ANNICK VAN CAMPEN
Personal & Finance
De financiële nieuwsbrief van uw Independent Financial Advisor
donderdag 19 augustus
INHOUD NIEUWSBRIEF Edito De pensioenleeftijd en uw persoonlijke financiën News Wordt vastgoed weer betaalbaar? De schenking van vastgoed in Frankrijk Investors corner Beleggen via open architectuur Stop loss: bescherming voor de belegger Producten & diensten Schenking tussen echtgenoten Schenking en schoonfamilie
Edito Nog altijd beleven we in economisch en financieel opzicht turbulente tijden. Omdat de crisis in Griekenland de hele eurozone dreigde mee te sleuren, pakte de Europese Unie uit met drastische steunmaatregelen. In eigen land ondergraaft de politieke crisis het herstelbeleid. En het wereldwijde, economische herstel wordt hoe dan ook een kwestie van lange adem. Tegelijk met de eerste, voorzichtige tekenen van een heropleving, zullen we toch nog een tijdlang moeten afrekenen met kwalijke gevolgen van het verleden. In dit klimaat van economische onzekerheid kunt u het best voorzichtig omspringen met uw persoonlijke financiën. Meer dan ooit is het verstandig en zelfs wenselijk om u voor uw financiële planning te laten bijstaan door iemand met kennis van zaken. Iemand die u kent. Iemand die u kunt vertrouwen. In deze nieuwsbrief ligt de klemtoon zowel op allerlei financiële voordelen waarvan u kunt genieten, als op uw financiële bescherming.Vooral als belegger bouwt u tegenwoordig beter wat zekerheid in. De andere onderwerpen in deze newsletter – over pensioenleeftijd, vastgoed en schenkingen – beogen allemaal hetzelfde doel: het veiligstellen en de optimalisatie van uw financiële toekomst. Ik wens u alvast veel leesgenot! Annick Van Campen
1
De pensioenleeftijd en uw persoonlijke financiën.
Het thema pensioen is tegenwoordig niet uit de actualiteit weg te branden. Vooral de pensioenleeftijd is het voorwerp van veel discussie. Daarbij wordt vaak onderstreept dat langer werken een noodzaak is voor de betaalbaarheid van de pensioenen. Maar welke gevolgen heeft het tijdstip van pensionering voor uw persoonlijke financiën? We proberen dit te verduidelijken aan de hand van een voorbeeld. Dirk is werknemer en wil na zijn pensionering beschikken over een netto maandinkomen van 2.000 euro. Wel aarzelt hij tussen 60 en 65 jaar als tijdstip van pensionering. Zijn keuze zal hij laten afhangen van de financiële gevolgen. Vooreerst zijn er gevolgen voor zijn wettelijk pensioen. Op basis van de inlichtingen verkregen bij de Rijksdienst voor Pensioenen blijkt dat Dirk een wettelijk pensioen zal ontvangen van maandelijks 1.000 euro netto op 60 jaar en van 1.150 euro netto op 65 jaar. Dirk zal dus zelf een kloof van 1.000 euro per maand moeten overbruggen bij pensionering op 60 jaar en 850 euro per maand als hij op 65 jaar met pensioen gaat. Met welk kapitaal stemt dit overeen? Dit hangt af van drie elementen: zijn levensverwachting, zijn pensioenleeftijd en de rente waaraan hij zijn kapitaal kan beleggen. Twee van deze drie elementen zijn min of meer onbekend. De levensverwachting is er één van, al weten we wel dat we almaar langer leven. Dirk wil niets aan het toeval overlaten en gaat ervan uit dat hij tot 100 jaar zal leven. Een andere onbekende is de te verwachten rente op zijn kapitaal. Ook hier is Dirk voorzichtig en hij baseert zich op een bruto-opbrengst van 3%.
