AVA zorgt voor schokgolf in dienstverlening

Hoe moet het nu verder met het nieuwe beleid? Studentenleven/7 En verder: Napster stilzwijgend gedoogd op TUE/3 Dwarse onderzoekers krijgen 75 miljoen/5

AVA/8

Ontladingen/10 24 februari 2000 / jaargang 42

Star Wars Marathon/6 Sparen voor je sportkaart/13

Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven Redactie telefoon 040 247 29 61 fax 040 245 60 33 e-mail [email protected]

AVA zorgt voor schokgolf in dienstverlening Het zou geen prettige bijeenkomst worden, zoveel was wel duidelijk. Ernstige gezichten. Hier en daar een zenuwachtig grapje of een bedrukte glimlach. Het had een begrafenis kunnen zijn. De meeste mensen die zich maandag 21 februari verzamelden in de Dorgelozaal op de eerste verdieping van het Traverse gebouw, wisten in grote lijnen al wat er komen ging. Enkele sleutelwoorden: outsourcen, functiekolom, benchmarken, de ‘knip’, klantvriendelijkheid en communicatie. Maar de boodschap waar het eigenlijk om ging was eenduidig: efficiënter werken betekent afslanken. De zijwanden waren voor de gelegenheid weggeschoven uit de Dorgelozaal. Dat schiep de broodnodige ruimte voor de vele belangstellenden die de presentatie van bureau Berenschot wilden bijwonen. In stilte schoof de één na de ander aan. Onder hen leden van de Uraad, de dienstraden en ‘gewone’ medewerkers. De meeste aanwezigen

hadden eerder die dag al gehoord wat de uitkomsten van het AVA-onderzoek waren. Hetzij in de wandelgangen, hetzij van hun directe diensthoofden. De bijeenkomst zou meer dan een uur duren. Genoeg voor Berenschot-medewerker Max Merkx om uitgebreid uit de doeken te doen wat volgens hun analyse zoal zou moeten

veranderen op de TUE. Voor Merkx zijn verhaal begon, benadrukte CvB-lid drs. Willem te Beest nog eens dat dit niet het eindplaatje was. “De definitieve besluitvorming moet nog plaatsvinden”, aldus Te Beest die eveneens antwoord gaf op de vraag waarom de analyse juist nu gehouden wordt. “Het gaat nu goed met de TUE”, aldus Te Beest. “Nu kunnen we de veranderingen betalen.” Het commentaar van Berenschot op de TUE loog er niet om. Uit de interviews die het bureau met sleutelfiguren op de TUE gehouden heeft, bleek het bestaan van een kloof tussen de centrale ondersteunende diensten en het primair proces. “Een

gebrek aan dialoog”, omschreef Merkx het. “Dat zorgt voor verlamming. Er is sprake van een te lieve cultuur waarin mensen elkaar niet aanspreken op wanneer er iets misgaat. Er wordt veel over mensen gepraat maar niet mét mensen.” Verder constateerde Berenschot dat het overgrote deel van de ondervraagden amper wist welke producten de verschillende ondersteunende diensten aanbieden. “Dat zegt natuurlijk ook iets”, aldus Merkx. Het gebrek aan aandacht voor de ontwikkeling van de capaciteiten van mensen noemde de Berenschot-medewerker een gemis van het management. “Dit zijn gevoelens die universiteitsbreed leven”,

benadrukte hij nog maar eens. Daarna kwamen de harde cijfers. In hoog tempo werden de bezuinigingen bij de diensten afgewerkt. Op bijna elke sheet kwamen ze terug: de staatjes ‘oud’ en ‘nieuw’. De getallen in het staatje ‘oud’ waren op elke sheet hoger dan die in de kolom ‘nieuw’. Zelden was een verspreking pijnlijker dan toen Merkx aangeland was bij het kopje ‘Informatievoorziening’ en hij het per ongeluk had over ontslaan en ontsluiten in plaats van opslaan en ontsluiten van documentaire informatie. Na afloop van de presentatie konden de U-raad en dienstraad nog aanvullende vragen stellen.

P-UR-fractievoorzitter Herman Beijerinck liet die gelegenheid niet onbenut. “Welke garantie krijg ik dat het nu wel goed komt met de dienstverlening”, vroeg Beijerinck. “We kennen de problemen al tien jaar. En wat in tien jaar niet gaat, gaat na een rapport van Berenschot ook echt niet.” Merkx erkende dat. “Ik heb niet de illusie dat het na deze sheets voor elkaar is. Het biedt echter wel kansen.”/

.

Zie ook de pagina’s 4, 8, 9, en 15 over de voorstellen van Berenschot. Wie de nieuwsbrief over AVA wil lezen of de uitkomsten van Berenschot, kan surfen naar http://frontpage.tue.nl/ava/.

U-raad: geen advies Avantium De U-raad heeft zich niet uitgesproken over het besluit van het CvB om deel te nemen in het nog op te richten onderzoeksbedrijf Avantium. De raad heeft zich tijdens een ingelaste vergadering uitgebreid laten inlichten over de opzet en de activiteiten van Avantium. Ze weigerde het project echter haar goed- of afkeuring te geven. “De raad heeft geen formeel adviesrecht in deze zaak. Dat recht gaan we nu ook niet nemen”, zei voorzitter Bob van Winkel. De U-raad is pas in een laat stadium voorgelicht over de plannen die de TUE heeft met researchbedrijf Avantium. Het CvB was van mening dat de raad niet ingelicht hoefde te worden over het voornemen. Op uitdrukkelijk verzoek van de raad kwam het college hier echter op terug. Tijdens de

bijeenkomst van afgelopen maandag gaf het CvB voor het eerst een duidelijk inzicht in de structuur en opzet van Avantium. De TUE krijgt een belang van 6 procent. De drieduizend aandelen kosten in totaal drie miljoen. Twee miljoen gulden vloeit gegarandeerd terug naar de universiteit in de vorm van onderzoeksopdrachten. Avantium krijgt een vestiging in Amsterdam en een vestiging in Delft. De Amsterdamse vestiging gaat zeventig werknemers tellen, in Delft gaan twintig mensen werken. Een groot deel van de werknemers is afkomstig van het Shell Researchlab. Het Avantium-contract, zo meldde Rem maandag, wordt waarschijnlijk vandaag getekend. De U-raad gaat in de nabije toekomst met het CvB om tafel zitten om vast te stellen in welke kwesties de raad advies mag geven./

.

Protest dure sportkaart TUE- en hbo-studenten protesteerden donderdag tegen een duurdere sportkaart voor hbo-studenten. Vanwege bezuini gingen dreigt Fontys de kaart voor haar studenten niet meer te subsidiëren. De voorzitter van de Raad van Bestuur van Fontys, drs. Norbert Verbraak, wees het protest van de hand. “Jullie staan hier verkeerd, jullie moeten aan de overkant

zijn, bij de TUE. Daar ligt het probleem”, vond hij. Fontys moet bezuinigen en wil dat onder meer doen door de subsidie te stoppen op de sportkaart. Hierdoor stijgt de prijs voor hbo-studenten van 90 naar 450 gulden. Zie verder pagina 13. Foto: Bram Saeys

24 februari 2000 Cursor 2/ Mensen

/Afscheid Na veertig dienstjaren neemt A. Neijts op 21 maart afscheid van de TUE. Hij is als technisch medewerker verbonden geweest aan de faculteiten Elektrotechniek en Technologie Management. Belangstellenden zijn van harte uitgenodigd voor de afscheidsreceptie op dinsdag 21 maart om 16.30 uur in het PVOC. Drs. A. Bax neemt op 1 mei afscheid van de TUE na elf jaar werkzaam te zijn geweest als onderwijsevaluator van de faculteit Technologie Management. De faculteit TM biedt haar een receptie aan op: vrijdag 17 maart om 16.30 uur in het PVOC. Belangstellenden zijn hierbij van harte uitgenodigd.

/Promoties M. Jung (ST) promoveert op maandag 28 februari om 16.00 uur in promotiezaal 4 van het Auditorium op zijn proefschrift ‘Polymerisation in Bilayers’. Op donderdag 2 maart om 16.00 uur promoveert ir. D.M. van Solingen (TM) in promotiezaal 4 van het Auditorium op zijn proefschrift ‘Product Focused Software Process Improvement – SPI in the Embedded Software Domain’.

Jacques de Mooij ”Zoveel mogelijk bewegende mensen binnenhalen” Brigit Span Foto: Bram Saeys Het gaat goed met het Studenten Sport Centrum (SSC) in Eindhoven. Deze week werd de 6600ste sportkaart verkocht, waarmee de 6500 exemplaren van vorig jaar overtroffen worden. Een enorm aantal en het groeit nog steeds, zegt directeur Jacques de Mooij trots. “We gaan voor de 7000.” Jacques de Mooij maakt meteen iets duidelijk: hij wil niet praten over de toestand rondom het subsidiëren van sporten voor studenten. “Dat is iets tussen de TUE en Fontys. Daar moet ik niet tussenkomen”, klinkt het resoluut. Waar hij wel over wil praten, is hoe goed het gaat met ‘zijn’ sportcentrum. “Dit jaar hopen we de 7000 sportkaarten te halen. Ik wil zoveel mogelijk bewegende mensen binnen-

halen. Daar varen ze zelf wel bij, want ze hebben plezier en krijgen een betere conditie”, zo promoot De Mooij het sporten. Zelf is de 58-jarige directeur nog flink actief; elke dag probeert hij anderhalf uur een sport te doen die in het SCC wordt gegeven. “Dat lukt niet altijd, maar dat is het streven. Mijn vakanties zijn altijd actief. Afgelopen jaar heb ik een vulkaan in Chili beklommen en geraft op een rivier. Ik sport sinds mijn vierde jaar en heb actief competitie gespeeld tot mijn 38ste. Ik heb zelf erg genoten van teamsport, om samen ergens voor te gaan. Maar individueel heb ik ook dingen gedaan. De kunst is dan om alleen zover mogelijk te komen. Dat vormt je karakter.” De Mooij heeft, al heeft hij een prachtige accommodatie, nog steeds genoeg wensen voor het sportcentrum. Deze staan met krijt geschreven op een

schoolbord dat in zijn kamer hangt. Bijvoorbeeld uitbreiding van de squashbanen en fitnessruimte. “Het College van Bestuur vindt het nu wel even genoeg, er komt al een nieuw zwembad, er is een tijd geleden een nieuwe hal bijgekomen en een kunstgrasveld voor hockey. Maar wensen moet je altijd hebben”, lacht hij. “Voorlopig blijven die dingen maar op het bord staan.” “Het gaat hier geweldig goed. Collega’s van andere studenten sportcentra zijn jaloers op mij; zij moeten bezuinigen en ik mag uitbreiden. Er komt een indoor zwembad, dat heeft geen enkele universiteit. Het aantal gebruikers stijgt nog steeds, terwijl je overal een terugloop ziet.” Hoe kan het dat het TUE-sportcentrum het zo goed doet? “Wij hebben heel goede gebouwen, maar vooral geweldig goede toptrainers die ook nationale se-

lecties trainen.” De Mooij werkt zo’n zestig tot zeventig uur per week op het sportcentrum. “Ik ben er vaak ook op zaterdag en zondag.” En hij is begaan met de studentenverenigingen en de sporters, zo blijkt. Hij kent de namen van het gros van de studenten die in het centrum sporten. “Ik denk dat ik er vijfduizend bij naam ken.” Deze lopen ook geregeld binnen in zijn kantoor om iets te bespreken. Lesgeven doet hij zelf niet meer. “Ik mis het stukje direct contact met studenten wat je dan hebt, maar zie ze nog vaak genoeg. Ik heb elke dag zeker zes besprekingen met studenten van verenigingen.” Het gevolg is dat veel mensen hem kennen. “Daarom woon ik ook graag wat verder van Eindhoven af. Anders loop ik zaterdags in de stad nog de hele dag te groeten en te praten over mijn werk.”/

/IPO colloquia Vrijdag 3 maart, 11.00 uur, Dr. J. v. Opstal (Dept. Medical Physics and Biophysics University of Nijmegen) ‘Monaural and Binaural Mechanisms Underlying Human Sound Localization in Two Dimensions’. Vrijdag 10 maart, 11.00 uur, Dr. A. van den Bosch (ILK / Computational Linguistics, Tilburg University) ‘Robust language technology for speech technology’. Vrijdag 24 maart, 11.00 uur, Florian N. Egger, MSc (IPO Center for UserSystem Interaction, TUE) ‘Towards a Model of Trust for E-Commerce System Design’.

.

De week van/Alda

Cursor/Colofon © 1999. Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de hoofdredacteur. De redactie behoudt zich het recht voor om aangeboden artikelen te wijzigen

Alda Bouten is Alumni-Officer en houdt zich onder meer bezig met het opzetten van het Alumninet TUE dat vandaag de lucht in gaat.

Redactie Fred Gaasendam (hoofdredacteur), Gertjan Harberink, Han Konings, Estella Kuppens (eindredactie), Brigit Span, Gerard Verhoogt Aan dit nummer werkten verder mee Erik Hannema, Rosemarie Neuen, Dieter Wouters Foto’s Bart van Overbeeke, Bram Saeys Redactieraad mr.drs. Ben Donders (secretaris), prof.dr.ir. Jan de Graaf (voorzitter), drs. Maarten Pieterson, prof.dr. Frans Sluijter, A. Vianen Basisvormgeving Koos Staal bno Lay-out Esther Valk Druk Drukkerij E.M. de Jong B.V. Baarle Nassau Advertenties Van der Meulen Promotions, Postbus 413, 9200 AK, Drachten, tel. 0512 - 520936, Redactie-adres TUE, W-hal 1.25, postbus 513, 5600 MB Eindhoven, tel. 040 2472961/2472236, fax 040 - 2456033, e-mail: cursor @ cur.tue.nl, www.tue.nl/cursor Abonnement (fl. 105,-)

Maandag: Ik bekijk de opmerkingen van de klankbordgroep. Steeds maak ik de afweging of er nu wijzigingen moeten worden doorgevoerd of dat de op- en aanmerkingen in het vervolgtraject meegaan. Regelmatig is er terugkoppeling naar collega’s van PR die hun advies/mening geven. De uitnodigingen en het vouwblad staan klaar bij de drukker en kunnen verstuurd worden. Dinsdag: Ik ben bezig met het voortraject van de mailing naar alumni. Alle geregistreerde oud-studenten krijgen een brief met toegangscode tot het Alumninet TUE en een vragenformulier. Ik overleg met relatiebeheer over het aanleveren van het

bestand van de database, de vorm van het vragenformulier en de termijn waarop de mailing de deur uitgaat. Woensdag: Vandaag maak ik de powerpoint-presentatie die hoort bij de introductie van Alumninet TUE. ‘s Middags zit ik in een bureauoverleg van PR. Een keer in de twee weken wordt de stand van zaken van de projecten waar wij mee bezig zijn besproken. ‘s Avonds is mijn creatieve avond en doe ik kalligraferen en aquarelleren. Een verademing na een dag computeren. Donderdag: Donderdagmiddag is UFEmiddag. Voor het Universiteitsfonds Eindhoven ben ik secretaris/penningmeester. Samen met de voorzitter hebben we een afspraak bij de TUE over een prijs die het UFE beschikbaar gaat stellen voor het beste buitenlandse afstudeerverslag. Direct na mijn werk ga ik zwemmen.

