Beelden in de zon. Polychromie. Nadia Naveau. Schildersdoek

erkenningsnummer : P209149

KUNSTLETTER[s] Tijdschrift Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Jaargang 8 JULI 2010

Expeditie KUNSTWERK[t]

Beelden in de zon Oproep

Canvas@Watou Opmerkelijke opleidingen

Polychromie Gesprekken met kunstenaars

Nadia Naveau Het materiaal van de kunstenaar

Schildersdoek

2 Beeld cover: Lies Daenen, Looking into the eyes of the poor. Project “De Twaalf weken van Sint-Michiel”, juni 2010, Leuven. Foto: lemmert.be

Inhoud

Canvas@Watou Blikvangers De Twaalf weken van Sint-Michiel Amateurkunsten in huis Blikvangers Extra: Nieuwe monumenten Opmerkelijke opleidingen: Een passie voor polychromie Expo: Angus Fairhurst / Philippe Van Snick Expo: A toutes les morts, egales et cachées dans la nuit Opgetekend: De Rode Draad Opgetekend: Hedendaagse beeldende kunstorganisaties Coup de Ville Expeditie kunstwerk[t]: Beelden in de zon Festival van de Amateurkunsten Gesprekken met kunstenaars: Nadia Naveau Kunst voor gebruik Is Beter nog Ver? Het materiaal van de kunstenaar: Schilderdoeken E-atelier Atelierbezoek NV Claessens Vorming najaar 2010 Canvascollectie/Collection Rtbf Boeken Wedstrijden Zoekertjes Agenda

3 4 8 9 10 12 16 18 20 21 21 22 26 28 33 33 34 36 37 37 38 42 44 45 48

Tijdschrift voor beeldend talent Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X jaargang 8 / juli 2010 Colofon Werkten mee aan dit nummer: Claude Blondeel, Katrien Boogaerts, André De Nys, Ward Desloovere, Elien Ronse, Hilde Van Canneyt, Bea Vansteelandt, Annemie Vingerhoets. Coördinatie: Ward Desloovere. Opmaak: [email protected]

Abonneren op KUNSTLETTER[s] ? Een abonnement kost € 10 (5 nummers). Daarnaast bestaat er een groepsabonnement: € 30. Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.2270 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92

KUNSTWERK[t] Algemeen beleid: Bea Vansteelandt, 09/235.22.77 / [email protected] Projecten, expocircuit, lessenpakketten: Annemie Vingerhoets, 09/235.22.73 / [email protected] Uitleendienst, documentatiecentrum: Chantal Steenhaut, 09/235.22.70 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere, 09/235.22.74 / [email protected] Pers, promotie en administratie: Katrien Boogaerts, 09/235.22.75 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere, 09/235.22.72 / [email protected]

Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent.

Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Philippe Vanderschaeghe, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

3 Canvas@Watou

Buiten schilderen en tekenen in kunstdorp Watou zaterdag 28 augustus 2010 “Watou 2010 - Tussen Taal en Beeld/Verzamelde Verhalen #02”, zo heet de tweede editie van het nieuwe kunstenfestival in Watou voluit: een artistiek experiment op de snijlijn tussen taal en beeld, met heel wat kunstprojecten op ongewone locaties in het landelijke dorp Watou. En ook met een life-atelier, waar ook ù buiten kan schilderen en tekenen? Op zaterdag 28 augustus worden alle schilders en tekenaars, zowel beginners als gevorderden, jong en oud, uitgenodigd om zich te laten inspireren door poëzie, beeldende kunst, het specifieke karakter van de locaties en de sfeer in dit kunstdorp. Want met Canvas@Watou herscheppen we de Watou tot een life-atelier. Dus: plant je schildersezel neer in Watou op 28 augustus! We schilderen van 14u tot ongeveer 18 à 19u. Om 13 u verzamelen we aan de inkom, we verkennen het domein en zoeken een geschikt plaatsje. Er zal een docent aanwezig zijn, die graag tips en feedback geeft aan de deelnemers die dit wensen. En wie zelf geen schildersezel kan meebrengen: geen probleem, daar zorgen wij voor.

Expositie van de werken:

Alle werken worden zaterdag tegen de avond verzameld en opgesteld in Grensland. De tentoonstelling wordt zaterdagavond nog geopend, en loopt ook op zondag 29 augustus tot 19u. Deelname aan dit project is gratis, je hoeft ook geen inkom te betalen. Ook zondag is de toegang voor deelnemers aan canvas@watou gratis. Wie er een weekend van maakt, kan zondagavond het werk mee naar huis nemen, de andere werken worden door KUNSTWERK[t] naar Gent vervoerd. Daar kunnen zij nadien opgehaald worden. Indien je bezoekers meebrengt, dan zorgen wij ervoor dat zij tegen een groepstarief Watou kunnen bezoeken.

Hoe deelnemen:

Voor inlichtingen en inschrijvingen kan je terecht bij [email protected] of 09/235.22.70. Na inschrijving ontvang je een bevestiging en de verdere afspraken. Kunstenfestival Watou 2010: Een volledig overzicht van het programma, meer info over ‘Watou for Kids’, overnachtingsmogelijkheden in de regio, e.d. vind je op www.watou2010.be Nog tot 5 september 2010 Openingsuren: ma-zat: 14u tot 19u, zon- en feestdagen: 11u tot 19u Tarieven: Individueel € 10. Groepen (vanaf 15 personen), studenten, CJP en kinderen (-12 jaar) € 7

4 Blikvangers OLAFUR ELIASSON

bezoek aan een installatie van Eliasson is niets meer wat het was. Onbeschrijfelijk en tegelijkertijd onvergetelijk. Olafur Eliasson Museum Boijmans - Van Beuningen Museumpark 18 - Rotterdam - NL Tot 17 oktober 2010 Di t/m zon: 11-17u Op woensdag is het museum gratis toegankelijk. www.boijmans.nl

ALLAN SEKULA Ship of Fools

Olafur Eliasson, Notion Motion, 2005, foto: Hans Wilschut, schenking: H+F Mecenaat 2005, materiaal: hout, rubber, lampen, water, afmetingen: 3240 x 1034 cm.

In 2003 verbaasde de Deense kunstenaar Olafur Eliasson de kunstliefhebber in het Londense Tate Modern met zijn “Weather project”. In de 35 meter hoge turbinehall plaatste hij een immense lichtbron die door een kunstmatige nevel priemde. Overal op de grond lagen mensen op hun rug met hun rugzakje onder hun hoofd, starend naar de serene verstilling aan het plafond. Vele werken van Eliasson laten zich herkennen door de suggestieve confrontatie van het kunstmatige met het natuurlijke. Met artificiële regenbogen, zonsondergangen, watervallen en andere natuurfenomenen probeert hij het vertrouwde en romantische beeld dat we hebben van de natuur te ontregelen. De kunstenaar wil hiermee de toeschouwer bewust maken van het feit dat de waarneming niet alleen moet gekoppeld worden aan wat men ziet, maar evengoed aan hoe en waar men ze ziet. In Rotterdam toont Eliasson de komende maanden zijn project “Notion Motion”. Op vijftienhonderd vierkante meter werden drie installaties ingepland, waarin een interactie tot stand komt tussen water, licht en de mens. Met zijn beweging gaat de toeschouwer een woordeloze dialoog aan met de lichtgolven en de breking hiervan in het water. Hij wordt als het ware ondergedompeld in een overweldigende, haast religieuze beleving, met een “hier en nu” ervaring. Na een

Allan Sekula heeft een belangrijke plaats verworven in het internationale kunstlandschap sinds de jaren 1970. Zijn vroege werken kwamen voort uit zijn politieke anti-oorlogsengagement, terwijl latere projecten het verspillende en ontmenselijkende karakter van het kapitalisme bekritiseren. Sekula is vooral bekend van zijn doorlopende documentatie van de economische en sociale omstandigheden die samenhangen met de zee en meer in het bijzonder de zeevaart. Vooral met foto en film registreert hij de grotendeels verborgen omstandigheden waarin arbeiders in de scheepsindustrie moeten werken. Het M HKA brengt een project van Allan Sekula op de 4de verdieping van het Antwerpse FotoMuseum. Het project handelt rond de Global Mariner, een omgebouwd cargoschip dat tussen 1998 en 2000 de wereld rondvoer met aan boord een tentoonstelling over de werksituatie op zee. In het bijzonder werd het systeem van de goedkope vlaggenlanden aan de kaak gesteld: schepen worden in arme landen geregistreerd, waardoor ze genieten van het voordeel van de lage lonen in deze landen en zich kunnen onttrekken aan de primaire veiligheidsstandaarden. Het schip bezocht havens in verschillende landen in een poging het bewustzijn rond de problematiek van het varen onder een goedkope vlag te vergroten en solidariteit tussen arbeiders internationaal tot stand te brengen. Sekula’s project documenteert verschillende stadia van de reis van de Global Mariner en omvat een reeks van 22 foto’s die nooit eerder getoond werden, verschillende diaprojecties en een aantal installaties. Een kritisch zelfportret van de achterkant van de moderne wereld. ALLAN SEKULA - Ship of Fools FotoMuseum - Waalsekaai 47 - Antwerpen Tot 5 september 2010 Dinsdag tot zondag : 10u - 18u. www.muhka.be

Allan Sekula, Crew Portraits, from Ship of Fools, 1999-2010, courtesy Christopher Grimes Gallery, Santa Monica en Galerie Michel Rein, Paris.

5 VALERIE MANNAERTS

Mens en natuur, die zich in onze Westerse samenleving ver van mekaar hebben verwijderd, versmelten bij deze kunstenaar steeds tot één geheel. Penone behoort tot de Italiaanse Arte Povera strekking. Kenmerkend voor deze groep kunstenaars is het gebruik van alledaagse en weinig kostbare materialen. Met vodden, takken, steenkool, ja soms zelfs met geknipte vingernagels, zoeken ze hun weg naar de wortels van onze cultuur, naar de overal

Valérie Mannaerts: Blood Flow, installation view, Extra City 2010, photo: Valérie Mannaerts

Met diverse materialen als hout, brons, keramiek, textiel, verf, papier-maché en papier creëerde Mannaerts voor deze tentoonstelling hybride, weerbarstige en dubieuze vormen die enerzijds ontvankelijk zijn voor toevalligheden, maar anderzijds toch duidelijk formeel zijn omschreven. Haar werk tast de grens af tussen beeld en object, tussen organische en anorganische vormen. De installatie doet denken aan een surrealistische sculpturentuin die de hele tentoonstellingsruimte van Extra City omvat. De opstelling van haar werken trekt de bezoeker mee in haar fascinerende wereld waar, zoals in het theater, de scenografie de leiding neemt. Tussen de gedefinieerde en ongedefinieerde vorm, tussen het ongewone en vertrouwde ontstaat een unieke en eigenzinnig geformuleerde vormtaal die uitnodigt tot een imaginaire reis.

Giuseppe Penone, Palpebre, 1989-1991 (inst. Bologna 2008), houtskool op vilt, gips, ca. 350 x 1500 cm.

Blood Flow - Valérie Mannaerts Kunsthal Extra City Tulpstraat 79 - Antwerpen Tot 11 juli 2010 Woensdag tot zondag : 14u - 19u. www.extracity.org

PENONE

De Italiaanse kunstenaar Giuseppe Penone heeft al jarenlang een intense en obsessieve relatie met de groeikracht in de natuur en met deze van bomen in het bijzonder. Elk jaar wordt de boom herboren en elk jaar opnieuw registreert de boom zelf zijn verleden in zijn stam. Door de jaarringen van een oude boom of een oude balk af te pellen, net zoals men een ajuin kan schillen, zo haalt Penone de grillige levensvorm van de jonge boom terug te voorschijn. Zo’n ontroerende reis terug in de tijd zorgt voor fascinerende sculpturen. In 1968 omarmde de kunstenaar/filosoof de stam van een boom. Het raakvlak van zijn lichaam met de boom markeerde hij met een ijzerdraad die aan de stam werd vastgeklemd. Tijdens de groei van de boom werd de ijzerdraad in de bast ingekapseld, waardoor de contouren van Penone’s lichaam tot vandaag als litteken op de stam zichtbaar blijven. Bij Penones beelddenken speelt het menselijk lichaam altijd een hoofdrol. De grote installatie Palpebre ( = oogleden) toont sterk uitvergrote oogschelpen die doen denken aan een landschap. Gipsen afdrukken van een vinger of een ooglid accentueren het landschap.

Giuseppe Penone, Respirare l'Ombra 2001, brons, laurier bladeren, 185 x 90 x 165 cm. Foto Peter Cox.

6 en in alles aanwezige energie, naar de oerkracht. De laatste jaren werkt Penone ook met marmer. Zoals hij de verborgen levensstructuur in houten balken ontbloot, zo maakt hij ook de donkere aderen in marmer zichtbaar door de witte steen eromheen weg te hakken. Het is alsof het koude marmer een organisch innerlijk bezit, als waren de grillige zwarte aderen de levensaderen van de steen. De grillige structuren die zich losmaken uit de steen vertonen een opmerkelijke overeenkomst met boomstammen. “Back to basics” is de boodschap van Penone. Nelle Mani (= In de Handen) Tekeningen en sculpturen van Giuseppe Penone De Pont Wilhelminapark 1 - Tilburg - NL Tot 26 september 2010 Dinsdag tot zondag : 11 u – 17 u www.depont.nl

WOORD IN BEELD

Tekst op een schilderij: voor de ene een evidentie, voor de andere een doodzonde. Woord en beeld samen, ze vormen dikwijls een sterker geheel dan wanneer ze apart gepresenteerd worden. Het inzicht van de toeschouwer wordt verruimd, de boodschap wordt verduidelijkt. Beeld versterkt woord, woord versterkt beeld, woord

ondergraaft beeld, woord spreekt beeld soms tegen, woord breekt beeld open en delft nieuwe betekenissen op. Monumental vzw in Bornem heeft rond dit thema een expositie opgezet. In de indoor-tentoonstelling komen een twaalftal kunstenaars aan het woord met werken waarin woord en beeld een bijzondere relatie met elkaar aangaan: Wim Delvoye, Stief Desmet, Fred Eerdekens, Brody Neuenschwander en anderen. De laatste jaren is er in de hedendaagse kunst nog een nieuwe dimensie bijgekomen: letters en woorden zijn meer en meer een beeldend element op zich gaan vormen. Woord wordt beeld. In de beeldentuin van Monumental werden alle beelden vervangen door muren, waar de crème van de Belgische graffitiartiesten hun ding konden doen. Deze jonge kunstvorm vertrekt vaak van letters en woorden die op een explosief kleurrijke manier worden vervormd tot pure beelden, waarbij de leesbaarheid van de woorden er niet zo veel meer toe doet, de beeldende kracht van het geheel daarentegen des te meer. De allergie van de kunstenaar voor galeriekunst en voor overcommercialisering liggen aan de basis van deze nu algemeen aanvaarde kunstvorm. Maar ook de graffitikunst werd geïnstitutionaliseerd en heeft nu ook haar eigen interne regels en kenmerken. Een tag is synoniem voor de kalligrafische handtekening van de kunstenaar. Tags kunnen subtiele en soms cryptische boodschappen bevatten. Nog enkele andere begrippen: Throw up: een eenvoudige tekst in één lijn gezet. Bomb: hetzelfde als de throw up, maar dan ingekleurd met één kleur. Wildstyle: ingewikkelde lettervormen waarbij delen vervormd en door elkaar gevlochten worden. Vaak bestaande uit meerdere kleuren, meer stijl en meer diepte dan de throw up. Master Piece: combinatie van letters, tekeningen en achtergrond om tot een totaalbeeld te komen. Blockbuster: meestal één of twee woorden in grote letters ver van elkaar gezet. Monumental vzw Luipegem 77 - Bornem Tot 19 september 2010 Wo, do en vrij: 10-16u / zon: 14-18u http://users.telenet.be/monumental

Brody Neuenschwander, Noli me tangere.

7 GOUD

Wat betekent goud voor mensen? En hoe verhoudt goud zich tot godsdienst en levensbeschouwing? De rijke museumcollectie van het Catharijneconvent ligt aan de basis van dit tentoonstellingsproject. Onverwachte en prikkelende, oude, moderne en hedendaagse bruiklenen werden toegevoegd. Dat maakt de tentoonstelling “Goud” tot een spectaculair geheel waarbij verbazing, verwondering en begeerte hand in hand gaan. Kronen, scepters, iconen, maskers en sieraden zijn voorbeelden van objecten die al eeuwenlang om verschillende redenen van goud worden gemaakt. Maar ook vandaag de dag blijft goud in vele opzichten waardevol. Neem bijvoorbeeld de gouden Olympische medaille, logo’s van modehuizen in goud, de Gouden Uil, de crèmes met gouden bestanddelen die een eeuwig jonge huid beloven. In het verlengde van “Goud” is gelijktijdig de tentoonstelling van de tweede Vermeulen Brauckman Kunstprijs te zien, met als thema “Kostbaarder dan zuiver goud”. Met dit initiatief wil men de hedendaagse kunstenaar stimuleren om spiritualiteit centraal te stellen in zijn werk. Goud is in de bijbel een symbool van kostbaarheid, rijkdom en respect. Maar ook in andere religies wordt gebruik gemaakt van goud als het enige materiaal dat waardig wordt geacht om het goddelijke te eren. Kunstenaars uit de discipline schilderkunst werden uitgenodigd een nog niet eerder geëxposeerd kunstwerk met dit thema in te zenden. Met betrekking tot deze kunstwedstrijd werd ook een publieksprijs in het leven geroepen. Tot half september kan het publiek via de website van het museum zijn keuze aangeven.

Verguld masker van een vrouw, Egypte - Ptolemaeëntijd, 304-30 v. Chr. Leiden, Rijksmuseum van Oudheden.

Ted Noten, Lady K bag nr. 4. Prada tas, met verguld pistool ( 2007 ), Amsterdam, collectie kunstenaar.

GOUD Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38 - Utrecht - NL Tot 6 januari 2011 Dinsdag tot vrijdag : 10u - 17 u Zaterdag, zon- en feestdagen : 11u - 17u www.catharijneconvent.nl

BIËNNALE VAN DE SCHILDERKUNST

Gustave Van de Woestyne, Christus in de woestijn,1939. Collectie Vlaamse Gemeenschap / depot MSK Gent.

Tentoonstellingszicht Biënnale van de Schilderkunst 2008 in museum DhondtDhaenens.

Het is geen geheim dat liefhebbers van oude kunst vaak weinig begrip tonen voor hedendaagse kunst en omgekeerd. Deze biënnale wil beide doelgroepen enerzijds aanspreken en anderzijds confronteren met voor hen onbekende kunsttendensen. Op die manier kan de kunstliefhebber de continuïteit van de kunstgeschiedenis ervaren. De tweede biënnale van de schilderkunst wil onderzoeken wat men als “sublieme schilderkunst” zou kunnen beschrijven. Beide instellingen tonen een vijftigtal werken. Het MDD zal zich focussen op twee krachtlijnen binnen de sublieme schilderkunst: een fysieke of aardse sublimering versus een mentale of spirituele sublimering. Deze krachtlijnen staan niet per definitie tegenover elkaar, maar zullen ook in elkaar verstrengelen doorheen de tentoonstelling. Sublimering wordt meestal gerelateerd aan abstracte kunst. Door de specifieke benadering van het MDD komt figuratieve schilderkunst echter evengoed aan bod. Bij de geselecteerde kunstenaars vermelden we ondermeer: Gustave Van de Woestyne, Lucio Fontana, Dan Van severen, Gerhard Richter en Thierry de Cordier. Het Roger Raveelmuseum kiest voor een andere benadering van het sublieme, met name door te vertrekken van een ingetogen schilderkunst, van werken die tot stand komen met weinig middelen. De tentoonstelling wordt samengesteld met werk van o.m. Valerius De Saedeleer, Albijn Van den Abeele, Koen van den Broek en Roger Raveel. Biënnale van de schilderkunst Tot 19 september 2010 Museum Dhondt - Dhaenens Museumlaan 14 - Deurle Dinsdag tot zondag : 10u - 17u www.museumdd.be Roger Raveelmuseum Gildestraat 8 - Zulte Woensdag tot zondag : 11u - 17u www.rogerraveelmuseum.be Fietsrouteplan tussen de twee locaties en combiticket beschikbaar in beide musea.

