Alle Gentenaren mee in het e-bad

Programmarapport

Zes jaar Digitaal.Talent@Gent (2006–2012)

Alle Gentenaren mee in het e-bad

Voorwoord Schepen Martine De Regge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Woord vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 E-inclusie: waar gaat het over? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Mediawijsheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 De digitale kloof: deel van het probleem, (deel van) de oplossing . . . . . . . . . 5 Beleid: Europees, federaal, Vlaams, lokaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 De Stad Gent, voortrekker in e-inclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Wat vooraf ging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Stadsvisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Van strijd tegen de digitale kloof naar Digitaal.Talent@Gent . . . . . . . . . . . . 12 Programmawerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Programmafasen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Visie- en programmadagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Partnerwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Communicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Strategische pijlers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Concrete doelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Projectregie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Toegang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Vaardigheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Motivatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Projecten per doelstelling en doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Digitaal Talent Punten (DTP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 DTP-opleidingen & Train the trainer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Digitale Uitleendienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Digitale Week . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Digitale Doebeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Digitale Kermis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Recup pc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Digikriebels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Wie Online . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Gentse Urban Media Tuin / Future Legends . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Infosessies eID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 EUROCITIES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 MIDIS-onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Realisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Mijlpalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Dankwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Bevoegd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Beste lezer, We leven vandaag in een kennismaatschappij waar het meer en meer van belang is om toegang te hebben tot informatie- en communicatietechnologie én de nodige kennis te hebben om hiermee om te gaan. Het gaat er niet meer over om thuis een eigen computer met internetverbinding te hebben, maar meer en meer om de digitale vaardigheden te verwerven om er correct mee om te gaan. Stad Gent, OCMW Gent en Digipolis samen met de organisaties uit het middenveld hebben tijdens de voorbije 6 jaar belangrijke stappen gezet om iets aan de zogenaamde ‘digitale kloof van de eerste en tweede graad’ te doen: er werd geïnvesteerd in openbare computerruimten (Digitaal Talent Punten), in projecten zoals Recup PC, Digikriebels en de Digitale Kermis, in het ondersteunen van laagdrempelige opleidingsinitiatieven… In deze tijden van economische crisis staan heel wat maatschappelijke aandachtspunten te dringen voor een plaatsje bovenaan de lijst van beleidsprioriteiten. Ik geloof dat het belangrijk is om te blijven inzetten op initiatieven die de e-inclusie van de Gentse burgers bevorderen. Anders lopen we het risico om in onze samenleving grote (kansen)groepen definitief uit te sluiten van volwaardige maatschappelijke participatie. Ik hou eraan iedereen die zijn of haar steentje bijdraagt te danken: de trekkers van het programma Digitaal.Talent@Gent, alle organisaties; de medewerkers van Stad Gent, OCMW Gent en Digipolis; de talloze vrijwilligers; alle betrokken schepenen en de burgemeester. Het is dankzij hun inzet dat Gent een voortrekker is geworden in stedelijk e-inclusie beleid. Dit programmarapport geeft u een overzicht van de projecten van Digitaal.Talent@Gent. Zes jaar werken aan gelijke kansen in Gent: iedereen mee in het e-bad! Veel leesplezier,

Martine De Regge Schepen van Personeelsbeleid, Facility Management en Administratieve Vereenvoudiging

3

en is e s i r m Ker tenaa e l n a n t e i Dig r de G proeve e s ent waa ees kan De G ement buurt nbod. L . n n eve n eige itaal aa ina 26 j g i in z een dig r op pa van les ove l er a

4

Woord vooraf Eind 2006 startten de Stad Gent, het OCMW en Digipolis een programma op om de ‘strijd tegen de digitale kloof’ mee aan te gaan. Toen konden we nog niet vermoeden dat we twee jaar later Digitaal.Talent@Gent zouden heten. Of dat we nu, meer dan zes jaar later, zouden mogen terugblikken op zoveel creatieve ‘digitalekloofprojecten’ waarmee we de ‘strijd’ aangingen om alle bevolkingsgroepen mee in het e-bad te trekken. Eigen projecten met een grote impact, ondanks de vaak beperkte middelen. Maar ook ondersteuning van initiatieven, buiten onze eigen werking om. Samenwerking met een plejade van organisaties. Drie jaar voorzitterschap van de werkgroep e-inclusie bij Eurocities. Een uitgebreide meting van digitaal gebruik in Gent: een grootstedelijk onderzoek én meteen ook een Europese primeur. E-inclusie is een essentieel onderdeel van sociale cohesie, en we zijn trots dat Gent er niet enkel op Vlaams- maar ook op Europees niveau een voortrekkersrol in speelt. Zes jaar werken aan e-inclusie zorgde voor meer gelijke kansen. Een resultaat dat gezien mag worden. Wij hopen dat dit programmarapport inzicht biedt in wat al gedaan werd, en in wat er nog meer en beter zou kunnen. Hoewel de kaarten zes jaar na de start van het programma al enigszins anders liggen, is er nog heel wat werk voor de boeg om iedere Gentenaar optimaal gebruik te helpen maken van de beschikbare digitale middelen. Ieders aandacht blijven vasthouden is nu de boodschap. Daarom schrijven we in dit rapport graag opzet en resultaten van zes jaar Digitaal.talent@Gent neer. Het biedt inzicht in onderbouwing, aanpak en verschillende projecten tijdens de periode 2006/7—2012/13.We hopen dat dit overzicht een inspiratiebron mag zijn om het werk verder te zetten zodat Gentenaars uit alle lagen van de bevolking dankzij een grotere e-inclusie ook meer levenskwaliteit en betere job- en leerkansen tegemoet mogen zien. Want dat is uiteindelijk wat we met alle projecten en inspanningen rond laagdrempelige ICT-toegang en kwaliteitsvollere e-leermogelijkheden willen bereiken. Veel leesplezier,

Het team van Digitaal.talent@Gent

5

Inleiding

Iedereen mee in het e-bad. Een samenleving die innovatie bevordert en zoveel mogelijk mensen zoveel mogelijk kansen biedt, is een basisvoorwaarde voor welvaart, welzijn en levenskwaliteit. Geen nieuw inzicht: de voordelen van inclusie – mensen niet uitsluiten – werden al geformuleerd door de Schotse econoom Adam Smith (1723-1790). Innovatie – en dus inclusie – in onze samenleving hangt sterk af van het gebruik van digitale middelen. Digitale communicatiemiddelen worden steeds belangrijker. De mogelijkheden breiden voortdurend uit en worden ook gebruiksvriendelijker en toegankelijker. Reclame en overheid verwijzen naar websites voor meer informatie. Belastingen online invullen, een verjaardagskaart digitaal versturen, gratis telefoneren, kranten lezen, een reis boeken via internet: het is dagelijkse kost. Moderne technologieën bieden kansen en voordelen. Er zijn nog steeds mensen die niet over een pc beschikken, bijvoorbeeld omdat ze daar het geld niet voor hebben. Anderen kregen nooit de kans om er mee te leren werken of weten niet goed wat ze eraan hebben. Om verschillende redenen vallen dus heel wat mensen uit de digitale boot. Het resultaat: een ‘digitale kloof’ tussen wie mee is en wie niet, met voor wie het niet is allerlei gevolgen op het vlak van kansen op volwaardig werk, sociale deelname en algemeen welzijn. De digitale kloof overbruggen is een speerpunt van het Gentse stedelijke beleid. Kansarmen maar ook andere groepen als gehandicapten, senioren of jongeren worden er sociaal door uitgesloten. De digitale kloof is het resultaat van een combinatie van factoren als socio-demografische eigenschappen en financiële draagkracht. Deze groepen moeten ingesloten worden in de digitale wereld. Daarom dekt de term e-inclusie ook beter de lading van wat we willen bereiken via dit programma. E-inclusie (of digitale inclusie) is een positieve term die focust op insluiting van digitale doelgroepen over de verschillende kloven van toegang, vaardigheden en motivatie heen. Digitale kansengroepen zijn de bevolkingsgroepen waarover studies zeggen dat zij het iets moeilijker hebben om op de digitale sneltrein te stappen, zoals senioren, niet-actieven op de arbeidsmarkt, mensen in armoede, mensen van buitenlandse afkomst, maatschappelijk kwetsbare jongeren en mensen met een beperking. Digitaal.Talent@Gent is een programma van Stad Gent, OCMW Gent en Digipolis. De programmawerking bevordert digitale inclusie bij elke Gentenaar en zo de ‘digitale kloof’ probeert te dichten. In Gent werden verschillende initiatieven opgezet door Digitaal.Talent@Gent om alle Gentenaars gelijke kansen te geven op de digitale snelweg. Omdat een stad dat niet alleen aankan, werkt Digitaal.Talent@Gent samen met Gentse organisaties, verenigingen, vzw’s, welzijnscentra, jeugdcentra, integratiediensten, onderwijs- of onderzoeksinstellingen en ondersteunt de e-inclusieprojecten van deze partners.

