B E L NIEUWSBRIEF WIE LEEST ONS? Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jrg 6 nr 6 nov 2003

B•E•L NIEUWSBRIEF

Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jrg 6 nr 6 – nov 2003 Redactioneel Tja, wij van de redactie hebben als uitgangspunt dat in de BEL-Nieuwsbrief ruimte moet zijn voor verschillende opvattingen. Iedereen kan zijn of haar mening op papier zetten en we publiceren het, zolang wij vinden dat hetgeen op papier staat samenhangt met de wijk en als er niemand mee beledigd wordt. Persoonlijk ben ik een groot voorstander van het debat, dus ik kan me helemaal vinden in dit uitgangspunt.

BEL-Nieuwsbrief. Want daarmee houden we het levendig! Voor dit nummer: veel leesplezier! Machteld van der Veen Inhoudsopgave: Redactioneel IJzerhandel column Berichten vanuit het bestuur Kwarteel in november opgeleverd Toekomstwerkplaats Milieudefensie in Culemborg Werkgroep Installaties en Energie Vraag en aanbod Lanxmeernet Berichten uit de Groengroep Autodelen van start Wilde EVA dag Als gij niet wordt als de kinderen Dieren in de wijk Kijk op de wijk EVA-literair Berichten uit de hoven Nieuws uit de proeftuin Caetshage Colofon/agenda

Na het verschijnen van het vorige nummer bleek dat niet iedereen de humoristisch bedoelde bijdrage van Hedja Kastijk op prijs stelt. Wij als redactie zagen er de humor wel van in. Bovendien meenden we dat die humor er zo dik bovenop lag dat voor iedereen duidelijk zou zijn dat Hedja eigenlijk een groot bewonderaar is van Rob Vleeming. Niet dus….. Het leek ons daarom goed om Hedja te vragen zijn puntmuts af te zetten. Zodat je hem rechtstreeks kunt vragen hoe hij het precies bedoelde. Dat neemt niet weg dat wij ook iedereen willen aanmoedigen om schriftelijk te reageren, op Hedja, maar ook op ieder ander artikel in de

WIE LEEST ONS? De belangrijkste taken van het BEL-bestuur zijn het informeren, raadplegen en vertegenwoordigen van haar leden. Internet is een handig middel om alle leden in één keer over zaken te informeren. Het is actueler en goedkoper dan het rondbrengen van post. Maar leden moeten er wel voor achter hun computer kruipen. En dat gebeurt nog niet veel. De website van de BEL, www.bel-lanxmeer.nl, draait nu een aantal maanden. Het aantal bezoekers is zo'n vier per dag. Wie dat zijn is niet te achterhalen; laatst werd er vanuit Peru achtmaal een bezoek aan de diverse pagina's van de BEL gebracht (waarmee dat land na

Nederland de meeste bezoekers trekt). Diverse pagina's zogezegd, er valt dus veel te lezen. Zoals een kalender met activiteiten, actueel nieuws over de wijk, de geanimeerde notulen van bestuursvergaderingen en verslagen van projectgroepvergaderingen, oude BEL-Nieuwsbrieven en alle Nieuwsbrieven Wijkmonitoring, statuten en overeenkomsten, alsmede documenten van werkgroepen. Dus, kritische en nieuwsgierige wijkbewoners plus geï nteresseerden van buiten kijken elke week een keertje op www.bel-lanxmeer.nl. Frans, Martien, Rudi en Wil (het bestuur)

1

IJZERHANDEL Verrekte handig, één sleutel waarmee je alle sloten in je woning kunt openen of sluiten (mits er natuurlijk niet aan de andere kant van de cilinder al een sleutel zit, maar daarover straks meer). Dat ons nieuwe huis met zo’n eensleutelsysteem is uitgerust, heeft voor ons meer dan alleen praktische waarde. Naast dat je niet meer met een irritant vrolijk rammelende sleutelbos loopt – bij de vorige woning hadden we exemplaren voor voordeur, achterdeur, veiligheidssloten, schuurdeur en natuurlijk de extra sloten voor de ramen – blijft kleding nu veel langer heel. Vooral die venijnige prikker van de veiligheids-stersloten zocht zich moeiteloos een weg door elk soort jas- of broekvoering om dan treiterig ergens – ik zeg niet wáár - op de blote huid te eindigen. En dan het volume van al dat metaal. Met voor elk van de sleutelhouders een sleutelsetje plus eentje als reserve hadden we dus voor alleen al ons huis – de vervoermiddelen, bureaus, dagboeken en attachékoffertjes laten we gemakshalve buiten beschouwing - een flinke berg ijzer in gebruik. We wisten dat het ook anders kon, maar om alle cilinders en soms ook complete sloten te vervangen was te gortig én te prijzig. Toen kochten we een nieuw huis. Met sloten die allemaal op dezelfde sleutel reageren. Een aantrekkelijk vooruitzicht, maar onze kijk daarop veranderde op het moment van oplevering. Het als feestelijk bedoelde ‘en hier zijn dan de sleutels’ van de aannemer ging gepaard met een verkrampte grijns op zijn gezicht. We snapten snel waarom. Het boodschappentasje dat hij overhandigde bevatte liefst dertig huissleutels. Identieke exemplaren, ontdekten we. Beetje vreemd, want in dit ecowijkje zouden

begrippen als ‘besparing, zuinig en duurzaam’ hoog in het vaandel moeten staan. Juist hier mag je verwachten dat ook bij het verdelen van de sleutels wordt opgelet. Maar nee, we krijgen dus bij elk slot in het systeem drie sleutels, dertig keer 18 gram, totaal 540 gram ijzer. Omgerekend naar ons straatje – we gaan uit van acht sloten per huis – is dat ruim 12 kilo aan sleutels. Rekenen we verder door naar heel Nederland, waar jaarlijks gemiddeld 65 duizend woningen worden gebouwd, komen we uit op 28.000 kilo. Wij, gemiddeld gezin, maken het ons gemakkelijk maar dan nog gebruiken we slechts 13 sleutels. En liggen er 17 (bij elkaar 300 gram) ongebruikt. Da’s landelijk op jaarbasis 16.000 kilo. Wat dat allemaal kost weet ik niet, maar het lijkt me helder dat hier een of andere slimmerd grof aan verdient, terwijl de argeloze koper geld uit zijn zak wordt geklopt. En met dat metaal kun je volgens mij heel wat nuttiger dingen doen. Zelf een bijdrage leveren deze idiote ijzerhandel niet nóg groter te maken, is haast niet te doen. Toen ik uit praktische overwegingen de standaard voordeurcilinder wilde ruilen voor een knopcilinder (waardoor je niet meer buitengesloten kunt worden als iemand de sleutel aan de binnenkant er in laat zitten - wat kort na de verhuizing natuurlijk prompt gebeurde), vroeg ik nadrukkelijk om alléén een cilinder. Tevergeefs, bij de prijs inbegrepen zijn ook sleutels. Drie stuks en dus weer een half ons ijzer - het kon er nog wel bij. Was een aardig item geweest voor de parlementaire enquête bouwfraude. Bram van Schaik

WIE CONTROLEERT ONS? De boekhouding van een vereniging moet op orde zijn. Dat moet dus gecontroleerd worden door leden die niet in het bestuur zitten. Zij vormen dan de kascommissie. Die commissie is er nog niet. Wij willen toch graag dat iemand onze boekhouding van 2003 bekijkt. Daarom vragen wij twee of meer leden om zich op te geven om deze taak te vervullen. Het kost een paar

uurtjes, maar de beloning in immateriële zin is groot. In de volgende nieuwsbrief publiceren we de enthousiastelingen die zich hebben opgegeven. Overige leden hebben dan nog de mogelijkheid daar bezwaar tegen aan te tekenen. Bijvoorbeeld als blijkt dat alleen echtgenotes van bestuursleden zich hebben gemeld. Frans, Martien, Rudi en Wil (het bestuur)

2

OPLEVERING HET KWARTEEL IN NOVEMBER Dankzij de uitstekende weersomstandigheden is de bouw van Het Kwarteel, zoals de vereniging Kwartel hun woongebouw hebben gedoopt, binnen de geplande tijd verlopen. Het gebouw wordt in de loop van de tweede helft van november appartement voor appartement opgeleverd. Dan nog de keuken, vloeren en wanden. Niet zichtbaar voor de wijk is de inspanning van werkgroepen en bestuur om alles wat nodig is te regelen en op tijd klaar te hebben. Zo heeft de tuingroep een ontwerp gemaakt waar wij ons nu al op verheugen. Misschien is het de oplettende omwonende niet ontgaan, dat er twee leden vrijwel dage-

lijks op de bouw waren om grotere en kleinere problemen op te vangen en de belangen van de kopers te behartigen: Henk van Kesteren en Joop Verweij. Niet onvermeld mag daarbij de steun van hun echtgenoten Corrie en Ger zijn, die wel de dag zullen verwelkomen dat de bouw voltooid is. Zeker zichtbaar voor de wijk is het bord aan de gevel, dat er nog twee appartementen te koop zijn. Zegt het voort! Gebleken is dat mond tot mondreclame de meeste kopers oplevert. Jan Hanhart

