AUGUSTUS DECEMBER
© Pieter-Jan De Pue
VLAAMS-NEDERLANDS HUIS
VOOR CULTUUR EN DEBAT
INTRODUCTIE VLAAMS-NEDERLANDS HUIS
VOOR CULTUUR EN DEBAT
SCHOONHEID EN WIJSHEID VAN DE LAGE LANDEN Het Vlaams-Nederlands Huis deBuren presenteert schoonheid en wijsheid van de Lage Landen in Vlaanderen, Nederland en de rest van Europa. Vanuit hartje Brussel biedt deBuren een platform voor debat en reflectie over cultuur, wetenschap, media, politiek en samenleving. Kunstenaars, journalisten, schrijvers, politici en wetenschappers zijn er aan het woord. De ontmoetingen, lezingen en debatten verlopen in een warme, open sfeer en achteraf wordt er nagepraat bij een glas.
Leopoldstraat 6 1000 Brussel t +32 (0)2 212 19 30 f +32 (0)2 212 19 49
[email protected] www.deburen.eu
BESTE BUUR, WAAR JE OOK BENT, WIE JE OOK BENT, Zo begon mijn inleiding tien jaar geleden toen ik het programma voor het eerste semester van 2006 voorstelde. Vandaag is dit mijn laatste bijdrage. deBuren is ondertussen groter en steviger geworden. Als rode draad hebben wij de gezonde nieuwsgierigheid, die de weg toont naar wijsheid en schoonheid, aangehouden. Tussen fictie en wetenschap, tussen feiten en indrukken heeft deBuren een eigen spoor getrokken dat de werkelijkheid en de waarheid kritisch onderzoekt. We zouden een huis van reflectie en debat worden.
BLIJF OP DE HOOGTE EN HERBELEEF De website www.deburen.eu biedt een schat aan informatie. U vindt er het programma maar kunt er ook gesprekken herbeleven via podcast, video en foto’s. Bijna dagelijks verschijnen er nieuwe berichten, columns en wedstrijden. Schrijf u in voor de wekelijkse elektronische nieuwsbrief, volg deBuren op Facebook en Twitter.
We hebben hier graag op ingezet en in meer dan 1.000 debatten en lezingen heeft deBuren in het voorbije decennium verwondering en bewondering een plaats gegeven. deBuren werd een huis waar even goed geluisterd als gepraat werd. Wij vroegen de Vlamingen om af en toe duidelijker te zijn en de Nederlanders om … af en toe te twijfelen. In dit huis geloven wij in de complementaire eigenschappen en kwaliteiten van de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden.
LUISTERVERHALEN deBuren biedt honderden luisterverhalen aan van gevestigde schrijvers en aanstormend literair talent. Op www.radioboeken.eu vindt u luisterverhalen, telkens van een half uur, voorgelezen door de Vlaamse en Nederlandse auteurs zelf. De website www.citybooks.eu neemt u mee op wereldreis. Via literaire stadsportretten, geschreven door meer dan honderd internationale schrijvers, reist u naar interessante steden zonder u te verplaatsen. Download alle verhalen gratis!
Met de viering van 200 jaar koninkrijk mochten wij in de reeks Een gemiste kans? even dromen over één land dat van Groningen tot Luxemburg strekt. Een politieke en economische maar vooral culturele grootmacht die in Europa haar hedendaagse gelijke niet kent. Een republikeins koninkrijk waar diversiteit een van de belangrijke troeven is. deBuren is ervan overtuigd dat ook in een globale wereld en in de Europese Unie, de Nederlandse taal een culturele troef is en blijft.
DE VRIENDEN VAN DEBUREN De vrienden van deBuren zijn trouwe bezoekers van het VlaamsNederlands Huis. Als ambassadeur helpen ze de belangstelling voor deBuren stimuleren en leveren ze een fundamentele bijdrage aan het succes. Vandaar ook enkele privileges: gratis toegang tot alle activiteiten bij deBuren in de Leopoldstraat 6 in Brussel; een drankje bij alle avonden van deBuren, gereduceerde tarieven voor rondleidingen, dagtrips; tweemaal per jaar het poëzietijdschrift Het Liegend Konijn en tweejaarlijks de publicatie van de Debuutprijs Het Liegend Konijn; speciale publicaties van deBuren; desgewenst vermelding op de website. Lidmaatschap kost jaarlijks € 100. Storten kan op bankrekeningnummer BE20 7330 2142 0256 ovv ‘Vrienden deBuren’. Gelieve bij de betaling uw coördinaten duidelijk en correct te vermelden. Volg ons op facebook.com/vlaamsnederlandshuisdeburen en twitter.com/deburen
Nederland en Vlaanderen zijn BesteBuren. We delen een taal en we wonen dicht bij elkaar maar – zoals dat met buren gaat – we ontmoeten elkaar te weinig. Dat is jammer want we hebben elkaar zo veel te bieden, nu en in de toekomst. Daarom is 2015 het jaar van BesteBuren, een jaar waarin we Vlaams-Nederlandse creativiteit en culturele samenwerking vieren.
© STAM
1
Dat Nederland en Vlaanderen ruimte en middelen ter beschikking stelden om dit project te laten groeien en bloeien was moedig en genereus. Bij mijn vertrek zal ik regelmatig de vraag naar het mooiste cultuurmoment moeten beantwoorden. Dat bestaat natuurlijk niet maar ik doe wel een poging om enkele onvergetelijke mensen en/of momenten te benoemen. 1. Grand dame Hella Haasse leest haar Radioboek in het Institut Néerlandais te Parijs (27-10- 2006)
6. Het boek Stemmen van Judith van der Wel over het Koninklijk Concertgebouworkest (2014)
2. Mijn vriendschap met Adriaan van Dis, de elegantste Nederlandse bondgenoot van deBuren
7. Boekpresentatie van Mannelijkheid van de erudiete Harvey C. Mansfield over mannelijke deugden en feministische theorievorming (24-01-2008)
3. Fotograaf Pieter-Jan De Pue en schrijfster Ann De Craemer maken een fotoreportage en een boek over de Iraanse verkiezingen van 2009
8. Stefan Hertmans en het eerste Radioboek Ster der Verlossing (2006) 9. Friederike von Rauch brengt foto’s van Brussel en Rotterdam samen in Sites (2007)
4. De Nacht van de Geschiedenis met Geert Buelens en gasten in het Rijksmuseum Amsterdam (18-10-2014)
10. Koninginnen en koningen lezen bij deBuren Taverne du Passage; deze foto is niet gemanipuleerd (20-06-2006)
5. Onze Debuutprijs Het Liegend Konijn, samen met opperkonijn Jozef Deleu (2007, 2009, 2011, 2013, 2015)
Afgelopen zomer werd de fusie van Ahold en Delhaize bekend gemaakt. Albert Heijn had al enige onrust gebracht in de Belgische voedingsdistributie. Ik weet niet of we moeten juichen of treuren bij deze voornamelijk financiële transactie maar ik hoop dat beide groepen ook ruimte zullen laten voor diversiteit en verschil. De grootste troef van de Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking is dat we elke dag opnieuw kunnen genieten van onze verschillen. Ik hoop dat culturele verschillen altijd vruchtbaarder zullen zijn dan politieke geschillen. deBuren was mijn laatste professionele halte. Ik heb gedurende tien jaar genoten van het privilege dit huis te mogen leiden. deBuren is echter op de eerste plaats een team enthousiaste, hard- maar vooral GRAAGwerkende Vlamingen en Nederlanders. Zij zullen mijn opvolger Wim Vanseveren, die ik van harte verwelkom, steunen om ook de volgende tien jaar van deBuren een huis te maken waar gepraat wordt over het verleden en gedroomd van de toekomst. Dames en heren, collega’s, medewerkers, bestuurders, ambtenaren en politici, dank voor uw steun aan deBuren. Al onze partners in Nederland en Vlaanderen en in de wereld wil ik danken voor de fantastische samenwerking. De kwaliteit van onze relaties met culturele organisaties was bepalend voor onze eigen mogelijkheden. Dank voor die constructieve samenwerking. Dames en heren, geacht publiek, voor u heb ik gewerkt. U bent het doel en de uiteindelijke beoordelaar. Dank voor uw kritiek en voor uw lof, ze waren beiden nuttig, noodzakelijk, nodig. Blijf genieten, blijf kritisch. Dorian van der Brempt
2
3
BASSO CONTINUO Eén van mijn kleine trekjes is dat ik voorspellingen graag toets aan hun waarheid – vijfentwintig jaar later bijvoorbeeld. En één van mijn betere eigenschappen is dan weer dat ik wie daar als visionair uitkomt, koester om zijn schrander inzicht.
altijd perfect. En zou het een motto kunnen zijn voor deBuren, waar in mijn perceptie oog voor nieuw talent, zorg voor wijsheid en zin voor kwaliteit een tweede natuur zijn. Vanaf 1 september heb ik het voorrecht om dit huis te mogen leiden, in de diepe, warme voetsporen van Dorian.
Op 24 november 1990 zei Jozef Deleu in Utrecht, op de themadag Mijn vaderland is de Nederlandse taal: 'Ik ben ervan overtuigd dat onze taal niet kan worden bedreigd door grote en nieuwe Europese verbanden, maar alleen door onzorgvuldigheid en gebrek aan creativiteit.' Ook bij uitbreiding van 'taal' naar 'cultuur' handhaaft deze uitspraak zich vandaag nog
Ooit vroeg men wat toch de rode draad was doorheen mijn loopbaan van cultuur, media en toerisme. Ik antwoordde dat ik mijn hele leven al intensief bezig was met de volstrekt onbelangrijke dingen, zonder dewelke we niet kunnen leven.
4
Pas toen deBuren in beeld kwam, realiseerde ik me dat NederlandsVlaamse uitwisseling daarbij een basso continuo was. Niet gehinderd door de talrijke wederzijdse clichés die coproductie ontraadden, heb ik enthousiast met Nederland samengewerkt, al van toen ik kinderprogramma's maakte op de VRT. Sterker, ik vond het een buitengewoon privilege om binnen één taalgemeenschap zulke interessante cultuurverschillen te mogen ervaren, waarvan ik doorgaans wiser werd en nooit sadder. Hooguit reed ik wat monkelend de grens weer over.
Vlaanderen, in ons gezamenlijke Europa. Naar bestuurders, beleidsmensen, medewerkers, sympathisanten en sceptici. Over de waarde van deBuren, de hiaten, de toekomst. En dan het stof laten dalen, het bos zien door de bomen. Ik hou u op de hoogte. Doet u dat gerust ook met mij.
Nu volgen weken van aandachtig luisteren. In Nederland en
Wim Vanseveren
5
SEIZOENSOPENING DEBUREN
Feestelijke afsluiting van de citybooks fototentoonstelling van Sanne De Wilde en boekpresentatie ineen. Auteurs Wim Brands, Annelies Verbeke en Niña Weijers nemen de eerste exemplaren van de gedrukte versie van citybooks Gent in ontvangst en gaan in gesprek over hun verhalen over, verblijf in en indrukken van de stad.
literatuur
CITYBOOKS: SCHRIJVEN OVER STEDEN
EEN VEELZIJDIGE CULTURELE AVOND RONDOM CITYBOOKS WO 19.08 | 19:30 > 21:00
STAM, Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent. Gratis, reserveren: +32 (0)9 210 10 10 of via go.gent.be/STAM. Organisatie: deBuren en STAM Gustaaf Peek © auteur
DI 15.09
12:30 > 13:15 19:30 > 21:00
© Cees Van de Ven
LUNCHCONCERT & AVONDVOORSTELLING
ERNST REIJSEGER EN BOUKE BILLIET
NEDERLANDSE JAZZ EN VLAAMSE LITERATUUR DELEN HET PODIUM
ontmoeting
RISICOVREUGDE
FEESTELIJK AFSCHEID VAN DORIAN VAN DER BREMPT ALS DIRECTEUR VAN DEBUREN
Het 19e colloquium van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) gaat over hyperdiverse neerlandistiek en brengt vakgenoten samen uit meer dan veertig landen. deBuren werkte voor citybooks samen met afdelingen Nederlands over de hele wereld. Christiaan Weijts en Gustaaf Peek vertellen over hun ervaringen in Oostende en Semarang en gaan in gesprek met Willem Bongers-Dek (deBuren) en Henriëtte Louwerse (University of Sheffield).
Met een prikkelende theatervoorstelling verklaart deBuren het cultureel seizoen voor geopend! Bouke Billiet stelt Wij waren Trojanen (Wereldbibliotheek) aan u voor, een spannende dubbelroman over de bewoners van twee eilanden die denken dat de hele wereld rondom hen is vergaan. Samen met cellist, componist en jazzfenomeen Ernst Reijseger brengt hij zijn boek op de planken. Een primeur!
Sociëteit De Burcht, Burgsteeg 14, 2312 JR Leiden. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, IVN en de Taalunie
Ernst Reijseger kunt u ’s middags al solo aan het werk horen en zien. Met een spetterend lunchconcert geeft hij de aftrap van de najaarsconcertreeks deBuren hebben Oren. Welkom op onze muzikale lunch van 12:30 tot 13:15!
AUTEURS IN GESPREK OVER HUN STADSVERHAAL
ZA 29.08 | 14:30 > 18:00
literatuur
PRESENTATIE CITYBOOKS GENT
Bijna tien jaar leidde cultuurminnaar Dorian van der Brempt het Vlaams-Nederlands Huis deBuren. In die periode groeide deBuren, na een leerzame tijd als nomadisch huis, uit tot een veelzijdige, zichtbare en gezond nieuwsgierige culturele instelling. Tijdens een feestelijke middag bedanken we Dorian voor zijn jarenlange inzet en presenteren we de publicatie Risicovreugde.
VR 28.08 | 20:00 > 21:30
Avondvoorstelling: gratis Lunchconcert: € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje) Reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel, www.deburen.eu Niña Weijers © Merlijn Doomernik
6
7
bij deBuren
IN SEPTEMBER
DO 17.09 | OVER TROOST EN VERZET
© Kerlijn Van der Cruyssen
documentaire en samenleving
literatuur
DE WELVAARTSSTAAT
THE SECOND ANNUAL BRUSSELS INTERNATIONAL UNDERGROUND POETRY FEST
DAVE SINARDET OVER DE WELVAARTSSTAAT & VERTONING VAN THE SPIRIT OF ’45 (KEN LOACH, 2013)
#BRUSSELSPOETRYFEST MAAKT VAN BRUSSEL EEN WEEKEND LANG DÉ INTERNATIONALE BAKERMAT VAN EXPERIMENTELE POËZIE
WO 09.09 | 20:00 > 22:00
DO 10.09 > ZO 13.09
podiumkunsten
#Brusselspoetryfest is een organisatie van be.poetic vzw i.s.m. Planetarium van de Koninklijke Sterrenwacht van België, WIELS, Centrum voor Hedendaagse Kunst, Vlaams-Nederlands Huis deBuren, GC Essegem, het Pools Cultureel Instituut in Brussel, the Waikato University New Zealand, Wintergarten Research Group (VUB), Willemsfonds, Huis van de Mens, Three Rooms Press, International Akademia of Zaum, Maelström Revolution, 100Thousand Poets for Change, Humus vzw
SEIZOENSOPENING BOUKE BILLIET EN ERNST REIJSEGER
EEN UNIEKE VLAAMS-NEDERLANDSE SAMENKOMST VAN LITERATUUR EN JAZZ DI 15.09 | 19:30 > 21:00
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN ERNST REIJSEGER
LUNCHCONCERT
DI 15.09 | 12:30 > 13:15
Tijdens dit gratis festival wordt het publiek meegenomen naar de wereld van klankpoëzie, performance poëzie en visuele poëzie door performances, tentoonstellingen, een bookfair, een conferentie en workshops voor groot en klein. Experimentele poëzievormen worden op nieuwe en ongewone plaatsen in situ gecreëerd en gepresenteerd. Naast de crème de la crème van de experimentele poëziescene uit het Nederlandstalige taalgebied presenteert #Brusselspoetryfest ook het beste uit de wereld. Een nichefestival, volledig gewijd aan de hedendaagse avant-garde, dat niet bang is de dialoog aan te gaan met de mainstream. Bij deBuren vindt op vrijdag 11 september het academisch seminar over experimentele poëzie plaats met sprekers als Katarzyna Bazarnik (PL), Laura Lopez Fernadez (NZ), Sharon Mesmer (US), a.rawlings (CA), Kiene Brillenburg Wurth (NL) en Frank Keizer (NL). Meer informatie vindt u op http://poetryfest.brussels.
Het jaar 1945 was een kantelpunt in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk. Het saamhorigheidsgevoel dat ontstond tijdens de twee wereldoorlogen, leidde tot het ontstaan van een nieuw sociaal ideaal. De vertoning van Ken Loach’s documentaire The spirit of '45 (2013) wordt ingeleid door professor Politieke Wetenschappen Dave Sinardet (VUB) die deze iconische film kadert en ons toont wat de geschiedenis ons vandaag kan leren over het voortbestaan van de welvaartsstaat in België, Nederland en Europa. Cinema Zuid, Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen. € 5 / € 3, reserveren: www.cinemazuid.be. Organisatie: M HKA, Cinema Zuid en deBuren. In het kader van de M HKA tentoonstelling De Welvaartsstaat
Diverse locaties in Brussel. Expositie en performances: WIELS, Centrum voor Hedendaagse Kunst, Van Volxemlaan 354, 1190 Brussel. Academisch seminar: deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30.
10
© Cees Van de Ven
De vermaarde Nederlandse cellist, componist en improvisator Ernst Reijseger heeft gewerkt met artiesten uit alle genres en disciplines. Misha Mengelberg, Werner Herzog en Ramsey Nasr zijn er slechts drie van. We vonden hem bereid dit seizoen van deBuren hebben Oren te openen met een lunchconcert. ‘Ernst is a magnificent cellist, and he can do anything, anything on his cello. He could play the American Civil War on his cello’ (Werner Herzog).
deBuren verklaart het cultureel seizoen opnieuw feestelijk voor geopend met een gratis theatervoorstelling. Na zijn overtuigende debuut In de naam van TienKamelen publiceerde Bouke Billiet met Wij waren Trojanen (Wereldbibliotheek) een spannende dubbelroman over de bewoners van twee eilanden die denken dat de hele wereld rondom hen is vergaan. Samen met cellist, componist en jazzfenomeen Ernst Reijseger brengt hij dit boek nu als muzikale monoloog op de planken. Een primeur!
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
11
DEBUREN HEBBEN OREN LUNCHCONCERTEN TELKENS VAN 12:30 > 13:15 deBuren laadt je batterijen op met een reeks prikkelende middagconcerten. Je krijgt er een vegetarisch broodje en drankje bovenop! Een donderdagmiddag met een vrijdagavondgevoel.
DI 15.09 | ERNST REIJSEGER
‘Ernst can do anything, anything on his cello. He could play the American Civil War on it’ (Werner Herzog). De Jimi Hendrix van de cello?
DO 24.09 | REVUE BLANCHE
Onbevangen arrangementen van de grote meesters Claude Debussy en Benjamin Britten Verfrissende kamermuziek!
DO 01.10 | KEL ASSOUF (DUO)
Wat krijg je als je je Touaregafkomst mixt met hippe reggae, afrobeat en funk? Kel Assouf!
DO 15.10 | OSCAR VERHAAR EN MICHIEL NIESSEN: MORTE DOLCE Waan je in de zeventiende eeuw. Deze contratenor en luitist brengen het beste van Constantijn Huygens.
DO 29.10 | CHARLES DUCAL, FILIP JORDENS EN JOKKE SCHREURS deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. 8€ (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje). Reserveren is sterk aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
Poëzie en jazz van de bovenste plank. Voor de Dichter des Vaderlands de fakkel doorgeeft, beklimt hij het podium, geflankeerd door straffe muzikanten.
DO 19.11 | PHILIPPE THURIOT
Zijn Goldbergvariaties van J.S. Bach rollen bij kenners over de tong. Deze meesterlijke accordeonist laat u proeven van een meesterwerk.
DO 17.12 | DAPPER’S DELIGHT
Van Purcell tot volksmuziek: Dapper’s Delight brengt populaire deuntjes uit de zestiende en zeventiende eeuw, met uitlopers naar oude én klassieke muziek.
Dapper’s Delight © Michel Meeuwissen
12
13
gasaanval in de geschiedenis. We stellen hardop vragen over de relatie tussen wetenschap en oorlog, over de historische en hedendaagse herdenkingscultus en over het (on)schuldige landschap. De Canadese schrijver Joseph Boyden spreekt tijdens zijn residentie met Dirk Clement. Jim Boyes en Maarten Decombel zorgen voor muzikale intermezzi.
kunst en maatschappij
OVER TROOST EN VERZET
KUNSTENAARS, WETENSCHAPPERS EN BURGERS REFLECTEREN OVER TROOST EN VERZET DO 17.09 | 18:00 > 20:00
Openbare bibliotheek Ieper, Weverijstraat 9, 8900 Ieper. Gratis, reserveren niet nodig. Organisatie: deBuren, In Flanders Fields Museum, HERA CEGC, OBI
© Kerlijn Van der Cruyssen
Scharrelslager Gerard Zwetsloot is ervan overtuigd dat een gelukkig varken beter smaakt dan een treurig varken. Daarom koopt hij een big, maakt hij een knus onderkomen in zijn achtertuin en gaat hij regelmatig met zijn Dorus wandelen in het dorp. Maar na twee jaar komt Gerard voor een moeilijke keuze te staan: is de liefde voor het beest sterker dan de liefde voor het vlees? De documentaire Goddelijk Varken van Hans Dortmans is een ode aan het varken én het slagersambacht en laat zien hoe gecompliceerd en persoonlijk onze relatie met ons voedsel kan zijn. Kijk mee en beslis zelf wat u wilt eten tijdens de vertoning van deze ontroerende film: kiest u voor stoemp met of zonder gehaktbal?
Perdu, Kloveniersburgwal 86, 1012 CZ Amsterdam. € 7 / € 5, reserveren: www.perdu.nl. Organisatie: deBuren en Perdu geschiedenis
EEN GEMISTE KANS? HAARLEM
WAT ALS NEDERLAND EN BELGIË SAMEN WAREN GEBLEVEN? MA 21.09 | 19:30 > 21:30
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (voor de lunch), reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 1930. Organisatie: deBuren Documentaire: in het Nederlands met Engelse ondertiteling
Vrijstaat O. en Beaufort richten in september een vijfdaags residentieproject in voor kunstenaars, wetenschappers en geëngageerde burgers. Tijdens hun residentie creëren zij werk geïnspireerd op het belang van troost en verzet en reflecteren zij op dit onderwerp. Dit doen ze in interactie met elkaar, met de stad Oostende en met haar bewoners. Dit onderzoeksproject is een eerste stap in de richting van een permanent residentieprogramma vanaf 2016. De resultaten van deze vijfdaagse pilot worden op 17.09 gepresenteerd op de toekomstige residentieplek in domein Raversyde.
Bernt Schneiders © ANP - Sander Koning
Wat als Nederland en België in 1830 samen waren gebleven? Wat zou dan de rol en functie zijn van Haarlem in dat land van bijna dertig miljoen zielen? Hoe zouden kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap, economie en ecologie eruitzien? Classicus en filosoof Luc Devoldere, sinds 2002 hoofdredacteur van Ons Erfdeel vzw, beantwoordt deze vragen waarna burgemeester Bernt Schneiders op zijn historisch visioen reageert. Daarna spreken zij hierover met Marc Reynebeau en geeft singer-songwriter Lucky Fonz III een miniconcert waarvan het Nederbelgisch Feestlied het orgelpunt vormt. En dit alles op de dag waarop Koning Willem I tweehonderd jaar geleden werd ingehuldigd in Brussel.
literatuur
PERDU MEET MET TWEE MATEN
RODENKO REVISITED Joseph Boyden © Noman Wong
VR 18.09 | 20:30 > 22:30
documentaire en lunch
COOK & LOOK | GODDELIJK VARKEN
KIEST U VOOR STOEMP MET OF ZONDER GEHAKTBAL?
Domein Raversyde, Duinenweg Oostende. Gratis, reserveren bij
[email protected]. Organisatie: Vrijstaat O. i.s.m. Beaufort, Stroom Den Haag en deBuren. Alle info over het residentieproject: www.vrijstaat-o.be
VR 18.09 | 12:15 > 13:15
Wat is experimentele poëzie vandaag? Zestig jaar nadat Paul Rodenko hierover schreef in zijn maatgevende publicatie Met twee maten stellen Perdu en deBuren opnieuw die vraag. Drie Vlaamse en drie Nederlandse dichters werd gevraagd om één ‘mooi’ gedicht en één ‘experimenteel’ gedicht te schrijven, naar de definities van Rodenko. Dichter en essayist Frank Keizer trakteert ons tussen de voordrachten op zijn visie op de kwestie.
literatuur
CITYBOOKS IEPER: JOSEPH BOYDEN
CANADESE SCHRIJVER SPREEKT OVER LITERATUUR, DE EERSTE WERELDOORLOG EN IEPER DO 17.09 | 19:30 > 21:30
In 2015 staat citybooks stil bij het grimmige jubileum van de eerste grootschalige 14
Noord-Hollands Archief, Jansstraat 40, 2011 RX Haarlem. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu. Organisatie: deBuren en de steden Mechelen en Haarlem
15
architectuurhistorica Tülay Atak (TR/US) en curator Elke Krasny (AT) is een visuele, historisch geïnformeerde reflectie op verstedelijking vandaag. In de sporen van Le Corbusier’s Voyage d’Orient (1911) bezochten de auteurs Athene, Belgrado, Istanboel, Rome en Wenen, verzamelden en maakten beelden, spraken met stadsbewoners en schreven hun bevindingen neer in essays. Elke stad toont een eigen aspect van stedelijkheid: van de doorgeslagen effecten van globalisering en neoliberalisme tot massatoerisme en nieuwe (in)formele netwerken. David Bergé en architectuurhistorica Teresa Stoppani (Leeds School of Architecture, UK) gaan in gesprek en Alexis Destoop doet een interventie via video.
politiek
BOEKPRESENTATIE OORLOG EN KERMIS VAN OLAF KOENS
EEN RAUW EN REALISTISCH PORTRET VAN RUSLAND DOOR DE JOURNALIST VAN HET JAAR DI 22.09 | 19:30 > 21:00
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Organisatie: Platform 0090 en PHOTOGRAPHIC EXPANDED Gratis. Alle info: www.davidberge.be In het Engels
Olaf Koens © Uitgeverij Prometheus
Olaf Koens werkte vanaf 2007 als correspondent in Moskou voor verschillende media. Najaar 2015 vertrekt hij naar het Midden-Oosten. Terwijl een nieuwe koude oorlog zich aftekent, sluit hij zijn Russische correspondentschap af met een betrokken, persoonlijk en rauw portret van het grootste land ter wereld. Enkele Vlaamse gasten, onder wie oorlogsverslaggever Daniel Demoustier en de Leuvense politicoloog en slavist Peter Vermeersch, vervoegen zich bij Olaf Koens op het podium van deBuren.
van het onbeschreven blad – een frisheid en openheid die eigen zijn aan dit ensemble. Voor deBuren hebben Oren brengen ze een selectie uit het werk van Claude Debussy en Benjamin Britten.
