Alliander N.V. Halfjaarbericht 2014 23 juli 2014
Disclaimer Indien in dit bericht wordt gesproken over ‘wij’, ‘Alliander’, ‘de onderneming’, ‘de Alliander-groep’ of gebruik wordt gemaakt van vergelijkbare aanduidingen dan worden daarmee Alliander N.V. en zijn dochterondernemingen bedoeld. Alliander N.V. houdt alle aandelen in onder andere Liander N.V., Endinet Groep B.V., Liandon B.V. en Alliander AG. Waar wordt gesproken over Liander refereert dit aan netbeheerder Liander N.V. en zijn dochter ondernemingen. Indien in dit bericht wordt gesproken over Endinet refereert dit aan de Endinetgroep waarvan netbeheerder Endinet B.V. deel uitmaakt. In dit bericht wordt met Stam bedoeld Stam Heerhugowaard Holding B.V. met zijn dochterondernemingen en met Liandon: Liandon B.V. Onderdelen van dit bericht bevatten vooruitzichten voor de toekomst. Deze onderdelen kunnen – zonder beperking – verwachtingen bevatten ten aanzien van overheidsmaatregelen, waaronder regulerende maatregelen, het aandeel van Alliander of één van zijn dochterondernemingen of joint ventures in bestaande en nieuwe markten, industriële en macro-economische trends en de invloed van deze verwachtingen op de operationele resultaten van Alliander. Dergelijke uitspraken worden voorafgegaan of gevolgd door, dan wel bevatten woorden als ‘gelooft’, ‘verwacht’, ‘meent’, ‘anticipeert’ of vergelijkbare uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn gebaseerd op de huidige aannames en zijn onderhevig aan bekende en onbekende factoren en andere onzekerheden waarvan vele buiten de invloedssfeer van Alliander, waardoor toekomstige, feitelijke resultaten materieel kunnen afwijken van deze verwachtingen. Dit bericht is opgesteld met inachtneming van de grondslagen voor waardering en resultaat bepaling die zijn gehanteerd bij het opstellen van de jaarrekening 2013 van Alliander N.V. die is te vinden op www.alliander.com. Op dit bericht is geen accountantscontrole toegepast.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Inhoudsopgave
3
Inhoudsopgave Profiel
4
Doelstellingen & prestaties
5
Financiële kerncijfers
6
Verslag raad van bestuur
7
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
7
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
17
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening
17
Overzicht totaalresultaat
17
Geconsolideerde balans
18
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
19
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen
20
Toelichting op de geconsolideerde halfjaarcijfers
Beoordelingsverklaring
21
27
Alliander Halfjaarbericht 2014
Profiel
4
Profiel Alliander is een energienetwerkbedrijf, een groep waarin diverse bedrijven actief zijn. Via onze energienetten brengen we gas en elektriciteit in een groot deel van Nederland. Met ons werk maken wij wonen, werken, transport en recreatie mogelijk. Alliander brengt een open en duurzame energiemarkt dichterbij. Allianders dochterondernemingen Liander en Endinet voeren
Verder heeft Alliander een belangrijke rol in het mogelijk
het beheer over de regionale gas- en elektriciteitsnetwerken
maken van verdere verduurzaming van de Nederlandse
in Gelderland, Friesland, Noord-Holland en delen van
energievoorziening. De toename van duurzame, meer
Zuid-Holland, Flevoland en Noord-Brabant. Liander en
decentrale energieopwekking stelt eisen aan de energie-
Endinet zorgen voor de aansluiting van 3,3 miljoen klanten
infrastructuur en betekent een uitdaging voor netwerkbedrijven.
op de energie-infrastructuur en voor de distributie naar die
Alliander ziet het als zijn taak, samen met andere partijen,
klanten van elektriciteit en gas. Allianders dochteronderneming
die verduurzaming te faciliteren tegen acceptabele
Liandon levert diensten op het gebied van aanleg en onderhoud
maatschappelijke kosten.
van complexe energie-infrastructuren. Alliander wil op betrokken en betrouwbare wijze uitvoering
De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies
geven aan zijn maatschappelijke taken. Belangrijk uitgangs
Gelderland, Friesland en Noord-Holland en de gemeente
punt is het realiseren van evenwichtige groei voor alle belang
Amsterdam. Daarnaast zijn de provincie Flevoland en
hebbenden: klanten, medewerkers, aandeelhouders en andere
diverse gemeenten in de provincies Flevoland, Gelderland,
vermogensverschaffers, milieu en maatschappij. Alliander is
Noord-Holland en Zuid-Holland aandeelhouder.
zich te allen tijde bewust van het belang van energie voor zijn klanten en samenleving.
Organisatiestructuur Alliander N.V.
(Duitsland)
Aandeelhouders Aandeelhouders
Verdeling netten Liander
24%
9%
Elektriciteit en gas
2014
45%
Elektriciteit Gas
Endinet
9% 13%
Elektriciteit en gas Gas
Gelderland Friesland Noord-Holland Amsterdam Overige aandeelhouders
Overige activiteiten
Alliander Halfjaarbericht 2014
Doelstellingen & prestaties
5
Doelstellingen & prestaties Veiligheid KPI LTIF (lost time injury frequency) 1
Resultaten 30 juni 2014
2,4
Doelstellingen ultimo 2014 2,4 of lager
Resultaten 31 december 2013
2,6
Klanten KPI
Resultaten 30 juni 2014
Doelstellingen ultimo 2014
Resultaten 31 december 2013
Klanttevredenheid 2
Consumentenmarkt
Hoger dan benchmark
Consumentenmarkt
95
91
%
%
Zakelijke markt
Hoger dan benchmark
87 24,1 13 %
Uitvalduur elektriciteit (in minuten)1,3
Aantal postcodegebieden met meer dan vijf storingen in de afgelopen 12 maanden
Zakelijke markt
85 24,0 15 %
Maximaal 22
Maximaal 18
n.n.b.
Minimaal 3,4%
4,8
KPI
Resultaten 30 juni 2014
Doelstellingen ultimo 2014
Resultaten 31 december 2013
Score medewerkeronderzoek4,5
n.n.b. 3,8 21,6 68
Minimaal 7,3
Klanten met inzicht in energiebesparingspotentieel
%
Medewerkers
Verzuim medewerkers 1
Maximaal 4,0%
%
Vrouwen in leidinggevende posities
Minimaal 22%
%
Medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt6
Minimaal 90
8,2 4,1 20,7 %
%
80
1 De score betreft een 12-maands voortschrijdend gemiddelde. 2 De klanttevredenheid geeft de relatieve tevredenheid weer van klanten in de consumenten- en zakelijke markt; de tevredenheid wordt meerdere keren per jaar steekproefsgewijs gemeten door een extern bureau. 3 De uitvalduur geeft in minuten weer de gemiddelde duur dat onze klanten in het Liander-gebied in een periode van een jaar geen elektriciteit hebben. 4 Score volgt in 2e halfjaar van 2014. 5 Vanaf 2014 wordt er een ander onderzoek (Great Place To Work) gebruikt waardoor de doelstelling 2014 niet vergelijkbaar is met het resultaat 2013. 6 Alliander ondersteunt mensen die vanwege hun persoonlijke omstandigheden moeilijker aan werk kunnen komen. Het 2014 cijfer betreft zes maanden. n.n.b. = nog niet bekend
Alliander Halfjaarbericht 2014
Doelstellingen & prestaties
6
Aandeelhouders en investeerders Resultaten 31 december 2013
KPI
Resultaten 30 juni 2014
Doelstellingen ultimo 2014
Handhaven solide A rating profiel
S&P: AA-/A-1+/Stable outlook Moody’s: Aa3/P-1/Stable outlook
Norm: Handhaven solide A rating profiel
S&P: AA-/A-1+/Stable outlook Moody’s: Aa3/P-1/Stable outlook
36,0 8,0 36,3 52,4 59
Norm:
38,7 8,0 36,5 51,1
Financieel beleid1 FFO/netto schuld Rentedekking Netto schuld/(netto schuld + eigen vermogen) Solvabiliteit
Duurzaamheid Maatschappelijk verantwoord inkopen2
CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering
%
> 3,5
%
< 60%
%
> 30%
%
%
47 819
Minimaal 60%
%
409
%
> 20%
%
Maximaal 783 kton
kton
kton
Financiële kerncijfers 1e halfjaar € miljoen tenzij anders vermeld
2013
2014 837
Netto-omzet
860
Overige baten
85
50
Bedrijfskosten
691
698
Bedrijfsresultaat
231
212
Resultaat na belastingen
156
129
Resultaat na belastingen exclusief bijzondere posten en fair value mutaties
114
131
Investeringen in materiële vaste activa
273
245
Kasstroom uit operationele activiteiten
219
234
30 juni 2014
31 december 2013
Totaal activa
7.537
Totaal eigen vermogen
3.416
3.375
Nettoschuldpositie 3
1.766
1.718
7,0%
7,6%
ROIC
4
7.548
1 Het financieel kader waarbinnen Alliander opereert is gebaseerd op vier ratio’s zoals weergegeven in de tabel. Deze ratio’s zijn berekend volgens de uitgangspunten van ons financieel beleid. Deze uitgangspunten wijken op één punt af van de rubricering onder IFRS: de achtergestelde eeuwigdurende obligatielening is volgens IFRS verantwoord als eigen vermogen, volgens de uitgangspunten van ons financieel beleid wordt dit instrument als 50% vreemd vermogen en als 50% eigen vermogen aangemerkt. De ratio Funds From Operations (FFO)/nettoschuldpositie betreft het 12-maands resultaat na belastingen, gecorrigeerd voor de mutaties in de actieve en passieve belastinglatenties, de bijzondere posten en fair value mutaties, verhoogd met het saldo afschrijvingen en amortisaties op de materiële en immateriële vaste activa en vooruitontvangen opbrengsten en gedeeld door de nettoschuldpositie. De ratio rentedekking betreft het 12-maands resultaat na belastingen, gecorrigeerd voor de mutaties in de actieve en passieve belastinglatenties en de bijzondere posten en fair value mutaties, verhoogd met de afschrijvingen op de materiële en immateriële vaste activa en het saldo financiële baten en lasten gedeeld door het saldo financiële baten en lasten gecorrigeerd voor bijzondere posten en fair value mutaties. Onder solvabiliteit wordt verstaan het eigen vermogen inclusief het resultaat van de periode gedeeld door het balanstotaal minus de verwachte dividend uitkering lopend boekjaar en de vooruitontvangen opbrengsten. 2 Het MVI (Maatschappelijk Verantwoord Inkopen) percentage geeft in procenten aan welk deel van de uitgaven van Liander aan de MVI criteria voldoet. 3 De nettoschuldpositie wordt gevormd door de rentedragende schulden verminderd met de liquide middelen en beleggingen die vrij ter beschikking staan. 4 De return-on-invested-capital (ROIC) betreft het 12-maands bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor bijzondere posten en fair value mutaties, aandeel in resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures en belastingen, gedeeld door het gemiddeld geïnvesteerde vermogen (= som boekwaarde immateriële, materiële en financiële vaste activa en werkkapitaal minus vooruitontvangen opbrengsten).
