Inhoud Robèrt Gillesse – DEN Marco de Niet – DEN Maarten Brinkerink – Open Cultuur Data Géraldine Vooren – EYE Jeanine Tieleman – DEN Mariska de Wit & Inge Giesbers – Rijksmuseum Stuart Hamilton - IFLA
Robèrt Gillesse DEN
Auteursrecht goed geregeld Studiedag SIMIN en DEN
30-9-2014
Programma ochtend • 10.30 - 11.00 Inleiding en overzicht auteursrecht in de erfgoedsector - Marco de Niet, DEN • 11.00 - 11.30 Auteursrecht en open cultuurdata - Maarten Brinkerink, B&G • 11.30 - 12.00 EU Richtlijn Verweesde Werken en het FORWARD project - Géraldine Vooren, EYE Filminstituut • 12.00 - 12.30 Lancering DE BASIS voor Auteursrecht - Jeanine Tieleman, DEN • 12.30 - 13.30 LUNCH en mogelijkheid tot rondleiding museum
Programma middag • 13.30 - 14.00 Auteursrechtproject Bonnefantenmuseum - Michelle van Lanschot • 14.00 - 14.30 Rijksmuseum Open en registratie auteursrechten - Inge Giesbers & Mariska de Wit Rijksmuseum • 14.30 - 15.00 Rechtenmodule Picturae - Wim de Koning Gans, Haags Gemeentearchief • 15.00 - 15.30 Thee en koffie • 15.30 - 16.30 Copyright and licensing in collection management, Victoria & Albert Museum/ Europeana Fashion IPR Guidelines - Roxanne Peters, V&A • 16.30 - 17.00 Importance and practice of lobbying at the EU - Stuart Hamilton, IFLA • 17.00 - 18.00 Borrel
Apen selfies
Marco de Niet DEN
Auteursrecht: de praktijk bij instellingen Marco de Niet Leiden, 30 september 2014
Digitaliseert of heeft digitale collecties (n = 141) Ja
Verzamelt uw instelling born digital erfgoed? (n=133)
Nee
Ja
Nee
9%
47% 53%
91%
Bron: ENUMERATE-NL
Toegankelijkheid digitale collectie via diverse kanalen (n=90) 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20%
15% 10% 5% 0%
nu
over 2 jaar
Bron: ENUMERATE-NL
Auteurswet Artikel 1 Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld. Artikel 37 Het auteursrecht vervalt door verloop van 70 jaren, te rekenen van de 1e januari van het jaar, volgende op het sterfjaar van de maker.
Bron: wetten.overheid.nl
Onze ‘beleving’ van de auteurswet “To descend from the high principles of the Foundation Fathers to the practices of the cultural industries today is to leave the realms of Enlightenment for het hurly-burly of corporate capitalism.” “I acknowledge the importance of copyright, although I think that Congress got it better in 1790 than in 1998.” (1998 was het jaar van de ‘Mickey Mouse Protection Act’).
Robert Darnton, The Case for Books (2009)
Data van erfgoedinstellingen waarop auteursrecht berust 1. Metadata 2. Databases (bijv. collectiedatabases) 3. Born-digital erfgoed
4. Gedigitaliseerde collecties
1. Metadata
Bron: pro.europeana.eu/licensing
Europeana
CC0 Layer #3: Metadata (descriptive object information)
Layer #2: Previews (lower quality versions of #1)
EDM:rights Layer #1: Digital objects (on the site of the provider)
Gebruikslicenties metadata Metadata vervaardigd door erfgoedinstelling
Identificatie en lokalisering van erfgoed(objecten
Context voor (de interpretatie van) het erfgoed(object) op basis van kennis, onderzoek of persoonlijke observaties van een erfgoedmedewerker.