In deze gelauwerde documentaire vertelt filmmaker Alan Berliner het verhaal van zijn achterneef, vriend en voormalig mentor Edwin Honig, wiens laatste levensjaren getekend zijn door Alzheimer. Honig, die ooit een vooraanstaand en bekroond dichter, vertaler en literatuurcriticus was, heeft in de laatste fase van zijn ziekte samen met zijn geheugen ook de relatie met zijn eigen verleden verloren. Door de sublieme ritmische montage wordt het progressieve verloop van deze slopende ziekte pijnlijk zichtbaar. Tegelijkertijd heeft de regisseur een paar prachtige momenten weten te vangen waarin duidelijk wordt dat een poëtische ziel zich niet makkelijk doven laat.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren: www.muntpunt.be of via +32 (0)2 278 11 11. Organisatie: deBuren en Muntpunt in het kader van het sociaal-artistieke project De Alzheimer Code Documentaire: Engels met Nederlandse ondertiteling
© Silvano Magnone - Studio Baxton
documentaire
wetenschap
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG FIRST COUSIN ONCE REMOVED
DE OPLOSSERS LIVE #5 DE GRENZEN VAN EUROPA
EEN LEVEN MET ALZHEIMER: INTIEM PORTRET OVER DE LAATSTE LEVENSJAREN VAN DICHTER EDWIN HONIG MET INTRODUCTIE
VLAAMSE EN NEDERLANDSE WETENSCHAPPERS OVER HET VLUCHTELINGENDRAMA DO 24.09 | 20:00 > 21:30
DO 24.09 | 18:00 > 19:45 Kayabası, bij Istanboel, 2011 © David Bergé
muziek
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren i.s.m. Uitgeverij Prometheus/ Bert Bakker
DEBUREN HEBBEN OREN REVUE BLANCHE
LUNCHCONCERT
DO 24.09 | 12:30 > 13:15
kunst en de stad
FRAGILE CITY VAN TÜLAY ATAK, DAVID BERGÉ EN ELKE KRASNY
Het jonge Brusselse kamermuziekensemble Revue Blanche tast de grenzen af van vocaal en instrumentaal repertoire, onder meer met nieuwe arrangementen van bestaande muziek. Hun naam verwijst naar het literair-artistieke tijdschrift De Witte Revue van mensen als Debussy, Proust en ToulouseLautrec, en refereert aan de onbevangenheid
BOEKPRESENTATIE: VERSTEDELIJKING IN BEELD EN TEKST WO 23.09 | 19:30 > 21:30
Het boek Fragile City (MER. Paper Kunsthalle) van fotograaf David Bergé (BE), 16
Voor de derde keer werkt deBuren mee aan de actuele wetenschaps- & debatreeks De Oplossers Live. De afgelopen twintig jaar verdronken zeker twintigduizend Afrikaanse bootvluchtelingen op hun overtocht naar Europa. Dat aantal blijft snel toenemen. 17
Hoe voorkomen we dat de massale vluchtelingensterfte op de Middellandse Zee blijft voortduren? Wetenschappers uit Nederland en Vlaanderen laten hun licht schijnen over de Europese grenzen. Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam. Gratis, aanmelding verplicht via www.dezwijger.nl. Organisatie: deBuren & Tertium i.s.m. VU en Vrij Nederland literatuur en europa
OPENINGSAVOND TRANSPOESIE 2015
MET TONNUS OOSTERHOFF DO 24.09 | 20:00 > 21:30
Ook dit jaar werkt deBuren mee aan het Europese poëzieproject Transpoesie. 29 gedichten uit evenveel vooral Europese landen zullen in originele versie en in het Frans en Nederlands in Brussel worden verspreid. deBuren nodigde de veelgeroemde dichter Tonnus Oosterhoff uit die in 2012 de prestigieuze P.C. Hooftprijs won. Hij treedt op tijdens de openingsavond in BOZAR, naast Ida Börjel (Zweden), Eiríkur Örn Norðdahl (IJsland), Kirmen Uribe (Spanje) en Laurence Vieille (België).
opzichten als een radicale vernieuwer: hij was een vragensteller, geen producent van showredeneringen; een kenniswerker zonder kennis, geen professor; en iemand voor wie filosofie een levenswijze was. Tegelijk bracht Plato de radicale trekken van zijn leermeester in verband met zaken die zijn publiek goed kende om het nieuwe begrijpelijk te maken. Ineke Sluiter, hoogleraar Griekse literatuur en letterkunde (Universiteit Leiden) spreekt hier van verankerde innovatie.
Geschiedenis in het Rijksmuseum (31/10). Omdat het thema dit jaar ‘Tussen Droom & Daad’ is, vestigen we bij de opening van de Maand de aandacht op het werk van Willem Elsschot. Schrijver Matthijs de Ridder verdiepte zich in het werk van deze grote Vlaamse schrijver en publiceerde het prikkelende literair-historische werk Aan Borms. Hij geeft een lezing en gaat daarna in gesprek met Elsschotliefhebber Willem Bongers-Dek (deBuren).
Filosofiehuis Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. www.hetzoekendhert.be. € 9, reserveren verplicht:
[email protected], +32 (0)473 68 66 65. Organisatie: Het zoekend hert en deBuren
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Media Parkboulevard 1, 1217 WE Hilversum. deBuren mag 20 mensen voor deze exclusieve opening uitnodigen. Mail hiervoor naar
[email protected]. Organisatie: deBuren en de Maand van de Geschiedenis
geschiedenis
TUSSEN DROOM EN DAAD
literatuur
Café Westend, Mariahilfer Straße 128, 1070 Wenen. Gratis, reserveren niet nodig. Organisatie: deBuren, de Ambassade van Nederland en de Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering in Wenen in het kader van het EUNIC-project Tag des Kaffees 2015 geschiedenis
EEN GEMISTE KANS? TILBURG
WAT ALS NEDERLAND EN BELGIË SAMEN WAREN GEBLEVEN? WO 30.09 | 20:00 > 22:00
- muziek
TAG DES KAFFEES 2015 CHARLOTTE VAN DEN BROECK
DEBUREN OP DE OPENING VAN DE MAAND VAN DE GESCHIEDENIS
MUZIEK EN POËZIE IN WENEN
WO 30.09 | 10:00 > 14:00
WO 30.09 | 19:00 > 20:00
Peter Noordanus © ED
Wat als Nederland en België in 1830 samen waren gebleven? Wat zou dan de rol en functie zijn van Tilburg in dat land van bijna dertig miljoen zielen? Hoe zouden kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap, economie en ecologie eruitzien? Jeroen van Zanten, Willem II-biograaf en Slag bij Waterloospecialist, beantwoordt deze vragen waarna burgemeester Peter Noordanus op zijn historisch visioen reageert. Vervolgens spreken zij hierover met historicus Marc Reynebeau en Wim van de Donk, commissaris van de Koning in Noord-Brabant. Singer-songwriter Lucky Fonz III geeft tot slot een miniconcert waarvan het Nederbelgisch Feestlied het orgelpunt vormt.
BOZAR, Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel. € 6 / € 4. Tickets: www.bozar.be. Organisatie: Bozar Literature, EUNIC & deBuren filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER OVER HET EEUWIGE VERLANGEN NAAR EEN NIEUW BEGIN #1
Willem Elsschot © AMVC-Letterenhuis
Oktober is in Nederland de Maand van de Geschiedenis en deBuren is volop van de partij met zes activiteiten: een programma tijdens de Opening in Hilversum, twee afleveringen van de reeks Een gemiste kans? in respectievelijk Den Haag (16/10) en Gent (20/10), de voorstelling Bloedgetuigen van Johan de Boose in Brussel (21/10), een lezing over Willem I in Gent (22/10) en twee gesprekken over Indonesië tijdens de Nacht van de
SOCRATES: RADICALE OMMEKEER OF VERANKERDE INNOVATIE? | INEKE SLUITER ZO 27.09 | 11:00 > 13:00
De tiendelige cyclus Denkers van de radicale ommekeer bestaat uit lezingen over de inspirerende vernieuwingsdrift van essentiële filosofen. Plato portretteerde Socrates in drie 18
Charlotte Van den Broeck
De Vlaamse dichteres Charlotte Van den Broeck maakte naam met haar sterke optredens en haar overtuigende debuutbundel Kameleon. Ter gelegenheid van de Dag van het Café draagt zij in Wenen voor uit haar gedichten. Susanne Grotti vertaalde tien gedichten naar het Duits en deze worden door de Oostenrijkse actrice Karin Lischka voorgedragen. De avond wordt muzikaal gekleurd door de Nederlandse gitarist Frank Geertsma.
Theater De NWE Vorst, Willem II Straat 49, 5038 BD Tilburg. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en de steden Mechelen en Tilburg
19
WAT ALS NEDERLAND EN BELGIË SAMEN WAREN GEBLEVEN? Wat zou dan de rol zijn van een stad als Haarlem, Tilburg, Gent, Den Haag of Rotterdam in dat land van bijna dertig miljoen zielen? Hoe zouden kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap, economie en ecologie eruitzien? Een schrijver beantwoordt deze vragen waarna de burgemeester
?
op zijn historisch visioen reageert. Daarna spreken zij hierover met Marc Reynebeau en geeft singer-songwriter Lucky Fonz III een miniconcert waarvan het Nederbelgisch Feestlied het orgelpunt vormt.
NAJAAR 2016 HAARLEM: 21 SEPTEMBER - 19:30 NOORD HOLLANDS ARCHIEF
Met:
Luc Devoldere & Bernt Schneiders
TILBURG: 30 SEPTEMBER - 20:00 THEATER DE NWE VORST
Met:
Jeroen van Zanten & Peter Noordanus & Wim van de Donk
DEN HAAG: 16 OKTOBER - 17:00 SOCIETEIT DE WITTE
Met:
Jozias van Aartsen
GENT: 20 OKTOBER - 19:30 STAM
Met:
Philip Freriks & Daniël Termont
ROTTERDAM: 24 NOVEMBER - 20:00 ROTTERDAMSE SCHOUWBURG
Met:
info
& reserveren: www.deburen.eu
Organisatie: Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de stad Mechelen (in het kader van Hollandse Maatjes en BesteBuren) i.s.m. de deelnemende steden. 20
Sarah Moeremans & Ahmed Aboutaleb
In het voorjaar was Een gemiste kans? reeds te zien in drie Vlaamse steden: Mechelen, Leuven en Diest. De Vlaamse televisiezender Cultuur 7 zendt ze weldra uit.
21
bij deBuren
IN OKTOBER
WO 07.10 | DE GEDROOMDE STAD | DE OPENBARE RUIMTE: TE GEEF OF TE NEEM?
© Bruno Vitasse - Zone AH
HET Z!EKEND HERT
THE SEARCHING DEER
Catherine Vuylsteke gaat tijdens haar residentie in gesprek met Dirk Clement tijdens een literaire avond met muzikale intermezzi.
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN KEL ASSOUF (DUO)
LUNCHCONCERT
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER !"#$%'%##()*+#%"#$,-.+#.%% .--$%##.%.*#()%/#+*.% %
FILOSOFIEPROJECT MET 10 LEZINGEN, EXPO EN ANDERE ACTIVITEITEN Van 27-09-2015 tot 19-06-2016
Openbare bibliotheek Ieper, Weverijstraat 9, 8900 Ieper. Gratis, reserveren niet nodig. Organisatie: deBuren, In Flanders Fields Museum, HERA CEGC, OBI
DO 01.10 | 12:30 > 13:15
tentoonstelling en boekpresentatie
BITTE NICHT WECKEN
9 ½ UUR OMTRENT HET LAATSTE WERK ZA 03.10 | 13:00 > 21:30
Vorig seizoen moesten we vele Kel Assouffans teleurstellen toen Aboubacar Anana Harouna het vliegtuig en daardoor ook zijn concert bij deBuren miste. Dit voorjaar is hij er écht bij, in duo met muzikale kompaan Toulou Kiki, en met zijn befaamde mix van Touareg met reggae, afrobeat en funk. Een voorproefje van de nieuwe plaat die eind 2015 uitkomt. Hij zal onze afspraak niet missen, dat heeft hij plechtig beloofd – u toch ook niet?
!
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
Ruimte voor actuele kunst LLS organiseert een hele dag performances, theatervoorstellingen, muziekoptredens, screenings, en lezingen over het laatste werk van de kunstenaar. Met werk van Bas Jan Alder, Ria Pacquée en Bernd Lohaus. Tevens wordt de publicatie Opus 1, handelend over het begin van het kunstenaarschap, gepresenteerd.
literatuur
CITYBOOKS IEPER CATHERINE VUYLSTEKE
OVER LITERATUUR, DE EERSTE WERELDOORLOG EN IEPER
LLS387 ruimte voor actuele kunst, Lange Leemstraat 387, 2018 Antwerpen. Gratis. Toegang bij aanvang van elk blok. Reserveren:
[email protected]. Organisatie: LLS 387, HEDAH Maastricht en deBuren
DO 01.10 | 19:30 > 21:30
0.#1#% 2,(*'#$3% 245$-'#6% 7% 8$-.1% 9,/#$63% :#-.7:-5;(#6% <4(66#-(% 7% =$*1% !+#$3% 0>>-.(#,% ?-.'% 7% :-.7@#.A$*1% B-11#$3% @#.$C% D-"*A% E&4$#-(% 7% F(A4% 9/*5&'3% ?-$,% G-$H% 7% I-(,% J-.% E4.+#$#.3% 8$*#A$*5&% K*#'L65% 7% M#$'7:-.% "-.% A#$% @#*A#.3% =A>(.A% @(66#$,% 7% I*#'#$% F#>>#.63% @-.6% :4.-6% 7% @-.6% 95&'#$&(*63% 0"-.% 0,,*5&% 7% :4&-.% B$-#51>-.3% <-A*5-,#% N*,464N*#O.%"44$%A#%'4#14>6'%%777%G==<%0K8!3%)))P'L4#1#.A$'P/#%7%)))PA#/($#.P#(%
In 2015 staat citybooks stil bij het grimmige jubileum van de eerste grootschalige gasaanval in de geschiedenis. We stellen hardop vragen over de relatie tussen wetenschap en oorlog, over de historische en hedendaagse herdenkingscultus en over het (on) schuldige landschap. De Vlaamse schrijfster 25
literatuur
MAIS OUI, PARIS! 2015
JONGE SCHRIJVERS OVER DE FRANSE GROOTSTAD: DE LICHTING VAN 2015 ZA 03.10 | 19:30 > 22:00
In de zomer van 2015 trokken twintig jonge Vlaamse en Nederlandse schrijvers en journalisten op uitnodiging van deBuren naar Parijs om over de grenzen heen elkaars werk en ideeën te leren kennen, en natuurlijk om aan nieuw materiaal te werken. Nu brengen ze een vleugje Parijs naar Brussel en delen in primeur het resultaat van hun ervaringen en inzichten met het publiek. Een avond vol verrassingen met voordrachten, muziek, beeld en vooral veel Parijse charme! deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Reserveren: www.deburen.eu. Organisatie: deBuren
Op 30 januari 2016 volgt een Parijsavond in de Brakke Grond in Amsterdam. © Marianne Hommersom
DE DEELNEMERS IN 2015
Voor de vierde keer organiseert deBuren een residentie in Parijs voor jonge auteurs uit Vlaanderen en Nederland. Twee weken lang vormde het prachtige huis van de Stichting Biermans-Lapôtre de uitvalsbasis om Parijs te verkennen. Ter plaatste gingen ze in gesprek met onder meer David van Reybrouck en Geert Bourgeois. Geïnspireerd door het verblijf schrijven zij ieder twee teksten waarin zij op hun eigen wijze reflecteren op de problemen en kansen van de grootstad in Europa en – in het kader van BesteBuren – over een onderwerp gerelateerd aan Vlaanderen, Nederland en Parijs. Deze artikelen, reportages, kortverhalen en gedichten kwamen al terecht in Het Parool, NRC next, DW B, Das Magazin, rekto:verso, op hard//hoofd en de-gids.nl. Uiteraard zijn ze ook te lezen op www.deburen.eu.
Alma Mathijsen An Vandermeulen Celyna Demkes Charlotte Van den Broeck Doruntina Islamaj Fabienne Rachmadiev Gemma Venhuizen Helena de Groot Jan De Deken Jana Antonissen Jente Hoogeveen Jolien Paeleman Len Buggenhout Ruben Demasure Sanne De Wilde Sytske van Koeveringe Tiffany Mestdag Lotte Loncin en Marianne Hommersom van deBuren coördineren de residentie.
deBuren stuurt jonge, kritische geesten op weg om de confrontatie aan de gaan met de Franse metropool, met elkaar, zichzelf en uiteindelijk het brede lees- en luisterpubliek.
26
27
KORTE GOLF
De beste inzendingen zijn op zondag 6 december 2015 te horen tijdens een feestelijke luisternamiddag in de Brakke Grond, samen met nog andere mooie radio. De presentatie is in handen van Katharina Smets en Tjitske Mussche. De jury bestaat uit Gustaaf Haan (prijswinnaar 2013 en publiekswinnaar 2014), Korneel De Clercq (Braakland, Radio 1) en Ester Naomi Perquin (Nooit meer slapen, VPRO). De middag wordt georganiseerd door Grenzeloos Geluid (NL) en In The Dark (BE), die al jaren in theaters en cafés luisteravonden op touw zetten waar liefhebbers naar bijzondere hoorspelen en radiodocumentaires luisteren.
Korte Golf is een wedstrijd voor de mooiste radio van drie minuten in samenwerking met de Brakke Grond en deBuren. Denk bij radio niet alleen aan dat wat door de ether schalt, maar ook aan alle sprankelende audioverhalen die in podcasts en op het internet te vinden zijn.
Grijp je microfoon, smartphone of taperecorder en maak 3 minuten radio met (1) een betekenisvolle zucht, (2) een ontdekking en (3) met in de titel de naam van een bekend schilderij. DEADLINE 08 / 11 / 2015, middernacht INZENDING + EXTRA INFO www.kortegolf.eu
DATUM + LOCATIE 06 / 12 / 2015, 16u - 18u de Brakke Grond, Nes 45, 1012 KD Amsterdam TICKETS € 10 aan de deur € 8 online reservatie www.brakkegrond.nl
Organisatie: In The Dark (BE), Grenzeloos Geluid (NL), deBuren en de Brakke Grond
28
29
de Arabische Lente. Journalist Gui Polspoel gaat met hem in gesprek.
podiumkunsten en debat
EINDPUNT ROOSENDAAL? THEATERTALENT IN NEDERLAND EN VLAANDEREN
Vrijstaat O., Zeedijk 10, 8400 Oostende. € 4 vvk (+€ 1 reservatie) / € 7 add. Organisatie: Vrijstaat O. i.s.m. deBuren
ONDERDEEL VAN FESTIVAL NEE, JIJ HEBT TALENT! ZA 03.10 | 19:30
samenleving
BATTLE OF IDEAS | MOET FORT EUROPA ERAAN GELOVEN?
INTERNATIONALE DEBATAVOND OVER ZIN EN ONZIN VAN HET EUROPEES GRENSBEHEER DI 06.10 | 19:30 > 21:30
Tijdens het driedaagse festival Nee jij hebt talent! (1 - 3 oktober) maken de beste jonge theatermakers het Haagse Theater aan het Spui onveilig. Een echt cultuurfeest tjokvol theater, DJ’s en meer. Ook Vlaanderen is vertegenwoordigd: de winnaar van de Circuit X-prijs 2015 treedt op in Nederlandse voorpremière. Voorafgaand aan de voorstelling organiseren we een actueel debat. Hoe staat het met talentontwikkeling in Nederland en Vlaanderen? En hoe verbeteren we de – momenteel afnemende – kansen voor jong talent aan de andere kant van de grens?
Vijf knappe koppen uit verschillende hoeken van de wereld buigen zich over een controversiële vraag: wat zou er gebeuren als Europa zijn buitengrenzen niet langer bewaakte maar radicaal koos voor vrij verkeer van mensen en goederen? Perfect plan of slecht idee? Met Karel Smouter (NL, De Correspondent), filmmaker Dagmawi Yimer (ETH/IT), Luke Gittos (GB, Spiked Online) en filosofe Tinneke Beeckman (BE). Dave Bowden van het Institute of Ideas (GB) modereert.
Theater aan het Spui, Spui 187, 2511 BN Den Haag, Nederland. Debat gratis, voorstelling Circuit X. Reserveringsinfo: www.tahs.nl ontmoeting
ZEEDIJK 10 | VOORUIT MET DIE CRISIS!
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en Institute of Ideas In het Engels
JEF LAMBRECHT | IS
ZO 04.10 | 11:00 > 12:30
De reeks Zeedijk 10 buigt zich over actuele crises. Een centrale gast poneert een stelling, formuleert een eventuele oplossing en gaat hierover in gesprek. Jef Lambrecht, voormalig VRT-journalist en kenner van het Midden-Oosten, ging in zijn boek IS op zoek naar de kiemen van deze beweging en geeft een ontnuchterend inzicht in het ontstaan en de aard van deze giftige vrucht van
De vermarkting van openbare ruimte is volop bezig, maar niet onomkeerbaar. Burgers claimen ongebruikte delen voor artistieke projecten of stadslandbouw, maar stadsbesturen verbinden het vrijgeven vaak aan strenge regels. Moet de overheid soepeler zijn en restruimtes vrijgeven zonder daarvoor in ruil te verwachten dat de gebruikers dienen als uithangbord voor politieke idealen als participatie en cohesie? Hoe kunnen de vaak tijdelijke projecten worden ingezet voor langdurige participatie van omwonenden bij lokaal beleid? Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels) gaat in gesprek met o.a. de Brusselse bouwmeester Kristiaan Borret en kunstenaar Hidde van Schie (Parckdesign 2014, constructlab Mons).
Het Antwerpse stadhuis bestaat 450 jaar en had veel illustere bewoners. Eén van hen was Paul van Ostaijen. Het Van Ostaijengenootschap, de stad Antwerpen en deBuren organiseren drie muzikale avonden rond de dichtende stadsklerk. In een literair concert confronteert Terra Nova de muziek van Beethoven met de poëzie van Van Ostaijen. Woordkunstenaar Kurt van Eeghem draagt de fictieve correspondentie tussen Beethoven en Van Ostaijen voor, op voor deze voorstelling gecomponeerde muziek van Wouter Lenaerts. Stadhuis Antwerpen, Grote Markt 1, 1000 Antwerpen. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, het Paul van Ostaijengenootschap en de stad Antwerpen. Met de steun van het Vlaams Fonds voor de Letteren.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
geschiedenis en politiek
DE SLAG OM SREBRENICA | TWINTIG JAAR LATER
FRANK WESTERMAN OVER EEN NATIONAAL TRAUMA DO 08.10 | 19:30 > 21:30
Juli 1995: Srebrenica valt. Servische strijders overrompelen Dutchbat en vermoorden duizenden mannen. Twintig jaar later keert schrijver Frank Westerman – destijds correspondent in Belgrado – terug naar de voormalige enclave. In De slag om Srebrenica brengt hij zijn meest onthullende Balkanwerk bijeen, aangevuld met een actueel slotdeel, De naschok. Welke sporen heeft ‘Srebrenica’ nagelaten in de Balkan zelf en in Nederland? Welke conclusies kunnen we trekken uit de recent bekendgemaakte geheime afspraak binnen de NAVO over het niet verlenen van luchtsteun? Lezing door Westerman en nagesprek.
© Bruno Vitasse - Zone AH
literatuur en muziek
TERRA NOVA | DADA! BEETHOVEN …
PAUL VAN OSTAIJEN BEZET ’T SCHOON VERDIEP WO 07.10 | 20:30 > 21:30
samenleving en de stad
DE GEDROOMDE STAD DE OPENBARE RUIMTE: TE GEEF OF TE NEEM?