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verslag raad van bestuur
7
Verslag raad van bestuur Overzicht belangrijkste gebeurtenissen Verkoop aandelen N.V. KEMA Op 12 mei verkocht Alliander zijn aandelen (25,4%) in N.V. KEMA aan DNV GL Group. Dat leverde een opbrengst op van € 80 miljoen en een netto boekwinst van € 45 miljoen. Hiermee is uitvoering gegeven aan afspraken tussen Alliander en DNV GL Group van eind december 2011 en eind februari 2012.
Investeringen, onderhoud en innovatie in de netten Investeringen en onderhoud in het netwerk Realisatie t/m juni 2014
Realisatie t/m juni 2013
Doelstelling ultimo 2014
Realisatie 2013
Elektriciteit Uitbreiding
86
75
182
167
Vervanging
44
37
90
80
Uitbreiding
21
15
31
36
Vervanging
48
60
123
134
Meetinrichting Overig netwerk
23 16
29 17
55 74
53 34
Totaal investeringen
238
233
556
504
Storingen & Onderhoud
111
129
219
258
Totaal onderhoudskosten & investeringen
349
362
775
762
90.000
129.000
226.000
224.000
Gas
Aantal geplaatste slimme meters
de elektriciteits- en gasnetten, nu en in de toekomst, is een
Alliander en Enexis onderzoeken ruil regionale energienetwerken
kerntaak van onze netbeheerders. Investeringen in onderhoud
De netwerkbedrijven Alliander en Enexis onderzoeken of
en vervanging van de energienetten zijn nodig om én de
ze de energienetwerken van Enexis in Friesland en de
kwaliteit en veiligheid op het huidige niveau te houden én de
Noordoostpolder en die van Alliander in de regio Eindhoven
toenemende duurzaam opgewekte energiestromen te kunnen
en zuidoost-Brabant (Endinet) met elkaar kunnen uitruilen.
distribueren. De investeringen stijgen naar € 238 miljoen in
Ze hebben daartoe op 18 maart 2014 een intentieverklaring
het 1e halfjaar van 2014 (2013: € 233 miljoen). Van dit bedrag is
(Letter of Intent) ondertekend.
Het bewaken van de kwaliteit, veiligheid en capaciteit van
€ 92 miljoen geïnvesteerd in vervanging van bestaande netten en € 107 miljoen in uitbreiding van de netten. In het 1e halfjaar
Het voornemen van de netbeheerders past binnen het beleid
van 2014 zijn 90.000 slimme meters uitgerold. Dit zijn er
van het Ministerie van Economische Zaken om het werkterrein
39.000 minder dan in het 1e halfjaar van 2013 als gevolg
van de netbeheerders langs provinciale grenzen te organiseren
van een lagere klantvraag. De grootschalige uitrol zal vanaf
(zoals beschreven in het rapport van de commissie Kist in
2015 plaatsvinden.
2009). Als na onderzoek blijkt dat er inderdaad mogelijkheden zijn voor het uitruilen van de netwerken, wordt een voorstel daarvoor ter goedkeuring voorgelegd aan commissarissen en
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
aandeelhouders. Ook worden de voorstellen afgestemd met
klantcontacten (Kleinverbruik) aan Nuon CCC. Het CBb heeft
ondernemingsraden en vakbonden.
de Bindende Aanwijzing vernietigd. Het Boetebesluit is naar
Groeistrategie
8
de zogenaamde ‘Grote Kamer’ verwezen. Voor wat betreft de Bindende Aanwijzing wordt momenteel door Alliander nader
Alliander voorziet op langere termijn aanzienlijke
bekeken welke uitgaven onterecht zijn gemaakt teneinde door
investeringen in de netten. Met het oog op die investeringen
de ACM daarvoor gecompenseerd te worden. De procedure
is een groeistrategie ontwikkeld, die is voorgelegd aan de
tegen het Boetebesluit zal nog geruime tijd in beslag nemen.
aandeelhouders. De aandeelhouders van Alliander achten substantiële groei van het bedrijf wenselijk om de kosten voor de klanten ook op termijn zo laag mogelijk te houden. De voorkeur gaat daarbij uit naar groei in Nederland,
Veiligheid
Alliander onderzoekt samen met de aandeelhouders de
Lost Time Injury Frequency
mogelijkheden hiervoor. In het licht daarvan is substantiële
Deze veiligheidsnorm geeft aan hoe veilig er binnen Alliander
groei in Duitsland nu niet opportuun en heeft Alliander zich
wordt gewerkt. De LTIF-score is de 12-maands voortschrijdende
in de eerste helft van 2014 definitief teruggetrokken uit de
gemiddelde uitkomst van het aantal ongevallen met verzuim
biedingsprocessen voor de concessies voor Berlijn en Hamburg.
gerelateerd aan het aantal gewerkte uren. De Alliander LTIF score
Consultatiedocument STROOM
over de laatste 12 maanden is 2,4 en ligt daarmee op target van 2,4. Gedurende het 1e halfjaar van 2014 hebben zich 10 ongevallen
Het ministerie van EZ heeft een consultatie gepubliceerd
met verzuim voorgedaan ten opzichte van de 12 in het 1e halfjaar
(STROOM) met voornemens voor toekomstige wetgeving
van 2013. De ongevallen zijn onderzocht en er zijn maatregelen
waarin onder meer wordt bepaald wat de activiteiten van zowel
genomen om het risico op ongevallen in de toekomst te verkleinen.
netbeheerder als netwerkbedrijf zouden mogen zijn. Deze
Naar aanleiding hiervan heeft Alliander een programma gestart
consultatie volgt op een langdurig proces van voorbereiding
voor het structureel verbeteren van de veiligheidscultuur. Hierbij
waarin het ministerie overleg heeft gepleegd met markt
wordt gebruik gemaakt van metingen van de veiligheidscultuur
partijen, netbeheerders, de Autoriteit Consument en Markt
middels het niveau op een veiligheidsladder (waarde tussen
(ACM) en overige belanghebbenden. Liander en Endinet
1 en 5).
hebben in dit proces geparticipeerd en hun standpunten kenbaar gemaakt.
Uitbreiding RvB
Klanten
Om beter te kunnen inspelen op de toekomstige uitdagingen,
Klanttevredenheid
is het besluit genomen door de Raad van Commissarissen
De algemene klanttevredenheid is in het 1e halfjaar van 2014
om de Raad van Bestuur van Alliander uit te breiden. In dat
op een hoog niveau gebleven. Van de consumenten geeft 95%
kader is Ingrid Thijssen toegetreden tot de Raad van Bestuur
(2013: 91%) aan tevreden te zijn over onze dienstverlening.
van Alliander, waarbinnen zij vanaf medio mei 2014
Voor de zakelijke markt is de tevredenheid 87% (2013: 85%).
verantwoordelijk is voor netbeheerder Liander.
De klanttevredenheid ten opzichte van de benchmark van
Uitspraken College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) In mei 2014 heeft het CBb een tweetal uitspraken gedaan in zaken die Alliander aanhangig had gemaakt. De eerste
netbeheerders laat een stijging zien ten opzichte van 2013. Zowel voor de consumentenmarkt als de zakelijke markt bekleedt Alliander een beter dan gemiddelde positie in de benchmark.
uitspraak betrof de Bindende Aanwijzing van de Autoriteit
Uitvalduur
Consument & Markt (ACM) om in verband met de veiligheid
Continue energielevering is van groot belang voor onze
aanpassingen door te voeren in het net waarop lichtmasten
samenleving. Onze medewerkers zetten zich dagelijks
in Amsterdam zijn aangesloten. Het CBb heeft deze bindende
in voor een betrouwbaar en veilig net. De leveringszekerheid
aanwijzing vernietigd. Op dit moment wordt door Alliander
van elektriciteit komt naar voren in de uitvalduur. De
nader bekeken welke uitgaven onterecht zijn gemaakt teneinde
uitvalduur geeft in minuten de gemiddelde duur weer dat onze
door de ACM daarvoor gecompenseerd te worden. De tweede
klanten in het Liander-gebied in een periode van een jaar geen
uitspraak betrof de kwestie rond de Bindende Aanwijzing en het
elektriciteit hebben. De uitvalduur elektriciteit laat een lichte
Boetebesluit (€ 3,3 miljoen) met betrekking tot de vermeende
stijging zien. Tot en met het 1e halfjaar van 2014 (twaalfmaands
schending van de geheimhoudingsverplichtingen uit de E-wet
voortschrijdend gemiddelde) komt deze uit op 24,1 minuten
en Gaswet bij de uitbesteding van de facturatie en
(ultimo 2013: 24,0 minuten). Dit is met name het gevolg van
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
een hogere uitvalduur in de 2e helft van 2013. In de eerste
Ziekteverzuim
6 maanden van 2014 was de uitvalduur 9,6 minuten
Het verzuimpercentage over het 1e halfjaar van 2014 bedraagt
(2013: 9,7 minuten).
3,8% en is hiermee gedaald ten opzichte van 2013 (4,1%).
