begin november

nummer 4 • jaargang 31 • 2009

De Water-Lander

t w e e - m a a n d e l i j k s i n f o r m at i e - b u l l e t i n v a n v. t. v. w at e r - l a n d

Kijk ook eens op www.vtv-waterland.tk

MEDEDELINGEN bevat het grote tevredenheidsonderzoek afsluiting water i.v.m. vervanging rioolgemaal eind oktober/begin november

1

A.D.S.S. Anne Drenth Sound Service

Totale

geluidsverzorging voor al uw evenementen

Geluid

en licht op het hoogste niveau

Wij werken met sets van EV • Deltamax • Kling&Freitag Dynacord en d&b audiotechnik

Heimansweg 35 1031 TZ Amsterdam Tel. 020-63 41 753 Fax. 020-33 41 500 Mob. 0621-28 67 85 2

d&b audiotechnik

®

Va n o n ze Vo o r z i t t e r Het tuinseizoen loopt alweer bijna op zijn eind. Nog een paar weekjes en we gaan de tuin weer winterklaar maken. Als we een tussenbalans opmaken van wat dit seizoen ons al gebracht heeft, kunt we constateren, dat er een hoop positieve ontwikkelingen zijn. Mogelijk heeft U al gezien dat er hard gewerkt wordt aan de 1-meter paden. Twee ploegen vakkundige vrijwilligers zijn op maandag- en vrijdagmorgen bezig met het herstel van deze paden. Hiervoor gebruiken zij een nieuwe machine en wals, mooie aanwinsten voor de vereniging. Deze machine kan ook gebruikt worden om het onkruid te verwijderen van de paden, zodat er minder met andere middelen gewerkt hoeft te worden. Ook hebben zich weer nieuwe mensen aangemeld voor bestuurswerkzaamheden en commissiewerkzaamheden. Het bestuur is uitgebreid met Frans Hilgevoord en Barbara Koerse. En ook de technische commissie is weer enigszins op sterkte. De tuincommissie draait volop en is goed bezig. De geheel vernieuwde recreatiecommissie heeft het op dit moment heel erg druk met het zomerprogramma en kan nu al de complimenten opsteken voor hun werkzaamheden. De inkoopcommissie doet het al jaren goed, ondanks de economische crisis. Op de EHBO’ers kunnen we ook nog steeds rekenen. Alleen het draaien van bardiensten in ons verenigingsgebouw blijft nog steeds een probleem. Ondanks oproepen van de buffetcommissie zijn er nog steeds te weinig mensen voor de bar. We hebben een mooi verenigingsgebouw en we zijn het er allemaal over eens dat we zoveel mogelijk open willen zijn, ook buiten de zomervakantie. Dit is alleen 3

Inhoudsopgave

4

Van onze Voorzitter

3

Van de Bond van Volkstuinders

6

Van het Bestuur

9

In Memoriam

10

Mooi is ons Water-Land

10

Van de Recreatiecommissie 

14

Van het Bestuur

12

Het Vlinderveld

13

Plagiaat?

14

Yoga op Water-Land

16

Uit de Archieven

17

Het grote Tevredenheidsonderzoek

20

Wie-is-Wie op Water-Land

31

De Moppentrommel

32

Kleurplaat

33

Testjes en Proefjes

35

Tuinkalender Augustus en September

39

De Boekbespreking

47

De Kemphaan

49

Vlinders op Water-Land

50

Een Duizendknoop?

52

Adres Wijzigen?

55

Wat is Waar

57

Colofon

60

Va n d e Vo ao n ro zn i tztee rV o( vo er rz vi totl eg r) mogelijk, wanneer we hier allemaal onze schouders onder zetten. We kunnen veel willen en ook realiseren, maar we moeten het wel zelf doen. Wanneer je tijd hebt om een biertje te drinken, dan heb je misschien ook wel de tijd om een biertje te tappen. Al met al mogen we trots zijn op onze vereniging en ons tuinpark dat er weer geweldig bij ligt. Jammer, dat sommige mensen zo negatief zijn. Deze mensen zouden eens wat vaker een tuinvereniging in Amsterdam moeten bezoeken. Zij zullen zich dan realiseren dat we met zijn allen een geweldig mooie plek hebben in de Waterlandse bossen en alles in het werk moeten stellen om deze plek te behouden. Laten we verdraagzaam zijn naar elkaar toe en elkaar geen overlast bezorgen. Weet dat wanneer U niet meer hoeft te werken, uw buurman dat wellicht nog wel moet en afhankelijk is van het weekend om te tuinieren en te recreëren. Natuurlijk bent U geen mopperaar, maar een positief kritische tuinder met mogelijk leuke ideeën, waar wij als vereniging profijt van kunnen hebben. Daarom vindt U in dit infobulletin een tevredenheidsonderzoek. Wij als bestuur willen graag weten waar U tevreden en ontevreden over bent. Hoe U dingen anders zou willen zien en misschien nog wel het belangrijkste, welke rol U daar zelf in wilt en kunt spelen. Ik hoop, dat U allemaal reageert, zodat wij de vereniging met uw wensen de goede kant op kunnen blijven sturen. Namens het Bestuur, Tonny van Geyten, voorzitter

5

Va n d e B o n d v a n Vo l ks t u i n d e rs Hoe komt u aan een volkstuin?

De meeste volkstuinparken hebben een wachtlijst, maar dat betekent niet dat u altijd vele jaren geduld moet hebben voordat u in aanmerking komt voor zo´n schitterend stukje natuur in of vlakbij Amsterdam. Veel mensen laten zich inschrijven voor een tuin op termijn. Als u 18 jaar of ouder bent en een vaste woon- of verblijfplaats in Nederland heeft, kunt u op één of meer wachtlijsten worden geplaatst. Dus voordat U een tuin kunt huren, moet U wel eerst ingeschreven staan als aspirant van de Bond van Volkstuinders, middels een formulier, dat vanaf 1 oktober 2009 op onze website beschikbaar is.

Wanneer U ingeschreven bent als aspirant van de Bond van Volkstuinders, ontvangt U een kaart, waarmee U zich persoonlijk kunt aanmelden voor de wachtlijst. Dat kan uitsluitend op een (periodieke) bijeenkomst van het bestuur, bestuurszitting genaamd. De data waarop deze zittingen worden gehouden kunt u vinden bij de desbetreffende tuinparken. Overigens staat deze informatie ook vaak op het mededelingenbord, dat meestal bij de ingang van het park hangt. Als aspirant bent u jaarlijks een contributie verschuldigd van € 32,50 (prijspeil 2009). U ontvangt dan elk kwartaal ons tijdschrift De Vroegop en van de landelijke volkstuinorganisatie, het AVVN, De Tuinliefhebber. 6

7

Va n d e B o n d v a n Vo l ks t u i n d e rs Als aspirant heeft u het recht in te schrijven op de tuinen die te huur staan op het tuinpark/de tuinparken waar u op de wachtlijst staat. De tuinbeplanting, het huisje en eventueel schuur en broeikas die er op staan neemt u via het bestuur over van de vorige eigenaar. De toewijzing van tuinen geschiedt in principe volgens rangnummer. Dit houdt in dat degene die het langst staat ingeschreven, de eerste rechten heeft als er een tuin wordt aangeboden. Nadere informatie hieromtrent kunt u krijgen bij de besturen van het (de) desbetreffende tuinpark(en). Bond van Volkstuinders www.bondvanvolkstuinders.nl

HE TN R

JA A

IEU

GA NG 17

NR

WS BL OK

63

TO BE R

AD

20

07

VO

OR

WW

W

VO

.BO ND VA N

LK

VO LK

STU

ST U

IND

IND ER

S

ER

.NL

Au op teur Tui 2e d s toa n in ru ste n de k Bra nd Am ing Afs sterd Ke cheid ams nn e s

Tui n

8

w r Vo o ism ece et Uit rtga akin ptie houd sla ng g: j vo en g b Ve on orz ers b e Pa i on ran ge ssi dsa de Ma tter N zoek e kti rpla rok ut en t van vit u kan en eit n Ca en Gen inpar en rol en oe ke ine v olk gen n Ze stu eva in? t

S

ISS

N: 187 3

40

9X

ATCO Uw adres voor: (vrijblijvende prijsopgave)

Dakwerken bv - - - -

stalen dakpannen bitumineuze daken shingle daken dakpannen

Alles onder 10 jaar garantie Struisgrasstraat 7 - 1032 LE Amsterdam. Tel: 020-6335493 (na 18.00 uur) - Mobiel: 06-21260073 Fax: 020-6335493 e-mail: [email protected]

