Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Kort verslag nr. 3, juli - september 2002 Inhoudstafel :
• Arequipa stopt privatisering elektriciteit • 11.11.11-actie 2002 • Uw geld. Goed geweten? • Mutua del Campo • Draag jij ‘schone sportkleren’? • Boycot van Israëlische producten gelanceerd • Amal antwoordt op de vragen van onze lezers • Educatie in de kijker: een fototentoonstelling over boeren en boerinnen in Bolivia • VODO stelt twee nieuwe publicaties voor • Uit het veld... • Bestel nú onze nieuwe wenskaarten: Feesten in de wereld
AREQUIPA STOPT FOS - PARTNER CGTP LEIDT VERZET
PRIVATISERING
ELEkTRICITEIT
Belofte maakt schuld De privatiseringsgolf van openbare diensten leed in juni 2002 een zware nederlaag in Peru, toen de bevolking van het zuidelijke departement Arequipa met radicaal straatprotest de geplande verkoop van twee elektriciteitscentrales aan de Belgische firma Tractebel kon dwarsbomen. De Peruaanse vakbond Confederación General de Trabajadores del Perú (CGTP), een trouwe FOS-partner, speelde een leidersrol in dit verzet. Tijdens zijn verkiezingscampagne tekende president Alejandro Toledo in Arequipa een schriftelijke belofte dat hij beide centrales niet zou privatiseren. “Toen hij onze 1 mei-meeting bezocht, herhaalde Toledo dat hij zeker niet zou privatiseren zonder het volk van Arequipa te raadplegen”, beklemtoont Juan José Gorritti, algemeen secretaris van de CGTP. “Maar de ultraliberale ministers in zijn regering drukten die privatisering toch door zonder overleg, omdat ze verse centen nodig hadden voor het begrotingstekort.” Wanneer beide centrales op 14 juni voor 167 miljoen dollar worden toegewezen aan Tractebel, de enige buitenlandse firma die een geldig bod uitbracht, komt het volk van Arequipa meteen op straat. Het was reeds grondig ingelicht over de nakende privatisering en vreesde dat die tot massale ontslagen en hogere elektriciteitstarieven zou leiden. Het bundelde zijn krachten binnen het Frente Amplio Cívico de Arequipa, een breed burger-front dat alle volksorganisaties verenigt.
“Drie van de vier Frente-voorzitters zijn leiders van onze lokale CGTP-afdeling, de Federación Departamental de Trabajadores de Arequipa”, verduidelijkt Gorritti. “Eén leider van de lokale bouwvakbond, één leider van de leraarsvakbond en één vakbondsleider van de voedingsindustrie. Met hun ervaring coördineerden zij de protestgolf. Later sloten meerdere burgemeesters van Arequipa zich aan met een hongerstaking.” Harde reactie Toledo en zijn regeringsploeg reageren hardhandig op het verzet : de privatiseringen zijn heilig volgens hun neoliberale bijbel en kunnen dus niet teruggeschroefd worden. Ze roepen de noodtoestand uit in Arequipa en sturen de oproerpolitie af op de betogers. Twee studenten worden gedood door (op het lijf afgevuurde) traangasgranaten, wat de woede onder de bevolking van Arequipa nog aanwakkert. Meerdere regeringsgebouwen en de luchthaven worden bezet en geplunderd. Onder leiding van de CGTP breidt het verzet zich uit naar andere departementen in het zuiden van Peru. Ook in Cusco, Puno, Tacna en Moquegua leggen stakingen en betogingen weldra het openbare leven stil. Enkele ministers insinueren dat uiterst-linkse agitatoren of de guerrilla Lichtend Pad achter de onrust schuilt, wat een boze ontkenning uitlokt van de
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
brede bevolkingslagen die aan de verzetsgolf deelnemen. Ze eisen niet enkel de stopzetting van de privatisering, maar tevens excuses of het ontslag van de betrokken ministers. Wanneer Toledo inziet dat de confrontatie tot zijn val kan leiden, stuurt hij vijf ministers naar Arequipa om te onderhandelen. Die worden eerst met stenen bekogeld, maar opnieuw onder aanvoering van de CGTP en de hongerstakende burgemeesters komt er toch een dialoog op gang. Op 19 juni schort de Peruaanse regering de privatisering van beide elektriciteitscentrales tijdelijk op, trekt de noodtoestand in en biedt haar excuses aan.
