begrijpt mensen Wat er ook gebeurt

begrijpt mensen Wat er ook gebeurt… In 2010 is de aanzet gegeven voor een reclamecampagne met als thema “FATUM begrijpt mensen”. Deze activiteiten hebben enerzijds het karakter van een “branding”, anderzijds zijn ze een productpromotiecampagne, waarin een 5-tal producten van FATUM nader belicht worden. FATUM is een verzekeringsmaatschappij die bijkans 130 jaar actief is op de Surinaamse markt. Onze ervaring geeft ons een enorme rijkdom en ook door de benadering die wij kiezen, kan FATUM zich met recht een mensgerichte maatschappij noemen: FATUM is er voor iedereen. Bij ons is een ieder welkom om een verzekering af te sluiten. Wij denken mee met onze klanten en proberen zo veel mogelijk ons productaanbod en onze service af te stemmen op wat goed is voor onze klanten. Wij denken met ze mee en waar mogelijk, maken wij zelfs een product geheel op maat. Dat is nodig, omdat mensen immers niet allemaal op elkaar lijken. In onze reclamecampagne “FATUM begrijpt mensen” komt dit laatste goed naar voren.

Jaarverslag 2010 / Annual Report 2010

1

FATUM Schadeverzekering N.V. FATUM Levensverzekering N.V. FATUM Investments N.V. Hoofdkantoor / Head office Noorderkerkstraat 5 - 7, Paramaribo Telefoon (+597) 471541 Fax (+597) 410067 Bijkantoren / Branches Kwattaweg 405, Paramaribo Telefoon (+597) 476555 Fax (+597) 530801 Landingstraat 14, Nieuw-Nickerie, District Nickerie Telefoon (+597) 0231537 Fax (+597) 0232031 E-mail: Website:

2

[email protected] www.fatum-suriname.com




3

Inhoudsopgave Algemene informatie 5 Missie 6 Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers 2010 - 2006

7

Pre-advies van de Raad van Commissarissen

8

Verslag van de Directie 9 Jaarrekening 15 - Geconsolideerde balans per 31 december 2010, 16 ná voorstel winstbestemming - Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010

17

- Geconsolideerd kasstroomoverzicht 18 Toelichting - Grondslagen voor consolidatie, waardering en resultaatbepaling 19 - Toelichting op de geconsolideerde balans 23 - Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening

29

- Vennootschappelijke balans per 31 december 2010 ná winstbestemming 31 - Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2010 - Toelichting op de vennootschappelijke balans

32

- Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening

37

33

Overige gegevens - Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

39

English version - Summary of the annual report 2010 41

4


Algemene informatie Raad van Commissarissen Mr. Ch. A. Calor - voorzitter Mr. A. R. Baarh M. Goede Prof. dr. R. Lai A Fat

Directie N. W. Lalbiharie

Sectorleiders en daaraan gelijkgestelden G. Laigsingh Mevr. Mr. R. E. F. Parsan-Lalbiharie M. V. Parsan MBA Mr. M. M. Pitti D. P. Sakiman

Accountants BDO Assurance N.V.

Medisch adviseur Drs. F. C. Chan Pin Jin

Herverzekeringsadviseur A. I. H. Witteveen

Juridisch adviseur Mr. S. Mangroelal


5

Visie, missie en profiel Visie

FATUM is de meest service-gerichte financiële dienstverlener voor elke inwoner van Suriname.

Missie

FATUM biedt zekerheid aan personen en bedrijven. Door de financiële gevolgen van de alledaagse risico’s aan ons over te dragen, kunnen onze klanten met meer zekerheid ondernemen, wonen, werken, leven en zich ontwikkelen. Wij zijn ondernemend, integer en gericht op samenwerking, en wij geven rekenschap aan de maatschappij waar wij deel van zijn.

Profiel

FATUM is een dynamische financiële dienstverlener met een ruim pakket aan verzekerings- en beleggingsproducten voor de Surinaamse markt. De middelen die uit de onderneming worden gegenereerd, worden voornamelijk geïnvesteerd in de lokale economie. Wij zijn als oudste verzekeringsmaatschappij in Suriname een stabiele factor en een vertrouwenwekkende financiële partner. Met de enthousiaste inzet van onze deskundige medewerkers en tussenpersonen willen wij uitblinken door de excellente kwaliteit van onze dienstverlening.

Ons handelen wordt bepaald door drie kernwaarden: Ondernemend

Vroegtijdig kansen of mogelijke risico’s signaleren en op grond hiervan adequaat handelen.

Integer

Hanteren van sociale en ethische normen die algemeen aanvaard zijn. FATUM onderschrijft de tien principes van ‘The Global Compact’.

Teamwork

Gebruik maken van elkaars kennis en van partners om een solide resultaat voor de klant te bereiken.

Reeds meer dan 129 jaar uw betrouwbare financiële partner Wat er ook gebeurt...

6


Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers 2010 - 2006 Bedragen in duizenden SRD1 m.u.v de gegevens per aandeel

Balans

2010

2009

Resultaten

2008

2007

2006

21.748 1.522 6.273 29.543

18.310 1.324 10.207 29.841

16.631 1.140 10.230 28.001

3.507 1.595 7.907 8.755 21.764

3.227 35 9.127 8.037 20.426

6.452 89 5.041 8.225 19.807

Balanstotaal 181.370 177.666 169.173 150.708 123.129 Beleggingen 168.386 167.398 158.081 140.516 111.480 Verzekeringstechnischeen overige voorzieningen 29.960 23.680 22.733 8.450 8.754 Eigen vermogen 69.578 65.396 57.715 60.444 51.405

Omzet Premie inkomen schade Premie inkomen leven Opbrengst beleggingen

25.674 1.931 10.929 38.534

23.172 1.523 11.979 36.674

Bedrijfslasten Herverzekeringspremies Toevoeging premiereserve Netto geleden schade Provisie en kosten

7.328 5.351 2.982 241 9.732 8.606 12.819 11.116 32.861 25.314

Winst en winstbestemming Resultaat technische rekening 5.673 Andere baten/lasten 514 Winst vóór belastingen 6.187 Belastingen (205) Nettowinst te verdelen 5.982 -In bedrijf gehouden 4.182 -Dividend 1.800

Cijfers per aandeel van nominaal SRD 0,025 Nettowinst Dividend Eigen vermogen

29,91 9,00 347,89

11.360 31 11.391 (309) 11.082 10.182 900

7.779 (362) 7.417 (248) 7.169 6.669 500

9.415 32 9.447 (108) 9.339 9.039 300

55,41 35,85 46,70 4,50 2,50 1,50 326,98 288,58 302,22

8.194 (7) 8.187 (78) 8.109 7.909 200

40,55 1,00 257,03

SRD1 = Surinaamse Dollar Jaarverslag 2010 / Annual Report 2010

7

Pre-advies van de Raad van Commissarissen Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van FATUM Schadeverzekering N.V. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 29, lid 4 van de statuten, is het ons een genoegen u over de jaarrekening 2010 van FATUM Schadeverzekering N.V., bestaande uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening, het volgende te berichten. Wij hebben conform het bepaalde in de statuten van FATUM Schadeverzekering N.V., de vennootschappelijke balans per 31 december 2010 en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over het boekjaar 2010, alsmede de daarbij behorende toelichting, laten onderzoeken. Wij adviseren u dan ook de onderhavige jaarrekening, die de directie samen met de verklaring van BDO Assurance N.V. heeft aangeboden, conform vast te stellen. Deze vaststelling strekt tot décharge van de directie voor het bestuur en beheer en de Raad voor het gehouden toezicht. Met het voorstel van de directie om een bedrag van SRD 4.182.000 van de uit de jaarrekening blijkende nettowinst te reserveren en het restant van SRD 1.800.000 in de vorm van dividend in contanten uit te keren, hebben wij ons kunnen verenigen. Volgens het door de Raad van Commissarissen opgemaakte rooster van aftreden, zoals bepaald in artikel 20 van de statuten van FATUM Schadeverzekering N.V., is de heer Prof. dr. Lai A Fat aan de beurt om af te treden. Wij stellen u voor de aftredende commissaris, die zich herkiesbaar stelt, te herbenoemen. De Raad bedankt de directie voor de wijze waarop zij de belangen van de vennootschap in het afgelopen boekjaar heeft behartigd. Wij danken verder de medewerkers alsook de tussenpersonen voor hun bijdrage in het afgelopen boekjaar. Paramaribo, juni 2011 Raad van Commissarissen: Mr. Ch. A. Calor - voorzitter Mr. A. R. Baarh M. Goede Prof. dr. R. Lai A Fat

8


Verslag van de Directie

Op internationaal gebied was er in het verslagjaar een opleving van de economische groei te zien. Deze groei werd veroorzaakt door vooral de economische activiteiten in de zogenoemde opkomende landen (China, India en Brazilië). Ondanks de problemen in Europa en de Verenigde Staten van Amerika hebben de opkomende markten hun eigen economisch beleid gevoerd en dat heeft succes gehad. Het jaar 2010 stond voornamelijk in het teken van de verkiezingen in Suriname. De verkiezingen vonden plaats op 25 mei 2010 en hierna is op 13 augustus 2010 een nieuwe regering aangetreden. Deze regering heeft een pakket maatregelen aangekondigd waaronder sociale woningbouw, het creëren van werkgelegenheid en nieuwe infrastructurele projecten. Deze maatregelen zullen in 2011 worden uitgevoerd. De gemiddelde inflatie was eind 2010 tien procent, voornamelijk aangewakkerd door overheidsbestedingen en hogere voedselprijzen. In 2010 deprecieerde de Surinaamse munt op de parallelmarkt en werd op 20 januari 2011 door de monetaire autoriteiten geformaliseerd door de unificatie van de wisselkoersen.Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is dit een weerspiegeling van onzekerheden die verband hielden met de verkiezingen en toegenomen bestedingen, inclusief hogere overheidssalarissen. Ondanks forse economische groei is het begrotingstekort toegenomen van 3 procent van het Bruto Nationaal Product (BNP) in 2009 naar 3,5 procent in 2010. Verwacht wordt dat de inflatie die eind 2009 nog 1,3 procent was, omhoog zal schieten naar mogelijk 16 procent. Dit als gevolg van de devaluatie van de Surinaamse dollar, gekoppeld aan de verhoging van de brandstofprijs, andere belastingverhogende maatregelen en hoge voedselprijzen op de wereldmarkt. Dit voorspelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in zijn jongste rapport waarin de Surinaamse economie is geëvalueerd. In de agrarische sector is er in 2010 een toename geweest in de export van rijst en bananen. Het Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) heeft aangekondigd dat de regering bezig is tal van maatregelen te treffen en randvoorwaarden te scheppen, zodat met name de rijstsector over kan gaan tot productieverhoging. Een van die maatregelen is het regulier onderhoud van de natte en droge infrastructuur. De productie van bauxiet en aluinaarde is in het verslagjaar afgenomen. Het is de bedoeling dat de activiteiten in Oost-Suriname die gericht zijn op bauxietwinning zullen bijdragen aan de versteviging van de rol van deze sector in de Surinaamse economie. Als randvoorwaarde kan wel aangegeven worden dat een aantrekkende wereldeconomie en een stijgende prijs van aluinaarde hiervoor aan de basis dienen te staan. De opbrengsten uit de goudsector (grootschalige- en kleinschalige mijnbouw) bereikten een piek van 1 miljard US dollar. De kleinschalige goudmijnbouw draagt het meest bij aan de totale exportwaarde, terwijl tegelijkertijd zijn bijdrage aan de staatskas zeer gering is. Door het ordenen van de goudsector zal de huidige regering moeten proberen hier verandering in te brengen. Voor de aardoliesector was 2010 een belangrijk jaar omdat Staatsolie Maatschappij Suriname erin geslaagd is de financieringsmiddelen voor het investeringsprogramma 2008-2013 veilig te stellen. Via de lokale kapitaalmarkt is ruim USD 55 miljoen door middel van een obligatielening verkregen. Daarnaast is ten behoeve van dit investeringsprogramma ruim een kwart miljard USD op de internationale kapitaalmarkt veilig gesteld.