[André De Nys]

8

De twaalf weken van Sint-Michiel

Lies Daenen. Foto: lemmert.be

Ook dit voorjaar werd de Sint-Michielskerk in de Naamsestraat in Leuven 12 weken lang omgetoverd tot een ontmoetingsplaats voor kunst- en  cultuurliefhebbers. Tijdens deze nieuwe editie van ‘’De twaalf weken van Sint-Michiel” sloegen KUNSTWERK[t] en organisator Sacred Places de handen in elkaar om enkele kunstenaars de kans te bieden een tentoonstelling te realiseren in dit bijzondere decor. Lies Daenen

“Ogen die kijken en om in te kijken. Ogen die zwijgen. Een verhaal verbergen. Een verhaal vertellen." “Looking into the eyes of the poor” is een reeks van 12 schilderijtjes van 12 x 24 cm elk.  Op de schilderijtjes staan ogen van mensen in armoede.  Deze zijn op ooghoogte in de ruimte opgehangen en vangen zo de blik van de toeschouwers. Ze staan ermee oog in oog. Mijn ervaring met mensen in generatiearmoede heeft me geleerd dat niet het materiële tekort voor hen het meest pijnlijke is, maar de voortdurende ervaringen van uitsluiting, van er niet bij te horen, niet als mens ernstig genomen te worden. Met deze reeks vraag ik van de toeschouwers een respectvolle, gelijkwaardige blik in de ogen van deze mensen. Buiten het zicht van kapsel, kleren en andere mogelijke ‘merktekens’ zien deze mensen er trouwens uit als u en ik, tenzij misschien wat meer getekend door het leven.”

Willy Calis

“Communiceren door middel van beelden is een uitdaging die me niet loslaat. De wezens die ik nu maak, zijn een deel van mezelf; ze zitten in mij tijdens de uitwerking. Ik streef er naar de kracht van mijn beelden zo sterk te maken dat zelfs een titel overbodig is, zodat de keuzevrijheid en de interpretatie van de toeschouwer zo zuiver mogelijk blijft.”

Nina Bohdan

“Ik ben een Russische kunstenares. Mijn tweede kunstopleiding heb ik in de kunstacademie van Antwerpen gevolgd. In de techniek waarin ik werk zitten acryl en verfolie verweven. In mijn werken gebruik ik vaak religieuze thema’s en veel van mijn werken bezitten ook een zeker religieus symbolisme. Daarom vond ik het heel interessant om mijn werk te kunnen presenteren in zo’n prachtige kerk als de Sint-Michielskerk te Leuven.” Tentoonstellen tijdens de Twaalf Weken - Editie 2011 ? Volgend jaar wordt het project uitgebreid tot locaties in 3 steden. Ook zin en ambitie om tentoonstellen tijdens deze Twaalf Weken? Neem contact op via [email protected] of 09/235.22.70: we voegen je dan alvast toe aan de lijst van geïnteresseerden en houden je verder op de hoogte.

9 Amateurkunsten in huis In Vlaanderen zijn heel wat mooie voorbeelden te vinden van gemeenschaps- en cultuurcentra die met de lokale amateurkunstenaars in zee gaan, maar het is niet overal zo’n evident verhaal. Op dinsdag 7 september 2010 organiseert het Forum voor Amateurkunsten een studiedag in SintNiklaas met het oog op een betere toenadering tussen cultuurhuizen en amateurkunstenaars.

Willy Calis. Foto: lemmert.be

Nina Bohdan. Foto: lemmert.be

Op het programma staan: toelichting over de amateurkunstensector, een hypothetische blikopener rond het ‘ideale cultuurcentrum’, good practices in woord en beeld, een panelgesprek met enthousiaste voorstanders en plaats voor meer kritische bedenkingen. In de namiddag staan zeven prikkelende werksessies op de agenda: Werken in coproductie | Vorming en educatie | Planning en gebruik van je CC | Amateurkunstenaar als partner of opvulling? | Durven kiezen (selectiecriteria, doelgroepenwerking) | Creatie- en presentatieruimte | Ondersteuning niet-georganiseerde amateurkunstenaars Inschrijven voor deze studiedag kan via: www.amateurkunsten.be/vorming Zorg dat je erbij bent!

10

1.

Blikvangers Extra Nieuwe monumenten

Is er nog een toekomst voor het monument? En is er nog een zinvolle invulling voor een dergelijk beeld in de openbare ruimte? Die vragen legde het Middelheimmuseum voor aan dertien Belgische kunstenaars. Met de opdracht een eigen interpretatie van het begrip monument te ontwerpen. Het resultaat kan je deze zomer bekijken in de expositie ‘Nieuwe Monumenten'.

2.

11 Het publieke monument zoals we het tot de 20e eeuw kenden heeft haar rol uitgespeeld. Het honkvaste “eeuwige” standbeeld dat eer betuigt aan een belangrijke gebeurtenis of figuur en symbool is voor normen en waarden die in een samenleving worden gedeeld, lijkt niet langer relevant. Maar is er met het verdampen van de politieke, religieuze of opvoedende functie een andere rol voor beelden in de openbare ruimte weggelegd? De 13 kunstenaars creëerden in het openluchtmuseum nieuw werk, hun interpretatie van wat het begrip “monument” nog kan inhouden. Hun voorstellen leveren een heel versnipperd beeld op. Sommige kunstenaars zoeken een antwoord door elementen uit het verleden te integreren. Nadia Naveau grijpt terug naar de Griekse Oudheid om een interpretatie te maken van een beeldengroep rond de figuur Apollo. (Meer over het werk van Nadia Naveau lees je in de reeks “Gesprekken met kunstenaars” op blz. 28) Nick Ervinck morrelt graag aan de wetten van de architectuur en doet dat in deze tentoonstelling door één van de meest herkenbare monumenten van België als vertrekpunt te nemen: de Basiliek van Koekelberg. Hij toont een futuristisch ogende maquette van de kerk, waar hij enkel het geraamte van overhoudt om de huid van het gebouw (de stenen, het glas) te vervangen door een knalgele tent. Jan De Cock is al langer gefascineerd door de ruimte tussen sculpturen en hun omgeving en de mogelijkheden die de kunstenaar heeft om die ruimte zichtbaar te maken en te sturen. Voor deze expositie bakent hij een terrein af op het openluchtdepot, waar stadsmonumenten wachten op restauratie en hun nieuwe bestemming. De constructie en de plaatsing van de wachtende standbeelden vragen je stil te staan bij het concept en de functie van een monument. Ook de sculptuur die Johan Creten in een mooie open plek in het park heeft geplaatst, fascineert: is het een triomfzuil, een geloofszuil? Het grote abstracte werk met zijn onverwachte draaiingen nodigt uit om rond te wandelen, de verschillende elementen te onderzoeken. Creten is geïnteresseerd in de helende functie van een monument: als een pleisterplaats voor mensen die steun of verlossing zoeken en bijzondere kwaliteiten gaan toedichten aan beelden. Het is een werk dat verwondering oproept. Benieuwd of de krachten van de natuur (regen, wind,…) die er op gaan inwerken, de impact van het werk nog versterken. Zo biedt elke kunstenaar een alternatief voor het traditioneel opzet van waaruit standbeelden en monumenten werden opgericht. De nieuwe invulling levert vooral heel eigen, persoonlijke verhalen op en die staan garant voor een boeiende zoektocht.

3.

4.

Beelden in de stad

In de rand van de tentoonstelling in het Middelheim kan je aan de hand van een wandelroute een tocht maken langs de belangrijkste beelden in de openbare ruimte in hartje Antwerpen. Het plan ligt gratis ter beschikking in het museum, bij de dienst toerisme in Antwerpen en in de stadswinkel.

De Middelheimcollectie

Naar aanleiding van de 60e verjaardag van het Middelheimmuseum verscheen bij uitgeverij Ludion een mooi geïllustreerde catalogus, die u langs de 75 belangrijkste en interessantste werken uit de collectie leidt. De catalogus toont ook de evoluties binnen de beeldhouwkunst en schetst de rijke geschiedenis van het Middelheimpark. Nieuwe Monumenten Middelheimmuseum, Middelheimlaan, 2020 Antwerpen Nog tot 19 september 2010. Open: elke dag, behalve maandag: augustus: 10-20u / september: 10-19u www.middelheimmuseum.be

5.

© foto’s kunstwerken: Karin Borghouts 1. Angel Vergara Santiago, La Vie D’une Oeuvre D’art (Prologue), 2010, met dank aan Angel Vergara Santiago, Galerie Stella Lohaus, Antwerpen en Vidisquare. 2. Caroline Coolen, Monument voor mijn dierbaren, 2008 3. Johan Creten, De Zuil (Een Vlaams Monument / La Colonne), 2010, met dank aan Johan Creten, Galerie Emmanuel Perrotin, Parijs en Galerie Transit, Mechelen 4. Johan Muyle, Het Zwarte Schaap – hommage aan James Ensor, 2010 5. Nick Ervinck, Yaronulk, 2009-2010, met dank aan Nick Ervinck, Materialise en Aorta.

[WDS]

12 Het deeltijds kunstonderwijs biedt een ruime waaier aan opleidingen in beeldende kunsten aan. Duizenden studenten bekwamen zich in één van de vele academies in schilderen, tekenen, grafiek of keramiek. Maar je kan er ook terecht voor heel unieke en minder frequent gevolgde opleidingen. In deze reeks stellen we enkele van deze opmerkelijke opleidingen voor.

Opmerkelijke opleidingen Een passie voor polychromie

Polychromie? Polychromie doet bij de meeste mensen misschien niet meteen een belletje rinkelen. Het is een term die in de kunst wordt gebruikt om het gebruik van schilderingen in veel kleuren aan te geven, in het bijzonder van beelden en bouwwerken. Het woord is afkomstig van de Griekse woorden poli (veel) en chromos (kleur). In de klassieke oudheid en de middeleeuwen werd veel polychromie toegepast. De kleuren uit de klassieke oudheid vervaagden of verdwenen echter meestal op den duur. Doordat men in de renaissance de klassieke oudheid als voorbeeld nam, zijn de meeste werken uit deze kunststroming dan ook vaak onbeschilderd gelaten. In de 19e eeuw werd polychromie herontdekt en opnieuw toegepast. Op of in gebouwen werden de verschillende kleuren op verschillende manieren toegepast. Soms werd een interieur letterlijk ingekleurd, maar evengoed werden bepaalde figuren uitgebeeld, wat vooral in de middeleeuwen vaak werd gedaan in grote kathedralen. Polychromie is ons vooral bekend van heiligenbeelden. Vooral met die beelden wordt gewerkt in de opleiding ‘Kunstambacht Polychromie’. Vele van die soms eeuwenoude beelden vertonen slijtage of zijn beschadigd. Vele kunstvoorwerpen ondergingen ooit al een restauratie of werden herhaaldelijk overschilderd. Smaken evolueerden immers met de tijd.

13 Aan de afdeling Kunstambachten en Restauraties in de Academie van Anderlecht wordt sinds begin jaren ’80 de opleiding ‘Polychromie’ aangeboden. Momenteel volgen 18 studenten de opleiding die 6 jaar (4 jaar Hogere Graad en 2 jaar Specialisatie Graad) duurt. We gingen er langs om deze onbekende opleiding te leren kennen. Zowel docente Sandy Van Wissen als haar studenten getuigen met veel enthousiasme over hun passie voor het kunstambacht polychromie.

In het kunstambacht Polychromie leren de studenten oude polychromieën conserveren en daar waar nodig restaureren. Alle kennis en vaardigheden die ze daarvoor nodig hebben, worden hen aangeleerd. Deze opleiding in Anderlecht kan je in België verder enkel nog volgen aan La Cambre in Brussel. In Anderlecht startte de opleiding in 1986, met aanvankelijk slechts 2 studenten. Momenteel volgen 18 studenten de 6-jarige opleiding onder de vakkundige leiding van docente Sandy Van Wissen, die sinds 1995 aan de slag is in de Academie. “Tijdens het eerste jaar geef ik de studenten vooral materialenkennis mee en wordt gestart met het aanleren van technieken. Op ‘lesplankjes’ worden reconstructies gemaakt van oude polychromietechnieken, zoals het aanbrengen van wasbrokaat, vergulden, schilderen met eitempera, inleggen van stenen, reliëftechnieken enz. Zo herkennen de studenten de technieken die ze nadien zullen terugvinden op de polychrome beelden”, vertelt Sandy. Ook de lessen kunstgeschiedenis starten vanaf het eerste jaar van de Specialisatie Graad. Tijdens deze lessen wordt gefocust op de gepolychromeerde Europese beeldhouwkunst doorheen de eeuwen. Die achtergrondkennis is ook in de praktijk voor de studenten erg belangrijk. Vanaf het tweede jaar kunnen de studenten dan het uitgebreide scala van restauratietechnieken in praktijk beginnen brengen. De theorie wordt vanaf dan onmiddellijk omgezet in praktische toepassingen. “De studenten werken dan aan eigen projecten en leren zo ook het volledige takenpakket kennen”, legt Sandy uit. “Studenten brengen niet alleen de aangeleerde technieken in praktijk, maar leren ook onderzoek doen en een dossier opstellen en dat zijn twee zaken die bij dit ambacht zeker even belangrijk zijn”. Tijdens het werk aan de beelden wordt voortdurend overlegd met Sandy en met de medestudenten.

Links – rechts : vóór en na de reiniging

14

Enkele studenten en hun projecten

Hoe begin je aan zo’n eigen project? We gaan langs bij enkele studenten die verspreid over een aantal lokalen aan het werk zijn. Studente Annelies werkt aan een beeld dat dateert van eind 19de eeuw en afkomstig is uit de St-Joris & St-Godelievekerk van Sleidinge. Ze is niet de eerste studente die aan dit beeld werkt maar kan zich voor al haar acties en ingrepen baseren op een lijvig dossier. “Zulke dossiers bestaan van alle beelden waaraan hier gewerkt wordt”, vertelt ze. “In die dossiers vinden we alle mogelijke informatie terug. Waar het beeld vandaan komt, uit welke periode het dateert, in welke staat het hier toekwam en welke onderzoeken en acties al werden uitgevoerd. Het staat allemaal gedetailleerd beschreven en is gestoffeerd met heel wat fotomateriaal. Zelf documenteer ik ook iedere stap en iedere beslissing die ik, in samenspraak met Sandy, neem”. Het dossier dat we mogen inkijken bestaat verder uit een uitgebreid schaderappport en verschillende behandelingsvoorstellen en is rijkelijk voorzien van gedetailleerde tekeningen. Annelies legt me uit welke stappen tot nu toe werden genomen. “Loszittende deeltjes in de polychrome laag werden eerst gefixeerd met een methylcellulose. Vervolgens werd de polychromie gereinigd en werden storende lacunes in de polychrome laag opgevuld met een krijt-lijmmengsel. Tegelijk werd onderzoek gedaan naar de herkomst en de techniek van de polychromie van

de mantel van het beeld, een imitatie van brokaatstof in een neogotische stijl uitgevoerd. Er werd besloten om een grote leemte te reconstrueren, daarbij gebruik makend van de technieken die in het eerste jaar werden aangeleerd.” In een ander lokaal werkt studente Emma aan een beeld van een engel, afkomstig uit een kerk in Leiden. Alle beelden in deze kerk werden ooit in eenzelfde stijl en kleur overschilderd maar hier en daar zijn sporen te zien van vroegere polychrome beschilderingen. “Via het maken van een stratigrafie kunnen we soms nagaan welke verschillende lagen een beeld heeft en zo kunnen we te weten komen hoe het beeld er in verschillende periodes heeft uitgezien. Vroeger betekende restauratie immers vaak dat een beeld gewoon werd overschilderd. Voor zo’n stratigrafie gaan we via een klein ‘venster’ in het beeld trapsgewijs naar de oudste laag en kunnen we de verschillende lagen reconstrueren.” De engel van Emma is erg aangetast door vuil en kaarsvet en zal daarom in de eerste plaats worden gereinigd. “Dat doen we vooral met enzymen, speeksel eigenlijk. Nadien wordt de kaarswas zeer voorzichtig verwijderd met de ‘Leister’, een apparaat dat warme lucht blaast, en white spirit. De meest recente verflaag van het beeld zal hier worden gerespecteerd. Loszittende stukjes verf worden gehecht met vislijm en delen van het beeld worden bijgeplamuurd, gepolijst en afgewerkt”, vertelt Emma. Wat die afwerking zoal kan inhouden zien we bij studenten Leen en Bart. Zij werken aan twee beelden van de goede en de slechte

15

Zeer geslaagd lesplankje

moordenaar die naast de gekruisigde Christus aan de buitengevel van de St-Niklaaskerk van Aaigem hingen. “We doen aan conservering van zowel de dragers, in dit geval de houten bewerkte balken waarop de beelden hangen, als de polychromieën. De beelden zijn heel lang blootgesteld aan de buitenlucht en zijn beschadigd door insecten en vermolming. Waar nodig worden verstevigingen aangebracht zodat de beelden opnieuw een stevig geheel vormen. Het belangrijkste voor ons is verder het herstellen van de leesbaarheid van het beeld.” Tijdens ons bezoek is Leen bezig met het intonen van de storende lacunes in de polychrome laag. Ze gebruikt daarvoor pigmenten in verschillende kleuren, die ze mengt met retoucheervernis tot ze de juiste kleur heeft. Het mengsel wordt dan met een fijn penseeltje op het beeld aangestipt. “Nauwkeurig kunnen werken en geduldig zijn, zijn belangrijke eigenschappen in dit Kunstambacht”, klinkt het eensgezind. “Het is prettig en spannend om een project te kunnen afwerken. Maar bij die eindfase komt vaak ook heel wat stress kijken, omdat je iets afwerkt waar vaak al heel wat collega’s voor jou aan hebben gewerkt”.

Passie

Wat opvalt in dit atelier, is de passie waarmee iedereen over polychromie en over de opleiding spreekt. Het is nochtans niet niks.

“De studenten kunnen 12u per week les volgen en er wordt van hen verwacht dat ze daarvan 10u effectief aanwezig zijn”, zegt Sandy. Iedereen die de opleiding volgt, is enorm gemotiveerd. “Een echte vooropleiding is niet nodig”, meent Sandy, “maar je beschikt best wel over veel motivatie, een flinke portie geduld en het helpt als je zeer secuur kan werken”. De motivaties van de studenten lopen uiteen. Van haar studenten volgden enkelen voordien het restauratie- en conservatieambacht schilderen, ook in Anderlecht. “Sommige studenten volgen de opleiding in het kader van hun job. Zo hadden we hier een museumgids uit de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, die vooral meer achtergrondkennis wilde hebben voor haar rondleidingen. En iemand anders was voornamelijk geïnteresseerd in het leren opmaken van onderzoeks- en behandelingsverslagen.” Maar wat de initiële motivatie ook mag zijn, dit bezoek maakt duidelijk dat de polychromie een virus is, dat zowel docente Sandy als al haar studenten in de ban houdt. Begin het ook te kriebelen? Neem een kijkje op www.ka-re.academieanderlecht.be [Katrien Boogaerts] [Dank aan de websites van het Rijksmuseum Amsterdam en van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in Brussel en bovenal aan docente Sandy Van Wissen en haar studenten]

16 Expo In deze rubriek maakt VRT-journalist Claude Blondeel je warm voor opmerkelijke exposities in binnen- of buitenland. Je kunt zijn bijdragen ook beluisteren op Radio 1 en Klara.

Angus Fairhurst / Philippe Van Snick

Angus Fairhurst

Young British Artists Angus Fairhurst (1996-2008) is één van de meest invloedrijke leden van de groep kunstenaars die eind jaren ’80 bekend werden als de “Young British Artists”. Deze groep zette de toon voor de volgende twee decennia hedendaagse kunst in Groot-Brittannië. Zij hadden hun faam ook te danken aan zakenman-verzamelaar Charles Saatchi die in ophefmakende tentoonstellingen de YBA pushte dat het niet meer schoon was. In tegenstelling tot de brutale shocktactieken van vele van zijn collega’s (Damien Hirst, Tracey Emin) brengt het werk van Fairhurst altijd een poëtische, esthetische beeldtaal. In 2008, toen hij 41 was, zette hij een punt

In het M Museum Leuven lopen er twee bijzonder mooie tentoonstellingen: de Britse Angus Fairhurst en “onze” Philippe Van Snick.

Schopfun, 2008, 250 x 335 x 3.2 cm, acrylic and silkscreen with collage on canvas. © the Estate of Angus Fairhurst, courtesy Sadie Coles HQ, London & Murderme.