ONTWIKKELING Onze wijk begint een echte wijk te worden. Na de ontwikkeling van plannen volgens het “EVA” concept en het realiseren daarvan met behulp van het projectteam en allerlei deskundigen zijn er al heel wat woningen gebouwd. Het kwarteel zal volgens planning in november bewoond gaan worden en de huizenbouw in e de 4 fase gaat gestaag door. Het projectteam zal een stap terug doen en nu moeten wij als bewoners er zelf voor gaan. Zijn wij daar klaar voor? Ik denk van wel. Via de werkgroepen worden door ons, bewoners, vele zaken al opgepakt. Communicatie via de nieuwsbrief en op internet, opleverproblematiek van de koopwoningen via de werkgroep Bouwgebreken, het gebruik van de installaties via de werkgroep Installaties en Energie, de veiligheid in de wijk door de werkgroep Verkeer, het groen in de wijk door de werk-

groep Groen. Er worden ook allerlei initiatieven binnen de hoven en straten ondernomen. De werkzaamheden op de boerderij horen daar natuurlijk ook bij en hoeveel bewoners hebben niet een mand met appels thuis staan na het geslaagde oogstfeest in de boomgaard. We genieten dus volop door hier te wonen of met het uitzicht om hier te komen wonen. Nu is het moment aangebroken om de gedachten ook te laten gaan over de toekomst van de wijk. Hoe behouden we de betrokkenheid van de bewoners, ook in het licht van de uitgangspunten en ambities en hoe betrekken we ook nieuwe bewoners hierbij? Over de beheersvorm van ons openbaar groen zijn al contacten met de gemeente gelegd, andere ontwikkelingen staan nog helemaal open. Komt er een EVA-centrum? Een biogasinstallatie? Welke ambities leven er nog meer in de wijk?

3

Daarnaast is het belangrijk om nader te bepalen bij welke onderwerpen wij vinden dat de BEL een rol moet spelen en waar niet. Zoals we onder deskundige begeleiding onze dromen hebben omgezet in het vormgeven van onze directe woonomgeving willen we die aanpak ook gebruiken voor de toekomst van de wijk. In samenspraak met het projectteam is besloten om onze bezinning over de toekomst

van de wijk met bewoners onder deskundige begeleiding ter hand te nemen. Op dit moment wordt nader onderzocht wat daarvoor de meest geschikte vorm is. De bedoeling is om dit najaar hier al mee aan de slag te gaan dus binnenkort zal nadere informatie volgen.. Wil van Hooft - Lid Belbestuur

TOEKOMSTWERKPLAATS? Duurzaam bouwen en wonen op wijkniveau, zijn we in Nederland zover? Zeven jaar geleden meenden de initiatiefnemers van EVALanxmeer van wel. De Gemeente stelde grond beschikbaar en de Provincie de woningen. Stedebouwkundigen, architecten en ontwerpers werden aangetrokken. Zo'n 90% van de woningen zijn inmiddels gebouwd, kantoren en gebouwen volgen langzamer. Van de minder zichtbare zaken is de status ruwweg als volgt: • gestopt: bijdrage adviseurs, projectbureau, huishoudwater; • gaande: toewijzing laatste kavels, groenbeheer; • aanloopproblemen: bouwgebreken, installatiegebreken, stadsboerderij, helofytenfilter; • nog niet opgepakt: warmtetarieven, verbruiksvoorlichting, juridische zaken, wijkstructuur, kennisverkoop; • in voorbereiding: EVA-centrum, biogas, living machine; • nieuwe mogelijkheden: watertoren, wijkenergie. Aan al die zaken is door verschillende mensen hard gewerkt en achter ieder trefwoord schuilt een verhaal. Dat maakt de vraag: hoe verder en hoe ver, wat kunnen we en wat willen we, tot een ingewikkeld communicatieprobleem.

onvrede op tafel komt te liggen. De volgende sessie biedt de gelegenheid om in kleinere groepen speels met het materiaal om te gaan en ideëen te genereren voor praktische oplossingen. Na deze opluchting en hernieuwde inspiratie, maar nu gedeeld, volgde dan de onvermijdelijke toetsing aan haalbaarheid met betrekking tot tijd, geld en middelen. Aldus ontstaat er een breed gedragen plan, waar men langere tijd mee vooruit moet kunnen. Aan de toekomstwerkplaats nemen zo'n twintig mensen deel. Willen we een toekomstwerkplaats? Nu de wijk geleidelijk in het stadium van fysieke voltooiing komt, ambities zijn gerealiseerd of juist niet, zaken zijn blijven liggen of nieuwe initiatieven kunnen worden genomen heeft het NO-team, mede ter afronding van zijn activiteiten, voorgesteld om een toekomstwerkplaats te houden. Hierover is verschillende malen in verschillende verbanden gesproken met als resultaat, dat de projectgroep, waarin de hoofdpartijen in de totstandkoming van de wijk verenigd zijn (gemeente, stichting EVA, BCW en BEL) besloten hebben om bij adviesbureau Primo te Purmerend offerte aan te vragen. Op vrijdag 10 oktober hadden Jan Goed en ondergetekende een gesprek. Primo staat voor Provinciaal Instituut Maatschappelijke Opbouw Noord-Holland. In het gesprek bleek, dat een effectieve toekomstwerkplaats vooraf dient te gaan aan een gedegen inventarisatie van wat er leeft. Daaruit rolt dan een startnotitie in de vorm van een rapport dat op zich een waardevol overzicht biedt. Een toekomstwerkplaats compleet met vooronderzoek en eindverslag is niet goedkoop. Over de vraag: wat is de motivatie wil de projectgroep eerst een duidelijk antwoord hebben. En als de toekomstwerkplaats er komt dan is dat, gezien de duur van het vooronderzoek niet vóór februari. Ondertussen gaan de lopende zaken uiteraard gewoon door, toekomstwerkplaats of niet. Jan Hanhart

Een toekomstwerkplaats, wat is dat? In de tachtiger jaren kwam Robert Jungk, een Oostenrijks socioloog op het idee van de toekomstwerkplaats. Hoe kunnen mensen met per definitie verschillende opvattingen en ambities, zo met elkaar tot een gemeenschappelijk plan komen, dat zelfbeheer en zelfbestuur een reële inhoud krijgt. Daarvoor bedacht hij de toekomstwerkplaats. Dit is een twee- of driedaagse serie sessie, die tot een breed gedragen, haalbaar plan moet leiden. Als basismateriaal voor zo'n werkplaats koos hij niet de idealen die men had gekoesterd, maar de frustraties over verleden en heden, over de zaken niet niet kloppen. In de eerste sessie krijgt een ieder gelegenheid om deze te spuien, zodat er een voor allen zichtbare berg

4

MILIEUDEFENSIE IN CULEMBORG Ø Ø Ø Ø Ø Ø

Als nieuwbakken inwoner van Culemborg viel mij al snel op dat de Vereniging Milieudefensie hier niet actief is. Ik wil zelf graag de landelijke campagnes van Milieudefensie ook lokaal een invulling geven. Een klein beginnetje heb ik gemaakt door in september in enkele supermarkten de variëteit aan biologische producten te tellen. Dit gebeurt sinds zes jaar in het hele land, zodat Milieudefensie een goed beeld krijgt van de ontwikkeling van het eko-aanbod bij supermarkten. Supermarkten worden zo effectief gestimuleerd om het assortiment verder uit te breiden. Op deze manier kun je in de eigen woonplaats zonder veel inspanning bijdragen aan een landelijke campagne. Ik zou graag in contact komen met mensen die in Culemborg regelmatig of incidenteel iets willen doen met Milieudefensie-campagnes. Op dit moment is Milieudefensie op de volgende terreinen actief:

Promotie EKO-produkten Verkeer en Vervoer: meer overheidsgeld voor het openbaar vervoer Energie & Klimaat Globalisering & Milieu Ruimte & Landschap

Voor meer informatie over deze campagnes: zie de website www.milieudefensie.nl Heb je belangstelling? Heb je zelf andere ideeën dan de bovenstaande? Laat me dat dan weten. Deskundigheid is niet vereist, betrokkenheid bij het milieu is voldoende. Wil je (per e-mail) op de hoogte gehouden worden van plaatselijke activiteiten dan kan dat ook. Han Horstink Frederik van Eedenlaan 30 Tel. 536506 - [email protected]

11 september 2003 Precies op zijn verjaardag geboren: Stijn Pelzer zoon & broer van Peter, Mieke en Peter Pelzer Jan Jacob Slauerhoffpad 1 Gefeliciteerd!

SINT MAARTEN Er waren kinderen die meteen na de grote vakantie vroegen: we gaan toch wel weer St. Maarten vieren hè? Natuurlijk doen we dat en natuurlijk op 11 november. De mandarijntjes, appeltjes en

andere heerlijkheden kunnen alvast ingeslagen worden. De voorbereidingen zijn al in volle gang. Hou de berichtgeving in de gaten. Werkgroep St. Maarten

5

WERKGROEP INSTALLATIES EN ENERGIE (WIE) In de laatste nieuwsbrief hebben wij jullie laten weten dat het onderhoudsbedrijf Van Tintelen al bij 35 huishoudens onderhoud aan de energie-apparaten zou gaan verrichten. Inmiddels is het aantal contracten al opgelopen tot 45. Het busje van de firma Van Tintelen is regelmatig te zien in de wijk als zij haar z.g. 0metingen verricht. Directeur-eigenaar Gerrit van Tintelen is redelijk tot zeer positief over de resultaten van de onderzoeken.

met Van Tintelen te brainstormen over een mogelijke ontkalkingsinstallatie. Wat kost dat, hoe moet dat, wil Vitens daar in mee enz…. ? Deze plannen zijn nu nog luchtfietserij, maar Van Tintelen is bereid om mogelijkheden te schetsen en ook daadwerkelijk te komen tot offertes. Niet alleen voor deze ontkalking maar ook voor bijvoorbeeld een pompschakelaar die ervoor zorgt dat de verwarmingspomp niet overbodig draait. Daarnaast zal Van Tintelen aan de werkgroep voorrekenen hoeveel een vorm van topcooling gaat kosten. Topcooling houdt in dat we onze verwarmingsbuizen tijdens warme dagen laten vollopen met koel water van ca. 18 graden. Onze knuffelmuren zijn dan ’s zomers onze ‘airco’.