9
De score betreft een 12-maands voortschrijdend gemiddelde. Op 30 mei 2014 is een breuk geconstateerd in de waterleiding in de Apeldoornse wijk Sprenkelaar waarbij er gasuitstroom
Betrokken netwerkbedrijf
was. Vervolgens bleek dat er water en vuil in de gashoofdleiding
Alliander vindt het belangrijk dat iedereen een kans krijgt op
was gekomen, waarna zes kilometer vervuilde hoofdleiding
de arbeidsmarkt. Voor sommige groepen in de maatschappij is
moest worden schoongemaakt. 1.317 huishoudens hebben
het lastig om zelf een plek te vinden. In het Step2Work project
hierdoor enkele dagen geen levering van gas gekregen. Liander
biedt Alliander deelnemers een erkende (vak)opleiding en
keert bijna € 1 miljoen compensatievergoedingen uit aan alle
relevante werkervaring. In het 1e halfjaar van 2014 hebben
gedupeerde klanten van de gasstoring in Apeldoorn, aangezien
68 nieuwe deelnemers (geheel 2013: 80 nieuwe deelnemers)
zij hier wettelijk toe verplicht is. Onderzoek moet uitwijzen wat
deelgenomen aan het Step2Work project.
er gebeurd is en wat de eventuele vervolgstappen zullen zijn.
PC-gebieden met meer dan 5 storingen Het aantal postcodegebieden met meer dan 5 storingen (herhaalstoringen) bedraagt 13 stuks over de afgelopen 12 maanden. Over geheel 2013 bedroeg dit 15 stuks.
Energietransitie Alliander bereidt zich met zijn investeringen in het intelligente
Aandeelhouders en investeerders Credit ratings Ten opzichte van ultimo 2013 zijn de lange en korte termijn credit ratings gelijk gebleven.
netwerk voor op een toename van het aantal terugleveringen
Ratio’s financieel beleid
van lokaal opgewekte energie en ondersteunt particuliere en
Per 30 juni 2014 voldoen alle ratio’s ruimschoots aan de gestelde
zakelijke klanten bij hun initiatieven voor decentrale
norm. De ratio’s per 30 juni 2014 zijn ten opzicht van ultimo 2013
energieproductie. Het aantal klanten dat energie teruglevert
vrijwel hetzelfde.
aan het elektriciteitsnetwerk is het afgelopen halfjaar met 31% gestegen tot ruim 63.000 (ultimo 2013: 48.000). Deze groei komt bijna uitsluitend door de toename van particuliere zonne-installaties.
Duurzaamheid
Het aantal installaties (windparken en solitaire windmolens)
Duurzaamheidsrating
van grootzakelijke klanten, die windenergie opwekken,
In de afgelopen periode heeft MVO ratingbureau Oekom Alliander
bedraagt medio 2014 1.232 (ultimo 2013: 1.175).
opnieuw beoordeeld. Op basis van haar bevindingen heeft Oekom op 7 juli 2014 de MVO rating van Alliander verhoogd van B naar
Medewerkers Fte-ontwikkeling
B+ (op een schaal van A+ (hoogste) tot D- (laagste)). Volgens het ratingbureau behoort Alliander met deze rating momenteel tot de bedrijven met de hoogste MVO rating in de sector.
Ten opzichte van ultimo 2013 is per 30 juni 2014 het aantal
Maatschappelijk verantwoorde inkopen
eigen en ingehuurde medewerkers per saldo toegenomen met
Samen met leveranciers wil Alliander de keten van
19 fte naar 6.824 fte. De toename van het aantal fte bestaat uit
energielevering duurzamer maken. Om duurzaam in te kopen
een daling van de eigen medewerkers met 34 fte en een stijging
sluiten we met onze leveranciers MVI-verklaringen af. Hierin
van de externe medewerkers met 53 fte.
wordt vastgelegd welke generieke en specifieke duurzaam
Vrouwen in leidinggevende posities Alliander stimuleert vrouwen om door te stromen naar een leidinggevende positie. Het percentage vrouwen in een leidinggevende positie bedraagt 21,6% per 30 juni 2014 ten opzichte van 20,7% ultimo 2013.
heidscriteria we nastreven in onze samenwerking. In het 1e halfjaar van 2014 heeft 59% (2013: 47%) van onze inkopen plaatsgevonden bij een MVI-verklaarde leverancier.
CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering De CO2-uitstoot eigen bedrijfsvoering bedraagt 409,1 kton over het 1e halfjaar 2014. Over geheel 2013 bedroeg deze uitstoot 819 kton. De doelstelling voor 2014 is maximaal 783 kton.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
Nieuwe initiatieven
10
Onderzoek naar energietransitie op Texel Op Texel is een onderzoek, ‘Texel, slim zelfvoorzienend’, gestart
In de eerste helft van 2014 zijn twee nieuwe bedrijfsactiviteiten
met 300 huishoudens om te bepalen of en hoe het eiland in de
gestart:
toekomst in haar eigen energie kan voorzien. De deelnemende huishoudens krijgen het komende jaar met behulp van een
In de eerste plaats is Energy Exchange Enablers B.V. (EXE)
slimme meter, een energiedisplay en advies meer inzicht in hoe
opgericht. Alliander ziet een sterke groei in decentraal opgewekte
ze slim kunnen omgaan met hun opgewekte energie en
energie. In de toekomst ziet het energiemarktmodel er beduidend
energieverbruik.
anders uit. De complexiteit, regels en belangen zorgen ervoor dat nieuwe business concepten zeer lastig van de grond komen.
Restwarmte van Tata Steel
EXE speelt in op de marktfacilitering van de toekomst door de
Alliander gaat samen met andere partijen de haalbaarheid
aanbieding van innovatieve diensten die de genoemde barrières
verkennen van een warmtenet voor de regio IJmond waarbij de
moeten verlagen.
restwarmte van staalproducent Tata Steel kan worden gebruikt om 45.000 huishoudens van warmte te voorzien. Tata Steel,
Daarnaast is Locol opgericht. Op lokaal niveau ontstaan steeds
Provincie Noord-Holland, Gemeente Velsen, Milieudienst
meer plaatselijke initiatieven om de leefbaarheid te versterken,
IJmond, Alliander en energie-exploitant Dalkia gaan
zoals bijvoorbeeld coöperaties of Verenigingen van Eigenaren die
gezamenlijk de haalbaarheid van een Regionaal Warmte
zelf energie gaan opwekken. Om deze initiatieven daadwerkelijk
netwerk IJmond onderzoeken. De eerste uitkomsten van deze
te realiseren is meestal intensieve samenwerking nodig tussen
verkenning worden medio september 2014 verwacht.
meerdere partijen. Die partijen weten elkaar echter niet altijd te vinden, waardoor ideeën vastlopen en verloren gaan. Locol gaat kansrijke Smart City-ideeën vooruit helpen.
Risicomanagement
In 2013 is Mobility Services B.V. opgericht. In de eerste helft van
Risicomanagement is binnen Alliander een belangrijk en
2014 is besloten dat Alliander Mobility Services verder gaat onder
integraal onderdeel van het besturen van onze organisatie.
de naam Allego. Allego realiseert en beheert laadinfrastructuren
De ambitie van Alliander is om, met het meer expliciet maken
voor elektrisch vervoer.
van risicomanagement, invulling te geven aan een goede governance. Goed functionerend risicomanagement voorziet
Duurzame initiatieven
in de benodigde stuurinformatie bij het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen. Door inzicht te hebben in de risico’s kunnen maatregelen adequaat genomen worden. Een risico
Alliander faciliteert de overgang naar een duurzamer
kan geaccepteerd worden wanneer dit, bij de afweging van de
energiesysteem voor zijn klanten. Om dit te realiseren zijn in
impact, de kans en de baten, een weloverwogen besluit is. Voor
het 1e halfjaar van 2014 meerdere duurzame initiatieven
een nadere toelichting wordt verwezen naar het hoofdstuk
gestart, waaronder:
“Risicomanagement” in het jaarverslag over 2013. In deze
Aanleg warmtenet Nijmegen Alliander is gestart met de aanleg van een warmtenet
paragraaf worden per risicocategorie de belangrijkste maatregelen op de meest relevante risico’s toegelicht.
in Nijmegen dat ervoor gaat zorgen dat restwarmte van
Strategisch
afvalenergiecentrale ARN wordt gebruikt voor het verwarmen
De energietransitie vormt een belangrijke uitdaging bij
van 14.000 bestaande en nieuwbouwwoningen en bedrijven
het betrouwbaar en betaalbaar houden van elektriciteits-
in het Waalfront en de Waalsprong. Het warmtenet levert tot
en gasnetten. De belangrijkste ontwikkelingen in de
70 procent minder CO2-uitstoot op ten opzichte van warmte
capaciteitsvraag zijn de opkomst van elektrisch vervoer en
voorziening met HR-gasketels en is daarmee bijzonder
de toename van warmtepompen. Aan de aanbodzijde is er een
milieuvriendelijk. Alliander draagt hiermee bij aan een
groeiende trend naar het toepassen van duurzame opwek, met
duurzame gebiedsontwikkeling in de regio. In het 1e halfjaar
name in de vorm van zonne-energie. Dit is nu nog relatief
van 2014 bedraagt de investering € 11 miljoen op een totale
beperkt, maar een snelle groei is mogelijk. Dit kan potentieel
investering van circa € 20 miljoen.
een grote impact hebben op het netwerk. Alliander anticipeert daarom pro-actief op deze ontwikkelingen. Verschillende mogelijke toekomstige complicaties en uitdagingen zijn geïdentificeerd. Deze zijn mede input voor het definiëren van het toekomstige bedrijfsmodel met als belangrijke
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
11
doelstellingen het vergroten van het inzicht in de klant
Financieel
behoeften, het reduceren van storingsduur en –frequentie, het
Alliander is blootgesteld aan kredietrisico’s, bestaande uit
nemen van optimale investeringsbeslissingen, het reduceren
tegenpartijen, debiteuren en crediteuren risico’s. Volgens het
van netverliezen en het efficiënter uitvoeren van onderhoud.
bestaande kredietbeleid worden kredietrisico’s proactief beheerst door toepassing van kredietanalyse en kredietbeheer. In het
Verder blijft precarioheffing een risico voor de werkkapitaal positie en voor de winstgevendheid aangezien de groei in
1e halfjaar van 2014 is geen materiële kredietschade geleden.
precario slechts ten dele wordt vergoed. Gemeenten blijven in
Maatschappelijk
toenemende mate precario – de gemeentelijke belasting voor
De netten van Alliander behoren tot de vitale infrastructuur.
het gebruik van openbare grond – heffen. In 3 jaar zijn de
Alliander hecht veel belang aan bescherming van deze
kosten van heffingen met meer dan 50% gestegen. Wet- en
infrastructuur. Omgaan met risico’s als gevolg van klimaat
regelgeving omtrent precariobelasting is al langere tijd in
verandering, bijvoorbeeld stijgende temperatuur, is een
voorbereiding, aanpassing van de wet laat nog op zich wachten.
uitdaging. Alliander werkt hierbij samen met partners -
Tot die tijd start Alliander, daar waar naar haar mening ten
zoals gemeenten en brandweer - in de regio. Zo is er een
onrechte precariobelasting wordt geheven, procedures op.
project gestart om het natuurbrandrisico voor een van de
Operationeel Alliander heeft veel aandacht voor de beheersing van risico’s
onderstations in kaart te brengen en maatregelen hierop te nemen. Dit heeft geresulteerd in het Natuurbrand beheersingsplan Kattenberg Arnhem.
die kunnen leiden tot schade aan de netwerkinfrastructuur en handelt hier pro-actief in. Het afgelopen halfjaar zijn er onder andere extra activiteiten opgestart om het risico op verlaagde spanningskwaliteit verder terug te brengen.