Verstand op nul en drie kwartier lang baantjes trekken. Heerlijk! Vrijdag: Vrijdags werk ik een halve dag. ‘s Morgens ga ik met twee collega’s naar Medusa, de ontwerper van de site van Alumninet TUE. Medusa heeft een flashprogramma gemaakt voor de introductiehandeling. Na wat aanpassingen wordt hij goedgekeurd. Terug bij IEB regel ik de nodige apparatuur en de technische ondersteuning. Vanwege het vele werk overweeg ik om nog even door te gaan. Maar het weekend lonkt.

Cursor 24 februari 2000 Nieuws /3

Napster stilzwijgend gedoogd op TUE

De maquette van een ‘waterwoning’ van bouwkundestudent Emiel Talen wordt beoordeeld. Hij nam het afgelopen trimester deel aan het bouwkundeproject ‘wonen op water’. Foto: Bram Saeys

Project waterwoningen bij bouwkundestudenten erg populair Drijvende woningen zijn misschien wel dé huizen voor de 21e eeuw. Dinsdagmiddag was de presentatie van het ‘drijvend wonen’-project van Bouwkunde. Zo’n 25 studenten presenteerden hun interpretatie van de zogeheten waterwoning. Het project is gebaseerd op een bestaande situatie voor de locatie IJburg te Amsterdam. De vijf beste plannen en maquettes zijn sinds woensdag 23 februari te zien in het atelier in de W-hal. Clemens Maassen, coördinator van dit project bij

Bouwkunde: “De doelstelling bij deze opdracht was niet zomaar een kant en klare woning op het water neer te zetten, maar één die tevens op het land zou kunnen staan. De studenten kregen onder meer een filmpje te zien van een bedrijf in Canada wat dergelijke huizen op water neerzet. Het werd heel simpel voorgesteld, gewoon een houten huisje op een platform en op het water, eenzelfde huisje dat je ook in een bos neer zou kunnen zetten.

woning voor op het water gaat. Natuurlijk geen boot, maar ook niet een gewoon huisje. Dergelijke woningen zijn iets volstrekt nieuws voor Nederland. Studenten kunnen daarom hun creativiteit en voorstellingsvermogen optimaal gebruiken.

Maar de studenten moesten echt een ander ontwerp maken waarbij duidelijk is dat het om een

.

Daarom is dit project onder de studenten heel populair. Omdat er zo’n grote belangstelling was, is er een nieuw project gestart dat nu al helemaal volgeschreven is. Ditmaal niet voor woningen in IJburg, maar gebaseerd op een bestaande situatie in Zaandam.”/

Het downloaden van zogenoemde MP3’s met behulp van het populaire programma Napster wordt door TUE-netwerkbeheerders gedoogd. Ondanks een groei in het gebruik door TUE’ers voorziet de bandbreedte van het netwerk volgens netwerkbeheer ruimschoots in de behoefte. Bovendien: “We hebben geen zin in spelletjes met studenten”, aldus ing. Joop Schillemans, medewerker van het TUEteledata netwerk. Napster, een programma waarmee gebruikers wereldwijd MP3 muziekbestanden kunnen uitwisselen, is op bepaalde universiteiten in de Verenigde Staten al verboden. Zo blokkeerde Bucknell University de toegang tot Napster nadat was gebleken dat de 10mbps-verbinding overbelast raakte door de gebruikers van het programma. Napster geldt als één van de grootste ‘internetcommunities’ ter wereld en het aantal gebruikers groeit nog steeds stormachtig. De afgelopen maanden signaleerden netwerkbeheerders ook op de TUE een groei van 25 procent in

het gebruik van Napster. Toch is er geen reden tot ongerustheid, aldus Schillemans. Het 32mbpsnetwerk is volgens hem vooralsnog snel genoeg. “Als we het zouden willen beperken, moet je gaan denken aan het instellen van andere ports en dergelijke. Maar er zijn natuurlijk altijd studenten die daar weer iets op vinden. En we hebben geen zin in spelletjes met studenten. Daar gaat veel te veel tijd en geld inzitten.” Volgens Schillemans is er nog genoeg speling op het netwerk om het ‘Napsteren’ stilzwijgend te gedogen. “We gaan bovendien in de toekomst naar een verbinding toe van 155mbps, dan zijn we berekend op het feit dat studenten complete videoclips gaan dowloaden. Dus vooralsnog voorzie ik geen problemen.” Behalve het praktische probleem van de Napsterbelasting van het TUEnetwerk is er nog het auteursrechtelijke aspect. MP3-files zijn illegale kopieën en dus is de platenindustrie gebrand op represailles. Maar uit het MP3-artikel in Cursor 19 blijkt dat in de praktijk nog moeilijk te realiseren./

.

Tienduizendste alumnus in databestand

Project 15+ kan door met subsidie Axis Het project 15+, dat scholieren wil interesseren voor technische vakken, heeft een subsidie toegekend gekregen van drie ton. Het geld komt van Axis, het nationaal platform voor natuur en techniek in onderwijs en arbeidsmarkt. Het project loopt in de regio Eindhoven via de TUE en Fontys. Techniek 15+ loopt vanaf september 1999 bij scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Eindhoven. De toekenning van geld van Axis is wat vertraagd, maar is nu toch gekomen. “In september zijn we op zes scholen van start gegaan met het vak natuurkunde. Daar is een boek voor ontwikkeld waarmee ze in aanraking komen met natuurkunde”,

zegt ir. Annemiek Kamp, namens de TUE verantwoordelijk voor het project. “Van het bedrijfsleven willen we nog een sponsorbedrag van twee ton binnenhalen, maar nu kunnen we al echt van start. In de maanden mei en juni gaan we het aantal scholen dat meedoet uitbreiden naar tien. En we beginnen volgend jaar met een nieuwe module, namelijk natuur en gezondheid.” Over nieuwe scholen die mee doen aan het project, hoeven geen zorgen worden gemaakt, geeft Kamp aan. “Er hebben zich al een aantal scholen gemeld met de vraag of ze niet mee kunnen doen.” In het derde jaar wordt het aantal deelnemende scholen uitgebreid naar zestien stuks. “Daarna moet er een dus-

danige infrastructuur liggen dat iedere school die wil, mee kan doen. We hopen in ieder geval meer leerlingen en docenten hier over de vloer te krijgen.” Techniek 15+ is een landelijk project, dat vooralsnog alleen draait in de regio Eindhoven en ZuidHolland Zuid. In de toekomst moet het in heel Nederland gaan draaien. De TUE en Fontys steunen de scholen door middel van een mailservice, waar scholieren vragen kunnen stellen aan TUE’ers en een technieklokaal. In dit lokaal bij Elektrotechniek kunnen ze terecht om proeven te doen die in het boek staan. Bovendien betalen beide instellingen mee aan het project./

.

In ‘t kort Prijsvraag Poëzie In het kader van het poëzieproject ‘Dichter bij de waarheid’ organiseert VU-podium in samenwerking met De Rode Hoed een eenmalige nationale poëzieprijsvraag met als thema ‘wetenschap’ in de ruimste zin van het woord. Er zijn drie geldprijzen te winnen; een eerste prijs van 500,-, tweede van en een derde van 100,-. Deelname is vrij: amateurs- en beroepsdichters, studenten, academici en niet-academici. De prijsuitreiking vindt plaats op 12 juni,tweede pinksterdag in De Rode Hoed in Amsterdam. Gedichten dienen in drievoud te worden verzonden aan VU-podium, Kamer 3e-21,De Boelelaan 1105,1081 HV Amsterdam, onder vermelding van ‘Poëzieprijsvraag’ en voorzien van naam, adres en telefoonnummer. Inzenden per e-mail: prijsvraag@ dienst.vu.nl. Inzendingen sluiten op 1 april.

Test en meet dagen Eindhoven Het PSV stadion in Eindhoven is 21 maart locatie voor de ‘Test en Measurement’-dagen 2000. Dit is een roadshow met expositie en lezingen over test- en meten in elektronica, tele- en datacommunicatie en over testautomatisering. Toegang is gratis als er van tevoren is ingeschreven. Dat kan via telefoonnummer 0334657507 of email [email protected] Wie meer wil lezen, kan surfen naar www.fhi.nl/t&m2000.

Vrouwen in wetenschap

Afgelopen dinsdag werd ir. J.C. Branderhorst bij een bijeenkomst van het Eindhovense Alumniplatform gefêteerd als de tienduizendste alumnus die zich had laten registreren in de alumnidatabank van de TUE. De uit Sleeuwijk afkomstige Branderhorst studeerde

vorig jaar april af bij prof.dr. Paul de Bra, hoogleraar Informatica. De TUE telt op dit moment in totaal zo’n twintigduizend oud-studenten. Hij heeft nu een eigen bedrijf dat zich specialiseert in het opzetten van websites. Foto: Bram Saeys

De wetenschappelijke werkcultuur is een groot struikelblok voor vrouwen die carrière willen maken in deze tak. Dat blijkt uit een onderzoek van de Adviesraad voor Wetenschap en Techniek (AWT). Het onderzoek is gehouden op verzoek van minister Loek Hermans van Onderwijs. Het AWT bepleit dat er meer geld moet komen om nieuwe projecten voor vrouwen op te starten en bestaande projecten te stimuleren. Ook vindt AWT dat het hoog tijd is de wetenschappelijke cultuur die heerst in Nederland ter discussie te stellen.

24 februari 2000 Cursor 4/ Opinie

Moet de TUE gaan beleggen?

En ik vind...

Veel middelbare scholen houden zich bezig met beleggen. Het resultaat is veelal een flinke winst, zo bleek vorige week. Is het beleggen in aandelen misschien ook een idee voor de TUE?

Jan van de Wulp Oude wijn in nieuwe zakken Maandag j.l. is de aap uit de mouw gekomen. Het spreekwoord ‘wiens brood men eet, diens woord men spreekt’ geldt ook voor het bureau Berenschot dat in opdracht van het College van Bestuur de Added Value Analysis van de dienstverlening van de TUE heeft uitgevoerd. Wonder boven wonder: het eerder genoemde bedrag van een bezuiniging van ongeveer 30 miljoen is eruit gekomen, deksels nog aan toe! Jammer genoeg is er verder niets nieuws geproduceerd. De opgegeven redenen voor verandering had iedereen met enige leidinggevende ervaring op de werkvloer zelf kunnen ophoesten, gegeven een paar vrije uren. Een kloof tussen centrale ondersteuning en het primaire proces van Onderzoek en Onderwijs, gebrek aan dialoog van diensten met de klanten op de werkvloer in de faculteiten, om dit te zien heb je de ‘nette pakken’ van Berenschot en de bijbehorende tarieven niet nodig. Gewoon de afgelopen tien jaar de oren en ogen open houden voor de klachten van de werkvloer , dat was genoeg geweest voor het trekken van deze conclusies. Het meest saillante detail is de opmerking: ‘gebrek aan managementaandacht, dat geleid heeft tot kwaliteitsverlies’. Wat een diplomatieke formulering om het College van Bestuur te wijzen op haar zwakke beleid op het gebied van dienstverlening in de afgelopen tien jaar! Na een reeks van voorstellen tot vermindering van het personeelsbestand, sa-

menvoeging van diensten in nieuwe kongsies, het opzetten van nieuwe lijnen van verantwoordelijkheid en de realisatie van de vooraf ingefluisterde bezuiniging komt het klapstuk van het reorganisatievoorstel: de “nieuwe dienstverlening’’, waarbij iedere dienst een dialoog met de klanten op de werkvloer aangaat en haar dienstverlening naar de klanten optimaliseert. Ook deze doelstelling hadden velen binnen de TUE op een achternamiddag kunnen formuleren. Jammer genoeg wordt in het voorstel van Berenschot niet aangegeven op welke wijze het College van Bestuur deze ommezwaai in mentaliteit bij de diensten gaat verwezenlijken. Alleen het uitvoeren van de voorgestelde reorganisatie leidt zeker niet tot dit broodnodige en zeer gewenste eindresultaat. Ook de mentaliteit van het College van Bestuur moet hiervoor een ommezwaai maken: na jaren van niet luisteren naar de overduidelijke signalen van de werkvloer, het niet willen of durven ingrijpen bij de diensten, het niet inzien van het falen van haar beleid, ja, dan is het moeilijk om meteen een ‘reborn’ bestuurder te worden. Zolang een personeelsfunctionaris, die binnen een faculteit is gestationeerd en van daaruit de noden van de werkvloer aan de centrale personeelsdienst doorgeeft, door deze centrale dienst wordt beschouwd als een afvallige of een verrader, zolang een bureau als Juridische Zaken verrast is als je langskomt met de vraag om een standaardcontract voor het verblijf van een

DJE

BEL

RON

AIO in een bedrijf in het buitenland, zolang dit het geval is zal er niets veranderen, na welke reorganisatie dan ook. Zolang het College van Bestuur niet beseft dat ook zij dienstverlener is die naar de klanten moet luisteren, met als primaire taak het in stand houden van een stimulerende en dynamische omgeving voor onderwijs en onderzoek, inclusief een exclusieve verantwoordelijkheid voor de centrale dienstverlening binnen de TUE als geheel, zolang zal er ook niets veranderen op dit gebied. Dat de dienstverlening hier en daar met minder mensen kan, dat bestrijden wij niet: in het rapport Berenschot ontbreken echter de essentiële stappen die moeten worden genomen om het doel van een ‘nieuwe dienstverlening’ te bereiken. Prof.dr. Herman C.W. Beijerinck, lid Uraad, fractie P-UR.

Financieel beleidsmedewerker TM De universiteit zou wel met geld af komstig uit een derde geldstroom kunnen gaan beleggen. Maar de TUE moet natuurlijk wel uitkijken met beleggen in risicodragend ka pitaal. Als de mogelijkheid bestaat om geld uit een derde geldstroom te beleggen, is het risico aan zienlijk te verkleinen. Renteopbrengsten en dividend kunnen natuurlijk heel winst gevend zijn, maar het blijft toch uit kijken. Ik ben er op zich geen fervente voorstander van. De doel stelling bij de middelbare scholen was toch anders. Men moet een scheiding maken tussen zaken en de regels van de universiteit en overheid. Over het algemeen brengt het veel risico met zich mee.