Tot nu toe zijn de monteurs nog niet voor hele rare verrassingen komen te staan. Zij zijn systematisch aan de slag gegaan. Met behulp van een checklist waar alle energie-apparaten van e e de huizen in de 1 en 2 fase op staan, zijn er inmiddels veel kleine eenmalige problemen gelokaliseerd en waar mogelijk opgelost. Sommige defecten aan apparaten vallen nog onder de garantie en dan zorgt de bewoner zelf dat de leverancier van het apparaat dit alsnog komt verhelpen.

Een punt van zorg is het hoge vastrechttarief dat nagenoeg elk huishouden momenteel e betaalt voor water en warmte (2 fase). De werkgroep wil daarom met Vitens en Van Tintelen in gesprek om dit punt aan de orde te stellen. We hopen dat Vitens inziet dat hun tarief in geen verhouding staat met het bedrag dat andere aanbieders (bijv. NUON) vragen. Tegelijkertijd willen we dan met Vitens praten over nieuwe mogelijkheden op kleinere schaal voor de wijk, zoals bijvoorbeeld de eerder genoemde ontkalkingsinstallatie.

De meest voorkomende problemen die Van Tintelen is tegengekomen: • een defecte zonneboiler, doordat deze niet op afschot is gemonteerd of een lekkende koppeling heeft; • een onvoldoende ingeregelde verwarming; als in de winter straks blijkt dat deze nog beter moet worden ingeregeld zal Van Tintelen dit alsnog doen; • geluidsoverlast in de trappenkast door een te hoog toerental van de pomp in het cene trale ketelhuis (alleen voor de 2 fase). • zonnepanelen of omvormers die defect bleken en (onder garantie) zijn vervangen. Wat de verwarming betreft, Van Tintelen heeft inmiddels via de firma Velta (verwarmingsleveancier) de gegevens achterhaald die noodzakelijk zijn voor een goede berekening van de hoeveelheid benodigde warmte per kamer. Met deze gegevens weet zij nu wat de stand van de kranen in de trappenkast moet zijn en is inregeling een stuk eenvoudiger.

Tot slot hebben we in de nieuwsbrief van juli jl. gemeld dat er in oktober een voorlichtingsbijeenkomst met NUON en Vitens komt. Helaas hebben we door onderbezetting in de werkgroep deze bijeenkomst afgelast en is nu het plan om hem in januari 2004 te houden. Om zo’n avond en alle andere energieke ideeën uit te werken, hebben we extra handen en hoofden nodig. Wie heeft het altijd al leuk gevonden om het energieverbruik op de voet te volgen? Wie kan het niet laten om defecte energie-apparaten uit elkaar te halen in de hoop dat hij of zij het probleem zelf kan vinden en oplossen? Wie is er zo’n energiek type? Meld je dan bij een van ons aan, zodat we met deze werkgroep verder alle nodige activiteiten rustig kunnen uitvoeren. Dat doen we 1x per maand tijdens een vergadering van ongeveer 2 uur, waarbij wijn, nootjes en gezelligheid nooit ontbreken.

Een ander ‘nieuw’ probleem is de kalkaanslag in het warm tapwatercircuit. Bij enkele bewoners is inmiddels een volledig verstopte leiding e (vlak na de gasboiler in de 2 fase) geconstateerd. Het vermoeden bestaat dat door de extreme warmte van deze zomer er een extra afzetting van kalk heeft plaats gevonden. Dit gegeven, gevoegd bij de algemene onvrede over het kalkrijke water, is voor de werkgroep reden genoeg om samen

Geert Maas 501413, Sandra Wormgoor 522250, Jan Hanhart 513388, Martin Ouwerkerk 514710

6

VRAAG en AANBOD Iets kopen of verkopen? Zoek je een maatje waarmee je gezellig iets wilt ondernemen? Heb je iets nodig of wil je iets weten? Mail brandende vragen of interessante aanbiedingen naar de redactie via [email protected].

Informatie over aluminium uitschuifladder wo/do/vr. 20, 21, 22 augustus is hier een dubbele aluminium uitschuifladder gestolen; 2 x 14 sporten. Bijzonder kenmerk: • een van de onderste sporten is geknikt; • de rode rubber doppen op de grondbuis zijn provisorisch vast gezet. De ladder stond tegen de steiger, en was boven met een touw stevig vastgebonden enige aanwijzingen zijn zeer welkom!!!!!!!!!!!! Met vriendelijke groet, Jan Tempelman Annie Romein-Verschoorpad 2-4 NL 4103 VE Culemborg tel.:0345-524433 mobiel: 06 10719917

Hoera Stijn is zindelijk! Wie wil onze luiers en luierbroekjes gaan gebruiken? Het gaat om een luiersysteem van de thuiszorgcentrale; makkelijk te drogen, heel eenvoudig vouwsysteem, handige klittebandbroekjes, vanaf ± 6maanden. Alles af te halen bij: Roel en Jeanine, Vasalishof 15, Tel. 513919.

Auto te koop aangeboden Omdat wij heel graag met het autodeelplan willen gaan meedoen in januari, zelfs al gaan we met saaie en kleurloze auto's rijden, ondernemen we nu al pogingen om af te komen van onze witte Peugeot 306, bouwjaar 1997. Gekocht bij garage Visscher en motorisch goed onderhouden, al is de verpakking niet helemaal onberispelijk meer. Hij heeft 127.000 kilometer gedraaid. Het is een saaie, letterlijk kleurloze, maar wel comfortabele auto. Wie heeft interesse of kent iemand die interesse zou kunnen hebben? Hij mag onder de cataloguswaarde weg. Fam. H.G. Fonteyn Toon Hermanshof 7 0345-575131 06-20613952

appelplukdag

OEI, niet afgerekend! Ik verkocht 10 potjes Lanxmeer honing op de appelplukdag, Er zijn er echter maar 5 betaald....; Jan Tempelman

LANXMEERNET •

Met een paar mensen uit de Lodewijk van Deijsselhof en de Toon Hermanshof zijn we aan het filosoferen over en experimenteren met gezamenlijk snel draadloos internet hier in de buurt. Gedacht wordt aan • snel: sneller dan de gewone ADSL verbindingen die nu overal te koop zijn, dus al gauw 10 of meer keer zo snel als internet met een modem over een telefoonlijn; • gezamenlijk: een lijn delen met 10 of 30 of 100 huishoudens; • draadloos: met een credit-card-formaat kaartje in een notebook buiten in het gras internetten zal geen probleem zijn, of een antenne aan je vaste computer thuis;

•

goedkoop: reken bijvoorbeeld eens op 50 euro aansluitkosten per huishouden eenmalig, 50 euro per computer waarmee je erop wilt eenmalig en 10 euro per maand per huishouden (en dan dus nooit meer internet-telefoontikken); betrouwbaar: een halfjaar ervaring met een 3-huishoudens experiment laat zien dat het eigenlijk altijd werkt, behalve als het bij de provider mis gaat.

De oproep in de vorige BEL nieuwsbrief leverde een behoorlijk aantal reacties op: het idee spreekt aan, kennelijk. Ons eigen netwerkje beslaat momenteel drie huishoudens met samen zes computers. Met een aantal van

7

degenen die op de oproep reageerden bekijken we momenteel de verschillende mogelijkheden: groot en professioneel, klein en gemoedelijk, draadloos tot in huis of alleen tot op het dak, flitsend hi-tech, zo goedkoop mogelijk, alles er uit halen, zo simpel mogelijk houden: er zijn nogal wat keuzemogelijkheden. De beroemdste werkende omgeving is die van Stichting Wireless Leiden, te bezoeken op www.wirelessleiden.nl, en in april winnaar van een prijs voor ICT innovatie. Commerciëler, maar zeker zo interessant, is www.happy-con-

nect.com, met een sinds een paar maanden werkend netwerk in Almere. Geinteresseerd? Laat je horen: hoe meer reacties hoe meer we ons best zullen doen. Laat ook weten als je al zelf een ADSL abonnement hebt en dat wilt delen met anderen (en daardoor minder betalen). Reageer bij voorkeur per e-mail: [email protected] Titus Mars, Slauerhoffpad 5

BERICHTEN VANUIT DE GROENGROEP Op de jaarvergadering van de BEL heeft de Groengroep als werkgroep van de BEL haar plannen voor 2003 aan de bewoners voorgelegd. Een van die plannen betreft het gevolg geven aan de intentieverklaring van de BEL om een deel van de regie voor het beheer van de openbare ruimte van de wijk EVA-Lanxmeer over te nemen van de Gemeente. Hier een kort verslag hoever het daarmee is.

hoofd afdeling Beheer: “Het beheer van de gehele wijk is als een taart”. De buitenste ring van de taart is het beheer van dat deel van de wijk dat nog niet is ingericht. De binnenste ring is wel ingericht, misschien nog niet af, maar behoeft wel al beheer en onderhoud. Verder kun je de taart opdelen in taartpunten, een punt groen, een punt grijs en een punt blauw. Meestal liggen al die beheer en onderhoudstaken na de bouwfase bij de afdeling beheer van een Gemeente. Het experiment dat de Gemeente Culemborg wil aangaan is het overdragen van de regie over de beheertaken die behoren bij groen. Het is aan de bewoners en bedrijven van de wijk EVA-Lanxmeer welk deel ze willen overnemen. Daarbij gaat de gedachte uit van een groeimodel. Beginnen met de overdracht van een klein aantal taken en elk jaar opnieuw bekijken of het goed gaat en of de wijkbewoners dezelfde, meer, minder of andere beheertaken willen overnemen”.

