ANNICK VAN CAMPEN
Personal & Finance
De financiële nieuwsbrief van uw Independent Financial Advisor
September 2011
Edito
INHOUD NIEUWSBRIEF
Edito • Sparen is goed, maar niet eender hoe! News • Successieplanning en doorgeefschenking • De fiscaliteit en uw tweede verblijf in Frankrijk Investors corner • Griekenland: doodgraver of redder van Europa? Producten & diensten • De fiscus bouwt mee aan uw pensioen • Na de opbouwfase, de genietfase!
Uw pensioen en Europa, dat zijn de hoofdthema’s in deze ‘Personal & Finance’. Natuurlijk geven we nog ander interessant nieuws mee. Zo informeren we u in de rubriek News over de gewijzigde wetgeving met betrekking tot de vermogensbelasting in Frankrijk. Die heeft een financiële impact voor mensen met een tweede verblijf bij onze zuiderburen. In dezelfde rubriek leggen we uit welke voordelen een schenking met mogelijkheid van overdracht u kan bieden. De meeste aandacht besteden we aan (pensioen)sparen en aan Europa. Die twee onderwerpen lijken ver van elkaar te liggen. Toch delen ze dezelfde bekommernis. Want onze toekomst staat op het spel. De Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Nicolas Sarkozy en voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy namen maatregelen om Griekenland nog meer te steunen en de eurozone te verstevigen. Dat is positief. Ook uw persoonlijke toekomst verdient passende maatregelen. Hoe optimaliseert u uw pensioenopbouw? En hoe kunt u met een maximum aan financieel comfort van uw pensioen genieten? Voor al uw vragen staan wij steeds tot uw beschikking. Ik wens u alvast veel leesgenot! Annick Van Campen
Sparen is goed, maar niet eender hoe!
De Belg behoort tot de beste spaarders van Europa met een spaarpercentage van 17 % van zijn inkomsten. Vandaag staat er meer dan 210 miljard euro geparkeerd op spaarboekjes, en je kan ervan op aan dat dit bedrag niet zal afnemen, rekening houdend met de volatiliteit van de markten.
niet tot het spaarboekje. Men moet ook rekening houden met de meerwaarden die worden gerealiseerd op een portefeuille, de betalingen van coupons en dividenden, de terugbetalingen van geleend kapitaal, de stijging van de reserves van verzekeringsovereenkomsten en de waardevermeerdering van de niet-liquide delen van het vermogen (bedrijfsvermogen, vastgoed,...). Het is dan ook belangrijk dat men regelmatig, bij voorkeur één keer per jaar, de balans opmaakt van zijn vermogen, om het reële gespaarde bedrag te kunnen achterhalen. Snel: een spaarplan! Men moet een duidelijk kwantitatief beeld hebben van het kapitaal dat men op een bepaald moment nodig heeft, rekening houdend met de doelstellingen. Deze doelstellingen zijn uiteraard voor iedereen anders, en hangen vaak af van de leeftijd en de gezinssituatie.Velen sparen voor hun pensioen, anderen om de kinderen te helpen, of om specifieke projecten te financieren.
Al blijft de Belg om verschillende begrijpelijke redenen trouw aan het spaarboekje, toch moet hij zich realiseren dat dit een negatief rendement heeft, gelet op de inflatie. En dat men in de loop van de jaren dan ook aan koopkracht inlevert. Sparen is een specifiek begrip.Vele mensen beseffen niet eens wat ze sparen, en welke doelstellingen ze daarbij nastreven. We zien dat het sparen niet weloverwogen gebeurt, en dat de bedragen op een spaarboekje staan zonder enig vooruitzicht op lange termijn. De definitie van sparen beperkt zich echter
Men moet dan ook zo snel mogelijk een correct spaarplan opstellen. Niet alleen om het risico te vermijden dat men zijn doelstellingen niet kan realiseren, maar ook gezien het voordeel van samengestelde interest. Sparen op lange termijn speelt in uw voordeel. Het effect van ‘interest op interest’ is indrukwekkend. Men dient dan ook de nodige aandacht te besteden aan de interestvoeten die van toepassing zijn op dit spaargeld. Men mag uiteraard geen onbezonnen risico’s nemen, maar 1 % extra interest per jaar kan op lange termijn een groot verschil maken. Aarzel niet te profiteren van de fiscale voordelen voor spaargelden (2de pijler, 3de pijler, zelfs 4de pijler), die het rendement kunnen optrekken zonder bijkomend risico. Ik sta uiteraard volledig tot uw beschikking voor verder advies.