6

Die projecten gingen niet onopgemerkt voorbij. In 2011 werd met een 20tal partners een digitale beurs opgezet, de Gentse Digitale Kermis, waar meer dan 1500 bezoekers op afkwamen. Datzelfde jaar zorgde Digipolis ook voor de nodige ondersteuning bij het opzetten van meer dan 90 Digitaal Talent Punten: openbare computerruimtes waar Gentenaren gratis kunnen internetten. In samenwerking met het OCMW van Gent werd voor gezinnen in armoede het proefproject Recup pc opgezet. 17 gezinnen in armoede mochten gebruik maken van een gratis computer, internet en kregen een bijhorende opleiding. De Digitale Uitleendienst werd grondig vernieuwd en aangevuld met nieuw materiaal dat ter beschikking gesteld wordt van stadsdiensten, OCMW en externe organisaties die digitale projecten willen opstarten in Gent. Digitaal.Talent@Gent en Stad Gent worden geroemd op internationaal vlak als best practice in e-inclusie. Digitaal.Talent@Gent richt zich in eerste plaats tot alle Gentenaren maar besteedt in het bijzonder aandacht aan de meest kwetsbare groepen. We ondersteunen hen waar we kunnen om samen digitale exclusie tegen te gaan. We bepalen gemeenschappelijke doelen, regisseren, zorgen voor overzicht, brengen alle spelers regelmatig samen, werken aan gezamenlijke projecten met een duurzaam karakter, schakelen onze communicatiekanalen in om burgers het hele aanbod voor te stellen en om hen een gevarieerd, evenwichtig en integraal toegankelijk aanbod te bieden. Dit rapport biedt een overzicht van de manieren waarop Digitaal.Talent@ Gent zoveel mogelijk Gentenaren insluit in een steeds meer gedigitaliseerde samenleving. Het licht het ontstaan toe van programma binnen de beleidscontext van de bestuursakkoorden 2002-2006 en 2007-2012, het Federaal Grootstedenbeleid en de strategische visie van het strategische meerjarenplan Gent 2020. Het focust op de programmawerking, de samenwerking met lokale, Vlaamse en internationale partners en de verschillende projecten rond e-inclusie die tijdens de periode 2006/7-2012/3 werden gerealiseerd op basis van de criteria toegang tot digitale media, vaardigheden en motivatie van de verschillende doelgroepen. Inhoudelijk focust het programma op digitale- maar vooral ook sociale uit- en insluiting. Het gaat daarbij verder dan het wegwerken van ICTgerelateerde drempels en zet in op bredere inclusiedoelstellingen met als einddoel mediawijsheid. Het programma tracht verschillende drempels simultaan te verminderen en houdt hierbij rekening met de complexiteit van digitale en sociale insluiting. Keuze en insteek van de vaak originele projecten tonen bovendien aan dat het programma door en door Gents is en via een lokale aanpak mensen uit alle lagen van de Gentse bevolking betrekt bij e-initiatieven en op die manier effectief heel wat maatschappelijke drempels verlaagt voor leren, werk en leven.

7

E-inclusie: waar gaat het over?

(Her)insluiting van mensen via digitale toegang en kennis Mediawijsheid Kunnen lezen ‘spreekt vanzelf’. Maar wie zich even voorstelt geen letter te kunnen lezen (of daar enkel moeizaam in slaagt), ziet al meteen in dat – bijvoorbeeld – dit rapport een onoverkomelijk probleem zou vormen. Niet enkel om het te lezen, maar waarschijnlijk ook om het te begrijpen. Geen boeken, maar ook geen facturen, berichten, gebruiksaanwijzingen kunnen lezen: het brengt heel wat problemen met zich mee. Een vergelijkbare handicap ondervindt wie in min of meerdere mate digibeet is. Digitale media kunnen gebruiken vormt, net als kunnen lezen en schrijven, een voorwaarde voor mediawijsheid:

Mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en attitudes waarmee burgers zich bewust en kritisch kunnen bewegen in een complexe, veranderende en gemediatiseerde wereld. Het is het vermogen tot een actief en creatief mediagebruik dat gericht is op maatschappelijke participatie (bron: Conceptnota Mediawijsheid, Onderwijs Vlaanderen) De digitale kloof: deel van het probleem, (deel van) de oplossing Tussen digitaal analfabetisme en mediawijsheid ligt de digitale kloof. Die wordt gedefinieerd als het verschil in gradatie en samenstelling van toegang tot de digitale communicatiemiddelen (internet, GSM, computer, mobiele toestellen …) en de informatie, communicatiemogelijkheden en diensten die via deze kanalen worden verspreid. Dit beperkt zich niet tot het hebben of niet hebben van een computer met internetaansluiting, maar gaat over alle digitale communicatiemiddelen heen en de manier om ze te gebruiken. De term e-inclusie dekt beter de lading dan ‘strijd

8

tegen de digitale kloof’. ‘E-inclusie’ benadrukt het positieve effect van digitale media op (her)insluiting en van ruim toegankelijke digitale media. De digitale kloof bij mensen in armoede Het verband tussen armoede en de digitale kloof is duidelijk. Het volgende citaat stelt duidelijk dat deelname aan de hedendaagse samenleving bijna ondenkbaar is zonder een digitale toegangspoort:

“Internet is een niet meer weg te denken informatiebron, communicatiemiddel, hulpmiddel bij werk en studie en vrijetijdsbesteding. Het versterkt de mogelijkheden van individuen, gezinnen en organisaties enorm: deelnemen aan de hedendaagse samenleving is voor velen ondenkbaar geworden zonder internet. Helaas zijn deze geweldige mogelijkheden het minst toegankelijk voor kwetsbare en uitgesloten mensen. Hun afstand tot informatie,

diensten, cultuur en andere maatschappelijke voordelen neemt verder toe. Want studeren, werk zoeken, hebben en behouden zonder internet wordt steeds moeilijker. Overheden en andere instellingen gaan er steeds meer vanuit dat burgers ’online’ zijn.”(Delisse, 2009).

Mensen in armoede worden in de praktijk met drie belangrijke drempels geconfronteerd: een scholingsdrempel, een financiële drempel en een gebruikersdrempel of motivatiedrempel.

Hoewel digitale toegang bijna een noodzaak is geworden, stellen we vast dat die niet voor iedereen is weggelegd:

De financiële drempel bemoeilijkt de aanschaf van eigen materiaal. Door geen eigen pc te hebben, is het bijvoorbeeld moeilijk om ICTvaardigheden te onderhouden en verder te ontwikkelen. Naast het aanschaffen van materiaal zijn er ook gebruikskosten zoals een internetabonnement, papier, inkt en elektriciteit. De digitale kloof tussen zij die toegang hebben tot de digitale wereld zij die dit niet hebben, is de digitale kloof in de eerste graad. Oplossingen zoals hardware aanbieden tegen dalprijzen, meer toegang tot het internet via de werkvloer en openbare computerruimtes neemt niet weg dat sommige groepen moeilijkheden blijven ondervinden met de digitale sneltrein. Zonder thuistoegang tot digitale middelen blijft de drempel hoger dan voor wie daar wel over beschikt.

“Uit officiële cijfers blijkt dat in België het aantal mensen dat de digitale boot mist vrij hoog is in vergelijking met andere Europese landen. Een kleine twee miljoen Belgen gebruikten nog nooit een computer en zo’n 2,5 miljoen mensen hebben nog nooit op internet gesurft. Onder meer de omslachtige besluitvorming en de hoge prijs van een internetaansluiting zouden oorzaken zijn.” (Delisse, 2009) De digitale kloof is een ingrijpende vorm van sociale uitsluiting die zich niet beperkt tot het toegangsprobleem. Ook wanneer de toegang er is, is de kwaliteit van gebruik van de technologische middelen vaak ontoereikend door verschillende drempels waardoor mensen er niet in slagen om via ICT hun positie echt te verbeteren.

“Mensen in armoede hebben minder toegang tot-, maken minder gebruik van- en bezitten minder technologische hulpmiddelen dan de niet-armen in onze samenleving. Hierdoor missen ze kansen. Het niet kunnen beschikken over technologie kan er immers voor zorgen dat mensen nog verder wegglijden in een situatie van armoede en sociale uitsluiting. In het beste geval kan (het bezit van) technologie helpen om stappen te zetten om een situatie van armoede en sociale uitsluiting te verbeteren, maar dat is niet evident. Arme mensen ondervinden hindernissen bij de aanschaf en het gebruik van technologieën. Gevoelens van faalangst, stigmatisering, schaamte, onmacht en toch ook boosheid zijn vaak het gevolg. Nieuwe technologieën vormen dus een complex geheel van bedreigingen en kansen.” (viWTA, 2007)

Financiële drempel (toegang)

Scholingsdrempel (vaardigheden) De scholingsdrempel houdt in dat de basiskennis om gebruik te kunnen maken van nieuwe technologieën ontbreekt. Een niet te verwaarlozen groep volwassen Vlamingen kan onvoldoende lezen of schrijven om naar behoren te kunnen functioneren. Al dan niet geletterd zijn overstijgt de digitale kloofproblematiek. Gebruikersdrempel (motivatie) Een gebruikersdrempel of motivatiedrempel refereert aan de problematiek van de perceptie van het nut.