Overzicht in beheer groen, blauw en grijs In de eerste plaats is er in overleg met de Gemeente (afdeling Groen) gewerkt aan een goed overzicht van alle beheertaken en onderhoudswerkzaamheden. Dat is best lastig in een wijk die wat inrichting en aanplant betreft nog steeds niet af is. Voor de openbare ruimte is op verzoek van de Gemeente door Hyco Verhaagen (Copijn) een beheerplan gemaakt op basis van het inrichtingsplan zoals verwoord en getekend in het stedelijk ontwerp. Dat betreft het beheer van groen, blauw en grijs, variërend van het beheer en onderhoud van bomen, heggen, heesters en gras (groen) tot het beheer en onderhoud van de vijvers, greppels (wadi’s) en sloten (blauw), het onderhoud en beheer van speeltoestellen, het vegen van straten, de openbare verlichting, gladheidbestrijding (grijs), etc. Het is een veelomvattend beheerplan met ‘alle beheer en onderhoudstaken’ die behoren bij de inrichting van de openbare ruimte van de wijk zoals die op papier is gepland en getekend.

Een wijkorganisatie? Het is in ieders belang een bepaalde kwaliteit van het beheer te waarborgen zodat de wijk een gezonde wijk blijft en een vitale uitstraling behoudt. De Gemeente blijft eigenaar en daarmee eindverantwoordelijke voor de openbare ruimte. Bij klachten en verpaupering zal de Gemeente worden aangesproken. In het overleg met de Gemeente is dan ook besproken dat bij overdracht van de regie over beheertaken de Gemeente de mogelijkheid behoudt om via een jaarlijkse schouw of iets dergelijks de randvoorwaarden te controleren op basis van gemaakte afspraken en dat zij indien nodig moet kunnen ingrijpen. Vanuit de Groengroep en het BEL-Bestuur is naar voren gebracht dat ook na overdracht van beheer en onderhoudstaken aan een wijkorganisatie we vooral voor deskundig advies gebruik willen kunnen blijven maken van de expertise van de Gemeente. We willen korte lijnen en betrokkenheid vanuit de Gemeente waarborgen. Dit zou geregeld moe-

De wijk als taart, een groeimodel Maar zoals gezegd, de wijk is nog niet af. En niet alles wat op papier is ontworpen wordt daadwerkelijk aangelegd. Er zijn altijd aanpassingen in de uitvoering. Toch biedt het een goede basis om een voorstel uit te werken voor een verdeling van de regie over beheer en onderhoudswerkzaamheden. We sluiten ons aan bij de beeldspraak van Hans Parie,

8

ten worden in een duidelijke afspraak met de Gemeente waarin wordt vastgelegd dat de wijkorganisatie voor een aantal uren per jaar ondersteuning kan krijgen van een deskundige adviseur van de Gemeente.

van het bedrag dat de Gemeente Culemborg per vierkante meter openbare ruimte elders besteedt aan de uitvoering van het beheer en onderhoud. We willen als wijk op een normale manier behandeld worden. De inrichtingsplannen van het stedelijk ontwerp en het bijbehorende beheerplan zijn echter zeer ambitieus, en een regulier beheerbudget zal zeer waarschijnlijk tekort schieten. Mogelijkheden voor aanvullende bijdragen van bewoners en bedrijven en subsidies van derden zullen wellicht onderzocht moeten worden.

De financiële middelen Voor de uitvoering van overgedragen beheer en onderhoudstaken maakt de Gemeente een bedrag over aan de wijkorganisatie. Het bedrag moet een reëel bedrag zijn voor het aantal vierkante meters te onderhouden openbare ruimte. Het bedrag zal een afspiegeling zijn

waterplanten planten in de retentievijvers

dat de Stichting Stadstuin en bij de Eurowoningen beheert de wijkorganisatie Stichting Rozendaal naast het groen verder een zwembad, een tennisbaan en een centrale antenne inrichting (kabel tv). In beide voorbeelden is er sprake van een bewonersbijdrage bovenop het bedrag dat de Gemeente jaarlijks uitkeert. Een bedrag dat deze Gemeenten ook elders kwijt zijn voor groenonderhoud. In het overleg met de Gemeente Culemborg hebben we de voor- en nadelen van verschillende organisatievormen waarbij Gemeente als bestuurslid of als adviserend ambtenaar betrokken is op een rij gezet. Vooralsnog gaat de voorkeur uit naar een stichting onder de BEL waarin naast bestuurfuncties voor de BEL ook ruimte moet zijn voor

Stichting als organisatievorm? Maar welke wijkorganisatie is dan nodig voor het beheren van het budget en het voeren van de regie over de overgedragen beheer en onderhoudstaken? In de discussies met de Gemeente en BEL-bestuursleden hebben we ervaringen die elders zijn opgedaan bestudeerd en besproken. Ook zijn we met BEL-bestuursleden op excursie geweest in Amersfoort en Leusden waar we respectievelijk de Stadstuin en de Eurowoningen bezocht hebben. De Gemeente was ook uitgenodigd maar kon op het laatste moment niet mee. In beide voorbeelden wordt de openbare groene ruimte beheerd door een organisatie op wijkniveau. Bij de Stadstuin is

9

een of meer bestuursfuncties voor andere partijen uit de wijk. Bedrijven (Vitens, CLM, de Unie), scholen (‘t Praathuis en Lek en Linge), het Zwembad (De Meer), Stichting EVA en Stichting Caetshage (de Stadsboerderij) zouden op de een of andere manier ook moeten kunnen participeren in het beheer en onderhoud. Behalve een bestuursfunctie kan ook gedacht worden aan een samenwerkingsverband (afkoop) tussen de Stichting en deze partijen. De meeste partijen zijn benaderd en geven aan vooralsnog een samenwerkingsverband de voorkeur te geven. Ook zij moeten een groeiscenario kunnen krijgen.

te allemaal moet doen als wij die taken niet overnemen. Vanuit dat overzicht kunnen we telkens opnieuw onderhandelen over een verdeelsleutel. Voordelen van eigen regie Het voordeel van de regie in handen van een wijkorganisatie is dat we wel op tijd en goed het onderhoud kunnen regelen. Is de wijk vuil dan organiseren we een schoonmaakactie voor de wijk. Zijn de appels rijp dan organiseren we een plukdag voor ouders en kinderen en maken we appelsap met een eigen pers. Willen we dat er even gewacht wordt met maaien omwille van de bloei van speciale plantsoorten dan regelen we dat met de Gemeente. Dit soort acties zijn nu al gehouden, maar op vrijwillige basis georganiseerd door bewoners (Groengroep) met als intentie dat we dit soort taken in de toekomst wellicht met budget van de Gemeente en Vitens kunnen overnemen. We kunnen dan zelf het gewenste moment bepalen en de kwaliteit. Het wordt langzaam maar zeker tijd om al die informele rollen en acties van bewoners te formaliseren in een overdracht van Gemeente aan een wijkorganisatie.

