Auteur: Joop van Appeldorn. Een uitgave van Heemkundekring Weerderheem SEPT 2013

Center Parcs wordt Kempervennen en stap voor stap verandert het park in een tropisch zwemparadijs met alles er op en er aan. Het is er nog steeds goed toeven, ook al is het natuurlijk helemaal niet meer vergelijkbaar met de bijzonder spannende plas van weleer!

Ook deze uitgave is weer mede mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van onze begunstigers: Boekhandel Priem

Bouwbedrijf Baken

Gemeente Valkenswaard

HIPP Proeven & Proosten

Potters Notarissen

Restaurant de Zwaan

Rijnders Optiek

Wim Luijbregts

Auteur: Joop van Appeldorn

Een uitgave van Heemkundekring Weerderheem Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 32

SEPT 2013

Eerder dit jaar had ik de eer om voor de Heemkundekring een lezing te houden over de geschiedenis van het Eurostrand. Op een heel bijzondere manier was ik in contact gekomen met Eefke van Vlerken-Eigenberg, de dochter van Meint Folkert Eigenberg, de stichter van deze wonderschone recreatieplas ten zuiden van Valkenswaard. Dat contact bood mij een vracht aan materiaal waarmee ik, naar mijn bescheiden mening, een heel aardige lezing zou kunnen verzorgen. Scannen, plakken en knippen en enkele bezoeken aan oud-medewerkers maakte het verhaal compleet en ik was er helemaal klaar voor. Het was op de derde dinsdag van januari van dit jaar en het was bar slecht weer. Het vroor dat het kraakte en het sneeuwde dat het een lieve lust was. We hadden vooraf een afspraak gemaakt met de voorzitter van het Valkerijmuseum dat wij eventueel stoelen van het museum zouden kunnen gebruiken, want je weet maar nooit … het zou wel eens druk kunnen worden. Toen deze voorzitter om kwart voor acht zijn opwachting kwam maken, had hij zoiets van “wat moet ik hier eigenlijk komen doen”. Maar dan loopt het tegen achten en de foyer van Carolus stroomt langzaamaan helemaal vol en dus hebben we alsnog de stoelen van het museum hard nodig. Weinig bekende gezichten echter. Gaande de rit blijkt dat het gezelschap vooral bestaat uit oud medewerkers, hetzij van de Zandzuigerei, hetzij van het Eurostrand en het wordt een geweldige avond. Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 2

In 1993 komt een discussie op gang over ‘herindeling’. Een steeds weer terugkerend verhaal waarbij de kleine dorpjes het kind van de rekening dreigen te worden. Valkenswaard gaat zich ook in de discussie mengen en laat een extern bureau een dik rapport produceren. In Valkenswaard hebben we dan burgemeester Hein Tops en in Bergeijk, dat toch min of meer als concurrent wordt beschouwd, trekt oudwethouder van Valkenswaard, Ad van Poppel aan de touwtjes. Valkenswaard is van mening dat ze alleen maar overlast van Center Parks hebben zoals verkeerstechnische zaken, politietoezicht, horeca, extra parkeergelegenheid en nog een aantal vergelijkbare zaken. De revenuen gaan naar Westerhoven en Valkenswaard zou ook wel een graantje mee willen pikken. Bergeijk is het uiteraard niet met Valkenswaard eens. Als je naar de kaart kijkt, dan blijkt het park aan de noordkant, de westkant en ook aan de zuidkant door Valkenswaard te worden omsloten. Opmerkelijk in dit verband is het standpunt van de directie van Center Parcs. Zij gaan uit van de economische en sociale binding en de veiligheid van hun gasten en de medewerkers. Zij komen tot de conclusie dat indeling bij de gemeente Bergeijk ongewenst zou zijn en dat is op z’n minst opmerkelijk. In 1996 beslist de Provincie en Westerhoven gaat uiteindelijk toch richting Bergeijk. Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 31

Met de komst van Piet Derksen komt ook een einde aan de zandzuigerei. De ‘Alsierco’ verlaat Westerhoven via de Eindhovenseweg dwars door Valkenswaard en vertrekt richting Gemert om ook daar weer het nodige zand op te zuigen.