De verzekeringsbranche Invoering Algemene Ziektekostenverzekering (AZV) De invoering van de AZV is in het verslagjaar 2010 niet doorgegaan. Voor 2011 zijn het formuleren van een sectorplan en het invoeren van de AZV belangrijke beleidsprioriteiten voor het Ministerie van Volksgezondheid. De huidige regering moet nog besluiten welke vorm de AZV zal krijgen en op welke wijze de financiële bijdrage van de Staat bij het bedrijfsleven en bij de burgerij geïnd zal worden. Voor deze operatie is een speciale AZV-wet nodig.


9

Verkeersveiligheid Ondanks de maatregelen die de minister van Justitie en Politie heeft genomen voor het terugdringen van de verkeerscriminaliteit, neemt deze slechts marginaal af. In 2010 zijn er in totaal 87 verkeersdoden gevallen. Dat is een lichte daling ten opzichte van 2009. In 2010 is er overleg geweest tussen o.a. het Ministerie van Justitie en Politie, de SURVAM, het ABS, de VSB en het Ministerie van Openbare Werken en Verkeer. Zij wensten na te gaan in hoeverre een speciale instantie in het leven geroepen kan worden, onder wiens verantwoordelijkheid de zogenaamde “blikschade” zou kunnen worden ondergebracht. Hierdoor zou de politie niet meer hoeven uit te rijden maar zou een speciaal, door de politie opgeleid, team kunnen assisteren bij schadeopname. De SURVAM heeft bij dit discussiestuk enkele kritische kanttekeningen geplaatst die om een nadere toelichting c.q. uitwerking vragen. Voorop gesteld moet worden dat de SURVAM geen tegenstander is van deze gedachtegang. Zij vindt echter dat dit project met alle belangstellenden c.q. stakeholders goed dient te worden besproken en met hen overeenstemming dient te worden bereikt. Aan de trekkers van dit project is geadviseerd eerst een brede commissie samen te stellen, waarbij eerst ook alle wetgeving “in place” dient te zijn.

De FATUM groep ISO-Certificering FATUM Schadeverzekering N.V en FATUM Levensverzekering N.V. hebben op 29 april 2010 het ISO 9001:2008 certificaat voor Kwaliteitsmanagement verkregen. In maart 2009 hebben wij onze maatschappij aangemeld voor het Kwaliteitsproject 2009/2010 voor het opzetten, implementeren en certificeren van een kwaliteitsmanagementsysteem volgens internationale ISO normen. Dit project is door het Ministerie van Planning en Ontwikkelingssamenwerking geïnitieerd voor capaciteitsversterking van de publieke en de private sector. Wij hebben binnen de gestelde termijn van 12 maanden het kwaliteitssysteem succesvol geïmplementeerd en zijn nu gecertificeerd door SGS Nederland B.V. Systems & Services Certification. Het verkrijgen van het certificaat is van belang omdat dit inhoudt en aantoont dat wij werken volgens internationaal vastgestelde standaarden en kwaliteitsnormen. Het toepassen van een kwaliteitsmanagementsysteem is een strategische beslissing en vooral een belangrijk instrument om doelmatig te werken aan klanttevredenheid. Zodoende kunnen wij bestaande klanten behouden en nieuwe klanten werven. Kwaliteitsmanagementsystemen brengen ook intern veranderingen teweeg en zijn alleen effectief als iedereen in de organisatie zichtbaar betrokken is en binnen de organisatie uitdraagt dat het systeem essentieel is voor het goed functioneren van de organisatie. Het verkrijgen van het certificaat op 29 april 2010 betekent een mijlpaal voor FATUM. Branche Motorrijtuigen Bij het schadebedrijf is het resultaat van de branche auto ten opzichte van het vorig boekjaar verslechterd. Het aanpassen van de aangeboden dekking welke heeft geresulteerd in een lichte toename van de premieopbrengsten wordt echter tenietgedaan door een meer dan evenredige stijging van de schadelasten. Ondanks de stijging van het aantal schaden is de premie voor de autoverzekering al jaren niet verhoogd. Wij streven ernaar verzekerden bewust te maken van het feit dat het voorkomen en beperken van schade niet alleen een zaak is voor de verzekeraar, maar ook van henzelf. Slechte verkeersattitude ligt volgens de Vereniging Verkeerslachtoffers ten grondslag aan de vele aanrijdingen die er plaatsvinden. Ook de politie geeft aan dat de verkeersproblematiek te wijten is aan het gedrag van de deelnemers. Er zijn plannen om de voorlichting van de politie weer te intensiveren. De zichtbaarheid van de politie is ook van belang voor de preventie. Branche Brand Het afgelopen boekjaar is de branche brand gevrijwaard van grote brandschaden. Wij ondernemen steeds actie om voor onze brandportefeuille, voornamelijk het commerciële deel, een doorlopend screeningsproces in te zetten.

10


zichtbaarheid van de politie is ook van belang voor de preventie.

Branche Brand

Het afgelopen boekjaar is de branche brand gevrijwaard van grote brandschaden. Wij ondernemen steeds actie om voor onze brandportefeuille, voornamelijk het commerci‘ le deel, een doorlopend screeningsproces in te zetten. De screening vindt onder andere plaats door intern de dossiers te screenen en vervolgens te completeren met risico-informatie (door uitgebreide herinspecties). Met een externe riskmanager, hebben wij een lopend arrangement om onzeDit risico’s inspecteren en uitgebreid advies inclusief aanbevelingen ter verbetering uittetecompleteren met risicoprocestevindt onder andere plaats door intern de dossiers te screenen en vervolgens brengen. De medewerkers van de buitendienst (inspecteurs) en de binnendienst (acceptanten) informatie (door uitgebreide herinspecties). Met een externe riskmanager, hebben wij een lopend arrangement medewerkers hebben in 2010 een theoretische en praktische opleiding gekregen. Hierdoor zijn de om onze risico’s te inspecteren en uitgebreid advies inclusief aanbevelingen ter verbetering uit te brengen. De criteria van inspectie en acceptatie van risico’s verduidelijkt. In mei 2011 zal er wederom een medewerkers van de buitendienst (inspecteurs) en de binnendienst (acceptanten) medewerkers hebben in 2010 training worden verzorgd. een theoretische en praktische opleiding gekregen. Hierdoor zijn de criteria van inspectie en acceptatie van risico’s verduidelijkt. In mei 2011 zal er wederom een training worden verzorgd.

Beleggen en beleggingsopbrengsten

Beleggen en beleggingsopbrengsten Het herstel van de beurzen, dat in 2009 was ingezet heeft zich ook in 2010 voortgezet en een Het rendement herstel van opgeleverd. de beurzen, Met dat in was ingezet heeft zich 2010 voortgezet positief het2009 opleveren en verhuren vanook deinlaatste units van en de een positief rendement opgeleverd. Met het opleveren en verhuren van de laatste units van de uitbreiding van de uitbreiding van de Hermitage Mall in maart 2010 is gestart met het genereren van inkomsten uitHermitage Mall in maart 2010 is gestart metDehet genereren van uit dit investeringsproduct. De aangrenzende TBL Multiplex dit investeringsproduct. aangrenzende TBLinkomsten Multiplex bioscoop, die eveneens in oktober 2010 bioscoop, die eveneens in zal oktober 2010 is gestart met activiteiten, met de oplevering van de uitbreiding is gestart met haar activiteiten, met de oplevering van de haar uitbreiding van dezalHermitage Mall vaninspelen de Hermitage verder inspelen deshopping toenemende behoefte aan in combinatie verder op de Mall toenemende behoefteop aan mogelijkheden in shopping combinatiemogelijkheden met met ontspanning en recreatie. ontspanning en recreatie. in SRD duizend

Balanstotaal 2006-2010

200.000

150.708

181.370

177.666

169.173

123.129

150.000 100.000 50.000

-0

2006

2007

2008

2009

2010

In bovenstaande grafiek wordt het verloop van het balanstotaal over de periode 2006-2010 weergegeven. Vanaf 2006 is er een significante toename waar te nemen die te maken heeft met de introductie van hetgrafiek eerstewordt beleggingsproduct Investments N.V, 2006-2010 namelijk het In bovenstaande het verloop vanvan het FATUM balanstotaal over de periode weergegeven. Vanaf FATUM Fund en de daarmee gepaard gaande investeringen uitbreiding vaneerste beleggings2006 isSuriname er een significante toename waar te nemen die te maken heeft waaronder met de introductie van het 10 de Hermitage Mall en de Investments hierboven genoemde investeringsobjecten. product van FATUM N.V, namelijk het FATUM Suriname Fund en de daarmee gepaard gaande investeringen waaronder uitbreiding van de Hermitage Mall en de hierboven genoemde investeringsobjecten. in SRD duizend

Premie-inkomen

Beleggingsopbrengsten

30.000

27.605 23.270

25.000 20.000

24.695

19.634

17.771

15.000

10.230

11.979

10.207

10.000

10.930

6.237

5.000 -

2006

2007

2008

2009

2010

In bovenstaande grafiek wordt het verloop van het premie-inkomen en de beleggingsopbrengsten over de periode 2006-2010 weergegeven. Het premie-inkomen vertoont vanaf 2006 een groei. In de beleggingsopbrengsten over het boekjaar 2010 is met dehet koersaanpassingen van de vreemde en valuta (EUR/USD) die op 20 januari 2011 zijn In bovenstaande grafiek wordt verloop van het premie-inkomen de beleggingsopbrengsten doorgevoerd rekening gehouden met de nadelige gevolgen van de devaluatie. over de periode 2006-2010 weergegeven. Het premie-inkomen vertoont vanaf een groei. In de beleggingsopbrengsten over het boekjaar 2010 is met de koersaanpassingen van de vreemde valuta (EUR/USD) die op 20 januari 2011 zijn doorgevoerd rekening gehouden met de nadelige gevolgen van de devaluatie.

