ATMOSFEER. Shanks De drie divisies uiteengezet. Heen en weer De mannen van de logistiek. Skyline veranderd Bouw nieuwe grondloods. nr

ATMOSFEER nr. 12 - juli 2013

Shanks

De drie divisies uiteengezet

Heen en weer

De mannen van de logistiek

Skyline veranderd

Bouw nieuwe grondloods

Van de redactie De skyline van een stad wordt vaak gebruikt om toeristen naar de stad te lokken, dankzij de mooie plaatjes die in de reisgidsen opgenomen worden. Door de bouw van de mega grondopslagloods is ook de skyline van ATM totaal veranderd. De grondreinigingsinstallatie is nagenoeg volledig aan het zicht, vanaf de weg, ontrokken. Meer opslagcapaciteit roept om meer klanten. Tijdens de bouw van deze loods is er een enorm beslag gelegd op de creativiteit en flexibiliteit van de logistieke groep. Hun verhaal mag dus niet ontbreken als het over deze loods gaat. Klanten die hun verhaal vertellen zijn deze keer Sita Herne en fa. Jongen. Sita Herne in Duitsland verwerkt grond met hoge kwikgehaltes en heeft hiervoor een unieke installatie zo verteld Jürgen Thiel ons. De fa. Jongen levert zijn afval al sinds de oprichting van ATM in Moerdijk af. Hoe dit bedrijf veranderde gedurende de jaren, zonder zijn identiteit te verliezen wordt door Ton Timmer aan u uitgelegd.

ganisatie is aangepast om dit doel te bereiken. Een duidelijkere structuur die moet leiden tot een betere aansturing en een efficiënter manier van werken. De stagiaires van vandaag zijn de werknemers van morgen. Het aantal stageplaatsen is de laatste jaren uitgebreid. Hadden we vroeger alleen stagiaires in het laboratorium, we treffen ze nu ook op andere afdelingen aan. Drie van hen vertellen, met jeugdig enthousiasme, hun verhaal. Nederland loopt vaak voorop als het over 'milieu' gaat. We moeten ook wel in dit drukbevolkte kikkerlandje. Stank, stof en herrie zijn zaken waar het meestal om draait. Het ontgassen van schepen is zo'n item. ATM biedt een oplossing. Namens de redactie, Arno Nijssen

Jezelf onderscheiden van andere bedrijven is voor ondernemers belangrijk. Certificaten spelen hierbij een steeds belangrijkere rol. Ooit wel eens van de groene sleutel gehoord? U leest er meer over in ons verassingsartikel. Efficiëncy is een gevleugelde kreet die men vaak tegenkomt en waar je alle kanten mee op kunt. De Shanks or-

INHOUD 2 3 4 6 10 12

Van de redactie Van de directie Jongen B.V. Heen en Weer Sita Herne Shank, de 3 divisies uiteengezet

COLOFON

Eindredactie: Jacques de Jong Arno Nijssen Piet Rolloos Tel: 0168-389225 Fax: 0168-389270 E-mail: [email protected]

2 ATMOSFEER juli 2013

Interviews: Michel van Straten Adriënne Nijssen Vormgeving: Artfull Media www.artfullmedia.nl [email protected]

14 16 18 20 22

ATM opleidingsinstituut Bouw nieuwe grondloods Ontgassen van schepen Greenkey Nieuwsflits

ATMosfeer is een uitgave van: ATM Afvalstoffen Terminal Moerdijk B.V.

Van de directie ATM roeit tegen de crisis in. Inmiddels is het boekjaar 2012/2013 conform budget afgesloten. Iedereen heeft hard gewerkt om dit mooie resultaat weer waar te maken en we kunnen daar met zijn allen trots op zijn. Onze organisatie blijft volop in ontwikkeling. Naast de bouw van de nieuwe grondloods zijn we momenteel een ontgassinginstallatie aan het bouwen zodat binnenvaartschepen kunnen aansluiten en niet meer naar de buitenlucht hoeven te ontgassen. Hiermee hopen we verder een positieve bijdrage te leveren aan de directe leefomgeving. Verder wordt er ook nog steeds hard gewerkt aan de vergunningen en bouwplannen voor de nieuwe vatenloods en nieuwe blusvoorzieningen voor het tankenpark. Het doet ons goed om te zien dat de intern georganiseerde activiteiten enthousiast worden ontvangen. Zo werd het wederom uitstekend georganiseerde Turks feest in mei druk bezocht. De georganiseerde tweedaagse fietsroute bracht velen van ons, in weer en wind, samen met onze Reym collega's langs de beroemde Friese elfsteden. Ook hier kon een stevige tegenwind vooruitgang niet tegengaan. In het kader van onze persoonlijke veiligheid en gezondheid hebben er in de achterliggende periode diverse blootstellingonderzoeken plaatsgevonden. De overigens geruststellende resultaten zijn aan personeel en OR gepresenteerd. Daar waar verdere optimalisatie mogelijk is, worden plannen uitgewerkt. Recentelijk hebben de operationele medewerkers en laboranten deelgenomen aan het tweejaarlijkse periodiek medisch onderzoek (PMO). De resultaten hiervan worden op persoonlijk niveau teruggekoppeld. Al jaren publiceert ATM zowel een milieujaarverslag als een veiligheidsjaarverslag. Over het boekjaar 2012/2013 verschijnt binnenkort het eerste, geïntegreerde duurzaamheidverslag welke zal voldoen aan de internationaal erkende GRI-code. Het duurzaamheidverslag zal in druk verschijnen en op onze website www.atmmoerdijk.nl worden gepubliceerd.

Een andere positieve ontwikkeling is dat diverse stage- en afstudeeropdrachten hebben geleid tot vaste aanstellingen binnen ATM. Zie het artikel van deze enthousiastelingen in dit nummer. Mocht je ook enthousiast zijn om bij ATM te komen werken, kijk dan op de website of er vacatures binnen je vakgebied zijn.

"Inmiddels is het boekjaar 2012/2013 conform budget afgesloten. Iedereen heeft hard gewerkt om dit mooie resultaat weer waar te maken en we kunnen daar met zijn allen trots op zijn." In mei bezocht het college van B&W van gemeente Moerdijk ons bedrijf. Zij hebben tijdens dit bezoek een goed beeld gekregen van onze maatschappelijke bijdrage als geheel maar ook van onze economische bijdrage in de regio. Met name de organisatorische aanpassingen op compliance gebied, onze vrijwillige toetreding tot de categorie BRZO-bedrijven, actieve deelname aan het project elektronische neuzen op Industrieterrein Moerdijk en diverse veiligheidsmaatregelen die op het terrein genomen zijn, werden door het college op waarden geschat. In juni heeft de voltallige gemeenteraad van Moerdijk een bezoek gebracht aan ATM en ook met eigen ogen alle ontwikkelingen kunnen aanschouwen. Mocht u ook geïnteresseerd zijn in ons bedrijf: de deur staat altijd open. Gelieve wel eerst een afspraak te maken via: michè[email protected]. Jonny Kappen

3

'We zeggen in principe nooit NEE' Ton Timmer (Jongen BV) denkt graag in oplossingen

Door Michel van Straten

Met drie boten is Jongen BV dagelijks in de weer om zowel bij binnenvaartals zeevaartschepen het afval (van oude olie tot huisvuil) in te zamelen. Het inzamelgebied betreft het zogenaamde zevende perceel en strekt zich grofweg uit van Werkendam tot Willemstad en van de Van Brienenoordbrug tot Spijkenisse.