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
HET (HER)CLAIMEN OF VRIJGEVEN VAN DE OPENBARE RUIMTE WO 07.10 | 19:30 > 21:15 30
31
Marieke Marieke – naar de roman De Vlucht van Johanna Spaey – vertelt het verhaal van Marieke en Sybille die tijdens de Eerste Wereldoorlog hun thuisland verlaten. De één vlucht van België naar Nederland, de ander migreert van Nederland naar België. Actrices Kaltoum Boufangacha en Aminata Demba spelen de strijd van deze vrouwen tegen de achtergrond van hun eigen familieverhaal. Na de performance volgt een rondetafelgesprek geleid door historicus en auteur Selm Wenselaers, waarin hedendaagse migratieverhalen van vrouwen centraal staan. Hoe gaan wij nu om met nieuwkomers in vergelijking met vorige generaties?
literatuur
VERS VAN HET MES XXXIV EN XXXV
NOG NIET GEDEBUTEERD DICHTTALENT STELT ZICH VOOR DO 08.10 | 20:00 > 22:00 VR 09.10 | 20:30 > 22:30
Tijdens Vers van het Mes staan nog niet gedebuteerde Vlaamse en Nederlandse dichters centraal. Twee dichters krijgen de tijd en de gelegenheid zich te presenteren middels poëzievoordrachten en het uitspreken van een kleine poëtica over hun werk, het poëzielandschap en hoe ze zichzelf daarin zien. In Gent krijgen zij gezelschap van een ervaren poëet, in Amsterdam is er ook een multimediaal literair talent present. In beide steden worden de voordrachten afgewisseld met hedendaagse muziek.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30 Regie en tekst: Leen Braspenning. Productie: Het Zuidelijk Toneel en t,arsenaal mechelen/GEN2020 Met dank aan: Het Gevolg, het Ronde Tafelhuis
Poëziecentrum, Vrijdagmarkt 36, 9000 Gent. € 5 / € 4 (-26 jaar, +65 jaar, abonnees Poëziekrant), reserveren:
[email protected] of +32 (0)9 225 22 25. Perdu, Kloveniersburgwal 86, 1012 CZ Amsterdam. € 7 / € 5, reserveren: www.perdu.nl. Organisatie: deBuren, Perdu en het Poëziecentrum, met steun van de Nederlandse Taalunie
aan internationale sprekers – publicist Paul Scheffer (NL), journalist en auteur Doug Saunders (GB/CAN), stadsonderzoeker Paul Blondeel (UAntwerpen en VUBCosmopolis) en expert architectuur en urbanisme Alexander D’hooghe (VS/BE) – praat over aankomstwijken in hun eigen werk en in de wereld.
algemeen directeur van het Koninklijk Concertgebouworkest in Amsterdam, spreekt het IM uit. Vrijstaat O., Zeedijk 10, 8400 Oostende. Gratis, reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en Vrijstaat O. wetenschap
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren In het Engels
GRIJZE CELLEN GENT | IEDEREEN GEZOND!
EXCELLENTE WETENSCHAPPERS AAN HET WOORD
ontmoetingen
MA 12.10 | 19:30 > 21:00
IM | DORIAN VAN DER BREMPT
MET EEN LAUDATIO DOOR JAN RAES ZO 11.10 | 15:00 > 17:00
kunst en stedelijkheid
© Peter de Wit - comichouse.nl
BOEKLANCERING: HALFWAY HOME VAN KURT DERUYTER
We eten ongezond en bewegen te weinig. We drinken en roken te veel. Campagnes om ons gezonder te doen leven, zetten weinig zoden aan de dijk. Wat helpt dan wel? Moet de overheid ons via nudging een duwtje in de goede richting geven, zonder dat we het zelf merken? Moet er een vettaks worden ingevoerd? Moet wie ziek wordt door zijn ongezonde levensstijl, daar zelf financieel voor opdraaien? Of zijn we te ver doorgeschoten in ons streven naar gezondheid en moet iedereen maar zelf uitmaken wat goed voor hem is? Met een lezing van onder andere Luc Bonneux, gevolgd door een gesprek onder leiding van Eos-redacteur Dieter Decleene.
AANKOMSTWIJKEN IN BRUSSEL ZA 10.10 | 20:00 > 22:00
podiumkunsten en samenleving
MARIEKE MARIEKE
DE STRIJD VAN TWEE VROUWEN TEGEN DE ACHTERGROND VAN HUN EIGEN FAMILIEVERHAAL VR 09.10 | 19:30 > 21:30
Fotograaf Kurt Deruyter stelt in oktober een multidisciplinair – journalistiek en artistiek – project voor rond het concept van aankomstwijken in de stad Brussel. Als onderdeel daarvan presenteert hij het fotografieboek Halfway Home. Een keur
Aminata Demba en Kaltoum Boufangacha © Johann van Gerwen
32
Wie droomt er niet van om op zijn eigen begrafenis aanwezig te zijn? Met een heuse laudatio, een In Memoriam? We zetten het in scène. Gastvrouw Anna Luyten vraagt tijdens een intiem doch publiek gesprek aan de voormalige directeur van deBuren Dorian van der Brempt hoe hij na zijn dood herdacht wil worden. Wat betekenen leven en werk voor hem? Jan Raes,
Handelsbeurs Concertzaal, Kouter 29, 9000 Gent. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, Fonds Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen (FWO), Wetenschappelijk Tijdschrift Eos en Handelsbeurs Concertzaal 33
‘You broke the ocean in half to be here, only to meet nothing that wants you - the immigrant’ – Nayyira Waheed
CHECKPOINT EUROPA MIGRATIE, CULTUUR & ECONOMIE
deBuren werpt een liefdevolle en bezorgde blik op onze steeds diversere maatschappij. De invloed van migratie en diversiteit op onze cultuur en samenleving is een onderwerp dat nu en de komende jaren een belangrijke rol blijft spelen in de Lage Landen en in de programmering van deBuren.
We starten in september met twee debatten: eerst in Amsterdam over de vluchtelingencrisis en vervolgens in Brussel over zin en onzin van Fort Europa. In oktober stellen we Marieke Marieke voor, een podiumperformance van Kaltoum Boufangacha en Aminata Demba over migratieverhalen. Daarnaast presenteren we Halfway home, een fotoboek van Kurt Deruyter dat de Brusselse aankomstwijken in beeld brengt.
MARIEKE MARIEKE DE STRIJD VAN TWEE VROUWEN TEGEN DE ACHTERGROND VAN HUN EIGEN FAMILIEVERHAAL
In november organiseren we een gespreksavond over institutioneel racisme en de bestrijding ervan. Vaak moet verdraagzaamheid de duimen leggen voor rauwe discriminatie: op de werkvloer, op de huurmarkt … In hoeverre is er een stok achter de deur nodig?
We sluiten af met twee documentaires over Brussel: bruisende plek van vele culturen of grauwe en harde stad van aankomst? De vele identiteiten van Brussel zijn een inspiratiebron voor audiovisuele kunstenaars. We selecteerden twee recente voorbeelden. Our City (2015, Maria Tarantino) is een liefdevol en eerlijk portret van de vele gezichten van de Europese hoofdstad en van de talrijke culturen die er vertegenwoordigd zijn. De documentaire Zone zero (2014, Farad Moloudi) volgt de bewoners van het Gésu-klooster, dat jarenlang door migranten werd gekraakt en in 2013 werd ontruimd.
VR 09.10 | 19:30 | BIJ DEBUREN © Johann van Gerwen
34
35
samenleving
literatuur
DAG VAN DE LITERATUURKRITIEK AFLEVERING 0
SALON DER VERBEELDING: EENZAAMHEID
GECUREERD DOOR SASKIA DE COSTER
STUDIEDAG
DI 13.10 | 20:00 > 21:30
WO 14.10 | NAMIDDAG
Vanaf 2016 is het een traditie: elk jaar zal dan halverwege oktober de Dag van de Literatuurkritiek plaatsvinden. deBuren en platform voor literaire kritiek deReactor.org nemen een ruime aanloop en denken een jaar op voorhand na over de fundamentele kwesties. Wat is de rol van literatuur in de maatschappij? Hoe verhoudt literatuurkritiek zich tot de kritische lezer? Op welke wijze kunnen onderwijs en kritiek elkaar versterken?
© Herman Van Rompuy
Het Salon der verbeelding is een informele, intieme gespreksavond over een actueel thema: het taboe rond eenzaamheid in de grootstad. Voormalig Europees president Herman Van Rompuy, auteur Niña Weijers en professor Mechanical Engineering Bram Vanderborght (VUB) nemen kort het woord. Ze praten over eenzaamheid vanuit hun eigen vakgebied en ervaring, en gaan daarna in gesprek met het publiek. Katharina Smets modereert.
Constantijn Huygens (Den Haag, 15961687) en tijdgenoten. Naast politicus was Huygens een groot dichter en componist, en zijn wendbare en emotioneel sprekende muziek was geliefd aan het Brusselse hof van aartshertog Leopold Willem van Oostenrijk. Op het programma staat muziek van Huygens zelf, Claudio Monteverdi, Guilio Caccini en anderen.
filosofie
DE SPOORZOEKERS #3
DE THIGMOFIEL. HET VERLANGEN NAAR GEBORGENHEID | MIDAS DEKKERS ZA 17.10 | 20.00 > 21:30
In de jaarlijkse cyclus De Spoorzoekers, opgedragen aan Kamiel Vanhole (1954-2008), presenteert Het zoekend hert filosofische auteurs met een bijzondere speurzin. In de derde editie belicht Midas Dekkers zijn nieuwste boek: De thigmofiel. Het verlangen naar geborgenheid (Atlas Contact). Over de plezierige tegenhanger van claustrofobie: thigmofilie, de liefde voor de kleine ruimte, het verlangen naar geborgenheid, grond onder je voeten, het gevoel dat wegkruipen de beste oplossing is. Schrijver en columnist Bernard Dewulf levert een bespiegelend commentaar. Ethica Eva Vanhole leidt in.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren geschiedenis
EEN GEMISTE KANS? DEN HAAG
WAT ALS NEDERLAND EN BELGIË SAMEN WAREN GEBLEVEN? VR 16.10 | 17:00 > 19:00
Filosofiehuis Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. www.hetzoekendhert.be. € 12, reserveren verplicht:
[email protected], +32 (0)473 68 66 65. Organisatie: Het zoekend hert en deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en de Reactor, met steun van de Nederlandse Taalunie muziek
DEBUREN HEBBEN OREN | OSCAR VERHAAR EN MICHIEL NIESSEN: MORTE DOLCE
LUNCHCONCERT
BOZAR, Paleis voor Schone Kunsten, Rotonde Bertouille, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, € 12/€ 6. Voor dit kleinschalig evenement is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Inschrijven kan door een gemotiveerde mail te zenden naar
[email protected] waarin u kort iets vertelt over uzelf en waarom u er graag bij wil zijn.
DO 15.10 | 12:30 > 13:15
Het Salon der verbeelding kadert binnen het stadsfestival BANG! gecureerd door auteur Saskia De Coster dat najaar 2015 plaatsvindt in BOZAR. Een initiatief van Andermansland, BOZAR en KultuurKaffee i.s.m. deBuren
Contratenor Oscar Verhaar (NL) en luitist Michiel Niessen (NL) brengen muziek van 36
Jozias van Aartsen © Corbino
filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER | OVER HET EEUWIGE VERLANGEN NAAR EEN NIEUW BEGIN #2
Wat als Nederland en België in 1830 samen waren gebleven? Wat zou dan de rol en functie zijn van Den Haag in dat land van bijna dertig miljoen zielen? Hoe zouden kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap, economie en ecologie eruitzien? Een deskundige spreker beantwoordt deze vragen op creatieve wijze waarna burgemeester Jozias van Aartsen op dit historisch visioen reageert. Daarna spreken zij hierover met Marc Reynebeau en geeft singer-songwriter Lucky Fonz III een miniconcert waarvan het Nederbelgisch Feestlied het orgelpunt vormt.
JEAN-JACQUES ROUSSEAU EN DE TRAGISCHE STRIJD TEGEN HET VERLANGEN | FRANK ALBERS ZO 18.10 | 11:00 > 13:00
De tiendelige cyclus Denkers van de radicale ommekeer bestaat uit lezingen over de inspirerende vernieuwingsdrift van essentiële filosofen. Voor Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) was cultuur niet enkel een verzamelnaam voor al het beschaafde dat ’s mensen superioriteit uitmaakt. Hij beschouwde haar ook als een vorm van sociale dressuur, die het individu ongelukkig maakt. Vanuit die gedachte ontstond het misverstand dat hij de mens naar de natuurstaat wilde terugkatapulteren. Voor
Nieuwe of Littéraire Sociëteit De Witte, Plein 24, Den Haag, 2502 AN. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en de steden Mechelen en Den Haag 37
Rousseau was er echter geen weg terug uit de cultuur. Professor Frank Albers presenteert diens oeuvre als een ode aan de tegenspraak.
Wintertuin, Thiemeloods, Leemptstraat 34, 6512 EN Nijmegen. € 6 / € 3 (CJP-/ studentenpas), kaartverkoop aan de deur. deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, KANTL, Vlaams Fonds voor de Letteren, Wintertuin en Radio 1
Filosofiehuis Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. www.hetzoekendhert.be. € 9, reserveren verplicht:
[email protected], +32 (0)473 68 66 65. Organisatie: Het zoekend hert en deBuren
economie en samenleving
geschiedenis
EEN GEMISTE KANS? GENT
KATRINE MARÇAL | WHO COOKED ADAM SMITH’S DINNER?
WAT ALS NEDERLAND EN BELGIË SAMEN WAREN GEBLEVEN?
BOEKPRESENTATIE IN DE REEKS WHO’S AFRAID OF THE F-WORD?
DI 20.10 | 19:30 > 21:30
DI 20.10 | 19:30 > 21:00
media
MEDIACAFÉ NL | DE JOURNALISTACTIVIST: EEN DEONTOLOGISCH DILEMMA?
literatuur
DE WACHTKAMER VAN DE CANON: AUTOLOZE ZONDAG (NIJMEGEN) & AUTOLOZE MAANDAG (BRUSSEL)
MA 19.10 | 20:00 > 21:30
WELKE HEDENDAAGSE WERKEN VERDIENEN HET EEUWIGE LEZEN?
Daniël Termont © Jan Cnudde
ZO 18.10 | 15:00 > 17:00 MA 19.10 | 19:30 > 21:30
Wat als Nederland en België in 1830 samen waren gebleven? Wat zou dan de rol en functie zijn van Gent in dat land van bijna dertig miljoen zielen? Hoe zouden kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap, economie en ecologie eruitzien? Voormalig nieuwslezer, fictief rechter en allesweter Philip Freriks beantwoordt deze vragen waarna burgemeester Daniël Termont op zijn historisch visioen reageert. Daarna spreken zij hierover met Marc Reynebeau en geeft singer-songwriter Lucky Fonz III een miniconcert waarvan het Nederbelgisch Feestlied het orgelpunt vormt.
Katrine Marçal © Caroline Andersson
Afgelopen zomer presenteerden Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) en het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL) hun dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur, bekeken vanuit Vlaams perspectief. Van Hendrik van Veldeke tot J.C. Bloem en van Anna Bijns tot Hella Haasse. Maar wie zitten er eigenlijk in de wachtkamer van die canon? Welke literaire werken van nu leest men over honderd jaar nog? Wintertuin en deBuren vragen zich dit hardop af tijdens een Vlaams-Nederlands dubbelprogramma in Nijmegen en Brussel. In een informele, intieme setting gaan presentatoren Jaap Robben en Hanneke Hendrix met hun gasten de diepte in. 38
Waar houdt de journalist op en begint de activist? Is het problematisch als een journalist zich gedocumenteerd en transparant inzet voor een bepaalde zaak of onderwerp? Wat zijn de regels? Of is het een illusie te denken dat journalistiek in tijden van constructive journalism, stakeholder journalism en oplossingsgerichte journalistiek nog waardevrij en slechts informerend is? Moderator Nico Haasbroek (auteur, oudhoofdredacteur NOS) gaat in gesprek met Lonneke van Genugten (OneWorld), Eric Smit (Follow The Money) en Orlando Verde (blogger voor ondermeer MO* en Kif Kif).
Adam Smith is de vader van de homo economicus, de altijd op eigenbelang gerichte mens. Toch zette Smiths moeder elke avond het eten op tafel, niet uit eigenbelang maar uit liefde. In onze economie worden zorgtaken totaal genegeerd. Als vrouwen niet betaald worden, dan zal hun werk wel minder waard zijn, nietwaar? In Who cooked Adam Smith’s dinner? (nu vertaald als ‘Liefde is te schaars’) rekent Katrine Marçal af met de mythe van de homo economicus. Na een korte lezing spreekt ze met Kirsten van den Hul (The Change Agent, auteur (S)hevolution!).
Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam. Gratis, reserveren: www.deburen.eu. Organisatie: deBuren, VVOJ, OneWorld en Fonds Pascal Decroos. Met de steun van VVJ en Pakhuis de Zwijger
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren i.s.m. Uitgeverij De Geus en VOK In het Engels
STAM, Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, de steden Mechelen en Gent en STAM
39
Stadsmuseum Gent
www.stamgent.be
OP DE THEE BIJ WILLEM
O K EN R LO R VE T HE
N
K IN
R
IJK
PROGRAMMA 2015 - 2016 TELKENS VAN 14:00 TOT 15:15 DO 22.10.2015
“Une union intime et complète”? Eenheid en verdeeldheid in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, 1815 – 1848 Maria De Waele
DO 26.11.2015
Waterloo en Napoleon : het belogen geheugen Johan Op de Beeck
DO 17.12.2015
Willem I en de Zuidelijke Nederlanden, politiek en privé Jeroen Koch
DO 21.01.016
15.10.2015
28.03.2016
Tijdens de expo Het verloren koninkrijk. Willem I en België (14.10.2015 > 28.03.2016), kunt u maandelijks op donderdagnamiddag ‘op de thee komen’ in het STAM voor een themalezing, georganiseerd door het STAM en deBuren. De lezing vindt plaats in de abdijrefter van het STAM, de tentoonstelling bezoek je met hetzelfde ticket voor en/of na de lezing. Voor de thee kan je terecht in het STAMcafé!
De splijtzwammen in het koninkrijk: godsdienst, financiën en taal panelgesprek Nicolai Bijleveld, Stijn Van de Perre, Rik Vosters moderator Marnix Beyen
DO 18.02.2016
&
BELGIË
Nog nooit is een zoon van 25 voor kind aangezien Jeroen van Zanten
DO 17.03.2016
Leopold I en het nieuwe koninkrijk België op het schaakbord van Europa Gita Deneckere
Locatie Abdijrefter STAM Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent. Inkom € 4 (+ € 4 extra incl. expo-bezoek) / studenten € 2 (incl. expo-bezoek) Inschrijven kan via Gentinfo: T + 32 (0)9 210 10 10 of online: http://go.gent.be/stam 40
41
In 2011 publiceerde slavist Johan de Boose zijn magistrale roman Bloedgetuigen over de Tweede Wereldoorlog, collaboratie en verzet. De Boose, naast schrijver ook acteur, herschiep zijn epische werk tot een indringende theatermonoloog. Nadat de lezers al kennis konden maken met een jonge Rus in het Rode Leger, een ballerina in Leningrad en een Vlaamse jongen die vecht aan het Oostfront, wordt de theaterbezoeker nu geconfronteerd met de schrijver als speler en … met zichzelf als medeplichtige.
radio
LUISTERDAG
MOET JE HOREN! WO 21.10 | DAGPROGRAMMA
Luisteren is terug in nadat decennia lang visuele prikkels de mooiste geluiden overstemden. Niet langer met het hele gezin voor de radio genesteld, maar luisteren via podcasts, audioguides, soundscapes, luisterboeken, live hoorspelen, et cetera. De technologische vooruitgang heeft de audiowereld nieuw leven ingeblazen en onze oren kriebelen bij al dit luisterlekkers. Toch kan onze luistercultuur best nog wel wat extra aandacht gebruiken! Wat kunnen blinden en slechtzienden ons leren over hun manier van luisteren? Welke organisaties stellen luisteren voorop? Maar vooral … wat is het aanbod in luisterland?
documentaire
radio
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG LAST HIJACK
LUISTER IN HET DUISTER IEDERE DAG VERDWIJNT ER WEL IETS
UNIEKE VERTONING EMMY AWARDWINNENDE INTERACTIEVE DOCUMENTAIRE OVER SOMALISCHE PIRATERIJ MET INTRODUCTIE
DO 22.10 | 20:00 > 21:30 (AMSTERDAM)
DO 22.10 | 18:00 > 19:45
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren © Ephameron
geschiedenis
OP DE THEE BIJ WILLEM UNE UNION INTIME ET COMPLÈTE? EENHEID EN VERDEELDHEID IN HET VERENIGD KONINKRIJK DER NEDERLANDEN, 1815 – 1848
Heel wat partners werken momenteel enthousiast samen aan het programma van de Luisterdag om een fenomenaal audiofeest op poten te zetten.
LEZING DOOR MARIA DE WAELE DO 22.10 | 14:00 > 15:15
De vier hoofdlocaties zijn Muntpunt, deBuren, RITCS en Passa Porta, maar in heel Brussel en daarbuiten vestigen we op 21 oktober de aandacht op geluid.
In 1815 werden de Zuidelijke Nederlanden (ruwweg het huidige België) samengevoegd met Nederland in het Verenigd Koninkrijk. Het was een diplomatieke constructie uitgedacht op het Congres van Wenen die met de wil van de betrokken bevolking weinig rekening hield. De ambities van Willem I botsten al snel met de realiteit, wat leidde tot de opstand van 1830 en de uiteindelijke Belgische onafhankelijkheid. De orangisten, aanhangers van Willem en het huis van Oranje, probeerden de scheiding nog tijdenlang ongedaan te maken.
podiumkunsten
BLOEDGETUIGEN
HET MAGNUM OPUS VAN JOHAN DE BOOSE NU ALS THEATERMONOLOOG WO 21.10 | 19:30 > 20:30
Abdijrefter STAM, Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent. € 4 (+ € 4 extra incl. expo-bezoek) / studenten € 2 (incl. expo-bezoek), reserveren: http://go.gent.be/stam of + 32 (0)9 210 10 10. Organisatie: het STAM i.s.m. deBuren
42
‘Iedere dag verdwijnt er wel iets,’ schreef Bernlef in zijn roman Hersenschimmen. Een mens is opgetrokken uit herinneringen. Mooie, enge, ontroerende, grappige, valse herinneringen. Wie je bent is wat je door de tijd hebt opgeslagen en onthouden. Maar soms laat je geheugen je in de steek, kan je niet op een naam komen, vertel je twee keer hetzelfde. Bij sommigen neemt deze vergeetachtigheid de vorm aan van een ziekte en vervagen herinneringen langzaamaan, tot er nog bitter weinig overblijven. Wie ben je dan nog? De Nederlandse radiomaker Maartje Duin maakt een nieuw stuk voor deze luisteravond. Inne Eysermans (Amatorski) maakt samen met radiomaker Katharina Smets een live luisterspel met gevonden geluiden: dagboeken op cassettes, platen met verloren klank, flarden uit vergeten dagboeken.
Last Hijack vertelt het verhaal over de opkomst en ondergang van Somalische piraterij via een documentaire en een website, met animaties, datavisualisaties en getuigenissen. Jarenlang teisterden Somalische piraten de golf van Aden, het water ten noorden van de Hoorn van Afrika. Ze kaapten honderden schepen en kregen miljoenen euro's aan losgeld. Hoe kon piraterij zo'n groot probleem worden? En hoe kan het dat we er nu nagenoeg niets meer over horen? Voorafgaand aan de vertoning geeft regisseur Femke Wolting aan de hand van de Emmy Award-winnende interactieve website een unieke inkijk in de totstandkoming van dit multimediale project. Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. Documentaire: Nederlandse ondertiteling. Gratis, reserveren: www.muntpunt.be of via +32(0)2 278 11 11. Organisatie: deBuren en Muntpunt
de Brakke Grond, Nes 45, 1012 KD Amsterdam. € 8 online reservatie / € 10 add, reserveren: www.brakkegrond.nl. Organisatie: Grenzeloos Geluid (NL), In The Dark (BE), deBuren en de Brakke Grond. De opbrengsten van deze avond gaan naar Stichting Alzheimer Onderzoek
43
FIRST COUSIN ONCE REMOVED
DO 24.09 | 18:00 > 19:45
Een gelauwerde documentaire van Alan Berliner over dichter Edwin Honig, wiens laatste levensjaren getekend zijn door Alzheimer. De sublieme ritmische montage maakt het progressieve verloop van deze slopende ziekte pijnlijk zichtbaar. Tegelijkertijd laat de filmmaker zien dat een poëtische ziel zich niet makkelijk doven laat. In het kader van het sociaal-artistieke project De Alzheimer Code.
LAST HIJACK
DO 22.10 | 18:00 > 19:45
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG
TOPDOCUMENTAIRES GEKOPPELD AAN EEN INTRODUCTIE OF (NA)GESPREK In een gerenoveerd auditorium in Muntpunt kunt u dit najaar vanuit een comfortabele stoel naar vier prijswinnende lange documentaires kijken. Elke vertoning wordt gekoppeld aan een introductie, een lezing of gesprek met interessante sprekers uit Nederland en Vlaanderen.
Jarenlang teisterden Somalische piraten de golf van Aden. Ze kaapten honderden schepen en kregen miljoenen euro’s aan losgeld. Hoe kon piraterij zo’n groot probleem worden? Voorafgaand aan de vertoning van de documentaire geeft regisseur Femke Wolting aan de hand van de Emmy Award-winnende interactieve website een unieke inkijk in de totstandkoming van dit multimediale project.
ON THE WAY TO SCHOOL
DO 19.11 | 18:00 > 19:45
De jonge Turkse onderwijzer Emre Aydin moet in opdracht van de overheid een jaar les geven op een school in een afgelegen en armoedig Koerdisch dorp in Zuidoost-Turkije. Zonder commentaar krijgen we een inkijk in het leven van de gedreven leraar en zien we hoe moeilijk het is om kinderen Turks te leren terwijl ze thuis alleen Koerdisch spreken.
ZONE ZERO
DO 10.12 | 18:00 > 20:00 In de nacht van 4 November 2013 werd de gekraakte Brusselse kerk Gésu ontruimd en verzegeld. Filmmaker en bewoner Farad Moloudi maakte een documentaire over de gekraakte plek en haar bewoners in de tweejarige periode voor de ontruiming. Na de vertoning volgt een nagesprek over het maken van de documentaire, de ontruiming en de diaspora die daarop volgde.
Ga naar www.deburen.eu voor meer informatie over de documentaires en de sprekers!
Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren: www.muntpunt.be of via +32 (0)2 278 11 11. 44
45
de tentoonstelling ‘l’Homme, le Dragon et la Mort – la Gloire de Saint-Georges’ onder begeleiding van een gids bezoeken.
mode en design
POP & SHOP MARKET
MODE EN DESIGN DOOR JONGE ONTWERPERS UIT HEEL EUROPA
Site du Grand-Hornu, rue Sainte Louise 82, 7301 Hornu. € 5 (poëzieprogramma + rondleiding). Organisatie: deBuren en Ons Erfdeel vzw (Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas)
VR 23.10 > ZO 25.10 | 11:00 > 20:00
Pop & Shop is een Europese mode- en designmarkt waar jonge Europese ontwerpers hun ontwerpen in Brussel kunnen tonen en verkopen. De markt wordt dit jaar voor de tweede keer georganiseerd in de Markten in Brussel door EUNIC, de overkoepelende organisatie van nationale culturele instituten in Brussel. deBuren selecteerde hiervoor een vijftal jonge Nederlandse designers in overleg met enkele Nederlandse kunstopleidingen. Meer info: http://brussels.eunic-online.eu/ popandshop
ontmoeting
ZEEDIJK 10 | VOORUIT MET DIE CRISIS!
PATRICK MULLIE | DE OBESITASEPIDEMIE ZO 25.10 | 11:00 > 12:30
De reeks Zeedijk 10 buigt zich over actuele crises. Een centrale gast poneert een stelling, formuleert een eventuele oplossing en gaat hierover in gesprek. Kenners waarschuwen voor een obesitasepidemie tegen 2030. Hoe is het gesteld met onze voedingsgewoontes? Wetenschapsjournalist Marleen Wynants (VUB/Crosstalks) spreekt met voedingsexpert en biomedicus Patrick Mullie (VUB), auteur van o.a. Is dik in orde? Obesitas als norm en Goed eten. Onze voeding in vraag.
De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel. Gratis. Organisatie: EUNIC en M.A.D. Brussels i.s.m. De Markten literatuur
UN GRAND CRU
POËZIE EN SCHILDERKUNST IN LE GRAND HORNU, MONS ZO 25.10 | 11:00 > 12:30
Vrijstaat O., Zeedijk 10, 8400 Oostende. € 4 vvk (+€ 1 reservatie) - € 7 add. Organisatie: Vrijstaat O. i.s.m. deBuren
EXCLUSIEF RONDLEIDING
The Trail of the Troika (2015, Schumann & Bondy), bevat interviews met onder meer Paul Krugman en Yanis Varoufakis, Grieks minister van Financiën. De vertoning wordt gevolgd door een nagesprek met Harald Schumann en socioloog-publicist Merijn Oudenampsen.
cultuurbeleid. Is dit advies ook relevant voor Vlaanderen? Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz neemt het rapport in ontvangst en reageert. Aansluitend debat met de onderzoekers en enkele Vlaamse gasten. deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren via www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren i.s.m. WRR
Deze vertoning kadert in een breder filmen lezingenprogramma, The Cost of Wealth, gecureerd door Florian Wüst.
literatuur en muziek
TOM VAN BAUWEL EN BEN SLUIJS: GEBRUIKSAANWIJZING DER LYRIEK
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Alle info op www.cinematek.be en www.jubilee-art. org. Een project van Jubilee en Goethe-Institut i.s.m. CINEMATEK, Argos en deBuren. Gesproken in meerdere talen, Engelse ondertiteling. Nagesprek in het Engels
PAUL VAN OSTAIJEN BEZET ’T SCHOON VERDIEP WO 28.10 | 20:30 > 21:30
kunstbeleid
CULTUUR HERWAARDEREN: OOK IN VLAANDEREN?
PRESENTATIE, DEBAT & ONTVANGST WRRRAPPORT DOOR MINISTER SVEN GATZ DI 27.10 | 20:00 > 21:30
Het Antwerpse stadhuis bestaat 450 jaar en had veel illustere bewoners. Eén van hen was Paul van Ostaijen. Het Van Ostaijengenootschap, de stad Antwerpen en deBuren organiseren drie muzikale avonden rond de dichtende stadsklerk. Acteur Tom Van Bauwel en muzikant Ben Sluijs, acteur en muzikant, sloegen de handen ineen om een jazzvoorstelling te maken met werk van Zot Polleken en geven zo een overzicht van Van Ostaijens werk: van het ambitieuze begin tot het sublieme einde.
Dit voorjaar presenteerde de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) het rapport Cultuur herwaarderen aan de Nederlandse minister van Cultuur. De waarde van cultuur – en de rechtvaardiging van cultuurbeleid – wordt steeds vaker gezocht in sociale en economische effecten. Het rapport pleit voor een herwaardering van het ‘culturele’ in het
Stadhuis Antwerpen, Grote Markt 1, 1000 Antwerpen. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, het Paul van Ostaijengenootschap, de stad Antwerpen. Met de steun van het Vlaams Fonds voor de Letteren.
documentaire
THE TRAIL OF THE TROIKA
EUROPA IN DE BAN VAN BESPARINGEN: MACHT ZONDER CONTROLE? MA 26.10 | 19:30 > 22:00
Europa leende enorme sommen aan Griekenland, Ierland, Portugal en Cyprus om de crisis het hoofd te kunnen bieden. Als voorwaarden legde de ‘troika’ – de Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het IMF – hun loodzware bezuinigingsmaatregelen op. De bekende Duitse onderzoeksjournalist en auteur Harald Schumann bezocht de vier landen en reisde naar Brussel, Washington, New York en Londen, om de dynamieken en machtsverhoudingen achter deze maatregelen te traceren. Het resultaat,
Vlaamse en Nederlandse dichters en schilderkunst op een schitterende locatie: Le Grand Hornu. Ellen Deckwitz, Charles Ducal, Maud Vanhauwaert, Miriam Van hee en Menno Wigman lezen voor uit eigen werk (Franse boventiteling) en de bloemlezing Un Grand Cru. 50 poèmes, choisis par Jozef Deleu, extraits de Septentrion wordt boven de doopvont gehouden. Daarnaast kunt u 46
47
kunst en samenleving
literatuur en muziek
NO STRINGS ATTACHED
DUBBELE BOEKPRESENTATIE BEWOOND DOOR IETS GROTERS EEN DRIELUIK DOOR CHARLES DUCAL
SYMPOSIUM OP DE GRENS TUSSEN KUNST EN ANTROPOLOGIE
EEN MUZIKAAL LUNCHPROGRAMMA BIJ DEBUREN EN EEN AVOND IN HET POËZIECENTRUM
WO 28.10 EN DO 29.10 | 10:00 > 18:00
media
documentaire en lunch
MEDIACAFÉ | RADIO IS TERUG VAN NOOIT ECHT WEGGEWEEST
COOK & LOOK | SRIRACHA
HET VERHAAL OVER DE HERKOMST VAN HET ICONISCHE HIPHETE SAUSJE
DO 29.10 | 19:30 > 21:15
VR 30.10 | 12:15 > 13:15
DO 29.10 | 12:30 > 13:30 & 20:00 > 21:00
© A.Dornieden - J.D.González Monroy
Een reeks Brusselse en Gentse partners slaan de handen in elkaar voor een symposium over de relatie tussen antropologie en hedendaagse kunst. We presenteren artist talks door internationale makers, afgewisseld met toonmomenten van hun werk. Hoe breng je mensen, gemeenschappen, evoluerende landschappen en zelfs klanken, met respect en integriteit voor de camera? Wat betekent het om aan antropologie te doen in een tijdperk van superdiversiteit? Met o.a. Wapke Feenstra (NL), Alexis Destoop (B), Leora Farber (ZA), Le peuple qui manque (FR), Emre Huner (TK), Fiona Tan (NL) en Genevieve Yue (VS).
De Belgische Dichter des Vaderlands Charles Ducal rondt na twee jaar zijn opdracht af. Voor hij de fakkel doorgeeft, blikt hij terug op de voorbije periode met een multimediaal en meertalig boek: Bewoond door iets groters / Au-delà de la frontière / Bewohnt von etwas Gröszerem. Tijdens een speciale aflevering van onze muzikale lunchreeks deBuren hebben Oren, stelt Ducal dit boek samen met zanger Filip Jordens en gitarist Jokke Schreurs feestelijk voor. Nadien gaat het feest verder in Poëziecentrum in Gent met een avondprogramma waarin de bundel officieel wordt voorgesteld, met muziek, film en uiteraard … poëzie!
Beursschouwburg, A. Ortsstraat 20-28, 1000 Brussel. € 20 (1 dag) / € 35 (2 dagen) inclusief lunch. Info en reserveren: www.beursschouwburg.be. Organisatie: SoundImageCulture, KASK School of Arts Gent, Beursschouwburg, UGent, Platform 0090, LUCA School of Arts - campus Sint-Lukas Brussel, Argos en deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30 Poëziecentrum, Vrijdagmarkt 36, 9000 Gent. Gratis, reserveren:
[email protected] of +32 (0)9 225 22 25 Organisatie: deBuren en Poëziecentrum, Atlas Contact, VONK & Zonen, Maison de la Poésie Namur, Maison de la Poésie d’Amay, fiEstival maelstrÖm, Midis de la Poésie, Poème 2, De Morgen, Vers l'Avenir, GrenzEcho, Passa Porta; met de steun van het Prins Filip Fonds 48
Het succes van de podcastreeks Serial heeft het radiolandschap in de VS voorgoed veranderd. Plots bereikte radiodocumentaire er opnieuw een groot publiek. Dat in tegenstelling tot het nog altijd kale radiolandschap bij ons. Toch broeit er iets in audioland. Hebben we hier voldoende potentiële luisteraars om nieuwe vormen van radio rendabel te maken? Tijd voor een stevig gesprek met kennis van over de grens! Met Nederlandse radiomaker Stef Visjager (Radiomakers Desmet), Zweeds podcastwonder Kristoffer Triumf (VÄRVET) en Vlaams audiotalent Katharina Smets (In the dark BE). Freelance radiomaker Helena de Groot modereert.
De pittige chilisaus sriracha mag dan wel in verschillende landen zeer geliefd zijn, het verhaal over de herkomst van het hiphete sausje is voor veel fans onbekend. Regisseur Griffin Hammond reist de wereld rond en onthult waar de saus vandaan komt, hoe hij gemaakt wordt en waarom mensen hem zo ontzettend lekker vinden. Kijk mee naar de documentaire Sriracha tijdens een overheerlijke lunch met (vegetarische) curry en uiteraard zoveel sriracha als u maar wil!
Zebrastraat, Zebrastraat 32, 9000 Gent. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32(0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, Fonds Pascal Decroos, VVOJ en Zebrastraat. Met de steun van VVJ In het Engels
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (voor de lunch), reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 1930. Organisatie: deBuren Documentaire: in het Engels met Engelse ondertiteling
49
tijd hebt opgeslagen en onthouden. Maar soms laat je geheugen je in de steek, kan je niet op een naam komen, vertel je twee keer hetzelfde. Bij sommigen neemt deze vergeetachtigheid de vorm aan van een ziekte en vervagen herinneringen langzaamaan, tot er nog bitter weinig overblijven. Wie ben je dan nog? De Nederlandse radiomaker Maartje Duin maakt een nieuw stuk voor deze luisteravond. Inne Eysermans (Amatorski) maakt samen met radiomaker Katharina Smets een live luisterspel met gevonden geluiden: dagboeken op cassettes, platen met verloren klank, flarden uit vergeten dagboeken.
radio
LUISTER IN HET DUISTER | IEDERE DAG VERDWIJNT ER WEL IETS ZA 31.10 | 20:00 > 21:30 (ANTWERPEN)
Café Kiebooms, De Coninckplein 28, Antwerpen. € 8 online reservatie / € 10 add, reserveren: www.deburen.eu. Organisatie: Grenzeloos Geluid (NL), In The Dark (BE), deBuren en de Brakke Grond. De opbrengsten van deze avond gaan naar Stichting Alzheimer Onderzoek
© Matt Wiley
‘Iedere dag verdwijnt er wel iets’, schreef Bernlef in zijn roman Hersenschimmen. Een mens is opgetrokken uit herinneringen. Mooie, enge, ontroerende, grappige, valse herinneringen. Wie je bent is wat je door de
Mo* en deBuren houden het maatschappelijk debat op scherp deBuren en MO* zijn al jaren partner in het opzetten van maatschappijkritische lezingen en debatten over mondiale en lokale onderwerpen. Over de jaren hadden we ondermeer te gast: Jonathan Safran Foer, Louise Fresco, Shirin Ebadi, Esther Duflo, Richard Wilkinson en Mieke Vanhecke. In 2015 zetten we deze samenwerking verder en blijven we u boeiende avonden aanbieden over thema’s waar we allemaal van wakker zouden moeten liggen. Enerzijds organiseren we de MO*talks @ deBuren, dit is de podiumversie van het driemaandelijkse MO*magazine. Centraal in dat kwartaalblad staat telkens een thema. Een drietal experten brengen elk hun stelling en gaan daarna in gesprek met elkaar en met het publiek. Anderzijds organiseren we ook nog steeds MO*lezingen. In een MO*lezing wordt een prangend thema behandeld door een internationaal gerenommeerde spreker. Met de MO*lezingen willen we het debat over internationale thema’s in Vlaanderen naar een hoger niveau tillen.
literatuur en geschiedenis
NACHT VAN DE GESCHIEDENIS 2015
DEBUREN PRESENTEERT EEN TWEELUIK RONDOM INDONESIË
ZA 31.10 | 2 MOMENTEN VAN 45’ | 20:00 > 00:00
Annelies Verbeke © Alex Salinas - ISBN
Het jaarlijkse hoogtepunt van de Maand van de Geschiedenis is de Nacht van de Geschiedenis in het Amsterdamse Rijksmuseum. Aansluitend op het jaarthema, organiseert deBuren twee programma’s over Indonesië ‘tussen droom en daad’. De Nederlandse schrijver Gustaaf Peek bezocht voor citybooks de oude havenstad Semarang en de Vlaamse schrijfster Annelies Verbeke ging naar Jakarta. Zij vertellen over hun ervaringen en gaan in gesprek met Willem Bongers-Dek (deBuren) die citybooks Indonesië coördineerde en sinds 2011 als gastdocent verbonden is aan de Universitas Indonesia. Rijksmuseum, Museumstraat 1, 1071 XX Amsterdam. Informatie over tickets is beschikbaar op www.maandvandegeschiedenis.nl. Organisatie: Rijksmuseum i.s.m. Maand van de Geschiedenis/ Nederlands Openluchtmuseum, deBuren, Historisch Nieuwsblad, NTR, Instituut voor Beeld en Geluid, Once upon a time in the East, 21, met steun van het vFonds
Hou www.mo.be en www.deburen.eu in de gaten voor het programma! 50
51
bij deBuren
IN NOVEMBER
ZO 29.11 | IM | GUIDO BELCANTO
© Dries Segers
wetenschap
literatuur
GRIJZE CELLEN LEUVEN EEN TOEKOMST ZONDER KANKER?
HET IS 2015
DERTIEN VAN DE JONGSTE DICHTERS UIT HET NEDERLANDSE TAALGEBIED
LEZINGEN EN EEN GESPREK MET TOPWETENSCHAPPERS HANS CLEVERS EN PETER CARMELIET
WO 04.11 | 20:00 > 22:00
MA 02.11 | 19:30 > 21:00
Arno Van Vlierberghe Kavka
Dertien dichters uit het Nederlandse taalgebied worden zorgvuldig tegen elkaar uitgespeeld op het podium. Onder de vloedlichten regeert niet de naambekendheid of literaire anciënniteit, maar het poëticale contrast, de juxtapositie. Strijdbaar als ze zijn, nemen zij de handschoen op om zichzelf, elkaar en hun voorgangers te bevragen. Met Maarten van der Graaff, Arno Van Vlierberghe, Mathijs Tratsaert, Çağlar Köseoğlu, Bernke Klein Zandvoort en acht andere jonge dichters. Op 28 november vindt de tweede aflevering van dit programma plaats in Antwerpen tijdens de tweede editie van De Nacht van VONK in DE Studio (www.vonkenzonen.be).
Tijdens deze aflevering van Grijze Cellen geven we het woord aan twee topwetenschappers uit de Lage Landen die baanbrekend onderzoek verrichten op het gebied van kankergenezing. Hans Clevers (Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie en UMC Utrecht) ontwikkelde met stamcelonderzoek een methode om kankermedicatie toe te spitsen op het genoom van een patiënt. Vrijwel tegelijkertijd vond het onderzoeksteam van VIB onder leiding van Peter Carmeliet (VIB en KU Leuven) een manier om de groei van tumoren te stoppen door kankercellen uit te hongeren. Na lezingen van Hans Clevers en Peter Carmeliet volgt een gesprek over grensverleggend kankeronderzoek.
Kunstencentrum Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23, 9000 Gent. Gratis, reserveren: www.vooruit.be. Organisatie: Omfloerst, Vooruit en deBuren
STUK, Naamsestraat 96, 3000 Leuven. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32(0)2 212 1930. Organisatie: deBuren, Fonds Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen (FWO), Wetenschappelijk Tijdschrift Eos, KU Leuven, VIB en STUK
filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER | OVER HET EEUWIGE VERLANGEN NAAR EEN NIEUW BEGIN #3
IMMANUEL KANT EN DE REVOLUTIE IN HET KENNENDE DENKEN | ERIK OGER ZO 08.11 | 11:00 > 13:00
De tiendelige cyclus Denkers van de radicale ommekeer bestaat uit lezingen over de 54
inspirerende vernieuwingsdrift van essentiële filosofen. Met Kritik der reinen Vernunft bracht Immanuel Kant (1724-1804) een ware revolutie in het filosofische denken tot stand. Hijzelf vergeleek die met de door Copernicus in de astronomie gerealiseerde ommekeer van een geocentrisch naar een heliocentrisch wereldbeeld. De Antwerpse filosoof professor Erik Oger analyseert welke gevolgen deze kantiaanse revolutie heeft voor de grote kwesties in de filosofie en beantwoordt de vraag in welke mate die revolutie als geslaagd mag worden beschouwd.
de planeet Trafalmadore waar de vliegende schotels vandaan komen.’ deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en De Tijd samenleving
NATIONALE VROUWENDAG | GELUK!
IN DE REEKS WHO’S AFRAID OF THE F-WORD? WO 11.11 | 13:00 > 19:00
Filosofiehuis Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. www.hetzoekendhert.be. € 9, reserveren verplicht:
[email protected], +32 (0)473 68 66 65. Organisatie: Het zoekend hert en deBuren podiumkunsten
SO IT GOES
BRUSSELSE PREMIÈRE VAN FREEK VIELENS INDRUKWEKKENDE VONNEGUTBEWERKING DI 10.11 | 19:30 > 21:00
De Nationale Vrouwendag is de vaste afspraak voor vrouwen én mannen uit heel Vlaanderen om te debatteren over gelijkheid en feminisme. Dit jaar strijkt de Nationale Vrouwendag met een divers programma neer in wereldcultuurhuis De Centrale in Gent. Geluk is het centrale thema. Draagt gelijkheid tussen vrouwen en mannen bij aan meer geluk? En wat betekent geluk voor vrouwen van diverse achtergronden? Ook dit jaar draagt deBuren een steentje bij. Een overzicht van het programma is vanaf september beschikbaar via www.deburen.eu.
© Willy Wtterwulghe
deBuren brengt de Brusselse première van So it goes: een toneelbewerking van Kurt Vonneguts klassieke oorlogsroman Slaughterhouse Five, geschreven en gespeeld door de jonge Nederlandse theatermaker Freek Vielen, daarbij gesteund en gehinderd door de wilde muzikanten van de vrijeimprojazzband The Ambush Party. Vielen: ‘De voorstelling ontleent zijn enigszins lichtchaotische vertelsfeer aan verhalen over
De Centrale, Kraankindersstraat 2, 9000 Gent. Gratis, reserveren is niet nodig. Meer info: www.vrouwendag.be. Organisatie: VOK, deBuren, De Centrale en de UGent met steun van Gelijke Kansen Vlaanderen in het kader van de reeks Who’s afraid of the F-word?
55
UNIVERSITAIRE DINSDAGLEZINGEN STAD IN BEWEGING
In oktober start Odisee Campus Brussel met een nieuw academiejaar vol UNIVERSITAIRE DINSDAGLEZINGEN. De reeks biedt een gevarieerd aanbod van boeiende sprekers met de stad als terugkerend thema. De lezingen zijn open voor iedereen en voor het eerst werken deBuren en Muntpunt er aan mee.
PROGRAMMA NAJAAR 2015 DI 13.10 | 14:00
Steven Vanackere over passie en politiek
DI 27.10 | 14:00
Judith Vanistendael over Brussel als stripverhaal
DI 17.11 | 14:00
Stijn Oosterlycnk & Justus Uitermark: zelforganisatie en stedelijke ontwikkeling
DI 01.12 | 14:00
Jan Smets over de toekomst van onze arbeidsmarkt
DI 15.12 | 14:00
Rik Hemmeryckx over Emile Verhaeren en de poëzie van de grootstad
Locatie Alle lezingen vinden plaats op Odisee Campus Brussel, Warmoesberg 15, 1000 Brussel. De DINSDAGLEZING op 17 november vindt plaats bij deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Inkom 5 € (of 8 € met partner), gratis voor studenten KU Leuven, inschrijven kan ter plaatse. Meer info via secretariaat GPV:
[email protected] of +32(0)2 609 37 37 Organisatie Odisee Campus Brussel (Groepscentrum Permanente Vorming), deBuren en Muntpunt
56
57
In de reeks Nieuwe maatjes staat de literaire ontmoeting centraal. Soms vraagt een bekende auteur uit Vlaanderen of Nederland een jongere schrijver om aan te schuiven, soms draaien we het om. Ditmaal vroegen we Niña Weijers om in gesprek te gaan met de veelzijdige Vlaamse schrijver Peter Verhelst. Helena de Groot modereert het gesprek en de twee auteurs lezen voor uit eigen en elkaars werk. Met live muziek en het artistieke blinddateprogramma BCC waarin een jonge dichter en een jonge tekenaar 24 uur krijgen om samen een kunstwerk te maken.
kunst en kunstonderwijs
DE MYTHE VAN DE HEDENDAAGSHEID
VOORSTELLING VAN DE EERSTE EDITIE VAN NIEUWE REEKS CAHIER VOOR KUNST EN KUNSTONDERWIJS DO 12.11 | 19:30 > 21:30
Een kunstenaar moet hedendaags zijn, wil hij serieus genomen worden. Maar waar komt die verheerlijking van het hedendaagse vandaan? En hoe relevant is hedendaagsheid in de kunst en het kunstonderwijs eigenlijk? ‘De mythe van de hedendaagsheid’ is het eerste deel in de nieuwe boekenreeks Cahier voor Kunst en Kunstonderwijs, die wordt voorgesteld in Amsterdam en Brussel. Bijdragen worden geleverd door o.a. Charles Esche, Amelia Groom, Thijs Lijster, Navid Nuur en Jonas Staal. Bart Verschaffel, architectuurpublicist en hoogleraar aan de Universiteit Gent, geeft een lezing over het onderwerp. De reeks Cahier voor Kunst en Kunstonderwijs is een initiatief van de Academie voor Beeldende Vorming Tilburg, onderdeel van de Fontys Hogeschool voor de Kunsten.
Vrijstaat O., Zeedijk 10, 8400 Oostende. € 5 (vvk via www.vrijstaat-o.be, + € 1 reservatie) of € 8 aan de deur. Organisatie: deBuren en Vrijstaat O.
In oktober start Odisee Campus Brussel met een nieuw academiejaar vol Universitaire Dinsdag Lezingen. De reeks biedt een gevarieerd aanbod van boeiende sprekers met de stad als terugkerend thema. deBuren draagt een steentje bij en organiseert op 17 november samen met Odisee en Muntpunt een aflevering bij deBuren over zelforganisatie en stedelijke ontwikkeling met lezingen van Stijn Oosterlynck (Universiteit Antwerpen) en Justus Uitermark (Erasmus Universiteit Rotterdam).
kunnen we leren van dit stuk voorgeschiedenis van de EU? De Wagt gaat hierover in gesprek met enkele Vlaamse gasten. deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren i.s.m. Uitgeverij Bas Lubberhuizen documentaire en de stad
BRUSSEL | ELKE CULTUUR ZIJN EIGEN EILAND?
VOORGESPREK BIJ VERTONING DOCUMENTAIRE OUR CITY
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5 (of € 8 met partner), gratis voor studenten KU Leuven, inschrijven kan ter plaatse. Meer info via secretariaat GPV:
[email protected] of +32(0)2 609 37 37. Organisatie: Odisee Campus Brussel (Groepscentrum Permanente Vorming), deBuren en Muntpunt
WO 18.11 | 18:00 > 19:00
deBuren was vanaf het begin betrokken bij Maria Tarantino’s documentaire Our City: een caleidoscopisch portret van de multiculturele metropool Brussel. Vanaf 18 november draait de film in de zalen. Bij de eerste vertoning organiseren we een gesprek met o.a. David Dooghe (stedenbouwkundige, Deltametropool Rotterdam) en de regisseur. Wat maakt Brussel uniek? Wat kan de stad leren van andere steden? Is segregatie sterker aanwezig dan elders? Wat doen we daaraan?
de stad
SELF-CITY | ZELFORGANISATIE ALS RECHTVAARDIG MODEL VOOR STEDELIJKE ONTWIKKELING?
