Augustus 2012 Beste Ouders Dit is de Leidraad van de Overblijf. Een speciale editie voor alle ouders van onze school. De Leidraad beschrijft hoe de overblijf is georganiseerd en welke afspraken we als ouders, met de directie hebben gemaakt. Wij hopen dat de Leidraad u voldoende informeert en zoals de naam al zegt ook voor u een leidraad zal zijn voor de tussenschoolse opvang op onze school. De editie voor de ouders is een samenvatting van een uitgebreide Leidraad, die als interne versie is bedoeld voor de mensen die er direct mee werken en mee te maken hebben, zoals de overblijfouders, het team, de directie en de OR en MR.
Annemieke de Boer (Directie) en Martine Victorian (coördinator overblijf)
De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 1-
1. Ter Inleiding De Leidraad beschrijft de tussenschoolse opvang op onze school, hierna overblijf te noemen. Uitgangspunt is dat we met elkaar een plezierige overblijf kunnen bieden aan alle kinderen en een plezierige werkkring voor alle overblijfouders, die bereid zijn zich als vrijwilliger in te zetten De leidraad geeft zo goed mogelijk aan wat we van de overblijfouders verwachten en wat we hen bieden aan begeleiding en ondersteuning. Ook geeft de leidraad aan wat we van u en uw kind(eren) verwachten. En we beschrijven de wederzijdse verwachtingen tussen de overblijf en het team. De Leidraad is niet vrijblijvend. De zaken die we beschrijven, zijn het resultaat van een intensief proces van overleg van vertegenwoordigers van de ouders, het team en de directie. De Leidraad vertelt u wat we met elkaar hebben afgesproken rond het organiseren en uitvoeren van de overblijf. Het zijn dus afspraken, die voor alle betrokkenen in onze school gelden - de overblijfouders, de kinderen en hun ouders, team en directie.
2. Continurooster en overblijven Onze school heeft een continurooster. Dat wil zeggen dat de ochtendlessen en de middaglessen onderbroken worden door een korte pauze van drie kwartier. Deze pauze is te kort om naar huis te gaan voor de lunch. Vanwege dit continurooster is de school verplicht om gelegenheid te bieden aan de kinderen om in de middagpauze over te blijven op school. Tijdens de overblijf kunnen de kinderen onder toezicht eten, drinken en spelen. De overblijf geldt voor alle groepen. Als er bezwaren zijn kunnen, in overleg met de directie, andere afspraken gemaakt worden. De overblijf is georganiseerd tussen 11.30 uur en 13.30 uur, volgens een vast rooster. Het rooster wordt jaarlijks gemaakt door de directie en het team van leerkrachten. Vervolgens maakt de overblijfcoördinator een rooster voor de overblijfkrachten. De actuele tijden en locaties leest u in de schoolgids. Wijzigingen worden via de nieuwsbrief de Jenakomeet doorgegeven. 3. Overblijf op een doordeweekse dag De middagpauze bestaat uit eten en spelen. De kinderen brengen zelf hun brood en drinken mee naar school. We vinden het belangrijk dat de kinderen gezond eten en zullen hier met de kinderen regelmatig over spreken. Van u vragen we om de kinderen geen extraatjes als chips of snoep mee te geven. Het is goed om de inhoud van de lunch af te stemmen op de behoefte van uw kind, zodat uw kind alles wat is meegenomen ook opeet en opdrinkt. Sommige groepen eten eerst en spelen daarna buiten, bij andere groepen is dat precies andersom; dit heeft te maken met de beperkt beschikbare speelruimte op het plein. De leerkracht verlaat de klas voor zijn of haar lunchpauze. Als er ‘s ochtends iets in de klas is voorgevallen, hoort de overblijfouder dat van de leerkracht. De overblijfkracht neemt de klas over. De kinderen halen hun