1
Handleiding digitale les Sprekende beelden in de klas
docentenhandleiding Sprekende beelden in de klas
Deze digitale les is gemaakt in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. De les is geschikt voor de bovenbouw van havo en vwo en kan gegeven worden tijdens de lessen geschiedenis, Nederlands, CKV of maatschappijleer. Het einddoel van de les is dat leerlingen in groepjes van drie of vier personen een minidocumentaire maken over een oorlogsmonument in hun woonomgeving. In de les leren de leerlingen meer over Dodenherdenking en vormen ze hun eigen mening over herdenken. Vervolgens kiezen ze een monument waarover ze hun filmpje willen maken. Ze maken een stappenplan en krijgen tips van filmmaker Xander de Boer. Als alle minidocumentaires klaar zijn, worden ze gepresenteerd aan de klas. Leerlingen beoordelen elkaars filmpjes aan de hand van een reeks criteria. Middels een stemming kiezen de leerlingen vervolgens het beste filmpje van de klas. Aan dit lespakket is ook een wedstrijd gekoppeld.
Het filmpje met de meeste stemmen kunt u insturen ter beoordeling aan een vakkundige jury. De volgende doelen komen in de les aan bod: - leerlingen leren meer over de tradities die horen bij herinneren en herdenken van de Tweede Wereldoorlog; - leerlingen zijn zich bewust van lokale oorlogs geschiedenis; - leerlingen leren meer over lokale oorlogs monumenten; - leerlingen herdenken zelf door op een actieve manier aan de slag te gaan met de lokale oorlogsmonumenten. Er zijn in Nederland 3500 monumenten die ons aan de Tweede Wereldoorlog herinneren. Via de database in de les of het downloaden van de app Oorlogsmonumenten in Beeld kunnen de leerlingen alle monumenten in hun buurt vinden.
2
Handleiding digitale les Sprekende beelden in de klas
de les Maak een eigen documentaire over een oorlogsmonument Klik als u de les voor het eerst geeft op button Start nieuwe les. De button Start vorige les kunt u gebruiken als u de les tussentijds gestopt hebt. Met deze button zijn uw eerder ingevoerde antwoorden opgeslagen en keert u automatisch terug naar de pagina waar u vorige keer gebleven bent. Let op, dit werkt alleen als u de les start op dezelfde computer.
Door te klikken op de rode titels introductie, sprekende beelden, maak je eigen documentaire en evaluatie, gaat u rechtstreeks naar het betreffende lesonderdeel. Door te klikken op
rechtsonder in beeld volgt u de hele les.
Filmpje Klik op om het filmpje te starten. In 1.18 min leren de leerlingen meer over Dodenherdenking op 4 mei. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
01 discussie Drie vragen en twee stellingen laten de leerlingen verder nadenken over herdenken. De eerste vraag is: Waarom is het wel of niet belangrijk om de Tweede Wereldoorlog te herdenken? Vraag de leerlingen om hun mening. Leg de nadruk op het beargumenteren van hun mening. Om te kunnen discussiëren is het belangrijk dat leerlingen zich veilig voelen in de groep. Spreek zo nodig af hoe leerlingen elkaar benaderen. Voorbeelden van regels bij discussies zijn: heb respect voor elkaars mening, luister naar elkaar, lach elkaar niet uit, laat de ander uitpraten. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
3
Handleiding digitale les Sprekende beelden in de klas
02 gesprek Wie herdenken de leerlingen op 4 mei? Is er een speciaal persoon die ze herdenken? Denken ze alleen aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog? Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
03 gesprek Wat gebeurt er met je als je herdenkt? Waarom gebeurt dat met je? Wat denk je? Wat voel je? Hoe gedraag je je? Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
04 stelling Vinden de leerlingen herdenken belangrijk voor iedereen in de samenleving? Voor wie wel of niet? Waarom? Nadat een aantal leerlingen hun mening en beargumentatie heeft gegeven, vult u op de rode button het aantal leerlingen in dat het met de stelling eens is en in de blauwe button het aantal leerlingen dat het met de stelling oneens is. De computer berekent vervolgens de percentages van voor- en tegenstemmers. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
05 stelling Vinden de leerlingen het respectloos als je niet twee minuten stil bent op 4 mei? Waarom wel of niet? Nadat een aantal leerlingen hun mening en argumentatie heeft gegeven, vult u op de rode button het aantal leerlingen in dat het met de stelling eens is en op de blauwe button het aantal leerlingen dat het met de stelling oneens is. De computer berekent vervolgens de percentages van voor- en tegenstemmers. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
4
Handleiding digitale les Sprekende beelden in de klas
Sprekende beelden De 3500 oorlogsmonumenten ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog die Nederland rijk is, zijn allemaal te vinden in de database van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. . U ziet nu de beginpagina van de database Klik na het lezen op in beeld. U kunt een monument zoeken door een plaatsnaam of de naam van een monument in te voeren en op zoek te klikken. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
