B E L NIEUWSBRIEF. Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 8 nr 4 - juli 2005

B•E•L NIEUWSBRIEF

Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 8 nr 4 - juli 2005 Redactioneel

Inhoudsopgave:

Waar rook is, is vuur. Ook het omgekeerde is waar. Daarover ontspint zich in deze zomereditie, de tijd waarin we ons enthousiast bezighouden met het stoken van de barbecue en de vuurkorf, een interessante discussie. Wie daarbij zich het bloed naar het hoofd voelt stijgen, grijpe ijlings naar het artikel over de waterspeelplaats tegenover het Kwarteel. Verder natuurlijk weer de vaste bijdragen: de column van Bram van Schaik die ook dit keer weer met een stevige dosis ironie iedere vorm van zelfgenoegzaamheid in onze wijk, zeg maar het ‘wij Ecoburgers-gevoel’, de kop indrukt. U krijgt weer een kijk op wijkbewoners op twee benen, en ook op gevleugelde medebewoners of gasten. Reacties en vragen zijn welkom bij de redactie. Graag wensen we iedereen een plezierige zomertijd toe, uit en thuis. Henk Fonteyn

Andere wereld (column) Stadsboer(in) voor Caetshage Fotowedstrijd thema ‘samen’ Fietsen voor Tanzania & Moldavië Idealen en vandalen Paradise regained (2) Waterspeelplaats Week van de Vooruitgang Zomeren met FSC tuinmeubels Kijk op de wijk Vraag en aanbod Grensverkenningen Vrijwillgers voor Afghanistan Eva Literair Dieren in de wijk Ecowijk in Zwolle Vraag het aan Vitens Auto’s in de wijk Colofon/agenda

Het waterloopje in het JJ Slauerhoffpad: bedacht & uitgevoerd door de aanwonenden ism Terra Bella; samen keien sjouwen, zweten bij de aanleg en nu ’s avonds lekker sproeien: bewonersparticipatie bij uitstek.

1

ANDERE WERELD smiezen hebben en stap onmiddellijk uit de deelauto, hiérrr blijven.’ Redenen te over om in de wereld van EVA-Lanxmeer te stappen. Toch?! Ik noem er twaalf… ehh, nou drie… mwah… vooruit, als u me eraan wilt helpen herinneren zal ik de volgende keer trachten één gegronde reden aan te voeren waarom iemand die bij zijn volle verstand is in de wereld van EVA-Lanxmeer moet stappen. Maar waar en wat is in vredesnaam de ándere wereld van Eva Lanxmeer? Het beroerde is dat ik het sterke vermoeden heb dat iedereen het in dit smurfendorp al weet, behalve ik en dat louter en alleen omdat ik de laatste tuinwerkknutseldoe-en meezingdag verstek heb laten gaan en dat niemand mijn tuinallergie serieus wenst te nemen. Denkt u heus dat mij al die heimelijke blikken, die zogenaamd verborgen codes ontgaan. Ik zie u wel fantaseren: ‘Na-nana-na-naah, wij gaan vanavond weer naar de andere wereld van Eva-Lanxmeer. Wij zijn de geroepenen. Wel, u doet maar, ik hoop dat u er veel genoegen aan beleeft. Kijk wel uit met oversteken en houd enge aandoeningen buiten de deur. Ik denk dat ik maar weer ga roken. Kan ík ten minste naar de wereld van Peter Stuyvesant. That’s different koek.

Stap in de andere wereld van Eva Lanxmeer. Ho ho, dit is geen uitnodiging, althans niet van mijn kant, dus voor het geval u uit uw stoel wilt schieten om allerlei onbezonnen acties te ondernemen, neem nog een kopje kalmerende vlierbessenthee en blijf rustig zitten. De bewuste frase is te lezen in de folder die NVM Wonen huis aan huis verspreidt bij iedereen die niet zo’n Nee-Nee- of Nee-Ja-sticker op zijn busje heeft geplakt. Aangezien hier een akelig hoge concentratie van die stickers is, zal de belangwekkende boodschap alleen bij mij zijn terechtgekomen. Stap in de ándere wereld van Eva Lanxmeer (dat accent is van mij, niet de foute schrijfwijze). Er is een brochure beschikbaar bij makelaars, staat eveneens op die ruim halve pagina, dus dat zou kunnen duiden op het aanbod in Eva Lanxmeer een wóning te betrekken. Voor hetzelfde geld gaat het echter om tweedehandsautoverkoop, datingservice of wat al niet want iedereen noemt zich tegenwoordig makelaar. Als het nu alleen zou gaan om in de wéreld van EVALanxmeer te stappen, dan begreep ook ik het. ‘Tuurlijk, wees welkom; jij, ook jij, neehee nu niet meer terugkrabbelen, en jij daar met die bril, ja, we zien je wel wegduiken in de greppel van het Jacques Herbpad. En jij achteraan, ja jij met die goedbedoeld zelfgebreide poncho, ontsnappen kan niet meer nu we je in de

Bram van Schaik

BOER EN BOERIN GEVONDEN VOOR STADSBOERDERIJ Stichting Caetshage deelt met vreugde mede dat de stadsboerderij een nieuwe stadsboerin heeft. Haar naam is Eva van Rijnsoever. Samen met haar man Joachim Deru zal ze volgend jaar beginnen met het telen van groenten. Ze zullen de groenten verkopen aan vaste klanten via een pergolasysteem en via losse verkoop. Om dit mogelijk te maken wordt dit jaar een grote agrarische schuur neergezet en wordt gewerkt aan de realisering van een woonhuis. De proeftuin zal zich vanaf volgend

jaar meer toeleggen op zijn experimentele karakter en bijzondere en aanvullende gewassen. Daarnaast zijn er besprekingen met een zorginstelling over de integratie van kleinschalige zorg op de boerderij. Meer informatie over of van de nieuwe stadsboerin en -boer in de volgende BEL-Nieuwsbrief. Rutger van Mazijk

2

Fotowedstrijd Lanxmeer 2005 Thema

‘Samen’

We zijn als bestuur best trots op onze wijk. Velen van jullie zijn dat vast ook. En daar ‘willen we handen en voeten aan geven’, dat willen we uiten. Een leuk middel daartoe is het tonen van fraaie plaatjes uit de wijk om anderen te laten zien hoe mooi, gezellig, alternatief, mieters, suf, burgerlijk, bijzonder het hier in Lanxmeer is. Daarom houden we weer een fotowedstrijd. Het onderwerp dit jaar is ‘samen’. Lekker vaag, lekker cliché en lekker breed. En wie zichzelf graag met een glas wijn in de hand in het avondlicht met de zelfontspanner wil vereeuwigen, die maakt ook kans op een van de prijzen. Samen zijn met jezelf telt ook, volgens een der organisatoren. Als de foto maar herkenbaar in Lanxmeer is genomen. Er zijn dus in deze editie van de fotowedstrijd fijne prijsjes te verdienen. In elke categorie eentje: spelen en werken – ontmoeting – ontwikkeling. Plus vergrotingen van ingezonden foto’s. Er moet nog wel een jury worden samengesteld en een tentoonstellingsruimte worden geregeld. Bovendien kunnen de categorieën nog wijzigen, uiteraard na rijp beraad van de op dat moment geïnstalleerde jury. Maar één ding staat al vast. U dient uw foto’s te sturen naar Jaap van der Ham Bertus Aafjespad 15 4103 WG Culemborg [email protected] U mag afgedrukte foto’s plus negatieven inzenden, of digitale foto’s in JPG formaat. De inzendtermijn sluit op 1 oktober 2005. Groeten van het bestuur

TRAPPEN VOOR TANZANIA Al voor de zevende maal hebben Henk en Corrie van Kesteren op tweede Pinksterdag een fietstocht uitgezet, waarvan de deelnemersgelden dit jaar bestemd waren voor het inrichten van een werkplaats elektrotechniek voor leerlingen in Tanzania, waar Henk van 1962-1967 zelf werkzaam was. De contacten en de betrokkenheid bij het land zijn gebleven en vanaf 1969 zijn al meer dan 30 projecten uitgevoerd. Fancy fairs, giften, de verkoop van houten speelgoed en meubels, subsidies en de Pinksterfietstocht leverden in de loop der jaren al ruim 400.000 euro op. Overheadkosten 0,0! Onvermijdelijke kosten gaan op rekening van het eigen huishoudbudget. Op maandag 16 juni j.l. fietsten maar liefst 129 deelnemers, voorzien van een appeltje en halverwege de rit op koffie en roomsoezen onthaald, een prachtige tocht van ongeveer 30 km via Zijderveld naar Hei en Boeicop v.v. Samen brachten ze 620 euro bijeen en dat is een mooie stap vooruit in de richting van de gewenste werkplaats.