News
Successieplanning en doorgeefschenking
Een doorgeefschenking is een dubbele schenking waarbij schenker A een gedeelte van zijn goederen schenkt aan een eerste begiftigde B (de bezwaarde). Op hetzelfde moment bepaalt de schenker dat datgene wat van de geschonken goederen overblijft bij het overlijden van de eerste begiftigde, overgaat naar een tweede begiftigde C, de verwachter genoemd.
De schenker doet dus een dubbele schenking in één en dezelfde akte: namelijk het oorspronkelijke kapitaal dat hij aan de eerste begiftigde schenkt (de bezwaarde) en het restant (het residuum) dat de tweede begiftigde toekomt, onder de opschortende voorwaarde van het overlijden van de bezwaarde. De bezwaarde kan vrij gebruikmaken van het vermogen tot aan zijn overlijden: hij kan het dus gebruiken en/of verkopen, en is niet verplicht het zijn hele leven lang intact te bewaren. Hij mag het vermogen bijvoorbeeld uitgeven. Alleen het saldo van het vermogen komt de verwachter (C) toe.
Twee rechtstreekse begiftigden In de praktijk wordt vaak gebruikgemaakt van de schenking met ‘fideïcommis de residuo’ indien er sprake is van een gehandicapt kind. De ouders wijzen hun gehandicapte kind Albert aan als eerste en zijn zus Laura als tweede begiftigde van de schenking. In dit schema is Albert als bezwaarde schenkingsrechten van 3 % verschuldigd. Bij het overlijden van Albert ontvangt zijn zus het restant van dit bedrag met toepassing van de schenkingsrechten in rechte lijn, en niet het minder voordelige tarief tussen broer en zus. Een andere toepassing van de doorgeefschenking is die van de echtgenoot die zijn echtgenote wil begunstigen, terwijl het restant van de geschonken goederen terugkeert naar zijn eigen neven, en niet naar de erfgenamen van zijn echtgenote. In dit geval betaalt de echtgenote schenkingsrechten op de waarde van de geschonken goederen, die wordt geraamd op de dag van de schenking, afhankelijk van de verwantschap met de echtgenootschenker. Bij het overlijden van mevrouw worden de schenkingsrechten die door de verwachter (de neven) verschuldigd zijn op de goederen die door de bezwaarde worden overgedragen, berekend volgens de graad van verwantschap tussen de schenker en de verwachter en de waarde van de goederen die werd geraamd op de dag van het overlijden van de bezwaarde. Het grote voordeel van de schenking met ‘fideïcommis de residuo’ is dat zowel de bezwaarde als de verwachter worden beschouwd als rechtstreekse begiftigden van de schenker. Aarzel niet het advies in te winnen van een specialist.
News
De Fiscaliteit en uw tweede verblijf in Frankrijk.
