voor hen?
Tegen wanneer?
In welke fase van ADKAR zitten zij?
A
D
K
A
Wat is hun belangrijkste zorg/ barrière?
R
28-4-2015 18 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
9
28/04/2015
Opmaak communicatieplan 1. Bepaal de doelgroepen 2. Bepaal de interactie, nl. het WAT (gebaseerd op zorg/ barrières van de doelgroepenanalyse) 3. Bepaal het middel, nl. het HOE: 1-op-1 gesprek, informatiesessie, interactieve workshop, opleiding, begeleiding ‘on-the-job’, nieuwsbrief, etc. 4. Bepaal de zender van de begeleiding, nl. degene die verantwoordelijk is voor de interactie (WIE) 5. Bepaal het tijdstip waarop de interactie zal worden uitgevoerd (WANNEER) 6. Bepaal het materiaal, nl. de concrete tastbare drager die verbonden is met het gekozen kanaal dat nodig is: powerpointpresentatie (infosessie), opleider (opleiding), e-mail, hand-out, video, ... Doelgroep
Inhoud begeleiding
Kanaal
Zender
Tijdstip
Materiaal
28-4-2015 19 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
Communicatie bij veranderingen Communiceren is … Elke vorm van interactie die ervoor zorgt dat de verschillende betrokken partijen hun rol in het veranderingsproces correct spelen
20 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
28-4-2015
10
28/04/2015
Communicatie bij veranderingen Aandachtspunten Pas je communicatie aan Realistisch en eerlijk Communiceer regelmatig Zo vroeg mogelijk Herhaal de boodschappen Communiceer aan iedereen Wees consequent Rechtstreeks In de juiste volgorde Kort en krachtig
28-4-2015 21 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
Communicatie bij veranderingen
Rol als leidinggevende Licht de medewerkers in: bij begin als bij elke verdere stap Luister naar medewerkers: individueel als in groepsverband Stimuleer de communicatie door uw medewerkers Stuur in de richting van de verandering Wijs op de zin van verandering Aanvaard fouten Waardeer geleverde inspanningen Vier successen
28-4-2015 22 - VVSG - Studiedag Hulpverleningszones
11
28/04/2015
Vragen?
[email protected] 0476 28 96 84
28-4-2015 Studiedag 23 - Hulpverleningszones
12