Analyse van onderzoeksgegevens

Klinische Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen

Analyse van onderzoeksgegevens Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent/Inlichtingen

6 EC BK13V Semester 1, blok 2, semester 2, blok 1 en 2 Propedeuse, verplichte cursussen tweede jaar en basisprogramma Klinische Psychologie dr. M. Spiering

Inhoud en leerdoelen De cursus heeft twee leerdoelen. (1) Het zelfstandig kunnen opzetten, uitvoeren, analyseren en rapporteren van onderzoek. (2) Meer vertrouwd raken met SPSS. Ten aanzien van het eerste leerdoel is er lesstof over de verschillende typen van onderzoek, bijvoorbeeld kwalitatief/kwantitatief, (quasi-)experimenteel/case control design, fundamenteel/toegepast. Sterke en zwakke punten van bepaalde onderzoeksstrategieën worden besproken, alsmede concepten als betrouwbaarheid, validiteit, significantie, effectgrootte en power. Er is aandacht voor interpretatie van resultaten en de (APA-)vorm van rapportage van empirisch onderzoek. Ten aanzien van het tweede leerdoel zullen alle stadia van dataverwerking worden toegelicht en geoefend: het maken van een analyseplan, het omzetten van ruwe data naar een datafile, controles over de data en manipulaties, het omgaan met uitbijters en missende gegevens, het berekenen van onderzoeksresultaten, toetsingsprocedures en rapportage van analysen. Er is onder meer aandacht voor variantieanalyse, nietparametrische technieken, factoranalyse, regressieanalyse, het omgaan met fysiologische data, betrouwbaarheidsanalyse en validiteitsonderzoek. De cursus heeft een praktisch karakter. Er zal gewerkt worden met casussen gerelateerd aan klinisch onderzoek en afkomstig van huidig onderzoek binnen de programmagroep Klinische Psychologie. Onderwijsvorm Er zijn zeven colleges en drie analysepractica van twee uur. In de colleges wordt theorie afgewisseld met praktijkvoorbeelden. Daarnaast zijn er wekelijks opdrachten, totaal 10 stuks. Vijf opdrachten hebben een meer methodologisch karakter, vijf opdrachten hebben betrekking op SPSS. Er zijn inloopspreekuren voor vragen over de stof en problemen met de opdrachten. Beoordelingsvorm Beoordeling opdrachten en tentamen. Studiematerialen en kosten • Starreveld, P. A. (Red.) (2007). Verslaglegging van psychologisch onderzoek. Amsterdam: Boom. ISBN: 9789085063032 (€23,50). • Field. A. (2009). Discovering statistics Using SPSS (3rd ed.). London: Sage. ISBN: 9781847879073 (€45,80). • Modus (via internet gratis toegankelijk). • Analyse van Onderzoeksgegevens, samengesteld door (compiled by) Mark Spiering, uitgegeven door Pearson Custom Publishing, ISBN: 9781846582509 (€61,80). Toetsing Toetsing geschiedt door de beoordeling van tien opdrachten en een tentamen. Als men is geslaagd, krijgt men voor de cursus geen cijfer maar Aan Voorwaarden Voldaan (AVV).

158

Klinische Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen Onderwijstijden Semester 1 (alleen voor studenten klinische psychologie met achterstand) Semester 1, blok 1

Wo. 25-11-2009 t/m 20-01-2010 Analysepracticum: Do. 26-11, 10-12-09 en 07-01-10

11.00-13.00 uur zaal A306 15.00-17.00 uur zaal A106

Semester 2 Semester 2, blok 1

Groep 1: Do. 04-02-2010 t/m 18-03-2010 Analysepracticum: Vr. 05-02, 19-02, 05-03-2010 Groep 2: Do. 04-02-2010 t/m 18-03-2010 Analysepracticum: Vr. 05-02, 19-02 en 05-03-2010

13.00-15.00 uur zaal A304 09.00-11.00 uur zaal A106 15.00-17.00 uur zaal A304 11.00-13.00 uur zaal A106

Semester 2, blok 2

Groep 1: Di. 27-04-2010 t/m 08-06-2010 Analysepracticum: Wo. 28-04, 12-05 en 26-05-2010 Groep 2: Di. 27-04-2010 t/m 08-06-2010 Analysepracticum: Wo. 28-04, 12-05 en 26-05-2010

11.00-13.00 uur zaal A304 11.00-13.00 uur zaal A106/A107 13.00-15.00 uur zaal A304 13.00-15.00 uur zaal A106/A107

Toetsdata Do. 28-01-2010 Vr. 26-03-2010 Wo. 16-06-2010 Tijdstippen worden later bekendgemaakt. Bijzonderheden Gedetailleerde instructies volgen in het eerste college. Men volgt deze cursus de eerste of laatste acht weken van het semester. Indeling wordt een week voor aanvang van het semester bekendgemaakt en is afhankelijk van de studieresultaten.

159


Bachelorthese Klinische Psychologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten Inlichtingen

9-12 EC BKT9/BKT12 Semester 1, blok 1, semester 2, blok 2 Propedeuse, tweede jaar + verplichte bacheloronderdelen KP Diverse docenten dr. T.W.A. Ehring

Leerdoel 9 EC: het kunnen maken van een literatuuroverzicht op een specialistisch terrein. Deelleerdoelen: het kunnen formuleren van een heldere vraagstelling op het terrein van de specialisatie. Het kunnen zoeken naar en selecteren van de belangrijkste wetenschappelijke literatuur over die vraagstelling. Het kunnen integreren en evalueren van de gevonden literatuur in een eigen betoog waarin de vraagstelling wordt verantwoord en beargumenteerd beantwoord. Het kunnen toepassen van relevante APA-normen. 12 EC: het kunnen maken van een literatuuroverzicht op een specialistisch terrein (9 EC) en het kunnen formuleren van een onderzoeksvoorstel gebaseerd op een vraagstelling die aansluit bij het literatuuroverzicht (3 EC). Onderwerpkeuze De studenten worden door de thesecoördinator bij een begeleider geplaatst en kiezen in overleg met de begeleider zelf het onderwerp. Werkwijze, eisen en beoordeling De werkwijze bij het tot stand komen van de bachelorthese, de eisen waaraan de these moet voldoen en de beoordelingscriteria staan uitgebreid beschreven in het stuk “De bachelorthese bij de opleiding Psychologie aan de UvA”, dat te vinden is op Blackboard bij het vak Bachelorthese. De student levert tijdens het traject de volgende producten aan: vraagstelling en gevonden literatuur, opzet, eerste versie, eindversie. Bij elk product, behalve het eerste, geeft de student schriftelijk aan hoe de feedback van de docent op het voorgaande product is verwerkt. De betreffende opleverdata worden direct na de introductiebijeenkomst schriftelijk vastgelegd in een thesecontract. Na ondertekening van het thesecontract volgt altijd een beoordeling, die dus ook onvoldoende kan zijn. De cursus wordt afgesloten met een presentatie van de these aan medestudenten. Omvang Voor de bachelorthese moeten ca. 15-17 onderzoeksartikelen gelezen worden. De these heeft een omvang van 5000-6000 woorden. In punten is de omvang 9 EC. Voor 12 EC zie leerdoel. Onderwijsvorm en onderwijstijden Er is een startbijeenkomst (tweemaal per jaar) met alle studenten die geplaatst zijn voor een these. Verder is de begeleiding individueel. Aan het einde is er een presentatie van de these aan medestudenten. Ma. 31-08-2009 13.00-15.00 uur zaal A306 Ma. 29-03-2010 11.00-13.00 uur zaal A305 Literatuur • Starreveld, P. A. (Red.). (2007). Verslaglegging van psychologisch onderzoek. Amsterdam: Boom. ISBN 9085063035 (€23,50). • Handleidingen op Blackboard. 160


Basisprogramma Klinische Psychologie Cognitieve functiestoornissen en psychosen (CFP) Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent/Inlichtingen

3 EC BK02 Semester 1, blok 2 Propedeuse en Onderzoekspracticum dr. S.M. van Well

Inhoud De cursus beoogt een grondige kennisverwerving van een belangrijk terrein binnen de psychopathologie, de cognitieve stoornissen, te bewerkstelligen. Tijdens twee colleges is schizofrenie het belangrijkste onderwerp. Er wordt een overzicht gegeven van de positieve, negatieve en ‘disorganized’ symptomen die bij deze stoornis horen. Geschiedenis, definiëring, maar ook de heden ten dage gehanteerde visie op schizofrenie worden besproken. Ook de neuro-anatomie en de neurobiologische veranderingen die met schizofrenie gepaard gaan, behoren hiertoe. De therapeutische mogelijkheden zullen ten slotte ook worden besproken. Hieronder vallen de somatische en farmacologische therapie, neurocognitieve training en psychosociale vaardigheidstraining. De overige colleges gaan over cognitieve stoornissen die gerelateerd zijn aan de klinische neuropsychologie. De colleges gaan over functionele anatomie en symptomatologie na een CVA. Ook zal er aandacht zijn voor onderwerpen als contusio cerebri en herstelprocessen na trauma, maar ook dementie. Onderwijsvorm Er zijn twee keer per week colleges met een deels interactief karakter en parallel lopende werkgroepen. In de bijeenkomsten wordt theorie afgewisseld met praktijkvoorbeelden. Ook zullen er videodemonstraties zijn. De stof van de bijeenkomsten is, naast de literatuur, ook tentamenstof. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur, 10 open vragen. Zie Blackboard voor meer informatie Studiematerialen en kosten • Deelman, B., Eling, P., de Haan, E., Jennekens-Schinkel, A., & van Zomeren, E. (Red.). (2004). Klinische neuropsychologie (zesde herziene druk). Amsterdam: Boom. ISBN: 9789053529751 (€54,35). • Aanvullende literatuur wordt later bekendgemaakt. Onderwijstijden Ma. 04-01-2010 t/m 25-01-2010 Di. 05-01-2010 t/m 19-01-2010

11.00-13.00 uur zaal A-B 11.00-13.00 uur zaal A-B

Toetsdatum Vr. 29-01-2010 Wo. 21-07-2010

09.00-11.00 uur 12.00-14.00 uur (herkansing)

Bijzonderheden Een week voor aanvang van de cursus is op Blackboard een draaiboek beschikbaar met daarin een gedetailleerd programma, evenals de collegetijden.

161


Basisprogramma Klinische Psychologie Diagnostiek 1: Psychodiagnostiek Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten Inlichtingen

3 EC BK40 Semester 1, blok 2 Propedeuse en verplichte cursussen tweede jaar dr. H.M. Geurts, dr. T. Schilt, prof. dr. J.H. Kamphuis prof. dr. J.H. Kamphuis

Inhoud en leerdoelen Deze cursus omvat een brede, representatieve introductie tot de psychodiagnostiek. Psychodiagnostiek wordt geïntroduceerd als een bij uitstek scientist-practitioner-activiteit die vele werkvelden betreft. In de reeks van audiovisueel ondersteunde colleges komt onder andere aan bod: de diagnostische cyclus, veelgebruikte instrumenten (bv. gespreksvoering, zelfrapportage, observatie), meest gangbare vraagstellingen en werkwijzen, patroonherkenning, rapportage. Qua casuïstiek zal de nadruk in deze cursus liggen op de klinische psychodiagnostiek en de neuropsychologische diagnostiek. Onderwijsvorm Serie hoorcolleges, met aanvullend individuele opdrachten naar aanleiding van casepresentaties; tevens een werkgroep. Cases zullen deels via cd-rom dan wel Blackboard worden aangeboden. Parallel aan de colleges zijn er werkgroepen. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur, en opdrachten n.a.v. case-presentaties. Tentamen op basis van een combinatie van meerkeuzevragen en open vragen. Studenten zullen tevens opdrachten in kleine groepen uitvoeren. Studiematerialen en kosten • Luteijn, F., Arrindell, W. A., Deelman, B.G., Kamphuis, J. H., & Vertommen, H. (Red.). (2008). Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg. Utrecht: Lemma. ISBN: 9789059312500 (€52,-). • Klapper met aanvullende literatuur. Onderwijstijden Ma. 23-11-2009 t/m 14-12-2009 Di. 24-11-2009 t/m 08-12-2009

11.00-13.00 uur zaal wordt later bekendgemaakt 11.00-13.00 uur zaal A-B

Toetsdatum Vr. 18-12-2009 Ma. 19-07-2010


Bijzonderheden Colleges en werkgroepen zijn verplicht!

