EN viert thans de honderdste verjaring van de politieke onafhankelijkheid des lands. Het officieele België is vol vreugde. Het « Belgisch Volkslied » weerklinkt overal en de burgerij zingt met des te meer uitbundigheid, daar de klerikale-liberale en kristen-demokna tische Regeering haar al de gevraagde genoegdoening verschaft heeft, door het afschaffen van den
M
Edoch, de behoudsgezinde regeeringèn zijn slechts welgevallig aan de bezitters, en térzelvertijd dat M. Jaspar en zijne meerderheid aan de w e n schen der rijken te gemoet kwam, ontnamen zij het Nationaal Krisisfonds de helft van zijn krediet, dit laatste voor het jaar 1 9 3 0 terugbrengend v a n SO op ÏO millioen! Nochtans, de nijverheidskrisis verscherpt. De werkloosheid welke, sinds lange maanden reeds, talrijke nijverheden treft, verergert steeds.
Duizenden arbeiders zijn zonder werk. Tienduizenden anderen werken nog slechts twee, drie of vier dagen per week. Talrijk zijn diegenen die reeds hunne werkloozsn vergoeding hebben uitgeput, en die, als ze door het Nationaal Krisisfonds worden overgenomen, moeten bestaan van de toelagen die dit organism uitkeert.
D e Syndikale Kommissie, v a n België stelt de arbeiders op hunne hoede tegen de pogingen tot vermindering der loonen en de verslechting der werkvoorwaarden, en raadt hen aan zich eensgezind in hare aangesloten organisaties te scharen. Zij e i s c h t van de Regeering en de Openbare Besturen het in gang stellen van werken van openbaar nut. Zij e i s c h t de noodige kredieten om aan de werkloozenkassen toe te laten, voor den gansenen duur der werkloosheid, de uitkeeringen aan de werkloozen en hunne familie te verzekeren. Zij e i s c h t de onmiddellijke oprichting van een gelijktallige kommissie voor het toezicht op het invoeren in het land van vreemde arbeidskrachten. Zij v r a a g t aan de Regeering de uitbreiding van de diensten van het Arbeidsopzicht en de oprichting van een gelijktalligen Nationalen Raad van het Arbeidsopzicht. Zij e i s c h t de strenge toepassing der wet van 14 Juni 1921 op den achfcurendag en de afschafêin& , van.alle toelatingen tot het maken van overuren. .. ,,.,-.,< ;,„ Zij doet een. beroep op de openbare meening opdat deze de eischen der werkende jklasse oiwier^teunen zou. • .. : ; . *.,/ Aan de hand- en geestesarbeiders richt zij het ordewoord : :, ;~\, n s .
ALLEN O P T E G E N DE WERKLOOSHEID! A L L E N IN D E R A N G E N DER VAKORÖiU^IÖATIBl
; wi;> U^ * V : ^
DE SYNDIKALE KOMMISSIE VAN BÉtdfe,^ " ?
.202
ÖÉ BELGISCHE VAKBEWEGING 331.88:362.84.
De Organisatie der Jeugd door Corn. Mertens #
— — — — — — — — — — — — _ —
N het aanvangstijdperk der vakbeweging, toen het er hoofdzakelijk om ging de volwassen arbeiders voor de organisatie te winnen, werden de aankomelingen niet steeds met sympathie bejegend. De strijd voor het bestaan was hard, en over het algemeen genomen zagen de arbeiders in eiken nieuwen leerjongen een toekomstigen mededinger, iemand die, zoodra hij den stiel machtig wezen zou, zijn ouderen werkbroer wellicht uit het werkhuis zou verdringen. De tijden en de ondervinding hebben sindsdien geleerd, dat men duizendmaal beter doet de nieuwelingen in de werkplaats van eerst af als vrienden te beschouwen, want zij hebben toch ook recht op leven, en, in volle kameraadschap opgroeiend, worden zij bewuste strijders, — of kunnen het ten minste worden —, in den grooten kamp welken de georganiseerde arbeiders te leveren hebben voor de verbetering van hun lot. Voorwat het organiseeren der jonge maatjes betreft, alhoewel al onze aangesloten organisaties het in princiep thans eens zijn, is toch nog geen vaste regel aangenomen. Sommige organisaties nemen slechts diegenen als leden op, die den ouderdom van 16 jaar bereikt hebben ; anderen laten hare afdeelingen oogluikend toe, de leerlingen vóór dien ouderdom in de organisatie op te nemen ; anderen aanvaarden, zonder onderscheid, als lid al diegenen welke in de nijverheid gebezigd worden. Maar, wat nu ook het onderscheid wezen moge dat er bestaat en bestaan kan tusschen onze onderscheiden organisaties, ten minste voor wat aangaat den aannemingsouderdom in den vakbond, allen zijn het valstrekt eens dat aan de jeugd ernstige aandacht móet geschonken worden ; dat ze, door bijzondere krachtsinspanningen, voor de vakbeweging moet gewonnen worden.
I
vakbonden in hunnen schoot sportkringen ingericht, waarvan zekere een goede faam genieten. Andere nog hebben studiekringen en reisgezelschappen opgericht die, de eene wat meer dan de andere, met bijval hunne taak volbrengen. Er wordt dus al heel wat gedaan voor de opleiding onzer jeugd in de vakbeweging, waarbij dan nog het werk staat van de Centrale voor Arbeidersopvoeding en dit van de Socialistische Jeugdcentra Ie. Doch, het jeugdwerk in den schoot der vakbeweging is, zooals ergens een onzer voormannen schreef, « geboren uit het verlangen der vakbeweging om een zoo groot mogelijk aantal jongere bedrijfsgenooten te organiseeren en georganiseerd te houden ». Dat dit verlangen niet steeds in de gewenschte mate bevredigd wordt, is wel eens links en rechts in onze beweging aanleiding voor sommigen onder ons om aan hunne misnoegdheid lucht te geven, en er over te klagen dat de jeugd nog tamelijk onverschillig staat tegenover de pogingen welke door de vakbeweging gedaan worden om haar te winnen. We zullen nu niet ontkennen dat vele pogingen niet steeds de gehoopte vruchten hebben afgeworpen. Edoch, is het wel steeds de schuld der jongeren ? Op die vraag zouden we willen antwoorden met eene bemerking welke we vonden in een der laatste nummers van Ons Vakblad, het orgaan der Nederlandsche Meubelmakers, luidend als volgt : « Heel wat eerlijke en goedbedoelde pogingen om tot eene goede jeugdgroep te komen zijn dikwijls mislukt, doordat niet genoeg rekening werd gehouden met het feit dat, wil men iets met de jeugd bereiken, men moet voldoen aan de verlangens die onbewust bij haar leven, »
Met het oog daarop hebben in de afgeloopen jaren Dit is juist de kern der zaak! Maar al te dikwerf meerdere, vakbonden werkelijk ernstige pogingen aanwordt gemeend dat de manier waarop over twintig gewend. We mogen zelfs zeggen dat, reeds vóór 1914, jaar gewerkt werd om de arbeiders, en dan vooral de sommige vakbonden tamelijk goede uitslagen bekomen jongeren, tot ons te brengen, nog steeds de goede is. hadden met het door hen op touw gezette jeugdwerk. Dit jeugdwerk is van zeer verscheiden aard. In de iDit is natuurlijk niet juist, want zelfs voor het aaneerste plaats, natuurlijk, wordt gedacht aan het op- werven der volwassenen hoeven thans gansch andere voedingswerk, vooral door het inrichten van voor- » methoden te worden toegepast! En dit i«, voor wat de drachten en kursus'sen. In het Vlaamsche land, alwaar, jongeren betreft, nog meer waar, want juist voor dezen is er zulke geweldige verandering in de toestanden in in tegenstelling met wat in het Waalsch gedeelte van België geschiedde, de openbare besturen zoo erg te vergelijking met vroegere jaren gekomen. kort gekomen zijn aan hunne plichten in verband met De jeugd, die niet alleen thans tot den ouderdom de teknische en beroepsopleiding der jonge arbeiders, van 14 jaren onderwijs geniet, maar die tevens gehebben meerdere vakbonden, ^— in eigen sehoot en ten niet van kortere werkdagen, betere loonen en vooral koste van vele geldelijke en persoonlijke opofferinmeer goede bejegening in de werkplaats, zoo van gen —, vakscholen tot stand gebracht in de eerste plaats bedoeld om de jonge vakbonders meer beroeps- werkmakkers als van oversten, is veel vrijer in haar kennis deelachtig te maken. En nu, langzamerhand, doen en iaten geworden ; heeft een heel anderen kijk de vooringenomenheid van vele anderen tegenover de op menschen «en zaken dan het wel vroeger met de sportbeoefening verdwijnt, hebben reeds meerdere ouderen het geval, was; ze heeft heden heel andere
DE BELGISCHE VAkBEWEGING l
g",',"HI"»U „
! „ '•
-!.l'.!l.i
" ' ,•'••', " 3 ' I K , "»V "1 I.'
"•".IH,
V '<
SBSSSSSSaSSSOSSSBi
behoeften en verlangens waarvoor ze bevrediging zoekt. Van dit alles moet worden rekening gehouden bij het sa men ordenen van het jeugdwerk in de vakbeweging, waarnaar thans met veel goeden wil gestreefd wordt. Bij het op touw zetten en het doorvoeren van het werk ten voordeele van de organisatie der jeugdige arbeiders, zal dus in de allereerste plaats moeten getracht worden de nog sluimerende gevoelens tot uiting te brengen. Dan kan ook zeer nuttig getracht worden de aanbevelingen, vervat in de desaangaande aan het laatste syndikaal kongres voorgelegde dagorde, in praktijk te stellen, wat aan al onze organisaties voor geruimen tijd de handen vol geven zal. De Syndikale Kommissie zal, van haren kant, het verleden Winter genomen initiatief voortzetten. Op haar verzoek, en in samenwerking met onze federaties van vakbonden, zal de Centrale voor Arbeidersopvoeding volgenden Winter opnieuw in de voornaamste streken des lands een kursus in acht lessen inrichten, en tot wiens bijwoning de jonge vakbonders zullen worden aangezet en aangemoedigd. Een bijzonder syllabus opzettelijk voor dien kursus opgemaakt en gedrukt, wordt den leergangvolgers kosteloos ter hand gesteld. Zij die met vrucht de lessen zullen gevolgd, en door een'kort exaam zullen bekroond hebben,wordt de gelegenheid gegeven om in den Zomer van 1931 eene bijzondere voor hen ingerichte Syndikale Week te komen volgen in de Hoogere Arbeidersschool te Ukkel. Daarenboven zullen én kursus én bijzondere Week de gelegenheid bieden tusschen de jonge lui de meest geschikte krachten te ontdekken voor het bijwonen, later, van een ganschen zittijd van de Hoogere Arbeidersschool. Voorwat het werk onaer aangesloten organisaties betreft, meenen we dat ruimschoots gebruik kan worden gemaakt van de reeds opgedane ondervinding. Een initiatief, door de Antwerpsche afdeeling der Bouw- en Houtcentrale genomen, meenen we onder het oog onzer kameraden te moeten brengen '&n er hunne ernstige aandacht op-te vestigen. Sinds twee jaren geven onze kameraden de gelegenheid aan al hunne ionge leden van 14 tot 18 jaar om, op vastgestelden datum per auto-car (of per trein als het eene tweedaagsche reis betreft) een kosteloozen- uitstap te doen. E^en bestuurder van den vakbond neemt de organisatie en de leiding der reis op zich. Hij leidt de bezoeken aan gebouwen, musea, tentoonstellingen, enz., en geeft de noodige inlichtingen, ook op het gepaste oogenblik de lessen trekkend uit het geziene en gehoorde. En of. het nu eene plaats aan de zee, de hoofdstad, de Ardennen of het is gelijk welke gemeente des lands betreft, steeds wordt het zoo geregeld dat de jonge lui in de lokaliteit waar het bezoek gebeurt, .ontvangen worden door de kameraden ter plaatse, waarmede dan natuurlijk vriendschapsbanden worden aangeknoopt. Na afloop der reis, worden de deelnemers verzocht, hunne indrukken op papier te zetten,; De besten daarvan worden, versierd met afdrukken ï van de tijdens de tochten genomen fotografiën, in het • vakblad opgenomen. Önnoodig te zeggen dat,':èen der~ \
gelijk initiatief geweldig inslaat bij de jonge leden, en dat ze zich lang de opgedane indrukken herinneren, en zelfs op het werkhuis aan hunne kameraden mededeelen. Geen wonder dan ook dat, nu dit jaar voor de tweede maal deze reizen werden ingericht, een groot percent van de in aanmerking komende jonge leden zich hebben aangeboden om er te mogen van genieten. En ons dunkens zou dit initiatief verdienen door andere vakbonden, op groote schaal, gevolgd te worden! Ten slotte willen we hier nog even wijzen op hetgeen in ons omringende landen, voornamelijk in Nederland en Duitschland, gedaan wordt met het oog op het organiseeren en het bewustmaken der jeugd. In Nederland wordt in de vakpers bijzondere zorg gewijd aan de jeugd, en de meeste bladen hebben daarvoor bij uitstek goed verzorgde en aantrekkelijke rubrieken. Een initiatief van sommige zijner afdeelingen overnemend, heeft de Nederlandsche Typografenbond dit jaar een viertal « landdagen » ingericht. In bepaalde plaatsen des lands komen een Zaterdag, onder de leiding van een hoofdbestuurder der organisatie, de jonge leden, zoo jongens als meisjes, voor een tweetal dagen bijeen. Eten, slapen, spelen en wandelingen, dit alles is goed verzorgd ; een paar woorden welkom bij de aankomst, in den loop van een der dagen eene korte uiteenzetting, door den aanwezigen hoofdbestuurder, over het doel der bijeenkomst, en wellicht nog een woord bij het afscheid. Voor het overige is de bijeenkomst gansch aan de ontspanning gewijd! In Duitschland, alwaar de jeugdbeweging niet alleen eene ontzagelijke uitbreiding, doch insgelijks eene hooge vlucht genomen heeft, streeft de vakbeweging in de laatste jaren naar de geordende inrichting van (( Arbeiterjugendtreffen ». Ter gelegenheid van de kongressen der onderscheiden vakbonden, worden dan twee- of driedaagsche samenkomsten ingericht voor de jonge lui van den betroffen vakbond, die zich niet slechts in spel en dans vermeien, maar ook vóór de kongresleden in betooging optrekken, alzoo reeds hunne gehechtheid aan de vakorganisatie bevestigend. Natuurlijk worden ze dan ook toegesproken door aanwezige bestuurders, die er gebruik van maken om de jonge lui een sterken riem onder het hart te steken. Vele voorbeelden van hier en elders kunnen nog worden aangehaald, maar we hebben ons bij enkele bepaald, alleenlijk om, eens te meer, de aandacht op het vraagstuk te trekken. Verder willen we als onze meening te kennen geven dat we niet moeten trachten steeds slaafsch na te apen wat bij vriend en tegenstrever gebeurt. Wat ons het meest belangrijk schijnt bij de oplossing van dit vraagstuk, is onze eigendommelijkheid te bewaren, ons eigen te zijn en te blijven, te gemoet te komen aan de gewettigde verlangens onzer jeugd binnen het kader van onze opvattingen en het doel dat we nastreven. Ons jeugdwerk in de vakbeweging heeft een drieledig doel : ontwikkeling, ontspanning en* propaganda! Het is een zware, maar overheerlijke taak, waardig de geestdrift van ai onze voormannen op te wekken, zeker als we zijn; van de goede vruchten, weifee # voor onze vakbeweging afwerpen zat! ,; ;
DE
204
BELGISCHE VAKBEWEGINÖ 331.88(8).
De Vakbeweging in de landen zonder demokratie door Qeorges Hicks Onder de punten die op de dagorde van het Internationaal Kongres van Stockholm stonden, kwam het gewichtig vraagstuk voor van de ondersteuning der vakbeweging in de landen zonder demokratie, t.t.z. in de landen die onder de erkende of vermomde diktatuur leven. Het verslag daarover, opgesteld door Hicks, voorzitter der Bouwwerkliedenorganisatie van Groot-Brittanje en lid van den Algemeenen Raad der TradeUnions ,geeft een overzicht over den toestand in de onderscheidene landen die onder het regiem van het schrikbewind en het geweld leven, en duidt de aan te wenden middelen aan om dezen te helpen die voor recht en vrijheid strijden. Onnoodig verder aan te dringen op het belang van dit verslag dat wij hier laten volgen, want wij zijn overtuigd dat het in de hoogste mate de belangstelling zal wekken van al onze lezers. demokratie is er geen syndikalisme mogelijk. Het kan slechts in haar midden bestaan ert zich ontwikkelen. Demokratische instellingen en al hetgeen er van afhangt zijn de hoofdvoorwaarde van de vakorganisatie der arbeiders.Gelijkheid vóór de wet, meeningsvrijheid en vrijheid van vergadering, vrijheid van vereeniging en vrijheid van samenspanning,kortom al de vrijheden die den grondslag der demokratische gedachte vormen, is het eenige midden waarin het syndikalisme ten volle kan tot ontluiking komen. Opdat de arbeiders het middel hebben om hun gedachten uit te drukken, hun ekonomische toestanden te bespreken, zich in vakbonden samen te sluiten, dienen al de sociale en politieke vrijheden die een demokratie kenmerken te bestaan en geëerbiedigd te worden. De vakbonden kunnen slechts in het raam van een vrije en wezenlijke, van al haar voorrechten genietende, demokratie volledig hun zending van beschermingsmiddel en van inrichting van den vooruitgang vervullen.
Z
ONDER
Tegen al de diktaturen.
