vwo Docentenhandleiding. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Zeker weten?! Lesmateriaal, 1-2 havo/vwo Docentenhandleiding

Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Science Center NEMO Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam 020 531 31 18 www.e-NEMO.nl [email protected]

Zeker weten?! | 1-2 havo/vwo

Docentenhandleiding | versie 01-09-2015 1

Informatie bij dit lesmateriaal

NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod waarmee u uw bezoek aan NEMO kunt verdiepen. Al het aanbod sluit aan op de kerndoelen uit het curriculum van het voortgezet onderwijs.

Lesmateriaal Zeker weten?! Voor u ligt het lesmateriaal Zeker weten?! van Science Center NEMO. Dit lesmateriaal is geschikt voor klas 1-2 havo/vwo. Na het doorlopen van dit materiaal weten uw leerlingen dat wetenschap overal te vinden is en dat experimenteren een manier is om antwoorden te vinden op vragen waarnaar je nieuwsgierig bent. Ook ontdekken ze welke stappen van onderzoek je daarbij doorloopt.

Doelgroep

Klas 1 en 2 havo/vwo

Lesdoelen

De leerlingen: • leren dat wetenschappers onderzoek doen en daarbij tot nieuwe inzichten en kennis komen; • leren dat je in de wetenschap met experimenten dingen kunt bewijzen; • maken kennis met de wetenschappelijke methode.

Kerndoelen

Inhoud

Kerndoel 28, 29 en 32, domein Mens en natuur Het lesmateriaal bestaat uit twee modules: • Een inleidende les in de klas over het belang van wetenschap. • De demonstratie Zeker weten?! die u gratis voorafgaand aan uw bezoek aan NEMO kunt boeken.

Docentenhandleiding In deze docentenhandleiding vindt u de instructies die u helpen om het bezoek aan de demonstratie Zeker weten?! voor te bereiden. Op de laatste pagina’s staat aanvullende informatie met onder andere praktische informatie voor bij het bezoek aan NEMO. Wij wensen u en uw leerlingen veel plezier met het materiaal.



Inhoud

In NEMO

Demonstratie Zeker weten?! 5 Twee enthousiaste NEMO-medewerkers geven een demonstratie over onderzoek doen. De leerlingen maken aan de hand van verschillende experimenten kennis met de stappen van de wetenschappelijke methode.

In de klas

Inleidende les Zeker weten?! 8 Een inleidende les op school, waarbij de leerlingen een korte animatie bekijken over het belang van wetenschap.

Meer informatie - Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO 13 Meer informatie - Plattegrond NEMO 16





In NEMO Demonstratie Zeker weten?!

Demonstratie Zeker weten?! bezoeken 6



In NEMO Demonstratie Zeker weten?!

Twee enthousiaste NEMO-medewerkers geven een demonstratie over onderzoek doen. Ze laten een aantal spectaculaire historische proeven zien, zoals een slingerproef en de Maagdenburger halve bollen. Zo nemen ze de leerlingen mee langs de stappen van de wetenschappelijke methode. De leerlingen leren dat je door te experimenteren antwoorden kunt vinden op vragen en hypothesen kunt bewijzen of ontkrachten. Tijdens het doorlopen van de stappen maken ze kennis met verschillende natuurkundige verschijnselen.

Belangrijkste informatie op een rijtje

Locatie

Tijdsduur

25 minuten

Lesdoelen

De leerlingen: • maken kennis met de wetenschappelijke methode; • verwonderen zich over natuurkundige verschijnselen; • leren dat je door te experimenteren een hypothese kan bewijzen of ontkrachten.

In NEMO (de zaal hoort u bij aankomst)

Voorbereiding Geen

Materialen

Informatie Deze demonstratie vindt plaats op de eerste verdieping Fenomena. De hele verdieping staat in het teken van de basisbeginselen van wetenschap en sluit daarmee goed aan op de demonstratie.

U hoeft zelf niet voor materialen te zorgen.

Zo kunt u op dezelfde verdieping de tentoonstelling Wetenschap in alle tijden bezoeken. Deze bestaat onder andere uit een tijdlijn met belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen. Je ziet hoe wetenschappers voortbouwen op ontdekkingen van anderen. Ze zijn nieuwsgierig, kijken kritisch naar bestaande theorieën en stellen vragen. De exhibit Wetenschappelijke Methode gaat net als de demonstratie in op de stappen van onderzoek doen. De leerlingen doorlopen de onderzoeksstappen met een valproef en een rolbakexperiment.

De demonstratie is gratis! U moet de demonstratie in NEMO wel vooraf boeken. De contactgegevens vindt u onder Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO op pagina 13.





In de klas Zeker weten?!

Inleidende les Zeker weten?! 9



In de klas Inleidende les Zeker weten?!

In deze les bereidt u het bezoek aan de demonstratie Zeker weten?! voor. De leerlingen denken na over het nut van wetenschap, bekijken een animatie en gaan daarna met een kleine opdracht zelf aan de slag.