3

IDEALEN EN VANDALEN Een van de leuke kanten van Lanxmeer is dat de wijk autoluw is. In de straten is geen doorgaand verkeer, auto’s staan geparkeerd aan de rand van de wijk en 0,7 parkeerplaats per woning is de helft van de parkeergelegenheid in andere wijken en is toch voldoende.

Voorlopig gaat de politie er echter vanuit dat als de problemen in Terweijde opgelost zijn ook het vandalisme in andere wijken minder wordt. Toch lijkt het mij goed als iedereen van elk incident officieel aangifte doet, omdat dat de kans vergroot dat de politie iets onderneemt voor onze wijk. Daarnaast heeft Florette Koning onlangs alle bewoners een mail gestuurd met het verzoek bij haar “aangifte” te doen over het afgelopen jaar om zo het probleem in kaart te brengen.

Maar elk voordeel heeft zijn nadeel, zo lijkt het. Onze auto is het afgelopen jaar twee keer bekrast, de ruitenwisser is verbogen en er is een keer ingebroken. Van andere bewoners hoor ik soortgelijke verhalen. Op de parkeerplaats aan de Frederik van Eedenlaan worden regelmatig auto’s beschadigd, op de parkeerplaatsen aan de Blamanweg en de Marsmanweg wordt soms ingebroken. Lopen wij door de afstand tussen huis en parkeerplek een groter risico? Is in onze wijk de kans op schade aan de auto groter dan in andere wijken?

Verder kan er het nodige preventief gedaan worden. In het overleg tussen BEL-bestuur en gemeente is dit punt aangekaart. Landschapsarchitect Hyco Verhaagen houdt bij nieuw in te richten parkeerplaatsen rekening met zichtlijnen: auto’s moeten zichtbaar zijn vanuit de huizen. Om die reden komen er op de nieuwe parkeerplaats bij Lek en Linge geen dichte fietsenhokken. Als de BCW naar de nieuwbouw verhuist is en er mogelijk nieuwe woningen komen op de plaats van het huidige BCW gebouw zou dat betekenen dat ook de parkeerplaats bij de Marsmanweg veel meer in het zich komt te liggen. En op het perceel tussen Kwarteel en de parkeerplaats bij het station worden waarschijnlijk woningen gebouwd, waardoor ook daar de sociale controle toeneemt. Zo staan de auto’s nog steeds aan de rand van de wijk, maar kunnen we er straks wel de hele dag naar kijken.

Navraag bij de politie levert op dat heel Culemborg last heeft van deze problemen. Culemborg hoort bij de drie gemeenten, buiten de grote vier, waar deze problemen het meest voorkomen. Een agent om een keer extra te surveilleren is niet beschikbaar. De politie zet namelijk veel mensuren in om de problemen in Terweijde aan te pakken. Tijdens de avonduren in het weekeinde is het politiebureau ook nog eens gesloten. De politie onderneemt verder alleen actie naar aanleiding van aangiftes. Als daaruit blijkt dat onze wijk onevenredig veel last heeft van vandalisme of criminaliteit kan er wat aan worden gedaan.

Jaap v/d Ham

FIETSEN VOOR MOLDAVIE Na veel voorbereiding van vele wijkgenoten is op zondag 5 juni is de fietstocht "Fietsen voor Moldavië" gehouden. Healthcenter Culemborg, Fietsenmaker Dokman, dansgroep Oriënt en wethouder Stegeman waren allemaal van de partij. Ondanks (en dankzij) het regenachtige weer hebben ongeveer 50 deelnemers meegefietst. Mede dankzij een grote gift van stichting Samen Verder, veel sponsorgeld wat door enkele kinderen was verzameld, en tientallen mensen die vanwege het weer niet meefietsten maar wel betaalden is er ruim 1700 euro bijeengebracht. Na verdrievoudiging door het Icco en Wilde

Ganzen heeft de actie dus ruim 5100 euro opgebracht voor de inrichting van het bejaardentehuis in Moldavië. In augustus fietsen 2 deelnemers zelf naar Moldavië om op die manier nog meer sponsorgeld bijeen verzamelen. Meer info op www.fietsenvoormoldavie.nl. Zeer veel wijkgenoten hebben op allerlei manieren bijgedragen aan de fietstocht. Voorbereiding, deelname, sponsoring en morele steun. Wat is het toch heerlijk om in zo'n draagvlak te wonen! Allemaal hartelijk dank! Roel, Jacquline, Annet en Basjan.

4

PARADISE REGAINED (2) Onder bovenstaande kop lazen we in de vorige BEL-Nieuwsbrief iets over de pogingen van Henk Fonteyn om - mogelijke - burenruzies in onze wijk te inventariseren. Een loffelijk streven, want iets benoemen is soms al een bijdrage aan de oplossing van een probleem. Ook wij willen iets benoemen, inhakend op het voorbeeld van het vuurkorfje.

waarden, die momenteel in Nederland op veel plaatsen worden overschreden en waar de laatste tijd de kranten van volstaan. Het is onzes inziens van belang te beseffen dat naast de uitstoot van het verkeer, ook de uitstoot van genoemde kachels een niet te onderschatten overlast veroorzaakt. Nog een paar krantenberichten: "De kans is reëel dat in Nederland achttienduizend mensen tien jaar eerder sterven door het inademen van fijn stof." (Volkskrant, 11 mei 2005). "Volgens het Europese onderzoeksproject CAFE zullen in 2020 de Europese haarden verreweg de belangrijkste bron van fijn stof zijn geworden." (Uit het artikel "Stof om over na te denken", Volkskrant, 14 mei 2005).

Enkele maanden geleden was er in een naastgelegen hof ook iemand op het idee gekomen gezellig zijn vuurkorfje te gaan stoken met net uit de boomgaard gesnoeid hout. Helaas zaten wij en onze buren precies in de rook en de stank die bij verbranding nu eenmaal vrijkomt. Er bleek een redelijk gesprek mogelijk te zijn en het stoken werd gestaakt.

Ook de stoker zelf, of zijn medebewoners, kunnen gezondheidsklachten krijgen, lezen we in de informatie van VROM. "Regelmatig stoken kan op langere termijn gepaard gaan met verhoogde gezondheidsrisico's op hart- en vaatziekten, kanker, stoornissen in de vruchtbaarheid en stoornissen in de ontwikkeling van ongeboren en jonge kinderen." Daarnaast worden nog een aantal acute effecten genoemd.

Weinig begrip was er echter voor ons argument dat het inademen van rook niet alleen onaangenaam is, maar ook ernstige gezondheidsrisico's met zich mee brengt. Via deze BEL-Nieuwsbrief kunnen wij die korfstoker(s) nu attent maken op de informatie daarover op www.milieucentraal.nl. Het aantal en de soort schadelijke stoffen blijkt onrustbarend te zijn, zeker als het gaat om onvolledige verbranding, zoals, in het gegeven voorbeeld, veroorzaakt door de vochtigheid van de brandstof. Ook kunnen wij die stoker(s) nu wijzen op het feit, dat het stoken van vuur in de open lucht verboden is volgens de Algemene Plaatselijke Verordening. Dus ook het gebruik van vuurkorven is in deze gemeente niet toegestaan.