Van het Bestuur VERVANGING RIOOLGEMAAL De gemeente Almere zal eind oktober of begin november 2009 onderhoudswerkzaamheden gaan verrichten aan het rioolgemaal. Dit rioolgemaal zal vervangen voor een nieuwe verbeterde versie. Staat het oude rioolgemaal nog bij de Bivak, het nieuwe zal geplaatst worden aan de andere zijde van het pad, bij de EHBO. Voor ons hebben deze werkzaamheden de consequentie, dat er in deze periode geen gebruikt gemaakt kan worden van het riool. Het water zal afgesloten worden, maar U wordt verzocht ook geen gebruik te maken van het toilet met emmertjes water. Het Bestuur 9

In Memoria m IN MEMORIAM ANS VLIETMAN Op 2 augustus 2009 is Ans Vlietman op 70-jarige leeftijd overleden. Ans was een tuinder van het eerste uur. Samen met haar man Frans, heeft zij ons tuinpark zien veranderen van een rietveld in een prachtige natuurpark. Ans en ook Frans hebben heel wat energie in onze vereniging gestoken en ook hun kinderen zijn hier opgegroeid. In Ans verliezen wij een zeer gewaardeerde vrouw en een geliefd lid van onze vereniging. Wij wensen Frans, de kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden heel veel sterkte. Het Bestuur

Mooi is ons Water-La nd Maar wist U, dat ons Water-Land opgebouwd is, enkel en alleen door de werkplicht en heel veel vrijwilligers. Wanneer je die mensen allemaal bezig ziet en deze mensen ook bezig zijn wanneer wij het niet zien, dan zou je denken, dat dit betaalde krachten zijn. Deze mensen doen zoveel en alles vrijwillig. Heel langzaam komen nu jongere mensen bij de oudere vrijwilligers. Ik dacht echt, dat wij in slaap zouden vallen, met alle gevolgen van dien. Maar er moeten nog meer jongere mensen bij. Een commissie is helemaal verjongd en zij laten ook echt zien, dat het bruist. Ze organiseren heel veel voor jong en oud. Zij staan achter de bar of staan te bakken in ons clubhuis, wanneer daar geen mensen voor zijn. Zij zijn dag en nacht bezig om het iedereen zoveel mogelijk naar de zin te maken. Petje af, zeg maar gerust PET af voor deze jongelui van de recreatiecommissie. Voor mij zijn zij een professioneel animatieteam. Bravo, ga zo door! Marjan Voorsluijs Tuin 114 10

Vasco profiel

Uw dealer voor het leveren of het monteren van stalen dakpanplaten

Bent u zelf handig? Er wordt kosteloos een vrijblijvende offerte gegeven Wij leveren het af voor de deur van uw tuinhuisje

De voordelen van dakplanplaten: -

minimale belasting milieubewuste constructie dak over dak montage zes verschillende kleuren veel hulpstukken en accessoires

Bel voor een vrijblijvende offerte: 020 - 6322207 06 - 53225054

Vasco Profiel: dé dealer van Finish Profiles in Amsterdam en omstreken Postbus 36282 1020 MG Amsterdam

11

Van het Bestuur Samenstelling bestuur: Wie maken er nu deel uit van het bestuur van onze vereniging, welke functie heeft ieder bestuurslid en wie is waar verantwoordelijk voor? Voorzitter: Tonny van Geijten Vice-voorzitter: Peter Dekker Secretaris: Peter Dekker 2e secretaris: Lydia de Vries Penningmeester: Henk de Goede 2e penningmeester: Ruud de Kaste Verzekeringen: Lydia de Vries Veiligheidsadviseur: Frans Hilgevoord Bestuurslid: Joop de Korte Sjef de Blok Barbara Koerse Gedelegeerde naar: Communicatiecommissie: Tonny van Geijten Inkoopcommissie: Henk de Goede EHBO commissie: Henk de Goede Technische commissie: Ruud de Kaste Tuincommissie: Sjef de Block Buffetcommissie: Joop de Korte Recreatiecommissie: Joop de Korte Het Bestuur

12

Het Vlinderveld De oplettende Waterlander heeft waarschijnlijk gezien dat het vlinderveld een grote verandering heeft ondergaan. Het veld, dat eerst verdeeld was in ‘eilandjes’, is nu grotendeels plat gemaaid. Dit is niet zonder reden gedaan. Er kwam o.a. steeds meer riet op en daar was niet meer tegenop te werken. En….werk is er genoeg in het vlinderveld. Daarom is toen besloten om het voorste veld als vlinderveld in te richten, met meer bloemen en minder hoge grassen. Er zouden nu al veel meer bloemen moeten groeien, maar helaas staan een hoop bloemsoorten op het menu van de herten. We zijn nu aan het uitproberen welke bloemen ze wel en welke ze niet lusten. De bedoeling is om zo veel mogelijk vlinderlokkende bloemen in het vlinderveld te laten groeien. Want uiteindelijk willen we een tuin vol vlinders, maar ook een tuin waar u van kunt genieten als u daar een kijkje neemt. Het vlinderveld met het platgemaaide veld achter het bloemenveld is een ruimtelijk stukje geworden. Een plekje waar je de rust en stilte kunt ervaren. Laten we zuinig zijn op dit plekje. Een nog oplettender Waterlander heeft misschien gezien dat de vlinder ineens uit het vlinderveld was verdwenen. Een vlinderveld zonder vlinder? Nee hoor, dit was maar tijdelijk. Hélène Swierstra had aangeboden de vlinder te beschilderen. En nu staat er een prachtige exemplaar in het veld. Dank je wel Hélène we zijn heel blij met de metamorfose van de vlinder. Kortom, het vlinderveld wordt steeds mooier, daar doen we ons uiterste best voor. Hondenbezitters, op het vlinderveld en het platgemaaide veld erachter, gelden nog steeds de volgende regels, wilt u daaraan denken? (Honden aanlijnen en niet laten poepen dus). Ria en Gerrie

13

Plagiaat? Ergens gelezen. Als je het erbij vertelt dus geen plagiaat. De Fee Een jonge wielerkampioen mocht van een Fee één wens doen. Hij zei: “Ik heb altijd één wens gehad; ik wou dat ik vier benen had.” “Zo”, zei de Fee “komt voor elkaar. Rijd jij je rondjes maar en begin vlug, je zult altijd winnen. Het hoeft niet met geweld, voor jou is al ’t ronde geld.” Een drinkebroer uit Soekroen mocht twee wensen doen. “Graag een fles whiskey”, sprak hij verguld “die hoeveel ik ook drink steeds blijft gevuld.” “Komt voor elkaar”, zei de Fee. Dat is een wens, je mag er twee.” De man riep opgetogen: ”Yes, het allerliefst nog zo’n fles.” 14

V a n d e V o o r z i t t e r (Pvl ea rg vi ao al gt )?

Was ik die snuiter maar geweest, op Waterland was het dan alle weken feest. Kom met z’n allen, hop, hop, hop. Deze drank kan toch nooit op. Maar ik was die snuiter niet, gewoon een Waterlandse griet. Soms bakt ze ze wel heel erg bruin, met lieve groeten van de tuin. PS Wie mij als eerste kan vertellen wat een “billedrammer” is krijgt 10 buxusplantjes van me. Succes gewenst. Ria Tuin 91

VOS

olie en gas

Voor al uw propaan en butaan gasflessen

Op ons depot is tevens een ruime sortering gas accessoires direct leverbaar. Gasdepot: Butaanweg 3 havennr. 2125 tel. 020 - 448 08 61 fax 020 - 448 08 63

15

Yo g a o p W a t e r - L a n d Zondagochtend 10 uur lekker buiten in de ochtendzon een uurtje yoga. Wie lijkt dat geen heerlijk idee. Onder begeleiding van de ervaren yogalerares Petra doen we ademhalingsoefeningen, eenvoudige yogaoefeningen, mantra zingen en meditatieoefeningen. Iedereen is welkom oud en jong, man, kind of vrouw, beginner of gevorderde. Tijdens de zomer vanaf 16 augustus iedere zondag, behalve bij heel slecht weer. Graag zelf een dekentje of matje meenemen. We verzamelen om 10.00 uur bij de kantine. Voor iedereen die graag de zondag op een prettige manier wil beginnen. Namens de Recreatiecommissie Monique de Rijk

16

V a n d e V o oU r zi ti t d te e r A( rvcehriveovlegn) Deze foto komt uit de archieven en is gemaakt eind zeventiger begin tachtiger jaren. Weet U wie het zijn en bij welke gelegenheid deze foto gemaakt is? Kent U het verhaal erachter? Laat het ons weten, dan publiceren we uw verhaal in het volgende infobulletin. Mocht U nog ergens in een oude doos een oude leuke foto vinden van een gebeurtenis op ons tuinpark, laat die ons dan toekomen. Niets zo leuk als oude herinneringen ophalen. Namens de Communicatiecommissie Tonny van Geyten

17

geautoriseerde dealer

Zonne-Energie-Zaanstad is gestart met haar activiteiten in 1988 en heeft als vertegenwoordiger van kwaliteitsproducten van Shell Solar al vele duizenden tevreden gebruikers van zonne-energie.