Verdeling van de omzet Jaarverslag 2010 / Annual Report 2010

11

In bovenstaande grafiek wordt het verloop van het premie-inkomen e over de periode 2006-2010 weergegeven. Het premie-inkomen vert beleggingsopbrengsten over het boekjaar 2010 is met de koersaan valuta (EUR/USD) die op 20 januari 2011 zijn doorgevoerd rekening gevolgen van de devaluatie. Verdeling van de omzet

28%

2010 Premie inkomen

Verdeling van de omzet Van de omzet over 2010 bestaat 72% (2009: 67%) uit premie-inkomen en 28% (2009: 33%) uit beleggingsopbrengsten

72%

Opbrengst beleggingen

Het Levenbedrijf In 2010 is er een goed resultaat geboekt en is er actief gewerkt aan het tot stand brengen van een internatiode omzet over 2010 bestaat (2009: 67%) uit nale strategische samenwerking om te komen tot eenVan ruimer productaanbod en een 72% betere bediening vanpremie-inkom de beleggingsopbrengsten Surinaamse markt. De besprekingen zijn zinvol geweest en in het jaar 2011 zal de samenwerking met een buitenlandse partner worden bevestigd. Deze branche blijft een complexe branche en daarom is continu training Levenbedrijf en opleiding van zowel de binnen- als de buitendienst Het noodzakelijk. In 2010 is er een goed resultaat geboekt en is er actief gewerkt aan h internationale strategische samenwerking om te komen tot een rui Tussenpersonen betere bediening van de Surinaamse markt. De besprekingen zijn zi Voor elke verzekeraar geldt dat een belangrijk deel van de productie wordt gerealiseerd door tussenpersonen. Deze zijn onmisbaar in het dienstverlenend proces. In december 2010 is er een opleidingsplan voor alle actieve tussenpersonen opgezet. De speerpunten van dit plan zijn permanente educatie, kennisvergroting en verkooptechnieken. Onze klanten hebben immers recht op een goede service die wij alleen kunnen aanbieden met behulp van professionele tussenpersonen en medewerkers. Corporate Social Responsibility Ook in 2010 hebben wij, zoals gebruikelijk, de nodige steun verleend aan liefdadigheidsinstellingen in het land. Ook sport, kunst en cultuur hebben wij financieel ondersteund. FATUM is een van de hoofdsponsors van de Bigi Broki Waka die jaarlijks in januari wordt georganiseerd. Wij proberen elk jaar de investeringen in sociale activiteiten te ondersteunen en een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van ons eigen land. Bijkantoor Nickerie Door de algemene situatie in ons rijstdistrict lijkt het alsof wij een rooskleurige toekomst tegemoet gaan. Het Rijstorgaan, dat onlangs door de President is ingesteld, en de beloftes die gedaan zijn in de richting van de rijstsector geven de Nickerianen hoop dat er goede en betere tijden voor hen zullen aanbreken. Er is in 2010 ongeveer hetzelfde areaal van 52.000 hectare ingezaaid als in 2009. Het is verwachtbaar dat er in 2011 iets meer dan het afgelopen jaar ingezaaid zal worden. Indien alles volgens planning verloopt, zal de nieuwe haven van Nickerie eind 2011 worden opgeleverd. Dit zal uiteraard een toename van alle economische activiteiten in het district tot gevolg hebben. Doordat de monding en de vaargeul opnieuw uitgebaggerd worden, kunnen grote schepen de Nickerierivier weer binnenvaren. Guyanese handelaren zullen dan onder andere als gevolg hiervan hun handelswaar in Nickerie laten lossen om die vervolgens via South Drain naar Guyana te transporteren. Deze werkwijze zal voor hun goedkoper en sneller zijn dan het inklaren in Georgetown. Staatsolie heeft grootse plannen voor de toekomst van Wageningen. Er is al een aanvang gemaakt met het planten van suikerriet. De bedoeling hiervan is dat er uit suikerriet ethanol wordt geproduceerd. Mede door de activiteiten van Staatsolie zal Wageningen mogelijk uit het slop gehaald worden. Al deze ontwikkelingen bieden goede perspectieven voor een economische groei in het district. De omzet van het bijkantoor te Nickerie is gegroeid met ongeveer 8%. Tevens hebben wij nog twee personeelsleden aangetrokken om het team te versterken.

12


Organisatie en medewerkers Goed personeel is cruciaal om de ondernemingsdoelstellingen te realiseren. Het optimaal scholen van medewerkers op alle niveaus is daarbij van strategisch belang. Bijscholing en training zijn dan ook een continu proces waarin medewerkers bezig zijn met het vergroten van hun kennis en het versterken van hun competenties die met het oog op de organisatiedoelstellingen nodig zijn voor de functie. In het verslagjaar hebben onze medewerkers zowel intern als extern, diverse cursussen gevolgd. Voorts is ook gewerkt aan het versterken van het klantgericht werken en het verhogen van de klanttevredenheid. Jubilarissen In het verslagjaar hebben wij vier jubilarissen mogen huldigen. Mevrouw S. Kromowidjojo met een dienstverband van 12 ½ jaar, de heer E. Samiran met een dienstverband van 25 jaar, mevrouw N. Jagroep met een dienstverband van 30 jaar en mevrouw I. Sanches met een dienstverband van 35 jaar. Wij spreken onze waardering uit voor de jarenlange trouwe inzet van deze medewerkers. Medewerker van het jaar en meest belovende medewerker van het jaar Tot medewerker van het jaar 2010 werd gekozen de heer Martosatiman en mevrouw A. Sital tot meest belovende medewerker van het jaar. Wij feliciteren beide medewerkers met deze bijzondere prestatie. Resultaat Het bruto geconsolideerde premie-inkomen is in het verslagjaar toegenomen van SRD 24,7 miljoen in 2009 tot SRD 27,6 miljoen in 2010. De verdiende premies zijn afgenomen van SRD 19,1 miljoen naar SRD 17,3 miljoen. In het brutorendement zijn tevens de beleggingsopbrengsten welke voortvloeien uit de activiteiten van het FATUM Suriname Fund opgenomen, namelijk de huuropbrengsten van de Hermitage Mall en dividend alsmede hypotheekrente. De interestlasten aan de beleggers in het FATUM Suriname Fund zijn opgenomen als rentelasten financiering beleggingen. Door het devalueren van de lokale munt ten opzichte van de vreemde valuta in januari 2011 is er een nadelig koersverschil ontstaan waarvoor ten laste van het beleggingsresultaat een voorziening van circa SRD 3,1 miljoen is getroffen. Na aftrek van het herverzekeringsaandeel en de te betalen schaden (mutatie technische verplichting) is het eigen aandeel in de schadelast ten opzichte van 2009 met circa 13% toegenomen. De bedrijfslasten zijn ten opzichte van 2009 over de gehele linie toegenomen met 15%. Als gevolg van de bovenvermelde ontwikkelingen van de opbrengsten en de operationele kosten is de bedrijfswinst vóór belasting afgenomen van SRD 11 miljoen in 2009 tot SRD 6 miljoen in 2010.

Het netto rendement op de beleggingen is als volgt samengesteld: (in duizenden SRD) Bruto rendement beleggingen Af: rentelasten financiering beleggingen Netto rendement

2010

2009

SRD

%

SRD

%

18.255 7.326 10.929

13,8 6,4 20,3

18.364 6.385 11.979

14,8 9,3 21,6


13

Nettowinst

in SRD duizend

11.082

12.000 10.000 8.000

8.109

9.339 7.169

5.982

6.000 4.000 2.000 2006

2007

2008

2009

2010

nettowinst overhet hetboekjaar boekjaar2010 2010vertoont vertoonttenten opzichte van 2009 daling van 46%; DeDenettowinst over opzichte van 2009 eeneen daling van 46%; ditdit is is het gevolg van treffenvan vanhet voorzieningen voor valutarisico’s, employement en een benefits toenameenin de schadelasten hethetgevolg treffen van voorzieningen voor post valutarisico’s, postbenefits employement met name in de branche auto. een toename in de schadelasten met name in de Branche Auto. Vooruitzichten Vooruitzichten

ontwikkelingenininhet hetMidden-Oosten Midden-Oosten hebben reeds eerste kwartaal 2011 geresulteerd in stijgende DeDeontwikkelingen hebben reeds in in hethet eerste kwartaal vanvan 2011 olieprijzen. Deze stijgingen zullen lokaal leiden tot inflatie en de koopkracht van de geresulteerd in stijgende olieprijzen. Deze stijgingen zullen lokaal leiden tot inflatie en consument zullen de onder druk zetten. Voor verzekeraars betekent dit dat er in het bijzonder op het gebied van Incasso koopkracht van de consument onder druk zetten. Voor verzekeraars betekent dit dat er inextra het inspanningen vereist zullen worden. bijzonder op het gebied van Incasso extra inspanningen vereist zullen worden. 2011zal zaleen eenaantal aantal structurele aanpassingen, welke in 2010 in studie waren, doorgevoerd worden. Met deze InIn2011 structurele aanpassingen, welke in 2010 in studie waren, aanpassingen zal getracht worden de commerciële en worden technische slagkrachtlevan de organisatie te verbeteren. doorgevoerd worden. Met deze aanpassingen zal getracht de commerci‘ en technische Hiertoe behoort ook het reguleren van de tussenpersonen, waarmee in 2010van is gestart. In 2011 zal gericht gewerkt slagkracht van de organisatie te verbeteren. Hiertoe behoort ook het reguleren de worden aan hetwaarmee vergroten van zal deze zeer belangrijke groep.aan het tussenpersonen, in van 2010deisgeschiktheid gestart. In 2011 gericht gewerkt worden vergroten van de geschiktheid van deze zeer belangrijke groep. In 2012 zal FATUM het heugelijke feit mogen herdenken dat de organisatie 130 jaar bestaat. In 2011 zal gestart Inworden 2012 zalmet FATUM het heugelijkeom feitdit mogen herdenken dat dewijze organisatie 130 jaar de voorbereidingen jubileum op gepaste te vieren. bestaat. In 2011 zal gestart worden met de voorbereidingen om dit jubileum op gepaste wijze te vieren. Onze dank Wij betuigen onze bijzondere dank aan het personeel, waartoe wij ook ons agentenkorps rekenen, voor hun inzet Onze dank in het afgelopen boekjaar. en loyaliteit Wij betuigen onze bijzondere dank aan het personeel, waartoe wij ook ons agentenkorps rekenen, voor hun inzet en loyaliteit in het afgelopen boekjaar. N.W. Lalbiharie Directeur

N.W. Lalbiharie Directeur

14

14


Jaarrekening


15

Geconsolideerde balans per 31 december 2010 (na winstbestemming) In duizenden SRD

2010

Activa Beleggingen Onroerende goederen Overige financiële beleggingen

2009

59.645 108.741

67.695 99.703 168.386

Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen en beleggingen Overige vorderingen

461 1.829

167.398 525 504

2.290 Overige activa Bedrijfsmiddelen Liquide middelen

959 2.198

Overlopende activa Overlopende rente Totale activa

Passiva Groepsvermogen Aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Algemene reserve

1.029 1.068 2.060

3.157

3.128

7.537

6.111

181.370

177.666

2010

2009

5 6.355 63.218

5 6.635 58.756 69.578

65.396

Voorzieningen

29.960

23.680

Langlopende schulden

43.859

49.964

Schulden Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden R/C schuld aan pensioenfonds Overige schulden

Overlopende passiva Totale passiva

16

16.453 12.265 885 8.035

12.072 11.316 217 14.309 37.638

37.914

335

712

181.370

177.666


Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2010 In duizenden SRD

2010

Baten Verdiende premies eigen rekening Opbrengst beleggingen

2009

20.277 10.929

19.344 11.979 31.206

Lasten

Schadelasten Mutaties technische voorzieningen Bedrijfskosten (inclusief acquisitiekosten)

9.732 2.982 12.819

Resultaat technische rekening Andere baten en lasten Resultaat vóór belasting Belasting Operationele winst Winstbestemming Dividend in contanten Toevoeging algemene reserve


31.323

8.606 241 11.116 25.533

19.963

5.673 514 6.187 -205 5.982

11.360 31 11.391 -309 11.082

1.800 4.182 5.982

900 10.182 11.082

17

Geconsolideerd kasstroomoverzicht In duizenden SRD

Kasstroom uit operationele activiteiten Winst vóór belasting Belasting over het resultaat Resultaat na belasting Afschrijvingen Gerealiseerde herwaardering beleggingen Vermeerdering verzekeringstechnische voorzieningen Mutatie kortlopende schulden Mutatie vorderingen Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en verstrekkingen in: Bedrijfsmiddelen Beleggingen Desinvesteringen, aflossingen en verkopen Belegde middelen

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Langlopende schulden Bankkrediet Mutatie overige bezittingen Dividend

Mutatie liquide middelen

2010

2009

6.187 205 5.982 793 -6.131 6.280 -2.656 107 4.375

11.391 309 11.082 787 -5.656 947 -1.016 -1.339 4.805

-107 -32.779 -32.886

-82 -38.504 -38.586

35.986 3.100

34.558 -4.028

-.2.594 -1.140 -1.803 -1.800 -7.337

-8.516 9.149 -355 -900 -622

138

155

Bovenstaand kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de zogenoemde indirecte methode. Alleen die mutaties zijn verwerkt die een wijziging in de liquide middelen tot gevolg hebben gehad. Herwaarderingen zijn buiten beschouwing gelaten. Het effect van valutaverschillen op de saldi van liquide middelen genoteerd in vreemde valuta is als koersverschil in het resultaat verwerkt.