\ sche overheersching van de kapitalistische klasse en moeten de vakbonden in die landen onder zekere beperkingen en hindernissen leven en werken. Daarvan levert ons de nieuwe Britsche wet op de vakbonden en de arbeidskonflikten een voorbeeld. In al de landen zonder onderscheid, diegene waar de demokratie het verst gevorderd is inbegrepen, zijn er klassen, klassen die elkaar bestrijden, en deze klassenstrijd vertolkt zich door de praktische diktatuur die een klasse, de kapitalistische, op een andere, de arbeidersklasse, uitoefent. Zoolang de groote massa der bevolking, de arbeiders, van het bezit van den grond en van de voortbrengingsmiddelen, die levensbronnen, zullen beroofd zijn, zoolang in onze samenleving een bezittende klasse zal bestaan die van den arbeid eener klasse die niets bezit, leeft, zal de strijd tusschen deze twee klassen blijven bestaan, en zal een harer, die der bezitters, de andere beheerschen en op haar een soort van diktatuur uitoefenen. Niemand kan dit betwisten. In de wereld zal de diktatuur zoolang bestaan als in de maatschappij de klassen niet zullen afgeschaft zijn en niet daadwerkelijk de volledige sociale demokratie zal regeeren. Wij hebben ons hier bezig te houden met de landen waar de demokratie tot haar eenvoudigste uitdrukking is herleid geworden ofwel volledig afgeschaft, landen waar de diktatuur openlijk den vorm van een oppermachtige dwingelandij heeft aangenomen. De meeste dier diktaturen zijn ontstaan in den schaduw van den socialen strijd geleverd in de sociaal-politische en ekonomische atmosfeer die door den oorlog werd in 't leven geroepen. Zij zijn de uitdrukking van hetgeen gewoonlijk de fascistische reaktie wordt genoemd. De door het I.V.V. ten opzichte van dezen vorm . van diktatuur aangenomen houding is duidelijk uitgedrukt in de in 1924 door het Kongres van Weenen gestemde resolutie. Deze resolutie verkondigt :
« Het Kongres keurt de aktie, die het Bestuur tot De vakbeweging moet en wil demokratisch zijn, al nu toe heeft gevoerd ter bestrijding van de internatioware het slechts* om over de middelen en de moge- nale reaktie goed en verzoekt het Bestuur hiermede lijkheden te 'beschikken om haar dagelijksche aktie te met versterkten nadruk voort te gaan. Arle ter bevoeren. Van al de in de wereld bestaande bewegin- schikking staande middelen moeten worden aangegen en groepeeringen, is de vakbeweging het meest wend, opdat de ketens van de reaktie voor goed wor'demokratisch, en bijgevolg is zij in tegenspraak met den gebroken en om het internationale proletariaat en vijandig aan de diktatuur onder al haar vormen de syndikale vrijheden te verzekeren. • * Het Kongres betuigt aan de slachtpffers van de zooals in- al haar uitingen. reaktie de sympathie en onverbrekelijke solidariteit De demokratie biedt zich onder oneindig verschei- van de internationaal georganiseerde arbeidersklasse. dden gedaanten aan. Zelfs in de landen die in opzicht In het bijzonder zendt het aan het Italiaansche prole; # n de demokratische instellingen als het meest ge- tariaat, wiens vakvereenigingswerkzaamheid ter vervorderd worden beschouwd, zooals b«v. Groot-Brit- krijging, van rechtvaardige loon- en arbeidsvoorwaart^ije en Duitschland, bestaat niettemin de ekpnómi- den door de fascistische reaktie en dezer heerschappij
DE BELGISCHE VAKBEWEGING 'IH'II
l I 'I II lilll H'
205
mtmmtBmmmmÊmÊmmmÊmÊmmmmÊmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmKm
van geweld verhinderd is, de broederlijke groeten van de gezamenlijke internationale arbeidersklasse. De afgevaardigden machtigen het Bestuur, de Italiaansche kameraden in alle noodzakelijke , gevallen met alle ter beschikking staande middelen bij,te staan en de uitbreiding van het fascisme in de overige landen met alle kracht te verhinderen. Het fascisme is een wapen van het internationaal kapitalisme en kan dus slechts worden overwonnen door de gesloten tegenweer van de vereenigde arbeiders van alle landen. » Heden, zes jaar na de stemming van deze resolutie, bestaat een fascistische diktatuur niet alleen 'n Italië, doch in Hongarije, in Polen, in Lithauen, in Griekenland, in Bulgarië, in Roemenië, in Japan, en in nog andere landen. Wel is waar bieden deze diktaturen zich niet onder denzelfden vorm aan, doch zij zijn alle even wreed, monsterachtig en willekeurik. Ik ben vast overtuigd, dat het Kongres de resolute van Weenen eenstemmig zal bekrachtigen en de sympathie di^ wij er in uitdrukken zal uitbreiden tot de kameraden van al de landen waarop de sombere reaktie drukt. Buiten de diktatuur regiemen waarover wij komen te spreken, is er een ander, hetwelk zeer gepast de koloniale diktatuur kan worden genoemd. En dan hebben we ook de in Rusland bestaande diktatuur.
De diktatuur kan zich slechts door het schrikbewind en het geweld in stand houden. Wat kan er van de diktatuur gezegd? De diktatuur is de verloochening van de politieke en sociale vrijheid. Zij is de verloochening van de menschelijke gelijkheid. De diktatuur is juist het tegenovergestelde van die edele, menschelijke en plechtige verklaring der groote Fransche Revolutie : Vrijheid, Gelijkheid, Broederlijkheid, die het begin van het tijdperk der bevrijding van het menschdom kenmerken. Onder een regiem van diktatuur kan er geen werkelijke vrijheid bestaan. Er kan evenmin gelijkheid noch broederlijkheid bestaan. De diktatuur is er de tegenstelling van. Beschouwen we wat den grondslag van al de in Europa en elders bestaande diktaturen vormt, dan stellen we vast dat al die regiemen op het geweld berusten, door krijgswetten regeeren, door de politie heersenen : de cc Militja » in Italië, de « Siguranza » in Roemenië, de « Défensive » in Polen, enz. Rusland heeft de « Gepeoe ». Het zijn Regeeringen die zich door den dwang opdringen, die zich van de gewapende macht bedienen, die het militarisme verheerlijken, een militarisme van de ergste soort, een bastaardorganisatie, half uit soldaten, half uit politie samengesteld, omringd door een zwerm spioenen en inHchters. 't Is een Regering die leeft door organisaties opgericht om het schrikbewind en het geweld uit te oefénen. Men kan zich geen diktatuur voorstellen zonder dat men zich onmiddellijk al de wanordes vóór den geest roepe, en wat ons, in Engeland, aangaat, herinnert het woord ons altijd het tijdperk van ge% weid, schrikbewind en wanorde dat Ierland beleefde
in den angst voor de gewelddadigheden waaraan de benden der « blacks and tans » zich overleverden. Bismarck heeft eens gezegd, dat de « grootste domkop in staat is met de krijgswet te regeeren ».. Naar de zaken met den noodzakelijken terugblik te oordeelen, is elke diktatuur een waanzinnigheid, want zij draagt in zich de kiem, die er zich voedt en ontwikkelt, van de geweldigste revoluties. De diktaturen zijn dwingelandijen; omhoog bestaat de verdrukking, omlaag het knechtschap en de slavernij. Sommige burgerintellektueelen beweren dat de dik- * taruur de kundigste elementen in staat stelt zich te uiten. Het tegendeel is de zuivere waarheid. De diktatuur wil de duisternis; zij maakt dezen af die kritikeeren, dezen die aan den moed niet verzaken, dezen die verstand hebben. Het Italiaansch fascisme heeft Matteotti vermoord, Turati en Modigliaiii verbannen. Rusland verbant Trotzki. De diktators verheffen slechts dezen die onderdanig zijn, dezen die om geen gewetensbezwaar verlegen zijn, dezen die niet openlijk een kritiek durven uiten. De gedachte is aan banden gelegd. De diktatuur wil geen kritiek, zij verafschuwt de vrije ontluiking der gedachte. Zij wil niet dat uitdrukking worde gegeven aan gedachten en strekkingen, faktors van den socialen vooruitgang. Het past aan den aard van die militaire diktaturen dat zij zich in haar eigen land afzonderen. Kent men een voorbeeld van diktatoren die met de verdrukten anders in verbinding staan dan door hun spioenen, hun agenten, hun afvalligen ? De diktatoren heersenen door de vrees en leven in de vrees. Hetgeen het volk denkt en voelt, hetgeen, er werkelijk onder gebeurt, de gedachten die ontkiemen, groeien en zich verspreiden, de bewegingen die zich ontwikkelen, zijn^ zooveel zaken die geheim en in het duister worden gehouden, echter slechts zoolang tot dat de diktatuurt verzwakt door het bederf dat haar verteert, beneveld door haar afzondering en door het aanwenden van ge weldmiddelen, door het gebrek aan toezicht verzwakt, zich uitput en valt. In den schaduw van Louis Napoléon's Staatsgreep is er Sedan en de Commune van Parijs, 't Is zeker dat hetgeen Bismarck zei over de waanzinnigheid en de ongerijmdheid van elke krijgswet op eigen ondervinding met de socialisten wet berust, dewelke hij in Duitschland had toegepast en slechts de opstijging van de sociaal-demokratie had begunstigd. Het absolutisme zelf. van de diktaturen komt door haar onmacht tot uiting. In zekeren zin gelijken de diktators aan de Bourbons, die niets hadden geleerd. Een diktatuur is slechts mogelijk in een atmosfeer van algemeene slaafschheid en gemis aan opstandsgevoel bij degenen die van hun waardigheid, onafhankelijkheid, denkvermogen, zelfs van hiun merischelijkheidsgevoelens beroofd zijn en zelfs niet meer de vrijheid verlangen. De gerechtigheid is onvereenigbaar met de diktatuur en verdwijnt uit de landen waar deze zich vestigt. De proceduur ontaardt in inkwizitie; de vonnissen worden de gerechtelijke bekrachtiging van de misbruiken en de knevelarijen. Meestendeels is Tie
206
DE BELGISCHE VAKBEWEGING
proceduur zelfs afgeschaft. Mannen en vrouwen wor- den toestand in verband met onze vakbeweging te den bij bestuurlijk dekreet aangehouden, heimelijk op- I geven. De veranderingen zijn zoo schielijk, dat zelfs gesloten, of verbannen, doodgeschoten of opgeknoopt. j diktaturen zooals die van Primo de Rivera in Spanje De normale toepassing der wet wordt vervangen door instorten. Men moet zich bepalen tot een vlug overde buitensporigheden van gerechtsdienaren en de hel- zicht van de hoofdzakelijke feiten. Mijn aanduidingten dendaden van betaalde moordenaars. Het geval Mat- berusten op zekere gegevens. teotti is kenschetsend. De gevangenissen en de verIn Italië gaat het fascistisch regiem van Mussolini banningsoorden onder al de diktaturen zijn opgepropt voort met al de demokratische vrijheden te miskenmet onschuldigen. De stem der waarheid wordt on- nen en te vernietigen ; het regeert door het brutaal verbiddelijk gesmoord. In al de diktatuurlanden is de geweld, door de opsluiting, door de verbanning. Het pers verplicht de feiten te verdraaien en valsch uit syndikalisme, zooals wij het verstaan, is volledig verte leggen ; kortom, zij moet de waarheid vermommen dwenen. Men past met een buitengewone strengheid en de leugen verspreiden. Begaat een handlanger van toe wat misbruikelijk de « klassensamenwerking » den diktator een wandaad — en elke diktatuur is wordt genoemd. Men laat zelfs aan schuchtere fascisslechts een aaneenschakeling van wandaden —, dan tische vakbonden niet toe te werken, en Rossini, de is het den dagbladen verboden er een woord over te leider der fascistische arbeidersorganisatie, is gedwonzeggen, en het volk er van te gewagen. Men moet gen geweest zich te verwijderen, men weet niet waaralles gelaten laten gebeuren. heen. Vijftig jaar Europeesche geschiedenis hebben beIn Hongarije kwelt de diktatuur van Horty onze bewezen dat de diktatuur zich slechts van een werktuig, weging door de politie. Deze beslist of de arbeiders de brutale macht, en van een enkele methode, het van het vereenigingsrecht zullen genieten. Haar toeschrikbewind, bedient. Alle zonder onderscheid be- lating wordt vereischt om de stichtingsvergadering ginnen met te verklaren dat de toevlucht tot de mis- van elk syndikaat te houden en het gebeurt dat ardaad en tot het geweld slechts een tijdelijke noodza- beidersgroepeeringen jaren op deze toelating moeten kelijkheid — men zou beter zeggen, redmiddel — is. wachten. Onveranderlijk verkondigt men dat het schrikbewind In Polen is het bestaan der vakbonden door de wet slechts een overgangsstadium is. Doch de feiten be- gewaarborgd, doch in de praktijk is de vrijheid dezer wijzen het tegendeel. Geweld baart geweld; het schrik- organisaties geweldig beperkt door de openlijke medebewind kan slechts toenemen en verergeren. Tien werking door de Regeering aan de fascistische vakjaar na de tegen-revolutie, zucht Hongarije onder het bonden verleend. Onder bedreiging van wegzenwitte schrikbewind. Zeven jaar na den optocht naar ding, enz., worden de werklieden verplicht bij deze Rome is het schrikbewind in Italië even monsterach- laatsten aan te sluiten. Zij worden door de Regeering tig en wreed gebleven. Mogen we zeggen dat de be- geldelijk gesteund en in vergelding bedient men er teugeling twaalf jaar na de revolutie in Rusland aan zich van om onze vakbonden aan te vallen en er het kracht verloren heeft? Ziet men ergens, in welkda- schrikbewind uit te oefenen. Te dikwijls zijn de genig land van diktatuur, dat het geweld zou geweken, syndikeerden onzer richting slachtoffers van brutale verdwenen zijn? aanrandingen en worden de lokalen der afdeelingen De afschaffing der burgerlijke vrijheden doet de door fascistische benden verwoest. Om een eind aan ontevredenheid stijgen en roept ontelbare sociale die buitensporigheden te stellen, zijn de vakbonden kwalen in 't leven : het geweld, de onmensehelijk- verplicht geweest verweermilities op te richten. heid, de ongerechtigheid, de omkooping, de laagheid, In Oostenrijk is de toestand uiterst kritisch gede slaafschheid. De bestendiging van de diktatuur worden ten gevolge van de fascistische kuiperijen en doet slechts al die kwalen dieper wortel schieten, die de pogingen om de diktatuur in te stellen. een gewoonte worden in de gedachte en in de gewoonIn Bulgarië heeft de politie, door de werkgevers ten. De volkeren die aan de politiehandelingen en en de openbare machten aangestookt, alhoewel de aan de brutale macht gewoon gemaakt worden zijn grondwet de vrijheid van vergadering en van samenzóó het geweld gewoon, dat eens dat de ontevreden- spanning waarborgt, alle middelen aangewend om de heid en de toorn tot uitbarsting komen, zich een werking der vakbonden te belemmeren en te bepernieuw tijdperk van schrikbewind opent. De geschie- ken. Sedert Januari 1922 is het den ambtenaars door denis leert ons dat elk volk dat van de demokratie de wet verboden deel uit te maken van vakbonden wordt beroofd, aan den boord van den afgrond is. van werklieden der privaatnijverheid of aan stakingen deel te nemen. Indien gesyndikeerden het wagen, het* * * zij mondelings op de werkhuizen, hetzij door het verIeder verstandelijk wezen in de gansche wereld spreiden van schriften, propaganda te voeren, worheeft logisch en onmiskenbaar tot plicht zich aan te den ze beschuldigd kommunistische agenten te zijn, sluiten bij den strijd voor de invoering en de instanden de politie vervolgt hen of houdt ze aan. houding der demokratie. In Spanje zijn de plaatselijke overheden, gesteund door de « Somatén », of plaatselijke militie, onder Voorde diktators is bun wil wet. bevel van den algemeenen bevelvoerder van de streek, In het zoo verscheiden schouwspel dat het sociaal alleen scheidsrechters in de arbeidskwesties, vooral en politiek ekonomisch leven der wereld ons biedt, daar waar geen machtige vakbonden hestaan. De «Sois Het onmogelijk een jtiist en omstandig beeld van matén » speelt vaak de rol van stakingsbrekers, 't Ia
DE BELGISCHE VAKBEWEGING iÊÊÊÊÊÊBÊÉiÊÊÊÊÊÊÊÊaÊÊÊSSÊÊÊam
207 1*1 I Ifl'
toegelaten stakingen te doen uitbreken en ze gelde- beproevingen door die al de landen kennen waar in lijk te steunen, doch de overheden nemen haar toe- Europa de diktatuuf reèeert, doch zijn toestand is nog vlucht tot al de dwangmiddelen om ze te doen misluk- slechter. ken. * * * Letland is met een demokratische grondwet begiftigd, doch het fascistisch regiem bekreunt er zich niet Er zijn natuurlijk landen waar de demokratie nog om. Tijdens de groote textielstaking in 1929, ver- nooit bestaan heeft. Ik denk aan de koloniën, bewoond bood de Regeering het piketeeren en sloot talrijke door hetgeen men de « onderworpen rassen » noemt. stakingsleiders op. Gedurende het konflikt der zee- In de meeste dier koloniën heeft de industrialisatie vaartmekaniciens in 1929, wijzigde de Regeering de zich reeds in zekere mate ontwikkeld, en als een wet op een wijze om de staking te doen mislukken. gansch natuurlijk gevolg hebben de inlandsche arTijdens de algemeene staking van Oktober 1929 wer- beidskrachten, in beslag genomen door de nijverheid den meerdere honderden stakers aangehouden en de waarin zij aan door het kapitalisme bepaalde voorsyndikale bladen en aanplakbrieven verbeurd. De po- waarden werken, er naar gestreefd of zal er naar strelitie, het leger en, zelfs de « fascistische militie » ven een vakbeweging tot stand te brengen. Dikwijls werden gemobiliseerd om de werkgevers te bescher- stootte het syndikaal initiatief op den onverbiddelijken men ; stakers vielen onder hun slagen. tegenstand der imperialistische heerschende klasse, In Griekenland wordt de werking der vakbonden die zich beijverde de groepeeringen te ontbinden. De geregeld door de wet nr 4229 betreffende u de sociale arbeiders dier gewesten kennen heel wat wederwaarorde en de bescherming der burgerlijk vrijheden ». digheden en lijden do&r hun pogingen tot oprichting Onder voorwendsel van het kommunisme te bestrij- van vakbonden. Ons Kongres, evenals onze Vakinterden, geven de overheden aan deze wet alle denkbare nationale, moeten een waakzame aandacht schenken uitleggingen. Van kommunisme beschuldigd, werden aan hetgeen in die landen gebeurt, en moeten deze talrijke vakbonden ontbonden. De wet nr 3524 ver- arbeiders den maximum bijstand verleenen in hun leent aan den Minister van Verkeerwezen het recht strijd voor de demokratie, voor de vrijheid van vervan ieder werkman gebezigd in de tram-, spoorweg-, eeniging, voor het verwerven van voorwaarden die elektriciteit- of gasbedrijven, af te danken die kom- de vrije werking der ^vakorganisaties in zich sluiten. munistische strekkingen of een neiging tot staken te kennen geeft. De werklieden dier kategorieën mogen Het onderwijs zal Rusland van zijn geen officieel ambt in de vakbonden bekleeden. onzinnige dwingelanden verlossen. In Japan zijn de vakbonden het voorwerp van Rusland, dat nu de Unie der Socialistische Sowjetwoeste aanvallen vanwege de Regeering en, zooals in zooveel andere landen, zijn de bestaande wetten tot Republieken wordt genoemd, dient in een 'bijzondere bestrijding van het kommunisme aangewend gewor- kategorie gerangschikt. De daar heerschende diktaden om al de vakbonden, zonder onderscheid, aan te tuur is een diktatuur van het proletariaat. Zooals ik hooger heb aangeduid, gaat deze diktatuur gepaard vallen en te ondermijnen. Deze enkele voorbeelden, die ik zou kunnen ver- met tal van kwalen, moeilijkheden en misbruiken vermenigvuldigen, want ook in andere landen wordt de bonden aan al de diktaturen. Er bestaat echter een demokratie aan banden gelegd : in Roemenië, Li- verschil. Heden weet men in de gansene wereld ge* thauen, Estland, Turkije, een gansene reeks Staten noeg betreffende Rusland om het krachtsvermogen van Midden- en Zuid-Amerika, toonen aan dat de dik- van het bolsjewisme en de hoofdlijnen zijner politiek tatuur vaak de wet met de voeten treedt. De wet te kennen. Gelijktijdig met zekere ongerijmdheden en wordt door de diktators willekeurig toegepast. Ten de uiterste strengheid der Regeering, dient rekening spijt van alle wetboeken, is de wet voor hen wat hun gehouden met de inspanningen gedaan om de ongeletterdheid te bestrijden, de kennis en het onderwijs te noodzakelijkheid is of blijkt. verspreiden, om allerlei hervormingen in te voeren Wij treffen overal dezelfde kenmerken aan : ruw- en den ekonomischen vooruitgang te bevorderen. Ik heid bij de uitoefening van de macht, inrichting van vraag niet dat men zou aarzelen een enkele der benden misdadigers die zich onschuldige benamin- slechte daden van de Russische diktators te vergeten, gen geven, afschaffing van de dagbladen, verbod van integendeel. Ik wensen er nadruk op te leggen, van de openbare vergaderingen, van de stakingen, van de welk groof belang het voor Rusland zelf zou zijn dat vakbonden ; hinderlagen, willekeurige aanhoudingen, er vrij kritiek mocht uitgeoefend worden in den loop opsluitingen en, in zekere gevallen, verbanning. Dui- van dit tijdperk van stoute proefnemingen. Ik verzenden gesyndikeerden lijden en jammeren in de ge- trouw echter dat, hoe meer het onderwijs zich zal vangenissen, zoo ze niet worden gepijnigd, ten ware verspreiden, hoe meer vooruitgang de scholen zullen de zedelijke dood hen in verbanning beloert. maken, hoe verlichter de werklieden en de boeren Onmetelijke gebieden van China worden door een zullen worden, hoe meer de oude individualistische sociale en ekonomische gisting zonder voorgaande boerenekonomie door her landbouwkollektivisme zal beroerd, en. weergalmen van het geraas en de wan- worden vervangen, hoe meer de arbeiders der steden orde gesticht door benden militaire avonturiers wier en van het platteland de afschaffing der diktatuur m macht ontzaglijk schijnt; in die landen maken <de ver- de invoering van een regiem van vrije en volle sociale ^ : eenigden en de vereenigingen de moeilijkheden en de demokratie zullen wilten,
208
DE BELGISCHE VAKBEWEGING H e t syndikalisme dringt d e demokratie op.
