Barendrecht CO2 Opslag Project

Barendrecht CO2 Opslag Project www.co2opslagbarendrecht.nl

Terugblikken en Vooruitkijken Presentatie NL CCS dag 15 April 2009 Margriet Kuijper, Manager CO2 Studies and Projects Shell CO2 Storage BV

Presentatie Intro Barendrecht project Terugblik 2006/7 Positiebepaling: wat speelt er mee? Wat leert Barendrecht ons?

Risico’s Risicoperceptie Boodschap & boodschapper(s) Waarom dit project Politieke realiteit

Conclusies Vooruitblik grotere demo’s

Het Barendrecht CO2 Opslagproject 15 km ten zuiden van Rotterdam

Barendecht ZW site

•Barendrecht (fase 1) Opslagvolume: 0.7 mln tonne •BRTZ (fase 2) Opslagvolume: 9 mln tonne

CCS Implementatie Sp if ec

2 grote, integrale demo’s 2015

iek e

Tij d

Taskforce: - wetgeving - financien - organisatie - draagvlak

ies at

c lo

Demo’s: - capture - opslag

Duurzame Energie, Efficientie EN CCS Klimaat- en Energiecrisis

k rie ne Ge

Wetenschappelijk onderzoek, testen, Praktijk ervaring

Terugblik: 2006/7

Tij d



ies at

c lo

Wetenschappelijk onderzoek, testen, Praktijk ervaring Duurzame Energie, Efficientie EN CCS Klimaat- en Energiecrisis

k rie ne Ge

Al Gore IPCC-reports

e

Schoon & Zuinig Schoon Fossiel werkgroep Green4Sure

iek

CATO-1 IPPC-report CCS K12; CO2-EOR; UGS


if ec

UKR regeling capture Tender Ondergrondse CO2 Opslag EU directives

Sp

Rotterdam Climate Initiative Noord Nederland CCS ZEP consortium Brussel/EU

Van 2006/7 naar nu…. Nu: Lokale politieke partijen allemaal tegen Wetenschappers (in media) verdeeld Ngo’s verschuiven naar neutraal en/of tegen Overheden aarzelen WAAROM? WAT KUNNEN WE LEREN UIT DEZE ERVARING? DE KERN: BETER BEGRIJPEN HOE POSITIEBEPALING PLAATS VINDT

Positie bepaling: belangrijkste elementen Risico data

Risico-beoordeling Type risico Boodschap & Boodschapper

Risico-perceptie

Risico-positie

Positie tav project Positie t.a.v. Nut & noodzaak

Politieke realiteit

Waarom? Waarom nu? Waarom hier?

Publieke positie tav project Uitdaging: Nadeel: Hier, nu, “wij” Voordeel: Globaal, toekomst, “zij”

Risico = Kans x Gevolg

Risico beoordeling

Ondergrondse opslag Lekkage risico verwaarloosbaar: bewezen gasdicht reservoir, onderdruk situatie, natuurlijk CO2-reservoir onder zelfde kleilaag. Leerpunt: weinig kennis, veel (mis)percepties over de diepe ondergrond; gebruik van plaatjes is belangrijk maar riskant.

Pijpleiding, compressoren, etc. Lekkage risico gering en binnen de wettelijke grenzen (externe veiligheid) Leerpunt: angst voor dodelijke CO2-wolk focust op hoeveelheid CO2; fysische realiteit van een hoge druk lek (hoge impuls uitstroming, veel luchtinmenging) is moeilijk te begrijpen

Grote “CO2-wolk”: voorwaarden Benodigde condities

Lake Nyos

Monchengladbach

Grote hoeveelheid CO2

Geologie Vulkanisch

Blusinstallatie

Blow-out BRT

HP hor lek BRT

Pijpleiding groot lek

Beperkt door ESD

Die vrij komt in korte tijd Lage uitstroomsnelheid

Groot oppervlak (meer)

Lage druk accumulatie in verfhallen

Windstil weer

Pijpleiding onopgemerkt klein lek

Pijpleiding groot lek in tunnel

Afhankelijk van visuele inspectie

Zeer onwaarschijnlijk!!

