Scheiding Als je ouders uit elkaar gaan
Alles over scheiden • Als je ouders apart gaan wonen www.tweehuizen.be • De Kinderrechtswinkel, voor informatie over jouw rechten tel. 070 21 00 71 www.kinderrechtswinkel.be • Kinderrechtencommissariaat, voor klachten over jouw rechten tel. 02 552 98 00 www.kinderrechten.be
Een uitgave van De Ambrassade, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
• Jongeren Advies Centrum www.jac.be • Awel, luistert naar kinderen en jongeren tel. 102 www.awel.be
Scheiding Als je ouders uit elkaar gaan
Als je ouders scheiden heeft dat ook gevolgen voor jou. Waar ga je wonen? Hoe zit dat met kindergeld en onderhoudsgeld? Hoe vaak zie je je andere ouder nog, en je broers of zussen? Bij wie kan je terecht met al je vragen?
Met wie kan je praten over de scheiding van je ouders? Ouders die scheiden, dat heeft een serieuze invloed op je leven. Los van alle praktische vragen en regelingen loop je als kind met heel wat vragen rond. Hoe komt het dat je ouders uit elkaar gaan? Waarom zag je dat niet aankomen? Waarom kunnen ze het niet meer uitpraten? Zijn die conflictsituaties nodig? Hoe ga je er mee om? Het is misschien goed om weten dat 1 op de 4 jongeren in Vlaanderen met een scheiding geconfronteerd wordt. Je bent dus niet alleen en dat betekent dat je waarschijnlijk in je vriendenkring wel wat andere jongeren vindt met wie je kan praten. Dat is belangrijk: dat je je vragen stelt, met anderen praat en, als het nodig is, contact zoekt met mensen die je kunnen helpen. Blijf niet met je vragen zitten. En probeer ook met je ouders openlijk te communiceren over de scheiding.
Wie neemt er na een scheiding de beslissingen? Ouders hebben tot je 18 jaar bent het ouderlijk gezag. In een relatie beslissen ze samen en volgens de wet moeten zij ook na een scheiding samen dat ouderlijk gezag uitoefenen. Ze beslissen dus samen over je schoolkeuze, je studierichting, belangrijke reizen of een medische ingreep. Ook als je ouders niet meer samenwonen en jij bij één van hen woont, hebben ze allebei het recht om mee over jou te beslissen. Ze blijven allebei verantwoordelijk voor je. De familierechter kan beslissen dat het ouderlijk gezag bij één van de ouders terechtkomt, maar dat gebeurt maar héél weinig.
Mag je je mening geven als je ouders scheiden? Jongeren hebben het recht om bij zaken die hen aanbelangen hun mening te geven. Dat heet volgens de wet hoorrecht. Verloopt de scheiding via de rechtbank en ben je 12 jaar of ouder? Dan nodigt de rechter je uit met een brief. Ben je jonger dan 12? Dan kan je zelf aan de familierechter vragen om jou te horen. Hij kan dat niet weigeren. Dat hoorrecht is wettelijk verplicht. De rechter luistert naar jou en neemt die informatie als één element waar hij rekening mee kan houden. Je mag ook weigeren om gehoord te worden. Je bent dus niet verplicht om met de rechter te praten. Wil je meer weten over het hoorrecht? Lees dan de folder ‘tZitemzo.... als je gehoord wordt door de rechter van de Kinderrechtswinkel. Je vindt die op zijn website.
Mag je zelf kiezen bij wie je gaat wonen? Je mag pas kiezen bij wie je gaat wonen als je 18 jaar bent. Daarvoor mag je niet zelf kiezen; dan beslissen je ouders. Raken ze er zelf niet uit, dan beslist de familierechter. Ook hier kan de familierechter naar je luisteren, maar je kiest dus niet zelf.
Hoe werkt co-ouderschap? Als je ouders uit elkaar gaan als jij nog minderjarig bent, dan moeten ze samen een verblijfs- en omgangsregeling uitwerken. Dat zijn afspraken over wanneer je bij wie verblijft. In veel gevallen kunnen je ouders dat onderling afspreken. Lukt dat niet, dan komt de familierechter tussen en stelt die een regeling voor. Het is wel belangrijk om te weten dat je ouders altijd samen verantwoordelijk blijven. Verblijf je bij één persoon, dan heeft de andere ouder nog altijd recht op persoonlijk contact met jou. Hoe dat gebeurt en wanneer, staat omschreven in de omgangsregeling. Wanneer een rechter moet beslissen over de verblijfsregeling, moet hij volgens de wet de voorkeur geven aan een gelijkverdeeld verblijf (week-weekregeling). Maar in sommige situaties kan hij daar van afwijken. Dan zijn er geen vaste formules.