2
Langer werken = meer sparen We werken nu twee opties uit, waarbij we ermee rekening houden dat de maandelijkse uitkeringen vast blijven (dus zonder jaarlijkse indexatie) en dat het kapitaal niet is afgestaan. Optie 1. Dirk gaat met pensioen op 60 jaar. De inkomenskloof die hij moet overbruggen bedraagt 1.000 euro en de periode 40 jaar. Het kapitaal waarover hij op 60 jaar zal moeten beschikken is gelijk aan ± 330.000 euro. Optie 2. Dirk gaat met pensioen op 65 jaar. De inkomenskloof die hij moet overbruggen bedraagt 850 euro en de periode 35 jaar. Het kapitaal waarover hij op 65 jaar zal moeten beschikken is gelijk aan ± 260.000 euro. Dirk vreest dat er niets anders op zit dan tot 65 jaar te werken, zeker omdat hij beseft dat hij dan ook gedurende vijf bijkomende jaren kan kapitaliseren en sparen!
News
Wordt vastgoed weer betaalbaar?
De vastgoedprijzen zijn in België op een gezonde manier gecorrigeerd. Tegelijk zit de markt van hypothecaire kredieten in de lift. Investeren in vastgoed is dus meer dan ooit verstandig. In vergelijking met bijvoorbeeld Spanje en de Verenigde Staten daalden de vastgoedprijzen in België veel minder fors. En in sommige regio’s van het land zelfs nog minder dan in andere. Regionale en lokale verschillen zullen blijven meespelen, de waarde van een vastgoed zal altijd in grote mate worden bepaald door de locatie ervan. Vooral getoetst aan de intensiteit van de recessie vielen de prijsdalingen van vastgoed in België gemiddeld goed mee. Door het milde karakter van deze prijsdalingen kon men zelfs gewagen van een gezonde correctie op de vastgoedmarkt. Intussen stijgen de prijzen weer
lichtjes, maar gelukkig wel aan een veel rustiger tempo dan voor de crisis. De afkoeling van de markt zorgde er alvast voor dat vastgoed betaalbaarder werd, waardoor de kopers hun vertrouwen herwonnen en betrekkelijk vlug weer naar de markt werden gelokt. Dat er nu opnieuw lichte prijsstijgingen (van naar schatting 3%) op komst zijn, zal de consument niet afschrikken. Stijgend aantal woonkredieten De betaalbaarheid van vastgoed heeft immers, behalve met de woningprijzen, ook te maken met het gezinsinkomen, de rente en de modaliteiten van hypothecaire leningen. De inkomens blijven natuurlijk onder druk staan, maar de hypothecaire rente daalde de afgelopen maanden gevoelig. Dat verhoogt het aantal transacties zonder de prijzen op te jagen. De hypothecaire kredietmarkt zit met andere woorden weer in de lift.
gegeven op basis van de terugbetalingscapaciteit van de ontlener en niet op basis van de waarde van het vastgoed. Blijft uiteraard de vraag welke soort hypothecaire lening u het best kunt afsluiten. Een grondige analyse van uw persoonlijke financiële situatie is daarbij meer dan raadzaam. Als uw Independent Financial Advisor zal ik u daarbij graag adviseren.
Door de lage rentevoeten en de afgeplatte prijsstijgingen is het ogenblik gunstig om te investeren in vastgoed. Bovendien worden hypothecaire kredieten in België doorgaans
De schenking van vastgoed in Frankrijk De schenking van een vastgoed moet worden geregistreerd in een notariële akte en geeft aanleiding tot de inning van schenkingsrechten. In Frankrijk zijn de schenkingsrechten echter uitsluitend van toepassing op de waarde van de schenking, d.w.z. alleen op de waarde van de blote eigendom. Een voorbeeld. De heer en mevrouw Lebeau (58 en 59 jaar) wonen in Wemmel. Ze zijn gehuwd in het stelsel van wettelijke gemeenschap. Ze hebben twee kinderen en zijn eigenaar van een mas (herenboerderij) in Zuid-Frankrijk met een waarde van 500.000 euro. Als niet-ingezetenen in Frankrijk wordt het echtpaar Lebeau belast op de inkomsten van hun Frans onroerend goed en zijn ze verplicht om dit goed in België aan te geven, wat een impact heeft op het progressieve karakter van de in België verschuldigde belasting. In geval 3
van overlijden van de ouders Lebeau zullen de kinderen bovendien successierechten in Frankrijk moeten betalen en het onroerend goed in België in de nalatenschap moeten aangeven. Om de fiscale factuur te beperken, willen de ouders Lebeau de blote eigendom van deze mas aan hun kinderen schenken, terwijl ze het vruchtgebruik voor zichzelf bewaren.