Financiële gang van zaken
Spanningskwaliteit kan beïnvloed worden door de huidige
Algemeen
kwaliteit van netcomponenten, door de gevolgen van de
Het resultaat na belastingen over het 1e halfjaar 2014 is in
energietransitie en ook het handelen van de klanten zelf kan
vergelijking met dezelfde periode in 2013 € 27 miljoen hoger
mogelijk invloed hebben op de kwaliteit van de netspanning.
en is uitgekomen op € 156 miljoen. Deze stijging is veroorzaakt door de incidentele boekwinst na belasting van € 45 miljoen
De ruimte voor ondergrondse en bovengrondse infrastructuur
uit de verkoop van aandelen (25,4%) in N.V. KEMA aan
is in dicht bewoonde gebieden beperkt. Dit in combinatie met
DNV GL Group, deels gecompenseerd door een daling van
strengere eisen die gesteld worden ten aanzien van zichtbaar
de omzet als gevolg van lagere tarieven.
heid en nabijheid maakt dat het voor netwerkbedrijven steeds complexer wordt om tracés en locaties te vinden voor de
De nettoschuldpositie is gestegen met € 48 miljoen, met name
infrastructuur met hogere kosten tot gevolg. Contact onder
door het uitbetaalde dividend van € 125 miljoen, welke deels
houden met de stakeholders (zoals omwonenden, gemeenten,
is gecompenseerd door de verkoopopbrengst met betrekking
provincies) is dan ook van belang. Voorbeelden van maatregelen
tot de aandelen KEMA. De solvabiliteit is met circa 1,5%
die genomen worden zijn het intensiveren van deze contacten
toegenomen naar 52,4%, voornamelijk vanwege het hogere
en het in beeld brengen van de ontwikkelingen op het gebied
resultaat na belastingen.
van ruimtelijke ordening. Verder blijft de kwaliteit van data - informatie over de materiaalsoort, afmetingen en liggingsgegevens en
Winst-en-verliesrekening
administratie - van belang voor de werkzaamheden van
Bedrijfsopbrengsten
Alliander. De reeds afgeronde en geplande verbeter- en
De bedrijfsopbrengsten over het 1e halfjaar van 2014 zijn ten
schoningsactiviteiten resulteren in een afname van het risico.
opzichte van het 1e halfjaar van 2013 gestegen met € 12 miljoen
Bij het beheren van de energienetten worden privacygevoelige
naar € 922 miljoen. Deze stijging is in belangrijke mate
en vertrouwelijke data verwerkt. Alliander neemt maatregelen
veroorzaakt door het incidentele resultaat uit de verkoop van
om privacy en security risico’s bij het beschermen van deze data
aandelen KEMA (€ 40 miljoen) en voor een deel door hogere
te minimaliseren en ongeautoriseerde toegang tot onze netten
opbrengsten op niet-gereguleerde activiteiten (€ 3 miljoen),
te voorkomen. Deze risico’s - met de toenemende digitalisering
gecompenseerd door lagere gereguleerde omzet (€ 32 miljoen).
van onze energienetten een belangrijk onderwerp - worden actief gemonitord; nieuwe ontwikkelingen kunnen leiden tot aanpassing van de beheersmaatregelen.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
12
Bedrijfskosten
De inkoopkosten zijn gestegen, met name door de hogere
De totale bedrijfskosten over het 1e halfjaar van 2014 zijn
kosten voor precario (€ 9 miljoen) en hogere tarieven van
uitgekomen op € 691 miljoen (1e halfjaar 2013: € 698 miljoen).
TenneT (€ 7 miljoen). De proceskosten daarentegen zijn
De daling van € 7 miljoen ten opzichte van het 1e halfjaar van
gedaald als gevolg van lagere kosten voor facturatie en incasso
2013 is met name veroorzaakt door:
(in verband met het vorig jaar ingevoerde leveranciersmodel) en
•
daling kosten inkoop en uitbesteed werk (€ 37 miljoen)
voorts lagere kosten voor storingen en onderhoud. De indirecte
als gevolg van lagere kosten voor facturatie & incasso
kosten zijn ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar
(invoering leveranciersmodel) en voor storingen en
nagenoeg ongewijzigd. Hierbij moet worden aangetekend dat
onderhoud;
in de indirecte kosten de kosten voor verbeterprogramma’s
daling geactiveerde productie (€ 15 miljoen) met name
in de kernactiviteiten van ons bedrijf zijn opgenomen voor
door een afname van eigen uren voor te activeren
een bedrag van € 16 miljoen. Exclusief deze kosten zouden
werkzaamheden;
de reguliere indirecte kosten € 131 miljoen bedragen,
•
hogere kosten precario (€ 9 miljoen);
een daling ten opzichte van de eerste helft van 2013 met
•
toename personeelskosten (€ 8 miljoen) onder andere
€ 17 miljoen (11%).
•
door een CAO-stijging, overige personeelsbeloningen
Financiële baten en lasten
en employee benefit voorzieningen.
In het 1e halfjaar van 2014 komen de financiële baten en lasten Een andere benadering van de beoordeling en beheersing van
per saldo uit op een last van € 39 miljoen (1e halfjaar van 2013:
de kostenontwikkeling is om niet uit te gaan van de categoriale
€ 38 miljoen).
indeling vanuit de winst-en-verliesrekening maar vanuit het managementperspectief. Vanuit dit perspectief kunnen de volgende componenten worden onderscheiden: •
inkoopkosten, waaronder de inkoop van netverliezen,
Het resultaat deelnemingen en joint ventures is over
doorberekende kosten vanuit TenneT en
het 1e halfjaar van 2014 en van 2013 nihil.
precariobelastingen; •
• •
Resultaten deelnemingen en joint ventures
proceskosten, met name onderhoudskosten voor
Belastingen
instandhouding van netten en kosten voor facturatie
De effectieve belastingdruk (de belastingdruk uitgedrukt als
en incasso;
percentage van het resultaat voor belastingen exclusief het
indirecte kosten, bestaande uit overhead en algemene
resultaat na belastingen uit deelnemingen en joint ventures)
bedrijfskosten;
bedraagt 18,7% in het 1e halfjaar van 2014 (1e halfjaar van 2013:
afschrijvingen.
25,7%). Het verschil met de nominale druk (25%) wordt met name veroorzaakt door de deelnemingsvrijstelling als gevolg van de verkoop van het minderheidsbelang in KEMA.
Dit leidt tot de volgende specificatie van de bedrijfskosten, exclusief bijzondere posten:
Specificatie bedrijfskosten, exclusief bijzondere posten 1e halfjaar € miljoen
2013
2014
Inkoopkosten
208
182
Proceskosten
158
191
Indirecte kosten
147
148
Afschrijvingen
176
173
Totaal
689
694
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
Bijzondere posten en fair value mutaties
13
worden door Alliander gedefinieerd als posten die – in de opinie van het management – niet direct voortvloeien uit de reguliere bedrijfsvoering en/of die qua aard en omvang dusdanig
De resultaten van Alliander kunnen worden beïnvloed door
significant zijn dat deze voor een goede analyse van de
bijzondere posten en fair value mutaties. Bijzondere posten
onderliggende resultaten apart moeten worden beschouwd.
Gerapporteerde cijfers en cijfers exclusief bijzondere posten en fair value mutaties 1e halfjaar
Gerapporteerd
€ miljoen
2013
2014
Exclusief bijzondere posten en fair value mutaties
Bijzondere posten en fair value mutaties 2013
2014
2013
2014
Netto-omzet
837
860
-
-
837
Overige baten
85
50
40
-
45
50
Totaal kosten van inkoop, uitbesteed werk en operationele kosten
-595
-620
-2
-5
-593
-615
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
-176
-173
-
-
-176
-173
80
95
-
-
80
95
Bedrijfsresultaat (EBIT)
231
212
38
-5
193
217
Financiële baten/(lasten)
-39
-38
-1
2
-38
-40
-
-
-
-
-
-
Resultaat voor belastingen
192
174
37
-3
155
177
Belastingen
-36
-45
5
1
-41
-46
Resultaat na belastingen
156
129
42
-2
114
131
Geactiveerde eigen productie
Resultaat deelnemingen en joint ventures
860
Toelichting bijzondere posten De bijzondere post in 2014 onder de overige baten heeft betrekking op de verkoop van het 25,4% belang in KEMA aan DNV, inclusief de afwaardering van de hieraan gerelateerde put en call opties. Deze is als volgt verantwoord:
Verkoop belang KEMA € miljoen Verkoopprijs
80
Af: boekwaarde belang
23
Bruto boekwinst
57
Afwaardering opties
17
Boekwinst voor belastingen (overige baten)
40 5
Vennootschapbelasting
Boekwinst na belastingen
45
Ten aanzien van de bruto boekwinst is de
heeft te maken met reorganisatiekosten in verband met
deelnemingsvrijstelling van toepassing. Bij de afwaardering van
organisatieaanpassingen.
de opties is de hiervoor verantwoorde latentie vrijgevallen ten
De bijzondere financiële bate van € 1 miljoen in het 1e halfjaar
gunste van het resultaat, zodat per saldo een netto boekwinst op
van 2014 (1e halfjaar 2013: € 2 miljoen last) heeft betrekking op
de verkoop van het belang in KEMA is gerealiseerd van € 45 miljoen.
de koersverschillen tussen de euro en de US-dollar van de in de balans opgenomen cross border lease gerelateerde beleggingen.
