Aquar i
um hob
AQUARIUMHOBBY
by
Ni j v
l a d r e
IN DIT NUMMER : Help! een vijver in de tuin Depotproat
Maandblad voor zoetwater- en zeewater aquarianen Jaargang 4, nummer 05, mei 2005 Aquariumhobby is een uitgave van aquariumvereniging AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL http://www.aquariumhobby.nl
8
AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL
Voor in de Agenda!
BESTUUR VOORZITTER Laurens de Jong Verlengde oranjestraat 26 Rijssen
[email protected]
SECRETARIS Wil Boelens Het Erf 12 8102 KD Raalte 0572-355175
[email protected]
PENNINGMEESTER & LEDENADMINISTRATIE Harry Heuver 0548-655751 Postbankrekening 9347540 t.n.v. Aquariumhobby Nijverdal Veldmanserver 23 7447 BJ Hellendoorn
[email protected]
Maandagavond 2 mei Jos Hoedeman lezing over algen Aanvang 20:00 op depot
Maandagavond 9 mei Zeewaterlezing door Henry Preuter Video beelden vers van de Malediven Aanvang 20:00 op depot
Zaterdagmorgen ?? mei Winkeltocht richting Westen Vertrek 8:00 vanaf depot
Jos Hoedeman is in de aquariumwereld zeker geen onbekende. Op deze avond zal Jos zijn kennis met ons delen op het gebied van algen. Zeker voor diegenen die er altijd mee worstelen is deze avond dan ook zeker een aanrader!
Henry Preuter is samen met een 20-tal leden van de duikvereniging de Sea-Eagle naar de Malediven geweest. Op deze avond zal hij ons verslag uitbrengen met wel zeer fraaie video beelden. Scholen Manta's met enorme afmetingen, Haaien, riffen, U ziet het allemaal. Een winkeltocht langs diverse aqua-zaken. Nu gaan we richting het westen van het land. De dag is voor zoet- en zeewateraquarianen bedoeld! Vraag op het depot naar de definitieve datum!
[email protected]
REDACTIE Adriaan Briene 0546-572181 Kopij kan worden ingeleverd in het depot of gestuurd worden naar
[email protected] of Schapendijk 4 7642 LR Wierden
Maak A3aan blij met kopij In blijde verwachting wacht ik af!
CLUBGEBOUW Edwin Verhoef 0548-624061
ZOETWATERGROEP Rob Ghielen
ZEEWATERGROEP
Op het depot is een aardige keuze aan planten en vissen aanwezig. D'r zit vast wel wat van uw gading bij!! En het is natuurlijk een uitgelezen buitenkansje wat gezellig bij te kletsen met andere mensen met dezelfde afwijking (Aquaritus).
Marcel Jannink
Voorpagina Een vijver maken, da's nog een hele klus!
82
2
8
AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL
Help! een vijver in de tuin! Vijverliefhebbers krijgen wellicht kriebels wanneer de eerste zonnestralen het water opwarmen. de vissen met hun snuit boven water komen en de planten wakker worden. Wie nog geen vijver heeft kent dat gevoel niet. en om al dat moois ook in je tuin tot stand te brengen, daar komt zo een en ander bij kijken. Dat begint bij de planning en de materiaalkeuze. Enkelingen zullen wellicht vasthouden aan een betonnen vijver, het oermateriaal waar men vroeger stevige vijvers van construeerde. De moderne mens heeft echter tal van hedendaagse materialen ter beschikking om een put in de grond waterdicht te maken. Het meest voor de hand liggende moderne materiaal is de PVC-folie dit is in 0.5 mm. 0.8 mm en l mm te koop. Zo'n folie is niet al te goedkoop, je moet toch rekenen tussen de 8 en 13 Euro per vierkante meter. Goedkopere folies bestaan vaak uit gerecycled PVC en bevatten stoffen die voor vijvers niet geschikt zijn. De betere folies zijn niet gerecycled, rotvrij. UV-bestendig, wortelbestendig en krijgen van de fabrikant een garantie mee van 15 tot 25 jaar. Ze bestaan in breedten van 2 meter veelvouden daarvan (2-4-6-8 meter), soms gelast in banen. De rollen zijn tot 100 meter lang.