Onderhandelen met Gemeente over taken Nu denkt u misschien: “Waarom zouden wij iets overnemen, laat de Gemeente het allemaal maar zelf doen”. Zolang er niets is geregeld en is overgedragen is de Gemeente verantwoordelijk. Dat was de Gemeente al vanaf het eerste huis dat gebouwd is en dat is ze nog steeds. Maar dat wil niet zeggen dat alles goed en op tijd gebeurt. Daar weten bewoners van de eerste fase alles van. Het is op initiatief en aandringen van bewoners (BEL-bestuursleden en Groengroep) dat we inspraak hebben gekregen in het coördinatieoverleg van de bouw en inrichting van de wijk, en dat Rob Vleeming (namens Groengroep) en Hans Kool (namens afdeling Beheer van de Gemeente) bij dat overleg aan tafel zitten. Sindsdien wordt er nu wel bijvoorbeeld gemaaid, ook al is de bouwen inrichtingsfase nog steeds niet afgelopen. We zitten in deze wijk in een unieke situatie waarbij een deel van de bewoners betrokken is geweest bij de ontwikkeling van het stedelijk ontwerp en het inrichtingsplan. Op initiatief van bewoners (Groengroep) hebben we nu een overzicht over alle inrichtingsplannen en bijbehorende beheer en onderhoudstaken. Daarmee weten we ook heel goed wat de Gemeen-

Voorlichtingsavond eind november Bovengenoemde aspecten en ervaringen vormen een belangrijk onderdeel van de voorbereidingen van een voorstel voor overdracht van Gemeente aan een wijkorganisatie. Voor BEL, bewoners en bedrijven willen we eind november een voorlichtingsavond organiseren waar we ons voorstel, de voor en nadelen willen toelichten. Na bezinking en aanpassing zal in een nieuwe BEL-bijeenkomst een besluit genomen moeten worden. Tot meer. Namens de Groengroep Lambik Swinkels

AUTODELEN VAN START! •

Na de inspirerende bijeenkomst over autodelen dit voorjaar is een kleine initiatiefgroep aan de slag gegaan om er voor te zorgen dat er een professionele en redelijk grootschalige vorm van autodelen in Culemborg, met name in Lanxmeer uiterlijk begin 2004 van de grond wordt getild. Die ambitie werd gesteund doordat niet minder dan 40 huishoudens belangstelling hebben getoond voor deelname aan een dergelijk project. Inmiddels kunnen we melden dat onze ambitie op korte termijn inderdaad werkelijkheid kan worden. Het volgende is inmiddels gerealiseerd:

•

•

10

er zijn afspraken gemaakt met de coöperatieve vereniging Wheels4all die succesvol opereert in Noord-Holland om Wheels4all uit te breiden naar Culemborg; dit maakt het mogelijk om een goed funcionerend systeem in zijn geheel over te nemen; bovendien zijn essentiële randvoorwaarden als collectieve verzekering en een stevige financiële basis in één klap geregeld; het is met ingang van heden mogelijk voor Culemborgers om lid te worden van Wheels4all;

•

•

gebruik); zodat we ook snel een redelijk goed beeld van het functioneren van het systeem ontwikkelen. Zodra dit goed draait, en we verwachten dat dat binnen enkele maanden kan, gaan we officieel van start en zullen alle belangstellenden benaderd worden voor deelname.

reeds zes mensen uit Lanxmeer zijn lid geworden, en op basis van hun inbreng is een zoekopdracht uitgezet voor de aanschaf van een auto; zodra deze auto wordt geleverd - mogelijk al voor het verschijnen van deze nieuwsbrief - is het autodelen volgens de Wheels4all formule in Culemborg een feit!

Wil je ook mee doen met de voorstart, neem dan contact met Gertjan Sinke: [email protected] (voorkeur) of 0345548538. Wil je (voorlopig) alleen wat meer informatie over het autodelen in Culemborg, dan kan dat natuurlijk ook.

Deze zes mensen maken een vervroegde start om de eerste ervaringen op te doen, en mogelijke 'kinderziektes' uit het systeem te halen. Graag zouden we deze groep, en het aantal auto's snel uitbreiden naar drie auto's op 15 á 18 deelnemers (afhankelijk van het geschatte

WILDE EVA DAG Op 20 september was er de Wilde-Eva dag. Meer dan 30 ecologisch hoveniers kwamen naar Culemborg voor een studiedag. Deze vond plaats bij de Werkwerf in het pioniersveld en de proeftuin van de stadsboerderij. Op de stadsboerderij werden stapelmuurtjes aangelegd in de kruidentuin in wording. Degelijk en creatief. Voor de muurtjes werden stoeptegels van het station, puin van de Hamkavoet, puin uit de akker en een schenking flagstones gebruikt. Een paard met sleep transporteerde het puin naar de hoveniers toe en transporteerde kinderen weer terug.

De sfeer deed me denken aan zeilkampen van vroeger. Het was ontzettend leuk en het weer was onovertroffen. Om 21.00 trad een gelegenheidsformatie tamtamspelers uit de wijk op.

Bij de Werkwerf werden de stapelmuurtjes wat wilder neergezet en werd er ook met stronken en stammetjes gewerkt. ‘ s Middags participeerden bewoners in het creatiefproces. ‘s Avonds was er een maaltijd waarin door bewoners en hoveniers meegebrachte ingrediënten waren verwerkt plus groenten en tomatillo’s van de stadsboerderij.

eco-transport

De dag werd in verschillende kranten en tijdschriften beschreven. Zo ook in het blad Oase. Hierin beschrijft Willy Leufgen de dag. Rutger van Mazijk

ALS GIJ NIET WORDT ALS DE KINDEREN ………. Hobbelend over tientallen verkeersdrempels, ons in bochten wringend door evenveel ingebouwde verkeershindernissen (wat gaat daar een creativiteit in zitten!) en rondjes draaiend over nog meer rotondes, reisde ik gisteren in een drietal verschillende bussen (“Hermes” en “Arriva” heetten de busmaatschappijen, pas send bij die wilde ritten) door het Land van Maas en Waal en de Betuwe. Van Beuningen

naar Culemborg langs fraaie stadjes en dorpen als Tiel, Buren, Zoelmond en Beusichem, over mooie rivieren en langs boomgaarden rood-geelgroen van de appels en peren. En dat alles in een heerlijk, zonovergoten septemberlicht! Wie klaagt dan nog over werkzaamheden bij de NS of over internet, die je toch soms de wereld vanuit een heel ander perspectief laten bekijken. Waarom niet eens een heel

11

eind dwars door het land reizen, gereden door praatzaam vriendelijke buschauffeuren en –chauffeuses? In Culemborg lokte ‘Wilde Eva’, een werk-studiedag van ons ‘oudste kind’ Wilde Weelde in de befaamde milieuvriendelijke wijk EVA-Lanxmeer. Samen werken aan een spiraalvormig pad en dito stapelmuurtjes – met bakken voor kruiden er-

achter- op het terrein van de stadsboerderij, en op het terrein van de Werkwerf je fantasie uitleven aan stapelmuren, zitplekken van boomstammen en stobbes, de waterput verder uitdiepen en bekleden … Het werd een heerlijke hoogzomerse herfstdag waarin ‘de hele mens’ eindelijk weer eens op een hoogstprettig-cooperatieve manier werd wakkergeschud: de mensen van het Werfhuis durven nog publiekelijk te dromen van een sociaal-ecologisch huis met werkplekken, eigen schooltje, integratie van opa en oma in het organisatieverhaal, de bouw van een groot lemen oven samen met mensen uit alle delen van de wereld. Nog is die droom een rommelig geheel van barakken, loodsen en half afgeronde projecten van velerlei soort met geïmprovi seerde paden … maar heerlijk om al deel te nemen aan zo’n onvoorspelbaar proces, met mensen d ie niet alleen durven te dromen maar ook te scheppen ‘on the wild side’. Het krioelde er van het leven, jong en oud. En hoe je dan toch met wat grove schetsen en ideeën met ruim 50 mensen iets kunt bereiken is altijd weer een wonderlijke ervaring. En de kinderen verkenden er hun eigen mogelijkheden op een ernstig speelse, maar vanzelfsprekende manier. Alma, de kleinste van ons allemaal, 7 weken oud, keek nieuwsgierig uit haar kangeroezak op ons gemier en werd voor een dutje tussendoor gewoon in een kruiwagen met voldoende zachte kleren gelegd. Alles wat kon lopen, hoe wankel ook, droeg een steentje bij. En was het maar aan ons levensplezier. Ik zie nog een ventje van amper 2 jaar verdiept in een soort Mikado met drie spades. En dan opeens een vreugdekreet en het kleine wijsvingertje diep de lucht in stekend: twee prachtig vliegende kraaien hoog boven in de lucht. Nauwelijks te zien voor een ijdel iemand die eigenlijk zo langzamerhand een bril nodig heeft. Het spadenspel moest

onderbroken en hij trok me e en heuvel op even dichter bij de kraaien. Z’n moeder bedankte me later voor het oppassen en ik haar voor het bestaan van het jongetje.

de fijne motoriek, maar vooral ook de geestelijke wendbaarheid en fantasie van komende generaties beangstigend gesteld zijn.

metselen met lemen stenen Als tegenprestatie voor het plezierige werken werden we ook nog verwend met de meest verfijnde lunch en maaltijd die ik ooit in zo’n rommelige werksfeer en op appelkistjes heb mogen nuttigen. En ook nog een uitgebreide rondleiding door de wijk, over al de verschillende ‘woonhoven’ zonder Gamma-bekisting en parkerende auto’s bij huis, met veel mooie speel- en groensferen op gemeenschappelijke grond. Het klinkt te mooi om waar te zijn, en natuurlijk zitten er addertjes onder het gras van bijvoorbeeld te veel belangstelling van buitenstaanders voor de weinige ‘alternatieve’ plekken in dit land, een nieuwe gestandaardiseerde vormen- en beeldentaal. Maar ik zag zoveel aandacht voor rust, kinderspel. Gezamenlijkheid, originaliteit, dat ik mijn altijd waakzame cynisme en ongeloof aardig onder bedwang kon houden. Er moeten gewoon meer van dat soort terreinen komen! Met relatief wilde, niet helemaal verplande ‘landjes’. Kinderen (ook heel oude) moeten de natuur in al haar rijkdom kunnen ervaren, ermee kunnen experimenteren. Als we hen alleen nog kant-en-klaar-speelgoed incl. pc’s voor de neus zetten zal het binnenkort met

