Eigendom van Stadsregio Amsterdam
/NAS-I-ERDAA4
ArenA 0Nfi**
[email protected] i
7 JULznis Stadsregio Amsterdam Dagelijks Bestuur Stadsregio Postbus 626 1000 AP AMSTERDAM
s'rADioN AMSTERDAM
Amstersdam
c.v.
i>.o. Box 22981 1100 DL AMSTERDAM
THE NETHERLANDS T +31 (0)20 31113 33 F +31(0)20
31113 80
[email protected]
WWW.AMSTERDAMARENA.NL
ONDERWERP
REFERENTIE
Verzoek tot subsidieverlening `Beter Benutten II Mobility Portal'
HvR-15.002 AMSTERDAM
TEi.ErooN
020-311
1311
02 juli 2015
Geacht Bestuur, In het kader van het programma Beter Benutten Vervolg werkt Amsterdam ArenA in nauwe samenwerking met de overheid aan de ontwikkeling van een Mobility Portal. De vindt u als bijlage bij deze brief. De totale begroting van ondertekende subsidieaanvraag bedraagt 6 680.000. de Werkgeversaanpak
Middels deze brief wil ik u verzoeken om; het subsidiedeel, te weten 6 340.000 in drie (jaarlijkse) tranches van E 137.750 (2015), E 99.500 (2016) en 6 102.750 (2017) over te namens de samenwerkende maken naar Amsterdam ArenA, welke als subsidiepartner IBAN partijen zal optreden. De subsidie kan worden overgemaakt naar rekeningnummer NL72 ABNA 05422309386 op m van Stadion Amsterdam CV.
/
Hoogachtend,
Henk va 'a Namens dir
-
Amsterdam ArenA
i
i
Bij/age:
subsidieaanvraag
Beter Benutten- II Mobility Porta/
ABN AMRO BANK 54.23.09.386 IBAN NL72ABNA0542309386 BIC ABNANLZA
K.V.K AMSTERDAM 33254163 BTW nr NL8025.59.116.B.01 Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
vu!
É.'
,?\V_ _
__
WV"
V
I
J_V?_____"_\
___
tsy
V
rg
wi
1
K
H \
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
lvian>.van,.Aanpak.fvaonsfarízbësiissi?g.maáiíëgëifisetë?se?uttenl Portal, Amsterdam
Mobility
Metropoolregio
ArenA
-
ArenAPoort
Amsterdam
MRA-BBV-121
gegevens:
Algemene
Amsterdam ArenA
Uitvoerende organisatie: Verantwoordelijke
bestuurder/directeur: Verantwoordelijke
projectmanagers:
Betrokken andere organisaties:
Datum/
versie:
Henk Markerink CEO Amste/'damArena Marco Gerrese /
Transelect, TNO, gemeente Amsterdam 11 juni/ de?nítief
Samenvatting De kern van het probleem
In het evenementengebied Zuidoost zijn er in de avondspits 3000 vertraagde ritten. Hiermee is het na de Zuidas, de binnenstad van Amsterdam, Haarlem en Hilversum het gebied met de meeste vertraagde ritten in de avondspits. Het evenementenverkeer mengt zich in de avondspits met het woon-werkverkeer. De komende jaren worden er nieuwe kantoren, entertainment-locaties en woningen in het gebied gebouwd. Hierdoor neemt de druk op het wegennet toe. Beknopte
omschrijving
van de maatregel
Het ontwikkelen van een centrale database (de portal) om bezoekers van evenementen vooraf (pre-trip) eenduidig te informeren over de verschillende reismogelijkheden (statische en actuele informatie), zodat zij eerder voor andere vervoerswijze dan de auto kiezen. Doordat de bezoekers online hun reiswijze registreren (reserveren parkeerplaats of plaats in touringcar), krijgen we voorafinzicht in de toestroom van bezoekers. Deze informatie stellen we actief real-time beschikbaar aan stakeholders zodat zij hierop met passende verkeersafwikkeIingsscenario's kunnen anticiperen. Het sturen in het keuzeproces en het anticiperen op de reiswijze leiden tot een verbetering van de doorstroming in de ArenAPoort en de directe omgeving. In het kader van het
open data beleid van de overheid is de ruwe data uit Mobility Portal overigens voor iedere (markt)partij tegen de kosten van ontsluiting beschikbaar. Omschrijving
beoogde
resultaten
en wanneer die worden behaald
de Met de maatregel wordt op basis van eerdere pilots in 2017 13% spitsmijdingen gerealiseerd in Arenapoort. Deze spitsmijdingen vinden plaats op weekdagen dat er in het gebied evenementen zijn. Naar schatting gaat het om 50 evenementen per jaar, ongeveer 2.132 spitsmijdingen per evenement. Berekend per werkdag gaat het om 229 spitsmijdingen per spitsuur. De kosteneffectiviteit van de maatregel bedraagt E 15 per vertragingsuur.
1
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
van de problematiek
Beschrijving
Doelstelling van Beter Benutten vervolg is het aantal vertraagde autoritten in de regio met 10% te verminderen. In de MRA zijn dit in totaal 105.000 ritten, verdeeld over de ochtend- en de avondspits. Binnen de regio ligt dus de doelstelling om 10.500 vertraagde ritten te verminderen per werkdag.
Verkeerskundige
analyse
Met behulp van de mobiliteitsscan is het aantal vertraagde ritten in verschillende kerniocaties in de regio bepaald. Hierbij is onderscheid gemaakt naar Economische kerngebieden, Woongebieden en Evenementengebieden. Deze gebieden zijn verantwoordelijk voor ca 62.000 vertraagde ritten: 60% van de totale hoeveelheid vertraagde ritten in de regio. Er is zowel gekeken naar vracht als naar personenvervoer. Wat opvalt in vergelijking met Beter benutten I, waar is gekeken naar voertuigverliesuren, dat er veel vertraagde ritten zitten op de korte afstand.
De aanpak van de ArenAPoort focust zich op evenementenverkeer. Evenementenverkeer zit uitsluitend in de avondspits. Van de 35.600 vertraagde ritten in de avondspits zijn er 3.000 in de evenementengebied Zuidoost. Dit wordt geheel veroorzaakt door het motief recreatie. Hiermee is het na de Zuidas, de binnenstad van Amsterdam, Haarlem en Hilversum het gebied met de meest vertraagde ritten in de avondspits. Zig gnderstaande ?guur. Het evenementenverkeer mengt zich met het woon-werkverkeer in de avondspits. `
Totaalaanlalritien
'
Aantalverlraagderiiien
Riilengie
i vertragingen Ew??f?li?llk?ffl??bl??
lcemgebieden
Economische
Hate.
.
,_
ochiendspi avondspits ochiendspi avondspits is vertrek ls vertrek aankomst aankomst
i
11900
32%
^=±,'=">f=§ssii1s;?i%s1v=is*1. .._;...24.Q9..._....2§09._
.
._
'T
.Aimee
13200
zoo ,«_z,oo,
17000
`4ao0"' T6590 #00 1100
Lewa?
. landvooil
8200
,
2'
.
ii-tij-f-1
_
8900
."'i'.sf=*.>e1\ _
aankomst
10299 ..i;.§o0,.__í_
li-l??il??
3
Ochiendspiis
:soo
'
nig,
.
>
>.
...V
.
:\..
"
Iv.
lm
.___
7800
4-
..i
i
is
_
,.
~§29,@..1 . ßrfs?ëë?i?l?visi . .- _ 5?|i|Pi\°l
'Rim
niddelenlang
9100 11700 någmismnaiawemiiks sen V _.
ionen middel
is
."".._~_,
.s
6300
.-
M
mi
zßs. _. 45%
H1 i?ild middel
1.3l1_i>,° .-.-
._
Binnenstad
Amsterdam 3300
5300
_..__._=i:?f,41§f0..; Â"!§ïÉ*'>*3!!!l?§§li2'?°iÉ~,:. 4§9!Q..-..«-,_,>
_
_
_
Z
'nvt *asoo "sv=ñë?iëniis>í1i?ö°si'ii?h=iä-A
-fi-19=?i>siJ§=f)_.-_
.
-
.