“Bijkomend element is de nood aan een motivatie om met een pc te werken. Waarom zou je thuis e-mail of tekstverwerker gebruiken als er niets te schrijven valt? Met andere woorden: wie geen werk heeft, nagenoeg geen sociale contacten onderhoudt en niet het

9

geld heeft om een vrijetijdsbesteding uit te bouwen zal een pc niet veel gebruiken, zelfs al zou je hem of haar er één schenken. Het dagelijkse leven moet voldoende aanleiding geven om met een pc aan de slag te gaan.” (Vereniging waar armen het woord nemen ’t Hope welzijnsschakel)

beoogt tegen 2020 twintig miljoen mensen minder in armoederisico. De Digitale Agenda voor Europa is één van de initiatieven van de Europa 2020-strategie. E-inclusie en digitale geletterdheid zijn Europese prioriteiten.

De ‘digitale kloof in de tweede graad’ slaat op de verschuiving van het zwaartepunt van toegang naar het belang van vaardigheden en motivatie. Er valt dus niet één kloof te overbruggen: er zijn er meerdere, die verband houden met een hele reeks factoren: naast financiële mogelijkheden en vaardigheden spelen ook sociale druk mee, drempelvrees, het nut er niet van inzien of zelf negatieve ervaringen en het niet omkunnen met overwegend Engelse ICT-termen. De combinatie van drempels, waarvan hierboven de meest voorkomende opgesomd staan, verschillen van persoon tot persoon. De noodzakelijke aanpak op beleidsniveau spreekt niet vanzelf. In een ideale wereld zouden op individueel niveau inspanningen geleverd worden.

Op federaal niveau zijn er verschillende losse initiatieven, onder meer in verband met de recyclage van computers en acties rond de openbare computerruimtes.

Welk beleid voor meer e-inclusie? De digitale kloof vergt, net als armoede, een horizontaal gecoördineerde aanpak over beleidsdomeinen, bevoegdheden en bestuursniveau heen. Beleidsmakers die zich het probleem toe-eigenen vormen dan een noodzakelijke voorwaarde. Gelukkig krijgt armoede momenteel de nodige aandacht, net zoals e-inclusie nu op verschillende beleidsniveaus als onderdeel van het armoedeprobleem gezien wordt. Europees De nood aan een langetermijnstrategie voor e-inclusie wordt erkend en vertaald in Europa 2020, de Europese strategie voor banen en slimme, duurzame en inclusieve groei. Europa 2020 omvat vijf meetbare Europese doelstellingen op het vlak van tewerkstelling, onderzoek en ontwikkeling, opleidingen en het bestrijden van armoede. Armoedebestrijding

10

Federaal

Vlaams In 2010 werd het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2010-2014 goedgekeurd. Dit Actieplan bevat ondermeer het voorstel voor het oprichten van een Kenniscentrum Mediawijsheid en Mediageletterdheid en acties rond meer digitale participatie. Het Kenniscentrum Mediawijsheid ‘zal proberen om mediagebruikers de nodige vaardigheden te laten verwerven om goed om te gaan met de informatiestroom uit de nieuwe media (internet, games, interactieve software) en zich vooral richten op kinderen en jongeren, ouders, leerkrachten, ouderen, mensen in armoede, de professionele mediasector en het sociaalculturele werkveld. Het centrum zal kennis verzamelen en sensibiliseringscampagnes opzetten, maar ook wetenschappelijk onderzoek verrichten naar de effecten en educatieve mogelijkheden van nieuwe media.’ Lokaal (Gent) In Gent bestaat sinds 2006 een programma waarmee de stad Gent, OCMW Gent, Digipolis en alle belanghebbenden van Gent horizontaal en met een langetermijnvisie de digitale kloof trachten aan te pakken. Hierdoor worden bestaande initiatieven beter bekend gemaakt en worden lacunes opgespoord en ingevuld met duurzame projecten. Sinds 2008 heet het programma Digitaal.Talent@Gent. In Vlaanderen is de Stad Gent vooralsnog het enige lokale bestuur dat de digitale kloof als prioriteit erkent en gecoördineerd aanpakt.

De Stad Gent: voortrekker in e-inclusie

Een stadsmissie, spontane samenwerking en veel politieke wil Wat vooraf ging

Stadsvisie

De Stad Gent nam de ‘Strijd tegen de digitale kloof’ al tijdens het bestuursakkoord 20022006 op als project in het kader van het Federaal Grootstedenbeleid. De richtlijnen van dat Federaal Grootstedenbeleid bevelen aan om ‘de digitale kloof dichten door de toegang van de bewoners tot communicatie- en informatiemiddelen te verbeteren.’ In de beleidsnota van 2002-2006 werd bepaald dat er acties zouden komen om de digitale kloof te versmallen: • Openbaar toegankelijke pc’s met toegang tot internet • Informatie en dienstverlening via nieuwe media naar specifieke doelgroepen en wijken • Een vormingsaanbod

Gent2020, de missie en -strategie op lange termijn van de Stad Gent, legde mee de basis voor een programmawerking rond e-inclusie, op basis van de visie op Gent als ‘een scheppende stad die door een doorgedreven bundeling van alle creatieve krachten een voortrekkersrol speelt bij de ontwikkeling van een duurzame, solidaire en open samenleving’. In het strategisch plan Gent 2020 is het dichten van de digitale kloof één van de thematische programma’s.

De oprichting van een mobiele pc-klas in 2005 was het eerst project rond het dichten van de digitale kloof binnen het Federaal Grootstedenbeleid Bottom-up werkt beter Om de werking in Gent op het vlak van het aanpakken van de digitale kloof te versterken, werd door een aantal organisaties besloten om een platform op te zetten dat toeliet om de diverse verspreide initiatieven beter op elkaar af te stemmen en te bundelen. Het Digitaal Platform Gent werd opgezet door Vormingplus, Leerpunt CBE Gent, PCVO het Perspectief, vzw Wijkresto & co met ondersteuning vanuit de Stad Gent en Digipolis, Agora, OCMW Gent. De eerste Digitale Week in 2006 was ook de eerste gezamenlijke activiteit.

Het bestuursakkoord van de Stad Gent voor de periode 2007-2012 omvatte het tegengaan van alle vormen van sociale uitsluiting en had als baseline ‘Gent, stad van kennis en cultuur toegankelijk voor iedereen’. Het akkoord stelde expliciet: ‘nieuwe technologische ontwikkelingen mogen geen nieuwe kloof veroorzaken tussen diegenen die erover beschikken en die ermee kunnen omspringen en de anderen’. Eind 2006 werd het programma ‘Strijd tegen de digitale kloof’ dan opgenomen in een convenant tussen de Stad Gent en Digipolis, met als strategische doelstelling de sociale cohesie te versterken en als operationele doelstelling de digitale kloof te dichten door de toegang van de bewoners tot communicatie- en informatiemiddelen te verbeteren. Door de uitgespro-

11

ken link met ICT was Digipolis Gent de ideale thuisbasis van waaruit de programmawerking aangestuurd zou worden. Eind 2006 werd er een programmaregisseur aangesteld die het programma ‘Strijd tegen de digitale kloof’ in goede banen zou leiden, concreet via actieplannen uitwerken, subsidiemogelijkheden zoeken, het Gentse digitale platform en initiatieven van de stad Gent coördineren en samenwerking stimuleren met organisaties actief op het vlak van e-inclusie. De programmaregisseur is sinds 2007 de drijvende kracht achter Digitaal Talent@Gent. Van strijd tegen de digitale kloof naar Digitaal.Talent@Gent Als programmanaam was ‘De strijd tegen de digitale kloof’ een hele mondvol. Bovendien is er de negatieve bijklank: wie bevindt zich aan de ene kant van de kloof en wie aan de andere? En wie zou ervoor willen uitkomen dat hij of zij zich aan de foute kant van de kloof bevindt? Een dergelijke naam zorgt eerder voor een extra drempel dan voor meer einclusie, dus werd besloten om een nieuwe programmanaam te zoeken. De naam Digitaal.Talent@Gent dekt de lading e‑inclusie en focust eerder op kansen in plaats van op problemen. Daardoor staan mensen meer open voor de boodschap van e-inclusie: ze voelen zich geen deel van een probleem, maar worden gestimuleerd en aangemoedigd om hun talenten te ontplooien. De naam Digitaal.Talent@Gent kwam er pas na een tweetal jaar, vooral omdat de programmawerking de opstartfase ontgroeid was en zich sterker naar publiek en partners toe begon te profileren. Ook voor alle partners van het programma is Digitaal.Talent@Gent een kwaliteitslabel dat beter de lading van de werking dekt.