Onze sterke punten zijn: - Zorg voor het milieu - Levering kwaliteitsproducten - Eerlijke en oprechte adviezen - Concurrerende prijzen - Directe service Het adres voor: - Zonnepanelen van 10 Wp t/m 110 Wp - Accu’s van 70 Ah t/m 230 Ah - Omvormers 12/230 Volt vanaf 150 Watt t/m 1500 Watt - Laad- en regelapparatuur van 1 t/m 40 panelen - Accessoires geopend: ma.-woe. 9.00 - 21.00 uur do.-vrij. 9.00 - 17.00 uur zat.-zon. gesloten

18

ZE Z

Zonne-Energie-Zaanstad-B.V. Jonkerplantsoen 1b 1508 EE Zaandam Tel: 075 - 6156467 Fax: 075 - 6701907

ZE Z

Zonne-Energie-Zaanstad-B.V. Jonkerplantsoen 1b 1508 EE Zaandam Tel: 075 - 6156467 Fax: 075 - 6701907

Prijslijst (Bel ons voor de actuele prijzen) ZONNE-ENERGIE-ZAANSTAD Speciale aanbiedingen

Zonnepanelen RSM 50 RSM 14 P RSM 75 RSM 80 SM 50 (Siemens) SM 55 (Siemens)

Accu’s

Varta Solar type 82070 12Volt 100AH Deta 230AH

Regelaars

Shell Merlin Shell BA-s 15121 MR 6 MR 10 Samilex Samilex Joker Sinus Joker Sinus Joker Sinus

Omvormers 12/220Volt

300 Watt 500 Watt 200 Watt 400 Watt 800 Watt

€ BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL € BEL

LEVERING AF ZAANDAM

geautoriseerde dealer

19

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k Het bestuur zou graag willen weten of U tevreden bent over onze tuinvereniging. Mogelijk, dat U graag iets anders had willen zien, of dat U leuke ideeën hebt. Mogelijk, dat U ideeën heeft over werkzaamheden of bezigheden, die anders kunnen en eventueel kostenbesparend kunnen zijn. Wij zijn niet alleen benieuwd naar Uw ideeën en suggesties, maar ook naar welke rol U hierin wilt spelen. Kortom, wat we zelf willen, moeten we ook zelf realiseren. Wilt U ruimere openingstijden van de vuilcontainer, dan zult U zelf ook daar een extra tuindienst voor moeten draaien. Wilt U op maandagavond een kroketje kunnen halen, dan zult U ook bereid moeten zijn op maandagavond, een keer dit kroketje te bakken. Natuurlijk hebben wij een Algemene Ledenvergadering en bestuurzittingen waar U, uw zegje kan doen en inspraak heeft op de gang van zaken binnen de vereniging. Een groot aantal tuinders zien en spreken wij als bestuur zelden tot nooit. Juist binnen deze groep kan een heleboel leven, waar wij geen weet van hebben. Mogelijk, dat zich ook bepaalde vaardigheden en expertise bevinden binnen deze grote groep tuinders. Wij roepen dan ook iedereen op, dit tevredenheidsonderzoek in te vullen en te deponeren in de groene brievenbus bij De Bivak. U kunt dit doen tot 1 oktober 2009, waarna wij ons in de winter gaan buigen over al uw ideeën en suggesties. U zult middels dit infobulletin op de hoogte worden gebracht over de uitslag. Namens het Bestuur, Tonny van Geijten

Tevredenheidsonderzoek VTV Water-Land 2009 Datum: ………………………………………………………………………….. Naam tuinder: ………………………………………………………………………….. Tuinnummer: …………………………………………………………………………..

20

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k 1. Bent U tevreden over de voorlichting bij de overdracht van uw tuinhuisje 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

2. Bent U tevreden over de bestuurszittingen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

3. Bent U tevreden over de afhandeling van uw klachten en vragen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

4. Bent U tevreden over de afhandeling van overtredingen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

5. Bent U tevreden over de informatievoorziening op de website 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

6. Bent U tevreden over dit infobulletin 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Hans Keller 21

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 7. Bent U tevreden over de informatievoorziening op de infoborden 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 8. Bent U tevreden over de openingstijden van de tuinwinkel 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 9. Bent U tevreden over het assortiment van de tuinwinkel 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee:

22

a nT e dv erV oe on rz ( vdeerrvz oo legk) H e t g r oV te ed h ietitdesro n 10. Bent U tevreden over de voorlichting van gekochte artikelen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 11. Bent U tevreden over garantie en reparatie van in de tuinwinkel gekochte artikelen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

12. Bent U tevreden over de inzet van de EHBO 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 13. Bent U tevreden over voorlichting door de EHBO 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee:

23

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k 14. Bent U tevreden over de materialen van de EHBO 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

15. Bent U tevreden over de openingstijden van ons verenigings gebouw (kantine) 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 16. Bent U tevreden over het assortiment drankjes en hapjes in de kantine 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 17. Bent U tevreden over de inrichting van de kantine 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 24

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k 18. Bent U tevreden over de bediening aan de bar 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 19. Bent U tevreden over het recreatieprogramma 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 20. Bent U tevreden over wat er georganiseerd wordt voor ouderen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien: Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 21. Bent U tevreden over wat er georganiseerd wordt voor jongeren 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

25

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 22. Bent U tevreden over het soort recreatie/educatie 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 23. Bent U tevreden over het technisch onderhoud van onze gebouwen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 24. Bent U tevreden over voorlichting op technisch gebied 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 25. Bent U tevreden over hulp bij technische problemen 0 Ja 26

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 26. Bent U tevreden over de rioolontstopping 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 27. Bent U tevreden over het tuinonderhoud van ons tuinpark 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 28. Bent U tevreden over de tuincontroles 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

29. Bent U tevreden over de afvoer van takken en afval 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien: 27

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 30. Bent U tevreden met de openingstijden van de vuilcontainer 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 31. Bent U tevreden over de voorlichting op tuingebied 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

32. Bent U tevreden over het maaien en hakselen 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 33. Bent U tevreden over de paden, vijver en sloten 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien: 28

Met goed gereedschap ben je beter af... DBS Maaitechniek, het grootste grasmaaicentrum van Gooi- en Vechtstreken. Bij ons vindt u tuinmachines van onder meer: Husqvarna, Stiga, Stihl, Torro en vele andere topmerken. Verder natuurlijk alles wat met het onderhoud van uw tuin te maken heeft. VCA erkend inspectiebedrijf

Bel voor actuele prijzen of kijk op onze website.

DBS Maaitechniek

Cannenburgerweg 65 1244 RH ‘s Gravenland tel: 035 642 33 58 fax: 035 642 32 08 [email protected] www.dbsmaaitechniek.nl 29

H e t g r o t e Te v r e d e n h e i d s o n d e r z o e k Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 34. Bent U tevreden over ons speeltuintje 0 Ja 0 Nee, ik zou hier graag het volgende in veranderd zien:

Ik ben in de volgende periode beschikbaar om een bijdrage te leveren aan het door mij voorgestelde idee: 35. Bent U tevreden over (hier kunt U zelf invullen, welk onderwerp U in dit tevredenheidsonderzoek hebt gemist, of U daar over tevreden of ontevreden bent. Wat U zou willen veranderen en wat U daar aan zou willen doen).