UNIVERSITAIRE DINSDAG LEZINGEN MET STIJN OOSTERLYNCK EN JUSTUS UITERMARK
europa en geschiedenis
EUROPA’S LAATSTE KANS
BRUSSELSE PRESENTATIE WIJ EUROPEANEN VAN WIM DE WAGT DI 17.11 | 19:30 > 21:00
DI 17.11 | 14:00 > 16:00
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: de Brakke Grond en deBuren
Cinema Aventure, Centrumgalerij Blok II, Kleerkopersstraat 37, 1000 Brussel. Gesprek gratis, film € 9,50 (€ 8 senioren en studenten) via www.cinema-aventure.be of aan de deur. Organisatie: deBuren i.s.m. Cinema Aventure
literatuur
muziek
NIEUWE MAATJES NIÑA WEIJERS EN PETER VERHELST
DEBUREN HEBBEN OREN PHILIPPE THURIOT BRENGT GOLDBERGVARIATIES VAN BACH
EEN LITERAIRE DATE
LUNCHCONCERT
ZO 15.11 | 15:00 > 17:00
DO 19.11 | 12:30 > 13:15
Wij Europeanen vertelt het onbekende verhaal van de mislukte poging al voor de Tweede Wereldoorlog een Europese federatie op te richten. De Nederlandse auteur Wim de Wagt vraagt zich af hoe de geschiedenis had kunnen lopen als het gelukt zou zijn en legt een parallel met de huidige crisis. Wat
Peter Verhelst © Phile Deprez
58
59
Accordeonist Philippe Thuriot werkte onder meer met Ictus, Prometheus, Oxalys, LOD, Les Ballets C de la B, Aka Moon, Uri Caine en Johan Verminnen. Voor deBuren hebben Oren brengt hij een selectie uit de Goldbergvariaties van J. S. Bach. ‘Ter verstrooiing van het gemoed’, schreef de componist op het titelblad van zijn partituur. De variaties verwijzen naar het wijde register aan menselijke emoties: passie, vreugde, blijdschap, melancholie en eenzaamheid ... deze keer niet op klavier gebracht maar op accordeon. Laat u verstrooien!
literatuur
UITREIKING 5 DEBUUTPRIJS HET LIEGEND KONIJN AAN HANNAH VAN WIERINGEN DE
PRIJS VOOR BESTE NEDERLANDSTALIGE POËZIEDEBUUT DO 19.11 | 19:30 > 21:30
De 5de Debuutprijs Het Liegend Konijn wordt uitgereikt aan Hannah van Wieringen (°1982) voor haar bundel hier kijken we naar (De Harmonie, Amsterdam). Van Wieringen is dichter, toneelauteur en prozaïst. Naast een geldprijs doet deBuren haar de vertaling van de winnende bundel naar het Frans, het Engels en het Duits cadeau. Bovendien wordt één gedicht, in geval van liefde, naar alle officiële EU-talen vertaald en als bundel gepubliceerd. De feestelijke uitreiking gebeurt op de Nederlandse Ambassade in Brussel. Michaël Brijs en Tom Tiest van The Valerie Solanas zorgen voor de muzikale omkadering.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren documentaire
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG ON THE WAY TO SCHOOL
OPENHARTIG PORTRET VAN EEN LERAAR DIE LES GEEFT OP EEN KOERDISCHE SCHOOL IN ZUIDOOST-TURKIJE MET INTRODUCTIE OF NAGESPREK
Nederlandse Ambassade in Brussel. Kortenberglaan 4-10, 1040 Brussel. Gratis, reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren en Het Liegend Konijn
DO 19.11 | 18:00 > 19:45
De jonge Turkse onderwijzer Emre Aydin moet in opdracht van de overheid een jaar les geven op een school in een afgelegen en armoedig Koerdisch dorp in ZuidoostTurkije. Bij aankomst komt hij voor een aantal onplezierige verassingen te staan: er is geen stromend water en de leerlingen spreken geen Turks. Zonder commentaar krijgen we een inkijk in het leven van de gedreven leraar en zien we hoe moeilijk het is om kinderen Turks te leren terwijl ze thuis alleen Koerdisch spreken. Een gevoelig onderwerp dat onderdeel is van de gespannen relatie tussen Koerden en de Turkse staat.
ontmoeting
GROOT OEFENDICTEE 2015
DOE MEE ALS LIEFHEBBER OF SPECIALIST EN MAAK KANS OP EEN BOEKENPAKKET! VR 20.11 | 19:00 > 21:00
Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. Documentaire: Nederlandse ondertiteling. Gratis, reserveren: www.muntpunt.be of via +32(0)2 278 11 11. Organisatie: deBuren en Muntpunt
Ter voorbereiding op het Groot Dictee Der Nederlandse Taal organiseert deBuren 60
samen met Odisee Campus Brussel voor het tweede jaar op rij het Groot Oefendictee in Brussel. We volgen hetzelfde stramien als onze eerste editie: de Nederlandse student Randy van Halen – winnaar van het Groot Dictee Der Nederlandse Taal 2014 – schrijft het dictee en auteur Christophe Vekeman – winnaar bij de prominenten afgelopen jaar – leest het dictee voor. U kunt deelnemen als liefhebber of als specialist. Voor de winnaars onder de liefhebbers en de specialisten stelt deBuren een speciaal boekenpakket samen.
ontmoeting
ZEEDIJK 10 | VOORUIT MET DIE CRISIS!
FRANCINE WESTRUM | SOCIALE ZEKERHEID WERELDWIJD ZO 22.11 | 11:00 > 12:30
De reeks Zeedijk 10 buigt zich over actuele crises. Een centrale gast poneert een stelling, formuleert een eventuele oplossing en gaat hierover in gesprek. Francine Mestrum (RUG) is als sociaal wetenschapper gespecialiseerd in ontwikkelingsproblematiek. 75% van de werknemers ter wereld moet het stellen zonder enige vorm van sociale verzekering. In Europa dreigt een afkalving. Journalist Gui Polspoel spreekt met Mestrum over sociale zekerheid in mondiaal perspectief.
Odisee Campus Brussel, Paternosterzaal, Hermesgebouw, Stormstraat 2, 1000 Brussel. Gratis, inschrijven als liefhebber of specialist is verplicht via
[email protected]. Organisatie: deBuren en Odisee Campus Brussel literatuur
Vrijstaat O., Zeedijk 10, 8400 Oostende. € 4 vvk (+€ 1 reservatie) / € 7 add. Organisatie: Vrijstaat O. i.s.m. deBuren, 11.11.11 en Vorming Plus
VERSE TAAL
EEN DUEL TUSSEN BESTEBUREN VR 20.11 | 20:30 > 22:00
podiumkunsten en muziek
JAZZCONCERT AMINA FIGAROVA EN GROEP
Tijdens Verse Taal gaan drie jonge Nederlandse en drie jonge Vlaamse schrijvers met elkaar in duel. De inspiratie voor hun verhalen komt van foto's die amateurfotografen gemaakt hebben, met als onderwerp 'Beste Buren'. Wie schrijft het beste kortverhaal bij de foto's? Het publiek beslist! De foto’s en de verhalen worden geëxposeerd in de Bibliotheek Midden-Brabant. Heeft u een mooie foto van uw buren? Mail dan naar
[email protected] en misschien wordt uw foto een literair verhaal. Deadline: 1 oktober. Met de Nederlandse schrijvers Vicky Francken, Rebekka de Wit & Twan van Bragt en hun Vlaamse uitdagers Charlotte Van den Broeck, Lize Spit & Vincent Van Meenen.
INTERNATIONAAL GERENOMMEERD GEZELSCHAP UIT DE BENELUX MA 23.11 | 19:30 > 21:00
Najaar 2015 spelen de Beneluxlanden opnieuw een hoofdrol in Europa. België is voorzitter van de Benelux terwijl Luxemburg met de jaarwisseling het EU-voorzitterschap aan Nederland overdraagt. Een welkome aanleiding voor een muzikaal Beneluxfeestje! De Belgisch-Azerische jazzpianiste Amina Figarova doet tijdens haar Beneluxtournee ook deBuren aan voor een optreden met leden van haar sextet, waaronder de Nederlandse drummer Philippe Lemm, de Belgische fluitist Bart Platteau en de Luxemburgse trompettist Ernie Hammes.
Theaters Tilburg, Louis Bouwmeesterplein 1, 5038 TK Tilburg. € 12,50 / € 8,50 (studenten), reserveren via www.theaterstilburg.nl. Organisatie: TiLT en deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren i.s.m. Nederlandse Ambassade
61
Wat als Nederland en België in 1830 samen waren gebleven? Wat zou dan de rol en functie zijn van Rotterdam in dat land van bijna dertig miljoen zielen? Hoe zouden kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap, economie en ecologie eruitzien? Actrice en regisseuse Sarah Moeremans beantwoordt deze vragen op creatieve wijze waarna burgemeester Ahmed Aboutaleb op dit historisch visioen reageert. Daarna spreken zij hierover met historicus Marc Reynebeau en geeft singer-songwriter Lucky Fonz III een miniconcert waarvan het Nederbelgisch Feestlied het hoogtepunt vormt.
samenleving
HOE KAN INSTITUTIONEEL RACISME BESTREDEN WORDEN?
VOORDRACHT ZIHNI ÖZDIL & PANELGESPREK DI 24.11 | 19:30 > 21:30
Hoe kan men effectief institutioneel racisme bestrijden? Wat is de relatie tussen ras, neoliberalisme en burgerschap? Na een lezing door maatschappijhistoricus Zihni Özdil (Erasmus Universiteit Rotterdam) volgt een panelgesprek met Imade Annouri (Vlaams Parlementslid voor Groen), Hakim Benichou (Samenlevingsopbouw Antwerpen) en modeontwerper, ondernemer en activist Rachida Aziz (Azira). Pieter-Paul Verhaeghe (UGent) modereert.
Rotterdamse Schouwburg, Schouwburgplein 25, 3012 CL Rotterdam. € 5, reserveren: www.rotterdamseschouwburg.nl. Organisatie: deBuren, de steden Mechelen en Rotterdam, de Rotterdamse Schouwburg podiumkunsten
PHOTOGRAPHY PERFORMING HUMOUR
komische beelden in de kunstfotografie. Beeldend kunstenaar Paulien Oltheten (NL) en filmhistorica en fotografe Hilde D’haeyere (BE; KASK School of Arts) presenteren hun werk rond fotografie en humor en gaan met elkaar in gesprek. Liesbeth Decan (LUCA School of Arts) en Mieke Bleyen (KU Leuven) leiden de avond in en modereren het gesprek.
Stadhuis Antwerpen, Grote Markt 1, 1000 Antwerpen. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, het Paul van Ostaijengenootschap, de stad Antwerpen. Met de steun van het Vlaams Fonds voor de Letteren.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: Lieven Gevaert Leerstoel vzw, LUCA School of Arts en Lieven Gevaert Research Centre for Photography i.s.m. deBuren In het Engels
LEZING DOOR JOHAN OP DE BEECK
geschiedenis
OP DE THEE BIJ WILLEM WATERLOO EN NAPOLEON: HET BELOGEN GEHEUGEN
DO 26.11 | 14:00 > 15:15
literatuur en muziek
SPINVIS | KLEINE BERLIJNSE OPERA
PAUL VAN OSTAIJEN BEZET ’T SCHOON VERDIEP WO 25.11 | 20:30 > 21:30
HUMOR IN FOTOGRAFIE
© Koen Broos
WO 25.11 | 20:00 > 21:30
1815. De verslagen Napoleon ontsnapt uit zijn verbanningsoord, keert terug naar Parijs, grijpt de macht en beoogt andermaal zijn keizerrijk te realiseren. Hij tracht de vorstenhuizen van zich af te houden, maar stevent recht af op oorlog. Tijdens deze honderd dagen houdt Europa de adem in, maar in Waterloo wordt Napoleon definitief verslagen door Britse, Pruisische en Nederlandse troepen. Toch wordt Waterloo tot op heden geassocieerd met de overwonnene, niet met de overwinnaar. Weinig geschiedkundige gegevens zijn zo fel besproken als deze veldslag.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren: www.deburen.eu. Organisatie: deBuren & Poliargus geschiedenis
EEN GEMISTE KANS? ROTTERDAM
WAT ALS NEDERLAND EN BELGIË SAMEN WAREN GEBLEVEN? DI 24.11 | 20:00 > 22:00
© Paulien Oltheten
Humor is niet weg te denken uit de fotografische praktijk, of het nu om populaire toren-van-Pisa-beelden gaat of om subtielere
Ahmed Aboutaleb
62
Het Antwerpse stadhuis bestaat 450 jaar en had veel illustere bewoners. Eén van hen was Paul van Ostaijen. Het Van Ostaijengenootschap, de stad Antwerpen en deBuren organiseren drie muzikale avonden rond de dichtende stadsklerk. De Nederlandse artiest Spinvis schreef samen met de Vlaamse muzikanten Saartje Van Camp (cello) en Evi De Jean (zang) een kleine opera over de Berlijnse periode van Van Ostaijen, geïnspireerd door de brieven van zijn geliefde Emmeke Clément. Snerpend, teder, bruisend en vooral onweerstaanbaar muzikaal en tekstueel virtuoos.
Abdijrefter STAM, Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent. € 4 (+ € 4 extra incl. expo-bezoek) / studenten € 2 (incl. expo-bezoek), reserveren: http://go.gent.be/stam of + 32 (0)9 210 10 10. Organisatie: het STAM i.s.m. deBuren
63
VR 18.09 | GODDELIJK VARKEN KIEST U VOOR STOEMP MET OF ZONDER GEHAKTBAL? Scharrelslager Gerard Zwetsloot is ervan overtuigd dat een gelukkig varken beter smaakt dan een treurig varken. Daarom koopt hij een big, maakt hij een knus onderkomen in zijn achtertuin en gaat hij regelmatig met zijn Dorus wandelen in het dorp. Maar na twee jaar komt Gerard voor een moeilijke keuze te staan: is de liefde voor het beest sterker dan de liefde voor het vlees?
VR 30.10 | SRIRACHA
Wouter Klootwijk | De Wilde Keuken (NTR-VRT)
EEN DOCUMENTAIRE OVER HET ICONISCHE HIPHETE SAUSJE TIJDENS EEN LUNCH MET VEGETARISCHE CURRY
COOK&LOOK
De pittige chilisaus sriracha mag dan wel in verschillende landen zeer geliefd zijn, het verhaal over de herkomst van het hiphete sausje is voor veel fans onbekend. Regisseur Griffin Hammond reist de wereld rond en onthult waar de saus vandaan komt, hoe het gemaakt wordt en waarom mensen het zo ontzettend lekker vinden.
TELKENS VAN 12:15 > 13:15
VR 27.11 | DE WILDE KEUKEN
LUNCH EN DOCUMENTAIRES BIJ DEBUREN In het najaar kunt u bij deBuren weer kijken naar culinaire documentaires tijdens een passende lunch. We gaan het hebben over het eten van vlees, het verhaal achter het hiphete sausje Sriracha en over de vraag bij wie je moet zijn om frieten te leren bakken. Met op het menu stoemp met of zonder bal, vegetarische curry en stoverij met de lekkerste frieten van de wereld.
KIJK MEE TIJDENS EEN LUNCH MET VEGETARISCHE STOVERIJ MET DE LEKKERSTE FRIETEN VAN DE WERELD! deBuren toont een aflevering van het poëtische programma De Wilde Keuken waarin Wouter Klootwijk en Sven Speybrouck het hebben over Chinezen die friet willen leren bakken. Om te leren hoe je lekkere friet bakt ga je naar België, maar als je het groot wil aanpakken moet je bij de Hollanders zijn.
Kijk en eet mee met deBuren!
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel € 8 (voor de lunch). Reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32(0)2 212 1930. Organisatie: deBuren 64
65
plaatse, maar hoe betrouwbaar is die informatie? Is samenwerking tussen ngo's en media wenselijk? Kunnen ngo's investeren in journalistiek en, omgekeerd, kunnen journalisten geld aanvaarden van ngo's? Met Carin Boersma (Oxfam Novib), Sarah Van Leuven (Center for Journalism Studies, Ugent) en Jan Lamers (MO*). Stefan Blommaert (VRT) modereert.
documentaire
PIETER-JAN DE PUE OVER ZIJN DOCUMENTAIREDEBUUT THE LAND OF THE ENLIGHTENED
GESPREK EN REPORTAGE OVER EEN DOOR OORLOG VERSCHEURD AFGHANISTAN DO 26.11 | 19:30 > 21:00
geschiedenis, kunst en literatuur
worden. Wat betekenen leven en werk voor hem? Schrijver Elvis Peeters spreekt de grafrede uit.
GROTE WOORDEN #3
MET GEERT BUELENS EN EWOUD KIEFT VR 27.11 | 19:30 > 21:00
Vrijstaat O., Zeedijk 10, 8400 Oostende. Tickets: € 5 via www.vrijstaat-o.be of +32 (0)59 33 90 00 + € 1 reservatiekost / € 8 aan de deur. Organisatie: deBuren en Vrijstaat O.
Zebrastraat, Zebrastraat 32, 9000 Gent. Gratis, reserveren: www.deburen.eu of +32(0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, Fonds Pascal Decroos, VVOJ en Zebrastraat. Met de steun van VVJ documentaire en lunch
COOK & LOOK | DE WILDE KEUKEN
WIE MAAKT DE BESTE FRIET?
© Pieter-Jan De Pue
VR 27.11 | 12:15 > 13:15
The Land of the Enlightened is het ambitieuze debuut van een jonge regisseur met een grote passie voor Afghanistan en zijn bevolking. Pieter-Jan De Pue bezocht het land al verschillende keren, met prachtige fotoreeksen als resultaat. De documentaire – die in december in première gaat – vertelt het verhaal van de oorlog in Afghanistan gezien door de ogen van Afghaanse kinderen. Bij deBuren krijgt u een exclusieve kijk achter de schermen met een prachtige reportage over de totstandkoming. Daarna gaat Sam De Wilde (filmjournalist Knack en Filmkrant) met De Pue in gesprek.
DO 26.11 | 19:30 > 21:15
Al meer dan tien jaar maakt Wouter Klootwijk voor de NPO het poëtische programma De Wilde Keuken over de oorsprong van ons eten. In 2014 waaide het programma over naar Vlaanderen en nam Klootwijk Sven Speybrouck mee op culinair sleeptouw. deBuren toont een aflevering met beide heren over Chinezen die friet willen leren bakken. En bij wie moet je dan zijn? Om te leren hoe je lekkere friet bakt ga je naar België, maar als je het groot wil aanpakken moet je bij de Hollanders zijn. Tijdens de vertoning serveren we vegetarische stoverij en de lekkerste frieten ter wereld!
De wereld is een global village, maar het aantal buitenlandse correspondenten in vast dienstverband daalt gestaag. Tezelfdertijd groeit het belang van ngo’s als getuigen ter
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Documentaire: in het Nederlands. € 8 (voor de lunch), reserveren verplicht: www.deburen.eu of +32(0)2 212 1930. Organisatie: deBuren
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32(0)2 212 1930. Organisatie: deBuren media
MEDIACAFÉ | NGO'S EN JOURNALISTIEK: EEN RAADZAME ALLIANTIE?
66
Tijdens een avondvullend programma rondom de Eerste Wereldoorlog wisselen we interessante lezingen en inhoudsvolle debatten af met literaire voordrachten en klassieke muziek. Vaste moderator Geert Buelens (Europa Europa!) spreekt met historicus Ewoud Kieft (Oorlogsenthousiasme) en geeft minicolleges over dichters in de Eerste Wereldoorlog. Daarnaast draagt een actrice oorlogsgedichten voor uit de bundel Het lijf in slijk geplant en is er een muzikaal luik voorzien. Maartenskerk, Kerkplein 1, 3941 HV Doorn. € 15, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren, Huis Doorn, het HERA-project CEGC met steun van het Goethe-Institut Amsterdam
© Daria Rogulska
ontmoeting
IM | GUIDO BELCANTO
MET EEN LAUDATIO DOOR ELVIS PEETERS ZO 29.11 | 15:00 > 16:30
Wie droomt er niet van om op zijn eigen begrafenis aanwezig te zijn? Met een heuse laudatio, een In Memoriam? We zetten het in scène. Gastvrouw Anna Luyten vraagt tijdens een intiem doch publiek gesprek aan de Vlaamse rock-'n-rollchansonnier Guido Belcanto hoe hij na zijn dood herdacht wil 67
Nederland en Vlaanderen zijn BesteBuren. We delen een taal en we wonen dicht bij elkaar maar - zoals dat met buren gaat - we ontmoeten elkaar te weinig. Dat is jammer want we hebben elkaar zo veel te bieden, nu en in de toekomst. Daarom is 2015 het jaar van BesteBuren, een jaar waarin we Vlaams-Nederlandse creativiteit en culturele samenwerking vieren. Het BesteBuren-jaar loopt van 8 februari 2015 tot en met 14 februari 2016.
BesteBuren, het feest is aan de gang! U kon er de laatste maanden niet naast kijken: BesteBuren, het jubeljaar van de VlaamsNederlandse culturele samenwerking zit op kruissnelheid. Met meer dan 100 culturele projecten van Groningen tot De Panne vieren de Lage Landen hun culturele samenwerking. Overal zien we hoe samenwerking en uitwisselingen tot stand komen, ideeën vorm krijgen en hoe jonge makers volop hun kansen benutten. Van klassiek tot cutting edge, van highbrow tot volkscultuur: BesteBuren presenteert een bont boeket aan voorstellingen. Grootse
opera, kleine maar fijne huiskamerconcerten en jamsessies prijken op onze feestagenda. De theaterfestivals laten zich voluit gelden en allerlei grote en kleine filmfestivals programmeren mee. Alsof dat nog niet genoeg is, staan er ook tientallen tentoonstellingen op het programma: van erfgoed tot een heuse Design Derby en een openluchttentoonstelling van hedendaagse beeldende kunst. Parken en pleinen worden ingenomen door muzikanten, poëtische installaties, vertellingen en circus. Kortom, u komt ogen en oren te kort.
Check de agenda op www.besteburen.eu Wie van quizzen houdt, kan daar ook zijn hartje ophalen. illustratie en animatie © Tjarko van der Pol/SaltyStock
68
69
Koninginnen Máxima en Mathilde openden Vormidable in Den Haag. De BesteBuren-expo laat werk zien van 35 Vlaamse kunstenaars, gevestigde én jonge makers. De zomertentoonstelling van museum Beelden aan Zee was samengesteld door de Vlaamse curator Stef van Bellingen (WARP) i.s.m. museum Beelden aan Zee.
Webradio is hot, en dat zetten we in mei volop in de kijker tijdens het Online Radio Festival in Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam. Voor het eerst kwamen invloedrijke radiostations samen om gezamenlijk een 30-uur durende marathon festival én uitzending te maken.
Een greep uit het najaarsprogramma
Deze zomer streek hét Brusselse kinderkunstenfestival SuperVliegSuperMouche neer in het Park van Vorst (Brussel). Meer dan 1000 kinderen werkten mee aan de voorbereidingen. BesteBuren maakte de fantastische verhalenmolen Karuselo Rakonto, die door kinderen en artiesten werd ontworpen, mee mogelijk. De verhalenmolen is ook de seizoensopener van Theater Zuidplein in Rotterdam.
70
In september wisselen het Vlaams en het Nederlands Theaterfestival producties uit en brengen Unseen Amsterdam en het Fotomuseum Antwerpen verschillende Vlaamse en Nederlandse fotografen en auteurs samen in .tiff 2015. Ook het Nederlands Filmfestival en het Filmfestival Oostende gaan een samenwerking aan. Met Bring Your Own Beamer transformeert het Utrechtste TivoliVredenburg in één groot canvas met heel veel nieuwe mediakunst. In oktober regent het verhalen met interculturele storytelling-avonden in Amsterdam en Antwerpen en een blikverruimende Filosofische contactdag. In november is er November Music in ’s-Hertogenbosch met tal van spannende Vlaams-Nederlandse muziekprojecten. Een psychiatrische instelling in Den Dolder krijgt in december een
artist in residence op bezoek. Begin 2016 kunt u in De Markten in Brussel jong fotografietalent bewonderen, geselecteerd door FOAM in Amsterdam. Enkele steden gaan nog verder en bundelen verrassende projecten in een feestjaar. In Mechelen is er het culturele themajaar Hollandse Maatjes, Gent Kleurt Oranje, en in Haarlem omarmen ze hun zuiderburen met tal van prachtige projecten in een NederlandVlaanderenjaar. En dat is lang niet alles! Informatie over deze en tal van andere projecten vindt u op www.besteburen.eu, en door de Facebookpagina van BesteBuren te liken. Schrijf u ook in voor de maandelijkse digitale nieuwsbrief!
Meldt u aan voor de nieuwsbrief www.besteburen.eu 71
Tijdens het BesteBuren-jaar brengen we graag één van onze allerBesteBuren voor het voetlicht
Vlaams-Nederlands scharnierpunt in Amsterdam
Wie naar de Brakke Grond komt, kan kunst verwachten die opvalt door eigenheid, engagement, kruisbestuiving, vernieuwing. Alle disciplines komen aan bod. Een kleine selectie uit het rijke aanbod van de komende vier maanden.
NIEUW GRENSVERKEER Met Grensverkeer presenteren de Brakke Grond en deBuren jonge getalenteerde Vlaamse en Nederlandse theatermakers die in beide landen willen werken. In het najaar van 2015 repeteert BOG. hun langverwachte voorstelling GOD. in de Brakke Grond. In de afgelopen paar jaar heeft dit Vlaams-Nederlandse theatermakerscollectief bestaande uit Lisa Verbelen, Sanne Vanderbruggen, Judith de Joode en Benjamin Moen zijn typische stijl ontwikkeld. Encyclopedisch herkenbaar, altijd op zoek naar orde en logica in de wereld. Ze schuwen de grote thema’s niet. Na ‘de levensloop’ (BOG.) en ‘meningen’ (MEN.) proberen ze nu ‘de zin van het leven’ te begrijpen in GOD.. Als vertegenwoordigers van een jonge generatie kaarten ze aan hoe
groot het verlangen is om de grote moderne wereld te reduceren tot iets bevattelijks. De voorstelling gaat in november in Tilburg in première, daarna te zien in Nederland en Vlaanderen. Daan van Bendegem en Joke Emmers zijn een Vlaams-Nederlandse ontdekking en klaar om de Lage Landen te veroveren met I Used To Look At The Ocean, But Now I Don’t Care If I Ever See It Again. Joke en Daan vragen het uiterste van hun lichaam in deze voorstelling geïnspireerd op de dansmarathons die gehouden werden tijdens de grote depressie in Amerika. De voorstelling ging in juni in première en is vanaf september weer te zien in Genk, Antwerpen, Overpelt, Utrecht, Amsterdam en Wilrijk.