12

Digitaal Talent@Gent wordt gedragen door een klein team binnen de structuur van Digipolis: een programmaregisseur, een communicatieverantwoordelijke en een projectleider, wanneer nodig aangevuld met freelance projectmedewerkers. Na zes jaar programmawerking is Digitaal.Talent@Gent bij het einde van de bestuursperiode 2007-2012 een begrip geworden als het aankomt op e-inclusie. Het speelt als e-inclusieprogramma een voortrekkersrol in Vlaanderen en daarbuiten in projecten rond- en onderzoek naar een groter en kwaliteitsvoller gebruik van digitale media. Gent voert digitale innovatie – met succes – hoog in het vaandel en is dankzij de inzet van Digitaal.Talent@Gent nu een rolmodel voor een beleid dat iedereen daarbij wil betrekken.

Programmawerking

Hoe werkt Digitaal.Talent@Gent? Enkele basisprincipes van de programmawerking van Digitaal.Talent@Gent: • Beperkte middelen en mensen, maximum resultaat • Doorgedreven samenwerking met lokale, Vlaamse, nationale en Europese partners • Horizontaal en geïntegreerd beleid • Vast en duurzaam aanbod creëren voor alle Gentse spelers Digitaal.Talent@Gent is gestoeld op programmawerking. Daarmee wordt een zo groot mogelijk draagvlak gecreëerd voor de programmamissie en -doelstellingen. Binnen een programma wordt gewerkt over departementen en beleidsdomeinen heen, wat het draagvlak sterk vergroot en ervoor zorgt dat programma en oplossingsstrategie geïntegreerd worden binnen de volledige werking van de Stad Gent en het OCMW. Deze werking maakt het ook gemakkelijker om binnen een veelheid aan projecten en activiteiten prioriteiten te stellen.

ook programmateamleden actief binnen een programma. Zij worden door de programmaregisseur gecoacht bij de realisatie van de programmadoelstellingen. De teamleden realiseren ze via projectleiding. Eigen aan een programma is de tijdelijke aard van de werking. Een programma doorloopt een projectcyclus; opstart, uitvoering en afronding. Binnen de programma-aanpak worden verschillende fasen onderscheiden: 1. Conceptfase Centraal in de eerste fase staat de goedkeuring van het programma.

Een programma-aanpak speelt perfect in op de complexiteit van de digitale kloofproblematiek. Stad Gent nam dan ook de beslissing om einclusie op te nemen als programma en onderscheidde zich zo van andere grote steden. Het programma kreeg, gezien de link met ICT, een plaats binnen Digipolis.

Alle standpunten, belangen en meningen van belangrijke spelers worden opgenomen in het programmaconcept. Dit is nodig binnen een programma-aanpak; pas wanneer alle programmaleden akkoord gaan met doelstellingen en scope kan het programma breed gedragen worden. Omdat een programma eindig is, wordt al tijdens de conceptfase aandacht besteed aan de gewenste eindsituatie. Een stuurgroep wordt opgericht en de leden leggen de doelen en gewenste eindsituatie vast van het programma. Opgestelde lange termijndoelstellingen moeten unaniem goedgekeurd worden door de stuurgroep.

Programmafasen

2. Voorbereidingsfase

In de conceptfase waren er binnen het thematische programma e-inclusie verschillende niveaus te onderscheiden. Op strategisch niveau zit de stuurgroep. In die stuurgroep zetelen programma-eigenaars, namelijk de betrokken schepenen en departementshoofden. De programmaregisseur zorgt, als trekker, voor de sturing. Via drie kernprocessen – programmeren, regisseren en organiseren – leidt de programmaregisseur het programma in goede banen. Naast de programmaregisseur zijn er

Eenmaal de lange termijndoelstellingen vooropgesteld en unaniem goedgekeurd worden, kan er gefocust worden op de kortetermijndoelstellingen. Tijdens deze tweede fase, de voorbereidingsfase, worden alle lopende en geplande acties opgelijst. Daarnaast wordt nagedacht over de toekomstige acties. Deze acties worden binnen een jaarplan geplaatst om zo de vereiste middelen en prioriteiten voorop te kunnen stellen.

13

3. Effectueringsstadium Tijdens het effectueringsstadium wordt het eigenlijk programmaplan gerealiseerd. De programmaregisseur voert de drie kernprocessen uit; programmeren, regisseren en organiseren. Het programma floreert, behaalt vooropgezette doelstellingen en wordt bijgestuurd indien nodig. 4. Afbouwstadium Een programma doorloopt de cyclus van een project, in het vierde stadium maakt het programma zich op voor een beëindiging. Kern van dit stadium zit hem in de afbouw van activiteiten en de overdracht en verspreiding van de resultaten doorheen de gehele organisatie. Het aantal programma’s wordt in de werking van Stad Gent afgebouwd. Het programma einclusie bevindt zich nu in het afbouwstadium. De programmaleden maken zich op voor de beëindiging en de bijhorende overdracht van kennis en resultaten. Dit programmarapport is de weerspiegeling van het ‘afbouwstadium’ van de eerste zes jaar programmawerking – zonder daarbij uit het oog te verliezen dat verschillende projecten die tijdens de volgende beleidsperiode doorlopen of zelfs een onderdeel kunnen worden van de reguliere werking van de stad en OCMW Gent. Visie- en programmadagen Het programma is begonnen met de stuurgroep en het programmateam die in de beginfase erg veel samenkwamen om de verdere strategie te bepalen en om samen te denken over de richting. De programmadagen werden ingericht om hen op de hoogte te brengen van een aantal concrete acties, om in discussie te gaan over de geboekte vooruitgang. De programmadagen zijn vooral evaluatie- en overlegmomenten. De programmadagen worden ingericht met de verschillende organisaties die met ons samenwerken, telkens met een ander

14

thema en een andere invalshoek. Extra informatie en ideeën vormen de output. De laatste jaren focusten de programmadagen vooral op de Digitaal Talent Punten. Partnerwerking Samenwerking op het vlak van e-inclusie en op andere niveaus is essentieel voor het programma. Partners omvatten: • Vormingsinstellingen (CVO, PCVO) • Lokale verenigingen • Academici en onderzoeksgroepen iMinds • Digitale Kloofinitiatieven (IT Huis, Digidak, Link in de kabel) • Grote steden (Vlaanderen, Europa) • Vlaams Steunpunt Nieuwe Geletterdheid (VSNG, Linc vzw) • Diverse stadsdiensten (Onderwijs, ICT, bibliotheek, Jeugddienst, Seniorendienst etc) • OCMW-diensten (lokale dienstencentra, welzijnsbureaus …) Gent biedt e-inclusie een plaats in het bestuursakkoord en binnen structuren. Dat succes is vooral te danken aan een intensieve samenwerking op alle mogelijke niveaus. Sinds de start is Digitaal.Talent@Gent nauw betrokken bij andere organisaties en projecten rond e-inclusie in Gent, vanuit Gent, met Vlaanderen, op federaal en Europees niveau. Samenwerking is een constante in de programmawerking. Op Vlaams niveau heeft het VSNG – Vlaams Steunpunt Nieuwe Geletterheid (Linc vzw) zich opgewerkt als koepelorganisatie voor de grootste spelers op het vlak van e-inclusie. Het is een platform voor kennisdeling en ervaringsuitwisseling waar Digitaal.Talent@Gent deel van uitmaakt. Dankzij die participatie houdt Digitaal.Talent@Gent de vinger aan de pols van het Vlaamse niveau. De samenwerking zorgt ook voor nuttige netwerkmomenten. Communicatie Digitaal.Talent@Gent communiceert via verschillende kanalen over doelstellingen en pro-

jecten. De gezamenlijke communicatie met de partners zorgt daarbij voor een groot bereik. De boodschap daarbij voor de Gentenaren: de digitale snelweg is er voor iedereen. Gebruikte kanalen/middelen: • Website Stad Gent • Flyer • Affiches • Kaart van de openbare computerruimtes • Zelfklevende gadgets voor de computers • Eigen logo • Button gebaseerd op logo om de DTP’n aan te duiden • Gebruik huisstijl van de Stad Gent (om link met de stad duidelijk te maken)

Communicatie en inspraak

Strategische pijlers

Concrete doelen

Op het vlak van e-inclusie werden in kader van het Gentse strategische meerjarenplan 2020 een aantal strategische doelstellingen bepaald en overgenomen in diverse beleidsnota’s rond meer en betere e-inclusie voor alle Gentenaars.