'vanaf het land' is Jongen BV actief. Onder de vlag van Jongen Milieu Service opereren twee vacuümauto's, die niet alleen ingezet kunnen worden voor de reiniging van machinekamers, maar ook voor het schoonmaken van landtanks en overige industriële opdrachten. Ook is er nog een veegauto met hogedrukreiniger om bedrijfs- en festivalterreinen te reinigen. Het mag misschien wat ongepast klinken, maar het hart van Ton Timmer, directeur van Jongen BV, gaat helemaal open, wanneer het om calamiteitenbestrijding gaat. "Het zijn de krenten in de pap. Dan kun je laten zien wat je in huis hebt. Het vraagt snelheid van handelen en creativiteit," stelt de 49-jarige Papendrechter. "Kennelijk worden die kwaliteiten door tal van instanties onderkend, want er wordt geregeld bij ons aangeklopt." Calamiteitenbestrijding past ook bij de bedrijfsfilosofie. "Eén van de pijlers van ons succes is dat we in principe nooit nee zeggen. We zoeken met de klant altijd naar een oplossing. In negen van de tien gevallen hebben we de oplossing zelf in huis. Zo niet, dan lukt het meestal door inschakeling van derden." Jongen BV heeft als uitvalsbasis de Uilenhaven in Zwijndrecht. Het bedrijfspand bevindt zich aan de Uilenkade. Onder de noemers 'milieuboten' en 'scheepsservicebedrijf' levert het bedrijf meerdere diensten aan binnen- en zeevaartschepen, zoals het inzamelen van afval en de reiniging van machinekamers en scheepsruimten van tankers en droge lading-schepen. Ook


De Hoop Het verhaal van Jongen BV begint in 1983. Toen begon Joop Jongen, oud-depothouder van Calpam, voor zichzelf te varen met een bilgeboot, genaamd De Hoop. Jongen BV afficheerde zich als oliehandel, maar de activiteiten namen in de loop der jaren toe. Ook het varend materieel, breidde uit, steevast met de naam De Hoop. Met De Hoop 1 (duwboot), De Hoop 2 (milieuboot), De Hoop 3 (milieuboot), De Hoop 4 (milieu/vacuümboot), De Hoop 5 (tankduwbak 1500 ton), De Hoop 6 (tankduwbak 3250 ton) kan het bedrijf het

serviceaanbod vergroten. In 2006 nam Ton Timmer samen met Jan Keizer het bedrijf over. Jongen had een goede reputatie en deze naam werd dan ook bewust aangehouden. In 2009 stapte Keizer eruit en werd Timmer directeur-eigenaar. Sinds kort mag bedrijfsleider Klaas de Roode zich compagnon van Timmer, c.q. mede-eigenaar noemen.

binnenvaart. Op zijn achttiende voer hij al op Afrika. Later zou hij weer met een spits op Frankrijk varen. Vanaf '86 had hij samen met pa een tanker in de vaart. Zodra het huidige bedrijf aan de orde komt, spreekt Timmer opvallend vaak in de wij-vorm. Het tekent de bedrijfssfeer bij Jongen BV. "Ik ben niet het prototype van de directeur. Ik ben zelf

"Het mag Nederland dan economisch minder voor de wind gaan, maar ons hoor je niet klagen," benadrukt Timmer. "We mogen terugkijken op het beste kwartaal sinds 2006 en onze omzet stijgt nog steeds en daar zijn we best trots op. Sinds de overname in 2006 mogen we spreken van een vervijfvoudiging." Een verklaring, los van de eerder genoemde oplossingsgerichte opstelling? "We wedden niet op één paard. Met wat we in huis hebben zijn we breed inzetbaar. Daarnaast werkt de steeds strakkere milieuwetgeving natuurlijk ook in ons voordeel. Vandaag de dag kun je bijvoorbeeld in de Dordtse Zeehaven weer zeehonden zien, omdat het water zo schoon is geworden. Niemand wil meer terug naar de jaren dat je daar in het water door de vervuiling geen hand voor ogen kon zien. Onze branche profiteert daarvan." Vervolgt: "Met onze vloot kunnen we niet alleen afvalstoffen vervoeren, maar in noodgevallen ook voor berging zorgen. Zo lagen we bij de Chemie Pack-brand binnen de kortste keren langs de kade bij ATM om het vervuilde bluswater op te slaan."

"Met onze vloot kunnen we niet alleen afvalstoffen vervoeren, maar in noodgevallen ook voor berging zorgen. ook aan boord te vinden als het nodig is. We doen het hier met elkaar," verhaalt de goedlachse Ton. "Het voelt als een familie. Daarom hoeven we ook niet ongebreideld te groeien, want dan verdwijnt dat gevoel onherroepelijk." Toch kan Jongen BV niet om enige groei heen. Recent werd de Annette, bedoeld voor het vervoer van benzine en gasolie naar het achterland, overgenomen van rederij Jaegers en zijn er nieuwbouwplannen voor een schip dat ingezet moeten voor het contract met de Shell (100.000 ton afvalwater op jaarbasis). Daarnaast genereert het contract met SAB, het landelijke netwerk voor de inzameling van scheepsafvalstoffen, ook het nodige werk. Hier heeft Jongen BV een link met ATM/ Shanks. Slobs en vervuild water gaan naar Moerdijk. Vaste afvalstoffen gaan naar Van Vliet in Nieuwegein, eveneens onderdeel van de Shanks Group.

Familie Ton Timmer, wiens vader een scheepsmakelarij en rederij bestierde, is zelf ook gepokt en gemazeld in de

5

Heen en weer In het verleden is ATM gestart met het reinigen van grond. In het begin was dat met een veredelde asfaltmolen, vandaag de dag is de installatie niet meer als zodanig herkenbaar. Ook de verwerkte hoeveelheden zijn niet meer vergelijkbaar met vroeger. In de beginjaren werd jaarlijks ca. 200.000 ton grond gereinigd, terwijl dat nu bijna vijf keer zoveel is. Dat betekent dus ook dat er vijf keer zoveel grond gehandeld moet worden. Uitbreiding van opslagcapaciteit is gedurende de jaren gerealiseerd en heeft er toe geleidt dat de gehele logistieke operatie een stuk ingewikkelder is geworden. Ook de aanrij routes zijn een aantal malen veranderd om het geheel zo vlot mogelijk te laten verlopen. Vroeg dag Anders dan bij water begint de dag voor de grondaanvoer vroeg. Er is nog geen tankwagen te bekennen als de portier om half zes aankomt om aan zijn/haar dagtaak te gaan beginnen. Er staat al een rij kiepauto's te wachten om hun vracht te lossen. Om het aantal ritten te halen per dag moeten de chauffeurs vroeg hun bed uit. Afhankelijk van waar men vandaan komt rijdt men een aantal malen heen en weer, om de saneringslocatie zo snel mogelijk 'schoon' op te kunnen leveren. Saneringsonderzoeken, -financiering en besluitvorming duren lang, maar als er dan eenmaal fiat word gegeven, dan moet er ook zo snel mogelijk afgevoerd worden. Tijd dus om een praatje te maken met Ad Jochems, de man die de logistiek van de TRI onder zijn hoede heeft. "Logistiek is een ander woord voor heen en weer binnen ATM," zo begint Ad zijn ver-


haal. "Daarom zal er veel verbeteren als de nieuwe grondloods in gebruik kan worden genomen. Ruim een jaar geleden hebben we ook al een flinke stap gemaakt omdat de gereinigde grond sinds die tijd per transportband wordt afgevoerd. Dat scheelt al heel veel rijbewegingen." Maar laat ons bij het begin beginnen zodat de lezer kan begrijpen wat er nu precies gebeurt met die miljoen ton grond en teerhoudend asfalt granulaat die jaarlijks de poort passeert. Binnenkomst Alle binnenkomende grond komt via de portier het terrein op. De portier verzorgd de in- en uitwegingen, controleert de transportdocumenten en genereert een eindacceptatiedossier. Hierop staat vermeld of een wagen bemonsterd moet worden of niet. Vervolgens krijgt de chauffeur te horen waar hij moet gaan lossen. Moet de wagen bemonsterd worden dan is de volgende stap naar het monsternamepunt om een monster te laten nemen. Gevolgd door analyse in het XRF laboratorium. Een analysetechniek die ATM 10 jaar geleden heeft omarmd. Voor die tijd was er geen instrument dat een grondmonster snel op zware metalen kon analyseren. De analyse is nodig om te con-

troleren of het materiaal voldoet aan de eisen voor de bestemde afvalcategorie. Na analyse kan de chauffeur zijn vracht gaan lossen op de aan hem/haar toegewezen locatie. Wordt het materiaal per schip aangevoerd, dan vind lossing plaats bij onze buurman 'Zeehavenbedrijf' of bij OBM (Overslagbedrijf Moerdijk) De vrachtwagens die deze grond binnenrijden worden niet gewogen. De inhoud van de schepen wordt door een ijkmeester vastgesteld.