Geertje Gloudemans

Kantine TM Even mijn ongenoegen over het artikel over de TM-kantine in Cursor 23. Allereerst vind ik het prima dat jullie het onderwerp aansnijden. En het artikel op de voorpagina is dan ook nog redelijk genuanceerd. Afgezien van wat stemmingmakende zinnetjes dat zo ongeveer alle studenten zich schuldig zouden maken aan asociaal gedrag, die later weer recht worden gezet door het citeren van Paul Laperre die zegt dat het om een kleine groep raddraaiers gaat. De vertaling naar het Engels op de Engelse pagina is echter beneden alle peil! Daarin ontbreekt iedere nuancering. Ik ben zelf student Techniek en Maatschappij en dagelijks gebruiker van de kantine. De drukte in de kantine is echt gigantisch gestegen door de enorme wijsheid om ongeveer alle andere kantines te sluiten. Ik denk dat een groot deel van de problemen aan deze drukte te wijten is en aan de onmogelijkheid om hier nog fatsoenlijk te werken en eten. De kantine is echt overvol. Alle problemen te wijten aan de studenten die zich “over het algemeen misdragen” is echt beneden alle peil. Een nuancering in een volgende Cursor zou welkom zijn. Ronald Willemsen

Prof.dr. Herman Beijerinck tijdens de presentatie van bureau Berenschot. Foto: Bram Saeys

Bedrijfskundewinkel Als het op een goede, verantwoorde manier gebeurt lijkt me het me een goed idee. Er moet natuurlijk wel worden uitgekeken waar men het geld in belegt. Het moeten na tuurlijk geen fondsen zijn waar al te veel risico aan vast zit. Maar ik denk wel dat verantwoord beleggen mogelijk zou moeten zijn.

Dr. Therèse van den Heuvel Samenwerkingsorgaan Brabantse Universiteiten. Volgens mij was het zo dat bij OMO en onder andere bij de Brabantse middelbare scholen geld was belegd in zogenaamde veilige fondsen. Met een gedegen beleid was dat aangepakt. In een der gelijke vorm zou het voor de univer siteit ook geen kwaad kunnen. Maar met risicofondsen moet men natuurlijk uitkijken.

Guido Heckmanns Marketingbureau Matue de Marketeer. Nee, ik vind dat beleggen in die zin te veel risico zou inhouden. Met overheidsgelden kan men dat niet maken. En men heeft bovendien te maken met het geld van studenten. Ook al zouden er attractieve moge -

lijkheden worden gecreëerd, ik vind dat een onderwijsinstelling dat niet kan maken.

Drs. Ton de Haas Treasury, Stafafdeling Financiën en Informatievoorziening In het statuut van de Raad van Toezicht staat beschreven hoe de zaken geregeld zijn. Het overtollige kasgeld wordt via het Masterplan geregeld. Voor toekomstige voor zieningen moet men nog bekijken hoe men het precies gaat aan pakken. Beleggen in risicofondsen zegt u ? Nee, dat is helemaal niet aan de orde. Het geld van de univer siteit zit wel in staatsobligaties en dergelijke. Het brengt te veel gevaar met zich mee, als het mis zou gaan en dergelijke. Een univer siteit kan zich dat niet permitteren.

Dr. Leon Oerlemans Universitair docent Technologie en Beleid, TM Nee, ik vind dat je niet met publieke gelden moet gaan speculeren. Er zijn natuurlijk fondsen die minder risicovol zijn, maar dan nog moet men oppassen. Je kunt voor het maken van financiële ruimte beter andere oplossingen bedenken.

Drs. Willem te Beest Lid College van Bestuur De TUE belegt eigenlijk al, maar dan door middel van obligaties en deposito’s. We mogen met het geld geen verlies lijden. Het geld staat vast in dergelijke obligaties om de waarde aan te houden en te ver meerderen. Nee, er wordt zeker niet in zogenaamde risicoaandelen belegd. Dat is niet de bedoeling. De gelden die wij van de overheid krijgen zijn namelijk bedoeld voor onderwijs en onderzoek. Die gelden kunnen we natuurlijk niet in de waagschaal leggen door zomaar te gaan beleggen. We zijn tenslotte in eerste plaats een onderwijsin stelling en geen onderneming. Onderwijs en onderzoek blijven het belangrijkste. De Raad van Toezicht heeft alle regels hierover in het speciale financiën- en treasury statuut staan. Aan de regels daarin moet men zich houden.

Cursief De gemoedstoestand van medewerkers in de dienstverlening bij de TUE is in deze dagen met één woord te omschrijven: verbijstering. De optelsommen en aftrekposten van Berenschot hebben er in geresulteerd dat er van de dienstverleners grofweg 1 op de 4 overbodig is. Het College van Bestuur heeft al gezegd het met de strekking van het verhaal van Berenschot op hoofdlijnen eens te zijn. Dat betekent dat het CvB ook ja zegt tegen een forse reorganisatie. Immers: het Facilitair Bedrijf wordt opgeheven en nog enkele afdelingen. Al die medewerkers moeten weer opnieuw ingedeeld worden, als ze tenminste niet ‘geoutsourced’ worden of

ontslagen. Bijna drie jaar geleden, maart 1997 om precies te zijn, keek het College van Bestuur nog heel anders tegen dit soort grootscheepse operaties aan. In ‘Concurreren en Samenwerken’ meent het CvB als het om organisatie en bedrijfsvoering gaat dat ‘inhoud boven vorm gaat. Ingrijpende veranderingen in de organisatiestructuur verdragen zich daar niet mee.’ Onder het kopje ‘dienstverlening’ wordt verder het Facilitair Bedrijf met name genoemd en ‘enkele gespecialiseerde servicecentra’. Nu kan er ook in krap drie jaar van alles misgaan dat noopt tot aanpassing van je

doelen. Maar ook in het Instellingsplan 1998-2001 blijkt er bijvoorbeeld voor het Facilitair Bedrijf nog geen vuiltje aan de lucht. “Het Facilitair Bedrijf versterkt zijn dienstverlening door frontoffices te verwezenlijken en door met in- en externe opdrachtgevers en afnemers meerjarenafspraken te maken.” Om welke redenen wijkt het CvB nu af van dit nog maar net ingezette beleid, vraag je je af. En heiligt het middel AVA nu wel het doel? Wie door deze Cursor bladert en een wandeling door de gangen van de TUE maakt, komt alleen maar gedemotiveerde collega’s tegen. Die zijn beoordeeld door middel van

een ‘visitatie’, zoals het CvB dat noemt, onder verwijzing naar de visitaties bij het onderwijs en onderzoek. Maar er is toch wel een verschil. Bij dat soort visitaties gaat het om professionele externe ‘peers’, die thuis zijn op het vakgebied van de beoordeelde. Bij deze ‘visitatie’ gaat het om interne niet-professionals, de ene collega die over de andere oordeelt, zonder kennis van diens professie te hebben. Dat trekt wel een zware wissel op de sfeer binnen de TUE, laat staan dat het verdedigbaar is om op die gronden tot ontslag over te gaan.

Fred Gaasendam

Cursor 24 februari 2000 Nieuws /5

“Elimineer fouten in beginfase productiecyclus”

Foto: Bart van Overbeeke

De bovenstaande zin geeft de kern weer van de intreerede die prof.dr.ir. Aarnout Brombacher vorige week uitsprak bij de inauguratie van zijn leerstoel ‘Kwaliteitszorg en management van ontwerp- en productietechnologie’ bij de faculteit Technologie Management. Aan het begin van zijn rede, getiteld ‘Designing Reliable Products in a Cost and Time Driven Market: a Conflict or a Challenge’, dook Brombacher even in de geschiedenisboekjes. In de dertiende eeuw had de bril er veertig jaar voor nodig om wereldwijd op de neuzen van slechtzienden

terecht te komen. In vergelijking hiermee bekeek Brombacher de introductie van de mobiele telefoon, zo’n acht eeuwen later. In 1980 voorspelde het onderzoeksbureau McKinsey dat er in 2000 wereldwijd zo’n 900.000 van deze apparaten in gebruik zouden zijn. Vier jaar geleden waren het er echter al 90 miljoen. En op dit moment is er volgens Brombacher geen zinnige schatting meer te geven. Met dit voorbeeld illustreerde hij een wezenijke verandering van de productiecyclus. Consumentenproducten moeten steeds sneller op de markt gebracht worden, want de concurrentie zit

niet stil. Deze ontwikkeling oefent veel druk uit op ontwerpers en fabrikanten, die toch een betrouwbaar en kwalitatief goed product willen afleveren. Daarom is het noodzakelijk om al vroegtijdig te signaleren waar het in het productieproces fout zou kunnen gaan. Hoe eerder je fouten ondervangt, hoe goedkoper de bijsturing van het proces is. Daarbij speelt de factor tijd echter een cruciale rol. Te lang blijven stilstaan bij het elimineren van fouten, kan een achterstand opleveren bij het op de markt brengen van een product. Je kunt dan met een kwalitatief superieur product voor de dag komen, maar je concurrent kan met zijn ‘inferieure’ product de markt al veroverd hebben. Waar het volgens Brombacher vaak aan mankeert bij het voorspellen van de betrouwbaarheid en kwaliteit van een product, is de trage feedback binnen een organisatie. Daardoor worden fouten bij opeenvolgende generaties van een bepaald product te laat hersteld. Brombacher pleit ervoor om de betrouwbaarheidsanalyse van een product als een kwalitatieve functionaliteit te zien binnen het bedrijfsproces. Informatie moet binnen de organisatie snel verwerkt worden. Hiervoor is een duidelijk inzicht nodig in de informatiestromen die betrekking hebben op het ontwerpproces van een product. Brombacher zal zich bij zijn werk bij de faculteit Technologie Management op deze punten focussen./

.

Installatietechniek niet vervroegd zelfstandig De opleiding Installatietechniek krijgt haar zelfstandige status niet vervroegd terug. De Advies commissie Onderwijsaanbod (ACO) heeft de minister geadviseerd niet in te stemmen met het verzoek van de TUE om Installatietechniek weer een zelfstandige opleiding te laten worden. De huidige opleiding Installatietechniek verwordt vanaf 1 september tot een studierichting binnen de opleiding Bouwkunde. Installatietechniek is één van de opleidingen die in het kader van de recente

herordening van het opleidingenaanbod haar zelfstandige status op moesten geven. Deze maatregel gaat vanaf 1 september dit jaar in. Installatietechniek valt vanaf die datum binnen de opleiding Bouwkunde. Wie het niet eens was met de opheffing van bepaalde opleidingen, moest geduld hebben. De universiteiten hebben onderling afgesproken de maatregel eerst twee jaar aan te zien en te wachten met het opnieuw aanvragen van de zelfstandige status.

breken en diende toch een verzoek in tot hernieuwde verzelfstandiging van Installatietechniek.

De TUE besloot echter – mede vanwege een sterke lobby uit het bedrijfsleven om dit moratorium te door-

.

Vanwege het nog het geldende moratorium wees de adviescommissie dit verzoek echter af. Rector Martin Rem zei maandag tegen de U-raad dat het CvB heeft overwogen om de plannen met de zelfstandige opleiding tóch door te zetten. Op verzoek van minister Hermans zag de TUE echter af van die beslissing. Zoals het er nu naar uitziet gaat de zelfstandige opleiding alsnog van start vanaf september 2002. /

In ‘t kort New Ventureprijsvraag

Dwarse onderzoekers krijgen 75 miljoen De overheid gaat 75 miljoen gulden neertellen voor Willie Wortels. Nederland heeft volgens de regering behoefte aan ‘jonge, veelbelovende en dwarse’, onderzoekers. Deze gaan nu vaak verloren voor de wetenschap doordat ze worden ingelijfd door het bedrijfsleven. De injectie van 75 miljoen gaat verdeeld worden over alfa, gamma en beta-wetenschappers. De eerste circa veertig wetenschappers kunnen nog dit jaar aan de slag. Iedere onderzoeker krijgt gedurende vijf jaar een budget van drie ton, waarvoor personeel kan worden aangenomen en apparatuur gekocht. Welke ‘dwarse onderzoekers’ van de TUE zouden in aanmerking kunnen komen voor het overheidsgeld en wat zouden ze met het geld willen doen? Prof.dr. Martien de Voigt deed jarenlang fundamenteel onderzoek naar halfgeleidende polymeren. “Als dit twintig jaar eerder was ingesteld was ik er zeker voor in aanmerking gekomen. Nu komt het voor mij iets te laat. Ik ben nu 62 en ga dus over drie jaar met pensioen. Maar het lijkt me een goed initiatief om de invloed van het bedrijfsleven in te dammen, hoewel ik vaak ook tot grote tevredenheid

met ze heb samengewerkt.” Ir. Martijn Kemerink staat bekend als een talentvolle jonge onderzoeker. In 1998 ontving hij een Fellowship voor zijn onderzoek naar zeer kleine halfgeleiderstructuren. “Ik vind dit maar een raar initiatief. Wat is een dwarse onderzoeker?” Kemerink vindt verder dat zijn Fellow-ship hem genoeg biedt om zijn onderzoek naar eigen goeddunken te doen. “Ik heb eigenlijk alles wat ik nodig heb hier. Ik kan het onderzoek doen dat ik wil doen en heb ruimte genoeg. Ander onderzoek? Ik heb eigenlijk meer ideeën dan tijd.”

Time management Prof. dr. Christel Rutte hield in december haar intreerede als hoogleraar Organisatiepsychologie. “Wat ik zou doen als ik in aanmerking kom om die drie ton te krijgen? Onderzoek doen naar timemanagement. Het is tegenwoordig tijd, tijd,tijd en alles moet maar sneller. Er is nooit goed onderzoek naar gedaan hoe dat zou moeten. Het lijkt me echt de moeite waard om eens goed te onderzoeken hoe je zo efficiënt mogelijk kunt werken.” Rutte gelooft met haar 43 jaar niet in aanmerking te komen voor het overheidsgeld. “Nee, jammer he? Ik denk dat ik daarvoor te oud ben.”/

.

Drie TUE’ers hebben de tweede ronde bereikt van de New Ventureprijsvraag. Eén van hen werkt op het gebied van Internet, een ander op het gebied van de mobiele telefonie en de laatste op het gebied van communicatie. Aan het eind van de tweede ronde, op 24 maart, worden de beste tien inzendingen uitgekozen. Het winnende ondernemingsplan ontvangt uiteindelijk een startkapitaal van 50.000 gulden. De winnaar wordt op 15 juni bekendgemaakt.

KNAW-bijeenkomst over contractonderzoek De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) houdt maandag 13 maart een bijeenkomst over contractonderzoek. Er wordt gesproken over kwesties van juridische, economische en ethische aard die om de hoek komen kijken bij financiering van onderzoek door derden. In vijf rondes verdedigen twee sprekers stellingen en gaan in discussie met de zaal. De bijeenkomst is in het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29 in Amsterdam. Deelname is gratis, aanmelden kan via 020-5510733 of via email:[email protected].