“De regering erkende achteraf dat die verzoeningsoplossing er uiteindelijk kwam dankzij de bemiddeling van de CGTP, die de opgehitste gemoederen in Arequipa kon bedaren”, legt Gorritti uit. “Met een permanente sociale dialoog en een consultatieronde vooraf had de regering zich een hoop ellende en onrust kunnen besparen. Het valt te betreuren dat de regering pas bezwijkt wanneer er doden vallen en ze met haar rug tegen de muur staat.” In juli vervangt Toledo meerdere ministers en pakt uit met een nieuwe regeringsploeg, die een socialer gelaat vertoont. De privatisering wacht inmiddels op een gerechtelijke uitspraak over wie bevoegd is in deze materie : de regering of het departement Arequipa. De regering overweegt om beide centrales enkel in concessie te geven of het departement Arequipa een controlerend minderheidsbelang te geven, wanneer een buitenlandse groep bijkomende investeringen verricht om beide centrales te moderniseren. Inspraak nodig
“Wij zijn niet principieel gekant tegen elke privatisering”, nuanceert Juan Manuel Guillén, burgemeester van de stad Arequipa. “Maar we zijn wel tegen een privatisering die door de nationale overheid wordt doorgedrukt zonder overleg, waarbij alle opbrengsten naar het centralistische waterhoofd Lima versluizen. Het departement Arequipa moet zelf beslissen of ze beide centrales privatiseert en wat ze eventueel met de opbrengsten aanvangt.” Het volksverzet was niet specifiek gericht tegen Tractebel, een bedrijf met verregaande ambities op de Peruaanse markt. De beschuldiging van een voormalig Tractebel-kopstuk, dat deze groep 10 miljoen dollar smeergeld betaalde aan de voormalige dictator Fujimori om groen licht te krijgen voor vroegere investeringen in Peru, helpt de reputatie van Tractebel in Peru uiteraard niet, al bestaan er geen harde bewijzen voor die beschuldiging. Een regelrechte privatisering zonder consultatie van de lokale bevolking blijft ook in de nabije toekomst politiek en sociaal onhaalbaar, want het zou nieuwe massale protestbewegingen op de been brengen en het reeds erg verzwakte bewind van Toledo nog meer aan het wankelen brengen. Arequipa dwong niet enkel een privatiseringsstop af voor beide elektriciteitscentrales, maar voor alle openbare nutsbedrijven in het ganse land (elektriciteit, water, olieraffinaderijen, havens, …). Bloed en mensenlevens
“Het protest in Arequipa is het begin van het einde van een economisch model dat enkel tot massale ontslagen en verrijking van corrupte regeerders geleid heeft”, begint het editoriaal van het jongste CGTP-tijdschrift. “Hoeveel nieuwe banen hebben de vorige privatiseringen opgeleverd? Geen enkele, maar wel duizenden ontslagen, deze maand opnieuw bij Telefónica. Hoeveel nieuwe investeringen heeft het opgeleverd ? Geen enkele, de Peruaanse bedrijven werden aan spotprijzen verpatst.” “Het protest is een overwinning voor het Frente Amplio Cívico, dat de gevoelens onder de bevolking correct interpreteerde en de eenheid wist te bewaren. De bevolking van Arequipa voelde zich gekwetst door de verbroken belofte van Toledo en de beledigingen van enkele ministers. De regering begreep dat ze moest luisteren naar wat het volk wil. Deze triomf heeft bloed en mensenlevens geëist. We mogen geen enkele privatisering meer toelaten in Arequipa”, aldus de CGTP in haar tijdschrift. “De rechtse partijen, de aanhangers van Fujimori en Montesinos, de multinationale ondernemingen beschouwen het Akkoord van Arequipa als een teken van zwakte, een achteruitgang, die nieuwe investeringen in gevaar brengt. Ze voelen hun belangen in gevaar en bedisselen een complot om Toledo ten val te brengen, vooraleer die nog meer toegevingen doet. De onzekere president en zijn zwakke partij, met militanten die enkel uit zijn op regeringspostjes, spelen in hun kaart.” “Toledo is gewaarschuwd”, besluit het editoriaal van het CGTP-tijdschrift. “Ofwel verandert hij van economisch model en raadpleegt hij de talrijke volksorganisaties in Peru, die zijn verkiezing tot president steunden. Ofwel regeert hij verder voor de multinationale ondernemingen en het IMF, met de steun van het leger en andere autoritaire neoliberale kringen, waarmee de wankele pas herstelde democratie ten val zou komen.” Het is een waarschuwingskreet die ook in de buurlanden luidop weerklinkt. In Argentinië zijn de faliekante mislukking en de rampzalige gevolgen van de privatiseringen duidelijk bewezen. In Brazilië leiden twee linkse presidentskandidaten de opiniepeilingen, met beloftes om het neoliberale model een halt toe te roepen. In Paraguay riep de regering eveneens de noodtoestand uit om een stakings- en betogingsgolf tegen de nakende privatiseringen de kop in te drukken. In Bolivia haalden twee linkse boerenleiders samen bijna 30% in de recente presidentsverkiezingen. In Venezuela steunt president Hugo Chavez het Cubaanse model.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Nadat allerlei guerrilla-pogingen de voorbije decennia in militaire dictaturen of autoritaire burgerregimes uitmondden en Zuid-Amerika een voorloper leek in het ultraliberale model, met privatiseringen en besparingen in alle overheidsdiensten, lokt datzelfde model nu een protestgolf uit waarop de heersende politieke en economische kringen geen antwoord klaar hebben. Het is geen toeval dat het Sociaal Wereld Forum elk jaar in Porto Alegre (Brazilië) plaatsvindt, met de massale deelname van talrijke Zuid-Amerikaanse volksorganisaties. De oproep “Otro Mundo es Posible!” klinkt er luider dan ooit. Felix Coördinator 29 augustus 2002