rugzakje met de lunch van de kapstok op de gang, zonder lawaai, want er zijn ook groepen die les hebben. De kinderen nuttigen hun lunch in hun eigen klas, onder toezicht van een overblijfouder (en soms ook in het bijzijn van de eigen leerkracht). De overblijfkracht let er op, dat handen eerst gewassen worden, dat iedereen goed eet en drinkt en helpt indien nodig bij het openen van bekers en broodtrommels. Mochten er kinderen zijn die, voordat de bel gaat, klaar zijn met hun lunch, dan mogen ze nog even tekenen of een boekje lezen of iets dergelijks. De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 2-
Als het tijd is om buiten te gaan spelen, krijgen de kinderen, die nog niet klaar zijn met eten, nog een paar minuutjes de tijd. Dit gebeurt dan onder toezicht van de coördinator. De overblijfouder gaat met de kinderen mee naar buiten. 4. De speelplaats / het schoolplein Onze school heeft een speelplein. Er wordt rekening gehouden met de verschillende leeftijdsgroepen, die tegelijkertijd buiten spelen. Op het speelplein worden 3 overblijfouders ingezet om de kinderen te begeleiden, toezicht te houden en de orde te bewaren. De afspraak is: de kinderen mogen de speelplaats niet verlaten. Voor hun eigen veiligheid natuurlijk, vanwege onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om voor hen te zorgen en op hen te letten, en gewoon omdat we dat met elkaar zo hebben afgesproken. De hekken zijn dicht. Kinderen mogen het schoolplein alleen verlaten, als zij daarvoor toestemming hebben van de overblijfkracht, bijvoorbeeld als er een bal over het hek gegaan is. Of als een groepje kinderen, onder toezicht van een ouder, gaat skeeleren. Er is voor elk kind voldoende speelmateriaal beschikbaar, dus is het niet de bedoeling dat kinderen eigen speelgoed mee naar school nemen. In de schuur bevindt zich allerlei speelgoed. De kinderen weten waar ze wel en waar ze niet mee mogen spelen. Er zijn ballen, springtouwen, stelten, paardentuigen en autobanden. De overblijfkracht voorziet de kinderen van spelmateriaal. De schooldeur gaat dicht als er veel “geloop” is. Bij de kleuters blijft de deur altijd open. Dit om onnodig lawaai op de gang te voorkomen, want andere kinderen hebben nog les en ook de leerkrachten willen graag even rustig pauzeren. Als een kind naar de wc moet, opent de overblijfouder de deur. Als kinderen verwondingen hebben opgelopen of er is een ruzie die niet direct opgelost kan worden, dan worden kinderen doorverwezen naar de coördinator. De overblijfkrachten lopen over het plein en maken een praatje met de kinderen. Ook wordt spel van de kinderen gestimuleerd en wordt er regelmatig iets nieuws aangeboden. Als de situatie het toelaat, kan er zo af en toe met de kinderen gespeeld worden. Maar vaak heeft de overblijfkracht alle tijd en aandacht nodig om toezicht te houden en orde te bewaren. Er zijn tenslotte veel kinderen tegelijkertijd op het plein, ze spelen en rennen en er gebeurt van alles. Tegen het einde van de overblijf laten we de kinderen helpen met opruimen. De overblijfkrachten zorgen ervoor dat alles wat gebruikt is op het schoolplein netjes opgeruimd wordt in de schuur. De schuur gaat op slot en de buitendeuren van de school gaan weer dicht. Bij zeer slecht weer spelen de kinderen niet buiten. Dan mogen ze in hun eigen klas iets voor zichzelf of met elkaar doen: een spelletje, tekenen, knutselen, muziek luisteren of iets dergelijks. Na de middagpauze praten overblijfouders en coördinator nog even na over de overblijf van die dag, ter evaluatie. Belangrijke informatie over gebeurtenissen worden genoteerd in een logboek.