Een vijver betekent, de tuin op de schop!
Maar dan heb je ook wat!
De wanden van de kuil dienen een lichte helling te hebben om tijdens de winter de druk van het ijs te weerstaan. De bodem en de verschillende niveaus dienen vlak te zijn zodat afgevallen blad en andere ongerechtigheden zich over een groot oppervlak kunnen uitspreiden en zich niet ophopen in het diepste punt (iets wat bij een komvormige vijver het geval is). De ondergrond dient stevig aangestampt te zijn en volledig vrij van scherpe delen (stenen, boomwortels, stukjes glas). Voor alle zekerheid kun je een onderlaag leggen. De folie moet bij verwerking een zekere temperatuur hebben want koude folie vormt zich namelijk moeilijk naar de vorm van de kuil. Het vullen van de vijver gebeurt best met leidingwater omdat de waterwaarden dan beter stabiel blijven. Regenwater en putwater bevatten minder of zeer weinig minerale zouten (calcium en magnesium) zodat het water niet voldoende gebufferd wordt en Ph (zuurgraad) en DH (totale hardheid) kunnen gaan schommelen. Verzuring van de vijver is dan niet uitgesloten. De vijver aanleggen en vullen doe je op een ogenblik dat er in de handel voldoende zuurstof planten beschikbaar zijn. De zuurstofplanten dienen immers na een drietal dagen, na het verdwijnen van het chloor, zo vlug mogelijk geplant te worden om algenvorming tegen te gaan. Algen dragen ook hij tot een gezonde waterhuishouding door afvalstoffen als meststof te gebruiken maar als ze "de vijver voor zich alleen hebben", kunnen ze zich natuurlijk explosief vermeerderen en dat hebben we niet zo graag. Daarom moeten we enkele concurrenten inzetten die ervoor zorgen dat er geen overschotjes overblijven. Voldoende zuurstofplanten aanplanten, dat is het geheim! Ze houden het water schoon. Ze zijn decoratief, ze zorgen voor schuilplaatsen voor de vijverbewoners en vaak bloeien ze ook nog. Zuurstofplan ten zal je in de handel pas aantreffen vanaf eind april en eerste helft mei. Planten die vroeger aangeboden worden komen vaak uit serres, zijn vrij duur en gevoelig voor de temperatuurdaling die ze te verwerken krijgen als ze in je vijver terechtkomen.
83
3
8
AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL
Planten die pas aangeplant zijn moeten zich eerst aanpassen aan de nieuwe watersamenstelling. Zuurstofplanten herken je doordat ze niet echt op zichzelf kunnen staan. Ze hebben de steun van het water nodig en zakken in elkaar als je ze uit het water haalt. Ze hebben niet zoveel wortel maar des te meer blaadjes. Dat wijst er op dat ze de voeding uit het water halen via die blaadjes. De wortels hebben ze alleen nodig om zich te verankeren. Je plant ze in gewoon grof zand of fijn grind zonder bijvoeding. Vijversubstraat (bijv. Velda) dat uit gebakken kleikorreltjes bestaat is prima. Dit substraat is zeer poreus en laat een goede ontwikkeling van micro-organismen toe. Het vermijdt dichtslibben van de bodem. Iets dat soms voorkomt bij het planten in gewone vijveraarde. De grond wordt te hard aangedrukt omdat men er geen rekening mee houdt dat het water ook nog eens de bodem samendrukt en de plantenwortels onvoldoende zuurstof krijgen en rotten. Goede zuurstofplanten zijn: Waterpest (Elodea densa. H.canadensis) Hoornblad (Ceratophyllum demersum. ) Gekroesd fonteinkruid (Potamogeton crispus) Voorjaarssterrekroos (Callitriche palustris) Waterranonkel (Ranunculus aquatills) Kransvederkruid (Myriophyllum verticlllatum)