De hervorming van vermogensbelasting en het gevolg ervan voor een tweede verblijf in Frankrijk. De hervorming van de vermogensbelasting die in 2011 in Frankrijk van start ging, heeft als hoofddoelstelling de verlichting van de vermogensbelasting (impôt de solidarité sur la fortune - ISF), waarvan wordt gezegd dat het de reden is dat sommige Fransen gunstiger fiscale oorden opzoeken. Het wetsontwerp bepaalt dat de ISF voortaan betrekking heeft op belastingplichtigen met een belastbaar vermogen van meer dan 1,3 miljoen euro (tegenover 800.000 euro op dit moment). Het vermogen zou worden belast tegen het tarief van 0,25 % indien het minder bedraagt dan 3 miljoen euro, en tegen het tarief van 0,5 % als het meer bedraagt. Ter compensatie van deze belastingverlaging voorziet het wetsontwerp in een aanzienlijke verzwaring van de belasting van schenkingen en successierechten. De aanslagtarieven in rechte lijn, tussen echtgenoten of geregistreerde partners van de twee hoogste schijven (vanaf 902.838 euro en boven 1.805.677 euro), zouden met 5 punten worden opgetrokken en respectievelijk op 40 en 45 % worden gebracht. Profiteren van diverse aftrekposten Het Franse belastingsysteem maakt het tevens mogelijk om te profiteren van verschillende aftrekposten bij schenkingen en nalatenschappen. Zo bestaat er in Frankrijk een belastingaftrek van 159.325 euro tussen ouders en kinderen waarop geen schenkings- en/of successierechten verschuldigd zijn. Maar het wetsontwerp bevat een belangrijke wijziging op dit niveau: de termijn van 6 jaar om opnieuw ten volle te
kunnen profiteren van de aftrek wordt opgetrokken naar 10 jaar. Na deze termijn kan de schenker een nieuwe schenking doen aan zijn kinderen, met volledige vrijstelling van rechten, indien het bedrag ervan dat van de aftrek niet overschrijdt. Verder wijzen we nog op een andere belangrijke wijziging die door het wetsontwerp wordt ingevoerd, namelijk de afschaffing van de verlaging van de rechten die wordt toegekend op basis van de leeftijd van de schenker. Iemand die bijvoorbeeld een schenking doet voor zijn zeventigste, geniet op dit moment van een belastingvermindering van 50 %, wie dat doet tussen 70 en 80 jaar, van een vermindering van 30 %. In het wetsontwerp worden deze kortingen afgeschaft. Tot slot is er goed nieuws voor niet-inwoners met een tweede verblijf in Frankrijk, want onder druk van een aantal senatoren heeft de Franse regering uiteindelijk besloten om dit niet te belasten.
Investors corner Toen de eurozone in 1999 werd opgericht, was het geen verrassing dat Griekenland niet werd toegelaten. De verrassing is integendeel dat het land in 2001 alsnog kon toetreden. Maar dat gebeurde wel op basis van leugenachtige cijfers.
Tijdens de eerste jaren van de muntunie ging het Griekenland nog voor de wind dankzij de lage rentevoeten die het lidmaatschap van euroland met zich meebracht. Omdat er niet langer een wisselkoersrisico was, zwengelde dit het lenen over de grenzen heen aan. Als gevolg daarvan stelden verschillende banken zich bloot aan de Griekse schuld terwijl die schuld zich in Griekenland zelf verder opstapelde. De geldstroom die zo in de Griekse economie werd gezogen, vermomde evenwel dat de concurrentiekracht van Griekenland er geleidelijk op achteruit ging. De maskers vielen af tijdens de kredietcrisis en de nasleep ervan. Meer en meer stelden de markten zich vragen bij de terugbetalingscapaciteiten van Griekenland. Daardoor moest het land al in mei 2010 een eerste keer worden gered. Griekenland kreeg de ademruimte om zich tegen 2013 opnieuw tegen een normale rente te kunnen financieren op de markten. Maar zolang de Griekse schulden niet fundamenteel worden verminderd door een schuldherschikking, zullen de markten op een uiteindelijk failliet van Griekenland blijven inzetten. In het beste geval zullen de spreads stabiliseren op een hoog niveau. Nadat het Griekse parlement met een nieuw rondje besparingen had
Griekenland: doodgraver of redder van Europa?