Het programma Digitaal.Talent@Gent is dan ook van strategisch belang voor de Stad Gent. De geïntegreerde aanpak versterkt de e-inclusie in Gent op verschillende vlakken, met als concrete (operationele) doelen: • Een gezamenlijke strategie met alle Gentse belanghebbenden; • Samenwerking aanmoedigen; • Het thema e-inclusie op de agenda houden; • Ondersteunende, gezamenlijke en proefprojecten opzetten; • Studies uitvoeren en eraan bijdragen; • Kennisdeling via programmadagen en studiedagen; • Beleidsintegratie in Vlaanderen, België en Europa (de digitale agenda).

Kennis, innovatie en creativiteit • ICT Vaardigheden: ‘In 2020 hebben alle Gentenaars voldoende ICT kennis om gebruik te maken van de courante ICT-mogelijkheden.’ Sociale Pijler duurzaamheid • ICT Hulp: ‘Ten laatste in 2020 kunnen alle Gentenaars gebruik maken van laagdrempelige hulpmogelijkheden in geval van moeilijkheden met ICT.’ • Drempelvrije ICT: ‘In 2020 zijn de drempels om kennis te maken en gebruik te maken van ICT sterk geminimaliseerd.’

• Digitale Communicatie: ‘In 2020 is het digitale aanbod aan relevante informatie in Gent toegenomen. Door het actieve gebruik van die informatie én van de digitale interpersoonlijke communicatietoepassingen neemt ook de sociale cohesie toe.’ • Digitale inspraak: ‘In 2020 is er door de toevoeging van digitale mogelijkheden aan de traditionele inspraak momenten (zoals wijkvergaderingen) een representatief deel van de bevolking die deelneemt aan de besluitvormingsprocessen.’

Om die doelstellingen te bereiken, nam de Digitaal.Talent@Gent de regie op zich van uiteenlopende projecten die rechtstreeks of onrechtstreeks een positieve impact hebben op de graad van e-inclusie in Gent.

Economische pijler duurzaamheid • ICT Competenties: ‘In 2020 wordt aan alle werkzoekenden een basis ICT-opleiding (met getuigschrift) aangeboden om hen aan werk te helpen.’

15

Projectregie door Digitaal.Talent@Gent

Toegang, vaardigheden en motivatie De projecten van Digitaal.Talent@Gent verbeteren toegang, vaardigheden en motivatie rond het gebruik van digitale middelen: de noodzakelijke voorwaarden om tot meer e-inclusie te komen. Verschillende projecten mikken op meerdere van deze doelstellingen. Hebben we het over e-inclusie, dan ligt de nadruk toch op vaardigheden en motivatie. De projecten richten zich enerzijds direct naar de Gentenaren en werken anderzijds faciliterend voor organisaties die streven naar meer e-inclusie. Doelstelling 1: toegang creëren

“Toegang tot internet neemt een soort marginaliteit weg. Heb je thuis geen internet, dan ben je het al een beetje. Veel dingen die je nodig hebt, zijn enkel online te vinden. Heb je geen e-mail of Facebook, dan val je overal buiten.” (Ann, deelneemster project Recup pc) Al dan niet toegang hebben tot technologie, is een basisdrempel die afhangt van financiële draagkracht. Om helemaal in te stappen in de digitale wereld zijn naast een computer ook software en een internetverbinding nodig. Om althans ‘budget’ minder een drempel te laten zijn, werden door Digitaal.Talent@Gent een aantal projecten opgezet die de toegang voor Gentenaars tot digitale middelen vergroten. Op heel wat plaatsen in Vlaanderen konden mensen al gratis gebruik maken van een computer en internet. In bibliotheken, in OCMW’s of in speciaal daarvoor opgezette openbare computerruimtes (OCR), een plaats waar mensen in het openbaar toegang hebben tot internet, met als doel deel te nemen aan een zo breed mogelijke verspreiding van ICT in de maatschappij. Omkadering en begeleiding van het publiek bij het gebruik van ICT horen bij de werking van een OCR.

16

Het programma Digitaal.Talent@Gent ondersteunde heel wat verenigingen in het opzetten of het vernieuwen van een OCR op de eigen locatie. Met de Digitaal Talent Punten speelde het programma duidelijk – en over de verschillende doelgroepen heen – in op de drempel ‘toegang’. Maar ook met andere projecten van Digitaal.Talent@Gent boden toegang: zo werden Gentse verenigingen geholpen om e-inclusieve activiteiten te organiseren. Het programma zette een uitgebreide én gratis Digitale Uitleendienst op. Het project Recup PC bood gezinnen in armoede zonder of met beperkte kennis van ICT één jaar lang een totaalpakket om effectief kennis te maken met de digitale wereld. Doelstelling 2: vaardigheden ontwikkelen

“Die eerste les ‘klavier en muisgewenning’ is misschien niet nodig voor mensen die ooit al eens met een computer gewerkt hebben, maar wel heel belangrijk voor de echte beginnelingen.” (Willem, DTP-begeleider) De eerste stap naar e-inclusie is toegang, maar daarmee begint de opdracht pas. Kunnen omgaan met technologie en de juiste

vaardigheden ontwikkelen, vormt een even grote drempel. Afhankelijk van de digitale doelgroep moet een specifieke manier gebruikt worden om de juiste vaardigheden te ontwikkelen. Een senior vertoont niet dezelfde lacunes in vaardigheden als een tiener.

#digitalekermis ik heb eerst foto gedaan, daarna de xbox, de beertjes, en dan twitter #gent amai te veel om allemaal te doen

Bepaalde doelgroepen starten beter met een cursus basisvaardigheden. Dit kan gaan van geletterdheidcursussen tot simpelweg leren omgaan met machines als een geldautomaat, een gsm, … . Is de knoppenkennis er, dan kan er gewerkt worden aan de operationele vaardigheden. Die werken rond het bedienen van een computer. Internet is een doolhof van informatie, talen en halve waarheden waarin een nieuwe gebruiker makkelijk de weg kwijtraakt. Daarom is het belangrijk om gebruikers te wapenen met formele en strategische vaardigheden. Formele vaardigheden tonen hoe gebruikers zich kunnen oriënteren op internet, bijvoorbeeld door het gebruik van zoekmachines. Gebruikers leren het internet begrijpen, beoordelen en de juiste informatie te selecteren. Strategische vaardigheden leren de doelgroep hoe ze hun positie versterken, proactief informatie op te zoeken om de eigen positie te verbeteren, goedkoper te kopen via het net … Via nieuwe vaardigheden leren de doelgroepen omgaan met technologie, aangereikte informatie naar waarde schatten en informatie inzetten om de eigen positie te verbeteren. Vanaf de start van het programma – toen veel andere projecten enkel inzetten op toegang – zette Digitaal.Talent@Gent in op projecten die de vaardigheden van gebruikers aanscherpen. De deelnemers werden ondersteund om die vaardigheden te verwerven. In heel wat projecten fungeerde dit als een springplank naar het reguliere opleidingsaanbod.

tweet van een bezoeker aan de Digitale Kermis

Doelstelling 3: motiveren Gebruikers verschillende vaardigheden aanleren, helpt hen de digitale wereld naar waarde te schatten. Wanneer mensen inzien welke voordelen de digitale wereld hen kan bieden, zullen ze meer geneigd zijn om te investeren in materiaal en opleiding. Gemotiveerd zijn voor het leren gebruiken van computer en internet zorgt dat de digitale doelgroepen over de drempels van de digitale kloofproblematiek heen kunnen stappen. Deze belangstelling zal ervoor zorgen dat eventuele gebruikersangst overwonnen kan worden. Bepaalde gebruikers krijgen immers te maken met de grootste drempel van allemaal: knoppenangst. Hardnekkige niet-gebruikers zijn niet geïnteresseerd of zien geen meerwaarde in ICT. Zij zijn totaal niet geïnteresseerd in de digitale wereld en daarom bijna niet te overtuigen van de voordelen. Dit is een groep die absoluut geen nut ziet in technologie maar er ook van overtuigd is dat zij niet beschikt over de juiste vaardigheden om ermee om te gaan. Motivatie speelt dus een sleutelrol bij het dichten van de digitale kloof.