Objectief
Subjectief
Metadata zijn direct herleidbaar uit het erfgoed(object)
Metadata zijn gebaseerd op kennis of opinie Verifieerbare gegevens die gebruikers aandragen ten behoeve van nadere identificatie
Persoonlijke reacties en observaties van gebruikers
Metadata vervaardigd door gebruiker
2. (Collectie-)databases
Databankenwet (1999) “Een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen die systematisch of methodisch geordend en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk zijn en waarvan de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud in kwalitatief of kwantitatief opzicht getuigt van een substantiële investering.” “Als een erfgoedinstelling of het platform deel uitmaakt van de openbare macht is er alleen een databankenrecht als men zich de rechten daarop uitdrukkelijk voorbehoudt” (bijv. in de databank zelf, bij wet of per verordening).
Bron: T.A. Schiphof, Verkenning rechten inzake digitaal erfgoed en cultureel ondernemen (2011)
3. Born-digital erfgoed
Licenties met restricties
©
Open licenties
4. Gedigitaliseerde collecties
Auteursrechtelijke status collecties 1. Werken in het publieke domein. Op deze werken rust geen auteursrecht (meer). Voor ca. 1870 verschenen. 2. Werken waarop auteursrecht rust en waarvan de auteursrechthebbende bekend en benaderbaar is: voor gebruik van deze werken moet er van de auteursrechthebbende of de vertegenwoordiger toestemming verkregen worden. 3. Verweesde werken: werken waarop auteursrecht rust maar waarvan de auteursrechthebbende(n) onbekend of niet vindbaar is/zijn (bijv. anonieme publicatie, geen contactgegevens e.d.).
Vier handelingsperspectieven
Collectieve lobby
Individueel of collectief
Individueel
Individueel
Bron: DEN & Kennisland, BMICE (2009)
Opt-Out Online zetten zonder vooraf toestemming van de rechthebbenden (inbreuk) Rechthebbenden moeten altijd de mogelijkheid hebben om achteraf toestemming te geven of bezwaar te maken, bijv. via disclaimer/klachtenregeling/formulier.
•
Rechthebbenden zijn niet te achterhalen, bijv. verweesde werken
•
Mogelijk bij collecties waarbij verwacht wordt dat het risico laag is dat rechthebbenden zich zullen melden/bezwaar maken (‘appetite for risk’)
Instellingen moeten direct kunnen handelen als een rechthebbende zich meldt en bezwaar maakt.
Zelf rechten clearen Per erfgoedobject direct toestemming vragen aan de rechthebbenden of diens vertegenwoordigers. Afhankelijk van omvang en auteursrechtelijke status van collecties (grote) inspanning van de organisatie: personeel, tijd en kosten Redenen om deze weg te bewandelen: •
Makkelijk te vinden rechthebbenden/overzichtelijke collectie
•
investering in lange termijn clearen van rechten en opbouwen van (interne) informatiesysteem
Rechten clearen via CBO’s CBO’s kunnen tegen betaling toestemming geven namens bij hen aangesloten rechthebbenden. CBO’s kunnen vrijwaringen afgeven voor werken van niet-aangesloten rechthebbenden en verweesde werken. Redenen om deze route te bewandelen: •
Afkopen van arbeidsintensieve activiteiten
•
Afsluiten van ‘bulklicenties’, bijv. bij massadigitalisering.
Maar: • Rechthebbenden behouden recht bezwaar te maken tegen openbaarmaking. •
Er zijn onbeantwoorde vragen over rechtsgeldigheid, het is experimenteel bij gebrek aan (nieuwe) wetgeving
Aanpassing wettelijk kader (EU & NL)
Exploitatie
Digitaal Erfgoed Collectievorming
taakstelling
doelgroepen
Maatschappelijke waarde
Dienstverlening
Knelpunten voor erfgoedinstellingen Exploitatie
Veel makers onbekend
(Te) Hoge verwachtingen m.b.t. vermarkting
Tijdrovende due diligence
Weinig harde gegevens
Lange doorwerking auteursrecht
Moeizame verhouding publiek-privaat
Administratieve last registratie van rechten Met vrijwaring wordt wettelijk probleem niet opgelost Jaarlijkse incrementeel oplopende kosten bij collectieve overeenkomsten
Collectievorming
Digitaal Erfgoed
Nog geen breed-gedragen businessmodellen
20e eeuwse zwarte gat
taakstelling
doelgroepen
Geen correctie op oude kennis
Onvoldoende aansluiting op behoeften
Maatschappelijke waarde Gebrekkige modernisering van taakuitoefening
Dienstverlening
Deel je kennis over digitaal erfgoed!
www.den.nl
Maarten Brinkerink Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid Open Cultuur Data
OPEN CULTUUR DATA: Delen. Verbinden. Verrijken.