Lossen Het lossen kan op diverse locaties plaatsvinden. Dat kan vlakbij de TRI of wat verder weg in de loodsen aan de achterzijde van het terrein. De overwegingen waarom een vracht vlakbij gelost moet worden of juist verder weg zijn divers. Een partij die geurproblemen kan veroorzaken en zo snel mogelijk verwerkt dient te worden wordt dichtbij gelost. Aanvoer per schip wordt zoveel mogelijk achter op het terrein gelost, evenals grote hoeveelheden. Maar ook partijen straalgrit en andere grondgelijkende materialen dienen apart gelost te worden.

7

Ad: "Een ander aspect waar we als logistiek team voor verantwoordelijk zijn is het zoveel mogelijk stofvrij houden van de wegen en de omgeving. Door de wegen zoveel mogelijk nat te houden en te vegen proberen we de stofoverlast tot een minimum te beperken, al is het een ondankbare klus. Maar dat is schoonmaken volgens mij altijd." Voordat de wagens het terrein mogen verlaten, moeten ze eerst door de wielenwas om zoveel mogelijk aanhangig vuil kwijt te raken. Verwerken Op zeker moment is de vervuilde grond aan de beurt om verwerkt te worden. Soms worden grotere partijen separaat verwerkt omdat bijvoorbeeld de grond retour moet. Kleinere partijen worden gemengd met elkaar in de installatie verwerkt. Gedurende de dag wordt dan zo'n cluster samengesteld. Het is zaak om vooral tegen het weekend voldoende voorraad te hebben om tijdens het weekend te verwerken. Het is belangrijk dat iemand weet waar welke partijen en clusters liggen. "We geven dit aan met piketpaaltjes, maar het meeste zit ook wel in mijn hoofd. Dit is niet te automatiseren of met de PC vast te leggen," aldus Ad. "Soms pakken we partijen op als we ineens extra ruimte nodig hebben en leggen z'n hoop dan elders neer. Het kan dus meerdere keren per dag veranderen.


Eens in de maand worden de voorraden vastgesteld. Dan zien we ineens onze financieel directeur het terrein opkomen en weten wij hoe laat het is," geeft Ad aan met een glimlach. Gereinigd materiaal Sinds een aantal jaren wordt het gereinigd materiaal via onze buurman Martens en van Oord afgevoerd. Dankzij de certificering van het eindproduct is het makkelijker geworden, omdat grond niet meer per relatief kleine hoeveelheid van 2.000 ton uitgekeurd hoeft te worden. Er gaat inmiddels een lopende band direct van de installatie naar onze buurman. Ad: "Naast het verminderde aantal rijbewegingen geeft dit vooral rust rond de installatie." Zij hebben contacten in de wegen waterbouw wereld, zoeken constant naar geschikte toepassingen en verzorgen voor ons de afvoer van het merendeel van het gereinigd materiaal. Periodieke uitkeuringen worden vanaf monstername tot aan rapportage verzorgd door een onafhankelijk bureau. "We hebben er zo geen omkijken naar," verteld Ad. "Maar zeker zo belangrijk is het feit dat we op deze manier de factor partijdigheid uitgesloten wordt. De operators hebben er geen idee van wanneer zo'n bemonstering plaatsvindt."

Overigen Ook heeft Ad het beheer over de locaties waar diverse andere materialen liggen. De afvoer van filterkoek, pyroresidu, bioslib ijzerscrap etc. wordt allemaal door Ad en zijn team uitgevoerd, nadat de planning afspraken heeft gemaakt met de afnemers. Er is dus een intensief contact tussen de afdeling planning en de afdeling logistiek. "Het kan natuurlijk niet zo zijn dat de vrachtwagen klaar staat, maar dat er geen shovel te bekennen is om te laden," grinnikt Ad. "Maar we zijn inmiddels een team dat perfect op elkaar is ingespeeld dus dat gaat maar zelden fout. Men moet wel eens even wachten, maar ja dat moet je bij de kapper ook." Bouwfase "Tijdens de bouw van de nieuwe grondloods was het nodig om dagelijks overleg te hebben met Lauran Wil-

lemse. Zijn werk moest doorgaan, maar het onze ook. Ons werk werd er behoorlijk hectischer door en soms bezorgde het je wel eens hoofdbrekens, want waar moet je alles laten als je opslagcapaciteit bijna gehalveerd wordt," aldus Ad. "Maar de nieuwe loods maakt ons het leven wel eenvoudiger, al moeten we nog wel even nadenken over de ideale rijroute. Maar in juni kan

v.l.n.r. Robert Toetenel, Gerard Tempelman, Ad Nouws, Ad Jochems, Michel Kusters, Pieter van Loon, Johan Verkooijen

9

'Bij Sita Herne is kwik meer dan een scheikundig element' Door Adriënne Nijssen

Bijna ongelooflijk maar toch gebeurde het. Met mijn navigatiesysteem aan op weg naar het Duitse verkoopkantoor van ATM in Mönchengladbach wist ik nog te verdwalen. Gelukkig was ik op tijd weggegaan zodat ik exact op het afgesproken uur de oprit van de Kaldenkirchener Strasse parkeer.

Klaus Somke, die vandaag mijn tolk zal zijn, geeft me een ferme hand, vraagt hoe mijn reis was en schenkt, alvorens we op weg gaan, nog een kop koffie in. Op weg naar Sita Remediation GmbH in Herne wil ik eigenlijk een beetje genieten van Duitsland en de boekweitvelden die rondom deze tijd in bloei staan. Het komt er niet van. Klaus ontpopt zich als een gezellige prater. Al snel hebben we het over hobby's, vakanties en de specialiteit van Limburg op dit moment, asperges. Voor ik het weet rijden we de Südstrasse in Herne in en parkeert Klaus de auto tussen een aantal blauwe keten die het kantoor blijken te zijn. Eenmaal binnen valt de kunst aan de muur op. De meeste bedrijven promoten in hun hal hun eigen product, hier is ruimte voor Miro en Kandinsky. Veel tijd om de kleurige reproducties te bestuderen heb ik niet, ik word vrijwel meteen voorgesteld aan Jürgen Thiel. Patent Nadat we aan een grote tafel in, waarschijnlijk, een vergaderruimte zijn gaan zitten, haalt hij koffie voor ons en zichzelf en steekt hij vrijwel meteen van wal. De fabriek voor thermische grondreiniging in Herne bestaat sinds juli 1992 en begon in eerste instantie als een proef. Het is een vrij dure techniek en men wist nog niet of deze manier van grondreiniging rendabel


zou zijn. Daarom werd op hetzelfde moment een fabriek in Essen opgericht die voor, de veel goedkopere, microbiologische grondreiniging werd ingezet. In 1996 kreeg Sita Herne een patent voor het reinigen van met kwik verontreinigde grond en certificeerde zich daarmee als erkend grondreinigingsbedrijf. Sita kreeg een patent voor het afscheiden van kwik uit rookgas en zo ontwikkelde de fabriek zich al snel tot de belangrijkste locatie voor de reiniging van kwikhoudende grond in Europa. Aankomst Een groot zwart scherm aan de muur toont een simulatie van het proces van thermische grondreiniging zoals dat in de hallen op het terrein plaatsvindt. En hier blijkt de grote waarde van 'mijn' tolk. Want vragen stellen in het Duits en luisteren naar de antwoorden is één ding, het tegelijkertijd in het Nederlands noteren, is heel iets anders. Gelukkig wordt het verhaal van Jürgen door Klaus in het Nederlands aangevuld en