De bijzondere last in de kosten van inkoop, uitbesteed werk en
Het belastingeffect op de bijzondere posten en fair value mutaties
operationele kosten in zowel het 1 halfjaar van 2014 als van 2013
is verantwoord onder de belastingen.
e
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
Resultaat segmenten
14
De stijging van € 28 miljoen heeft met name in de elektriciteits netten, warmtenet Nijmegen (€ 11 miljoen) en in het pand te
Het bedrijfsresultaat van het segment Netbeheer Liander
Duiven plaatsgevonden. Voorts zijn onder deze kasstroom de
bedraagt over het 1e halfjaar van 2014 € 210 miljoen, een daling
inkomsten van de verkoop van de aandelen KEMA (€ 80 miljoen)
van € 6 miljoen ten opzichte van het 1 halfjaar van 2013, met
opgenomen.
e
name als gevolg van lagere gereguleerde tarieven. Het segment Netwerkbedrijf Endinet heeft in het 1e halfjaar van 2014 een
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
bedrijfsresultaat behaald van € 10 miljoen ten opzichte van
De kasstroom uit financieringsactiviteiten bedraagt over het
€ 13 miljoen over dezelfde periode in 2013, eveneens als gevolg
1e halfjaar van 2014 een uitstroom van € 30 miljoen ten
van lagere gereguleerde tarieven. Bij het segment Overig (deze
opzichte van een uitstroom van € 30 miljoen over dezelfde
bestaan met name uit de niet-gereguleerde activiteiten en de
periode in 2013. De stijging van het betaalde dividend in 2014
staven en service-units) bedraagt het bedrijfsresultaat minus
is deels gecompenseerd door de mutaties in uitgezette
€ 27 miljoen (1 halfjaar van 2013: minus € 12 miljoen) als
kortlopende deposito’s en door de vergoeding in 2013 aan de
gevolg van onder andere teruglopende huurinkomsten van
houders van de achtergestelde eeuwigdurende obligatielening.
derden, kosten van leegstand en de nieuwe activiteiten op
In het 1e halfjaar 2014 en 2013 hebben geen omvangrijke
het gebied van duurzame gebiedsontwikkeling, duurzame
financieringstransacties plaatsgevonden.
e
mobiliteit en duurzaam wonen.
Kasstroom
Financiering en kredietwaardigheid
Kasstroom uit operationele activiteiten
Financieel beleid
In het 1e halfjaar van 2014 is de kasstroom uit operationele
Het financieel beleid van Alliander richt zich op een balans
activiteiten uitgekomen op € 219 miljoen (2013: € 234 miljoen).
tussen bescherming van obligatiehouders en andere verschaffers
De daling van € 15 miljoen is met name veroorzaakt door de
van vreemd vermogen en een adequaat aandeelhoudersrendement,
betaalde winstbelasting. Deels is dit gecompenseerd door een
met behoud van de flexibiliteit om de onderneming te laten
hoger resultaat na belastingen.
groeien en te kunnen investeren. Het financiële kader waarbinnen Alliander opereert is gebaseerd op de vier ratio’s
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
zoals opgenomen in de kerncijfers. Per 30 juni 2014 voldoen
De uitgaande kasstroom uit investeringsactiviteiten in het
alle ratio’s aan de gestelde norm.
1e halfjaar van 2014 bedraagt € 154 miljoen (1e halfjaar van 2013: € 224 miljoen). De investeringen in materiële vaste activa
Algemene uitgangspunten van het financieel beleid zijn
in het 1 halfjaar van 2014 bedragen € 273 miljoen
het zorgdragen voor een evenwichtig aflossingsschema, het
(2013: € 245 miljoen).
beschikken over gecommitteerde kredietfaciliteiten en het
e
aanhouden van voldoende liquide middelen. Met het opereren
Investeringen in materiële vaste activa
binnen het financiële kader en de algemene uitgangspunten wordt een solide A rating profiel gehandhaafd.
1e halfjaar
€ miljoen
2013
2014 130
112
Gas gereguleerd
69
75
Meetinrichtingen
23
29
Gebouwen, ICT etc.
51
29
273
245
Elektriciteit gereguleerd
Totaal
Nettoschuldpositie en financiering De nettoschuldpositie per 30 juni 2014, op basis van IFRS, bedraagt € 1.518 miljoen (31 december 2013: € 1.470 miljoen) en op basis van het financieel beleid van Alliander € 1.766 miljoen (31 december 2013: € 1.718 miljoen). De stijging is met name het gevolg van het uitbetaalde dividend van € 125 miljoen, welke deels is gecompenseerd door de verkoopopbrengst met betrekking tot de aandelen KEMA van € 80 miljoen.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
15
Reconciliatie nettoschuldpositie 31 december 2013
€ miljoen
30 juni 2014
Langlopende financiële verplichtingen
1.610
1.611
Kortlopende financiële verplichtingen
282
284
Verplichtingen uit hoofde van financiële leases
128
127 2.020
Brutoschuldpositie
2.022
190
155
-
136
Kortlopende financiële activa
140
100
Beleggingen die dienen ter dekking van leaseverplichtingen uit hoofde van cross border leases
171
Liquide middelen Langlopende financiële activa
161
Totaal liquide middelen en beleggingen
Nettoschuldpositie volgens de jaarrekening (IFRS) 50% van de achtergestelde eeuwigdurende obligatielening
Nettoschuldpositie volgens financieel beleid Alliander
502
552
1.518
1.470
248
248
1.766
1.718
Kredietfaciliteiten
Ontwikkeling nettoschuldpositie € miljoen
Ultimo juni 2014 heeft Alliander de beschikking over een Revolving Credit Facility (RCF) met een totaalbedrag van € 600 miljoen en een looptijd tot midden juli 2018. Onder de
1.718
-219
154
125
-12
1.766
RCF is per 30 juni 2014, evenals per 31 december 2013, niet getrokken. Daarnaast heeft Alliander een EMTN-programma van € 3 miljard waaronder per 30 juni 2014 voor € 1,8 miljard (per 31 december 2013: € 1,8 miljard) aan obligaties is uitgegeven en een ECP-programma van € 1,5 miljard
Netto schuldpositie 2013
Kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Dividend
Overig
Netto schuldpositie 30 juni 2014
waaronder per 30 juni 2014 geen ECP is uitgegeven (per 31 december 2013 nihil). De aflossingen in de komende jaren bestaan met name uit de obligatieleningen met betrekking tot het EMTN-programma.
Aflossingsschema rentedragende leningen € miljoen
424
409
279
6 2014
400
306
2015
2016
5
6
2017
2018
2019
7
7
2020
2021
42
2022
2023
2024
2024
Alliander Halfjaarbericht 2014
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen
Verklaring Raad van Bestuur De Raad van Bestuur verklaart, voor zover bekend, dat: 1. De geconsolideerde halfjaarcijfers 2014 een getrouw beeld geven van de activa, de passiva, de financiële positie en de winst van Alliander N.V. en de gezamenlijk in de consolidatie opgenomen ondernemingen; en 2. Het verslag van de Raad van Bestuur een getrouw overzicht geeft omtrent de toestand op de balansdatum, de belangrijkste gebeurtenissen gedurende het halve boekjaar en een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden voor de overige zes maanden van het boekjaar 2014 van Alliander N.V. en de gezamenlijk in de consolidatie opgenomen ondernemingen. Arnhem, 23 juli 2014 Raad van Bestuur Peter Molengraaf, voorzitter Mark van Lieshout Ingrid Thijssen
16
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
17
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 1e halfjaar € miljoen Netto-omzet Overige baten
2013
2014 837
860
85
50
Totaal bedrijfsopbrengsten
922
910
Bedrijfskosten Kosten van inkoop en uitbesteed werk
-188
-225
Personeelskosten
-234
-226
-56
-52
Overige bedrijfskosten
-117
-117
Totaal kosten van inkoop, uitbesteed werk en operationele kosten
-595
-620
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen vaste activa
-176
-173
80
95
Externe personeelskosten
Af: Werk uitgevoerd door de groep en gekapitaliseerd als materiële vaste activa in uitvoering Totaal bedrijfskosten
Bedrijfsresultaat
-691
-698
231
212
Financiële baten
10
11
Financiële lasten
-49
-49
-
-
Resultaat voor belastingen
192
174
Belastingen
-36
-45
Resultaat na belastingen
156
129
Resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures
Overzicht totaalresultaat 1e halfjaar € miljoen Resultaat na belastingen
2013
2014 156
129
10
-9
-
1
166
121
Overige elementen totaalresultaat Elementen die via het resultaat worden afgewikkeld Herwaardering voor verkoop beschikbare activa Mutatie reële waarde kasstroomafdekkingen
Totaalresultaat
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
18
Geconsolideerde balans € miljoen
31 december 2013
30 juni 2014
Activa Vaste activa Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Investeringen in deelnemingen en joint ventures Voor verkoop beschikbare financiële activa Overige financiële activa Latente belastingvorderingen
6.107
6.012
323
323
9
32
171
297
26
25
222
244 6.858
6.933
Vlottende activa Voorraden Handels- en overige vorderingen Derivaten
38
37
267
282
-
19
20
-
Overige financiële activa
140
100
Liquide middelen
190
Belastingvorderingen
Vaste activa aangehouden voor verkoop
Totaal activa
155 655
593
24
22
7.537
7.548
Eigen vermogen en verplichtingen Eigen vermogen Aandelenkapitaal
684
684
Agioreserve
671
671
Achtergestelde eeuwigdurende obligatielening
496
496
Herwaarderingsreserve Overige reserves Resultaat boekjaar
34
24
1.375
1.212
156
288 3.416
Totaal eigen vermogen
3.375
Verplichtingen Langlopende verplichtingen Rentedragende verplichtingen Derivaten Verplichtingen uit hoofde van financiële leases Vooruitontvangen opbrengsten Voorzieningen voor personeelsbeloningen Overige voorzieningen
1.610
1.611
-
6
128