30

Wie-is-Wie op Water-La nd Een nieuw portret van 2 dames die de Vlindertuin onderhouden. In 2004 hebben Ria en Gerrie de tuin van de familie Moria overgenomen en ze waren dol enthousiast dat ze hier bij ons op Waterland een tuin kregen. Een volkstuin was het laatste wat ze ooit gedacht hadden te zullen huren, daar ze een beeld hadden van de volkstuinen uit Amsterdam die nu eenmaal in de stad liggen. De omgeving van ons park is toch meer in de natuur gelegen met het Waterlandse bos er omheen. Dat hadden ze meteen bij aankomst op het park al gemerkt dat het zo rustig was en de vele vogels die hun aanwezigheid duidelijk kenbaar maakten. Kortom een fijne sfeer. Bij het huisje van Jan en Rie hadden ze meteen een goed gevoel over deze sfeer. En ze besloten dan ook meteen om zich hiervoor in te schrijven. Tot hun geluk mochten ze er betrekkelijk snel intrekken. Ze hebben met veel elan de tuin tot hun eigen plek gemaakt met veel soorten bloemen en planten, enkele rozen en planten met bomen zijn dan ook blijven staan. Ria werkt als administratief medewerker bij een reisorganisatie en Gerrie werkt op een advocatenkantoor. Na kennis te hebben gemaakt met de werkplicht kwamen ze in contact met Greet Doorn, die in het verleden samen Henk Timmerman en de Vlinderstichting een begin hadden gemaakt met de Vlindertuin. De Vlindertuin besloeg het hele achterveld bij de sloot en dat was een enorm stuk grond. Het is de bedoeling dat er bijzondere vlinders komen door een bepaald beleid te voeren en de ene plant wel te laten staan en bijvoorbeeld het gras en een teveel aan distels weg te halen. Het was me wel een klus waar ze aan begonnen en na een tijd het hele veld proberen onder controle te krijgen hadden ze het al bijna opgegeven. Komt tijd komt raad, er werd besloten dat nu maar een klein,1/4 deel, over zou blijven om een vlindertuin te realiseren en dat is redelijk te doen. Voordat ze hier aan begonnen hebben Ria en Gerrie een heleboel gras en resten die er na het maaien waren blijven liggen op moet ruimen. Ze hebben welgeteld 250 kruiwagens vol op moeten ruimen. Een hele klus. Daarna zijn er verschillende soorten bloemzaden gestrooid en opgekomen. 31

Wie-is-Wie op Water-La nd In de tuincommissie zit ook Gerben Zeilinga en hij is hovenier met verstand van zaken. Hij komt tussendoor en aan het begin van het seizoen helpen met het hoge gras tussen de planten weg te zeisen. Het resultaat van hun harde werken is nu al te zien aan de verschillende planten die opkomen want er komen dus ook bijzondere vlinders op af zoals de distelvlinder en de kolibrievlinder .heel bijzonder. Ria en Gerrie doen dit werk i.p.v. de werkplicht, maar het is wel heel wat werk maar ze doen het graag, het is erg rustig in deze hoek van het park. Ze komen allebei enorm tot rust in hun “paradijsje” kunnen zich opladen en alles loslaten van de dagelijkse beslommeringen. Ze zijn bijna altijd buiten ook als het niet te hard regent, dan zitten ze onder een regenbestendige parasol. ‘s Avonds stoken ze een vuurtje in hun kachel met schoorsteenpijp, kortom een waar lusthofje. Sinds enige tijd hebben ze een kleinzoon en dat is natuurlijk ook heel fijn om hen op de tuin te ontvangen. Komt u gerust eens in deze hoek kijken naar de vlinders in de vlindertuin en geniet mede met ons van dit rustige hoekje. Namens de Communicatiecommissie Hélène Swierstra

De Moppentrommel

Muggen De dochter van een mug gaat voor het eerst uit vliegen. Als ze thuis komt, vraagt haar moeder hoe haar eerste vlucht was gegaan. Het was een groot succes, zei de mug, overal waar ik kwam klapte de mensen in hun handen om me toe te juichen!! Krokodillen Koning Leeuw heeft een vergadering met het hele dierenrijk. Ondertussen moet Jantje een tros bananen halen. Hij moet alleen wel via een rivier met duizenden krokodillen! Hoe komt hij aan de overkant? 32

Kleurplaat

33

De Moppentrommel -gewoon zwemmen, de krokodillen zijn toch allemaal bij de vergadering van Koning Leeuw. Gif Twee slangen komen elkaar tegen in het moeras. De ene slang zegt tegen de andere: “Ik hoop dat ik niet giftig ben”. Vraagt de andere: “Waarom?” Zegt die ene weer: “Omdat ik net in mijn tong heb gebeten!” Vissen Zit een man met hamer en nijptang langs de waterkant. Als een ander hem vraagt wat hij daar doet, zegt hij: “Ik vis.” “Hoe bedoel je, je vist, zo kun je toch niets vangen?” De visser antwoordt: “Voor een tientje vertel ik je hoe ik dat doe”. De ander wordt toch wel nieuwsgierig en betaalt een tientje. “Nou, ik wacht tot er een vis komt, grijp hem tussen de tang en sla hem dan met de hamer op zijn kop”, legt de visser uit. “Maar zo vang je toch nooit wat?” “Oh jawel, een tientje of vijf op een middag.” Uien Een man vraagt bij de viskraam: “Hoe duur zijn die haringen?”. De verkoper antwoordt: “Twee gulden per stuk”. “Is dat met uien?”, vraagt de man. “Ja,” zegt de verkoper, “de uien krijg je er gratis bij”. Waarop de man zegt: “Doe mij dan maar een kilo uien”. Slim Op de Dam staat een jochie kranten te verkopen. “Grote oplichtingsaffaire”, roept hij. “Vijftig slachtoffers”. Een voorbijganger koopt een krant, en bladert hem door. Hij kan niets vinden over een oplichtingsaffaire. Hoort hij het ventje roepen: “Grote oplichtingsaffaire, eenenvijftig slachtoffers”. Namens de Communicatiecommissie Suna van Bekkum

34

Te s t j e s e n P r o e f j e s Knalpapier Papier kan ritselen en kraken, maar papier kan ook knallen! Dan moet je het wel precies goed vouwen. Lees verder hoe je dit precies moet doen. Dit heb je nodig - Dun papier, bijvoorbeeld een krantenvel, zo groot als een pagina uit de krant - Kleurpotloden, stiften of stickers Dit moet je doen (tip: maak scherpe vouwen!) 1. Leg het vel papier helemaal opengevouwen op tafel.

2. Vouw het papier in de breedte dubbel.

35

Te s t j e s e n P r o e f j e s 3. Vouw het papier in de lengte (aan de korte kant) dubbel, zoals op het plaatje, en weer terug zodat er een hulpvouw ontstaat.

4. Vouw alle vier de hoeken naar binnen tot de hulplijn, kijk goed naar het plaatje!

5. Vouw het papier op de hulpvouw met de gevouwen hoeken naar binnen.

36

Te s t j e s e n P r o e f j e s 6. Vouw het papier dubbel met de punten naar elkaar toe en vouw het papier weer open. Je krijgt zo een vouwlijn.

7. Zorg ervoor dat de lange kant boven ligt.

8. Vouw de punten langs de vouwlijn naar binnen.

37

Te s t j e s e n P r o e f j e s 9. Vouw het papier dubbel over de vouwlijn naar achter.

10.Versier het knalpapier met kleurpotloden, stiften en stickers.

11. Pak het papier bij de punten vast en zwaai het snel in één keer van boven naar beneden. Als het niet meteen lukt, probeer het nog een keer! Het kan even duren voor het goed gaat. Maar wat gebeurt er eigenlijk en hoe kan dit? Geluid bestaat uit trillingen. Die trillingen worden door de lucht doorgegeven. Met onze stem kunnen we de lucht laten trillen; dat noem je praten, of zingen. Als het je het knalpapier snel door de lucht zwaait, vouwt de flap van het papier uit. Omdat dit heel snel gaat is er even geen lucht op de plaats waar eerst de flap zat. De lucht stroomt dan heel snel naar deze plek onder de flap. De lucht komt van alle kanten en gaat erg snel. Wanneer je de knal hoort botst de lucht tegen elkaar en dit veroorzaakt geluidstrillingen. 38

Te s t j e s e n P r o e f j e s Waar gebeurt dit nog meer? Als het onweert hoor je ook hele harde klappen. Die lijken wel een beetje op de klap van het knalpapier, alleen dan veel harder! Door de bliksem wordt er net als bij het omlaag zwaaien van het papier een plek zonder lucht gemaakt. Ook daarheen stroomt alle lucht die om de lege plek heen zit en botst weer op zichzelf. Dit geeft net zo’n harde klap als het knalpapier. Namens de Communicatiecommissie, Suna van Bekkum

Tuinkalender Augustus Wat is er te doen in de tuin in de maand augustus? In de siertuin: • • • • • • •

Het onkruid in de borders blijven hakken, schoffelen en wieden. Verwijder de uitgebloeide bloemen zodat ze geen energie steken in de zaadvorming waardoor de planten langer door bloeien en de bloemenborder mooier oogt. Verzamel zaden en steek ze in een koffiefilter of in een enveloppe. Bewaar ze gedurende de winter op een droge plaats. Irissen met een wortelstok kunnen worden gescheurd. Door regen en wind omgevallen planten zoals zonnebloemen, riddersporen,... opbinden met touw of steunen met bamboestokken, rijshout. De uitgebloeide bloeiaren van de lavendel mag je net boven de bladeren snoeien. De takken die er hier en daar uitspringen en zo een mooi zicht belemmeren mogen ook al worden afgeknipt. U mag zeker niet te diep snoeien, want de plant moet nog weerstand bieden tegen de vorst, vandaar enkel snoeien ter verfraaiing van de lavendel na de bloei. Eind augustus zijn de meeste hagen volledig gestopt met groeien. Als u de hagen met een vlakke bovenkant door de winter wil loodsen dan kan u nog snoeien tot eind augustus.