5. Wat is een overblijfouder Een overblijfouder is iemand die als betaalde vrijwilliger tijdens de middagpauze voor een klas met kinderen zorgt bij het eten en, tijdens het buitenspelen, samen met een of meer andere overblijfouders toezicht houdt op een aantal groepen. Een overblijfouder kan een familielid zijn, maar dat hoeft niet per se. Belangrijk is dat hij of zij het leuk vindt om dit (vrijwilligers)werk te doen en de verantwoordelijkheid op zich wil nemen voor een groep kinderen.
De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 3-
Taken van de overblijfouders De overblijfouders zorgen tijdens de middagpauze voor de kinderen. Zij helpen met de lunch en houden toezicht. Zij zorgen ervoor dat het lokaal na de lunch weer netjes is, de kinderen helpen daarbij. Bij kleine ongelukjes troosten zij. Ook sussen zij ruzies en andere kleine ongeregeldheden. De kinderen kunnen uiteraard bij hen terecht voor vragen (bijvoorbeeld het gebruik van het speelgoed) en problemen. Als de ongelukjes, verwondingen of ruzies ernstiger zijn en de overblijfouders dit niet ééntwee-drie kunnen oplossen, roepen zij de hulp in van de coördinator, die het van hen overneemt. Op deze manier blijven de overblijfouders altijd beschikbaar voor de kinderen, zowel in de klas als tijdens het buitenspelen. Overkoepelend toezicht De overblijf wordt geleid door een coördinator. Deze leidt alles in goede banen en verleent hulp bij kleine ongevallen en kleine incidenten. De coördinator kan, als dat nodig is, altijd terugvallen op het team en de directie en een beroep op hen doen. Wat verwijzen de overblijfkrachten door naar de coördinator Een uit de hand gelopen ruzie; ongelukken zoals bulten, kapotte knie, schaafwond, tand door de lip, enz. (de coördinator heeft een EHBO-diploma); kapotte spullen (jas, broek, mobiel, speelgoed, enz.); boze ouders; en in situaties waarvan je niet zeker bent of het wel of niet mag of kan. Overblijfouders zijn vrijwilligers Zoals al gezegd: een overblijfouder is iemand die als betaalde vrijwilliger tijdens de middagpauze voor de kinderen zorgt. Maar: vrijwilliger zijn betekent niet dat het ook vrijblijvend is. We hebben als overblijf een belangrijke taak te vervullen voor alle kinderen van onze school en dat is ook een grote verantwoordelijkheid. We hebben dan ook duidelijke verwachtingen hoe de overblijfouders hun werk doen en hoe zij met de kinderen omgaan. Alle overblijfkrachten onderschrijven de leidraad en dus de manier waarop wij de overblijf organiseren. Werktijden De overblijf vindt plaats volgens een vast rooster dat begint om 11.30 uur en eindigt om 13.30 uur. Tussen die tijdstippen hebben dan alle groepen binnen gegeten en buiten gespeeld. De werktijd is afhankelijk van welke groep(en) en op welke dag de overblijf is. We verwachten van de overblijfouders dat zij ruim op tijd op school aanwezig zijn, zodat zij echt klaarstaan om de klas over te nemen van de leerkracht. De coördinator is nog eerder op school aanwezig en blijft ook iets langer. Vervanging Als een overblijfkracht onverhoopt is verhinderd (bij ziekte of anderszins), moet zij zich ‘s ochtends tussen 7.45 uur en 8.15 uur afmelden bij de coördinator, zodat deze vervanging kan regelen. Als een overblijfkracht door overmacht te laat dreigt te komen (door file, ongeluk of iets dergelijks), dan moet zij dit onmiddellijk melden aan de coördinator, zodat die iets kan regelen. De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 4-