Misschien zult u nu zeggen: "Goed, jullie hebben een punt, maar wat wil je ermee?" Wij wonen met z'n allen in een ecowijk, waar bepaalde doelstellingen worden nagestreefd. Eén daarvan is het minimaliseren van het gebruik van apparaten met een hoge milieulast. Dat open haarden en houtkachels een hoge milieulast veroorzaken lijkt ons evident.

U zult op dit punt aangekomen misschien zeggen: "Moet voor zo'n incidenteel gebruikt vuurkorfje zoveel ophef worden gemaakt? Wordt het gezondheidsrisico hier niet teveel opgeblazen?".

Dit biedt naar onze mening een handvat om de huidige gebruikers daarvan in de wijk te binden aan gedragsregels, die kennelijk ook in hun eigen belang zijn. En, in het licht van voortschrijdend inzicht met betrekking tot de schadelijkheid, tot het verbieden van de aanleg ervan.

Het gaat ons echter niet zozeer om het vuurkorfje. Wat wij ernstiger vinden is de overlast die veroorzaakt wordt door houtkachels en open haarden. Hierover gaat de informatie van Milieu Centraal in feite. We lezen bijvoorbeeld: "Benzo(a)pyreen is één van de meest schadelijke PAK's. De uitstoot van deze (kankerverwekkende) stof door kachels en open haarden bedraagt maar liefst 33%van de totale jaarlijkse uitstoot." Die PAK's overigens zijn gehecht aan fijn stof (dat je niet kunt zien of ruiken) en fijn stof, veroorzaakt door het verkeer, heeft geleid tot door de Europese Unie vastgestelde grens-

Het afkondigen van een verbod vindt onder meer steun in een van de (basis)eisen voor het verkrijgen van een "Groene Hypotheek" voor duurzaam gebouwde woningen: "Breng standaard geen rookgasafvoervoorziening aan ten behoeve van een open haard." Belangrijkste reden voor deze eis is de beperking van milieubelastende emissies. Voor de huurwoningen kan de verhuurder de eis stellen dat geen houtkachel of open haard

5

wordt aangelegd. Bij dit alles geldt natuurlijk ook dat de wijk kennelijk een voorbeeldfunctie heeft.

Reactie van het bestuur Het bovenstaande artikel hebben wij tegelijk met de redactie van de Nieuwsbrief ontvangen. We hebben er vervolgens ook met Geert en Mia over gesproken. Want een polemiek in de Nieuwsbrief is vast leuk om te lezen, maar een gesprek levert meer inzichten op. Wat ons duidelijk werd, is dat de overlast waarover zij schrijven vooral veroorzaakt wordt door bewoners van buiten de wijk en door bewoners van de Stationswerf in het bijzonder. Dat neemt niet weg dat ook door bewoners van Lanxmeer rookoverlast wordt veroorzaakt: de aanleiding tot het artikel is een vuurstokende medebewoner. Onze eerste, persoonlijke reactie op het artikel luidt kort samengevat: • het is goed om mensen aan te spreken als je overlast ervaart; • het valt te prijzen dat de aangesprokene daaraan gehoor geeft, en zijn vuurtje direct heeft laten uitgaan; • het is goed om bewoners te informeren over zaken die je belangrijk vindt en die met de wijk te maken hebben; • het verbieden van zaken zal niet tot acceptatie van jouw wensen en ideeën leiden. Die laatste mening raakt een meer fundamentele kwestie. Wat doen we als BEL (als bewoners) wanneer andere bewoners zich niet aan bepaalde regels houden die we met zijn allen hebben afgesproken, bijvoorbeeld de zaken die in de bewonersovereenkomst staan? Dit onderwerp heeft onze doorlopende aandacht. En het artikel van Geert en Mia bespreken we in de eerstvolgende bestuursvergadering.

Daarnaast is onzes inziens voorlichting nodig op het punt van de schadelijkheid van de emissies en stookgedrag in de omgeving van onze ecowijk. In een bericht in de Culemborgse Courant van enkele maanden geleden stond bijvoorbeeld dat in de "Stationswerf" afvalhout werd gestookt in een oude olietank. Wij constateerden dat met grote regelmaat een vieze rooklucht uit dat gebouw over onze wijk trok. Wij sloten steeds alle ramen en ventilatieopeningen. Wat wij graag willen is, dat het BEL-bestuur zich gaat inzetten voor: § het afkondigen van stookgedragsregels voor open haarden en houtkachels in de wijk; § het afkondigen van een verbod op nieuwe open haarden en houtkachels in onze wijk; § het geven van voorlichting in de omgeving van onze wijk. Wij gaan ervan uit dat daar in onze ecowijk een groot draagvlak voor is. Een groot goed toch: Veilig kunnen wonen en slapen met ramen en ventilatieroosters open. Dat is toch niet te veel gevraagd? Mia en Geert Vink Anna Blamanweg 52 Bronnen: Handboek Sfeerverwarming (handboek over de milieu-, gezondheids- en hinderaspecten van het stoken in open haarden en houtkachels) van het Ministerie van VROM, brochures van de Stichting Meldpuntennetwerk Gezondheid en Milieu en informatie van Milieu Centraal. (www.milieucentraal.nl)

Rudi Oortwijn en Jaap van der Ham (BELbestuursleden)

WATERSPEELPLAATS Vóór het Kwarteel, op de Anna Blamanweg, is een water(speel)plaats gerealiseerd. Het is een bijzonder object waarin 3 series van elk 3 flowforms (= vloei-vormen) en een paar ton rivierkeien zijn verwerkt. De flowforms zorgen ervoor dat het opgepompte water in een natuurlijke, ritmische beweging wordt gebracht. Dit meanderen, brengt zuurstof en vitaliteit in het water.

Van wie, door wie, voor wie De locatie is gemeentegrond. Het is dus openbaar groen. Terra Bella, de groengroep van de BEL, heeft aan het project bijgedragen door in de eerste fase een voorstel te doen voor deze plek en mee te denken over de bestemming en later ook met het ontwerp. De kunstenaar Paul van Dijk is ingehuurd om het kunstwerk uit te werken samen met enkele wijkbewoners en Copijn (Hyco Verhaagen). Zij hebben de uitvoering gerealiseerd in opdracht

6

sloten. Met de slang komt hij er precies bij. De kinderen stromen toe en hebben meteen het grootste plezier. Het werkt! Bij de gemeente gevraagd wanneer hij officieel in gebruik wordt genomen. Doordat de pompen nog geen stroomaansluiting hebben, kan het nog niet werken. Als het op een dag meer dan 30 graden wordt, belt Dick Hooyer van de gemeente met een idee: “Heb je een verlengsnoer, mag hij op jullie stroom werken, dan kom ik even een stekkertje maken en kun je

van de gemeente Culemborg. Het kunstwerk is object, verlevendigt de omgeving en spelen is er vrij.

Technische Informatie Drie pompen zijn onder de grond aangelegd, dit zorgt voor volledig stille werking! Elk is aangesloten op één waterloop en verbruikt 285W. Gemeten met de Energy-Check. De pomp is precies zo afgesteld, dat het water ritmisch door de flowforms meandert.

een van de drie pompen vast aanzetten met dit warme weer.” Dat deden we op 27 mei. We hebben er een glas op geheven. Elke warme dag staat hij aan en kan iedereen er spelen, of zich verfrissen. Op 8 juni zijn de bankjes er gekomen en wat losse kiezels over een drainagebuis gelegd om het opgespatte water af te voeren. Het aan- en uitzetten gebeurt door mij, ik heb ook de sleutel ontvangen. Ik houd een oogje in het zeil of alles netjes blijft. Zo hebben we een geul met een klein dammetje aangelegd toen het spatwater een wilde rivier dreigde te vormen. De stroomdraad is ingegraven, zodat er geen ongelukken gebeuren. Een vuilnisbak is neergezet, voor snoeppapiertjes en bouwafval, glasscherven, en wat we er meer vinden. De vormen zijn kwetsbaar, en zullen nooit van zijn levensdagen nog worden vervangen. Dus wees er heel zuinig op.