127
1.565
1.555
50
53
4
124 3.357
3.476
Kortlopende verplichtingen Handelsschulden en overige te betalen posten Belastingverplichtingen Rentedragende verplichtingen
91
76
62
85
282
284
Derivaten
19
-
Voorzieningen voor personeelsbeloningen
67
65
Overige voorzieningen
106
-
Overlopende passiva
137
187 764
697
Totaal verplichtingen
4.121
4.173
Totaal eigen vermogen en verplichtingen
7.537
7.548
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
19
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 1e halfjaar € miljoen
2013
2014
Kasstroom uit operationele activiteiten 156
129
- financiële baten en lasten
39
38
- belastingen
36
45
Resultaat na belastingen Aanpassingen voor:
- resultaat na belastingen deelnemingen en joint ventures - afschrijvingen, amortisaties en bijzondere waardeverminderingen
-
-
145
143
Veranderingen in werkkapitaal: - voorraden
-1
2
- handels- en overige vorderingen
-5
-36
- handelsschulden en overlopende passiva
-58
-41 -64
Totaal veranderingen in werkkapitaal
-75
Mutatie voorzieningen, derivaten en overig
-17
-18
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
295
262
Betaalde rente
-39
-28
Ontvangen rente
1
-
Ontvangen dividend deelnemingen en joint ventures
-
-
Betaalde winstbelasting
-38
-
Totaal
-76
-28
Kasstroom uit operationele activiteiten
219
234
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa
-273
-245
Bijdrage investeringen van derden
39
39
(Des)-investeringen in financiële activa (deelnemingen en joint ventures)
80
-18 -154
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-224
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossen kortlopende rentedragende schulden en kortlopend deel van de langlopende schulden Nieuwe langlopende leningen Uitgezette langlopende leningen Mutaties uitgezette kortlopende deposito’s Couponrente achtergestelde eeuwigdurende obligatielening Betaald dividend Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nettokasstroom Liquide middelen aan het begin van de periode Nettokasstroom
Liquide middelen per 30 juni
-6
3
3
-
-2
-10
100
75
-
-24
-125
-74 -30
-30
35
-20
155
100
35
-20
190
80
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
20
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen Aan aandeelhouders en andere vermogenverschaffers toerekenbaar eigen vermogen
Aandelenkapitaal
€ miljoen Per 1 januari 2013
Achtergestelde eeuwigdurende obligatielening
Agioreserve
Herwaarderingsreserve
Hedgereserve
Overige reserves
Resultaat boekjaar
Totaal
684
671
494
-2
28
1.104
224
3.203
Mutatie reële waarde kasstroomafdekkingen
-
-
-
1
-
-
-
1
Herwaardering voor verkoop beschikbare financiële activa
-
-
-
-
-9
-
-
-9
Nettoresultaat 1 halfjaar 2013
-
-
-
-
-
-
129
129
Totaalresultaat 1e halfjaar 2013
-
-
-
1
-9
-
129
121
e
Couponrente achtergestelde eeuwigdurende obligatielening na belastingen
-
-
-
-
-
-18
-
-18
Dividend 2012
-
-
-
-
-
-
-74
-74
Bestemming resultaat 2012
-
-
-
-
-
150
-150
-
684
671
494
-1
19
1.236
129
3.232
Per 30 juni 2013 Mutatie reële waarde kasstroomafdekkingen
-
-
-
1
-
-
-
1
Herwaardering voor verkoop beschikbare financiële activa
-
-
-
-
5
-
-
5
Couponrente achtergestelde eeuwigdurende obligatielening na belastingen
-
-
-
-
-
-24
-
-24
Aflossing achtergestelde eeuwigdurende obligatielening
-
-
-494
-
-
-
-
-494
Uitgifte achtergestelde eeuwigdurende obligatielening
-
-
496
-
-
-
-
496
Nettoresultaat 2 halfjaar 2013
-
-
-
-
-
-
159
159
684
671
496
-
24
1.212
288
3.375
Herwaardering voor verkoop beschikbare financiële activa
-
-
-
-
10
-
-
10
Nettoresultaat 1e halfjaar 2014
-
-
-
-
-
-
156
156
Totaalresultaat 1e halfjaar 2014
-
-
-
-
10
-
156
166
Dividend 2013
-
-
-
-
-
-
-125
-125
Bestemming resultaat 2013
-
-
-
-
-
163
-163
-
684
671
496
-
34
1.375
156
3.416
e
Per 31 december 2013
Per 30 juni 2014
Dividend Het dividend met betrekking tot boekjaar 2013 (€ 125,0 miljoen) is in april 2014 uitgekeerd (€ 0,91 per aandeel).
Eeuwigdurende achtergestelde obligatielening De achtergestelde eeuwigdurende obligatielening wordt aangemerkt als eigen vermogen, aangezien Alliander geen contractuele verplichting heeft tot terugbetaling van de lening. Voorts zijn eventuele periodieke vergoedingen conditioneel en afhankelijk van uitkeringen aan aandeelhouders.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
21
Toelichting op de geconsolideerde halfjaarcijfers Algemeen Alliander N.V. is een naamloze vennootschap die statutair is
IFRIC Interpretation 21 ‘Heffingen’ geeft nadere toelichting op
gevestigd in Arnhem. In dit halfjaarbericht zijn de financiële
de opname en verwerking van overheidsheffingen binnen het
gegevens opgenomen over het 1e halfjaar van 2014 van de
toepassingsgebied van IAS 37 ‘Voorzieningen’. De interpretatie
vennootschap en zijn dochterondernemingen.
verduidelijkt wat een tot een verplichting leidende gebeurtenis is ingeval van overheidsheffingen en wanneer een verplichting
De halfjaarcijfers zijn opgesteld in overeenstemming met
daartoe moet worden opgenomen. De meest substantiële
IAS 34 ‘Tussentijdse financiële verslaggeving’.
heffing van overheidswege waarmee Alliander te maken heeft
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
zijn precarioheffingen van gemeenten. Daar waar precario in een gemeente voor Alliander van toepassing is wordt de heffing opgenomen in de periode waarop de precario betrekking heeft.
In dit bericht zijn dezelfde waarderingsgrondslagen gehanteerd
Dit is in overeenstemming met IFRIC 21. Alliander kent geen
als in het jaarverslag 2013 van Alliander N.V. dat is te vinden
andere overheidsheffingen waarbij de opname van een
op www.alliander.com, met uitzondering van de onderstaande
verplichting qua moment en omvang wijzigt onder toepassing
wijzigingen in standaarden en interpretaties die met ingang
van deze interpretatie. De toepassing van de interpretatie heeft
van 1 januari 2014 van kracht zijn.
geen impact op de verslagen in eerdere periodes en heeft geen
Nieuwe of gewijzigde IFRS-standaarden 2014
impact voor dit halfjaarbericht.
IFRS 10 ‘Geconsolideerde jaarrekening’, IFRS 12 ‘Informatie
Schattingen, aannames en veronderstellingen
verschaffing over belangen in andere entiteiten’ en IAS 27
Bij het opstellen van dit halfjaarbericht maakt Alliander
‘Enkelvoudige jaarrekening’ zijn aangepast om beter aan te
gebruik van aannames, veronderstellingen en schattingen.
sluiten bij het bedrijfsmodel van beleggingsentiteiten.
Dit betreft in het bijzonder de bepaling voor voorzieningen,
Op grond van IFRS 10 zijn beleggingsentiteiten verplicht
de vaststelling van gebruiksduren op materiële vaste activa,
hun dochterondernemingen te waarderen tegen reële waarde
de omzet-verantwoording, de waardering van debiteuren en de
met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-
vaststelling van de hoogte van de latente belastingvorderingen.
verliesrekening in plaats van hen te consolideren. IFRS 12 is
De schattingen, aannames en veronderstellingen zijn in
gewijzigd om de verschaffing van specifieke informatie over
belangrijke mate gebaseerd op ervaringen uit het verleden en
dergelijke dochterondernemingen van beleggingsentiteiten
op een zo betrouwbaar mogelijke schatting door het
verplicht te stellen. Als gevolg van de wijzigingen in IAS 27
management van Alliander van de specifieke omstandigheden
beschikken beleggingsondernemingen tevens niet meer over
die – naar de mening van het management – gegeven de situatie
de mogelijkheid om investeringen in bepaalde dochter
van toepassing zijn. De werkelijke ontwikkelingen kunnen
ondernemingen ofwel tegen kostprijs, ofwel tegen reële waarde
afwijken van de gehanteerde veronderstellingen en aannames,
in hun enkelvoudige jaarrekening te waarderen. In het kader
waardoor de werkelijke uitkomst in belangrijke mate kan
van deze aanpassing zal steeds beoordeeld moeten worden of
afwijken van de huidige waardering van een aantal posten in
er sprake is van een beleggingsentiteit. In het 1e halfjaar van
de jaarrekening. Gehanteerde veronderstellingen, aannames en
2014 kent Alliander geen entiteiten die kwalificeren als
schattingen worden periodiek getoetst en zonodig aangepast.
beleggingsentiteit. Ten opzichte van ultimo 2013 zijn er geen wijzigingen in IAS 36 ‘Bijzondere waardeverminderingen van activa’ is aangepast ter verduidelijking van het toepassingsgebied van
aannames, schattingen en veronderstellingen.
de informatieverschaffing over de realiseerbare waarde van
Gesegmenteerde informatie
(niet- financiële) activa. Deze blijft beperkt tot activa die een
In de tabel ‘Primaire segmentatie 1e halfjaar’ zijn per
bijzondere waardevermindering hebben ondergaan, wanneer
gerapporteerd segment de cijfers exclusief bijzondere posten en
de realiseerbare waarde op de reële waarde minus
fair value mutaties vermeld. Deze resultaten sluiten direct aan
vervreemdingskosten is gebaseerd. In dat geval moeten
op de periodieke interne rapportage. Voorts is de aansluiting
namelijk specifieke reële waarde toelichtingen worden
weergegeven tussen de geconsolideerde segmentresultaten en
opgenomen. Deze wijziging heeft geen impact voor
het gerapporteerde resultaat voor belastingen.