Een lezing die min of meer omslaat in een soort van reünie, met plaatjes die herinneringen oproepen en de o’s en a’s zijn niet van de lucht. Het werd een avond om nooit meer te vergeten en vervolgens mag ik met het verhaal nog driekeer op herhaling en wel bij buurtvereniging ’t Huukske, bij Waalres Erfgoed en bij onze collega’s in Eersel. Het verhaal begint in 1948 als Meint Folkert Eigenberg op de fiets van Veendam naar Sterksel komt, om te kijken of hij daar zaken kan doen. De vader van Meint is smid en de algemene verwachting is dat Meint zijn vader in het bedrijf zal opvolgen. Maar ja, Meint heeft zo zijn eigen gedachten en ‘gaat in het zand’. Nog op kleine schaal, maar het begin is gemaakt. Als je eenmaal in die kringen vertoeft, krijg je min of meer automatisch signalen over, waar behoefte is aan zand en zo verneemt Meint in 1948 dat in Eindhoven op korte termijn een partij van 100.000 m³ zand nodig is. Eindhoven heeft die berg zand nodig om het spoor op te hogen zodat het verkeer in de toekomst onder het spoor door kan en treinen en auto’s elkaar in hun doorgang niet meer storen.

Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 30


Pagina 3

Boringen in Steensel laten zien dat Meint daar niet in voldoende mate aan zijn trekken kan komen en hij verlegt zijn aandacht naar Westerhoven. Meint Folkert Eigenberg is een echte Groninger. Hij is geboren in het meest noordelijk gelegen dorp ‘Krewerd’ in de buurt van Delfzijl. Ik heb de beste man niet gekend en om hem te typeren moet ik dus helemaal afgaan op verhalen van anderen. Ik heb met verschillende familieleden over hem gesproken en ook met diverse mensen die bij en met hem hebben gewerkt. Daaruit komt dan een man naar voren die verschrikkelijk hard werkt, beschikt over zakelijk inzicht en van iedereen min of meer verwacht dat ze net als hij, zonder te mokken, dag en nacht, liefst zeven dagen in de week keihard werken.

Tot 1978 was Derksen eigenaar van Sporthuis Centrum, een bedrijf met diverse filialen, onder andere in Eindhoven. Het is een bijzondere man die zijn vermogen onderbrengt bij de ‘Stichting Levend Water’, een religieuze organisatie en dat levert bij het overlijden van Derksen het nodige tumult op. Zijn erfgenamen zijn bepaald niet gelukkig met deze stap en proberen zijn besluit terug te draaien. Onlangs was een dochter van de heer Derksen op TV, ze woonde heel riant in het zonnige zuiden van Frankrijk en ogenschijnlijk had ze een en ander terug kunnen draaien. De naam verandert in Center Parcs en de insteek verandert ook, de nadruk komt steeds meer te liggen op langdurig verblijf en veel minder op het kort recreëren.

Een van zijn voormalige werknemers typeerde hem als ‘nne echte knoest’ en ik denk dat de persoon Meint Eigenberg daarmee correct is neergezet. Meint laat zijn oog vallen op de Loverense Heide in Westerhoven, een schitterend stuk ongerepte natuur, waar de hei ongestoord ieder jaar volop in bloei kan komen. Veel inwoners van Westerhoven vinden het maar niks, ze weten wat ze nu hebben, wat ze er voor terugkrijgen als Eigenberg zijn gang kan gaan, is voor de meesten volkomen onduidelijk. Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 4


Pagina 29

Dat er vooralsnog niets verandert, heeft mede te maken met het feit dat Ter Huurne als voorwaarde stelt dat Tiny van Vlerken voorlopig als directeur bij het bedrijf actief zal blijven.

Er volgt protest dat uiteindelijk uitmondt in een groot bord op de in aanbouw zijnde nieuwe ambtswoning op het moment dat burgemeester Schram ergens ver weg in het buitenland op vakantie is.

“OP DE CENTEN VAN HET EUROSTRAND REIZEN WIJ NAAR HET BUITENLAND”

De ontwikkeling staat niet stil en in 1983 zien we opnieuw een nieuwe eigenaar, het is Piet Derksen die het park van Ter Huurne overneemt. We hebben heel internet afgestroopt om een plaatje van de beste man te vinden met een resultaat van nul komma nul. Totdat we ons bedenken dat Piet Derksen zelf ook op het park is gaan wonen en daar ook overlijdt. En dus duiken we in ons eigen bidprentjesbestand en dus treffen we daar een bidprentje van Piet Derksen aan compleet met foto en al!