39

Tuinkalender Augustus Plaats aan het begin en aan het einde van de haag een paal en span daartussen een touw die je kunt gebruiken als leidraad. Bij de eerste scheerbeurt van de bovenkant controleer je de horizontale touw met een waterpas. Ga aan de haagkant staan waar je het makkelijkst kunt opruimen. Op deze manier komt daar het meeste snoeiafval terecht. • • • • • • •

Let er bij het snoeien op dat bewolkt weer is, als de zon te fel schijnt heb je steeds kans op verbranding. Scheer coniferenhagen nooit na augustus want dat gaat ten koste van de winterhardheid. Zolang de gewenste hoogte bij een loofbladerenhaag niet bereikt is, snoeit u de omhoog groeiende takken ieder jaar een stuk terug. Dit bevordert de groei van de zijtakken. Klimhortensia kunnen na de bloei plat tegen de gevel worden terug gesnoeid. Snoei alle snoeivormen van heesters zoals buxus, liguster, lonicera, Taxus,... Vanaf eind augustus kun je buxus stekken. Vergeet niet om regelmatig op het terras onder de parasol van de tuin te genieten. Let wel

Gazon: • Het gazon 1 of 2 keer per week maaien, afhankelijk van de groei. In droge periodes minder vaak maaien en het gras op een hogere stand afrijden. Om uitdroging door te grote verdamping tegen te gaan kan men bij warm weer met maaien beter wachten tot ‘s avonds. Het zou anders te snel kunnen verbranden (geel worden). De verse snijwondes van het maaien verdampen immers veel meer. • In de zomer moet je, als je in het voorjaar langzaam werkende meststoffen gebruikt hebt in juli of augustus een keer bijmesten. Heb je een kortwerkende meststof gebruikt dan verdient het de aanbeveling om elke maand bij te mesten. Als je je gazon bemest, doe dit dan op een wat sombere niet zonnige dag, dit voorkomt gele plekken. Zo mogelijk bemesten als de weersvoorspellingen voor de komende dag(en) veel kans op regen geven. Mestkorrels verdeel je op een groot gazon bij voorkeur met een strooiwagen. Doe je dat niet dan kan het zijn dat je plekken vergeet of op de ene plek meer strooit dan op de andere, dit heeft als resultaat dat je een gazon met ‘golven’ krijgt op de ene plek groeit het sneller dan op de andere plek. • Om van je maaisel af te raken, kun je het in een dun laagje uitspreiden achteraan in de plantenborders tussen de sierheesters. Op de plaatsen waar zo’n laagje afgereden grasmaaisel ligt hoef je minder of niet meer te wieden en het maaisel wordt door de tuinwormen 40

Tuinkalender Augustus omgezet tot humus en voedsel voor de planten. • Graskanten afsteken zodat ze niet te diep in de bloemenborder groeien. Slordige graskanten zorgen voor een minder net aanzicht van het gazon. • Bij aanhoudend droog en warm weer het gazon regelmatig besproeien. Eenmaal per week gedurende enkele uren water geven is beter dan dagelijks een kwartiertje het zand te blussen. Weet wel dat het niet echt noodzakelijk is om een bestaand gazon te besproeien, want na enkele regenbuien zal het zich heel snel herstellen. Bloembollen en -knollen: • Plant vanaf nu paaslelies / narcissen. Als je narcissen in het gazon plant moet je er wel rekening mee houden dat je het gras tot zes weken na de bloei niet mag maaien wil je volgend voorjaar terug bloemen zien. • Voor het planten van bloembollen gebruiken we steeds de regel: ‘twee maal zo diep planten als de bol hoog is’. •

Plant bloembollen die in de herfst bloeien zoals bijv. cyclamen.

• Bij enkelbloemige dahlia’s bestaat de kans dat ze na de bloei over gaan tot zaadvorming. Pluk de uitgebloeide bloemen weg zodat er energie blijft voor de vorming van nieuwe bloemen. • Voorjaarsbloembollen moeten in de herfst worden geplant omdat ze een koude periode nodig hebben om in het voorjaar tot bloei te komen. De enige regel is dat voorjaarsbloemen voor de eerste vorst moeten worden geplant. Het is het beste de bollen zo snel mogelijk na aankoop, te planten. Als je ze nog even moet opslaan, zorg dan dat ze droog en koel (tussen de 10 en 15 graden Celsius) bewaard worden. Bloembollen en -knollen die in het vroege voorjaar bloeien zoals Iris reticulata, kievitsbloem (=Fritillaria persica), sterhyacint (=Scilla sibirica), hondstand (=Erythronium pagoda), Naald van Cleopatra (=Eremus), prairielelie (=Camassia) kunnen vanaf half augustus worden geplant in de tuin. Moestuin: •

Oogsten van de plukrijpe groenten 41

Tuinkalender Augustus • Geef bij droog weer regelmatig water • Schoffelen en water geven • Oogst regelmatig uw komkommers en courgettes en dit als ze nog jong en mals zijn. Hoe ouder en dikker de vruchten des te grover de structuur. Jonge groente smaakt dan ook veel beter. Wanneer er regelmatig vruchten worden afgesneden zullen de planten ook steeds weer nieuwe bloemen en vruchten dragen tot laat in het najaar. • Bonen oogsten en invriezen als wintervoorraad. • De uien kunnen worden gerooid als het bladloof dood begint te vallen. Kies een droge dag want droog zullen ze langer bewaren. Fruittuin: • Oogsten van vroege appels en peren. De vruchten zijn rijp als het steeltje van de tak lost na een licht draaiende beweging. • Snoei bij de druivenranken alle bladeren weg die voor de druiventrossen hangen. Die bladeren houden het licht tegen dat voor de druiven nodig is om te rijpen. • Knip oude afgeoogste frambozenstengels af en bind de nieuwe stengels van dit jaar vast. Deze zullen volgend jaar vruchten dragen. • Oogsten van rode bessen, bosbessen, bramen, frambozen, kersen, kruisbessen, perziken, pruimen, vijgen, wijnbessen,... • Na de oogst van perziken, pruimen, kersen en bessen mag je deze bomen en struiken snoeien. Weerspreuken voor augustus (oogstmaand) • • • • • •

42

Is het warm en voorspoedig weer, brengt augustus de eerste peer. In augustus regen, geeft de wijnoogst zegen. Als de oogstmaand sterk dauwen doet, blijft gewoonlijk het weder goed. Augustus’ eerste week heet en laf veel wintersneeuw wacht maar af. Zo d’eerste week van oogst is heet dan staat een lange winter gereed. Geeft augustus zonneschijn zeker krijgen we gouden wijn.

Tuinkalender September • • • •

Noordenwind in augustus brengt bestendig weer. Wat augustus niet kookt laat september ongebraden. Als de eerste week van augustus warm is peist dan dat de winter lang wit is Zo de eerste week van de oogst is heet, dan staat een lange winter gereed.

SEPTEMBER Wat kunnen we in september in de tuin doen? Siertuin - plantenborders: • September is een goede maand om vaste planten in de tuin aan te planten. De grond is nu nog voldoende opgewarmd waardoor de wortels er nog goed zullen in verankeren vooraleer de winter zich laat voelen. In september kun je de vaste planten ook nog uitgraven om ze te scheuren en de jongste buitenste delen mogen dan terug de grond in • Groenblijvende heesters (struiken), coniferen (sparren) mogen in september verplant worden. • Heb je grote struiken of coniferen in de tuin die je pas volgend voorjaar kan verplanten dan doe je er goed aan van deze nu al eens rondom met de spade af te steken. Op deze manier zal de plant de komende maanden vele nieuwe haarworteltjes aanmaken waardoor ze zich makkelijker zal laten verplanten het komende seizoen. • Denk er tijdig aan om zaden te oogsten voor volgend jaar. Bewaar de zaden donker en droog. • De winterbloeiende planten verschijnen in de tuincentra en kunnen in de komende maanden de tuin wat opfleuren. Naast bloemen zoals viooltjes of winterheide (Erica’s) kunnen ook sierkolen, bessendragende struiken of heesters met mooie takken voor kleur zorgen in de wintertuin. • De hagen zijn nu al een tijdje gestopt met groeien. Wil je een hele winter kunnen genieten van een vrij strakke haag, dan is het nu de moment om deze een goede snoeibeurt te geven. • Snoeivormen van buxus, liguster, taxus, klimop,... kunnen geschoren worden. De afgeschoren buxustakjes kunt U gebruiken om zelf stek van te nemen. 43

Tuinkalender September

• Zorg er bij het snoeien van hagen steeds voor dat de onderkant breder is dan de bovenkant. Door deze tapse haagvorm kan het zonlicht tot onderaan in de voet van de haag. Gazon: • • • • •

Het gras groeit nog steeds en wordt regelmatig afgemaaid. Gras zaaien in september is interessant daar de bodem nog voldoende warm is om op een korte tijd een mooi gazon te doen verschijnen. zie: gazon zaaien De graszoden die worden gelegd voor de aanleg van een gazon zullen nu nog snel inwortelen. Lelijke plekken of putten in het gazon kunnen worden verwijderd om daarna terug in te zaaien. Afgevallen bladeren regelmatig van het gazon verwijderen met een hark of door er met de grasmaaier overheen te rijden en ze via de opvangbak te verzamelen.