24 februari 2000 Cursor 6/ Cultuur

CD-opnames workshop Songwriting

Rex van Ewijk was een van de tien enthousiaste studenten die het afgelopen weekend in Studio Bas zijn zelfgemaakte nummer opnam. De meesten begeleidden zichzelf, een enkele zong zijn of haar tekst in op de muziek die op een tevoren speciaal gemaakte cd stond. Van Ewijk was een van de negen studenten, waaronder één duo, die aan de workshop Songwriting van Studium Generale deelnamen. De cursus bestond uit drie bijeenkomsten die onder leiding stonden van Patricia van Mierlo, docente creatief schrijven, toneelregisseuse en initiator van het boekenweekproject van vorig jaar, ‘Van rijm tot rap’. De cd van de workshop wordt gepresenteerd op 14 maart, om 21.00 uur in de senaatszaal van het auditorium. Geïnteresseerden moeten zich even aanmelden bij SG-medewerkster Vivian van Gaal, telefoonnummer 4992./

.

Foto: Bram Saeys

Star Wars Marathon: May the force be with you Volgende week vindt bij AOR een grote Star Wars-marathon plaats. De eerste drie films van de George Lucas-klassieker zullen vertoond worden. Genieten geblazen van karakteristieke personages als Luke Skywalker, Obi Wan Kenobi en natuurlijk de ultieme slechterik Darth Vader. Een leuk weetje: George Lucas bedoelt met Vader ook echt het Nederlandse woord ‘vader’. Alles begon in 1977 met Star Wars, het eerste deel van wat een trilogie zou worden. Maar eigenlijk begint het Star Warsverhaal met The Phantom Menace, het eerste deel, Episode I. Deze eerste Star Wars-film kwam in de VS dan ook uit onder de titel Star Wars: Episode IV: A New Hope. Episode II en III zullen respectievelijk in 2002 en 2005 in de bioscoop te

bewonderen zijn. Toen de Phantom Menace uitkwam was duidelijk te merken dat er nog steeds een grote groep fanatieke Star Warsfans is. Volwassenen die de winkels bestormen om de nieuwste Star Wars-speeltjes voor hun verzameling die waarschijnlijk in hun jeugd begonnen is. Star Wars is waarschijnlijk voor velen van hun HET avontuur van hun jeugd. Het legendarische gevecht tussen goed en kwaad. Met moderne ridders met laserzwaarden. De ultieme futuristische jongensdroom. En een unieke film. De echte fanatiekelingen lopen rond met Darth Vader-maskers en nep- laserzwaarden. En wachten bij de première van The Phantom Menace wekenlang in de rij om een kaartje te be-

/Popsongs Het singer-songwriter duo Hugo Remmelt en Thijs Muus is 27 fe bruari weer te zien in muziekcafé De Groot op het Wilhelminaplein. De Haagse muzikanten brengen alleen eigen werk; gevarieerde popsongs met muziekstromingen zoals rock, blues, funk, soul en folk. Het optreden begint zondag om 17.00 uur.

/Poëziewedstrijd Poëzie die over wetenschap gaat. Dat vraagt het VU-Podium in de lan delijke Poëzieprijsvraag. Iedereen die een gedicht heeft gemaakt over dit thema kan meedoen. De prijsvraag is onderdeel van het poëzieproject ‘Dichter bij de waarheid’ van de VU, waar dichters/academici praten over de raakvlakken tussen wetenschap en poëzie. Er zijn drie geldprijzen te winnen: 400, 250 en 100 gulden. Hiernaast worden de beste inzen dingen opgenomen in een gedich tenbundel. Deelname staat open voor iedereen. De gedichten moeten in drievoud worden ge stuurd naar VU-Podium, kamer 3E21, De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam, onder vermelding op de envelop van Poëzieprijsvraag. De inzending sluit op 1 april.

/Digitale tentoonstelling

Op de website van de Koninklijke Bibliotheek is vanaf 3 maart de Engelstalige expositie Queens move; woman and chess through the ages te zien. Deze digitale ten toonstelling geeft een blik in de schaak- en damboekencollectie van de KB, die tot de grootste ter wereld behoort. Bezoekers kunnen rondkijken en reageren op de vraag ‘kunnen vrouwen eigenlijk wel schaken?’. De expositie is 24 uur per dag te zien op www.kb.nl.

machtigen. Ze kennen de geschiedenis en namen van alle vreemde personages en vreemde wezens die in de film voorkomen en kennen na-

tuurlijk alle Star Wars films uit hun hoofd. De eerste twee Star Wars-films worden door de fans als de beste gezien, The Empire Strikes Back is voor velen de absolute favoriet. De verassende wending van deze film maakt hem zeker de moeite waard. The Return Of The Jedi uit 1983 is iets zwakker, maar is altijd nog een ‘echte’ Star Wars-film. Over de Phantom Menace konden de meeste die-hard fans niet veel positiefs kwijt, net zomin als de critici. ‘Een overdaad aan special effects, maar een te slap verhaal’ was de meestgehoorde kritiek. De mystieke boodschap en het sterke verhaal van de eerste delen is hierin moeilijk terug te vinden. De meest perfecte computeranimaties kunnen het ontbreken van een sterke verhaallijn blijkbaar niet versluieren. Ze hopen dan ook dat Lucas de komende twee Star Wars films meer op de klassiekers zal laten lijken. ‘May the force be with you, George’, zou Obi Wan Kenobi zeggen./

.

Star Wars Marathon, dinsdag 29 februari, de eerste drie delen in het AORcafé van 19.30 tot 1.30 uur.

/Eindhoven Rock

Eindhoven Rock City 2 staat don derdag 24 februari op stapel in De Effenaar. Vanaf 20.30 uur spelen Eindhovense rock, metal en hardcore bands. De technische trashmetalband Sin begint, gevolgd door Borehole en Maypole. Kaartjes kosten tien gulden.

/De Stilte De laatste film uit de reeks uit Iran staat vanavond 24 februari op het programma in Plaza Futura. Vanaf 22.00 uur draait De Stilte. Deze film is in Tadzjikistan opgenomen en is nog steeds verboden in Iran. In De Stilte is Khorshid blind. Zijn ogen worden gevormd door het meisje Nadereh. Khorshid is instru mentenstemmer en onderweg naar zijn werk wordt hij voortdurend door andere geluiden aange trokken, en ontsnapt aan de aandacht van Nadereh. De Iraanse cinema is er de laatste jaren in ge slaagd een indrukwekkend beeld van het eigen land te geven door sprookjesachtige taferelen. Door gebruik van metaforen wordt censuur ontweken. Er wordt in gegaan op de positie van kinderen, de vrouw en de sociale verhou dingen in het land.

Cursor 24 februari 2000 Studentenleven /7 In ‘t kort

“Singapore is geen Big Brother” Zes maanden lang verbleef Werktuigbouwkundestudent Johan van den Bogaard in Singapore, waar hij zat voor zijn afstudeeropdracht. Hij deed zijn werk bij een onderzoekscentrum dat gelieerd is aan de National University of Singapore (NUS), waar de TUE sterke banden mee heeft.

“Ik wist waar Singapore lag, maar dat was het wel zo’n beetje”, zegt Johan van den Bogaard. “Ik kreeg een aantal opties voor mijn afstudeeropdracht in het buitenland en Singapore was het verste weg en lekker warm.” De stadstaat staat er om bekend dat er heel streng wordt opgetreden tegen drugsgebruik: “Ik heb een verhaal gehoord van twee Singaporezen die naar Australië waren geweest en daar een joint hadden gerookt. Bij terugkomst in Singapore werden ze gecontroleerd op drugsgebruik en toen werden die joints die ze al weken terug hadden gerookt, nog opgemerkt. Ze kregen een jaar celstraf om als voorbeeld te dienen dat je

je als Singaporees overal moet gedragen.” Dat weerhield Van den Bogaard er niet van naar Singapore te vertrekken. “Je ziet er bijna geen politie op straat; de sociale klikcultuur zorgt ervoor dat dat niet nodig is. Het is in ieder geval geen Big Brother, wat ik wel had verwacht.” Het leersysteem in Singapore is anders volgens Van den Bogaard: “Wij leren denken, zij stampen alle kennis uit hun hoofd. Creatief zijn wij veel sterker dan zij. Als wij thuiskwamen van het stappen, zaten de Singaporezen nog te blokken. De studenten daar zijn overijverig. Wie de meeste punten haalt, mag intern op de campus blijven. Ze hebben weinig tijd voor andere dingen naast leren. Ik trok dan ook vooral op met andere buitenlanders.” Ook de eetcultuur verschilt van de Nederlandse. “Je eet daar nooit thuis; gaat altijd iets eten bij een van de vele kraampjes. Ze hebben er alles: Indiaas, westers, vegetarisch, Moslim, rijst. En dat voor drie gulden.” Een voordeel van Singapore vindt Van den Bogaard dat het centraal

Op deze foto een typisch beeld van Singapore: Boat Quay. Hier is de visserij en handel begonnen en in dit kleine stukje staan nog lage gebouwen, omgeven door wolkenkrabbers.

ligt in Azië. “Je bent binnen een half uur in Maleisië, in een half uur in Indonesië en binnen twee uur sta je in Bangkok. Ik heb dan ook het nodige gezien tijdens mijn verblijf daar.” “De NUS is drie tot vier keer groter dan de TUE. Een deel van de studenten, zo’n vier- tot vijfduizend, slaapt op de campus in zogenoemde holes. Vooral buitenlanders verblijven daar. Er lopen twee interne

buslijnen op het terrein en alle ruimtes zijn uitgerust met airconditioning. Behalve de slaapkamers”, klaagt hij quasi serieus. “Maar daar hadden we wel een ventilator aan het plafond hangen. Het probleem is dat die niet aan mag staan als je niet op je kamer bent. Dat deed ik wel en daar heb ik een boete voor gekregen. Die heb ik betaald, en ik zei er meteen bij dat ik ‘m toch

niet uitzet. Dan is het echt veel te heet. Daarna hebben ze me nooit meer gecontroleerd daarop. Ze leven daar echt volgens de regeltjes. Boven wc’s hangt bijvoorbeeld een bordje dat je door moet spoelen.” Het verblijf is hem dermate goed bevallen, dat hij weer teruggaat naar Singapore. “Ik ga terug om te promoveren. Lekker overwinteren daar.”/

.

“Alleen deelnemen aan de Olympische Spelen is niet genoeg” “Een dag begint voor mij om half zeven ’s morgens. Om acht uur is de eerste training die tot tien uur duurt.” De 22-jarige student Scheikundige Technologie aan de TUE, Dirk Lippits, maakt deel uit van de olympische roeiselectie, heren dubbelvier, die naar Sydney mag.

maand na de selectie heb je zoiets van ‘Wow, ik ga naar Sydney’. Maar daarna kom je toch weer met beide voeten op de grond, want je beseft dat je daar zult moeten presteren. Mensen die zeggen dat alleen deelnemen al belangrijk is, hebben het volgens mij niet helemaal begrepen. Ik wil daar een prestatie neerzetten.”

Dirk woont voorlopig in Amsterdam. Daar traint hij met zijn ploeg op de Bosbaan. “Met mijn studie ben ik bijna klaar. Ik moet nog stage lopen en dan afstuderen, maar dat komt er natuurlijk niet meer van dit jaar. Zes jaar geleden begon Dirk met roeien, eerst bij een ‘gewone’ burgerroeivereniging in Eindhoven. Als VWOleerling stapte hij al over naar TUE-roeivereniging Thêta. “Ik was een uitzondering, lichamelijk was ik er al klaar voor.“ Voordat hij met roeien begon was Dirk lid van een atletiekvereniging, waar hij onder meer Nederlands juniorenkampioen werd. “Door een blessure kwam ik in aanraking met een roeisimulator en zo kwam ik erachter dat ik een meer dan gemiddelde aanleg voor roeien bezit.”

Hoopt hij op een dolenthousiaste kroonprins zoals in Atlanta bij het roeien? “Nee, dat hoeft van mij echt niet”, lacht hij. “Maar intern hebben we zeker hoge verwachtingen. We zijn vorig jaar vierde geworden bij de wereldkampioenschappen. Toen hadden we zelfs een reserveroeier bij ons, omdat de moeder van een ploeggenoot overleden was. Ingespeeld zijn op elkaar is heel belangrijk, dus als we met onze vaste ploeg roeien moeten we tot een goede prestatie in staat zijn. Onze dubbel vier bestaat uit twee ervaren roeiers, Diederik Simon (29 jaar) en Michiel Bartman (32 jaar), die ook al bij de Holland Vier zaten die goud behaalden in Atlanta. Jochem Verberne en ik zijn de jonge honden. Diederik en Michiel

Dirk Lippits. Foto: Bart van Overbeeke

Droom De Olympische Spelen zijn voor Dirk een droom. Maar hij heeft er wel bewust naar toegewerkt. “Vijf jaar geleden heb ik met mijn coach afgesproken dat het met mijn capaciteiten mo-

gelijk zou moeten zijn om de Olympische Spelen in 2000 te halen. We hebben er vanaf toen gericht naar toe gewerkt. Nu ik in de Olympische selectie zit is dat doel bereikt. Natuurlijk, de eerste

hebben al veel meer meegemaakt. Maar dat houdt elkaar goed in balans“

Pak rijst Roeien is een heel technische sport, die het best te vergelijken is met schaatsen. Qua uithoudingsvermogen en techniek in elk geval. Het bijzondere van roeien is dat bij deze sport zowel kracht als uithoudingsvermogen komen kijken. Dirk Lippits: “We eten bijvoorbeeld net als wielrenners veel koolhydraten en weinig suiker. Met de lunch eten we wel een halve kilo macaroni of een pak rijst. Dat is ook nodig, want we trainen ’s morgens en ’s middags twee uur. Ik hoef niet echt op mijn gewicht te letten. Maar je moet voor topsport natuurlijk dingen opofferen. Tot laat in de kroeg zitten met je vrienden is er niet bij. Ik wil hier nog een jaar of zes mee doorgaan. In Nederland is er niet veel geld mee te verdienen. De Olympische Spelen in 2004 wil ik nog meemaken en dan houd ik het voor gezien.”/

.

All Terrain oriëntatieloop Buitensportvereniging All Terrain houdt 23 maart een oriëntatieloop. Deze tocht, in en rond het Eckartbos in Eindhoven, begint om 19.00 uur bij het Sportcentrum. Het is de bedoeling een aantal posten zo snel mogelijk te vinden met kaart en kompas. Deelname is gratis. Studenten aan de TUE en Fontys kunnen meedoen aan dit sportieve buitenevenement. Inschrijven kan individueel of als koppel via [email protected]. In de route wordt onder meer een apenhang over de Dommel opgenomen. Deelnemers moeten niet bang zijn in het donker en het niet erg vinden om vies te worden. Meer info: http://run.to/allterrain.

Student eet meer patat Studenten geven in vergelijking met cijfers uit 1988 vijftig procent meer geld uit in snackbars, hamburgertenten en kantines. Dat gaat ten koste van hun uitgaven in supermarkten. Dat meldt het januarinummer van Foodmagazine. Als het om eten gaat, staat gemak centraal bij studenten, zo meldt Foodmagazine. Het overgrote deel van de jonge huishoudens brengt per dag slechts een half uur in de keuken door. Steeds minder studenten hebben zin om thuis te koken. Met kant-enklaarmaaltijden proberen de kruideniers studenten te behouden als klant. Maar de snackbar en de thuisbezorgde pizza lonken en veel studenten geven hier de voorkeur aan.