Een dergelijk handelen van de burgerij is veelzeggend, zeker als we in ogenschouw nemen dat in die tijd de mensen nog lang niet zo mondig zijn als tegenwoordig.



Pagina 28

Neemt niet weg dat Eigenberg zijn vergunningen krijgt en eind 1949 aan de slag kan. Dat begint met het graven van een eerste put zodat de ‘Alsierco’ aan de slag kan.

Pagina 5

Het heet een boot te zijn, het is echter meer een grote lompe bak, waarvan de ruimte aan boord voor 70 tot 80 procent in gebruik is als zware dieselmotor die aan de ene kant alles opzuigt wat hij op de bodem van de put tegenkomt om datzelfde spul vervolgens aan de andere kant weer met volle kracht uit te spugen. Bij deze klus zijn steeds drie mannen betrokken, zoals Doris Antonis, Jan Teus en Bert van Ampting. Het is hard werken op de boot, maar ook heel gevaarlijk, zeker als we bedenken dat geen van die mannen kan zwemmen. Het hele verhaal draait om het winnen van zand en dan is het dus hoog tijd dat we even kort ingaan op de herkomst en het ontstaan van al dat zand. Daarvoor zijn we te rade gegaan bij geoloog Jan Broertjes uit Geldrop. Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 6

Het gaat crescendo met het Eurostrand. Het is en blijft jarenlang een echte topper op het gebied van recreëren. Op 1 juli 1972 vindt een belangrijke wisseling van de wacht plaats. De familie Eigenberg neemt afscheid en verkoopt het park aan Menno Ter Huurne uit Twente. Tot op dat moment runt Ter Huurne een hele grote supermarkt pal aan de grens, speciaal gericht op de oosterburen. Hij loopt samen met Meint Eigenberg en Tiny van Vlerken (de wederhelft van dochter Eefke) over het park en schrijft op de achterkant van een sigarendoos per onderdeel een bedrag op wat volgens hem de waarde vertegenwoordigt. Vervolgens trekt hij een streep, telt alles bij elkaar en toont het resultaat van al dat cijferwerk aan de beide heren met de boodschap: ”Dit is het naar mijn bescheiden mening”, en de deal is gesloten. In de bedrijfsvoering verandert er met de komst van de nieuwe eigenaar feitelijk niets, alles gaat gewoon op de oude voet voort en waarom zou hij ook iets veranderen? Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 27

Modeshows zowel in het restaurant als buiten op het strand zijn aan de orde van de dag en ook tijdschriften gebruiken het Eurostrand om als achtergrond te dienen voor hun artikelen. In 1971 krijgt het restaurant een grote opknapbeurt. Schildersbedrijf Martien Geldens van de Dommelseweg mag de klus klaren. De exploitant wil de lange wand op een speciale manier in de verf laten zetten en kiest voor een min of meer kunstzinnige wandversiering. Martien Geldens is een knappe huisschilder, maar dit soort kunstgrepen is aan hem niet besteed. Gelukkig heeft hij een schilder in dienst die daar in die tijd al enig gevoel voor heeft, namelijk Jos Leurs. Hiermee zet Jos de eerste stappen naar zijn latere kunstzinnige carrière.