162


Basisprogramma Klinische Psychologie Externaliserende stoornissen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten Inlichtingen

3 EC BK36 Semester 1, blok 1 Propedeuse en Onderzoekspracticum Meerdere gastdocenten dr. S. van der Oord

Inhoud In dit vak wordt een overzicht gegeven van verschillende stoornissen bij volwassenen waar externaliserend gedrag en problemen in de impulscontrole een rol spelen. Daarbij zullen o.a. ADHD, stoornissen in de impulsbeheersing en verslaving aan bod komen. Er wordt ingegaan op het ontwikkelingsverloop, comorbiditeiten, onderliggende biologische mechanismen en theoretische verklaringsmodellen. Daarnaast wordt nader ingegaan op de diagnostiek en behandeling van ADHD en stoornissen in de impulsbeheersing. Onderwijsvorm Hoorcolleges (2 maal per week 2 uur) door verschillende (gast)docenten en parallel lopende werkgroepen, literatuurstudie. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur. Studiematerialen en kosten Wordt later bekendgemaakt. Onderwijstijden Di. 22-09-2009 t/m 13-10-2009 Wo. 23-09-2009 t/m 14-10-2009


Toetsdatum Wo. 21-10-2009 Wo. 14-07-2010


Bijzonderheden Indeling werkgroepen wordt later bekendgemaakt. Voor informatie over de cursus, zie Blackboard. De literatuur zal voorafgaand aan de cursus bekendgemaakt worden op Blackboard.

163


Basisprogramma Klinische Psychologie Internaliserende stoornissen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten/Inlichtingen

9 EC BK37 Semester 1, blok 1 Propedeuse en Onderzoekspracticum dr. K.F.L. Dijk, prof. dr. M. Kindt

Inhoud en leerdoelen Internaliserende stoornissen (angst- en stemmingsstoornissen) zijn stoornissen waarbij vooral het lijden van de persoon zelf centraal staat, dit in tegenstelling tot externaliserende stoornissen waarbij het verstorende effect van het gedrag op de sociale omgeving centraal staat. Angst- en stemmingstoornissen maken een aanzienlijk deel uit van de symptomen waarmee hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg worden geconfronteerd. De cursus bestaat globaal uit drie delen. In deel 1 worden de angststoornissen (paniekstoornis, agorafobie, sociale fobie, specifieke fobieën, posttraumatische stressstoornis, dwangstoornis en gegeneraliseerde angststoornis) behandeld. Deel 2 behandelt stemmingsstoornissen (depressie, bipolaire stoornis, dysthemie). Aan de orde komen o.a. de fenomenologie, diagnostiek, evidence based behandelingen, vigerende theorieën en onderzoeksmethoden. Bij angst zal de nadruk komen te liggen op leertheoretische en cognitieve verklaringsmodellen; bij stemming is er naast de cognitieve modellen ook veel aandacht voor de interpersoonlijke oorzaken en gevolgen van een depressie. Het derde deel van de cursus heeft een zogenaamde transdiagnostische benadering waarbij stoornisoverkoepelende processen en mechanismen nader worden bestudeerd, bijvoorbeeld onderliggende biologische mechanismen en cognitieve processen. Onderwijsvorm Hoorcolleges (2 maal per week 2 uur) en parallel lopende werkgroepen, literatuurstudie. Toetsvorm Twee schriftelijke tentamens over collegestof en literatuur. Zie Blackboard voor meer informatie. Studiematerialen en kosten • Anthony, M. M., & Stein, M. B. (Eds.). (2009). Oxford Handbook of Anxiety Disorders and Related Disorders. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195307030 (€89,-). • Gotlib, I. H., & Hammen, C. L. (Eds.). (2009). Handbook of Depression, Second Edition. New York: Guilford Press. ISBN 9781593854508 (€64,-).

164

Onderwijstijden Ma. 31-08-2009 t/m 09-11-2009 Di. 01-09-2009 t/m 10-11-2009

15.00-17.00 uur zaal wordt later bekendgemaakt 15.00-17.00 uur zaal A-C

Toetsdatum Do. 19-11-2009 Vr. 16-07-2010



Basisprogramma Klinische Psychologie Psychologische interventies 1: theorie en praktijk Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten Inlichtingen

6 EC BK43 Semester 1, blok 2 Propedeuse en verplichte cursussen tweede jaar; verplichte voorafgaande cursussen (per programmagroep verschillend) dr. N. Morina en andere docenten dr. N. Morina

Inhoud en leerdoelen Deze cursus belicht de belangrijkste theorieën en toepassingen van de hoofdstromingen binnen de psychotherapie. Het omvat colleges over verschillende settings binnen de psychotherapie. Bovendien geeft de cursus een inleiding in het onderzoek naar psychotherapie en evalueert de werkzaamheid van de therapeutische aanpak en common factors in psychotherapie. De hoofddoelen van deze cursus zijn: 1) kennis van de hoofdstromingen in de psychotherapie, 2) klinische toepassingen van psychotherapie en 3) kennis van specifieke en algemene aspecten van de psychotherapie. Onderwijsvorm Hoorcolleges, casuspresentaties en discussies. De meeste colleges worden in het Engels gehouden, sommige in Nederlands. Parallel aan de colleges zijn er werkgroepen. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over het boek, de reader en diverse artikelen. Studiematerialen en kosten • Corsini, R. J., & Wedding, D. (2008). Current Psychotherapies (8th ed.). Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole. ISBN: 9780495603665 (€51,95). • Aanvullende literatuur middels een reader en diverse artikelen, die bekend worden gemaakt voor aanvang van de cursus. Onderwijstijden Ma. 23-11-2009 t/m 18-01-2010 Wo. 25-11-2009 t/m 20-01-2010

15.00-17.00 uur zaal wordt later bekendgemaakt 09.00-11.00 uur zaal wordt later bekendgemaakt

Toetsdatum Wo. 27-01-2010 Vr. 23-07-2010


165


Basisprogramma Klinische Psychologie Psychopathologie en psychiatrische classificatie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten/Inlichtingen

2 EC BK27 Semester 1, blok 1 Propedeuse en Onderzoekspracticum dr. J.H. Kamphuis, drs. A. Noordhof

Inhoud Er wordt een overzicht geboden van de structuur van het vigerende systeem van psychiatrische classificatie; de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV). Aan de orde komt de historische achtergrond en ontwikkeling van de achtereenvolgende versies van de DSM. Tevens wordt er kritisch stilgestaan bij de vermeende tekortkomingen van het classificatiesysteem. Ten slotte zal aan de hand van casuïstiek de praktische toepassing van de DSM worden geïllustreerd. Onderwijsvorm In week 1 worden twee hoorcolleges gegeven. In week 2 is het onderwijs meer interactief. Aan de hand van casuïstiek worden de studenten vertrouwd gemaakt met de praktische toepassing van de DSM. Parallel aan de colleges dienen de studenten een prototypische DSM-casus te schrijven in groepjes van twee of drie, die een week later (uiterlijk één week na de laatste bijeenkomst) moet worden ingeleverd. Parallel aan de colleges zijn er werkgroepen. Toetsvorm 1. Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur (meerkeuzevragen en open vragen). 2. Schriftelijke opdracht in groepjes van twee of drie studenten. Eindcijfer wordt gevormd door een gewogen gemiddelde van beide toetsvormen. Studiematerialen • Frances, A. J. (2000). Quick reference to the diagnostic criteria from DSM-IV-TR. Washington, DC : American Psychiatric Association. ISBN: 9780890420263 (€34,50). • Frances, A., & First, M. B. (1999). Stemming en stoornis: Een gids voor iedereen die meer wil weten over kenmerken en diagnose van psychische stoornissen. Amsterdam: Nieuwezijds. ISBN: 9789057120596 (€28,95). • Overig materiaal wordt later bekendgemaakt.

166

Onderwijstijden Ma. 31-08-2009 en 07-09-2009 Wo. 02-09-2009 en 09-09-2009


Toetsdatum Wo. 16-09-2009 Ma. 12-07-2010



Basisprogramma Klinische Psychologie Werkgroepen Klinische Psychologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten/Inlichtingen

4 EC BK42 Semester 1, blok 1 en 2 Propedeuse en Onderzoekspracticum Drs. E. Lith en drs. E. de Ruiter

Inhoud Parallel aan een aantal verplichte vakken van het basisprogramma van de bachelor Klinische Psychologie vindt intensief werkgroeponderwijs plaats, met als zwaartepunt het verdiepen van thema’s uit deze basisvakken. Daarbij wordt deels een theoretische benadering gekozen, bijvoorbeeld door wetenschappelijke controverses en debatten binnen de klinische psychologie te bespreken. Anderzijds zal theorie worden toegepast op praktijksituaties en de actualiteit. Door het gebruik van uiteenlopende werkvormen zullen academische vaardigheden als redeneren, discussiëren, schrijven en kritisch kijken naar onderzoek verder worden ontwikkeld. Onderwijsvorm Wekelijkse bijeenkomsten van drie uur in kleine groepen gedurende het gehele eerste semester. Deelnemers leveren zowel gezamenlijk als individueel een actieve bijdrage bij uiteenlopende opdrachten. De docent fungeert daarbij als leerprocesbegeleider. Toetsvorm Aanwezigheidsverplichting bij alle bijeenkomsten. Onderwijstijden Deelnemers van elke groep komen eenmaal per week bijeen, men wordt op woensdagmiddag, donderdagochtend of -middag of vrijdagochtend of -middag geplaatst. Studiemateriaal Studiemateriaal van de verplichte vakken. Bijzonderheden Het volgen van dit onderdeel is verplicht voor specialisatiestudenten Klinische Psychologie (voltijd). Deeltijdstudenten kunnen contact opnemen met Kitty Rolf. De verplichte vakken die behandeld zullen worden in de werkgroepen zijn: Internaliserende stoornissen, Psychopathologie en psychiatrische classificatie, Externaliserende stoornissen, Psychologische Interventies I, Diagnostiek I en Cognitieve functiestoornissen. Al deze vakken worden gegeven in het eerste semester.