12

Deze 51e Oase is vol herinneringen aan hun jeugd van gevoelige, creatieve mensen met de natuur als grootste inspiratiebron, zoals Victor Westhoff en Willem Iven. Met optimistische tegengeluiden ten opzichte van bijvoorbeeld slakkenhaat, een verrassende kijk op de werkelijke wildernis in Gent, het ontwikkelen van een schoolnatuurtuin in Eindhoven en natuurrijke tuinen rondom een PABO in Meppel, netwerknieuws uit het binnenste van Oase, stimulerende boeken … Voor ik moest vertrekken uit Culemborg viel me de eer nog te beurt, kleine Alma even voorzichtig vast te mogen houden, naar haar te kijken. Nooit eigen kinderen gehad, en dan blijft dat altijd even onwennig. Maar ze keek al heel wat minder vreemd naar mij dan de vorige keer en de wat debielsmakkende (sorry Alma en Sigrun) geluidjes van toen veranderden in een ontspannen, vriendelijk kijken naar mij en als hoogte punt van de dag een echte mooie glimlach. Een voorproefje op het hemelrijk … Willy Leufgen, 21.09.2003 (Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het herfstnummer 2003 van OASE, redactie)

DIEREN IN DE WIJK In de vorige B.E.L.-Nieuwsbrief stond een oproep om de rubriek ‘Dieren in de Wijk’ te gaan verzorgen. In de korte periode dat ik hier woon, zag ik meteen al twee bijzondere vlinders (de Gehakkelde Aurelia en de Kolibrievlinder) in eigen tuin. Ook vertelde de overbuurvrouw dat zij een merelnest op het balkon hadden. Hierdoor ben ik enthousiast geraakt voor ‘Dieren in de Wijk’.

Kolibrievlinder De Kolibrievlinder (een overdag vliegende nachtvlinder) is een trekvlinder. Deze was massaal aanwezig. Ook hebben zij zich hier voortgeplant. Deze Kolibrievlinder staat als het ware stil in de lucht. Hij beweegt zijn vleugels heel snel en hangt als een helikopter voor de bloem. Met zijn lange spriet haalt hij nectar uit de bloemen. De Oranje Luzernevlinder (die niet oranje is, maar geel) is gesignaleerd in het gebiedje bij de plassen van het pioniersveld. Er waren opvallend veel zweefvliegen en hommels.

Voor deze rubriek ben ik te rade gegaan bij Annette van Berkel van de Natuur en Vogelwacht Culemborg (NVWC). Insectenexcursie De insectenexcursie begin juli in Lanxmeer was o.a. door haar verzorgd. Ik was benieuwd hoe deze excursie verlopen is en of er nog speciale dieren gezien waren. De excursie werd goed bezocht door 20 deelnemers. Helaas zat het weer niet mee, waardoor er niet zo veel dieren gesignaleerd zijn. Deze excursie en een latere observatie levert toch nog een behoorlijke lijst van vlinders en insecten op. Bijzonder was, dat er deze zomer veldsprinkhanen tussen de huizen zaten. Dat klopt wel, want 's avonds hoorde je ze sjirpen. Ik dacht dat ze bij ons zaten, vanwege het hoge gras, maar Annette vertelde dat mede door het warme weer en voldoende aanwezigheid van voedsel, het goed toeven was voor de veldsprinkhaan.

de Gehakkelde Aurelia

De Gehakkelde Aurelia is ook door Annette gezien. De vleugels van de Gehakkelde Aurelia zijn gekarteld van vorm, vandaar de naam. Een prachtvlinder om te zien. Wil je hiervan meerdere exemplaren in de wijk, dan is een Hopplant de juiste plant om aan te schaffen. Het Icarusblauwtje is in de Lodewijk van Deijsselhof gezien. Dat is op zich bijzonder, want het is een graslandvlinder. Vanwege de vele klaver in het hof is deze vlinder ook hier aanwezig. In de vorige B.E.L.-Nieuwsbrief stond vermeld, dat er twee rupsen van de Koninginnepage zijn gesignaleerd. Helaas moet ik vermelden dat vrijwel zeker een rups is opgevreten door een vogel. De andere is niet meer gesignaleerd en is zich misschien gaan ontpoppen. Daar hopen we dan maar op.

Argusvlinder

De Argusvlinder is ook waargenomen. De Distelvlinder was rijkelijk aanwezig naast de Kleine Vos, Dagpauwoog en Atalanta. Distelvlinderrupsen kun je vinden bij komkommerplanten. Bij de veldjes van het waterleidingbedrijf is het Bruin Zandoogje gesignaleerd. Deze vlinder, die hier nog niet voorkwam, heeft zich nu verspreid over heel Culemborg.

Coniferenhaag Nog een ander bericht: de eigenaar van een bedrijf aan de Parallelweg-Oost wil de coniferenhaag aan het Gorterpad om zeep helpen. Een heuse milieu-onvriendelijke schutting wil hij hiervoor in de plaats zetten. Deze haag is, naast dat het een bosgevoel geeft echter ook een paradijs voor vele vogels zoals spreeuwen, mussen en duiven. Vele

13

bewoners van de Vasalishof hebben een bezwaarschrift ingediend bij de gemeente en alternatieven kenbaar gemaakt voor een milieuvriendelijker manier om een scheiding aan te brengen tussen het bedrijf en de wijk.

Zijn er mensen die het zien zitten om samen met mij deze rubriek te doen, dan kan dat. Ook observaties en leuke belevingen met dieren zijn welkom. Je kan ze bij mij in de bus doen of mailen.

Meer insecten in de wijk Tip om zoveel mogelijk insecten te behouden in de wijk: Laat stokjes en bladeren liggen. Insecten overwinteren hier graag onder.

Ada van der Plas Frederik van Eedenlaan 30 Telefoon: 0345 536506 email: [email protected]

KIJK OP DE WIJK Domweg gelukkig in de Hermanshof Vele jaren zochten we naar het ultieme, betaalbare, maar vooral oude huis. Sinds bijna twee jaar wonen we in een spiksplinternieuw huis en zijn daar héél gelukkig mee! Je treft ons – Cees Steijlen, Irma Mommers, Aster & Pieter - op het Toon Hermanshof 11. Cees en Irma werken in Utrecht (lekker, dat station zo dichtbij), Aster zit in 4 VWO en Pieter in 2 T(weetalig)VWO (lekker, dat Lek & Linge zo dichtbij). Toen ontmoette ik Cees. Wat zijn roots zijn, is wat moeilijker te vertellen. Hij is geboren in Etten-Leur, maar verhuisde al snel naar Venray. Zijn ouders komen uit Amsterdam en Harderwijk, dus hij is een echte mix. Hij studeerde even in Amsterdam, en kwam via Moergestel al werkend en studerend inTilburg terecht. Enfin, na een paar jaar leefden we met z’n vieren in het huis in de Lieven de Keijstraat, ook op nummer 11. We woonden daar naar volle tevredenheid, totdat Cees solliciteerde en werd aangenomen in Culemborg en mijn werk verhuisde naar Utrecht. De afstand TilburgCulemborg vonden we als woon-werkverkeer wat ver, en toevallig trokken toen veel vrienden van ons nog verder de randstand in. We gingen! Ons huis in Tilburg was zo verkocht, in Culemborg hadden we een huis gehuurd met het idee om van daaruit rustig op zoek te gaan naar een leuk, oud huis. We wandelden ons suf door Culemborg, bezochten verschillende makelaars, maar helaas, we vonden niks. Uiteindelijk kochten we iets, niet oud, wel ruim. Na drie jaar vonden we toch dat daar ons plekje niet was en – o toeval – er kwam een huis vrij aan de Stationssingel. Jaren dertig, prachtige gracht voor de deur, majestueuze bomen er langs. Dat die singel de drukste straat van Culemborg was, ach, dat zie je dan niet.

Pieter, Irma, Cees, Aster

December 1991 zijn wij in Culemborg komen wonen. Daarvoor woonden we in Tilburg, de stad waar ik geboren ben, naar school ging, studeerde en mijn eerste banen had. Ik gaf les, handvaardigheid, 16 uur per week. Van dat halve salaris kon ik toen (begin jaren ’80) een heel huis kopen! Het was een jaren dertig huis, formaat eengezinswoning, met een hoog, spits dak en een brede overstekende goot. Met tuin en gelegen in een soort middenstandsarbeiderswijk. Kostte mij toen fl. 59.000,-, wat neerkwam op fl. 425,- per maand. Tja, andere tijden, andere prijzen!

De koop was amper gesloten toen we hoorden van het EVA-Lanxmeer project. Ecologische grondslag, aparte architectuur, de bedoeling om wat meer betrokken bij elkaar en de woonomgeving te zijn, dat sprak ons wel aan.

14

Maar ja, eindelijk een oud huis gevonden, net gekocht, zucht, zucht. We lieten het maar voorbij gaan en begonnen vol goede moed aan het klussen. Jaren en jaren klusten we, bijna elke vrije dag. Het huis werd steeds mooier, wij steeds vermoeider.

wandel. Het is ook prima als mensen daar minder behoefte aan hebben, het blijkt in onze hof dat dat zich vanzelf regelt. Voor onze kinderen is het helemaal top hier. Het toeval wil dat er veel iets oudere kinderen in de Toon Hermanshof wonen. Er wordt wat afgekletst & gelogeerd, gefietst & geskated. Op ons mooie ronde grasveld is het zomers een gekrioel van grote en kleine kinderen. Wij, de groten, onderhouden de hof, organiseren geregeld een knalfeest of drinken met wat buren een borrel, met een paar (uit hof 3 én 4) gaan we zelfs naar de salsa-les! Ik hoop en verwacht dat het sociale aspect belangrijk blijft, de hof werkt daar natuurlijk wel aan mee, die moet je nu eenmaal samen betalen en onderhouden. We zijn vrij los georganiseerd, hebben werkgroepjes naar behoefte en iedereen kan haar of zijn zegje doen in de regelmatige hofvergaderingen. Spannend is - en dat geldt voor de hele wijk hoe dat sociale plaatje wordt als er mensen gaan verhuizen en we nieuwe buren krijgen.

