Anna-Marie Kroes: ‘I left my heart on Bonaire’ Kas die Arte opent voor het eerst zijn deuren in verband met een cultureel uitwisselingsprogramma. Anna-Marie Kroes die voorheen woonachtig was op Bonaire is de eerste gelukkige die dankbaar gebruik maakt van deze kans. Met een aantal originele schilderijen en tekeningen maar ook met prints op canvas toont zij het hoogtepunt uit haar oude werk dat zij op het eiland maakte. Is het een aanloop naar meer Kroes?
Tekst en foto’s Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius
[ Landschap in oranje – blauw ]
Het is zes uur. De zon hangt nog net
laatste kaartjes met titels en prijzen bij
boven de zee en begeleidt de muzikale
haar werken te hangen. Na bijna tien
omlijsting van de opening van de
jaar vindt ze het heerlijk om weer terug
expositie ‘I left my heart on Bonaire’ bij
te zijn op haar geliefde Bonaire.
Kas di Arte. Anna-Marie Kroes is blij
Inmiddels is ze moeder geworden van
dat gedeputeerde Nolly Oleana wat
een dochter en dat steekt ze niet onder
later is. Het geeft haar de kans de
stoelen
of
banken.
Nadat
Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius, ‘Anna-Marie Kroes: ‘I left my heart on Bonaire’, in: Antilliaans Dagblad, 26 maart 2010.
de 1
gedeputeerde er om half zeven nog
opening.
steeds niet is, besluit Jacky Bernabela
kunstminnaars staan op en begeven
de spits af te bijten. Ze introduceert op
zich
haar charmante wijze Anna-Marie aan
zichzelf een mening over het werk te
het geringe maar geduldige publiek.
vormen.
Kunstkenners
eensgezind
naar
binnen
en
om
Zelfverzekerd neemt de kunstenares uit Nederland het woord over en spreekt de belangstellenden toe. Ze vertelt over haar leven op Bonaire, de tijd waarin ze haar werken maakte, en over het verloop van haar leven daarna. Ze geeft ruiterlijk toe dat het haar moeilijk af gaat om haar kunst te verkopen. Emotioneel kan ze er slecht afstand van doen omdat haar werk is verbonden
met
haar
verleden
op
Bonaire. Nog niet al haar werken hangen
binnen.
canvasprints
moet
Een
aantal
nog
worden
[ Opening expositie door Hubert Vis ]
opgespannen. Ook is een deel van de
Een van de eerste blikvangers is een
collectie in het bezit van mensen die
houten paneel met landschap in blauw
niet op het eiland zijn. Nu ze moeder is
en oranje. De een vindt het een goede
geworden,
ze
haar
ondergrond voor een schilderij en de
graag
naar
ander ziet het als compleet. Een
kinderen. Ze besluit haar speech dan
bezoeker die het geen gezellig idee
ook met het uitgesproken verlangen
vindt om een van haar vissen aan de
om
te
muur te moeten hangen kruist zijn pad
kinderen.
met iemand die de vissen juist ronduit
Het publiek is verwachtingsvol. De
geweldig vindt. Bijna iedereen ervaart
belangstelling is gewekt. De expositie
haar zonnige drieluik als prettig, een
wordt geopend door Hubert Vis die
enkeling als te gemakkelijk. Zoveel
samen met dochter Kroes een ballon
mensen zoveel smaken. Gelukkig is
doorprikt, wat een explosie van confetti
Kroes veelzijdig en schildert ze zowel
tot
landschappen en huizen, als dieren en
verlegt
schilderonderwerp
in
de
schilderen.
gevolg
toekomst
kinderen
Bonaireaanse
heeft.
Een
feestelijke
Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius, ‘Anna-Marie Kroes: ‘I left my heart on Bonaire’, in: Antilliaans Dagblad, 26 maart 2010.
2
mensen.
ze
wordt nooit op een academie geboren.
verschillende technieken, mediums en
Die maakt het leven zelf tot zijn
ondergronden. Dat ze de wereld om
slijpsteen om zijn expressievermogen
zich heen wil weergeven is duidelijk
aan te scherpen. Wanneer je een
maar hoe kijkt de bezoeker met een
virtuele
professioneel oog naar haar werk?
getoonde werken op haar websites
De
Hiervoor
landschappen
gebruikt
zijn
niet
live
voel
blik
je
werpt
een
op
haar
ongrijpbare
niet
zwaarte,
geschilderd en zelfs herkenbaar uit
afgewisseld door momenten van hoop
een bekend fotoboek van Bonaire. De
en licht. Het lijkt soms alsof er
gelaagdheid van de schilderijen is
meerdere personen aan het werk zijn
uiterst mager, het geheel maakt een
geweest, zo verrassend verschillend
onvolwassen
zijn haar werken van temperament,
indruk,
zo
wordt
geconcludeerd. Dit heeft misschien iets
kleur-
te maken met kunstopleiding Minerva,
bezoekers
waar Kroes vroegtijdig afhaakte, maar
eenzaamheid. Een soort verstilde echo
het is duidelijk dat ze wel degelijk
van een roep die niemand lijkt te
gevoel
horen.
heeft
voor
kunstzinnige
en
De
toonzetting. ervaart
desolate
Een
een
aantal dolende
landschappen
vorming. Techniek is immers te leren
weerhouden je ervan naar binnen te
en moet je blijven ontwikkelen.
stappen. De levende waterbron van Fontein
heeft
macabers.