Hoornblad
Deze Zuurstofplanten worden op een diepte tussen 50 en 70 cm geplaatst, niet dieper omdat ze dan te weinig licht zullen ontvangen. Plant ze per bundeltjes van 5. een 10-tal bundeltjes per vijvermand van 40 cm diameter een vijvermand per vier m2 wateroppervlak. Dat lijkt misschien veel maar het is een investering voor de toekomst. Met een gezond en voldoende groot zuurstofplanten bestand staat of valt het welzijn van de tuinvijver. Hoornblad hoef je niet te planten maar laat je drijven. Indien je het toch plant zal het na 14 dagen gaan drijven omdat de onderzijden steeds weg rotten. Velen besteden bij de aanleg de meeste aandacht aan moerasplanten. Misschien omdat ze beter zichtbaar zijn dan de ondergedoken zuurstofplanten. Toch zijn ze minder belangrijk voor de waterhuishouding. Moerasplanten vormen een overgang tussen het water en land. Zorg er voor dat je een vrij zicht hebt van op terras of zithoek. Het moerasgedeelte is ook een plaats waar vissen onmogelijk kunnen komen zodat insecten en amfibieën er ongestoord kunnen leven. Dat ondiep gedeelte biedt aan libellen en andere waterinsecten een kans op overleven, zodat ze samen met enkele vissen en de amfibieën ervoor zorgen dat de muggen beperkt blijven in aantal. Het is niet nodig om meteen de hele moeraszone van goed bemeste grond te voorzien, dit zou slechts de algengroei bevorderen want al die meststoffen komen onvermijdelijk in het water terecht. Beter is het om de moeraszone van een magere vijveraarde of een vijversubstraat uit gebakken kleikorreltjes te voor zien. De planten hebben daar een goed houvast, de nitrificerende bacteriën kunnen goed hun werk doen. en de bodem slaat niet dicht zodat de wortels van de moerasplanten geen zuurstof gebrek lijden. Meststoffen moeten zeer spaarzaam gebruikt.
Plantmandjes in alle soorten en maten zijn verrekteste handig!
Sommige planten vragen een weinig klei aan hun voetjes, anderen een beetje turf. Als je plantmandjes gebruikt sla je vele vliegen in een klap: a: je kan iedere plant zijn geliefde bodem geven b: je dijkt het woekerprobleem in c: je kan planten indien nodig makkelijk verplaatsen d: je kan buiten de manden gewoon vijversubstraat gebruiken en de kans op overbemesting gevoelig verminderen. Voor sommigen is een vijver zonder vissen geen echte vijver. Dat kan wel zijn als men een siervijver bezit. Die heeft ecologisch minder nut en kan ook brugjes, stenen ornamenten, plastic reigers, fonteinen, watervallen... en allerlei soorten siervissen zoals goudvissen. koikarpers. goudkarpers, oranda's. shubunkin's... huisvesten. Omdat het genoemde in de nederlandse natuur niet voorkomt ligt de nadruk op "Siervijver".