167


Klinische Gespreksvoering Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent/Inlichtingen

6 EC BK39 Semester 2, blok 1 en 2 Propedeuse, tweede studiejaar en basisprogramma Klinische Psychologie max. 60 drs. H.H. Oberink

Inhoud en leerdoelen Het doel van deze cursus is om inzicht en vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn voor het voeren van professionele gesprekken in de klinische setting. De cursus bestaat uit een theoretisch en een praktijkgericht deel. Na het opfrissen van de eerder geleerde vaardigheden (Gesprekspracticum) zal aandacht worden besteed aan meer gevorderde gespreksvoeringstechnieken. Hiertoe behoren vaardigheden die nodig zijn om intakes af te nemen, om cliënten te motiveren en om veranderingsprocessen te faciliteren. Daarnaast wordt aandacht besteed aan culturele, ethische en professionele aspecten van het werk van psychologen. Middels rollenspelen, oefeningen en opdrachten worden kennis, vaardigheden en attitude geïntegreerd. Studenten doorlopen een persoonlijk leerproces en maken op basis van feedback en analyses van eigen beeldmateriaal procesverslagen. Observeren, feedback geven en reflecteren zijn vaardigheden die hierbij specifiek aandacht zullen krijgen. Hoewel de cursus een voorbereiding is op de beroepsuitoefening van de psycholoog in brede zin, is deze ook een voorbereiding voor de ontwikkeling van therapeutische en diagnostische vaardigheden (Interventies II, Diagnostiek II, mastervakken met een klinisch praktijkdeel en de stage). Onderwijsvorm Literatuurstudie. Gemeenschappelijke hoorcolleges (60 studenten) in week 1 en week 5. Vaardigheidstrainingen in groepen van 12 studenten. Toetsvorm Beoordeeld worden de theoretische kennis, communicatieve vaardigheden en inzicht in professioneel gedrag (attitude). Meer informatie hierover is te vinden in de cursusmap. Aanwezigheid bij de hoorcolleges en de vaardigheidstrainingen is verplicht om te kunnen slagen voor de cursus. Studiemateriaal • Geldard, K. & Geldard, D. (2005). Practical Counselling Skills. Basingstoke: Palgrave. ISBN: 9781403945136 (€32,-). • Een week voordat de cursus begint is een cursusmap met daarin opgenomen een reader te koop bij de VSPA-balie. In deze cursusmap is het rooster van de cursus opgenomen en alle informatie over de toetsing en de organisatie. Onderwijstijden Semester 2, blok 1

Ma. Wo. Do. Do. Vr. Vr. 168

01-02-2010 en 01-03-2010 03-02-2010 t/m 24-03-2010 04-02-2010 t/m 25-03-2010 04-02-2010 t/m 25-03-2010 05-02-2010 t/m 26-03-2010 05-02-2010 t/m 26-03-2010

09.00-11.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur

zaal A-B (hoorcollege) zaal A309 (werkgroep) zaal A309 (werkgroep) zaal A506 (werkgroep) zaal A309 (werkgroep) zaal A506 (werkgroep)

Klinische Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen Semester 2, blok 2

Ma. Di. Wo. Wo. Do. Do.

26-04-2010 en 31-05-2010 27-04-2010 t/m 22-06-2010 28-04-2010 t/m 23-06-2010 28-04-2010 t/m 23-06-2010 29-04-2010 t/m 24-06-2010 29-04-2010 t/m 24-06-2010

09.00-11.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur 09.00-17.00 uur

zaal A-B (hoorcollege) zaal A309 (werkgroep) zaal A309 (werkgroep) zaal A506 (werkgroep) zaal A309 (werkgroep) zaal A506 (werkgroep)

Bijzonderheden Er zijn twee hoorcolleges op maandag, één aan het begin en één halverwege de cursus. Voor de vaardigheidstrainingen kunnen studenten zich na ontvangst van de plaatsingsbrief inschrijven voor één van de volgende dagen: woensdag, donderdag of vrijdag. Men volgt deze cursus de eerste of laatste acht weken van het semester. Indeling wordt een week voor aanvang van het semester bekendgemaakt en is afhankelijk van de studieresultaten.

169


Persoonlijkheidsstoornissen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent Inlichtingen

3 EC BK41 Semester 2, blok 2 Propedeuse, tweede studiejaar en basisprogramma Klinische Psychologie prof. dr. R. Verheul dr. S. van Linden

Inhoud Met prevalenties van 10-15% in de algemene bevolking en 40-60% in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg behoren persoonlijkheidsstoornissen tot de meest voorkomende psychische stoornissen. Persoonlijkheidsstoornissen gaan gepaard met een hoge individuele, maatschappelijke en economische ziektelast. Persoonlijkheidsstoornissen mogen zich sinds enkele decennia in een sterk toenemende belangstelling onder wetenschappers en behandelaars verheugen. Het wetenschappelijk onderzoek heeft belangwekkende nieuwe inzichten opgeleverd in de pathogenese, taxonomie en veranderbaarheid van persoonlijkheidsstoornissen. Op basis daarvan verdwijnt het klinisch pessimisme omtrent deze doelgroep langzamerhand naar de achtergrond om meer en meer plaats te maken voor een visie waarin de behandelmogelijkheden op de voorgrond staan. De cursus beoogt een grondige en brede kennisverwerving van de stand van zaken in het wetenschappelijk onderzoek naar persoonlijkheidsstoornissen te bewerkstelligen. De volgende thema’s staan centraal: fenomenologie, classificatie, pathogenese, veranderbaarheid, en de noodzakelijkheid, werkzaamheid en doelmatigheid van behandeling. Onderwijsvorm Wekelijkse hoorcolleges (vier colleges van 4 uur en vier colleges van 2 uur), bestaande uit powerpointpresentaties, casuïstiek en videomateriaal. Plenaire discussie naar aanleiding van fragmenten uit enkele speelfilms. De inhoud van de colleges is ook tentamenstof, naast de literatuur. Het wordt aanbevolen om zelfstandig werkgroepen van ca. 8 cursisten te vormen om de literatuur en collegestof te bespreken. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over de collegestof en literatuur. Het tentamen bestaat uit multiplechoicevragen en open vragen. Studiemateriaal • Eurelings-Bontekoe, E. H. M., Verheul, R., & Snellen, W. (2007). Handboek persoonlijkheidspathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. ISBN 9789031346608 (€62,50). Onderwijstijden Wo. 31-03-2010 Do. 01-04-2010 t/m 22-04-2010 Vr. 09-04-2010 t/m 23-04-2010

11.00-15.00 uur zaal wordt later bekendgemaakt 11.00-13.00 uur zaal A-B 11.00-15.00 uur zaal A-B

Toetsdata Vr. 07-05-2010 Vr. 18-06-2010


Bijzonderheden Aanwezigheid tijdens colleges is verplicht. 170


Psychoanalyse: De stand van zaken Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docent/Inlichtingen

6 EC BK44 Semester 2, blok 1 max. 35 Propedeuse en tweede studiejaar dr. W.J. Gomperts

Inhoud en leerdoelen De belangrijkste psychoanalytische theoretische stromingen (1. ego-psychologie, 2. objectrelatie-psychologie, 3. zelfpsychologie, 4. gehechtheidspsychologie) en psychoanalytische therapievormen (a. psychoanalyse in strikte zin, b. langdurige psychoanalytische therapie, c. kortdurende psychoanalytische therapie en d. moderne varianten) worden besproken. De psychoanalytische persoonlijkheidstheorieën en de theorie over psychoanalytische behandelingstechniek worden in historisch perspectief belicht. De literatuur is eerst op inleidend niveau. Daarna wordt over dezelfde onderwerpen verdiepende literatuur bestudeerd. Op die manier raakt de cursist gaandeweg meer vertrouwd met de psychoanalytische theorieën en behandelingsvormen. Vervolgens gaat de aandacht uit naar speciale actuele onderwerpen: gehechtheid, emotieregulatie en mentalisatie, persoonlijkheidspathologie (borderline, narcisme), indicatiestelling, wetenschapsfilosofische status van de psychoanalyse, effectonderzoek, transculturele psychoanalyse. De literatuur wordt in twee deeltentamens getoetst en er wordt ook een paper geschreven die kort na het einde van de cursus voltooid moet zijn. De cursus wordt geïllustreerd met fragmenten uit speelfilms. Onderwijsvorm Werkgroep. Toetsvorm Deeltentamens tijdens cursus. Herkansing in overleg met de docent. Studiematerialen en kosten • De literatuur wordt later vastgesteld. Tijdens de eerste bijeenkomst wordt een literatuurlijst uitgedeeld. Onderwijstijden Ma. 01-02-2010 t/m 22-03-2010 Wo. 03-02-2010 t/m 24-03-2010


171


Psychofarmacologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent, Inlichtingen

6 EC BP24 Semester 2, blok 1 Propedeuse Psychologie en Onderzoekspracticum Drs. K.P. Hulstijn

Leerdoel Het verwerven van basiskennis zodanig dat op professioneel niveau communicatie mogelijk is met onderzoekers, psychiaters en artsen. Inhoud Algemeen: algemene farmacologie en farmacokinetiek (wat gebeurt er in het lichaam met een farmacon: toediening, metabolisme, receptorbezetting, afbraak, eliminatie); neurotransmitters (verschillende typen, synthese, receptoren, afbraak, beïnvloeding via farmaca). Psychofarmacologie: werkingsmechanisme, bijwerkingen van de klassieke psychofarmaca (antipsychotica, antidepressiva, mood stabilizers, hypnotica, anxiolytica, psychostimulantia, cognitive enhancers); recreatief gebruik van psychofarmaca en verslaving. Onderwijsvorm Hoorcolleges en literatuurstudie, discussie- en presentatieopdracht. Colleges zijn verplicht. Let op: voor dit vak moet veel stof worden gelezen! Toetsvorm Schriftelijk tentamen, 20 korte open vragen, 5 essayvragen. Studiematerialen en kosten • Stahl, S. M. (2009). Essential psychopharmacology (3rd ed.). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521673761. Kosten circa € 83,-. • Kalat, J.W. (2006). Biological Psychology (9th ed.). Belmont: Wadsworth. ISBN 9780495093602. Kosten circa € 66,-. Hoofdstukken 2 en 3. Dit boek is ook gebruikt in de propedeusecursus Psychofysiologie. • Artikelen via Blackboard. Onderwijstijden Do. 04-02-2010 t/m 18-03-2010

15.00-18.00 uur GebA-zaal E

Toetsdata Do. 25-03-2010 09.00-11.00 uur (tijd onder voorbehoud) Do 22-04-2010 09.00-11.00 uur herkansing (tijd onder voorbehoud)

172


Seksuologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent/inlichtingen

6 EC BK17 Semester 2, blok 1 Propedeuse en Onderzoekspracticum dr. M. Spiering

Inhoud en leerdoelen In deze interdisciplinaire cursus wordt een overzicht geboden van de seksuologie. De nadruk zal liggen op somatische en psychologische aspecten van seksuele problemen. Het interdisciplinaire karakter van de seksuologie wordt tot uitdrukking gebracht door een maximale integratie van medische en psychologische kennis. Hierdoor kan wederzijds begrip bevorderd worden; er kan inzicht en begrip ontstaan voor mogelijkheden en grenzen van de afzonderlijke disciplines. Ten aanzien van de hulpverlening kan een optimaal model van diagnostiek, behandeling en preventie worden aangeboden. Leerdoelen: kennis van de somatische, psychologische, relationele, maatschappelijke en culturele aspecten van seksueel functioneren en disfunctioneren; kennis over de invloed van ziekte, medisch en psychologisch handelen op seksueel functioneren; inzicht in eigen normen, waarden en attitudes en het effect daarvan op beroepsgedrag; kennis en elementaire vaardigheden op het gebied van de epidemiologie van seksuele stoornissen/problemen en de seksuologische hulpverlening. Onderwijsvorm Hoorcolleges (13 x 2 uur). Toetsvorm Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur. Studiematerialen en kosten Wordt later bekendgemaakt. Onderwijstijden Ma. 01-02-2010 t/m 15-03-2010 Di. 02-02-2010 t/m 16-03-2010

13.00-15.00 uur zaal wordt later bekendgemaakt 13.00-15.00 uur zaal A-C

Toetsdata Do. 25-03-2010 Ma. 10-05-2010


Bijzonderheden Informatie over aparte inschrijving voor het tentamen volgt bij aanvang van de cursus. Alleen ingeschrevenen voor de cursus kunnen deelnemen aan het (her)tentamen. Studenten van andere universiteiten moeten een UvA-collegekaartnummer hebben, de aanmelding als bijvakstudent Bachelor Psychologie loopt via Studielink. Aanmelden voor de cursus verloopt via de onderwijsbalie Psychologie. Inschrijven is mogelijk tot en met 15 januari 2010.