18


Toelichting algemeen

Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen FATUM Schadeverzekering N.V. en haar nagenoeg 100% dochterondernemingen FATUM Levensverzekering N.V. alsmede FATUM Investments N.V. Belangen van derden in het vermogen en het resultaat van de deelneming worden afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening vermeld. De vennootschappelijke jaarrekening van de moedermaatschappij is in dit verslag opgenomen. De jaarrekeningen van FATUM Levensverzekering N.V. en FATUM Investments N.V. zijn separaat uitgebracht. Het vastgoed Hermitage Mall, dat deel uitmaakt van het FATUM Suriname Fund, is ondergebracht in de N.V. SUVAM, een 100 % deelneming van FATUM Investments N.V. Het FATUM Suriname Fund wordt, zijnde een beleggingsproduct van FATUM Investments N.V., niet als afzonderlijke entiteit in de consolidatie betrokken. De door FATUM Investments N.V. uitgegeven participaties in het FATUM Suriname Fund worden als schuld in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Anderzijds worden de - wat betreft de vergoeding van interest en waardemutaties - aan de deelgerechtigden van het fonds toekomende beleggingen (het fonds), die allen eigendom zijn van de FATUM Groep, als bezittingen in de geconsolideerde balans opgenomen. Vreemde valuta waarderingsgrondslagen Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de onderstaande vermelde koersen per balansdatum. Baten en lasten uit hoofde van transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. De verschillen verbandhoudende met wijzigingen van wisselkoersen worden afzonderlijk in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post ‘Andere baten en lasten’. De voor de omrekening in lokale valuta gebruikte koersen per balansdatum zijn als volgt:

US Dollar (USD) Euro (EUR)

2010

2009

SRD 2,80 4,10

SRD 2,80 4,10

Waarderingsgrondslagen Algemene waarderingsgrondslagen Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hierna een andere waarderingsgrondslag wordt vermeld. Waar nodig is een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht.

Specifieke waarderingsgrondslagen Onroerende goederen De onroerende goederen, met uitzondering van aanschaffingen in het lopende boekjaar, worden in beginsel opgenomen tegen de actuele waarde verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. De actuele waarde van de onroerende goederen is gebaseerd op in 2007 extern verrichte taxaties. Investeringen nadien zijn tegen bestede kosten opgenomen totdat er weer een taxatie wenselijk is. Het vermogenssurplus voortvloeiende uit de vorenvermelde herwaarderingen wordt toegevoegd aan de onder het eigen vermogen opgenomen ‘Herwaarderingsreserve’, terwijl het herwaarderingssurplus van de Hermitage Mall,


19

gegeven het beleggingskarakter, onder de beleggingsopbrengsten onder de post ‘huuropbrengsten’ is verantwoord. Over de herwaardering van het hoofdkantoor en filialen wordt geen voorziening voor latente inkomstenbelasting gevormd daar het niet verwachtbaar is dat deze gedesinvesteerd zullen worden. Bedrijfsgebouwen worden in 20 jaar lineair afgeschreven. Overige financiële beleggingen De overige financiële beleggingen, met uitzondering van effecten, worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Effecten worden gewaardeerd tegen marktwaarde; in principe de beurskoers. Buitenlandse effecten worden gewaardeerd tegen de koers per balansdatum zoals genoteerd op de buitenlandse effectenbeurzen. Koerswaarde mutaties worden in het resultaat verwerkt onder de post ‘Beleggingsopbrengsten’. Overlopende rente van depositobeleggingen is -onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid, dividend van aandelen alsmede hypotheekrente- opgenomen onder de post ‘Overlopende activa’. Vorderingen De hieronder opgenomen vorderingen uit directe verzekeringen hebben betrekking op tussenpersonen uit hoofde van afgesloten verzekeringen en op de nog te ontvangen bedragen van hypotheekdebiteuren alsmede leningen op schuldbekentenis uit de verstreken aflossingstermijnen die zijn opgenomen tegen de nominale waarde verminderd met een voorziening voor oninbaarheid. Onder de vorderingen zijn eveneens opgenomen de overlopende huurvorderingen van de Hermitage Mall en overlopende inleggelden van participanten, die gewaardeerd zijn tegen de nominale waarde. Bedrijfsmiddelen De bedrijfsmiddelen worden opgenomen tegen aanschafwaarde verminderd met lineaire afschrijvingen gebaseerd op de economische levensduur van de objecten. Het afschrijvingspercentage bedraagt voor voertuigen, automatiseringsapparatuur en overige bedrijfsmiddelen respectievelijk 20%, 33⅓% en 10% per jaar. Liquide middelen De liquide middelen betreffen kas- en direct opvraagbare banktegoeden en zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De onder de liquide middelen begrepen vreemde valuta tegoeden zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende koersen zoals vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen. De verschillen verbandhoudende met wijzigingen van wisselkoersen worden, zoals eerder vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen, afzonderlijk in de winst- en verliesrekening verwerkt onder de post ‘Andere baten en lasten’. Algemene reserve De algemene reserve ontstaat uit toevoegingen uit de winst, terwijl er met goedvinden van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ook onttrekkingen daaruit kunnen plaatsvinden ten bate van de winst. De fiscale egalisatiereserve maakt deel uit van de algemene reserve. De fiscale egalisatiereserve dient tot egalisatie van de aan het verzekeringsbedrijf verbonden risico’s. De omvang van deze reserve beloopt bij het schadebedrijf niet meer dan tweemaal het bedrag van de jaarlijks netto verdiende premies, terwijl bij het levenbedrijf de egalisatiereserve 10% van de netto premiereserve dient te bedragen.

20


Voorzieningen Premiereserve De premiereserve bij het schadebedrijf betreft een voorziening voor het nog niet verdiende gedeelte van de geboekte premies van reeds aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies. De voorziening wordt vastgesteld op basis van het zogeheten ‘vierentwintigste systeem’. Voorziening voor verzekeringsverplichtingen De voorziening voor verzekeringsverplichtingen van het levenbedrijf wordt actuarieel becijferd volgens de nettomethode, zijnde de verzekeringstechnische waarde van de toekomstige uitkeringen verminderd met de contante waarde van de toekomstige premies. De vaststelling van de voorziening heeft plaatsgehad met inachtneming van een rekenrente van 4% en de sterftetafel voor mannen en vrouwen gedurende 1961-1965. De aldus berekende voorziening voor verzekeringsverplichtingen is vermeerderd met een voorziening voor administratiekosten, gebaseerd op 0,25% van de contante waarde van het verzekerd kapitaal voor premievrije- en koopsommenverzekeringen en 5% van de voorziening voor verzekeringsverplichtingen tegen premiebetaling. Voorts wordt een voorziening gevormd voor het verhoogd actuarieel risico in verband met beperkte ouderdom van de levenportefeuille. Voorziening voor post employment benefits De voorziening voor zogenoemde ‘post employment benefits’ is gevormd ter dekking van de medische kosten van de gepensioneerden en is bepaald als de contante waarde van de benodigde voorziening. Eveneens wordt deze voorziening gevormd voor actieven waaraan gedurende de resterende diensttijd tot hun pensionering wordt gedoteerd rekening houdende met verdere actuariële ontwikkelingen.Tevens is een pensioenvoorziening gevormd gebaseerd op het eindloon beginsel, als aanvulling op de regulier ten laste van het pensioenfonds uitgekeerde pensioenen. De dotaties over 2010 en 2009 zijn in het resultaat verwerkt onder het hoofd personeelskosten. De actuariële vaststelling van de voorziening is o.a. gebaseerd op de geschatte medische kosten, het inflatieverloop, de ontslag- en invaliditeitskansen, het beleggingsrendement en een discontovoet van 0,92%. Voorziening voor onderhoudskosten Ter egalisatie van de grootonderhoudskosten werd tot en met 2009 een voorziening gevormd gebaseerd op 1,25% van de aanschafwaarde van de verhuurde bedrijfsgebouwen van de Hermitage Mall. Van verdere dotatie aan de voorziening werd in het verslagjaar afgezien, daar de gevormde voorziening toereikend is voor het grootonderhoud dat in 2011 zal worden uitgevoerd aan de fasen I en II van de Hermitage Mall. Langlopende schulden De waarde van de hieronder opgenomen participaties van deelgerechtigden in het FATUM Suriname Fund is tot stand gekomen door verwerking van agio c.q. disagio op de inleggelden in diverse valuta-klassen en de herwaardering van de in vreemde valuta genoteerde participaties tegen de balanskoers. Het waarderingsverschil is tezamen met het agio c.q. disagio en de nominale rentevergoeding op de participaties in het resultaat verwerkt onder de post ‘Opbrengst beleggingen’. Zowel de nominale inleg als de minimale rente van de deelgerechtigden in alle klassen van het FATUM Suriname Fund zijn gegarandeerd door de FATUM Groep. De eveneens onder de langlopende schulden opgenomen vreemde valuta bank- en overige investeringsleningen voor financiering van de Hermitage Mall en andere vastgoedbeleggingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde en gewaardeerd tegen de per balansdatum vermelde omrekeningskoersen voor vreemde valuta. De koersverschillen uit deze hoofde zijn onder de rentelasten van de financiële beleggingen verantwoord.


21

Grondslagen van resultaatbepaling De premies, provisies, en schade-uitkeringen zijn verantwoord onder aftrek van het aandeel van herverzekeraars en worden tezamen met de opbrengst uit beleggingen verantwoord in het boekjaar waarop zij betrekking hebben. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen gedurende het jaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven. De belastingen worden in de winst- en verliesrekening opgenomen op basis van het fiscale resultaat, rekeninghoudend met toevoegingen of onttrekkingen aan de fiscale egalisatiereserve, de fiscaal vrijgestelde posten, en respectievelijk geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten.