Studenten voor GNSK De Eindhovense Studenten Sport Federatie is op zoek naar studenten die willen meehelpen met de organisatie van het Grote Nederlandse Studenten Kampioenschap (GNSK). Dat wordt in 2001 in Eindhoven gehouden. De commissie die dit grote evenement gaat opzetten, bestaat uit zeven personen en krijgt een eigen ruimte in het Sportcentrum met telefoon en computers. Er worden bestuursbeurzen beschikbaar gesteld. Wie belangstelling heeft, kan zich melden bij ESSF.

24 februari 2000 Cursor 8/ Achtergrond

Hoe moet het nu verder met “Je kiest voor een strategie, geef het dan ook een kans” Fred Gaasendam De Added Value Analysis valt voor het Bureau for International Activities ongunstig uit: de afdeling wordt op zijn minst sterk in aantal teruggebracht. Voor BIA zelf komt de tijding als een schok, temeer omdat het CvB zelf actief heeft meegewerkt aan de totstandkoming van de afdeling. Sinds januari vorig jaar zijn ze pas samen, de medewerkers van het Bureau for International Activities. Maar de afdeling heeft zijn langste tijd alweer gehad. Als het College van Bestuur het advies van Berenschot overneemt, zal het huidige BIA van 11,3 fte worden teruggebracht naar 3. Er zijn kortom 8,3 plaatsen waarvan niet duidelijk is waar en of ze terugkomen in de nieuwe dienstverlening voor de TUE zoals Berenschot die ziet. ‘BIA: opvang buitenlandse gasten, geen beleidszaken,’ zo meldt de sheet van Berenschot over BIA klinisch. Voor Leo Robben, hoofd vandeze dienst, komt het advies van Berenschot als een donderslag bij heldere hemel. De heldere hemel bestaat uit het feit dat het CvB zelf actief de instelling van het BIA heeft bevorderd en duidelijke prioriteiten op het gebied van internationalisering stelt. “Vroeger werd een deel van de taken van het BIA uitgevoerd door het Bureau Buitenland,” aldus schetst Robben de korte historie van zijn bureau. “Dat bureau was naar het oordeel van het CvB te zwak en moest ‘gerevitaliseerd’ worden. Dat gebeurde door twee andere afdelingen toe te voegen aan het Bureau Buitenland, namelijk het CICA en UETP, bureaus die allebei op internationalisering georiënteerd waren. Het was overigens beslist niet de wens van de bureaus om te integreren; dat was de wens van het CvB.” Ondanks deze houding verliep de integratie van de bureaus goed. Internationalisering wordt steeds belangrijker, er komen steeds meer grootschalige universitaire projecten op dit gebied, kortom, er was in de ogen van Robben geen enkele reden voor de bliksem die de afdeling nu treft. “We zijn

Added Valu Het afgelopen maandag gepresenteerde advies van het bureau B van de meest opvallende zaken is de voorgestelde opheffing v Facilitair Bedrijf, het Onderwijs Service Center en het Bureau for In bezig met het implementeren van nieuw beleid, zoals ontwerpg dienstverlening. Cursor vroeg de betrokken bureauho

pas een jaar echt bezig,” stelt Robben verder. Nu is het zo dat de decimering van het Bureau for International Activities vooralsnog slechts de status van een advies van Berenschot heeft. Robben vertrouwt er echter op dat het CvB op basis van wat er in het laatste jaar is gerealiseerd de gekozen strategie nog enkele jaren aanhoudt. Niettemin zegt hij: “Dit getuigt niet bepaald van een standvastig beleid, laat staan van een visie. Het lijkt meer op het veranderen om het veranderen. Ik snap het niet. Je kiest toch voor een bepaalde strategie: geef het dan ook een kans. Het CvB maakt met zulk gedrag toch iets kapot. Ook al zou uiteindelijk de schade nog meevallen, dan nog is alleen al het idee om de zaak op te heffen genoeg. Ik kan voor de hele afdeling spreken als ik zeg dat we als individuen gekwetst zijn.” Berenschot heeft bij de voorbereiding van het advies kennelijk nogal slecht om zich heen gekeken, constateert Robben verder. “Vrijwel alle andere universiteiten hebben een ‘BIA-achtig’ bureau. Alleen in Delft en Tilburg is dat niet het geval. Bovendien gaat de Technische Universiteit Delft nu ook een soortgelijk bureau oprichten. Overigens hebben de KUB en de TUD in ieder geval nog centrale medewerkers. In het plan van Berenschot zit er bij de TUE op centraal niveau helemaal niets. Dan blijft er dus alleen de KUB over als universiteit die geen specifiek bureau heeft voor internationalisering. En de TUE natuurlijk.” Robben merkt verder op dat zijn afdeling inmiddels contracten heeft gesloten met externe partijen op het gebied van internationalisering. “Allemaal contracten die het CvB heeft ondertekend met lange looptijden, tot 2005, soms tot 2007. Gaan ze die contracten nu opheffen? Of met het afkopen van contracten geld gemoeid gaat weet ik niet; het is in ieder geval onmiskenbaar gezichtsverlies voor de TUE als we nu al niet meer aan de contractueel overeengekomen verplichtingen willen voldoen.”/

Het College van Bestuur luistert naar de uiteenzetting van Max Merkx van Bureau Berenschot over de dienstverlening aan de TUE. Foto: Bram Saeys

.

“We begrijpen het gewoon niet” Brigit Span ”Ik had absoluut niet verwacht dat dit zou gebeuren”, zegt drs. Annemarie Moons, hoofd van het Onderwijs Service Centrum (OSC). Vorige week kreeg ze te horen dat de dienst waar zij hoofd van is, wordt opgeheven in het voorstel van bureau Berenschot. “Drie van de vijftien fulltime plaatsen gaan naar Personeelszaken door de AVAoperatie. Voor de rest moet een andere oplossing worden gezocht. “Ik kreeg dit vorige week te horen. Ik heb toen besloten mijn mensen meteen op de hoogte te brengen ondanks het verzoek hierover nog geen mededelingen te doen, overigens met medeweten van de rector. Ik heb mijn mensen bij elkaar geroepen en verteld wat er gaat gebeuren. Als je het

uitstelt tot de dag waarop je het mag vertellen, verandert dat niks aan de zaak. Ik zou het vervelend vinden als mijn mensen het nu pas hadden gehoord. Ik vond een zwijgplicht daarom niet gepast.” De opheffing van OSC kwam voor Moons volstrekt onverwacht. “De insteek van Berenschot was de primaire processen te versterken. Onderwijs is een primair proces en daar houden wij ons mee bezig. Het OSC is een schakel tussen het College van Bestuur en de faculteiten. Die belangrijke schakel raak je hiermee kwijt. De synergie die er was tussen onderwijskundigen binnen het OSC gaat verloren en je krijgt weer verzuiling, omdat de opleidingen nu alles zelf weer moeten doen op onderwijsgebied.” Het bureau is drie jaar geleden opgericht en het ging goed, is de mening van

Moons. “In 1998 hadden we 187 cursisten. Dat is vorig jaar gestegen naar 437. Toch wel heel apart dat iets wat zo stijgt, en waarbij voeding van het onderwijsveld onontbeerlijk is, wordt ondergebracht bij de kolom personeel. Wij zijn trots op ons werk, maar het spel is nog niet uit. Wij zijn absoluut niet tegen veranderingen of een ander soort dienst, maar we begrijpen het gewoon niet. Wij kunnen deze maatregel niet afleiden uit hoe het gaat met het OSC. De verbetervoorstellen die onze afnemers, de faculteiten, doen, daar zijn we het mee eens. En we zijn een jonge dienst, die voortdurend in beweging is. We zitten nog middenin dat proces, daar werken we constant aan. We dachten dat we de goede kant op gingen. “Als de opheffing van OSC dan toch moet gebeuren, dan liever vandaag dan

morgen,” vindt Moons. “Het is moeilijk motivatie vast te houden in zo’n situatie.” Hoe het verder moet, weet Moons even niet. “Wij zijn nu niet de speler. We moeten wachten wat de TUE-gemeenschap hiermee doet. De bal ligt nu bij onze klanten. Voor het gevoel van eigenwaarde van deze mensen die drie jaar hard hebben gewerkt, is het belangrijk dat er een terugkoppeling is. Het is niet goed als ze met een kater aan een nieuwe baan moeten beginnen binnen de TUE.” Moons waarschuwt voor een gevaar van de AVA-operatie: “Er is een reëel gevaar dat jonge goede mensen weggaan, omdat ze vinden dat er hier grillig beleid wordt gevoerd. Eerst voeren ze een dienst in en een paar jaar later heffen ze ‘m weer op zonder steekhoudende argumenten.” /

.

Cursor 24 februari 2000 Achtergrond /9

het nieuwe beleid?

ue Analysis Berenschot aan het College van Bestuur roept vele vragen op. Een van een aantal, nog maar pas opgerichte afdelingen, zoals het nternational Activities. Voor een groot deel waren deze afdelingen gericht onderwijs, internationalisering en de versterking van de oofden om een reactie op het advies van Berenschot.

“Facilitair Bedrijf heeft zich niet mogen bewijzen” Han Konings Tijdens het gesprek blijkt af en toe dat hij duidelijk ontgoocheld is. Voor Adriaan van Mierlo, directeur van het Facilitair Bedrijf, is zijn afdeling ‘finito’ en hij denkt ook niet dat het veel zin heeft om er verder nog over in onderhandeling te treden met Berenschot en het College van Bestuur. De eerste reactie binnen het Facilitair Bedrijf luidde: ‘Laat ze het dan zelf maar uitzoeken’, aldus Adriaan van Mierlo. Van Mierlo, die tweeëneenhalf jaar geleden het opzetten van een Facilitair Bedrijf binnen de TUE voor z’n rekening nam, is teleurgesteld over de uitkomsten van het Berenschot-rapport. Daarin wordt voorgesteld het Facilitair Bedrijf te ontbinden en de taken die er uitgevoerd worden onder te brengen bij externe bedrijven (outsourcing) of op andere plaatsen binnen de nieuwe constructie. Van Mierlo: “We hebben niet de kans gekregen ons te bewijzen. Om het samen-

raapsel van diensten waar we mee begonnen te smeden tot een eenheid, heb je zeker twee jaar nodig. Dat is ons gelukt. Dan ga je in het derde jaar je organisatie met de verworven meerwaarde implementeren binnen de instelling. En na vijf jaar moet je dan geaccepteerd zijn, anders heb je echt geen bestaansrecht.” Dat hele proces is volgens Van Mierlo met de AVAoperatie in de kiem gesmoord. “Tot deze week zag ik de zaken nog positief in”, zegt de FB-directeur. “Ook ik stond achter het uitgangspunt om verantwoordelijkheden duidelijker te benoemen en neer te leggen. Maar met de aanpak die men nu voorstelt, een indeling in twaalf functionele kolommen die door de hele organisatie heenlopen, schep je een departementale structuur. De klok wordt hiermee teruggedraaid naar de jaren zeventig en tachtig. Want hoe gaan die afzonderlijke kolommen met elkaar communiceren? Hoe integreer je de mensen die op centraal niveau blijven werken tot een eenheid?

Hoe geef je ze één eenduidig gezicht naar de faculteiten toe?” Wat Van Mierlo vooral steekt is dat er in het Berenschot-rapport niets is terug te vinden over de unieke manier van werken binnen het Facilitair Bedrijf. “We hebben hier met mensen resultaten geboekt, waarvan die mensen zelf niet eens meer wisten dat ze het in zich hadden”, aldus Van Mierlo. “Onze mensen leerden van elkaar, stelden ondernemingsplannen op, maakten zwakte/sterkte-analyses en waren zeer actief met het opzetten en uitvoeren van verbeteracties. Aan die activiteiten nam een groot deel van het team deel en zo’n dertig mensen werden bereid gevonden om op verschillende terreinen als kartrekker te fungeren. Daar offerde men vrije tijd voor op. Niets vind ik in welke vorm dan ook terug bij Berenschot.” Uit de omzetcijfers sneed het Facilitair Bedrijf volgens Van Mierlo zelf ‘de gebakken lucht’, hetgeen resulteerde in een reële omzet van 72 miljoen per jaar, in plaats van de ‘versluierde’ 82 miljoen van daarvoor. Ook wist het Facilitair Bedrijf zich sterk te verjongen. Voor de oudere werknemers die vertrokken, kwamen jonge krachten in de plaats. Zelfs vanuit de faculteiten, aldus Van Mierlo. Bepaalde diensten, zoals de Arbo- en Milieu Service Organisatie (AMSO) en de BedrijfsHulpVerlening (BHV), blijven gespaard. En vooral het feit dat de dienst InformatieVoorziening (IV) overeind blijft, doet Van Mierlo veel deugd. “Op het belang van die club heb ik lang moeten hameren.” Maar het ontbinden van de Commerciële Dienst (CMD), verantwoordelijk voor onder meer inkoop en bestellingen, en het opheffen van het Front Office (FO) zijn in zijn optiek onheus en onverstandig. “Bij CMD hebben we in december net een gouden vent neergezet, die het management van de TUE uitstekend kan ondersteunen bij het opstellen van hun pakket van eisen bij een uitbesteding of inkooporder. Het FO wordt met twee medewerkers ondergebracht bij Personeel & Organisatie. Voor de mensen van de Universiteitsdrukkerij wordt werkgelegenheid buiten de TUE gezocht.” Van Mierlo denkt dat het Facilitair Bedrijf de afgelopen twee jaar misschien wat te toeschietelijk is geweest bij het opknappen van allerlei ‘rotzooi’. “Wij zeiden voortdurend: ‘Leg het maar gerust bij ons neer, wij knappen het wel op’. Die mentaliteit bestond binnen het hele bedrijf. En als zoiets dan goed gaat, claimt iedereen het succes. Maar als er ergens iets fout gaat, heeft het Facilitair Bedrijf het direct gedaan.” Volgens Van Mierlo zijn faculteitsbestuurders zich vaak niet eens bewust welke diensten het Facilitair Bedrijf ook voor en binnen hun faculteit vervult. In onderhandelingen met Berenschot en het College van Bestuur ziet Van Mierlo weinig heil meer. Daarvoor is volgens hem het plan te gedetailleerd uitgewerkt in het aantal formatieplaatsen dat dient te vervallen. De Gemeenschappelijk Technische Dienst (GTD) moet bijvoorbeeld terug van 71 naar 56 fte’s. Volgens Van Mierlo moet men daar een veel te grote veer laten, waardoor een aantal taken zeker zal moeten verdwijnen. De sfeer binnen het Facilitair Bedrijf noemt Van Mierlo ‘gelaten’. “Ik hoop dat deze operatie niet gepaard gaat met gedwongen ontslagen. Dat zou de sfeer op de TUE voor vele jaren verzieken. Maar uitsluiten kun je het natuurlijk niet.” In ieder geval heeft de FB-directeur zijn mensen gevraagd om de komende tijd professioneel te blijven doorwerken. “Ik hoop dat ik een proces van demotivatie binnen het Facilitair Bedrijf kan keren.”/

.