173


Somatoforme stoornissen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

6 EC BK38 Semester 2, blok 1 Propedeuse en Onderzoekspracticum min. 8, max. 25 dr. A.H. van Stegeren, dr. A.M.M. Kolk, drs. H.H. Oberink dr. S. van Linden

Inhoud De cursus beoogt een grondige en brede kennisverwerving over één van de As I stoornissen te bewerkstelligen: de somatoforme stoornissen. Somatoforme stoornissen worden gekenmerkt door onbegrepen lichamelijke klachten. Als psycholoog kun je te maken krijgen met cliënten die zich (onder andere) presenteren met lichamelijke zorgen of symptomen, maar waarbij artsen geen lichamelijke afwijking kunnen vinden die de klachten afdoende verklaren. De cursus begint met het opdoen van kennis over somatoforme stoornissen, de modellen die bij deze stoornis relevant zijn en cultuur- en genderaspecten in dit kader. Deze kennis zal in de vijfde week door middel van een tentamen getoetst worden. Verder zullen de studenten oefenen met gesprekstechnieken gericht op diagnostiek en behandeling van de somatoforme symptomen gedurende vier gesprekspractica. Deelnemers dienen een casusbeschrijving van een somatoforme stoornis te schrijven. Gedurende de cursus werkt de deelnemer tevens aan een paper waarvan de vraagstelling betrekking heeft op de casus. Onderwijsvorm Colleges, literatuurstudie, gespreksvaardigheidstraining, schrijven casus en paper. Er zijn twee keer per week werkgroepcolleges met een sterk interactief karakter. In een aantal bijeenkomsten wordt theorie afgewisseld met praktijkvoorbeelden en videobeelden. Naast deze colleges zullen gesprekstechnieken worden getraind die specifiek bij deze cliëntengroep van belang zijn. Elke student dient een paper te schrijven over een onderwerp dat nauw verband houdt met somatoforme stoornissen. Het onderwerp van de paper moet vooraf worden goedgekeurd door de docent. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur vindt halverwege de cursus plaats. De module wordt afgesloten met het schrijven van een paper. Studiemateriaal • Literatuur wordt later bekendgemaakt. Onderwijstijden Di. 02-02-2010 t/m 23-03-2010 Do. 04-02-2010 t/m 18-03-2010


Toetsdata Di. 04-03-2010 12.00-14.00 uur Herkansing in overleg met de docent.

174

Klinische Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen

Collectieve stagebijeenkomsten Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Inlichtingen

3 EC STBK3 Semester 1, blok 1 en 2, semester 2, blok 1 en 2 Diagnostiek 2, Interventies 2 + aangenomen voor een stageplek drs. E. Brugman

Inhoud In werkgroepen bespreken studenten stagegerelateerde thema’s onder leiding van een docent. Voorts worden er presentaties gegeven over ethisch/juridische kwesties, geïllustreerd met voorbeelden uit de eigen stagepraktijk. In gastcolleges wordt ingegaan op de beroepscode voor psychologen en op relevante wetgeving voor de omgang met cliënten/ patiënten. Leerdoelen Inzicht en oefening in de overdracht van wetenschappelijke kennis naar de praktijk. Inzicht verkrijgen in de sociale kaart/organisatie van de GGZ en in de overeenkomsten en verschillen van werkzaamheden van klinisch psychologen in diverse instellingen. Kennis van de beroepscode voor psychologen en relevante wetgeving voor de omgang met cliënten, inzicht in ethische aspecten. Onderwijsvorm Werkgroep; 6 bijeenkomsten. Voorts 2 gastcolleges over ethische en juridische aspecten. Toetsvorm Verplichte aanwezigheid bij collectieve stagebijeenkomsten en gastcolleges. Actieve inbreng en presentaties bij werkgroepen. Studiemateriaal • Soudijn, K. A. (2007). Ethische codes voor psychologen. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds. ISBN 9789057122583 (€21,95). Onderwijstijden Afhankelijk van de start en de duur van je stage word je ingedeeld in een groep die op de dinsdagochtend of dinsdagmiddag of donderdagochtend of donderdagmiddag de werkgroepen heeft. De bijeenkomsten zijn van 09.00-11.00 uur of 15.00-17.00 uur en kunnen onder stagetijd vallen. In het semester dat je met de bijeenkomsten start, volg je ook de twee gastcolleges: Semester 1

Di. 22-09-2009 Do. 22-10-2009 Semester 2

Di. 02-03-2010 Do. 01-04-2010

11.00-13.00 uur zaal A-A 11.00-13.00 uur zaal A306 11.00-13.00 uur zaal A305 11.00-13.00 uur zaal A305

Bijzonderheden Zodra je een stageplek hebt gevonden dien je dit direct (per mail) door te geven aan de stagecoördinator drs. E. Brugman en je tevens direct in te schrijven voor de collectieve stagebijeenkomsten via het secretariaat. Bij de inschrijving kun je een voorkeur aangeven voor de dinsdag- of donderdaggroep (in overleg met je stageinstelling).

175


Cultuur en gezondheid Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

6 EC MK19 Semester 1, blok 2 Bachelor Psychologie, basisprogramma Klinische Psychologie min. 8, max. 25 dr. A.M.M. Kolk, K. Hohnen en gastsprekers dr. A.M.M. Kolk

Inhoud en leerdoelen Kennis van theorie en praktijk van culturele verschillen in somatische en psychische gezondheid. Het gaat hierbij zowel om verschillen tussen samenlevingen als verschillen binnen één samenleving (autochtonen versus allochtonen, mannen versus vrouwen, armen versus rijken). Thema’s zijn voorts: universaliteits- versus relativistische/cultuurspecifieke benadering, de rol van migratie, de rol van acculturatie, beleving versus presentatie van klachten, interculturele communicatie en gespreksvoering, valkuilen in de diagnostiek, het opbouwen van een vertrouwensrelatie, interculturele hulpverlening/vrouwen- en mannenhulpverlening, implicaties voor beleid en organisatie van de gezondheidszorg. Vaardigheid in schriftelijke presentatie. Er wordt tevens aandacht besteed aan de eigen houding ten opzichte van mensen met een andere culturele achtergrond. Onderwijsvorm Opdrachtgestuurd, intensief programma met acht plenaire bijeenkomsten. Gedurende de cursus zullen ook colleges gegeven worden door sprekers uit de praktijk van de interculturele hulpverlening. Tevens worden er verschillende video’s besproken. Al vroeg in de cursus wordt een tentamen afgenomen, opdat de studenten met een gelijke basiskennis de cursus vervolgen. Daarna volgt een periode waarin een paper geschreven moet worden. Studenten zullen in rollenspelen oefenen met gesprekstechnieken in interculturele communicatie aan de hand van het Culturele Interview. Toetsvorm Individuele beoordeling op basis van literatuurtentamen (tien korte, open vragen), paper, aanwezigheid (verplicht) & inbreng, interview, en actieve deelname rollenspelen. Studiematerialen (onder voorbehoud) • Knipscheer, J. W., & Kleber, R. J. (2008). Psychologie en de multiculturele samenleving. Amsterdam: Boom. Tweede editie, ISBN: 9789047300830 (€29,50). • Knipscheer, J. W., & Kleber, R. J. (2004). A Need for Ethnic Similarity in the TherapistPatient Interaction? Mediteranean Migrants in Dutch Mental-Health Care. Journal of Clinical Psychology, 60, 543-554. • Meeuwesen, L., Harmsen, J. A. M., Bernsen, R. M. D., & Bruijnzeels, M. A. (2006). Do Dutch doctors communicate differently with immigrant patients than with Dutch patients? Social Science & Medicine, 63, 2407-2417. • Bot, H. (2007). Gespreksvoering met behulp van een tolk. De Psycholoog, (professie, juni 2007), 362-367. • Mayou, R., Kirmayer, L. J., Simons, G., Kroenke, K., & Sharpe, M. (2005). Somatoform Disorders: Time for a New Approach in DSM-V. American Journal of Psychiatry, 162, 847-855. 176

Klinische Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen • Kolk, A. M. (2003). Sekse, gender en lichamelijke gezondheid. Handboek Klinische Psychologie, 4, 1-24. • Robinson, M. E., Riley III, J. L., & Myers, C. D. (2000). Psychosocial Contributions to Sex-Related Differences in Pain Responses. In: R. B. Fillingim (Ed.), Sex, Gender, and Pain (pp. 41-68). Seattle: IASP Press. • Hendrickx, K., Lodewijckx, E., Van Royen, P., & Denekens, J. (2002). Sexual behaviour of second generation: Moroccan immigrants balancing between traditional attitudes and safe sex. Patient Education and Counseling, 47, 89-94. Onderwijstijden Di. 24-11-2009 t/m 26-01-2010

13.00-17.00 uur zaal A306

Toetsdatum Di. 08-12-2009 13.00-15.00 uur zaal A306 Herkansing in overleg met de docent. Bijzonderheden Het gaat om een zeer tijdsintensief programma. Het draaiboek voor de cursus wordt voor aanvang van de cursus aan de deelnemers toegestuurd.

177


Grensgebieden van de klinische psychologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent/Inlichtingen

6 EC MK18 Semester 1, blok 2 Bachelor Psychologie, basisprogramma KP min. 8, max. 15 dr. M. Spiering

Inhoud en leerdoelen De cursus biedt de mogelijkheid tot verdieping in heel verschillende grensgebieden van de klinische psychologie, in ieder geval buiten het mainstream onderzoek. Leerdoel is een vernieuwde oriëntatie op de eigen ambitie. Vragen die kunnen worden beantwoord zijn bijvoorbeeld: waarin onderscheidt zich een klinisch (UvA-)psycholoog van een maatschappelijk werker, pedagoog, psychiater en/of religieus werker? Is de organisatie van de geestelijke gezondheidszorg naast de somatische gezondheidszorg wetenschappelijk ideaal? Hoe is de verhouding tussen de ‘harde’ (natuurwetenschappelijke) en ‘zachte’ klinische psychologie? Wat is de invloed van cultuur, media, mode en/of farmacie op de prevalentie van psychische problemen? Iedere week wordt onderzoek bestudeerd en besproken dat zich bevindt in een ander grensgebied van wetenschappelijke disciplines. Klinische psychologie en bijvoorbeeld antropologie, biologie, communicatiewetenschappen, filosofie, geneeskunde, pedagogiek, psychiatrie, natuurkunde, religiestudies en sociologie. De inhoud van de cursus ligt gedeeltelijk vast, maar vindt voornamelijk plaats in onderling overleg. Enkele voorbeelden van wat in het verleden door studenten is georganiseerd: een excursie naar een TBS-kliniek, discussies met Bob Bermond over lichaam versus geest en met een NLP-coach over de verhouding psychologie/NLP, gastcolleges van Bram Bakker over ethiek en Jan Muskens over boeddhisme. Onderwijsvorm Werkgroep. Er zijn zeven verplichte werkcolleges van vier uur. In de laatste week is het literatuurtentamen en dient ook een schrijfopdracht te worden ingeleverd. Daarnaast zijn er individuele en gezamenlijke opdrachten, zoals bijvoorbeeld het voorbereiden van een presentatie of het doen van een kortdurend onderzoek of interview. Toetsvorm De eindbeoordeling bestaat uit het gemiddelde van twee cijfers. Allereerst is er een literatuurtentamen waarmee beoogd wordt te toetsen of u de stof gelezen en begrepen heeft. Ten tweede maakt iedereen een schrijfopdracht die bestaat uit verslagen van de wekelijkse lesstof inclusief gevoerde discussies hierover in de werkcolleges. Studiemateriaal en kosten • Op Blackboard: literatuurreferenties. Aanvullende literatuur wordt in overleg gekozen. Onderwijstijden Ma. 23-11-2009 t/m 18-01-2010

11.00-15.00 uur zaal JK/B58

Toetsdatum Do. 25-01-2009 11.00-13.00 uur Herkansing in overleg met de docent.