De
Witte FOS-Peru Kort verslag : inhoudstabel
11.11.11-actie 2002 Tot de laatste druppel? Met FOS nemen we zoals elk jaar deel aan de 11.11.11-actie. We zijn immers actief lid van deze pluralistische koepel van de Noord-Zuidbeweging in Vlaanderen. Jaarlijks trekken duizenden vrijwilligers tijdens het weekeinde van 11 november door de straten om geld in te zamelen en om te pleiten voor rechtvaardige Noord-Zuidverhoudingen. Sluit je als Fosser (M/V) aan bij het 11.11.11-comité in je gemeente en vraag wat je kan doen. Affiches plakken, wenskaarten verkopen, een informatieavond organiseren… keuze genoeg. Doen! Het Zuiden wordt uitgeperst als een citroen. Een gevolg van de logica van de maximale winst. Daar wil 11.11.11 dit jaar de aandacht op trekken. En op het chronisch gebrek aan internationale spelregels. Maar als je het globaal anders bekijkt, is een andere wereld mogelijk. De kloof De huidige globalisering laat zijn sporen na in het Zuiden. De armoede stijgt. Meer dan 1 miljard mensen leven in absolute armoede met minder dan één euro per dag. Ondertussen verdienen de 20% rijksten 74 keer meer dan de twintig armste landen samen. Een toplaag verrijkt zich en het Zuiden betaalt de rekening. De kloof tussen arm en rijk wordt groter. Lage grondstofprijzen, lage lonen, kinderarbeid,… alles is toegelaten om de winstcijfers van multinationals te doen stijgen. En dat wil 11.11.11 aan de kaak stellen. Door de juiste vragen te stellen én door concrete alternatieven naar voor te schuiven. Markten zonder grenzen De gevolgen van de globalisering komen niet uit de lucht gevallen. De invloed van multinationale ondernemingen groeit. Ze dicteren hoe langer hoe meer de beslissingen van regeringen en van internationale organisaties. Op jacht naar winst willen de multi’s ongehinderd op steeds grotere markten opereren. Deze nietsontziende winstlogica is de onzichtbare, maar krachtige motor achter de huidige globalisering. De wereld op zijn kop We willen het globaal anders bekijken. 11.11.11 is niet tegen globalisering. We willen een andere globalisering. Een globalisering waarbij iedereen kansen krijgt op ontwikkeling. Mensen uitpersen voor winst hoort daar niet bij. Oog hebben voor alle dimensies van ontwikkeling wel. Daar is geld voor nodig, maar vooral politieke actie om de ongelijke machtsverhoudingen tussen Noord en Zuid te veranderen. Daarom ook steunen we organisaties die de stem van het Zuiden versterken. In het Zuiden, maar ook op internationale fora waar beslissingen vallen met verregaande gevolgen voor hun ontwikkeling. Voor de eigen deur Politieke actie voeren we in de eerste plaats bij ons. De politiek overtuigen om vage beloftes om te zetten in concrete maatregelen. 0,7% voor ontwikkelingssamenwerking blijft een belangrijke eis. Maar we denken niet alleen aan centen. 11.11.11 strijdt al jaren voor een sterkere positie van zwakke derde wereldlanden in de wereldhandel, op de financiële markt, in schuldonderhandelingen, enz. En daarvoor hebben we goed onderbouwde, realistische voorstellen. Drie eisen staan voor ons bovenaan: een belasting op financiële speculatie (Tobin-taks), schuldkwijtschelding en de toegang tot openbare diensten voor iedereen. Flitskapitaal
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Financiële crisissen richten enorme ravages aan in het Zuiden, en dan vooral bij de armsten. Die crisissen zijn voor een groot deel te wijten zijn aan het roekeloze gedrag van speculanten. Ondertussen delen de meest gerenommeerde economisten die analyse. Een Tobintaks is voor 11.11.11 een noodzakelijke spelregel om het flitskapitaal te controleren. Zulke belasting op geldtransacties kan financiële crisissen mee vermijden en brengt bovendien geld op voor ontwikkelingsdoeleinden. Belofte maakt schuld In vele ontwikkelingslanden wordt nog steeds meer aan de afbetaling van schulden dan aan onderwijs en gezondheid gegeven We pleiten al jaren voor een grondige aanpak van dit probleem. Voor 11.11.11 is het duidelijk: zolang een land niet kan voldoen aan de basisbehoeften van zijn bevolking, kan het geen schulden afbetalen. Voor hen moeten de schulden geschrapt worden. Met als enige voorwaarde dat het hierdoor vrijgekomen geld besteed wordt aan armoedebestrijding. De wereld is niet te koop Bij de op til staande liberalisering van openbare diensten heeft 11.11.11 grote vragen. Zal er gestreefd worden naar openbare diensten voor iedereen? Of zullen water, gezondheid en onderwijs enkel toegankelijk worden voor degenen die het kunnen betalen? 11.11.11 wil een evaluatie van privatiseringen van openbare diensten, alvorens deze wereldwijd in handen vallen van de bedrijfswereld. Bovendien willen we dat de handel vrij gemaakt wordt op een transparante manier, zodat we kunnen zien wat de gevolgen voor het Zuiden zijn. We blijven vechten tegen onrecht. De beweging voor een andere globalisering groeit. Een andere wereld is mogelijk. Kort verslag : inhoudstabel
Uw geld. Een campagne van Netwerk Vlaanderen
Goed
geweten?