ingestemd, ontving het land in juli de volgende schijf van 12 miljard euro van het eerste reddingsplan. Dat geld had de Griekse regering absoluut nodig om de lonen en pensioenen te kunnen blijven uitbetalen. Bij een overstemming over een vrijwillige bijdrage van privécrediteuren, volgt er in het najaar een tweede reddingsplan van 100 miljard euro. Dat moet Griekenland tot in 2013 ademruimte geven. Dat jaar zal dan een geïnstitutionaliseerd reddingsfonds (European Stability Mechanism) in werking treden. Drastisch maar niet te drastisch Er kan voor gevreesd worden dat niet alleen de aaneenschakeling van besparingsrondes (als voorwaarde voor de reddingsplannen), maar ook de maatregelen om de Griekse concurrentiekracht te verhogen, de groei in de kiem zullen smoren. Terwijl die groei net nodig is om de schuld draagbaar te houden.Voor de beleidsmakers wordt het dan ook steeds moeilijker om het axioma vol te houden dat Griekenland zijn schulden zelf zal kunnen terugbetalen. Omdat de pan-Europese solidariteit stilaan zijn limieten bereikt en de markten blijkbaar oordelen dat het aanmodderen met reddingsplannen niet kan werken, zullen er vroeg of laat drastischere oplossingen uit de bus moeten komen. Niemand is alvast gebaat bij de meest drastische oplossing die wil dat Griekenland de afbetaling van zijn schulden voor bekeken houdt, de euro verlaat, opnieuw de drachme invoert en via devaluaties weer aan concurrentiekracht wint. Wel een efficiënt alternatief vormt een goed doordachte schuldherstructurering. Hierbij zouden de houders van Grieks papier onder Duitse druk worden uitgenodigd om hun Grieks papier op de vervaldag onmiddellijk en op vrijwillige basis in te ruilen voor nieuw papier. Hoewel een Griekse schuldherschikking sommige Europese financiële instellingen pijn zou doen, valt dit verlies op te vangen doordat het kapitaal van de banken in de nasleep van de financiële crisis aanzienlijk gestegen is. De angst voor besmetting De Europese beleidsmakers worden beslist niet gedreven door de wil om de Griekse schuld te herstructureren, maar veel meer
door de angst voor de impact van een schuldherschikking op financiële instellingen en het mogelijke besmettingseffect op de andere Europese landen in moeilijkheden – de zogeheten PIGS-landen (Portugal, Ierland, Italië, Spanje,...). Indien Griekenland zijn schulden niet langer zou kunnen betalen, gaan niet enkel de in deze obligaties belegde gelden verloren. Toch aarzelt Europa. Financiële innovaties zorgden voor de lancering van credit default swaps, wat eigenlijk neerkomt op het betalen van een verzekeringspremie tegen het failliet van Griekenland. Zolang alles goed gaat, ontvangen deze instellingen mooie premies, in geval van een failliet zullen zij enorme vergoedingen moeten uitbetalen. Samen met de angst voor besmetting leidt dit ertoe dat de beleidsmakers de bittere pil van een schuldherschikking vooralsnog niet wensen te slikken. De vrees speelt op dat de creatie van een monetaire unie van zeer diverse landen misschien toch wat stoutmoedig was. Of een land in zo een monetaire unie kan overleven, ligt vooral aan zijn kostenflexibiliteit. Immers, het land in kwestie kan de kosten niet langer beïnvloeden door devaluaties. Nu ook bij de Europese publieke opinie de geest uit de fles raakt, ontstaan parallel de weigering om nog meer geld in bodemloze putten te storten en de weigering om nog meer economische bevoegdheden op een supranationaal niveau te tillen. De Europese Unie moet kiezen. Ofwel ondergraaft ze de Europese solidariteit/ integratie. Ofwel slikt ze de bittere pil van een schuldherschikking en poogt ze de monetaire unie te hervormen, samen met die instellingen die de Europese integratie tegemoet kunnen komen.