Er lopen drie waterstromen van elk 100 liter water per minuut volgens een wetenschappelijke meting van Jan Hanhart. Dit is 300 liter per minuut dat naar de vijver achter het Lodewijk van Deysselhof stroomt. Het water wordt betrokken uit de regenwaterbuffer onder de wijk. Dit zou het water van Vitens zijn dat je gebruikt voor het doorspoelen van het toilet, wat niet doorging. Er is zoveel voorraad, dat er geen tekort is voor het gebruik door de speelplaats. Deze buffer staat in contact met de retentievijvers. Als er wel doorlopend water opgepompt wordt en het regenwater op is, komt er uiteindelijk water uit de vijver achter het Kwarteel omhoog.

De gang van zaken (t/m 17 juni) Drie pompen zijn aangesloten op het regenwatercircuit dat is verbonden met de retentievijvers. Tweede helft mei is het mooi weer. De fundering, de stenen en de flowforms (betonnen schalen) zijn aangebracht en het kanaaltje naar de vijvers is klaar. Het lijkt zover áf te zijn. Tiko (8 jaar) vraagt of hij al met water op de waterspeelplaats mag. Ik heb geen bezwaar. In een oogwenk heeft hij twee tuinslangen gekoppeld en aan onze buitenkraan aange-

Rond de speelplaats zijn kiezels en lavasteen (de bekende paarse steentjes) geplaatst. Gras is ingezaaid rondom de waterspeelplaats, ook in het lavasteen. Voor een prettige ondergrond voor blote voeten en goede drainage. De beplanting bestaat uit soorten bamboegras. De

7

elektriciteit met de meter is 14 juni aangesloten. Als de plannen doorgaan, is de waterspeelplaats geopend als u dit in de BEL- Nieuwsbrief leest. Er zal nog een officiële speeltuinkeuring plaatsvinden. Meer informatie op internet: http://www.flowforms.nl/Tekst/watzijnflowforms. htm

In september gaat een aantal bewoners van het Kwarteel een EHBO cursus volgen die specifiek bestemd is voor senioren. Op dit moment zijn er nog 6 plaatsen vrij voor 50 plussers uit de wijk. Mw. Jacqueline den Uyl van de EHBO vereniging Culemborg zal ons in 4 lessen het e.e.a leren over: vitale functies, reanimatie, ongevallen en wondbehandeling. De data zijn: 12 – 19 – 26 september en 3 oktober van 14.00 – 16.00 uur. De kosten voor vier lessen komen op € 15.- per persoon.

Flowformmoeder: Monique van Beers / Vasalishof 7 / [email protected] / 0649676840

Voor vragen of opgave: Adri Tissink, tel. 473543 of e-mail: [email protected]

Gewijzigd Secretaris Bewonersvereniging het Kwarteel Adri Tissink - de Kivet p/a Anna Blamanweg 36 4103 WJ Culemborg

EHBO CURSUS VOOR SENIOREN e-mail: [email protected]

MEDEDELINGEN MILIEUDEFENSIE CULEMBORG •

22 september Op voeten en fietsen naar school Er is inmiddels een groep bij elkaar geweest om een start te maken met de organisatie. Deze groep merkte dat de ideeën al gauw opborrelden en met zo veel mogelijk mensen, verenigingen, clubs, clubjes, organisaties etc. etc. komen er nog meer ideeën. Eva-Lanxmeer mag niet ontbreken, het is een wijk waar veel volwassenen en kinderen wonen met bruisende ideeën. Als individu of met je club kun je op je eigen manier invulling geven aan verschillende thema's van de Week.

Week van de Vooruitgang 2005 In de week van 17 tot en met 22 september organiseren Milieudefensie, 3VO, Campagnebureau Fiets naar je werk, COS Nederland, Reizigersvereniging Rover en de Stichting Gedeeld Autogebruik voor het tweede achtereenvolgende jaar de Week van de Vooruitgang. Het steunpunt Culemborg van Milieudefensie heeft het initiatief genomen voor de organisatie van de Week in Culemborg. Wat is er niet leuker dan een week lang ruim baan voor fietsen, lopen, openbaar vervoer, autodaten, rust, de straat aan de kinderen, wijkfeesten, clubs en organisaties die zich presenteren enzovoort enzovoort? En het is ook nog goed voor het milieu, de veiligheid, de leefbaarheid en onze gezondheid.

Hebt u ook een idee dat goed in de Week van de Vooruitgang zou passen? Neem dan contact op met: Milieudefensie Steunpunt Culemborg, Han Horstink Telefoon 0345-533097 e-mail: [email protected] Voor meer informatie kunt u ook terecht bij www.weekvandevooruitgang.nl

De Week bestaat uit vijf themadagen: • 17 september OV-promotiedag • 18 september Autovrije Dag • 19 september Autodatedag • 21 september Fiets naar je werk

8

9

ZOMEREN MET TUINMEUBELS UIT VERANTWOORD HOUT Om er zeker van te zijn dat je houten tuinmeubelen milieuvriendelijk zijn, is het belangrijk te letten op het FSC keurmerk. Voor tuinmeubels wordt hardhout aangeraden, omdat het goed bestand is tegen alle soorten weersomstandigheden en op dat punt ‘duurzaam’ (= lang bruikbaar) zijn.

10. Plantages moeten een aanvulling vormen op natuurlijke bossen, maar mogen natuurlijke bossen niet vervangen en moeten in overeenstemming met principes 1 t/m 9 beheerd worden. FSC tuinmeubelen gespot (juni 2005) bij: Hema, Kwantum, Leen Bakker, Praxis, Karwei en Blokker. De producten moeten in de winkel dan wel herkenbaar zijn aan het FSC logo op het product of aan een label, bevestigd aan het product. Niet bij Ikea. Zij claimen wel duurzaam geproduceerd hout te verhandelen, maar tonen dat op geen enkele wijze aan.

Europese hardhoutsoorten zijn bijvoorbeeld: acacia, eiken, kastanje, inlandse douglas. Tropische hardhoutsoorten zijn bijvoorbeeld: cumaru, favinha, guariuba, jatoba, louro gamela, mandioqueira, pau amarelo, purperhart, teak. Volgens FSC betekent goed bosbeheer dat moet worden voldaan aan de hoogste eisen op sociaal, milieuvriendelijk en economisch gebied. De principes zijn algemeen van aard en wereldwijd van toepassing. Ze zijn per regio 'vertaald' naar de lokale omstandigheden. Ze gelden dus voor zowel tropische-, als niettropische bossen. Ook voor de Nederlandse bossen wordt een standaard opgesteld.

Tuinmeubels uitkiezen in de Vasalishof, geen sinecure Er staan altijd wel stoelen, tafels en bankjes in de Vasalishof, maar we wilden eigenlijk eens herinrichten met iets nieuws. Een beetje meer, wat mooier en bij elkaar passend. Een werkgroepje werd opgericht om hiernaar te zoeken. Er kwamen nogal wat eisen en wensen om de hoek kijken, zoals weersbestendig, stabiel op lava, geen inklap, prettig zittend, verantwoord hout. De tuingroep vond na een lange zoektocht eindelijk geschikte tuinmeubels bij Ikea. Dit bedrijf claimt op haar website verantwoord met het milieu om te gaan: “Ikea wil dat haar producten het milieu zo min mogelijk belasten, en dat ze op een maatschappelijk verantwoorde manier worden geproduceerd.”

