Archeologisch onderzoek begeleiding Kevelderstraat Groenlo
GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68
Archeologische begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68
Definitief
ISSN 1573-5710
Gemeente Groenlo
Grontmij Nederland bv Assen, 20 december 2004
@ Grontmij
174886, rev. 1
Administratieve gegevens
Datum opdrachtverstrekopdrachtverstrekking
6 oktober 2004
Opdrachtgever
Gemeente Groenlo
Uitvoerder
Grontmij Nederland bv mevr. drs. L. Soetens
Bevoegd gezag
Gemeente Groenlo
Locatie
Gemeente
Groenlo
Plaats
Groenlo
Toponiem
Kevelderstraat
RD-coÓrdinaten
X/Y 239.360/451.180
Kaartbladen
34D
@ Grontmij
174886, rev. 1 blad 3 van 8
Inhoudsopgave
1 1.1 1.2
Inleiding.........................................................................................5 Algemeen .....................................................................................5 Doelstelling ..................................................................................5
2 2.1 2.2 2.3
Werkzaamheden.............................................................................6 Werkwijze ....................................................................................6 Resultaten ....................................................................................6 Vergelijking met eerder onderzoek................................................7
3 3.1
Evaluatie ........................................................................................8 Conclusie en samenvatting ...........................................................8
Bijlage 1 Locatie plangebied Bijlage 2 Detail Kevelderstraat Bijlage 3 Profieltekening Bijlage 4 Vondstenlijst Bijlage 5 Foto Bijlage 6 Literatuur
@ Grontmij
174886, rev. 1 blad 4 van 8
1
Inleiding
1.1
Algemeen
De gemeente Groenlo heeft aan Grontmij Nederland b.v. opdracht gegeven voor de begeleiding door een archeoloog van de aanleg van riolering in de Kevelderstraat in Groenlo. De locatie van het plangebied is weergegeven in bijlage 1.
1.2
Doelstelling
Doel van het onderzoek is het archeologisch begeleiden van de graafwerkzaamheden ten behoeve van het aanleggen van een extra rioolbuis aan de Kevelderstraat. De sleuf heeft een lengte van 120 m, een breedte van circa 1,5 m en een diepte van circa 2 m. Verder worden aan de Markt en de Kevelderstraat plantgaten voor bomen aangelegd. Deze gaten hebben elk een oppervlakte van 40 m² en een diepte van circa 1 m. Tijdens de begeleiding wordt bepaald of er mogelijk archeologische waarden in het plangebied aanwezig zijn. De archeologische werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens het goedgekeurde Programma van Eisen. Bij de uitwerking van de gegevens is gebruik gemaakt van de rapporten van Synthegra bv van onderzoek in de omgeving van de Kevelderstraat.
@ Grontmij
174886, rev. 1 blad 5 van 8
2
Werkzaamheden
2.1
Werkwijze
De werkwijze van de aannemer is als volgt geweest. Er werd gebruik gemaakt van een grote kraan met een smalle, gladde bak van 1 m breed. Laag voor laag werd de grond verwijderd, zodat oude sleuven en dus locaties van leidingen zichtbaar werden. Het graven ging vrij langzaam, waardoor er tijd was voor de archeoloog om, als dat nodig was, in de sleuf te springen en een goede waarneming te verrichten. In bijlage 2 is de locatie van de sleuf in de Kevelderstraat opgenomen. Er zijn twee plantgaten aangelegd, één in de Kevelderstraat aan de kant van de Ganzenmarkt, ter hoogte van nummer 27. Het andere plantgat is op de Markt aangelegd.
2.2
Resultaten
Het werk is begonnen vanaf de Ganzenmarkt, aan de zuidkant van de Kevelderstraat. Al snel bleek dat de bodem in de Kevelderstraat al verscheidene malen open geweest was voor de aanleg van alle nutsvoorzieningen. De bodem was sterk verstoord en de sleuf werd voor het grootste gedeelte door een oude sleuf gegraven. In het oostprofiel van de sleuf was soms een klein gedeelte van het originele profiel waar te nemen. Deze stukken waren maximaal 1 m breed. De profielen zijn gefotografeerd (bijlage 5). Eén gedeelte was wat langer (maximaal 3 m), dit lag ter hoogte van Kevelderstraat nummer 21, net ten noorden van de zijstraat de Rabeldersteeg. Dit profiel is getekend (bijlage 3). Er zijn enkele vondsten verzameld uit een origineel profiel. De vondsten betreffen bot en fragmenten aardewerk (steengoed). Ze zijn aangetroffen in de donkerbruin tot zwarte laag in het originele profiel. De vondstenlijst is opgenomen in bijlage 4. Dit zou een oud loopvlak kunnen zijn. De opbouw van het profiel is als volgt: (voor de dikte van de verschillende langen, zie bijlage 3) 1. 2. 3. 4. 5.