178


Klinische Praktijkstage Klinische Psychologie Punten Tentamencode Tentamencode Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent/Inlichtingen

De klinische praktijkstage bestaat uit drie onderdelen: stage, collectieve stagebijeenkomsten en casuïstiek voor de BAPD. Aan deze drie onderdelen samen worden minimaal 19 EC en maxi maal 30 EC besteed in de aansluitmaster en in elk geval 30 EC in de master Gezondheidszorgpsychologie. Om af te kunnen studeren is 19 EC voldoende, maar om aan de vooropleidingse sen voor de GZ-opleiding en de BAPD te kunnen voldoen is het doorgaans noodzakelijk om meer dan 19 ec aan de stage te beste den. Stage: MSKP Collectieve Stagebijeenkomsten: STBK3 (zie blz. 165) Casus: STCK4 (voor de richtlijnen zie de afstudeerbrochure Werkstuk, stage en diagnostiekaantekening) Gedurende het hele jaar Bachelor in de specialisatie KP afgerond, inclusief testconstructie. Tevens de mastercursussen Interventies 2 en Practicum Klinische Psychodiagnostiek afgerond. Mogelijk worden er aanvullende eisen gesteld door de stage-instelling. drs. E. Brugman

Inhoud Na de afronding van de stage is de student in staat om onder supervisie psychodiagnostiek uit te voeren bij diverse problematiek. Tevens heeft de student kennisgemaakt met behandeling en begeleiding bij diverse vraagstellingen. De student is in staat om te reflecteren op het eigen handelen en professioneel om te gaan met collega’s, cliënten en hun systeem. De hieronder beschreven eindtermen kunnen worden gezien als richtlijnen waaraan in principe voldaan moet zijn. De onderdelen met een sterretje (*) ervoor zijn optioneel, maar gelden wel als verplicht voor stages binnen de master Gezondheidszorgpsychologie. Onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk, dat wanneer aan een onderdeel niet voldaan kan worden, dit in elk geval wel bijgewoond dient te zijn. Er kan dan gecompenseerd worden met een duidelijke toelichting in het stageverslag hoe het betreffende onderdeel in de praktijk van de stageplaats wordt uitgevoerd. Er zijn afzonderlijke eindtermen voor diagnostiek, indicatiestelling en behandeling en interventie. Diagnostiek: • De werkzaamheden op het gebied van de diagnostiek monden uit in ten minste drie zelfstandig (zij het onder supervisie van de stagebegeleider van de instelling) uitgevoerde diagnostische casus, inclusief verslaglegging conform de NIP-richtlijnen, voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek (zie blz.144). Deze casus betreffen verschillende cliënten en vraagstellingen (uiteraard aansluitend bij de doelgroep van de stage-instelling). Indicatiestelling: • Tijdens de stage heeft de student kennis opgedaan van de voor de instelling relevante sociale kaart van de (G)GZ in de volle breedte. De student is op de hoogte van verwijsmogelijkheden binnen en buiten de instelling. • De student is in staat bij multidisciplinair overleg de problematiek van de cliënt duidelijk te verwoorden en de indicatie te verantwoorden en beargumenteren, • De student weet welke behandelindicaties op het terrein van de psycholoog liggen. 179

Klinische Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen * De student is in staat aan de cliënt dan wel het cliëntsysteem de indicatie toe te lichten en te verantwoorden. Behandeling en interventie: • Aan het eind van de stage heeft de stagiair ervaring opgedaan met diverse gespreks- en motivatietechnieken. • Aan het eind van de stage heeft de stagiair kennis van de praktijk van minimaal drie interventietechnieken (bijvoorbeeld CGT, IPT, EMDR, systeemtherapie), individueel of in groepsverband. * De stagiair heeft zelfstandig, maar onder supervisie, praktijkervaring opgedaan met minimaal één vorm van therapeutische interventie. N.B.: minimaal één vorm van interventie bij drie verschillende cliënten, dan wel drie vormen van interventie bij één cliënt. Leerdoelen Het verwerven en toepassen van kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van diagnostiek, indicatiestelling en begeleiding en behandeling van cliënten met psychische problematiek. Tevens het aanleren van een professionele houding. De stage stelt de student in staat te voldoen aan de vooropleidingseisen voor de GZ opleiding (zie elders in de studiegids). Onderwijsvorm Supervisie op de stageplek en van een docent van de specialisatie Klinische Psychologie. Collectieve Stagebijeenkomsten (zie blz. 165). Beoordeling van en feedback op de casusverslagen door een docent van de programmagroep. Toetsvorm Eindbeoordeling wordt gedaan door de UvA supervisor op basis van de gevoerde begeleidingsgesprekken, het stageverslag, de inbreng bij de collectieve stagebijeenkomsten, het eindbeoordelingsformulier (door de instellingssupervisor ingevuld) en overleg met de instellingssupervisor. In het stageverslag moeten de volgende punten worden beschreven, waarbij aandacht wordt besteed aan diagnostiek, indicatiestelling en interventie: a. Welke cliëntenproblematiek de stagiair is tegengekomen, b. Welke methodieken en vaardigheden de stagiair heeft toegepast en een verantwoording van de keuze, c. Welke problemen zich eventueel in het leerproces hebben voorgedaan en hoe de stagiair deze heeft opgelost, d. Waar de eigen kwaliteiten liggen en waar leer-/ontwikkelpunten, e. Ethische aspecten van het werken in de gezondheidszorg. Afronding Als richtlijn wordt aangehouden dat maximaal één maand na het einde van de stage het stageverslag goedgekeurd is en dat het eindgesprek met de UvA supervisor heeft plaatsgevonden. Studiemateriaal en kosten • Soudijn, K.A. (2007). Ethische codes voor psychologen (2e ed.). Amsterdam: Nieuwezijds. ISBN 9789057122583. (239 pagina’s). Kosten circa € 22,-. Bijzonderheden Een klinische praktijkstage zonder het onderdeel casuïstiek voor de BAPD is ook mogelijk. Het gevolg is dan wel dat de Basisaantekening Psychodiagnostiek niet wordt verleend.

180


Medische psychologie: Kinderen en jongeren Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

9 EC MK06 Semester 1, blok 1 Bachelor, Psychologie specialisatie Klinische Psychologie of Klini sche Ontwikkelingspsychologie min. 8, max. 15 dr. A.M.M. Kolk, K. Hohnen en gastsprekers dr. A.M.M. Kolk

Inhoud en leerdoelen In deze cursus wordt kennis opgedaan van theorie, onderzoek en praktijk in de medische psychologie van kinderen en jongeren door middel van het bestuderen van algemene literatuur en door mondelinge en schriftelijke verslaggeving over relevante thema’s op dit gebied. Centraal staan specifieke en niet-specifieke aspecten van bepaalde (chronische) somatische ziekten (bv. diabetes, cardiovasculaire ziektes, kanker, spierziektes, ADHD) en/of de behandeling ervan. Daarbij spelen thema’s een rol als: de gevolgen van het ziekzijn voor kind en gezin, pijn en emotie, psychoneuroimmunologie, stress en cardiovas culaire reactiviteit, (psycho)farmacologische middelen, cognitieve disfuncties, kwaliteit van leven en arts-patiëntcommunicatie. Naast het opdoen van kennis is er aandacht voor een aantal vaardigheden, zoals het houden van een referaat over een relevant onderwerp binnen de medische psychologie en het verbeteren van interview- en gespreksvaardigheden t.a.v. (chronisch) zieke kinderen en jongeren. Ook wordt er een onderzoek gedaan n.a.v. een vraag van een gezondheidszorginstelling en wordt er op deze manier kennisgemaakt met procedures bij klinisch onderzoek binnen de praktijk van de somatische gezondheidszorg. Onderwijsvorm Opdrachtgestuurd, intensief programma. Dertien plenaire bijeenkomsten, met o.a. verschillende sprekers uit de praktijk van de somatische gezondheidszorg en jeugdhulpverlening (zoals het Emma Kinderziekenhuis) en bespreking van videomateriaal (bv. over kinderen en jongeren met een (chronische) somatische aandoening). Het bestuderen van literatuur, het maken van een tentamen, het schrijven van een minipaper, het houden van een referaat en de mondelinge en schriftelijke verslaggeving van werkzaamheden tijdens de plenaire bijeenkomsten. Het voorbereiden en afnemen van een interview, met een kind of jongere, dat op video opgenomen zal worden. Het bezoeken van een gezondheidszorginstelling voor besprekingen met adviseurs en het op basis hiervan uitvoeren van een onderzoek. Voor de interview- en onderzoeksopdracht zullen de deelnemers, naast de plenaire bijeenkomsten, minimaal twee keer per week in groepjes van twee of drie samenwerken. Toetsvorm Individuele beoordeling op basis van literatuurtentamen (tien korte, open vragen), minipaper, referaat, opdracht, aanwezigheid (verplicht) & inbreng, interview en onderzoek. Studiematerialen en kosten (onder voorbehoud) • Blount, R. L., Smith, A. J., & Frank, N. C (1999). Preparation to Undergo Medical Procedures. In: A. J. Goreczny & M. Hersen (Eds.), Handbook of Pediatric and Adolescent Health Psychology. Boston: Allyn and Bacon. 181