Bloembollen en -knollen: • Het is vanaf nu het moment om voorjaarsbloeiende bloembollen zoals tulpen, narcissen, krokussen,... aan te planten. • Voor de plantdiepte gebruikt men vaak als stelregel 3 maal zo diep als de hoogte van de bol in kwestie oftewel 2 maal de hoogte boven de bol houden. In een kleigrond kan je beter wat hoger planten: 2 x zo diep. Zorg ervoor dat de bolvoet goed in contact komt met de bodem zodat deze voor de winter nog nieuwe wortels kan vormen. • Voor het bekomen van een natuurlijke plantwijze strooi je de bollen over het plantperceel uit met de losse hand en plant ze dan uit daar waar ze neergekomen zijn. • Zomerbloeiers zoals de dahlia en de begonia zullen langer doorbloeien als de uitgebloeide bloemen regelmatig verwijderd worden.

Moestuin: • In de moestuin zijn er veel oogstbare vruchten zoals courgettes en tomaten. In de serre oogsten we onze tomaten, pepers, paprika’s, komkommers… 44

Tuinkalender September • Vanaf half september zullen de tomaten die buiten staan niet zo goed meer rijpen. Door de bladeren die voor de vruchten hangen weg te knippen kan de zon meehelpen om het rijpingsproces te versnellen. • Eenmaal de bodem goed vochtig is mag spinazie, kervel, peterselie,… gezaaid worden.. • Vanaf september kun je beginnen met het oogsten van de witloofwortels. Klop de aarde goed van de wortels en laat ze gedurende twee weken liggen op het veld om ze tot rust te laten komen. Deze rustperiode is van groot belang wil men stevige, vaste witloofkroppen bekomen. • Begin september is het nog mogelijk om sla in de vollegrond uit te planten. Deze kan dan nog geoogst worden voor begin november. Let wel op dat de aangekochte slarassen geschikt zijn om buiten te telen. • Indien je nog voor de winter spinazie wenst te oogsten dan kun je deze nog zaaien tot half september. •

Kervel kan nog worden gezaaid tot half september

• De boontjes kunnen worden geoogst. Pluk de peulen met twee handen zodat de plant niet stuk getrokken kan worden. • Wanneer U nu nog veldsla zaait dan kunnen de grootste planten voor de winter nog worden geoogst. De andere winterharde veldslaplanten kunnen dan gerust blijven staan tot in het voorjaar. • Rabarber mag nu geplant of verplant worden. Plant ze uit met een onderlinge afstand van ruim 1 meter. • Op de vrij gekomen percelen kunnen er groenbemesters worden gezaaid. • Lege percelen kun je vanaf eind september ook van een laag stalmest voorzien. • Zaai om de tien dagen een schaaltje tuinkers. Na enkele weken kun je de eerste stengeltjes al afsnijden en gebruiken op allerlei gerechten.

45

Tuinkalender September Fruittuin: • Bij droog weer kunt U appels en peren plukken. Oogst ze voorzichtig zodat ze zich niet kwetsen en langer kunnen bewaren. Nat geoogste appels zijn vatbaarder voor rotting. • Verwijder regelmatig het afgevallen fruit zodat het geen ziektes kan overdragen. Overrijpe peren en appels zijn trouwens ook een aantrekkingsbron voor wespen. • Hou de grond onder de fruitbomen vrij van alle onkruid,... Zoniet zullen deze het voedsel verbruiken dat voor de vrucht bomen bestemd is. • Naast appels en peren worden deze maand ook volop pruimen, vijgen, bramen,... geoogst. • Aangezien bij aardbeien de vruchtzetting voor volgend jaar zich in het najaar ontwikkeld is het aangewezen om nog wat c ompost toe te dienen. • Na de laatste oogst van de frambozen kun je de stengels die vruchten hebben gedragen tot aan de grond afsnijden. Volgend jaar verschijnen de frambozen dan aan de nieuw gevormde grondscheuten. • Om de druiven sneller te laten rijpen en smakelijker te laten worden kunnen de bladeren rond de druiventrossen worden verwijderd. Controleer de trossen regelmatig op zieke bessen zodat deze tijdig verwijderd kunnen worden. • Door kleefbanden of boomlijmbanden rond de stammen van jouw fruitbomen te planten voorkom je dat de vleugelloze wijfjes van de wintermot langs de stammen omhoog kruipen. Op die manier kan ze daar geen eitjes afzetten waar in het voorjaar rupsen uit komen die de bladeren ernstig aanvreten. Weerspreuken voor september (herfstmaand ook fruitmaand) • • • •

September regen op ‘t zaad komt het boerke wel te staad. Septemberregen komt de druiven gelegen. Is ‘t met september heerlijk weer de herfst zal mooi zijn evenzeer. Valt het loof vroegtijdig van de bomen dan is de winter niet te schromen.

Namens de Communicatiecommissie, Suna van Bekkum 46

De Boekbespreking Proeven met planten en zoeken naar vorm. Eenieder die zich in Nederland bezighoudt met tuinarchitectuur als amateur of als professional kan niet heen om Mien Ruys, zij was een van de eersten in ons land die zich beroepsmatig bezighield met tuinarchitectuur zoals we dat beroep ook tegenwoordig nog kennen. De stichting tuinen van Mien Ruys geeft een boek uitgegeven, geschreven door Anet Scholma met de titel ‘Proeven met planten en zoeken naar vorm’ en de ondertitel, ‘Een wandeling door de tuinen van Mien Ruys’ Het boek geeft in beknopte vorm een portret van de mens Mien Ruys en het ontstaan van de naar haar genoemde tuinen in Dedemsvaart. De tuinen zijn gelegen op het terrein van vanouds de kwekerij ‘Moerheim’, deze kwekerij is door de vader van Mien Ruys gesticht en heeft vele nieuwe variëteiten van sierplanten voorgebracht, wie kent immers niet de Helenium ‘Moerheim Beauty’ De rest van het boek is gevuld met een wandeling door de tuinen waarbij elke afzonderlijke tuin word besproken, het gaat steeds over de ontstaansgeschiedenis en de ontwikkeling die iedere tuin tot op heden heeft doorgemaakt. Rode draad bij de tuinen van Mien Ruys, zowel in haar eigen tuinen als in de schier ontelbare tuinen die zij voor anderen met haar bureau heeft ontworpen, is het zoeken naar heldere vorm en duidelijke lijnen in de aanleg en het bestuderen van de groeiomstandigheden en andere factoren die van belang zijn, bij de plantkeuze. Haar kennis van de eigenschappen van planten was fenomenaal. Ook op het gebied van toepassing van harde materialen was Mien Ruys een fenomeen, ze kan gezien worden als de ‘uitvinder’ van de grindtegel, een ding dat we op Waterland maar al te goed kennen en dat op dit moment niet in de mode is, maar als je weet dat deze is ontstaan door het gebrek aan materialen in de jaren na de tweede wereldoorlog plaatst dat deze tegel in een geheel eigen perspectief en kan je niet anders dan bewondering hebben voor iemand die altijd op zoek was naar innovaties in de tuin. Hetzelfde geldt voor de spoorbiels die zij als eerste toepaste als grondkering en bouwelement in de tuin, ze waren goedkoop van van natuurlijk materiaal, dat de verduurzaming de nodige giftige stoffen met zich meebracht was toen nog geen onderwerp. Aan deze toepassing dankte ze haar geuzennaam ‘bielzen Mien’ Mien Ruys heeft samengewerkt met vele architecten van naam waarvan 47