Auteursrecht goed geregeld Studiedag SIMIN en DEN Maarten Brinkerink (Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid) Leiden, 30 september 2014 t: @OpenCultuurData | #opencultuurdata
WAT
Open Cultuur Data is een netwerk van cultuurprofessionals, ontwikkelaars, designers, auteursrechtspecialisten en open data-deskundigen, dat culturele data open maakt en de ontwikkeling van waardevolle culturele toepassingen stimuleert. Hierdoor wordt cultuur op innovatieve wijze voor een breder publiek toegankelijk gemaakt. Open Cultuur Data is een gezamenlijk initiatief van Kennisland, Open State Foundation en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.
WAAROM
Open Cultuur Data maakt zich sterk voor het openstellen van data uit de culturele sector en de ontwikkeling van nieuwe waardevolle toepassingen. • Steeds meer culturele instellingen maken informatie en collecties digitaal beschikbaar. • Hierdoor ontstaan allerlei nieuwe mogelijkheden om met deze informatie nieuwe toepassingen en websites te maken, waardoor we op nieuwe manieren kunnen participeren in kunst en cultuur. • De data en content is echter vaak slecht toegankelijk.
HOE
Open Cultuur Data wil de culturele sector ondersteunen in het vrijgeven van culturele data door: • het stimuleren van het beschikbaar maken van meer open cultuur data • het verzamelen van culturele datasets middels een open digitale infrastructuur • het verzamelen en delen van kennis over en ervaring met open cultuur data • het stimuleren van nieuwe toepassingen op basis van open cultuur data
5 PRINCIPES: 1/5
1. Open cultuurdata omvat digitale representaties van collectiestukken en/of kennis en informatie van culturele instellingen en initiatieven over hun collecties, activiteiten en organisatie
5 PRINCIPES: 2/5
2. Het is iedereen toegestaan om open cultuurdata te raadplegen, verspreiden en hergebruiken (middels een open licentie of het vrijgeven van het materiaal in het Publiek Domein)
5 PRINCIPES: 3/5
3. Open cultuurdata is beschikbaar in een digitaal (standaard)formaat dat hergebruik mogelijk maakt
5 PRINCIPES: 4/5
4. De structuur en mogelijke toepassingen van open cultuurdata gedocumenteerd, bijvoorbeeld in de vorm van een ‚datablog’
5 PRINCIPES: 5/5
5. De aanbieder van open cultuurdata is bereid om vragen van geïnteresseerden over de data te beantwoorden en respecteert de moeite die de open data gemeenschap investeert in het ontwikkelen van nieuwe toepassingen
INTELLECTUEEL EIGENDOM
• Intellectueel eigendom (IE/IPR) is een verzamelnaam voor voor een aantal (inter)nationaal vastgelegde wetten, waaronder auteursrecht. • Voor culturele instellingen zijn – met name – auteursrecht, naburige rechten en databankenrecht relevant.
AUTEURSRECHT
• Auteursrecht is het exclusieve recht van de maker van een werk om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen. • Auteursrecht ontstaat bij de creatie van een creatief werk en hoeft niet geregistreerd te worden. • Wanneer een creatie voldoende originaliteit bevat, is dat werk binnen Europa tot 70 jaar na de dood van de maker beschermd.