De 10 principes voor goed bosbeheer van FSC 1. Het bosbeheer moet de nationale wetten evenals internationale afspraken en overeenkomsten, en de principes en criteria van FSC respecteren. 2. Het gebruik en eigendom van het bos zijn vastgelegd en rechtsgeldig. 3. De rechten en gebruiksrechten van inheemse volkeren worden erkend en gerespecteerd. 4. Bosbeheer is gericht op het handhaven of verbeteren van het lange termijn welzijn van bosarbeiders en lokale gemeenschappen in sociale en economische zin. 5. De bosproducten en -diensten moeten efficiënt gebruikt worden, opdat de economische, ecologische en sociale voordelen worden veiliggesteld. 6. De ecologische functies en biodiversiteit van het bosgebied worden beschermd. 7. Er is een duidelijk beheerplan op schrift, waarin doelen en middelen uiteengezet zijn. 8. De sociale, economische en ecologische gevolgen van de activiteiten in het bos worden regelmatig gecontroleerd. 9. Bossen met hoge natuurwaarde moeten behouden en op hun waarde geschat worden.

Toch, dachten we, even bellen hoe het precies zit met onze Kvarnö tuinmeubels.

Navraag bij en over Ikea •

•

• •

10

De voorlichting bij Ikea is niet eenduidig (zacht gezegd); het hout kwam achtereenvolgens uit: Europa, Indonesië of Australië en Vietnam, van eigen plantages ofwel van bij Ikea bekende houtkapbedrijven. Dit hardhout is niet gecertificeerd. Komt mogelijk van plantages. Ikea wil zelf de controle voeren betreft normen en eisen van de keten (bosbouw, zagerij, verscheping, assemblage) maar wil/kan er geen informatie aan klanten over geven. Ikea was koploper betreft FSC hout (volgens Hilde Stroot, Greenpeace), maar maakt dat nu niet meer waar. Frieda van der Veen, specialist hardhout van FSC Nederland meldt: “Ikea is

•

•

vinden. Er zijn ook alternatieven: ander keurmerk ‘stichting keurhout’, Europees hardhout, namelijk robinia, eiken, kastanje ofwel zachthout: elzen, grenen.

deelnemer van FSC, maar neemt daarbinnen (sinds kort) een uitzonderlijke positie in. Ze promoten het FSC keurmerk niet, geven geen inzage in de hoeveelheid en herkomst verhandeld hout, en gebruiken op hun artikelen geen FSC keurmerk. We vroegen ons af, wanneer ‘de markt’ hierover vragen zou stellen. Dat is dus nu gebeurd.” Ikea geeft aan mij als klant geen enkele zekerheid of duidelijkheid. Uit de lijst van Tropical Forest Trust (TFT) blijkt, dat Ikea niet geregistreerd staat als deelnemer (de organisatie die certificering mogelijk maakt). Annemieke Siero, Ikea medewerker Milieu, zegt dat ze er naar streven op tuinmeubels wel het FSC keurmerk te voeren. Dit geldt niet voor het Kvarnö meubel, want dat heeft geen FSC-keurmerk. Voortaan direct vragen naar de milieumanager van Ikea Nederland (Paul Rotteveel).

Uiteindelijk heeft de Vasalishof de Ikea meubels toch maar weer teruggebracht en meubels met FSC keurmerk gekocht.

Conclusie Er is voldoende aanbod met FSC-keurmerk, dat door onafhankelijke organisaties wordt gewaarborgd, waar de klant haar enige garantie voor verantwoorde productie in kan

Monique van Beers

(Advertentie) WORKSHOP 13-MANENKALENDER EN DREAMSPELL Maak kennis met de harmonische 13 Manen Kalender en leer weer leven met de natuurlijke cycli door middel van de Dreamspell, de galactische kalender voor dagelijks gebruik, afgestemd op de cycli van ons lichaam en die van de maan, zon, Pleiaden en de gehele Melkweg. Deze kalender is gebaseerd op die van de Maya's. Je vindt er je levensweg in terug en leert data omrekenen vanuit de nu gebruikelijke Gregoriaanse kalender en de betekenis ervan duiden. Je leert werken met het Galactisch Kompas, waarop je de verschillende tijdscycli duidelijk met elkaar in verband kunt brengen en je steeds meer de samenhang tussen gebeurtenissen in je leven en in de (wereld) samenleving en de tijd waarop ze plaatsvinden zult gaan ontdekken. Je zult met deze kalender eveneens de diepere lagen van de relaties tussen jezelf en anderen ontdekken.

Over de docenten: Peter Toonen is de schrijver van de boeken “Wat wisten de Maya’s?” en “De Natuurlijke Tijd”. Saskia Bosman is biologe en legt de verbinding tussen deze kennis en de wetenschap. Vier maandagavonden 26 september, 3, 10 en 17 oktober 2005 in Culemborg. Elke avond is van 19.30-22.30 uur. Informatie en aanmelding bij Saskia, 0345 523953. Speciale kortingsprijs voor onze wijk (en ook voor deelnemers van buiten de wijk): Euro 133, - (i.p.v. 155, -) inclusief een uitgebreide cursusmap, allerlei los cursusmateriaal, koffie en thee. Locatie: in of nabij EVA-Lanxmeer

11

KIJK OP DE WIJK Tot onze verrassing werden wij door onze overburen, Mirjam en Marc, uitverkoren om onze kijk op de wijk te geven. Natuurlijk nemen wij die uitnodiging graag aan. Eigenlijk hebben wij dezelfde ervaringen die telkens weer terugkeren in deze rubriek. Enerzijds de aandacht voor het duurzame (“het milieu” zoals dat bij ons nog steeds heet) en anderzijds de sociale kant van de wijk. De makkelijke contacten, het gemeenschappelijke van de mandelige tuin, die de betrokkenheid met de buurt stimuleert en het idee dat deze wijk mensen aantrekt met min of meer dezelfde aandacht voor duurzaamheid (ik begin het te leren). En niet te vergeten het bungalowparkgevoel (overigens wel een unieke ervaring, wij hebben het genoegen van een bungalowpark tot nog toe nooit mogen smaken).

Toen de mogelijkheid zich voordeed om een Centraal Wonen-project op te zetten in Capelle, hebben we ons daar enthousiast in gestort. Na drie jaar intensieve voorbereiding betrokken we vol goede moed ons nieuwe flatje, wederom op de eerste verdieping. Gaandeweg werd echter onze wens om uit de volle Randstad te trekken sterker, mede doordat de eenzijdige aandacht voor het sociale in het CW-project ons niet meer beviel. Zes jaar geleden maakten we via een artikel in Triodos-bericht kennis met EVA-Lanxmeer en dat bleek precies wat we zochten. Toen in april 2001 een oproep in de Nieuwsbrief verscheen om deel te nemen aan een participatieproject voor het ontwikkelen van een achttal woningen, hebben we ons daar enthousiast .... inderdaad. Het leuke aan dit project was dat we (grote) invloed hadden op onze eigen woning en dat we in een zeer vroeg stadium onze toekomstige buren leerden kennen. En dat was een onverdeeld genoegen! Karakteristiek voor onze woningen, ontwikkeld in samenwerking met architect Renz Pijnenborgh (let op de spelling!), is de serre over meerdere verdiepingen. Het voordeel van een hoge serre is dat door een systeem van kleppen de luchtcirculatie in huis zodanig is te regelen, dat de warmte naar verkiezing in huis kan worden ingelaten of juist uit huis kan worden afgevoerd. En het werkt! Ook voor het overige bevalt het huis ons uitstekend, mede doordat we het grotendeels zelf hebben kunnen vormgeven en indelen. Wat ons verder heel goed bevalt is dat je iedereen (min of meer) kent en gemakkelijk aanspreekt. De betrokkenheid bij de woonomgeving is groot. Eigenlijk is dit heel in het kort wat we zochten en gevonden hebben: een duurzame en sociale wijk in een provinciestad in het Rivierenland in het midden van het land. Wij hebben het gevoel “geland” te zijn. Mirjam en Marc noemden ons in hun bijdrage de mensen van het eerste uur. Dat mag dan gelden voor de serrewoningen. De echte pioniers in deze wijk in ons midden zijn Ankie Ammerlaan en Jan Theunissen op de kop van ons rijtje. Zij waren bij de oprichting van de BEL betrokken en Jan heeft enige tijd in het eerste bestuur van de BEL gezeten. Aan hen geven wij graag de pen door.