The Problem With Banana Skins, Divided / Inverted. 1998, polyurethane rubber, 36 x 36 x 7 cm. © the Estate of Angus Fairhurst, courtesy Sadie Coles HQ, London.

A Couple of Differences Between Thinking and Feeling II, 2003, bronze gorilla: 165 x 140 x 105 cm arm: 31 x 120 x 67 cm, © the Estate of Angus Fairhurst, courtesy Sadie Coles HQ, London.

Three Pages from a Magazine, Body and Text Removed, 2003, cut out magazine on paper, 29.7 x 22.2 cm. © the Estate of Angus Fairhurst, courtesy Sadie Coles HQ, London.

17 Philippe Van Snick

Wiskunde en emotie In het werk van de Gentenaar Philippe Van Snick (°1945) staan kleur, tijd en ordening centraal. Een reeks precies uitgekozen werken omvat een tijdspanne van meer dan 40 jaar. Met mathematische en meetkundige principes onderzoekt hij de wereld van het onmeetbare en van de emotie. Hij experimenteert met fotografie, lichtbeelden en video.

4th Lower Expectations, 1996, enamel paint on aluminium panel, 180 x 180 cm, unique. © the Estate of Angus Fairhurst, courtesy Sadie Coles HQ, London & Murderme.

Zicht op de tentoonstelling. © Dirk Pauwels, M-Leuven.

achter zijn leven. Fairhurst doet van alles: schilderijen, performance, fotografie, video, muziek, tekeningen en collages. Zijn werk gaat over begeerte, seks en dood. Soms parodieert hij zichzelf en voortdurend hekelt hij de alomtegenwoordige macht van de reclame. Humor Fairhurst beoefent die heerlijke absurde humor die altijd een beetje pijn doet, omdat hij de zinloosheid van ons bestaan in kaart brengt. Wij worden geboren, we worden wakker, we gaan slapen en we sterven. Fairhurst gaat deze thema’s voortdurende herhalen, tot ze hun betekenis verliezen. Net zoals wanneer je een woord eindeloos herhaalt tot het zijn betekenis verliest, en die dan terugkrijgt. Anders zijn Angus Fairhurst is een grote natuur- en dierenliefhebber. Zo maakt hij een levensgroot beeld van een gorilla die bedachtzaam bekijkt hoe zijn eigen arm los voor hem ligt. Het is een metafoor voor het gefragmenteerde lichaam dat zichzelf bekijkt. De gorilla is voor Fairhurst ook een middel om anders te zijn. Gorilla’s zijn een dankbaar beeld, omdat ze qua uiterlijk sterk op mensen lijken. Dus kan je ze menselijke dingen laten doen, zonder dat je ze een karakter of een persoonlijkheid moet meegeven. Soms worden de gorilla’s plaatsvervangers van Fairhurst zelf. In de video “A cheap and Fitting Gorilla Suit” wordt een harig kostuum opgevuld met kranten, zodat het lijkt te liggen nadenken: men zou bijna gaan denken dat er een in gedachten verzonken Fairhurst in zit. “Pieta” is een foto van Fairhurst als dode Jezus op de schoot van een nepgorilla in de rol van madonna. Reclame Fairhurst geeft openlijk toe dat hij bang is voor de macht van de publiciteit. Daarom gaat hij reclamefolders helemaal verknippen tot prachtige, kleurrijke collages. De boodschap is niet meer “Koop mij”, maar “Kijk eens hoe mooi ik ben”. En dat levert, daar in Leuven een heel mooie expo op.

Een overzicht In de eerste zaal zijn werken uit de jaren zeventig en archiefbeelden samengebracht. Het is een mix van conceptuele fotografie, wiskunde en fragiele beeldhouwkunst. “Sferen” is een creatie waarin de act van het schilderen verbonden is met de diepste subjectiviteit. Zelden is “het genot voor het oog” zo intens. Twee tussenmuren vertegenwoordigen de dag en de nacht. Daaromheen zijn kleurenvlakken op de muren aangebracht door de masterstudenten van Sint-Lukas te Brussel. Een heerlijke tentoonstelling, een grote kleurentrip waarin de directe, fysieke ervaring van de toeschouwer centraal komt te staan. Grote klasse, zowel de kunstenaar als de expo. (Proficiat aan curator Luk Lambrecht!) Museum M Leuven Tot 12 september 2010

18 A toutes les morts, egales et cachées dans la nuit Met een titel die een eerbetoon is aan de dood, bouwt directeur/curator Laurent Busine een ontroerende tentoonstelling in het prachtige MAC’s te Mons. Doot, waer bestu bleven? Met deze nieuwe tentoonstelling confronteert Laurent Busine ons met een vraag die hem al een heel leven lang bezig houdt: welk beeld zullen wij achterlaten van de tijd die wij op aarde doorbrengen? Er is werk te zien van belangrijke hedendaagse kunstenaars, maar ook van minder bekende. Een aantal objecten is zelfs volledig anoniem. Want de curator kijkt niet alleen met een artistieke, maar ook met een antropologische bril naar een aantal portretten en kleine persoonlijke relieken. Dit is voor de bezoeker een uitnodiging om zich mogelijke verhalen achter die objecten voor de geest te halen. De tentoonstelling is zeer poëtisch en bestaat uit installaties, tekeningen, schilderijen, foto’s en “objets trouvés”.

1.

Begin en einde In zekere zin zijn het begin en het einde van deze tentoonstelling - de “Registers van Le Grand Hornu” van Christian Boltanski en de crypte van de familie De Gorge - een samenvatting van wat de tentoonstelling duidelijk wil maken: alle mensen zijn gelijk. In de voormalige Hooischuur maakte Christian Boltanski een installatie met honderden geroeste dozen, ordentelijk op elkaar gestapeld als één grote wand. Op de bruingeroeste dozen zijn foto’s geplakt van mijnwerkers die werkzaam waren op “Le Grand Hornu”. Eén grote ex voto als hommage aan de schamele mens. Het parcours eindigt in de crypte. Hier rusten de overblijfselen van de rijke eigenaars. Want van ieder mens, rijk of arm, is hetzelfde overgebleven: een naam, een geboortedatum en een sterfdatum, soms een vergeelde foto. Maar één ding is duidelijk: geen enkel leven is meer waard dan een ander leven. Een tentoonstelling over de dood? En toch is dit geen tentoonstelling over de dood. Met uitzondering van een schedel van Thierry De Cordier is hier trouwens geen enkel beeld van een dode te zien. Dit is een tentoonstelling over beelden die ieder van ons vanuit zijn eigen geloof of filosofie projecteert in een tijd die hij hoe dan ook niet zal kennen, namelijk de tijd die volgt op zijn dood. De vraag die hier gesteld wordt, is niet: “wat geloof ik dat er na mijn dood te wachten staat?” maar "welk beeld ga ik nalaten en hoelang zal dat beeld blijven voortleven?" In deze tentoonstelling worden dingen bijeengebracht die qua herkomst mijlenver uit elkaar liggen. Wat is er gemeenschappelijk aan een meteoriet uit een natuurhistorisch museum, relieken van heiligen en twee zelfportretten van Giorgio de Chirico? Hoewel de dood voor alles en iedereen gelijk is, moet de bezoeker vaststellen dat de vormen van dood die hier uit de verborgenheid

2.

19 worden gehaald, niet allemaal gelijk zijn. De ene gaat de geschiedenis in en de andere de vergetelheid. Getuige enkele voorbeelden. Giuseppe Penone “Soffio Di Foglio” De kunstenaar heeft zich uitgestrekt in een hoop buksbladeren en heeft diep uitgeademd. Het gewicht van zijn lichaam heeft de bladeren samengedrukt en heeft een holle sculptuur gevormd die de herinnering aan deze vluchtige handeling levendig houdt. Meteorieten Meteorieten komen uit een onbekende, haast onvoorstelbare weidsheid, maar zijn “in het echt” klein en dichtbij: dergelijke steentjes zijn niet meer waard dan een stukje been, maar het etiketje “meteoriet” dat erop plakt, neemt ons mee naar verre ruimten. Giorgio De Chirico Twee zelfportretten, het ene schamel naakt en het ander als arrogante musketier. Of: “zoals ze mij zien” en “zoals ik mijzelf zie”.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

David Claerbout “The Long Goodbye” opent met de slow motion van een knappe vrouw die koffie serveert. Zij wuift naar iemand en de kijker krijgt het beklemmende gevoel van een onherroepelijk verlies. “The Long Goodbye” is geen tot weerziens maar een definitief afscheid. Le Grand Hornu, Mons Tot 20 oktober www.mac-s.be

[Claude Blondeel]

1., 2. Christian Bolstanski, Les Registres du Grand-Hornu. Installation: fer blanc, étiquettes, photographies noir et blanc, lampes de bureau, 472 x 4015 x 19 cm. Chaque boîte : 35,5 x 19 x 19 cm, 1997. Collection MAC’s. Propriété de la Communauté française de Belgique. 3.

Giorgio De Chirico, Autoritratto nel parco. Huile sur toile, 154 x 100 cm, 1959. Courtesy Fondazione Giorgio e Isa de Chirico, Rome.

4.

Thierry De Cordier, Crâne froid. Encre de Chine, acrylique et silicone cristaline sur crâne blanchi1989 (revisité en 2010). Collection de l’artiste.

5.

René Demarez, Autoportrait (Algérie). Huile sur toile, 40 x 30 cm, 1995. Collection de l’artiste.

6.

Hans-Peter Feldmann, Hat with photo, 30 x 20 x 18 cm, s.d. Collection de l’artiste.

7.

Giuseppe Penone, Rovesciare i propri occhi – progetto, 16 photographies noir et blanc, 16 x (20 x 27 cm), 1970. Collection de l’artiste.

8.

Anoniem, Hommes et femmes en avion. Carte postale, Photographie argentique noir et blanc, 14 x 8,7 cm, s.d.

20 Opgetekend De Rode Draad 2010 Op 25 en 26 september 2010 vindt in Merksem de vijfde editie van “De Rode Draad” plaats. Meer dan honderd kunstenaars nodigen je uit om in hun huis of atelier van hun kunst te komen genieten. “Onze hoofdbedoeling blijft kunstliefhebbers, zowel publiek als deelnemers bijeen te brengen”, vertelt initiatiefneemster Sera Janssens. Het wordt druk op 25 en 26 september in Merksem: een record aantal amateurkunstenaars exposeert tijdens de 1e jubileumeditie van “De Rode Draad” en ook het publiek vindt gemakkelijk de weg langs deze kunstroute.

Initiatiefneemster Sera Janssens

“Wat in juni 2002 begon als een kleinschalig project is vandaag uitgegroeid tot een heuse kunsthappening”, vertelt initiatiefneemster en aquarelliste Sera Janssens. “Nu enkele maanden voor het eigenlijke gebeuren hebben net iets meer dan 100 kunstenaars hun deelname toegezegd. Ze betalen € 10 inschrijvingsgeld, maar krijgen dat bedrag na afloop terugbetaald. Met de werkingsmiddelen investeren we in kunstenaarsmaterialen, zoals schildersezels en panelen, die de deelnemers kunnen gebruiken bij de voorbereiding en het opzetten van hun tentoonstelling.” Het concept is dus duidelijk: alle Merksemse (amateur)kunstenaars, woonachtig of verbonden aan een atelier of kunstvereniging te Merksem, krijgen de gelegenheid om hun werk aan het grote publiek voor te stellen. “Onze hoofdbedoeling is kunstliefhebbers, zowel het publiek als deelnemende kunstenaars, op een drempelverlagende manier bijeen te brengen”, aldus Sera. “We moedigen kunstenaars dan ook vooral aan om bij hen thuis tentoon te stellen. Maar uiteraard is dit niet voor iedereen mogelijk. We kunnen gelukkig rekenen op de steun van cultuurpartners als Ontmoetingscentrum MerksemDok en Kasteel Bouckenborgh, waar exposanten ook de kans krijgen om hun werk te tonen.” “Ook het district Merksem, Stad Antwerpen en de Stedelijke Academie voor Beeldende Kunsten zijn het project erg genegen”, vult Danny Erreweyaert aan. Hij is als galeriehouder van Kunstgalerij Oostkaai 1 nauw betrokken bij de organisatie van het project. Hij waakt er samen met Sera over dat “De Rode Draad” goed voorbereid wordt en vlekkeloos verloopt. “Uiteraard is het de “kunst” om elke keer opnieuw mensen te boeien met nieuwe vormen van kunst”, vertelt hij. “Bij elke editie kunnen we de bezoeker een ruim palet aan kunstdisciplines aanbieden: naast aquarel, acryl op doek, olieverf, grafiek en beeldhouwen kunnen we ook uitpakken met o.a. glas in lood, mozaïek, keramiek, literatuur en handwerk.” En de editie 2010 heeft nog meer in petto: dit jaar kan het traject ook per fiets worden afgewerkt. “We kunnen hiervoor rekenen op de steun van Fiets-Mo-Biel, een sociaal-ecologisch verantwoord initiatief voor mensen in moeilijke levensomstandigheden. Fiets-Mo-Biel wil met de uitbouw van een fietsatelier de mobiliteit van mensen met een laag inkomen bevorderen. Bezoekers zullen van op 2 verzamelpunten een fiets kunnen lenen om zo de verschillende exposities te bezoeken.”

Enkele sfeerbeelden uit de editie 2008.

“We willen “De Rode Draad” aantrekkelijk houden en blijven werken aan nieuwe invalshoeken”, vertelt Danny. “Ook voor volgende edities zijn we al op nieuwe plannen aan het broeden. Zo willen we in 2012 allochtone amateurkunstenaars nauw betrekken bij het project.” Wil je “De Rode Draad” bezoeken? Affiches met een duidelijk stratenplan wijzen je overal in Merksem de weg. Of maak er een ontdekkingstocht van en volg het spoor van rode linten, die aan elke deelnemende locatie te vinden zijn en het straatbeeld doorheen Merksem opfleuren. Praktisch: Zaterdag 25 september: 10-17u en een feestelijke receptie van 17u15 tot 19u in het Ontmoetingscentrum MerksemDok, Emiel Lemineurstraat 72-74 te Merksem, met gastspreker districtsschepen Koen de Cock. Zondag 26 september: 10-18u. Meer info: Sera Janssens: [email protected] | 03/646 01 38 Danny Erreweyaert, Galerie Oostkaai 1, 2170 Merksem: [email protected]

Opgetekend

21 Coup de Ville

Hedendaagse beeldende kunstorganisaties in Belgie De Belgische kunstscene bestaat uit een boeiende verscheidenheid aan grote en kleine organisaties, publieke en privé-initiatieven en meer publieks- of juist onderzoeksgerichte instellingen. BAM, Instituut voor beeldende, audiovisuele en mediakunst en SAP, le Service des Arts Plastiques de la Communauté française de Belgique stelden een praktische gids samen die een overzicht biedt van een groot aantal organisaties (inclusief galeries) voor hedendaagse, professionele beeldende kunst in België en de aangrenzende regio's in onze buurlanden. In de gids komen onder meer musea, centra voor beeldende kunst, tentoonstellingsruimtes, werkplaatsen, festivals, galeries, beurzen, cultuurcentra, kunstencentra en privéverzamelingen aan bod. Al die organisaties zijn gegroepeerd per stad en per provincie die alfabetisch in de gids zijn opgenomen. Een handige manier om nieuwe verrassende kunstplekken te ontdekken. Je kan een gratis exemplaar aanvragen via de site of 09/679040 of de gids (in pdf-formaat) downloaden op www.bamart.be

HEDENDAAGSE BEELDENDE KUNSTORGANISATIES IN BELGIË Brussel, Vlaanderen, Wallonië en een selectie uit aangrenzende regio’s

LIEUX D’ART CONTEMPORAIN EN BELGIQUE Bruxelles, Wallonie, Flandre et une sélection de lieux dans les régions limitrophes

Van 12 september tot 24 oktober 2010 wordt Sint-Niklaas artistiek bezet gebied.  Met WARP Kunstenplatform organiseren curatoren Stef Van Bellingen en Jan Hoet dan “Coup de Ville”, een tentoonstelling en stadsfestival met hedendaagse kunst op diverse locaties in het hart van de stad. Kunstenaars uit binnen- en buitenland zullen kunstwerken integreren in publieke en private plekken. Bovendien wordt de grote markt van Sint-Niklaas omgebouwd tot kunstenaarsdorp. Geïnspireerd op Jan Hoets ‘Chambres d’amis’ uit 1986 biedt de tentoonstelling een platform aan hedendaagse kunst en kunstenaars dialogerend met de omgeving en haar inwoners. Een 50-tal kunstenaars, met zowel aanstormend talent als artistieke iconen, werden uitgenodigd om aan deze tentoonstelling te participeren. De Franse kunstenaar Daniël Buren en de Oostenrijkse artiest Martin Walde vormen de verbinding met de oorspronkelijke ‘Chambres d’amis’. Na een grondige prospectie ter plaatse, realiseren ze een ingreep voor een specifieke ruimte. Door de diversiteit van de locaties zullen kunstenaars zowel schilderijen, sculpturen, installaties, animatie en video voorstellen of brengen ze performances.

Kunstenaarsdorp

Tijdens de tentoonstellingsperiode wordt de Grote Markt te SintNiklaas gedurende een week (1-5 oktober) getransformeerd tot een kunstenaarsdorp. Het kunstenaarsdorp is een uitbreiding van de jaarlijkse portfoliodagen die vzw WARP organiseert met professionelen uit de hele wereld. Tijdens deze ontmoetingsdagen krijgen kunstenaars professioneel feedback op hun oeuvre via individuele gesprekken. Het kunstenaarsdorp op de grootste markt in België wordt een miniatuuruniversum, bevolkt door jonge kunstenaars van over de gehele wereld. Tegelijk is het een platform waar tal van nevenactiviteiten plaatsvinden met workshops, lezingen, concerten, tai chi en performances. (Ook KUNSTWERK[t] slaat haar tenten op in dit kunstenaarsdorp. Kom gerust eens langs.) (WARP is een jonge organisatie zonder winstoogmerk en wil de hedendaagse kunst een plaats geven in Sint-Niklaas en de regio Waasland. WARP staat voor Wase ARtistieke Projecten of Waasland ARt Projects.)

22 Expeditie kunstwerk[t] Beelden in de zon

Een beeldentuin tussen de villa’s in een residentiële wijk, in een weide tussen grazende koeien of schapen, in een kasteeltuin of een gerestaureerde historische hoeve. Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men beeldentuinen tegen. Meestal zijn het paradijselijke groene pareltjes en ook deze zomer zijn ze weer optimaal opgesmukt om de kunstliefhebber te verwelkomen. Brons, ijzer en steen, soms in de zon of in de ochtendnevel, een andere keer weer in de pletsende regen: bij elke confrontatie krijgen de sculpturen een aparte uitstraling en telkens word je getrakteerd op een variërend visueel genieten. We nemen je mee naar een dozijn merkwaardige buitenlocaties, die je deze zomer een bezoekje kunt brengen. Maak er een boeiende ontdekkingstocht van!

Lieve Lambrecht Merendree

De galerie en beeldentuin zijn ondergebracht in een gerestaureerde historische hoeve. De tuin (meer dan 1,2 hectare groot) sluit perfect aan bij de omringende landerijen. Er werden zoveel mogelijk originele elementen behouden, zoals de oorspronkelijke meidoornhaag, knotwilgen, een grote vijver, een hoogstamboomgaard en een drassige weide.