© BOG
72
73
Voormalig Peeping Tom-danseres Sabine Molenaar kende internationaal succes met haar eerste solo. Nu is het tijd voor haar langverwachte tweede voorstelling Touch Me met steun van de Brakke Grond en deBuren. Zoals de titel al doet vermoeden gaat het over de verschillende vormen van intimiteit en het verlangen daarnaar. Ze koos
dit thema omdat we in een tijd van internet steeds minder face to face contact hebben waardoor het goed is om te ontdekken wat intimiteit precies is. In het najaar hebben we in Nederland en Vlaanderen weer de kans om deze “prachtige, sterke danseres met een opvallend mobiel lichaam” (Theaterkrant) te zien.
POPMUZIEK ZOEKT PARTNERS Met Sonic Soirée gaat de Brakke Grond elke maand op zoek naar drie bands die boven de Lage Landen uitsteken. Alternatieve pop en rock is het uitgangspunt, en steeds programmeren we twee Vlaamse en één Nederlandse band.
Afgelopen seizoen was er een succesvolle samenwerking met Subbacultcha! Ook werd er al eerder met Vi.be. gewerkt. Voor de komende tijd gaan we ook op zoek naar nieuwe partners uit Nederland en Vlaanderen.
EXPOSITIES In het najaar zijn er twee exposities waarbij de psyche van de mens centraal staat. Zo tekende kunstenaar Eva Cardon gedurende 10 jaar haar dementerende vader. In de expositie Wij Twee samen begeef je je in een labyrint van de originele collages, een beeldverhaal waar woorden langzaam hun betekenis verliezen. Vanaf eind september als expo te zien. In december volgt de expo van Jasper Rigole IICADOM (The International Institute for the Conservation, Archiving and Distribution of Other people’s Memories). In deze eerste overzichtsexpositie van Rigole worden archieven van een fictief instituut ontsloten met installaties en projecties van rijke verzamelingen 8mm-films, foto’s, tapes en andere trouvailles. Het is een samenwerking
74
met Z33 in Hasselt, waar het werk vanaf oktober te zien is. De luisteravonden Luister in het Duister, o.a. in samenwerking met deBuren, staat in oktober helemaal in het teken van het geheugen. De Vlaamse fotografie is hot. De Brakke Grond onthult binnen Unseen Photofair (internationale fotobeurs) in september een wand met 70 meter Vlaamse fotografie in hartje Amsterdam. De 10 talenten zijn vers van de pers door FotoMuseum Antwerpen geselecteerd en hun werk is gebundeld in het .tiff-magazine. Dit magazine vouwen we letterlijk uit over een 70 meter lange wand waarop iedere fotograaf een serie van bovenmenselijk formaat presenteert.
EETCULTUUR Een nieuw programma in de Brakke Grond is Krachtvoer op toer. In het eerste deel staat het varken centraal. Het Antwerpse foodfestival KRACHTVOER neemt de Amsterdamse oude ‘Vleeshal’ op het Nesplein als aanleiding tot een analyse
van de status van het varken. Samen met zielsverwanten de Youth Food Movement vullen ze in september een artistieke markt met varkensboeren, (vegetarische) slagers, chefs en cultuurcritici.
DE BRAKKE GROND & IDFA In samenwerking met International Documentairy Festival Amsterdam programmeert de Brakke Grond in november wederom een vol programma over nieuwe vormen van ‘storytelling’. De lange samenwerking met IDFA DocLab gaat deze keer in op het thema ‘digitale documentaire in het post-internet tijdperk: DocLab: Seamless Reality’, met aandacht voor de onzichtbare en ongrijpbare verbanden tussen onze digitale en fysieke werkelijkheid. We onderzoeken
hoe virtual reality en andere aanstormende digitale technologieën de beleving van onze werkelijkheid veranderen. Het programma is een combinatie van o.a. live cinema events, een doorlopende expositie, een conferentie en de DocLab Academy.
Er is natuurlijk nog veel meer Om alle activiteiten van sept-dec 2015 te bekijken, kun je een blik werpen op onze nieuwe website www.brakkegrond.nl. Volg de Brakke Grond ook op facebook, twitter en instagram. Schrijf je op de website in voor de tweemaandelijkse programmakrant en/of wekelijkse e-nieuwsbrief.
Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond Nes 45 1012 KD Amsterdam www.brakkegrond.nl
75
bij deBuren
IN DECEMBER
ZA 05.12 | DE KIFT: BIDONVILLE
© Anke Teunissen
europa
europa
NATIONALISME IN TIJDEN VAN GLOBALISERING
EUROPEES JAAROVERZICHT HEIRBAUT & VOS
LEZING & GESPREK MET GEORGISCHE AMBASSADEUR NATALIE SABANADZE
DE EUROPESE COMMISSIE VAN DE HUMOR KOMT WEER BIJEEN
DI 01.12 | 19:30 > 21:00
WO 02.12 | 19:30 > 21:00
Het is inmiddels een traditie: het humoristisch Europees Jaaroverzicht van journalist Rob Heirbaut en de Gentse politicoloog Hendrik Vos. Opnieuw doen de gelegenheidscabaretiers deBuren aan. Het grote en het kleine nieuws, tragiek en drama, hilariteit en gegniffel, alles tezamen in één jaaroverzicht. Van Grexit tot Brexit, van Podemos tot Syriza, van de uitglijders van Juncker tot de strapatsen van de familie Le Pen: niets blijft onbesproken.
© Minestry of Foreign Affairs of Georgia
Natalie Sabanadze – ambassadeur van Georgië bij de Europese Unie, België en Luxemburg – studeerde Internationale Betrekkingen en publiceerde veelvuldig over postcommunistische transities, nationalisme en etnische conflicten. Sabanadze bepleit dat de nationale conflicten in Georgië na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie niet zozeer een gevolg zijn van globalisering, maar eerder het resultaat van de politieke en historische context. Na de lezing gaat onderzoeksjournalist Salvatore Di Rosa met de ambassadeur in gesprek.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren documentaire
LIGHT IN TIME TO COME
BRUSSELSE PREMIÈRE VAN EEN DOCUMENTAIRE OVER IRAK EN HET MIDDEN OOSTEN VR 04.12 | 19:30 > 22:00
Filmmaker Luc Pien verzamelde getuigenissen van academici, kunstenaars en denkers uit Irak en de Arabische wereld over verleden, heden en toekomst van het Midden-Oosten. In die regio zijn het sociale en culturele weefsel en de infrastructuur vernield, en ook het Westen heeft daarin een rol gespeeld. De
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32(0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren In het Engels
78
79
informatie die ons hierover bereikt klopt niet altijd met de werkelijkheid. Hoe kan de toekomst eruit zien voor het land van Tigris en Eufraat? Een Brusselse première gevolgd door een nagesprek met onder anderen Hans von Sponeck (ex-VN en diplomaat, Irak-expert) en Yasmine Jawad (NL, Midden-Oostenexpert). Lieven De Cauter (KU Leuven en RITCS) modereert.
Cinema Nova, Arenbergstraat 3, 1000 Brussel. € 10 / € 6. Reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: Cinema Nova en deBuren Nederlands gesproken, Engels ondertiteld radio
KORTE GOLF III RACE VOOR MOOIE RADIO
podiumkunsten en documentaire
documentaire
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG: ZONE ZERO
WIE IS DE MOEDER VAN VLADIMIR POETIN?
DUBBELPROGRAMMA: MONOLOOG DOOR LASHA BUGADZE EN DOCUMENTAIRE VAN INEKE SMITS
VERTONING EN GESPREK OVER DE VOORMALIGE BEWONERS VAN DE GEKRAAKTE BRUSSELSE KERK GÉSU
DI 08.12 | 19:30 > 21:00
DO 10.12 | 18:00 > 20:00
WEDSTRIJD VOOR DE MOOISTE RADIODOCUMENTAIRE
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: BRussells Tribunal en the Wizard i.s.m. deBuren Film in verschillende talen en Engelse ondertiteling. Nagesprek in het Engels
ZO 06.12 | 16:00 > 18:00
Korte Golf is een wedstrijd voor de mooiste radio van drie minuten. Denk bij radio niet alleen aan dat wat door de ether schalt, maar ook aan sprankelende audioverhalen en podcasts die op het internet te vinden zijn. De beste inzendingen zijn op 6 december te horen tijdens een feestelijke luistermiddag in de Brakke Grond, samen met nog andere mooie radio. De presentatie is in handen van Katharina Smets en Tjitske Mussche. De jury bestaat uit Gustaaf Haan (prijswinnaar 2013 en publiekswinnaar 2014), Korneel De Clercq (Braakland, Radio 1) en Ester Naomi Perquin (Nooit meer slapen, VPRO).
podiumkunsten
DE KIFT: BIDONVILLE
MUZIEKTHEATER OVER DE RAFELRANDEN VAN DE GROOTSTAD ZA 05.12 | 20:30 > 22:00
de Brakke Grond, Nes 45, 1012 KD Amsterdam. € 8 online reservatie / € 10 add, reserveren: www. brakkegrond.nl. Organisatie: Grenzeloos Geluid (NL), In The Dark (BE), deBuren en de Brakke Grond © Anke Teunissen
Bidonville is een muziektheatervoorstelling van De Kift, de bekende Nederlandse band met wortels in punk en fanfare, die ze maakten in samenwerking met acteur Sanne den Hartogh (NL) en regisseur Erik Whien (NL). Een theatraal concert over mensen aan de rafelranden van de grootstad, het soort personages dat we telkens opnieuw zien opduiken in het werk van De Kift. Een performance opgetrokken uit weemoed, verlangen, en liefde voor de kleine mens. Kunt u zich een mooier Sinterklaascadeau wensen?
Al jarenlang doet er een hardnekkig gerucht de ronde dat Vladimir Poetin de bastaardzoon zou zijn van een zekere Vera Poetina, afkomstig uit een straatarm dorpje in Georgië. De Georgische auteur Lasha Bugadze schreef een monoloog over dit verhaal en Ineke Smits zocht Vera Poetina op en maakte een documentaire over het bezoek. Voorafgaand aan de vertoning spreekt Maria Dafneros (Ontroerend Goed, Troubleyn) de monoloog uit. Oordeelt u zelf: zou Vera Poetina de moeder van Vladimir Poetin kunnen zijn?
In de nacht van 4 november 2013 werd om 5 uur ’s ochtends de gekraakte Brusselse kerk Gésu ontruimd en verzegeld. Op deze plek woonden 150 mensen – daklozen, migranten zonder papieren, kunstenaars en activisten – die verenigd waren in hun zoektocht naar een menswaardig leven en stabiliteit. Filmmaker en bewoner Farad Moloudi maakte een documentaire over de gekraakte site en haar bewoners in de tweejarige periode voor de ontruiming. Na de vertoning volgt een gesprek over het maken van de documentaire, de ontruiming en de diaspora die daarop volgde.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 5, reserveren: www.deburen.eu of +32(0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren Monoloog: in het Engels. Documentaire: Georgisch met Engelse ondertiteling
Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel. Gratis, reserveren: www.muntpunt.be of via +32(0)2 278 11 11. Organisatie: deBuren en Muntpunt
80
81
ontmoeting
filosofie
SPEECH BATTLE III EDITIE ROTTERDAMSE DEBATNACHT
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER - OVER HET EEUWIGE VERLANGEN NAAR EEN NIEUW BEGIN #4
WIE SCHRIJFT DE BESTE SPEECH?
ZA 12.12 | 19:30 > 00:00 (DEBATNACHT)
HENRY DAVID THOREAU EN DE KRACHT VAN DE AUTARKIE | JAN-HENDRIK BAKKER ZO 13.12 | 11:00 > 13:00
De tiendelige cyclus Denkers van de radicale ommekeer bestaat uit lezingen over de inspirerende vernieuwingsdrift van essentiële filosofen. Met zijn tweejarige retraite in Walden wilde Henry David Thoreau (18171862) onderzoeken of een leven buiten het negentiende-eeuwse economische systeem mogelijk was. Zijn geschriften, zijn streven naar autarkie en zijn liefde voor de natuur inspireerden tal van kunstenaars en politieke denkers. Filosoof en auteur dr. Jan-Hendrik Bakker toont aan dat zijn denkbeelden nog veel actuele aanknopingspunten bieden. Filosofiehuis Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. www.hetzoekendhert.be. € 9, reserveren verplicht:
[email protected], +32 (0)473 68 66 65. Organisatie: Het zoekend hert en deBuren
Wegens groot succes organiseert deBuren een derde editie van de Speech Battle; deze keer in Nederland en als onderdeel van de Rotterdamse Debatnacht. Na een open oproep selecteert een professionele jury drie speeches uit de inzendingen. Tijdens de Debatnacht bespreken twee speechwriters, waaronder Vincent Stuer (voormalig speechschrijver van Europees Commissievoorzitter José Manuel Barroso), de do’s en don’ts van het vak. Daarna kiest het publiek de beste speech. Opdracht nog bekend te maken.
europa en geschiedenis
EUROPA’S LAATSTE KANS
NEDERLANDSE PRESENTATIE WIJ EUROPEANEN VAN WIM DE WAGT DI 15.12 | 20:00 > 21:30
Wij Europeanen vertelt het onbekende verhaal van de mislukte poging al voor de Tweede Wereldoorlog een Europese federatie op te richten. Auteur Wim de Wagt vraagt zich af hoe de geschiedenis had kunnen lopen als het gelukt zou zijn en legt een parallel met de huidige crisis. Wat kunnen we leren van dit stuk voorgeschiedenis van de EU? De Wagt gaat hierover in gesprek met hoogleraar politicologie Hendrik Vos (Universiteit van Gent, directeur Centrum voor EU-Studies).
Debatcentrum Arminius, Museumpark 3, 3015 CB Rotterdam. Gehele Debatnacht € 15, (Studenten-, Bieb-, Goethe- en Rotterdampas € 10) via www.debatnacht.nl of www.arminius.nl. Organisatie: deBuren en Arminius i.s.m. Joop.nl/VARA
82
geschiedenis
Academisch Genootschap (AG), Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven. € 10 (niet-leden), € 5 (leden). Reserveren: www.academischgenootschap.nl. Organisatie: deBuren i.s.m. AG en Uitgeverij Bas Lubberhuizen
OP DE THEE BIJ WILLEM WILLEM I EN DE ZUIDELIJKE NEDERLANDEN, POLITIEK EN PRIVÉ
LEZING DOOR JEROEN KOCH DO 17.12 | 14:00 > 15:15
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN DAPPER’S DELIGHT
LUNCHCONCERT
DO 17.12 | 12:30 > 13:15
Het Verenigd Koninkrijk zou een unie worden, ‘intiem en compleet’. Wat in 1815 hoopvol begon, eindigde in 1830 in een drama. Waarom ging het mis? Wat was het aandeel van Willem I in deze geschiedenis? En welke dienst bewees de Belgische gezant bij de Heilige Stoel de oude koning na diens aftreden in 1840?
© Michel Meeuwissen
Van Purcell tot volksmuziek: Dapper’s Delight (blokfluit en concertina) brengt populaire deuntjes uit de zestiende en zeventiende eeuw, met uitlopers naar oude én klassieke muziek. Hun naam verwijst naar de Nederlandse geograaf-historicus Olfert Dapper, die dikke boeken schreef over verre landen, zonder ooit Nederland te hebben verlaten. Hij liet het niet aan zijn hart komen, en Dapper’s Delight ook niet. Een repertoire dat destijds de ‘noblesse’ én het voetvolk vermaakte, en een seizoensafsluiter met de feestneus op!
Abdijrefter STAM, Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent. € 4 (+ € 4 extra incl. expo-bezoek) / studenten € 2 (incl. expo-bezoek), reserveren: http://go.gent.be/stam of + 32 (0)9 210 10 10. Organisatie: het STAM i.s.m. deBuren.
deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel. € 8 (inclusief concert, een vegetarisch broodje en een drankje), reserveren aanbevolen: www.deburen.eu of +32 (0)2 212 19 30. Organisatie: deBuren
83
DE EERSTE KEER RONDOM HET DEBUUT deBuren is een baken voor jonge schrijvers, een plek waar ze hun eerste stappen zetten binnen uiteenlopende projecten en op diverse fora. In deze aflevering van JONGE MAKERS GROTE KANSEN zetten we onze initiatieven voor jonge schrijvers voor u op een rijtje en presenteren portretten van acht talentvolle debutanten die er een goede voedingsbodem in vonden. Laat u verrassen!
Elke zomer stuurt deBuren een groep jonge schrijvers twee weken naar de Stichting Biermans-Lapôtre in Parijs met twee schrijfopdrachten. De teksten die uit de residentie voortvloeien, verschijnen in voorpublicatie in tal van kranten, tijdschriften en online media, worden gebundeld op onze site en in Vlaanderen en Nederland op de planken gebracht. Voor de reeks Vers van het Mes gaan we samen met het Poëziecentrum en Perdu (en met steun van de Taalunie) op zoek naar de dichters van de toekomst. We geven nog onbekend schrijftalent de kans om hun werk te presenteren en een eigen poëtica uit te spreken. De afgelopen tien jaar passeerden dichters als Maud Vanhauwaert, Ellen Deckwitz, Maarten van der Graaff en Frank Keizer de revue.
84
Ook dagen we jonge auteurs uit om nieuwe mogelijkheden te verkennen. Zo brengen we voor de reeks BCC een jonge Vlaamse tekenaar en een beginnende Nederlandse schrijver samen en geven hen 24 uur om een nieuw werk te maken. De koffie vloeit rijkelijk! De resultaten worden in Vrijstaat O. gepresenteerd in de reeks Nieuwe maatjes. Ten slotte is ook onze website een vergaarbak voor jong talent. U vindt er een resem nagelnieuwe teksten die ontstaan zijn in opdracht van deBuren. Zo stuurden we Heleen Debruyne en Niña Weijers de grens over om een rist musea door te lichten. En terwijl Anneleen Van Offel van Antwerpen tot Israël aan haar debuut timmert, brengt ze daarvan verslag uit op onze website.
85
ANNELEEN VAN OFFEL
CHARLOTTE VAN DEN BROECK
Op zoek naar het verhaal voor haar debuutroman reisde Anneleen Van Offel naar Israël, het land dat danst tussen twee dreigingen in, waar elke dag geleefd wordt alsof het de laatste kan zijn en waar de droom mogelijker leek dan de werkelijkheid. Voor deBuren schrijft ze elke maand een column. Daarin vertelt ze hoe de roman in haar ontmoetingen daar stilaan tot leven komt. Dankzij haar columns krijgt deBuren een unieke inkijk in het wel en wee van een jonge schrijfster.
‘Ze is nog maar pas uit het ei en krijgt al ontzettend lovende kritiek voor haar eerste dichtbundel Kameleon,’ klonk het vorig jaar in Bar du Matin op Radio1. deBuren selecteerde tien gedichten, liet die vertalen naar het Duits en stuurt haar dit najaar naar Wenen. Ze staat er op het podium met de Oostenrijkse actrice Karin Lischka. Samen dragen ze haar gedichten voor.
fragment
Anneleen Van Offel (1991) leerde lezen en schrijven aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen. Daar studeerde ze af als master in de Woordkunst. Ze kijkt over de grenzen heen naar wat ons bindt en scheidt. Ze schrijft met woorden en geluid, in tekst en radio. Haar audioverhaal De Zotte Morgen vindt u terug op www.deburen.eu. Momenteel werkt ze aan haar debuutroman die in 2016 verschijnt bij Polis. Ze laat deBuren maandelijks over haar schouder volgen hoe haar verhaal vorm krijgt.
fragment
Een Jood die een massavernietigingswapen wil ontwikkelen. En daarna met evenveel vuur begint te praten over zijn skateboardhobby. Op het eerste zicht lijkt dit te fonkelen als goud voor mijn verhaal. Maar zo simpel is het niet. Het zou de werkelijkheid kunnen vervormen. Ook al fungeert hij als personage, de perceptie bij de lezer zou kunnen ontstaan dat al deze legerjongens zo zijn. De lezer leest wat hij wil lezen. Terwijl ik net de nuance opzoek. En toch. Ik wil schrijven zonder vangnet. Dat betekent risico’s durven nemen, schrijven Christophe van Gerrewey en Daniël Rovers in DW B (Vangnet, april 2014). Zij definiëren literatuur zonder vangnet als literatuur die niet op valse zekerheden vertrouwt. Dit maakt het de lezer mogelijk ‘zich op een verrassende of diepgaande manier tot het boek te verhouden’. Het zal al gebleken zijn uit deze columns dat deze opvatting me bezig houdt bij het schrijven van mijn debuutroman. Maar van Gerrewey en Rovers voegen iets boeiend toe. Ze pleiten voor een literatuur die zowel met als zonder vangnet wordt geschreven. Schrijven zonder vangnet vanwege het op losse schroeven zetten van opvattingen, en met vangnet omdat het verder gaat dan het spektakel, ‘kijk eens wat ik durf ’. Voor een debuutroman geen onbelangrijke bedenking. Uit: Schrijfpijn, een column van Anneleen Van Offel, in opdracht van deBuren. Terug te vinden via www.deburen.be
www.anneleenvanoffel.be 86
Hvannadalshnúkur Vingertoppen, zuignappen, vooral niet slapen nu als je niet gaat slapen nu, dan zullen we praten nu dan kunnen we praten, hier, boven deze lakens over de bleke heuvels aan de andere kant van het water de zoden van het gras waarin we zaten waarin we nog niet samen zaten, zomers die we afzonderlijk meemaakten, het lichter van onze haren en het langer van de dagen, hier, boven deze lakens
Charlotte Van den Broeck (1991) behaalde een master Engels-Duits aan de UGent en volgt nu de opleiding Woordkunst aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Begin dit jaar verscheen haar debuutbundel Kameleon (De Arbeiderspers). Ze publiceerde eerder in Het Liegend Konijn en stond op het podium bij Saint Amour, de Nacht van de Poëzie en het Poëziebordeel. Afgelopen zomer nam ze deel aan de schrijfresidentie van deBuren in Parijs.
vooral niet breken nu, de schorpioenen in mijn boekenkast zijn op reis vannacht, het is veilig nu, de warmte op de ramen, de damp op je verhalen, het is bijna ochtend boven deze lakens nog een laatste uur, hier in mijn lome lendenen, blijf, nog even praten nu in de lome lendenen van mijn lijf over: buikholtes, komkommertijd, het verre land in mijn oren de takken van robuuste bomen langs de klanken van de woorden hier, koortsdromen, hier, boven deze lakens knoesten van handen en kommen van dorst, witte lelies voor de woonkamer, de wanden vergeten blauwdrukken, de onschuld van regenwormen in een kindermond, we kunnen praten hier, boven deze lakens. Uit: Kameleon, Charlotte Van den Broeck, De Arbeiderspers
87
LIZE SPIT
FREDERIK WILLEM DAEM
deBuren is een laboratorium voor jonge schrijvers. We stuurden Lize Spit naar Parijs en brachten haar voor het voetlicht tijdens Vers van het Mes, een avond waarop jonge schrijvers hun werk voorstellen en voorzichtig op zoek gaan naar een eigen poëtica.
Twee weken Parijs, het blijkt een goede voedingsbodem te zijn voor gewaagde ideeën. Een papieren cultuurmagazine uitbrengen, het lijkt waanzin, maar Frederik Willem Daem en Jozefien Van Beek beten door. Anderhalf jaar later stelden ze het eerste nummer van Oogst voor aan het publiek. ‘In tijden van clicks en snelheid kiezen we bewust voor papier en traagheid. De inhoud is niet actueel en daardoor tijdloos,’ klinkt het ambitieus.
Op 20 november gaat Lize in Tilburg tijdens de avond Verse Taal in duel met vijf andere jonge schrijvers. Speciaal voor deze avond schrijft ze een kortverhaal met als onderwerp ‘Beste Buren’. Benieuwd naar het resultaat? Zak af of stijg op naar Tilburg en misschien kroont u haar wel tot winnaar van de avond.
© Marianne Hommersom
fragment
Het begint in Parijs in de zomer van 2013, wanneer wij dankzij deBuren en Stichting Biermans-Lapôtre samen met een twintigtal anderen twee weken lang een chambre de bonne krijgen in het veertiende arrondissement. Daar waar Belgen omringd worden door drie keer zoveel Nederlanders, troepen wij samen, en wij dat zijn Frederik Willem Daem en Jozefien Van Beek. Ons Brabants accent schept een band die nog hechter wordt in de nachten doordrenkt met alcohol en Parijse flou artistique. Het begint op een avond waarop na sluitingstijd van café Le Fleurus doorgedronken wordt in het park, flessen wijn op het gras – mais oui, Paris – en Frederik ineens de ingeving krijgt: ‘wij gaan samen een tijdschrift oprichten’.
fragment
Lize Spit (1988) behaalde een master Audiovisuele Kunsten (specialisatie schrijven) aan het RITS. Ze woont en werkt in Brussel en schrijft scenario’s, proza en poëzie. Ze publiceerde haar teksten in tijdschriften als Het Liegend Konijn, Poëziekrant en De Gids en stond op verschillende podia. Lize doceert scenario en won de jury- en publieksprijs Write Now! in 2013. In 2014 verbleef ze met deBuren in Parijs. Haar debuutroman verschijnt dit najaar bij de uitgeverij van Das Magazin.