1 a 2 dagen

Als luik open blaast

Hoge snelheid verticaal

Hoge snelheid veroorzaakt goede inmenging lucht

Aan het eind van het uitstromen lage snelheid, effect beperkt

Laag doordat CO2 door de grond vrijkomt, beperkt tot enkele tientallen meters

Lager door tijdelijke accumulatie in tunnel en grootte luik

1 a 2 dagen max

1 a 2 dagen max

1 a 2 dagen max

1 a 2 dagen max

1 a 2 dagen max

Onopgemerkt OF geen tijd om weg te komen

s’nachts

Geen CO2 detectoren

Lawaai Proces-alarms CO2-detectie

Lawaai Proces-alarms CO2-detectie

Lawaai Procesalarms

Per definitie onopgemerkt

Detectoren in tunnel

Fysieke beperking verspreiding

Kraterdal

Dal

Eerst barriere te ver weg

Eerst barriere te ver weg

Barrieres te ver weg

Kleine slootjes, fietstunnels

Lokale accumulatie mogelijk

Type Risico Risico Eigenschap Tijdschaal

Risico Perceptie Score CO2-opslag -- = publieke perceptie -

Rampzaligheid

+/--

Onvrijwilligheid

-

Kosten/batenverdeling

-/--

Persoonlijke invloed

-/--

Nieuwe technologie

+/--

Onomkeerbare schade

+/-

Identificatie slachtoffers

--

Schadelijke intentie

+/-

Nieuwe Technologie?

Verwarrende terminologie: pilot, test, experiment, demo

Onduidelijkheid over WAAROM van de demo’s

Bestaande projecten niet bekend: Otway, Lacq, K12, In Salah

Perceptie: Onzekerheden risico’s gevaar voor mens en milieu

Dit is een belangrijk misverstand!

Onzekerheden zijn “standaard” in de olie- en gasproductie

Modellering is “standaard” in de olie- en gasproductie

Gaande weg worden onzekerheden kleiner en modellen nauwkeuriger

Voor Barendrecht zijn veel onzekerheden al verkleind in de productiefase

Boodschap & Boodschapper Boodschap:

Boodschapper:

Focus op lokale effecten

Primair Shell; perioden radiostilte

Weinig aandacht voor nut & noodzaak

Overheden: onzeker, afstandelijk, laat

“Noodzakelijk kwaad” Geen lokale voordelen

beleid, opdrachtgever, vergunningverlener

Milieuorganisaties: opmerkelijk stil Wetenschappers: verdeeld, voorzichtig

Conclusie:

Geen aantrekkelijk voorstel!

Politiek : verdeeld Conclusie:

Primaire bron: niet vertrouwd Overige bronnen: aarzelend, verdeeld 2009: Langzaam maar zeker verbetering

Positie bepaling: belangrijkste elementen Risico data

Risico-beoordeling Type risico Boodschap & Boodschapper

Risico-perceptie

Risico-positie

Positie tav project Positie t.a.v. Nut & noodzaak

Politieke realiteit

Waarom? Waarom nu? Waarom hier?

Publieke positie tav project Uitdaging: Nadeel: Hier, nu, “wij” Voordeel: Globaal, toekomst, “zij”

Waarom?

Nut & Noodzaak van CCS


Kunnen kleine opslag demo’s wel vooruitlopen op Taskforce activiteiten?



Wetenschappelijk onderzoek, testen, Praktijk ervaring

Voldoende consensus en draagvlak?

Duurzame Energie, Efficientie EN CCS Klimaat- en Energiecrisis

Waarom nu, en waarom Barendrecht?