“ Je ouders blijven
altijd samen verantwoordelijk voor je. Ook na een scheiding, ook als je bij één van je ouders woont”
Wat doet een bemiddelaar in familiezaken? Soms verlopen scheidingen zonder al te veel problemen. Dan komen beide ouders onderling tot goede afspraken. Dat is niet altijd zo. Als twee mensen nog moeilijk met elkaar kunnen praten of niet meer tot afspraken komen, kunnen zij kiezen voor een bemiddelaar: iemand die advies geeft om het conflict op te lossen. Zo’n bemiddelaar is neutraal, niet iemand die één van de twee personen kent. Hij informeert en helpt om tot een gesprek of tot een oplossing te komen. Bemiddelaars hebben een speciale opleiding gevolgd en ondersteunen ouders om tot goede afspraken te komen.
Wat gebeurt er als de bemiddelaar geen oplossingen vindt? De bemiddelaar probeert oplossingen aan te reiken voor het verblijfsrecht, de financiële regeling en een respectvol contact tussen de ouders. Hij houdt ook rekening met alle gevoelens die er bij een scheiding naar boven komen. Kan de bemiddelaar geen oplossing mee uitwerken? Dan kunnen de ouders naar de rechtbank stappen. De rechter kan dan oordelen welke beslissing of oplossing in jouw belang is of welke ouder over jou mag beslissen.
Hoe loopt de financiële regeling bij een scheiding? Omdat je ouders verantwoordelijk voor je zijn tot je meerderjarig bent, moeten zij zorgen voor een woning, je levensonderhoud, je opvoeding en je school. Ben je al 18 jaar en je studeert nog? Dan moeten je ouders dat betalen. Als je ouders uit elkaar gaan, moet ze afspreken hoe ze die onderhoudsplicht verdelen. De ene ouder zal aan de andere onderhoudsgeld betalen voor je eten, school, dokter, je kleren, activiteiten enzovoort. Dat onderhoudsgeld gaat niet naar jou, maar blijft bij de ouders. Je ouders beheren dat geld. Het bedrag van het onderhoudsgeld hangt af van onder andere het inkomen van je ouders. Ofwel spreken de ouders dat in onderling overleg af, ofwel loopt de overeenkomst via een bemiddelaar. Lukt dat niet? Dan schakelen zij de rechtbank in.
Mag je na een scheiding je grootouders nog zien? Na een scheiding verandert er veel, maar je blijft altijd het recht hebben om je familie te zien. In praktijk gebeurt het wel eens dat grootouders het contact met hun kleinkinderen verliezen. Grootouders kunnen het recht op contact met jou opeisen. Dat kan in onderling overleg of via de familierechtbank.
Kan een verblijfsregeling later nog aangepast worden? Dat kan zeker. Ben je niet tevreden over de omgangs- of verblijfsregeling? Dan moet je daar in de eerste plaats met je ouders over praten. Zeker als het om praktische problemen gaat. Het is belangrijk dat zowel jij als je ouders zich goed voelen bij de afspraken. Als jullie het allemaal eens zijn, kunnen jullie de regeling aanpassen. Is één van je ouders niet tevreden? Dan moet die een procedure starten bij de rechter. Je kan opnieuw gehoord worden. Minderjarigen kunnen zelf geen procedure starten. Ga jij als enige niet akkoord met de verblijfsregeling? Dan moet je één van je ouders overtuigen, zodat die een nieuwe regeling kan voorstellen.
Wat als je ouders de verblijfsregeling niet naleven? Zijn je ouders het niet eens over hoe de verblijfs- of omgangsregeling wordt nageleefd? Dan moeten ze zich tot de familierechtbank wenden. • Staat er geen verblijfsregeling vast? Dan legt de rechter er een vast in een vonnis. • Bestaat er al een regeling? Dan staat die al in een vonnis en moeten je ouders die naleven. Doen ze dat niet, dan kan de rechter de regeling wijzigen of soms ook straf opleggen.
met steun van:
De Kinderrechtswinkel werkte mee aan deze folder.
Voor informatie over jouw rechten. www.kinderrechtswinkel.be
Folders bestellen? Surf naar www.ambrassade.be/webshop
Voorjaar 2016: V.U. Eva Vereecke, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel
Dit is een folder van Jongerengids. Jongerengids is de snelste weg naar betrouwbare informatie. Voor een antwoord op al jouw vragen, surf naar www.jongerengids.be.