ren in mijn land. Sindsdien heeft het kapitalisme zich ontzaglijk ontwikkeld. Eertijds waren er inrichtingen welke enkele dozijnen werklieden bezigden; heUit al hetgeen ik kom te zeggen, hebt ge kunnen den gebruiken de groote kapitalistische bedrijven er afleiden, dat de wereld een min of meer uitgebreid duizenden. Kan men zich voorstellen dat, zelfs onder slagveld gelijkt, waarop de machten der demokratie de verdrukking der geweldigste diktaturen, de arbeien die welke haar vijandig zijn, elkaar bestrijden. Wij ders het middel niet zouden vinden om vakbonden op bevinden ons niet buiten het gedrang. Onze plaats is te richten? Niets kan het bestaan van het syndikamidden in den strijd. Onze Vakinternationale is, en lisme beletten, zélfs niet al de spioenen, inlichters, moet zich noodzakelijkerwijze aan het hoofd van dien verklikkers, politiemannen, benden boeven dien het strijd bevinden, 't Is voor ons een strenge plicht door fascisme tot zijn milities maakt, soldaten, wetten, real de middelen waarover wij beschikken den kamp te glementen en dekreten van al de fascisten der wereld. voeren voor den triomf van de demokratie. Wij moeDe bloedzuchtigste diktators dienden te weten dat een ten de diktatuur, de fascistische reaktie, de toeëigegeheim syndikalisme, een verborgen syndikalisme, ningen van het kapitalistische imperialisme, alles wat een syndikalisme dat zich onder de aarde verbergt, het menschelijk geslacht verlaagt, al wat de arbeidersover wiens macht en vertakkingen men onwetend is, organisatie in haaf pogen om aan onze vakbonden het een syndikalisme dat zich moet verdedigen, dat verleven en de vrijheid te schenken belemmert en verplicht is milities op te richten zooals in Polen en elhindert, bestrijden. Er kan nooit genoeg herhaald worders, een groote dreiging en een onmetelijk gevaar den dat de vakbonden slechts waarlijk leven kunnen daarstelt. Zelfs de diktators zullen moeten eindigen in een demokratische atmosfeer en midden. Evenals, met zich vroeg of laat rekening te geven dat eigendat wij geen oogenblik uit het oog mogen verliezen, lijk gansch de demokratie het teeken is van de polidat achter den strijd der demokratie de klassenstrijd tieke gezondheid. tegen het kapitalisme zich afteekent. * * *
Het kapitalisme verzamelt de arbeiders in de fabrieken, de mijnen, de werkhuizen, in allerlei nijverheidsinrichtingen. Noodzakelijkerwijze bepaalt het kapitalisme zelf de nijverheidsvoorwaarden, wat het bestaan van organisaties door dewelke de arbeiders samenspannen, vooronderstelt. Bijgevolg zijn de bronnen van het syndikalisme onverwoestbaar; men zou ze niet kunnen vernietigen zonder tegelijker tijd de voortbrengingsmethodes te doen verdwijnen die den grondslag van het kapitalisme vormen. Het kan zijn dat de verbleeking van de demokratie, door de knevelarijen en de misdaden der diktatuur, voor een tijd het syndikalisme een gedwongen werkeloosheid oplegt, doch de kiemen, de leefkracht, de kern van de moderne korporatieve gedachte kan men niet dooden, en zij blijven een geborgen kracht, wie het voldoende zal zijn dat de toestanden opnieuw gunstig worden om zich te openbaren. Dit is een overweging die men zich moet herinneren wanneer wij het vraagstuk der vakbeweging in de landen zonder demokratie zullen aanvatten. Onze tegenstrevers, de machten der kapitalistische reaktie en verdrukking, kunnen zich inbeelden dat het haar door het geweld en door slechte middelen zal gelukken onze beweging te smachten. Deze inbeelding is slechts het gevolg van haar diepe onwetendheid op het gebied der geschiedenis. Vóór een eeuw, b.v. in Groot-Brittanje, hebben de arbeiders geleerd hoe men in 't geheim samenspande. Zij vergaderden in het geheim, richtten geheime vereenigingen op, verborgen hun archieven onder de aarde om ze aan onbescheiden oogen te onttrekken. Te dien tijde stonden de gesyndikeerden buiten de wet, waren verstootelingen, wien de gevangenis, de galei, en allerlei straffen, de eene al onverbiddelijker dan de andere, beloerden. Wat niet belet dat zij hun vakbonden hadden, ten spijt van elk verbod, en alle gevaar. Dit geschiedde, zegde ik, vóór meer dan honderd ja-
Het I. V. V. dient tegen al de onderdrukkingsvormen te strijden. Hoe moeten we den strijd voor de demokratie ondersteunen? Ziedaar het vraagstuk dat wij nu op een duidelijke, beter bepaalde wijze dienen te onderzoeken met het oog op onmiddellijke oplossingen. Eerst en vooral moet onze Vakinternationale en de organisaties die er deel van uitmaken, ondanks al de moeilijkheden en al de hinderpalen, zonder verpoozing door het woord, de pers, het beeld tegen de reaktie, tegen het fascisme, tegen al de vormen van onderdrukking der demokratie en propagandakampagne te voeren. Voor de arbeiders moeten we nadrukkelijk het recht van vergadering, het recht van hun meening te uiten, het recht van op te treden voor de verdediging hunner belangen, het recht te staken, het recht van de volledige vrijheid van vereeniging uit te oefenen, opeischen. Te dien einde moeten we onze krachten vereenigen, samentrekken en samenordenen, moeten we gebruik maken van gansch den politieleen, socialen en ekonomischen invloed waarover wij beschikken. Met dit doel past het de werkdadige medewerking en de samenwerking der politieke organisaties van de arbeidersklasse, de Socialistische Arbeidersiiiternationale, de socialistische en arbeiderspartijen op te zoeken en te bekomen. Wij moeten de volle maat geven aan onzen zedelijken en stoffelijken bijstand aan de slachtoffers die de strijd éischt, de familie helpen van hen die in de gevangenis worden geworpen, dezen bijstaan die verbannen zijn, de vakbonden helpen heroprichten wanneer de gelegenheid zich aanbiedt. Anderzijds overwegend dat het fascisme zijn aanhangers aanwerft in zekere sociale lagen, vooral bij de boeren, moeten we een gansch bijzondere aandacht wijden aan de propaganda in deze middens, ten einde bij hen-het verlangen naar de demokratie op te
DB BELGISCHE VAKÖEWEOÏNO Mios^H^g^taa
wekken en hun ansliuiting bij de diktatuur te verzwakken. Wij moeten ons ijverig aan deze zijde van het vraagstuk wijden. Vervolgens is er nog een ander veld dat zich voor onze bedrijvigheid opent. In de onderscheidene Staten, ja internationaal, zien we wetten en reglementen afkondigen niet alleen gericht tegen de vrijheid van meening, tegen de verspreiding,der syndikale en socialistische gedachten, doch nog tegen de vrijheid van verplaatsing en van vestiging der arbeiders in hun omzwervingen van land tot land. Inderdaad, de arbeiders kunnen slechts de wereld doorreizen mits aan zekere van land tot land verschillende voorwaarden te gehoorzamen. Het arbeiderspas is een ernstige hinderpaal geworden, en de eenzelvigheidsstukken, het toezicht der politie en andere gelijkaardige maatregelen zijn uitgevonden geworden om het leven voor de vreemdelingen uiterst moeilijk en bijna ondraaglijk te maken. De ter zake bestaande wetten vormen een zeer ingewikkeld net. In weinig landen bestaat nog het onbeperkt verblijfrecht. Het is van belang, dat onze beweging een nauwkeurig en duidelijk in zake landverhuizingspolitiek te volgen programma opstelle, ten einde aan al de arbeiders, ongeacht hun ras of hun overtuiging, het volle gebruik der politieke en sociale rechten en vrijheden te waarborgen. Anderzijds is het volstrekt noodwendig een bestendig verband te verzekeren en te handhaven met de
syndikale vooraanstaanden in ballingschap, met de onderscheidene nationale bewegingen, met het Internationaal Vakverbond. In de mate onzer middelen moeten we de inrichting onzer beweging ijverig ?n stand houden. Geen middel mag onaangewend blijven om de fascistische reaktie, al de regeeringsdwingelandijen, evenals al de verdrukkingen te bestrijden, ten einde den weg naar de overwinning der sociaaldemokratie op te ruimen. Ons huidig Kongres gaat de resolutie van Weenen bekrachtigen. Mijns inziens is dit niet voldoende en moeten we verder gaan. Laat ons een meer bepaalde en radikaler houding en politiek aannemen. Laat in ons de gevoelens heropwekken die dezen bezielden welke de groote princiepen der vrijheid, der gelijkheid en der broederlijkheid hebben verkondigd. Ziehier het uur om de zucht naar de ekonomische, sociale en politieke vrijheid, die zoo diep in het hart en in den geest van al de mannen en van al de vrouwen die onze samenleving' vormen is ingeworteld, aan te wakkeren. Maakt dat het Kongres een oproep zij tot al de arbeiderskrachten, opdat zij zich met al de noodige wilskracht in den strijd voor den zege der demokratie werpen, en laat ons den wensch uitdrukken niet te zullen rusten alvorens wij zullen bereikt hebben dat de menschheid in de gezonde atmosfeer van een gelukkige solidariteit, in het licht, in de vrijheid zal leven.
331.88-14(8)
Het Ekonomisch Programma van het Internationaal Vakverbond door Th. Leipart In de « Belgische Vakbeweging » van 20 Juli 1929, is een dokument verschenen handelend over den « Leiddraad van de ekonomische politiek van het Internationaal Vakverbond ». Dit dokument, waarvan het belang aan de vooraanstaanden niet is ontsnapt, is, om zoo te zeggen, volledigd geworden door het door onzen vriend Th. Leipart, Voorzitter van het Duitsch Vakverbond aan het Kongres van Stockholm aangeboden verslag over het « Ekonomisch Progmmma van het L V. V. » Wij meenen dit stuk hier in zijn geheel te moeten overdrukken, met de zekerheid dat onze kameraden er met veel belangstelling kennis zullen van nemen»
Vöör den oorlog. p de dagorde der werkzaamheden van het internationaal syndikaal Kongres komt de Bespreking voor van een programma van ekonomische politiek waarover u zult beslissen. Symbolisch gebaar van den vooruitgang door den ontwikkelingsgang onzer' beweging gekenmerkt. Vóór den oorlog was onze bedrijvigheid schier uitsluitend tot het sociaal gebied beperkt. Te dien tijde was gansch de aandacht der vakbonden samengetrokken op de
O
sociale politiek, tegenover dewelke de openbare meening schier onverschillig bleef. [Het zijn vrije vakbonden die de voorkampers zijn'geweest op het gebied der sociale verzekeringen, der vermindering van den arbeidsduur, der bescherming van de arbeidskrachten. Zij moesten, bovendien, al hun wilskracht ontwikkelen voor een niet minder edele noch zware taak : den strijd voor de politieke en sociale gelijkheid van het proletariaat in den schoot der gemeenschap en voor de erkenning hunner organisaties door den Staat. In de meeste landen werd de arbeidersklasse niet op een gelijken voet als de andere klassen beschouwd en de arbeider genoot niet van al de vrijheden en van de burgerlijke voorrechten. In plaats van de arbeidersorganisaties te erkennen, ontzegde de Staat haar het recht van bestaan en oefende te dikwijls tegen haar knevelarijen en onderdrukkingsmaatregelen uit, zoo zij niet onder de ergste weerwraakmiddelen hadden te lijden. Heden nog wordt deze laakbare toestand, die een beschaafd volk onwaardig is, waargenomen en in zekere landen bestendigd. Tegen de voortduring van die schanddaad teekenen we ten krachtigste protest aan. Doch dit loopt de stof die wij gaan ontwikkelen vooruit. Wij gaan dan ook onze inleiding samenvat-
210
DE BELGISCHE VAKBEWEGING
H e t I. V . V . -wil de wereldwanorde ten met de vaststelling dat, eertijds vervolgd en gesmaad, de aandacht der vakbonden was in beslag net hoofd bieden... genomen door hun verdediging en zij den tijd niet hadden zich om andere zaken te bekommeren, Dit De oorlog had bijna volledig de internationale eerste hoofdstuk van hun annalen eindigt met den handelsbetrekkingen verbroken. In de oorlogvoerenoorlog. de landen was het grootste deel van de ekonomische toerusting aan de oorlogsnoodwendigheden aangepast geworden. De wapenstilstand kwam; men diende onHet syndikalisme dringt zien op. verhoeds de ekonomische toerusting aan de vredesvoortbrenging heraan te passen. De landsgrenzen Dan wanneer het groote treurspel nog aan gang werden door de verdragen diep gewijzigd; Staten was, begrepen de klassen die tot dan toe uitsluitend verdwenen, andere kwamen tot stand; aldus oude over de hoogere voorrechten in den Staat beschikten, ekonomische betrekkingen besnoeiend, nieuwe nadat er voortaan niet meer aan het regeeren zonder tionale ekonomies scheppend. De grondslag zelf der de arbeidersklasse te denken viel. De legers die ge- kapitalistische ekonomie, de wissel en het muntsteldurende jaren in den vuurpoel werden gedreven, sel, wankelde. De inflatie verschrikte de wereld waren volkslegers, de overgroote massa des lands; door de krisissen die zij teweegbrengt en belette dat den aanmaak van het oorlogstuig werd door de han- de ekonomie den vrede en het evenwicht zou terugden der werklieden verzekerd; de gezinnen die, met vinden. Het was het proletariaat, als verbruiker, als den angst in ?t hart en door den honger gekweld schepper der voortbrenging, dat het ergst onder deze achter het front het einde van het schrikbeeld wanorde te lijden had. Uit dien hoofde moesten de wachtten, waren in hun overgroote meerderheid pro- vakbonden zich met de ernstigste ekonomische letariërsgezinnen. In sommige oorlogvoerende landen vraagstukken bezig houden. Het Internationaal Vaktrachtte men, dient het gezegd, onder den druk der verbond had de groote verdienste zich, ten volle deze omstandigheden, te redden wat te redden was, en verantwoordelijkheden tegenover het proletariaat alopende angstvallig in den schoot der regeeringen een | Ier landen bewust, zonder langer te wachten om het plaats voor de vertegenwoordigers der arbeiders- heraanknoopen der door den oorlog verbroken ekoklasse. Doch het was toch slechts na de vijandelijk- nomische banden te bekommeren. Ternauwernood heden dat men zich over de uitgebreidheid der aan waren de laatste oorlogsklanken verdoofd, of de Inde stelling der arbeidersklasse in het raam der maat- ternationale verkondigde dat de Volkerenbond die schappij gekomen verandering rekening kon geven. men ging oprichten, zich zou moeten bekommeren Het Deel XIII van het Vredesverdrag van Versailles om de vraagstukken betreffende de wereldekonomie. draagt fier den symbolischen titel van « Arbeid ». Het Internationaal Vakverbond legde bijzonder na• Zijn doel is nationaal en internationaal de verbete- druk op dezen eisch en stelde voor een internatioring der arbeidsvoorwaarden te bevorderen. Met het nale ekonomische konferentie bijeen te roepen. Het oog op de verwezenlijking van dit edel inzicht werd stelde de beginselen vast die, zijns inziens, een de oprichting van een bijzonder lichaam, het Inter- oordeelkundige verdeeling der grondstoffen moesten nationaal Arbeidsbureel, voorzien. leiden, den weg naar de socialisatie, naar de muntDe diepe beteekenis van het sociaal ideaal waar- stabilisatie en naar de regeling van het herstelvraagvan de vakbonden het uitvloeisel en de bezielers zijn, stuk moesten leiden. Het stelde oplossingen van het is aldus plechtig door al de regeeringen onderteeke- vraagstuk der internationale schulden voor, en eischnaars van het Vredesverdrag erkend en verkondigd. te de opening van een internationale leening ten Voor haar deel ontving de gelijkheid van het prole- gunste van de Staten die de noodige kapitalen onttariaat met de andere klassen haar schitterende en braken voor het herstel hunner ekonomische bedrijgevoelige bevestiging door de toevoeging van werk- vigheid. liedenvertegenwoordigers op een voet van gelijkheid Heden zijn de oorlogstijden en de inflatiekrisis met de patroonsvertegenwoordigers, bij de regee- voorbij. De wereldekonomïsche heropbouw heeft een ringsafgevaardigden zetelend in den Beheerraad van versterkende vooruitgang gemaakt, en anderzijds het Internationaal Arbeidsbureel. Het mag rechtma- versterken, van dag tot dag, de vredelievende betig gezegd, dat de oprichting van het lichaam van trekkingen tusschen de volkeren. De Volkerenbond Geneve een ontzaglijke overwinning der internatio- werkt en onderzoekt heden de ekonomische vraagnale vakbeweging is. Zij stelt een waardigen en be- stukken. In al de landen schijnt de munt gestabimoedigenden overgang naar een nieuw tijdperk van liseerd te zijn. Door de aanvaarding van het Dawesde syndikale geschiedenis daar. plan en, meer onlangs, de bekrachtiging van het Eens de sociale gelijkheid van het proletariaat of- Youngplan, is het herstelvraagstuk aan de politieke ficieel aangenomen.en erkend, konden de vakbonden invloeden onttrokken; het heeft een regeling ontvande uitbreiding van hun werkveld onder het oog zien. gen dat binnen het zuiver ekonomisch raam blijft. Daar zijn we aan den aanvang van het tweede tijd- In den loop der tien laatste jaren heeft men de ekoperk der geschiedenis van het internationaal syndi- nomische orde zich met een verrassende snelheid kalisme, van datgene gedurende hetwelk wij voor de van de zware slagen die oorlog en de inflatie haar ekonomische gelijkheid ijveren. Het domein dat zich hadden toegebracht zien herstellen. Nochtans, in teonmiddellijk aan de syndikale bekommeringen aan- genstelling met de gissingen van zekere optimisten, bood, was de ekonomische politiek. Eerstens, om- kon men niet met den gewenschten omvang die medat de vakbonden. zich meer en meer rekenschap thodische herinrichting verwezenlijken waarnaar men - geven van het eng verband dat tusschen de sociale van zooveel zijden verlangde. Men kon het des te en ekonomische kwesties bestaat. Vervolgens om- minder, doordat de machtigste ekonomische faktor dat de wereldoorlog volledig de wereldekonomie had van de politieke wereld, de Yereenigde Staten, zich gedesprgaiuseerd, zelfs zoo dat men den afgrond en geenszins genegen toonden aan deze herinrichting de wanorde scheen nabij te zijn. mede te werken.