De editie 2010 van “Tuin&Beeld” toont het beste wat er te vinden is op het gebied van Belgisch beeldhouwwerk met werk van George Grard, Félix Roulin, Yvan Theys, Hilde Van Sumere, Myriam Eykens, Etienne Desmet, Willy Peeters, Luc De Blok en vele anderen. Er zijn gratis wandelvoordrachten op 8 augustus en 12 september telkens om 16u. In de galerie loopt simultaan een tentoonstelling met originele werken op papier van bekende Belgische kunstenaars, met Bilquin, Rubens, De Kramer, enz. Oostergemstraat 7A 9850 Merendree Tot 26 september 2010. Vr , za, zo: 14-18u. Ook open op 21 juli en 15 augustus Geen catering www.lievelambrecht.be

Wilfried Jacops Lebbeke

Permanente tentoonstelling van een dertigtal beelden in hardsteen en marmer, opgesteld in een wilde tuin van 30 are, achter het beeldhouwatelier. Brusselsesteenweg 284 9280 Lebbeke Toegang gratis. Zaterdag : 10- 19u Zondag : 10- 13u Of na afspraak : 052/35 69 88 www.wilfriedjacops.be

23 Beukenhof Kluisbergen

Het domein Beukenhof is 3,5 hectare groot en trakteert het kunstminnend publiek op een indrukwekkende ontdekkingstocht tussen weiden en bossen waar vroeger een zandgroeve te vinden was. Een unieke versmelting van natuur en sculptuur. Nog tot 19 september loopt de expositie “Sculptour 2010” in dit golvend landschap van de Oude Kwaremont. (De catalogus: “Sculptour 2010” is verkrijgbaar tegen € 5.) Ronde van Vlaanderenstraat 9 9690 Kluisbergen Open op zaterdag, zondag en feestdagen, van 14 tot 19u en na afspraak (055/38 83 87) Toegang: € 5 (kinderen tot 10 jaar gratis). www.beukenhof.com

Beeldentuin ’t Wit Huis Loppem

De tactiele beeldentuin van ’t Wit Huis - Spermalie is ongeveer 20 are groot. De beelden die er te bekijken zijn, worden gemaakt door de bewoners van ’t Wit Huis die ervoor kiezen in het kunstatelier te werken. Zij hebben een visuele en mentale handicap. Hun kunstwerken worden getoond, samen met deze van professionele kunstenaars zoals Henk Visch, Camiel Van Breedam, William Sweetlove, Philip Aguirre, Wastyn en Deschuymer. De bedoeling is dat de beelden betast en gevoeld worden. Hiervoor krijgt de bezoeker een blinddoek.

’t Hof te Puttens Lede

In een gerestaureerde boerderij uit 1815 combineert Joris De Smet de geneugten van het leven: kunst en eten. Maar ook wie geen honger heeft, is welkom in de beeldentuin van 1,5 hectare groot, achter het restaurant. Wichelsestraat 20-22 9340 Lede Park en galerie zijn toegankelijk op zaterdag, zondag en feestdagen van 14 u tot 20 u. Andere dagen na telefonische afspraak (053/805130). www.hofteputtens.be

Rijselsestraat 13 8210 Loppem 050/288249 Van juni tot eind oktober, elke dag van 14 tot 17u. De toegang is € 2,5. Geen catering. www.ki-spermalie.be

24 Wijland Koksijde

Een relatief kleine maar charmante beeldentuin, in een residentiële woonwijk aan zee. Doorlopend het ganse jaar krijg je hier een terugblik op 15 jaar galerie, annex beeldentuin. Grensstraat 5 8670 Koksijde Van 8 augustus tot 26 september 2010 toont Victoria Calleja haar schilderijen en sculpturen. Vrij toegankelijk op zaterdag, zondag en feestdagen, van 14u30 tot 18u. Of op afspraak : 0475/84.50.81 www.wijland.be

De Laro Meerle - Hoogstraten

In het hartje van de Kempen is het bij De Laro heerlijk slenteren tussen vijvers en groenpartijen. Terwijl je de kikkers hoort kwaken en de vogels hoort kwetteren, ontdek je de paarden en de koeien in de achterliggende weilanden. Een uitgelezen decor voor een twintig are groot sculpturenpark. Naast schilderijen en kleine beeldhouwwerk vind je in de gerestaureerde boerderij ook de gelegenheid om even rustig te genieten van een hapje of een drankje: een ankerplaats voor elke kunstliefhebber. Lage Rooy 14 2328 Meerle - Hoogstraten Vrijdag, zaterdag en zondag : 14 - 17u. Toegang gratis. www.delaro.com

Irénée Duriez Ichtegem

De beeldentuin (30 are) met een veellobbig grondplan en een overwegend groene schermbeplanting, laat de bezoeker een 25-tal sculpturen ontdekken, zonder dat de tuin in één oogopslag kan overzien worden. In het open atelier wordt veertig jaar artistieke evolutie getoond in een museumopstelling. Tientallen bronzen en plaasteren beelden, foto’s en tekeningen maken dit proces tastbaar. Op zaterdagnamiddag is de kunstenaar aanwezig. Keibergstraat 6 8480 Ichtegem (Torhout) Van 1 juli tot 31 augustus 2010. Dagelijks open van 14 tot 18u. Dinsdag gesloten. www.ireneeduriez.be

25 Staf Timmers Houthalen

Hij is geen man van grote woorden. Staf Timmers is een man van de natuur, een gedreven schilder en beeldhouwer, die zelfs zijn tuin (40 are) omtoverde tot een kunstwerk. Via kronkelende paadjes ontdek je niet alleen zijn bronzen die sprankelen van vitaliteit, maar ook ontelbare paradijselijke hoekjes. Vijvertjes en watervallen, vogels, kippen, bijen en knusse zithoekjes met kleurrijke bloemenpartijen. Een lust voor het oog. Aan het einde van de wandeling loop je zomaar binnen in het atelier van de kunstenaar en als het een beetje mee zit, volgt er nog een gemoedelijke babbel met de maestro zelf in zijn verloren paradijs. Voor een bezoek tijdens de weekends van juni, juli en augustus, kun je vrij binnenlopen tussen 13 en 19u. Herebaan-Oost 113 3530 Houthalen www.staftimmers.be

Kasteel van Petit-Leez Gembloux

Vanaf het grote terras heb je een prachtig uitzicht op het vijf hectaren groot park. In en rond deze 17de eeuwse vierkantshoeve vormen natuur, architectuur en kunst een harmonisch geheel. Het beeldenpark en weidse velden vormen het ideale kader voor inspiratie en een veelzijdige blik op de kunstwereld. Rue de Petit-Leez, 129 5031 Grand-Leez (Gembloux) Openingsuren : 081 64 08 66 www.chateaupetitleez.com

Fryart Overpelt-Holheide

De beeldentuin, een kleine romantische wandeltuin met terrassen, vijvers en gazon, is door hagen en paden verdeeld in kleine tuintjes en hoekjes waar de kunstwerken volledig tot hun recht komen. Luisteren naar kunst in de beeldentuin, dit werd het uitgangspunt van een unieke zomerexpositie. Het is een project in samenwerking met het Klankenbos in Neerpelt en het Glazen Huis in Lommel. Er is een fietsenroute die de drie plaatsen met elkaar verbindt.

Exelmans Neeroeteren

Een strakke tuin (15 are) met bomen, heesters en seizoensbloemen vormt het decor voor meer dan duizend kunstwerken. De mooiste bloemen zijn de sculpturen in diverse materialen uitgevoerd. Zandbergstraat 10 3680 Neeroeteren (Maaseik) Gratis toegang, elke zaterdag en zondag van maart tot en met juli en van september tot en met december, telkens van 14 tot 18u. www.exelmansgalerie.be

Leliestraat 18 3900 Overpelt-Holheide Gratis te bezichtigen van zondag tot en met donderdag van 13 tot 18u. www.fryart.be

[André De Nys]

26 Festival van de Amateurkunsten Gent, 2 mei 2010

Op 2 mei 2010 vond in Gent het Festival van de Amateurkunsten plaats. Het werd een groot feest waarop ook de beeldende kunsten in de kijker werd geplaatst. Een terugblik op dit evenement met heel wat foto’s en video vind je op www.festivalvandeamateurkunsten.be

Een portret van Bart Peeters

Bart Peeters is Peter van de Week van de Amateurkunsten én dus deden we een oproep zijn portret te schilderen. De vele inzendingen leverden een mooie tentoonstelling op, waaruit Bart Peeters vijf werken selecteerde die ten voordele van “Art for All” werden geveild. Dat leverde € 1160 op. Kris De Neve

Marianne Van Ravestyn

Kunst-kermiskraam

Geen pluche beren of plastieken speelgoed, maar echte kunstwerkjes waren hier te winnen. Onze kunstvarkentjes en grafiekwerkjes waren een groot succes, die uiteindelijk € 1280 opbrachten.

Art For All

Onze acties voor Art For All leverden dus de mooie som van € 2440 op. De organisatie Art For All is er voor kinderen die getroffen zijn door armoede, ziekte en allerlei vormen van geweld. Met kleur, kwast, hout, … reizen kunstenaars naar hen toe om ze de mogelijkheid te geven om zelf kunst te maken: www.artforall.nl 

Matchbox: projectverslag

Matchbox, een expo op wielen, reisde gedurende een jaar door Vlaanderen en Brussel. In de grote hal van het Universiteitsforum presenteerden we de resultaten die de samenwerking van telkens 2 kunstenaars per provincie opleverde. Timo Almgren

Zoë Joncheere

Diana De Koninck

Kunstdoos ‘Nooit’: workshop voor kinderen

Auteur Wally De Doncker las “Nooit” voor, waarna de kinderen aan de slag gingen en kunstwerkjes maakten.

Popfolio

Tijdens het festival werden ook de Popfolio Awards uitgereikt. De award was dit jaar een sculptuur van de hand van Bram Kerkhofs. Het kunst-kermiskraam

27

Expositie van het Matchbox-project. Foto: Tim Vanrobaeys

Joke Devynck selecteert enkele creaties uit de vele “varkens”-inzendingen.

De Popfolio Award, een creatie van Bram Kerkhofs.

Ook de lino-workshop werd drukbezocht. Foto: Caroline Danneels

Portretsessie in station Brussel Centraal als opwarmer voor het Festival.

In de aanloop naar het Festival maakte Yvic Fiers aan de Gentse Dampoort een schilderij geïnspireerd op "Les Demoiselles d'Avignon" van Picasso.

Kinderen aan de slag tijdens de Nooit-workshop

28

Into the Wild (Santa, Davy & Grizzly), 2008, brons, 280 x 270 x 180 cm + detail

In deze reeks spreekt Hilde Van Canneyt met hedendaagse Belgische kunstenaars. De kunstenaar vertelt ons over zijn tentoonstellingen en drijfveren en gunt ons een blik in zijn atelier. Meer interviews vind je op www.hildevancanneyt.blogspot.com

Gesprekken met kunstenaars Nadia Naveau Hoe Nadia Naveau via een lange loopbaan uiteindelijk met een monument in het Middelheimpark te Antwerpen verzeild geraakt is, vertelt ze me langsheen haar tientallen sculpturen. We starten het gesprek in haar atelier te Berchem, waarna we richting Middelheimpark trekken.

29 Pink Cowgirl, 2006, staal, 400 x 250cm

Cats on a hot tin roof, 2009, porselein, 40  x 36 x 38cm

De Chirico's Cross, 2009, keramiek, 55 x 85 x 36 cm

Hilde Van Canneyt: Gebruikte je als kind ook al veel plasticine of viltstiften? Omdat dit materialen zijn die in je huidig werk nog altijd aan bod komen. Zoals een ander kind heb ik ermee gebouwd en getekend, maar toen waren er nog geen andere ambities in het vizier. Pas in de humaniora werd het mij duidelijk dat ik best wel een beetje kon tekenen. Ik ben pas een goede student geworden vanaf het moment dat ik naar het kunsthumaniora ging. Weet je nog wat je toen met je schoolkunst kwijt wou? Nee. Toen ik het atelier beeldhouwen bezocht van de Koninklijke Academie, trok vooral dat klassieke van het boetseren en figureren mij enorm aan. Ik wou dat ook kunnen. Zelfs van kleins af aan inspireerde de beeldhouwer Bernini mij onbewust, terwijl ik niet eens zijn naam kende. Op je achttiende trok je naar het KASK in Antwerpen. In die opleiding kreeg ik naast figuratieboetsering ook compositie en vrij werk. Ik legde vooral nadruk op het boetseren, maar ik wou niet enkel blijven figuren boetseren en heb dan ook assemblages gemaakt. In mijn laatste jaar heb ik verschillende processen doorlopen. Sterk beïnvloed door Fred Bervoets die mijn atelier vaak bezocht, vertrok ik vooral van tekeningen en schilderijen waar uiteindelijk reliëfs uitgroeiden die ik dan weer beschilderde als een soort verlengde van de tekening. Dat was niet allemaal

even goed, maar het was een groeifase. Tegen de tijd dat ik afstudeerde, maakte ik autonome beelden, opnieuw geboetseerd. Toen al kwamen er veel soldaatjes in voor. Mijn ideeën waren best eclectisch. Ik gebruikte ook tal van materialen zoals kunstgras, bladgoud en gips door elkaar heen. Vlak na het KASK belandde je in het HISK? Ja, ik vond dat ik na mijn vorming nog invloeden uit andere hoeken kon gebruiken en vond het boeiend om met mensen uit allerlei werelddelen samen te zitten om mijn eigen stijl verder te ontwikkelen. In het begin was dat best wel overweldigend, omdat ik door die invloeden mijzelf niet goed kon plaatsen. Tegen het laatste jaar begon alles op zijn pootjes te vallen. Ik denk dat vooral de ervaring die je er opdoet van enorm belang is. Het feit is dat je toch al weer enkele jaren verder in het leven staat en wat meer wijsheid verzameld hebt. Ik ben niet tot grote ommezwaaien of inzichten gekomen, maar ik heb eerder een volwassenheid in mijn werk ontdekt waarop ik nu nog altijd kan bouwen. Eenmaal je onder het juk van het HISK vandaan was, vond je dan zonder raadheren en -dames snel je eigen weg? Ik had al vrij snel tentoonstellingen, zoals een groepsexpo in het museum van Finland, waardoor de bal aan het rollen ging en er opnieuw een dialoog ontstond. Dat gaf vooruitzichten om ergens naartoe te werken en ook de vrijheid om volledig over mijn eigen atelier te beschikken. Het heeft in België nog een tijdje geduurd

30

Centurion City, 2009, keramiek, 200 x 98 x 145 cm

voordat ik een galerij vond, al was ik niet echt op zoek. Vanuit Amsterdam werd ik gecontacteerd door een galerij waarmee ik negen jaar samengewerkt heb. Doordat die galerij ermee ophield, is die samenwerking stopgezet. Nu resideer ik bij galerij Base-Alfa in Antwerpen. Had jij een romantisch beeld van het leven als kunstenaar? Zag jij jezelf ooit iets anders doen? Uiteindelijk is het de noodzaak om dagdagelijks mijn ding te doen, want heel romantisch is het nooit echt geweest. In mijn laatste jaar academie voelde ik al aan dat het heel veel van mezelf vergde en dat het niet louter een spel was, maar echt een manier van leven. Zijn je idealen over het kunstenaarsleven nog steeds dezelfde als pakweg tien jaar geleden? Ik heb mijn zwakke momenten gehad. Het is niet evident om met vrijheid om te gaan. Het is makkelijker om in de Delhaize te werken, zonder daarbij neer te kijken op die job. Maar zo’n job zou me geen voldoening geven, vrees ik. Je vriend, Nick Andrews, is kunstschilder. Werken jullie bewust in afzonderlijke ateliers? Ja, dat zou echt niet werken samen. Ik voel de nood om alleen met mijn werk bezig te zijn. Wij staan ’s morgens samen op en gaan elk onze eigen weg. Als we daarna samen zijn, hebben we het wel vaak over ons werk. Hoewel ik niet veel mensen in de buurt van mijn atelier verdraag, laat ik hem er wel toe. Zijn mening is belangrijk voor mij. Als je aan je afstudeerwerken van de academie terugdenkt, welk werk uit die tijd is dan het belangrijkst voor je? “Red One” was het eerste beeld waarbij ik expres gestileerder ben beginnen werken. Ik was eigenlijk best goed in het figuratieve boetseren, maar omdat ik wilde vermijden dat ik in een maniërisme zou vervallen, kregen de figuren iets popachtigs. Dat geldt ook voor “Soccer Ball Head Girls”, waarvoor ik ben vertrokken van een maquette die ik in een grote installatie heb omgezet, gebaseerd op sport- en spelborden zoals ‘Mens erger je niet’.

Roman Riots, 2010

Hoe is de overgang gelopen naar je werken zoals ‘I Wannabe A Cowgirl’? Dat waren bijna een soort vingerschetsen. Ik bereid nooit echt iets voor in tekeningen, of het zijn kleine tekeningetjes, maar die dienen veelal niet als voorstudie. Ik werk die kleine kleien of plasticine modelletjes wel vaak in het groot uit. Dat idee van ‘I Wannabe A Cowgirl’ stamt misschien uit mijn voorliefde voor countrymuziek. Ik heb ook nog een tijd als jobstudent in Cowboytown van Bobbejaanland gewerkt, dat zal ook wel een invloed gehad hebben (lacht). Er bestaat ook een 4m hoge stalen versie van de cowgirl in park Ter Beuken te Lokeren, die verwijst naar de stier uit Andalousië. Je laat graag het speelse in jezelf naar buiten komen, zonder bang te zijn voor kritiek op dat kinderlijke aspect dat je werk soms uitdraagt. Die combinatie van de plasticine met felle kleuren werkt enorm goed. Eerst gebruikte ik die plasticine puur, maar op een bepaald moment begonnen mijn vormen meer barok te worden en begon ik ook de kleuren te mengen. Bijna zoals in een schilderij, maar dan niet in functie van de vorm. Later heb ik dan gezocht of ik de vergankelijke plasticine kon vervangen door ingekleurde porselein, zoals in ‘Cats on a hot tin roof.’ De sculptuur “Finding Neverland” lijkt wat Hundertwasserinvloeden te bevatten? Dat is een werk dat ik specifiek voor een openluchtexpositie ‘Schildehof’ in Schilde gemaakt heb. Ik heb mij laten inspireren door verschillende reizen. Zowel door de wijdse Ierse landschappen met mooi aangelegde haagjes doorheen het heuvelachtige landschap, als door de Rocky Mountains van the South West. Ik wou dat samenbrengen in een soort van utopisch landschap. Ik wilde ook dat het eruit zag alsof het daar gegroeid was, als een soort mutatie van het landschap. Daarom heb ik het ook genoemd naar J.M. Barry, de maker van Peter Pan, vanwege het sprookjesachtige karakter.

31

Roman Riots, 2010

Finding Neverland, 2005, polyester, kunstgras en acrylverf, 110 x 150 x 85cm

‘Ghosttown’ laat me ook niet onberoerd. Die sculptuur is ook voortgekomen uit mijn reis naar Nevada. Het is een typisch verlaten spookdorp, Rhyolite, dat ik trachtte opnieuw tot leven te wekken. Deze keer is het een miniatuurschets die mijn expositie haalde. Dat was eigenlijk niet de bedoeling, maar de zanderige kleitextuur gaf perfect de mood weer die er bij paste, alsof Clint Eastwood er zo kon binnenwandelen. Ik heb het werk uiteindelijk ook geglazuurd.

Ondertussen zijn we in het Middelheimpark te Antwerpen beland waar heel de zomer de expo ‘Nieuwe Monumenten’ loopt. Heb je lang op het ontwerp voor je werk “Roman Riots” zitten broeden? Door het thema monumenten ben ik teruggekeerd naar de Oude Grieken. Ik heb me dan op één beeldengroep geïnspireerd die ooit tentoongesteld stond in Griekenland en nu alleen in reconstructie in een archeologisch museum te zien is. Het was net die reconstructie die me extra boeide, hoe de gesneuvelde stukken werden vervangen door een radarwerk. Die compositie vond ik interessant om zo van het statische gegeven ‘sokkel’ of ‘troon’ weg te geraken, dat toch een typisch gegeven bij een monument is. Zo wou ik ook mijn beeld in verschillende delen ophangen aan een radarwerk.

Wanneer weet je precies of een werk af is? Dat voel ik vanaf een gegeven moment aan. In bepaalde tussenstadia die voor mij als zeer geslaagd ervaren worden, voel je die toenadering naar dat moment. Ondertussen heb ik geleerd om af te stappen van het oorspronkelijke idee waarmee ik begon, want een ontwerp groeit los van de mal waarmee je begon. Soms is een werk ook eerder klaar dan je denkt. Het kneden en boetseren is echter nooit saai, maar de voorbereidende werken zoals het lassen van de constructie om de klei te dragen of de afwerking, het maken van de mallen en inleggen in het uiteindelijke materiaal, kunnen wel tergend lang duren. Werk je meestal naar een tentoonstelling toe of start je ook veel werk uit jezelf? Tentoonstellingen zijn goed om je werk samen te plaatsen en naartoe te werken, maar ik zou sowieso blijven creëren, al moet ik af en toe ook even lui zijn of reizen om te herbronnen. Daarom dat ik tussendoor ook begin te tekenen of collages maak, omdat ik dan even van die klei afmoet. Voel je elke dag de drang om naar je atelier te komen werken? Meestal wel, maar na een tentoonstelling kan ik er vaak even niet meer aarden. Dan moet ik er helemaal los van komen. Wat ook helpt is op residentie gaan, zoals vorig jaar in het Europees Keramisch Werkcenter in ‘s Hertogenbosch. Even vanuit een leeg atelier opnieuw aan nieuw werk beginnen.