*mi
V
,
`i 0
Het ArenAPoort gebied in Amsterdam Zuid~Oost is hét entertainment gebied van Nederland. Sinds 1996 is het gebied in een hoog tempo ontwikkeld. De mix van entertainment, leisure, winkelen, horeca, wonen en werken genereert jaarlijks vijftien miljoen bezoekers en forensen. Hiermee positioneert het ArenAPoort gebied zich als grootste uitgaansgebied van Nederland. Bovendien heeft het gebied, met de ArenA als grootste `landmark', door de functiemenging een uniek karakter binnen Europa, en vormt het voor de gemeente Amsterdam een krachtige motor voor economische en maatschappelijke spin-off.
2
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Niet alleen de publiekstrekkers zoals ArenA, Ziggo Dome, HMH, Pathe en Mediamarkt genereren grootschalige bezoekersaantallen. Ook de kantoren en de reguliere bezoekers zorgen ervoor dat het gebied zich in toenemende mate kenmerkt door een komen en gaan van mensen. In 2015 wordt het vijfde hotel opgeleverd binnen een straal van een paar honderd meter. Daarmee is de overnachtingsfunctie definitief toegevoegd aan het gebied, waardoor de verblijfsduur van bezoekers aanzienlijk wordt opgerekt en nog meer dan voorheen sprake is van een 24/7 verblijfsgebied.
i. Rit niet maken
3. Andere route
2-.Ander vervoermiddel
.=
9
9...
ll?lßi
E 0C}(>>3i
É
Q
Het ArenAPoort gebied kenmerkt zich door een goede basisinfrastructuur door de centrale ligging ten opzichte van diverse snelwegen, een onderliggend wegennet en een goede bereikbaarheid voor andere vervoersmidcielen zoals trein, metro, bussen, taxi's en ?etsen. De bereikbaarheid wordt ook door organisatoren van evenementen als het `unique selling point' van het gebied gezien. Ondanks de goede basisinfrastructuur van de ArenA en het ArenAPoort gebied staat de goede bereikbaarheid onder druk. De komende jaren worden er nieuwe kantoren, entertainment-locaties en woningen in het gebied gebouwd. Hierdoor neemt de druk op het wegennet toe. Door gebiedsontwikkeling staan diverse parkeerlocaties op de nominatielijst voor herontwikkeling tot kantoor of entertainment functie. Daarbij liggen parkeerlocaties P2, Borchland en Pbus op grondgebied van de gemeente Ouder Amstel, en zijn door Ouder Amstel aangewezen als potentiele nieuwe ontwikkelkern voor woningbouw. Dit leidt tot extra druk op het bestaande wegennet en de van functies in het ArenAPoort huidige parkeercapaciteit. In combinatie met de doorontwikkeling Gecombineerd met de hoge parkeerbalans. gebied wordt een onevenredige druk gelegd op de frequentie van doelgroepen die de diverse venues en kantoren genereren voorzien we een disbalans tussen parkeervraag~ en aanbod. Met name gedurende de piekmomenten van spits- en in en uitstroom van de evenementen. Opstoppingen bij de afslagen van de snelwegen, ?les en lange wachtrijen tot gevolg. In combinatie met de avondspits treedt hier een versterkend effect op. Uiteindelijk heeft de congestie in het gebied z'n weerslag op de bereikbaarheid, de klantvriendelijkheid en het imago van het gebied. Dit is onwenselijk. Het is zaak om nu Hier zijn enerzijds aanvullende maatregelen te treffen die anticiperen op deze verslechtering. infrastructurele aanpassingen voor nodig, Anderzijds moet op een slimmere en innovatieve manier worden omgegaan met bestaande middelen en organisatie. Wij zien vier richtingen om de druk op de onderliggende wegen en rijkswegen te verminderen: 1. Evenementenverkeer verleiden na de avondspits te rijden; 2. Modal shift naar openbaar vervoer; op basis van real-time informatie; 3. Verbeteren verkeersafwikkelingsscenario's 4. Zoekverkeer verminderen.
4. Route versnellen
Met goede routeinformatie (actueel en statisch) en het aanbieden van gegarandeerde parkeerplaatsen kunnen we reizigers verleiden om later te vertrekken. Ook het zoekverkeer neemt hierdoor af. En met goede pre-trip informatie kunnen we de reiziger ook verleiden om met het
openbaar vervoer te komen.
3
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Belofte
Mobility
Portal
Door bezoekers van evenementen vooraf goed te informeren over de verschillende reismogelijkheden, maken zij bewustere keuzes. Door bezoekers daarnaast hun reiswijze te laten registreren (doordat zij bijv. een parkeerplaats reserveren of touringcarplaats boeken), krijgen we vooraf inzicht in de toestroom van bezoekers. Deze informatie stellen we actief real-time beschikbaar voor stakeholders zodat zij hierop met passende verkeersafwikkelingsscenario's kunnen anticiperen. De ruwe data uit Mobility Portal ls voor iedere (markt)partij beschikbaar in het kader van het open data beleid van de overheid. De widgets aan de outputzijde - waardoor bezoekers dus gebruik kunnen maken van de portal - is ook open voor iedereen, bijvoorbeeld voor een website van een promotor, kantorenpand en/of andere venue die belang heeft bij goede actuele bereikbaarheidsinformatie over het ArenAPoort gebied.
Het online kanaliseren van pre, on -en posttrip reisinformatie van de vervoersketen, gecombineerd met het vergroten van het aanbod van online vervoersdiensten rondom evenementen ln de Amsterdam ArenA en het ArenAPoort gebied leidt ertoe dat bezoekers zich bewust laten informeren over de vervoersmogelijkheden. Er vindt vooraf registratie plaats van de wijze waarop bezoekers naar het gebied reizen. Het aanbieden van online vervoersdiensten stelt de vervoersketen als het ware in staat het mobiliteitsplan vooraf te ontwerpen op basis van individueel gestuurde herkomst, route en bestemming van bezoekers. Dit leidt tot een verbetering van de doorstroming in de ArenAPoort en de directe omgeving met 15%. Om het maximale effect uit Mobility Portal te halen staat deze open voor iedere (markt)partij die een online venroersdienst wil aanbieden die past binnen de portal en het verbeteren van de gastvrijheid in het gebied. Borging van dit principe wordt voor de periode tot 2018 ondergebracht bij de regiegroep Zuidoost. Zij nemen indien nodig ook het initiatief om de borging na 2018 te. Gedragsanalyse
en stakeholdersanalyse
De doelgroep betreft de evenementenbezoekers van de Amsterdam ArenA en het ArenAPoort gebied. Jaarlijks ontvangt de ArenA twee miljoen bezoekers. Het ArenAPoort gebied trekt in totaal twaalf miljoen bezoekers per jaar. De Mobility Portal is bedoeld als platform (database met koppelingen) waar evenement bezoekers alle vormen van vervoer van en naar de ArenA kunnen vinden en vooraf kunnen afnemen. Het bereik van de Portal is in eerste instantie gericht op twee miljoen ArenA bezoekers en is op te schalen vanaf fase 3 naar het totaal aantal bezoekers van twaalf miljoen van het ArenAPoort gebied.
:St-l>>r~Ji-?
Uit bezoekersonderzoek van de ArenA weten we wat de modal spilt is van de bezoekers.
. .
65% auto (gemiddelde bezetting per auto 2.4) 30% openbaar vervoer (waarvan 70% trein, 35% metro en 5% bus) 3% georganiseerde touringcar 2% fiets
Kijken we naar de modal split van al het verkeer in Amsterdam Zuidoost dan valt op dat meer mensen met openbaar vervoer (50%) en ?ets (17%) reizen. Vergelijken we dat met de modal split van heel Amsterdam dan blijkt het aandeel openbaar vervoer in Zuidoost hoog en het aandeel fiets juist laag te zijn (bron: corridoranalyse A10). Met de kwaliteit van het openbaar vervoer in Zuidoost zit het in de basis wel goed. Hier zit potentie om ook in het evenementenverkeer het aandeel te vergroten. _
Auto De ArenA genereert jaarlijks
550.000 (65% van 2 miljoen/
4
Kopie van origineel
2.4) auto's per jaar. 50% van het
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
aantal ArenA evenementen vindt 's avonds doordeweeks plaats na 20.00 uur. De instroom van het gebied begint dan vaak rond 18.00 uur, hetgeen gedeeltelijk samenvalt met de spits van forensen van en naar Amsterdam. In totaal gaat het om 275.000 ritten. Door de reiziger te verleiden na de te verbeteren en zoekverkeer te verminderen avondspits te reizen, verkeersafwikkelingsscenario's zijn wij in staat de doorstroming te verbeteren. De andere 50% van de ArenA evenementen
vindt in het weekend plaats.