Mensen die het niet eens zijn met hoe er binnen de klassieke bankwereld met hun geld wordt omgesprongen, krijgen steeds meer alternatieven aangeboden. Ethisch sparen, ethisch beleggen, participeren in coöperatieven, … zitten in de lift. Dit is een belangrijke evolutie. Steeds meer middelen komen vrij voor mens- en milieuvriendelijke projecten. Maar spijtig genoeg vloeit nog altijd het meeste geld naar grote industrieën die het niet zo nauw nemen met mens en milieu. Hoe komt dat? Eenvoudig: het ‘ethische’ aandeel van de portefeuille van banken en fondsen beslaat maar een fractie van het totale kapitaal. Het overgrote deel van wat spaarders en beleggers binnenbrengen wordt herbelegd in minder propere zaakjes. En wat als we – als bezorgde klant – bij een bank binnenstappen om te vragen waarin zoal belegd en geïnvesteerd wordt? Een oorverdovende stilte. Bedrijfsgeheim. Concurrentie. Bankgeheim. Confidentie. Sorry, maar hier worden we alleen nieuwsgieriger van. Wat valt er allemaal te verbergen? We willen nagaan wat financiële spelers met ons geld doen en hun steun aan wantoestanden aanklagen. We doen dit stap voor stap. We trekken naar de banken en fondsen en vragen wat ze allemaal uitspoken met ons geld. We brengen informatie naar buiten over hun praktijken. We tonen aan dat het soms niet zo fraai is. We eisen duidelijkheid, transparantie. We willen dat ze hun verantwoordelijkheid opnemen in duurzaam financieren. Steun de campagne ‘Mijn geld. Goed geweten?’ en wordt lastige klant. •
Stuur de bijgevoegde campagnepostkaart (die vind je in het midden van Kort Verslag) naar Netwerk Vlaanderen. Hoe massaler jullie reactie, hoe meer weerklank de campagne krijgt.
• Doe mee aan de Dag van de Lastige Klant. Op 22 november gaan we langs bij een aantal bankkantoren om van ons te laten horen.
• Surf (vanaf 1 okt) naar onze website www.netwerk-vlaanderen.be/actie en stuur de campagne-mail naar een bank.
• Stuur ons uw eigen vragen of ergernissen over het reilen en zeilen binnen de financiële wereld. Dit kan via website www.netwerk-vlaanderen.be/actie of per post: Netwerk Vlaanderen. Actie. Vooruitgangstraat 333 bus 9, 1030 Brussel •
Help ons de campagne verder uit te bouwen. Steun ons financieel. Stort uw bijdrage op rekeningnummer 0011353313-45, met de mededeling ‘Mijn geld. Goed geweten?’.
Denk en doe mee aan het verdere verloop van de campagne. Laat ons weten of je wil verwittigd worden van acties en vergaderingen. Stuur een mailtje naar
[email protected], of bel 02 201 07 70
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Kort verslag : inhoudstabel
Mutua del Campo De slappe koffie van Nicaragua Enkele maanden geleden staken we van wal met onze 1 mei campagne. Onder het motto ‘koffie verkeerd’ vroegen we uw steun voor de Mutua del Campo en de koffieplukkers in Nicaragua. Als gevolg van de internationale koffiecrisis kregen zij het immers zwaar te verduren (zie Kort Verslag maart 2002). Hoe gaat het vandaag met de Mutua del Campo? We winden er geen doekjes om. Het kan beter. Over jullie solidariteit mogen we alvast niet klagen. De giften blijven binnenkomen. En daar zijn we uiteraard blij om. Maar de koffieprijzen blijven erbarmelijk laag, en het ziet er niet naar uit dat het tij snel zal keren. De economische toestand in de koffiestreek van Matagalpa is er zeker niet op verbeterd. Op nogal wat plantages liepen de schulden hoog op. Naar schatting 45.000 arbeiders zijn het platteland ontvlucht. Veel ‘campesinos’ staan langs de straat te bedelen voor voedsel, wegens te weinig werk op de koffieplantages. Door de internationale koffiecrisis kreeg ook de Mutua del Campo een zware financiële deuk. Bedrijven en arbeiders kunnen hun bijdrage (30 córdoba of ongeveer 2,5 euro per maand) niet langer betalen. Met een forse daling van het aantal leden tot gevolg. Op een gegeven ogenblik bleven er van de 1490 leden nog amper 800 over. Tijd om in te grijpen. Crisismanagement Onze ploeg in Nicaragua bleef alvast niet bij de pakken zitten. Om de malaise het hoofd te bieden werd een crisisplan uitgewerkt: het aantal medische posten werd teruggeschroefd van vijf naar drie, het personeelsplaatje aangepast aan de nieuwe situatie. Dat bracht de financiële balans terug wat in evenwicht. Verder was er het idee om ook tijdelijke arbeiders aan te sluiten. Van die plannen kwam echter niets in huis. Het karige loon – soms per dag afgerekend – en vooral de onzekerheid van die slecht betaalde arbeid, weerhield de arbeiders ervan om zich zelfs maar één maand aan te sluiten. De crisis in de koffiesector heeft er ook toe geleid dat de ploeg van de Mutua sneller dan voorzien op zoek ging naar uitbreiding in andere economische sectoren. Zoals de tabakssector in Estelí, in het noorden van het land. Eind april werd daar een medische post geopend in stedelijk gebied, temidden van een achttal tabaksverwerkende bedrijven. In totaal zijn er ongeveer 3.500 arbeiders tewerkgesteld, waarvan ongeveer 65 procent vrouwen. Van bij de start waren er 180 leden. Opmerkelijk is dat nogal wat arbeiders de aansluitingskosten volledig op zich nemen, zonder tussenkomst van de patroon. Dat kunnen ze dankzij de betere lonen in de sector: gemiddeld 110 dollar per maand. Daar waar de arbeiders op de koffieplantages het moeten zien te redden met amper 40 dollar per maand. Als ze al betaald worden. Want nogal wat koffieplukkers werken uitsluitend voor een beetje voedsel: bruine bonen, rijst en maïs. Een verhaal met een staartje Zover zijn we inmiddels. En er staan nog veranderingen op stapel. Momenteel wordt er hard gewerkt aan een promotiecampagne en aan de verdere uitbreiding naar nog andere sectoren. Zo