17

Projecten per doelstelling en doelgroep

Toegang, vaardigheden en/of motivatie voor Gentenaren en/of organisaties

18

Toegang / voor Gentenaren

Digitaal Talent Punten Iedere Gentenaar gratis toegang tot pc en internet Organisaties en diensten ondersteunen om het aanbod aan openbare computerruimtes verder uit te breiden, is een speerpunt in de programmawerking van Digitaal Talent@Gent. Openbare computerruimtes (OCR) bestaan al langer in Gent, maar het programma Digitaal.Talent@ Gent stimuleert de opening van nieuwe ruimtes en verbetert de kwaliteit van tientallen bestaande ruimtes. De benaming Digitaal Talent Punten (DTP’n) werd ingevoerd om de herkenbaarheid van de ruimtes te vergroten. Op meer dan 90 locaties in Gent is er nu gratis bruikbare pc-toegang met internet in bibliotheken, seniorenclubhuizen, OCMW-dienstencentra, jeugdhuizen en in jeugdhuizen en verenigingen waar armen het woord nemen.

roep gelanceerd naar diensten, organisaties en verenigingen om hun bestaande DTP’n te optimaliseren of om een nieuw DTP op te starten. Bestaande ruimtes en infrastructuur moesten beantwoorden aan bepaalde kwaliteitsstandaarden door o.a. beter computermateriaal.

Meer toegang creëren

DTP’n maken heel wat initiatieven mogelijk die gebruik maken van digitale media. Streven naar nog meer kwaliteit blijft een aandachtspunt. Een mogelijke aanzet zou een labeling via een sterrensysteem kunnen zijn. Een aandachtspunt is ook de vraag rond de blijvende noodzaak van openbare computerruimtes: naarmate huishoudens meer over computers

Een DTP is toegankelijk voor elke Gentenaar om gratis toegang tot het internet te krijgen en beter te leren omgaan met nieuwe technologie. De drempel wordt dankzij een DTP lager om gebruik te maken van computer en internet. Bezoekers worden er begeleid om digitale vaardigheden te verwerven en bij hun zoektochten op internet (naar werk, naar manieren om een lening af te sluiten, om online formulieren in te vullen via het e-loket …). Dat van de 350 openbare computerruimtes in België er meer dan 90 Gentse DTP’n zijn, illustreert de dynamiek van het Gentse e-inclusiebeleid.

Ondersteuning via het DTP-pakket DTP’n worden daarom ondersteund met een DTP-pakket: hardware, software, technische ondersteuning en internet bieden DTP’n de kans om hun digitale standaard en dienstverlening te verbeteren. Aandacht voor doorstroming

Sensibiliseren en organiseren Maar hoe zijn de DTP’n er gekomen? Bestaande ruimten en diensten in de stad Gent inventariseren, was een eerste stap. Er bleken een heel aantal ruimtes en organisaties te bestaan die los van elkaar opereerden. Specifieke doelgroepen zoals senioren of jongeren wisten niet waar ze terecht konden. De locaties en uitrusting bleken ook zeer verschillend. Sensibiliseren was dan ook nodig. Er werd een op-

19

beschikken stelt zich de vraag of deze ruimtes nog altijd relevant zijn. Toch blijven op het vlak van vorming en educatie openbare computerruimtes meerwaarde bieden ten opzichte van een computer thuis. Mensen de

Digitaal

WIL JE MET DE COMPUTER LEREN WERKEN? WIL JE EEN JOB ZOEKEN OP HET INTERNET? WIL JE IETS OPZOEKEN OP HET INTERNET?

gelegenheid bieden om mee te blijven met nieuwe ontwikkelingen, vereist een constante koppeling naar vorming, doorstroming en begeleiding. Het belang van goede DTP-begeleiders Voor senioren zijn dat de ‘buddies’, die de taal spreken van het doelpubliek – het gaat hier niet over ICT-specialisten. In het kader van het Europese Vrijwilligersproject i-Volunteer ging het PCVO op zoek naar senioren zonder ICT-kennis om e-begeleider te worden. DTP’n bieden mensen die moeilijk de weg vinden naar de arbeidsmarkt ook jobkansen. 10 werknemers uit het sociale economieproject van de vzw Oikonde worden tewerkgesteld als DTP-begeleider. Types begeleiders binnen DTP’n: • Betaalde krachten • Vrijwilligers • Buddies (senioren) • Sociaal tewerkgestelden (OCR Ateljee en voor selectie ruimtes) Contractuele omkadering Omdat vrijwillige begeleiders hun rol vaak nogal vrijblijvend opnemen, wordt de continuïteit van de begeleiding verzekerd door een contract dat hun engagement voor de organisatie

20

Talent @ Gent

Hier gra PC gebr tis uik & Internet D ig it a

a l Ta le nt Pun t

Kom binnen in dit Digitaal Talent Punt. Alles is gratis.

Vragen? We zijn er om je te helpen!

V.U. Resul Tapmaz, Schepen van Personeelsbeleid, Informatica, Administratieve Vereenvoudiging & Kwaliteitszorg, Stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent

zwart op wit stelt. Contractuele omkadering is essentieel voor een vlotte werking. Het grote aantal organisaties waarmee Digitaal Talent@ Gent werkt, vereist duidelijke functieomschrijvingen en meer controle, rapportering en opvolging – zonder daarbij te streven naar een eenvormig projectbeheer, want de diversiteit moet verzekerd blijven. De organisaties beslissen zelf welk soort toegang tot internet en computers mogelijk is. Digitaal Talent@Gent werkt enkel faciliterend en bepaalt de kwaliteitsstandaard, het organiseren wordt overgelaten aan de verenigingen.

Vaardigheden - motivatie / voor organisaties

Train the trainer en DTP-opleidingen OPLEIDINGEN VOOR DTP BEGELEIDERS Gratis openbare computerruimtes aanbieden is een belangrijke stap, maar gebruikers steken bij voorkeur ook zoveel mogelijk op van hun computer- en internetgebruik. Het idee achter de Gentse Digitaal Talent Punten is om Gentenaren toegang te bieden tot pc en internet, maar vooral ook om e-vaardigheden te versterken en motivatie rond het gebruik van digitale middelen te vergroten. Om dit aan te moedigen richt Digitaal Talent verschillende opleidingen in voor begeleiders van deze ruimten. Train the trainer-opleidingen Openbare computerruimtes kwalitatief invullen, is een prioriteit voor Digitaal Talent@Gent. Zorgen voor een betere begeleiding is daarbij de hoofddoelstelling. De Train the traineropleidingen versterken de didactische en pedagogische vaardigheden die een DTP begeleider nodig heeft om bezoekers goed te kunnen begeleiden. Vanuit het idee van de Europese Vrijwilligersdag i-Volunteer en de Digitaal Talent Punten is de driedaagse opleiding Train the trainer sinds 2009 een onderdeel van de inspanning om begeleiders te helpen om zelf hun leden wegwijs maken met computers. DTP-begeleiders zijn sowieso enthousiast om hun kennis te delen. Train the trainer versterkt hun rol als begeleider door hen ook te leren hoe ze mensen efficiënter vaardigheden kunnen bijbrengen. DTP-opleidingen Om gebruikers van een DTP echt mee het ebad in te trekken, is de aanwezigheid van een gemotiveerde DTP-begeleider met technische knowhow essentieel. Daartoe worden opleidingsdagen georganiseerd die de begeleiders technische vaardigheden bijbrengen en hen bevestigen in hun waarde van het DTP-bege-

leider zijn. Zo worden de DTP-opleidingen een aanzet tot levenslang leren. Tijdens de opleidingsdagen maken begeleiders bijvoorbeeld kennis met Windows 8 of de nieuwe iPad. Opleidingen zijn intensief en duren een halve of een hele dag. Ze worden voor telkens 12 mensen gegeven op basis-, midden-, en expertniveau door docenten uit het volwassenenonderwijs (PCVO). Langere lessenreeksen worden niet aangeboden omdat het gaat over samenwerking: het is niet de bedoeling om te concurreren met het aanbod van CVO’s die computercursussen aanbieden. Overigens volgen heel wat begeleiders die de DTP-opleidingsdagen volgen, ook cursussen aan een CVO. Dezelfde deelnemers komen ook vaak terug naar nieuwe opleidingsdagen. DTP-opleidingspakketten Digitaal Talent@Gent zorgde via Digipolis voor een opleidingspakket voor de begeleiders, telkens aangepast aan opleidingsdagen rond thema’s als iPads of digitale fotografie, het gebruik van Skype, starten met computer en internet, de mogelijkheden van Picasa … allemaal op maat van het ‘eigen’ DTP. De lesboekjes liggen ter beschikking in bibliotheekfilialen en zijn online raadpleegbaar. Opleidingen op maat Er worden ook opleidingen op maat voor begeleiders georganiseerd. Na de Train the traineropleidingsdagen kwam de vraag naar meer opleiding van vaste bibliotheekmedewerkers die computergebruik begeleiden. Anders dan vrijwilligers kunnen zij niet op willekeurige tijdstippen opleiding volgen. Vier voorbereidende gesprekken bepalen samen met bibliotheek en PCVO precies het doel van de maatopleidingen.