waar nodig vertaalt. Als de vrachtwagen(s) met vervuilde grond binnenkomen wordt als eerste door het laboratorium een monster genomen om de kwaliteit en de ernst van de vervuiling te analyseren. De vrachtwagen rijdt daarna een grote hal in waar hij zijn lading achterlaat. Die lading wordt op een mechanische manier ontdaan van alle zaken die niet in grond horen zoals bijvoorbeeld stenen. Dit gebeurd door middel van zeven. Indien nodig wordt de grond tussentijds opgeslagen. Zo niet, dan wordt de grond overgebracht naar een andere hal en gaat meteen via een transportband het reinigingsproces in. Proces Pyrolyse is een proces waarbij materiaal wordt ontleed door het te verhitten zonder dat er zuurstof bij kan komen. De grond wordt indirect verhit in verschillende stappen, waardoor de verontreiniging uitdampt. Als eerste gaat de grond dan ook door een voordroger. Via een dampfilter en transportbanden komt de grond in een roterende trommeloven waar de pyrolyse plaatsvindt. Daarna wordt de grond gekoeld. Via een verbrandingskamer komt de schone grond uiteindelijk in bakken terecht, klaar voor verder vervoer. De rookgassen, die bij de pyrolyse uit de grond vrijkomen gaan naar een naverbrander, waar bij temperaturen van meer als 1100 ºC deze stoffen worden verbrand. Voor de rook in de schoorsteen verdwijnt wordt deze rook nog gereinigd in vijf stappen. Dat is natuurlijk altijd nodig, maar hier zeker. Sita Herne is gevestigd in een woonwijk en wil de omwonenden de grootste garanties bieden op een zuivere uitstoot van lucht. De vervuilde restanten die na de verbranding overblijven, worden in bigbags afgevoerd en onder de grond bewaart in oude mijnen. In verband met de vele veiligheidsvoorschriften mochten wij het proces niet van dichtbij zien. Wel jammer, want nu bleef het een abstract gebeuren voor me. Resultaat Als zuinige Nederlander was ik natuurlijk benieuwd wat er met de schone grond gedaan wordt. Tot mijn grote verbazing helemaal niets. Waar wij in Nederland deze grond nuttig toepassen in geluidswallen en in de wegenbouw of waar wij de grond verwerking in de betonen asfaltindustrie en (tussen)-afdeklagen op stortplaatsen wordt de grond in Duitsland gewoon op daartoe aangewezen plaatsen gestort. "Tja," zegt Jürgen, "in Duitsland is men nog niet zo ver als in Nederland als het om hergebruik gaat. Bovendien," en hier lacht hij, "wij hebben natuurlijk veel meer ruimte om de grond zonder meer te storten dan jullie dat in Nederland hebben."

Hoewel er ook in Nederland bedrijven zijn die grond thermisch reinigen, doet ATM toch regelmatig zaken met Sita in Herne. De reden daarvoor is dat, vanwege de hoogontwikkelde techniek van Sita, grond die vervuild is met kwik een veel hoger gehalte mag bevatten dan in Nederland. Om precies te zijn mag de grond 1500 mg kwik per kilo grond bevatten. In vergelijking, bij ATM mag dat maar 10 mg per kilo grond zijn. Als grond met een hoger kwikpercentage bij ATM aankomt, wordt deze dus verder getransporteerd naar Sita. Klein Hoewel er vele tonnen grond (± 48.000) per jaar gereinigd worden heeft Sita Herne niet echt veel personeel in dienst. Bij elkaar een kleine dertig mensen waarvan er acht op kantoor zitten. Bij het reinigingsproces wordt in verschillende shifts gewerkt. Als het nodig is kan het bedrijf continu draaien. Jürgen is van huis uit geoloog, een wetenschapper die de aarde, haar geschiedenis en de processen die haar vormen en gevormd hebben, bestudeert. Sinds 1992 is Jürgen bezig met afval en sinds 1998 met saneringen en verwerking van grond. Jarenlang werkte hij als zodanig tot hij drie jaar geleden de overstap maakte naar het bedrijfsleven en bij Sita terecht kwam. Daar voelt hij zich als een vis in het water. En over vissen gesproken, hij bakt er ook wel eens een. Koken is namelijk zijn grootste hobby. Vooral in het weekend als er vrienden op bezoek komen. Als laatste neemt Jürgen ons mee voor een wandeling over het terrein. We hebben het geluk een vrachtwagen te zien aankomen. En inderdaad, de chauffeur ging het laboratorium in en wat later opende zich hal 1 voor hem. Heel even konden we zien hoe de vrachtwagen zijn lading daar bracht. Al snel werd ook deze deur weer voor ons gesloten. Wat me opviel aan de vrachtauto, was een wit bordje met de hoofdletter 'A'. Op mijn vraag wat dit betekende legde Jürgen uit dat een voertuig tijdens het transport van afvalstoffen in Duitsland waarschuwingsborden moet dragen. "Heeft men deze borden niet, dan wordt er proces verbaal opgemaakt bij een controle," legt hij uit. Grappig, op mijn weg terug kwam ik veel vrachtauto's met dit opschrift tegen. Het was me voorheen nooit opgevallen.

11

Shanks Nederland opgesplitst in drie divisies Begin 2012 zijn voor alle Shanks bedrijven in Nederland de logo's en huisstijl opgefrist. Hierdoor is duidelijker zichtbaar dat we allemaal onderdeel zijn van Shanks Group. Dit rebranding project is op 1 april 2012 afgerond. Afval is afval zou men zeggen maar voor de afvalverwerkers zijn er veel verschillende marktsegmenten en soorten afval. Denk alleen al aan het verschil tussen vast afval, organische afval en gevaarlijke afval. Vandaar dat er medio 2012 organisatorische wijzigingen binnen Shanks Group zijn doorgevoerd wat er toe heeft geleid dat Shanks Nederland is opgesplitst in drie divisies. Dit omdat deze nieuwe divisie structuur beter aansluit op de kernactiviteiten van de bedrijven en meer mogelijkheden biedt deze verder uit te bouwen.

Shanks Nederland

Shanks Group plc

Organics

Hazardous Waste en Solids

Hazardous Waste ATM, Reym en Jaartsveld Groen en Milieu vormen samen de Hazardous Waste-divisie. De visie van deze bedrijven is om op een milieu verantwoorde en met veiligheid voor de mensen en de omgeving, afvalstoffen zodanig te verwerken dat hergebruik en/of nuttige toepassing mogelijk is. Gevaarlijk afval en de verwerking daarvan vereist specifieke kennis. Hoog opgeleide laboranten, chemici spelen hierbij de belangrijkste rol. De locatie van ATM gevestigd in Moerdijk verwerkt verontreinigde grond en andere minerale afvalstoffen vervuild met Pak, cyanide, PCB's, bestrijdingsmiddelen e.d., maar ook slibben, zwaar verontreinigd afvalwater en vaste chemische afvalstoffen, zoals verf, lijm, kitten en harsen. Reym is gespecialiseerd in industriële reiniging voor raffinaderijen en andere chemische bedrijven en verzorgt daarbij ook het transport en afvalmanagement. Jaartsveld Groen en Milieu is gespecialiseerd in het extractief reinigen van verontreinigde grond (zand).


Organics De Organics divisie waaronder Shanks-bedrijf Orgaworld valt, heeft vestigingen in Nederland en Canada. De strategie van Orgaworld is het ontwikkelen en exploiteren van verwerkingsbedrijven voor organische reststromen. Orgaworld verwerkt GFT, groenafval en organisch afval, zoals over datum producten van supermarkten en andere organische stromen. Dit organische afval wordt vergist en gecomposteerd wat hoogwaardige compost oplevert dat gebruikt wordt als bodemverbeteraar in de landen tuinbouw. Bij de vergisting komt biogas vrij wat weer gebruikt wordt voor de productie van groene stroom.