De Boekbespreking Gerrit Rietveld niet de minste is. In de naoorlogse jaren warden de opdrachten voor grote tuinen schaarser en heeft ze veel kleinere tuinen ontworpen, teneinde de tuintjes groter te doen lijken werkte ze veel met diagonale strakke lijnen, onder architecten had ze dus een andere bijnaam, namelijk ‘schuine Mien’ Als men de moeite neemt bijnamen voor je te verzinnen die ook nog te maken hebben met je werk dan geeft dat aan dat je invloed hebt. Een grappige uitspraak van haar waarin ook in het boek gerefereerd wordt is, “Het enige wat ik kan is tuinen maken en theezetten” en theezetten deed ze allen bij uitzondering, tuinen en planten waren haar leven. Het boek nodigt uit tot een bezoek aan de tuinen aan wie Mien Ruys haar naam gaf, het bestrijkt de periode van 1924 waarin de eerste tuin door haar werd aangelegd tot het heden waarin de tuinen zijn ondergebracht in een stichting, de tuinen zijn zelfs officieel een monument, een monument voor een vrouw aan wie iedereen die tuinen serieus neemt een voorbeeld mag nemen. De tuinen worden voornamelijk door vrijwilligers in stand gehouden, men kan donateur worden om de tuinen te steunen. De Tuinen zijn geopend van 1 april tot en met 31oktober, dinsdag tot en met zaterdag van 10-17 uur en zondag van 12-17 uur. Het adres is: Tuinen Mien Ruys Moerheimstraat 84 Dedemsvaart Website: www.mienruys.nl Voor opmerkingen en ideeën voor artikelen mail naar: [email protected] Namens de Communicatiecomissie, Erik Nooij

48

De Kemphaa n Landgoedwinkel De Kemphaan weer open! Vorig jaar schreef ik nog in de Waterlander een stukje over de sluiting van de Landgoedwinkel van de Kemphaan per eind september 2008.Toen ik laatst hoorde dat de Landgoederenwinkel weer open was, was dat voor mij reden voor een bezoekje..... Inderdaad, bij aankomst van de grote kas blijkt dat de winkel open is. Ik herken een medewerkster uit de periode van voor de sluiting en vraag haar hoe het zit. Nieuw beheer Viel de Landgoederenwinkel vroeger altijd onder de Tomin-groep (gespecialiseerd in het werken met mensen die “een afstand tot de arbeidsmarkt” hebben), de huidige Landgoedwinkel is valt onder de Nieuwlandgroep, een soortgelijke instelling dat vooral werkt met mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Bij binnenkomst zie je in de 2e hal aan de rechterkant de winkel (shoppen met een winkelwagentje is mogelijk).Via een “Ikearoute” ga je de hele verkoopafdeling door. De planten zijn vooral tropisch en mediterraan en is ligt een kleine hoeveelheid aan tuinaccessoires (in de toekomst wordt dit meer). Het ziet er nogal leeg uit maar men geeft aan dat ze druk bezig zijn de winkel gezelliger, voller en professioneler te krijgen. Aan de rechterkant, bij de kassa is een ruimte ingericht om een kopje koffie of thee of een lekker ijsje te eten.Verder zijn er iedere dag kakelverse eieren in de aanbieding en niet te vergeten een paar kistjes met al geplukte groenten. In de toekomst zullen er ook tropische groenten komen te liggen. Als je via de koffiehoek naar de buiten loopt staan daar als vanouds de velden met plukgroente, bloemen en fruit (o.a. heerlijke aardbeien). Jungletuin en dieren Ga je de 3e hal in dan zie je rechts de pluktuinen met hierin extra aandacht 49

De Kemphaa n voor de vergeten groeten. Aan de linkerkant zie je een grote volière met valkparkieten en een tropische tuin.Via bordjes kom je vervolgens uit bij een echte jungletuin met echte schildpadden en een leguaan. Dit zijn niet de enige dieren die bij de winkel horen: er zijn konijnen (er komt binnenkort een konijnenheuvel) en er zijn kippen die door de kinderen gevoerd mogen worden. Er werd me verklapt dat er nog veel leuke plannen in de maak zijn maar dat deze nog even niet onthuld zullen worden. Kwestie van af en toe langsgaan dus. Openingstijden: Ma – Za 10.00 – 17.00 uur Zo 12.00 - 17.00 uur

Vlinders op Water-La nd De Kolibrievlinder Niet zo ver van mijn in staat van wording verkerende tuintje 163 bevind zich de vlindertuin, een plek aan de rand van ons mooie complex waar speciale aandacht is voor planten die als waardplant dienen voor de rupsen van de vele vlinders die wij mogen bewonderen in en om onze tuinen. Deze bijzondere plek wordt beheerd door Ria en Gerrie, bekend van het roodste huisje van Waterland. Op een avond werd ik door hen aangesproken, want wat was het geval, zij hebben een bijzondere vlinder waargenomen op hun tuin, en ja u vermoed het al, het betreft hier de Kolibrievlinder. In tegenstelling tot diegene die meent kanaries waar te nemen hebben de dames wel ten bewijze foto’s gemaakt van deze aparte vlinder, een mooi onderwerp voor een artikeltje. De Kolibrie vlinder. 50

Vlinders op Water-La nd De wetenschappelijke naam is Macroglossum Stellatum. Hoewel ik mij niet kan herinneren deze vlinder vaak gezien te hebben, blijkt hij tegenwoordig algemeen in ons land voor te komen. Deze vlinder is om meerdere redenen bijzonder, ten eerste de naam. De vlinder vliegt als een Kolibrie met zo snel bewegende vleugels dat ze niet meer waarneembaar zijn. De Kolibrievlinder is in staat om, net weer zoals her vogeltje, om stil te hangen in de lucht en met zijn lange tong nectar uit bloemen te snoepen. Deze vlinder heeft een spanwijdte van vier tot zes centimeter en de volgende bijzonderheid is dat het een zogenaamd dagactieve nachtvlinder is, een innerlijke tegenstrijdigheid eigenlijk, ter verzachting van deze tegenstrijdigheid kan wel worden aangevoerd dat hij pas in de namiddag actief is, de rups van de vlinder is ongeveer 5 centimeter en bruin of groen van kleur met een gele streep over zijn lijfje aan het einde waarvan een stekel zit die een gele punt heeft. Hij behoort tot de familie der Pijlstaartvlinders De waardplant van deze vlinder, dat wil zeggen de plant waarop de rupsen leven en waarmee zij zich voeden, zijn walstro en meekrap, vandaar dat een andere naam waaronder de Kolibrievlinder bekend is Meekrapvlinder is. De Kolibrievlinder kent een zeer groot verspreidingsgebied van Noord Afrika tot China en Japan en ook in vele Europese landen, in de landen van de Benelux staat hij bekend als trekvlinder, maar er zijn in Nederland voldoende waarnemingen van rupsen om de stelling aan te gaan dat het een soort is die zich voortplant in Nederland en natuurlijk nu waarnemingen van deze leuke vlinder in het belangrijkste land, Waterland. Ik was kortelings een weekend in Zuid Limburg zeg maar de Nederlandse Alpen en daar zag ik vele Kolibrievlinders, maar dat komt natuurlijk omdat het zo zuidelijk ligt en niet onder zeeniveau. De foto is gemaakt door Gerrie of Ria, hen dank ik voor het aandragen van dit dier en de foto. Voor suggesties mail naar [email protected] Namens de Communicatiecommissie, Erik Nooij 51

Een Duizendknoop? De Japanse Duizendknoop, raak er niet in verstrikt. Via Ernst Neve kreeg ik een mail van Trix van de Tuincommissie met de suggestie aandacht te besteden aan een mooie maar bijzonder woekerende exoot, de Japanse Duizendknoop, erger dan Zevenblad. Eerst een beetje achtergrond, wat is een exoot? grof gezegd is een exoot een plant, maar ook een dier, dat hier van oorsprong niet voorkomt en dat door menselijk ingrijpen is binnengebracht in een bestaand ecosysteem, wie herinnerd zich niet mijn artikel over de Halsbandparkiet, een echte exoot, zelfs het Konijn is hier door de Romeinen geïntroduceerd Nu kan men van mening verschillen of het erg of niet is al die nieuwe soorten, leven en laten leven zullen velen zeggen, maar dit is iets te gemakkelijk, wat is namelijk het geval. Omdat de exoten vanuit een ander systeem komen hebben ze hier vaak geen natuurlijke vijanden, in het geval van planten parasieten in de vorm van schimmels en beestjes die de plant er onder proberen te krijgen, dat betekent dat deze planten uit kunnen groeien tot een ware plaag. Men noemt het dan een invasieve exoot Hoe komen deze planten dan ‘binnen’?, is de vraag.Vaak word de plant door kwekers geïntroduceerd, immers de meeste van de door ons zo bewonderde tuinplanten komen van elders, maar zoals we ook weten zijn deze vaak zwakker dan de in ons land van nature voorkomende soorten. Het is pas een probleem als de nieuwe soort zich hier thuisvoelt en een plaag kan gaan vormen. Een goed voorbeeld van zo’n nieuwe introductie die in de loop der jaren een echt probleem is gaan vormen is de Fallopia japonica, de Japanse Duizendknoop, synoniem, Polygoniun tricuspidata. Het moet gezegd, het is een plant met een mooie groeiwijze en mooie bloemen. De takken zijn hol en roodgroen van kleur en tot wel drie meter lang, hij bloeit aan het einde van de zomer met crèmewitte of rozewitte bloempjes, de zaden zijn rood en voorzien van een vleugeltje. De plant sterft in de winter af, maar de wortels lopen altijd weer uit, deze wortels zij zo diepgaand en sterk dat ze in staat zijn funderingen volledig te vernielen. De plant voelt zich thuis op allerlei grond, maar voelt zich het meest thuis op vochtige voedselrijke grond. Heeft de plant eenmaal voet aan de grond dan is het schier onmogelijk hem weer weg te krijgen, net als zevenblad, maar die plant laat tenminste de fundering met rust, als er maar een klein stukje van de wortel in de aarde achterblijft dan groeit het weer uit tot een plant. 52