Hiervoor ziet u een plaatje van het stroomgebied van de Maas en helemaal in het oosten zien we nog net de Rijn. Beide rivieren zijn vanuit het verre verleden verantwoordelijk voor het ontstaan van ons gebied. Zij zorgen gedurende 60 miljoen jaar voor de aanvoer van zand en grind dat ze onderweg meesleuren als het smelt- en regenwater vanuit Zwitserland en Frankrijk onze kant op komen. Door het hoogteverschil, zo’n 2000 meter, sleurt het water met volle kracht allerlei materiaal mee. Daarnaast zien we dat onze aardbol steeds in beweging is. Normaal gesproken gaat dat met een snelheid van 1 mm per jaar en dus merken we daar nauwelijks iets van, maar als we alles optellen van wat er in die 60 miljoen jaar verschuift, is dat toch aanzienlijk. Zo ontstaan er lagen zand van verschillende samenstelling. Heel fijn zand, grof zand, lemig fijn zand en vervolgens deze soorten weer vermengd met grind. Heel fijn zand zoals we dat in Lommel bij het kanaal vinden, wordt gebruikt voor de glasindustrie. Maar ook daar zijn weer gradaties in, het allerfijnste zand dat ze daar vinden gaat naar Veldhoven, naar de ASML voor de productie van chips. Niet voor dat spul dat onze jeugd met zakken vol kan verorberen, maar voor die hele kleine dingen die onze computers herbergen en het ons mogelijk maken om op vrij eenvoudige wijze met de hele wereld te communiceren. De familie Eigenberg gaat uiteraard verhuizen. Ze zoeken een stekkie hier ergens in het Brabantse.


Pagina 26


Pagina 7

Volgens Meint is er sprake van grote woningnood en kan hij op korte termijn in de regio geen passende woonruimte voor zijn jonge gezin vinden. Op zich is dat natuurlijk een plausibel verhaal, woningnood is een verhaal van alle dag en dus ook in de beginjaren vijftig. Meint heeft snel een oplossing voorhanden, hij laat op het terrein van de Loverense Heide een stuk grond vlak maken en gaat daar een fraaie barak neerzetten waar hij met zijn jonge gezin prima kan bivakkeren.

Nogmaals, er is zeker sprake van woningnood, maar we verdenken Meint er toch heel nadrukkelijk van dat andere argumenten bij hem een belangrijkere rol vervullen, namelijk dat hij op deze manier op elk moment van de dag, bij wijze van spreken vanuit zijn slaapkamer, in de gaten kan houden of het op het werk allemaal wel naar wens verloopt. Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 8

In de loop van de jaren gaat dat restaurant in het geheel een heel bijzondere rol vervullen, oftewel een heel eigen leven leiden. Ze gaan op een gegeven moment met een eigen carnavalsvereniging beginnen en de naam zal u niet verbazen, de groep gaat door het leven als ‘de Zandkruiers’ en meer toepasselijk hadden ze niet kunnen bedenken. Maar dat is slechts een begin, iedere weekend is het dolle pret op het Eurostrand en met name de zaterdagavond krijgt een heel bijzondere invulling. Gezelschappen die later een zekere naam en faam verwerven, staan daar iedere zaterdagavond op het podium en tot in de kleine uurtjes is het dan groot feest. Max Tailleur, Swiebertje, die Lustige Buben, André van Duin, Peter Koelewijn en zijn Rockets zijn namen die er zijn mogen.


Pagina 25

nooit duidelijk geworden. Om alle gasten op tijd van een hapje en een drankje te kunnen voorzien bouwen ze een restaurant met maar liefst 1000 zitplaatsen en Cees Verhoeven, de latere exploitant van het Stationskoffiehuis in Waalre, gaat het geheel runnen. Dat restaurant is eigenlijk een verhaal apart. Iedereen kan zich ongetwijfeld voorstellen dat als op een willekeurige zondag zo verschrikkelijk veel bezoekers de plas aandoen, ze bij het restaurant ook met de benen buiten hangen en dat ze daar dan ook behoorlijk moeten pezen. Zoals uit onderstaande foto blijkt zijn het echter niet alleen badgasten die het restaurant bezoeken, ook gewoon gezelschappen die een dagje uit zijn, zoals hier een groep ‘ouden van dagen’, gebruiken in het restaurant een natje en een droogje.


Pagina 24

Nou wordt het tijd dat we ons op het zand gaan storten. Grofweg kennen we drie soorten ‘zand’ die door de ‘Zandexploitatiemaatschappij de Kempen’ in Westerhoven worden gewonnen. Zo treffen ze wel eens stevige leemlagen aan en in combinatie met grind is dat prima materiaal om, noem het maar binnenweggetjes, mee te verharden. Het grove zand gaat naar Eindhoven om het ‘Hoogspoor’ te realiseren en tot slot het fijne zand. Dat gaat naar de aannemers in de regio om te gebruiken voor het maken van specie. Bij die regio moeten we dan denken aan de Kempen en de Peel, maar dit fijne zand gaat ook naar aannemers over de grens in België. Hier zien we de grenspost bij Lommel waar de slagboom dan nog steeds nadrukkelijk aanwezig is, inclusief de douane en marechaussee. Wat dat betreft is er natuurlijk wel wat veranderd. Tegenwoordig merk je hooguit nog aan je mobieltje dat je de grens passeert, maar ja, dat houdt je in ieder geval niet op! Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 9