Klinische Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen • Eiser, C., & Main, N. (1998). Child Health Psychology. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology (pp. 617-644). Oxford: Elsevier Science. • Sadeh, A., & Gruber, R. (1998). Sleep Disorders. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology (pp. 505-528). Oxford: Elsevier Science. • Garber, J. (1998). Somatoform Disorders in Childhood and Adolescence. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology (pp. 655-681). Oxford: Elsevier Science. • Cohen, L. L., Blount, R. L., Jansevics Cohen, R., Ball, C. M., McClellan, C. B., & Bernard, R. S. (2001). Children’s Expectations and Memories of Acute Distress: Shortand Long-Term Efficacy of Pain Management Interventions. Journal of Pediatric Psychology, 26, 367-374. • De Civita, M., & Dobkin, P. L. (2004). Pediatric Adherence as a Multidimensional and Dynamic Construct, Involving a Triadic Partnership. Journal of Pediatric Psychology, 29, 157-169. • Houck, C. D., Rodrigue, J. R., & Lobato, D. (2007). Parent-Adolescent Communication and Psychological Symptoms among Adolescents with Chronically Ill Parents. Journal of Pediatric Psychology, 32, 596-604. • Kazak, A. E., Kassam-Adams, N., Schneider, S., Zelikovsky, N., Alderfer, M. A., & Rourke, M. (2006). An Integrative Model of Pediatric Medical Traumatic Stress. Journal of Pediatric Psychology, 31, 343-355. • Kazak, A. E., Simms, S., & Rourke, M. T. (2002). Family Systems Practice in Pediatric Psychology. Journal of Pediatric Psychology, 27, 133-143. • Moens, E., Braet, C., & Soetens, B. (2007). Observation of Family Functioning at Mealtime: A Comparison Between Families of Children With and Without Overweight. Journal of Pediatric Psychology, 32, 52-63. • Plante, W. A., Lobato, D., & Engel, R. (2001). Review of Group Interventions for Pediatric Chronic Conditions. Journal of Pediatric Psychology, 26, 435-453. • Walco, G. A., Sterling, C. M., Conte, P. A., & Engel, R. G. (1999). Empirically Supported Treatments in Pediatric Psychology: Disease-Related Pain. Journal of Pediatric Psychology, 24, 155-167. • Charron-Prochnownik, D. (2002). Special Needs of the Chronically Ill Child During Middle Childhood: Application of a Stress-Coping Paradigm. Journal of Pediatric Nursing, 17, 407-413. • Thomas, K. (2003). Munchausen Syndrome by Proxy: Identification and Diagnosis. Journal of Pediatric Nursing, 18, 174-180. • de Jong, L., de Roos, C., & van Rood, Y. (2005). Behandeling van medisch onverklaarde lichamelijke klachten bij jongeren: I. De intake. Kind en Adolescent Praktijk, 4, 108118. • de Jong, L., de Roos, C., & van Rood, Y. (2005). Behandeling van medisch onverklaarde lichamelijke klachten bij jongeren: II. Behandeling. Kind en Adolescent Praktijk, 4, 170-179 Onderwijstijden Di. 01-09-2009 t/m 17-11-2009 Vr. 20-11-2009

13.00-17.00 uur zaal JK/B58 13.00-17.00 uur zaal A302

Toetsdatum Di. 17-09-2009 13.00-15.00 uur zaal JK/B58 Het tentamen wordt vroeg in de cursus afgenomen. Herkansing in overleg met de docent. Bijzonderheden Het gaat om een zeer tijdsintensief programma. Het draaiboek voor de cursus wordt ruim voor aanvang van de cursus aan de deelnemers toegestuurd.

182


Medische psychologie: Volwassenen en ouderen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

9 EC MK09 Semester 2, blok 2 Bachelor Psychologie, specialisatie Klinische Psychologie min. 8, max. 15 dr. A.M.M. Kolk, K. Hohnen en gastsprekers dr. A.M.M. Kolk

Inhoud en leerdoelen In deze cursus wordt kennis opgedaan van theorie, onderzoek en praktijk in de medische psychologie van volwassenen en ouderen door middel van het bestuderen van algemene literatuur en door mondelinge en schriftelijke verslaggeving van relevante thema’s op dit gebied. Centraal staan specifieke en niet-specifieke aspecten van bepaalde (chronische) somatische ziekten (bv. diabetes, cardiovasculaire ziektes, kanker, spierziektes, dementie) en/of de behandeling ervan. Daarbij spelen thema’s een rol als: de gevolgen van het hebben van een lichamelijke ziekte voor de patiënt en zijn omgeving, alternatieve geneeswijzen, het verouderingsproces, pijn en emotie, psychoneuroimmunologie, (psycho)farmacologische middelen, cognitieve disfuncties, kwaliteit van leven en arts-patiëntcommunicatie. Naast het opdoen van kennis is er aandacht voor een aantal vaardigheden, zoals het houden van referaten over een relevant onderwerp en het verbeteren van interview- en gespreksvaardigheden t.a.v. (chronisch) zieke volwassenen en ouderen. Ten slotte wordt er een onderzoek gedaan n.a.v. een vraag van een gezondheidszorginstelling en wordt er op deze manier kennisgemaakt met procedures bij klinisch onderzoek binnen de praktijk van de somatische gezondheidszorg. Onderwijsvorm Opdrachtgestuurd, intensief programma. Dertien plenaire bijeenkomsten, met o.a. verschillende sprekers uit de praktijk van de somatische gezondheidszorg (zoals bv. het Antoni van Leeuwenziekenhuis en het Slotervaartziekenhuis) en bespreking van videomateriaal (bv. over ouderen met een psychiatrische en/of somatische aandoening). Het bestuderen van literatuur, het maken van een tentamen, het schrijven van een paper, het houden van referaten en de mondelinge verslaggeving van werkzaamheden tijdens de plenaire bijeenkomsten. Het voorbereiden en afnemen van interviews. Het bezoeken van een gezondheidszorginstelling, besprekingen met adviseurs en het op basis hiervan uitvoeren van een onderzoek. Voor de interview- en onderzoeksopdracht zullen de deelnemers, naast de plenaire bijeenkomsten, minimaal twee keer per week in groepjes van 2 of 3 samenwerken. Toetsvorm Individuele beoordeling op basis van literatuurtentamen (tien korte, open vragen), paper en referaat, aanwezigheid (verplicht) en inbreng, interview en onderzoek. Studiematerialen en kosten (onder voorbehoud) • Whitbourne, S. K. (1998). Physiological Aspects of Aging: Relation to Identity and Clinical Implications. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 7 (pp. 1-24). Oxford: Elsevier Science. • Lund, D. A. (1998). Bereavement. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 7 (pp. 95-112). Oxford: Elsevier Science. • Krantz, D.S., & McCeney, M.K. (2002). Effects of Psychological and Social Factors 183


• •

• • • • • • • • •

•

on Organic Disease: A Critical Assessment of Research on Coronary Heart Disease. Annual Review of Psychology, 53, 341-369. Fiske, A., Kasl-Godley, J. E., & Gatz, M. (1998). Mood Disorders in Late Life. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 7 (pp. 193-230). Oxford: Elsevier Science. Small, B. J., Herlitz, A., & Bäckman, L. (1998). Cognitive Development in Alzheimer’s Disease: Charting the Decline Process. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 7 (pp. 231-246). Oxford: Elsevier Science. Conner, M., & Norman, P. (1998). Health Behavior. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 8 (pp. 1-38). Oxford: Elsevier Science. Steptoe, A. (1998). Psychophysiological Bases of Disease. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 8 (pp. 39-78). Oxford: Elsevier Science. Weinman, J. (1998). Health Care. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 8 (pp. 79-112). Oxford: Elsevier Science. Manber, R., Bootzin, R. R., & Loewy, D. (1998). Sleep Disorders. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 8 (pp. 505-529). Oxford: Elsevier Science. Pearce, S., & McDonald, A.-L. (1998). Chronic Pain. In: A. S. Bellack & M. Hersen (Eds.), Comprehensive Clinical Psychology, volume 8 (pp. 557-574). Oxford: Elsevier Science. Krantz, D. S., & McCeney, M. K. (2002). Effects of Psychological and Social Factors on Organic Disease: A Critical Assessment of Research on Coronary Heart Disease. Annual Review of Psychology, 53, 341-369. Kiecolt-Glaser, J. K., McGuire, L., Robles, T. F., & Glaser, R. (2002). Emotions, Morbidity, and Mortality: New Perspectives from Psychoneuroimmunology. Annual Review of Psychology, 53, 83-107. Mayou, R., Kirmayer, L. J., Simon, G., Kroenke, K., & Sharpe, M. (2005). Somatoform Disorders: Time for a New Approach in DSM-V. American Journal of Psychiatry, 162, 847-855. Ring, A., Dowrick, C. F., Humphris, G. M., Davies, J., & Salmon, P. (2005). The Somatising Effect of Clinical Consultation: What Patients and Doctors Say and Do Not Say When Patients Present Medically Unexplained Physical Symptoms. Social Science & Medicine, 61, 1505-1515. Mo, P. K. H., Malik, S. H., & Coulson, N. S. (2009). Gender Differences in ComputerMediated Communication: A Systematic Literature Review of Online Health-Related Support Groups. Patient Education and Counseling, 75, 16-24.

Onderwijstijden Di. 30-03-2010 t/m 22-06-2010 Vr. 25-06-2010


Toetsdatum Di. 13-04-2010 13.00-15.00 uur zaal A507 Het tentamen wordt vroeg in de cursus afgenomen. Herkansing in overleg met de docent. Bijzonderheden Cursisten dienen er rekening mee te houden dat het hier gaat om een zeer tijdsintensief programma. Het draaiboek voor de cursus wordt voor aanvang van de cursus aan de deelnemers toegestuurd.

184


Practicum klinische psychodiagnostiek Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent/Inlichtingen

6 EC MK17 Semester 1, blok 1, semester 2, blok 1 Bachelor Psychologie, specialisatie Klinische Psychologie prof. dr. J.H. Kamphuis

Inhoud en leerdoelen In dit practicum staat het daadwerkelijk oefenen met het hypothesegestuurde, scientistpractioner model van diagnostiek centraal. Afname en interpretatie van intelligentieonderzoek en gestructureerde diagnostische interviews wordt geoefend, alsmede de interpretatie van gestandaardiseerde zelfrapportagetests op het gebied van persoonlijkheid (bv. MMPI-2, Big Five) en klachten; tevens wordt een oriëntatie geboden op veelgebruikte performance-based tests (zgn. projectieven). De hoorcolleges bereiden voor op de vaardigheidstrainingen en/of agenderen belangrijke wetenschappelijke issues, bv. indicatiestelling, het klinisch nut van diagnostiek, recente instrumentontwikkeling (MMPIRF) of innovatieve ontwikkelingen in de diagnostiek (bv. therapeutic assessment). De diagnostische cyclus wordt aan de hand van causuïstiek doorlopen, en speciale aandacht wordt besteed aan effectieve feedback en rapportage. GZ-psychologen (in opleiding), werkzaam bij het Persoonlijkheidsstoornissen Centrum de Viersprong, komen gedurende twee bijeenkomsten van de vaardgheidstraining cases presenteren. Onderwijsvorm Literatuurstudie, hoorcolleges en vaardigheidstrainingen (o.a. rollenspelen en testafname) met inleidingen van de docent. Per week is het contactonderwijs gemiddeld 4 uur. Daarnaast worden de studenten geacht zelfstandig in subgroepen aan het casusmateriaal te werken (ongeveer 6 uur); men dient ongeveer 10 uur per week te reserveren voor het bestuderen van literatuur en het maken van opdrachten. Hoorcolleges op de maandag. Vaardigheidstrainingen worden gegeven in drie groepen op verschillende dagen. Nadat je geplaatst bent kun je je door middel van een antwoordstrook die bij de plaatsingsbrief zit, opgeven voor een van de volgende dagen: dinsdag, woensdag of donderdag. Toetsvorm De toetsing bestaat uit een combinatie van (in principe wekelijkse) schriftelijke toetsen, en groeps- en individuele opdrachten. Meer informatie hierover staat in de cursusmap die een week voor aanvang van de cursus beschikbaar is. Aanwezigheid bij de hoorcolleges en de vaardigheidstraining is verplicht om te kunnen slagen voor de cursus. Studiemateriaal • Een week voor aanvang van de cursus is een cursusmap met daarin opgenomen een reader te koop bij de VSPA-balie, waarin alle informatie is opgenomen over de literatuur, onderwijstijden, toetsing en organisatie. Hierin staat ook aangegeven welke theorie in week 1 getoetst zal worden. • Verder zijn nodig: De beknopte handleiding DSM-IV (zie cursus Psychopathologie en Psychiatrische Classificatie) en Luteijn, F., Arrindell, W.A., Deelman, B.G., Kamphuis, J.H., en Vertommen, H., (2008). Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg. Lemma. ISBN: 9789059312500 (€52,-; reeds gebruikt bij Diagnostiek 1).