Heb je bepaalde thema’s opgezocht om aan dit beeldenwerk op te hangen? Ik ben redelijk dicht bij het origineel gebleven. Die bestaat in de verticale as uit Apollo die de vrede moet bewaren op een uit de hand gelopen trouwfeest waar de dronken centauren vrouwen verkrachten. Je ziet in mijn sculpturen wel nog dat half man/paard, maar die heeft dan een ouderwetse duikershelm gekregen. De Apollo is meer een Formule 1-rijder geworden. In de buste zie je een Popeye-figuur opduiken. Die figuren groeien terwijl ik aan het boetseren ben. De radar heeft ook iets van een speelgoedframe waar je plastieken stukjes moet uitduwen. Ik wou de voorkant van mijn ‘monument’ klassiek wit houden, maar als je er rond wandelt, krijg je een achterkant die helemaal blauw is. Hoe kwam je tot het idee om de achterzijde blauw te kleuren? Ik wou twee verschillende beelden maken, zodanig dat, als je het park binnenwandelde van verschillende kanten, je twee maal een ander beeld kreeg. Een klassieke voorkant met een contrasterende achterzijde. Ik had dit idee gevonden met reliëfs en frontons in het achterhoofd, evenals de uitsnijdingen en collages van Matisse, wat het blauw van de achterzijde verklaart.

32

Ghosttown, Rhyolite, 2005, klei, 18 x 150 x 120 cm

Je bent er niet vies van om de kunstgeschiedenis te bundelen in je werk? Ik doe dat eerder intuïtief, zoals ik bijvoorbeeld ook naar De Chirico verwijs. Het zijn invloeden waar je in de kunstgeschiedenis niet naast kan kijken en die wil ik op mijn eigen manier verwerken. In deze sculptuur vind ik ook het spel van de strakke lijnen in contrast met de grillige organische vormen er rond boeiend. Om het af te maken vond ik het nodig nog cirkels en ovalen bij te voegen. Welk gevoel wil je losmaken bij de bezoekers? Tijdens ons gesprek hier werden kinderen er echt naartoe gezogen, ze willen erop klimmen, ertussen kruipen… Gewoon het feit dat het mensen aantrekt – of wat het dan ook juist bij de mensen oproept – maakt het voor mij een geslaagd beeld. Hoe lang doe je over zo’n werk? Want alleen al wat betreft boetseerwerk zit er ongelooflijk veel arbeid in. Er zit veel voorbereidingswerk in en de moulage na het kleiwerk is ook niet te onderschatten. In een maand had ik mijn boetseerwerk af, want voor mij is dat het fijnste proces. Dan komen alle elementen samen en is het de bedoeling dat ik mezelf verras. Ik vermoed dat je niet persé een boodschap wil meegeven of de wereld verbeteren… Ik vind dat altijd een moeilijke vraag, ik laat dat open. Voor mij gaat het vooral om het vormelijk onderzoek. Ik maak beelden omdat ik dat moet doen, omdat ik niet anders kan. Bij jou heb ik niet het gevoel dat je echt lijdt voor je kunst? Ik voel niet die getormenteerdheid die ik soms bij andere kunstenaars voel. Ik denk wel dat het ervan afstraalt dat ik plezier beleef aan het boetseren. Maar er zijn natuurlijk wel momenten dat ik veel afzie, omdat het heel wat van me vergt. Bij dit monument duurde het een tijdje voor ik de klik voelde, voordat alles samenviel, maar eens zover, bestaat er gewoon niks beters.

Soccer Ball Head Girls, 2001, installatie, polyester, hout en acryl, 220 x 986 x 1000cm

Wat zijn je grootste sterktes of hinderlijkste zwaktes als kunstenaar? Mijn sterkte zit gewoon in mijn vingers en ik heb een begeestering om iets door te zetten. Ik ben nogal perfectionistisch, wat ik als een persoonlijke zwakte zie, omdat ik fysiek en mentaal tot het uiterste kan gaan. Ik kan blijven zoeken en doorgaan, wat anderzijds een sterkte is, maar voor mijn omgeving nogal hinderlijk. Ben je een art-junk of stel je je net onafhankelijk op tegenover de kunstwereld? Ik durf wel eens uit het oog te verliezen wat er bezig is in de kunstwereld als ik zelf druk aan het werk ben. Maar ik weet wel waar mijn collega’s mee bezig zijn. Een vernissage-afschuimer ben ik sowieso niet. Vind je dat je typische vrouwenkunst maakt? Ik hoop van niet! Ik hou ook niet van die term. Een werk moet er stààn, of het nu van een vrouw of een man is. [Hilde Van Canneyt] www.nadianaveau.be www.basealphagallery.com Nadia Naveau stelt tentoon: Middelheimmuseum, Nieuwe Monumenten, tot 19 september 2010. De Garage, Mechelen, tot 29 augustus 2010.

Kunst voor gebruik Gent, zaterdag 13 november 2010 Ben je bezig met toegepaste kunsten of design? Creëer of ontwerp je meubilair, verlichting, gebruikskeramiek, textiel, accessoires of juwelen? Blokkeer dan zeker zaterdag 13 november in je agenda. Want dan organiseren we de eerste editie van ‘Kunst voor gebruik’, een dag volledig in het thema van kunstvoorwerpen voor (al dan niet dagelijks) gebruik. Centraal staan de feedbackmomenten, waar je terecht kan bij professionals en andere deskundigen voor een individueel gesprek over je werk. Waar liggen de kwaliteiten in je werk, hoe kan je je ontwerpen nog verfijnen, hoe functioneel zijn ze? Maar er zullen die dag ook tal van lezingen en workshops te volgen zijn, sessies rond praktisch en zakelijk advies. Er zal een reproductiefotograaf aanwezig zijn die je werk fotografeert en je kan ter plaatse je eigen profielpagina aanmaken in onze online galery. Zo heb je meteen een mini-portfolio online. Daarnaast is er ook nog een infomarkt waar interessante projecten of initiatiefnemers binnen deze discipline zich presenteren. Ben je dus actief binnen deze discipline en word je graag als eerste op de hoogte gebracht van het volledige programma van zodra dit gekend is? Geef dan alvast je naam en adres door via [email protected] met de mededeling ‘programma kunst voor gebruik’ of telefonisch via 09/235.22.70 Ook suggesties rond wat je graag nog meer op deze dag aan bod zag komen of veelgestelde vragen zijn welkom. We trachten immers het aanbod zo goed mogelijk af te stemmen op jullie, de kunstenaars. Inspireren en motiveren dat moeten de kernwoorden worden op 13 november!

KUNST VOOR GEBRUIK

33 Is Beter nog Ver? KUNSTWERK[t] en Koor & Stem pakken deze zomer uit met “Is Beter nog Ver?”, een muzikaal luisterverhaal geïnspireerd door hedendaagse kunstwerken van Belgische topkunstenaars. Naast het verhaal + CD zijn er ook muziekopdrachten achteraan in het boek terug te vinden. “Is Beter nog Ver?” is het vervolg op het eerder verschenen ‘Nooit’, de kunstdoedoos voor kinderen vanaf 7 jaar. Vrouwtje is beroemd. Ze werd rijk van haar kunst. Samen met haar hondje Fala vlucht ze weg van de drukte. Tijdens hun tocht ontmoeten ze allerlei vreemde figuren. Ze gaan samen op zoek naar Beter. Het wordt een moeilijke zoektocht, want Beter is nog ver. Wally de Doncker liet zich inspireren door tien kunstwerken van hedendaagse Belgische topkunstenaars Wim Delvoye, Koen Van Mechelen, Jan Fabre, Paul Van Hoeydonck, Lili Dujourie, Raphaël August Opstaele, Roger Raveel, Hans Op de Beeck, Luc Tuymans en Leo Copers. Hij bouwde een verhaal op rond de kunstwerken en Karolien Vanderstappen zorgde voor expressieve illustraties. Op de luister-cd brengen Warre Borgmans, Johan Heldenbergh en anderen het verhaal en liedjes op muziek van Jan Coeck. De liedjes en kunstwerken stimuleren om muzikaal aan de slag te gaan. Bij elk hoofdstuk krijgen kunstenaar en kunstwerk wat meer uitleg op maat van de jonge lezers. Ga zelf aan de slag met de opdrachten en maak muziek met wat je in huis kan vinden. Het boek + CD : Is Beter Nog Ver? wordt uitgegeven door Lannoo en is verkrijgbaar vanaf half augustus via KUNSTWERK[t] of in de betere boekhandel ! ISBN 9789020991406 Richtprijs: 19,95 euro Meer info op www.kunstwerkt.be (Is Beter nog Ver? is een realisatie van KUNSTWERK[t] i.s.m. Koor en Stem)

34 Er beweegt heel wat in de wereld van kunstenaarsmaterialen. Technologische ontwikkelingen en innovaties leveren nieuwe mogelijkheden en nieuwe producten op. In deze reeks brengen we verslag uit over recent ontwikkelde technieken en nemen we kunstmateriaal onder de loupe.

Het materiaal van de kunstenaar Schilderdoeken

Er is een groot scala aan schildersdoeken. Als kunstenaar kun je kiezen tussen verschillende merken, weefsels, groottes en kwaliteiten. Hoe haal je het juiste doek uit het ganse assortiment? We vroegen het aan Kristiaan Dhollander, de uitbater van kunstencentrum De Gouden Pluim in Gent.

Ongeprepareerd linnen doek

Het uitgangspunt van Dhollander is dat je op alle soorten dragers kunt schilderen of tekenen. Daarbij kun je als kunstenaar zelf veel uitproberen, waardoor je nieuwe ontdekkingen doet of net op gebreken stuit. Maar waar kan je op letten bij de aankoop van een schilderdoek?

Weefsel en draden

Schilderdoek bestaat in verschillende materialen. De drie basissystemen zijn: - linnen/vlas - katoen - synthetisch Je kan kiezen voor een natuurlijk materiaal: katoen of linnen. Een katoenen doek zal na een tiental jaar beginnen ‘versterven’. Een linnen- of vlasdoek gaat veel langer mee. De kwaliteit van een linnen doek is dus het best. Een schilderdoek kan ook gemaakt Huidenlijm

zijn van kunststof. Deze synthetische doeken verouderen het sterkst, zij zijn van mindere kwaliteit. Sommigen zullen breken bij het verouderen, anderen worden juist elastischer. Naast het materiaal waaruit het doek gemaakt is, is ook de wijze waarop de draden behandeld zijn belangrijk voor de kwaliteit. Bij een linnen doek maakt het een verschil of de draad al dan niet vooraf behandeld (gekrompen) of ‘gewassen’ is. Een vezel die behandeld wordt, wordt glad en egaal. Hierdoor kan het doek sneller en goedkoper geweven worden. Maar het doek wordt ook elastischer en vervormt sneller. Indrukken in het doek krijg je er nog moeilijk uit. De kwaliteit is dus niet optimaal. Een kwaliteitsvol doek wordt geweven met een niet gekrompen draad. De draad is minder glad en dit maakt het moeilijker en duurder om het te weven. Als er vervorming is in zo’n linnen doek, dan kan je deze herstellen door de achterzijde plaatselijk te bevochtigen waardoor het linnen terug regenereert. Vroeger heette Pastel en aquarel gesso

35 dit kwaliteitsvol doek ‘Vlaams linnen’. Momenteel maakt het niet uit van waar je doek komt, overal worden kwaliteitsvolle of minder kwaliteitsvolle doeken geproduceerd. Maar de benaming ‘Vlaams’ of ‘Europees linnen’ wordt nog steeds gebuikt, als kwaliteitslabel. Verder zijn er nog allerlei combinatiemogelijkheden, zoals polyester + katoen; katoen+ linnen; polyester + linnen,…

Geprepareerd of ongeprepareerd?

Een doek moet steeds behandeld worden vooraleer er op geschilderd wordt, dit is het prepareren van een doek. De bedoeling hiervan is om een stabiele ondergrond te creëren voor je werk. Een goede technische preparatie ervoor zorgt dat de verf op termijn niet van het doek los komt. Een geprepareerd doek koop je kant en klaar in de winkel, opgespannen of nog niet. Een ongeprepareerd doek moet je zelf nog bewerken. Op internet of in de vakhandel zijn vele recepten terug te vinden, moest je zin hebben om zelf je doek te prepareren. Een belangrijk ingrediënt voor het prepareren van een doek is ‘huidenlijm’.

Bewerken met grondverf

Op je geprepareerde doek kun je steeds nog een extra laag gesso grondverf leggen. Die gewone acryl gesso is een goede ondergrond voor acryl en olieverf. Er bestaan evenwel nog andere soorten gesso. Zo is er een ruwere gesso waarop je met pastel kan tekenen, een licht zuigende gesso om met aquarel boven te werken, gekleurde gesso en gesso met verschillende volumes.

Verf

Met olieverf kun je op alle doeken werken. Omgekeerd kun je niet met alle soorten verf op een olieverfdoek werken, acrylverf bijvoorbeeld is niet mogelijk. Er bestaan universele doeken waarop je met alle soorten verven kan werken. Belangrijk bij een schilderij of tekening is dat er tussen alle elementen (doek, preparatielaag, verf) een goede hechting, een goede binding is. De verf mag er niet bovenop liggen, anders kun je het er na enkele jaren als een velletje af halen. Of begint het af te schilferen. Je schildert als het ware niet op het doek, maar ín het doek.

Opspannen

Hoe je een doek opspant vergt een goede leraar en enige ervaring. Je moet steeds op zoek naar een goed evenwicht tussen te veel en te weinig spannen. Indien je het doek teveel aanspant, dan gaan de draden stuk. Indien je een doek te weinig aanspant, dan krijg je putten. Belangrijk is dat de spanning van het doek op alle plaatsen gelijk is.

P.S.: Iets nieuws onder de verfsoorten

Talens brengt een nieuwe verf op de markt, genaamd ‘Cobra’. Helemaal nieuw is het niet, het is een olieverf die je met water kan verdunnen. Wat er wel vernieuwend aan is, is dat de verf nu ook nog kwalitatief enorm goed is. Het is een professionele olieverf waarvan de producent beweert dat alle kleuren minimum 150 jaar lichtecht blijven. Een echte olieverf in gevoel en materie, met het voordeel zonder solventen te kunnen werken. In de toekomst zal trouwens alle olieverf verplicht verdunbaar moeten zijn met water. Nu reeds wordt vanuit Europa die verplichting opgelegd. Binnen enkele jaren mag er aan olieverf geen solvent meer te pas komen. [Annemie Vingerhoets / Elien Ronse]

Spielatten

36 E-Atelier Interactief beeldend atelier: 10 zondagen atelier / thuiswerk en online discussiegroep / tentoonstelling   Pas afgestudeerd als schilder, beeldenmaker, beeldend kunstenaar? Of een lange carrière als deelnemer in het deeltijds kunstonderwijs achter de rug? Mis je feedback van collega-kunstenaars, wil je graag verder in groep evolueren als kunstenaar? Wil je graag tentoonstellen? Dit project loopt over één jaar en is een samenwerking tussen KUNSTWERK[t] en Wisper. Het E-Atelier biedt een groep kunstenaars een systeem van coaching aan in functie van hun eigen werk en projecten. Het eindresultaat is een groepstentoonstelling voor een extern publiek. Het eerste onderdeel van het project behelst een reeks van 10 zondagen in Leuven en Gent (tussen oktober 2010 en juni 2011). Liesbet Verschueren, docente beeldende kunsten van Wisper geeft je concrete beeldopdrachten in twee- en driedimensionale disciplines (schilderen, tekenen, installaties, video,...). Verder wordt je thuiswerk op deze zondagsessies getoond en besproken in groep. Verder wordt het werk dat je thuis in je atelier verricht online, via een discussiegroep bediscussieerd. De lesgever geeft tussenopdrachten en feedback. Het is de bedoeling dat de deelnemers elkaar ook onderling feedback geven. Het tweede onderdeel bestaat uit actieve sessies georganiseerd door KUNSTWERK[t]: Een atelierbezoek confronteert je met het professionele milieu in de kunsten. Ook leer je in één actieve sessie je eigen werk optimaal te fotograferen. E-ATELIER eindigt met een groepstentoonstelling. KUNSTWERK[t] ondersteunt de deelnemers bij de communicatie en omkadering van de tentoonstelling zoals het onderzoeken van diverse tentoonstellingslocaties, het maken van de uitnodiging, verzorgen van de opening. Selectiegesprek: 3 oktober te Gent bij KUNSTWERK[t] Kostprijs: € 350 Begeleiding: Liesbet Verschueren is stafmedewerker Beeldende Kunsten bij Wisper. Zij coördineert het project en begeleidt de schilders van het e-atelier. Petja Gekiere is vormingsverantwoordelijke bij KUNSTWERK[t] en staat in voor de tentoonstellings- en atelierbezoeken.

Voorkennis

Pas afgestudeerd als schilder, beeldenmaker, beeldend kunstenaar. Een carrière als deelnemer in het deeltijds kunstonderwijs achter de rug. Ook autodidacten zijn welkom.

Voorbereiding en vernissage van de eindtentoonstelling E-atelier 2010 in de Oude Veeartsenijschool te Gent.

Deelnemen?

1. Je kan inschrijven door de vragenlijst "E-ATELIER 10-11” in te vullen op www.wisper.be 2. Neem deel aan het selectiegesprek in Gent op 3 oktober 2010. 3. Na dit gesprek worden de kandidaten geselecteerd op basis van ervaring, motivatie, authenticiteit en discipline binnen de beeldende kunsten. Data 2010 Selectiegesprek: 3/10 Bijeenkomsten: 31/10, 21/11, 12/12, 9/1, 13/2, 20/3, 10/4, 18/5, 5/6 (telkens 10u-16u30) Eindtentoonstelling: juni 2011 Gent: Wisper of KUNSTWERK[t]

37 Atelierbezoek Vorming najaar bij NV Claessens Dit KUNSTWERK[t] : Waregem, 22 september 2010

Ook dit najaar staat er weer heel wat op het programma. Een kort overzicht van geplande bezoeken en workshops: ATELIERBEZOEKEN

NV Claessens Waregem, 22 september 2010 Johan Parmentier Zingem, 17 oktober 2010

Bezoek aan een fabrikant van authentieke schilderdoeken Al in 1906 sticht Victor Claessens een familiebedrijf waarin hoogwaardig schilderdoek geproduceerd wordt. Nog steeds is NV Claessens actief in de oorspronkelijke gebouwen in Waregem. Vlakbij de Leie maakt het bedrijf authentiek schilderdoek voornamelijk uit vlas. Dat biedt de beste kwaliteit en is veruit het duurzaamst. Heel wat professionele kunstenaars komen van over de grenzen om hier hun doeken te kunnen kopen. Het loont zeker de moeite waard om een bezoek te brengen aan dit kleinschalige bedrijf, waarin het schilderdoek nog steeds ambachtelijk behandeld wordt. Naast de oude gebouwen werd een modern gedeelte gebouwd, die combinatie van oud en nieuw zorgt voor een bijzondere sfeer. Het bezoek vindt uitzonderlijk plaats op een woensdagnamiddag, omdat op dat moment het productieproces volop in gang is. We kunnen er dan de volledige behandeling van een doek volgen. Meer info: www.claessens-va.be Wanneer: woensdag 22 september 2010 om 13u30 Waar: Molenstraat 47, Waregem Prijs: € 8 Wil je inschrijven of meer informatie? Bel 09/235.22.70 of mail info@ kunstwerkt.be

Galerij Deweer Otegem, 28 november 2010 Jan De Vliegher Brugge, 5 december 2010

WORKSHOPS

Naar waarde geschat: feedback op je werk Gent, zaterdag 2 oktober 2010 NOOIT, werken rond hedendaagse kunst in de klas: nascholing voor leerkrachten lager onderwijs Antwerpen, woensdag 13 oktober 2010 Masterclass Mark Cloet Gent, 5, 6, 12 en 13 november 2010 Kunst voor gebruik Tentoonstellingsbouw Art handling E-Atelier Vormingsdag voor begeleiders: op bezoek bij Ambrosia’s tafel Meer info op onze website www.kunstwerkt.be en in het volgende nummer van KUNSTLETTER[s] !