weer nieuwe attracties zoals trampoline, midgetgolf, miniatuurtrein, scooterbaan, bowlinghal en ook een souvenirwinkel hoort er bij. Later zien we een echte camping met 350 plaatsen verschijnen. Dat betekent dat de mensen langere tijd op het Eurostrand verblijven en op zondag naar

Een van die mannen die van 1953 tot 1958 dagelijks wagens vol zand naar de aannemers in de regio brengt is Nol van de Maat uit Valkenswaard. Hij is in dienst bij Toontje Habraken uit Aalst, die twee van dit soort vrachtwagens bij de ‘Kempen’ heeft rijden. De transportvergunningen staan echter op naam van ‘Zandzuigerei de Kempen’ en op die manier kan Eigenberg de zaken zodanig sturen, zoals het hem het beste uit komt. Deze zogenaamde ‘dubbelassers’ kunnen per rit 7 m³ zand vervoeren en als we bedenken dat Eigenberg uiteindelijk 230.000 m³ aan het ‘Hoogspoor’ in Eindhoven levert, kunnen we simpelweg berekenen dat ruim 32.000 ritten Westerhoven-Eindhoven vice versa nodig zijn om al dat zand te verplaatsen. In die tijd loopt er regelmatig dwars door


Pagina 10

de kerk willen en dus verschijnt er een eigen kerk! Die camping leent zich kennelijk voor allerlei bijzondere ideeën zoals blijkt uit een advertentie in het Eindhovens Dagblad van 29 juni 1961. Of dit fraaie aanzoek nog ooit tot een bepaald resultaat heeft geleid is uw scribent Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 23

simpel, ze houden van mooi wit strand en helderblauw water en waarom zou je dan nog naar de kust rijden, als je dat ook een stuk dichterbij, in Westerhoven kunt vinden.

Valkenswaard een zandspoor dat de vrachtwagens achter laten.

Op 2e Pinksterdag van datzelfde jaar is het helemaal te gek voor woorden. Maar liefst 52.000 mensen bezoeken het Eurostrand en dan ziet het echt zwart van de mensen.

Een andere te benoemen persoon is Doris Antonis, oftewel Doris Pek zoals hij in Riethoven wordt genoemd. De familie Eigenberg is dan eindelijk overtuigd van het succes van het Eurostrand en gaat vervolgens allerlei voorzieningen treffen waar de recreant behoefte aan heeft. Er komt een speeltuin met uiteindelijk 110 toestellen en is daarmee de grootste van Europa. Kleedaccommodaties en een dagcamping verschijnen. En daar blijft het niet bij. Ze ontdekken steeds

Hij is jarenlang verbonden aan het bedrijf. Hij begint bij de start als draglinemachinist, bemoeit zich gaandeweg met alles en brengt het uiteindelijk tot bedrijfsleider. Ik heb uitvoerig met zijn zoon Bart Antonis uit Waalre gesproken, hij kan zich die tijd van de zandzuigerei nog heel goed herinneren. Hij gaat als klein ukkie heel vaak met zijn vader mee naar de zandzuigerei en geniet dan met volle teugen. Hier zien we



Pagina 22

Pagina 11

Doris vol trots op zijn Douglasmotor en speciaal voor de foto heeft hij zijn zondagse pak aangetrokken. In de loop van de jaren ontstaat, als gevolg van de werkzaamheden, een enorm grote plas gevuld met schitterend azuurblauw water en omgeven door een fraai wit strand. Dat blijft in de omgeving, en met name in Valkenswaard, niet onopgemerkt. Steeds meer mensen ontdekken de schitterende recreatieplas en gaan er ook gebruik van maken.