Bonden gebruiken oude sociaal statuut voor AVA Fred Gaasendam De bonden van de TUE hadden niet verwacht dat AVA de impact zou krijgen die het nu heeft, zegt ing. Martin van Gessel, woordvoerder namens de bonden. Zij zien zowel positieve als negatieve ontwikkelingen. In ieder geval is het vorige sociaal statuut naar de mening van Van Gessel nog gewoon van kracht. De eerste resultaten die zijn voortgekomen uit de Added Value Analysis zijn van een verstrekkend karakter en komen voor de vakbonden tamelijk onverwacht. Ing. Martin van Gessel, woordvoerder namens de bonden aan de TUE, nam maandagmiddag, tijdens de presentatie van de resultaten door Bureau Berenschot, voor het eerst kennis van de consequenties die AVA voor het dienstverlenend personeel gaat hebben. Van Gessel stelt zich voorzichtig op als het om het interpreteren van de getallen gaat die Bureau Berenschot afgelopen maandag presenteerde. “De bonden moeten eerst met elkaar over deze ontwikkeling overleggen,” geeft hij als verklaring. Niettemin kan hij over een aantal zaken al op voorhand een reactie geven. Zo verbaast hij zich over het ongedaan maken van de ‘knip’ tussen staftaken en uitvoering bij bepaalde afdelingen. Dit geldt met name voor de afdelingen die verantwoordelijk zijn voor personeelszaken en financiën. “Die knip is nog maar een paar jaar geleden willens en wetens aangebracht door het College van Bestuur. Toen heerste de stellige overtuiging dat er een strikte scheiding moest worden aangebracht. Nu opeens niet meer.” De bonden waren een paar jaar geleden overigens tegen de opsplitsing. “We hadden er niet veel vertrouwen in. De communicatie stokt, was toen onze overtuiging. Nu blijkt dat te kloppen. Het weer bij elkaar brengen is wel een verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Alleen is het de vraag of er ook echt sprake is van een verbetering; het werk moet namelijk straks met minder mensen gebeuren.” Het ‘outsourcen’ van de afdelingen ICTS en Systeemhuis komt voor de bonden niet echt als een verrassing. “Dat zie je bij andere universiteiten ook gebeuren.” Over het opheffen van het Onderwijs Service Center is Van Gessel niet erg te spreken. “Bepaalde taken, zoals de professionalisering van docenten, zouden door Personeel en Organisatie gedaan moeten worden. Ik vraag me af of dat verstandig is. Docenten benaderen hun vak vanuit hun eigen professie. Die zitten niet te wachten op begeleiding van een P&Ofunctionaris.” De bonden gaan nu in conclaaf om een gezamenlijk standpunt te formuleren. Hiervoor wordt ook samenwerking gezocht met de universiteitsraad. Speerpunt voor de komende tijd voor de bonden is de formulering van een sociaal statuut en een sociaal plan. Een en ander kan snel geregeld worden, verwacht Van Gessel. “Het sociaal statuut van de operatie Kosten, Kwaliteit en Dienstverlening is nog gewoon in werking,” aldus Van Gessel. “Het College van Bestuur heeft dat statuut ooit goedgekeurd, maar het nooit formeel opgeheven. In een publiekrechtelijke arbeidssituatie betekent dat dat dit statuut staand recht is. Het geldt dus nog gewoon. Het moet alleen wat aangepast worden.” /

.

24 februari 2000 Cursor 10/ Onderzoek

Ontladingen wijzen de weg naar defecten De datum waarop Pemen promoveert is bijna niet over het hoofd te zien. Op zijn werkkamer hangen tegen iedere muur en op bijna elke kast A4-tjes waarop met grote letters ‘23 februari’ staat. Ze hangen er al een half jaar, vertelt Pemen. “Om me eraan te herinneren dat ik aan de slag moest.” Zijn ‘boekje’ zoals hij zijn 171 pagina’s tellende proefschrift ietwat geringschattend noemt, is gedrukt. De eerste exemplaren zijn inmiddels verspreid. Trots is hij wel een beetje, erkent hij. Dat mag ook best. Pemen ontwikkelde een methode om defecten op te sporen in turbine-generatoren waarmee de industrie veel kosten kan besparen. Een generator in een elektriciteitscentrale is in feite een flink uit de kluiten gewassen fietsdynamo. Deze gigantische dynamo’s wekken zo’n 600 miljoen watt op. Dat is genoeg om bijvoorbeeld 10.000.000 gloeilampen te laten branden. Per elektriciteitscentrale zorgen enkele van dit soort megadynamo’s voor de elektriciteitsvoorziening van een hele regio. Wie na een lange fietstocht de dynamo van het wiel haalt, merkt dat het ding erg warm geworden is. Bij de machines die in elektriciteitscentrales opgesteld staan, gebeurt hetzelfde. “De stator, de wikkeling van koper in het binnenste van de generator, wordt zwaar belast”, zegt Pemen. “Door thermische krachten bijvoorbeeld. De temperatuur in de stator loopt op tot 120 graden. Daarnaast spelen ook mechanische krachten een rol.” Hoewel het materiaal waar de machines van gemaakt zijn erg veel kan hebben, is het onvermijdelijk dat er beschadigingen optreden. Haarscheurtjes bijvoorbeeld. Of luchtbelletjes. Maar ook simpele montagefouten kunnen veel problemen veroorzaken. Microscopisch kleine defecten, die echter behoorlijke gevolgen kunnen hebben. Pemen onderzocht een geval waarbij de isolatie van de statorwikkeling doorgesleten was, waardoor een gigantische ontlading de generator platlegde.

Energie/Gertjan Harberink Het leven van promovendus ing. Guus Pemen lijkt de afgelopen jaren in het teken te hebben gestaan van ontladingen. Binnen de vakgroep Hoogspanning en EMC (elektrostatische compatibiliteit) doet hij onderzoek naar Corona-ontladingen. Woensdag 23 februari promoveerde Pemen op een methode om ontladingen aan generatoren van elektriciteitscentrales te kunnen doen om defecten aan de machine op te sporen. “Een mooie tegenstelling”, vindt hij zelf. “Corona-ontladingen kun je gebruiken als gereedschap, bijvoorbeeld om biogas te reinigen. Maar in een turbine wil je geen ontladingen hebben. Daar zijn het rotdingen, je ergste vijanden.”

Nauwkeurig

Tonnen Het is daarom zaak de machines regelmatig goed te inspecteren. In het verleden gebeurde dat eens in de drie, vier jaar. Tegenwoordig kijkt een energiebedrijf nog maar eens in de zeven, acht jaar naar de generatoren. Een belangrijke reden daarvoor is geld. Om een machine goed te kunnen onderzoeken en – eventueel – te repareren, moet hij gemiddeld vier tot vijf weken stilgelegd worden. Dat kost enkele tonnen per dag. Pemen deed de afgelopen jaren onderzoek naar een manier om de generator en de toestand van de statorwikkeling te kunnen onderzoeken terwijl de machine in bedrijf is. “Het sleutelwoord is partiële ontlading”, zegt Pemen cryptisch. “Op de plaats waar defecten optreden vinden kleine ontladingen plaats, kleine minibliksempjes die verschillen in aantal en in grootte. Door die ontladingen te analyseren kun je bepalen wat de aard van het defect is.” Maar hoe meet je een minibliksem in een door gas of stoom aangedreven turbinegenerator die in bedrijf is? Pemen: “Door speciale sensoren aan te brengen vallen de ontladingen heel precies te registreren.” Wanneer een machine normaal in bedrijf is, registreren de sensoren een regelmatig ontladingspatroon met keurige pieken en dalen. Wanneer er echter defecten aanwezig zijn, verandert dat patroon. “Als de sym-

revisie, is al meteen duidelijk waar het defect zit. Dat scheelt veel werk.” De sensoren die Pemen ontwikkelde voor het meten van de storingen zijn eenvoudig aan te brengen. Pemen ontwikkelde twee varianten. Binnen een paar uur zitten de apparaten op hun plek. De gebruikte meettechniek werkt in feite als een radio: “Door af te stemmen op een bepaalde frequentie waarin de ontladingen optimaal te detecteren zijn en de achtergrondruis bijna niet aanwezig is, kun je correct meten.” Pemen stak veel tijd in het ontwikkelen van methoden om de achtergrondruis te onderdrukken die veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van andere apparaten in de centrale. De centrale kan de generator op eenvoudige wijze in de gaten houden met Pemens meetinstrumenten. In grote lijnen kan men in de gaten houden of de machines goed functioneren. Om de meetgegevens te interpreteren blijft het echter nodig om een expert in te schakelen. Investeren in de meetapparatuur levert de centrales flink wat op. De schattingen lopen uiteen van een factor vijf tot een factor tien. Elke geïnvesteerde gulden levert dus volgens de ruimste schatting tien gulden op. Het mag duidelijk zijn dat de Nederlandse centrales blij zijn met Pemens onderzoek. Pemen deed zo’n beetje het hele Nederlandse generatorenpark aan. “Dit onderzoek startte ik in ’91. Al snel daarna ging ik naar Kema in Arnhem. Hun prioriteiten veranderden destijds echter in hoog tempo. Ik had het proefschrift toen kunnen afmaken met als gevolg dat er resultaten van slechts één centrale in het boekje zouden komen. Inmiddels heb ik, mede dankzij mijn werk bij Kema, de mogelijkheid gekregen om bij bijna alle Nederlandse centrales te meten.” Pemen werkt al twee jaar niet meer voor Kema en is weer verbonden aan de TUE.

Met het detectiesysteem dat promovendus Guus Pemen ontwikkelde kunnen elektriciteitscentrales in een vroeg stadium defecten in een generator ontdekken. Foto: Bram Saeys

metrie doorbroken wordt, is er iets aan de hand.” Pemen slaagde erin met zijn methode redelijk nauwkeurig vast te stellen waar het defect zit. Door alle ruis weg te filteren blijft er een heel schoon patroon over. “Als in een generator een puls plaatsvindt die je aan de buitenkant meet, treedt er altijd vervorming van het signaal op. Door de aard van die vervorming kun je bere-

deneren op welke plek het defect ongeveer zit en wat voor soort probleem het is.”

Ruis Het voordeel daarvan is niet alleen dat machines minder lang stilliggen. Het is eveens mogelijk om de machines constant in de gaten te houden. “Wanneer de generator stilgelegd wordt voor een

De eerste keer dat Pemens methode echt bleek te werken was in een turbinegenerator van de Centrale Hemweg in Amsterdam, waarmee wat aan de hand leek te zijn. “Voor het eerst wist ik met mijn methode daadwerkelijk een fout op te sporen. Dat was natuurlijk een mooi moment. Daar doe je het voor uiteindelijk.” Een andere bevestiging van zijn systeem kreeg hij bij de Maasvlakte Centrale in Rotterdam, waar zijn systeem een defect tot op de centimeter nauwkeurig wist te lokaliseren. Toen Pemen nog bij Kema werkte, richtte hij een kenniscentrum op dat werkt aan kennisverbetering op het gebied van generatoren. Het kenniscentrum vergaart onder meer data die afkomstig zijn van metingen die bij de verschillende elektriciteitscentrales in Nederland gedaan worden. “Patronen die samenhangen met bepaalde defecten zijn bij iedere generator hetzelfde. In de toekomst zou het mogelijk moeten zijn om, dankzij die database, heel snel een diagnose te stellen over de aard van een probleem”, zegt Pemen. Zelf zal Pemen daar niet meer aan bijdragen. Zijn werk aan generatoren eindigt met de promotie, hoewel hij voor advies natuurlijk altijd beschikbaar blijft. Het is tijd voor nieuwe wetenschappelijke uitdagingen./

.

Cursor 24 februari 2000 English page /11 In short

“Singapore is my Second Home” Paula van de Riet “Collaboration between the National University of Singapore and the Eindhoven University of Technology is picking up speed,” said professor Daniel Chan last week. He was in Eindhoven to attend his friend prof.dr.ir.Aarnout Brombacher’s inaugural lecture. We took the opportunity to talk to them both about the relationship between the two universities. The NUS population is used to having Dutch staff and students around, so much so that they are called the ‘Dutch gang’ on campus. At any one time about ten TUE staff and students are physically working or studying in Singapore, and another ten Singaporeans are on the job in Eindhoven. Many others work on projects together and communicate by Internet and the occasional visit. Collaboration between the universities originated about eight years ago with Aarnout Brombacher’s posting in Singapore for Philips. He consulted with Chan in connection with his work on quality control of TV’s. They hit it off, and now their co-operation extends to TUE, where Brombacher came to work in 1993. Brombacher spends three months of every year as a ‘Distinguished Visiting Professor’ at NUS, where he stays in “a kind of Fellowtel, but bigger and with palms”. He spends the time on research, teaching graduate students and teaching seminars. “Singapore has become my second home,” he says. According to professor Chan Singapore and the Netherlands are natural partners. “Singapore and the Netherlands are both

Professor Daniel S. H. Chan – Head Department of Electrical Engineering NUS and Prof.dr.ir. Aarnout C. Brombacher – Chairman Section Quality of Products and Processes TUE, Department of Electrical Engineering & Distinguished Visiting Professor National University of Singapore. “A mutual sharing of vision”. Photo: Bram Saeys

small countries with large ports, long trading traditions and strong hightech sectors. The relationship between the universities in Singapore and Eindhoven is reciprocal. We are very much on equal terms. That’s why we have such a strong bond with TUE, probably from our point of view one of the strongest internationally.” Brombacher comments: “The fact of the longstanding relationship between the universities eases other matters as well. It takes a year to prepare a working visit to a university in the USA, but you can be in Singapore in two weeks with all your papers in order and everything in place. We have set-up an infrastructure on both our campuses that encourages international collaboration.” “Another

AVA Large Scale Reorganisation TUE’s Added Value Analysis operation will have far reaching effects. According to bureau Berenschot’s proposal, TUE’s support services should be drastically reorganised. This means job losses in these departments in the order of 271 full time equivelants. The gap that now exists between staff and services should be removed, says Berenshot. For a number of departments, such as the ‘Onderwijs Service Center’, Bureau for International Activities and ‘Facilitair Bedrijf’, this in fact means shutting down. Computer staff especially

thing,”

Chan

adds. “For good collaboration you need common values, collegiality and chemistry between people, a mutual sharing of vision or plans and complimentary areas of expertise. All that is present. For our students it is much easier to find their way in Holland than say in Germany or France, simply because everyone speaks English. Some of our people want to learn Dutch, but hardly get a chance because everyone speaks English to them. In Singapore we have four official languages, Mandarin, Malay, Tamil and English as a working language that almost everyone speaks.” “Because we complement each other so well, we now have quite a broad based collaboration. At TUE you have a lot of experience with industrial design processes and applications; we are good at the theoretical

will take some hard knocks; all staff at the ‘Systeemhuis’ and ICTS will be outsourced to an external company. The same fate awaits the twelve staff members who work for the university printers.