Waarom nu? Urgentie klimaatprobleem; vele nieuwe kolencentrales Rond 2015 moeten grotere CCS demo’s kunnen starten (EU programma) Daarvoor is zekerheid nodig m.b.t. haalbaarheid (wet- en regelgeving, draagvlak, financieel, emissiecredits, monitoring & verificatie)

Waarom Barendrecht? Alle gasvelden zijn in principe geschikt (te maken) voor CO2-opslag Volgorde van gebruik zal met name bepaald worden door volgorde van beschikbaarheid; Barendrechtvelden zijn nu beschikbaar Kosten per ton CO2 zijn hoger dan de verwachte CO2-prijs en dus relatief hoog: klein volume, veel down-time (zomer), twee locaties Grote voordeel: hele levenscyclus van een CO2-opslagproject kan in korte tijd getoond worden; alle leereffecten snel beschikbaar.

Waarom niet elders? Offshore (Europa): lopen al 3 projecten, en een vierde (Q8) is in voorbereiding Veel onshore opslagcapaciteit in Nederland Noord Nederland: wordt ook aan CCS gewerkt; op korte termijn (voor 2012) geen goede CO2-bron en geen beschikbaar gasveld (NAM).

En de politieke realiteit

De publieke positie kan afwijken van de prive-mening, door: -Groepsdruk

Risico data

-Politieke prioriteiten

Risico-beoordeling

-Persoonlijke belangen

Type risico

-Strategische overwegingen Risico-perceptie Risico-positie

Boodschap & Boodschapper Positie t.a.v. Nut & noodzaak

Positie tav project Politieke realiteit

Waarom? Waarom nu? Waarom hier? Publieke positie tav project

Conclusies (1) Alle partijen hebben de maatschappelijke significantie van een eerste opslagproject op land onderschat. De controverse rond kolencentrales (wenselijkheid, financiering) werpt zijn schaduw vooruit. Geen breed draagvlak om kleine opslagdemo’s voor te laten lopen op wetgeving, structuurplannen, etc. Consensus over nut & noodzaak is redelijk fragiel effect op de risicodiscussie.

Hierdoor zijn ingenomen posities m.b.t. veiligheid moeilijk bespreekbaar




Wetenschappelijk onderzoek, testen, Praktijk ervaring Duurzame Energie, Efficientie EN CCS Klimaat- en Energiecrisis

Conclusies (2) Kleine demo’s zoals Barendrecht zijn essentieel om: Discussie op gang te brengen; duidelijkheid te krijgen over posities Kennisniveau op te bouwen (ook bij overheden!) Leereffecten te generen, kinderziektes op te sporen, etc, zodat de procedures rond de grotere, duurdere demo’s soepeler kunnen verlopen Als Shell zijn wij daarom voor het afronden van het vergunningentraject zodat maximale leereffecten uit dit project gehaald kunnen worden; ook als het project eventueel niet door kan gaan.

Volgende stap: advies van de Commissie MER (24 april); indien positief, daarna: Intensivering lokale communicatie (overheid, Shell) Opzetten wetenschappelijke begeleidingscommissie (CATO-2) Verdere onderhandeling over lokale eisen en wensen (toetskader)

Vooruitblik Voor de grotere demo’s (2015) zijn de volgende zaken essentieel: Breder en dieper draagvlak voor de Nut & Noodzaak van CCS; inclusief een akkoord over wat een redelijke verdeling is van overheidssteun voor duurzame energie, energie efficientie en CCS, en de randvoorwaarden voor nieuwe kolencentrales. Landelijke structuurvisie voor CCS waarin ook een visie voor gebruik van de diepe ondergrond in bredere zin wordt opgenomen (Ruimtelijke Ordening). Bredere wetenschappelijke discussie over voor- en nadelen van CCS. Kan CATO-2 voor CCS worden wat het IPCC is voor de klimaatdiscussie? Verdere bewustwording en kennisopbouw bij beleidsambtenaren, vergunningverleners en politici; inclusief implementatie EU-richtlijnen Heldere eisen m.b.t. externe veiligheid (VROM, RIVM) Duidelijke visie op lange termijn beheer van de opslaglocaties (EZ) Betere communicatie: onderlinge afstemming, risico percepties, juiste volgorde (eerst waarom, dan pas projectveiligheid).

Barendrecht CO2 Opslag Project

Recommend Documents