84
4
8
AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL
In de "natuurvijver" probeert men een stukje inheemse natuur na te bootsen. Daarvoor moet men de inheemse natuur tamelijk goed kennen en dat is een heel ander verhaal als een siervijver. Het enige onnatuurlijke in een natuurvijver is de afdichting met folie, polyester of dergelijke, om het water te kunnen vasthouden. Het overige is puur natuur, met een planten- en dieren gemeenschap die ook in de vrije natuur voorkomt. Geen uitheemse planten, zeker geen uitheemse vissen of andere dieren en allerminst een fontein met een stenen kikker. Groenwater problemen, troebel water problemen. .. zijn meestal zaken die voor komen bij personen die in de vijver een groot vissenbestand houden. In het ergste geval zwemmen enkele tientallen flink uit de kluiten gewassen koi's rond. terwijl de vijver eigenlijk maar groot genoeg is voor anderhalve koi. Een goed geïnformeerde vijverbezitter is zich terdege bewust van de latere grootte van de aangeschafte vissen maar ze ZIEN toch zo graag koikarpers. Eens ter plaatse stel je vast dat ze NIET TE ZIEN zijn vanwege het groene water, de omgewoelde bodem en losdrijvende planten. Beter is dat men niet meer koi's aanschaft dan de vijver aankan ( 1 koi per kubieke meter water), met een extra filtering. Minder problemen heb je met kleinere vissoorten die niet tot de karperachtigen behoren, bijvoorbeeld goudwindes. Zonder vissen kan ook! Bijvoorbeeld een amfibieën poel waar kikkers en salamanders nog volop kunnen gedijen, want die plaatsen worden steeds zeldzamer. Zorg voor ondiepe gedeelten rond de vijver met Koi koeien, nou niet echt geschikt voor een plantenvijver! een dichte beplanting en een glooiende oever, zodat de dieren gemakkelijk aan land kunnen gaan. Tussen die dichtbegroeide oevers krioelt het van voedsel voor kikkers en padden. Dit is ook het territorium van de libel, ongetwijfeld een van de boeiendste verschijningen rond de vijver. Het ontbreken van vissen geeft ook libellen larven de kans om zich massaal te vestigen. Zet nooit uitheemse dieren in de vijver die een bedreiging kunnen vormen voor onze inlandse fauna. Larven van brulkikkers bijvoorbeeld, zullen wel eens uw vijver ontvluchten om andere oorden te bezoeken. Zo kan het gebeuren dat uw brulkikker terecht komt in een beek vol groene kikkers, in een beschermd natuurgebied en zich daar te tegoed doet aan ons beschermde dieren. Elk dier in zijn biotoop Is hier de leuze. Dat plastic reigers de echte reigers weghouden is een fabeltje. Mannetjesreigers vissen in hun territorium en worden regelmatig bezocht door vrouwtjesreigers. De plastic reigers zijn mannetjes want deze zijn feller gekleurd en daar kan men iets meer geld voor vragen. De vrouwtjes worden eerder gelokt door dat (plastic) mannetje dat daar blijkbaar een goed visplaatsje heeft gevonden. Andere mannetjesreigers blijven slechts weg als uw reiger in dreighouding staat, met de snavel in de lucht.
Reiger, echt of een plastic neppert?
Een goede manier om uw vissen te vrijwaren is ze een schuilplaats bieden: een brug of steigertje dat net boven het water hangt of enkele betonstenen met grote gaten die je op hun zijkant op de bodem stapelt. De vissen hangen dan net onder de brug of gaan in de stenen holen schuilen zodat de reiger ze niet ziet.Struikeldraden vind ik zelf onesthetische dingen en een beetje reiger weet ze wel te omzeilen.
Span in de herfst een bladernet over de vijver. Bladeren die er toch ingevallen zijn dienen te verwijderen voor ze naar de bodem zinken. Waterplanten die er bruin of slijmerig uitzien moeten we verwijderen om te vermijden dat ze wegzakken en volledig wegrotten.
85
5
8
AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL
Vanaf het derde jaar dat eem vijver staat, ieder jaar een deel van de bodemmodder VOORZICHTIG uitscheppen. Ik zeg wel EEN DEEL. want in die modder zitten nuttige bacteriën en het is niet de bedoeling die allemaal in één keer radicaal weg te halen. Werk steeds in stappen, ieder jaar een ander deel van de bodem. Laat modder en plantenresten overnachten op de oever. Dit laat de kleine waterorganismen toe om naar de vijver terug te keren. Oeverplanten en biezen laten we met rust omdat ze een schuilplaats bieden aan kleine dieren en de zuurstofvoorziening bevorderen. Bruin en geel geworden bladeren worden pas in maart/april teruggesnoeid. Wanneer de watertemperatuur beneden 10 graden Celsius blijft heeft het geen enkele zin om de vissen nog te voeren, ze kunnen het verstrekte voedsel toch niet meer verteren en het zal onverteerd terug het vissenlichaam verlaten en liggen rotten op de bodem.