Onze woongeschiedenis in het kort: na onze kamerperiode in Leiden resp.Delft, waarbij we eind zeventiger jaren meer en meer geïnteresseerd raakten in “het milieu” en energiezuinig bouwen, betrokken we begin tachtiger jaren een 3-kamerflat in Capelle aan den IJssel.

Charlotte Dirkx en Han Sloots Rosalie Lovelingpad 6

12

VRAAG en AANBOD Laadkarretje Heb je iets te vervoeren dat te groot is voor de auto? Of nog iets te verhuizen? De kasbewoners hebben een laadkarretje gekocht voor gezamenlijk gebruik. Het maximum gewicht van de te vervoeren spullen bedraagt 750 kg. Voor 10,- euro per dag (7,50 euro per dagdeel) kunnen jullie er ook gebruik van maken. Info: Martien en Irma Lodder, A. RomeinVerschoorpad 7 tel. 522246.

Iets kopen, verkopen, vragen?. Samen iets ondernemen? Stuur een e-mail naar de redactie: [email protected] AANBOD Hauck babyreisbed Gratis af te halen. Tel. 632006. Traphekje Twee jaar oud, z.g.a.n. Nu niet gratis. € 7,50. Koopje. Tel. 632006.

GRENSVERKENNINGEN Laatst vroeg een nieuw buurkind me tijdens ons hoffeest "Van wie ben jij de moeder?" Ik antwoordde enthousiast en vol overgave: "Van alle kinderen hier". Het nieuwe buurkind zei niets, maar keek me aan met een blik van: dat kan toch niet, dat mens is gek!

Grenzen aan al het gemeenschappelijke. Ze zijn er wel, alleen soms wat vaag, ik geef het toe. Maar wat de tuinen betreft: hoe vager, hoe mooier. Ik geniet al jaren niet van één maar van tien tuinen tegelijk. Gemeenschappelijk genieten doen we van nog veel meer zaken. Auto's, fietsen, kruiwagens, stripverhalen, kranten, planten. Ik hoorde laatst al iemand over een hofhond. We lijken soms net een grote happy clappy family. Heel Culemborg denkt dat we een soort commune zijn, maar dat beeld is natuurlijk wat overtrokken. Ik heb wel 's zelfspottende Lanxmeerders geïnteresseerde toehoorders over het 'woonselectiesysteem' in onze wijk horen verkondigen dat je pas in de wijk mag komen wonen als je ook de buurman of buurvrouw wilt delen. "Onderdeel van de woonvoorwaarden." Nu heb ik wel een sleutel van de buren, van meer dan een zelfs als ik er wat langer over nadenk, maar dat is toch echt alleen maar om de planten in de vakanties water te kunnen geven, de berg kranten en post van de deurmat te halen, een potje verf uit de schuur te joepen of om elkaar in huis te laten als de voordeur door de wind is dichtgeklapt. Misschien liggen daar de grenzen van het delen, heel praktisch en prettig, en voor sommigen onder ons: lekker onzichtbaar.

In januari kwamen er tien nieuwe kinderen bij ons in de hof wonen en ik merkte hoezeer zij de onzichtbare grenzen van onze gezamenlijke ruimte niet altijd begrepen. In de stad, waar een deel vandaan kwam, had je van die duidelijke schuttingen waar je tegenaan knalde met je fietsje of als je niet op een fiets rondcrosste, met je volle lijf. Einde van de tuin betekende dat. Hier knallen ze in eerste instantie nergens tegenaan... en zonder dat ze er erg in hebben, staan ze bij Jan en alleman in de achtertuin. Vanmiddag nog. Ze lopen lekker te scharrelen bij het waterloopje en komen al onderzoekend op ons domein. Ah, aardbeien... die zien er zaaalig uit. De een na de ander, rood of wit, wordt geplukt. Naar de rode exemplaren gaat toch de voorkeur uit en al snel zien ze iets roods hangen bij Jan. Nu is het mijn tijd om te plukken; geen vruchten maar de drie avonturiers. Met wat uitleg over ons geweldige privétuinen-lopen-over-inmandelig-gebied systeem vertel ik deze onderzoekertjes, dat precies daar, en ik wijs naar een stukje tuin zonder schutting, zij de grenzen waren overgestoken. Weer zo'n blik van: die is gek.

Sandra Wormgoor

13

ENTHOUSIASTE VRIJWILLIGERS VOOR AFGHANISTAN! Loop jij warm voor onderwijs, ontwikkelingswerk en organiseren? Ben je geïnteresseerd in het samenwerken met oud-vluchtelingen die hier hun toekomst opbouwen, maar die ook iets willen terugdoen voor hun vaderland Afghanistan? Lees dan door!

Eén zo'n stichting is ACRA dat zich inzet voor het middelbaar en hoger onderwijs in de steden Kabul en Jalalabad. Sinds een jaar ben ik met veel plezier actief voor dit goede doel. Omdat het werk toeneemt, zoek ik mensen in de wijk die zin hebben om met mij verschillende activiteiten te organiseren. Momenteel loopt er een kaartenactie (zie foto's) en hebben we plannen voor een culturele middag. Op 1 oktober a.s. wil ik ACRA presenteren tijdens een conferentie voor ontwikkelingsorganisaties in Culemborg. Een nieuwe activiteit die we binnenkort gaan uitwerken, is het sponsoren van meisjes op een middelbare school in Kabul. Wil je meedenken en helpen? En bijdragen aan de wederopbouw van het Afghaanse onderwijs? Bel of e-mail me!

Afghanistan is het land dat we allemaal kennen van de burqa. Maar er is een andere kant: Afghanistan zit in de lift. Langzaam, heel voorzichtig, met de blik op de toekomst. Er wonen momenteel zo'n 35.000 Afghanen in ons land, en een deel ervan heeft zich verenigd in stichtingen voor wederopbouw.

Sandra Wormgoor 522250 / [email protected] Meer info: www.afghandutchngo.nl

DAG LIEVE MICKIE heeft hij een poosje met de andere bokjes gespeeld. Maar omdat daar heel veel kleine geitjes zijn, kan Mickie daar niet voor altijd blijven.

Een aantal van jullie zullen het inmiddels wel gemerkt hebben: Mickie, het bokje van het Annie Romein-Verschoorpad bewoont zijn huisje niet meer. Helaas hebben we bemerkt, dat een bokje toch niet echt geschikt is voor een woonwijk. Mickie kreeg elke dag veel lieve kinderen op bezoek en was erg blij met die aandacht. Maarr.... Mickie was ook erg slim en ondeugend. Hij probeerde steeds uit zijn omheining te klimmen, er over heen springen, onder het gaas door te gaan, het touw door te bijten, met behulp van een boomstammetje er over heen..... en elke keer brachten we hem toch weer terug naar zijn huisje. De laatste weken had hij echter niet zoveel zin meer om terug te gaan, en dan ging hij "bokken" naar ons. Hij was inmiddels al groot en sterk geworden, dus dat was niet echt leuk.

Dag lieve Mickie, we zullen je missen.