Officieel is het puur illegaal wat die mensen doen en er staan overal bordjes ‘verboden toegang’, maar niemand trekt zich Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 12

heeft te maken. De vijfdaagse werkweek gaat van start en dat betekent voor heel veel mensen dat ze hun weekend heel anders gaan invullen. Zeker als je maximaal wilt genieten van caravan of andere verblijfsmogelijkheden, scheelt het enorm als je al op vrijdagavond af kunt reizen. Het Eurostrand speelt duidelijk in op die ontwikkeling en de toestroom van recreanten is onvoorstelbaar groot.

En dan is het echt booming business, in augustus 1963 ontvangt het park de 1.000.000ste bezoeker. Het park is echt ontdekt, uit alle windstreken komen de bezoekers en vooral ook veel uit Duitsland. Voor onze oosterburen is het heel Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 21

Een vliegtuig komt over en dropt de nationale driekleur. Een geoefend zwemmer brengt dit kleinood naar een eiland en de vrouw van Meint, Sieka Eigenberg, mag van op afstand de vlag hijsen. Drie weken later zien we de directe gevolgen van dit feestje!

De Luikerweg kent in die tijd nog geen afzonderlijk fietspad en de doorsnee automobilist is gewend op die weg behoorlijk door te kachelen. Nu hebben we plots te maken met afslaand verkeer en dat betekent afremmen met alle gevolgen van dien.

daar iets van aan. In het begin is dat zondagsmiddags, maar gaandeweg breidt het bezoek zich steeds meer uit.

Deze bezoekers nemen, bewust of onbewust, behoorlijke risico’s want het verblijf op de zandzuigerei is bepaald niet zonder gevaar.

Enkele maanden later, op 23 december 1960 gebeurt er iets dat van enorm grote invloed is op alles wat met recreatie

Twee aspecten spelen daarbij een rol. Op de eerste plaats is dat het verschil in temperatuur. Formeel mag Eigenberg tot tien meter diep zuigen, maar het komt regelmatig voor dat die zuigpijp wat gemakkelijk het spul naar boven haalt waardoor



Pagina 20

Pagina 13

die tien meter ook wel eens verandert in twintig meter. Met gevolg dat grote verschillen in temperatuur ontstaan. Op die plaatsen waar wat dieper is gezogen, is de temperatuur aanzienlijk lager en dat leidt tot ‘kramp’. Met als gevolg: verdrinking! Een ander gevaar heeft te maken met het wegzakken van de wanden. Dat gebeurt op momenten dat er gewoon gewerkt wordt, dus niet in het weekend, maar doordeweeks. Die zuigpijp speurt de bodem af en op het moment dat die pijp een leemlaag tegen komt, zoekt die de gemakkelijkste weg en gaat recht vooruit, met als gevolg dat de wand wordt ondergraven en op enig moment zien we dan enkele tientallen meters wand ineens de diepte in zakken.

wachten, het is ons overkomen en we proberen er dan maar het beste van te maken’. Een min of meer officieel kinderbadje is een van de eerste zaken die ze vervolgens gaan aanpakken. De bedoeling is om daarmee de ouders enige rust te bezorgen zodat ook die optimaal kunnen genieten van zon, zand en water. Een eerste officiële badjuffrouw, mejuffrouw Huisman, komt in functie en ook die maatregel is bedoeld om rust en veiligheid te bieden. Dan gaat het snel, de ontwikkeling is niet meer tegen te houden. Op 4 juni 1960 gaat de vlag in top en vanaf dat moment heet het officieel “N.V. Euro-recreatie-centrum". In de volksmond hebben we het dan echter over ‘het Eurostrand’.

Omdat er geen toezicht is, maken ook ongeoefende zwemmers gebruik van de plas met alle gevolgen van dien. Waarom is die plas nou zo populair bij een steeds stijgend aantal bezoekers? Dat heeft te maken met verschillende oorzaken. Op de eerste plaats hebben we te maken met azuurblauw water met schitterende witte stranden. Wat kan een mens nog meer wensen! Vervolgens kost het helemaal niets en dat is natuurlijk ook niet onbelangrijk. Tot slot speelt in die tijd ook nog, het wel of niet gemengd zwemmen en gemengd op de oever verblijven, een heel belangrijke rol. Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 14


Pagina 19

De toegangsprijs is dan drie kwartjes. Vandaag de dag zouden we zeggen: “voor ’n prikkie”, maar in die tijd geeft die prijs aanleiding tot een ingezonden bericht in de krant. De reactie heeft de volgende strekking:

“In vergelijking met andere officiële zwembaden is deze prijs zeer hoog, temeer daar er geen kleedhokjes, geen toezicht en geen behoorlijke toegangswegen zijn.”