AUTEURSRECHT IN DE PRAKTIJK (1/2)
• Alleen als auteursrechten expliciet zijn overgedragen of gelicenseerd aan het museum of de culturele instelling, is er toestemming om een gedigitaliseerde kopie van dit werk te verspreiden. • Zorg er altijd voor dat je weet over welke rechten je beschikt of hoe je ze kan bemachtigen. Dit kan tot een omvangrijk auteursrechtenonderzoek leiden.
AUTEURSRECHT IN DE PRAKTIJK (2/2)
• De mate van noodzakelijke originaliteit is laag, maar wel aanwezig. Feiten zijn daarom niet beschermd, en ideeën ook niet. • Er zijn enkele uitzonderingen, citaatrecht bijvoorbeeld. Maar in de regel zijn deze ongeschikt voor het publiek beschikbaar stellen van collecties.
PUBLIEK DOMEIN (1/2)
• Publiek domein is de regel, auteursrecht is de uitzondering. • Auteursrechtelijke bescherming is een tijdelijke bescherming, bedoeld om de maker te stimuleren tot het creëren van creatieve werken. • Vuistregel: Alles wat voor 1860 gemaakt is zeer waarschijnlijk publiek domein is en alles wat na 1943 gemaakt is zeker nog auteursrechtelijk beschermd.
PUBLIEK DOMEIN (2/2)
• Wanneer je een werk digitaliseert, ontstaat er geen nieuwe auteursrechtelijke bescherming ontstaat op de gedigitaliseerde versie. • Er ontstaat wel nieuw auteursrecht wanneer de reproductie voldoende originaliteit toont. • Vuistregel: Reproducties van 2D-materiaal in het publieke domein blijven publiek domein, reproducties van 3D-materiaal zijn beschermd.
NABURIGE RECHTEN
• Naburige rechten zijn bedoeld voor “de toneelspeler, zanger, musicus, danser en iedere andere persoon die een werk van letterkunde of kunst opvoert, zingt, voordraagt of op enige andere wijze uitvoert, alsmede de artiest, die een variété- of circusnummer of een poppenspel uitvoert”.
• Naburige rechten gelden 50/70 jaar, vanaf de eerste publicatie.
DATABANKENRECHT
• De Nederlandse wet definieert een databank als “een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen die systematisch of methodisch geordend en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk zijn”.
• Bij databankenrecht vindt bescherming niet plaats op basis van originaliteit, maar is deze gebaseerd op substantiële investering in de creatie van de databank.
METADATA EN INTELLECTUEEL EIGENDOM
• Niet alleen deze objecten en hun reproducties worden gezien als intellectueel eigendom. Ook de informatie over deze objecten kunnen beschermd worden. • Als culturele instelling zul je zelf de overweging moeten maken of je een langere beschrijving als metadata of content beschouwt. • Metadata kan ook beschermd worden onder het databankenrecht.
OPEN LICENTIES
• Met behulp van open licenties geef je bepaalde toestemming aan iedereen om iets met het materiaal te doen. • Voor content en metadata worden voornamelijk Creative Commons (CC)-licenties gebruikt. Voor metadata wordt vaak de CC0 Public Domain Dedication Tool gebruikt. Daarnaast bestaan er ook open licenties voor software, zoals de GNUGPL licentie.
VERSCHILLENDE OPTIES VOOR BESCHERMDE WERKEN
SPECIFIEKE TOOLS
MATE VAN OPENHEID
DE MEERWAARDE VAN OPENHEID
SAMENVATTING ADVIES VOOR OPEN BESCHIKBAARSTELLING
ZELF AAN DE SLAG?
• Lees het hoofdstuk ‘Intellectueel eigendom en open licenties’ (en de rest) uit de Open Cultuur Data reader (Kennisland, 2014): http://www.kennisland.nl/filter/publicaties/r eader-open-cultuur-data • Volg de (gratis) online versie van de Masterclass op P2P University: https://p2pu.org/nl/groups/open-glam/
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
www.opencultuurdata.nl @opencultuurdata #opencultuurdata
[email protected] @mbrinkerink Tenzij anders vermeld is de inhoud van Open Cultuur Data gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlandlicentie.