38 Patrick -Christine Mascaux-Wilmes, Distant Paradise (2008), foto, 2 video’s, 125 x 210 cm.

39

Maar liefst 1600 Brusselaars, 3600 Vlaamse en 2700 Waalse kunstenaars presenteerden hun werk tijdens deze editie van de Canvascollectie. Dat leverde samen 24.000 voorgestelde werken op. Uiteindelijk werden 250 kunstwerken tentoongesteld in Bozar te Brussel. Op 6 juni werden tijdens een live-uitzending op Canvas de laureaten bekendgemaakt. Eerst laureaat (€ 10.000): Patrick Mascaux / Christine Wilmes Winnaar Publieksprijs - Rodenbachfonds (€6000): Eric De Ville Winnaar KBC-prijs (solo-tentoonstelling): Elly Van Eeghem Winnaar CBC-prijs (€ 3000): Antone Israel

40

Eric De Ville, De Toren van Brussel in de herfst (2009), foto, 80 x 80cm.

DE CANVASCOLLECTIE ONLINE

Alle geselecteerde werken, sfeerbeelden van de Bozar-expositie en een woordje uitleg bij de winnende werken vind je nog steeds op www.canvas.be/canvascollectie

41

Antone Israel, El Tren (2009), installatie, elektrische trein, rials, dia’s, doos met projector, 100 x 100c

Elly Van Eeghem, Toren (2010), DVD, 7’03”.

Wart PoPPe

Vol-ledig / Plein-Vide (2009) Stift oP PaPier / feutre Sur PaPier 150 x 200 cm ( 1977)

Wart Poppe haalt zijn inspiratie uit de dagelijkse overvloed aan visuele en auditieve indrukken uit een stedelijke omgeving die resulteren in overvolle tekeningen over heikele maatschappelijke thema’s als overbevolking, consumptie, informatie, bebou­ wing... en de frustraties, al dan niet verborgen agressie, stress en/of apathie en isolement die deze teweegbrengen.

Wart Poppe puise son inspiration dans l’abondance d’impressions visuelles et auditives qui nous assaillent chaque jour dans un environnement urbain. Le résultat est une série de dessins sur­ chargés sur des thèmes sociaux sensibles comme la surpopulation, la consommation, l’information, l’urbanisation et les frustrations ainsi que l’agressi­ vité, le stress et l’apathie ou l’isolement que celles­ ci entraînent.

Wart Poppe, Vol-ledig, 2009, Stift op papier, 150 x 200 cm

DE CANVASCOLLECTIE CATALOGUS

Wil je de geselecteerde werken die de eindtentoonstelling haalden, nog eens rustig bekijken? Een overzichtelijke catalogus presenteert de kunstwerken met een kort woordje uitleg door de makers. De inleidende teksten geven een mooi beeld van hoe dit evenement door de deelnemers werd beleefd: spanning en verwachting in de wachtruimte, het grote moment: het voorstellen van eigen werk aan een professionele jury, kort daarop gevolgd door vreugde en trots of (helaas veel vaker) teleurstelling.

“Canvascollectie/ La Collection Rtbf is een aaneenschakeling van breekbare momenten. Kunstenaars presenteren hun werk er vaak voor het eerst”, klinkt het in de inleidende tekst bij de catalogus. “Ze tonen hun hart en ziel, hun verhalen, hun kwellingen…, de intieme noodzakelijkheid die hen naar de kunst gedreven heeft.” Alle geselecteerde werken in de catalogus? Helaas niet: door een vergissing bij de druk werd het werk “Vol-ledig” waarmee Wart Poppe een plaats in de eindtentoonstelling versierde, niet in de catalogus opgenomen. Maar nu wel in KUNSTLETTER[s]. [Uitgeverij Lannoo, 336 blz, € 24,95]

42

Boeken Kunstboeken: zinderend leesvoer voor de kunstliefhebber! Vaak leveren ze essentiële informatie bij een expositie of een unieke kijk op het werk van een kunstenaar of stroming, niet zelden zijn ze zélf kunstparels. We plukken enkele opmerkelijke kunstboeken uit de stapel nieuwe uitgaven.

DISORDER IN THE HOUSE Walter Vanhaerents verzamelt al meer dan 30 jaar kunst en mag zich sinds enkele jaren ook directeur van zijn eigen museum noemen. De VanhaerentsArtCollection, gehuisvest in een gerestaureerd pakhuis in het centrum van Brussel omvat honderden werken, waarbij de nadruk ligt op gedurfd werk van relatief jonge kunstenaars. Vanhaerents is dan ook niet zozeer geïnteresseerd in kunst die harmonie en schoonheid als ideaal tot einddoel heeft, maar richt zich net op kunstenaars die chaos accepteren en er in hun werk betekenis aan geven. Het resultaat: Disorder in the house. Zo heette de eerste presentatie van deze collectie en die biedt een staalkaart van waar het in Vanhaerents’ collectie om draait: uitbundige, gedurfde installaties, videowerk en schilderijen, die zich niet gemakkelijk laten negeren. Veel grote, monumentale werken, cool, satirisch en niet elitair. Met werk van klinkende namen als Bruce Nauman, Paul McCarthy, Mariko Mori, Takashi Murakami, Matthew Barney, ... “Het mooie aan deze tentoonstelling is dat ze organisch gegroeid is”, meent Lieven Van Den Abeele in een begeleidende tekst. “Geen stelling die koste wat kost moet bewezen worden, geen concept dat dringend moet worden geïllustreerd. (…) Dit is geen tentoonstelling met voorbedachten rade en daarom is ze een verademing”. Zo ook deze catalogus. [Uitgeverij Lannoo, 144 blz, € 39,95]

Rodin et la couleur

9 789053 497821 Prix de vente : € 20

L’ A N N O N C IA D E M U SÉ E D E S A IN T- T RO P E Z

On oublie souvent la place particulière que les dessins occupent dans l’œuvre de Rodin, trop longtemps enfermé par le public dans le domaine de la sculpture. En regard de l’ensemble considérable que possède le musée Rodin (plus de 7 000 dessins) les dessins sélectionnés pour l’exposition de l’Annonciade, musée de Saint-Tropez, ont été choisis pour montrer le rôle accordé à la couleur. Réintroduite par touches, la couleur finit par envahir la feuille faisant parfois disparaître le trait d’origine et tend à transformer le dessin en peinture. Le musée de l’Annonciade, temple de la couleur se devait de présenter l’œuvre aquarellée de Rodin.

RODIN ET LA COULEUR Auguste Rodin mag dan wel vooral als beeldhouwer zijn plaats in de geschiedenisboeken verworven hebben, de Franse kunstenaar maakte ook tal van tekeningen en aquarellen, die een bijzondere plaats in zijn oeuvre innemen. Zo bezit het Rodin et la couleur musée Rodin meer dan 7000 tekeningen van de meester. Rodin noemde zijn tekeningen zelf “de sleutel tot mijn werk” en legde bij het maken van de L’ A N N O N C I A D E M U S É E D E S A I N T- T R O P E Z

veelal sterk erotisch geladen tekeningen en aquarellen een grote vrijheid aan de dag. De modellen namen geen vaste pose aan, Rodin maande hen aan om te bewegen, om de meest uitdagende poses aan te nemen. De aquarellen, gereproduceerd in dit boek, zijn gemaakt tussen 1898 en 1910 en gekozen omwille van de rol die kleur er in speelt. Rodin maakte, tussen het vele werk door, een selectie uit zijn ontelbare schetsen en tekeningen en werkte die op met kleur om zo een vorm, een contour te accentueren. De kleurvlakken mogen de indruk geven snel aangebracht te zijn, ze zijn het resultaat van aandachtig en nauwgezet kijken en werken. Zo is Rodin, ook in zijn grafisch werk, een inspirator geweest voor volgende generaties kunstenaars. [Uitgeverij Snoeck, 88 blz, €20]

FELIX DE BOECK EN DE PIONIERS VAN DE ABSTRACTE KUNST Abstracte kunst ontstaat in het begin van de 20e eeuw. Europa staat in rep en roer en heel wat kunstenaars willen een boodschap van vrede en verdraagzaamheid brengen. Kunstenaars als Kandinsky, Malevitch, Moholy-Nagy, Mondriaan en Schwitters richten tijdschriften op en geven uiting aan hun nieuwe idealen die de wereld zouden omvormen. De abstracten organiseren tentoonstellingen en congressen, reizen rond en ontmoeten elkaar in Parijs. Zo ook de Vlaming Felix De Boeck, die in 1928 in de Franse hoofdstad exposeert en een tijdlang een prominente rol speelt op het voorplan van de internationale avant-gardistische kunstscène. Hij trekt zich vanaf 1930 echter terug op zijn hoeve in Drogenbos en blijft er tot zijn dood in 1995 abstract schilderen. Dit boek schetst de ontstaansgeschiedenis van de abstracte kunst met aandacht voor de ontwikkeling van abstractie in de Duitsland, Nederland en Rusland. Vooral de confrontatie van het vroege abstracte werk van Felix De Boeck met de kunst van geestesgenoten als Moholy-Nagy, Kupka, Mondriaan, Marc en van Doesburg maakt deze uitgave de moeite waard. [Uitgeverij Snoeck, 128 blz, €32]

43

DE KUNST VAN HET KIJKEN.

PETER BUGGENHOUT – IT’S A STRANGE,

ITALIAANSE RENAISSANCE SCHILDERKUNST In musea over de hele wereld tref je meesterwerken uit de Italiaanse renaissance schilderkunst aan. De uitstraling en de kracht van de schilderijen van meesters als Botticelli, Rafaël, da Vinci, Michelangelo, of Titiaan en talrijke andere belangrijke kunstenaars getuigen dan ook van een uiterst vruchtbare periode, een gouden tijdperk van de westerse wereld. De 15e en 16e eeuw in Italië leverden een sterke visuele cultuur op die teruggreep naar de zekerheden van de Griekse en Romeinse beschaving en daar onder meer een nieuw mensbeeld en ruimtelijk inzicht aan koppelde. De renaissancekunst kenmerkte zich door een hang naar schoonheid, gevoel voor verhoudingen en evenwicht in de compositie en heldere lijnvoering. Die thema’s komen uitgebreid aan bod in dit boek, dat heel overzichtelijk, in chronologische volgorde en aan de hand van sleutelwoorden de concepten, specifiek taalgebruik en vormentaal van de Italiaanse renaissance in beeld brengt. Belangrijke begrippen worden verklaard. Clair-obscur bijvoorbeeld, sfumato (een term aangebracht door da Vinci voor het verzachten van contouren) of het verkort (een effect waarbij door kortere lijnen de illusie van diepte wordt gecreëerd, vooral bekend van “De dode Christus” van Mantegna). Maar ook trefwoorden als “Zonsondergang”, “Melancholie”, “Vlamingen” of “Ideale stad” dienen als kapstokken om belangrijke kunstenaars, opvattingen en technieken te situeren. De heldere uiteenzetting wordt geïllustreerd aan de hand van heel wat mooie reproducties, uitvergrotingen en details. [Uitgeverij Ludion, 402 blz, € 34,90]

STRANGE WORLD, SALLY “Alle dingen zijn leeg, maar er zijn geen dingen zonder inhoud” (lied van Jo-cultuur uit Mali). Met die woorden sluit deze monografie over Peter Buggenhout af. Hij is internationaal naam aan het maken met zijn sculpturen en assemblages gemaakt van stof, bloed, haar en ingewanden. “Materialen die hun vorm en betekenis verliezen als ze uit hun originele context worden gehaald”, legt Buggenhout uit. Het is er hem dan ook om te doen om onze voortdurende neiging om objecten te symboliseren te ontmantelen. “Als we naar een beeld kijken, voelen we instinctief de drang om er iets in te herkennen. Ik bouw mijn werken zo op dat je na grondig bekijken tot de vaststelling moet komen dat ze niets anders voorstellen dan zichzelf. De beelden die ik maak, zijn zélf werkelijkheid en geen symbool of spiegel.” Het werk gaat niet over iets, maar is iets. De ondefinieerbare, solitaire vormen trekken aan en stoten af, maar Buggenhout weerlegt dat zijn werk sombere thema’s als instorting, of verlies aankaart: “Misschien is het tegenovergestelde wel waar. Vernietiging leidt uiteindelijk tot herstel, heropbouw. Net zoals dode bladeren nieuwe bomen voeden.” [Uitgeverij Lannoo, 204 blz, € 49,95]

www.snoeckpublishers.be www.lannoo.be www.ludion.be

[WDS]

44 Wedstrijden DE LOONSE JOSTE 2010 ART en de Stad Borgloon schrijven een wedstrijd uit: kunstenaars ontwerpen een originele, kunstige, mooie maar ook functionele strooppot. Functioneel betekent dat de bestaande strooppot van de Loonse stroop past in het ontwerp van de kunstenaar of dat de stroop los in de strooppot, ontworpen door de kunstenaar kan bewaard worden. Uit alle inzendingen selecteert ART, de kunstcommissie van Borgloon 50 strooppotten, die ook tentoongesteld zullen worden. Die tentoonstelling loopt van zondag 12 september tot en met maandag 27 september 2010 in de stroopfabriek te Borgloon. Uit de geselecteerde werken wordt één winnende strooppot gekozen. Deze ontvangt een geldprijs van 2000 euro. De winnaar vervaardigt 10 exemplaren van deze winnende strooppot. Elke pot wordt genummerd, gedateerd en gesigneerd voor een gelimiteerde uitgave. In de winnende strooppot komt de eerste stroop van het seizoen 2010-2011, de “Loonse JOSTE”, gestookt van de eerste fruitoogst. Kunstenaars die wensen mee te dingen naar deze Loonse JOSTE – prijs en hiervoor een strooppot willen ontwerpen kunnen het wedstrijdreglement en inschrijvingsformulier opvragen bij ART Borgloon, [email protected] of downloaden van www.artborgloon.be Inschrijven: ten laatste 23 augustus 2010 Meer info: 012/673 600

16e PRIJS VOOR SCHILDERKUNST BOECHOUT 2010 De wedstrijd staat open voor zowel figuratief als non-figuratief schilderwerk (schilderijen en/of gemengde technieken) en betreft uitsluitend vlak of tweedimensionaal werk. Enkel recent werk (laatste twee jaar) komt in aanmerking. De deelnemers dienen één of maximaal twee inzendingen binnen te brengen. Er is geen leeftijdsgrens, evenmin een beperking wat betreft nationaliteit. Inschrijvingsgeld: € 12,50 per deelnemer Inlevering van de werken: van 28 augustus tot 4 september 2010 Laureaten: • de eerste ontvangt de "Prijs voor Schilderkunst - Boechout-2010" ten bedrage van € 2.500; • de tweede laureaat krijgt € 1.250; • de derde en vierde krijgen een eervolle vermelding waarvoor respectievelijk € 500 en € 250 is voorzien. • de Prijs "Jan Cockx", ten bedrage van € 1.250, wordt toegekend aan een kunstenaar die in 2010 niet ouder is dan 30 jaar. Bovendien wordt de winnaar een eigen kennismakingscatalogus aangeboden. Tentoonstelling: van zaterdag 2 tot zondag 31 oktober 2010 Meer info: gemeentebestuur Boechout: 03/460 06 84 | E: [email protected]

PRIJS VAN BUGGENHOUT – KUNSTPRIJS PIETER VANNESTE De Prijs van Buggenhout - Kunstprijs Pieter Vanneste wordt dit jaar voorbehouden aan keramische sculptuur. Alle kunstenaars geboren in of wonende in de provincies Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant kunnen deelnemen , alsook kunstenaars die studeren in het kunstonderwijs van voornoemde provincies. De winnaar ontvangt een cheque ter waarde van € 1000. Het werk dat de prijs wint, wordt eigendom van de gemeente Buggenhout. Elke kunstenaar kan meedoen met maximum twee werken. De werken worden binnengebracht en ingeschreven in het ACC (Administratief en Cultureel Centrum – Gemeentehuis), Nieuwstraat 2 (Kerkplein), Buggenhout op dinsdag 28 september 2010. De vernissage met proclamatie vindt plaats op zaterdag 2 oktober 2009 om 16.00 uur. De tentoonstelling van de geselecteerde werken loopt van zaterdag 2 oktober 2010 tot en met zondag 24 oktober 2010 en is gratis toegankelijk tijdens het weekend van 14.00 tot 18.00 uur. Meer info: Mia Moernaut: 052/33 49 86 - [email protected] | Cultuurdienst De Pit: 052/33 84 50 – [email protected]

KUNST IN DE STRAAT – DEERLIJK Het gemeentebestuur van Deerlijk schrijft een wedstrijd uit die de integratie van een kunstwerk in de dorpskern beoogt. De opdracht heeft tot doel om het tracé vertrekkend van het gemeentehuis tot aan OC d'Iefte te versterken met een kunstwerk. Ter hoogte van OC d'Iefte kan er een kunstwerk komen als reactie, versterking, dialoog etc. met de site van het gemeentehuis. De kunstenaar kan, mits een goed gefundeerde motivatie, afwijken van dit tracé. Een kritische bevraging van het beeldkwaliteitplan is mogelijk. Dit beeldkwaliteitplan fungeert als een instrument voor het kwaliteitsbeheer van het ruimtelijk beeld van Deerlijk. Het moet helpen om bij toekomstige ontwikkelingen zorgvuldig om te gaan met de bebouwde en onbebouwde ruimte. Deze wedstrijd staat open voor elke professionele of amateurkunstenaar, komende uit verschillende kunstdisciplines. Deadline: 3 november 2010 Voor de realisatie van het kunstwerk is de maximale som voorzien van 25.000 EUR. Offertes die dit bedrag overschrijden, worden als onontvankelijk beschouwd. De inschrijver vult het bij het lastenboek behorende offerteformulier in. Het offerteformulier wordt door de inschrijver of zijn gemachtigde ondertekend en moet het gemeentebestuur van Deerlijk bereiken voor 3 november 2010 om 10u. Een jury van 6 deskundige onderzoekt de offertes, vergelijkt ze met elkaar en maakt een rangschikking op aan de hand van de verschillende gunningscriteria. Geïnteresseerde kunstenaars kunnen voor meer informatie en het lastenboek terecht bij de Culturele Dienst van Deerlijk, Hoogtestraat 122, 8540 Deerlijk. Meer info: Stijn Vermoere: 056/71 89 81 | E: [email protected]

45 Zoekertjes GEZOCHT: MEDE-EXPOSANTEN (Brussel) Ik zoek beeldende kunstenaars die geïnteresseerd zijn om een tentoonstelling te organiseren in een niet doordeweekse locatie in Brussel (leegstaand huis, leegstaande winkel. kraakpand...). Samen overleggen en iets zoeken. Contact: 0495/184623 | E: [email protected] TE KOOP: KERAMIEKOVEN EN DRAAISCHIJF Grote keramiekoven H&C (binnenmaat 60/60 op 90 cm hoogte), 3fase, computergestuurd: € 2800. Elektrische draaischijf Shimpo met onderstel: € 350. Meer info: 09/2271339 | E: [email protected] TE KOOP: ELEKTRISCHE KERAMIEKOVEN Merk: WENGER. 220V - 4Kw.(kan eenvoudig naar 380V omgebouwd worden). Binnenafmetingen: BR:27cm, H:35cm, D:32cm. Met toebehoren en pyrometer. Vraagprijs: € 500. Meer info: 0485/348786 | E: [email protected] TE KOOP: TRACER- ARTOGRAPH Als nieuw, Artograph of tracer. Voor het overnemen van tekeningen, prenten. Vraagprijs: € 50. Meer info: 03/2890056 | E: [email protected] TE KOOP: PETROLEUMVUUR Zibro Camin, type SRE 1710. Omvalbeveiliging, timer, thermostaat, programmeerbaar, CO beveiliging, geschikt voor het verwarmen van ruimten tussen 30 - 110 m³. Vraagprijs: € 80. Meer info: 03/2890056 | E: [email protected] TE KOOP: BRANDDBLUSSER | BRANDDEKEN Brandblusapparaat met poeder, recent gekeurd, 6 kg. Vraagprijs voor beiden: € 40. Meer info: 03/2890056 | E: [email protected]

UW ZOEKERTJE IN KUNSTLETTER[S] ?

Stuur uw zoekertje door via www.kunstwerkt.be of KUNSTWERK[t], Redactie KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie: 17 september 2010.

