Arjan Widlak Eerste Hulp bij Bureaucratisch Onbehagen

Arjan Widlak [email protected] Eerste Hulp bij Bureaucratisch Onbehagen

Introductie: de Kafkabrigade

Sinds 2004 Kleine ketenorganisatie met een groot netwerk Nederland, Verenigd Koninkrijk, Australië, en nog andere plekken Gedreven medewerkers met hart voor het verbeteren van de publieke sector

Introductie: de Kafkabrigade

Innovatie door probleemoplossing Onderzoek Actie-onderzoek Onderwijs Actie-onderwijs Vergroten van de innovatieve capaciteit van publieke professionals aan de hand van concrete problemen.

Onnodige bureaucratie, wat heeft dat te maken met HRM?  Ook ambtenaren en publieke professionals hebben last van onnodige bureaucratie  Is er een relatie met typische HRM doelen als aantrekkelijk werkgeverschap?  Kafkathermomenter: onderzoek onder 6250 ambtenaren in 13 sectoren

Wat is de onderzoeksagenda?  Wat willen we weten en waarom?  Is er een belang bij HRM professionals bij de strijd tegen onnodige en disfunctionele bureaucratie?  Waarom werken mensen bij de overheid?  Waarom verlaten mensen de overheid?  Wat is de rol van onnodige bureaucratie daarin?

Wat weten we uit eerder onderzoek?  In algemeen is de arbeidstevredenheid in de private sector flink hoger. (Partnership for Public Service 2013, Hay Group 2013, Cacioppe, Mock 1984)  Vooral in banen met hoge status is verschil groot.

Wanneer zijn mensen tevreden?  Mensen die in de publieke sector werken hebben specifieke motivatie “Public Service Motivation” (PSM)  Is de (on)mogelijkheid hier invulling aan te geven een reden voor de lagere waardering?

Onnodige bureaucratie is belangrijkste factor  Beter kijken naar tevredenheid en outcomes  onnodige bureaucratie belangrijkste reden voor ontslag (Giauque, Ritz, Varone, Anderfuhren-Biget, 2011)  Maar: hoe meer commitment, hoe minder  Maar: hoe meer interesse in beleid, hoe minder  onnodige bureaucratie negatieve invloed op betrokkenheid en tevredenheid, maar niet op tevredenheid eigen baan (DeHart-Davis, Pandy, 2005)  Aanpak onnodige bureaucratie positieve invloed op Public Service Motivation (Moynihan, Panned, 2007)

Hoe zit dat in Nederland?  Tevredenheid met eigen baan is vrijwel even groot als in private sector.  Maar: tevredenheid over eigen organisatie is stuk lager.

Kafkathermometer  Sinds 2008 in ontwikkeling  Kwantitatief beeld op zeven dimensies  Tijdsbesteding van medewerkers  Open vragen voor kwalitatieve feedback

7 dimensies  mate van bureaucratie in werkprocessen  mate van samenwerking tussen afdelingen  mate van aansluiting beleid en uitvoering  mate van veranderbereidheid van medewerkers  mate van klantvriendelijkheid van medewerkers  mate van professionele houding van medewerkers  mate van bureaucratische cultuur in organisatie

Kafkathermometer

 Recent grootschalig ism. Internetspiegel/ICTU  6250 respondenten (van 12.000, 52% respons)  13 sectoren in de publieke sector

Aard van de ervaren bureaucratie en invloed  Betrokkenheid - trots op de organisatie  Bevlogenheid - trots op de professie

6 dimensies  werkprocessen (obstakels voor primaire proces)  samenwerking (afdeling-overstijgend ~)  veranderbereidheid  professionele houding  cultuur (bureaucratische ~)  geordende organisatie (afstemming verloopt goed)

Open vragen: waar heeft u last van?

Open vragen: waar heeft de klant last van?

Tijdsbesteding en de rest van de tijd?  17,2% aan overleg en administratie intern  13,8 % aan overleg en administratie extern

Kafkathermometer  In samenwerking met Internetspiegel/ICTU  6250 respondenten (van 12.000, 52% respons)  13 sectoren in de publieke sector

Kafkathermometer  In samenwerking met Internetspiegel/ICTU  6250 respondenten (van 12.000, 52% respons)  13 sectoren in de publieke sector

Samenvattend 1: is er een HRM belang?  medewerkers in publieke sector hebben bijzondere motivatie  aantrekkelijk werkgeverschap betekent daarom:  medewerkers de kans geven te werken aan publieke waarde  de aanpak van onnodige bureaucratie is daarin key

2: Hoe doen we dat? a) hoe doen wij dat?  Aanpak van concrete procedures en processen  In gemeenten bijvoorbeeld in kafkateams  Werken aan perspectiefwisseling

Verminderen van regeldruk: hoe?

voorkomen

verminderen

vertrouwen

verbeteren

Verminderen van regeldruk: hoe?

Verminderen van regeldruk: hoe?

2: Hoe doen we dat? a) bijvoorbeeld  Aanpak van concrete procedures en processen  In gemeenten bijvoorbeeld in kafkateams  Werken aan perspectiefwisseling

2: Hoe doen we dat? a) hoe doen wij dat?  Aanpak van concrete procedures en processen  In gemeenten bijvoorbeeld in kafkateams  Werken aan perspectiefwisseling

2: Hoe doen we dat? a) hoe doen wij dat?  Aanpak van concrete procedures en processen  In gemeenten bijvoorbeeld in kafkateams  Werken aan perspectiefwisseling

2: Hoe doen we dat? a) hoe doen wij dat?  Aanpak van concrete procedures en processen  In gemeenten bijvoorbeeld in kafkateams  Werken aan perspectiefwisseling

2: Hoe doen we dat? a) hoe doen wij dat?  Aanpak van concrete procedures en processen  In gemeenten bijvoorbeeld in kafkateams  Werken aan perspectiefwisseling

2: Hoe doen we dat? Samenvattend 2:  Reduceren van onnodige bureaucratie voor burgers  blijkt vaak ook reduceren onnodige bureaucratie  “De besparing in arbeidstijd  stoppen we in kwaliteit.”

3: Discussie  Zijn de onderzoeksgegevens herkenbaar?  Is reduceren van onnodige bureaucratie relevant voor jullie doelstellingen?  Wat kan of moet jullie rol hierin zijn?

www.kafkabrigade.nl [email protected]