Subsidy for Techniek 15+ The 15+ project at TUE and Fontys Hogescholen has received 300,000 guilders in subsidy from Axis. This sum is to contribute to the project’s mission of interesting high school students in the area for technical subjects, and will mean that the project reaches

and quantitative aspects,” he continues. “We now have joint education, joint PhDs, joint projects. Some students might not be able to travel to the other university, but increasingly this is not an obstacle. For example there is a team of mechanical engineers from Singapore and electrical engineers from Eindhoven all working on the same project. They’re talking by internet and video-conferencing when necessary. Here you have very interesting crosscultural as well as crossdisciplinary interaction.”

CD players, which should help Philips come up with some less sensitive equipment for application in diskmans and car stereos. This is a typical example of what we do.”

Brombacher picks up the thread: “We have a Dutch student graduating in March with an oral examination by a professor in Singapore conducted through video-conference. This student was also supervised by the Singapore professor and has worked on a mechanical analysis of

“Still,” says Chan, “the momentum is in face to face communication. A visit like mine this week is valuable for moving things forward and for introductions. Internet and video-conferencing only work when you know each other.”/

more students. The project started in September last year. High school students are given lessons using a specially developed book. They can prepare exercises to be finished at TUE’s ‘Technieklokaal’. If they need any help they can consult a special e-mail oracle, where TUE staff point them in right direction.

TUE Tolerates Use of Napster Downloading so-called MP3s using the popular program Napster is tolerated by TUE network managers. According to the network manager, the

The collaboration is increasingly extending to more theoretical disciplines like pure mathematics and hard-core engineering. NUS are about three times the size of TUE and have more courses to offer, with, for example, a strong Law department. But co-operation hasn’t extended that far yet.

.

bandwidth of the network fills the need well, despite increased use by TUEers. Furthermore: “We don’t feel like playing games with students.” Napster, a program with which users can exchange MP3 music files internationally, is forbidden at certain universities in the United States. Bucknell University blocked access to Napster after they found their 10mbps connection overloaded by program users. Napster is one of the largest Internet communities in the world and the number of users is still increasing in major way.

No Comment University Council on Avantium Advice The University Council (U-raad) have not commented on the Board of Governors decision to take part in the still to be founded research company Avantium. During the extra U-raad meeting, the Board were informed on the organisation and activities of Avantium. The council declined to say whether they were for or against the project. “We have no formal right of advice in this matter. We will not take on that responsibility now”, said chairman Bob van Winkel. Avantium, in which TUE will have an interest of 6 per cent, will focus on developing equipment for high speed experimentation and simulation technologies, or techniques for screening and analysing samples at high speed.

Students Protest Expensive Sports Card Students from TUE and Fontys Hogescholen protested at Fontys about the more expensive sports card for hbo (higher vocational education) students. Fontys needs to save on costs and no longer wishes to pay for a sports card allowing students unlimited access to the Studenten Sport Centrum. Fontys students will have to pay a lot more for their cards. Student organisations fear a drastic drop in membership if the price of the card goes up and so staged a protest meeting at the Fontys main building. The chairman of the Board of Governers at Fontys, drs. Norbert Verbraak, denied all responsibility and blamed TUE for the price increase.

The English page in Cursor is written by journalist Paula van de Riet. She can be reached at extension 4441. Email: [email protected]

24 februari 2000 Cursor 12/ Advertenties

Bescherming intellectuele eigendom Samen met de daarvoor ontwikkelde informatietechnologie bepalen elektrotechniek en werktuigbouwkunde voor een belangrijk deel het uiterlijk van de moderne maatschappij. Maar het tempo van de technologische ontwikkelingen is hoog en de concurrentie tussen de

bedrijven hard. Bescherming van intellectuele eigendom door middel van een octrooi is dan ook van levensbelang. Octrooigemachtigden spelen daarbij een essentiële rol.

Wegens groei van de praktijk zoekt het Nederlandsch Octrooibureau een

elektrotechnicus / informaticus werktuigbouwkundige en een

die graag willen worden opgeleid tot octrooigemachtigde of dat al zijn. De functies De elektrotechnicus / informaticus (m/v) die wij zoeken is academisch opgeleid en bij voorkeur deskundig op het gebied van multimedia en/of informatie- en communicatietechnologie. Voor de werktuigbouwkundige (m/v) is een TU-opleiding in de werktuigbouwkunde of daaraan verwante studierichting vereist. Internationaal karakter Wij verwachten dat kandidaten makkelijk in de omgang zijn en plezier hebben in het opstellen van technische documenten. Gezien het sterk internationale karakter van het werk is actieve kennis van het Engels vereist; passieve kennis van het Duits en/of Frans is een voordeel. In verband met de juridische kant van het werk is aantoonbare belangstelling voor (octrooi)recht een pre. Intellectuele uitdaging Wij bieden een intellectueel uitdagende baan in een stimulerende omgeving met jonge collega’s. De eerste drie tot vier jaar besteedt u, onder intensieve begeleiding, veel tijd en aandacht aan extra scholing. U kunt rekenen op een sterk concurrerende salariëring, een gratificatie en een gunstige pensioenregeling. Bij gebleken geschiktheid wordt u na verloop van

tijd opgenomen in de maatschap. Daarvoor gelden verdere uitstekende financiële vooruitzichten. Nadere informatie Voor nadere inlichtingen over de functie van elektrotechnicus / informaticus kunt u bellen met dr. ir. Hans Hutter: 070 - 352 75 05; e-mail: [email protected]. Voor nadere inlichtingen over de functie van werktuigbouwkundige kunt u bellen met ir. André van Westenbrugge: 070 - 352 75 24; e-mail: [email protected]. Algemene informatie over het Nederlandsch Octrooibureau vindt u op internet: www.octrooibureau.nl. Belangstelling? Bent u geïnteresseerd in en gekwalificeerd voor een van deze functies, richt dan uw schriftelijke sollicitatie, voorzien van uw curriculum vitae, binnen veertien dagen aan drs. Gerbrand J.A. Visser, adviseur van het Nederlandsch Octrooibureau bij deze werving. Ook voor een vertrouwelijke oriëntatie kunt u met hem contact opnemen: SHL, Postbus 1047, 3500 BA Utrecht. Telefoon: 030 - 232 95 81, fax: 030 - 232 96 50. E-mail: [email protected]. Een psychologische test kan deel uitmaken van de selectie-procedure.

De maatschap Nederlandsch Octrooibureau, opgericht in 1888, is een van de grotere adviesbureaus op het gebied van de intellectuele eigendom in Nederland. De kern van het bureau bestaat uit octrooigemachtigden, merkengemachtigden en juristen. Zij bemiddelen bij het aanvragen en verwerven van octrooi-, merken- en modellenrecht in Nederland en daarbuiten. Tot de opdrachtgevers behoren vele Nederlandse, buitenlandse en multinationale organisaties die actief zijn in uiteenlopende branches en specialismen. Het Nederlandsch Octrooibureau telt honderd medewerkers en heeft kantoren in Amsterdam, Den Haag en Wageningen.

Nederlandsch Octrooibureau

Cursor 24 februari 2000 Reportage /13

‘Nu al sparen voor je sportkaart voor 2000/2001’ Regendruppels vallen donderdag rond 12.30 uur in dunne stralen uit de lucht en komen neer op het handjevol protesterende studenten dat voor het hoofdgebouw van Fontys Hogescholen in Eindhoven staat. Om de groep heen, op verschillende punten, staan bewakingsbeambten van Fontys. “We zijn de klassen van Fontys afgegaan om studenten mee te krijgen voor dit protest, daar hadden we de bewaking al achter ons aan”, zegt Judith Schuurman, TUE-student en lid van zaalvoetbalvereniging Totelos. “De studenten waren niet echt enthousiast te krijgen”, is haar idee. Dat blijkt ook uit de geringe opkomst van Fontys-gangers bij de demonstratie. Voor het gebouw staat een busje met daarop een spandoek met de tekst ‘dure sportkaart: nee!’. Voor de deur wordt een spandoek opgehangen, terwijl uit de boxen van de bus muziek van de Venga Boys klinkt. De aanwezigen bewegen wat mee op de muziek om warm te blijven. Er staat een mini-tafeltennistafel en een korfbalnet. Op het plein zijn twee minigoals neergezet waarop wordt geschoten met voetballen. Enkele demonstranten, veelal TUE-studenten en hbo’ers die in het bestuur van een sportclub zitten, hebben zich in hun sporttenue gestoken om hun bliksemactie luister bij te zetten. Want ze willen worden gehoord. Studentensportverenigingen vrezen voor hun voortbestaan als Fontys de studentensportkaart niet meer subsidieert voor haar studenten het komend studiejaar. “Er zitten veel hbo’ers in het bestuur van sportclubs. Als die wegvallen, omdat ze een dure sportkaart moeten kopen, vallen de verenigingen uit elkaar”, zo verwoordt Schuurman de gevoelens die leven bij de clubs. “Bij sommige clubs is vijftig tot zestig procent hbo-student. Als die een sportkaart niet meer kunnen opbrengen, vallen de verenigingen uit elkaar. Wij hebben het gevoel dat er geen rekening wordt gehouden met de studenten, er wordt alleen naar geld gekeken.” In totaal hebben 3000 Fontys-studenten een sportkaart. Fontys moet zwaar bezuinigen en wil dat onder meer doen door te korten op subsidie die op de sportkaart zit voor hun studenten. De kaart waarmee studenten sporten mogen beoefenen in het sportcentrum kost dit jaar negentig gulden. Als het zwembad klaar is, wordt de prijs verhoogd naar 110 gulden. Nu Fontys dreigt vanaf het nieuwe studiejaar niet meer mee te betalen vanwege de bezuinigingen, komen de studenten in actie. Voor hbo’ers betekent geen subsidie op de sportkaart dat ze 450 gulden moeten gaan betalen. Een flink bedrag waarvoor ze ook lid kunnen worden van een burgervereniging en zelfs nog goedkoper uit zijn.

Sportkaart/Brigit Span Een kleine delegatie studenten protesteerde donderdag 17 februari tegen een duurdere sportkaart voor hbo’ers bij het R1 gebouw van Fontys. Bestuursvoorzitter drs. Norbert Verbraak wees alle kritiek van de hand. “Jullie moeten bij de TUE zijn”, luidde zijn commentaar. dat moeten ze niet verhalen op de studenten.”

Megafoon Als drs. Norbert Verbraak, voorzitter van de Raad van Bestuur van Fontys, naar buiten komt, krijgt hij een megafoon in zijn handen geduwd. Met Peter Aragon, hbo informatica-student, voert hij een korte discussie. “Klopt het dat wij straks veel meer moeten betalen voor een sportkaart?”, zo opent Aragon. Verbraak wijst hem meteen terecht: “Jullie zijn maar half geïnformeerd. En jullie staan voor het verkeerde gebouw.” Hij wijst met zijn vinger naar de overkant, waar het TUE-terrein ligt. “Daar moet je zijn. Wij hebben altijd een zeer aanzienlijke bijdrage geleverd aan de sportkaart, maar er is een grens. Daarover komen we niet tot overeenstemming met de TUE en daar valt ook niet mee te praten. De grens is een bedrag met zes nullen en verder gaan we niet”, laat Verbraak weten. “De universiteit bulkt van het geld en ze krijgen van de overheid geld voor sport. Wij niet. Wij krijgen primair geld voor onderwijs.” Verbraak gaf aan dat hbo’ers die een dure sportkaart kopen, bij Fontys aan kunnen kloppen voor een persoonlijke bijdrage. “Hoeveel dat is, kan ik niet zeggen.” Verbraak wijst nogmaals naar de TUE, en vertrekt naar binnen, onder luid gejoel en gefluit. “Fontys had op z’n minst onderzoek kunnen doen naar hoeveel hbo’ers sporten met de sportkaart. Dat

hebben ze niet gedaan”, zegt Aragon. “Dit was onze laatste poging om Fontys te overtuigen, maar of het gelukt is, weet ik niet.” Nagedacht over verdere acties hebben de studenten nog niet. “Daar hebben we nog niet aan willen denken.” Fontys heeft een miljoen gulden geboden voor een sportkaart voor de komende jaren. Dat is drie ton minder dan afgelopen jaar is betaald. De TUE betaalt ruim twee miljoen gulden per jaar voor de sportkaart. Het huidige vijfjarig contract loopt eind juni af en dat lag het afgelopen jaar ook op 1,3 miljoen gulden voor Fontys. “Onderhandelingen met Fontys over de sportkaart gebeuren op College van Bestuur-niveau en deze zijn nog steeds gaande”, reageert ir. Harry Roumen, secretaris van de TUE, desgevraagd. “Ik kan me niet herinneren dat wij speciaal geld krijgen van de overheid voor sport, zoals de heer Verbraak zegt. Waarschijnlijk doelt hij op een oude regeling uit de jaren tachtig, maar dat speelt nu niet meer.” Op andere uitspraken van Verbraak, wil Roumen liever niet reageren. “Ik ken die alleen uit de krant. Ik hoop dat er snel duidelijkheid komt. Voor de TUE-studenten staat de prijs voor de sportkaart voor komend jaar in ieder geval vast op 110 gulden.” Directeur Jacques de Mooij van het sportcentrum, wil liever niets zeggen over de kwestie. “De TUE en Fontys zijn allebei klanten. Zij moeten het samen uitzoeken, ik sta daar in principe buiten.”

Het aantal hbo-studenten bij de demonstratie valt tegen, zegt Aragon. “Ik heb het idee dat ze het nog niet helemaal beseffen hier. Dat komt ook doordat veel dingen niet openbaar zijn. De vergaderingen hierover gaan aan ons voorbij. Ze weten niet dat het zoveel impact heeft. Dit is een wanhoopsactie van ons, om het bestuur te vragen heel goed na te denken over dit voornemen.” Als Verbraak weer naar binnen is, ruimen de studenten de spandoeken en andere attributen op. Ze gaan zitten op de laadklep van het busje en gaan terug naar het sportcentrum. Uit de luidsprekers schalt een toepasselijk lied: ‘Iedereen houdt van doekoe, iedereen houdt van geld. Geld maakt niet gelukkig….’ Achterop de bus hangt een spandoek met de woorden ‘nu al sparen voor je sportkaart in 2000/2001’.