Klinkers Ophoogzand, grijsbruin Ophoogzand, licht geel Ophoogzand, donkergrijs, met baksteenpuin en leembrokken Oud wegdek, donkerbruin tot zwart, hard verkit. Vondsten van bot en aardewerk 6. Origineel zand, geel, met roestvlekken naar onderen geleidelijk lichter van kleur en minder roest De klinkers waren al verwijderd, waardoor het oorspronkelijke maaiveld moeilijk te lokaliseren was. Toen de werkzaamheden vorderden richting de Markt werd duidelijk dat de te graven rioolsleuf door oude vergravingen werd aangelegd. De kans dat er
@ Grontmij
174886, rev. 1 blad 6 van 8
Werkzaamheden
daar nog archeologische resten aanwezig zijn is erg klein. Er werd dan ook besloten, in overleg met het bevoegd gezag, dat er niet meer fulltime een archeoloog aanwezig zou zijn, maar deze slechts op oproepbasis beschikbaar te stellen.
2.3
Vergelijking met eerder onderzoek
Bij de aanleg van riolering in de Nieuwstad, is door Synthegra een archeologische begeleiding uitgevoerd. Op de kruising van de Nieuwstad met de Kevelderstraat is door Synthegra een profiel getekend. In dit profiel is het donkerbruin tot zwarte loopvlak, dat tijdens onderliggend onderzoek is aangetoond, ook duidelijk te herkennen. Synthegra heeft aan de hand van de vondst van een baksteen de laag gedateerd in de 14e eeuw.
@ Grontmij
174886, rev. 1 blad 7 van 8
3
Evaluatie
3.1
Conclusie en samenvatting
De gemeente Groenlo heeft aan Grontmij Nederland opdracht gegeven voor de begeleiding door een archeoloog van de aanleg van riolering in de Kevelderstraat in Groenlo. Er werd een extra rioolbuis aangelegd op een diepte van ongeveer 2 m. De sleuf was 1,5 m breed. Tijdens de werkzaamheden is gebleken dat de sleuf voor het overgrote deel door oude vergravingen werd aangelegd. Aan de zuidkant van de sleuf was op enkele plaatsen nog een origineel bodemprofiel aanwezig. Dit is gedocumenteerd. Ook zijn er enkele vondsten aangetroffen in een laag die wellicht een oud loopvlak geweest is. Deze laag is eveneens aangetroffen bij eerder archeologisch onderzoek en kan in de veertiende eeuw worden gedateerd. Vanwege de grote verstoringen is besloten om in de tweede week van de werkzaamheden geen full time archeoloog meer bij de werkzaamheden aanwezig te laten zijn, maar als oproepkracht beschikbaar te stellen.
@ Grontmij
174886, rev. 1 blad 8 van 8
Bijlage 1 Locatie plangebied
@ Grontmij
174886, rev. 1
Bijlage 2 Detail Kevelderstraat
@ Grontmij
174886, rev. 1
Bijlage 3 Profieltekening
@ Grontmij
174886, rev. 1
Bijlage 4 Vondstenlijst
@ Grontmij
174886, rev. 1
Vondstenlijst Archeologische Begeleiding Kevelderstraat te Groenlo nummer datum 1 12-okt-04 2 13-okt-04 3 13-okt-04 4 14-okt-04 5 15-okt-04 6 15-okt-04
vindplaats ter hoogte van nr 26 thv nr 24 thv nr 21 thv nr 21 thv nr 19 hoek Rabeldersteeg
laag ophogingslaag zwarte laagje zwarte laagje zwarte laagje stort zwarte laagje
categorie aardewerk bot bot aardewerk bot aardewerk
determinatie kogelpot?
datering
proto steengoed 1225-1300 steengoed
17e eeuw
Bijlage 5 Foto
@ Grontmij
174886, rev. 1
Foto 1: Het profiel ter hoogte van nummer 21 (zie ook tekening van bijlage 3).
Foto 2: Ander gedeelte van het loopvlak, ter hoogte van nummer 27
Bijlage 6 Literatuur
@ Grontmij
174886, rev. 1