Qpenbgar vervoer 30% maakt van de bezoekers maakt gebruik van het openbaar vervoer. Dit zijn 600.000 bezoekers waarvan 420.000 treinreizigers, 150.000 metroreizigers en 30.000 reizigers per bus. Door pre-trip goede informatie te verstrekken en het gemak het reizen in het openbaar vervoer te vergroten, zit hier potentie om meer reizigers met het openbaar vervoer te laten reizen. Tggriggggr Gemiddeld 3% maakt jaarlijks gebruik van een georganiseerde touringcar. Dit komt neer op 60.000 bezoekers. Uitgaande van 50 reizigers per bus zijn dat 1200 bussen per jaar.
E 2% van de bezoekers reist per fiets/scooter.Jaarlijks komt dat neer op 12.000 ?etsen/scooters.De intensiteit van het ?ets/scooter gebruik is seizoensgebonden en afhankelijk van het weer. De meeste ?ets/scootergebruikers komen uit de richting centrum Amsterdam. Uit het bezoekersonderzoek blijkt verder dat 80% voorafgaand aan een evenement of gebiedsbezoek op zoek gaat naar de bereikbaarheidsinformatie op de website van de locatie waar zij een bezoek aan brengt. Reizigers willen van te voren zoveel mogelijk zekerheid hebben over de `
manier waarop hun reis verloopt. Des te completer bezoekers vooraf worden geïnformeerd, des te groter de kans dat mensen zich laten leiden in hun vervoerskeuze en een volgende keer weer terugkomen om hun reis te plannen. Als men deze vervoerskeuze ook nog kan vastleggen in de vorm van een reservering (bijvoorbeeld reserveren van een parkeerplaats of een plaats in een touringcar), geeft het een optimale beleving voor de bezoeker.
Helaas zien we door de wildgroei van apps en sociale media dat bereikbaarheidsinformatie over dit gebied versnipperd en vaak incompleet wordt gecommuniceerd. De toename van evenementenlocaties in het gebied versterkt dit probleem. Een bezoeker komt soms terecht op tien verschillende websites op zoek naar informatie over zijn reis. We zien bij evenementen dat bezoekers dan onvoldoende gei`nformeerd op reis gaan. Doordat we als gevolg daarvan niet exact weten hoe men reist en waar vandaan, komt het verkeer op evenementendag vaak als een vloedgolf op het gebied af. Vaak te laat voor de operationele keten om hier nog op bij te sturen. Door vooraf bezoekers de mogelijkheid te geven hun vervoerskeuze te reserveren en registreren, is de bezoeker zeker van zijn of haar mobiliteit en kan er beter op worden geanticipeerd. Uit het bezoekersonderzoek komt naar voren dat 25% van de bezoekers de huidige bereikbaarheidsinformatie versnipperd en incompleet vindt. Bezoekers geven aan hun vervoerskeuze beter te willen ovenrvegen op het moment dat de vervoersopties van en naar de ArenA en het ArenAPoort gebied compleet en integraal in beeld worden gebracht. Bovendien zien we een toenemende behoefte onder bezoekers om hun reisproduct vooraf, dus online, te willen
afnemen. Men wil gemak, snelheid en eenvoud. Hier willen wij op inspelen.
Pilots van de Amsterdam ArenA en Transelect met online gereserveerd parkeren bij de Toppers concerten in 2013 en 2014 hebben aangetoond dat 10% van de voertuigen middels dit mechanisme buiten de ?les zijn gehouden. Deze bezoekers hadden een op maat gesneden, autoluwe route meegekregen op basis van hun gereserveerde parkeerlocatie. Uit evaluatie bleek bovendien dat 95% van de pilot doelgroep zeer tevreden was met deze dienst en het product volgend jaar weer zou afnemen. 5
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Daarnaast hebben bezoekers op dit moment de mogelijkheid om online hun plek te reserveren in een georganiseerde touringcar, of het aanschaffen van een e~ticket voor de trein. Deze dienst is nu nog versnipperd en zullen we in de Mobility Portal integreren. In het gebied zit een aantal grote publiektrekkers, zoals Ziggo, HMH, Pathé en Mediamarkt. Deze partijen worden betrokken bij de opzet vande Mobility Portal. Voor hen is een belangrijke rol weggelegd. Zij zijn de spil in de totale vervoersketen als het gaat om informatievoorziening naar de bezoekers. Mobility Portal maakt het mogelijk om eenduidige bereikbaarheidsinformatienaar alle
communicatiekanalen te ontsluiten. Bezoekers van alle evenementen juiste informatie en aanbod van vervoersproducten.
zijn zo verzekerd van de
Andere belangrijke stakeholders zijn de wegbeheerders. Via de regiegroep in Zuidoost zijn de gemeente Amsterdam en Rijkswaterstaat aangesloten bij de ontwikkeling van de Mobility Portal. De slagingskans van de voorgestelde Mobility Portal is hoog. Uit eerdere, kleinere pilots komt naar voren dat de doorstroming van het verkeer is verbeterd en dat de gebruikers zeer tevreden zijn over de informatievoorziening. Dit is gebleken uit evaluatie met ketenpartners. Het is zeer aannemelijk dat met de ontwikkeling van de Mobility Portal op grotere schaal door samenwerking met verschillende stakeholders (evenementlocaties, wegbeheerders, aanbieders van vervoersdiensten, dataleveranciers) een effect van 10~15% op de verbetering van de doorstroming van het verkeer gerealiseerd kan worden. AmsterdamArena heeft op basis van de eerdere pilots en het onderliggend projectvoorstel bestuurlijk besloten verder te investeren in de ontwikkeling van de Mobility Portal.
Beschrijving Beschrijving
van de maatregel/
oplossing
van de maatregel/oplossing
De Mobility Portal is een centrale database met stekkers voorin- en output. Daarnaast worden er enkele widgets ontwikkeld en is er een backof?ce, waarin Amsterdam ArenA en ketenpartners gegevens kunnen ingeven, bekijken en wijzigen. Via dit laatste orgaan (de backoffice) kan worden vastgesteld welke informatie wordt doorgezet naar de gebruikers. Ook is er centrale registratie (lees: online aanschaf) van vervoers- en parkeerproducten mogelijk via de shopmodule van de Mobility Portal. De basis van de Mobility Portal bestaat uit een aantal onderdelen: -
-
-
-
-
Aansluiten van bronbestanden met relevantie informatie of dienstverlening voor mobiliteit in het gebied. Analyseren van gegevens en het vormen van een centrale informatiestroom naar de eindgebruiker. Van hieruit wordt ook de keuze gemaakt welke informatie openbaar wordt gemaakt voor bezoekers. Ontsluiten van deze informatiestroom naar de eindgebruiker via diverse kanalen, waarbij "open aanbieden voor iedereen" het uitgangspunt is. Hierdoor kunnen allerlei kanalen de aangeboden informatie ook opnemen. Registreren van gekozen dienstverlening van de eindgebruiker (online aanschaf), zodat sturing en volgen van eindgebruikers on-trip mogelijk wordt gemaakt. Verkoop van data en diensten, waarop het businessmodel van de Mobility Portal is gebaseerd.
~
Ter verduidelijking: de ruwe data uit Mobility Portal is in het kader van het open data beleid gratis beschikbaar (tegen ontsluitingskosten). Er wordt geen geld gevraagd voor slechts het gebruik van open data. Er wordt wel een prijs gerekend voor de diensten en toepassingen van de portal.
6
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
De webshop heeft als doel om als mechanisme te werken teneinde vooraf op maat gesneden vervoersdiensten te kunnen aanbieden die voor een betere spreiding zorgen. Ook heeft het een intermediaire functie, waarbij de producten (dus de parkeerlocaties, vervoersproducten, etc.) door iedereen zijn aan te bieden, mits het voldoet aan de kwaliteitseisen die onder meer door de kunnen dus producten via Mobility regiegroep Zuidoost zijn gesteld. Ook andere marktpartijen Portal aanbieden. De regiegroep Zuidoost ziet er op toe dat het dienstenaanbod in is met het grotere belang van bereikbaarheid van het ArenAPoort gebied. overeenstemming
Schematisch
overzicht
Mobility
Portal
í
In een schema ziet de Mobility Portal er als volgt uit:
_ -.....