Stappenplan Aan de rechterkant van het scherm ziet u de vijf stappen die horen bij de voorbereiding van de minidocumentaire. U kunt iedere stap groter maken door erop te klikken. De leerlingen zetten de stappen in de juiste volgorde, door ze te slepen naar de cijfers 1 tot en met 5. Antwoord: 1 welke monumenten zijn er in de buurt? 2 wat weet je met je groepje al? 3 wat kun je online vinden? 4 waar zou je extra informatie kunnen vinden? 5 kies voor een vorm. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
Filmpje Filmmaker Xander de Boer vertelt in 2.54 min. waar een goede documentaire aan moet voldoen, legt het verschil uit tussen een documentaire en een korte fictiefilm, vertelt over diverse technieken en bespreekt uit welke onderdelen een documentaire bestaat: - interview - voice-over - scènes (die niet nagespeeld zijn) Ook vertelt hij over het scenario en geeft hij de tip om niet te snel tevreden te zijn. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
5
Handleiding digitale les Sprekende beelden in de klas
Aan de slag De leerlingen maken groepen van 3-4 personen. Aan de linkerkant van het scherm ziet u de buttons research, filmen, interview, montage en script. Door te klikken op een button, geeft Xander de Boer informatie over het onderwerp. Ieder filmpje sluit hij af met een tip. De filmpjes duren elk ongeveer 1 minuut. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
Handig De leerlingen zien een overzicht van downloads die ze kunnen gebruiken bij het maken van hun documentaire. Ze krijgen tips over het maken van een scenario, een storyboard, technische informatie en een evaluatieformulier. Nu is het tijd om aan de slag te gaan. Bepaal de datum waarop de filmpjes klaar moeten zijn en gepresenteerd gaan worden. U vervolgt de digitale les pas wanneer alle filmpjes af zijn.
Nominatie De leerlingen gaan elkaars filmpjes bekijken en beoordelen. Bij de beoordeling letten ze op de punten die volgens Xander de Boer belangrijk zijn bij het maken van een documentaire: - is het verhaal aansprekend verteld? - heb je geboeid zitten kijken? - vond je het script goed? - waren er interviews en kwamen die goed over? - is er goed en rustig gefilmd? - was de montage goed? Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
Stemmen Als alle filmpjes vertoond zijn, is het tijd om te stemmen. Vul alle titels van de documentaires in op de stippellijnen. In de blauwe en rode vakken noteert u het aantal stemmen per filmpje. U kunt de leerlingen alleen op hun favoriete documentaire laten stemmen of iedereen de mogelijkheid geven om op hun top twee of top drie te stemmen. Het filmpje met de meeste stemmen kunt u insturen naar het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Voor meer informatie zie het kopje wedstrijd hieronder. Klik op
om naar de volgende pagina te gaan.
6
Handleiding digitale les Sprekende beelden in de klas
Einde Door te klikken op de links, vindt u meer informatie over het Nationaal Comité 4 en 5 mei, oorlogsmonumenten, maker van dit lespakket Young Crowds of ander lesmateriaal over oorlog en vrede.
Wedstrijd Het filmpje dat in uw klas de meeste stemmen heeft behaald, kan meedingen naar een prijs. U kunt het winnende filmpje uploaden op het WeTransfer-kanaal van Young Crowds. Dit is het adres: youngcrowds.wetransfer.com. Wanneer u een film uploadt, zorg er dan voor dat u in het bericht de contact gegevens van de school en de namen van de leerlingen schrijft. Alle films die zijn ingestuurd, dingen mee naar een bijzondere prijs. Eén keer per schooljaar zal een winnaar worden gekozen. De documentairemaker Xander de Boer biedt de prijswinnaars een filmworkshop aan van een dagdeel, waarin hij de leerlingen praktische tips geeft om hun films te verbeteren en meer zal vertellen over zijn documentaires.
Let op: Wanneer u het filmpje uploadt, geeft u automatisch toestemming aan het Nationaal Comité 4 en 5 mei om het filmpje te plaatsen op YouTube en op de website www.4en5mei.nl. Wanneer u een filmpje uploadt, gaan wij er automatisch van uit dat dit is afgestemd met de school, de leerlingen en eventueel hun ouders of verzorgers.
Colofon digitale les ‘Sprekende beelden in de klas’ is een uitgave van Nationaal Comité 4 en 5 mei (NC) in samenwerking met Young Crowds (YC) – uitgever van educatieve content voor jongeren en kinderen. Nationaal Comité 4 en 5 mei Yvonne Ahrend, Cristan van Emden, Eva Vesseur • Young Crowds Henriëtte van der Mark, Alette Reneman, Françoise Giesen • Vormgeving en technische realisatie Tom van Staveren, Annemarie Dekker en Lennard Meijer (YC) • Met dank aan documentairemaker Xander de Boer • Foto’s (oorlogsmonumenten) Reacties Nationaal Comité 4 en 5 mei Nieuwe Prinsengracht 89 1018 VR Amsterdam
[email protected] www.4en5mei.nl