DE BELGISCHE VAKBEWEGING Wij zien dat de Vereenigde Staten integendeel- opzettelijk .de banden verslappen die zij tijdens den oorlog met Europa hadden aangeknoopt. Zij hadden reeds het Verdrag van Versailles niet onderteekend; later hebben zij niet officieel aan de onderhandelingen nopens het Dawesplan, noch later aan die van het Youngplan deelgenomen; zij hebben geen officieele vertegenwoordiging gewild in den Beheerraad der Internationale Bank, waarvan de zetel te Bazel werd gevestigd. Om dezelfde redenen hebben zij er niet kunnen, toe besluiten tot den Volkerenbond noch tot de Internationale Arbeidsorganisatie toe te treden. Kortom, telkens de gelegenheid zich biedt, doen zij aan Europa gevoelen dat zij in verband met al de ekonomische en sociale kwesties afgezonderd wenschen te blijven. Het schijnt wel dat over den Oceaan al de lagen der bevolking deze begrippen deelen en aannemen. Zij vinden hun aanhangers zoowel bij het patronaat als in de arbeidersmiddens, bij de landbevolking als bij de magnaten der finantie; de overgroote meerderheid van den Senaat en van de Kamer der Volksvertegenwoordigers sluiten er zich ook bij aan. Europa zal wel verplicht zijn den toestand aan te nemen en trapsgewijze de besluiten af te leiden die de bestendige weigering van elke toenadering en alle samenwerking in zich houdt.
... en stelt een programma van verwezenlijkingen op. De groote bekommeringen die onder begunstiging van het algemeen onevenwicht op het voorplan waren getreden,* hebben stilaan haar eerste belangrijkheid verloren. Dan was het noodig dat het Internationaal Vakverbond een nieuwe houding aannam. Het moest, als men zich zoo mag uitdrukken, het harnas van het dagelijksche werk opnieuw aantrekken ; zich afwenden van de roekelooze plannen en van de opzienbarende besluiten van het tijdperk dat zich voltrekt om zich gansch te wijden aan de dagelijksche kleine taken, vermoeiend en zonder glans, 't Is in dit licht dat ons nieuw ekonomisch programma ontstond. Naar aanleiding der uiteenzetting van kameraad Mertens over den wereld-ekonomischen toestand, nam het Kongres v*n Parijs een resolutie aan waarvan hier de konklusie volgt : « Het Kongres verzoekt het Bureel van het I. V. V. deze vraagstukken aan de aangesloten landen voor te leggen en zich daarna in een latere zitting van den Algemeenen Raad er mede bezig te houden, ten einde het ontwikkelings- en aktieprogramma geheel en al vast te stellen en de methoden van aktie vast te leggen, die geëigend zijn om het gestelde doel te verwezenlijken. » In uitvoering van dit besluit ontving het Sekretariaat van het I. V. V. de opdracht een ontwerp van programma voor de nationale en internationale politiek der vakbonden op ekonomisch gebied, op te maken. Het ontwerp dat de uitslag dezer voorbereidende werken was, beperkte zich vooral tot het geven van een terugblikkend overzicht en met het beschrijven der door de wereldekonomie dn de laatste jaren gevolgde evolutie; het deel dat met de eigenlijke aktle verband hield was zeer kort. ]Het Duitsch £ejgè%>ntwerp ^rwaarloosde, met opzet, weltedanïge
211
geschiedkundige inleiding; het beperkte zich tot het beschrijven der algemeene trekken van de evolutie ; het legde nadruk op de opsomming van eisenen die als Richtlijn moesten dienen van het I. V. V. op internationaal gebied, van de vakcentrale op het nationaal gebied. De twee ontwerpen werden aan de aangesloten Centralen overgemaakt, opdat zij haar meening en haar opmerkingen zouden laten kennen. In Maart 1929 besprak het Bureel dit ernstig vraagstuk. Ieder lid kon zich door deskundigen laten vergezellen. Zoo kwam het dat twee Duitsche deskundigen, twee Engelschen en een Fransche, onder voorzitterschap van een ambtenaar van het I. V. V., de stof bespraken. De Deensche deskundige, die moest komen, was op het laatste oogenblik belet geweest. De werkzaamheden van deze deskundigenvergadering waren, buiten de ontwerpen opgemaakt door het Sekretariaat van het Internationaal Vakverbond en de Duitsche Centrale, gegrondvest op een Engelsen ontwerp dat gedeeltelijk het Duitsche nabij kwam, een Fransen ontwerp hetwelk datgene van het 1. V. V., en Deensche amendementen die het Duitsch ontwerp nabij kwamen. Na twee dagen beraadslagingen, had men zich nopens een bemiddelenden tekst akkoord gesteld, denwelke het Bureel besloot* aan den Algemeenen Raad te onderwerpen. Deze zittijd had in Mei 1929 te Praag plaats. Na de inleidende uiteenzetting, die ik de eer had te doen, greep een uitvoerige en belangwekkende bespreking plaats die in hoofdzaak over de rationalisatie en het socialisme liep. Ten einde de in den loop van deze gedachtenwisseïing gegeven werken oor« deelkundig in den tekst te kunnen lasschen, werd het ontwerp andermaal naar de nationale centra verzonden. In ae maand Juli daaropvolgend wijdde het Bureel opnieuw een zitting aan dit belangrijk dokument. Dezelfde deskundigen als voorheen namen er deel aan; ditmaal bevond zich onder hen een Belgisch vertegenwoordiger. Men moest overgaan tot het in overweging nemen van een reeks amendementen van Duitsche en Engelsche bron, alsmede van Nederlandsche wenken. Na een dag beraadslaging kon de tekst van den leiddraad worden vastgesteld en aan het Bureel onderworpen, hetwelk er eenstemmig zijn goedkeuring aan hechtte. Deze terugblik zal u hebben aangetoond dat alle zorg werd aangewend om een nauwkeurige voorbereiding te verzekeren. De werkzaamheden waren lang en de lengte er van bewijst zelfs dat het niet gemakkelijk was het programma op te maken, 't Is gemakkelijk te begrijpen, dat de nationale Centralen, waarvan het I. V. V. het uitvloeisel is, zeer gehecht zijn aan de uitdrukkingen en aanduidingen in haar land in gebruik; deze wijzen van uitdrukken, die verklaringen, die woordelijke vormen stemmen inderdaad overeen met de evolutie, de begrippen en gedachten waaraan men in die landen gewoon is, en waarvan het niet gemakkelijk is af te wijken. De Duitscher verkiest de theoretische bewijsvoering, de Franschman de geschiedkundige beschouwingen, terwijl de Engelschman aan de praktische dingen den voorkeur geeft. Ik bepaal me bij dez& aanduidingen, die ik zou kunnen aanvullen. Dit zal nochtans voldoende zijn om aan te toonen dat elk land zijn eigenaardigheden bezit, die onbetwistbaar haar waarde en prijs hebben, dienen geëerbiedigd. Uit dien hoofde stootte men natuurlijk op tal van moeilijkheden om al deze hoedanigheden, alle even uitstekend, doch hoe-
212
DE BELGISCHE VAKBEWEGING wmÊmmmÊËÊÊÊmÊmÊÊmmemmÊmÊÊËmÊaÊÊmËËËËÈmmÊBÊBËmmÊmÊËmmÊÊaÊÉmmmÊm
zeer verschillend, samen te smelten, om er een harmonisch geheel van te vormen in een ideaal programma. Daartoe bestaat nog een andere hinderpaal. De ekonomische evolutie gaat met reuzensehreden vooruit : een heden gepast gevonden initiatief, vervalt morgen. Bovendien is de evolutie niet gelijktijdig in de verschillende landen. Wat in het eene een buitengewoon aktueel vraagstuk is, zal het slechts later in een ander zijn. Bovendien heeft elk land zijn bijzondere vraagstukken, en het houdt er aan, wat volkomen natuurlijk is, dat er in een internationaal programma melding wordt van gemaakt, 't Is dan ook begrijpelijk dat de oorspronkelijke ontwerpen als een geheel tal van soms gevoelige en grondige wijzingen en omwerkingen hebben ondergaan. Men heeft een bemiddelenden tekst bereikt die onvermijdelijk zwakheden in zijn ideologischen bouw, alsmede in de formuleering aanbiedt. Doch als vergoeding is het ons toegelaten met een onbetwistbare voldoening ie verklaren, dat hij zooveel mogelijk aan al de wensohen waarover ik straks sprak, beantwoordt. Zoo dus al de kwesties, hetzij zij in de debatten ja of neen werden opgeworpen, opnieuw dienden behandeld te worden, zou men moeilijk iets an./ers hebben kunnen bereiken dan het programma dat aan uw beoordeeling wordt onderworpen. Gij allen die hier vergaderd zijt, zult evenals het Bureel, dat zich onveranderlijk door deze beschouwing heeft laten leiden dat elk programma, het onze in 't bijzonder, vlug veroudert, immer slechts voorloopig is, niet onbepaald met de evolutie verband houdt, die hoofdzakelijk zelfwerkend is, van meening zijn dat, kortom, het oogenblik vroeg of laat zal komen dat het, vervallen, zal dienen op punt gesteld. Niettemin schijnt het ons toe dat het in zijn huidigen vorm zeer goed aan het heden beantwoordt, waarvan het de nooden en de vereischten onder het oog ziet; dat het, met het oog op de volbrenging van ons gemeenschappelijk werk wenken en richtlijnen genoeg geeft om onze bedrijvigheid gedurende de komende jaren te voeden en te steunen. Ik herhaal u, na er de wederwaardigheden van te hebben samengevat, dat het een moeilijk op te stellen dokument was. Doch die moeilijkheid hebben we overwonnen en wij beschikken nu over dit programma dat, al was het slechts een ontwerp, ons zal toelaten met mindere moeilijkheden de wijzigingen aan te brengen die de evolutie der menschen en der zaken zal eischen.
Het regiem, der vrije mededinging blijft bestaan, doch.. Elk ekonomisch programma dat zijn voorwerp hooger plaatst dan een schitterende aaneenschakeling van hersenschimmige thesissen, en dat met recht de medesleepingen der verbeelding wantrouwend zich streng bepaalt tot de werkelijkheid en de konkrete zaken, moet zijn uitgangspunt nemen in den huidigen staat der zaken en met de ekonomische evolutie rekening houden. Wij weten zeker, dat het ons onmogelijk is zoó* maar de evolutie te veranderen. Zooals wij ook weten, om ons van een alledaagsch symbool te bedienen, dat een boom, hoe sterk hij ook moge wezen, door welkdanige tooverij van den eenen Öag tot den anderen geen vruchten zou kunnen geven, en dat de vruchten die hij eens zal geven de * bekroning zullen zijn van de nauwkeurigste en langdurige zorgen. Logisch verwerpen we de gemak-
kelijke verleiding van de voorgenoemde revolutionnaire woordenkraam; wij vertrouwen op de evolutie wier misschien langzame, doch onvermijdelijke voltrekking onweerstaanbaar de ekonomische wereld vervormt. Het opmaken van ons programma vereischt dan ook dat wij, met het oog op een toegepaste studie^ de oneindige wereld der werkelijkheden, den staat der wereldekonoriiie en de vormen van haar evolutie onderzoeken. Bij den eersten aanblik kan de ekonomische wereld, onontwarbare ingewikkeldheid van zoo verschillende als talrijke bedrijvigheden, ons willekeurig en wanordelijk toeschijnen. De zaken van dichter bij beschouwd onderscheidt men in deze schijnbare verwarring twee hoofdstrekkingen. In het eerste deel mijner uiteenzetting heb ik gewezen op de diepe verwoestingen die het met veel moeite opgetrokken gebouw der vooroorlogsche ekonomie onder de menigvuldige slagen van den oorlog hebben ontredderd. Bloeiende nijverheden 'werden gedeeltelijk verwoest, gedeeltelijk verlamd. Elders ontstonden nieuwe nijverheidscentra, die een^op de tijdelijke afbreuk der internationale betrekkingen gesteunde bedrieglijken vlucht kenden. En, net alsof zooveel oorzaken van wanorde niet reeds voldoende waren, zweefde dreigend het gevaar der inflatie, der schrikwekkende waardevermindering van het geld. In die omstandigheden scheen het geenszins onmogelijk dat de heropbouw der wereldekonomie zich volgens andere stelsels en andere wegen dan die welke wij vóór den oorlog kenden zou voltrekken. Nochtans, hoe verrassend zulks moge schijnen, de oude ekonomische bouw, deze welke men met den dood bedreigd waande, bood een wonderlijken weerstand, een niet vermoede leefbaarheid.' In plaats van te zieltogen, heelde hij zijn wonden» en krachten hernemend die men bepaald wankelend dacht, zag men hem na weinige jaren opnieuw -uitstrekken over de wereld, onthutst hem te zien overleven. En men herzag de kapitalistische orde in al haar uitingen. De strijd der mededingingen hernam met meer hardnekkigheid dan ooit; men begon zich opnieuw de grondstoffen te betwisten; men vocht opnieuw rond de afzetmarkten, om deze van gisteren te . hernemen of' te behouden, om de nieuwe te bemachtigen. De voortbrenging nam reusachtige verhoudingen aan, oneindig grooter dan het opslorpingsvermogen der massa's, aldus den terugkeer i»an dit onevenwicht, noodlottiger gedachtenis, tusschen de voortbrenging en het verbruik teweegbrengend dat de verschrikkelijke krisissen uitlokt waarvan de gevolgen zoo zwaar op de arbeidersklasse wegen. Zooals voorheen neigt het kapitaal door een ontzaglijke samentrekkingsbeweging naar een zeer gering aantal personen, dezelfde die, uit hoofde van hun ekonomische overmacht, de politieke bestemming van de wereld in handen houden. De noodlottige zijden van het kapitalistisch regiem worden opnieuw in haar genadelooze strengheid merkbaar : de mededinging verplicht goedkooper voort te brengen. ^Daaruit spruit een strekking tot drukking der prijzen, en natuurlijkerwijze een vermindering der voortbrengingskosten voort, langs de zijde waar het minst weerstand wordt geboden. Wij weten maar al te goed wat daardoor wordt verstaan. Wij zien dus onvermijdelijk opnieuw onze bekommering van voorheen opdagen, d.u de bestendige dreiging der loonen, om er het peil van te verminderen, en de arbeidsvoorwaarden te verslechten. Kortom,
DE BELGISCHE VAKBEWEGING fUfcj
het regiem der vrije mededinging, dat gedurende den oorlog en in de eerste jaren die er op volgden gedeeltelijk was verdwenen om plaats te maken voor een soort van bestuurde ekonomie, komt terug en openbaart zich meer en meer om volledig de plaats te hernemen die het vóór den oorlog innam.