21

In cijfers Tussen september 2011 en december 2012 werden de volgende opleidingen georganiseerd: • 6 Train de trainer met in totaal 18 workshops (50 DTP-begeleiders opgeleid) • 9 opleidingsdagen met in totaal 28 workshops (236 deelnemers voor deze workshops) • 3 opleidingen op maat met in totaal 8 workshops (64 deelnemers voor deze workshops) Tevreden reacties Tijdens het totaal van 54 workshops voor 350 deelnemers werden ongeveer 150 unieke DTPbegeleiders opgeleid via dit opleidingsaanbod. Alle workshops werden door de deelnemers positief geëvalueerd. De DTP-begeleiders zijn tevreden en voelen dat de opleidingen nuttig zijn en hen wegwijs maken.

Er wordt naar gestreefd om verschillende doelgroepen (jongeren, senioren) samen opleiding te laten volgen. DTP-opleidingen creëren een groepsgevoel onder begeleiders en bieden prima netwerkmogelijkheden. Inspiratie voor het Vlaamse niveau Met de DTP-opleidingen en Train the trainer zette Digitaal.Talent@Gent een belangrijke stap naar meer kwaliteit in openbare computerruimtes. Om het potentieel van de DTPruimtes optimaal te benutten, blijft extra manen vrouwkracht nodig, net als een verdere opvolging van de Gentse DTP’n. De DTP-opleidingen inspireren in ieder geval ook andere beleidsniveaus: sinds half 2012 analyseert een werkgroep of de DTP-opleidingen van Digitaal. Talent@Gent (en van Digidak, dat een soortgelijk aanbod heeft) ook via het Vlaamse niveau ingevoerd kunnen worden.

Enkele reacties:

Een goede inspiratiebron om zelf les te geven.

22

Train de trainer reeks is nooit vervelend. Er worden veel verschillende methodes gebruikt.

Praktische voorbeelden en proeven van verschillende zaken.

Ik heb nu inzicht in websites van de Stad Gent.

Ik heb veel bijgeleerd en vond het super interessant.

Toegang voor organisaties / vaardigheden voor Gentenaren

Digitale Uitleendienst Digitaal materiaal ontlenen voor e-inclusieprojecten Het project Bij de Digitale Uitleendienst kunnen Gentse stadsdiensten, het OCMW en externe organisaties gratis digitaal materiaal ontlenen voor projecten rond digitale inclusie. In de bibliotheek van Gent kan kennis worden gemaakt met digitale boeken op iPads. Sommige organisaties ontlenen laptops om doelgroepmedewerkers te leren werken met de pc, anderen graven in het verleden door aan de slag te gaan met buurtbewoners die hun digitaal verhaal schrijven met foto’s, video’s en ingesproken tekst. Het aanbod omvat de nieuwste mediadragers en wordt naargelang de beschikbare middelen verder aangevuld en uitgebreid. Van Mobiele pc-klas naar Digitale Uitleendienst De Digitale Uitleendienst is een rechtstreeks en verbeterd vervolg op het project Mobiele pc-klas dat in 2005, nog voor de oprichting van het Digitaal.Talent@Gent-programma, gelanceerd werd in het kader van het Federaal Grootstedenbeleid. Organisaties konden een beroep doen op mobiele pc-klassen met laptops om mensen een basisopleiding in computer- en internetgebruik te bieden. Er werd gebruik van gemaakt door interne en externe diensten als de Dienst Buurtwerk, de Seniorendienst en verschillende vzw’s. De vraag naar de Mobiele pc-klas oversteeg het aanbod.

­ ateriaal dat deels al tevoren werd aangem kocht voor de Digitale Kermis en dat via de Digitale Uitleendienst optimaal gevaloriseerd wordt. Twee weken ontlenen is de standaard. 150 ontleningen per jaar bij de laatste telling illustreren het succes van de dienst waarvoor de vraag erg groot blijft. Onderdeel vaste werking Digipolis Digitaal Talent Punten maken gebruik van het aanbod van de Digitale Uitleendienst wanneer zij workshops organiseren die de e-vaardigheden van hun gebruikers verbeteren. Nog voorbeelden zijn wijkbewoners die een website willen bouwen, een seniorenclub die pc’s nodig heeft voor een opleiding rond de nieuwe versie van Word, een rusthuis dat de Wii ontleent tot een jeugddienst die de Rechtenverkenner of Sensoa wil voorstellen. MacBooks worden gebruikt door jongeren die zelf radio of filmpjes willen maken. Door de grote vraag gaat de ­Digitale Uitleendienst over in een permanent en gecentraliseerd onderdeel van de werking van Digipolis in Gent.

Valoriseren bestaand materiaalaanbod De grondig vernieuwde, gratis uitleendienst biedt stadsdiensten en Gentse organisaties de kans om samen met Digitaal.Talent@Gent te werken aan het dichten van de digitale kloof. Verenigingen kunnen voor hun e-inclusieve projecten rekenen op laptops, macs, iPads, digitale video- en fotocamera, scanners, printers, laptopsloten, routers en zelfs een Wii:

23

Vaardigheden / voor Gentenaren

Digitale Week Meer dan 100 digitale activiteiten in Gent – één groot sensibiliseringsmoment Het project De Digitale Week is in heel België een jaarlijks evenement. Een week lang zetten allerlei digitale activiteiten de mogelijkheden van ICT in de kijker, soms via grootse en spectaculaire activiteiten, altijd laagdrempelig en vooral voor iedereen toegankelijk. De Digitale Week komt tot stand dankzij de inzet van steden, gemeenten, OCMW’s, bibliotheken en lokale organisaties in Vlaanderen. De Digitale Week biedt de gelegenheid bij uitstek om hun werking in de kijker te zetten en hun aanbod bekend te maken bij een breder publiek. In Gent wordt de Digitale Week sterk getrokken door Digitaal. Talent@Gent, dat de activiteiten coördineert. Van klein begonnen …

… naar voor ieder wat wils

Een van de eerste initiatieven (2006) tijdens de Digitale Week in Gent was het inzetten van begeleider om de drempel te verlagen van de 20 Gentse straatinfokiosken met touchscreens. De begeleiders spraken passanten aan om de kiosk uit te proberen, meteen een goede aanleiding om de dialoog aan te gaan. Binnen de context van Digitaal.Talent@Gent bood de Digitale Week heel wat mogelijkheden rond e-inclusie en die wilden stad en partners graag verder benutten.

De groei van de Digitale Week door de inzet van Digitaal.Talent@Gent groeide naar een 100-tal activiteiten in de hele stad, ondersteund door een 40-tal organisaties. Via het stadsmagazine en een hele reeks andere media­kanalen worden die tijdens de Digitale Week extra in de kijker gezet. De Digitale Week is daarom een prima sensibiliseringsmoment voor alles en iedereen rond e-inclusie. Sessies voor stadspersoneel

Zo werd in 2007 tijdens de eerste Digitale Week na de start van Digitaal.Talent@Gent in het stadhuis een digitale beurs georganiseerd waar organisaties die werken rond e-problematiek zichzelf konden voorstellen. Daaropvolgende edities (vanaf 2008) verhuisden naar De Centrale, het wereldcultuurhuis in de multiculturele wijk Sluizeken-Tolhuis-Ham, een grotere locatie die kon rekenen op veel instemming van de deelnemende organisaties. Via de Centrale konden ook vlotter een aantal kansengroepen bereikt worden.

24

Tijdens de Digitale Week worden door Digipolis en de organisaties ook sessies georganiseerd op verschillende niveaus voor het stadspersoneel in de vorm van lunchgesprekken. Voor de stadsarbeiders werden er ontbijtsessies ingericht. Daarbij worden thema’s behandeld die relevant zijn voor hen, zoals het online plannen van hun vakantiedagen. Via die praktische insteek wordt de drempel ook lager om op andere e-niveaus in te stappen.

Motivatie / voor Gentenaren

Digitale Doebeurs Zelf proberen is leuker dan kijken

Om de Digitale Week meer mediawaarde te verlenen, ontstond het idee om bezoekers niet enkel informatie voor te schotelen, maar hen ook zelf aan de slag te laten gaan met digitale media. Mensen bleken inderdaad graag te experimenteren. De Digitale Doebeurs (2009) in De Centrale luidde de vierde editie van de Digitale Week in en was een gezamenlijke activiteit van alle organisaties die eraan deelnamen.

doorheen het jaar, begeleiding om op het net te surfen, artistiek omgaan met nieuwe media, digitale schoolborden en pennen en games.