Er brak een mooie, warme zondag aan, eind augustus ’99. In de plaatselijke krant had ik iets gelezen over een open dag over het EVALanxmeerproject in de boomgaard aan de Frederik van Edenlaan. Kraampjes met tekeningen en maquettes, uitleg over de helofytenfilters, voorbeelden van zonnepanelen, alles was er te zien. Wij vielen ter plekke voor de Orta woningen; kleurige, vriendelijk ogende huizen met veel praktische ruimte, gebouwd aan een ruime hof. Zullen we ons dan toch maar inschrijven? Waarschijnlijk is de wachtlijst ellenlang en komen we de eerste jaren niet in aanmerking. Zo gezegd, zo gedaan en op 2 september kregen we een brief met daarop ons nummer op de wachtlijst (W12). Vanaf toen ging het razendsnel. Ineens mochten mensen die op de wachtlijst stonden ook meedingen naar een huis en op 26 oktober ontvingen we een schrijven dat de door ons gewenste woning aan ons toegekend was! Een beetje naar adem happend beseften wij dat we wéér gingen verhuizen… Gelukkig duurt zo’n bouwproces lekker lang en konden we langzaam aan het idee wennen. Uiteindelijk kregen we op 7 november 2001 de sleutel en half december zijn we verhuisd.

Ons huis voldoet zeker aan onze verwachtingen. Het is aangenaam ruim en ziet er in mijn ogen mooi uit. We hebben wel het geluk dat het met de bouwproblemen meevalt, het belangrijkste minpunt is de kwaliteit van de houten stellage achter het huis. Daarom ben ik blij met een werkgroep Bouwgebreken en met de Vereniging van Eigenaren, met daarin genoeg technisch bekwame mensen die het voortouw willen nemen in de contacten naar de aannemer hierover. Een nadeel is dat er aan ons hof nog een rijtje ontbreekt, de zgn Marsmanwoningen. Volgens de laatste berichten moet er nu of binnenkort met de voorbereidingen voor de bouw begonnen worden, maar ik zie nog geen activiteit!

Ondertussen was ik al druk doende met de de werkgroep ’inrichting binnenhoven 2 fase’. Tijdens een van de eerste bijeenkomsten met potentiële buren, architecten en bouwers, was namelijk een groepje gevormd dat zich alvast zou gaan storten op de voorbereiding van hof de 3 en 4 van de 2 fase: een draaiboek schrijven (Het Groene Traject) om van niets naar een tuin te komen in goed overleg met alle aanwonenden en enkele deskundigen én subsidies aanvragen om (naast de bijdrage van de gemeente) genoeg geld te hebben om het een en ander te realiseren. Onlangs is de werkgroep feestelijk opgeheven, elke hof gaat nu apart verder. Het leuke van in zo’n werkgroep zitten, is dat je verschillende mensen al aardig leert kennen voordat je er woont. Voor mij past dat in een van de doelstellingen van Eva-Lanxmeer: dat er een andere sociale samenhang in de wijk moet ontstaan dan in de meeste stadswijken gebruikelijk is. Ik vind het fijn om niet anoniem te zijn, om veel mensen te kennen en hier en daar een praatje te maken als ik door de straat

Wat mij goed lijkt voor de toekomst van de hele wijk, is dat er hofoverstijgende activiteiten zijn zoals de Groengroep, de WIE (installaties & energie), werkgroep Verkeer en natuurlijk de redactie van de BEL Nieuwsbrief, waar ik een bijdrage aan lever. Verder wil ik genieten van het moment en niet te ver vooruitkijken, hoewel ik wel nieuwsgierig ben naar hoe het over 10 jaar zal zijn. Ik hoef in ieder geval niet meer in de etalages van de makelaars te kijken, voor mij is het prima zo! Bij de Toon Hermanshof hoort ook een rijtje BCW-woningen aan het Martinus Nijhoffpad. Daar woont Liesbeth Westenberg, aan haar wil ik graag de pen doorgeven! Irma Mommers

15

UNICEF KINDERSPELLETJESMIDDAG VASALISHOF Didi en Anne (zie foto) wilden een steentje bijdragen aan Unicef. Ze hebben daarvoor op zaterdag 4 oktober een kinderspelletjesmiddag georganiseerd. De voorspelde stortbuien bleven uit en de kinderen van de Vasalishof werden drie uur lang vermaakt met knutselen, schminken, kleuren, speurtocht, zaklopen en heel veel lekkers. Het werd een bijzonder geslaagde happening die uiteindelijk ruim 35 euro opleverde voor het goede doel. Hulde! Mario Huizinga

’T HOFLANDLIED Het Hofland is de naam die wij (van het Toon Hermanshof) aan onze tuin hebben gegeven. Tijdens het laatste feest is 't Hoflandlied voor het eerst ten gehore gebracht.

’t Hoflandlied

Na hard werken dag en nacht is er resultaat Alles staat in groei en bloei door ons hofklimaat Op het grasveld wordt gespeeld met water en met sneeuw Niemand die zich meer verveelt maar och, wat een geschreeuw!

(op wijs van het bananenlied) In een wijk in Culemborg staat een leuke hof Met veel mensen groot en klein dat is heel erg tof In de tuin wordt hard gewerkt samen aan de slag Ieder werkt zich in het zweet maar koffiepauze mag

refrein En dus nu voor ons, voor al die hier wonen: het Hofland dat kan niet meer stuk! Paradijs om te genieten, zonder limieten Voor ons, voor al die hier wonen: wat hebben wij toch een geluk!

refrein En dus nu voor ons, voor al die hier wonen: het Hofland dat kan niet meer stuk! Paradijs om te genieten, zonder limieten Voor ons, voor al die hier wonen: wat hebben wij toch een geluk!

Willemijn van der Zwaard & Aster Steijlen advertentie

familie-opstellingen om verstrikkingen in het familiesysteem op te lossen en liefde weer te laten stromen een ervaringsgerichte kennismaking met het systemisch werk van Bert Hellinger op 22 november 2003, van 10 – 17 uur aan de Stationssingel 25 te Culemborg kosten: €50 (reductie mogelijk), inclusief koffie, thee en broodmaaltijd info en opgave: Liesbeth Westenberg Martinus Nijhoffpad 3 - tel. (0345) 514608

16

EVA-literair: C. Buddingh’ (1918-1985) C. Buddingh is als dichter, schrijver en performer avant la lettre lastig in te delen. Je kunt het over hem hebben als romantisch dichter, surrealistisch dichter, clandestien dichter, nonsense poëet, experimenteel dichter, realistisch dichter, neo-realistisch dichter, sonnettenschrijver, vertaler, essayist, detectiveschrijver, bloemlezer, citatenverzamelaar, dagboekschrijver, televisie-presentator (van Poets).

De tweede kandidaat is Carpe diem, de laconieke beschrijving van het ontbijttafereel, waarbij het dekseltje van de marmite past op een klein potje heinz sandwich spread.

Bij elke stroming in de twintigste eeuw was hij wel betrokken. Wie kwaad wil (zoals bijvoorbeeld W.F. Hermans) kan zeggen dat Buddingh’ een windvaan was, die met alle literaire winden meewaaide. Maar dat is niet helemaal terecht. Een aantal stromingen heeft hij ook mee-gemáákt. Buddingh’ schrijft over zichzelf:

Het is een kleine wereld die Buddingh’ beschrijft. Kneuterig zelfs. Maar achter die kneuterigheid schuilt een man die aandacht vraagt voor het wonder zo groot als een sinaasappelpit en een man die er naar verlangt om zich thuis te voelen in het leven als een leugen in de mond van een politicus. Als je dat leest schiet je toch weer in de lach en dat is deels ook de - zelf uitgelokte - tragiek van C. Buddingh’. Hij schreef ook over de liefde, over ziekte, over melancholie, over de dood. Hij schreef over de donkere kant van de mens, die hij ‘ een weinig belovende zeventigjaarsvlieg/ die het buskruit heeft uitgevonden’ noemt. Maar echt groot werd hij met zijn kleine observaties.

natuurlijk heb ik toen meteen geprobeerd of het sandwich spread-dekseltje ook op het marmite-potje paste en jawel hoor: het paste eveneens

Ik weet het: soms mag ik hier of daar meedoen, maar nooit hoor ik er helemaal bij: ik ben een neefje dat ook mee mag uit logeren het is niet zo erg daaruit put ik mijn kracht. In de strijd om het bekendste Buddingh’gedicht zijn er twee goede kandidaten. De eerste van de befaamde gorgelrijmen:

eight days a week als mijn vrouw met de bus naar de stad gaat hoop ik altijd dat ze halte ziekenhuis instapt:dan kan ik haar net zolang nakijken als wanneer ze halte vogelplein neemt en zie ik haar bovendien nog een keer voorbijkomen in de bus

Ik ben de Blauwbilgorgel mijn vader was een korgel mijn moeder was een porulan daar komen vreemde kinderen van raban, raban, raban.