Tijdens het schrijven, bij de zoektocht naar de juiste plaats van bepaalde regels in het geheel, maak ik wel eens gebruik van de knip- en plakfunctie. Zo is er bij mij een voortdurend gevoel ontstaan dat er nog iets vastzit in het klembord van mijn computer. Regels die wel al uit het document geknipt zijn, maar nog nergens geplakt werden, en door het knippen van nieuwe regels, onherroepelijk overschreven zullen worden, verloren zullen gaan. Soms denk ik dat die controledrang iets eigentijds is, vergelijkbaar met het veelvuldig checken van mails en nieuwssites. Er spreekt alleszins eenzelfde soort hoop uit: de hoop op iets onverwachts, op nieuws. De hoop op iets zinvol, dat misschien nooit bestaan heeft, nooit geknipt is, wel weer terug geplakt kan worden. (…) Dat is schrijven: passerende gedachtes met enige dwangmatigheid vastleggen voor ze weer oplossen. Uit: Poëtica III, Lize Spit. Gepresenteerd tijdens Vers van het Mes.
www.lizespit.be
Uit: Pour la petite histoire, het editoriaal van Oogst #1.
Frederik Willem Daem (1988) studeerde Audiovisuele Kunsten in Brussel. In 2013 ging hij mee naar de schrijversresidentie van deBuren in Parijs. Frederiks verhaal over Parijs, Voorbij de klif, verscheen in Das Magazin. Hij leerde er bovendien Jozefien Van Beek kennen met wie hij een nieuw tijdschrift oprichtte: Oogst, over kunst, literatuur en film. Dit najaar debuteert hij met een verhalenbundel bij De Bezige Bij. www.oogstmagazine.be
88
89
NINA POLAK
BERNKE KLEIN ZANDVOORT
Twee weken lang keek Nina Polak in Parijs aandachtig om zich heen. Ze schreef er Amour Moderne en Cult, romantiek en wishful thinking in Musée national Eugène Delacroix. Die eerste tekst werd ook in Das Magazin gepubliceerd.
Vorig jaar stuurden we Bernke naar Museum M in Leuven voor het programma Kijk. Boek. Kunst. Samen met Bernard Dewulf opende ze onze blik op kunst. Ze bundelde haar notities in de column Afbraak in aanbouw.
© Marianne Hommersom
© Marianne Hommersom
fragment
fragment
Maar eerst de wijn, de Seine, de geanimeerde discussie over literatuur, de zesde Gauloise. Liberté Toujours. Laat alles nu zwart-wit worden. Of nee, sepia. Laat Françoise Hardy hijgen. Of gewoon maar meteen Édith Piaf. Laat de clochards existentiele wijsheden fluisteren, laat de straatvegers dansen. En laat die iPhone nom de Dieu in je zak zitten. Uit: Amour Moderne, Nina Polak, in opdracht van deBuren. Terug te vinden via www.deburen.be
Afbeelding van de Nasothek in het Glyptotek Museum in Kopenhagen, 2011
Nina Polak (1986) woont en werkt in Amsterdam. Ze studeerde Nederlands en Cultural Analysis aan de Universiteit van Amsterdam en in New York, was redacteur van studentenblad Propria Cures en schrijft voor De Groene Amsterdammer over film, televisie, literatuur en psychiatrie. Daarnaast werkt ze voor De Correspondent. In de zomer van 2013 ging ze met deBuren naar Parijs. Een jaar later verscheen haar debuut We zullen niet te pletter slaan bij uitgeverij Prometheus. De roman werd genomineerd voor de ANV Debutantenprijs.
Bernke Klein Zandvoort (1987) is schrijver en beeldend kunstenaar. Na haar studie aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam debuteerde ze in 2013 met de dichtbundel Uitzicht is een afstand die zich omkeert bij uitgeverij Querido. Ze rijfde er de Liegend Konijn Debuutprijs mee binnen en werd genomineerd voor de C. Buddingh’ en Jo Peters Poëzieprijs. In 2014 ging ze met deBuren naar Parijs. Ze woonde twee jaar in Londen en schreef daar voor de Revisor het feuilleton English Hours. Vorig jaar liet Deus ex Machina samen met deBuren een gedicht van haar omzetten in een filmpoem. Het resultaat werd getoond tijdens de Nacht van de Poëzie in Utrecht.
www. decorrespondent.nl/ninapolak
www.bernkekleinzandvoort.com 90
Lange tijd was het vanzelfsprekend om beschadigde Griekse en Romeinse beelden nieuwe neuzen te geven van marmer of gips. Maar in de twintigste eeuw begon die vanzelfsprekendheid te wankelen. Steeds meer musea doen nu aan derestauratie, waarbij de nadruk niet meer ligt op de volledigheid, maar op de authenticiteit van wat tentoongesteld wordt. Als resultaat zijn veel van de beelden weer neusloos. Het Glyptotek in Kopenhagen bedeelde de ontheemden een vitrine toe, waarmee de wisselende reactie op verval een plaats kreeg in de vaste collectie (…) Of we verval moeten bewaren. Want als dat allemaal niet het geval zou zijn, dan zouden we onze kunstvoorwerpen nog preciezer met surveillerende laserstralen moeten omwikkelen, of beter nog, helemaal uit het leven weghalen, in depots stoppen, alle boekcollecties in beton gieten en gelijk ook deze tentoonstelling maar afblazen. Alles begraven en toedekken met een diepe laag klei, waarover wij ons dan dagelijks – gerustgesteld – zullen bewegen, en wie weet kunnen we dan toekomstige generaties heel blij maken met wat ze zullen vinden onder een fitnesscentrum of supermarkt. Uit: Afbraak in opbouw, notities van Bernke Klein Zandvoort voor Kijk. Boek. Kunst, in opdracht van deBuren. Terug te vinden via www.deburen.be
91
HANNAH VAN WIERINGEN ‘Mensen, wat een debuut.’ Koen Vergeer in Poëziekrant.
DE DEBUUTPRIJS HET LIEGEND KONIJN
fragment
Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de redactie van Het Liegend Konijn, tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie, reiken elke twee jaar de Debuutprijs Het Liegend Konijn uit. De prijs draagt de naam van het enige tijdschrift in ons taalgebied dat uitsluitend ‘uit het nest geroofde’, nieuwe Nederlandstalige poëzie publiceert. deBuren is een evidente partner in dit project omdat het de culturele samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen wil bevestigen en versterken.
In geval van liefde als je meer woorden kent heb je er minder nodig om te raken aan wat je bedoelt in geval van liefde heb je hier niets aan er zijn heel weinig woorden nodig om van iemand te houden je kunt het heel stil doen soms wordt die stilte vals dan kun je woorden proberen over welke hoef je niet lang na te denken als die woorden geen echo hebben raak je iets kwijt in de ruimte buiten jezelf niemand weet waarheen verdwijnt wat verdwijnt in de geschiedenis met mensen erin is niet één mens nooit iets kwijtgeraakt het is goed mogelijk dat een gedeelte van wat weg is doorgegeven wordt in de holte van onze navels nu weet je ook: wat binnen fel brandt licht buiten niet noodzakelijkerwijs even fel op soms dooft het raaskallend uit voor de voeten van wie je aanbidt Uit: hier kijken we naar, Hannah van Wieringen, De Harmonie: 2014
Dit gedicht wordt in alle talen van de Europese Unie vertaald en door deBuren uitgegeven in een bundel. 92
De laureaat krijgt een geldprijs, de publicatie van een reeks nieuwe gedichten in Het Liegend Konijn, een feestelijke prijsuitreiking waarbij het werk van de laureaat centraal staat en ook een vertaling van de bekroonde bundel in het Frans, het Duits en het Engels. Eén gedicht uit de bundel wordt bovendien vertaald in alle officiële talen van de Europese Unie en door deBuren in een bundel gepubliceerd. Dit jaar ging de prijs naar Hannah van Wieringen voor haar bundel hier kijken we naar.
Hannah van Wieringen (1982) is schrijfster, vertaalster en bewerkt, met name voor Toneelgroep Oostpool, toneel. Ze debuteerde in 2012 als prozaïst met De kermis van Gravezuid, een roman in verhalen over een kleine dorpsgemeenschap in de kop van Noord-Holland. Het boek won de Academica literatuurprijs 2014. Haar poëziedebuut met de programmatische titel hier kijken we naar volgde in 2014. In de bundel is haar achtergrond als toneelauteur steeds voelbaar. Ze werkt met springlevende taal met een zintuiglijke kracht.
De jury van de 5de Debuutprijs Het Liegend Konijn bestond uit Jozef Deleu (voorzitter, hoofdredacteur Het Liegend Konijn) (B), Anne Vegter (NL), Maud Vanhauwaert (B), Henk van der Waal (NL) en Michaël Vandebril (B). Zij selecteerden uit 32 inzendingen.
De officiële uitreiking van de Debuutprijs Het Liegend Konijn - 2015 vindt plaats op 19 november in de Nederlandse ambassade in Brussel en is een organisatie het VlaamsNederlands Huis deBuren. 93
deBuren stuurde een Nederlandse en een Vlaamse schrijver naar musea aan de andere kant van de grens. Niña Weijers trok naar België, Heleen Debruyne verkende Nederland. Hun roadtrip leverde mooie bespiegelingen op. Ze zijn terug te vinden op www.deburen.eu.
In het voorjaar verbleef Niña twee weken in Gent met de opdracht om voor citybooks een tekst te schrijven over de stad. Meer info vindt u op www.citybooks.eu! Op 28 augustus wordt citybooks Gent voorgesteld aan het publiek. Op 15 november is ze te gast in Oostende voor Nieuwe Maatjes.
In 2014 ging Heleen Debruyne twee weken naar Parijs in het kader van de jaarlijkse schrijfresidentie van deBuren. Dat resulteerde in het artikel Meerminners in Parijs en een korte radiodocumentaire voor deBuren over Voltaire’s liefste wetenschapper. Beide pareltjes vindt u op de website van deBuren.
NIÑA WEIJERS
HELEEN DEBRUYNE
© Merlijn Doomernik
‘De leukste dag had ik in Bergen. Vooral de tentoonstelling over Van Gogh is me bijgebleven. Ik heb natuurlijk al genoeg van hem gezien, maar het fijne is dat hij daar zijn eerste stappen heeft gezet. Je ziet veel oude tekeningen die erg klungelig gemaakt zijn. Erg ontroerend!’ Niña Weijers over de Museumtoer in Bonus op Radio1 Het volledige verslag Het Wallonië van de mijnwerkers vindt u terug op www.deburen.eu
fragment
‘In tijden van moeilijk te bevatten verandering kneden mensen het verleden graag naar hun verwachtingen.’ Heleen Debruyne over het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. Uit: Het verleden van onder de stolp, in opdracht van deBuren.
fragment
Niña Weijers (1987) studeerde literatuurwetenschappen in Amsterdam en Dublin. Ze won de schrijfwedstrijd Write Now! en werkte als programmamaker bij SPUI25 in Amsterdam. Ze schrijft voor De Groene Amsterdammer, is redacteur bij De Gids en heeft samen met Simone van Saarloos een talkshow. Haar debuutroman De consequenties won de Anton Wachterprijs 2014 en de publieksprijs van de Gouden Boekenuil. Ze schreef een citybook over Gent.
fragment
Het is een vreemde gewaarwording, al die gebruiksvoorwerpen in vitrines, de nagebootste winkeltjes en woonkamers, de sfeergeluiden in de achtergrond. De geschiedenis wordt er tegelijk levendiger en doodser van, invoelbaar en onbereikbaar ver weg. Niña Weijers over Huis van Alijn in Gent. Uit: Vervlogen tijden, in opdracht van deBuren.
In zijn troonrede van 2013 zei Willem-Alexander dat 'de klassieke verzorgingsstaat langzaam verandert in een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen,' aldus de kersverse vorst. Een boodschap die premier Rutte als hoofd van een besparingskabinet al langer gretig verkondigde. Maar veel andere politici en opiniemakers zien in ‘participatiesamenleving' vooral een modewoord voor kille bezuinigingen. Huis Doorn is de vleesgeworden participatiesamenleving: kille bezuinigingen die zijn opgevangen door aardige burgers. Met de glimlach nemen ze onbezoldigd hun verantwoordelijkheid om een eigenaardig stukje erfgoed openbaar te houden. Heleen Debruyne over Huis Doorn in Utrecht. Uit: Participeren, in opdracht van deBuren.
www.ninaweijers.nl 94
95
Heleen Debruyne (1988) studeerde geschiedenis en journalistiek. Ze maakt radio bij de VRT en schreef voor Knack, De Morgen City, DeWereldMorgen en cuttingedge.be. In 2014 ging Heleen mee naar onze schrijversresidentie in Parijs. In 2016 verschijnt haar debuut bij De Bezige Bij. http://heleendebruyne.blogspot.be/
vertel me een verhaal - tell me a story - raconte-moi une histoire
Unieke stadsportretten: schrijvers over steden
VENETIË ∙ italië Cees Nooteboom nl Rebekka de Wit nl Atte Jongstra nl Luc Devoldere be Lydia Mischkulnig a Andrea Galiazzo fotograaf, it
Luisterverhalen van 30 minuten citybooks neemt je mee op wereldreis. Via korte verhalen, gedichten, essays, en foto’s van meer dan 100 internationale schrijvers en kunstenaars maak je kennis met interessante steden. Reis zonder je te verplaatsen met www.citybooks.eu
OOSTENDE ∙ belgië Bernard Dewulf be Jeroen Olyslaegers be Christiaan Weijts nl Peter Holvoet-Hanssen be Milena Michiko Flašar a Martijn van de Griendt fotograaf, nl
HASSELT - GENK ∙ belgië Atte Jongstra nl Christophe Van Gerrewey be Use Lahoz es Małgorzata Rejmer pl Aleš Šteger si Athos Burez fotograaf, be
UTRECHT ∙ nederland Brink Scholtz za Jeroen Olyslaegers be Astrid Lampe nl Onno Kosters nl Davide Longo it Lisa Van Damme fotograaf, be
GRAHAMSTOWN ∙ zuid -afrika Ingrid Winterbach za Brink Scholtz za Ronelda Sonnet Kamfer za Toast Coetzer za Gerda Dendooven be Sophie Smith fotograaf, za
GRAZ ∙ oostenrijk Milena Michiko Flašar a Simone Lenaerts be Onno Kosters nl Werner Schandor a Andrea Stift a Lea Titz fotograaf, a
JAKARTA ∙ indonesië Annelies Verbeke be Ruth San A Jong sr Veronica B. Vonny, id Akidah Gauzillah, id Sihar Ramses Simatupang, id Amran Malik Hakim fotograaf, id
STELLENBOSCH ∙ zuid -afrika Saskia de Coster be Arjen Duinker nl Clinton du Plessis za Rentia Bartlett-Möhl za Marlene van Niekerk za Stefan Möhl fotograaf, za
SEMARANG ∙ indonesië Gustaaf Peek nl Bouke Billiet be Candra Dewi Dian Puspitasari id Tubagus P. Svarajati id Triyanto Triwikromo id Dadang Pribadi fotograaf, id
TURNHOUT ∙ belgië Chika Unigwe ngr-be Walter van den Broeck be Peter Terrin be Maxim Februari nl Lasha Bugadze ge Kakha Kakhiani fotograaf, ge
LISSABON ∙ portugal Sus Van Elzen be Dulce Maria Cardoso pt J. M. Vieira Mendes pt Patrícia Portela pt Tim Etchells uk Maria Fialho fotograaf, pt-be
YEREVAN ∙ armenië Serge van Duijnhoven nl Johan de Boose be Armen of Armenia am Gevorg Gilantz am Arpi Voskanyan am Pieter-Jan De Pue fotograaf, be
IEPER ∙ belgië Maïssa Bey ma Joseph Boyden ca Kees ‘t Hart nl Ghayath Almadhoun sy Catherine Vuylsteke be Oliver Leu fotograaf du
SHEFFIELD ∙ verenigd koninkrijk Joost Zwagerman nl Abdelkader Benali ma-nl Rebecca Lenaerts be Helen Mort gb Ágnes Lehóczky h- gb David Bocking fotograaf, gb
BOEKAREST ∙ roemenië Jaap Faber nl Anna Luyten be Ester Naomi Perquin nl Răzvan Radulescu ro Adrian Schiop ro Christian Binder fotograaf, ro
CHARTRES ∙ frankrijk Jeroen van Rooij nl Bart Van Loo be Chris Van Camp be Marcin Wroński pl Goce Smilevski mk Lea Titz fotograaf, a
LUBLIN ∙ polen Arnon Grunberg nl Mauro Pawlowski be Maud Vanhauwaert be Andrzej Stasiuk pl Witold Szabłowski pl Maciej Rukasz fotograaf, pl
GENT ∙ belgië Annelies Verbeke be Wim Brands nl Ángeles Caso es Karl Schlögel du Niña Weijers nl Sanne De Wilde fotograaf be
SKOPJE ∙ macedonië Saskia de Coster be Abdelkader Benali ma-nl Irena Cvetovik mk Nikola Madzirov mk Goce Smilevski mk Frosina Stojkovska fotograaf, mk
CHARLEROI ∙ belgië Pascal Verbeken be Thomas Gunzig be Caroline Lamarche be Davide Longo it Erik Lindner nl Sander Buyck fotograaf, be
TBILISI ∙ georgië Frank Westerman nl Stefan Hertmans be Ana Kordzaia-Samadashvili ge Lasha Bugadze ge Shota Iatashvili ge Filip Berte fotograaf, be Kakha Kakhiani fotograaf, ge
BLIJF OP DE HOOGTE Facebook/citybooks Twitter #citybooks_eu Abonneer u op de digitale nieuwsbrief
VOORUITBLIK TERUGBLIK
INTRODUCTIE citybooks Gent Eind goed, al goed
Vertel me een verhaal | tell me a story | raconte-moi une histoire Samen met internationale partners nodigt deBuren schrijvers uit om te resideren in interessante steden in Europa en ver daarbuiten. Ze verwerken hun ervaring in een citybook: een kortverhaal, een essay of een reeks gedichten. Alle citybooks lees en beluister je op www.citybooks.eu als webtekst, e-book en audioboek (podcast van een half uur). Ook wordt elke stad in 24 foto’s en 24 City One Minute-filmpjes geportretteerd door fotografen en videokunstenaars.
Met de mooie tentoonstelling van Sanne De Wilde’s citybookfoto’s in het STAM wordt het project in de Arteveldestad afgerond. Annelies Verbeke en Wim Brands schreven als eerste een tekst geïnspireerd door deze stad. Daarna waren de Spaanse Àngeles Caso en de Duitse auteur Karl Schlögel te gast; de eerste schreef een lofzang op Gent, de tweede ontdekte dat Gent veel meer is dan een historisch centrum. Als vijfde en laatste auteur was de Nederlandse Niña Weijers te gast. Ze schreef het citybook Eclips, dat weer een heel andere invalshoek biedt om deze stad te ontdekken.
Meertaligheid staat centraal: alle citybooks verschijnen in het Nederlands, Engels en Frans, én in de taal van het gastland. Zo lees je Cees Nooteboom in het Italiaans, Annelies Verbeke in het Indonesisch en Arnon Grunberg ook in het Pools. De audioboeken worden in de originele taal ingesproken door de auteur zelf, de vertalingen worden door acteurs voorgelezen. In het voorjaar van 2015 gingen de residenties voor citybooks Ieper van start. De eerste verhalen en foto’s staan al online, dit najaar zijn de laatste twee auteurs te gast en worden de vertalingen en podcasts gerealiseerd. Dit jaar ging ook citybooks Paramaribo van start en daarnaast begonnen de voorbereidingen voor citybooksedities in Duitsland, in het kader van de Frankfurter Buchmesse 2016 waar Vlaanderen en Nederland samen gastland zijn. Najaar
15/05/15 09:29 citybooks Gent © Sanne De Wilde
postkaart RECTO.indd 1
28 augustus: boekpresentatie citybooks Gent
2015 wordt citybooks Lissabon afgerond en ook citybooks Gent en Jakarta sluiten af met
De feestelijke afsluiting van citybooks Gent vindt toepasselijk plaats in de expo van
feestelijke presentaties. De stadsportretten over deze staden zijn compleet online te lezen
Sanne De Wilde. Het boekje waarin de zes citybooks zijn samengebracht in het Nederlands
en te beluisteren.
en in Engelse vertaling wordt gepresenteerd. Auteurs Wim Brands, Annelies Verbeke en Niña Weijers nemen de eerste exemplaren van de gedrukte versie van citybooks Gent in ontvangst en gaan in gesprek over hun verhalen, verblijf en indrukken van de stad.
wist je dat ...
citybooks Lissabon © Maria Fialho
Praktisch :
... de luisterboeken van deBuren de citybooks en de Radioboeken al 5,5 miljoen keer gedownload werden?
Vrijdag 28.08 20:00 > 21:30 STAM, Bijlokesite,
... je via een gratis abonnement op het citybooks- en Radioboekenkanaal in iTunes automatisch alle nieuwe luisterverhalen ontvangt?
Godshuizenlaan 2, 9000 Gent
... je ook op www.dwb.be en op www.iedereenleest.be kunt luisteren naar citybooks?
citybooks is een initiatief van deBuren in samenwerking met internationale partners.
In de tentoonstelling waren niet alleen citybooksfoto’s te zien maar kon je ook de verhalen beluisteren © DamianoOldoni
TERUGBLIK
FRAGMENT
citybooks Ieper
Ou sont allés les oiseaux?
Klaprozen en literatuur
In haar citybook Où sont allés les
Samen met het museum In Flanders
oiseaux ? onderzoekt de Algerijnse
Fields nodigden we vijf schrijvers en
schrijfster Maïssa Bey op intieme
een fotograaf uit in Ieper om stil te
wijze wat een plaats van herinnering
staan bij het grimmige jubileum van
is. De plaatsnaam ‘Ieper’ die zij in haar
WO I. Dit voorjaar resideerden de
jeugd hoorde vallen, het Ieper waar in
Syrische dichter Ghayath Almadhoun,
de Eerste Wereldoorlog de bommen
de Algerijnse schrijfster Maïssa Bey,
vielen en het Ieper dat vandaag een
Kees ‘t Hart en fotograaf Oliver Leu
centrum van studie en herinnering
in de Westhoek. In september zijn
is, komen alle drie op literaire wijze
de Canadese auteur Joseph Boyden
tot uitdrukking in dit krachtige korte
en Catherine Vuylsteke te gast in
verhaal. Een fragment uit de originele
de stad om impressies op te doen
Franstalige tekst:
voor hun citybooks. Vanaf de zomer van 2015 wordt de website steeds verder aangevuld met foto’s, teksten, citybooks Ieper: The Brooding Soldier © Oliver Leu
vertalingen en de audioboeken.
citybooks Ieper © Oliver Leu
J’ai mis du temps, beaucoup de temps avant de découvrir que Yber, ce mot que j’ai si souvent entendu pendant mon enfance, ce n’était rien d’autre qu’Ypres, prononcé à l’algérienne par une vieille femme qui ne lisait ni ne parlait français et ne connaissait pas les consonnes de cette langue. Cette vieille femme, c’était elle. Pourquoi Yber ? Pourquoi n’avait-elle retenu que cela ? Ce mot avait pris pour elle et pour le reste de la famille des tonalités funèbres. Celles de la mort et du ressentiment.
Ontmoet de auteurs
Yber. Pour nous, c’était un lieu lointain, inconnu, maléfique, situé quelque part là-bas, de l’autre côté de la mer. Bien au-delà. Je m’en souviens encore ; en guise de menace, on disait à un enfant qui n’était pas sage qu’on l’emmènerait là-bas.
In het voorjaar waren Ghayath Almadhoun, Kees ‘t Hart en fotograaf Oliver Leu tijdens hun citybooksresidentie te gast voor een boeiende gespreksavond over hun werk
Depuis le jour où il avait été prononcé devant elle, ce mot s’était incrusté dans sa mémoire, et il ne se passait pas de jour sans qu’elle ne le prononce à son tour. Comme si le simple fait de dire « Yber » lui rendait intact le souvenir de son mari. Elle disait : « Il est mort à Yber. » Immanquablement elle ajoutait : « C’est la France qui me l’a pris. »
in de bibliotheek van Ieper. Dit najaar bent u welkom bij een gesprek met Joseph Boyden en met Catherine Vuylsteke, en als vaste interviewer Dirk Clement. De avonden worden aangekleed met muzikale intermezzi.
© IFFM
Kees ‘t Hart vertelde op 11 juni 2015
17.09 : Joseph Boyden
uitgebreid over zijn werk. Het citybook
01.10 : Catherine Vuylsteke
dat hij geïnspireerd door Ieper schreef,
Bibliotheek Ieper, Weverijstraat 9, 8900 Ieper
komt dit najaar online. Beluister ook zijn Radioboek De duif.
Het hele verhaal lees je op www.citybooks.eu en verschijnt daar ook als e-book en als audioboek in Nederlandse, Engelse en Duitse vertaling.
Dit project kadert, net als de reeks Grote woorden (4 maart), in het HERA-onderzoeksproject ‘Cultural Exchange in a Time of Global Conflict: Colonials, Neutrals and Belligerents during the First World War’.
NIEUWS
FRAGMENT Eclips
Presentatie citybooks Jakarta
Niña Weijers over Gent
De citybooksverhalen en foto’s over Jakarta zijn niet enkel
Het hoofdpersonage in Eclips - een jonge schrijfster, uitgenodigd voor een
online te lezen en beluisteren, maar zijn ook door de plaatselijke partner Erasmus Taalcentrum gepubliceerd in boekvorm.
© Yuki Kho
residentie in Gent - had grootse plannen voor haar verblijf in deze stad, maar eenmaal ter plaatse overvalt haar een grote apathie. De ontmoeting met
Bas Heijne, Nung Atasana en Julia Suryakusuma schreven
een antiquair haalt haar uit haar lusteloze toestand. Het citybook van Niña
ieder een inleidend essay voor deze Nederlands-Indonesische
Weijers verschijnt in voorpublicatie in Das Magazin, hier alvast een fragment.
publicatie. Dit najaar wordt het boekje feestelijk gepresenteerd, met voordrachten van de citybooksauteurs uit Jakarta en een
26 maart 2015
tentoonstelling.