_
_"_.f...,~..."-.."'
`
,'.;=:'<~:':
-jl
fv
zaai
'=`Éj"' ~
f
- --
-
C
v
É*
..a
XML-flolí
sl;
1,
-
.."
is-f:;«
Jr.
1'
."
H
$TI=_«_:."§..".,l,s »~-.-.«-V
.
--
V
ats.
É
Wnbshcp
Aan de linkerzijde staat de input: diverse informatiebronnen waaruit wordt geput (namen slechts als voorbeeld). Deze lijst wordt in de basis vastgesteld, maar kan in de loop der tijd worden uitgebreid op basis van wensen en ideeën van gebruikers.
Aan de rechterzijde staat de output: kanalen waarvan gebruik wordt gemaakt om de informatie naar de bezoekers te brengen. Dit zijn kanalen van de Amsterdam ArenA, maar ook kanalen van aan bezoekers van Zuid Oost. Denk andere partijen die betrokken zijn bij informatieverstrekking aan de andere evenementen (Ziggo Dome, HMH, Pathé), ticket organisaties, promotors, ANWB, service providers van verkeersinformatie etc. Hierdoor wordt de centraal opgeslagen informatie naar een breed publiek gepubliceerd.
Natuurlijk wordt er een link gelegd met de Praktijkproef Amsterdam. Hierover zijn met de gemeente Amsterdam al afspraken gemaakt. Afstemming vindt plaats via de regiegroep in
Zuidoost. Scenario's door gegevens te synchroniseren Verantwoordelijke instanties binnen het gebied krijgen de mogelijkheid om met behulp van de gegevens uit de Mobility Portal scenario's te maken voor de afwikkeling van het Denk bijvoorbeeldaan gegevensals: evenementenverkeer.
7
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
-
-
-
-
actuele beschikbaarheid van parkeerlocaties (open data); Actuele verkeersdrukte op A en N wegen (wegbeheerders, tomtom live / VID / ANWBJ; Actuele weersverwachting in de regio in de komende 2-4 uur (buienradarl weeron|ine); Registratie gegevens van bezoekers die hun vervoerskeuze hebben geregistreerd, zoals het reserveren van een parkeerplek of online kopen van een treinticket (eigen informatie uit webshop en verkoop derden).
-
Door deze gegevens te ontsluiten ontstaat de mogelijkheid om de eindgebruiker optimaal te informeren, maar tegelijkertijd om vanuit een centrale aansturing zijn of haar gedrag te beïnvloeden. Hierbij gaat het primair om gedragsbeïnvloeding in de pre-trip fase, waarbij de
bezoeker wordt verleid tot het maken van een andere vervoerskeuze dan `eigen auto' of op een later tijdstip gaat reizen. In deze pre-trip fase kan de bezoeker vervolgens de gemaakte vervoerskeuze ook registreren, door bijvoorbeeld een parkeerplaats te reserveren, online een treinticket te kopen of een plekje in de touringcar te boeken.
In de on-trip fase geeft de Mobility Portal uitsluitend informatie die voor de bezoeker relevantis. Hierbij wordt nog geen on-trip persoonlijk reisadvies gegeven. Daartoe wordt aansluiting gezocht met de reeds bestaande oplossingen die binnen het project van PPA worden getest. Hierover heeft afstemming plaatsgehad met de PPA projectleiders vanuit DIW gemeente Amsterdam. Samenwerking bestaande websites De Mobility Portal is een online dataservice, die geraadpleegd kan worden via een Application Programming Interface oftewel API. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid voor diverse online kanalen zoals websites, mailings, apps maar ook narrow casting systemen - om gratis gebruik te maken van de centrale informatievoorziening van de Mobility Portal. Dit is de kern van de Mobility Portal, omdat informatie daarmee wordt ontsloten naar plekken waar de bezoeker zich al bevindt.
Ook wordt binnen het project van de Mobility Portal voorbeeld communicatiekanalen opgezet, zoals de integratie in de website van de Amsterdam ArenA en een ArenA APP. Deze kanalen zijn slechts voorbeelden en zeker niet leidend in het bereiken van de bezoeker. Wel kan met deze kanalen worden gekeken hoe bezoekers de informatievoorziening ervaren en is het een ideale basis voor test-cases in de loop van het project. Pas na een test-case kan worden besloten om het ontwikkelde deel ook vrij te geven voor andere bestaande communicatiekanalen die zijn aangesloten. Door gebruik te maken van bestaande communicatiekanalen kunnen alle bezoekers van het gebied worden bereikt. De Mobility Portal probeert hen niet naar een centrale plek te halen, maar alloceert de centrale informatie juist naar al deze kanalen. Denk bijvoorbeeld aan de website van de venues (ArenA, HMH, Ziggo Dome, MediaMarkt), intranet van werkgevers (AMC, Nuon, ING, Stadsdeel Zuid-Oost) en apps van betrokken partijen (MOJO, Toppers in Concert, AJAX). Dit is het onderscheidend vermogen van de Mobility Portal ten opzichte van veel apps waarin de bezoeker eerst verleid moet worden om de app te downloaden en te gebruiken. Landelijk opschaalbaar De Mobility Portal wordt opgezet op basis van een generieke standaard, dat ook op te schalen is naar andere soortgelijke initiatieven in Nederland. Hierdoor kunnen componenten (her)gebruikt worden in andere gebieden. Met ITS Beter Benutten is besproken dat deze standaarden gaandeweg het project worden opgesteld en eventueel vertaald naar andere projecten in het land. Kennis en (|eer)ervaringen worden openlijk gedeeld met het landelijk team ITS, zodat ook andere (markt) partijen deze kennis tot zich kunnen nemen om soortgelijke diensten en producten op de markt te
zetten, tot het niveau van het intellectueel eigendom, architectuur en de speci?caties daarvan.
8
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Onderzoeksvragen Tijdens de pilot worden enkele onderzoeksvragen evenementenbezoekers.
!~":°"°'!\""
. .
beantwoord over het informeren van
Hoe kom je tot de juiste keuze van informatie die je gaat gebruiken? Wie bepaalt welke informatie wordt gebruikt op welk moment? Wie is of wordt de eigenaar van de informatie? Wie bepaalt welke informatie aan welke (groep) bezoeker(s) wordt getoond? Welke partijen zijn betrokken bij het leveren van de informatie? -
Het concept en de antwoorden op de onderzoeksvragen van de pilot zijn goed te (her)gebruiken. Het projectteam zal in het najaar van 2015 kennisoverdracht naar andere BB-regio's verzorgen in de vorm van workshops of presentaties.
Mobility Portal vs PPA InCar De belangrijkste reden om Mobility Portal op te richten: de huidig informatie voor een reis naar het ArenAPoort gebied is versnipperd, niet eenduidig en zorgt uiteindelijk voor onnodig veel congestie rondom de evenementen. De Mobility Portal is multimodaal en levert informatie pre-trip, on-trip en op locatie. Terwijl PPA zich focust op de auto en on-trip informeert. Beide projecten hebben de potentie om elkaar te versterken. Twee aandachtspunten:
De Mobility Portal levert on-trip alleen informatie. Je krijgt alle mogelijke modaliteiten te zien, je ontvangt een route advies, indien iemand met de auto reist kan je een parkeerplaats reserveren en je ontvangt onderweg informatie als er iets gebeurt. De koppeling met PPA geeft de reiziger dan ook een alternatieve route en werkt sturend. De app Mobility Portal is vooral gericht om snel en eenvoudig je reis naar de ArenAPoort te organiseren
ingericht? Hoe wordt het proces rond dataverwerking van het Beter Benutten project Mobility stuurgroep de wordt Zuidoost Regiegroep De huidige genomen ten aanzien van de Portal. In dit gremium worden de tactische besluiten mobiliteitskeuzes. Essentieel is dat marktpartijen voldoende ruimte krijgen om hun initiatieven te
ontplooien. In de eerste fase gaat het vooral om informeren en betrokkenheid richting de volgende fasen te vergroten. Dit geldt ook voor de rol en betrokkenheid van de gemeente. Ook de afstemming met PPA vindt via dit gremium plaats. In overleg met elkaar kan worden bekeken hoe de volgende fasen Mobility Portal en PPA goed op elkaar aan kunnen blijven sluiten.