... de nationale en internationale verstandhoudingen blijken noodzakelijk. Men dient zich evenwel te wachten van te vlug te besluiten, want te oordeelen naar hetgeen zich onder onze oogen ontrolt, heeft de ekonomie minstens eenige harer zijden verandert en neemt stilaan een ander uitzicht aan. Men wordt den grenzenloozen naijver der mededingingen moede; 't is een strijd die de wilskracht verlamt, kapitalen opslorpt en overgroote gevaren in zich sluit. Inderdaad, de in den strijd der mededingingen ondergane neerlaag is des te rampspoediger, doordat het kapitaal dat een onderneming in haar instellingen, haar gebouwen, haar materiaal en haar machienen plaatst, hooger is. De nijverheden waarin de grootste kapitalen belegd zijn verkiezen dan ook bij den strijd een verstandhouding tusschen de mededingers. Het doel dier verstandhoudingen blijft hetzelfde, of hét om een nationale overeenkomst tusschen textielfabrikanten, om een nationaal kolenverkoopkantoor, om een Europeesch ijzeren staalkonsortium, om een internationaal kartel van spoorstaven of om een wereldtrust der witgloeilampen gaat; het doel is en blijft het vervangen van een verderfelijke mededinging door een regiem van vredelievende verstandhouding. In deze nieuwe ekonomische orde, die men de « bestuurde ekonomie » noemt om haar van de traditioneele « vrije ekonomie » te onderscheiden, is de prijs der overwinning niet meer de verplettering van den zwakken mededinger, noch de zegevierende najaging van winst. Integendeel, de buit wordt volgens voorafgaandelijk aangenomen regelen verdeeld, een bepaald deel aan ieder der verbondenen uitkeerend. Die verstandhoudingen verschillen zeer van elkaar; zij worden op verschillende voorwerpen toegepast : de verdeeling der afzetmarkten, de verdeeling der voortbrenging, de prijzenvaststelling, het krediet, enz. Anderzijds schijnt de vijandschap tegen de werkkrachten te verzachten. De op de loonen uitgeoefende drukking verliest vaak van haar hevigheid, omdat het aangrijpingspunt der lijn van minderen weerstand zich heeft verplaatst. Wanneer de verstandhouding op een monopoliseering van de markt uitloopt, is de vermindering der voortbrengingskosten niet meer de hoofdbekommering van deze, want door de verhooging der prijzen neemt zij integendeel aan dat de verbruiker gedworigen worde meer uit te geven voor de aanschaffing der koopwaren. Daaruit is af te .leiden dat de inschikkelijkheid ten opzichte van het proletariaat slechts schijn is. Inderdaad, te dikwijls overtreffen, de prijzen ver de loonen in hun loop. Anderzijds laat de verstandhouding een betere benuttiging der voortbrengingsmiddelen top, zoodat de voortbrengingskracht, anders gezegd de afzonderlijke opbrengst per werkman, in een grooter mate stijgt dan het aan den werkman betaalde loon. Zoo komt het dat deze laatste, zelfs als er geen strijd is tusschen werkgevers e n werkkrachten, onveranderd benadeeld wordt, want z °o hij misschien als voortbrenger een beter loon be-
*a
komt, moet hij als verbruiker veel hoogere prijzen betalen, wat daarstelt dat hif ten slotte niet geniet van de voordeelen der nieuwe orde ofwel wordt benadeeld.
13e banken beheersehen de nijverheid» Vragen we ons nu of welke bijzonderheden gepaard gaan met deze vervorming, waarvan vóór den oorlog enkele uitzonderlijke kenteekens te bespeuren waren,, doch welke slechts in de laatste jaren gansch haar omvang en gansch haar beteekenis heeft gekregen. Eerstens wordt de trapsgewijze verdwijning van den afzonderlijken werkgever vastgesteld, die ten opzichte van zijn werklieden een min of meer aardsvaderlijke rol waarnam of er den schijn toe aannam. Hij staat de plaats af aan de aandeelenmaatschappij, die de Fransehen zoo goed « naamlooze maatschappij » noemenr t.t.z. een onpersoonlijk lichaam. Aan het hoofd van de naamlooze maatschappij bevindt zich een algemeen bestuurder, die persoonlijk zoo weinig aan de onderneming verbonden is als-de eenvoudige werkman die er onder zijn bevelen werkt. In de moderne grootonderneming zwicrjit de wezenlijke waarde der technische voortbrenging meer en meer vóór die van de handelsleiding, die, zij, trapsgewijze een zuivere kwestie van financieele bevoegdheid wordt. Déze vervorming wordt gekenmerkt door de omstandigheid dat in den schoot van de direktie en van den beheerraad der naamlooze maatschappijen, de financieele bestuurder van grooter gewicht is dan de ingenieur-technikus, en dat de nijveraars duidelijk afhankelijk zijn van den bankier, wiens gunst zij moeten verwerven. Deze eerste vervorming, die het uiterlijke van de onderneming wijzigde, werd vlug door een andere gevolgd, die haar onafhankelijkheid verminderde. Ingevolge de verdwijning van den afzonderlijken werkgever, wiens persoon zich met zijn inrichting vermengde, werd de weg voor de nijverheids verstandhoudingen, de trusts geopend. In deze evolutie houdt de modernste vorm van (financieele) deelneming aan de nijverheidsondernemingen, het aandeel, de rol van koppelwoord. De direktie van het bedrijf gaat over tot het kartel, tot den trust, enz., t.t.z. tot een hoogergeplaatst lichaam dat de onderscheidene aangesloten afdeelingen oppermachtig beheerscht.i ftet proletariaat heeft niet meer een enkeling doch een gemeenschap als werkgever tegenover zich. 't Is vanzelfsprekend dat zoo onder ekonomisch als politiek verband, deze ophoopingen van bedrijven die een volledigen nijverheidstak beheersehen : mijnnijverheid, elektrotechnische nijverheid, scheikundige nijverheid of kunstzijdevervaardiging, een onmetelijk hoogere macht hebben dan de afzonderlijke fabrikant. Wie in de huidige wereld ekonomische macht zegt, zegt ook politieke macht. Deze macht of kracht is des te gevaarlijker, doordat haar aktie bij voorkeur heimelijk is, en haar invloed voor den oningewijde geenszins waarneembaar is.. Zeldzaam zijn de gevallen waarin de oningewijde een blok in die geheimnissen kan werpen. Dat men denke, wat voldoende zal zijn, aan het voorbeeld der politieke kuiperijen van het petroleumkapitaal en, om een ander voorbeeld te noemen, aan de financieele maatschappijen van Ivar Kreuger, de Zweédsche fabrikant, de luciferskoning, die in vergelding van aan in verlegenheid verkeerende Staten toegekende leeningen, het monopolie der lucifers koopt, en van wien reeds de helft van de wereld afhankelijk is. Laat ons nu de handelsverdragen overzien; hun lezing zal
214
DE BELGISCHE VAKBEWEGWO
'het dikwerfst toelaten een kleinen onschuldigen volzin te ontdekken, waarvan de beteekenis ontstellend is, want zij stelt de nijverheid op een voet van gelijkheid met de verdragsluitende Staten. Herinneren we ons aldus het statuut waarmede de Internationale Bank der Betalingen, te Bazel, is begiftigd geworden ; dezer Beheerraad telt slechts bankiers en nijveraars; het proletariaat is er,' a priori, beslist van uitgeschakeld geworden. Deze enkele voorbeelden volstaan om de ernstige gevaren aan te toonen die de nieuwe formuul der ekonomische evolutie behelst. Dat men oppassé. De verstandhouding van het patronaat, de samenspanning met het bankkapitaal, de nationale en internationale verbonden, kortom, de vereeniging van een groep magnaten, die elk op zich zelf. reeds maar al te machtig zijn, bereidt de samensmelting van het bank- en nijverheidskapitaal voor, waarvan zij het handelend uitsloeisel zijn, en zal morgen de heerschappij van het almachtige geld verwezenlijken. Ten aanzien van dezen toestand dient men zich de vraag te stellen die kameraad Hicks in korte woorden zoo nadrukkelijk hield : Zullen de trusts de volkeren, of de volkeren de trust beheerschen? Deze vraag laat slechts, wat ons aangaat, een enkel antwoord toe en dat is : Geen opperheerschappij der trusts over de volkeren! Om deze inbeslagneming te voorkomen, is het noodig dat de gemeenschap de ekonomie kontroleert. Deze kontrool dient eerst door den Staat, die de nationale gemeenschap vertegenwoordigt, vervolgens door een internationale overheid uitgeoefend te worden. Zij behoort alleszins in 't bijzonder aan dezen die aan de voortbrenging medewerken, aan de arbeiders. Elk toezicht der ekonomie zal slechts volmaakt de rol kunnen vervullen die het logisch toegewezen is, indien het orgaan dat dit toezicht uitoefent over een regelings- en samenordeningsmacht beschikt. Vandaar onze eisch, waaraan wij als uitdrukking de propagandaformuul zullen geven : Kontrool der ekonomie en recht op tusschenkomst bij middel van nationale en internationale lichamen van openbaar recht; kontrool der ekonomie en kijkrecht voor het proletariaat door zijn organisaties, de vakbonden.
ze beschouwingen, bestaat ons programma uit twee deelen, het een de gemeenschappelijk na te streven internationale eisenen opgevend ; het andere, de nationale eischen -aanbevelend welke in de onderscheidene landen dienen te zegevieren, ten einde de samengeordende internationale aktie voor te bereiden en waarborgen voor haar doelmatigheid te hebben. Zooals reeds aangeduid, is onze grootste bekommering geweest de gevaren onder het oog te zien voortspruiten uit de ontzaglijke overmacht die het patronaat ten deel valt door de ekonomische.vereeniging en samenspanning. Ik heb iu straks gezegd en ik herhaal : Zoo wij willen dat de trust het volk niet beheerscht, doch wel het volk den trust, dan is het noodig dat voor de gemeenschap en voor de arbeiders een uitgebreid stelsel van kontrool en medezeggenschap tot stand kome. Dit is de geest en de zin die wij geven aan onzen eisch van ekonomische demokratie, waarvan de gedachte zooveel vooruitgang heeft gemaakt en in den loop der laatste jaren in de arbeidersklasse voet heeft gevat. Wij eischen de kontrool op de verrichtingen der trusts, kartels en andere internationale verstandhoudingen. Deze kontrool moet haar »aanvulling en haar grondslag vinden in een nationalen kontrool. Elke kontrool van dit slag onderstelt echter een grondige kennis van de ekonomie in haar geheel. Vandaar de in ons programma ingeschreven eisch tot openbaarmaking van al de kenmerken der ondernemingen, zoo in verband met haar voortbrenging en haar afzetmarkten als met de loonen, de lasten, de winsten en verliezen, enz. Deze openbaarmaking van het ekonomisch beheer is ook de voorwaar^ van een stelselmatige en redematige ekonomische politiek, 't Is vanzelfsprekend, dat de vakbonden over een behoorlijke medezeggenschap in de kontrooliicharhen die wij voortaan moeten beschikken. Om aan de redenen van gepastheid te beantwoorden, moet de overgang van de nationale tot de internationale kontrool geschieden door samenwerking der nationale stellingen voor het toezicht op de internationale monopolies en voor de uitoefening van de internationale kontrool door den Volkerenbond. Overigens, moeten de aan den Volkerenbond gehechte ekonomische instellingen aanzienlijk uitgeDat is de leidende gedachte van ons programma, breid worden. Dienvolgens vragen we de oprichting diegene die al de eisenen die wij er in hebben uitge- van een Internationaal Ekonomisch Bureel, dat op het drukt, leidt. gebied der ekonomische politiek een werkkring zou 1 °bben als dien van het Internationaal Arbeidsbureel op het gebied der sociale politiek. Deze internationale De nationale regeling bereidt instelling zou op de bestaande of op te richten Nade internationale regeling voor. tionale Ekonomische Raden steunen. De geld- en de kredietpolitiek is een der belang't Is, natuurlijk, niet voldoende dat het I.V.V., internationaal lichaam, zich slechts met het stellen van rijkste steunpilaren van een stelselmatig ekonomisch , internationale eisenen vergenoegt. Ten slotte hangt beheer. Zijn belangrijkheid, zoo nationaal als inter- t de mogelijkheid van elk internationaal toezicht af van nationaal (houden we het voorbeeld der nieuwe Inden goeden wil der Staten. Deze mogelijkheid bestaat ternationale Bank vóór oogen), vereischt de bestendes te meer doordat het ekonomisch toezicht sterker dige aandacht der vakbonden, alsmede hun bedrijontwikkeld is in het land. Aldus heeft elke internatio- vige deelneming. Dan wanneer wij eénerzijds door de kontrool van nale regeling het bestaan van overeenstemmende regelingen in het land als voorwaarde, want dit is het de privaat-ekonomie en een ruime openbaarmaking \ eehige middel om de meening voor te bereiden de van haar bedrijvigheid een tegenwicht willen vornoodzakelijkheid der toepassing van gelijkaardige men van de ontzaglijke macht van het nationaal P ;;ii^8iti^elen te begrijpen, evenals haar te overtuigen internationaal vereenigd patronaat, en dat.wij afldef"'.j dat zij volkomen toepasselijk zijn. Uitgaande van de- zijds de geld- en kredietpolitiek aan een Mjfcrecht ó$T • j
DE BELGISCHE VAKBEWEGING arbeiders willen onderworpen, trachten wij, ten aanzien van zijn eng verband met den ekonomischen cyclus, elders het overwicht van het privaatkapitaal in evenwicht te brengen door het aanmoedigen van de rechtstreeksche regie in de rechtstreeks door de arbeidersklasse uitgebate ekonomische ondernemingen. In dit opzicht heeft het I.V.V. een ijverige rol te vervullen als de Nationale Centrales, aan wie ons programma bijgevolg geëigende aanbevelingen doet. 't Is te voorzien dat in zake ekonomische politiek de voornaamste bedrijvigheid der vakbonden vooral hun land zelf tot werkveld zal hebben, omdat de nationale markt den grondslag van elke ekonomische bedrijvigheid is en blijft. Inderdaad, het middel om a\ de arbeiders aan het werk te houden en het bestaanspeil van het proletariaat te verhoogen, hangt .in hoofdzaak af van de uitbreiding der opslorpingsmarkt van de inlandsche markten. In deze gedachtenorde laat ons programma niet na bij de Nationale Centrales op de belangrijkheid van den landbouw aan te dringen. Deze herinnering heeft een grondige reden ; inderdaad, zoo het bestaanspeil en de koopkracht der landbouwbevolkingen stijgen, stijgen de werkelijke inkomsten der nijverheidsbevolking in evenredigheid. De hoofdzaak in zake vorming der loonen en der arbeidsvoorwaarden valt dan ook de Nationale Centrales ten deel. Nochtans is het nastreven en het bekomen van betere toestanden voor het proletariaat ook een zending van internationale orde. Zoo wij, inderdaad, door alle middelen de internationale ruilingen willen aanwakkeren, ten einde de ekonomie een grootere vlucht te doen nemen, zoo, om er voor te zorgen dat deze ruilingen geen heillooze schokken teweeg brengen; eischen we dat elk ekonomisch konflikt, dat niet door rechtstreeksche onderhandelingen tusschen de betrokken Staten kan opgelost worden, voor een Internationale Scheidsrechterlijke Kommissie worde gebracht, mogen we niet uit het oog verliezen dat de buitenlandsche handel der in sociaal opzicht gevorderde landen zware schade kan lijden door het feit der lage loonen en slechte arbeidsvoorwaarden in gebruik in verachterde landen. Ten einde dergelijke oneerlijke mededinging, in staat om gemakkelijk de sluiting van markten te bekomen, te voorkomen, eischen we de vaststelling van internationale maxima-arbeidsvoorwaarden, zooals het toekomstig sociaal programma van het I.V.V. het zal moeten vaststellen. Het vraagstuk der arbeidsvoorwaarden*is eng aan dat der rationalisatie verbonden. Alhoewel ons programma eigenlijk slechts kwesties van ekonomische politiek in acht te nemen 'heeft, hebben we er aan gehouden in het deel waar het over de nationalisatie handelt melding te maken van de sociale beschouwingen die er rechtstreeks mede in verband staan. In deze uiteenzetting zal ik me echter wachten mijn raam te buiten te gaan en ga ik me beperken bondig de ekonomische beteekenis der rationalisatie en de stelling die wij te haren opzichte innemen aan te duiden. Dé vakbonden hebben voor natuurlijke zending door alle middelen de verbetering der arbeidsvoorwaarden van liun leden na te streven. >De ekonomische #nteruitgarig en de vasthouding aan verouderde toes^ad^n^ijii in sttijd h ^ Kun wezen en hun aard.
215
Wij willen de stelselmatige ontwikkeling der nijverheid, wij achten ons gelukkig om de redematige groepeering der bedrijven in grootere eenheden, wij eischen de vervanging der oude methoden door nieuwe die den technischen vooruitgang beantwoorden. Wij drukken deze wenschen uit omdat wij volstrekt overtuigd zijn dat men aldus een ontluiking der ekonomische bedrijvigheid nastreven, wier uitslagen aan gansch de gemeenschap zullen baten. Wij keuren de . ondoordachte daad af van hen die eertijds dachten de werkloosheid te bestrijden door de machienen te vernietigen waardoor armen bespaard werden. Doch wij eischen in ruiling dat de rationalisatie, die door een besparing van kapitaal en arbeidskrachten tct uiting komt, ook voordeelen verschaft aan hen die bij haar toepassing betrokken zijn. De verstandhouding der patroons die met de rationalisatie gepaard gaat, heeft tot heden het dikwerfst slechts een inpalming der vruchten van de rationalisatie ten bate van de werkgevers na zich gesleept. Er wordt met minder werkkrachten dezelfde hoeveelheid waren vervaardigd, doch men gaat voort met ze aan denzelfden prijs, zooniet duurder, te verkoopen, waaruit een grootere winst voortspruit. Nu, in het hooger belang der gemeenschap, zou het passen dat de bezuiniging van kapitaal en werkkrachten, gevolg der rationalisatie, zich zou vertolken door een prijzendaling, wat op zijn beurt een vermeerdering der vraag, en bijgevolg een groote bedrijvigheid en het middel om meer arbeidskrachten te bezigen, zou uitlokken. Bij het aanvaarden van het programma vergeten we niet, dat het onmogelijk is het overal in eenzelfden omvang en met denzelfden spoed te verwezenlijken. De natuurlijke en sociale eigenaardigheden, alsmede de voortbrengingsvoorwaarden verschillen te veel volgens de landen om er aan te denken. Het zal dus noodig en aannemelijk zijn, dat onze eischen in de onderscheidene landen slechts met wijzigingen en omwerkingen aanvaard worden om ze aan de nationale behoeften en eigenaardigheden aan te passen. Doch, dit verandert niets aan den grond onzer verzuchtingen, die overal naar hetzelfde doel samenloopen. 't Is in de gelijkheid der doeleinden en der verzuchtingen, zooals in de evenaardigheid der middelen dat de kracht der internationale vakbeweging berust. De onvoorwaardelijke aankleving aan deze internationale gelijkheid laat ons toe in elk der arbeiders van al de landen een gezel en een broeder te zien, die met hetzelfde ideaal als wij bezield is. En deze eenheid is niet geringer in den vredeswil. Over de nationale grenzen reiken we elkaar de handen in een zelfde opwelling van wederzijdsch begrip. Dit is de diepe jin, de grondleer van ons programma. Ons ekonomisch programma is het begin van een groot werk dat moet aangemoedigd en vervolgd worden, door er alle middelen op toe te passen en er onze beste krachten aan te besteden, internationaal door het I.V.V. en nationaal door ieder zijner aangesloten centralen. De eenstemmigheid onzer eischen, gesteund door het vast besluit van af de landen tot den zege van ons ideaal bij te dragen, verleent aan ons programma een handelende deugd en maakt er de sterke grondvesten van waarop wij, steen per steen, de hoogere ekonomische orde bouwen waarnaar wij streven?