van de schenking, d.w.z. alleen op de waarde van de blote eigendom. Bovendien staat het Franse recht sinds 1 januari 2006 toe om de waarde van het vruchtgebruik te verlagen, in casu 50%. De schenkingsrechten worden in ons voorbeeld dus toegepast op een waarde van 250.000 euro, waarbij iedere ouder een bedrag van 62.500 e u ro a a n i e d e r k i n d s c h e n k t . Bovendien heeft ieder kind recht op Z o n d e r b e t a l i n g v a n w e l ke een aftrek van 156.974 euro per rechten ook. schenking. De schenking van een vastgoed moet worden geregistreerd in een notariële Bijgevolg zal noch in Frankrijk, noch in akte en geeft aanleiding tot de inning van België enig schenkingsrecht worden geïnd op de schenking van de blote schenkingsrechten. In België heeft het eigendom van het tweede verblijf in geen zin om een verdeeld recht te Frankrijk. Dit betekent dat op de dag schenken aangezien de schenkingsrechten van de opening van de nalatenschap worden geïnd op de waarde van de volle van de ouders Lebeau, het tweede e i g e n d o m ( a r t i ke l 4 8 W b. R e g . ) , verblijf in Frankrijk naar de kinderen behoudens bewijs van het tegendeel. In zal zijn overgedragen zonder dat, noch in Frankrijk, noch in België, enig recht Frankrijk zijn de schenkingsrechten echter is betaald. uitsluitend van toepassing op de waarde
Investors corner Het principe van de open architectuur bestaat erin dat financiële instellingen niet alleen hun eigen fondsen, maar ook de fondsen van andere
huizen verkopen. Het concept open architectuur raakte in opmars in de tweede helft van de jaren 90. Verschillende kleine financiële spelers begonnen deze beleggingsmethodiek te promoten omdat ze zelf niet alles konden aanbieden. Geleidelijk aan heeft de systematiek ook haar weg naar de grote, gevestigde financiële instellingen gevonden. Geen enkele zichzelf respecterende financiële instelling kan het concept open architectuur nog weren uit haar aanbod van modern beheer van activa. De klant, die bereid was om in fondsen te beleggen, wilde bij zijn eigen vertrouwde financiële instelling natuurlijk ook dát fonds kunnen aankopen waarvan hij overtuigd was dat het op termijn kan uitgroeien tot een pareltje. Hoewel elke financiële instelling ook eerder al verplicht was om fondsen van andere huizen aan de klant te verkopen, gebeurde dit in de praktijk zelden of nooit vóór de tijd van open architectuur.
Beleggen via open architectuur.