Wie bepaalt welke informatie wordt verstrekt? Ook deze vraag wordt in de Regiegroep Zuidoost opgepakt. Hiervoor zal in Beter Benutten Mobility Portal een marktpartij worden gecontracteerd om hierbij te begeleiden. Voor de gemeente speelt hier de vraag welke rol zij straks willen vervullen. Wil de gemeente betrokken zijn bij het vrijgeven van data? Wat wordt de rol van gemeente als wegbeheerder? Ook hier is een afstemming met de ervaringen en wensen in het PPA-spoor. Een mogelijk knelpunt kan zijn dat Mobility Portal hier een andere weg kiest dan voor de gemeente Amsterdam wenselijk is. Door goed met elkaar in overleg te blijven kan dit tijdig worden ondervangen. V
Wie is eigenaar van de Mobility Portal? Amsterdam ArenA en Transelect zijn eigenaar van de Mobility Portal. Zij zijn verantwoordelijk
9
Kopie van origineel
voor
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
de kwaliteit van de informatie. Hierover zijn afspraken gemaakt voor de duur van het project (eind 2017). Eígendomsverhoudíngen kunnen veranderen bij het zoeken naar een breder draagvlak en bij uitbreiding van dienstenpakket waardoor meerdere stakeholders/marktparlzijen aanhaken. Meten is weten Informatie over het gedrag van de bezoekers van het gebied ArenAPoort levert ook informatie op voor de deelnemende partijen. Veel kennis en inzicht over reisgedrag in de vorm van kengetallen komt beschikbaar voor de deelnemers in de Regiegroep Zuidoost. Dit vergroot het leervermogen van de integrale mobiliteltsketen en stelt haar in staat nog meer op maat gesneden mobiliteitsmanagement te voeren. met andere projecten en initiatieven De maatregel werkt samen met andere initiatieven, voor zover zij relevante informatie aanbieden (als een van de stekkers voor input), producten op gebied van vervoer en parkeren leveren (als een van de diensten in de webshop) of bereikbaarheidsinformatie vragen (als een van de stekkers voor output). Het uitgangspunt van de maatregel is zoveel mogelijk met andere initiatieven en oplossingen samenwerken. Samenwerking
'De last mile'
Voorbeelden zijn de apps van de Praktijk Proef Amsterdam, die on-trip sturingsinformatie geven aan de bezoekers. Zij gebruiken hierbij dynamische informatie van de wegbeheerders, maar kunnen ook gebruik maken van informatie die wordt aangeboden door de Mobility Portal. Denk bijvoorbeeld aan openbaar vervoer informatie of actuele statusmeldingen over de bereikbaarheid of veiligheid in het gebied, die ook getoond worden aan de gebruikers van deze app. Daarnaast kan de Mobility Portal de bezoeker bijvoorbeeld ook na het reserveren van een parkeerplaats wijzen op de mogelijkheid van deze apps voor hun autorels naar het gebied. In persoonlijk, on-trip reisadvies wordt juist gekeken naar oplossingen die er al zijn. Ook ontstaan er kansen om `de last mile' in kaart te brengen. Na het parkeren ontvangt de bezoeker een bericht met de exacte route naar zijn/haar ingang van de evenementenlocatie. Het begeleiden van bezoekersstromen door middel van innovatieve oplossingen is een actueel onderwerp dat ook in de portal geïntegreerd zou kunnen worden. -
-
Rollen en eigendomsverhoudingen De maatregel wordt ontwikkeld en uitgevoerd door een aantal partijen (publiek en privaat), waarbij er een duidelijk onderscheid gemaakt wordt in verantwoordelijkheden en eigendomsverhoudingen ten aanzien van applicatie, data en klantenbestand.
Amsterdam
Gemeente Amsterdam
IP concept IP applicatie Eigendom data Verantwoordelijkheid data Eigendom klantenbestand Bepalen van informatie die gepubliceerd wordt Registratie van modaliteitskeuze
Transelect
Ketenpartner
ArenA
Gedeeltelijk Gedeeltelijk Gedeeltelijk
Gedeeltelijk
_
Gedeeltelijk Gedeeltelijk
Gedeeltelijk Gedeeltelijk
Gedeeltelijk
Volledig
Advies
Gedeeltelijk
Beschikking
Volledig
_(modal split)
10
Kopie van origineel
Advies
Gedeeltelijk Beschikking
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Effect van de maatregel De maatregel heeft als doel het reduceren van vertraagde ritten door het informeren van bezoekers over alle modaliteiten, het registreren van hun mobilíteitskeuze (aanbieden van vervoers- en parkeerproducten) en het eenduidig informeren over hun reis op basis van actualiteit. Hierdoor is de ArenA en het ArenAPoort gebied in staat om haar bezoekers (evenementen, winkelen, werken) optimaal te begeleiden in hun reis naar en van het gebied. Dit heeft naast
ritten enkele andere positieve effecten.
reductie van de meest vertraagde
.
Ln:l>hJNi-\
. .
.
Beter informatiepositíe van de keten aan bezoekers Betere informatievoorziening Bewuster reisgedrag (gedragsverandering) van significant deel van bezoekers Betere circulatie van verkeer Duurzamer en gespreid mobiliteitsbeeld '
i\å=9.`
"'_°J"'ïWP`°."'?l..U Bezoekers Arenapoort Met de auto
Aantal ritten Avondspits
.
j
'laag 'A hoes.' ^v"eriiv=<=ht 7v=r`W"H'<=ht`~
P
4.000.000
8.000.000
6.000.000
2.600.000
5.200.000
3.900.000
65%
65%
42%
42%
42%
820.000
50%
50%
50%
16.400
50
50
50
3.276
2.132
10%
15%
13%
703
458
21%
21%
21%
352
229
1.009.000
2.180.000
546.000
1.090.000
1.640.000
65% `
1
V
Per event Spitsmijdingen
Per werkdag
21.840
10.920 1.092 234
117 Effect op 1 spitsuur Berekeningen Goudappel Coffeng
1
`
.
In 2017 is Mobility portal in de hele Arena Poort uitgerold. In het meest realistische scenario is de doelgroep 3,9 miljoen mensen die met de auto naar het gebied komen. Gemiddelde autorit kent een bezetting van 2,4 personen en de helft van de evenementen is op een doordeweekse dag. Ongeveer 820.000 ritten worden er dan in de avondspits gemaakt, oftewel 16.400 autoritten per event. De effecten zijn 2.132 spitsmijdingen per event, 458 per werkdag en 229 per spitsuur.
door Goudappel Coffeng komt naar voren dat de in dit plan beschreven maatregel ritten en 24 een vermindering van 94 vertraagde dagelijks leidt tot circa 458 spitsmijdingen, vertragingsuur. 15 C per van De maatregel heeft een kosteneffectiviteit vertragingsuren. De uitwerking van Goudappel Coffeng is als bijlage toegevoegd. Uit berekening
Op de berekening door Goudappel is conform de programmaspelregels door een onafhankelijk bureau een second opinion uitgevoerd, waarbij kanttekeningen bij de uitkomst zijn geplaatst. Beter Benutten er zorg voor draagt dat op basis van Afgesproken is dat de Programmamanager wordt bijgesteld. De uitkomst van de gestelde kanttekeningen de ingediende effectberekening bijstelling wordt afgestemd met I&M (programmadirectie Beter Benutten) en uiterlijk 15 juli 2015
gezamenlijk vastgesteld en aan dit document toegevoegd. Naast resultaten in vertraagde ritten, kent de Mobility Portal ook veel neven effecten. Tijdens eerdere exploitaties van de huidige bereikbaarheidsrubriekop de website van de ArenA tijdens evenementen is gebleken dat bezoekers het als prettig ervaren dat zij worden geadviseerd over de bereikbaarheid van het gebied. Het registreren van een gekozen mobiliteit (bijvoorbeeld reserveren
11
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
van een parkeerplek) draagt hier nog verder aan bij, omdat men dan geen zorgen meer heeft over het parkeren of de reis er naar toe. De gastvrijheid van het gebied wordt hiermee enorm vergroot. Tevens is er nog niet eerder een platform opgezet waarin zowel aan in- als output zijde open stekkers worden geplaatst, waarbij centrale verkoop en registratie plaatsvindt en er op grote schaal pre-trip gedragsbeïnvloeding kan plaatsvinden. Ook wordt het hiermee voor het eerst mogelijk om centraal alle communicatiekanalen aan te sturen die mobiliteitsinformatie aan bezoekers verstrekken. Het innovatieve karakter van de Mobility Portal is hierdoor evident.