Gisteravond vreselijk dronken geraakt met Andreas. Tegen het einde van de middag was ik naar het antiquariaat gelopen. Onderweg had ik bij een delicatessenwinkel een fles rode wijn gekocht, verschillende kazen, kletzenbrood, droge worst, artisjokharten in olie, rillettes, sardines, wildpaté met uienconfituur en, in een opwelling, een bak tiramisu.
citybooks : op naar Frankfurt 2016 Vlaanderen en Nederland zijn in 2016 samen gastland op de Frankfurter Buchmesse. In de ruimere context van de boekenbeurs landt citybooks in enkele Duitse steden. In samenwerking met de Vlaamse en Nederlandse Letterenfondsen zijn de voorbereidingen in volle gang voor deze speciale citybooksedities, waarbij steeds een Nederlandse, Vlaamse en Duitse auteur een literair stadsportret van een verrassende Duitse stad schrijven en een fotograaf een visueel stadsportret maakt. TIP: dit jaar is Indonesië het gastland op de Buchmesse, waarvan je de steden Jakarta en Semarang via citybooks kunt ontdekken!
Ik trof Andreas met een donkerpaarse vlek onder zijn linker ooglid. Hij was zijn wekelijkse baantjes gaan trekken in het Van Eyckzwembad, dat door zijn art-decoinrichting de lichaamsbeweging enigszins draaglijk maakte. Een zwemmer in de baan naast hem was te veel uitgeweken en had hem met zijn hiel in het gezicht getrapt. Het verleent je wel een bepaald soort cachet, zei ik, wetend dat die opmerking hem uiterst tevreden zou stemmen. We aten en dronken in de winkel. Af en toe kwamen er klanten binnen, niemand kocht iets. Andreas vertelde over het plan dat hij had opgevat om een sitcom te schrijven die zich afspeelt in een antiquariaat. Een soort kruising tussen Seinfield en Frasier, met een sterk op Andreas gebaseerd hoofdpersonage. Een goudmijn, zei ik, en ik meende het ook. Ik vroeg hem wat hij tot nu toe al op papier had. Dialogen, antwoordde hij.
citybooks Paramaribo gaat van start citybooks landt voor het eerst in Suriname. De plaatselijke partnerorganisatie Stichting Projekten organiseert daar jaarlijks een groot Kinderboekenfestival. Daarom nodigen we met de steun van de Nederlandse Taalunie voor deze editie van citybooks Nederlandse, Vlaamse
en
Surinaamse
kinderboekenauteurs
uit
om
een
stadsportret over Paramaribo te schrijven. De verhalen zullen niet alleen in het Nederlands, Engels en Frans te lezen en beluisteren zijn, maar ook in het Sranan Tongo.
De wijn raakte op, Andreas ging een nieuwe fles van boven halen, vertelde over zijn vader (dictator), zijn moeder (alcoholist), zijn schijnheilige broer die in het vastgoed zat en de hele familie er op de een of andere onnavolgbare manier bij had genaaid. Hij raakte steeds geagiteerder en barstte toen uit in een onbedaarlijk snikken, wat hem er niet van weerhield door te gaan grote brokken tiramisu in zijn mond te stoppen. Ik bracht hem naar boven, maar hij wilde niet alleen zijn. Samen hebben op zijn faux-Versacebank naar twee afleveringen van Brideshead revisited gekeken. Andreas leefde weer helemaal op, en ineens zag ik de onvermijdelijke gelijkenis tussen deze man naast me op de bank en de charmante maar betreurenswaardige Lord Sebastian Flyte op het televisiescherm. Ik liet ze voor wat ze waren en wankelde naar huis door de poppenstad bij nacht. Kasseien en kastelen, het lijkt hier verdomme wel een hoofse roman.
NIEUWS
FRAGMENT
© Hugo Glendinning
BureauGrotesque – Een triest verhaal van Scarton uit Endeland (sic)
citybooks & Radioboeken in het Afrikaans
Tim Etchells over Lissabon
Naar aanleiding van citybooks Stellenbosch vertaalde Rentia Bartlett-Möhl twaalf Nederlandstalige Radioboeken en citybooks naar het Afrikaans en liet ze aldaar inspreken door vakkundige acteurs. Kaputnik is de vertaling van het gelijknamige Radioboek van Menno Wigman, een verslag van een writer’s block en een reader’s block.
De Britse theatermaker en schrijver Tim Etchells schreef een citybook over Lissabon. Zijn verhaal is een melancholische, opwindende werveling van associaties, impressies, taalspelletjes en metareflecties over en geïnspireerd door de Portugese stad. Sinds de jaren ‘90 duikt ‘Endland’ op in Etchells’ verhalen, een land dat, aldus de auteur, wel én niet bestaat. Hij mengt verwijzingen naar reële personen en locaties met uit zijn fantasie ontsproten namen, gebruikt oud-Engelse woorden naast opzettelijk fout gespelde woorden. Hij meent dat juist dit soort groteske vertellingen geschikt zijn om iets te zeggen over de ‘strange and bitter times’ waarin we leven. Een fragment uit de vertaling van Hans Kloos. De hele tekst verschijnt in voorpublicatie in DW B.
Maanden gingen voorbij. Het schone land Lisboa werd verteerd door stakingen, carnavalsoptochten en schimmen van Schepen uit de koloniale tijd die eeuwen geleden waren vertrokken maar nu lukraak terugkeerden en de haven verstopten met hun trage vaart en aan flarden gevaren zeilen en hun matrozen die archaïsche zeemanskreten slaakten vanuit hun ambigue Limbo, en per se wilden weten hoe het de koning of de Koningin verging of zo. Scarton bleef binnen. Op de parkeerplaats voorbij de Best Buy op Florissant staken demonstranten op een avond een beeltenis van de Trojka in brand, ze paradeerden met de groteske figuren van de Europese Unie, de Europese Centrale Bank en het IMF op hun rug voor ze hen neersmeten en in brand staken bij de deuren van het Parlement onder het gejuich van de dronken menigte. Scarton zag vanuit zijn raam hoe het feestgedruis tot bij hem reikte en zijn ogen volgden de undercoveragenten in burger die zich onder de demonstranten op straat voegden en ondertussen foto’s van vermeende leiders van het oproer uploadden naar een privé-kanaal op het Totaal Vernieuwde Instagram. Later hoorde hij liggend op de matras op zijn vloer opnieuw de droeve klanken van Lama Del Ree die steeds dichterbij leken te schommelen in de nachtlucht alsof ze werden gevlochten op de schreeuwen en kreten van de massa die nog steeds vol venijn door de straten trok. ‘Lieflijkheid’, zong ze over het verre getwitter heen van ambulances, brandweerwagens en politieauto’s, ‘Hier komt geen einde aan. Er zal nooit meer een evenwicht zijn. De weegschaal slaat altijd door.’, een nummer van de openingstrack van kant twee van haar album ‘Echte Huisvrouwen uit het Oost-Oeraalse Natuurreservaat’. Op den duur kwam aan het zingen en schreeuwen van iedereen een eind en Scarton sliep in wat op dat moment in Lisboa voor stilte doorging. Maar wat er ook gebeurde, hij kon Sophistia niet vergeten.
Kaputnik
Beluister ook de Afrikaanse podcasts van Adriaan van Dis, Tommy Wieringa, Hafid Bouazza, Stefan Hertmans, Joke van Leeuwen, Bernard Dewulf, Ester Naomi Perquin, Kees ‘t Hart, Peter Holvoet-Hanssen, Saskia de Coster en Arnon Grunberg.
© auteur
Uiteraard zijn daarnaast alle citybooks over Grahamstown en Stellenbosch in het Afrikaans te lezen en te beluisteren. Wist je dat er ook 96 Radioboeken van Nederlandse en Vlaamse auteurs naar het Spaans vertaald werden? Beluister en download deze Radio Libros gratis via www.radiolibros.eu.
Blijf op de hoogte van alle online en offline citybooksactiviteiten via de digitale nieuwsbrief. Inschrijven kan via de website of mail naar
[email protected]. Of volg ons via facebook/citybooks en via twitter #citybooks_eu
VIDEO: city one minutes Jakarta Videast Mirna Marini Damayanti Arifin maakte een reeks City One Minute films over de Indonesische hoofdstad Jakarta. Neem een kijkje in het dagelijks leven in deze megalopool, reis door het razende verkeer, zie een glimp van een sportwedstrijd, dans bij een optreden, watertand bij chique restaurants en stomende eettentjes op straat en ontdek wat er nog allemaal gebeurt tijdens een dag en een nacht in deze stad in 24 éénminuutfilms.
OKTOBER DO 01.10
12:30
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN | KEL ASSOUF (DUO)
Brussel
DO 01.10
19:30
literatuur
CITYBOOKS IEPER | CATHERINE VUYLSTEKE
Ieper
ZA 03.10
13:00
tentoonstelling
BITTE NICHT WECKEN
Antwerpen
en literatuur
AUGUSTUS WO 19.08
19:30
literatuur
CITYBOOKS | SCHRIJVEN OVER STEDEN
Leiden
VR 28.08
20:00
literatuur
PRESENTATIE CITYBOOKS GENT
Gent
ZA 29.08
14:30
ontmoeting
RISICOVREUGDE | AFSCHEIDSFEEST DORIAN VAN DER BREMPT
Brussel
ZA 03.10
19:30
literatuur
MAIS OUI, PARIS! 2015
Brussel
ZA 03.10
19:30
podiumkunsten
EINDPUNT ROOSENDAAL? THEATERTALENT IN NEDERLAND EN VLAANDEREN
Den Haag
en cultuurbeleid
ZO 04.10
11:00
ontmoeting
ZEEDIJK 10: VOORUIT MET DIE CRISIS | JEF LAMBRECHT | IS
Oostende
DI 06.10
19:30
samenleving
BATTLE OF IDEAS | MOET FORT EUROPA ERAAN GELOVEN?
Brussel
WO 07.10
19:30
samenleving
DE GEDROOMDE STAD | DE OPENBARE RUIMTE: TE GEEF OF TE NEEM? Brussel
en de stad
WO 07.10
docu en
DE WELVAARTSSTAAT
Antwerpen
samenleving
VR 09.10
19:30
podiumkunsten
MARIEKE MARIEKE
Brussel
en samenleving
12:30
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN | ERNST REIJSEGER
Brussel
DI 15.09
19:30
podiumkunsten
SEIZOENSOPENING | BOUKE BILLIET EN ERNST REIJSEGER
Brussel
ZO 11.10
DO 17.09
18:00
kunst en
OVER TROOST EN VERZET
Oostende
samenleving literatuur docu en lunch
CITYBOOKS IEPER | JOSEPH BOYDEN COOK & LOOK | GODDELIJK VARKEN
Ieper Brussel
VR 18.09
20:30
literatuur
PERDU MEET MET TWEE MATEN
Amsterdam
MA 21.09
19:30
geschiedenis
EEN GEMISTE KANS?
Haarlem
DI 22.09
19:30
politiek
BOEKPRESENTATIE OORLOG EN KERMIS VAN OLAF KOENS
Brussel
kunst
FRAGILE CITY
Brussel
en de stad
DO 24.09
12:30
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN | REVUE BLANCHE
Brussel
DO 24.09
18:00
docu
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG | FIRST COUSIN ONCE REMOVED
Brussel
DO 24.09
20:00
wetenschap
DE OPLOSSERS LIVE #5 | DE GRENZEN VAN EUROPA
Amsterdam
DO 24.09
20:00
literatuur
OPENINGSAVOND TRANSPOESIE 2015
Brussel
ZO 27.09
11:00
filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER #1
Berchem
WO 30.09
10:00
geschiedenis
TUSSEN DROOM EN DAAD
Hilversum
TAG DES KAFFEES | CHARLOTTE VAN DEN BROECK
Wenen
EEN GEMISTE KANS?
Tilburg
en europa
WO 30.09
19:00
literatuur en muziek
WO 30.09
20:00
Brussel Gent
DI 15.09
WO 23.09 - 19:30
DE SLAG OM SREBRENICA | TWINTIG JAAR LATER VERS VAN HET MES XXXIV
Brussel
12:15
geschiedenis
literatuur
THE SECOND ANNUAL BRUSSELS INTERNATIONAL UNDERGROUND POETRY FEST
VR 18.09
19:30 20:00
literatuur
19:30
Antwerpen
DO 08.10
DO 10.09 > ZO 13.09
DO 17.09
TERRA NOVA | DADA! BEETHOVEN …
en politiek
SEPTEMBER 20:00
literatuur en muziek
DO 08.10
WO 09.09
20:30
geschiedenis
VR 09.10
20:30
literatuur
VERS VAN HET MES XXXV
Amsterdam
ZA 10.10
20:00
kunst
HALFWAY HOME VAN KURT DERUYTER
Brussel
en de stad
15:00
ontmoeting
IM | DORIAN VAN DER BREMPT
Oostende
MA 12.10
19:30
wetenschap
GRIJZE CELLEN | IEDEREEN GEZOND!
Gent
DI 13.10
20:00
samenleving
SALON DER VERBEELDING | EENZAAMHEID
Brussel
WO 14.10
namiddag
literatuur
DAG VAN DE LITERATUURKRITIEK
Brussel
DO 15.10
12:30
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN | OSCAR VERHAAR EN MICHIEL NIESSEN: MORTE DOLCE
Brussel
VR 16.10
17:00
geschiedenis
EEN GEMISTE KANS?
Den Haag
ZA 17.10
20.00
filosofie
DE SPOORZOEKERS #3
Berchem
ZO 18.10
11:00
filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER #2
Berchem
ZO 18.10 > MA 19.10
literatuur
AUTOLOZE ZONDAG (NIJMEGEN) & AUTOLOZE MAANDAG (BRUSSEL)
Nijmegen & Brussel
MA 19.10
20:00
media
MEDIACAFÉ | DE JOURNALIST-ACTIVIST: DEONTOLOGISCH DILEMMA?
Amsterdam
DI 20.10
19:30
economie
KATRINE MARÇAL: WHO COOKED ADAM SMITH’S DINNER?
Brussel
en samenleving
DI 20.10
19:30
geschiedenis
EEN GEMISTE KANS?
Gent
WO 21.10
hele dag
radio
LUISTERDAG: MOET JE HOREN!
Brussel
WO 21.10
19:30
podiumkunsten
BLOEDGETUIGEN | JOHAN DEBOOSE
Brussel
DO 22.10
14:00
geschiedenis
OP DE THEE BIJ WILLEM | EENHEID EN VERDEELDHEID IN HET VERENIGD KONINKRIJK DER NEDERLANDEN
Gent
DO 22.10
18:00
docu
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG | LAST HIJACK
Brussel
radio
LUISTER IN HET DUISTER | IEDERE DAG VERDWIJNT ER WEL IETS
Amsterdam
VR 23.10 > ZO 25.10
mode en design
POP & SHOP MARKET
Brussel
ZO 25.10
11:00
literatuur
UN GRAND CRU
Hornu
ZO 25.10
11:00
ontmoeting
ZEEDIJK 10: VOORUIT MET DIE CRISIS PATRICK MULLIE | DE OBESITASEPIDEMIE
Oostende
DO 22.10
20:00
MA 26.10
19:30
docu
THE TRAIL OF THE TROIKA
Brussel
DI 27.10
20:00
kunstbeleid
CULTUUR HERWAARDEREN: OOK IN VLAANDEREN?
Brussel
WO 28.10
20:30
literatuur
TOM VAN BAUWEL EN BEN SLUIJS: GEBRUIKSAANWIJZING DER LYRIEK Antwerpen
en muziek
WO 28.10 > DO 29.10
kunst en
NO STRINGS ATTACHED
Brussel & Gent Brussel & Gent
samenleving
DO 29.10
12:30 & 20:00
literatuur en muziek
BOEKPRESENTATIE BEWOOND DOOR IETS GROTERS CHARLES DUCAL
DO 29.10
19:30
media
MEDIACAFÉ | RADIO IS TERUG VAN NOOIT ECHT WEGGEWEEST
Gent
VR 30.10
12:15
docu en lunch
COOK & LOOK | SRIRACHA
Brussel
ZA 31.10
20:00
radio
LUISTER IN HET DUISTER | IEDERE DAG VERDWIJNT ER WEL IETS
Antwerpen
ZA 31.10
20:00
geschiedenis
NACHT VAN DE GESCHIEDENIS 2015
Amsterdam
en literatuur
19:30
11:00
ontmoeting
ZEEDIJK 10: VOORUIT MET DIE CRISIS FRANCINE WESTRUM | SOCIALE ZEKERHEID WERELDWIJD
Oostende
MA 23.10
19:30
podiumkunsten
JAZZCONCERT AMINA FIGAROVA EN GROEP
Brussel
en muziek
DI 24.11
19:30
samenleving
HOE KAN INSTITUTIONEEL RACISME BESTREDEN WORDEN?
Brussel
DI 24.11
20:00
geschiedenis
EEN GEMISTE KANS?
Rotterdam
WO 25.11
20:00
podiumkunsten
PHOTOGRAPHY PERFORMING HUMOUR
Brussel
WO 25.11
20:30
literatuur
SPINVIS: KLEINE BERLIJNSE OPERA
Antwerpen
en muziek
DO 26.11
14:00
geschiedenis
OP DE THEE BIJ WILLEM WATERLOO EN NAPOLEON: HET BELOGEN GEHEUGEN
Gent
DO 26.11
19:30
docu
PIETER-JAN DE PUE OVER ZIJN DOCUMENTAIREDEBUUT THE LAND OF THE ENLIGHTENED
Brussel
DO 26.11
19:30
media
MEDIACAFÉ | NGO'S EN JOURNALISTIEK: EEN RAADZAME ALLIANTIE?
Gent
VR 27.11
12:15
docu en lunch
COOK & LOOK | DE WILDE KEUKEN
Brussel
VR 27.11
19:30
geschiedenis
GROTE WOORDEN #3
Doorn
ontmoeting
IM | GUIDO BELCANTO
Oostende
en kunst en literatuur
ZO 29.11
15:00
DECEMBER
NOVEMBER MA 02.11
ZO 22.11
wetenschap
GRIJZE CELLEN | EEN TOEKOMST ZONDER KANKER?
Leuven
DI 01.12
19:30
europa
NATIONALISME IN TIJDEN VAN GLOBALISERING | NATALIE SABANADZE
Brussel
19:30
europa
EUROPEES JAAROVERZICHT HEIRBAUT & VOS
Brussel
WO 04.11
20:00
literatuur
HET IS 2015
Gent
WO 02.12
ZO 08.11
11:00
filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER #3
Berchem
VR 04.12
19:30
docu
LIGHT IN TIME TO COME
Brussel
20:30
podiumkunsten
DE KIFT | BIDONVILLE
Brussel
DI 10.11
19:30
podiumkunsten
SO IT GOES
Brussel
ZA 05.12
WO 11.11
13:00
samenleving
NATIONALE VROUWENDAG: GELUK
Gent
ZO 06.12
16:00
radio
KORTE GOLF III | RACE VOOR MOOIE RADIO
Amsterdam
DI 08.12
19:30
podiumkunsten
WIE IS DE MOEDER VAN VLADIMIR POETIN?
Brussel
DO 12.11
19:30
kunstbeleid
DE MYTHE VAN DE HEDENDAAGSHEID
Brussel
ZO 15.11
15:00
literatuur
NIEUWE MAATJES | NIÑA WEIJERS EN PETER VERHELST
Oostende
DI 17.11
14:00
de stad
SELF-CITY | ZELFORGANISATIE ALS RECHTVAARDIG MODEL VOOR STEDELIJKE ONTWIKKELING?
Brussel
DI 17.11
19:30
europa en
EUROPA’S LAATSTE KANS
Brussel
geschiedenis
WO 18.11
18:00
docu en de stad
BRUSSEL: ELKE CULTUUR ZIJN EIGEN EILAND?
Brussel
DO 19.11
12:30
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN PHILIPPE THURIOT: GOLDBERGVARIATIES VAN BACH
Brussel
DO 19.11
18:00
docu
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG | ON THE WAY TO SCHOOL
Brussel
DO 19.11
19:30
literatuur
UITREIKING 5DE DEBUUTPRIJS HET LIEGEND KONIJN AAN HANNAH VAN WIERINGEN
Brussel
VR 20.11
19:00
ontmoeting
GROOT OEFENDICTEE 2015
Brussel
VR 20.11
20:30
literatuur
VERSE TAAL
Tilburg
en docu
DO 10.12
18:00
docu
DOCUMENTAIRE OP DONDERDAG | ZONE ZERO
Brussel
ZA 12.12
19:30
ontmoeting
SPEECH BATTLE III | EDITIE ROTTERDAMSE DEBATNACHT
Rotterdam
ZO 13.12
11:00
filosofie
DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER #4
Berchem
DI 15.12
20:00
europa en
EUROPA’S LAATSTE KANS
Eindhoven
geschiedenis
DO 17.12
12:30
muziek
DEBUREN HEBBEN OREN | DAPPER’S DELIGHT
Brussel
DO 17.12
14:00
geschiedenis
OP DE THEE BIJ WILLEM WILLEM I EN DE ZUIDELIJKE NEDERLANDEN, POLITIEK EN PRIVÉ
Gent
INTRODUCTIE VLAAMS-NEDERLANDS HUIS
VOOR CULTUUR EN DEBAT
SCHOONHEID EN WIJSHEID VAN DE LAGE LANDEN Het Vlaams-Nederlands Huis deBuren presenteert schoonheid en wijsheid van de Lage Landen in Vlaanderen, Nederland en de rest van Europa. Vanuit hartje Brussel biedt deBuren een platform voor debat en reflectie over cultuur, wetenschap, media, politiek en samenleving. Kunstenaars, journalisten, schrijvers, politici en wetenschappers zijn er aan het woord. De ontmoetingen, lezingen en debatten verlopen in een warme, open sfeer en achteraf wordt er nagepraat bij een glas.
Leopoldstraat 6 1000 Brussel t +32 (0)2 212 19 30 f +32 (0)2 212 19 49
[email protected] www.deburen.eu
BLIJF OP DE HOOGTE EN HERBELEEF De website www.deburen.eu biedt een schat aan informatie. U vindt er het programma maar kunt er ook gesprekken herbeleven via podcast, video en foto’s. Bijna dagelijks verschijnen er nieuwe berichten, columns en wedstrijden. Schrijf u in voor de wekelijkse elektronische nieuwsbrief, volg deBuren op Facebook en Twitter. LUISTERVERHALEN deBuren biedt honderden luisterverhalen aan van gevestigde schrijvers en aanstormend literair talent. Op www.radioboeken.eu vindt u luisterverhalen, telkens van een half uur, voorgelezen door de Vlaamse en Nederlandse auteurs zelf. De website www.citybooks.eu neemt u mee op wereldreis. Via literaire stadsportretten, geschreven door meer dan honderd internationale schrijvers, reist u naar interessante steden zonder u te verplaatsen. Download alle verhalen gratis! DE VRIENDEN VAN DEBUREN De vrienden van deBuren zijn trouwe bezoekers van het VlaamsNederlands Huis. Als ambassadeur helpen ze de belangstelling voor deBuren stimuleren en leveren ze een fundamentele bijdrage aan het succes. Vandaar ook enkele privileges: gratis toegang tot alle activiteiten bij deBuren in de Leopoldstraat 6 in Brussel; een drankje bij alle avonden van deBuren, gereduceerde tarieven voor rondleidingen, dagtrips; tweemaal per jaar het poëzietijdschrift Het Liegend Konijn en tweejaarlijks de publicatie van de Debuutprijs Het Liegend Konijn; speciale publicaties van deBuren; desgewenst vermelding op de website. Lidmaatschap kost jaarlijks € 100. Storten kan op bankrekeningnummer BE20 7330 2142 0256 ovv ‘Vrienden deBuren’. Gelieve bij de betaling uw coördinaten duidelijk en correct te vermelden. Volg ons op facebook.com/vlaamsnederlandshuisdeburen en twitter.com/deburen
Nederland en Vlaanderen zijn BesteBuren. We delen een taal en we wonen dicht bij elkaar maar – zoals dat met buren gaat – we ontmoeten elkaar te weinig. Dat is jammer want we hebben elkaar zo veel te bieden, nu en in de toekomst. Daarom is 2015 het jaar van BesteBuren, een jaar waarin we Vlaams-Nederlandse creativiteit en culturele samenwerking vieren.
DEBUREN: VOOR GEZOND NIEUWSGIERIGE MENSEN deBuren is een Vlaams-Nederlands Huis voor debat en reflectie over cultuur, wetenschap, media, politiek en samenleving. Schrijvers, politici, journalisten en wetenschappers gaan er in gesprek met elkaar en met wakkere burgers. Voor jonge denkers, durvers en doeners creëert deBuren volop kansen. Tijdens meer dan 100 lezingen, debatten en ontmoetingen dit najaar stellen we ons hardop vragen over politiek en maatschappij, over kunst en cultuur en suggereren onze sprekers uit binnen- en buitenland ook enkele antwoorden.
BLIJF OP DE HOOGTE EN HERBELEEF www.deburen.eu biedt een schat aan informatie. U vindt er het programma maar kunt ook gesprekken herbeleven via podcast, video, foto. Schrijf in voor de wekelijkse digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte!
LUISTERVERHALEN Download gratis luisterverhalen in vele talen van gevestigde schrijvers en aanstormend literair talent via www.citybooks.eu en www.radioboeken.eu
BESTEBUREN, DE LUSTIGE LAGE LANDEN VIEREN FEEST
V.U. Dorian van der Brempt, deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel
2015 is het jaar van BesteBuren: een cultureel rendez-vous tussen Vlaanderen en Nederland. Een jaar lang tonen we samen met honderden partners het plezier van samenwerken, samen maken en samen feesten. www.besteburen.eu
Leopoldstraat 6 - 1000 Brussel t +32 (0)2 212 19 30 -
[email protected] www.deburen.eu