216
DE BELGISCHE VAKBEWEGING
mÊÊmÊËÊÊaBasBBasèËiBSJËÊmÈiÊia^^
De Ziel der Boeken !
door Max Drechsel 332.014. MENTOR BOUNIATIAN. — Les crises économiques. (Marcel. Giard, Parijs.) Ziedaar een boek dat op zijn tijd komt. Na vóór een . viertal jaren een in zijnflnancieelegeschiedenis eenige krisis doorgemaakt te hebben, kent België heden den terugslag der wereldekonomische krisis die op het oogenblik de grootste bekommernis daarstelt. Ietwat op goed geluk af zien van alle zijden theoriën het licht welke dien bezwaarlijken toestand willen uitleggen. Sommige die van zeer bevoegde bronnen uitgaan hebben aan de verbaasde wereld kond gegeven, dat men een krisis kon ontleden en er ietwat op de manier als de sterrekundige een eklips bestudeert het uitbreken er van voorzien. Wij vermelden in alle geval het werk van den heer Bouniatian, dat als een « encyclopedie van de krisissen » toeschijnt. Deze worden er zorgvuldig door een onder het drijvoudig opzicht van haar omvang, haar veelvuldigheid en haar voorwerp goed gedokumenteerd specialist in ontleed. Bovendien vermeldt de schrijver in den loop van zijn werk, met een rechtschapenheid die hem tot eer strekt, nu eens om ze toe te lichten, dan om ze te kritikeeren of er naar te verwijzen, de theoriën der groote oude en moderne Staathuishoudkundigen. Kortom, de aandachtige lezing van het boek van den heer Bouniatian Z\\ den leergierigen, die om geen inspanning verlegen zijn, in staat stellen op een minder oppervlakkige wijze de toelichtingen der dagpers over de wereldkrisis te begrijpen en zal zeer hun kennissen van de ekonomische geschiedenis uitbreiden.
332(8).
De heer HENRY BONJOUR geeft bij Marcel Giard een brochuur van een veertigtal bladzijden in 't licht, waarin hij den Financieelen toestand van hei Reieh uiteenzet. .. . Een der treffendste bijzonderheden van het naoorlogsch tijdperk is de onvastheid der begrootingen. Geen jaar gaat voorbij zonder aan het opmaken van de begrooting der Staten verrassende wijzigingen te brengen. De post der uitgaven vergroot met een merkwaardige regelmatigheid en na gelijjkaardige vaststellingen in België en Frankrijk, laat de uiteenzetting van den heer Bonjour bij ons geen twijfel meer over nopens den financieelen toestand van Duitschland. Tot slot van rekening, stelt de opbrengst der oe-
last'ngen er het zekerste deel der Staatsinkomsten daar. De bedrijven in het landeigendom die eertijds bijna 176 millioen opbrachten, geven heden een tekort van dichtbij 76 millioen. Volgens den schrijver stellen de te zware belastingen een gevaar daar voor het ekonomisch evenwicht van het land. De nijveraars eisenen dus een politiek van ontlastingen, en verleden jaar reeds hebben ze een vermindering gelijk aan 10 t.h. van het totaal bedrag hunner lasten bekomen. Hier valt aan te stippen dat in Duitschland buiten de regeeringstaksen een stelsel van heffingen bestaat, e bijgevoegde fiskus » genaamd, die door bemiddeling van het Ministerie van Geldwezen afhoudingen heft ten voordeele der onderscheidene kerken en der ekonomische groepeeringen, zooals b.v. de Handelskamers. Daarentegen zijn de begrootingslasten, als verwijderd gevolg van den oorlog, niet verminderd; de dienst der schuld, het herstel, de sociale verzekeringen, de vergoeding der Duitschers wier goederen in den vreemde verbeurd werden verklaard, de groote verhooging der wedden en der pensioenen, de gevoelige vermeerdering der militaire lasten hebben een gezond beheer van de Duitsche flnanties bemoeilijkt. De heer Henry Bonjour, die voor onze Oostelijke buren een inkrimping der uitgaven en een leening op lang termijn aanbeveelt, eindigt zijn uiteenzetting met tamelijk jammerlijke beschouwingen voor de belanghebbenden : « Deze toestand, schrijft hij, sluit in zich de bedreiging met een terugkeer der onlangsche krisissen; stijgend tekort, stijgende schuldenlast van hét Reich, van de landen en de gemeenten; eindelijk — en vooral — nieuwe herziening van het « bepaald » reglement van het Herstel zoo de gewezen verbonden mogendheden zich tot de heropening der onderhandelingen leenen. » 3£8>4.
Over den heer HENRI GRANDJACQUES, in verband met de Tendances internationales de Vassürance sociale, die hij in den boekhandel van den Recueil Sirey (Parijs 1930) laat verschijnen, zouden we kunnen herhalen wat wij hooger van den heer Bouniatian zegden. Inderdaad, nooit werd "over het beginsel der sociale verzekeringen en haar toepassing meer geredetwist dan heden. Zonder de werkelijke moeilijkheden te willen verduiken van het opmaken van een statuut der sociale verzekeringen dat eenieders belangen zou behartigen, zijn we e | den
BE BELGISCHE VAKBEWEGING schrijver erkentelijk om omdat hij klaar de internationale overeenkomsten betreffende de sociale verzekering heeft uiteengezet en toegelicht. Vooral voor een bespreking van prihciep, past het zich boven de grenzen te verheffen en het vraagstuk op het internationaal plan te plaatsen. Op het gebied der verwezenlijkingen is het niet slecht dat elk burger ook de sociale politiek van zijn land met de strekkingen en, den geest van het Internationaal Arbeidsbureel kunne vergelijken. Verstandig uitgelegd, zal deze op talrijke offlcieele dokumenten gesteunde studie ons de argumenten va i een zeer betrekkelijke waarde helpen beantwoorden, die onze tegenstrevers ons terzake tegenwerpen, luiddruchtig doende gelden dat zij definancieelebelangen van den Staat vrijwaren. 33.019.6. ELEMER HANTOS. — L'Eeonomie mondiale et la Société des Nations. (Marcel Giard," Parijs 1930.;
217
schetste vijandigheid, dan toch een ontgoochelende onverschilligheid hebben tegenovergesteld, alsmede een verregaande traagheid om hun verouderde wetgeving te hervormen. Wij zouden ook het voorbeeld der Vereenigde Staten kunnen aanhalen, die namelijk op tolgebied een duidelijk met de richtlijnen van den Bond tegenstrijdige politiek hebben gevoerd, en die heden de droevige gevolgen van hun verblindheid beginnen te gevoelen. Doch, mits deze voorbehoudingen, is het met de grootste belangstelling dat de lezer het door den schrijver verzamelde lijvig dossier zal doorloopen, waarin het gelukkig initiatief van den Volkerenbond op de onderscheidene gebieden der wereldekonomie is vermeld. Noemen we het Xe hoofdstuk, waarin de schrijver in zeer juiste bewoordingen den diepen zin van de « rationalisatie », verheven doel van den Volkerenbond, en vermomde vorm van de solidariteit, uitdrukt. Vermelden we, tot slot, de uitstekende verklaring van de ekonomische solidariteit die wij op blz. 64 aantreffen :
Tien jaar is het geleden dat de verdragen aanleiding gaven tot de oprichting van een lichaam <( De internationale ekonomische solidariteit \s wiens zending van gerechtigheid en vrede alle mengeen aan een ziekelijk pacifisme ontleende formuul. schen, nog in staat een ideaal te beoefenen, heeft verBij middel van de dorre gegevens der statistiek is h *A voerd, 't Is dus tijd, na dit tijdsverloop, een balans gemakkelijk te bewijzen dat de ontwikkeling der onop te maken, en rechschapen over de nieuwe instelling derscheidene nationale ekonomies slechts door haar te oordeelen. Van deze zware taak heeft de heer enger verband met de wereldekonomie is mogelijk geElemer Hantos het zwaarste deel op zich genomen worden. De internationale ekonomische solidariteit bedoor een vergelijking te maken tusschen de wereldteekent, trouwens, geen zuivere naastenliefde. Geen ekonomie en den Volkerenbond. land zal anders dan in de mate waarin aan zijn ge't Is niet meer noodig te verklaren dat hedenwettigde eisenen voldoening zal worden gegeven aan daags de wereldvrede afhankelijk is van een voórafde wereldekonomie willen deelnemen en er zich aan gaanden ekonomischen vrede. Zoo deze in 1930 niet verbinden. » volledig, op ver na niet verwezenlijkt is, zullen we gaarne erkennen dat de schuld er van vooral te Geen beter antwoord zpu kunnen gegeven aan hen die ons hebben verweten het vage gebied van de ideowijten is aan de Staten, die te dikwijls de wenken van den Volkerenbond, zooniet een goed geken- jj logie ei| der droomen te bewandelen.
Internationale Vakbeweging 331.88-14(8) (063.1).
In het I. V.VEen toeval is de oorzaak dat we in deze rubriek tot hiertoe geen verslag gegeven hebben van de zitting welke het Bureel van het I.V.V. op 20 en 21 Mei IJ. te Amsterdam gehouden heeft. We laten dit verslag hier voegen : Op de Bureelvergadering van het I.V.V., die op 20 ^n 21 Mei te Amsterdam gehouden werd, waren de leden Jacobsen, Mertens en Sassenbach alsmede de plaatsvervangende leden Hickx (Citrine), Buisson (Jöuhaux) en Umbreit (Leipart) en de tweede sekretaris Schevenels aanwezig. Tayerlé was verhinderd de vergadering bij te wonen. De ondervoorzitter Mertens «opende de, vergadering en herdacht den gestorven ka-
méraad Thorberg, die zoowel de Zweedsche als de internationale vakbeweging groóte diensten béweüèn heeft. Van de vele agendapunten worden de onderstaande vermeld : . Onderzoeken : Het Bureel besloot, een onderzoek naar de in verschillende landen bestaande pensioenregelingen voor yakvereenigingspërsoneel en bestuurders in te stellen en detr uitslag in het maandschrift te publiceeren. Ondersteuningen : Er werd een nieuwe regeling der aan verschillende vakcentralen toegekende ondersteuningen bepaald en eenige andere steunaangelegenheden afgehandeld. Genève : Verschillende punten, die het werk in Genève raken, werden besproken. Betrekkingen met nieUaangesloten organisaties ; De betrekkingen van het I.V.V. met eenige niet-aan-
2Jg mm***+>r
DE RELGISCH.fi VAKBEWEGING •*""!•
pnii>mtf«M w
.
mémn
ui
•
••
nmminmMw—P—
gesloten organisaties in andere .werelddeelen werden grondig besproken; het Sekretariaat zal deze zaak verder onderzoeken. Konferentie der Internationale Beroepssekretariaten : De agenda dezer Konferentie te Stockholm werd definitief vastgesteld. Verslag over de vakbeweging in landen zonder dernohratie : Dit verslag, dat oorspronkelijk door den intusschen gestorven kameraad Thorberg op het Kongres van Stockholm gehouden zou worden, is thans aan Hicks overgedragen. Internationaal Vakvereenigingskongres : Zeer uitvoerig werden de voorbereidingen van het a.s. Kongres te Stockholm besproken. De leiding van het Kongres, de vergadering van den Algemeenen Raad en de Konferentie der Internatidnale Beroepssekretariaten alsmede d1e vertegenwoordiging van het Bureel in de verschillende kongreskommissies werden geregeld. Voorts bepaalde het Bureel zijn houding ten aanzien van de voor het Internationaal Kongres en de Konferentie der Internationale Beroepssekretariaten ingekomen voorstellen. Het voorstel der Engelsche en Zweedsche Vakcentrale, om den zetel van het I.V.V. naar Berlijn te verplaatsen, alsmede het voorstel der Belgische Vakcentrale, den zetel in Amsterdam te laten, werden, om op het besluit van het Kongres niet vooruit te loopen, zonder meer ter kennis genomen. In verband' met het feit, dat de zetelkwestie met de benoeming van den algemeenen sekretaris nauw verband houdt, deed het Bureel ten aanzien van den algemeenen sekretaris geen voorstellen. D;t zal eerst geschieden, nadat over den toekomsfigen zetel een besluit genomen is. Naar aanleiding van Troelstra's overlijden werd besloten, zijn familie het leedwezen van het Bureel te betuigen. Na afhandeling van een aantal inwendig-organisatorische aangelegenheden werd de vergadering gesloten. De volgende Bureelvergadering vindt op 3 en 4 Juli te Stockholm plaats. 331.88-14(8) (4P).
Bijeenkomst van het " Vierlandenkomiteit "• Het « Vierlandenkomiteit », samengesteld uit vertegenwoordigers der Syndikale Kommissies van België, Frankrijk, Duitschland en het Groothertogdom Lu.xemburg, kwam op 8 Augustus 1.1. te Lóngwy onder voorzitterschap van Sassenbach, algemeen sekretaris van het I.V.V. bijeen. De Internationale Beroepssekretariaten van de Bouw werklieden, de Mijnwerkers en de Metaalbewerkers hadden zich ook hten vertegenwoordigen. Na een onderzoek .van den algemeenen toestand, aanhoorde het Komiteit een verslag van de twee door de Fransche C.G.T. benoemde propagandisten, kameraden Génard en Rieth. Er greep een uitvoerige bespreking plaats en de groote lijnen werden getrokken van de in de in sociaal opzicht nog zeer verachterde grensstreken te voeren propaganda. Het Komiteit zal in het begin van toekomend jaar bijeenkomen om van de bekomen uitslagen kennis te nemen en gebeürlijk nieuwe richtlijnen voor de werking te geven.
1
ü»—•
331.88:666.1(8) (063).
Kongres van de Internationale van Glasbewerkers. Van 21 tot 23 Augustus vond in Stockholm het Kongres van de Glasbewerkers-Internationale plaats. Vertegenwoordigers van 11 aangesloten landen waren aanwezig. Nadat het jaarverslag eenstemmig was goedgekeurd, behandelde het Kongeres het vraagstuk van de rationalisatie en de makanisatie, die in geen enkele nijverheid zulke afmetingen hebben aangenomen als in de glasindustrie. Nadat over deze onderwerpen een uitvierig verslag was uitgebracht en een diepgaande bespreking had plaats gevonden, wer deen resolutie aangenomen, welke de volgende eischen bevat : invoering van de 42-urige werkweek, vierploegenstelsel bij de fabrikatie van venstersglas en soortgelijke glassoorten, internationale regeling door het Internatonaal Arbeidsbureel, aanneming van een desbetreffende kon ven-" tie. Door het Kongres werd tegelijker tijd een desbetreffende konventie uitgewerkt, terwijl de aangesloten organisaties zullen worden verzocht, alles bij haar regeeringen te doen, opdat deze konventie spoedig in Genève zal worden behandeld. Het Kongres besloot voorts een onderzoek naar den noodtoestand in de glasnijverheid in te stellen. Vervolgens werd de noodzakelijkheid bepleit van een uitwisseling van door de organisaties in de verschillende landen aangenomen kollektieve arbeidsovereenkomsten, opdat alle gelasarbeiders daarvan op de hoogte kunnen worden gesteld. Het Kongres sprak zich voorts uit voor de invoering van een betaalde jaarlijksche vakantie van 12 dagen en van een wettelijke erkenning der kollektieve arbeidsovereenkomsten. Een ander punt van de agenda betrof het vraagstuk van de bescherming der arbeiders in de glasnij verheid. Er werden verschillende eischen gesteld, betrekking hebbende, o.a. het beschouwen van beroepsziekten als arbeidsongevallen, het verbod van werken van minderjarigen in glasblazerijen, verbod van vrouwenarbeid in voor de gezondheid schadelijke ondernemingen, medezeggenschap van de arbeiders in het arbeidsopzicht. Zeer uitvoerig behandelde het Kongres de reeds lang aanhangige vraag betreende de samensmelting der Internationale van Glasbewerkers met die der arbeiders in de aardewerknijverheid en met de Internationale der Fabriekarbeiders. Het Kongres verklaarde zich principieel voor een dusdanige samensmelting; over den weg, die daarbij behandeld moet worden, liepen de meeningen echter uiteen. Voor alles werd op de noodzakelijkheid van de behartiging der bijzondere belangen van de glasarbeiders in de groote organisaties gewezen. Het Kongres droeg het Bestuur op in elk geval onderhandelingen met de twee genoemde beroepssekretariaten te voeren. In verband met het Wederzijds ondersteunen door aangesloten bonden werd een ontwerp aangenomen, dat aan alle organisaties ter goedkeuring zal worden voorgelegd. Bovendien kreeg het Bestuur de opdracht, een onderzoek naar de mogelijkheid van de oprichting van een internationaal steunfonds in te stellen. Het e.v. Kongres zal te weenen worden gehouden.
DE BELGISCHE VAKBEWEGING 331.88:671 (8) (063).