BRONNEN
• Open Schutterij – Deelnemers van de Open Cultuur Data Masterclass. Door: Kennisland (CC-BY 2.0). [dia 3] • Eugène Tjoa (Tag-Art), educatie-prijs en overall winnaar. Fotograaf: Xander Bouwman, CC-BY-SA. [dia 3] • Benefits of open data (image by JAM/Europeana). CC BY [dia 26] • ‘Intellectueel eigendom en open licenties’ (en [de rest) uit de Open Cultuur Data reader (Kennisland, 2014), CCBY-SA [dia 12-27]
Géraldine Vooren EYE Film Instituut Nederland
Géraldine Vooren FORWARD Legal Project Officer Film Institute Netherlands
Indeling van deze presentatie: • Inleiding • Verweesde Werken - De Europese Richtlijn - Het Nederlandse wetsvoorstel • Het FORWARD Project
Inleiding: definitie van verweesde werken Een werk of een fonogram wordt als een verweesd werk beschouwd indien geen van de rechthebbenden van dat werk of fonogram is geïdentificeerd, of zelfs indien een of meer rechthebbenden wel zijn geïdentificeerd, geen ervan is opgespoord ondanks dat een zorgvuldig onderzoek naar de rechthebbenden is uitgevoerd en gedocumenteerd.
Inleiding: reikwijdte van de verweesde werken kwestie • ACE: 20 % van AV werken in filmarchieven zijn verweesd (210.000 verweesde weken in 23 Europese filmarchieven) • Conclusie na vier jaar rechtenclearing voor ‘Beelden voor de Toekomst’: idem
Inleiding: EU wettelijk kader • Rechtenstatus van AV werken complex • Geen specifieke wetgeving verweesde werken in merendeel EU landen • Oktober 2012: EU Richtlijn Verweesde Werken
Richtlijn Verweesde Werken: hoofdlijnen • Gebruik door van verweesde werken toegestaan na een zorgvuldig onderzoek • Wederzijdse erkenning van verweesd werk • Database met verweesde werken informatie
Richtlijn Verweesde Werken: voor wie ‘voor het publiek toegankelijke bibliotheken, onderwijsinstelling en musea, alsook archieven, instellingen voor cinematografisch of audiovisueel erfgoed en publieke omroeporganisaties’
Richtlijn Verweesde Werken : welke werken • In druk verschenen geschriften • Audiovisuele werken • Fonogrammen Eis: Opgenomen in de eigen collectie Buiten de werking van de Richtlijn: foto’s
Richtlijn verweesde werken: toegestaan gebruik • Beschikbaarstelling & reproductie in het kader van uitoefening van een publieke taak • Inkomsten genereren tbv digitalisering en beschikbaarstelling
Richtlijn verweesde werken - verplichtingen: • • • • •
Zorgvuldig onderzoek Documentatie bijhouden Informatie aan nationale autoriteit Bij elk gebruik rechthebbenden noemen Compensatie aan eventuele rechthebbenden
NL Wetsvoorstel Verweesde Werken: hoofdlijnen • Beschikbaarstelling / reproductie van verweesde werken toegestaan • Zorgvuldig onderzoek naar rechthebbenden • Beëindiging status verweesd werk door rechthebbenden
NL Wetsvoorstel Verweesde Werken: bronnenlijst • Bronnen in Algemene Maatregel van Bestuur • Website met nadere toelichting en vindplaatsen bronnen
NL Wetsvoorstel Verweesde Werken: Extended Collective Licensing • Wetsvoorstel laat ECL’s onverlet • ECL Onderzoek Min OCW • Separaat wetgevingstraject
NL Wetsvoorstel Verweesde Werken: stand van zaken • • • •
Ingediend 10 mrt 2014 Goedgekeurd door Tweede Kamer 11 sep 14 Ter behandeling bij Eerste Kamer Uiterste datum van implementatie: 29 okt 14
FORWARD: algemeen • Project titel: Framework for a EU-wide Audiovisual Orphan Works Registry • EU project (2013 – 2016) • Samenwerking van 13 instituten uit 11 landen • Pilot: eventuele uitbreiding rest van EU
FORWARD: uitgangspunten • Comprehensive, effective approach to the complex issue of AV rights assessment and Orphan Works • Design and implement a pan-European system for the assessment of rights status of AV works