Shanks Benelux De Shanks Benelux divisie omvat de Solid Waste activiteiten in Nederland en alle activiteiten van Shanks in België. In Nederland is dit de divisie waaronder de meeste Shanks-bedrijven zichzelf terug kunnen vinden. Solid Waste heeft als kernactiviteiten het inzamelen en recyclen van de niet-gevaarlijke afvalstromen van een grote diversiteit aan sectoren en bedrijven. Het betreft een breed scala van afvalstoffen, zoals restafval, papier/karton, plastics en bouwen sloopafval. Deze afvalstromen worden gerecycled zodat hier weer nieuwe grondstoffen of halffabricaten van gemaakt kunnen worden. Ook de KGA-activiteiten van Van Vliet Groep vallen binnen deze divisie. Het overgrote deel van de ingezamelde afvalstromen wordt gerecycled. Dat doen we veelal in eigen installaties. Zo worden steenwolmatten afkomstig van tuinders uit het Westland en omstreken gerecycled tot grondstof voor de baksteenindustrie. De steenwolmatten zijn een groeibodem voor o.a. tomaten en paprika's. Bouw- en sloopafval wordt op een aantal moderne sorteerinstallaties gescheiden in monostromen als hout, puin en folie. Het hout gaat naar onze houtfabriek in Nieuwegein waar er houtspaanders van worden gemaakt. Deze worden per binnenvaartschip geleverd aan de spaanplaatindustrie en biomassa centrales. De spaanplaatindustrie verwerkt dit tot spaanplaat wat weer in meubelen wordt gebruikt. De biomassa centrales gebruiken de houtspaanders als brandstof om groene elektriciteit op te wekken. Voor de andere stromen is veelal afzet binnen de eigen divisie mogelijk.

13

Afstuderen en Theoretiseren in Moerdijk Naast afvalverwerker is ATM ook een kweekvijver voor aankomende professionals Door Sanne Wagemakers Door stageplaatsen beschikbaar te stellen werkt ATM samen met diverse onderwijsinstellingen in de regio. In verband met beroepskeuze worden kortlopende stages aangeboden. Met veel verschillende disciplines onder één dak is het ook een aantrekkelijk leerbedrijf voor langere stageperiodes. Zo hopen we MBO'ers, HBO'ers en WO'ers te inspireren en te laten groeien met voor beide partijen een win-win situatie. We laten hier een aantal stagiaires aan het woord om te vertellen over hun ervaringen in de afvalbranche.


Naam: Perry Bierkens Leeftijd: 22 jaar Opleiding: HBO Integrale Veiligheid Leerjaar: 5

Naam: Sanne Wagemakers Leeftijd: 23 jaar Opleiding: HBO Communicatie Leerjaar: 4

Naam: Erik Keller Leeftijd: 20 jaar Opleiding: HBO Bedrijfseconomie Leerjaar: 3

De perfectionistische Perry is afstudeerstagiair op de afdeling Compliance en schrijft zijn scriptie over de BRZO 1999 weten regelgeving. "Dit is mijn tweede stage bij ATM: vorig jaar heb ik voornamelijk meegelopen en nu schrijf ik er mijn scriptie. Mijn afstudeeropdracht is het inzichtelijk maken van de consequenties c.q. aanpassingen die voor het bedrijf nodig zijn wanneer zij valt onder de weten regelgeving van *BRZO 1999. In de huidige omgevingsvergunning is vastgelegd dat er niet boven de drempelwaarden van het BRZO 1999 uit gekomen mag worden. In de toekomst wil ATM meer stoffen op kunnen slaan en/of bewerken waardoor zij dan wel valt onder de weten regelgeving van het BRZO 1999. Tevens wil men niet meer hoeven te discussiëren over het net wel of net niet overschrijden van de drempelwaarden. De opdracht bestaat voornamelijk uit een literatuurstudie en het controleren van bestaande procedures. Ik vind ATM een leuk bedrijf met een goede, ongedwongen werksfeer en behulpzame collega's. Ik ben daarom blij dat ik na mijn meeloopstage met deze uitdagende afstudeeropdracht aan de slag kon. Begin 2014 wordt ATM daadwerkelijk een BRZO-bedrijf met een preventieplicht (PBZO) dus mijn scriptie is zeker bruikbaar. Voordat ik aan deze afstudeerstage begon, had ik nauwelijks kennis van BRZO 1999. Na deze verdieping heb ik zoveel kennis op gedaan dat collega's me er alles over kunnen vragen." Inmiddels is Perry bij ATM werkzaam als Medewerker Veiligheid.

De enthousiaste Sanne is afstudeerstagiaire op de afdeling Compliance en schrijft haar scriptie over interne en externe crisiscommunicatie. "Ik wilde graag afstuderen op het gebied van crisiscommunicatie en belandde al snel bij het buurbedrijf van het afgebrande Chemie-Pack. Half december 2012 ben ik begonnen en ik heb het bijzonder goed naar mijn zin. Ik ervaar ATM als een vitale organisatie met bevlogen personeel en een prettige, informele werksfeer. ATM neemt preventieve maatregelen om calamiteiten te voorkomen, maar heeft een bedrijfsnoodplan voor het geval dat de veiligheid toch wordt verstoord. Tot op heden ontbrak de communicatieve crisisbeheersing. In de onderzoeksfase van mijn scriptie heb ik onder andere onderzocht hoe LyondellBasell, Shell en Chemie-Pack de crisiscommunicatie hebben georganiseerd. Daarnaast heb ik de interne en externe belanghebbenden van ATM tijdens en net na bedrijfcalamiteiten onderzocht. Ik heb gesproken met het havenschap en de gemeente, veiligheidsregio's, de persvoorlichting van de politie, BN De Stem en Omroep Brabant. De interviews met de belanghebbenden waren voor mij het meest leerzaam. Eén van mijn aanbevelingen was dat ATM tijdens crisissituaties al haar belanghebbenden snel en feitelijk moet kunnen informeren en daarom is een geautomatiseerd alarmeringsysteem aan te raden. Hier is gehoor aan gegeven en momenteel wordt een dergelijk systeem geïmplementeerd." Inmiddels is Sanne bij ATM werkzaam als Management Trainee Marketing, Communicatie & PR.

De bedachtzame Erik is meeloopstagiair op de afdeling Sales en brengt onder andere de interne oliestromen in kaart en analyseert klanten. "Vanaf eind februari ben ik bij ATM. Mijn werkplek is aan de waterkant waar de verkoop gericht is op de waterzuivering, slibverwerking en scheepsreiniging. Dit is mijn eerste stage-ervaring en ik leer daarom veel over mijzelf. Ik ondervind de sterke kanten van mijn karakter en ik weet nu waar mijn persoonlijke uitdagingen liggen. Door deze stage leer ik ook omgaan met zowel positieve als negatieve feedback die ik ontvang op mijn werkzaamheden. Het leukste aan ATM vind ik de goede, onderlinge sfeer. Na mijn huidige opleiding twijfel ik om te gaan werken of een universitaire opleiding te gaan volgen. Maar gelukkig heb ik nog een jaar om een keuze te maken."