dit halfjaarbericht.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
22
Reconciliatie segmentresultaten en geconsolideerd resultaat 1e halfjaar € miljoen
2013
2014 193
Geconsolideerd bedrijfsresultaat segmenten exclusief bijzondere posten
-5
-39
-38
-
-
192
174
Financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen en joint ventures
Geconsolideerd resultaat voor belastingen
217
38
Bijzondere posten en fair value mutaties
Primaire segmentatie 1e halfjaar Netbeheerder Liander € miljoen
Netwerkbedrijf Endinet
2013
2014
Overig
2013
2014
Eliminaties
2013
2014
Totaal
2013
2014
2013
2014
Bedrijfsopbrengsten 779
812
53
57
50
41
-
-
882
910
2
3
-
-
142
154
-144
-157
-
-
781
815
53
57
192
195
-144
-157
882
910
Bedrijfskosten
571
599
43
44
219
207
-144
-157
689
693
Bedrijfsresultaat
210
216
10
13
-27
-12
-
-
193
217
30-6
31-12
30-6
31-12
30-6
31-12
30-6
31-12
30-6
31-12
6.298
6.260
513
518
2.861
2.645
-2.135
-1.876
7.537
7.548
Externe opbrengsten Interne opbrengsten
Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten
Gesegmenteerde activa
Totaal activa
Seizoensinvloeden
Hiervoor was einde 2012 de concessie verworven. De koopprijs
Het resultaat van Alliander wordt niet in materiële zin
van het gasnet bedraagt € 10 miljoen en is begin januari 2014
beïnvloed door seizoensinvloeden.
voldaan. De looptijd van de overeenkomst bedraagt 20 jaar
Bedrijfscombinaties
(tot en met 31 december 2032). De allocatie van de overnameprijs van € 10 miljoen is onder andere afhankelijk van de
In december 2013 heeft Alliander Netz Heinsberg GmbH
toegestane omzet voor 2014 e.v. voor deze netten. Deze omzet
met EWV Energie- und Wasser-versorgung GmbH overeen
wordt door de Duitse overheid vastgesteld en zal in de 2e helft
stemming bereikt omtrent de aankoop van het gasnet in de
van 2014 beschikbaar zijn. Derhalve is de voorlopige allocatie
gemeente Heinsberg met ingang van 1 januari 2014.
in onderstaand overzicht vermeld:
Overname gasnet Heinsberg € miljoen
Voorlopige reële waarde per 1 januari
Materiële vaste activa
9
Totaal activa
9
Totaal verplichtingen
-
Netto verworven activa
9
Koopsom Cash
10
Af: netto verworven activa
9
Goodwill
1
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
De totale overnamesom bedroeg op 1 januari 2014 € 10 miljoen,
instellingen, dan wel is belegd in waardepapieren, een
bestaande uit een betaling uit eigen beschikbare middelen.
totaalbedrag van $ 3,1 miljard (ultimo 2013: $ 3,1 miljard).
23
De allocatie van deze overnamesom is in het hiervoor vermelde overzicht opgenomen.
Aangezien geen beschikkingsmacht bestaat over het overgrote deel van de beleggingen en de daarbij behorende
Netto verworven activa (€ 9 miljoen)
verplichtingen, worden deze niet als activa en passiva van
De netto verworven activa hebben betrekking op netten,
Alliander beschouwd en zijn de desbetreffende bedragen
aansluitingen en meters.
niet opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Alliander. De beleggingen waarover Alliander wel beschikkingsmacht
Goodwill (€ 1 miljoen)
heeft, zijn verantwoord onder de financiële activa. De aan deze
De goodwill van € 1 miljoen heeft betrekking op de te
beleggingen gerelateerde leaseverplichtingen zijn opgenomen
verwachten synergie-effecten.
onder de verplichtingen uit hoofde van financiële leases.
Overig
Ultimo juni 2014 bedraagt het ‘strip risk’ (het gedeelte van de
De totale kosten gemoeid met de acquisitie van de gasnetten in
‘termination value’ – dat wil zeggen de bij een voortijdig einde
Heinsberg hebben € 0,25 miljoen bedragen. Deze kosten zijn in
van de transactie mogelijk aan de Amerikaanse tegenpartij
de winst-en-verliesrekeningen over 2012 t/m 2013 verwerkt.
te betalen vergoeding – dat niet uit de hiertoe aangehouden
De netto-omzet van deze netten over de periode 1 januari 2014
deposito’s en beleggingen kan worden voldaan) voor alle
tot en met 30 juni 2014 bedraagt € 0,9 miljoen. Het netto
transacties tezamen $ 245 miljoen (ultimo 2013: $ 278 miljoen).
resultaat over dezelfde periode bedraagt € 0,2 miljoen.
Ter dekking van het strip risk zijn door Alliander thans nog in
Cross border lease contracten
één transactie ten behoeve van de betrokken investeerder zekerheden afgegeven in de vorm van letters of credit ter hoogte
In de periode 1998 tot en met 2000 zijn door
van $ 5 miljoen (ultimo 2013: $ 6 miljoen). Het aantal en de
dochterondernemingen van Alliander N.V. voor netwerken
hoogte van de af te geven letters of credit is mede afhankelijk
US cross border leases aangegaan, waaronder LILO (lease in
van de credit rating van Alliander.
lease out)- en SILO (sale in lease out)-transacties. De op dit moment resterende vier transacties hebben betrekking op
Verbonden partijen
gasnetwerken in Friesland, Gelderland, Flevoland, Noord-
De Alliander-groep heeft belangen in diverse deelnemingen en
Holland en Utrecht, stadsverwarmingnetten in Almere en
joint ventures, waarin ze ofwel invloed van betekenis heeft, maar
Duiven/Westervoort en het elektriciteitsnetwerk in het gebied
geen beslissende zeggenschap, ofwel gezamenlijke zeggenschap
Randmeren. De in de leases ondergebrachte netwerken zijn
uitoefent in bedrijfsvoering en financieel beleid. Op grond hiervan
voor een langdurige periode verhuurd aan Amerikaanse
worden deze deelnemingen en joint ventures aangemerkt als
partijen (headlease), die deze activa vervolgens weer hebben
verbonden partijen. Transacties met deze partijen, waarvan
onderverhuurd aan de desbetreffende dochterondernemingen
sommige significant zijn, worden uitgevoerd tegen markt
(sublease). Aan het einde van de sublease bestaat de optie de
condities en prijzen die niet gunstiger zijn dan die welke
rechten van de Amerikaanse tegenpartij onder de headlease
bedongen zouden zijn met derde, onafhankelijke partijen.
af te kopen en de transactie aldus te beëindigen. Met verbonden partijen zijn de volgende transacties gedaan De momenten waarop de overeengekomen looptijden van de
uit hoofde van inkoop en verkoop van goederen en diensten:
subleases eindigen, liggen tussen 2015 en 2028. De baten uit
verkoop van goederen en diensten aan deelnemingen € 2 miljoen
de cross border leases zijn verantwoord in het jaar van afsluiten
(1e halfjaar 2013: € 1 miljoen) en aan joint ventures € 34 miljoen
van de desbetreffende transactie. Met betrekking tot de cross
(1e halfjaar 2013: € 34 miljoen); inkoop van goederen en diensten
border leases bestaan contractuele voorwaardelijke en
van deelnemingen € 4 miljoen (1e halfjaar 2013: € 5 miljoen) en
onvoorwaardelijke rechten en verplichtingen. Op onderdelen
van joint ventures € 42 miljoen (1e halfjaar 2013: € 35 miljoen).
van de netwerken zijn in het kader van de aangegane verplichtingen zekerheden verstrekt in de vorm van hypotheek-
Per eind juni 2014 heeft Alliander een vordering van € 17 miljoen
en pandrechten.
(ultimo 2013: € 18 miljoen) voor verstrekte leningen aan verbonden partijen en een verplichting van € nihil uit hoofde van
De totale netto boekwaarde van de in cross border leases
een rekening-courant faciliteit met verbonden partijen (ultimo
ondergebrachte activa bedraagt medio 2014 € 1,1 miljard
2013: € 8 miljoen).
(ultimo 2013: € 1,1 miljard). In verband met de transacties staat ultimo juni 2014 in deposito bij meerdere financiële
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
24
Informatie over risico’s en financiële instrumenten
Overig De uitstaande niet uit de balans blijkende verplichtingen met betrekking tot materiële vaste activa bedragen per 30 juni 2014 € 128 miljoen (ultimo 2013: € 119 miljoen). Er zijn ten opzichte
Financiële risico’s
van de situatie ultimo 2013 de volgende wijzigingen opgetreden
De volgende financiële risico’s kunnen worden onderscheiden:
in de voorwaardelijke activa en verplichtingen:
marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. De verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers bevatten niet, zoals
In november 2010 heeft Alliander een achtergestelde
voor de geconsolideerde jaarrekening is vereist, alle informatie
eeuwigdurende obligatielening uitgegeven voor een bedrag
over de bovengenoemde financiële risico’s waaraan Alliander is
van nominaal € 500 miljoen. In 2013 is deze achtergestelde
blootgesteld en het beleid betreffende het beheer van de risico’s
eeuwigdurende obligatielening afgelost. Onder IFRS
uit hoofde van financiële instrumenten, maar moeten
kwalificeert dit instrument als eigen vermogen. Bij de betaling
in samenhang worden gezien met de geconsolideerde
van de periodieke vergoedingen aan de houders van deze lening
jaarrekening 2013. Sinds eind 2013 zijn er geen wijzigingen
is uitgegaan van aftrekbare kosten voor de vennootschaps
geweest in het risicomanagementproces en in het
belasting. De Belastingdienst heeft aangegeven de
risicomanagement beleid.
aftrekbaarheid van de periodieke vergoedingen niet te accepteren, waartegen Alliander in beroep zal gaan.
Bepaling reële waarde
De maximale exposure voor Alliander bedraagt tussen
In onderstaande tabel worden de financiële instrumenten die
de € 20 miljoen en € 30 miljoen. In overleg met externe
gewaardeerd zijn tegen reële waarde vermeld, gerangschikt naar
deskundigen heeft het management besloten hiervoor
de reële waarde hiërarchie. Daarbij zijn de niveaus van inputdata
geen voorziening te verantwoorden.
voor het bepalen van de reële waarden als volgt bepaald: •
niveau 1, genoteerde prijzen (niet-aangepast) op actieve markten voor vergelijkbare activa of verplichtingen;
Ten aanzien van de verkoop van de Spaklerweg is voor een •
gedeelte van het terrein en de gebouwen overeengekomen dat
niveau 2, andere inputs dan de in niveau 1 ondergebrachte
de gemeente een optierecht heeft tot 1 juli 2022 om dit deel te
genoteerde prijzen die voor het actief of de verplichting
verkrijgen voor € 13 miljoen (betalingen: 2025 € 6 miljoen en
waarneembaar zijn direct (d.w.z. als prijzen) hetzij indirect (d.w.z. afgeleid van prijzen);
2026 € 7 miljoen). De levering zou bij uitoefening van de optie •
plaatsvinden in 2025 of een eerdere datum indien overeen gekomen door de partijen en tot die tijd heeft Alliander het
niveau 3, inputs die niet gebaseerd zijn op waarneembare marktgegevens.
vruchtgebruik. De uitoefening van de optie door gemeente Amsterdam in de toekomst zal naar verwachting niet tot een resultaateffect leiden.