aanbod heeft, terwijl de rendementen van de fondsen van een ander huis (tijdelijk) een stuk boven de resultaten van de fondsbeheerders van de concurrenten kunnen uitsteken. Niettemin blijft het aanbod veelal bestaan uit de fondsen van het eigen huis, aangevuld met andere fondsen die kasten vol met prijzen hebben gewonnen. Hoe dan ook, door de samenwerking met verschillende partijen is de adviserende rol van uw Independent Financial Advisor zowel complexer als nóg belangrijker geworden. Een klant die bij een contact met zijn persoonlijk financieel adviseur over, bijvoorbeeld, Carmignac begint, verwacht daarop met recht en reden een professioneel antwoord. Veel keuze of overaanbod? Natuurlijk, er zijn vele tienduizenden fondsen waardoor het zelfs voor de grootste experts nooit een sinecure is om nu juist dat fonds te vinden dat de komende jaren met kop en schouders al de andere fondsen in zijn categorie het nakijken zal geven. Op lange termijn is het dus een absoluut voordeel om een vergrote keuze te hebben, op korte termijn dreigt de verdrinkingsdood in het overaanbod. Interessant om te weten: een fonds kan enkel en alleen worden verkocht als het door de goedkeuringsprocedure van het CBFA (Commissie voor Bank-, Assurantieen Financiewezen) is geraakt. Niet alle buitenlandse huizen nemen de moeite en/ of hebben er de kosten voor over om hun fondsen voorbij het CBFA te loodsen. Een goede raad: vraag steeds advies aan uw Independent Financial Advisor. Stop loss: bescherming voor de belegger
De klant op het voorplan Het verzamelen van activa blijft voor de financiële instelling nog altijd van doorslaggevend belang, maar de openarchitectuurbenadering heeft wel voor een accentverschuiving gezorgd doordat ze de klant en zijn specifieke wensen en overtuigingen meer op het voorplan plaatst.
Na het uiteenspatten van twee zeepbellen in een tijdspanne van nog geen tien jaar klinkt de roep naar meer bescherming – ook voor de risicovolste beleggingen – almaar luider. Een van de meest bekende beschermingstechnieken is die van de stop loss. We lichten even toe.
Het is vanzelfsprekend onmogelijk dat elke financiële instelling voor elke specifieke niche waarin een klant wenst te beleggen, net het beste fonds in
Het principe van de stop loss is eigenlijk zeer eenvoudig en toch vergeten de meeste beleggers het toe te passen. Terwijl deze beleggingsoptie uiteindelijk niets
4
meer is dan een vorm van een gratis brandverzekering. De belegger geeft een bepaald dalingspercentage op dat hij bereid is te ondergaan. Indien dit dalingspercentage wordt overschreden, treedt er een mechanisme in werking waardoor het aandeel in kwestie automatisch van de hand wordt gedaan. Advies is belangrijk Een stop loss kan niet alleen op aandelen worden gezet, maar ook op fondsen, zelfs op fondsen die onderdeel uitmaken van een tak 23-polis. Door te opteren voor deze stop-lossbenadering geniet een belegger een soort van kapitaalbescherming zonder dat deze kapitaalbescherming hem veel kost en dus zijn rendement opeet. Indien deze optie wordt gecombineerd met zijn tegenhanger, de capital gain – waarbij er na een vooraf bepaald stijgingspercentage winst wordt genomen – creëert de belegger voor zichzelf een bandbreedte waarbinnen de inventariswaarde van zijn aandeel en/of fonds kan schommelen vooraleer er een automatische actie wordt ondernomen. Als belegger dient u er wel over te waken dat deze beleggingsopties niet worden geactiveerd door een kortstondige hevige fluctuatie in de inventariswaarde, waardoor er waarschijnlijk alleen maar verlies wordt veroorzaakt. Advies hierover is voor de gemiddelde klant van doorslaggevend belang. Het advies over het te kiezen percentage moet vooral focussen op de volatiliteit (de wisselvalligheid) van het aandeel of het fonds in kwestie. Indien een klant een echte buy-and-holdbenadering nastreeft, is een keuze voor zulke beleggingsopties overigens weinig zinvol. Goed voor de gemoedsrust Het invoeren van een stop loss biedt niet alleen het voordeel van kapitaalbescherming, het ontlast de belegger ook. Hij hoeft niet langer dagelijks de waarde van zijn aandelen en/of fondsen op te volgen om op basis daarvan een beslissing te nemen. Dit mechanisme verhindert bovendien dat een verkoop gebeurt in een vlaag van totale zinsverbijstering. Integendeel, een verkoop vindt pas plaats na het overschrijden van een objectief vastgelegde drempel. Ideaal dus ook voor wie in volle gemoedsrust van zijn vakantie wil genieten.