Het Kongres van de Internationale der Metaalbewerkers. Het Internationaal Metaalbewerkersverbond hield op 27, 28 en 29 April 1.1. te Kopenhagen zijn driejaarlijksch kongres. De twee millioen gesyndikeerden der zeventien aangesloten landen waren door 80 afgevaardigden vertegenwoordigd. Ook het I.V.V. en het I.A.B. hadden zich laten vertegenwoordigen. Het zeer uitgewerkt verslag van den sekretaris, kameraad lig, en deze over den ekonomischen toestand in de onderscheidene nijverheidslanden gaven aanleiding tot grondige en soms levendige debatten. Ee werden resoluties gestemd betreffende de onderzoeken nopens de verschillende loonstelsels in de hoogoven- en ijzerpletterijnijverheid, over den arbeidsduur, de oprichting van een Hulpfonds en de syndikale en politieke betrekkingen. Wij laten ze hier volgen : Onderzoeken nopens de verschillende loonstelsels in de hoogoven- en pletterijnijverheid. Het 12? Kongres van het Internationaal Verbond der Metaalbewerkers, vergaderd te Kopenhagen, neemt kennis van de vraag van het Sekretariaat van het Verbond gericht aan het I.A.B. te Genève betreffende de Ioonen gewonnen door de werklieden in de hoogovens en de pletterijen, in 't bijzonder voor wat aangaat de voortbrengingsprijzen per ton in de onderscheidene landen. Het Kongres keurt de aangewende voetstappen goed, en hoopt dat het I.A.B. al het mogelijke zal doen om ten spoedigste de vereischte voorbereidende, werkzaamheden aan te vangen en de onderzoeken over de verschillende loonstelsels in de hoogoven- en pletterijnijverheid. De arbeidsduur. Het 12e Kongres, enz., stelt vast : 1) De internationale ekonomische krisis is een bewijs dat het kapitalistisch voortbrengingsstelsel meer en meer onvereenigbaar is met de levensbelangen der volkmassa's in al de landen. Ondanks den overvloed aan nijverheidsprodukten, koopwaren en voedingswaren, lijden millioenen menschen gebrek. 2) De in de laatste jaren onder de benaming van « rationalisatie » plaatsgegrepen technische omvorming en ontwikkeling, en de onverbiddelijke verzwaring van den menschelijken arbeid zonder aangepaste loonsverhooging, doen de ernstige wanverhouding die tusschen de koopkracht en de voortbrenging bestaan en toenemen en hebben bestendige krisissen en een vreeselijk werkloosheid teweeggebracht. 3) Ten einde opnieuw aan de millioenen werkloozen werk en inkomen te verschaffen, noodigt het Kongres- de nationale organisaties uit alles in 't werk te stellen om in al de landen een merkelijke vermindering van den arbeidsduur te bereiken. 4) De nationale organisaties hebben tot plicht ten spoedigste stelling te nemen tegenover het zoo belangrijke vraagstuk der vermindering van den arbeidsduur, en het Internationaal Métaalbewerkersverborid' kennis te geven van.de met het oog op de verwezenlijking
219
dier eisenen aangenomen besluiten en genomen maatregelen. Oprichting van een Hulpfonds voor de propaganda in de landen met zwakke organisaties en gebeurlijke herziening der statuten van de Internationale. Het 12e Kongres, enz., verklaart zich akkoord met de oprichting van een fonds tot ondersteuning der propaganda in de landen met zwakke organisaties en van konflikten waarin zwakke nationale organisaties betrokken zijn. De bijdrage der nationale organisaties ten gunste van het hulpfonds bedraagt 20 Zwitsfranken per duizend leden en dient tegelijk met de gewone bijdrage gestort. De nationale organisaties die tot het hulpfonds toetreden zijn vrij van de storting van vrijwilligen bijdragen, met uitzondering van de bepalingen van artikel 9 der statuten van het Internationaal Metaalbewerkersverbond. De syndikale en politieke betrekkingen. Het 12e Kongres, enz., schandvlekt de kapitalistische pogingen om de ekonomische krisis te bestrijden door de Ioonen te verminderen of de politiek der sociale verzekeringen te bestrijden als zijnde in strijd met de ekonomische belangen der werklieden. Het noodigt de aangesloten metaalbewerkersorganisaties uit aan deze strekkingen met alle kracht weerstand te bieden. Deze strijd moet zich ook uitbreiden tot andere pogingen van dit slag. Het vraagt dan ook aan de nationale organisaties aandachtig alle maatregelen, methoden en onderhandelingen van de kapitalistische wereld gade te slaan en te onderzoeken ten einde gedurig 'm staat te zijn ons te verdedigen. De kapitalistische methoden kunnen niet in elk land uitsluitend door de syndikale middelen bestreden worden ; de strijd moet ook internationaal gevoerd en in samenwerking met de socialistische partij. Eindelijk, daar de Internationale der Metaalbewerkers vergaderde in de stad waar zij na den oorlog, in 1920, werd heropgericht, nam het Kongres die gelegenheid te baat om tot de metaalbewerkers der geheele wereld een manifest te richten. Dit dokument mag ook hier een plaats vinden, en wij laten het volgen : Aan de metaalbewerkers van gaiisch de wereld! ïn de stad waar vóór tien jaar, na de ellende van den wereldoorlog, onze internationale organisatie werd heropgericht, richten de afgevaardigden van twee millioen metaalbewerkrs in kongres van het Internationaal Metaalbewerkersverbond vergaderd, aan al de arbeiders der metaalnijverheid, alsmede aan de nationale federaties hun proletarischen broedergeest. Het aandachtigst onderzoek van den algemeenen toestand bewijst dat de noodzakelijkeid van ons Internationaal Verbond zich meer en meer opdringt, en dat zijn krachtinspanningen die de algemeene verbetering der bestaansvoorwaarden van de arbeidersklasse beoogen meer dan ooit noodwendig zijn om de talrijke moeilijkheden van het oogenblik het hoofd te bieden. Ten aanzien van de internationalisatie der kapitalistische bedrijvigheid, van de vervormingen der ekonomie en der voortbrenging, schijnt de internationale arbeidersorganisatie nog noodwendiger, zij is de noodzakelijke steun der bedrijvigheid van de nationale ótr ganisaties.
220
BE BELGISCHE VAKBEWEGING
Aan al de metaalbewerkers zeggen we : Overal dient de gedachte der internationale solidariteit verspreid. Overal dienen de syndikal organisaties versterkt en ontwikkeld. Overal dient de overtuiging versterkt dat de internationale proletarische organisatie en aktie, door het steunen en het samenordenen der aktie van de nationale federaties geroepen zijn de gevolgen van de wereldekonomische krisis voor de arbeidersklasse te verzachten en de stoffelijke en zedelijke voorwaarden der Arbeiders* te verbeteren, terwijl zij de verwezenlijking van het door haar nagestreefde ideaal : de ontvoogding van den arbeid, voorbereidt. Het XII6 Internationaal Kongres wekt de aandacht aller metaalbewerkers. Het vraagt hun zich in hun nationale federaties en onder het vaandel van het Internationaal Metaaibewerkersverbond te scharen. Leve de solidariteit en de internationale proletarische aktie! 331.88(47.5).
Litauen LITAUEN IS VAN DEN WAL IN DE SLOOT GERAAKT Na het aftreden van den diktator Woldemaras hoopte men in alle demokratische landen, dat de toestanden ook in Litauen beter zouden worden. Dit is echter niet het. geval : de diktator is een andere, de diktatuur is gebleven. Van den huidigen toestand kan men dan ook zeggen, dat de tegenwoordige regeering niets gedaan heeft, om de schanddaden der vorige goed te maken. Een feit is het ook thans nog, dat de in 1927 opgeheven vakvereenigingen opgeheven blijven. Iedere vakvereenigingsstrijd is onmogelijk. Steeds nog heerscht onder het voorwendsel van oorlogstoestand volstrekte willekeur van de heerschende machten. Haar offers zijn niet slechts instituten doch ook menschen. Met de persoonlijke vrijheid ïs het zoo geschapen, dat nog steeds ongeveer 400 leden der sociaal-demokratische partij — die met het oog op het buitenland nog niet opgeheven is, doch op alle manieren onderdrukt wordt — en 300 harer aanhangers in den kerker smachten, meest vakvereenigingsbestuurders. Aan het onrecht, den 94 ter dood veroordeelden en 27 doodgeschoten offers der laatste diktatuur, is nog niets goedgemaakt. Zelfs de door de tegenwoordige regeering afgekondigde wetten worden door haar met voeten getreden. Met het oog op dezen toestand heeft het bestuur van het I. V. V. aan den Ministerpresident van Litauen het volgende schrijven gericht: . c< Het Bestuur van het I. V. V. acht het zijn plicht, namens 13 muloen aangesloten arbeiders uit 28 landen bij de Litausche regeering krachtig tegen de meedoogenlooze onderdrukking te protesteeren," waaryaii de Litausche vakbeweging sinds eenigen tijd het offer is. Het Céntmalburêel der vakvereenigingen 'alsmede de aangesloten organisaties werden in 1927 opgeheven. Vergaderings- en persvrijheid zijn volkomen onderdrukt. Stakingen zijn verboden. Be georganiseerde ar^^ vooral hun leiders worden óp de ergste wijze vervolgd. Velen zijn onrechtvaardig'en onmenschelijk in de gevangenis geworpen.: Tegen deze onduldbare toestanden verzetten >wij
ons namens de bij onze Internationale aangesloten landen. Ons protest heeft te meer grond in verband met de bepalingen van het Vredesverdrag van 1919, dat onvoorwaardelijk de vereenigingsvrijheid erkent en de handhaving dezer rechten tot plicht der leden van den Volkenbond maakt. De beschaafde landen waarborgen niet slechts dit vrijheidsbeginsel, doch zij erkennen ook de noodzakelijke sociale funktie der vakvereenigingen. Wij verzoeken daarom de regeering van Litauen ernstig, de vakvereenigingsvrijheid in haar land te herstellen en de wegens hun vakvereenigingsaktie gevangen vakvereenigingsleden in vrijheid te stellen. » Zal de Litausche regeering er nu eindelijk toe overgaan, de rechten en plichten van het Vredesverdrag te erkennen, waaraan Litauen zijn bestaan dankt of zal zij de verkregen stelling als zelfstandige Staat ook verder slechts gebruiken, om de burgers van dezen Staat wegens de uitoefening van een elementair recht in den kerker te werpen? 331.88:665.3 (8) (063).
Internationaal Sekretariaat der Boekdrukkers. Van 1 tot 5 September j.l. greep te Amsterdam, onder het voorzitterschap van Schlumpf (Bern), Liochon (Parijs) en van der Wal (Amsterdam), het XIe Internationaal Boekdrukkerskongres plaats, dat den grootsten bijval kende en wiens beraadslagingen op een hoog peil stonden. Het verslag over de bedrijvigheid der drie laatste jaren neergelegd door den internationalen sekretaris, Grund'bachter-(Bern), werd na een korte bespreking eenstemmig goedgekeurd; aan het sekretariaat werd den besten dank uitgesproken voor den gedurende de verslagjaren volbrachten arbeid. Door Nemecek (Praag) werd een zeer uitvoerig verslag over den ekonomischen toestand en de boeknij verheid aangeboden. Dit verslag onderzoekt de oorzaken der werkloosheid die in bijna al de landen heerscht en eischte in een bij eenstemmigheid aangenomen resolutie een nieuwe vermindering van den arbeidsduur en een wettelijk gewaarborgden werkloozenonderstand. De overeenkomst betreffende de offset en heliogravuurkwestie afgesloten tusschen de Internationale der Boekdrukkers en der Steendrukkers, en de resolutie betreffende de samenwerking tusschen de drie grafische Internationalen der steendrukkers, der boekbinders en der boekdrukkers werden na de door Schafer (Bern) en GrunJbacher, int. sekr., aangeboden verslagen eenparig aangenomen. In zake voorstellen werd datgene van de Zwitserschs Federatie er opgericht het aantal leden van het Uitvoerend Bestuur met een eenheid te vermeerderen, evenals datgene van het Sekretariaat tot herinvoering der eenvormige goud-bijdrage door al de leden goedgekeurd. Een wensch .van de Spaansche Federatie betreeffnde de eenmaking der wereldvakbeweging werd ookT stilzwijgend aangenomen, Vermelden we nog de opneming van de Federatie van het hulppersoneel van Duitschland, dan wanneer tot heden slechts het in de beroepsfederatites vereenigde hulppersoneel tot de Internationale toegang had. Zwitserland, dat de uit vijf leden bestaande, beheerKommissie benoemt, werd eenstemmig in cieze be~
DE BELGISCHE VAKBEWEGING
£21
msÊüÈÊ
voegdheid bekrachtigd en de internationale sekretaris, Grundbacher, werd bij handgeklap voor een nieuw driejarig tijdperk benoemd. De Duitsche, Fransche, Hollandsche, Tsjeeksche en Zweedsche federaties, deze laatste voor ds eerste maal, werden aangeduid om eik een lid in de Raadplegende Kommissie (verruimd uitvoerend bestuur) te benoemen. 'Ten gunste der Roemeensche federatie werd een hulpaktie besloten en de internationale statuten zullen worden aangepast aan de besluiten van het Kongres (aanneming van de federatie van het hulppersoneel
van Duitschland, vernieuwing van de Raadplegende Kommissie en herinvoering van de vaste en eenvormige bijdrage). Vertegenwoordigers van het Ï.V.V., van het I.A.B., van de Internationalen van Steendrukkers en Boekbinders hebben het Kongres bijgewoond. Het Kongres, dat zeven zittingen en beraadslagingen van onderscheidene kommissies had geteld, werd onder dankzegging aan het adres der Hollandsche ktollega's en met de uitdrukking van de levendigste voldoening betreffende het volbrachte werk gesloten.
Belgische Vakbeweging dat de lessen ditmaal iets eenvoudiger zullen gemaakt worden. Makker Delsinne heeft zich opnieuw bereid In de Syndikale Kommissie verklaard de syllabus pp te stellen die, evenals verleden Winter, door de zorgen der Syndikale KommisKURSUS VOOR JONGE VAKBONDERS s;e zal worden gedrukt en aan de leerlingen overhanIngevolge een wensen, door het I.V.V; aan al digd. De exemplaren van het « Handboek voor den zijne aangesloten organisaties overgemaakt, had de Jongen Vakbonder » welke ons nog overbleven, hebSyndikale Kommissie verleden jaar besloten in de ben we onze organisaties te koop, aan eenen spotprijs (4 frank per exemplaar, 3 fr. 60 met 10 genomen) onderscheiden streken des lands een kursus voor jonge vakbonders in te richten. De Centrale voor Ar- aangeboden. Op enkele dagen waren de Fransche beidersopvoeding gelastte zich bereidwillig met de or- gansch uitverkocht, en van de Vlaamsche blijven er ganisatie, terwijl de medewerking der Federaties van ons op dit oogenblik nog slechts een dertigtal. Op het einde der lessen zal, van diegenen onder de Vakbonden ingeroepen werd voor het aanwerven der leerlingen. Makker L. Delsinne nam het op zich leerlingen welke zich daaraan onderwerpen willen, een « Handboek voor den Jongen Vakbonder » sa- een kort exaam worden afgenomen. De besten onder men te stellen, dat door de zorgen der Syndikale hen worden dan uitgenoodigd om, zooals hunne voorKommissie gedrukt werd. Aan ieder leerling werd gangers, dit jaar, te 'Ukkel eene bijzondere" week bij te wonen in de Hoogere Arbeidersschool.* kosteloos een exemplaar overhandigd. De kursus zal nogmaals acht lessen bevatten, verAlhoewel in meerdere streken van het land reeds kursussen mei betrekking op de algemeene arbei- deeld als volgt : 1. De plaatselijke afdeeling van den vakbond ; 2. De nationale Centrale en de gewestelijke dersbeweging ontworpen waren, iets wat natuurlijk de organisatie voor den kursus voor jonge vakbon- afdeelingen ; 3. De Federaties van Vakbonden ; 4. De ders, die acht lessen van een uur omvatten zou, in . Syndikale Kommissie (een blik op de vakbeweging) ; zekeren zin kon benadeelen, mocht toch nog een 5. Het beheer van een vakbond; 6. De diensten voor werkloosheid en staking; 7. De betrekkingen goeden bijval worden vastgesteld. Fransche lessen grepen plaats te Brussel, Charle- der vakbonden met de andere takken der arbeidersroi, Hornu, Jolimont, Luik, Souvret en Vervïers, en beweging ; 8. De rol der jongeren in de vakbewewerden door 359 leerlingen gevolgd. Vlaamsche les- ging. * * * sen werden gegeven te Gent, Meehelen en Ronse, Te Antwerpen, waar het verleden Winter niet modie gevolgd werden door 57 leerlingen. Onder de leerlingen van dien kursus, die zich aan gelijk was, tengevolge van de inrichting van andere een exaam wilden onderwerpen, werd eene keus ge- lessen, een gunstig gevolg te geven aan het inidaan voor eene bijzondere week in de Hoogere Ar- tiatief der Syndikale Kommissie, is door de Federatie beidersschool te Ukkel. Het verblijf in de school en van Vakbonden ditmaal uitzonderlijk zorg besteed aan de kosten der heen- en weerreis werden door de Syn- het inrichten van dezen kursus. In de stad Antwerpen zal hij van af 2 Oktober gedikale Kommissie gedragen. In het geheel woonden geven worden voor de in de onmiddellijke nabijheid 29 leerlingen deze bijzondere f eek bij. gelegen gemeenten. Voor de anderen zal, in meer* * * dere plaatsen, de kursus derwijze worden ingericht Dit eerste initiatief goede vruchten afgeworpen dat ieder jonge vakbonder uit het arrondissement de hebbend, heeft de Syndikale Kommissie besloten in gelegenheid krijgt de lessen bij te wonen. den Winter van 1930 op 1931 opnieuw een dergeTe Aalst kwam het Uitvoerend Bestuur van de ïijkeri kursus in te richten. Reeds werd kontakt geno- Federatie van Vakbonden reeds bijeen om over de men met de Centrale voor Arbéidersopvoeding en de inrichting van den kursus te beraadslagen. Het nooFederaties van Vakbonden, en het is te hopen dat dit- dige zal voor zijn welgelukken gedaan worden. maal nog betere uitslagen zullen kunnen geboekt Te dier gelegenheid werd ook een zeer belangwekworden. kend initiatief genomen in verband met de poginDe ondervinding geleerd hebbend dat de behandelde gen welke moeten gedaan worden om de jonge lui stof iets of wat te hoog stond voor jongens d.;e eerst meer belang te doen stellen in het werk der vakbewein de vakbeweging komen, zoo is overeengekomen ging. 331.88:362.84.