Reële waarde hiërarchie 30 juni 2014 € miljoen
Niveau 1
Niveau 2
31 december 2013
Niveau 3
Niveau 1
Totaal
Niveau 2
Totaal
Niveau 3
Activa Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa langlopend
-
171
140
-
140
-
-
-
-
-
-
-
-
2
17
19
311
-
311
-
299
17
316
-
171
Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa kortlopend
-
Derivaten kortlopend
-
Totaal activa
-
-
297
-
297
Passiva Derivaten langlopend
-
-
-
-
-
6
-
6
Derivaten kortlopend
-
19
-
19
-
-
-
-
Totaal passiva
-
19
-
19
-
6
-
6
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
Gehanteerde waarderingsmethoden voor bepaling van reële waarden niveau 2 De voor verkoop beschikbare financiële activa bestaan uit
25
creditspreads van de betrokken partijen. De contante waarde in vreemde valuta wordt omgerekend tegen de op rapportagedatum geldende koers.
op cross border leasecontracten. De reële waarde is bepaald
Gehanteerde waarderingsmethoden voor bepaling van reële waarden niveau 3
door de toekomstige kasstromen contant te maken met de op
De derivaten ultimo 2013 gerubriceerd onder niveau 3 hebben
rapportagedatum geldende interbancaire rentevoet en de in de
betrekking op de put optie (€ 17 miljoen) en de call optie (nihil)
markt waarneembare creditspreads voor deze of vergelijkbare
inzake de overeenkomst ten aanzien van de overdracht van
beleggingen. Het kortlopend derivaat onder passiva betreft
de KEMA-aandelen. De waardering van deze opties heeft
voornamelijk een CDS gekoppeld aan een van de voor verkoop
plaatsgevonden met behulp van het Black & Scholes model voor
beschikbare financiële activa. Per 31 december 2013 was
optiewaardering. De in het model gehanteerde risk free rate is
dit derivaat, welke expireert in juni 2015, langlopend.
gelijk gesteld aan het ééndaags interbancaire rentetarief Eonia.
De waardering is afkomstig van een externe partij die
De gebruikte volatiliteit is berekend op 30%. Wijzigingen in de
gebruik maakt van de in de markt beschikbare informatie.
rentevoet en de volatiliteit hebben invloed op de waardering van
beleggingen in effecten, waarvan de reële waarde gelijk is aan de boekwaarde. Een deel van deze beleggingen heeft betrekking
de afzonderlijke opties, maar per saldo nagenoeg niet op het De overige derivaten in niveau 2 betreffen valutaderivaten.
resultaat van beide opties tezamen.
Deze worden gewaardeerd op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen, waarbij gebruik wordt gemaakt
Gedurende de verslagperiode was het verloop van deze
van de op rapportagedatum geldende interbancaire rentevoet en
derivaten als volgt:
Verloopoverzicht instrumenten niveau 3 € miljoen Boekwaarde per 1 januari 2014 Waardemutatie opgenomen in de winst-en-verliesrekening Afwikkeling optie
Boekwaarde per 30 juni 2014
Op 12 mei zijn de KEMA-aandelen verkocht bij de uitoefening van de call optie door DNV. Als gevolg hiervan zijn de call optie en de put optie per die datum afgewikkeld ten laste van de overige baten. De waardemutaties van deze opties gedurende de verslagperiode tot afwikkelmoment zijn nihil. Als gevolg van het uitoefenen van de call optie is de put optie komen te vervallen.
Reële waarde van overige financiële instrumenten In de onderstaande tabel worden de reële waarden weergegeven van de financiële instrumenten die niet tegen reële waarde, maar tegen de geamortiseerde kostprijs zijn opgenomen. Daarbij zijn de niveaus van de inputdata volgens de reële waarde hiërarchie vermeld.
Activa put optie
Passiva call optie 17
-
-
-
-17
-
-
-
Alliander Halfjaarbericht 2014
Verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014
26
Reële waarde van financiële activa en verplichtingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs 31 december 2013
30 juni 2014 € miljoen
Reële waarde
Reële waarde
Niveau
Niveau
Vaste activa Overige financiele activa
28
2
25
2
-123
2
-122
2
-1.622
1
-1.582
1
-173
2
-163
2
Financiele verplichtingen Langlopend Verplichtingen uit hoofde van financiële leases Opgenomen leningen: EMTN Overige opgenomen leningen
-1.918
Totaal langlopende financiele verplichtingen
-1.867
Kortlopend Opgenomen leningen: EMTN Overige opgenomen leningen Totaal kortlopende financiële verplichtingen
Totaal financiële verplichtingen
-283
1
-286
1
-7
2
-4
2
-290
-290
-2.208
-2.157
Bepaling reële waarde
De reële waarde van de onderstaande financiële activa en
De reële waarde van deze instrumenten is als volgt bepaald:
verplichtingen komt nagenoeg overeen met de boekwaarde
Overige financiële activa: de reële waarde van de uitstaande
van deze instrumenten:
leningen is bepaald aan de hand van de te ontvangen kasstromen
•
handels- en overige vorderingen;
die zijn gedisconteerd met de risicovrije rentevoeten verhoogd
•
kortlopende belastingvorderingen;
met de kredietopslagen voor deze of vergelijkbare beleggingen.
•
kortlopende overige financiële activa;
Voor het kortlopende deel van deze vorderingen is verondersteld
•
liquide middelen;
dat de reële waarde nagenoeg overeenkomt met de boekwaarde.
•
handelsschulden en overige te betalen posten;
•
kortlopende belastingverplichtingen.
Opgenomen leningen: de reële waarde van de Euro Medium Term Notes is bepaald aan de hand van marktnoteringen
Gebeurtenissen na balansdatum
in Bloomberg. De reële waarde van de overige opgenomen
Op 15 juli 2014 is overeenstemming bereikt met de gemeente
leningen is bepaald aan de hand van de uitgaande kasstromen
Amsterdam omtrent de verkoop van een deel van de gebouwen
die zijn gedisconteerd met de risicovrije rentevoeten verhoogd
en het terrein aan de Spaklerweg te Amsterdam. De levering
met de voor Alliander geldende creditspreads. Voor het
voortvloeiend uit deze overeenkomst zal plaats vinden in
kortlopende deel van deze opgenomen leningen wordt
september 2014 en februari 2015. De boekwaarde van het te
verondersteld dat de reële waarde nagenoeg overeenkomt
verkopen deel bedraagt € 18 miljoen. De verkoopprijs wordt
met de boekwaarde.
echter pas in gedeelten vanaf 2020 en latere jaren ontvangen, zodat de boekwaarde (contante waarde) van deze verkoopprijs
Financiële leaseverplichting: de reële waarde van deze
medio 2014 € 15 miljoen bedraagt. Ultimo 2013 is een bedrag
verplichtingen is bepaald aan de hand van toekomstige
van € 6 miljoen ten laste van de bijzondere waarde
kasstromen die zijn gedisconteerd met de risicovrije
verminderingen in de winst-en-verliesrekening verantwoord.
rentevoeten verhoogd met de voor Alliander geldende
Op basis van de definitieve overeenkomst is € 2 miljoen
creditspreads.
teruggenomen op deze waardevermindering. Dit bedrag is in de cijfers per 30 juni 2014 verantwoord.
Alliander Halfjaarbericht 2014
Beoordelingsverklaring
27
Beoordelingsverklaring Beoordelingsverklaring
inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk
Aan de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur
zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van
van Alliander N.V.
cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden.
Opdracht
De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met
Wij hebben de in dit halfjaarbericht opgenomen verkorte
de Nederlandse controlestandaarden en stelt ons niet in staat
geconsolideerde halfjaarcijfers voor de periode van 1 januari
zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van
2014 tot en met 30 juni 2014 van Alliander N.V. te Arnhem,
alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle
bestaande uit de balans per 30 juni 2014, de winst-en-
onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen
verliesrekening, het overzicht totaalresultaat, het mutatie
controleverklaring af.
overzicht eigen vermogen, het kasstroomoverzicht over de periode 1 januari 2014 tot en met 30 juni 2014 en de toelichting,
Conclusie
beoordeeld. De Raad van Bestuur van de vennootschap is
Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op
verantwoordelijk voor het opmaken van de verkorte halfjaar
basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de
cijfers in overeenstemming met IAS 34 ‘Tussentijdse financiële
verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014 over de
verslaggeving’ zoals aanvaard binnen de Europese Unie. Het is
periode 1 januari 2014 tot en met 30 juni 2014 niet,
onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de
in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld
verkorte geconsolideerde halfjaarcijfers 2014 op basis van deze
in overeenstemming met IAS 34 “Tussentijdse financiële
beoordeling.
verslaggeving” zoals aanvaard binnen de Europese Unie.
Werkzaamheden
Amsterdam, 23 juli 2014
Wij hebben onze beoordeling verricht in overeenstemming met
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Nederlands recht, waaronder Standaard 2410, ‘Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de openbaar accountant van de entiteit’. Een beoordeling van tussentijdse
Origineel getekend door:
financiële informatie bestaat uit het inwinnen van
Drs. R. Dekkers RA
Alliander N.V. Bezoekadres: Utrechtseweg 68, 6812 AH Arnhem Postadres: Postbus 50, 6920 AB Duiven
[email protected] www.alliander.com Contactinformatie: Postbus 50, 6920 AB Duiven Telefoon: +31 26 844 22 66 Fax: +31 26 844 24 24 E-mail:
[email protected] Uitgave © Alliander N.V. Meer exemplaren van dit bericht en/of de Engelse versie kunnen worden opgevraagd via onze investor relations site op www.alliander.com.