E-HEALTH
als hulpmiddel in de mondzorg van somatische thuiswonende ouderen
Lilian Hubeek Natascha Giessen
11 mei 2016
Inhoud 1. Introductie 2. Onderzoeksontwerp 3. Resultaten 4. Aanbevelingen
De 3 Actoren in de ouderenmondzorg Mondzorgprofessionals
Somatische ouderen
Verzorgers
Enkele factoren gerelateerd aan de ouderenmondverzorging1, 2
Hulp bij mondverzorging:
• Mantelzorg • Thuiszorg organisaties (verzorgend personeel) • Tandheelkundige professionals Mondverzorging ouderen monitoren/uitvoeren
Gezonde monden
= Lager risico op gezondheidsproblemen3
Voorwaarden
• • • •
Kennis Vaardigheden Mogelijkheden Materialen/middelen
Belemmeringen:
• Toegankelijkheid • Afhankelijkheid • Discrepantie normatieve en subjectieve mondgezondheid
eHealth?
De 3 Actoren in de ouderenmondzorg Mondzorgprofessionals
eHealth
• • • • •
Communicatie Multidisciplinair samenwerken Efficiëntie Zorg op maat Zelfmanagement
Verzorgers
Somatische ouderen
1. Onderzoeksdoel vanuit het lectoraat Medische Technologie en de opleiding Mondzorgkunde
Perspectief ouderen
1. Gebruiken iPad’s, smartphones, etcetera 2. Interesse in e-health in de mondzorg
3. Voorkeuren (adviezen, instructies, contact, etcetera)
2. Onderzoeksdoel vanuit het lectoraat Medische Technologie en de opleiding Mondzorgkunde
Perspectief verzorgenden
1. E-health behulpzaam?
2. Functionaliteiten en aspecten van de mondzorg
3. Onderzoeksdoel vanuit het lectoraat Medische Technologie en de opleiding Mondzorgkunde
Perspectief tandheelkundige professional
1. E-health behulpzaam?
2. Functionaliteiten en aspecten van de mondzorg Toekomst: zorgbehoefte op afstand bepalen?
In hoeverre zijn thuiswonende somatische ouderen bereid en in staat om via e-health mondgezondheidsgerelateerde adviezen en instructies te ontvangen?
Onderzoeksvraag perspectief ouderen
2. Onderzoeksontwerp
Onderzoeksontwerp
Design Kwalitatief onderzoek d.m.v. semigestructureerde interviews (4)
Participanten/Setting Participanten werving (inclusie- en exclusie criteria) Ideale setting (5)
Onderzoeksontwerp Topics
1. Digitalisering 2. Mondgezondheid 3. Behoefte aan digitale ondersteuning m.b.t. de mondgezondheid
Onderzoeksontwerp Analyse Transcripties NVivo Codering
Demografische gegevens participanten Kenmerk Geslacht Man Vrouw Leeftijd 60-70 70-80 80 -90 90+
Regio Noord-Holland Zuid-Holland Opleidingsniveau Laag Gemiddeld Hoog Woonsituatie Alleenwonend Samenwonend Zorg of hulpbehoevend Ja Nee Gebitsstatus Eigen gebit Gedeeltelijk gebit Prothese
Aantal (N=33) Percentage
10 23
30% 70%
17 16
52% 48%
1 16 15 1
24 5 4 19 14 31 2 5 15 13
3% 49% 45% 3%
73% 15% 12% 58% 42% 94% 6% 15% 45% 40%
Met dank aan dhr. T Kock
Resultaten: digitalisatie Tabel 1: Gebruiken ouderen Digitale hulpmiddelen
Gebruik Digitale hulpmiddelen Ja Nee
Aantal (n) 23 10
Tabel 2: Gebruik Digitale hulpmiddelen voor de gezondheid
Gebruik Digitale hulpmiddelen Ja Nee Geen gebruik
Aantal (n) 10 13 10
Percentage (%) 69,7 30,3
Percentage (%) 30,3 39,4 30,3
Resultaten: mondgezondheid
Tabel 3: Mondzorg behoeften onder de participanten Subjectieve mondzorgbehoeften Aantal (n) Percentage (%) Ja