FORWARD: doelen • Implementatie Richtlijn Verweesde Werken ondersteunen • Registry voor audiovisuele werken • Analyse van informatiebronnen • Clearings centra opzetten
FORWARD: juridische taken EYE • Analyse AV bronnen • Analyse wetgevend kader voor AV werken in FORWARD landen • Legal workflows
FORWARD: AV Resources • Questionnaires naar FORWARD Partners • Resultaat: 367 bronnen • Diligent Search naar rechthebbenden
FORWARD: Legal • Aggregatie wetgevend kader voor AV werken • Rechtsvergelijkend onderzoek • Template ‘legal decision tree’
FORWARD: Decision Tree • Stap 1: Toepasselijkheid • Stap 2: Beschermingsduur • Stap 3: Rechthebbenden
FORWARD: implementatie Richtlijn Verweesde Werken - Volledige implementatie: Duitsland - Overige FORWARD landen: gedeeltelijke implementatie / wetsvoorstel - UK: Diligent Search Guidelines - Lijst met zoekbronnen in AMvB - Beperkt aantal zoekbronnen
FORWARD: volgende stappen - 11 decision trees voor elk FORWARD land - Clearing workflows - Metadata standaard
FORWARD: voordelen voor archieven • Rechtsstatus AV werken • Diligent search • Metadata Enrichment
DANK VOOR UW AANDACHT
[email protected]
Jeanine Tieleman DEN
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
1. DE BASIS van DEN 2. DE BASIS voor auteursrechtenbeheer 3. ‘The making’ of en vervolg
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Standaarden voor uitvoering:
DE BASIS
http://www.den.nl/debasis
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Dit is geen digitalisering…
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Dit is digitalisering!
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Wat is DE BASIS?
Digitaal Erfgoed: Bouwen Aan Succesvolle ICT-Strategie • Minimale kwaliteitseisen voor digitalisering waar elke instelling aan zou moeten voldoen • Richtlijnen voor de verschillende fasen digitalisering • 29 standaarden t.o.v. 182 in de Kennisbank • Zelfregulering door de erfgoedsector • DEN bewaakt aansluiting op (inter)nationale ontwikkelingen
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Kracht gebruik DE BASIS?
• Weten wat je minimaal moet doen om verantwoord te digitaliseren • Voorwaarde deelname aan “digitale collectie Nederland” • Aansluiting op (inter-)nationale ontwikkelingen als Europeana
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Toepassing DE BASIS DE BASIS wordt steeds vaker toegepast, o.a. in: • Subsidieregelingen (Digitaliseren met Beleid; Utrechts Schatkamer, Prins Bernhard Cultuurfonds, Provincie NoordBrabant) • Handleidingen (vgl. Wegwijzer Collecties op Internet van LCM) • Informatieplannen van instellingen • Opdrachten aan digitaliseringsbedrijven
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
DE BASIS onderdelen • Vindbaarheid van digitaal erfgoed • Vervaardiging: digitale formaten voor beeld, tekst, audiovisueel en geo-informatie • Beschrijving: metadata en inhoudelijke ontsluiting • Presentatie: toegankelijkheid (bijv. voor slechtzienden) en flexibiliteit • Digitale duurzaamheid • Auteursrechtenbeheer
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
DE BASIS onderdelen
http://www.den.nl/pagina/501/de-basis-voorauteursrechtenbeheer/
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Waarom DE BASIS voor auteursrechtenbeheer? • • • •
Analoge tijdperk <-> digitale tijdperk Structurele taak Consequenties organisatie Noodzaak inbedding in gehele organisatie
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Wat is er al voor erfgoedinstellingen?