Subsidie Beter Benutten De Mobility Portal heeft een eenmalige ondersteuning nodig om ontwikkeld en opgezet te worden, waarna het na de periode van drie jaar self-supporting kan zijn. Dankzij de centrale informatievoorziening, is de Mobilty Portal spil in het web in de registratie van de mobiliteitskeuze van de bezoeker. Achter iedere mobiliteitskeuze hangt een dienst die door een derde partij (lees: ketenpartner) wordt geleverd en waar een commissie afspraak geldt met de Mobility Portal. Feit is dat de Mobility Portal voor deze dienstverlener een (nieuwe) klant oplevert en dat levert waarde
op.
Hierdoor kent de Mobility Portal een business model, waarbij het moment van registratie tot inkomsten leidt (via de webshop). Het verzamelen van informatie wordt zoveel mogelijk gedaan vanuit open data en ook de distributie naar de diverse communicatie kanalen gebeurt vanuit de open data gedachte. De verhoudingen in eigendom en verantwoordelijkheid zijn reeds hiervoor behandeld. Stakeholders Het bereik van de Mobility Portal wordt vergroot naarmate meer stakeholders zich aansluiten. In 2015 starten we nog met een relatieve kleine pilot. Gelijktijdig werken we aan het vergroten van het aantal deelnemers en stakeholders voor de grotere pilot in 2016. AmsterdamArena heeft op basis van de uitkomstenuit de eerdere pilots en onderliggend projectplan bestuurlijk besloten om verder te investeren in de ontwikkeling van de Mobility Portal. In verkennende gesprekken hebben partijen als Ziggo Dome, HMH, gemeente Amsterdam, ArenAPoort.nl, Rijkswaterstaat, NS, GVB, Amsterdam Smart City, Parkeergebouwen Amsterdam, organisatoren, TNO, ING, NUON, Stadsdeel Zuidoost, IKEA, AMC aangegeven een absolute meerwaarde te zien in de Mobility Portal zoals in deze opzet beschreven. Nu hebben we de kans om deze partijen aan te sluiten en tot een eenduidige informatievoorziening voor de bezoeker te komen. Een uitwerking van de mate van betrokkenheid van iedere stakeholder volgt.
Portal is gebaseerd op ervaringen uit het verleden uit het verleden hebben we veel vertrouwen in het succes van de pilot Mobility Portal. Eerste projecten met statische informatie en beperkt bereik hebben ons doen beseffen dat bezoekers naar de Amsterdam Arena vooraf te sturen zijn in hun vervoerskeuze en reisgedrag. Twee voorbeelden. Mobility
Op basis van ervaringen
Sinds enkele jaren heeft de Amsterdam ArenA de beschikking over een bereikbaarheidsrubriek,als onderdeel van haar eigen website. In deze rubriek worden de verschillende modaliteiten overzichtelijk weergegeven aan de bezoeker van de website (deel van het totale publiek), waarbij er doorlinks zijn naar de partijen die de modaliteiten aanbieden. Deze rubriek wordt op dit moment goed bezocht, waarbij ook ruim 10% al gebruik maakt van de online aangeboden registratie opties bij de ketenpartners. Amsterdam ArenA heeft al vijf jaar ervaring in het aanbieden van gereserveerd parkeren. Parkeerlocaties van Q~Parkaan de oostzijde van de ArenA kunnen vooraf worden gereserveerd, een betere spreidingte realiseren. Bij een pilot in 2010 leidde dit tot duizenden boekingen,
12
Kopie van origineel
om
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
waardoor er een betere doorstroming ontstond in het hele gebied. Een belangrijke ervaring die is opgedaan in beide eerdere projecten is het feit dat je het publiek maximaal moet kunnen bereiken, om de online service ook aan te kunnen bieden. Hiervoor biedt de maatregel uit dit plan dé oplossing, omdat je aansluiting zoekt bij alle bestaande communicatiekanalen waar bezoekers zich reeds bevinden (locatie, ticketverkoop, promotor, etc) waarbij sturing en modaliteitsbeïnvloeding in handen komt van gemeente en Amsterdam ArenA. De doelgroep De doelgroep van de Mobility Portal zijn de bezoekers van de ArenA en van het ArenApoort gebied, voor evenementen, winkelen en werken. De maatregel wordt in eerste instantie primair opgezet voor bezoekers van evenementen van de ArenA, maar is in fase 2 ook in te zetten voor andere bezoekers. Juist door de centrale informatievoorziening over bereikbaarheid van het gebied voor een ieder aan te bieden, kun je pre-trip het gedrag van alle bezoekers beïnvloeden. Aanpak en planning van de maatregel Om te komen van de huidige rubriek ín de website van de Amsterdam ArenA naar de volledige implementatie van de Mobility Portal zoals beschreven in dit document, is een roadmap opgezet. Het voordeel van de roadmap is het stapsgewijs kunnen toewerken naar een einddoel, maar wel de mogelijkheid behouden om tussentijds wijzigingen te maken op basis van leeren/aringen. Fase 1 : Testfase 2015 Voor de testfase 2015 wordt eeneerste nog beperkte pilot voorzien met een beperkt aantal bronnen, kanalen en deelnemers. In deze fase is het vooral belangrijk om tot de juiste procesafspraken te komen en een juiste technische inrichting van de portal is opgezet. Het fundament moet goed zijn om in de pilots in 2016 en 2017 meer functionaliteiten, kanalen en deelnemers aan te sluiten. Na deze pilots is Mobility Portal de pilotfase ontstegen.
.
. y1-l>wN|-
. .
Toevoegen van actualiteit Bepalen van bronnen (3 stekkers input) Technisch uitwerken van de_input stekkers Bepalen van kanalen (2 stekkers output) Technisch uitwerken van de output stekkers
van actualiteit Uit statistieken is gebleken dat tijdens de heen- en terugreis van een evenement, bezoekers de bereikbaarheidsrubriek van Amsterdam ArenA bezoeken. Om deze bezoekers beter te kunnen informeren, willen wij actuele informatie over openbaar en eigen vervoer snel inzichtelijk te maken.
Stap 1. Toevoegen
Bijvoorbeeld
op de volgende manier:
13
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
'
1
l
1
f vsnvoen; assuvznvoen ; oreunmvmvorn §AcïuEEL ozoiiaanlssenn
\/" .-
L_,;"
1
nem
Actueleteislnlumiauevoorautomobilistende op weg zijn vanof naardu
Actuele reisinformatievoorlteinraizlgers die op weg zijn van of naarde
;
`
`
AmsterdamAmnå.
f
'
-_-I
AUTO
AmsterdamAram
19 APRILzum 1! 16 uur
2
.
.
opdeA1.
-a
~
9 APRIL20114
""..«.>.
19 15
f
1*.-Mw;-.__.,.v-.,«
-",.~",__..~,_.-
,
e.
".
uur TrehwerkearA|ki"nizr-Aiyftturåani koiíitunuróp?iii?lïff'1 '
`
~
l
Wegwerkzaamhedennn dl A2 zorgenvoorvanraglng
1912 uur
1SOBuur
Geul vonraglngen
vanuithai zuiden en oosten.
rondom Utrecht.
l 19`o1iu.ïr 19111uur
1
=ll=i°m~1.=r!1u<=v.4«.A1-V.
-»
l
l
l
l
,
1B53 uur
N272Alkmaar-Amsterdam vuur gaoplnd.
1829 uur
Er ls un ongeluk gebeurd opdeA2 bij Utrecht.
18 17 uur
.
15 23 uur
"
Wlsulsiorlng bij station Amsterdam Bljlmnr. l
18 16 uur
lntarclty vunui Utrecht halt 15 inlnulnn vertraging.
1801 uur
Vanraglngon opstation AlkmaarIn verbandnm wiuatsiorlng.
i
\werf _
18.02uur
f
Dnikte op de snalwogm A1, A2 In A9.
_
,Ef 'F,seg
'
-
-
9361F!!!-'!'P,="!-1_
1801 uur
\lllegvnrliznmiiedan bij de A! zorgenvoor vertraging.