Pomp- en filterinstallaties die niet in gebruik blijven kunnen in de winter kunnen beter uit de vijver gehaald worden om vorstschade te voorkomen. Beluchtingspompen en biologische filters laat je natuurlijk beter wel draaien. De filters omdat anders het bacteriebestand sterft door zuurstofgebrek en de pompen omdat ze het dichtvriezen kunnen voorkomen. Bedenk echter dat water dieren in een soort winterslaap gaan en ook de nodige rust willen. Klop nooit op een dichtgevroren vijver om een gat in het ijs te maken want dat geeft enorme trillingen op het zijlijn orgaan van de vissen. Ze worden dan gek van angst en sterven of lopen blijvende schade op. Een ijsvrij houder is een betere oplossing. Wees geduldig met uw vijver, het duurt soms een hele poos vooraleer er een soort biologisch evenwicht ontstaat. Bij een relatief grote vijver kan dat wel twee jaar duren. Grote hoeveelheden water verversen zijn dus zeker uit den boze. Het kan een handje helpen om de bacteriehuishouding sneller op peil te krijgen door na het vullen de vijver te enten. Je kan dat doen door vijverwater, bodemsubstraat of filtermateriaal van een gezonde vijver in uw vijver te brengen. De kans dat u daardoor ziekten, parasieten of andere ongewenste zaken meebrengt is natuurlijk nooit uit te sluiten. Het is daarom veiliger Bacterial te gebruiken. Dat zijn gevriesdroogde bacteriën die eenmaal in contact met water weer tot leven komen. Ze zijn in staat om zich snel te vermeerderen en het natuurlijk bacteriebestand aan te vullen. Gebruik chemische preparaten en medicijnen slechts in noodgevallen, goed gedoseerd en met voldoende grote tussenpozen. Ieder produkt heeft immers zijn invloed op de waterkwaliteit. Anti-algen-produkten zijn helemaal uit den boze. Omdat deze tijdelijk wel de algen doden maar intussen ook de plantengroei remmen. Nadien zijn de afgestorven, rottende algen een bron van ergernis die voedsel geeft aan de volgende generatie algen. Een cirkel zonder einde. Algen moet je bestrijden met natuurlijke vijanden: zuurstofplanten! En... beperk het vissenbestand. Plant en dier zullen er beide wel bij varen. Auteur: Rik Vanhoenacker Oorspronkelijk artikel afkomstig van: http://users.skynet.be/eddy.keuninckx/ bewerkt door Herman Uijl van A.V. Bali te Bergen op Zoom en Adriaan Briene
86
6
8
AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL AQUARIUMHOBBY NIJVERDAL LIDMAATSCHAP Aquariumhobby Nijverdal Met lidmaatschap van één bond naar keuze (N.B.A.T. of N.B.B.Z.) € 67,50 per jaar Lidmaatschap Lidmaatschap N.B.A.T. en N.B.B.Z. € 102,50 per jaar Jeugdleden € 20,00 per jaar Betaling contributie vooruit en alleen automatische incasso. Opzeggen schriftelijk of e-mail bij de penningmeester o.v.v. naam en adres voor 1 november van het lopende jaar
CLUBGEBOUW Prins Hendrikstraat 36 Nijverdal geopend Iedere donderdag 19:30 – 22:00 Iedere zaterdag 14:30 – 17:30 en tijdens clubactiviteiten
ZOETWATER EN ZEEWATER Maandagavond 2 mei Jos Hoedeman lezing over algen Aanvang 20:00 op depot