GEZOCHT: VROUWELIJK MODEL In de Kunstwerf in Brugge is er elke maandag‘schetsen naar model' van 19u tot 21u30. Zin om te poseren? Een leuke bijverdienste, wanneer het je past, ervaring is niet nodig, goede begeleiding. Meer weten: 0486/903.310 | [email protected] TE KOOP: VERSTEKKAPMACHINE Verstekkapmachine om lijststaven in verstek te kappen. Prijs: € 325. Zelf af te halen of tegen vergoeding. Foto kan gestuurd worden via e-mail. Meer info: 0475/265457 | E: [email protected] TE KOOP: BRONSGIETERIJ Verkoop van volledige bronsgieterij (bestaande uit: smeltoven (voor ongeveer 50kg brons), uitstookoven + alle benodigdheden en hefkraan, compressor en ong. 250 kg brons. Prijs overeen te komen. Contact: 0498/160208 GEZOCHT: DEELNEMERS KUNSTMARKT BRUGGE Op zaterdag 11 en zondag 12 september 2010 organiseer ik een kunstmarkt in onze straat, die jaarlijks plaats vindt ter gelegenheid van onze braderiedagen. De straat is gelegen in het centrum van Brugge en ieder jaar krijgen wij bij deze gelegenheid een massa bezoekers in onze straat. Kunstenaars die interesse hebben om deel te nemen, kunnen contact opnemen: 050/678855 | E: [email protected] [Geplaatst: 06/2010] GEZOCHT: LESGEVER GEMENGDE TECHNIEKEN vzw (W)onderweg (doelgroep: autisme met normale begaafdheid 16+) is op zoek naar een lesgever gemengde technieken (kunstwerken maken d.m.v. verschillende materialen). Maandag van 13u15 tot 16u, betaling via vrijwilligersvergoeding. Contact: 0498/74 47 00 of [email protected] GEZOCHT: BARBIE SCHOENTJES Hoi iedereen,ik zoek (massa's) barbie schoentjes om te integreren in m'n werk. Alsjeblieft, als je me er (enkele of massa's) kan bezorgen, zou ik dat erg apprecieren! Mail: [email protected]

NAAKTMODEL VOOR ACADEMIE OF CLUBS Ben naaktmodel aan verschillen academies oa Knokke, Brugge, Tielt, Kortrijk en ook verschillende clubs. Ben 58 jaar, met ruime ervaring. Enkel voor regio West-Vlaanderen. Contact: [email protected] | 051/748388 TE KOOP: KERAMIEKUITRUSTING EN -MATERIALEN Wegens stopzetting activiteit. Meer info: http://sites.google.com/site/ ikstopmetkeramiek of 016/251078 BUREN BIJ KUNSTENAARS 2010 Op vrijdag 15, zaterdag 16 en zondag 17 oktober 2010 organiseert de Provincie West-Vlaanderen voor de zevende maal  ‘Buren bij kunstenaars'. Heel wat West-Vlaamse kunstenaars stellen ook dit jaar een weekend lang hun atelier open voor het publiek. Jij ook? Aarzel niet om deel te nemen! Info en inschrijvingen: www.west-vlaanderen.be/burenbijkunstenaars GEZOCHT: INSPIRATIE Hallo, ik ben beginnend kunstenaar en zoek personen die ook met kunstige dingen bezig zijn om wat te brainstormen en inspiratie uit elkaar te halen, eventueel samen projecten te realiseren. Contact: [email protected] Bar Jeudi zoekt kunstenaars (Antwerpen) Bar Jeudi biedt de ultieme gelegenheid aan jonge en ervaren kunstenaars om hun werk te exposeren op één donderdag voor een breed publiek. Gaande van beeldhouwwerken, schilderijen, fotografie en lichtinstallaties tot graffiti en zelfs werken van striptekenaars kunnen hun talent kwijt tijdens Bar Jeudi. Mail naar  [email protected] : een beknopte CV, drietal foto's van jouw werk en motivatie. MODEL Ik ben een mannelijk model en poseer gekleed of naakt. Leeftijd 52 jaar, slank gebouwd. Ervaring in academie van Brugge, Tielt en Oostende. Zoek werk voor de zomermaanden. Contact: 050/340536 | E: [email protected]

46 GEZOCHT: KLEURPRINTER A3 FORMAAT Graag zou ik foto's in kleur printen op A3 formaat op zelfgekozen papier, 185g/m². Is iemand bereid om voor mij enkele beelden (een vijftal) te printen mits vergoeding? (liefst HP, maar mag ook andere printer zijn). Graag iemand uit omgeving van Gent. Contact: 09/251 15 31 | E: [email protected] TE KOOP: SCHILDERSDOEKEN Linnen schildersdoeken 24x30: € 3,80/stuk. Doek met grof linnen in 3d uitvoering: 70x160: € 70. Meer info: 011/663637 | E: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS A GALLERY for Affordable Art biedt gratis promotie en website aan voor kunstenaars die werken willen verkopen of verhuren. Stuur een kort tekstje over je werk en foto's van werken die je wil verkopen of verhuren (titel, afmeting, prijs) naar [email protected] . Wij zetten ze online op : www.a-gallery.be MANNELIJK MODEL Ik heb ervaring in diverse academies als model, zowel naakt als gekleed, en ben ook beschikbaar tijdens de zomermaanden. Regio Vlaanderen en Brussel. Contact: [email protected] of 0497/540544 AANGEBODEN: SCHILDER/ ILLUSTRATOR Zoekt u een illustrator die aan uw project wil meewerken? Ik neem uiteenlopende thema's aan, in een eigen, frisse stijl. Neem een kijkje op http://kimmoors.daportfolio.com en wie weet vindt u in mij uw partner. GEZOCHT: BEELDHOUWER Het idee: een man die een saxofoon bespeelt. Het zou gaan om een echte saxofoon die uitneembaar is, waardoor de man als houder dient. Wie kan mij, tegen een redelijke prijs, helpen? Contact: 0476/341198 | E: [email protected] VROUWELIJK MODEL (GENT) Vrouwelijk model, 20 jaar, met ervaring. Van portret tot artistiek naakt. Meer info: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAAR Auteur van een Fantasy-verhaal zoekt een kunstenaar om samen een cover te ontwerpen voor zijn boek. Contact: [email protected]

GEZOCHT: beeldende kunstenaars die gratis willen exposeren Sinds april 2010 organiseert Het Gents Openluchtatelier elke zondag een openluchtatelier op de Groentenmarkt te Gent. Deelname is gratis, wel wordt gevraagd om vooraf inschrijven op het secretariaat. Contact: Philip Verdickt |0486/41 68 16 | [email protected]

ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES GEZOCHT: ATELIER MET BASIS WOONVOORZIENING (Gent) Beginnend schilderes zoekt een atelier in het Gentse, die ook als woning kan dienen. Heb geen luxe nodig. Enkel: voldoende licht, event. kitchenette, toilet en douche. Liefst tegen 11/2010. Max. € 350-400. Contact: [email protected] TE KOOP: ATELIER + WONING + TUIN (Poperinge) Oude smidse (200m²) + grote koer met hoge inrijpoort + woning + tuin + 2° uitrit, oriëntatie noord, geschikt als beeldhouwersatelier, in de binnenstad van Poperinge, dichtbij station. Contact: 0494/746444 of [email protected] GEZOCHT: ATELIERRUIMTE (Brussel) Minimum 40 vierkante meter. Contact: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (omgeving Buggenhout) Heeft er iemand in Buggenhout of omgeving een atelier te huur? Liefst daglicht, water, elektriciteit en mogelijkheid tot verwarmen. Zoek eventueel te delen met andere kunstenaar(s). Contact: 0476/669775 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (Antwerpen) Hallo, ik ben op zoek naar een atelier te Antwerpen. Er zou water, elektriciteit (licht) en een raam moeten zijn. Een atelier delen kan ook. Het hoeft niet groot te zijn (vanaf 10m²). Contact: [email protected] GEZOCHT: ATELIER/WOONRUIMTE Ik ben op zoek naar een nieuwe woonplaats vanaf juli 2010, het liefst met atelier aan verbonden. Ik teken en druk mijn tekeningen af in zeefdruk en linosnede. Ik hou me ook bezig met schilderkunst. Contact: 0486/966864 | E: [email protected]

GEZOCHT: ATELIER (Gent) Voor beeldhouwer, gelijkvloers of met lift, water, betaalbaar. Omgeving Gent. Contact: [email protected] TE HUUR : ATELIER (Harelbeke) Gelijksvloers, ca.100m², met keuken en toilet. Toegang tot tuin. Op wandelafstand van het station. Huur: 350€/maand. Meer info: 0486/635 488 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER 40 M² + TUINTJE (Gent) Polyvalente ruimte, volledig vernieuwd, voldoende lichtinval. Voorzien van water, verwarming, elektriciteit en toilet, rustige ligging. € 300/maand (vroeger verhuurd als schildersatelier). Contact: 0478/266484 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER/RUIMTE in Gent Ben op zoek naar een atelier voor kunstdoeleinden en fotografie : graag min. 25m2 / in Gent of daar net buiten / met elektriciteitsvoorziening, toilet, wateraansluiting en parkeergelegenheid. Periode te bespreken, vanaf juni is mogelijk voor me. Contact: Frederic Vanwalleghem: 0475/942836 | E: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS OM HUIS (ATELIER) TE DELEN (Halle) Schilder en keramiste zoeken nog kunstenaar(s) om huis in Halle als atelier te delen (geen woonst). Contact: 0479/59 22 59 | E: [email protected] GEZOCHT: STUDIO/ATELIER (Antwerpen) 2 studenten fotografie en videokunst zoeken een studio/atelier vanaf sep/okt: om te beginnen 1 jaar ( mogelijk langer) liefst in of rond het centrum van Antwerpen. Contact: [email protected] TE HUUR: GROTE, POLYVALENTE RUIMTE (DEPOT) (Antwerpen) Geschikt als opslagplaats of atelier, met veel daglicht. Opp. ± 160m². Eigen ingang, toilet en wasbak. Nabij Damplein en Park Spoor Noord-Antwerpen. Prijs: € 685 per maand. Elektriciteit, gas en water inbegrepen. Kan indien gewenst ook gehuurd worden zonder verwarming. Contact: (na 18u) 0494/92 93 10 of 0498/28 59 96 | E: [email protected]

47 TE HUUR: TENTOONSTELLINGSRUIMTE GALERIE ALFONS BLOMME (Roeselare) De invulling van de kalender gebeurt via een juryselectie. Momenteel kunnen kunstenaars hun dossier (zie art 7 van reglement) binnen brengen op de dienst Cultuur in Roeselare. Uit alle binnen gebrachte dossiers worden kunstenaars geselecteerd om de kalender van 2011 en 2012 in te vullen. Meer info: [email protected] TE HUUR: ATELIER (regio Gent) Atelier in Destelbergen, 5 min. van station Gent-Dampoort. 50m2 in een oud fabriekspand. € 100 per maand, alle kosten inbegrepen, max. tot september 2011. Meer info: [email protected] TE HUUR: ATELIERRUIMTE (Oostende) Atelier van 200m² op 20 meter van zee met zeer veel lichtinval en mooi zicht op groengebied, hoge plafonds. Kleinere gesloten ruimte van 40m² ook beschikbaar. Elektriciteit, water, kitchenette en sanitair aanwezig. Verwarming zelf te voorzien. Kostprijs: vanaf 175 Euro per maand elek en water inclusief. Contract op tijdelijke basis. Mogelijkheid om studio ernaast te bewonen. Meer info: 02/203 23 00 | E: [email protected] ATELIER TE DELEN (Deurne) We zijn twee kunstenaars en zoeken iemand om onze atelier in Deurne te delen (van Lissumstr), 150 m2, gelijkvloer + 1ste verdieping, toilet, daglicht, water. 150 euro/m + elektriciteit. Contact: [email protected] | 0484/14 30 96 TENTOONSTELLEN IN RESTAURANT (Lier) Ben jij op zoek naar een locatie waar je je werken kan tentoonstellen en een groter publiek kan bereiken? Nieuw restaurant "Cuzina" te Lier zoekt kunstenaars in abstract-figuratief werk. De werken moeten wel passen in het concept van het restaurant. Lage huurprijs. Meer info: www.cuzina.be TE HUUR: ATELIER RUIMTES/ OPSLAGPLAATSEN (Antwerpen) • Van 30m² tot 2000m² (2 verdiepingen), tussen 2€ en 3€/m² per maand. Locatie: Lamorinierstraat 161, 2018 Antwerpen. Contractduur: 3 jaar. • Kantoren/ Ateliershal in een monumentale loods van 4verdiepingen 2000€/maand. Meer info: http://www.immoweb.be/nl/ myselect.estate.cfm?idbien=2507078 | E: [email protected] | 0486/386 015

GEZOCHT: ATELIERRUIMTE (omgeving Antwerpen Zuid) Voor 12-tal personen: atelier/werkruimte/ bureau/ opslag: multidiciplinair/dans/drama / beeld/media/literatuur; lowbudget. Contact: 0495/422239 | E: [email protected] TE HUUR: GALERIE (Kalmthout) Schitterende in massiefhoutbouw gerealiseerde galerie op 1 km van het station, net voorbij Arboretum Kalmthout. Ingericht met professionele verlichting. Ruimte van ruim 20 hangende werkstukken en ruim 20 staande werkstukken. Inclusief tuin te gebruiken. Huur 295 euro voor bvb 6 weekenden. Meer info: 03/2975728 | E: [email protected] TE HUUR: ATELIER (Brussel) Gelijkvloers atelier aan binnentuin in gerenoveerde oude drukkerij. Hoog plafond, veel licht, rustige omgeving en centrale ligging tov stad (Dansaert). Voor kunstenaar of bureau (geen repetitieruimte/ lawaaierige activiteit). Toilet en keuken delen met 1 kunstenaar. Huurprijs: 375 euro/maand. Meer info: www.tmrx.org/atelier.pdf GEZOCHT: KUNSTENAARS Kunsthuis Harry Vercaigne zoekt kunstenaars uit de regio die willen exposeren. De exporuimte is het schildersatelier van Harry Vercaigne en heeft een oppervlakte van 40 m². Contact: [email protected] | www.kunsthuisharry.be GEZOCHT: ATELIER (Brussel) Ik ben schilder en op zoek naar een atelier in Brussel, vanaf september 2010. Alleen of gedeeld, voor ongeveer 150 euro. Contact: [email protected] TE HUUR : ATELIER (regio Gent) Atelier te huur in oud fabriekspand in Destelbergen (5 min. van Station Gent-Dampoort). Het atelier is 55 m², en wordt verhuurd voor 100 euro/maand, kosten inbegrepen. Atelier op 1e verdieping. Contact: 0486/36 88 76

48 Agenda EXPOSITIES / EVENEMENTEN WEST-VLAANDEREN Handenvol Zuurstof: expositie van Norman Legein, authentiek kunstenaar Vlaamse houtsnijkunst. Pronkstuk is een massief houtsnijwerk gebaseerd op 'De Kruisafneming' van Rogier van der Weyden. Tot en met 12 juli 2010 in Jan Garemijnzaal, Hallen Belfort op de Grote Markt te Brugge. Meer info: 0498/773898 | E: [email protected] Ingeborg Krause-Behrend (acryl-schilderkunst) en Magda Bollion (keramiek) stellen tentoon in het Koetshuis van Kasteel Beauvoorde, Wulveringemstraat 10) te Beauvoorde (Veurne). Van 17 juli tot 31 augustus. Open: 10-17u30 (ma gesloten). Meer info: 058/314656 | E: [email protected] Sonja Michiels stelt haar nieuwe schilderwerken tentoon in Kunsthuis Artine, Oosthelling 6 te Oostende. Van 19 juli tot en met 1 augustus 2010. Open: 15-20u of op afspraak. Meer info: www.sonjamichiels.exto.be Kunstkring Iris stelt (zand-)schilderijen, beelden en keramiek tentoon in Garemijnzaal in de Halletoren (Markt) te Brugge. Van 29 juli tot 4 augustus 2010 van 10 tot 17u30. Meer info: 050/384122 | E: [email protected] Zomerexpo van Christophe Deroo, figuratieve schilderijen van acrylverf op doek, portretten en landschap. Locatie: Oostende, Oude Molen in Stene-Dorp. Van 30 juli tot 5 augustus 2010, open van 14u tot 19u. Meer info: [email protected] | www.freewebs.com/christophederoo Cinem-aha: Proeverij in de wondere wereld van de kortfilm in combinatie met audiovisuele toepassingen in de beeldende kunst. Kunstforum tijdens zomerse muziekhappening Jazzenede. Van 31 juli tot 8 augustus 2010 (vooral weekends) in CC De Bijenkorf & dorpskom te Assenede. Meer info: www.jazzenede.be/aha

KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!! Een tentoonstelling, kunstenroute of andere evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Gelieve voor uw aankondigingen gebruik te maken van het online-formulier op www.kunstwerkt.be (onder “Agenda”). Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 17 september 2010. N.a.v. de beeldenroute in het witte kunstdorpje Lissewege stelt Rita Vandepitte haar acryl en gemengde technieken tentoon in Kunsthuis "Den Engel", Marktplein te Lissewege. Van 1 t/m 15 augustus 2010 (elke dag: 13u30-19u). Meer info: 050/545472 | E: [email protected]

Schilderijen op paneel, eglomisés, grafiek op hout en zijde door Marina Mertens in Oud Stadhuis, Kerkstraat 41 te Blankenberge. Van 16 tot en met 21 september 2010 (10-12u en 14-20u). Meer info: 0473/993634 | E: derboven. [email protected]

"Il Trio”: 3 leerling-kunstenaars Petra (6jaar keramiek), Marieke (5jaar keramiek) en Freya (10 jaar algemene beeldende vorming) van het SASK te Roeselare. Tot 21 augustus 2010. In tapasrestaurant en kunstgalerie De Lange Litanie, Hugo Verrieststraat 91 te Roeselare. Open: woe-zat: 17-19u / zon: 11u30-17u. Meer info: 051/211102 | E: [email protected] "The battlefield where the moon says I love you": Battlefield Painting is een tentoonstelling gebaseerd op een conflictsituatie. Met werk van Christophe Denys, Peter Van Ammel, Bart Vandevyvere en Nathalie Vanheule: tot en met 22 augustus 2010 in paardenstallen Kortrijk. Open; di-zon: 14-17u. Meer info: [email protected] OOST-VLAANDEREN Kunstmarkt 2010: op 22 augustus in industriepark Centrum-Zuid, Koetsstraat te Houthalen. Van 13 tot 18u. Meer info: www.gioiavzw.be Kunstkring de 7 Torentjes stelt (zand) schilderijen, foto's, kalligrafie op steen, keramiek tentoon: op 28 en 29 augustus, 4 en 5 + 11 en 12 september 2010 (14-18u) in Brugge-Assebroek. Meer info: 0496/934937 | E: [email protected]

Het kunstenaarscollectief Lo-art F.V. organiseert "ONDERWEG", een kunstroute in het provinciaal domein Puyenbroeck te Wachtebeke. Van 10 juli tot 30 september 2010: elke dag van 9u tot 21u, doorlopend. Meer info: www.loartonline.be De leugen in de weerspiegeling: recent werk van Dovredski: van 10 juli t.e.m. 15 augustus 2010 in het stadhuis van Kaprijke. Meer info: 09/373 54 94 | E: [email protected]

Kunstroute 2010: tot 30 augustus: met expo in Stadhuis Izegem. Met o.a. Jean-Luc Plancke, Rudy Duyck, Phillip Moerman en D'lie. Iedere zondag van 15u tot 18u Contactdag met kunstenaars: 21 en 22 augustus met drank en hapjes. Meer info: 051/322850 | E: [email protected]

Modern History: tekeningen (pastel en houtskool gecombineerd met water op aquarelpapier) van Chris Martens: van 7 t.e.m. 22 augustus 2010 in Hof Van Ryhove, Onderstraat 20-22 te Gent. Open: elke dag: 11-17u. Meer info: [email protected]

Colour Full people: Mieke Drossaert stelt tentoon in CC De Brouckere, Aartrijkestraat 6 te Torhout. Van 3 september tot 4 oktober 2010. Open: m-vr: 8.30u-12u en 14u-18u / za: 10-12u. Meer info: 0495/216606 | E: [email protected]

Kunstroute 2010: tot 30 augustus: met expo in De Ceder in Deinze. Open: iedere zondag van 15 tot 18u. Opening: 2 juli om 19u30, trefdag met de kunstenaars op 4 juli, speciale trefdag 11 Juli. Meer info: 051/322850 | E: [email protected]