We vonden dat niet kunnen in onze wijk, waar heel veel kleine kinderen rondlopen. Maar een bokje kun je het bokken niet afleren. Daarom hebben we besloten, om Mickie terug te brengen naar zijn eerste eigenaar. Daar

Irma Lodder

14

EVA-literair 11:

J.C. Bloem (1887-1966) de onvervuldheid van het leven een last is, maar hij koestert de hoop, dat die last te dragen valt, ja dat je hem kunt beminnen. Maar allengs wordt het minder, zoals al blijkt uit de titels van zijn volgende dichtbundels, van De nederlaag via Media vita (een zinspeling op het middeleeuwse kerklied ‘’midden in het leven zijn wij in de dood’) naar Quiet though sad. Dat weerhield Bloem er overigens niet van om prachtige poëzie te schrijven, traditioneel, vormvast en bedrieglijk eenvoudig. Ton Anbeek beschrijft de ontwikkeling van Bloem als volgt: ‘van hunkering … naar volstrekte ontnuchtering … met naast dit besef van vergankelijkheid … hevige geluksmomenten’. Het bekendste voorbeeld daarvan is de regel

Jaren geleden shockeerde Gerard Cox vriend en vijand door een niemendallerig plaatje te maken met de beginregels: ’t Is weer voorbij, die mooie zomer die zomer, die begon zowat in mei (In gedachten hoor ik u nu zingen: aaahh, je dacht dat er geen einde aan zou komen, maar voor je ‘t weet is heel die zomer al weer lang voorbij. Leve de stoplap!) In plaats van vilein cabaret of een verantwoord chanson werd de luisteraar getrakteerd op een schnabbelmuziekje, wat – ik geef het toe – tot vervelens toe in je kop blijft doorzeuren. (Laat ik meteen ook maar toegeven, dat dat blauwgrijze single’tje ergens bij mij rondslingert.) Het kon Gerard niks schelen. Hij heeft er goed van gegeten, al moest hij later toch nog de borrelnotenbusiness induiken om die welstand op peil te houden.

Domweg gelukkig, in de Dapperstraat Deze regel vormt de slotregel van het sonnet ‘De Dapperstraat’, dat begint met het volgende kwatrijn : Natuur is voor tevredenen of legen. En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos ter grootte van een krant, Een heuvel met wat villaatje ertegen

Het is tot daar aan toe, dat Gerard elk jaar eind september zijn gelijk haalt; het is zorgwekkender, dat deze regels mij aan de vooravond van de zomer invallen. En dat allemaal dankzij J.C. Bloem. Denkend aan Bloem, denk ik vóór de zomer aan de zomer, dat zij straks voorbij zal zijn. Bloem maakt het nog bonter, of zo u wilt, somberder. Van:

Deze regels doen mij vermoeden dat het project EVA-Lanxmeer Bloem niet in extase zou hebben gebracht. Natuurlijk, een bloempot aan het Bloempad kan een mens tot verrukking brengen, maar het blijft allemaal tijdelijk. De essentie is volgens Bloem toch dat het straks voorbij is. Het enige voordeel is dat je dan dat liedje van Gerard Cox niet meer hoeft te horen.

Denkend aan de dood kan ik niet slapen, En niet slapend denk ik aan de dood, tot aan zijn grafschrift: Voorbij, voorbij, o, en voorgoed voorbij. Voor Bloem is het altijd november, dus die mooie zomer is altijd voorbij. Toch is dat niet altijd zo geweest. De eerste bundel van Bloem heette nog romantisch en veelbelovend Het verlangen. Bloem weet dat

Kees van der Zwaard

15

DIEREN IN DE WIJK Dierenleed in de hof

Spinselmot

Vanaf de 2e week van mei vlogen de jonge spreeuwen uit en begin juni de jonge merels. Zij waren hun leven niet zeker met de rondlopende en jagende katten, maar ook kauwen hadden het op hen gemunt. Krijsende vogels, in paniek rakende moeder/vadervogels die de vijand (een kat) probeerden te verjagen. Helaas, kon dit het leven van enkele vogels niet redden. De katten hebben een jonge lijster, spreeuw en ekster te pakken gekregen. De veren van de jonge vogels lagen her en der verspreid. Tja, dat is de natuur natuurlijk ook.

In een plant in de tuin zijn zeker wel 25 rupsjes te vinden, die zich helemaal ingesponnen hebben met spinseldraden. Ze zitten met een groepje rupsen bij elkaar. De bladeren worden opgevreten. Na ongeveer drie weken laten deze rupsen zich naar beneden zakken via draden. De rupsen zijn van de spinselmot of stippelmot. Dit is een klein wit vlindertje, dat overleeft als pop in de grond. In het voorjaar komen zij te voorschijn en leggen eitjes op planten, zoals de kardinaalsmuts, meidoorn, appel en sierkers. ( bron: "plant en plaag, milieuvriendelijk tuinieren" van Roodbont uitgeverij, 2003).

De vorige keer was het artikel niet helemaal in de nieuwsbrief gekomen. Ik had nog willen melden dat de zwarte roodstaart weer gearriveerd is in de wijk. Matkoppen kwamen iedere dag sinds begin maart bij ons in de tuin.

Ada van der Plas

Oranjetipje 14 mei heb ik een oranjetipje zien vliegen. Het mannelijke oranjetipje is een wittige vlinder met een oranje punt op de bovenste vleugels. De vrouwtjes hebben deze oranje punt niet. Deze vlinder legt bij voorkeur haar eitjes op de pinksterbloem. Ook look zonder look, gele waterkers en witte krodde wordt als waardplant gebruikt. De overlevingskansen zijn het grootst bij de pinksterbloem en look zonder look. (bron: "Vlinderen tussen Lek en Linge" van de Natuur- en Vogelwacht Culemborg, 1998).

MENS- EN MILIEUVRIENDELIJK WONEN ZWOLLE Het doel van de vereniging MMWZ (Mens- en milieuvriendelijk wonen Zwolle) is het tot stand brengen en bewonen van mens- en milieuvriendelijke woningbouwprojecten in Zwolle. Bij de bouw en gebruik van de woningen willen we meer bereiken dan nu door de overheid op het gebied van duurzaamheid en milieuvriendelijkheid wordt vereist. We streven naar: • diversiteit en samenhang in de wijk; • hoge ecologische kwaliteit; • kwaliteit in de stedenbouwkundige vormgeving; • variatie aan bewoners.

Momenteel spant de vereniging zich in tot het realiseren van een tweede mens- en milieuvriendelijke wijk van 51 woningen in de Zwolse nieuwbouwwijk Stadshagen. Naar verwachting worden deze woningen medio 2006 opgeleverd. Het nieuwe project omvat 51 complete woningen. Dit zijn huur- en koopwoningen, met of zonder eigen tuin. Ook zijn er gemeenschappelijke tuinen. Hierin kan men spelen, wandelen of rusten. We denken aan elementen als een speeltuin, grasveld, zithoek, vijver, groente- en kruidentuin. We vinden het belangrijk dat het project openheid uitstraalt. Dus geen hoge houten schuttingen, maar heggen zodat privetuin en gemeenschappelijk groen een visuele eenheid vormen. De

Het nieuwe project Het eerste project in Zwolle is reeds gerealiseerd en bestaat uit 36 woningen. Dit project heet "De Bongerd" en ligt in Zwolle-Zuid.

16

er 33 koopwoningen en 18 huurwoningen gebouwd worden, in oppervlakte variërend van 100 tot en met 170 m². Dankzij de samenwerking met en investeringsbereidheid van een woningstichting zal het mogelijk zijn om een deel sociale woningbouw te realiseren. De prijzen van de koopwoningen zijn nog niet bekend maar zullen wel marktconform zijn. Voorlopig gaan we uit van bedragen tussen 135.000 en 350.000.

woningrijen vormen twee hoven, waarvan er één omringd is met voorgevels en de andere met achtertuinen. Beide hoven hebben een eigen karakter. De hoven zijn autovrij. Ook is er een gemeenschappelijke ontmoetingsruimte. Hierin kan men vergaderen, iets vieren of andere activiteiten organiseren. Er wordt gebruik gemaakt van duurzame bouwtechnieken, zoals zongericht bouwen, hoogwaardige isolatie en optioneel lage-temperatuurverwarming en winning van warmte en electriciteit uit zonlicht.