222
DE BELGISCHE VAKBEWEGING
Alle bij de Federatie aangesloten vakbonden zullen onderzoeken op welke wijze zij het best de kaders der bestuurleden zouden kunnen aanvullen. De boden zullen met het oog daarop binnen de 14 dagen een lijst opmaken van de jonge mannen van 20 tot 30 jaar, lid van de vakbonden, en die geschikt zouden zijn om bestuurlid te worden. x 331.88:687(063).
DE KONGRESSEN DE CENTRALE
DER KLEEDING
Op 16 en 17 Augustus 1930 kwam in het Volkshuis te Brussel de Centrale der Kleeding in kongres bijeen. De Syndikale Kommissie was vertegenwoordigd door makker Corn. Mertens. De Kleeding-Internationale, door haar sekretaris Van der Heeg. De zusterorganisaties uit Duitschland, Frankrijk en Nederland hadden eene afvaardiging gezonden. Meerdere zeer belangrijke punten stonden aan de dagorde, onder andere, zedelijk en geldelijk verslag over de jaren 1928-29, het verslag der Internationale, de propaganda tusschen de arbeidsters in het kleedingbedrijf, de organisatie der jonge arbeiders in de kleedingnijverheid, de huisarbeid, en de arbeidersvakanties. Het zedelijk verslag kon er op bogen dat, trots de moeilijkheden ontmoet met de Brusselsche afdeeling welke zich in 1928 van de Centrale heeft afgescheurd, in 1929 het ledental is toegenomen, zoodat op 31 December van dat jaar de Centrale 2,594 aanbetalende leden telde. Het verslag weidt verder uit over de ontwikkeling en de werking in de afdeelingen, de verschillende vraagstukken, zoo.nationaal als internationaal, welke de organisatie te onderzoeken had gedurende de twee verslagjaren, de toestand van het vakblad, enz., enz. Vooral wordt nadruk gelegd op de gevoerde loonsbewegingen welke in die jaren door de Centrale zijn gevoerd geworden, met afwisselenden bijval en tegenslag, maar die, over het algemeen genomen, merkelijke verbeteringen voor de leden gebracht hebben. Het geldelijk verslag is ook zeer bemoedigend. In 1928-29 bedroegen de inkomsten 656,539 fr. 20, en de uitgaven 501,302 fr. 82, waarvan 204,679 fr. 50 voor werkloosheid en 50,016 fr. 25 voor werkstaking. Beide verslagen werden bij eenstemmigheid door het Kongres goedgekeurd. In aansluiting op het zedelijk verslag, werden de besluiten van het syndikaal kongres van 2 tot 4 Augustus, namelijk deze betrekking hebbend op de werkloosheid, het arbeidsopzicht, de organisatie van vrouwen en jonge lieden, en de betrekkingen tusschen vakbonden en samenwerking Deze besluiten werden goedgekeurd en in verband met deze aangaande de betrekkingen tusschen de vakbeweging en de koöperatieven, werd de volgende resolutie gestemd : « Aangaande de Verhoudingen tusschen vakbonden , en koöperatieven : Het XIe Kongres van de Kleedingcentrale, besluit : Dat al het mogelijke dient gedaan te worden om* stakingen in socialistische koöperatieven te voorkomen, zonder nochtans in welke mate ook de belangen van de arbeiders en onze princiepen op te offeren ; Dat de vakbonden in het stellen van hun eisenen dienen rekening te houden van den algemeenen toe-
stand en dat van de koöperatieven niet het onmogelijke mag geëischt worden ; Dat nochtans, de koöperatieven de arbeiders stoffelijk en zedelijk beter moeten kunnen behandelen dan de privaatinstellingen, indien zij het vertrouwen van de arbeiders willen waardig zijn ; Verklaart nochtans, zich niet te kunnen aansluiten bij de opvatting; volgens dewelke een staking in een koöperatief nooit zou mogen uitbreken, gezien het optreden van -bestuurders of van ondergeschikten tegenover de arbeiders van aard kunnen zijn spontane stakingen te doen uitbreken ; Dat de vakbeweging ook tegenover de koöperatieven haar vrijheid van aktie en handelen moet bewaren, alhoewel aannemende dat alle geschillen die zich normaal voordoen voorafgaandelijk moeten onderworpen worden aan de Verzoeningskommissie van de vakbonden en de koöperatieven ; Is nochtans van oordeel, dat deze Kommissie slechts kan tusschenkomen wanneer tusschen de partijen geen overeenkomst kan getroffen worden ; die Kommissie mag rechtstreeksche betrekkingen tusschen koöperatieven en vakbonden niet uitsluiten of overbodig achten. » Met betrekking op het punt : de propaganda onder de kleedingarbeidsters, werd het volgend besluit genomen : « Het XT Kongres van de Centrale der Kleeding en Aanverwante Vakken van België, gehouden te Brussel op 16 en 17 Augustus 1930, besluit : 1° Het Bestuur van de Centrale op te dragen eene bijzondere aandacht te blijven schenken aan de propaganda onder de kleedingarbeidsters, de middelen en mogelijkheden te onderzoeken periodiek een bijzonder bulletijn voor de arbeidsters uit te geven, bij de Syndikale Kommissie iedermaal de gelegenheid zich aanbiedt aan te dringen om de syndikale propaganda onder de arbeidsters en bij de belanghebbende arbeiders te bestendigen en te versterken, eene nauwe samenwerking te verwezenlijken met de Belgische socialistische vrouwenbeweging met het doel eene gezamenlijke propaganda onder de arbeidsters te voeren, het orgaan De Stem der Vrouw of La Voix de la Femme onder de vrouwelijke leden van de Centrale te verspreiden, ten einde bij haar meer belangstelling voor haar eigen toestand en voor haar eigen belangen te verwekken. De plaatselijke afdeelingen van de Centrale moeten evenzoo handelen met de lokale Federaties van Vakbonden en de vrouwenbeweging ; 2° De eisen « gelijk loon voor gelijk werk » stelselmatig en met kracht te propageeren, de verwezenlijking van dit princiep het eenigste afdoende middel zijnde om de inzichten van het patronaat, den man aan het werk te vervangen door de vrouw, die aan minder loon werkt, te keer te gaan ; 3° Voor de vrouwen van dewelke niet kan geze1 • worden, dat zij hetzelfde werk verrichten als de man, loonen eisenen die aao dicht mogelijk de loonen van de mannen benaderen. Met dat doel, onder de arbeidsters de gedachte verspreideni dat zij haar loon niet moeten waardeeren volgens de behoeften van haar huisgezin, maar wel volgens de waarde van den geleverden arbeid. De nadeelige gedachte, dat de vrouw werkt « om iets bij te verdienen » moet stelselmatig bestreden worden, bij haar, maar ook bij de mannen ; 4° Voor de arbeidsters een volgens de hygiënische wetenschap gebouwden stoel te eisenen en maatregelen te doen treffen om haar zooveel mogelijk al zittende te laten arbeiden, de vrouw haar gestel slecht weerstand kunnende bieden aan langdurig rechtstaan : 5° Bjj kraambed voor de arbeidsters twaalf; weken
DE BELGISCHE VAKBEWEGING volledige rust met volledig loon te eischen, zes weken vóór en zes weken na de bevalling. In afwachting dat de Belgische Regeering en het Parlement de Conventie van Washington betreffende de bescherming van de arbeidster zullen bekrachtigen, moet die eisch verwezenlijkt worden bij middel van de syndikale aktie ; 6° Minstens één week verlof met volledig loon per jaar voor al de arbeidsters eischen en veroveren door den syndikalen strijd ; 7° Eischen dat in al de werkplaatsen of fabrieken, die arbeidsters bezigen, verzorggelegenheid aanwezig weze voor ongestelde vrouwen ; deze maatregel dringt zich op in eerste plaats voor de gezondheid van de vrouw zelf, en in tweede plaats voor de algemeene hygiëne van de werkplaats ; 8° In samenwerking met al de belanghebbende organisaties van de arbeidersbeweging, eene grootscheepsche aktie over gansch het land en in de besturende lichamen aan te gaan voor het oprichten van collectieve keukens, wasscherijen, enz., ten einde de arbeidsters, minstens voor een deel, te ontlasten van huiselijken arbeid na het vervullen van hunne taak op de fabriek of de werkplaats. Voor het oprichten van kinderkribben, waar de kleine kinderen van de arbeidsters kosteloos en rationeel zouden verzorgd en opgevoerd worden, alzoo een einde stellende aan het thans bestaande ellendig stelsel der « uitbesteding » van de kinderen, kostelooze kantienen voor de schoolgaande kinderen. Gezien de groote oneensgezindheid die heerscht in de Belgische vakbeweging ten aanzien van de tegenwoordigheid van de gehuwde vrouwen in de nijverheid, gezien de dringende noodzakelijkheid eene ernstige poging aan te wenden om ten opzichte van dit zeer belangrijk vraagstuk eensgezindheid te zien tot stand komen onder de bij de Syndikale Kommissie aangesloten organisaties; Drukt het Kongres het verlangen uit, door het Bureel van de S. K. in overeenstemming met de Socialistische Vrouwenbeweging een beperkt kongres ten spoedigste te zien uitschrijven om gansch het vraagstuk van de vrouw in de Maatschappij en in de produktie te onderzoeken. » Aangaande de kwestie van de organisatie der jonge arbeiders in de kleedingnijverheid, werden de volgende besluiten genomen : <( Het XIe Kongres van de Kleedingcentrale besluit : 1° De afdelingsbesturen op te dragen onmiddellijk pogingen aan te wenden om in hunnen schoot jeugdkomiteiten op te richten die dan zullen onderzoeken welke middelen dienen aangewend te worden om al de jonge lieden te groepeeren ; 2° De centrale leiding op te dragen binnen den kortst mogelijken tijd eene konferentie van afgevaardigden der jonge kameraden bijeen te roepen; deze konferentie zou belast worden met het opstellen van een algemeen syndikaal eischénprogramma voor de jonge kleedingwerklieden; 3° De centrale leiding op te dragen de mogelijkheid te onderzoeken een bijzonder periodiek bulletijn voor de jonge werklieden uit te geven; 4° Dat in al de afdeelingen moet onderzocht worden hoeveel jonge werklieden behooren tot verschillende jeugd- en vermaakkringen aangesloten bij de arbeidersbeweging,, maar die syndikaal niet vereenigd zijn;
223
5° Dat, nationaal en plaatselijk, eene nauwe samenwerking moet gezocht worden met de bestaande jeugdbewegingen ; 6° Dat eene speciale propaganda zou gevoerd worden onder de leerlingen van de beroepsscholen ; 7° Noodigt alle leden der Centrale uit slechts vereenigde leerlingen te bezigen. » Bij de behandeling van het vraagstuk van den huisarbeid gaf Mertens, op verzoek van een lid van het kongres, eene uiteenzetting met betrekking op de draagwijdte van het wetsontwerp dat desaangaande thans in den Senaat ter bespreking ligt. Besloten wordt slechts dan eene beslissing te nemen wanneer het wetsontwerp door Kamer en Senaat zal aangenomen zijn. Voorwat aangaat de bijdragen en luitkeeringen, beslist het Kongres het aantal klassen van 5 op 3 te brengen. De wekelijksche bijdrage zal 4, 3 en 2 frank bedragen. Van af 1 Oktober zullen deze bijdragen fakultatief in voege gaan, en ten laatste op 1 Januari 1931 verplichtend zijn. De vergoedingen in geval van werkloosheid en staking worden in overeenstemming gebracht met de bijdragen. Bij werkloosheid zal 10, 8 of 5 frank per dag worden uitgekeerd. Tn geval van werkstaking, 13, 9 en 5 frank gedurende de drie eerste weken ; en 1 frank per dag meer de vierde, en nogmaals 1 frank meer de vijfde week ; verder een bijslag van 1 frank daags voor de niet-werkende echtgenoote, evenals voor ieder kind onder de 14 jaar ten laste van den staker. Ook wordt het Hoofdbestuur opgedragen de middelen te beramen om in den schoot der Centrale een pensioenfonds op te richten.
331.88(-3-5B).
in de Federaties van Vakbonden Borinage Op 24 Augustus 1.1. werd te Hornu, door de Federatie van Vakbonden, in de Borinage, in gemeenschappelijk overleg met de Arrondissementsfederatie der B.W.P., eene algemeene vergadering der voormannen gehouden, en gewijd aan het zoo gewichtig vraagstuk van het teknisch en beroepsonderwijs. De meest vooraanstaanden der beide federaties kwamen in de debatten tusschen, eerstens tot verdediging van het officieel onderwijs, tweedens ten voordeele eener ernstige aktie tusschen de jonge arbeiders en arbeidsters opdat deze in grooter aantal de lessen der teknische en beroepsscholen zouden volgen. Als besluit der debatten werd de volgende motie met algemeene stemmen aangenomen : « De Socialistische federatie en de FtKiératie der Vakbonden van het Arrondissement Bergen, vergaderd op 24 Augustiüs 1930, te Horntt ;• " De kwestie van het teknisch en beroepsonderwijsonderzoekend; -
22*
DE BELGISCHE VAK&ËtfEGlNG
Overwegende dat de door de klerikalen op het gebied van het lager onderwijs gevoerde strijd zich meer en meer tot dat van het teknisch en beroepsonderwijs uitbreidt, waar hun scholen zich, dank aan de toelagen der openbare machten en aan de bescherming der patroons, vermenigvuldigen en uitbreiden ; Overwegende dat het werkelijk nagestreefde doel niet alleen is de verbetering van de beroepsbekwaamheid der arbeiders, doch de richting hunner hersenen en van hun bewustzijn in den zin der klerikale gedachten en hun inlijving in politische organisaties met politieke doeleinden, in de hoop de opperheerschappij in België te heroveren ; Overwegende dat, om deze partijaktie voort te zetten, de klerikalen meer en meer toelagen vragen en tot al de middelen hun toevlucht nemen om de sommen die zij telken jare uit de openbare schatkist putten te vergrooten ; Overwegende dat de teknische en beroepsscholen, zooals de lagere scholen, voor iedereen open staan en dat haar volstrekt onzijdig onderwijs geen geloof noch denkwijze kan krenken ; Hernieuwen en bekrachtigen haar vorige verklaringen en besluiten voor wat de toelagen aan de liberale scholen aangaat ; Vraagt aan de B.W.P. in dit opzicht een stelselmatige politiek van terugkeer naar het verleden toe te passen; Eischt de stemming van een wet tot instelling van het statuut van het teknisch en beroepsonderwijs dat de in het bijzonder programma der B.W.P. vervatte verplichting en beginselen bevat; Waarschuwt de jonge arbeiders evenals de vaders van familie tegen het ernstige gevaar dat de door ons aangeklaagde aktie aanbiedt, en waarvan de uitslag den terugkeer aan het bewind van de klerikalen en een nieuwe uitbreiding en onverdraagzaamheid zou kunnen zijn ; Zet hen aan, de leergangen te volgen die door de openbare machten ruim te hunner beschikking worden gesteld; Vraagt aan deze al het mogelijke te doen om hun scholen naar behooren uit te rusten en de programma's te herzien, ten einde ze in overeenstemming met de teknische vereischten van de nijverheid te brengen, alsmede de deelneming aan de leergangen aangenaam en vruchtbaar te maken voor het grootst aantal jonge arbeiders mogelijk. Voor wat het beroepsonderwijs der vrouwen aangaat : vraagt aan de openbare machten de samensmelting der leergangen en der programma's te bestudeeren, ten einde een volledig onderwijs te verwezenlijken in staat een talrijker bijwoning der leergangen te bekomen en aldus het zoo nuttige huishoudelijk onderwijs doelmatiger te verspreiden; Vraagt aan de vakorganisaties zich meer en dringender met het vraagstuk van het teknisch en beroepsonderwijs der jonge arbeiders en arbeidsters bezig te houden, en .eischf voor deze organisaties een ruimer en meer reehtstreeksche tusschenkomst in het beheer der scholen. »
doen, ten einde hen tot het bijwonen der beroepslessen aan te zetten. De Federatie besloot ook tot het uitgeven van een plakkaat, dat inmiddels op 700 exemplaren in al de gemeenten van de Borinage is aangeplakt geworden. Een dringend beroep wordt gedaan op de jonge arbeiders om zich in een van 4e zes officieele beroepsscholen van het arrondissement te doen inschrijven, zich alzoo eene betere toekomst voorbereidend. De ouders worden insgelijks aangemaand hunne kinderen naar eene der teköische of beroepsscholen te zenden,
331.88(-3-4G).
G-ent
We hebben destijds gewezen op de goede uitslagen welke onze kameraden der Federatie van Vakbonden te Sint-Niklaas-Waes bekomen hadden door de inrichting van een syndikalen studiedag voor de voormannen in de vakbeweging. Onze menschen zijn over het algemeen te veel genomen, zoodat het hun volstrekt onmogelijk is zich gedurende enkele Zondagen vrij te maken tot het volgen van een kursus. Hen een gansenen Zondag bijeenbrengen was dus een gelukkig initiatief, en de 77 leiders uit de streek, die daar te zamen waren, hebben werkelijk goede vruchten gepkikt van hunne bijeenkomst. Te Dendermonde werd hun initiatief' gevolgd, en een sytidikale dag bracht 36 voormannen der vakbeweging uit de streek bijeen. Onze kameraden van de Federatie van Vakbonden uit het Gentsche hebben gemeend dat voor hen op dien weg ook wel iets te doen was, waarom zij besloten hebben tijdens het komend seizoen een drietal syndikale dagen in te richten. De eerste werd op Zondag 7 September gehouden te Gent, en viel samen met de herneming der werkzaamheden van de Volkshoogeschool die, sinds verleden jaar, eene afdeeling voor sociale opvoeding heeft gevoegd bij hare reeds al zoo belangwekkende afdeelingen, alzoo het werk voor sociale en politieke wetenschappen volledigend. Niet min dan 230 voormannen uit de vakbeweging woonden dien eersten syndikalen dag bij, welke onder het voorzitterschap stond van makker Toch, sekretaris der Federatie van Vakbonden. Professor R. Miry behandelde « de ekonomische evolutie in België sedert 1830 ». A. Mussche, bestuurder der Gentsche Volkshoogeschool, behandelde het doel en streven dezer instelling, uitsluitend opgericht met het doel de^ arbeiders op te leiden in het vooruitzicht van de rol die onze beweging en onze menschen thans en in de naaste toekomst té vervullen hebben. In vervanging van n^l^K^r de Brouckère, Ten gevolge van deze vergadering, kwam