49 Tuin & Beeld: werk van George Grard - Félix Roulin - Yvan Theys - Guy Timmerman -Etienne Desmet - Hilde Van De Walle - Hilde Van Sumere - Willy Peeters - Pol Spilliaert - Francine Van Mieghem - Luc De Blok Achilles Cools - Myriam Eykens - Roberto Ollivero - Chantal Grard - Luk Van Soom. In tuin van Galerie Lieve Lambrecht, Oostergemstraat 7A te Merendree tot en met 26 september 2010 (14-19u). Meer info: www.hildevandewalle.be | www.lievelambrecht.be Elke zondag van 10u tot 17u een kunstmarkt op de Gentse Groentenmarkt. Alle beoefenaars van beeldende kunsten kunnen gratis deelnemen aan dit evenement. Meer info: Philip Verdickt | 0486/41 68 16 | [email protected] VLAAMS BRABANT Dubbel expo 't Schip/ de Schuur: 10 kunstenaars nemen in Nerm te Hoegaarden twee panden in gebruik. In het historisch pand 't Schip worden relaties gelegd tussen heden, verleden en toekomst. In de tot atelier omgebouwde Schuur vind je recent werk van Wim Van Gelder , David Lamey, Cybele Collins, Bert Dewil, Jo Foulon, Julie Lenaerts, Wilfried Pulinckx, An Roovers, Joris Thys Van Den Audenaerde. Tot 17 juli 2010. Open: zat en zon: 14-22u. (ma, di, woe, do, vrij gesloten). Meer info: [email protected] Derde Hagelands Aquarelsalon: meer dan 50 aquarellisten stellen hun werk tentoon: op 20 en 21 november 2010 in Ontmoetingscentrum De Linde, Ransbergstraat 26 te Neerlinter. Open: zat: 14-20u / zon: 14-19u. Meer info: 011/784051 | E: [email protected] ANTWERPEN De klank van Materie: Josiane Monard: tot 10 juli 2010, telkens van woe tot zat van 14u tot 18u. In Galerie Ludwig Trossaert, Museumstraat 29, Antwerpen. Meer info: 0475/955.339 | E: galerie.ludwig. [email protected]

Open ateliers te Boom: 13 kunstenaars van Boom en de Kunstateliers De Steiger openen hun ateliers voor het publiek, tot 11 juli. Meer info: www.desteigerboom.be Schilderijen van Ann Adriaenssens (gouache en acryl, hedendaagse stillevens en dierenportretten). Tot 22 juli in Galerij Vocar, Breendonkdorp te Puurs. Open: woe en do: 13u30-17u / woe en do-zat: 9-12u / ook alle dagen op afspraak / 16 mei en feestdagen gesloten. Meer info: 03/886 61 99 | E: [email protected] Kunstatelier Tabula Rasa stelt tot 31 juli een selectie van kunstwerken ten toon in eetcafé De Posterijen in Herentals. Meer info: www.atelier-tabularasa.be Expo van Eva Nauwelaerts: t.e.m. 31 juli 2010 In het Sint-Vincentiusziekenhuis (AZ Sint-Jozef) te Mortsel. Meer info: www.evanauwelaerts.be Galerij Homo Ludens (Wilgenlaan 14) te Westmalle exposeert tot 20 augustus 2010 themawerken over de wereld, over voormalig Belgisch Kongo en icoonachtigen. Meer info: Jan Van Houtte: 03/312.06.07 Open Ateliers Antwerpen: 49 kunstenaars stellen hun ateliers open in het District Antwerpen op 18 en 19 & 25 en 26 september 2010, telkens van 11 tot 18 uur. In de Kunstenhal van het SISA aan het Kempischdok Westkaai: overzichtstentoonstelling van de deelnemende kunstenaars. Ook open deur bij Arte Falco, het Deeltijds Kunstonderwijs van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Atelier Jacques Gorus, Gynaika. Meer info: www.openateliers.be | E: [email protected] | 0496/695366 DE RODE DRAAD 2010: op 25 en 26 september 2010 vindt in Merksem de vijfde editie van “De Rode Draad” plaats. Meer dan 100 kunstenaars nodigen je uit om in hun huis of atelier van hun kunst te komen genieten. Zat: 10-17u (+ receptie van 17u15 tot 19u in het Ontmoetingscentrum MerksemDok, met gastspreker districtsschepen Koen de Cock). Zon: 10-18u. Meer info: Sera Janssens: [email protected] 03/646 01 38 en Danny Erreweyaert, Galerie Oostkaai 1, 2170 Merksem: [email protected]

Galleria d'Arte Teresa presenteert de ‘Kunstcollectie' met werken van o.a. Romain Steppe, Thérèse Van Hoof, Grasmichel, J. Bakker, Lucas Bertels. Tot 30 september 2010. In Galleria d'Arte Teresa, Tuyaertsstraat 38 te Boom. Open: do: 10 tot 17u, zon na telefonische afspraak. Meer info: 03/844.13.38 | 0485/74 30 38 | E: [email protected] Dancing Around Flowers: een uniek en eigentijds artistiek tentoonstellingsproject in de Sint-Jozefskapel te Brasschaat, Augustijnslei 76: vier kunstenaars uit diverse kunstdisciplines (Luc Degrande, schilderkunst, Martijn Heester, edelsmeedkunst, Liliane Helsen, schilderkunst en Stef Saels, bloemsierkunst) presenteren samen hun recente werk rond één en hetzelfde thema: bloemen en dans. Tijdens de expo dansoptredens: van flamenco tot jazzballet, van klassiek ballet over hiphop tot oriëntaalse dans. Door vooraanstaande dansscholen, zoals de Koninklijke Balletschool Antwerpen, dansschool Lunar, Karine Peeters, DanZateljee, dansschool Pivolté en dansschool Maggi Toussaint. Ook demonstraties edelsmeedkunst. Van 2 tot en met 10 oktober 2010, van 14 tot 19u, behalve op donderdag. Meer info: www.dancingaroundflowers.be Multiptiek: 19 kunstenaars van Boom maken een veelluik, een "multiptiek" over aspecten van hun gemeente. Van 10 tot en met 24 oktober in gemeentehuis van Boom. Open: werkdagen: tijdens de openingsuren / zon: 14-17u / ma 11 oktober (jaarmarkt): 9-15u. Meer info: 03/8801910 | E: [email protected] René Jaques stelt zijn werken tentoon in X-Positie Galerij (Langestraat 170) te Zandhoven tot eind oktober 2010. Opening: vrijdag 18 juni om 20u. Open: degelijks van 11u-22u. Meer info: René Jaques: 014/21 68 03 | [email protected]

50 43ste groepstentoonstelling van Kunstkring Toreke: hedendaagse vormgeving,diverse technieken. Werken van Nicole Gios, Mieke Govaerts, Rosa Helsen, Clara Janssens, Bert Mans, Josée Liekens, Carl Medaer, Joris Peeters, Maria Schroven, Elza Stassijns, Kari Van Rooy, Ilse Verbruggen en Maria Verreydt. Op 30 en 31 oktober, 1 en 2 november 2010 (14-18u) in Sint Gummaruskapel, Vonckstraat te Herenthout. Meer info: 014/51 26 57 | E: [email protected] Het Poezenproject is een grensverleggend artistiek project waarin 32 amateurs/hobbyisten en professionele kunstenaars uit België, Nederland, Engeland, Oostenrijk, Tsjechië, Hongarije, VSA en Spanje zich elk in hun vakgebied uitleven rond het thema "Poezen". De disciplines waarin werd gewerkt gaan van fotografie, tekenen en schilderen, over handwerken zoals vilten en weven tot schoenenontwerp, meubeldesign, juwelen, keramiek en beeldhouwen. Open van 6 tot 26 november op alle werkdagen van 10u tot 18u, in CC De Kollebloem in Puurs. De tentoonstelling is zeer toegankelijk voor jong en oud en loopt in samenwerking met de kunstgroep Vocar uit Breendonk-Puurs. Meer info: Lieva Van Belle | 0I4 4I 7I 8I | [email protected] | www.poezenproject.com LIMBURG 10 kunstenaars in een tuin: Anne Cornil, Deborah Kools, Eline T' Sant, Kris Duchateaun, Mieke Broes, Paul Van Straelen, Peter Tratsaert, Pol Lemaire, Sanne De Wolf, Zjos Meyvis. Tot en met 1 augustus 2010 in vogelzang 5 te Ham (Oostham). Open: dagelijks: 14 tot 18 u. Meer info: [email protected] Kunstmarkt 2010: een 40-tal kunstenaars in verschillende disciplines (schilderen, keramiek, beeldhouwwerk, fotografie, ...) stellen hun werk tentoon, in een mooie doodlopende straat, omzoomd door bomen aan Industriepark Centrum Zuid, Koetsstraat te Houthalen. Op zondag 22 augustus 2010 van 13u tot 18u. T.v.v. opleiding van blindengeleidehonden. Meer info: 0475/561488 | E: [email protected] Een machine die straatlawaai transformeert tot witte ruis, een liefdesbank die je hartslag registreert, dansende druppels op een luidsprekermembraam... Enkele voorbeelden van Good Vibrations, internationale klankexpo op verrassende locaties doorheen Neerpelt. Tot 5 september 2010. Meer info: www.musica.be

Pressed Flower Art: een digitale opname van originele werkjes van geperste wilde bloemen en planten dienen als basis voor het maken van prints. Door Jos Poel. Tot 12 september 2010 in Vlaams bezoekerscentrum De Watersnip, Grauwe Steenstraat 7/2 te Koersel-Beringen. Open: di-wo-do-vr-zazo: 13-17u, ma gesloten. Meer info: [email protected] ANDERE REGIO Recent werk op basis van acryl en gemengde technieken op doek door Frie Hardeman: van 1 tot 29 augustus 2010 in Galerie d'Art Honvault, 14 rue de Lille te Boulogne/Mer (Fr). Open: elke dag van 10 tot 18u30. Meer info: 0032/57446721 | E: [email protected]

WORKSHOPS / CURSUSSEN Zomercursus Beeldhouwen Carrara Italia: grondige initiatie van beeldhouwtechnieken aan de voet van de marmergroeven. In een open atelier, gelegen aan zee in Marina di Carrara. Logement met zwembad en zicht op zee. Beginners en gevorderden. Blok marmer en bijtels voorzien in de cursus. Lesgever: Isidoor Goddeeris, beeldhouwer, leraar academie Gent en Roeselare. Cursus nog in juli of september. Meer info: [email protected] | 0478/825924 | http://users.telenet.be/ goddeerisisidoor/workshop Ijzer en Vuur! organiseert: • Smeden voor beginners en gevorderden: van 12 t/m 16 juli (Grimbergen), van 19 t/m 24 juli (Martué), van 28 t/m 31 juli (Hoepertingen), van 4 t/m 8 augustus (Herent), van 11 t/m 15 augustus (Brussel), van 18 t/m 22 augustus (Brussel) • Afrikaans zilversmeden: van 17 t/m 21 augustus (Brussel) • Koperdrijven: van 12 t/m 16 juli (Grimbergen) • Bronsgieten: van 3 t/m 8 augustus (Herent), van 17 t/m 22 augustus (Brussel) • Assembleren van metalen: van 19 t/m 22 augustus (Brussel) • Workshops smeden in Italië (Stia - Arezzo): van 1 t/m 5 september en van 8 t/m 12 september. Info en inschrijvingen: Michel Mouton - 0478 522 629 - [email protected] - www. ijzerenvuur.be

Modeltekenen: aan de hand van levend model (afwisselend mannelijk en vrouwelijk) proberen we houding en beweging juist weer te geven. Na snelschetsen verdiepen we ons in de uitwerking, schaduw- en toonwaarden. Mogelijkheid om met zelfgekozen materiaal te werken. Tekenervaring vereist. Begeleiding: Eefje Van den Brande. Elke di, woe en do van juli 2010 in Schrieksesteenweg 194 te Booischot. Van 9u30 tot 12u30 en/of van 13u30 tot 16u30. Meer info: [email protected] Schilderen met acrylverf, mixed media, tekenen: in Ootmarsum (bij Twente (NL)): 24 t/m 29 augustus / Tekenen en schilderen naar de natuur: 19 t/m 23 juli in de Ardennen / Schilderen en genieten in Frankrijk: 15 t/m 21 augustus. Meer info: www.amie-artist.be LaboArte organiseert: • Lichtobjecten: van 12 t/m 15 juli 2010 • Acrylschilderen op doek: op 19 en 20 juli 2010 • Kunstdag voor Kinderen, Da Vinci achterna: op 26 juli 2010 • Kunstdag voor kinderen: Hundertwasser achterna: op 29 juli 2010 • Basisworkshop Mozaïek: op 14 augustus 2010 • Landschapstekenen en aquarel: op 26 en 27 augustus 2010 Inschrijven kan telefonisch, via mail of via de website: Mieke Fleuracke | 0476/66 97 75 | [email protected] | www.laboarte.be Workshops zilversmeden in het atelier van het Zilvermuseum Sterckshof te Deurne: kennismakingspakket voor toekomstige zilversmeden, amateur-edelsmeden en zilverliefhebbers die meer voeling met de materie wensen op te bouwen (min. leeftijd 16 jaar). Docente: Anja Baelus. Data: beginners: van 27 tot 31 juli 2010. Gevorderden: van 13 tot 17 juli of van 3 tot 7 augustus 2010. Meer info: Lynn Van den Heuvel | 03/360 52 52 | [email protected] Aquarelschilderen in de Franse Vogezen: Gevorderden van 12 tot 17 augustus 2010: verder verkennen en uitdiepen van technieken: zowel precisie als experiment. Begeleiding door Miejef Callaert. All-in formule: €350 per stageperiode. Meer info: [email protected] | 0485/995 590

51 Workshops Papier: Aardpigmenten en hun kleurenrijkdom: 7 en 8 augustus 2010: inleiding, aanmaak van een kleurendossier, bereiden van schilderrecepten en decoratieve verven (toepassingen op meubels en muren),… | Workshop Nepalees papier: 14 en 15 augustus 2010: aan de hand van lokta (de schors van het peperboompje) vervaardigen wij op een totaal oopspronkelijke manier het Nepalese papier. In deze workschop gebruiken wij exacte copies van Nepalese schepramen. | Workshop : van vezel tot papier: 21 en 22 augustus 2010: werken met plantaardige vezels is bezig zijn met een levende substantie. Aan de hand van planten, aanwezig in de omgeving, voeren we transformatie door van vezel tot cellulose en van cellulose naar papier. Iedere tweedaagse workshop: EUR 190. Locatie: de Memelhoeve, Meldert (Hoegaarden). Meer info en inschrijvingen: 016/811486 | E: [email protected] Artistieke workshops in de Provence: Aquarel, tekenen, letters kappen in steen, ontwerpen van letters voor steen, shiatsu, vilten, papierscheppen, gitaar, non-toxische grafiek: van 18 juli tot 7 augustus 2010. Letters kappen in steen / Ontwerpen van letter voor steen in de Provence met schriftbeeldhouwer Pieter Boudens: van 18 tot 24 juli 2010 Als letters je fascineren dan kun je de passie voor het vakmanschap nog vermeerderen: je krijgt inzicht om een mooi letterkapontwerp te maken en ook in steen te kappen. Zowel voor beginners als voor gevorderden. In Bras d'Asse Le Vieux, een 13°eeuws versterkt dorpje vlakbij de Gorges du Verdon. Verblijf in studio's in het kasteel. Meer info: www.paragonvzw.be | 0486710588 Workshop Creatief met speksteen en albast: van 24 tot 31 juli 2010 in de Allier (Auvergne - Frankrijk): zowel voor beginner als gevorderde, geen ervaring nodig. Een heerlijke vakantie voor liefhebbers van kunst, natuur en het goede Franse leven. Begeleiding: Paul De Wachter. Meer info: www.chezlepre.com Workshops in Atelier Ailim, Tien geboden 15, Sint-Andries-Brugge: Basisworkshop vilten: vilten op matten, bekijken van verschillende soorten wol met hun eigenschappen, we vilten met lontwol en met vliezen in verschillende wolsoorten. We maken een lap vilt, voorvilt, voorvilt invilten, vormvilt. Op 31 juli, 30 augustus of 6 november 2010 (9u30-16u30).

Intuïtief vilten: we werken met een stuk naaldvilt, waarop we met kleuren wol iets laten ontstaan. Daarna gaan we die beeltenis invilten. Op 15 september, 13 oktober, 10 november 2010 (19u30-21u30). Meer info: 050/28 03 93 | E: [email protected]   Impressies uit de Provence: schildercursus van 1 tot 8 augustus in het wijndorpje Rasteau: voor beginnende aquarellisten. Van ma tot en met zat, 12 ochtend- en namiddagsessies. Afwisselend tekenen en schilderen, steeds onder begeleiding. Meer info: Jean Ranson: 03/455 05 91 | 0486/60 32 40 | E: [email protected] Artistieke textielworkshops • T-shirts ontwerpen en werken met puff-inkten (inkten die opzwellen door warmte). Op 14 augustus 2010. • Tie dye techniek: stoffen worden op diverse manieren afgebonden en geverfd. En omgekeerd: door met een pasta te werken die de kleur wegneemt, kunnen we onze geverfde spullen opnieuw gaan bewerken. Op 21 augustus 2010. • Ontwerpen van stempels en op een creatieve manier zelf knopen overtrekken. Op 28 augustus 2010. Telkens: 9u-12u en 13u30-16u30u. Locatie: Wondelgemstraat 73a, Rabot, Gent. Meer info: Sofie De Ville: 0486/956603 | E: [email protected] Workshops aquarel/tekenen en keramiek in Italië: van 15 t/m 22 augustus 2010 in Desenzano, dichtbij het Gardameer! Je kan kiezen tussen een keramiekworkshop met Nicole Declercq of een workshop aquarel/tekenen met Mark Cannoodt. Beiden hebben een jarenlange ervaring in alle aspecten van het medium. Iedere deelnemer wordt op zijn niveau, individueel begeleid. Meer info: [email protected]   Kunst en natuur / chaos en structuur: 2-daagse kunstworkshop met beeldhouwen en schilderen: het onderzoeken van mogelijkheden in vorm, kleur en compositie: door schetsmatig vorm te geven in zowel klei als op papier / uitwerken van individuele projecten. Op di en woe 24 en 25 augustus 2010 (10-17u) bij VillaVariavzw in Pellenberg. Prijs: €175 voor 2 dagen. Meer info: [email protected]

Met het project Kunst, utopie en kritiek leer je kijken naar kunst op een laagdrempelige en open manier. Begeleiding: kunsthistorica Ankelien Kindekens en Willem Elias, gewoon hoogleraar aan VUB en pionier op vlak van kunsteducatie in Vlaanderen. In iedere stad wordt een museum, galerie of andere locatie bezocht. Sessies: • 25 september, MAC's en Grand-Hornu, aanvangsuur nader te bepalen • 2 oktober, KMSKA - Antwerpen, van 11u tot 15u. Prijs: 45 euro per persoon en per sessie (inbegrepen boek, toegang, gids, lunch) Meer info: www.vermeylenfonds.be | http://www.vub.ac.be/UPV Schilderreis naar de Nijlvallei in Egypte (Luxor en Aswan). Van 18 tot 25 november 2010. Geïnspireerd door het natuurschoon en bezoeken aan wereldberoemde faraotempels: elke ochtend schilderworkshops o.l.v. een professionele schilderes. Voor beginners en gevorderden. Meer info: 0031/6 81180400 | [email protected] | www.experiencenubia.com

ZONDER VERMELDING VAN DATUM Decoratieve volksschilderkunst: motieven uit de folkart op hout, doek of objecten naar keuze, schilderen achter glas (églomisé). Org: narodart vzw, Drakenhoflaan 133: Deurne (Antwerpen). Op afspraak. Meer info: 0474/718709 | E: [email protected] Workshop intuïtief schilderen in de Vlaamse Ardennen. Na een korte ontspanning gaan we onze emoties vorm geven op doek, papier, hout enz., met allerhande materialen. Geen voorkennis vereist. Op di, woe, do of zat van 14u tot 17u in Kunstatelier Berkana, Rijststraat 6, 9688 Schorisse/ Maarkedal. De prijs is €15 per sessie, materiaal inbegrepen. Meer info: 0499/29 46 38 | www.kunstatelier-berkana.be | [email protected]

Meer tentoonstellingen en cursussen vind je op www.kunstwerkt.be

Bijlokesite Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 www.kunstwerkt.be [email protected]