Op onze website www.mmwz.nl vindt u meer informatie over het project en het woonprogramma. Zo treft u daar een maquette aan.

Diversiteit aan bewoners Er wordt gestreefd naar een diversiteit van bewoners door te bouwen voor verschillende inkomens en samenlevingsvormen. Zo zullen

Er zijn nog enkele woningen te koop!

VRAAG HET VITENS 1- wat (en waarom) zijn de regels van de toegankelijkheid van het waterwingebied en de boomgaard? 2- misschien in relatie tot het bovenstaande: komt er nog een 2e doorgang door het waterwingebied. Dit pad heeft vanaf het begin van de onwikkeling van de wijk op kaart gestaan (en nog steeds opduikt op kaarten). Er komen dan ook vragen naar, omdat het de 2 wijkhelften meer met elkaar zou verbinden.

zich alleen in het gebied begeeft tussen zonsopgang en zonsondergang. Als u zich conformeert aan deze toegangvoorwaarden dan blijft het gebied toegankelijk en daarnaast blijven de omstandigheden voor de flora en fauna goed. Overigens werken wij op dit moment aan de realisatie van een informatiebord. Het tweede wandelpad is bij ons bekend. Helaas hebben wij geconstateerd dat niet iedereen zich ervan bewust is dat hij/zij te gast is. Inmiddels zijn er openstellingsbordjes geplaatst bij de toegangen met daarop de toegangsregels. Wij gaan er vanuit dat de bordjes bijdragen aan een verbeterd gedrag in het waterwingebied en wellicht dat wij op termijn dan het tweede wandelpad kunnen gaan aanleggen.

Waterwingebieden als Culemborg zijn primair voor de drinkwaterwinning. Andere activiteiten zijn in beperkte mate toegestaan zolang ze geen belemmering vormen voor de drinkwaterwinning. Wandelen is een van de activiteiten die prima gecombineerd kan worden met de drinkwaterwinning. U bent welkom in het waterwingebied als u op het wandelpad blijft, de hond aan de lijn doet en u

Voor de open dag van Vitens was veel belangstelling. Hier krijgen de bezoekers uitleg over de herkomst van ons water. Ze mochten een kijkje nemen in een van de groene putten in de boomgaard.

17

AUTO’S IN DE WIJK Tijd voor een nieuwe rubriek. En voor enig tegengas. Want de auto blijft toch een beetje onderbelicht in de kolommen van de Nieuwsbrief. In de eerste aflevering: Gea Kosters en haar donkergroene Ford Mondeo Wagon.

Dus wie veel rijdt betaalt het meeste. En wij rijden meer dan zij.

Nog wel een 1.8 Business Edition, en dat voor iemand uit gezondheidszorg? Mijn man is controller, dus het mag. En hij is voor de helft van de buren.

En als iemand er een deuk in rijdt? Dan gaat dat ten koste van zijn no-claim, zijn aantal schadevrije jaren, en niet die van de ander. Er is één verzekeringsmaatschappij die dat doet. En je moet lid zijn de stichting Gedeeld Autogebruik, geloof ik.

Dus jij schiet er weinig mee op? Behalve wanneer we een nieuwe tweedehands kopen. Dat gaat fifty-fifty.

Een deelauto dus, een Halfford? Ja, hiervoor hadden we met de buren een rode Peugeot. Die was van hen geweest. Maar voor de zomervakantie in 2003 wilden we een auto met air conditioning. En dat had die Peugeot niet. Mankementen echter wel.

Wat staat er nog meer zwart op wit? Alles wat ik hierboven vertelde. De overeenkomst die wij met de buren hebben, en die we daarvoor ook al hadden in Utrecht, staat als voorbeeld op de website van de BEL.

Werkt dat, een auto delen? Ja, dat werkt goed. We hebben weinig problemen over het gebruik van de auto. We passen onze plannen zonder veel moeite aan, mocht dat nodig zijn.

Bevalt de auto? Ja, hij rijdt goed. En we hebben nog weinig gebreken gehad. Alleen een tankklepje dat de buurman er af heeft gelopen. Dat zou nieuw € 170 moeten kosten.

Behalve in de vakanties toch? Nu in 2005 is er geen probleem, want wij gaan naar Singapore. Vorig jaar zijn we na elkaar op vakantie geweest. Maar in 2003 hebben de buren een auto gehuurd terwijl wij met de Ford naar Frankrijk gingen. En dan wordt het duur.

Jemig Maar mijn broer heeft er voor € 10 eentje bij een sloper ergens in Twente gehaald. En je drukt hem er gewoon in. Nog een tip? Als je een auto hebt, zorg er voor dat je ook een broer hebt die makkelijk aan tweedehands onderdelen kan komen.

Hoezo? Wij delen alle kosten. Dus ook die van de huur, een kleine duizend euro voor dik twee weken. En wij delen op basis van gereden kilometers.

Hedja Kastijk

Dinsdag 17 mei, in de vroege avond. Gemaakt door Pieter Meijer vanuit zijn (Marsman)huis 18

Adressen/Colofon

[email protected] Energie en Installaties, E. Zijlemaker [email protected] Verkeer, Annet Dane [email protected] Autodelen, Mari den Hartog

BEL: Postbus 34, 4100 AA Culemborg, www.bel-lanxmeer.nl Redactie: Gonda Baard, [email protected] Mario Huizinga, [email protected] Henk Fonteyn, [email protected] Yfke Kirchner, [email protected]

Werkgroep Internet, Website, Rudi Oortwijn [email protected] Huis- en wijkmonitoring, Mario Huizinga [email protected] Bewonersboek, Carla de Jonge en Sandra Wormgoor [email protected] Inburgering, Carla de Jonge [email protected]

Foto’s:.Irma Lodder, Basjan Dane, Monique van Beers, Jaap van der Ham, Dick Boland, Pieter Meijer, Yfke Kirchner, Mario Huizinga Lay-out: Gonda Baard en Irma Mommers Oplage: 320 exemplaren. Papier: Global White 100% chloorvrij milieukeurmerk

EVA-bureau: Bertus Aafjespad 5, tel. 532 699, [email protected] Stadsboerderij: Rutger v. Mazijk, tel. 513 452, [email protected]

Contactgegevens BEL-bestuur Wil van Hooft, voorzitter, tel. 515 012 [email protected] Rudi Oortwijn, secretaris, tel. 632 006 [email protected] Martien Lodder, penningmeester, tel. 522 246, [email protected] Erica Delgorge, tel. 519446 [email protected] Mena Schermer, tel. 521 327 [email protected] Kees van Herk, tel. 548 285 [email protected] Jaap van der Ham, tel 536 353 [email protected]

Website BEL: www.bel-lanxmeer.nl Kopij Nieuwsbrief Het volgende nummer verschijnt begin juli 2005. De kopij voor 10 augustus a.s. bij de redactie op het onderstaande e-mail adres inleveren: [email protected] Geen e-mail, dan graag de tekst op flop aanleveren. Het redactieadres is: Martinus Nijhoffpad 13, 4103 WP Culemborg, tel. 521 394. Heb je zelf geen foto bij de tekst, neem dan even contact op met onze BEL fotograaf Jaap van der Ham (tel. 536 353). Illustraties apart in jpg. naar Irma Mommers, [email protected]. Foto’s of tekeningen om te scannen brengen naar Toon Hermanshof 11 (tel. 530 791).

Contactpersonen BEL-werkgroepen Stichting Terra Bella, Lambik Swinkels [email protected] Bouwgebreken, Bernard Beguin

Agenda Juli

Augustus 10-08 deadline kopij BELNieuwsbrief 17-08 redactievergadering

September Fotowedstrijd eindigt deze maand 10-09 Feest Toon Hermanshof 12, 19, 26-09 EHBO-cursus 50+ 13-09 Vergadering Hofland 17 t/m 22-09 week van de Vooruitgang 26-09 1e avond workshop 13 manenkalender/ dreamspell

19