185

Klinische Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen Onderwijstijden Semester 1, blok 1

Ma. 07-09-09, 21-09-09, 28-09-09, 05-10-09 en 12-10-09 11.00-13.00 uur Di. 01-09-2009 t/m 13-10-2009 13.00-17.00 uur Wo. 02-09-2009 t/m 14-10-2009 13.00-17.00 uur Do. 03-09-2009 t/m 15-10-2009 13.00-17.00 uur Semester 2, blok 1

Ma. Ma. Di. Wo. Do.

08-02-10, 22-02-10 01-03-10, 08-03-10 en 15-03-10 02-02-2010 t/m 16-03-2010 03-02-2010 t/m 17-03-2010 04-02-2010 t/m 18-03-2010

11.00-13.00 uur 11.00-13.00 uur 13.oo-17.00 uur 13.00-17.00 uur 13.00-17.00 uur

zaal A-E zaal A413 zaal A413 zaal A413 zaal A406 zaal A-A zaal A409 zaal A410 zaal A302

Toetsdata Semester 1, blok 1

Vr. 23-10-2009 Vr. 27-11-2009 Semester 2, blok 1

Vr. 26-03-2010 Vr. 07-05-2010

186

12.00-14.00 uur 12.00-14.00 uur (herkansing) 12.00-14.00 uur 12.00-14.00 uur (herkansing)


Praktijk van persoonlijkheidsstoornissen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

6 EC MK07 Semester 1, blok 1 Bachelor Psychologie, specialisatie Klinische Psychologie en Theorie van persoonlijkheidsstoornissen max. 30 drs. H.H. Oberink, drs. A. Bartak en gastsprekers drs. A. Bartak en drs. H.H. Oberink

Inhoud Lange tijd werden persoonlijkheidsstoornissen als onbehandelbaar beschouwd. Het duurde tot in de jaren ‘90 voordat het adagium ‘eens een persoonlijkheidsstoornis, altijd een persoonlijkheidsstoornis’ aan het wankelen werd gebracht. De laatste decennia zijn steeds meer op persoonlijkheidsstoornissen toegespitste diagnostiek- en behandelmethoden ontwikkeld. Echter, tot op de dag van vandaag worden patiënten adequate behandelingen onthouden door kennisachterstand in de gezondheidszorg. Dit maakt het onderwerp zowel interessant als relevant. In tegenstelling tot ‘Theorie van persoonlijkheidsstoornissen’ is deze cursus praktisch georiënteerd en gericht op het kennismaken met diagnostische instrumenten, het omgaan met deze patiëntengroep, overdracht en tegenoverdracht en de meest voorkomende therapieën die werkzaam zijn bij persoonlijkheidsstoornissen. Onderwijsvorm Werkcolleges door docenten en gastsprekers, literatuurstudie, practica met rollenspelen, vaardigheidstraining, casuïstiek. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over de collegestof en literatuur. Het tentamen bestaat uit open vragen. Vaardigheidstoetsen (opdrachten). Studiemateriaal • Reader en door de docenten verstrekt studiemateriaal. De reader moet worden aangeschaft. Het andere materiaal wordt in bruikleen gegeven. Onderwijstijden Do. 01-10-2009 t/m 12-11-2009

13.00-17.00 uur zaal A108

Toetsdatum Do. 19-11-2009 12.00-14.00 uur Herkansing in overleg met de docent. Bijzonderheden Aanwezigheid tijdens colleges en practica is verplicht. Tijdens het eerste college wordt een draaiboek en het studiemateriaal uitgedeeld voor de practica.

187


Psychologische interventies 2: variant volwassenen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

9 EC MK02 Semester 1, blok 2, semester 2, blok 2 Bachelor, specialisatie Klinische Psychologie en Diagnostiek 2 max. 18 dr. T.W.A. Ehring, dr. H.J. Conradi dr. T.W.A. Ehring

Inhoud en leerdoelen Verdieping in de theoretische achtergrond van psychologische interventies en het verwerven van basisvaardigheden voor de toepassing van deze theorie in de praktijk. In deze cursus komen de belangrijkste Empirically Supported Therapies aan bod, daarnaast is er aandacht voor nieuwe ontwikkelingen op dit gebied. In de te bestuderen literatuur en in de onderwijsvorm ligt de nadruk op de praktische toepassing. Onderwijsvorm Discussies naar aanleiding van de te bestuderen literatuur, casuïstiek, videomateriaal, registratieopdrachten en rollenspelen. Toetsvorm Gedurende de cursus opdrachten en aan het eind een tentamen. Bij voldoende aanwezigheid en inzet kan men deelnemen aan het tentamen. Het tentamen zal bestaan uit de collegestof en een aantal open vragen over de literatuur. Let op: verplichte aanwezigheid. Indien men afwezig is bij de eerste bijeenkomst zal de plaats aan iemand op de wachtlijst worden vergeven. Studiemateriaal • Barlow, D. H. (2008). Clinical handbook of psychological disorders: A step-by-step treatment manual. New York: Guilford Press. ISBN: 9781593855727 (€68,47). • Reader. • Overige literatuur wordt later bekendgemaakt Op Blackboard zal staan welke stof men voor de eerste bijeenkomst dient te bestuderen. Onderwijstijden Semester 1, blok 2 (drie groepen)

Groep 1: Ma. 23-11-2009 t/m 14-12-2009 Di. 24-11-2009 t/m 19-01-2010 Groep 2: Di. 24-11-2009 t/m 15-12-2009 Wo. 25-11-2009 t/m 20-01-2010 Groep 3: Wo. 25-11-2009 t/m 16-12-2009 D0. 26-11-2009 t/m 21-01-2010

09.00-13.00 uur zaal A306 13.00-17.00 uur zaal A413 09.00-13.00 uur zaal A306 13.00-17.00 uur zaal A413 09.00-13.00 uur zaal A413 13.00-17.00 uur zaal A413

Semester 2, blok 2 (twee groepen)

Groep 1: Ma. 26-04-2010 t/m 17-05-2010 Wo. 31-03-2010 t/m 16-06-2010 188


Klinische Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen Groep 2: Ma. 26-04-2010 t/m 17-05-2010 Do. 01-04-2010 t/m 17-06-2010


Toetsdata Do. 28-01-2010 Do. 24-06-2010 Do. 15-07-2010

13.00-16.00 uur 13.00-16.00 uur 13.00-16.00 uur (herkansing)

189


Psychologische interventies 2: variant relatie- en gezinstherapie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten/Inlichtingen

9 EC MK03 Semester 1, blok 2, semester 2, blok 2 Bachelor, specialisatie Klinische Psychologie en Diagnostiek 2 max. 18 prof. dr. A. Lange, drs. L. Abels Reguera, drs. C.M. Wijnker

Inhoud & leerdoelen Via literatuurstudie, discussie, rollenspelen, praktisch huiswerk en het observeren van dvd’s van therapiezittingen maken de deelnemers kennis met de theorie en praktijk van gedragsveranderende gezins- en relatietherapie en directieve therapie. Leerdoelen: bekend worden met begrippen, technieken en vaardigheden van directieve gezinstherapie. Onderwijsvorm Practicum, wekelijks één plenaire zitting van drie uur en een kwartier en twee huiswerkbijeenkomsten van ieder vier uur in subgroepen. Om in een subgroep ingedeeld te kunnen worden, is het nodig om niet al te veel verplichtingen te hebben gedurende de rest van de week. Toetsvorm Wekelijkse schriftelijke toetsing van de literatuur. Studiematerialen en kosten • Lange A. (2006). Gedragsverandering in gezinnen (8e geheel herziene druk). Groningen: Wolters/Noordhoff. ISBN: 9789068905861 (€65,-). • Lange A. (1994). Gevalsbeschrijvingen bij gedragsverandering in gezinnen. Groningen: Wolters/Noordhoff. ISBN: 9789068905779 (€33,80). Of: • Lange A. (2006). Pakket Gedragsveranderingen bij gezinnen (DVD en Gevalsbeschrijvingen). Groningen: Wolters/Noordhoff. ISBN: 9789001775902 (€79,95). • Specifieke literatuurlijst wordt bij eerste zitting uitgedeeld. Onderwijstijden Semester 1, blok 2

Di. 27-10-2009 t/m 26-01-2010 Do. 26-11-2009 t/m 17-12-2009 Semester 2, blok 2

Di. 30-03-2010 t/m 22-06-2010 Vr. 07-05-2010 t/m 28-05-2010

09.30-13.00 uur zaal B25 (gebouw A) 09.00-13.00 uur zaal A304 09.30-13.00 uur zaal B25 (gebouw A) 09.00-13.00 uur zaal A413

Bijzonderheden Het gaat om een tijdsintensief programma. Gaarne bij de eerste bijeenkomst een pasfoto meenemen. Aanwezigheid bij de eerste bijeenkomst is verplicht. Indien zonder bericht afwezig zal de plaats aan iemand op de wachtlijst worden vergeven.

190


Verslaving: theorie en behandeling Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent/Inlichtingen

6 EC MK15 Semester 2, blok 1 Bachelor Psychologie, specialisatie Klinische Psychologie max. 40 dr. T.R.J. Beckers

Inhoud & leerdoelen Deze cursus biedt een staalkaart van onderzoek en theorieën met betrekking tot verslaving en middelenmisbruik. Ook onderzoek naar en praktijk van behandeling komt aan bod. De cursus beoogt bewustwording van de individuele en maatschappelijke impact van verslavingsproblemen, en wil inzicht bijbrengen in de belangrijkste neurobiologische, leertheoretische en cognitieve modellen met betrekking tot etiologie en instandhouding van verslaving. Aan het eind van deze cursus zal je tevens kennis hebben van kwetsbaarheidsfactoren en preventiemogelijkheden, en zicht hebben op de organisatie van de verslavingszorg, de beschikbare behandelingen, en het empirisch gehalte van deze behandelingen. In het kader van een opdracht zal je inzichten m.b.t. alcohol- en drugsmisbruik zelf toepassen op andere vormen van verslaving. Onderwijsvorm Hoorcolleges, filmfragmenten, oefensessie, eigen presentaties van studenten, gastcolleges. Toetsvorm Schriftelijk tentamen (meerkeuze- en essayvragen), paper, groepspresentatie. Studiemateriaal • Handboek: Emmelkamp, P., & Vedel, E. (2007). Alcohol- en drugsverslaving: Een gids voor effectief gebleken behandelingen. Amsterdam: Nieuwezijds. Ook beschikbaar in een goedkopere, Engelstalige editie (inhoudelijk min of meer identiek). • Aanvullende literatuur ter beschikking gesteld via Blackboard. • Inhoud van de hoorcolleges. Onderwijstijden Wo. 03-02-2010 t/m 17-03-2010 Do. 04-02-2010 t/m 18-03-2010


Toetsdatum Do. 25-03-2010 11.00-13.00 uur zaal A305 Herkansing in overleg met de docent. Bijzonderheden Aanwezigheid tijdens de hoorcolleges is verplicht.