Ook enthousiast geworden over de kweekvijver van ATM? Vraag naar de mogelijkheden en stuur je stagevoorstel naar; [email protected] In het laboratorium is er al een vaste stageplaats sinds 1985

* BRZO = Besluit Risico's Zware Ongevallen

15

Skyline Degenen die regelmatig ons blad lezen hebben de afgelopen jaren vele aanpassingen en bouwactiviteiten voorbij zien komen. De bouw van de nieuwe opslag voor verontreinigde grond is er een die de skyline van ATM definitief veranderd. Projectleider Lauran Willemse verteld enthousiast over het grootste project dat ooit door ATM is uitgevoerd. Het plan In de tachtiger jaren van de vorige eeuw zijn een viertal loodsen neergezet met een totale opslagcapaciteit van 40000 ton vervuilde grond. Daar konden we jaren mee vooruit en dat is gelukt, mede dankzij de extra opslag die bij onze buurman gerealiseerd kon worden. De tijden zijn echter veranderd en sinds de capaciteit van de grondreiniging richting 1 miljoen ton is gegaan was ook het lot van de oude opslagloodsen bezegeld. De steeds dunner wordende vloer was de aanleiding om eens na te gaan denken over een nieuwe loods. Met de ervaring die opgedaan is met de bouw van de opslagloods voor gereinigde grond is de groep engineers begin 2011 aan de slag gegaan. De extra uitdaging lag in het feit dat de oude opslag zo lang mogelijk in gebruik moest blijven terwijl de nieuwe loods gebouwd werd. Deze loodsen waren ook zodanig van hoogte, dat moderne trailers er niet konden kiepen. Voordat er gebouwd kon gaan worden moet er eerst goed nagedacht worden over met name de voorbereidende werkzaamheden. Een van de belangrijkste en meest ingrijpende was het omleggen van het rioolstelsel in de omgeving van de grondreiniging. Een klus waar begin 2012 een aanvang mee werd genomen. Overleg Maar er was meer. De brand bij Chemie Pack zorgde voor verontreiniging van het grondwater en wel tot onder de nieuw te bouwen opslag. Dit vergde extra overleg met de diverse overheidsinstanties en direct betrokkenen om er voor te zorgen dat hier op een verantwoorde manier mee om wordt gegaan. Samen met Provincie, RMD, gemeente Moerdijk, havenschap en nog een aantal adviesorganen is er voor de oplossing gekozen om onder de nieuwe loods een drainagesysteem aan te leggen met aan het eind ervan een opvangput. Deze put wordt pas voor het eerst leeggemaakt als de verontreiniging bij Chemie-


Pack weg is. Dit om verdere verspreiding c.q. aantrekken van de vervuiling te voorkomen door nu al gelijk te gaan pompen. Tijdens deze gesprekken werd ook duidelijk dat de verlaagde aanleg van de nieuwe loods geen goed idee was. Er is nu gekozen voor een verhoogde aanleg, ruim een meter boven het maaiveld, wat goed zichtbaar is op bijgaande foto. Dit ophogen is uitgevoerd met zelf gereinigde, gecertificeerde grond. Dat hield echter wel in dat sterkteberekeningen en wat daar verder aan vastzit opnieuw gedaan moest worden. Voor de eventuele verhuis van zusterbedrijf Jaartsveld uit Steenbergen zijn ook al een aantal voorzieningen meegenomen in de uitvoering. Het begin In juli 2012 is er daadwerkelijk begonnen met de bouw van de nieuwe loods en sloop van de oude. Er is veel en intensief overleg geweest met Ad Jochems over de logistieke aanpak. Hoe voorkom je zo veel mogelijk dat er veel op en neer gereden moet worden naar de opslag elders op het terrein. Een bijna dagelijks veranderende situatie noopte tot dagelijks overleg over de meest praktische oplossing. De aanpak bestond uit het slopen van twee oude loodsen en hier beginnen met de bouw van de nieuwe. Op zeker moment hou je maar heel weinig ruimte meer over en moet er overgeschakeld worden naar opslag in de nieuwe loods, terwijl die nog niet helemaal klaar is. Het is dan wel zaak dat de grond droog opgeslagen ligt. De dakconstructie is dan ook ter plaatse op slechts zes meter hoogte gemaakt en daarna met vier kranen er op een dag in gehesen.

Getallen Om enig idee te hebben van waar het hier om gaat zijn er wat getallen bij elkaar gezet. Het vloeroppervlak bedraagt 15000 m2 en er kan straks 300000 ton vervuilde grond opgeslagen worden. Voor de bouw is ruim 6000 m3 beton gebruikt voor de vloer en 6500 m3 voor de wanden. Een rij van 1250 betonmixers oftewel een rij van meer dan 15 km.

Verder is er ca. 1000 ton betonijzer verwerkt in de vloer, 1000 ton in de wanden en de dakconstructie weegt ook ongeveer 1000 ton. Het hoogste punt van de loods bevindt zich op 33,5 meter hoogte en is hiermee net iets hoger als de loods voor de opslag van schone grond. Het is straks een genot voor chauffeurs en shovelmachinisten dat men zoveel ruimte heeft zonder dat daar palen in de weg staan.

ook nog eens binnen de geplande termijn afgerond wordt is wel een groot compliment waard aan iedereen die meegewerkt heeft. "De loods is op zich gebouwd binnen budget, als is het wel zo dat allerlei bijkomende zaken het project behoorlijk duurder hebben gemaakt," aldus Lauran.

Als in juni de loods wordt opgeleverd wacht alweer het volgende project. Maar voor die tijd eerst met vakantie, want dat is er vorig jaar bij ingeschoten.

Trots Tijdens het interview met Lauran druipt de trots er vanaf. Zo'n project in eigen beheer doen is geen sinecure en vergt veel van het team. En dat het hele project dan

17

Gas(t)vrij ATM opent deze zomer een dampvernietingsinstallatie voor binnenvaartschepen. Daarmee speelt het bedrijf in op de discussie over het ventileren van tankschepen op open water. Bij ATM in Moerdijk worden al sinds 1985 binnenvaartschepen gereinigd, voordat ze een nieuwe lading innemen of naar een werf moeten voor reparatie of onderhoud. Wie zelf reinigt, kan het vervuilde water ook afgeven voor verwerking. Reinigen is niet altijd noodzakelijk omdat het schip vuil is, maar ook omdat de volgende lading geladen moet worden in een schip dat helemaal vrij is van de vorige vracht. En niet alleen de wanden, leidingen en pompen maar ook de lucht in het schip mag niet vervuilt zijn. En dus moeten schepen na het lossen van hun vracht vaak ontdaan worden van de dampen. Dat kan door te ventileren naar de buitenlucht als men een vluchtig product in zijn schip heeft gehad. Regels "Tot nu toe gelden alleen voor het ventileren van ben-


zinetankers keiharde regels, maar er is volop discussie om het ventileren van andere stoffen zoals benzeen, nafta of aardoliedestillaten aan banden te leggen of te verbieden," vertelt manager scheepvaart Barend Sleeuwenhoek. Aanleiding voor deze discussie zijn onder meer klachten van bewoners langs de rivieren waar binnenvaartschepen hun tanks ontgassen en het voortschrijdend inzicht over het effect hiervan op het milieu. Reden voor de burgemeester van Moerdijk om hier een brief over te schrijven naar voormalig staatssecretaris Joop Atsma, omdat mede dankzij de e-Noses op het industrieterrein duidelijk is geworden dat emissies vaak door bewegende objecten worden veroorzaakt. Een plaatselijke verordening zou ook kunnen, maar is natuurlijk niet wenselijk. Er zou hier eerder Europees gedacht moeten worden in plaats van regionaal. Naar schatting zijn er in Nederland elk jaar 5000 ontluchtingsmomenten van zogenaamde UN1268 stoffen, waarbij dus gevaarlijke dampen in de lucht terecht komen. In Duitsland geldt inmiddels al een ontgassingsverbod, ook voor UN3475 stoffen.