Bevoegdheden van een overblijfkracht De overblijfouder is bevoegd om naar eigen inzicht - binnen de afspraken die we met elkaar hebben gemaakt - aan kinderen aan te geven wat wel en wat niet mag en indien nodig ook op te treden. Een vermaning, een bestraffing of het overdragen aan de coördinator. Als een kind zich niet aan de regels (deze zijn bekend) houdt, dan mag er opgetreden worden. Samen met het team zijn regels gemaakt voor het buiten spelen en het gedrag in de groep. De kinderen dienen zich daaraan te houden. Welke eisen stellen we aan een overblijfkracht De overblijfkrachten moeten gemotiveerd zijn, er plezier in hebben, binding hebben met de kinderen en deskundig zijn. Overblijfkrachten moeten goed naar kinderen kunnen luisteren en zich neutraal opstellen. Ze moeten goed kunnen samenwerken in een team en leiding kunnen geven aan een groep kinderen. Overblijfkrachten moeten stressbestendig zijn en rustig blijven bij incidenten. Van alle overblijfouders vragen wij een verklaring omtrent gedrag. De kosten hiervoor worden vergoed door de school. Training & vorming en begeleiding Behalve dat we allerlei zaken van hen verwachten en verlangen, bieden we de overblijfouders ook het nodige om hun werk goed te doen. Op verschillende manieren werken we aan hun deskundigheid en vaardigheden, bijvoorbeeld groepscursussen, EHBO-cursus en deelname aan brandoefeningen op school. Ten minste 3 maal in een schooljaar is er een bijeenkomst van de overblijfouders, de coördinator en de directie. In deze bijeenkomst wordt geëvalueerd en vooruitgekeken. De coördinator is als leidinggevende aanspreekpunt voor het overblijfteam. De coördinator zorgt ervoor dat alles gladjes verloopt en springt bij als dat nodig is. Overdracht leerkracht-overblijfkracht-leerkracht Het is belangrijk, dat de overblijfouder van de leerkracht of van de coördinator te horen krijgt wat er die ochtend in de klas is voorgevallen. Net zo belangrijk is het, dat de leerkracht van de overblijfouder of van de coördinator iets te horen krijgt, als er dingen tijdens de overblijf gebeurd zijn. Is het probleem opgelost, moet het nog opgelost worden, moet er wat over gezegd worden in de kring, moeten ouders op de hoogte gebracht worden? Is er thuis iets aan de hand of is er iets met een kind? Bekend maakt bemind We vinden het belangrijk dat de overblijfouders goede bekenden van de kinderen zijn, juist ook omdat zij slechts een klein uur per dag met de kinderen omgaan. Om deze reden is bijvoorbeeld gekozen om zo veel mogelijk vaste combinaties van overblijfouders en groepen te maken. Dan zien de kinderen heel regelmatig dezelfde persoon en kan er een band ontstaan.
De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 5-
Vrijwilligersvergoeding De overblijfouders krijgen een vrijwilligersvergoeding. De coördinator is, op projectbasis, in dienst bij de SKBA. De coördinator houdt het aantal uren en het aantal keren bij, dat gewerkt is door de vrijwillige overblijfouders. Maandelijks wordt er uitbetaald. De inkomsten en uitgaven ten behoeve van de overblijf zijn opgenomen in de schoolbegroting en –exploitatie. 6. De overblijfcoördinator Sinds 2002 bestaat de functie van overblijfcoördinator. Gebleken is dat coördinatie noodzakelijk is voor het goed kunnen functioneren van de overblijf. Om de overblijf te organiseren, de overblijfouders begeleiding en ondersteuning te bieden, om een contactpersoon te hebben voor ouders, leerkrachten en directie en ook voor de kinderen een herkenbaar en vertrouwd aanspreekpunt te hebben. De aanwezigheid van een coördinator zorgt voor rust, regelmaat en vertrouwen naar de kinderen toe. Ook is er dan altijd een persoon aanwezig, die vrijgemaakt is van het overblijfrooster en zich achter de schermen bezighoudt met organiseren, improviseren en met het oplossen van conflicten en ongevallen. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden De school is eindverantwoordelijk voor de overblijf, maar de coördinator draagt zorg voor de algehele organisatie van de overblijf, de dagelijkse leiding en alle daarbij behorende taken. De coördinator legt verantwoording af aan de directie. De coördinator is bevoegd om de overblijf naar eigen inzicht te organiseren en daar waar nodig besluiten te nemen. De coördinator is, samen met de directie, aanspreekpunt voor alle betrokkenen en vertegenwoordigt de overblijf naar buiten toe. Als leidinggevende is de coördinator, samen met de directie, verantwoordelijk voor het aanstellen van nieuwe overblijfouders en het functioneren van de overblijfouders en bevoegd om hieromtrent zelfstandig te handelen. De coördinator is, na overleg met de directie, bevoegd tot het doen van uitgaven ten behoeve van de overblijf, binnen het beschikbaar gestelde budget. Voor de dagelijkse gang van zaken onderhoudt de coördinator contact en stemt af met het team en de directie. Contactpersoon en centrale positie De coördinator is dé contactpersoon van de overblijf. De coördinator behoort dan ook altijd op de hoogte gebracht te worden van relevante zaken. De coördinator is op maandag, dinsdag en donderdag tussen 11.30 uur en 13.30 uur en op vrijdag tussen 12.15 uur en 13.30 uur aanwezig op school en via het algemene telefoonnummer van de school bereikbaar. De coördinator neemt een centrale positie in: tijdens de overblijf is zij het aanspreekpunt voor de kinderen en de overblijfouders, maar zij is ook altijd bereikbaar voor ouders, leerkrachten en de directie. De coördinator heeft een bureau in de aula. Alle overblijfouders en kinderen zijn hiervan op de hoogte. De centrale positie van de coördinator heeft op deze manier ook een letterlijke uiting. Dagelijkse werkzaamheden De coördinator is ruim op tijd aanwezig om de overblijf voor te bereiden en te controleren of er nog iets geregeld moet worden. Verhindering en ziekte van overblijfouders zijn eerder op de ochtend door de betrokkene aan de coördinator gemeld. Voor 9.00 uur ‘s morgens brengt de directie of iemand van het team de coördinator op de hoogte van eventuele veranderingen, nieuwe maatregelen en actuele zaken, bijvoorbeeld dat De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 6-
een groep is opgedeeld (bij ziekte van een leerkracht). De coördinator kan dan de desbetreffende overblijfouder(s) daarvan op de hoogte brengen en zonodig een en ander aanpassen. Belangrijke zaken worden door de leerkracht(en) aan de coördinator gemeld en als er tijdens de overblijf iets bijzonders gebeurd is, geeft de coördinator dit na de overblijf door aan de leerkracht(en) of directie. Het is de bedoeling dat problemen meteen aangepakt en het liefst meteen opgelost worden, dus niet blijven sluimeren. De coördinator ziet erop toe dat overblijfregels worden nageleefd en dat er op een juiste, respectvolle manier met elkaar omgegaan wordt. Conflicten worden vermeld in een logboek; van de wat ergere verwondingen en/of beschadigingen wordt verslag gemaakt. Zonodig neemt de directie contact op met de ouders. Werving en Selectie De coördinator heeft ook een taak qua personele bezetting en is, samen met de directie, verantwoordelijk voor de werving en selectie van nieuwe overblijfouders. De coördinator werkt hierin met de directeur samen. Nieuwe overblijfouders worden volgens het opgestelde profiel bekeken en via een sollicitatiegesprek met de coördinator en de directie wel of niet aangenomen. Nieuwe overblijfouders worden voornamelijk geworven op school, vooral in de onderbouw. De nieuwe overblijfouder wordt door de coördinator ingewerkt en begeleid en op de hoogte gebracht van de gang van zaken tijdens de overblijf. Als u interesse heeft of u kent iemand anders, dan kunt u zich tot de coördinator wenden. Omgangsregels Op onze school willen we respectvol met elkaar omgaan en dat betekent ook dat we op een nette manier met elkaar praten en elkaar op een beleefde manier tegemoet treden. Dat geldt dus ook tijdens de middagpauze tussen de overblijfouders en de kinderen. We verwachten dat uw kind zich netjes gedraagt, ook