22


Toelichting op de geconsolideerde balans In duizenden SRD Beleggingen De beleggingen zijn als volgt onderverdeeld:

Onroerende goederen Bedrijfsgebouwen en terreinen Overige onroerende goederen Overige financiële beleggingen Hypotheken Effecten Leningen op schuldbekentenis Termijndeposito’s

Totale beleggingen

2010

2009

59.301 344 59.645

63.962 3.733 67.695

38.974 55.972 7.814 5.981 108.741

39.304 50.520 7.481 2.398 99.703

168.386

167.398

Onroerende goederen Onder de onroerende goederen zijn opgenomen de Hermitage Mall, het kantorencomplex aan de Noorderkerkstraat en de Henck Arronstraat, het kantoor te Kwatta, het filiaal in Nieuw Nickerie en de dienstwoning voor de filiaalhouder. De Hermitage Mall maakt deel uit van het FATUM Suriname Fund. Het verloop in de onroerende goederen is als volgt:

2010

2009

Afschrijvingen Totale beleggingen

67.695 -7.582 60.113 -468 59.645

61.219 9.171 -2.500 67.890 -195 67.695

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Historische boekwaarde Boekwaarde herwaarderingen

52.789 -1.092 51.697 7.948

60.371 -904 59.467 8.228

Eindsaldo boekwaarde

59.645

67.695

Beginsaldo boekwaarde Investeringen -/- desinvesteringen Herwaardering


23

Hypotheken De hypothecaire vorderingen zijn verstrekt onder zekerheid van eerste hypotheek en zijn opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid. De interestpercentages van de per balansdatum uitstaande hypothecaire vorderingen in Surinaams courant variëren tussen de 17% en 20% per jaar en van de vreemde valuta uitzettingen tussen de 10% en 14% per jaar. Effecten De binnenlandse fondsen zijn gewaardeerd tegen de marktwaarde, in principe de beurskoers per ultimo van het boekjaar, terwijl de buitenlandse fondsen zijn opgenomen tegen de beurskoersen genoteerd op de internationale effectenbeurzen. De afname van de buitenlandse effectenportefeuille, die deel uitmaakt van het FATUM Suriname Fund, heeft voornamelijk betrekking op het afstoten van slecht renderende fondsen en aankopen van beter presterende fondsen. De koerswaarde mutatie van de effectenportefeuille en transactie resultaten zijn ten gunste van de beleggingsopbrengsten verwerkt voor een bedrag van ca. SRD 6,1 miljoen (2009: SRD 5,9 miljoen). Leningen op schuldbekentenis Het rentepercentage van leningen op schuldbekentenis beloopt voor SRD en vreemde valuta leningen respectievelijk 13% tot 23% en 9% tot 15 % per jaar. Termijndeposito’s De onder deze post opgenomen beleggingen in termijndeposito’s en spaarrekeningen luidende in lokale valuta renderen tussen de 6,5% en 12,5% per jaar. De eveneens onder deze post opgenomen vreemde valuta termijndeposito’s, met een tegenwaarde van in totaal circa SRD 4.532 duizend (2009 ca. SRD 1.105 duizend) zijn belegd tegen rentepercentages van 2% per jaar. Het termijndeposito belegd bij CLICO Life Insurance Company Suriname N.V. (CLICO) dat op 13 maart 2009, inclusief geaccumuleerde rente, zou verlopen was ultimo 2009 uit voorzichtigheidsoverwegingen geheel voorzien, daar CLICO van de rechter in Suriname surseance van betaling had gekregen tot ultimo 2010. Op basis van het door de bewindvoerders voorgestelde en door de polishouders en schuldeisers geaccordeerde doorstart, heeft CLICO 50% van de belegging uitgekeerd en het restant herbelegd. Het bedrag van de terugbetaling is ten gunste van de voorziening van de beleggingsopbrengsten vrijgevallen. Van de uitstaande spaar- en depositobeleggingen bij bankiers is een bedrag van SRD 555 duizend gesepareerd ten behoeve van de Centrale Bank van Suriname uit hoofde van de solvabiliteitsvereisten. Vorderingen uit directe verzekeringen en beleggingen

Vorderingen uit directe verzekeringen Overige vorderingen

2010

2009

461 1.829 2.290

525 504 1.029

2010

2009

891 430 461

1.425 900 525

De vorderingen uit directe verzekeringen zijn als volgt:

Agentensaldi Af: voorziening voor dubieuze vorderingen Balanswaarde

24


De langer dan een jaar achterstallige agentenvorderingen zijn voorzien tot een bedrag van circa SRD 285 duizend (2009: circa SRD 766 duizend) terwijl op de dubieuze vorderingen over 2010 een voorziening is getroffen van circa SRD 145 duizend (2009: circa SRD 134 duizend). Overige vorderingen De overige vorderingen hebben voornamelijk betrekking op huurvorderingen met betrekking tot de exploitatie van de Hermitage Mall, personeelsvoorschotten, leningen aan agenten alsmede vooruitbetaalde herverzekeringspremies. Bedrijfsmiddelen Het verloop van de bedrijfsmiddelen is als volgt:

2010

2009

Afschrijvingen Boekwaarde einde van het jaar

1.068 110 1.178 -219 959

1.307 82 1.389 -321 1.068

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

2.866 -1.907 959

2.759 -1.691 1.068

Boekwaarde begin van het jaar Investeringen

Liquide middelen De samenstelling van deze post ziet er als volgt uit:

2010 424 1.774 2.198

Kastegoeden Banktegoeden Totaal

2009 552 1.508 2.060

De kas- en banksaldi staan ter vrije beschikking van de in de consolidatie betrokken vennootschappen. Kas- en banksaldi in vreemde valuta zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende koersen, zoals vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen. Overlopende activa Hieronder zijn overlopende rente en dividend opgenomen van:

Effecten Hypotheken Leningen u/g Termijndeposito’s


2010

2009

406 4.675 2.369 87 7.537

445 4.179 1.408 79 6.111

25

Groepsvermogen Het maatschappelijk en geplaatst kapitaal bestaat uit 200.000 aandelen elk nominaal SRD 0,025 nominaal. Het verloop in de reserves kan als volgt worden weergegeven: Herwaarderingsreserve

6.635 -280 6.355

Balanswaarde begin van het jaar Bij: - resultaat ná belastingen - dividend 2010 - gerealiseerde herwaardering onroerende goederen Balanswaarde einde van het jaar

Algemene reserve

58.756 5.982 -1.800 280 63.218

Voorzieningen Het verloop in de voorzieningen is als volgt:

2010 23.680 6.280 29.960

Stand begin van het jaar Toevoeging in het jaar Stand einde van het jaar

2009 22.733 947 23.680

Onder de voorzieningen zijn naast de technische voorzieningen voortvloeiende uit het schade- en levenbedrijf ook opgenomen een voorziening voor post employment benefits en een voorziening ter egalisatie van de onderhoudskosten van de Hermitage Mall. Aan de voorziening voor technische verplichtingen van het levenbedrijf werd ten laste van het resultaat een bedrag van SRD 1.936 duizend toegevoegd terwijl de toevoeging aan de premiereserve van het schadebedrijf circa SRD 1.047 duizend bedraagt. De voorzieningen voor post employment benefits zijn ultimo 2010 actuarieel bepaald op circa SRD 17.246 duizend. De totale dotatie aan deze voorzieningen is ten laste van het resultaat onder de personeelskosten verwerkt tot een bedrag van SRD 3.297 duizend. In 2010 is afgezien van dotatie aan de onderhoudsvoorziening voor de Hermitage Mall. De tot en met 2009 gevormde voorziening zal aangewend worden voor reparatie van de dakbedekking van de fasen I en II van de Mall. Langlopende schulden

Participaties van deelgerechtigden in het FATUM Suriname Fund (FSF) Overige investeringsleningen

26

2010

2009

31.366 12.493 43.859

33.452 16.512 49.964


Het verloop in participaties van de deelnemers in het FSF is als volgt:

2010 (in duizenden SRD) Beginsaldo Aantrekking Uitbetaling Agio / (disagio) Herwaardering Eindsaldo

SRD klasse

6.727 60 -719 6.068 6.068

USD klasse

11.323 140 -783 10.680 10.680

2009

Euro klasse

15.402 2.362 -3.146 14.618 14.618

Totaal

SRD klasse

33.452 2.562 -4.648 31.366 31.366

12.828 -6.128 27 6.727 6.727

USD klasse

12.441 50 -1.169 1 11.323 11.323

Euro klasse

16.699 1.285 -3.338 4 14.650 752 15.402

Totaal

41.968 1.335 -10.635 32 32.700 752 33.452

De participaties in het FSF in de verschillende klassen zijn bepaald door de nominale inleggelden te waarderen tegen de koersen per balansdatum van 100% voor de SRD, USD en Euro participaties. Ondanks het herstel van de effectenkoersen heeft dit niet geleid tot een agio vanwege de aanwending van het batig exploitatieresultaat van circa SRD 3,1 miljoen, dat in principe de deelnemers van het FSF toekomen, tot het vormen van een buffer voor gedeeltelijke opvang van een nadelig valuta risico die in januari 2011 is opgetreden als gevolg van de devaluatie van de Surinaamse Dollar. In 2009 werd een agio van SRD 32 duizend gerealiseerd. De omrekeningskoers naar SRD voor de vreemde valuta participaties is conform het vermelde onder de grondslagen van vreemde valuta omrekening.

Overige investeringsleningen Ter medefinanciering van de uitbreiding van de Hermitage Mall zijn investeringsleningen tot het totaal bedrag van SRD 12.493 duizend tegen een rentepercentage van 8,25% per jaar afgesloten. De investeringsleningen zijn onder aftrek van de vervallen termijnen en de binnen een jaar vervallende aflossingen opgenomen. De laatste zijn onder de kortlopende schulden opgenomen.


27

Kortlopende schulden

Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden Rekening-courantschuld aan Stichting Pensioenfonds van de FATUM Schadeverzekering N.V. Overige schulden

2010

2009

16.453 12.265

12.072 11.316

885 8.035 37.638

217 14.309 37.914

Schulden aan kredietinstellingen Betreffen rekening-courantfaciliteiten alsmede kortlopende investeringskredieten waarvoor specifieke hypothecaire dekking en overige zekerheden zijn verstrekt. Te betalen schaden

Te betalen schaden Af: aandeel herverzekering Te betalen schaden eigen rekening

2010

2009

12.279 14 12.265

12.050 734 11.316

De te betalen schaden betreffen de voorziening voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden. De vaststelling is geschied hetzij post voor post, hetzij als benadering hiervan op grond van ervaringscijfers. Voorts zijn, voor zover redelijkerwijs te schatten, voorzieningen getroffen voor gevallen maar nog niet vastgestelde schaden. De te betalen schaden hebben, evenals voorgaande jaren, voornamelijk betrekking op de branches brand- en motorrijtuigenverzekering alsmede overlijdensuitkeringen. Overige schulden Hieronder zijn opgenomen:

Schulden aan financiers Schulden uit verzekeringen Overige te betalen schulden Totaal

2010

2009

2.117 1.063 4.855 8.035

7.702 318 6.289 14.309

De ‘schulden aan financiers’ bestaan uit rentevergoeding op de aangegane investeringsleningen. Onder ‘schulden uit verzekeringen’ zijn o.m. opgenomen herverzekeringspremies en schadeverzekeringen alsmede af te dragen toeslagen waarborgfonds uit hoofde van de motorrijtuigenverzekering. Onder ‘overige te betalen schulden’ zijn opgenomen de per saldo nog af te dragen omzetbelasting, vooruit ontvangen huren en waarborgsommen. Overlopende passiva