Belangrijkste informatie op een rijtje Locatie

In de klas

Tijdsduur

40 minuten

Lesdoelen

De leerlingen: • activeren hun voorkennis; • denken na over het nut van wetenschap; • bereiden zich voor op het bezoek aan NEMO.

Voorbereiding

Neem het lesmateriaal door en bekijk de animatie.

Materialen

De animatie Hoezo wetenschap?, deze vindt u op www.e-nemo.nl. Per groepje: Computer met internet

Organisatie van de les De leerlingen bekijken klassikaal de animatie Hoezo wetenschap?. Daarna onderzoeken ze in groepjes of tweetallen van een voorwerp door wie het is uitgevonden en op welke kennis het is gebaseerd. De les wordt klassikaal afgesloten met een korte presentatie over de voorwerpen.



In de klas

Inleidende les Zeker weten?!

Lesbeschrijving Inleiding 10 minuten

Waarom wetenschap? Vertel dat de leerlingen naar de demonstratie Zeker weten?! in NEMO gaan. Twee NEMO-medewerkers geven in een aparte ruimte in NEMO een demonstratie over wetenschap. Leg uit dat uw leerlingen zich met deze les voorbereiden op de demonstratie. Bekijk klassikaal het filmpje Hoezo wetenschap?: www.youtube.com/ watch?v=e5OFdBVZtxc. De animatie laat zien dat wetenschap overal is en waarom onderzoek doen belangrijk is. Bespreek de animatie met de leerlingen aan de hand van de volgende vragen. • Wie kan in twee zinnen samenvatten waarover het filmpje gaat? • Heeft iemand hier aanvullingen op? • Kun je uitleggen waarom onderzoek doen en wetenschap belangrijk zijn?

Opdracht 20 minuten

Voorwerp onder de loep Doordat er steeds meer kennis ontwikkeld wordt, kunnen we ook steeds meer technologie ontwikkelen. Wat er met die nieuwe kennis gebeurt, hebben de leerlingen gezien in het filmpje. Om dit concreter te maken gaan de leerlingen van een simpel voorwerp de geschiedenis uitzoeken. Het gaat om een korte inventarisatie, ze krijgen hiervoor ongeveer 15 minuten. De leerlingen schrijven hun bevindingen in steekwoorden op papier, zodat ze elkaar erover kunnen vertellen. Verdeel de klas in groepjes of tweetallen. Elk groepje kiest een simpel voorwerp. Denk aan: pen, plakband, lamp, boek, kompas, papier, lucifer. Laat de groepjes op internet de volgende vragen uitzoeken: • Wie heeft het uitgevonden? • Wanneer is het uitgevonden? • Hoe werkt het (ongeveer)? • Op welke kennis is het voorwerp gebaseerd? (Wat moest hiervoor al zijn uitgevonden?)

Afsluiting 10 minuten

Zeker weten?! Laat de groepjes kort vertellen wat ze hebben ontdekt. Kom tot de conclusie dat zelfs achter simpele voorwerpen veel kennis kan zitten en dat wetenschap bij alle voorwerpen een rol speelt. Sluit de les af door te vertellen dat de leerlingen deze les hebben verkent waarom wetenschap belangrijk is. Licht toe dat ze tijdens de demonstratie in NEMO gaan zien hoe je (als wetenschapper) door onderzoek nieuwe kennis kunt vergaren. Herinner de kinderen nog een keer aan deze les, voordat ze de demonstratie in NEMO gaan bezoeken.





Meer informatie

N

Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO 13 Plattegrond van NEMO 16



Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO Speciaal schooltarief Voor het onderwijs heeft NEMO speciale, gereduceerde tarieven. Zie www.e-nemo.nl voor de actuele tarieven. Begeleiders zijn gratis. Voorwaarden onderwijstarief • Scholen worden verzocht vooraf te boeken • Groepen hebben voldoende begeleiding (1 begeleider op 10 leerlingen) • Scholen bezoeken NEMO buiten de officiële korte schoolvakanties • Een schoolbezoek duurt ongeveer 2-3 uur Gratis begeleiders mee NEMO vindt het heel belangrijk dat er voldoende begeleiders meegaan met de leerlingen. Begeleiders mogen daarom gratis naar binnen. We hanteren de stelregel: minimaal één begeleider op tien leerlingen, maar liever één begeleider op zes leerlingen. Boek uw bezoek Wilt u een bezoek boeken of meer weten? Kijk dan op www.e-nemo.nl en vul het boekingsformulier in of neem contact op met het boekingsbureau van NEMO via 020-5313 118 of [email protected] Jassen en tassen Rugzakken, tassen en jassen worden opgehangen in de garderobe. Er zijn ook kluisjes aanwezig voor waardevolle bezittingen. Hier zijn geen kosten aan verbonden, de munt komt retour bij het openen van het kluisje. Voor scholen zijn enkele garderobekisten beschikbaar. Deze zijn geschikt voor 30 tot 60 jassen en/of tassen. Gebruik is gratis, er geldt wel een borg van €10,-. Meer informatie bij de kassa. Werkbladen en workshops Bij veel tentoonstellingen zijn werkbladen beschikbaar. U kunt het materiaal voorafgaand aan uw bezoek gratis downloaden. Het is ook mogelijk om een gratis workshop of demonstratie bij te wonen, onder begeleiding van een NEMO medewerker. Workshops en demonstraties vinden iedere dag op dezelfde tijd plaats, zijn gratis en kunt u vooraf (minimaal drie weken van tevoren) reserveren. Elke dag vindt twee keer een voorstelling Kettingreactie plaats (duur 15 minuten), onder voorbehoud om 12:15 en 15:15 uur. De kettingreactie is voor iedereen zonder reserveren toegankelijk. Tip: vraag naar de tijden bij binnenkomst.



Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO

Openingstijden NEMO is van dinsdag t/m zondag geopend van 10.00-17.30 uur. Voor afwijkende openingstijden zie onze website; www.e-nemo.nl.

Eten en drinken Eten en drinken kan op verdieping 2 en verdieping 5. Eigen meegebrachte consumpties kunnen genuttigd worden in de daarvoor geschikte ruimtes of op ons dak. Het is ook mogelijk om vooraf kant-en-klare lunchpakketjes te bestellen bij het boekingsbureau.



Praktische informatie voor uw bezoek aan NEMO

Ha

Bereikbaarheid

ar

le

m

m

CS

er

Het IJ

di

jk

IJ-tunnel

dijk

Pr

Z ee

in

sH

en

dr

De Waag

ikk

Rembrandtplein

e

at

Muziek theater Waterlooplein

ad

ra rst

rge

u nb

lke

Va

Artis

Openbaar vervoer NEMO is het eenvoudigst te bereiken per openbaar vervoer en ligt op nog geen kwartier lopen van Amsterdam CS. Of neem vanaf het station bus 22 of 48 en stap uit bij Halte Kadijksplein. Vanaf hier is het nog een paar minuten lopen. Parkeren NEMO heeft geen eigen parkeerplaatsen. Er zijn verschillende parkeergarages in de buurt. Zie ook: www.e-nemo.nl/bereikbaarheid

Boekingsbureau Science Center NEMO Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam 020-5313118 boekingsbureau@ e-nemo.nl


Touringcars Touringcars kunnen parkeren op de speciale parkeerplaats voor bussen: P6 bij Passengers Terminal Amsterdam. Leerlingen afzetten kan tot 11:00 uur op de westkade van NEMO, dit mag echter niet bij reguliere bushaltes of ergens anders langs de Prins Hendrikkade. Na 11:00 uur raden we u aan de op- en afstaphalte H11 te gebruiken ter hoogte van het Scheepvaartmuseum. Zie ook: www.amsterdam.nl Amsterdamse scholen Amsterdamse basisscholen kunnen gebruik maken van de Cultuurbus. Voor meer informatie: www.cultuurbusamsterdam.nl


Plattegrond van NEMO

Restaurant DAK (b Fo ep y er er kt op en )

In september 2015 werkt NEMO aan nieuwe tentoonstellingen op verdieping 1 en een nieuw restaurant op het dak. Deze verdiepingen zijn daarom beperkt toegankelijk.

Dakplein

5

Smart Technology

Reis door de Geest

4

Laboratorium Teen Facts

Gr ot ez aa l

3

Waterrijk Ballenfabriek

G th rot ea e te r

Bo ar dr oo m

Zoeken naar leven

Waterkracht Energierijk

Krachtpatsers

2

W 2

W pl erk aa ts

Wereld van vormen

Wonderlijke Wetenschap

Science Live

na ar C

K co aar nt tro le

S

On tv a ha ngs l t-

Kluisjes


hop

ruim

te

1

V 0oide st

p loo

V W ide es t

O

Wetenschap in alle tijden

m

Wor ks

W 1

Kettingreactie KKle tthheleaiinne ea tee te r r

sek rzo e 1 sde mt ek On rui rzo e 2 de mt On rui

W=

Waterklok

Shop Kassa

Trap 50 mnaar het dak eter

BG


Colofon © Science Center NEMO Het is toegestaan om zonder winstoogmerk het materiaal of delen van het materiaal te kopiëren en te distribueren, zolang vermelding van de herkomst van het materiaal goed is aangegeven. Ruimteschip Aarde is mede mogelijk gemaakt door de Europese Ruimtevaart organisatie ESA als onderdeel van hun educatieve missie en programma voor het primair en voortgezet onderwijs. ESA is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van ruimtevaart in Europa.

Auteurs en redactie Science Learning Center, Science Center NEMO Design management Starkx, Groningen Ontwerp en Grafische vormgeving Bloemvis, Groningen Vormgeving en realisatie Sander Visser, Ligaturen grafisch ontwerp Fotografie Daan van Eijndhoven www.digidaan.nl Foto klas voorzijde Met dank aan Platform Bèta Techniek Illustraties Henk Stolker

Science Center NEMO Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam 020 531 31 18 www.e-nemo.nl [email protected]



vwo Docentenhandleiding. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Recommend Documents