zijn er concrete plannen om een medische post uit de grond te stampen in Sébaco, Yalí en Jalapa, drie gemeenten in het noorden van Nicaragua. De lokale productie bestaat er voornamelijk uit basisgranen, groenten en kleinvee, niet zozeer uit koffie. Bedoeling is uiteindelijk de mutualiteitsgedachte verder te verspreiden en de financiële draagkracht van de Mutua del Campo te vergroten. FOS wil de Mutua in ieder geval verder blijven ondersteunen. Een werk van lange adem, dat wel. Maar dat het uiteindelijk de moeite loont, daar zijn we rotsvast van overtuigd. En daar willen we ook voor blijven ijveren. Gezondheidszorg als recht voor iedereen. Stand van zaken Vandaag zijn er nog drie medische posten: één in het departement Matagalpa, één in Jinotega en één in Estelí. Momenteel zijn er 950 leden, goed voor 5.750 rechthebbenden. In Estelí sluiten zich sinds kort ook georganiseerde buurtbewoners en kleine handelaars aan bij het initiatief. Het mutualiteitsprincipe blijft verder ongewijzigd. Wie aansluit heeft recht op gratis consultaties en medicijnen, in de medische posten van de Mutua. Ook de overige gezinsleden kunnen er terecht voor gratis doktersadvies en geneesmiddelen aan een gunsttarief. De maandelijkse bijdrage bedraagt 30 córdoba (ongeveer 2,5 euro), waarvan de werkgever de helft betaalt. Ook niet-leden kunnen terecht in de medische posten van de Mutua. Zij betalen 15 córdoba per raadpleging en de voorgeschreven medicijnen. Kort verslag : inhoudstabel
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Draag jij ‘schone sportkleren’? Wat een leuke sportschoenen! En dat voetbaltruitje van Ronaldo, gewoon het einde! Maar enkele seconden erna overvalt je een schuldgevoel: ‘hoe kan ik nu sporten in mijn favoriete outfit als ik weet dat die sportschoenen en truitjes in mensonwaardige omstandigheden gemaakt worden!’ Gebrek aan ventilatie, gebrek aan ruimte, gebrek aan veiligheidsmaatregelen, te lange werkweken: 60, 70 tot 100 uren per week, nachtwerk zonder premie, verplicht overwerken, lonen onder het wettelijke minimumloon, dat zelf dikwijls onder het bestaansminimum ligt, willekeurige afhoudingen voor voedsel, woonst en vervoer, laattijdige uitbetaling van lonen zijn maar enkele voorbeelden die in de kledingsindustrie schering en inslag zijn. Je kan er iets aan doen! Als consument kan je aan je sportwinkel informatie vragen over de omstandigheden waarin hun producten gemaakt werd. Je hebt immers als klant het volste recht op informatie over de waar die je aankoopt. Wat je nog kan doen is als consumentengroep optreden door bijvoorbeeld deel te nemen aan een actie van de Schone Kleren Campagne, op die manier oefen je druk uit op kledingverkopende bedrijven. De kledingsector is immers bijzonder gevoelig voor zijn imago. Dus als bedrijven menen dat ze beter zaken zullen doen door hun consumenten tevreden te stellen en Schone Kleren te verkopen zullen zij daar wel een inspanning voor leveren. Schone Kleren Sportdag! Blijf dus niet passief toekijken, maar verzet je ertegen. Je kan dit doen door op zaterdag 12 oktober 2002 mee te komen sporten op de ‘Onrecht Scoort Slecht’ sportdag die plaatsvindt in Gent. Volleybal, petanque, een wandelzoektocht en een flitsende fietsactie staan op het programma! Op die manier kan je op een sportieve manier je bijdrage leveren en druk uitoefenen op bedrijven. Voor informatie of een folder over de sportdag kan je terecht bij FOS en vraag je naar Eva op het nummer 02/552.03.18. Voor inschrijvingen kan je terecht bij Schone Kleren Campagne op het nummer 02/246.36.81 Volleybaltoernooi
Sportcomplex GUSB, Watersportlaan 10.00u – 12.30u en 14.00u – Drink en prijsuitreiking rond 16.30u op Vrijdagmarkt
3 16u
Petanquetoernooi
Aanmelden in Sportcomplex GUSB, Watersportlaan 3 vanaf 9.30u Toernooi gaat door op terreinen van PC Gent, vlakbij GUSB 10.00u – 12.30u en 14.00u – 16u Drink en prijsuitreiking rond 16.30u op Vrijdagmarkt
Wandelzoektocht
Start: tussen 13u en 14u op Vrijdagmarkt bij Schone Kleren stand Aankomst: voor 16u op Vrijdagmarkt Afstand: 5 km Drink en prijsuitreiking rond 16.30u op Vrijdagmarkt
Flitsende fietsactie
Vrijdagmarkt Vanaf fitnessfietsen i.s.m. fitnesscentrum Passage
16.30u
Zijn er al Schone Kleren op de markt? Op dit ogenblik is er echter geen 'schoon' alternatief. En zonder kleren rondlopen, met dit Belgische weer, is al evenmin een oplossing. Laat ons duidelijk zijn, Schone Kleren zoals bedoeld in de campagne, bestaan alsnog niet. In het kleinere, alternatieve circuit kan men wel al kleren kopen die in correcte omstandigheden werden gemaakt tegen een redelijk loon. Fair Trade Organisatie bijvoorbeeld verdeelt kleding die onder goede werkomstandigheden werden gemaakt en waarvoor een eerlijke prijs werd betaald. Zij verkopen hun kleren en andere producten via de OxfamWereldwinkels. Er zijn ook nog andere, kleinschalige initiatieven (vb. Textielwerkplaats Sjamma in Gent, of Mandragora in Antwerpen). Schone Kleren met een erkend keurmerk in de winkel aanbieden is een geleidelijke ontwikkeling. Zo is de Belgische overheid zich nu aan het buigen over de mogelijkheden van een sociaal label. En FOS is daarbij betrokken! Kort verslag : inhoudstabel