Solidariteit Bij de receptie van de Hogeschool staat een televisie met sport aan.Er liggen rode brieven naast met ‘laatste oproep: waar ze, de sporters die onze school kunnen vertegenwoordigen?’. Hierin wordt gezocht naar studenten die Fontys willen vertegenwoordigen bij de Nationale Hogeschool Kampioenschappen. In de kantine van Fontys zit het vol met studenten. Zij zijn niet buiten geweest om te demonstreren tegen een duurdere sportkaart. Op de vraag waarom niet, halen drie meisjes de schouders op: “We moesten een project afmaken. En we sporten toch niet hier, maar thuis. Waarom zouden we dan gaan protesteren?” Solidariteit zou een reden kunnen zijn. “Nee, het project moest af, dat was belangrijk. En we kunnen niet zomaar weg uit de lessen.” Een aantal jongens wist niets van het protest dat voor het gebouw plaatsvond. Waren ze wel gegaan als ze het hadden geweten? “Nee, het regent.”/

.

Studiepunten De actievoerders willen de kantine in van R1 om extra studenten naar buiten te krijgen. Dat wordt hen belet. “Het is voorlichtingsdag en actie zien ze dan natuurlijk liever niet”, schampert Richard Bos, TUE-student en lid van Squadra Veloce. Hij wordt bijgestaan door Onno van Manen, hbo-student en lid van basketbalclub Tantalus. “In het eerste jaar worden we hier verplicht om te sporten, daar krijg je zelfs studiepunten voor. En ben je enthousiast geworden, dan gooien ze de prijs omhoog. Ik vind het lullig voor het bestuur dat Fontys verliest lijdt, maar

Naast voetballen op het plein, werd er getafeltennist tijdens de demonstratie tegen een duurdere sportkaart voor hbo-studenten. Foto: Bram Saeys

24 februari 2000 Cursor 14/ Advertenties

Esso

Philips

St. Fom

Cursor 24 februari 2000 Bestuur /15

AVA: het roer van dienstverlening moet om AVA/Brigit Span Een grootse reorganisatie van het dienstverlenend personeel van de TUE staat op stapel. Deze week presenteerde bureau Berenschot zijn voorstel om de interne dienstverlening beter te organiseren. De huidige opzet wordt flink omgegooid en moet volgens Berenschot ‘transparant en vernieuwend’ worden, met het gevolg dat er 270 arbeidsplaatsen verdwijnen in deze sector van de universiteit. Er is een kloof tussen centrale ondersteuning op de TUE en het primair proces (onderwijs en onderzoek). Er is gebrek aan dialoog, wat zorgt voor verstarring. Verantwoordelijkheden zijn niet helder en het ontbreekt op de TUE aan elkaar aanspreken op fouten. Er is onbekendheid met wat de interne dienstverlening de faculteiten te bieden heeft en er is geen beleid. Het bovengenoemde is een greep uit de zaken die naar voren zijn gekomen tijdens gesprekken van bureau Berenschot en de faculteiten, de afnemers van de interne dienstverleners. Reden om de Added Value Analysis uit te laten voeren was de interne dienstverlening onder de loep nemen en om geld vrij te maken voor het primaire proces van onderwijs en onderzoek binnen de TUE. Bureau Berenschot kreeg de opdracht te onderzoeken hoe dit kon worden gerealiseeerd en presenteerde afgelopen maandag hoe het allemaal wel zou moeten. Enkele jaren geleden is er bij de TUE een scheiding gemaakt tussen staf- en serviceafdelingen, wat volgens Berenschot heeft gezorgd dat de dienstverlening verbrokkeld en onvoldoende gecoördineerd gebeurt. Die scheiding moet nu weer ongedaan worden gemaakt. Op die manier moet er meer functionele samenhang komen binnen de TUE. Elke vorm van dienstverlening moet aandacht krijgen. Dienstverlening is naar de mening van Berenschot geen containerbegrip, maar heeft zijn eigen klanten en gebruikers en daarbij behorende processen. Concreet gezien resulteert dit in het opheffen van de scheiding . Een paar jaar geleden nog werden diensten als de salarisadministratie ondergebracht in het Facilitair Bedrijf, Berenschot adviseert dit nu weer ongedaan te maken. Zaken die niet uniek zijn voor de TUE, moeten buiten de organisatie worden geplaatst en dan worden ingekocht, mits het goedkoper is. Bovendien moet jaarlijks worden gekeken of vraag en aanbod van dienstverlening op elkaar aansluiten.

Technische Zaken. ‘Alles wat niet uniek is voor de TUE-situatie, wordt uitbesteed’, zo meldt het voorstel van Berenschot. De rest van de 271 fte’s moeten op andere manieren verdwijnen. Hierbij moet worden gedacht aan een andere plaats binnen de organisatie na omscholing, begeleiding om een andere baan te vinden, natuurlijke afvloeiing en gedwongen ontslag. Het college werkt nu aan een sociaal statuut voor de werknemers. Verschillende afdelingen worden opgeheven, zoals het Onderwijs Service Centrum (OSC), In- en Externe Betrekkingen (IEB) en het Bureau for International Activities (BIA). In sommige gevallen blijft er op centraal niveau een veel kleinere unit bestaan. Het Facilitair Bedrijf (FB) wordt ook opgeheven; onderdelen daarvan komen weer bij centrale diensten terecht. Andere afdelingen krijgen een flinke aderlating in het aantal mensen. Grote klappen vallen er bij ICT, dat van 129 voltijds plaatsen terugmoet naar 45 stuks in totaal, mede door het verkopen van het Systeemhuis en ICTS.

Besparen Berenschot zegt met deze maatregelen totaal 25 tot 30 miljoen gulden te be-

En hoe nu verder? De ideeën van Berenschot, ingehuurd om de AVA uit te voeren op de TUE, zijn deze week bekend gemaakt. Hoe gaat het traject nu verder? Deze week hebben de diensthoofden en directeuren bedrijfsvoering van de faculteiten gesprekken samen met bureau Berenschot. Tijdens deze bijeenkomsten kunnen hoofden commentaar en aanvullingen geven op het voorstel zoals het er nu ligt. Maandag 28 februari krijgen het College van Bestuur en de decanen van de faculteiten het definitieve advies te horen en het commentaar van de faculteiten op de plannen. In de maand maart maakt het College van Bestuur een implementatieplan voor de veranderingen. Er worden verandermanagers aangesteld die het proces moeten begeleiden. Eind maart is de finale bespreking van het College met de diensthoofden, decanen en directeuren bedrijfsvoering. Er wordt een besluit gemaakt, dat vervolgens naar de Universiteitsraad en de vakbonden gaat voor commentaar. Op dit moment moet duidelijk worden wat er precies gebeurt met het personeel. sparen. Besparing op personeel bedraagt 15 tot 18 miljoen, door outsourcing verwacht het bureau nog eens 5 tot 6 miljoen gulden te winnen en op de uitgaven kan nog eenzelfde bedrag gewonnen worden. Naast het opwaarderen van de kwaliteit van de dienstverlening door het onder andere optimaal afstemmen op het primaire proces was het vrijmaken van geld een reden om het AVA-project op te zetten. Het geld dat hiermee volgens de berekeningen van Berenschot wordt bespaard, wordt ingezet voor onderwijs en onderzoek, bijvoorbeeld voor de nieuwe opleiding Industrieel Ontwerpen en voor de faculteit Biomedische Technologie. Deze opleiding brengt nog geen geld op, omdat er pas geld komt bij de eerste afstudeerder. BMT loopt pas drie jaar, dus

daar moet nog minstens een paar jaar geld bij. Bovendien heeft de TUE te maken met minder geld vanuit het ministerie vanwege de lage instroom van studenten van ongeveer vijf jaar geleden. Deze lichting studeert nu ongeveer af, maar het geld wat de TUE daarvoor krijgt, weegt niet op tegen de kosten die nu moeten worden gemaakt vanwege het stijgend aantal eerstejaars van nu. De plannen zoals ze er nu liggen, zijn het voorstel van Berenschot voor verbetering van de interne dienstverlening. Het College van Bestuur is het hier in hoofdlijnen mee eens, maar een definitief besluit valt pas eind maart, begin april te verwachten./

Afdelingen verdwijnen Met deze visie zijn er ook personele veranderingen op til. In cijfers betekent dit het volgende: In totaal zijn er 1098 fulltime plaatsen binnen de interne dienstverlening van de TUE. Volgens het voorstel van Berenschot moet dat getal worden teruggebracht tot 827 fulltime eenheden, een verschil van 271. Door middel van outsourcing –het verkopen van personeel aan externe bedrijven of instellingen- vallen er 146 fulltime arbeidsplaatsen daarvan weg. De afdelingen die buiten de TUE worden geplaatst, zijn de Universiteitsdrukkerij, de werknemers bij het Systeemhuis, ICTS en Bouw

Berenschot-adviseur Max Merkx tijdens de plenaire AVA-bijeenkomst van afgelopen maandag. Foto: Bram Saeys

.

24 februari 2000 Cursor 16/ Ruis

Pay-up voor Tae-bo Sportscholen die hun op aerobics gebaseerde fitnesstrainingen onder de naam Tae-bo willen aanbieden, zullen daarvoor flink in de buidel moeten tasten. Het prijskaartje komt neer op 5 dollar per deelnemer per les. Toch geen kattenpis, zo lijkt ons. Advocaat Peter Verhaag, in dienst van Billy Blanks’ organisatie schatte dinsdag in het NRC Handelblad dat zo’n 85 sportscholen in Nederland een rekening tegemoet kunnen zien. “Maar”, waarschuwt hij, “Het worden er veel meer.” Voor de leken: Tae-bo is een op boksen en karate gebaseerde aerobicstraining die in de Verenigde Staten is ontwikkeld door exstuntman,bodyguard en oud-vechtsportkampioen Billy Blanks. Je weet wel, de donkere man met de glanzende schedel die je ‘s avonds in de nagesynchroniseerde reclameflimpjes over je televisie-scherm kunt zien rondspringen.

Tae-bo-trainingen zijn, als we de kenners mogen geloven het summum van fitnesstraining. Werkelijk alle spieren zouden er door gestimuleerd worden en ook geestelijk kun je ineens bergen verzetten, naar het schijnt. “Na twintig minuten neemt je spirit, je soul het over van je lichaam”, roept Blanks in een van zijn spotjes. In de Verenigde Staten, het land van de onbeperkte hypes, verkopen Billy’s banden beter dan Big Macs. En ook Nederland lijkt te zijn gevallen voor Tae-bo. Niet alleen het woord Taebo mag niet zomaar worden gebruikt, maar ook schrijfwijzen als Thaibo, Tai-boo en waarschijnlijk ook Taj-bow zijn volgens advocaat Verhaag strafbaar. Eigenlijk is lesgeven in Tae-bo nog helemaal niet toegestaan. Instructeurs en instructrices moeten speciaal worden ‘aangewezen’ door goeroe Blanks. Dat blijkt echter nog niet te gebeuren en dus gaan sport-

schoolhouders maar op eigen houtje een beetje provisorisch Tae-bo-lessen geven. Met alle gevolgen van dien, zo blijkt wel. Binnenkort is het pay-up voor Tae-bo voor de meesten. Jerry Lopies van

Jerry’s Fitness klaagt steen en been. “Het is belachelijk, van de gekke. Gemiddeld kost een les een tientje, dus als je daarvan vijf dollar moet afdragen aan mijnheer Blanks, blijft er niks over”,

Bits “Ponzano, 7th January 2000 - At the dawn of the new millennium, Benetton reveals the real faces of the prisoners on death row: the present of those without a future. Whether they are young or not so young, white or black, arrogant or anguished, fat or thin, remorseful or unrepentant, smiling or sad, healthy or ill, they all are guilty in the eyes of the human law.” Met deze woorden begint de lentezomer-communicatie-campagne van Benetton. Over heel Europa, Amerika en Azië staren terdoodveroordeelden je vanaf een billboard aan. Met de woorden ‘We, on death row’, probeert Benetton aandacht te krijgen voor hun lot. Al jaren voert dit bedrijf de opmerkelijkste reclamecampagnes ter wereld. Herinner je je die posters nog met die dode soldaat die in zijn eigen bloed lag? Of die affiche van die baby met een nog aangehechte navelstreng? Stuk voor stuk

beelden die in je hoofd blijven hangen en waarover gesproken wordt. En daarvoor doet Benetton het nou net. Het doel van deze campagne omschrijven ze zelf als volgt: “We aim at giving back a human face to the prisoners on death row, to remind the people around the world that it concerns men and women in flesh and blood, not virtual characters eliminated or spared with a simple click as with a videogame.” En bij elke campagne hoort natuurlijk een website: www.benetton.com Op de openingspagina van de site staren Bobby, Leroy en Jerome je aan, dezelfde gezichten als in de reclamecampagne. Via de drie links (‘who we are’, ‘what we say’ en ‘what we make’) kom je meer te weten over de beweegredenen van deze multinational. Onder de tweede link ‘what we say’ surf je naar ‘our communications’ en daar krijg je een overzicht van de vorige

jammert hij. Ook op de TUE is de Taebo hype opgepikt. Wekelijks schoppen en slaan studenten zich een slag in de rondte tijdens de anderhalf uur durende Tae-bo lessen onder

leiding van instructrice Marieke Holtrop. Geschat wordt dat er iedere les zo’n 100 Tae-bo’ers aanwezig zijn. Vijfhonderd dollar voor Billy dus en dat iedere week. Slapend rijk worden, heet dat./

.

Effe zeuren campagnes mét fotomateriaal. Verder kun je onder de laatste link ‘what we make’ eindelijk zien waar ze het uiteindelijk om draait: het verkopen van hun producten. Verder kun je uren lezen over de noodzaak van hun campagnes en kom je bijvoorbeeld te weten dat er sinds de invoering van de doodstraf in 1976 ongeveer zeshonderd mensen gedood zijn. Honderd van hen is in 1999 door dodelijke injectie, elektrocutie, gaskamer of strop het leven ontnomen. Deze dramatische stijging en het feit dat de doodstraf reeds in 38 staten wordt toegepast, was voor Benetton een directe aanleiding om rond dit thema een campagne te houden. Op straat klinkt het dan zo: “Dankzij die affiches is een tot de strop veroordeelde nog nooit zo lang blijven ‘hangen’”.

/Fred Steutel Twente aan de Dommel Nederlandse universiteiten hebben de neiging zich te spiegelen aan beroemde buitenlandse zusterinstellingen: Caltech aan het kanaal, Princeton aan de Rotte, of Cambridge aan de Amstel. Gezien de de chaos op het Eindhovense universiteitsterrein, steeds vaker weids “Campus” geheten en voor iedereen goed zichtbaar na het kappen van veel struikgewas, zouden we hier, wat bescheidener, een Nederlandse instelling tot voorbeeld kunnen nemen. De Enschedese parkcampus ziet er altijd uit om door een ringetje te halen; geschoren gazons, prachtige bomen en een aantal fleurig gekleurde gebouwen. Waarom profileren wij ons niet als ‘Twente aan de Dommel’

Wie ook ‘effe wil zeuren’ over zaken die betrekking hebben op de TUE, kan zijn of haar bijdrage emailen naar: [email protected].