Afgelopen april hadden we toch een tweetal leuke evenementen op stapel staan! De lezing van Frans Schaap over Azie biotopen en de lezing van Jan Harbers over hoe gemakkelijk het houden van een zeewateraquarium eigenlijk wel niet is. Maar we hadden toch ook nog een winkeltocht op het programma staan? Eehhhh, ja dat klopt! Maar die is uitgesteld naar deze maand mei omdat Rob voor z'n werk aan de overkant van de zeer grote plas met water zit. Tjah! en zonder z'n Tommy zijn we qua navigatie naar al die winkel in het verre westen natuurlijk reddeloos verloren. Op het depot hangt een nieuwe lijst en de nieuwe datum! Dus wie de vorige keer niet meekon! Hier is de herkansing! Oh ja, die lezingen dus! Nou Frans Schaap was weer aardig op dreef en liet ons erg mooie beelden zien van z'n tweede vaderland, Thailand dus. Kruip door, sluip door op kleine wildpaadjes. Frans Livingstone baande zich een weg door de jungle. Na vijf uur ploeteren en zweten kwam die dan eindelijk bij een poel vol met visjes. Daar doe je het als aquariaan dan ook voor! En zo doe je als aquariaan meteen goede voorbeelden op voor het maken van achterwanden. Wa's dat daar voor spoor op de grond? Mwah! een voetafdruk van een tijger, Yup!! ook in Thailand. De afdrukken waren nog geen paar uur oud. Misschien had het weinig gescheeld en onze Frans was geëindigd als tussendoortje van zo'n poezebeest. Of is tie op de vlucht geslagen door het zweet van Frans? Ook op andere plaatsen was gefilmd en verschillende onbekende plantjes en ook wat onbekende visjes passeerden de revue. Je zou er wel zo naar toe willen vliegen en gewoon de boel de boel laten. Een week later kon je een zelfde gevoel krijgen bij de lezing van Jan Harbers. Een algemene lezing over zeewateraquaria. Met veel foto's en schema's werd het zee aquarium nader in beeld gebracht. Zaken waar je op moet letten bij het beginnen van een zeewaterbak. Uit de mond van Jan klinkt het allemaal zo simpel, maar jah! probeer het daarna ook maar eens. Ik denk dat er vaak toch wel erg moeilijk tegen zeewater wordt aangekeken. Toegegeven goedkoop is het allemaal zeker niet, maar het is ook niet zo moeilijk als het lijkt. Zeker niet met de hulp van een aantal deskundige aquarianen zoals Jan, Harry, enz. Als je dan de beelden van Jan bekijkt dan begint het dus inderdaad ook bij deze lezing te kriebelen. Zeewater doen??.........
Maandagavond 9 mei Zeewaterlezing door Henry Preuter Video beelden vers van de Malediven Aanvang 20:00 op depot
Zaterdagmorgen ?? mei Winkeltocht richting Westen Vertrek 8:00 vanaf depot Voor datum vragen bij depot!
87
Links Jan met z'n lap-top, ehhhh in dit geval dus een bar-top
7
Bij ons is mogelijk al uw kopieerwerk te laten verzorgen. Wij doen alles wat met een kopieermachine te maken heeft. u kunt zelf uw kopieën maken of wij doen het voor u. Ook verkopen en verhuren wij kopieermachines en natuurlijk doen wij ook het onderhoud en de service ervan. Website www.kopieercentrum.nl E-mail
[email protected] Argonstraat 8, 7463 PD, te Rijssen Tel: 0548-541200 Fax: 0548-540139
Aanbiedingen uit het depot Vissen of planten nodig??? Kom eens langs op ons depot. Op zoetwatergebied een ruime keus aan planten en dieren. Zie ook 1e pagina in dit blad! Heeft u planten over?? Gooi ze niet weg maar lever ze op het depot in. U kunt er een ander verenigingslid blij mee maken!
AAN