Bij de Zandzuigerij mag alles, althans niemand houdt toezicht en vertelt je wat je wel en/of niet mag doen en dat spreekt ons ‘Hollanders’ bijzonder aan. Het alternatief voor Valkenswaardse mensen is het natuurbad ‘de Oase’ achter aan de Leenderweg. Dit zwembad is in 1932 ontstaan als een werkgelegenheidsproject.

De krant weet met dit ingezonden bericht niet goed raad en gaat dan maar te rade bij Meint Eigenberg. Meint is klip en klaar in zijn reactie: “Niemand is verplicht de verre tocht

naar dit zwembad te ondernemen. Het is niet als zodanig bedoeld, maar alleen ontstaan uit de ter plaatse verrichtte werkzaamheden. Bovendien hebben wij gemeend, door het vaststellen van deze hoge prijs, een selectie te kunnen toepassen onder de bezoekers.” Deze reactie past helemaal in de stijl van Meint Eigenberg en geeft nog maar eens klip en klaar aan hoe de familie in deze materie zit. ‘We zitten hier niet op te Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Het is een uitgegraven bad met in het midden een hoge wal die moet zorgen dat de jongens en de meisjes ieder hun eigen bad hebben, met andere woorden, gemengd zwemmen is dan absoluut niet toegestaan. In 1954 neemt de gemeenteraad echter een besluit dat gemengd zwemmen in het vervolg wel is Pagina 18


Pagina 15

toegestaan, maar gemengd oeververkeer blijft dan nog uit den boze. Zwemmen is natuurlijk leuk, maar het verkeer buiten het bad, aan de kant dus, is vele malen belangrijker. Dat blijft zo tot 1959 als de gemeenteraad opnieuw een besluit neemt. Vanaf dat moment is gemengd oeververkeer ook toegestaan, maar de jeugd heeft inmiddels de geneugten van de Zandzuigerei geproefd en heeft het wel gezien met de Oase. Bovendien, in datzelfde jaar gaat het zwembad voor enkele maanden dicht in verband met enorme stankoverlast vanwege de vissterfte die heeft plaats gevonden.

het gemeentebestuur van Westerhoven en het bestuur van het VVV in Valkenswaard, met als gevolg dat Meint besluit dan maar zelf tot exploitatie over te gaan. Dat geeft dan aanleiding tot de volgende reactie: “Dat Meint

Eigenberg water uit zand haalt, dat hij het zand vervolgens verkoopt, dat hij daarna het water verkoopt, dat hij dus een moderne golddigger is.” Het begint allemaal een beetje provisorisch. Dochter Eefke en zoon Eiso mogen hun steentje bijdragen en op deze foto zien we beide in 1959 in actie. Eefke bij de kaartverkoop en Eiso bij de controle.

Met als gevolg dat het gebruik van de Zandzuigerei alleen nog maar toeneemt. De familie Eigenberg zit helemaal niet op deze ontwikkeling te wachten. Ze zijn daar ooit begonnen om zand te winnen en aan een vorm van exploitatie van het dan tevoorschijn komende water, hebben ze nooit gedacht. Sterker nog, de familie Eigenberg ervaart dat illegale bezoek als uiterst hinderlijk en heeft tot 1959 ook absoluut geen plannen om iets met die prachtige plas te doen. Maar dan komt er toch een ommekeer. In eerste instantie zoekt de familie de oplossing in het laten exploiteren van de plas door derden. Als dat mislukt gaat Eigenberg vervolgens te rade bij fanfare Irene uit Westerhoven waarbij hij denkt aan inzet van de leden bij allerlei controle- en toezichthoudende werkzaamheden waar dan voor de fanfare uiteraard een financiële tegemoetkoming tegenover staat. Ook dat blijkt niet te lukken. De volgende stap is overleg met Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard

Pagina 16


Pagina 17

Auteur: Joop van Appeldorn. Een uitgave van Heemkundekring Weerderheem SEPT 2013

Recommend Documents