Accountantskosten Te betalen dividend Diversen

28

2010

2009

225 13 97 335

136 576 712


Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening In duizenden SRD Verdiende premies

2010

2009

Schadebedrijf Brutopremie Herverzekeringspremie Premie eigen rekening

25.674 -6.814 18.860

23.172 -4.924 18.248

Levenbedrijf Brutopremie Herverzekeringspremie Premie eigen rekening Totaal

1.931 -514 1.417 20.277

1.523 -427 1.096 19.344

Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat de premie eigen rekening van het schadebedrijf ten opzichte van 2009 is toegenomen met 3%. De premie eigen rekening van het levenbedrijf is t.o.v. 2009 toegenomen met circa 29%. De premie van motorrijtuigen- en brandverzekeringen leveren de grootste bijdrage aan de totale premiebaten. Opbrengst beleggingen De opbrengst van de beleggingen is als volgt:

Bruto opbrengst beleggingen Af: rentelasten financiering beleggingen Netto rendement

2010

2009

18.255 7.326 10.929

18.364 6.385 11.979

Het bruto rendement op de beleggingen, uitgedrukt in procenten van het gemiddeld belegd kapitaal, is afgenomen van 14,8% in 2009 naar circa 13,8% in 2010. Het netto rendement, uitgedrukt in procenten van het belegd kapitaal minus financieringsmiddelen en de voorziening voor valutarisico, beloopt over 2010 en 2009 respectievelijk 14,1% en 21,6%. Schadelast en uitkeringen De per saldo schadelast is als volgt samengesteld:

2010

2009

Levenbedrijf Schadebedrijf

92 9.640 9.732

249 8.357 8.606

Provisie en kosten

2010

2009

Acquisitiekosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

3.101 7.009 793 1.916 12.819

2.611 4.166 787 3.552 11.116


29

De acquisitiekosten uitgedrukt in procenten van de netto premiebaten zijn over de jaren 2010 en 2009 op hetzelfde niveau gebleven, namelijk 11%. De personeelskosten zijn ten opzichte van 2009 met circa 68% toegenomen enerzijds door de relatief hogere dotatie aan de voorziening voor post employment benefits en anderzijds als gevolg van de jaarlijkse aanpassing van de lonen en salarissen en de daaraan gerelateerde sociale lasten. De afname van de overige bedrijfskosten heeft voornamelijk betrekking op minderbeloop van de dotatie aan de voorziening voor dubieuze vorderingen. Andere baten en lasten Betreft de per saldo (nadelige) c.q. voordelige koersresultaten ontstaan uit afrekening van transacties tegen andere koersen dan waartegen deze waren verwerkt. N.W. Lalbiharie Directeur

30


Vennootschappelijke balans per 31 december 2010 In duizenden SRD

2010

Activa Beleggingen Onroerende goederen Deelnemingen Overige financiële beleggingen

2009

13.570 6.384 67.582

15.435 6.580 59.834 87.536

Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen Vorderingen groepsmaatschappijen Overige vorderingen

461 27.670 1.162

81.849 525 23.463 257

29.293 Overige activa Bedrijfsmiddelen Liquide middelen

866 1.684

Overlopende activa Overlopende rente Totale activa

1.005 1.560 2.550

2.565

6.446

5.389

125.825

114.048

2010

Passiva Eigen vermogen Geplaatst en gestort aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Algemene reserve

2009

5 6.355 63.218

Voorzieningen

24.245

5 6.635 58.756 69.578

65.396

25.399

21.055

Schulden Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden R/C Schuld aan pensioenfonds Overige schulden

16.453 11.814 885 1.495

Overlopende passiva Totale passiva


12.072 10.865 217 3.792 30.647

26.946

201

651

125.825

114.048

31

Vennootschappelijke winst- en verlies rekening over 2010 In duizenden SRD

2010 Bedrijfsopbrengsten Verdiende premies Opbrengst beleggingen

17.814 8.322

Bedrijfskosten Acquisitiekosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Af: doorberekend naar dochtermaatschappijen

32

18.388 9.271 26.136 9.640 16.496

Schadelast

Resultaat technische rekening Resultaat deelnemingen Andere baten en lasten Resultaat vóór belastingen Belasting lopend jaar Resultaat ná belastingen

2009

27.659 8.357 19.302

2.775 6.888 768 1.081 11.512

2.346 4.073 771 2.659 9.849

885

873 10.627 5.869 -196 514 6.187 -205 5.982


8.976 10.326 974 31 11.331 -249 11.082

Toelichting op de vennootschappelijke balans In duizenden SRD Algemeen De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde zoals hierna is vermeld. De overige grondslagen van waardering en resultaatbepaling van de vennootschappelijke jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die zijn vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

BALANSPOSTEN Onroerende goederen Het verloop is als volgt:

2010

2009

Afschrijvingen Eindsaldo boekwaarde

15.435 -1.397 14.038 -468 13.570

19.759 -3.858 15.901 -466 15.435

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Historische boekwaarde Boekwaarde herwaarderingen Eindsaldo boekwaarde

8.351 -1.097 7.254 6.316 13.570

9.748 -909 8.839 6.596 15.435

2010

2009

3.281 417 3.698 ------

2.414 867 3.281 ------

3.299 -613 2.686 ----6.384

3.192 107 3.299 -----6.580

Beginsaldo boekwaarde Investeringen -/- desinvesteringen

Deelnemingen Het verloop in de deelnemingen is als volgt:

FATUM Levensverzekering N.V. - Saldo begin van het jaar - Resultaat lopend jaar - Saldo einde van het jaar FATUM Investments N.V. - Saldo begin van het jaar - Resultaat lopend jaar - Saldo einde van het jaar Totaal


33

Overige financiële beleggingen

Hypothecaire leningen Effecten Leningen op schuldbekentenis Termijndeposito’s Totaal

2010

2009

33.212 20.788 7.726 5.856 67.582

33.028 17.142 7.391 2.273 59.834

De hypothecaire vorderingen en leningen op schuldbekentenis zijn uitgezet tegen rentepercentages variërend tussen de 17% en 20% per jaar voor SRD beleggingen en tussen de 10% en 14% per jaar voor vreemde valuta beleggingen. De termijndeposito’s in lokale valuta renderen tussen de 6,5% en 12,5% per jaar en de vreemde valuta beleggingen tegen de 2% per jaar.

Vorderingen uit directe verzekeringen

2010

2009

461

525

Betreft agentenvorderingen onder aftrek van een voorziening voor dubieusheid van circa SRD 430 duizend; (2009: SRD 900 duizend).

Overige vorderingen

2010

2009

1.162

257

De overige vorderingen hebben voornamelijk betrekking op personeelsvoorschotten en leningen aan derden alsmede herverzekeringsdebiteuren. Bedrijfsmiddelen In het verslagjaar werd voor circa SRD 52 duizend geïnvesteerd in transportmiddelen, automatiseringsapparatuur en kantoorinventaris. Transportmiddelen en automatiseringsapparatuur worden respectievelijk in 5 jaar en 3 jaar lineair afgeschreven terwijl de overige bedrijfsmiddelen in 10 jaar worden afgeschreven. De afschrijvingslast over het verslagjaar bedraagt SRD 301 duizend.

Liquide middelen

2010

2009

1.684

1.560

De hieronder opgenomen kas- en banksaldi staan ter vrije beschikking van de vennootschap. Overlopende activa Hieronder zijn de overlopende rente en het dividend van de beleggingen opgenomen.

34


Eigen vermogen

Aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Algemene reserve

2010

2009

5 6.355 63.218 69.578

5 6.635 58.756 65.396

Voor een nadere toelichting op het aandelenkapitaal, de herwaarderings- en algemene reserve wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Voorzieningen De voorzieningen zijn als volgt:

Premiereserve Post employment benefits

2010

2009

8.153 17.246 25.399

7.106 13.949 21.055

De premiereserve heeft betrekking op de onverdiende premies van het schadebedrijf van de reeds aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies. De voorzieningen voor post employment benefits zijn ultimo 2010 actuarieel bepaald op circa SRD 17.246 duizend. De totale dotatie aan deze voorzieningen is ten laste van het resultaat onder de personeelskosten verwerkt tot een bedrag van SRD 3.297 duizend.

Schulden aan kredietinstellingen

2010

2009

16.453

12.072

Als dekking voor kredietfaciliteiten bij de kredietinstellingen heeft de vennootschap hypothecaire en secundaire zekerheden verstrekt.

Te betalen schaden

2010

2009

11.814

10.865

De te betalen schaden betreffen de nog niet afgewikkelde schaden en hebben voornamelijk betrekking op de branches brand- en motorrijtuigenverzekering.


35

Overige schulden Hieronder zijn opgenomen:

Schulden uit verzekeringen Overige te betalen schulden Totaal

2010

2009

1.062 433 1.495

318 3.474 3.792

De ‘schulden uit verzekeringen’ hebben betrekking op herverzekeringspremies en schade-verrekeningen alsmede af te dragen toeslagen waarborgfonds uit hoofde van motorrijtuigenverzekeringen. Onder ‘overige te betalen schulden’ zijn onder meer opgenomen de per saldo nog af te dragen omzetbelasting alsmede de vooruit ontvangen huren en waarborgsommen. Overlopende passiva Betreft betreft de te betalen dividend en voorziening voor accountantskosten.

36


Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening In duizenden SRD Verdiende premies De mutaties in de premiebaten over 2010, met vergelijkende cijfers over 2009, zijn als volgt weer te geven:

Bruto premie-inkomen Herverzekering Premie eigen rekening Mutatie premiereserve Verdiende premies

2010

2009

25.674 -6.814 18.860 -1.046 17.814

23.172 -4.924 18.248 140 18.388

Uit dit bovenstaand overzicht blijkt dat de verdiende premies t.o.v. 2009 met 3% zijn gedaald. Opbrengst beleggingen De beleggingsopbrengsten alsmede de gemiddelde rendementspercentages zijn als volgt:

2010 SRD

2009

%

Rente hypothecaire- en persoonlijke leningen Dividend- en rente opbrengsten effecten Rente leningen op schuldbekentenis Rente deposito’s en spaargelden

3.379 4.954 1.141 437 1.578

10,2 26,1 12,4 7,5 10,5

Verhuuropbrengsten na aftrek van exploitatiekosten Boekwinst verkoop onroerende goederen

186 -357 -171 -------9.740 1.418 8.322

2,5 -24,8

Af: betaalde bankrente Netto opbrengst

13,3

SRD 4.670 4.004 779 112 891 416 723 1.139 -------10.704 1.433 9.271

% 14,2 25,8 10,3 0,3 10,2 6,2 14,4 15,9

Netto Schadelast De netto schadelast is als volgt samengesteld: Bruto schade Herverzekeringsuitkeringen Netto schade Mutatie technische verplichtingen Schadelast


2010

2009

9.355 -611 8.744 896 9.640

6.773 -779 5.994 2.363 8.357

37

De toename van de schadelast ten opzichte van 2009 met circa 15% heeft voornamelijk betrekking op de branche auto. Overige bedrijfskosten De overige bedrijfskosten zijn als volgt samengesteld:

Acquisitiekosten Personeelskosten Afschrijvingen Diensten van derden Huisvestingskosten Kantoorkosten Productiekosten Overige algemene kosten Af: doorbelast aan groepsmaatschappijen Netto

2010

2009

2.775 6.888 768 365 305 324 941 -854 11.512 885 10.627

2.346 4.073 771 411 282 330 912 724 9.849 873 8.976

2010

2009

417 -613 -196

867 107 974

Resultaat deelnemingen

FATUM Levensverzekering N.V. FATUM Investments N.V.