Je
hier
plotseling
verwacht
er
iets ieder
moment zombie-achtige wezens uit de waterbakken te zien springen, figuren zoals in het beroemde werk ‘De Schreeuw’ van Edvard Munch uit 1893. Deze Noorse schilder liep op een avond met zijn vrienden terug naar de stad en werd gegrepen door het [ Vis waar alles mee begon ]
Als kind tekende ze al totdat ze in 1991 inderdaad op de Minerva-opleiding te Groningen belandde. In haar werken is de
basistechniek
vaak
duidelijk
aanwezig. Maar een echte kunstenaar
landschap om hem heen dat naar hem schreeuwde,
verdrinkend
in
het
kleurspektakel van de ondergaande zon. Hij had een enorm liefdesdrama achter de rug. Later bracht hij deze depressieve ervaring over op doek.
Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius, ‘Anna-Marie Kroes: ‘I left my heart on Bonaire’, in: Antilliaans Dagblad, 26 maart 2010.
3
Heeft Kroes wellicht een gelijkaardige
bereiken. Haar geschilderde werken
pijnlijke liefdesverhouding achter de
blijven log en verlaten van God en
rug als Munch? Wellicht is dan haar
iedereen. Een zwaarte die vreemd
dieptepunt terug te vinden in de
genoeg totaal niet is terug te vinden in
duistere
haar fijne tekeningen en pastels. De
doeken
van
Fontein,
de
natuurlijke bron op weg naar Rincon.
potentiële
Een symboliek die ook is terug te
duidelijk in potlood en pastel. De uiterst
vinden in de ‘Eeuwige Bron’. Een
fijne tekeningen doen de bezoeker
meeslepende roman van Ayan Rand,
stilstaan,
over de architect Roark alias Frank
betoverende fragiele lijnenspel dat zich
Loyd Right. Het verhaal over de
als een net over de kijker heen plooit.
onmogelijke liefde van een man
Een
en
kracht
van
gevangen
fijnheid
die
je
Kroes
door
ligt
haar
terugvindt
in
vrouw, maar ook over de trouw van de
schetsen en studies van grootmeesters
kunstenaar
als Rembrandt en Leonardo da Vinci.
aan
individualisme
zichzelf,
het
tegenover
collectivisme,
omhelst
het
door
de
creërende impulsen van de schepper, zonder
concessies
authenticiteit.
te
doen
Schilderen
is
aan kijken.
Kijken, dat in het meest gunstige geval over gaat in zien. Innerlijk zien. En wanneer
de
kunstenaar
het
[ Fontein op weg naar Rincon ]
‘zienerstadium’ komt, volgt kort daarna
De collectie van haar tentoongestelde
het inzicht zoals een skiër via de
werken in Kas di Arte en het werk op
kabelbaan in de maagdelijke skipiste
haar websites wekken een zoekende
aankomt om zijn euforische afdaling te
indruk. Zoekende naar haar eigen
maken,
kracht? Ze lijkt te aarzelen om nieuwe
blind
onbekende.
afstormend In
deze
in
op
het
onthullende
wegen
in
te
slaan.
Ontbrekende
de
daadkracht om te durven doen, niet los
expressievorm van de kunstenaar vrij
willen laten wat ze al kent, te veel
spel en vormt het de sleutel tot de
terend op het verleden. Wellicht kan
volgende waarheid.
een
Het lijkt alsof de schilderijen van Anna-
stimuleren, uitdagen en begeleiden.
Marie Kroes het zienerstadium niet
Iemand die haar structuur biedt, die ze
nieuwe
waarheid
krijgt
goede
leermeester
haar
Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius, ‘Anna-Marie Kroes: ‘I left my heart on Bonaire’, in: Antilliaans Dagblad, 26 maart 2010.
4
vertrouwt en bij wie ze haar talent, dat
eigen Fontein. De tijd zal leren waar
ruimschoots aanwezig is, veilig kan
Anna-Marie Kroes voor zal tekenen.
ontwikkelen. Het is aan het publiek om deze kunstenares uit te dagen haar
De exposititie is doorlopend geopend
nieuwe stappen te zetten. Nieuwe
van
stappen die kunnen leiden tot een
informatie:
sprong in het diepe, een sprong in haar
www.kroesart.com of www.kroesart.nl
17.00
tot 21.00. Voor meer
Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius, ‘Anna-Marie Kroes: ‘I left my heart on Bonaire’, in: Antilliaans Dagblad, 26 maart 2010.
5