17150111'
åkllomuar?icop deA1.
l 4
Ervaring met deze manier van werken hebben we reeds opgedaan in de Mobility Room. De Mobility Room was een pilot op 30 mei 2014 ten tijde van de Toppers in Concert in de ArenA en Marco Borsato in de Ziggo Dome. In totaal waren hier 85.000 bezoekers gelijktijdig in het gebied. In de
Mobility Room is het online gedrag van bezoekers gemonitord, en bekeken in hoeverre meerdere evenementenlocaties tegelijkertijd hierop kunnen inspelen. Eén van de conclusies is dat de versnippering van berelkbaarheidsinformatie niet leidt tot een geordender verkeersbeeld op straat. Hoe meer de informatie vooraf en tijdens de reis wordt gekanaliseerd en gesynchroniseerd, des te meer mensen geneigd zijn adviezen op te volgen. Met het toevoegen van de actuele informatie aan de bereikbaarheidsrubriek op de website van de ArenA wordt de eerste stap in de ontwikkeling van de Mobility Portal gerealiseerd. Stap 2. Bronnen bepalen voor (actuele) informatie We kunnen het gedrag van bezoekers op de Mobility Portal meten en we weten wat actuele informatie doet met het gedrag in mobiliteit. De volgende stap is het bepalen waar de actuele informatie vandaan komt en hoe we die geautomatiseerd toegankelijk maken. Daarnaast zijn er verschillende partijen die betrokken zijn bij het bepalen van de informatie die aan de bezoeker wordt getoond (NS, Rijkswaterstaat, GVB, verkeersteam ter plekke etc.)
Deze stap is het bepalen van de partijen die hier een bijdrage aan kunnen leveren. Daarna wordt in overleg met de Regiegroep Zuidoost bepaald welke partijen we toegang geven (al dan niet geautomatiseerd) en hoe we deze bronnen tot één geheel willen maken. Hoe ga je om met con?icterende berichten? Hoe maken we een koppeling? Hoe garanderen we dat de informatie die wordt getoond / geplaatst altijd actueel is? Wie is verantwoordelijk voor de getoonde informatie? . Wie bepaalt wanneer informatie
wordt doorgeplaatst naar de bezoeker?
We willen hierin zo snel mogelijk werken naar een nieuwe pilot, te weten in mei 2015. Hiervoor hebben we bepaald dat we vooralsnog gaan werken met de bronnen voor Parkeren (open data en reserveringsmogelijkheden), Touringcar vervoer (reserveringsmogelijkheden) en Trein (api en open data van onder meer NS met mogelijkheid van aanschaffen e-ticket). Na deze pilot gaan we kijken 14
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
en systemen vervolgens aangesloten kunnen worden.
welke partijen
Stap 3. Technische uitwerking van de gekozen bronnen Nadat is vastgesteld welke bronnen gebruikt worden voor de (actuele) informatie is het van belang om te kijken hoe de technische koppeling plaatsvindt. Of een gebruiker van deze bron krijgt een account om handmatig informatie in te geven of er vindt een real-time koppeling plaats, zodat actuele informatie direct beschikbaar komt in de Mobility Portal.
In deze stap wordt ook bepaald hoe de (eventuele) centrale regie en controle plaatsvindt; dus wie bepaalt op welke wijze wanneer informatie wordt vrijgegeven? Ook wordt alvast de vraag gesteld naar welk kanaal de informatie wordt geplaatst. Als de Mobility Portal dient als bron voor meerdere kanalen (sites, apps, narrow casting etc.) is het handig om de informatie voorziening naar deze kanalen ook (handmatig) te kunnen bepalen. Deze vraag is ook al besproken met de betrokken
partijen in de vorige stap.
Hoe de technische opbouw eruit komt te zien wordt bepaald voorafgaand aan deze stap. Uiteindelijk wordt de Mobility Portal in een test omgeving geplaatst, waarna er ook uitgebreide tests worden gedaan in samenwerking met de Amsterdam ArenA en betrokken partijen (stekkers aan in- en output zijde) om zeker te zijn van juistheid van het doorgeven van informatie. Pas nadat er een acceptatie test heeft plaatsgevonden kan de Mobility Portal live worden gezet. Vanaf dit moment is de Mobility Portal voorzien van een aangepaste lay-out, kunnen we meten hoe bezoekers zich gedragen op de portal en wordt er (semi-) geautomatiseerd (actuele) informatie door verschillende bronnen in de portal_geplaatst. Deze informatie komt dan beschikbaar op de website van de Amsterdam ArenA en een aantal geselecteerde kanalen, zoals promotors van evenementen
in de pilot periode.
van kanalen waarop de Mobility Portal wordt getoond De portal is nu klaar om gepubliceerd te worden op meer kanalen. In deze fase wordt bepaald welke kanalen dit zijn en welke partijen hiervoor worden benaderd. Denk bijvoorbeeld aan Ziggo Dome, MOJO Concerts, AJAX maar ook aan andere kanalen die worden gebruikt door bezoekers in het gebied. Hierbij ook nadrukkelijk de kanalen van werkgevers, zoals een intranet. Stap 4 : Bepalen
Voor elk kanaal wordt bepaald welke informatiestromen van belang zijn (statisch, actueel, typen) en hoe deze gepubliceerd worden (realtime, via een feed, automatische mail). Afhankelijk van de wijze waarop de gesprekken plaatsvinden is het handig om te beginnen met een pilotgroep, zodat deze fase niet langer duurt door eventuele langere beslisbomen bij organisaties. Vaak geldt hier de wet van één schaap over de dam...
Voor de Amsterdam ArenA wordt tevens de Mobility Portal implementatie in de website aangepast, zodatdeze beter aansluit bij de hernieuwde opzet van informatievoorziening. Ook wordt er een Amsterdam ArenA APP ontwikkeld, waarin de informatie van de Mobility Portal wordt weergegeven; zowel voor het bekijken van informatie vooraf, als voor het verkrijgen van actuele informatie tijdens de reis naar en van de Amsterdam ArenA. Tevens wordt in deze stap gekeken naar het uitbreiden van stekkers aan de inputzijde, dus partijen die relevante informatie kunnen aanleveren voor de portal.
.
van de gekozen kanalen uitwerking Er staat vast welke kanalen (partijen) gebruik gaan maken van de Mobility Portal en op welke wijze dit plaatsvindt. Vanaf dit moment kan er een technische uitwerking worden gemaakt hoe deze informatie vanuit de centrale database van de Mobility Portal bij deze partijen terechtkomt, dan wel hoe deze informatie wordt ingeladen en opgeslagen ln de portal. Bijvoorbeeld via een XMLkoppeling, als een HTML-widget maar ook als RSS feed of automatische e-mailberichten.
Stap 5 : Technische
15
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Fase 2 : Pilot Zomer 2015 Nadat fase 1 tot resultaten heeft geleid in de vorm van een werkbare Mobility Portal, wordt deze geoperationaliseerd in de zomer van 2015. Tijdens deze evenementen wordt ervaren hoe bezoekers gebruik maken van de aangeboden informatie en hoe de samenwerking tussen de betrokken partijen verloopt.
Ook wordt in deze fase de koppeling van informatie zichtbaar en dus ook eventuele knelpunten die hierin naar boven komen. Bijvoorbeeld informatie van een bepaalde bron, waarbij nog niet vooraf is bepaald hoe hiermee wordt omgegaan in communicatie naar bezoekers. Fase 3. Voorbereiding Zomer 2016 Na een relatief korte fase 1 en 2, is er een langere periode om fase 3 uit te werken. Hierin worden opnieuw de stappen doorlopen van fase 1 voor zover het bronnen en kanalen betreft die nog niet optimaal zijn aangesloten. Ook wordt in deze fase met de betrokken partijen bepaald hoe de verdeling is qua verantwoordelijkheid en eigendom van informatie. Lessen uit de pilot worden hierin meegenomen. Fase 3 moet leiden tot een optimale voorbereiding voor de evenementen in de zomer van 2016, zodat hier meer bronnen en kanalen zijn aangesloten. Fase 4. Pilot Zomer 2016 Deze fase is gelijk aan fase 2, maar dan met de aangepaste en uitgebreide functionaliteit na fase 3. Het is de bedoeling dat deze pilot feitelijk al tot een draaiboek leidt, waardoor de Mobility Portal na deze periode vast is in te zetten in het gebied. Ook worden in deze fase voorbereidingen getroffen om de Mobility Portal op te zetten voor andere gebieden dan de ArenApoort. Fase 5. Voorbereidingen Zomer 2016 Gelijk aan fase 3, maar dan met als doel te komen tot een afgerond geheel. Alle relevante bronnen en kanalen die passen binnen het project worden aangesloten en met betrokken partijen wordt tot ?ne tuning gekomen. Ook wordt actief gekeken hoe de Mobility Portal inzetbaar is voor andere gebieden, waar soortgelijke uitdagingen liggen in het informeren van bezoekers. Fase 6. Pilot Zomer 2016 De definitieve proef voor de Mobility Portal, omdat feitelijk nu alle onderdelen erin zitten en de afstemming met betrokken partijen is geeffectueerd. -
Fase 7. Afronding Na de pilot in de voorgaande
fase moet de Mobility Portal een integraal onderdeel vormen van de bereikbaarheidsmaatregelen van de ArenApoort. Tevens is de Mobility Portal dan al in een aantal andere gebieden opgezet, waarbij telkens vanuit deze fasering wordt gewerkt. In elk gebied gelden immers andere betrokken partijen, ketenpartners en mogelijk ook bronnen en kanalen. De technische en conceptuele aanpak is hierbij gelijk en herbruikbaar.