38


Overige gegevens Aan: De Raad van Commissarissen, de Directie en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van FATUM Schadeverzekering N.V.

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 15 tot en met 38 opgenomen jaarrekening 2010 van FATUM Schadeverzekering N.V., te Paramaribo gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2010, de geconsolideerde winst- en verliesrekening en het geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2010 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De vennootschappelijke jaarrekening bestaat uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2010, de vennootschappelijke winst en verliesrekening over 2010 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, die het vermogen en het resultaat getrouw dienen weer te geven, in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.


39

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het geconsolideerd en vennootschappelijk vermogen van FATUM Schadeverzekering N.V. per 31 december 2010 en van het geconsolideerd en vennootschappelijk resultaat en de kasstromen over 2010 in overeenstemming met de algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Paramaribo, 31 mei 2011 BDO Assurance N.V. Namens deze L. Bhawanie AA Drs. R. Abrahams RA Manager Partner

40


Summary of the annual report 2010

FATUM Schadeverzekering N.V. FATUM Levensverzekering N.V. FATUM Investments N.V.


41

Vision, Mission and Profile

Vision

FATUM is the most service-oriented financial services provider for every resident of Suriname.

Mission

FATUM offers security to private individuals and businesses. By transferring the financial consequences of everyday risks to us, our customers are able to pursue their lives in terms of business, home, work and personal development with greater peace of mind. We undertake our activities in a spirit of entrepreneurship, integrity and teamwork, while always taking account of the local communities in which we are active.

Profile

FATUM is a dynamic financial services provider that offers a wide range of insurance and investment products to the Suriname market. Customer-entrusted funds are primarily invested in the local economy. As the oldest insurance company in Suriname, we are a stable factor and a trusted financial partner. Drawing on the enthusiastic efforts of our expert employees and intermediaries, we aim to distinguish ourselves by the excellent quality of our service.

Our actions are guided by three core values: Entrepreneurship

Identifying opportunities or potential risks at an early stage and responding effectively.

Integrity

Adhering to generally accepted social and ethical standards. FATUM endorses the ten ‘Global Compact Principles’

Teamwork

Benefiting from each other’s knowledge and that of partners to achieve a solid result for the customer.

More than 129 years your reliable financial partner Whatever happens...

42


Key data 2010 - 2006 Amounts in thousands of SRD2 , except for the per share data

Balance sheet

2010

2009

2008

2007

2006

Total assets Investments

181,370 168,386

177,666 167,398

169,173 158,081

150,708 140,516

123,129 111,480

Insurance and other provisions Shareholders’ equity

29,960 69,578

23,680 65,396

22,733 57,715

8,450 60,444

8,754 51,405

25,674 1,931 10,929 38,534

23,172 1,523 11,979 36,674

21,748 1,522 6,273 29,543

18,310 1,324 10,207 29,841

16,631 1,140 10,230 28,001

7,328 2,982 9,732 12,819 32,861

5,351 241 8,606 11,116 25,314

3,507 1,595 7,907 8,755 21,764

3,227 35 9,127 8,037 20,426

6,452 89 5,041 8,225 19,807

5,673 514 6,187 (205) 5,982 4,182 1,800

11,360 31 11,391 (309) 11,082 10,182 900

7,779 (362) 7,417 (248) 7,169 6,669 500

9,415 32 9,447 (108) 9,339 9,039 300

8,194 (7) 8,187 (78) 8,109 7,909 200

29,91 9,00 347,89

55,41 4,50 326,98

35,85 2,50 288,58

46,70 1,50 302,22

40,55 1,00 257,03

Income statement Income General premium income Life premium income Investment income Operating expenses Reinsurance premiums Addition to premium reserve Net claims paid Commissions and expenses Profit and profit appropriation Underwriting result Other income/expenses Profit before taxes Taxes Distributable net profit - Retained profit - Dividend Data per share of SRD 0.025 nominal value Net profit Dividend Shareholders’ equity

SRD2 = Suriname Dollar Jaarverslag 2010 / Annual Report 2010

43

Report of the Supervisory Board

To the General Meeting of Shareholders of FATUM Schadeverzekering N.V. Pursuant to the provisions in article 29.4 of the Articles of Association, we are priviled to report as follows in respect of the financial statements of FATUM Schadeverzekering N.V. The statutory balance sheet as at 31 December 2010 and the income statement for the 2010 financial year as well as the accompanying notes have been audited at our request in conformity with the provisions in the Articles of Association of FATUM Schadeverzekering N.V., and we recommend that you adopt these financial statements as presented to you by the Management Board together with the auditor’s report of BDO Assurance N.V. The adoption of the financial statements serves to ratify the actions of the Management Board and the Supervisory Board. We have agreed with the proposal of the Management Board to add SRD 4,182,000 from the profit stated in the financial statements to the reserves and to pay out the remainder of SRD 1,800,000 in the form of a cash dividend. According to the schedule of retirement drawn up by the Supervisory Board in accordance with article 20 of the Articles of Association of FATUM Schadeverzekering N.V., Prof. Dr. R. Lai A Fat is due to retire. We propose that you reappoint this resigning member of the Supervisory Board who has made himself available for reappointment. We thank the Management Board for the manner in which they represented the company’s interests in the past financial year. Furthermore, we thank our employees as well as the intermediaries for their contribution in the past financial year. Paramaribo, June 2011 Supervisory Board: Ch. A. Calor - chairman A. R. Baarh M. Goede R. Lai A Fat

44


Report of the Management Board The international economy revived in the year under review, mainly driven by the vigorous economic activity in the emerging markets (China, India and Brazil). Whilst Europe and the United States of America struggled, the emerging markets continued to steer their own economic course with success. For Suriname, the main event in the year 2010 was the elections. The electorate voted on 25 May 2010, and a new government took office on 13 August 2010. The new government announced a package of measures, including social housing, job creation and new infrastructure projects. These measures will be carried out in 2011. Average inflation was 10% at year-end 2010, mainly fuelled by government spending and higher food prices. The Surinamese currency depreciated in the parallel market in 2010. According to the International Monetary Fund (IMF), the currency’s weakness reflects the uncertainties surrounding the elections and the increased spending, including higher public sector salaries. Despite the strong economic growth, the budget deficit rose from 3% of Gross National Product (GNP) in 2009 to 3.5% in 2010. In its latest evaluation of the Suriname economy, the IMF forecasts that inflation, which was only 1.3% at year-end 2009, may soar to 16%, due to the devaluation of the Suriname Dollar, combined with higher fuel prices, tax-increasing measures and high food prices in the world market. The agricultural sector saw an increase in the exportation of rice and bananas in 2010. The Ministry of Agriculture, Animal Husbandry and Fisheries has announced that the government is preparing numerous measures to support production increases, particularly in the rice sector. One of the measures concerns regular maintenance of the wet and dry infrastructure. The production of bauxite and alumina decreased in the year under review. The bauxite extraction activities in East Suriname are intended to help reinforce this sector’s role in the Suriname economy. This, however, is conditional on an accelerating global economy and rising alumina prices in the world markets. The income from the gold sector (large- and small-scale extraction) reached a peak of USD 1 billion, with smallscale gold extraction making the biggest contribution to the total export value. At the same time, however, the contribution of small-scale gold extraction to the treasury is marginal. The current government is trying to regulate the gold sector in order to remedy this situation. The year 2010 was an important year for the oil sector: Staatsolie Maatschappij Suriname succeeded in securing funding for its 2008-2013 investment programme. A bond issue raised over USD 55 million in the local capital market, while over one quarter of a billion US dollars was obtained for this investment programme in the international capital market.


45

The insurance sector Introduction of General Health Insurance (AZV) The introduction of General Health Insurance (AZV) failed to materialise in the year under review. The development of a sector plan and the introduction of the AZV are key policy priorities for the Ministry of Health in 2011. The current government has still to decide on the structure of the AZV and on the manner in which the State’s financial contribution will be collected from businesses and citizens. A special AZV Act is required for this operation. Road Safety The measures taken by the Minister of Justice and Police have so far failed to curb road crime. In 2010, there were 87 road fatalities in total, which is slightly lower than in 2009. In 2010, consultation took place between various parties including the Ministry of Justice and Police, the SURVAM, ABS, VSB and the Ministry of Public Works and Transport. The aim was to discuss the extent to which responsibility for responding to accidents involving minor damage can be transferred to a special authority. This implies that in future a special police-trained team, instead of the police itself, will assist in recording the damage and filling the paperwork for such accidents. The SURVAM reacted to the discussion paper with some critical comments, which require further explanation and/or elaboration. The SURVAM by no means opposes this idea, but stresses that all interested and involved parties must discuss and agree on its practical implementation. The project leaders have been advised to set up a broad-based committee and to ensure that all required legislation will be in place.

The FATUM Group ISO Certification On 29 April 2010, FATUM Schadeverzekering N.V and FATUM Levensverzekering N.V. obtained the ISO 9001:2008 Certificate for Quality Management. In March 2009, we registered our company for the 2009/2010 Quality Project for the creation, implementation and certification of a quality management system according to international ISO standards. This project was initiated by the Ministry of Planning and Development Cooperation to strengthen the operational capability of the public and private sectors. We successfully implemented the quality system within the set 12-month term and are now certified by SGS Nederland B.V. Systems & Services Certification. Certification is important as it implies and demonstrates that our operations meet international quality standards. The implementation of a quality management system is a strategic decision and, above all, an important instrument to effectively improve customer satisfaction and thus retain and acquire customers. Quality management systems also involve internal changes and are vital to the proper functioning of the organisation, but can only play this crucial role if visibly endorsed and supported by everyone within the organisation. The certification on 29 April 2010 marks a milestone for FATUM. Motor insurance In the general insurance sector, the result of the automotive segment deteriorated compared to last year. However, the adjustment of the offered cover, which resulted in a slight increase in premium income, was cancelled out by a more than proportionate rise in the cost of claims. Despite the growing number of claims, car insurance premiums have not been raised for years. We are seeking to raise awareness among policy holders that the prevention and limitation of damage – and hence claims – is not only a matter for the insurer, but also for the customers themselves. The Road Victims Association blames the high number of collisions on the poor road safety awareness among road users. The police confirms that road users’ behaviour lies at the heart of the road safety problem. There are plans to intensify the education and information efforts. Police visibility can also play an important role in accident prevention.

46


aanrijdingen die er plaatsvinden. In 2010 zijn er in totaal 87 mensen overleden als gevolg van een verkeersongeval. Ook de politie geeft aan dat de verkeersproblematiek te wijten is aan het gedrag van de deelnemers. Er zijn plannen om de voorlichting van de politie weer te intensiveren. De zichtbaarheid van de politie is ook van belang voor de preventie.