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Boycot van Israëlische producten gelanceerd De boycot van Israëlische producten is gelanceerd! En heel Vlaanderen heeft het kunnen horen. 11.11.11- en Wereldwinkelcomités, Attac-groepen en vele geëngageerde individuen stonden op zaterdag 8 juni aan de supermarkten om de klanten aan te sporen Israëlische pomelo’s, slaatjes en wijn voortaan uit hun winkelkarretjes te weren. Op sommige plaatsen was het moeilijk om vrijwilligers tot de actie over te halen. Blijkbaar zijn mensen nog steeds een beetje huiverig om zich aan dit stekelige thema te wagen. Maar uiteindelijk viel het allemaal heel erg mee. Ronduit agressieve reacties waren zeldzaam. Integendeel: mensen kwamen vertellen boos en machteloos ze zich altijd voelen als ze naar de televisie kijken. En hoe blij ze waren dat ze nu eindelijk iets, hoe klein ook, konden doen. En de pers was er ook: niet alleen de nationale radio en TV en de grote kranten berichtten over de boycot, ook een hoop plaatselijke krantjes, radio- en TV-stations brachten verslag uit. Op die manier was het resultaat van onze actiedag maximaal: ook mensen die geen actievoerders waren tegengekomen die dag, hebben van de boycot gehoord. 8 juni was nog maar een begin. Op een maand tijd vormden zich overal te lande comités die in korte tijd een actie in mekaar boksten. Dat die comités zich hebben gevormd, en dat de mensen nu al voor de eerste keer van de boycot hebben kunnen horen, is een mooi resultaat. Maar we gaan verder: we hebben nog meer vrijwilligersgroepen nodig, de boycot moet een algemeen begrip worden. Iedereen moet uiteindelijk weten dat merken als ‘Jaffa’ en ‘Carmel’ uit Israël komen en waarom ze niét te kopen. We gaan er dus mee door. Dat is de boodschap die we van onze vrijwilligers meekregen, en dat willen we ook zelf luid en duidelijk verkondigen: het is nog lang niet gedaan! Waarom een boycot van Israëlische producten? 1 Een boycot geeft een krachtig signaal Een boycotcampagne heeft als bedoeling politieke eisen kracht bij te zetten door economische druk. In het geval van de Israëlische landbouwsector is dat belang relatief beperkt (zie verder). Maar een boycot van Israëlische producten is zowel een signaal naar Israëlische politici als naar Belgische en Europese politici. Deze laatste hebben een instrument in handen om druk op Israël te zetten (de schending van het Associatieverdrag door Israël, erkend in het Europees Parlement), maar doen weinig of niets. Daarom roepen we consumenten op om zelf in actie te schieten. De reële impact van een boycotcampagne hangt natuurlijk in sterke mate af van de schaal die de actie krijgt, in België maar vooral wereldwijd. Het Zuid-Afrikaanse voorbeeld heeft aangetoond hoe belangrijk een boycot kan zijn. Het was de economische schade veroorzaakt door zowel het interne conflict als door de internationale boycotacties die de economische verantwoordelijken er toe gebracht heeft de politieke verantwoordelijken van het Apartheidsregime van koers te doen veranderen. 2 Een boycot werkt mobiliserend Een boycotcampagne geeft onze achterban en het publiek de kans om iets te doen. Tegelijk doet een boycot anderen nadenken en stilstaan bij het bloedvergieten dat ze op hun televisiescherm zien. 3 Onze Palestijnse partners zijn vragende partij Mede door de escalatie van de bezetting zijn onze Palestijnse partners vragende partij voor alle mogelijke vormen van politieke en economische druk op Israël, ook van een consumentenboycot. In Palestina circuleert trouwens al een oproep tot boycot van de eerste ladingen producten die in Europa door boycotacties geweigerd zouden zijn (druiven) en die de Israëli’s dan maar op de Palestijnse markt proberen te slijten. Meer informatie vind je op: www.11.be/palestina Kort verslag : inhoudstabel
Amal antwoordt op de vragen van onze lezers: Hieronder antwoordt Amal, leidster van één van onze Palestijnse partnerorganisaties (PWWSD) en moeder van een paar opgroeiende kinderen, op vragen van onze lezers. Dat hadden we immers beloofd in het vorige nummer! V: Wij lezen hier in de kranten dat de helft van de Palestijnse bevolking moet rondkomen met minder dan 2 euro per dag. Hebben jullie nog genoeg te eten? A: De meeste Palestijnen zijn zo arm dat ze bijna geen voedsel kunnen kopen, nauwelijks brood en melk voor hun kinderen. Dat leidt tot een hoog percentage aan bloedarmoede en ondervoeding. De meeste families zijn afhankelijk van voedselbonnen die NGO’s uitdelen. Veel mensen proberen in de tuin groenten te kweken. Inkopen moeten gebeuren tijdens de paar uren per dag dat de spertijd wordt opgeheven, maar vaak zijn de winkels haast leeg door de strenge Israëlische blokkades. Vooral vrouwen zijn verantwoordelijk voor het voedsel.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
V: Hoe reageren je kinderen op het voortdurende geweld in hun omgeving? Merk je dat aan hun gedrag of aan wat ze zeggen? A: Kinderen zijn rechtstreekse slachtoffers van de Israëlische agressie. Ze kunnen bijvoorbeeld hun zomervakantie niet doorbrengen zoals andere kinderen, bv in zomerkampen omdat die door de onveiligheid niet kunnen plaatsvinden. Kinderen kennen voortdurend onzekerheid en angst en panikeren snel. Hun kindertijd is ‘verloren’, ze zijn zelf gewelddadiger, neerslachtig en minder levendig. Het aantal depressies, fobieën en trauma’s bij kinderen is sinds het begin van de Intifada gevoelig gestegen. V: Welke concrete stappen zijn volgens jou nodig om op korte termijn uit de impasse te geraken? A: Er moet een oplossing op politiek niveau komen die ook op het terrein gestalte krijgt. En de Israëlische regering moet erkennen dat er geen oplossing is zonder een onmiddellijke terugtrekking die een einde zou maken aan het voortdurende geweld. Wij geloven in een duurzame en rechtvaardige vrede, die de vestiging van een Palestijnse staat garandeert. Bovendien moeten volgende dringende stappen gebeuren:
• snelle en actieve tussenkomst door de internationale gemeenschap om de VN-resoluties te doen toepassen en dan vooral de onmiddellijke terugtrekking van de Israëli’s.