Vervoer Bij het vervoer van gevaarlijke stoffen wordt internationaal volgens eenduidige benamingen en nummering gewerkt. Iedereen kent de oranje borden op tankwagens die deze stoffen vervoeren. Het bord bestaat uit twee delen: een nummer voor het gevaar (bovenste nummer) en een voor de zpgenaamde United Nations code voor pure stoffen of stofgroepen. De producten die in dit artikel genoemd worden: 1203 benzine 1258 petroleum destillaten 3475 ethanol/benzine mengsel Afzuiginstallatie Mocht de overheid hiertoe ook in Nederland besluiten, dan moeten er wel voorzieningen komen om de dampen af te vangen. Sleeuwenhoek: "Wij doen dat nu al als onderdeel van het reinigen, waarbij de meeste dampen worden opgenomen door het water. Vanuit de milieuvergunning hebben we de plicht om de resterende dampen af te vangen. Voor het enkel en alleen afvangen van dampen, moet onze installatie worden aangepast. We zijn nu druk bezig dat te realiseren." Een onderdeel van de installatie zijn de vlamdovers, die moeten voorkomen dat bij een calamiteit het gas zich brandend door de installatie kan verplaatsen, met alle gevolgen van dien. Zo'n vlamdover wordt hier gezien de vorm, niet zo verwonderlijk, een 'big Mac' genoemd. De scheepstanks worden straks aangesloten met een slang op de afzuiginstallatie. Het leegzuigen van een schip van 6000 kuub zal naar verwachting zes tot acht uur duren, afhankelijk van de concentratie, het type product en de snelheid waarmee er kan worden afgezogen. Energie Ontgassen is één, maar wat doe je met de restanten die hier bij vrijkomen? Uit de opgevangen dampen wordt energie gewonnen, die wordt gebruikt voor de eigen installaties. "Wij brengen de dampen eerst terug naar een hele lage concentratie en verbranden de gassen daarna in een emissiegecontroleerde omgeving. Daarbij worden uiteindelijk ook de rookgassen gereinigd, zodat alleen waterdamp de schoorsteen verlaat," legt Barend uit. "Dat omzetten in energie doen we overigens ook met andere restproducten na verwerking van het afval." ATM heeft voor deze methode gekozen, omdat we ons werk al gedeeltelijk op deze manier doen. Elders zijn mobiele afzuiginstallaties in ontwikkeling, die de dampen condenseren en weer vloeibaar maken. De twee technieken hebben elk hun voordelen en toepassingsgebied.

Betalen Volgens Sleeuwenhoek is een ontgassingverbod op termijn een logische ontwikkeling. "De industrie moet al voldoen aan strenge emissie eisen. En in het wegvervoer is het gebruikelijk om een tank te reinigen voor dat er een nieuwe lading wordt ingenomen. Alleen voor de binnenvaart gelden er wat dit betreft nog geen eisen, behalve dan voor benzine," aldus Barend. De grote vraag is echter: wie gaat het gecontroleerd ontgassen betalen? De bevrachter, de ladingeigenaar of de schipper? Het scheepsafvalstoffenverdrag voor de Rijn- en binnenvaart gaat uit van het principe 'de vervuiler betaalt' en geeft aan dat, net als in het wegtransport, de ladingeigenaar verantwoordelijk is voor de reiniging, tenzij contractueel anders is overeengekomen. "Er zijn al terminals die eisen stellen dat een schip gasvrij moet zijn voordat het aan de kant komt. Daarbij wordt ook een bewijs gevraagd van een erkende installatie. Vaak wordt nog geprobeerd de juiste vervolglading te boeken, waardoor reiniging niet nodig is," weet Sleeuwenhoek, die al jaren actief is in de scheepvaartbranche. Dienstverlening "Wij zijn er in elk geval klaar voor om onze klanten gastvrij te ontvangen en gasvrij te laten vertrekken," grapt Barend. "Als gecontroleerde ontgassing wettelijk verplicht wordt kunnen we onze installatie zo uitbreiden dat er drie schepen tegelijkertijd behandeld kunnen worden. Want zolang er geen plicht is zal er beperkt gebruik gemaakt worden van deze nieuwe service en zal het ontgassingstoerisme blijven bestaan. En wie weet, bevorderen we met het bouwen van deze installatie ook de besluitvorming in Nederland omtrent dit onderwerp." We hopen met deze nieuwe dienstverlening de omgeving te ontlasten van ontgassende schepen. Of dit gestuurd wordt door een (inter)nationaal of plaatselijk verbod en/of dat rederijen zelf de verantwoording zullen nemen maakt uiteindelijk niets uit. Als het maar gebeurt.

19

'De groene sleutel' Door Adriënne Nijssen Vraag honderd mensen of ze de 'Blauwe Vlag' kennen en zeker negentig van hen weet te vertellen dat dat een keurmerk is voor schone stranden en duurzame jachthavens. De 'Blauwe Vlag' het oudste en het meest succesvolle milieukeurmerk wereldwijd. Het wordt maar liefst in 48 landen uitgevoerd en er zijn meer dan drieduizend bedrijven en gemeenten aangesloten. Vraag echter honderd mensen of ze 'Green Key' kennen en zeker vijfennegentig mensen moeten het antwoord schuldig blijven, vooral als deze mensen niet in de zakelijke dienstverlening zitten. Diegenen die het wel proberen doen dat vaak aarzelend maar weten wel te vertellen dat het vast iets met milieu te maken heeft.

Recron Deze lage score was een reden om een bezoek te brengen aan Erik van Dijk, directeur van KMVK (Stichting Keurmerk, Milieu, Veiligheid en Kwaliteit) om duidelijk te krijgen wat 'Green Key' nou eigenlijk betekent en inhoudt. De afspraak, gemaakt met niemand anders dan Erik zelf, is niet in zijn agenda terecht gekomen. Toch maakt hij ogenblikkelijk tijd om mij, in het Watersport en Recreatiehuis van Recron en HISWA in Driebergen, op een bevlogen manier een en ander uit te leggen. Terwijl hij koffie haalt neem ik het eenvoudige kantoor in me op. Twee grote ramen zorgen ervoor dat het kantoor weinig nodig heeft. Het uitzicht op veel groen, prachtige bomen en het gekwinkeleer van vogeltjes zijn zo overweldigend dat een elk interieur afbreuk zou doen aan dit mooie stukje natuur. Erik barst meteen los. "Green Key is een initiatief van Recron, de Vereniging van Recreatieondernemers Nederland, die streeft naar een optimaal ondernemersklimaat in de recreatiebranche en de collectieve en individuele belangen van de leden behartigt. Deze leden hadden in de tweede helft van de jaren negentig van de vorige eeuw het gevoel dat er, wat natuur en milieu betreft, een dreigende regelgeving door de overheid in de lucht hing. Ze wilden zelf aantonen dat ze op dat gebied al goed bezig waren en ontwikkelden daarom een milieubarometer die hun keurmerk zou worden. Omdat Recron uiteraard niet zelf de keuringen kon verrichten werd in 1999 een onpartijdige stichting opgericht, de KMVK."


Inspecties De KMVK, een samenwerking tussen Recron, HISWA Vereniging, de ANWB en KHN, ontwikkelde classificatiesystemen en voerden honderden inspecties per jaar uit. Dat laatste doet men nog steeds, maar de stichting wilde meer. In 2007 sloot ze zich daarom aan bij FEE (Foundation for Environmental Education) en zette het nationale keurmerk Milieubarometer om in de internationale Green Key. Het duurzaamheids keurmerk Green Key is een van de vijf programma's van FEE. Deze wereldwijde organisatie heeft als doelstelling de waardering en kennis van natuur en milieu zo breed mogelijk te bevorderen. De Green Key is er voor de toeristische accommodaties. Een ander FEE programma voor de toeristische sector is de Blauwe Vlag voor schone stranden en jachthavens. Daarnaast heeft FEE programma's met doelstellingen