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Wat is er al voor erfgoedinstellingen?
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Organisatorische invalshoek
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Beperkingen
• Auteursrechtenbeheer eigenlijk maatwerk • Auteursrecht, niet over andere rechten (naburige etc.) • Rechten van makers buiten instelling • Focus op instellingen die collecties/collectie-items willen digitaliseren en op internet beschikbaar stellen • Geen info over soorten licenties
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Vijf stappen
1. Globale analyse collectie 2. Maken van strategische keuzes en beleid 3. Voorbereiding van de uitvoering 4. Uitvoering 5. Evaluatie
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Globale analyse collectie – stap 1
• • • • •
Ouderdom Andere rechten dan auteursrecht Rechten op andere aspecten van collectie Inventariseer informatie bekend over de makers Vastleggen
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Maken van strategische keuzes en beleid – stap 2 • Rol auteursrecht in relatie tot collectie • Bereidheid en mogelijkheid om te investeren in - mensen , - training, - software, - vergoedingen rechthebbenden • 1 persoon eindverantwoordelijk • Keuze systeem voor registratie informatie • Keuze manier van registreren: per item of per (deel)collectie • Keuze registratie zoektocht rechthebbenden: verweesde werken vereist miv 1 oktober 2014 • Waar mogelijk samenwerken met anderen: instellingen, kenniscentra of aggregatoren
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Voorbereiden van de uitvoering – stap 3 • Inrichten organisatie met door management beschikbaar gestelde middelen: aanstellen medewerkers, beleggen taken, opzetten trainingen etc. • Start bewustwordingscampagne door hele organisatie • Opzetten + uitwerken procedures voor verkrijgen rechten van nieuw aan te schaffen objecten • Verder uitwerken auteursrechtdeel globale analyse uit stap 1: indiv. licenties en coll. licenties • Indien aan de orde: plan van aanpak gefaseerde registratie auteursrechtelijke informatie van huidige collecties
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Voorbereiden van de uitvoering (vervolg) • Bepalen welke rechteninformatie je gaat vastleggen • Bepalen op welke manier de rechtenstatus van object bij publicatie wordt getoond • Bepalen hoe rechteninformatie actueel gehouden wordt in organisatie • Organiseer controle naleving gemaakte afspraken in licenties • Opstellen procedure voor reacties op bezwaren of klachten
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Uitvoeren – stap 4 Collectief regelen licenties deelcollecties:
• • • •
Maak afspraken met de desbetreffende CBO Informeer eerst bij andere instellingen naar ervaringen Probeer samen te werken als dat mogelijk is Denk goed na over duur van licenties
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Uitvoeren Regelen licenties op objectniveau: • Zoek per object uit wie de makers zijn en leg dit vast • Zoek per object uit wie de rechthebbende zijn en leg dit vast • Bij onbekende makers kan jaar van creatie/publicatie informatie geven over publiek domein of niet • Leg gegevens over zoektocht vast, ook waar dit niet verplicht is • Vraag toestemming en sluit ruime licenties af, ook voor gebruik toekomstige, nu nog onbekende technologieën
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Evalueren
• • • • •
Kosten versus baten Voldoet opgezet auteursrechtenbeheer? Inzet mensen voldoende? Beschikbare budget voldoende? Wijzigingen in regelgeving auteursrecht?
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Evalueren (vervolg)
• • • • • •
Voldoet informatiesysteem? Voldoet gekozen registratievorm? Planning retrospectieve registratie realistisch? Voldoen afgesloten licenties? Kan er meer worden samengewerkt? Is de verstrekte informatie over toegestaan gebruik duidelijk?