Nee
Normatieve mondzorgbehoeften
Ja
Nee
4
29
12,1
87,9
Aantal (n)
Percentage (%)
11
33,3
22
66,7
Tabel 4: Voorlichting/instructie van een tandheelkundige professional Aantal (n) Percentage (%) Ja
Incidenteel Nooit
12
11
10
36,4
33,3 30,3
Resultaten: Behoefte aan digitale ondersteuning m.b.t. de mondgezondheid
Tabel 5: Interesse digitale informatieverschaffing over de mondgezondheid (n=33)
Ja Misschien Nee
Aantal (n) 4 14 15
Percentage (%) 12 42,4 45,6
Tabel 6: Voorkeur digitale informatieverschaffing (n=18)
Tekst Filmpje/Foto
Aantal (n) 6 12
Percentage (%) 33,3 66,7
Quote
‘’positieve houding t.o.v. digitale middelen’’
‘’Ik ontvang geen hulp bij het gebruik van digitale hulpmiddelen. Mensen vragen mij altijd om hulp en ik help graag, het is nu mijn grootste hobby geworden! ’’ (Vrouw 73)
‘’Ik heb net een Ipad gekocht maar die moet nog geïnstalleerd worden. Voorheen had ik alleen een computer maar die staat in mijn slaapkamer. Ik vind het wel lekker dat ik straks met de Ipad op de bank kan zitten in plaats van telkens in de slaapkamer te zitten.’’ (Vrouw, 82)
Quote
‘’Digitalisatie niet als enige optie’’
“Ze kunnen niet al die oudere mensen verplichten dat te gaan doen. En ik vind dat ze dat erin willen rammen. Ik vind dat zij hier meer rekening mee moeten houden!” (Vrouw, 73. Gebruikt geen digitale middelen)
“Je kan nu bijna alles digitaal doen, maar wat moeten oude mensen daar nou mee? Ik heb dit nog, maar ik denk dat 10% van de ouderen mensen dit maar hebben. Apparatuur waarmee ze iets kunnen. Wat moeten die andere oude mensen dan?” (Vrouw, 80. Gebruikt digitale middelen)
Conclusie
1. De resultaten geven weer dat 12% van de participanten direct geïnteresseerd is in e-health technologieën
2. 42% denkt er enkel gebruik van te maken indien het persoonlijk contact belemmerd wordt door bv verminderde mobiliteit. (pas na enkele voorbeelden over het gebruik van e-health te hebben gehoord) 3. Binnen de kaders van dit onderzoek kan er voorzichtig geconcludeerd worden dat somatische ouderen in staat zijn om een eHealth applicatie te gebruiken. 4. Iets minder dan de heft van de onderzoekspopulatie is ook bereid om hier gebruik van te maken.
Aanbevelingen Onderzoeken:
• Latere generatie
• Praktische aanbeveling • E-health als optie
Literatuurlijst 1. 2. 3. 4. 5.
Baat, C. D. (2004). Mondzorg voor ouderen in 2020. Nederlands Tijdschrift Tandheelkunde , 52-54.
Rademakers, L. &. (2008). Vergrijzing en mondzorg in Nederland. Nederlands Tijdschrift Tandheelkunde, 527-532.
Budding-Hennink, A. (2015, Februari 6). Breed initiatief voor betere mondzorg ouderen. Opgehaald van Medicalfacts: http://www.medicalfacts.nl/2015/02/06/breed-initiatief-voor-betere-mondzorgouderen/
Kwalitatief onderzoek. (2015). Opgehaald van Right Marktonderzoek: http://www.rightmarktonderzoek.nl/methoden-onderzoek/kwalitatief-onderzoek
Feijt, A. (2013). Basiskennis onderzoek: Kwalitatief onderzoek, wat is het en waarom doen we het? Opgehaald van Reserach Company: http://www.rcompany.nl/basiskennis-onderzoek-kwantitatief-onderzoek-wat-is-heten-waarom-doen-we-het/