ten opzichte van de vrijwillige overblijfouders. De overblijf onderschrijft de gedragsregels die de school hanteert. Als u het ergens niet mee eens bent of er rijzen bij u vragen (bijvoorbeeld uw kind klaagt thuis over de overblijf), neemt u dan contact op met de coördinator of de leerkracht van uw kind. Verantwoordelijkheden Ten aanzien van de overblijf hebben we te maken met verschillende betrokkenen met ieder hun eigen verantwoordelijkheden. Ouders zijn verantwoordelijk voor hun eigen kinderen, ook als deze op school zijn. We verwachten dat u als ouders uw kind(eren) meegeeft om zich netjes te gedragen. De overblijfouders zijn gedurende de middagpauze ook verantwoordelijk voor de kinderen; de coördinator is als leidinggevende ook verantwoordelijk. De vrijwilligers zijn als het ware ‘in dienst’ van de ouders, maar te allen tijde is de directie eindverantwoordelijke voor de kinderen, ook al betreft de overblijf geen onderwijs, de kinderen zijn wel op school. We hebben afspraken gemaakt met de directie over hoe we in bepaalde situaties handelen, rekening houdend met ieders eigen deel van de verantwoordelijkheden. In het kort houdt dit in: De coördinator is verantwoordelijk voor het doen en laten van het overblijfteam. De school is verantwoordelijk voor de op school verblijvende kinderen. Om deze reden
De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 7-
stemmen coördinator en directeur zaken met elkaar af en handelen, beiden conform hun eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Als er iets ernstigs gebeurt (schade aan materiaal, kleding, verwondingen of misdragingen) dan neemt de directie het over, neemt maatregelen en neemt zonodig ook contact op met de ouders van het kind of de kinderen. In logboeken wordt verslag gedaan. Voor wettelijke aansprakelijk en dergelijke geldt een overkoepelende verzekering van de stichting en voor het overige gelden de vigerende wet- en regelgeving. Kortom, de school is eindverantwoordelijk voor de overblijf, maar alle betrokkenen hebben wel een bepaalde verantwoordelijkheid. Samen zorgen we ervoor dat alles goed verloopt en dat problemen worden opgelost. Met welk probleem of op welk moment de verantwoordelijkheid verschuift van overblijfouder naar coördinator, naar schoolleiding, naar bestuur zal per situatie bekeken worden. 7. Het geld De bekostiging van de overblijf valt onder verantwoordelijkheid van de school. Er is een jaarlijkse begroting met een berekening van de vrijwilligersvergoedingen en diverse materiële kosten (bijv. spelmateriaal). Ook het aantal groepen en de aantallen kinderen in een groep waarop toezicht nodig is, is van invloed op de jaarlijkse kosten. Op basis hiervan worden de tarieven voor de ouders bepaald. Er is een apart tarief voor de onderbouw en voor de bovenbouw. Dit heeft te maken met het aantal dagen dat de kinderen van de overblijf gebruik maken: de onderbouwers blijven per week drie dagen over, de bovenbouwers vier dagen. Vanaf het derde kind wordt geen tarief in rekening gebracht. 8. Tot besluit We hopen dat de overblijf voor alle betrokkenen plezierig is en naar ieders tevredenheid functioneert. Wensen en behoeften kunt u bij de coördinator, de directie of de MR aan de orde stellen. Voor de dagelijkse gang van zaken is de coördinator uw aanspreekpunt. We hopen ook dat de Leidraad bijdraagt aan een plezierige en een goed georganiseerde overblijf. De leidraad is zó opgesteld, dat deze een aantal jaren mee kan. We hebben alle informatie zo tijdloos mogelijk opgeschreven, uitgezonderd de overblijftijden en groepsindelingen, die tussentijds kunnen veranderen. De Leidraad wordt elk jaar geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Aan het begin van het schooljaar krijgt u de nieuwste versie mee naar huis.
De Jenaplaneet
SKBA
Annemieke de Boer
augustus 2012
- 8-