Een Duizendknoop? Op de tuincomplexen Eigen Hof en Amstelglorie is de plant een ware plaag. In Engeland en België is de plant bij wet verboden vanwege zijn destructieve eigenschappen. Ook ecologisch gezien is het geen verrijking, aangezien er geen insecten op de plant leven is de plant niet interessant voor dieren die van insecten leven zoals vogels, de grond waarop de Japanse Duizendknoop staat is te vergelijken met een monocultuur als een Maïsveld. De bestrijding van de Fallopia Japonica is geen sinecure, de ‘therapie’ bestaat uit drie onderdelen is meerjarig en bestaat uit veelvuldig afmaaien, afdekken met sterk lichtdicht materiaal (de scheuten zijn puntig en vlijmscherp) en chemisch bestrijden met glyfosfaat. Dat laatste middel zit onder andere in Roundup en is in tegenstelling wat wel beweerd wordt geen onschuldig middel. Moraal van dit verhaal, geen Japanse Duizendknoop op Waterland alstublieft, want het is bij ons vochtig en voedselrijk. Raak niet verstrikt in deze knoop. Overigens zijn de jonge scheuten wel eetbaar als rabarber, waar het familie van is. Voor suggesties voor artikelen mail [email protected] Namens de Communicatiecommissie, Erik Nooij

53

GLASH AN DE L AMSTERDAMSE NOODVOORZIENINGEN BEENSE

A

X N X B X 24 UUR SERVICE VOOR W IN K E LS , B E D R I J V E N E N PARTICUL IEREN BIJ GLASSCHADE EN NOODVOORZIENINGEN

020 - 631 58 85 Fax 020 - 633 35 65

54

Adres Wijzigen?

Adreswijzigingen altijd via onderstaande strook opgeven bij het secretariaat van Afdeling Water-Land. P/a

P. Dekker C. van Rijplantsoen 78 1063 MD Amsterdam

Naam: Tuinnummer:

Ons oude adres was: straat postcode

plaats

Ons nieuwe adres is: straat postcode

plaats

Telefoon vast: Telefoon mobiel: e-mail:

55

servicedienst van leeuwen v.o.f. Plantsoenlaan 1 - 1161 VR Zwanenburg Telefoon: 020-6183342 Autotelefoon: 06-53780457/06-53414351 Uw leverancier van BUTAAN, PROPAAN: koelkasten, geisers, kookplaten, gevelkachels, onderdelen en fittingmaterialen ZONNEPANELEN: Siemens, diverse modellen

Eigen servicedienst ook op de tuin Iedere maand speciale aanbiedingen!! Bel voor informatie

Wat is Waar OPENINGSTIJDEN HEK Hek geopend: april: mei t/m augustus: september:

08.00 - 18.00 uur 06.00 - 23.00 uur 08.00 - 18.00 uur

Hek gesloten maar te openen met sleutel: maart: 07.00 - 22.00 uur april: 18.00 - 08.00 uur mei t/m aug: 23.00 - 06.00 uur september: 18.00 - 08.00 uur oktober: 07.00 - 22.00 uur november t/m februari: 09.00 - 18.00 uur Overige tijden is het terrein NIET toegankelijk. OPENINGSTIJDEN WINKEL Zaterdag: 11.00 - 13.00 uur Zondag: 11.00 - 12.00 uur Kindervakanties (6 weken): Woensdag 19.00 - 20.00 uur AFVOER HUISVUIL Idem als openingstijden winkel (zie hierboven). BESTUURSZITTINGEN 1e en 3e zaterdag van de maand, in de bivak

11.00 - 12.00 uur

ZITTINGEN HUISJES IN- EN VERKOOP 1e zaterdag van de maand, in de bivak 11.00 - 12.00 uur GROF VUIL in zomerseizoen 1 april t/m 30 september wegbrengen naar: De Steiger 221, Almere-Haven Vlotbrugweg 36, Bedrijventerrein De Vaart, Almere Buiten Argonweg 81, Bedrijventerrein Hoge Kant, Almere Poort Geopend: maandag t/m zaterdag 09.00 - 17.00 uur 57

Adreswijzigingen en dergelijke altijd schriftelijk aan de secretaris melden

Wat is Waar (vervolg) VOORLICHTING EN VERKOOP TUINEN Rudolf de Kaste telefoon 06 - 5149 00 86 en/of Henk de Goede telefoon 036 - 536 44 06 SECRETARIS Peter Dekker C. van Rijplantsoen 78 1063 MD Amsterdam email: [email protected] telefoon 020 - 611 24 11 (na 19.30 uur) tuin 223

VERZEKERINGSZAKEN Lydia de Vries telefoon 020 - 641 13 63 tuin 228 Penningmeester Henk de Goede Schubertstraat 12 1323 BM Almere telefoon 036 - 536 44 06 (na 19.30 uur) tuin 231 email: [email protected] Postgiro 2456200 t.n.v. VTV Waterland te Almere

Huisarts 036-547 26 10 Gezondheidscentrum De Haak, Schoolstraat 32, Almere-Haven Gezondheidscentrum Oost, Kolkgriend 50, Almere 036-545 44 60 Spoedlijn huisartsen 036-545 44 61 Apotheek 036-547 10 20 Zorglijn Almere 0900-775 57 77 Centrale doktersdienst  0900-203 02 03 Voor hulp van een huisarts, verloskundige, apotheek of tandarts tijdens kantooruren of in het weekend Flevoziekenhuis 036-539 88 12 Apotheek De Grienden 036-531 53 46 Apotheek De Brink 036-531 94 90

58

Info politie Almere-Haven Info politie Almere-Stad Info brandweer

036-538 39 40 036-538 38 38 036-539 54 11

Dierenartsenpraktijk Kroes & Blommaart, Cinemadreef 2, Almere Ongediertebestrijding

036-537 70 74

Taxi Taxi dag- en nachtservice

036-351 13 66 036-533 69 00

036-531 45 88

Alarmnummer: 112 Voor onmiddellijke hulp van politie, brandweer of ambulance

Satellietontvangers Voor ontvangst van TV en radio bent u bij ons aan het juiste adres. LCDTV’s, radio/cd spelers, satelliet en DVB-T tuners ook op 12 volt. Uiteraard hebben wij hiervoor de noodzakelijke installatiematerialen.

Zonne-energie Wij leveren en installeren zonnepanelen, regelaars en accu’s. Inclusief montagematerialen.

Pitten, kousen en glazen Onze afkomst verloochenen wij niet. Al sinds 1935 verkopen wij olie (kerosine), kachels en lampen, evenals de benodigde kousen, pitten en glazen.

12 volt/24 volt U vindt bij ons een uitgebreide sortering omvormers, koelkasten, verlichting en andere benodigdheden op 12 volt. Butaan/Propaangas Een groot assortiment gasapparatuur is in onze winkel aanwezig zoals o.a. voor koelen, koken, verwarmen en warmwater. Ook leveren wij alle installatiematerialen hiervoor.

DE PITTENSPECIALIST

Dé leverancier voor uw tuinhuis %14

%&
1* 55&/41&$* "-* 45

De Pittenspecialist Jacob van Lennepstraat 8 1053 HG Amsterdam tel. 020 618 1095 fax 020 6122171 www.pittenspecialist.nl

59

Colofon Uitgever: Volkstuinvereniging Waterland Vestigingsadres: Meentweg 2 1358 BP Almere Bankgegevens: postgiro 2456200 t.n.v. VTV Waterland te Almere Website: www.vtv-waterland.tk [email protected] Vormgeving: Ernst Neve e-mail: [email protected] Aan dit nummer werkten mee: Suna van Bekkum Tonny van Geijten Ernst Neve Erik Nooij Ruud van Putten Hélène Swierstra Advertentie-acquisitie: Ernst Neve e-mail: [email protected] tel. 036 - 785 17 05 Reproductie: Bond van Volkstuinders Amsterdam Jaargang 31 nummer 4 augustus 2009

Het volgende nummer verschijnt medio oktober. Copij graag aanleveren voor 1 oktober. 60

v. t. v. W at e r - L a n d • s e c r e ta r i a at : C . v a n Ri j pl a n tso e n 7 8 • 1 0 6 3 M D a m st e r d a m