Branche Brand

Het afgelopen boekjaar is de branche brand gevrijwaard van grote brandschaden. Wij ondernemen steeds actie om voor onze brandportefeuille, voornamelijk het commerci‘ le Fire insurance deel, een doorlopend screeningsproces in te zetten. De screening vindt onder andere plaats door The fire insurance sector was spared major fires in the past financial year. We carry out a continuous screenintern de dossiers te screenen en vervolgens te completeren met risico-informatie (door ing process of the fire insurance portfolio, particularly the commercial component. Files are screened and supuitgebreide herinspecties). Met een externe riskmanager, hebben wij een lopend arrangement om plemented with the most recent risk information obtained from extensive re-inspections. We have an ongoing onze risico’s te inspecteren en uitgebreid advies inclusief aanbevelingen ter verbetering uit te arrangement with an external risk manager who inspects our risks and provides us with detailed advice, includbrengen. De medewerkers van de buitendienst (inspecteurs) en de binnendienst (acceptanten) ing recommendations for improvements. The field staff (inspectors) and office staff (acceptors) both received medewerkers hebben in 2010 een theoretische en praktische opleiding gekregen. Hierdoor zijn de theoretical practicalentraining in 2010. risk inspection andIn acceptance now updated criteria vanand inspectie acceptatie van The risico’s verduidelijkt. mei 2011criteria zal er are wederom een for the staff involved. A further training course will be given in May 2011. training worden verzorgd. The number of fires is still showing an upward trend. Our efforts are aimed at keeping the portfolio as transparent as possible and at continuing to monitor which insured risks require recommendations for improvement.

Beleggen en beleggingsopbrengsten

Het herstel van beurzen, income dat in 2009 was ingezet heeft zich ook in 2010 voortgezet en een Investments and de investment positief rendement opgeleverd. hetinopleveren verhurenin van deleading laatstetounits van returns. de The stock market recovery, which Met started 2009, wasensustained 2010, positive The final uitbreiding van de Hermitage Mall in maart 2010 is gestart met het genereren van inkomsten uit units of the expanded Hermitage Mall were completed and rented out in March 2010, so that this property now dit investeringsproduct. De aangrenzende TBL Multiplex bioscoop, die eveneens in oktober 2010 generates revenues. The adjacent TBL Multiplex cinema, which also started operations in 2010, will benefit from is gestart met haar activiteiten, zal met de oplevering van de uitbreiding van de Hermitage Mall the growing demand for shopping opportunities in combination with leisure and recreational activities following verder inspelen op de toenemende behoefte aan shopping mogelijkheden in combinatie met the completion of the expansion of the Hermitage Mall. ontspanning en recreatie. Balance sheet total 2006-2010

in thousand of SRD 200,000

150,708

169,173

181,370

177,666

123,129

150,000 100,000 50,000

-0 2006

2007

2008

2009

2010

The above graph shows the progress of the balance sheet total over the period 2006-2010. A significant increase can be seen from 2006. This is due to the launch of the first-ever investment product of FATUM Investments N.V, 10 Mall and the the FATUM Suriname Fund, and the resulting investments including the expansion of the Hermitage other investment properties mentioned above. in thousand of SRD

Premium income Premie-inkomen

Investment income Beleggingsopbrengsten

30,000

27,605 23,270

25,000 20,000

24,695

19,634

17,771

15,000

10,230

11,979

10,207

10,000

10,930

6,237

5,000 2006

2007

2008

2009

2010

The above graph tracks the movement of premium income and investment income over the 2006-2010 period. Investment income for the 2010 financial year already takes account of the EUR/USD exchange rate adjustments implemented in January 2011 by means of a provision.


47

In bovenstaande grafiek wordt het verloop van het premie-inkomen en de bele over de periode 2006-2010 weergegeven. Het premie-inkomen vertoont vana beleggingsopbrengsten over het boekjaar 2010 is met de koersaanpassingen valuta (EUR/USD) die op 20 januari 2011 zijn doorgevoerd rekening gehoude gevolgen van de devaluatie. Verdeling van de omzet

Breakdown of turnover Of the turnover for 2010, 72% (2009: 67%) consists of premium income and 28% (2009: 33%) of investment income.

28%

2010 72%

Premium income Investment income

Life insurance A good result was achieved in 2010 and active efforts were undertaken to bring about a strategic international alliance aimed at widening the product range and delivering a better service to the Suriname market. The Van partner de omzetwill overbe2010 bestaat 72% (2009: 67%) uit premie-inkomen en 28% discussions were useful and the cooperation with a foreign confirmed in 2011. This sector remains beleggingsopbrengsten complex, so that continuous training for both our office and field staff remains as essential as ever. Het Levenbedrijf

Intermediaries In 2010 is er een goed resultaat geboekt en is er actief gewerkt aan het tot stan A significant part of every insurance company’s new business is realised by intermediaries. an indispeninternationale strategische samenwerkingThey om play te komen tot een ruimer prod bediening van de for Surinaamse markt. De besprekingen sable role in the service process. In December 2010, a betere training programme all active intermediaries waszijn set zinvol gew up, with a specific focus on promoting lifelong learning, increasing knowledge and improving sales techniques. Our customers are entitled to a good service and we can only offer this through professional intermediaries and employees. Corporate Social Responsibility In 2010, we continued our traditional support for charitable institutions. Funding was also provided to sports, arts and cultural activities. FATUM is one of the main sponsors of the Bigi Broki Waka (Walk Across the Bridge over the Suriname River), which is organised annually in January. Each year we endeavour to support the investments in social activities all over the country and to make a contribution to the development of Suriname. Nickerie branch The general situation in our rice district suggests that the future looks rosy. The Rice Authority, which was recently set up by the President, and the promises made to the rice sector have given the people of Nickerie hope that good and better times lie ahead. In 2010, roughly the same amount of land, namely 52,000 hectares, was sown as in 2009. A further slight increase is foreseen for 2011. If everything goes according to plan, Nickerie’s new port will be completed by the end of 2011. This will give a fresh impulse to all economic activities in the district. The estuary and fairway are being dredged deeper so that large ships can once again sail into the Nickerie River. Guyanese traders can then have their merchandise unloaded at Nickerie for further transportation via South Drain to Guyana. This will be cheaper and faster for them than importing their goods through Georgetown. Staatsolie has ambitious plans for the future of Wageningen. Sugar cane is already being planted for the production of ethanol. The farmers in Wageningen have sown every inch of agricultural land allotted to them. Staatsolie’s activities can help Wageningen to climb out of the trough. These developments offer good prospects for economic growth in the district. The Nickerie branch’s business grew by about 8%, which required the hiring of two more staff members to strengthen the team. Organisation and employees People are crucial to realise our corporate objectives. The optimal development of employees is of strategic importance at all levels. Development is a continuous process where employees engage in the ongoing improvement of their knowledge and competences so that they can perform their duties efficiently and help the organisation achieve its objec-

48


tives. To this end, a great deal of attention is given to the offering of targeted training. In the year under review, various internal and external courses were attended by our employees. In addition, we also sought to strengthen our customer focus and increase customer satisfaction. ISO certification means that the organisation must make continuous improvements resulting in positive changes. Anniversaries In the year under review, we celebrated four anniversaries, namely Ms S. Kromowidjojo with 12 ½ years of service, Mr E. Samiran with 25 years of service, Ms N. Jagroep with 30 years of service and Ms I. Sanches with 35 years of service. We are grateful to them all for their many years of loyal service. Employee of the year and the most promising employee of the year Mr K. Martosatiman was voted employee of the year, while Ms A. Sital was voted most promising employee of the year. We congratulate them both with this outstanding achievement. Result Consolidated gross premium income increased from SRD 24.7 million in 2009 to SRD 27.6 million in 2010. Earned premiums decreased from SRD 19.1 million to SRD 17.3 million. The gross income also includes investment income from the activities of the FATUM Suriname Fund, i.e. the rental income from the Hermitage Mall, dividends and mortgage interest. Interest paid to investors in the FATUM Suriname Fund is shown above as interest expense of funding investments. The revaluation of foreign currency assets at the exchange rates unified in January 2011 led to a negative exchange rate difference. A provision was made for this negative difference and charged to the investment income. The breakdown of net investment income was as follows: in thousand of SRD

2010 SRD 18,255 7,326 10,929

Gross investment income Less: interest expense of funding investments Net investment income

2009

% 13.8 6.4 20.3

SRD 18,364 6,385 11,979

% 14.8 9.3 21.6

After deduction of the reinsurance share and outstanding claims (the movement in the technical provision), the company’s share of the cost of claims increased by approximately 15% compared to 2009. Operating expenses increased across the board by 15% relative to 2009. The pre-tax profit decreased from SRD 11 million in 2009 to SRD 6 million in 2009. in thousand of SRD

11,082

12,000 10,000 8,000

Net Profit Nettowinst

8,109

9,339 7,169

5,982

6,000 4,000 2,000 2006

2007

2008

2009

2010

The net profit for the 2010 financial year decreased by 46% relative to 2009, due to the creation of a provision for currency risks and employee benefits and an increase in the cost of claims, particularly in the Motor Insurance De nettowinst over het boekjaar 2010 vertoont ten opzichte van 2009 een daling van 46%; dit is segment. het gevolg van het treffen van voorzieningen voor valutarisico’s, post employement benefits en een toename in de schadelasten met name in de Branche Auto.

Vooruitzichten

Jaarverslag 2010 / Annual Report 2010 De ontwikkelingen in het Midden-Oosten hebben reeds in het eerste kwartaal van 2011

49

Outlook The developments in the Middle East drove up oil prices in the first quarter of 2011. The higher price increases will lead to local inflation and put the consumer’s purchasing power under pressure. For insurers, this means that extra efforts will be required, particularly in the field of premium collection. In 2011, some structural adjustments that were already being studied in 2010 will be implemented. These adjustments are aimed at improving the organisation’s commercial and technical capabilities. Amongst other things, measures are being taken to regulate the intermediaries channel. This process was already started in 2010 and further efforts will be undertaken in 2011 to improve the competence of this extremely important group. FATUM is already looking forward to celebrating its 130th anniversary in 2012. The preparations to mark this joyous occasion in festive style will get under way in 2011. Our thanks We extend our special thanks to the staff, including our intermediaries, for their hard work and loyalty in the past financial year. N.W. Lalbiharie Director

50


Consolidated Balance Sheet as at December 31, 2010 (after profit appropriation) In thousands of SRD

2010

Assets Financial assets Real estate Investments

2009

59,645 108,741

67,695 99,703 168,386

Current assets Accounts receivable Cash

10,786 2,198

167,398 8,208 2,060

12,984 181,370

Total assets Liabilities Shareholders’ equity Insurance and other provisions Current liabilities

10,268 177,666

69,578 29,960

65,396 23,680

81,832

88,590 181,370

Total liabilities

177,666

Consolidated Profit and Loss Account for 2010 In thousands of SRD

2010 Revenues Gross premium income Return on investments Total revenues

27,605 10,929

Expenses Reinsurance premiums Claims incurred Increase insurance provisions Commissions and expenses Other income Total expenses

7,328 9,732 2,982 12,819 514

2009 24,695 11,979 38,534

Operating profit before taxes Taxes Operating profit after taxes


36,674

5,351 8,606 241 11,116 -31 33,375

25,283

6,187 -205 5,982

11,391 -309 11,082

51

Redactie / editors: Fatum Schadeverzekering N.V. Grafische vormgeving / Graphical design Mirella Klas (www.studiopositivevibez.com) CTP & Druk / CTp & printing: N.V. Drukkerij Leo Victor

52


begrijpt mensen Wat er ook gebeurt

Recommend Documents