Producten en diensten
Fiscus bouwt mee aan uw pensioen
Stellen dat het wettelijk pensioen niet volstaat om de levensstandaard te behouden, is een open deur intrappen. De wetgever beseft dit ook en moedigt de mensen aan om er zelf iets aan te doen. Dit gebeurt vooral door fiscale voordelen te verbinden aan het sparen voor een aanvullend pensioen. Hieronder krijgt u een kort overzicht van de verschillende mogelijkheden. Via het pensioensparen en het langetermijnsparen kan iedereen, ongeacht zijn sociaal statuut, een aanvullend pensioen opbouwen. Dit gebeurt door jaarlijks een, weliswaar begrensd, bedrag te sparen. Dit levert een belastingvoordeel op tussen 30 en 40 % te verhogen met de gemeentelijke opcentiemen.
Individuele Pensioentoezegging (IPT) afsluiten. In beide gevallen zijn de betaalde premies fiscaal aftrekbaar voor de onderneming en verwerft de begunstigde een welkome aanvulling op zijn wettelijk pensioen. Uw toekomstig wettelijk pensioen? Surf naar de website www.mypension.be (Rijksdienst voor Pensioenen) en hou uw token Tax on Web of uw elektronische identiteitskaartlezer (met pincode) bij de hand om uw eigen individueel pensioendossier online op te vragen.
De zelfstandigen hebben met het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) nog een extra mogelijkheid om een aanvullend pensioen op te bouwen. Ook in dit stelsel is het bedrag dat men kan sparen niet onbegrensd maar het kan toch oplopen tot 2.852,89 euro. Stortingen voor het VAPZ leveren behalve een belastingvermindering ook een verlaging van de sociale bijdragen op. Samen kunnen deze voordelen oplopen tot 64,21 % van de gestorte bijdragen. Aanvullend pensioen via de onderneming Ten slotte kan de onderneming waarvoor men werkt een aanvullend pensioen opbouwen. Is men loontrekkende dan gebeurt dit doorgaans via een groepsverzekering. Is men zelfstandige bedrijfsleider dan kan de vennootschap een
Na de opbouwfase, de genietfase. Het is zover! Na een rijk gevulde loopbaan is het tijd om tot rust te komen en om volop te genieten van uw welverdiende pensioen! Als u in de ‘genietfase’ van uw leven komt, hebt u extra tijd om te besteden aan hobby’s, reizen, familie, vrienden, kortom alles wat u graag doet. Maar dat kost natuurlijk ook heel wat geld! Uw wettelijk pensioeninkomen zal wellicht niet volstaan om uw uitgavenpatroon op peil te houden. U zal dus als aanvulling uw opgebouwde kapitaal moeten aanspreken. In een periode van lage rentevoeten wordt het enerzijds bijzonder moeilijk om te rentenieren met veilige bank- en Tak 21-producten. Uw kapitaal mag dan wel beschermd zijn, het inkomen zal eerder aan de lage kant zijn. Anderzijds bieden banksicavs en Tak 23-fondsen zonder rendementsgarantie geen antwoord op het langlevenrisico omdat het kapitaal bij dalende markten sneller dan verwacht uitgeput kan raken.
Gewaarborgd inkomen + Tak 23-belegging Als aanvulling op een ontoereikend wettelijk pensioeninkomen bestaat er een innovatieve oplossing die een levenslang gewaarborgd inkomen combineert met een Tak 23-belegging. Het inkomen uit deze belegging is afhankelijk van uw leeftijd op het moment dat u het inkomen wenst. Hoe later de inkomensfase start, hoe hoger het levenslange inkomen* – dat bovendien nog kan stijgen! De eerste tien jaar van de inkomensfase geniet u bovendien van een ideale bescherming bij overlijden. Uw IFA-adviseur heeft de nodige expertise in huis om u zowel bij de opbouw van uw vermogen als bij het ‘levenslang genieten’ optimaal te adviseren. * afhankelijk van uw leeftijd bij de start van de inkomensfase kan dit oplopen tot 5 % van uw netto belegd kapitaal.