• de bezette gebieden moeten onder internationale bescherming komen tot aan de terugtrekking • verbetering van de relatie tussen Israëlische en Palestijnse vredesgroepen om tot een toenadering te komen tussen beide bevolkingsgroepen en aldus bij te dragen tot een politieke oplossing V: Is een aparte Palestijnse staat niet erg klein? Zouden jullie niet beter allemaal samen in één land wonen, met iedereen dezelfde rechten? A: Het ideaal zou zijn: één democratische staat voor zowel Palestijnen als Israëli’s met gelijke rechten voor iedereen. Maar de situatie werd vanaf 1947, na zes oorlogen, veel complexer. We aanvaardden destijds het voorstel om op 22% van het grondgebied van historisch Palestina een Palestijnse staat te vestigen. Maar Israël verwierp en wijzigde steeds de plannen, hierin gesteund door de VS. V: Wat vinden jullie van de zelfmoordaanslagen? Wat vindt de rest van de bevolking ervan? A: De meerderheid van de Palestijnen is tegen elke gewelddadige actie die gericht is tegen burgers. Maar ondertussen zijn wij ook burgers en vallen er elke dag slachtoffers: 2468 doden en 39 257 gewonden, meestal vrouwen en kinderen. Palestijnen worden vernederd aan de controleposten, kunnen zich niet verplaatsen, hebben werk noch inkomen. Dat veroorzaakt een geweldige druk en op die manier worden sommigen in de richting van terreurmethodes gedreven. Maar de eerste oorzaak van het geweld is de bezetting. Een einde maken aan de bezetting is ook het geweld stoppen. V: Wat denken jullie van religieuze organisaties als Hamas en de Islamitische Jihad? A: Ons doel is om bij te dragen tot de bouw van een seculiere (dat wil zeggen scheiding tussen godsdienst en staat) democratische civiele samenleving. Wij hebben een verschillende visie en agenda over sociale en democratische attitudes en wij geloven niet in hun tactieken in de nationale politieke arena. V: Wat kan een organisatie als FOS volgens jullie hier in Vlaanderen doen om de Palestijnen te helpen? A: Allereerst kan FOS juiste informatie over de Palestijnse situatie verspreiden via de media om de mensen in Vlaanderen bewust te maken en zodat ze onze strijd begrijpen. Mensen kunnen zich ook als individu of met hun organisatie inspannen en lobbyen bij hun regering om de Palestijnen politiek en economisch te steunen om de bezetting te stoppen. Ook kan je solidariteitsgroepen sturen om ons te steunen en te beschermen. V: Wat denk je van de boekentassenactie? Ondermijnt dat de Palestijnse economie niet? (Via dit initiatief verzamelden verschillende NGO’s afgelopen zomer schoolgerief voor de Palestijnse kinderen. Onze partnerorganisatie PWWSD waar Amal in de leiding zit, was bereid de verdeling van het geleverde en aangekochte schoolmateriaal op zich te nemen, aangezien zij als vrouwenorganisatie via medewerksters en vrijwilligsters aanwezig zijn in de meeste Palestijnse steden, dorpen en vluchtelingenkampen.) A: Dit is een belangrijke actie want mensen leven onder de armoededrempel en ze kunnen elke hulp goed gebruiken, vooral de kinderen die bij het nieuwe schooljaar geen geld hebben om boekentassen of zelfs boeken te kopen. We waarderen heel erg dit initiatief maar we denken dat indien de boekentassen hier op de lokale markt zouden worden aangekocht dat de Palestijnse economie zou activeren. V: Hartelijk bedankt voor je antwoorden! Kort verslag : inhoudstabel
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Educatie in de kijker: een fototentoonstelling over boeren en boerinnen in Bolivia
“En de boer(in), hij/zij ploegde voort” Een tentoonstelling waarover… De tentoonstelling toont de toeschouwer het dagelijkse leven van de kleine Boliviaanse boeren en boerinnen. Zij staan dicht bij de natuur. Ze houden in hun productiemethoden rekening met de natuurlijke processen en kringlopen en zetten op die manier de idee van duurzame landbouw om in de praktijk. Verwante thema’s als (on)eerlijke handel en arbeidsomstandigheden worden eveneens aangekaart. Zo blijkt dat de landbouwers vaak het slachtoffer zijn van de vrije handel, waardoor hun afzetmarkt wordt ingepalmd. Vaak kunnen zij dan alleen maar hun geluk beproeven in de stad, of in loonarbeid treden bij één van de grote landbouwbedrijven. Wat we willen… We willen de mensen die de tentoonstelling bekijken laten nadenken over duurzame productiemethoden, eerlijke handel en rechtvaardige arbeidsomstandigheden. De foto’s van de Boliviaanse boeren en boerinnen tonen de toeschouwer dat het wel duurzaam en eerlijk kan als je landbouw niet als een industrie opvat.