191


Wetenschap, pseudowetenschap en controverses in de klinische psychologie Punten 6 EC Tentamencode MK16 Plaats in het rooster Semester 2, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie Klinische Psychologie Aantal deelnemers max. 25 Docenten/ Inlichtingen dr. T.R.J. Beckers Inhoud In deze cursus onderwerpen we het wetenschappelijke gehalte van de klinische psychologie aan een kritische evaluatie. In een aantal inleidende colleges kijken we naar criteria en kenmerken van wetenschap en pseudowetenschap, en bespreken we oorzaken en bronnen van pseudowetenschappelijke en niet-wetenschappelijke invloeden in de klinische psychologie. Daarbij hebben we ook aandacht voor de invloed van beslissingsheuristieken en cognitieve biases op klinische oordelen. In de overige colleges komen specifieke topics aan bod die pseudowetenschappelijke invloeden in de klinische psychologie illustreren of waarvan de wetenschappelijke status onderwerp is van controverse. De lijst van topics is variabel; mogelijke onderwerpen omvatten o.m. leugendetectie, het gebruik van projectieve technieken in diagnose, zin en onzin van gerechtelijke expertises, de effectiviteit van psychotherapie: ESTs versus het dodo bird verdict, zin en onzin van behandelprotocollen, de mogelijkheid van traumatische repressie en false memory syndrome, meervoudige persoonlijkheidsstoornis, voorschrijfrechten voor psychologen, het verband tussen prozac en zelfmoord, het aangeleerde karakter van angststoornissen, het nut van debriefing, de rol van angst in exposure. Leerdoelen Kritisch en genuanceerd kunnen denken over het wetenschappelijke gehalte van de klinische psychologie; relevante literatuur kunnen vinden, evalueren en integreren om zo een gefundeerde mening te vormen; kennis hebben van de bronnen en oorzaken van foutieve kennis en beslissingen in de klinische psychologie. Onderwijsvorm Hoorcolleges, eigen presentaties van studenten, groepsdiscussies, gastcolleges. Toetsvorm Tentamen over algemene principes, paper/presentatie, inbreng in groepsdiscussies. Studiemateriaal en kosten • Handboek plus specifieke literatuur ter beschikking gesteld via Blackboard. Onderwijstijden Di. 02-02-2010 t/m 16-03-2010 Vr. 05-02-2010 t/m 19-03-2010


Toetsdatum Vr. 26-03-2010 11.00-13.00 uur zaal A108 Herkansing in overleg met de docent. Bijzonderheden Bijwonen van de hoorcolleges is verplicht. 192

Research Master Psychology Cursusbeschrijvingen

Experimental psychopathology: The use of experimental models to study clinical processes Credits 6 Code RK04 Schedule Semester 1, period 1 Prerequisites Bachelor of Psychology Number of participants 6-20 Teacher/Information dr. B. Vervliet Summary Detailed theories of psychopathology identify underlying processes that can be isolated and studied in highly controlled laboratory settings, either with healthy individuals or patients. It also allows to test psychopharmacological agents in pre-clinical research with animals and/or humans. This course will focus on the strenghts and weaknesses of this approach. Experimental models for a wide range of clinical disorders will be reviewed in detail, by closely examining research articles. It is a highly interactive course, where students read research and review articles in advance, formulate critical questions, discuss scientific issues in the peer group, practice their presentation skills of theories and empirical findings, and improve their skills in writing research proposals. The course can cover different domains of psychopathology, which will be decided in collaboration with the students. Hence, students will learn to 1) critically discussing research/review articles in relation to experimental psychopathology, 2) presenting theories and empirical findings, and 3) writing research proposals. Teaching format Seminars (twice a week). Textbooks Reader/Syllabus: the contents will be announced later. Assessment Weekly assignments, one or two presentations, and one elaborated research proposal. Lesson dates Mon. 31-08-2009 thru 19-10-2009 15.00-18.00 hrs room A409 Thu. 03-09-2009 thru 22-10-2009 15.00-18.00 hrs room A409

193


How evidence based are psychological treatments? Credits 6 Code RK05 Schedule Semester 1, period 2 Prerequisites Bachelor of Psychology Number of participants 6-14 Teacher dr. P.M.G.Emmelkamp, dr. T.W.A. Ehring, dr. N. Morina Information dr. P.M.G. Emmelkamp Summary The focus of this course is on the empirical basis of evidence-based psychotherapy. The scientific status of criteria for evidence-based therapies will be discussed. Most formally acknowledged evidence-based psychotherapies are from cognitive and/or behavioural (CBT) origin. The role of theory in the historical course of behavioral and cognitive therapy has increased and decreased over the years. Given the current emphasis on empirically effective treatments there is a neglect of the empirical theoretical foundations. In the CBT literature, there has been a surprising lack of interest for studying mediational factors in treatment. In this course we will review the available evidence for the presumed theoretical processes. One could argue that there are currently a number of empirically well-supported interventions that are in search for a fitting and empirically supported theory: We know that such treatments work, but we do not exactly know why. It will be argued that progress in psychotherapy in general and CBT in particular is dependent upon the synergy between theoretical developments and empirical testing of theories in clinical patients. Objectives The aim of this course is to: 1) critically review papers on psychotherapy outcome, 2) critically review the evidence for the proposed causal theoretical mechanisms, and 3) write a research proposal in the area of psychotherapy. Teaching format Seminars, presentations and take home assignments. Literature Relevant papers will be made available via Blackboard. Assessment Weekly assignments and one or two presentations and one elaborate research proposal. Lesson dates Tue. 27-10-2009 thru 15-12-2009 Thu. 29-10-2009 thru 17-12-2009

194

15.00-17.00 hrs 15.00-17.00 hrs

room A507 room A507


Neuroimaging and psychopathology Credits 6 Code RK00 Schedule Semester 1, period 1 Prerequisites Bachelor of Psychology Number of participants max. 16 Teacher/Information dr. A.H. van Stegeren Summary What are the structural and functional changes, measured with imaging techniques -such as PET, (f)MRI and SPECT- in the brain of people with psychopathology? That is the central theme of this course, where a bridge is made between the clinical syndromes of DSM-IV disorders and anatomical and/or functional changes in the brain. Psychiatric disorders such as depression and anxiety disorders, but also changes related to personality disorders such as schizophrenia are topics in this course. In addition, memory functioning in healthy subjects in contrast with people suffering from cognitive disorders such as Alzheimer’s disease and the related changes in the brain are covered here. Finally, knowledge about emotional information processing and its neuroanatomical and functional correlates will be presented, supported by insights from recent neuroimaging studies. Information A week before start of the course a detailed teaching schedule and literature will be available on Blackboard. Teaching format Weekly classes with a highly interactive character, also using Blackboard. Literature will be announced in advance in order to help students to have a basic knowledge on the subject that will be teached in the class of that week. Essential Text and Study Materials Relevant papers will be available via Blackboard. Asessment 1) Mini Paper on psychopathology & imaging. 2) Presentation of paper. 3) Exam. Lesson dates Tue. 01-09-2009 thru 20-10-2009 11.00-13.00 hrs Thu 03-09-2009 thru 15-10-2009 11.00-13.00 hrs Examination date Thu. 22-10-2009

room A103 room A103

12.00-14.00 hrs

195


Klinisch Forensische Psychologie Stoornissen en delictgedrag: assessment en risicotaxatie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

7,5 EC MK21 Semester 1, blok 1 alleen toegankelijk voor studenten die zijn toegelaten tot de mastertrack Klinisch Forensische Psychologie, selectie in voorjaar van voorafgaand collegejaar max. 20 drs. W. Smid en andere docenten drs. W. Smid

Inhoud en leerdoelen Assessment in de forensische sector is onder te verdelen in diagnostiek en risicotaxatie. Risicotaxatie is empirisch gezien het best ontwikkelde gebied van de forensische psychologie. Een zorgvuldige selectie van instrumenten om het risico van recidive te voorspellen zal de revue passeren. Ook is er aandacht voor overige diagnostiek: het vaststellen van relevante stoornissen, relevante risicofactoren en relevante responsiviteitsfactoren. Dit alles met nadruk op het meten in een onvrijwillige setting. Onderwijsvorm Werkcolleges, werkgroepen, huiswerkopdrachten en literatuurstudie. Aanwezigheid bij alle bijeenkomsten is verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. Studiemateriaal en kosten Reader. Onderwijstijden Vr. 09-10-2009 09.00-12.00 uur zaal A409 Ma. 12-10-2009 t/m 02-11-2009 09.00-15.00 uur Wo. 14-10-2009 t/m 28-10-2009 09.00-15.00 uur Vr. 16-10-2009 t/m 30-10-2009 09.00-15.00 uur Overige zalen worden via Blackboard bekendgemaakt. Toetsdatum Ma. 09-11-2009

09.00-12.00 uur

Bijzonderheden Alleen toegankelijk voor studenten die zijn toegelaten tot de mastertrack Klinisch Forensische Psychologie, selectie in voorjaar van voorafgaand collegejaar.

196


Klinisch Forensische Psychologie Stoornissen en delictgedrag: behandeling Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

9 EC MK22 Semester 1, blok 2, daarna het gehele collegejaar doorlopend alleen toegankelijk voor studenten die zijn toegelaten tot de mastertrack Klinisch Forensische Psychologie, selectie in voorjaar van voorafgaand collegejaar max. 20 drs. W. Smid en andere docenten drs. W. Smid

Inhoud en leerdoelen In dit vak komt een aantal behandelvormen aan de orde die belangrijk zijn in het forensisch veld. Centraal daarbij staan de ‘what works principes’ in de vorm van het zogenaamde Risk Need Responsivity Model. Er wordt aandacht besteedt aan diverse vormen van therapie, van de bekende cognitieve gedragstherapie tot de meer experimentele Neurofeedback. Er worden veel praktijkoefeningen gedaan onder begeleiding van ervaren therapeuten. Onderwijsvorm Werkcolleges, werkgroepen, huiswerkopdrachten en literatuurstudie. Aanwezigheid bij alle bijeenkomsten is verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. Studiemateriaal en kosten Reader. Onderwijstijden Ma. 16-11-2009 09.00-15.00 uur zaal A409 Ma. 23-11-2009 t/m 21-06-2010 09.00-15.00 uur Overige zalen worden via Blackboard bekendgemaakt. Toetsdatum Ma. 14-06-2010

09.00-12.00 uur


197


Klinische Forensische Psychologie Stoornissen en delictgedrag: etiologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten Inlichtingen

7,5 EC MK20 Semester 1, blok 1 alleen toegankelijk voor studenten die zijn toegelaten tot de mastertrack Klinisch Forensische Psychologie, selectie in voorjaar van voorafgaand collegejaar max. 20 drs. W. Smid en andere docenten drs. W. Smid

Inhoud en leerdoelen In dit vak ligt de nadruk op het ontstaan van delictgedrag: wat zijn de relaties tussen verschillende stoornissen en verschillend delictgedrag en hoe ontwikkelt bepaald gedrag zich uit een bepaalde stoornis. Ook de invloed van jeugdtrauma’s (mishandeling, misbruik, verwaarlozing) op later delictgedrag wordt behandeld. Hierbij komen ook de neuropsychologische aspecten van bijvoorbeeld jeugdtrauma’s aan de orde. Onderwijsvorm Werkcolleges, werkgroepen, huiswerkopdrachten en literatuurstudie. Aanwezigheid bij alle bijeenkomsten is verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. Studiemateriaal en kosten Reader. Onderwijstijden Ma. 31-08-2009 09.00-13.00 uur zaal C212 Ma. 07-09-2009 t/m 28-09-2009 09.00-15.00 uur Wo. 02-09-2009 t/m 30-09-2009 09.00-13.00 uur Vr. 04-09-2009 t/m 02-10-2009 09.00-15.00 uur Overige zalen worden via Blackboard bekendgemaakt. Toetsdatum Wo. 07-10-2009

09.00-12.00 uur


198

Analyse van onderzoeksgegevens

Recommend Documents