16
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Hoofdstuk
3.
Planning,
risico's
van de maatregel
en kosten
3.1 Planning
Mijlpalen MRT 2015
Gereed MEI 2015
MEI 2015
AUG 2015
Voorbereidingen
SEP 2015
APR 2016
Pilot Zomer 2016 Exploitatie van Mobility Portal voor evenementen
MEI 2016
AUG 2016
Voorbereidingen voor Zomer 2017 Uitrol bij andere locaties en evenementen Aansluiten van stekkers input (overgebleven) Aansluiten van stekkers output (overgebleven)
sEP
Pilot Zomer 2017 Exploitatie van Mobility Portal voor evenementen
MEI 2017
AUG 2017
Afronden van project Afronden van het project Verzekeren van businessmodel en voortzetting van exploitatie
SEP 2017
DEC 2017
Start
Testfase
2015: Mobility Portal opzet. Bereikbaarheidsapp. Integratie in website Amsterdam ArenA. 3 stekkers input (parkeren, bus, trein) 2 stekkers output (site/app, toppers/sensation) `
Pilot Zomer 2015 Exploitatie van Mobility Portal voor evenementen voor Zomer 2016 Kennisdelen met Beter Benutten partners Aansluiten stekkers input (GVB, taxi, etc). Aansluiten stekkers output (AJAX, KNVB, etc.) Voorbereidingen Mobility Portal voor gebruik buiten gebied Zuid-Oost.
2016
APR 2017
3.2 Risico's
Belangrijkste _ _ , s risico
Nr. 1
Technisch niet haalbaar Het is mogelijk dat bepaalde onderdelen van de Mobility Portal technisch niet of lastiger haalbaar zijn dan vooraf ingeschat.
Kans van ,optreden
middel
Mogelijke
gevolgen
Effect
Tijd
Middel
Middel
Geld
in kê Middel
1
Beheersmaatregelen Het project wordt als SCRUM aangepakt, waardoor er altijd deliverables zijn. Indien bepaalde
onderdelen technisch lastiger blijken te zijn
in uitvoering, dan is het handig om hier alternatieven voor te 17
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
2
Ketenpartners willen niet samenwerken (INPUT) Het is mogelijk dat bepaalde ketenpartners niet willen samenwerken in de Mobility Portal.
3 Communicatiekanalen willen niet samenwerken (OUTPUT) Het is mogelijk dat bepaalde communicatiekanalen niet willen samenwerken in de Mobility Portal.
Klein
1
Middel
Klein
bedenken c.q. te vinden. Van te voren worden
Klein
l
LOI's gesloten met ketenpartners en waar nodig worden
`
alternatieven gezocht. l
Klein
Middel
Klein
Middel
Van te voren worden LOI's gesloten met
communícatiekanalen en waar nodig worden alternatieven gezocht.
Kosten en budget Taakstellend
budget,
prognoseikasrítme
en verdeling
over de partners
De prognose van het benodigde kasrítme is gebaseerd op de activiteiten in de onderscheiden fases in het project. De eerste twee fases zijn in 2015 gepland, de volgende twee in 2016 en de laatste drie fasen van het project in 2017. De exploitatlebegeleidlng betreft het gedeelte `open data'. De totale investering over de onderscheiden onderdelen bedragen:
Ontwikkeling
Mobility Portal
Ontwikkeling input stekkers output stekkers
l Ontwikkeling
Uren
Tarief
1000 600
90 90
600
90
3210
100
200
90 90
Investering E 90.000 E 54.000 E 54.000 E 321.000 E 18.000 E 31.500 E 27.000 E 84.500 C 680.000
1
Projectbegeleiding Ontwikkeling widgets sites Ontwikkeling widgets apps Exploitatie begeleiding 37jaar Advies, begeleiding
Bijdrage
van
350
Budget
300
90
650
130
in kC
Rijksbüdrage excl. BTW
Prognose
Regiobijdrage excl. BTW
Kasritme
zins
Rijksbijdrage*
340
340
137,75 170 170 340
*
59,25 68,50 275,5
BTW)
2017
`
AmsterdamArenA Transelect Totaal
(excl.
99,5
201 102,75
49,75
51
49,75 199
51,75 205,5
De ontvanger van de R/jksbiidrage is de Stadsregio. Er wordt door de indieners geen beroep gedaan op het BTW-compensatlefonds. De uren van AmsterdamArena zijn tegen kostprijs.
18
Kopie van origineel
Eigendom van Stadsregio Amsterdam
Uitvoeringsorganisatie Het project wordt uitgevoerd onder auspiciën van Amsterdam ArenA. Zij leveren de projectmanager. Diensten worden ingekocht bij Transelect voor de ontwikkeling van de Mobility Portal, de stekkers en de widgets. TNO heeft in het project een adviserende en leverancíersrol.
Ã
Contracteringsstrategle Amsterdam ArenA heeft met Transelect een Strategisch Partnership ten aanzien van de ontwikkeling van de Mobility Portal. Met TNO wordt door Amsterdam ArenA een aparte gesloten overeenkomst op basis van het leveren van advies- en leveranciersdiensten binnen het project Mobility Portal.
Monitoring
en evaluatie
In het kader van de Monitoring en Evaluatie (M&E) van het Programma Beter Benutten levert de verantwoordelijk projectmanager tijdig de benodigde gegevens aan de programmamanager Beter Benutten MRA. Met betrekking tot de inhoud van deze informatie en de wijze van aanlevering (proces) worden nadere afspraken gemaakt. Namens de programmamanager Beter Benutten MRA is de M&E-coördinator van het programma hiervoor het aanspreekpunt. In ieder geval zal de aan te leveren informatie betrekking hebben op:
-
het één maal per jaar aanleveren van de informatie over de beoogde resultaten/effecten; het één maal per jaar aanleveren van informatie over de financiële voortgang; het tweemaal per jaar aanleveren van informatie over de voortgang van de ln dit plan van aanpak beschreven aanpak.
~
-
De monitoring en evaluatie wordt opgezet vanuit de Regiegroep Zuidoost. Na iedere pilot vindt een uitvoerige monitoring plaats om lering te trekken richting de volgende fases in het project. Verder vindt er afstemming plaats met de Praktijkproef Amsterdam en het landelijke ITS-team om kennis die voortkomt uit de monitoring en evaluatie te delen.
=
1 ondertekening
Vaststelling
_
j.+.."e".«.
lm-me.
lie->ae>««»i«@
_
e
'
l
i
l Naam en handtekening veranwvoordeltjken ___
_
_
_ _
___ _
___
__
_ _
1
Programma Directeur i
Beter Benutten
_
_
____,__
__
f
_
.
_.
I'
_,-,'
.
l
_
Drs. J.B. Dijkstra
C00 Directeur
_
__
1
__
_ _
_
__
_
_;___A
_
/f/`%r` *
l
,
I
_..
/ 19
Kopie van origineel
.SL
,_ e
De heeri-l van Raan
f.ï:§?:ÃÃ:d:f:sA
/WÉ/§»
ik
,__
__
A
'
ssaasregisf t>rs.A.J<>osrrà*A fsecrecai-is jmsterdam
í
-VG]
f
"
/zg/`/`m`2"r'"ï I'