Voor wie… Voor iedereen vanaf 14 jaar
De tentoonstelling bestaat uit… Zeven tekstpanelen van 42 x 60cm met toelichting bij de foto’s Dertig foto’s van 50x70cm in glazen kaders die aan haken of ijzerdraad kunnen worden opgehangen De tentoonstelling wordt vervoerd in stevige houten kisten
Wat je moet betalen De huurprijs is 25 euro, de termijn is af te spreken.
Info FOS-Educatiedienst, Grasmarkt 105/46, 1000 Brussel, 02/552 03 18
[email protected] Kort verslag : inhoudstabel
VODO (Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling) stelt twee nieuwe publicaties voor: Draaiboek Lokale Agenda 21 Boek, 374 blz. kostprijs € 20 + verzendingskosten. Een boek boordevol ideeën en praktijkvoorbeelden voor het verduurzamen van het lokaal beleid. Dit boek biedt inspiratie aan beleidsmensen, ambtenaren en geëngageerde burgers, die ook in de toekomst verdere stappen willen zetten op weg naar een duurzamere gemeente als deel van een ecologische en sociaal rechtvaardige wereld. Bestelling boek: met folder en bestelbon in bijlage, via website www.vodo.be of telefonisch Op goede voet met de aarde, op eerlijke voet met het Zuiden Brochure, 24blz kostprijs € 0, 60 + verzendingskosten. Bevattelijk en duidelijk geïllustreerde brochure over de ecologische voetafdruk. Een brochure over de milieudruk van onze levensstijl, uitgedrukt in oppervlakte. Wat is de invloed op en in het Zuiden? Wat willen we er aan veranderen?
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Bestelling
brochure:
via
website
www.voetafdruk.be
of
via
onderstaand
adres.
Wat is VODO? VODO is een samenwerkingsverband tussen een belangrijk deel van de milieu-, derdewereld- en vredesbeweging in Vlaanderen. Onze ambitie is het maatschappelijk debat over duurzame ontwikkeling te stimuleren. Sedert 92, toen in Rio de Conferentie van de Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling besloot om een wereldwijd actieprogramma rond Lokale Duurzame Ontwikkeling (Lokale Agenda 21) op te zetten, is er immers nog te weinig veranderd. Vandaar dat wij onze publicaties, die zeker kunnen bijdragen tot dit debat in verenigingen, scholen en bij de individuele geïnteresseerden aanbieden. Kort verslag : inhoudstabel
Uit het veld… De Limburgse 1 mei-viering stak dit jaar onder impuls van de FOS-werkgroep in een multicultureel kleedje. De organisatie in Dilsen-Stokkem zorgde voor Cubaanse muziek en Afrikaans dansen. Als gastgemeente voor de jaarlijkse solidariteitsmaaltijd van FOS-SocSol staken ook vele vrijwilligers de handen uit de mouwen om de 150 gasten te laten smullen van een Cubaanse maaltijd. Limburg werkt ook altijd samen met de plaatselijke Wereldwinkel, dit jaar WW -Maaseik.Als dessert kon iedereen proeven van een kopje (h)eerlijke koffie. De opbrengst ( 1500 € ) ging ook dit jaar naar projecten in Mozambique, het partnerland van de Limburgse FOS-werkgroep. Kort verslag : inhoudstabel
Bestel nú onze nieuwe wenskaarten: Feesten in de wereld Begin het nieuwe jaar met stijl, en stuur je familie en vrienden een wenskaart van FOS! Een reeks van vier prachtige kleurenfoto’s over Feesten in de wereld. Prijs: 1 pakje met 4 wenskaarten (+ omslagen) kost slechts 3 euro (excl. verzendingskosten) Een prima idee voor je eindejaarswensen, en tegelijk steun je onze partners in het Zuiden! Ook grote bestellingen zijn welkom, voor je dienst of je afdeling. Vanaf 10 pakjes betaal je maar 2,75 euro (excl. verzendingskosten). Bestellen kan bij FOS, schrijf een briefje of bel ons even! FOS-Socialistische solidariteit, t.a.v. Jean-Marie, Grasmarkt 105/46, 1000 Brussel tel. 02/552 03 03, fax 02/552 02 96, e-mail:
[email protected] Ook onze succesvolle wenskaarten van vorige jaren zijn nog te verkrijgen, maar de voorraad is beperkt! Kleurige dierentekeningen uit Zimbabwe (€ 2,5) voor een set van vier kleurige wenskaarten met envelop) (excl. verzendingskosten). Reeks 2000 (100 frank (€ 2,5) voor een set van 4 kleurenfoto's met omslag) (excl. verzendingskosten). Cuba in kleuren (100 frank (€ 2,5) voor een set van 4 kleurenfoto's met omslag) (excl. verzendingskosten). Kort verslag : inhoudstabel