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
The making of: twee fases Eerste fase
• • • • • •
Eerste concept tekst DEN Organiseren expertmeeting bespreking concept Verwerken feedback DEN Opnieuw naar experts voor feedback Tweede ronde verwerking feedback Publicatie op internet
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
The making of: twee fases Betrokken experts: • • • • • • • •
Annemarie Beunen, KB Martijn van den Broek, NL Fotomuseum Sil van Doornmalen, NL Fotogenootschap Lucie Guibault, UvA Paul Keller, Kennisland Mieke Lauwers, NL Instituut voor Beeld en Geluid Jef Mailliet, Provincie Limburg (BE) Tjeerd Schiphof, UvA
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
The making of: twee fases Tweede fase
DE BASIS voor auteursrechtenbeheer
Dank voor uw aandacht!
[email protected]
Mariska de Wit & Inge Giesbers Rijksmuseum
Auteursrecht bij het Rijksmuseum
Mariska de Wit & Inge Giesbers
‘Auteursrecht goed geregeld’ 30 september 2014
‘The Rijksmuseum is all about art, about images. We want to share these images with everyone using the internet. The technology is in fact about sharing. That's why we have decided to put everything, free of use, up to date, in the best quality, on the internet. Knowledge needs to be shared. Whatever you're looking for, you can download it and use it as you like’. -- Taco Dibbits, Director Collections, Rijksmuseum --
Doelstelling
Rijksstudio
Open data
Hergebruik
CC0-licentie
1. Gegevens rechthebbenden zoeken
2. Brief en contract versturen
3. Verkregen toestemmingen en afwijzingen administreren en archiveren
4. Interne communicatie
Auteursrechtproject
Auteursrecht contract
Tabblad rechten
Downloaden
Hedendaagse kunst: Gat in de collectie
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
Contactmogelijkheid
Vierkante Man Copyright Karel Appel Foundation / Pictoright
Interne communicatie
Verwervingsformulier
Public Domain Day
Vragen? Afdeling Collectieinformatie:
[email protected]
Vragen?
Stuart Hamilton IFLA
Flexing the Muscles in Brussels: the importance of advocacy in the EU
Stuart Hamilton IFLA Deputy Secretary General
Why is this important? • As rules in favour of copyright holders have increased through binding global treaties, rules for libraries and archives that enable access to information have stayed frozen. The result is a broken copyright system that: – Deepens inequalities in public knowledge and skills – Creates permanent holes in the historical record – Prevents information created today from being available for future generations
Who’s in Brussels from the libraries? • Public Libraries – EBLIDA • Academic and Research Libraries – LIBER – Other sectors • Heritage – Europeana • International – IFLA • Archives?
Who have we been talking to? • The Commission – DG Markt – DG Connect – DG Research – DG Education and Culture • The Parliament
Who else is there? • • • • •
Reading and Writing Foundation Copyright 4 Creativity Civic Agenda Independents The Rightsholders – FEP, IPA, STM – IFRRO – The content industries • The Tech Sector – Google
What issues are we talking about? • Copyright – Exceptions and limitations
• • • • • •
Licensing eBooks Text and data mining Digital inclusion Trade agreements International Frameworks - WIPO
What’s happened? • Out of Commerce Works (2011) – Diligent search and non-commercial only
• Orphan Works (2012) – Unclear how influential it is
• Licenses for Europe (2013) – A foregone conclusion?
• EU Copyright Consultation (2014) – 9,500 responses (after extension)
What’s happening now? • A new Commission! – ‘Copyright rules should be modernised, during the first part of this mandate[Note: between Q4 2014 and Q4 2016], in the light of the digital revolution, new consumer behaviour and Europe’s cultural diversity’ – Junker to Oettinger • EU Court of Justice – Darmstadt – eLending and digital exhaustion • Copyright White Paper – Postponed • New Member State exceptions • WIPO
Methods • In Brussels – MEP meetings – Commission meetings – Workshops and outreach – “Events” • Non-Brussels – Consultations – Statements and position papers – Letters as appropriate • International – Work in capitals – Propose text
EU Parliament Breakfast Meeting, March 2014
How to proceed? • • • • • • • • •
Set clear objectives Prepare positions Scope for partners Avoid duplication Constant engagement Funding National advocacy Move on the new Commission ASAP Report to members