voor jeugd en scholieren/studenten. Dit zijn Young Reporters for the Environment, Eco-Schools en Learning about Forest. Met de laatste drie heeft KMVK niets van doen, met de eerste twee des te meer. "Ik ben voor Nederland national operator voor de Blauwe Vlag en Green Key," vertelt Erik. "Kort samengevat noem ik Green Key hét keurmerk voor duurzame ondernemingen voor de gastvrijheidsector. Denk daarbij aan bijvoorbeeld aan bungalowparken, (mini)campings, hotels, congreslocaties, dagrecreatie, maar ook aan de passagiervaart en jaarlijks terugkerende publieksevenementen." Duurzaam In 2008 waren 165 Nederlandse bedrijven bij Green Key aangesloten, nu zijn dat er zeshonderd. "An Inconvenient Truth, de documentaire van Al Gore heeft zeer zeker voor een omslag gezorgd," vindt Erik. "In deze documentaire uitte Gore zijn bezorgdheid over de ecologische evolutie van onze planeet en de rol van de mens daarin. Voor die tijd sprak men altijd met een negatieve insteek over het milieu, daarna werd het duurzaamheid genoemd. Dat klinkt niet alleen positiever, men ging er ook anders naar kijken. De primaire doelstelling van een bedrijf, winst maken, moet overeind blijven. Maar het kan anders. De relatie met klanten en personeel kan anders. Men denkt meer dan ooit na wat de maatschappelijke positie van het bedrijf moet en kan zijn. Denk bijvoorbeeld aan een actie bij Albert Heijn. Voor elke verkochte fles Marie-Stella-Maris Water gaat een vast bedrag (5 eurocent per liter) naar schoon drinkwater projecten. En Pampers doneerde een tijd lang per verkocht pak luiers 5 eurocent aan Unicef; de waarde van een tetanusvaccin voor moeders en pasgeborenen in Derde Wereldlanden." Om aan te geven waar Green Key exact voor staat is lastig. Voor de diverse branches zijn handleidingen ontwikkeld die met gemak dit hele magazine kunnen vullen en dat is de bedoeling niet. Om voor de Green Key in aanmerking te komen moeten ondernemers veel maatregelen nemen met betrekking tot milieuzorg en MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen). "Denk hierbij bijvoorbeeld aan papiergebruik, fairtrade handdoeken, licht dat uitgaat bij het verlaten van de ruimte, zuinig omgaan met was. Maar ook biologisch eten en streekproducten op de kaart en geen mono-verpakkingen bij het ontbijt. Als je in een hotel komt waar elk plakje kaas apart verpakt wordt, dan heeft het hotel geen Green Key," zegt Erik. "Deze maatregelen zijn deels verplicht, deels optioneel. Green Key Nederland kent drie niveau's: Brons, Zilver en Goud. Hoe meer optionele maatregelen een ondernemer invult, hoe hoger de uiteindelijke uitslag is."

Bewust Erik van Dijk ontmoet drie typen ondernemers. Zij die het zelf echt willen, zij die het doen omdat de markt er om vraagt en zij die het van bovenaf opgelegd krijgen omdat ze in een bepaalde keten zitten. In 2010 moest de overheid duurzaam in gaan kopen. Dat geldt voor heel veel terreinen waaronder externe vergaderlocaties of logies. Voor locaties is duurzaamheid vaak lastig aan te tonen, maar wel met Green Key. De belangstelling van hotels en congrescentra groeide, men wil sinds die tijd graag gecertificeerd worden. "De MVO-gedachte wordt door deze bedrijven omarmd, ze gaan ook duurzaam inkopen. Bij elke offerte van een hotel naar de klant moet tegenwoordig een duurzaamheidsparagraaf zitten. Touroperators uit het buitenland zoeken vaak naar een hotel met dit keurmerk. De groei zet zich voort ondanks de recessie. Of misschien wel dankzij de recessie. Met Green Key kan men zich onderscheiden in de markt," aldus Erik. KMVK heeft een onafhankelijke positie. Geen subsidies, deelnemers betalen om mee te mogen doen. "Je zou dus kunnen verwachten dat we iedereen goed keuren. Daarom werkt KMVK met zes onafhankelijk keurmeesters. Zij geven advies. We gaan niet de boer op met ons product, accommodaties die Green Key gecertificeerd willen worden benaderen ons. Ook leveranciers van duurzame producten bellen ons op. Zij weten dat onze deelnemers geïnteresseerd zijn in duurzame producten. Daarom hebben we een 'etalage' gemaakt op onze interne website zodat onze deelnemers kennis kunnen nemen van deze producten." Erik is in zijn element binnen dit bedrijf. Hij studeerde geografie, wilde oorspronkelijk leraar aardrijkskunde worden. Hij completeerde zijn opleiding met een universitaire studie en ging niet het onderwijs in maar aan het werk voor het adviesbureau NRIT (Nederlands Instituut voor Toerisme en Recreatie). Vervolgens stapte hij over naar het Nederlands Bureau voor Toerisme waar hij meer beleidsmatig ging werken. KMVK was voor hem een logische volgende stap. De vraag of Erik zelf aan duurzaamheid doet kan natuurlijk niet uitblijven. "Sinds februari heb ik zonnepanelen. Ik ga elke dag kijken wat we geproduceerd hebben. Ik ga nu ook veel bewuster met energie om. Ik ga altijd op vakantie met mijn boot en dan doe ik alleen havens met een Blauwe Vlag aan," vertelt hij. Wil jij ook weten waar je Green Key bedrijf kunt vinden? Of wil je meer weten over de normen en de criteria waaraan een bedrijf moet voldoen? Op www.greenkey.nl vind je uitgebreide informatie.

21

Nieuwsflits Industrieterrein Moerdijk heeft eigen brandweer Industrieterrein Moerdijk beschikt sinds 1 februari 2013 over een bedrijfsbrandweer. Vol continu staan 6 brandweerlieden met een brandweerwagen, een schuimblusvoertuig en een hoogwerker klaar om in actie te komen. Het is een publiek-privaat initiatief, dus zowel de overheid als het bedrijfsleven betalen mee. De jaarlijkse kosten bedragen ruim € 1,7 miljoen. Voor BRZO-bedrijven is deelname verplicht, maar alle 380 bedrijven op het industrieterrein doen mee. Er zijn 27 mensen aangenomen, die in wisseldiensten 24 uur per dag, 7 dagen per week de wacht houden. Volgens Nico van Maurik, directeur van de Veiligheidsregio Midden- en West Brabant, is een aanrijdtijd van maximaal 6 minuten gegarandeerd. De brandweer is er gekomen naar aanleiding van de brand bij Chemie-Pack twee jaar geleden. Tijdens het maken van de foto informeerden de brandweermannen mij dat er dagelijks wordt geoefend om

Veiligheid Waarschuwings- en informatieborden zijn op meerdere plaatsen op het terrein te vinden. Veiligheid en veilig omgaan met chemische stoffen zijn zaken die van levensbelang zijn voor een bedrijf als het onze. Om chauffeurs te informeren en te attenderen is er een bordje weggehangen van 15 bij 5 meter op de schone grondloods.


de gloednieuwe brandweerwagens tot in de puntjes te leren kennen, want als er echt uitgerukt moet worden is snelheid van belang. Tot het programma behoort ook dat ze regelmatig de bedrijven op het industrieterrein bezoeken om zo alle bedrijven en terreinen goed te leren kennen. Met deze mannen erbij is het weer een stuk veiliger op het industrieterrein.

Nieuwsflits Rondleiding en brandweertraining Liduinaschool Vrijdag 7 juni heeft een klas van de Bredase Liduinaschool, een school voor (Voortgezet) Special Onderwijs, een bezoek gebracht aan ATM. Deze dag begon met een bakje koffie en een luchtige bedrijfspresentatie. Hierin kwam onder andere aan bod dat de hoeveelheid afvalwater die ATM per jaar verwerkt, gelijk is aan de inhoud van 415 Olympische zwembaden en de hoeveelheid verwerkte grond gelijk is aan 33.000 gevulde vrachtwagens. Na de bedrijfspresentatie is de klas rondgeleid over het terrein en hebben zij een training gehad van de eigen bedrijfsbrandweer met na afloop de uitreiking van een officieel bluscertificaat en goodiebag. De leerlingen waren erg onder de indruk van hun bezoek aan ATM.

En het bouwen blijft maar door gaan!

De pijpen lig

gen al weer

Grondloods

klaar voor de

5e bioloog

bijna af

napte tanks, Drie inmiddelds opgek steigers de in at sta rde vie de Hier wordt gewerkt aan de ontgassingsleidin g naar de naverbrander van de grondreiniging

De grondloods in aanbouw, nu al in gebruik

23

Afvalstoffen Terminal Moerdijk B.V. Industrieterrein - Seaport M152 Vlasweg 12, 4782 PW Moerdijk Postbus 30, 4780 AA Moerdijk Nederland Tel.: +31 (0)168 389289 Fax: +31 (0)168 389270 E-mail: [email protected] Internet: www.atmmoerdijk.nl

ATMOSFEER. Shanks De drie divisies uiteengezet. Heen en weer De mannen van de logistiek. Skyline veranderd Bouw nieuwe grondloods. nr

Recommend Documents