Producten en diensten
Schenkingen tussen echtgenoten.
Vaak wil een echtgeno(o)t(e) zijn/haar partner bevoordelen om bijvoorbeeld een betere verdeling van de vermogens te verzekeren naar aanleiding van het huwelijk. De schenking tussen echtgenoten kan hetzij rechtstreeks in het huwelijkscontract worden geregeld, hetzij buiten het kader van het huwelijkscontract. In het huwelijkscontract Als de echtgenoten ervoor kiezen om een contractuele regeling in te lassen in hun huwelijkscontract, betekent dit dat alle (eigen of gemeenschappelijke) goederen die zich in de successie bevinden, aan de langstlevende echtgenoot worden geschonken. Bovendien is laatstgenoemde dan verplicht om de relevante successierechten te dragen. De contractuele regeling heeft in dit geval een onherroepelijk karakter en de echtgenoten moeten beseffen dat ze niet langer over hun goederen kunnen beschikken om ze aan derden te schenken. Buiten het kader van het huwelijkscontract De echtgenoten kunnen ook gebruikmaken van de techniek van de tegen 3% geregistreerde schenking of van de welbekende procedure van de schenking door bankoverschrijving, die de begiftigde toelaat om de betaling van registratierechten, maar ook van successierechten te vermijden als de schenker drie jaar na de schenking blijft leven. Is dit niet het geval, dan kan de begiftigde nog altijd een tijdelijke overlijdensverzekering afsluiten die het geraamde bedrag dekt van de successierechten die laatstgenoemde eventueel verschuldigd zou zijn over de kritieke periode van drie jaar.
Aandachtspunten Daarbij moet men rekening houden met de volgende aandachtspunten: • Schenkingen zijn onherroepelijk, behalve tussen echtgenoten. Dit betekent dat de schenkende echtgenoot de schenking op ieder ogenblik, zonder enig bewijsstuk, mag herroepen, zelfs zonder medeweten van de begiftigde. • Om te kunnen schenken, moet men eigenaar zijn. Men kan slechts schenken wat men bezit. Een echtgenoot kan dus alleen een goed schenken waarvan hij eigenaar is. Bijgevolg kan een echtgenoot nooit op zijn eentje gemeenschappelijke goederen schenken. En echtgenoten die zijn gehuwd in het wettelijk stelsel of in het stelsel van de universele gemeenschap, kunnen elkaar dus nooit bevoordelen met het gemeenschappelijke vermogen. Aarzel niet om contact op te nemen met een specialist ter zake.
Schenkingen en schoonfamilie In België is de schenking een techniek die vaak wordt gebruikt door ouders die roerende goederen op een fiscaal voordelige manier willen overdragen aan hun kinderen. Toch willen de schenkers dikwijls hun nakomelingen beschermen. De clausule ‘conventioneel beding van terugkeer’ maakt het bijvoorbeeld mogelijk om te voorkomen dat de geschonken goederen de familie verlaten of zouden worden nagelaten aan ongewenste personen, bijvoorbeeld bij een scheiding. De clausule van verbod om de geschonken goederen in de gemeenschap te brengen biedt de schenker de mogelijkheid om uitdrukkelijk te verbieden dat de geschonken goederen zouden belanden in het bestaande gemeenschappelijke vermogen of het gemeenschappelijke vermogen dat later zou kunnen ontstaan tussen de begiftigde en zijn partner, en dit zelfs als het koppel het stelsel van de universele gemeenschap heeft aanvaard. Het dient wel opgemerkt dat de opbrengst van dit kapitaal wel in de gemeenschap zal terechtkomen. Deze clausules moeten uiteraard uitdrukkelijk worden aanvaard door de begiftigde, namelijk om een herkwalificatie door de belastingadministratie te vermijden.
5