Kees van der Zwaard

Geboren Op 28 september 2003

Tjomme Jan Een prachtige zoon van Gerrit Jan Klop & Martine Kriesch broertje van Famke

Jan Jacob Slauerhoffpad 9 Van harte!

17

NIEUWS UIT DE PROEFTUIN VAN CAETSHAGE Zaterdag 8 november is de laatste samenwerkdag van dit seizoen. We gaan dan met de stapelmuurtjes en pompoenen in de weer. We zijn in november doorgaans nog op maandag- en donderdagmiddag op de tuin van 14.00 tot 17.00 uur. Je kunt dan nog pompoenen, aardappelen, snijbiet, kool en diverse bladgroente kopen afhankelijk van het weer. Rutger van Mazijk lekkers te koop in de proeftuin

Caetshage zoekt nieuw bestuur Onoverbrugbare verschillen van inzicht en divergerende gevoelens hebben er toe geleid dat 3 van de huidige 4 bestuursleden hun geloof in het welslagen van - wat zij zien als - hun missie (het realiseren van het projectplan caetshage) verloren hebben. Zij zijn per heden demissionair en zoeken aanvulling voor het aanblijvende bestuurslid Frank Hadders. Met name wordt gezocht naar mensen met aanvullende kwaliteiten op het gebied van: - financiën - planning - projectbeheer

- ecologische tuinbouw - permacultuur In het begin zal er ongeveer 2 1/2 uur per week mee gemoeid zijn. Later kan dit afnemen tot 4 à 5 vergaderingen per jaar. Durf jij het aan? Meldt je aan bij Frank Hadders of Bernard Béguin. Ook als je nog twijfelt kan je daar terecht met vragen. Bernard Beguin

PADDESTOELENWORKSHOP OP DE WERKWERF Altijd al paddestoelen willen kweken? Kom dan zaterdag 22 november om 12.45 naar de Werkwerf. Op initiatief van Stichting EVA geeft Peter Oei, voorzitter van Spore Mushrooms, die middag een workshop voor de bewoners van EVA-Lanxmeer. Op vochtige donkere plekjes op het noorden is van alles mogelijk. Aan bod komen de teelt van oesterzwammen, shiitakes en het Elfenbrood op stro, houtstammen en houtsnippers. We leggen ook paddestoelenbedden in de wijk aan.

14.00 Het enten van houtstammen en stobben in de wijk 15.15 Koffie/thee: videofilm paddestoelen kweken in Taiwan (Engelstalig) 15.45 Klaarmaken van kweekpakketten oesterzwam op stro voor de deelnemers 16.15 Diaserie teeltmogelijkheden en vragen van deelnemers beantwoorden 17.00 Afsluiting Deelnemers krijgen een kop paddestoelensoep, koffie/thee en twee kweekpakketten oesterzwammen om thuis te gaan kweken. Er kunnen maximaal 20 mensen meedoen met de cursus.

Programma: 13.00 Start, diaserie Mythen en sagen rond paddestoelen, met paddestoelensoep

Kosten per deelnemer: 10 Euro, te voldoen op de dag van de workshop. Aanmelden: Geef je adresgegevens door per e-mail [email protected] of fax 0344 630 225. Indien de workshop volzit, ontvang je bericht.

18

BERICHTEN UIT DE BOOMGAARD "Mensen als Bram van Schaik hadden helemaal niet in deze wijk mogen wonen. Met twee auto's in plaats van 0,7 zoals het hoort. Zelfs al zou hij met zijn gas en elektra beneden de 40 GJ blijven, dan schiet hij er met zijn eigen wagenpark ruimschoots overheen. En maar zeuren dat de deelauto's zo saai zijn, en dat hij daarom niet mee wil doen. Daar gaat het niet om. Auto's moeten gewoon rijden, en zo min mogelijk. Het is een schande! Ik durf te wedden dat hij voor de lol autoritjes maakt en bijna dagelijks lullige boodschapjes met de auto doet!!"

dit betweterige kaboutertype, haast buiten adem. En dat, zoals wij allen weten, terwijl het vuile waswater helemaal niet in de retentievijvers wordt geloosd, maar op het moment van schrijven nog in het riool verdwijnt en inmiddels door de rietfilters wordt gezuiverd. Jemig, wat een arrogant baasje, wat een vuige praatjes-maker. Ik krijg steeds meer zin om samen met Bram in een Volkswagen Touareg door de boomgaard te raggen, en deze puntmuts eens met het profiel van voor- en achterbanden kennis te laten maken. Maar vlak voordat ik deze onverkwikkelijke woorden dreig uit te spreken, klinkt in de verte de lokroep van mijn vrouw. Of ik geen glaasje vers geperst appelsap wil drinken. Uiterlijk onaangedaan, maar innerlijk nog hevig geagiteerd, begeef ik mij tussen mijn onbespoten autodelende wijkgenoten, die met zichtbaar genoegen appels zitten te schillen, pureren en persen. En het is alsof ze het merken dat mij nog het een en ander dwarszit, want 's avonds komt er een petit comité meehelpen bij het therapeutisch onkruid wieden in de hof. En of ik kan begrijpen dat ook een kabouter wel eens een dipje heeft. En dat sommige kabouters van nature nurks zijn. En dat ieders mening telt. En om het goed te maken wordt een riante heupfles te voorschijn getoverd. Calvados. En om de stemming nog wat op te voeren schud ik eens krachtig aan de hazelaar. En zo is alles weer vergeten en vergeven. En of ze komende lente niet eens een ritje achterin de deelcabrio mogen maken. Ik zal het de werkgroep Autodelen doorgeven. Dus zo'n Alfa Romeo Spider V6 is misschien toch niet zo'n slecht idee.

appelsap maken tijdens de oogstdag

Hedja Kastijk Aldus het opgewonden mannetje dat in een uithoek van de appelboomgaard plots voor mijn neus staat, nadat ik wat afgedwaald van de groep bezig ben appels te plukken. Het is tenslotte oogstdag. En voordat ik kan reageren ratelt het al weer verder.

De redactie heeft mij verzocht niet meer onder pseudoniem te schrijven. Nu is Hedja Kastijk geen pseudoniem maar een synoniem. Eenieder die in contact staat met de kabouters krijgt van hen een afgeleide naam, waardoor de privacy van betrokkene gewaarborgd blijft. Maar goed. Aldus heet Hedja Kastijk in de grote mensenwereld gewoon ...

"Bovendien wast hij vast en zeker met een goedkoop wasmiddel in plaats van met Ecover. Dat merk ik aan de matige kwaliteit van de flap in de retentievijvers. En hij rookt waarschijnlijk ook nog. Zulke mensen horen hier niet!", krijst

Rudi Oortwijn

19

Adressen/Colofon Redactie: Gonda Baard, [email protected] Mario Huizinga [email protected] Machteld van der Veen, [email protected] Foto’s: Mario Huizinga, Willie van der Zwaard, Kars Veling, Jaap van de Ham, Jan Zuidhoff, Sandra Wormgoor Lay-out: Gonda Baard en Irma Mommers Oplage: 300 exemplaren. Papier: Global White 100% chloorvrij milieukeurmerk

Huis- en wijkmonitoring, Mario Huizinga [email protected] Bewonersboek, Carla de Jonge en Sandra Wormgoor [email protected] EVA-bureau: Bertus Aafjespad 5, di, woe- en do-dag van 10.00 uur tot 12.30 uur, tel. 532699, [email protected] Stadsboerderij: Rutger van Mazijk, tel. 513452 Website BEL: www.bel-lanxmeer.nl

Contactgegevens BEL-bestuur Martien Lodder [email protected] Rudi Oortwijn [email protected] Frans Westendorp [email protected] Wil van Hooft [email protected]

Kopij Nieuwsbrief Het volgende nummer verschijnt begin januari 2004. De kopij voor 14 december a.s. bij de redactie op het onderstaande e-mail adres inleveren. Gonda Baard [email protected] Heeft u geen e-mail, dan graag de tekst op flop aanleveren. Het redactieadres is: Martinus Nijhoffpad 13, 4103 WP Culemborg, tel. 521394. Wilt u de kopij in platte tekst aanleveren?

Contactpersonen BEL-werkgroepen Groengroep, Lambik Swinkels [email protected] Bouwgebreken, Bernard Beguin [email protected] Installaties en Energie, Sandra Wormgoor [email protected] Verkeer, Annet Dane [email protected] Autodelen, Edgar Kampers [email protected] Werkgroep Internet, Website, Rudi Oortwijn [email protected]

Illustraties apart in jpg. naar Irma Mommers, [email protected]. Foto’s of tekeningen om te scannen brengen naar Toon Hermanshof 11 (tel. 530791).

Agenda November December Zaterdag 8 nov. Caetshage 10.00 – 14.00 uur Dinsdag 11 november St. Maarten Zaterdag 22 november, 12.45 Paddestoelenworkshops Dinsdag 25 november Informatie avond Groengroep

Januari Start autodeelproject

Informatieavond WIE Werkgroep Installaties en Energie

Oplevering Kwarteel! Op www.bel-lanxmeer.nl vindt u een actuele agenda met het laatste nieuws.

20