© Foto Charles Strijd

Bezoekers konden bij meer dan 20 standhouders terecht voor interessante informatie over hun werking, voor gratis workshops, animatie, inschrijvingsmogelijkheden voor opleidingen

© Foto Charles Strijd

Het project

25

Vaardigheden - motivatie /voor Gentenaren

Digitale Kermis Oer-Gentse aanpak, ‘vree wijs’ e-inclusieresultaat Het project De Digitale Kermis is de meest markante afgeleide van de Digitale Week en wordt ondertussen als autonoom project geregisseerd door Digitaal.Talent@Gent. In 2010 werd er nagedacht over een nieuwe invulling van de Digitale Doebeurs, die een publiek lokte dat sowieso al vertrouwd was met computers en ICT. Er kwam dan een Digitale Week met als startevent een Digitale Kermis. Voor heel Gent: centrum én wijken! Gent heeft een prachtig centrum, maar ook een dichtbevolkte rand. Die kwam niet vol-

26

doende aan bod tijdens een centraal georganiseerd event. Om het potentieel ook daar optimaal aan te boren, werd besloten om een ‘rondreizende’ Digitale Kermis op te zetten die verschillende wijken aandeed. Daarmee werd het ICT-beursidee naar de achtergrond verwezen en konden mensen met uiteenlopende achtergronden samengebracht worden. Enthousiaste partners Samen met de verantwoordelijke schepen werd bepaald welke wijken een boost nodig hadden. Een 20-tal organisaties waren meteen enthousiast om op een leuke, aantrekkelijke manier hun digitale aanbod voor te stellen als

een ‘attractie’. Dat enthousiasme weerspiegelt Gent: samen nadenken, los van beschikbare middelen. Uit de bus kwamen heel wat ideeën: een digitaal spiegelpaleis waarin mensen in een fotobooth een foto van zichzelf maakten om die dan op Mac digitaal te bewerken en printen, een digitaal prentenboek … van de ideeën werden dan echte ‘kermisstanden’ gemaakt. Enkele voorbeelden: • Leren boogschieten met een Wii • Muziek spelen op een iPad • Racen met een digitaal rijbewijs • Een gekke bek trekken in het digitale spiegelpaleis en je foto als postkaart mee naar huis nemen • Bewoners van woon- en zorgcentra die live chatten via de babbelbox met bezoekers Het eerste jaar waren de standen standaard, maar de communicatie was van meet af aan intensief: alle stadskanalen, OCMW-kanalen en het Stadsmagazine werden ingeschakeld. Het 100-tal activiteiten van de Digitale Week werd gebundeld in een magazine dat verspreid werd naar alle partners. Verbeelding en oliebollen Alle digitale materialen werden door Digipolis en de partners zelf geleverd. Het project was een succes en sprak tot de verbeelding: de standen waren versierd met slingers en vlaggetjes. Bezoekers konden een parcours afleggen, stempels verzamelen en dan gratis

oliebollen eten. Een grote stimulans om de eerste stap te zetten en allerlei toestellen uit te proberen, met mogelijk meer belangstelling voor ICT als gewenst neveneffect. Gent verenigd in e-inclusie De Digitale Kermis is een erg ‘Gents’ project door de leuke, speelse sfeer en de buurtgerichte werking en acteurs (bekend van Thuis en Familie) die ingehuurd werden als gangmaker om mensen op een ludieke manier aan te moedigen. Het project bereikte 1500 mensen, van wie een groot aandeel ICT-leken die tijdens het event ook ‘terloops’ kennismaakten met computer- of internetlessen van centra voor volwassenenonderwijs en het Centrum voor Basiseducatie, die er gratis proeflessen en workshops organiseerden. Ideaal netwerkmoment De Digitale Kermis is een prima netwerkmoment, dat Digitaal.Talent@Gent zelf helpt om kennis te maken met nieuwe Gentse projecten en initiatieven rond e-inclusie. Gentse organisaties zijn vragende partij om eraan deel te nemen. De vlotte facilitering, organisatie en het professionele standmateriaal van Digipolis dragen daar zeker toe bij. De Digitale Kermis is een leuk en nuttig project voor alle Gentenaars en burgers. Het is een project dat medewerkers voor heel wat uitdagingen plaatst, maar waar mensen zich met plezier voor inzetten.

27

Toegang - vaardigheden - motivatie / voor Gentenaren

Recup pc Gratis pc’s, software, internet en opleiding voor mensen in armoede Het project Het proefproject Recup pc, een samenwerkingsproject van Digipolis - Digitaal.Talent@ Gent, Stad Gent, OCMW Gent, Oikonde vzw en de Telenet Foundation, vormt een belangrijke aanzet om mensen in armoede meer kansen te bieden in de digitale maatschappij. 17 personen en gezinnen in armoede uit het OCMW Welzijnsbureau Brugse Poort, zonder of met een beperkte kennis van ICT, kregen één jaar lang een totaalpakket van gratis pc’s, software, internet, opleiding en ook opvolging om kennis te maken met de digitale wereld. Drempels wegwerken Toegang is belangrijk voor mensen met beperkte financiële middelen, maar e-inclusie vereist ook een focus op vaardigheden en attitude. Omdat de doelgroep vaak multiproblematiek en een zekere technologieangst vertoont, werd er in de voorbereidende projectfase sterk op attitude gewerkt. Via de maatschappelijk werkers van Welzijnsbureau Brugse Poort – die deze opdracht bovenop hun gewone takenpakken op zich namen – werd die drempel bij de 17 deelnemende personen of gezinnen voldoende weggewerkt om succesvol te kunnen instappen. Het pakket werd uitgewerkt op maat van kansarme gezinnen: • Een gerecycleerde computer (een goedgekeurde tweedehandscomputer van de Stad Gent) • Gratis internet voor 12 maanden (Telenet Basic­net) • Software (via Microsoft refurbishing programma) • Thuislevering en -installatie van de computer en het internet met 1 uur uitleg • Opleiding ‘computer en internet’, inclusief ontdekkingsboeken

28

• Technische ondersteuning bij hardware en software problemen • Inhoudelijke ondersteuning in een Digitaal Talent Punt en info over opleidingen • Telefonische opvolging doorheen het project De computers werden beschikbaar gesteld door de Stad Gent en klaargemaakt voor gebruik door Digipolis en Ateljee vzw. De samenwerking omvatte ook gratis internet via de Telenet Foundation. Dankzij het solide partnerschap werd het project met een minimaal budget gerealiseerd. De gezinnen kregen een geformatteerde computer met een Officepakket via Microsoft Refurbishing (kost: 4 euro, dankzij de sociale doelstelling). Met een vijf jaar oude computer en volwaardige internetverbinding werden 17 internetverbindingen en pc’s geïnstalleerd in huis en werd alle nodig uitleg voor het opstarten voorzien. Een jaar verplichte maar gratis opleiding was een voorwaarde voor de beloning voor de deelname: de PC achteraf mogen houden. Armoede bestaat in gradaties De overgrote meerderheid van de deelnemers aan Recup pc is alleenstaand. De helft heeft inwonende kinderen of kinderen die regelmatig over de vloer komen. Het merendeel is vrouw (elf). Vier respondenten hebben buitenlandse herkomst, bij twee van hen werden taalproblemen ervaren. Er waren drie types deelnemers: mensen zonder voorkennis van computer en internet (meerderheid), mensen met voorkennis van computer maar niet van internet en mensen met een voorkennis van computer en internet. Geen computer en/of internetverbinding hebben, lag altijd aan financiële redenen. Sommigen hadden vroeger een verbinding, maar konden die niet langer betalen.

Intensief maar lonend Recup pc is bij uitstek een project waarvoor intensief persoonlijk contact nodig is via maatschappelijk werkers en de emancipatorische werking van het OCMW, om ter herinnering telefoontjes te plegen en sms’jes te sturen om de deelnemers te motiveren. Persoonlijk contact en vertrouwen blijven het belangrijkst om de doelgroep duurzaam te engageren.

doelgroepen de mogelijkheid om te functioneren volgens maatschappelijk aanvaarde normen. Om de digitale kloof te helpen dichten en toe te werken naar meer e-inclusie van kansengroepen is Recup pc één van de meest succesvolle projecten van Digitaal.Talent @Gent. Recup pc kan een groot aantal gezinnen bereiken wanneer het op projectbasis ondergebracht wordt bij alle Gentse OCMW-welzijnscentra. Aandacht uit academische hoek

Grote én langdurige impact Het project deed bij zo goed als alle deelnemers een positieve houding ontstaan tegenover digitale media en internet en zorgt voor een push van het internetgebruik. Daardoor zien de deelnemers de meerwaarde in van thuistoegang tot internet. Het gebruik van internet werd geïntegreerd in bestaande praktijken, routines en manieren van organiseren. Verschillende deelnemers gaven aan dat zij internet nu als onmisbaar beschouwen. Op gezinnen met kinderen had het project Recup pc de grootste impact. Een overgrote meerderheid van de deelnemende gezinnen besloot om hun internetverbinding te behouden (onder begeleiding van het OCMW). Recup pc, e-inclusie in de praktijk Het project leidt effectief naar (her)insluiting van kwetsbare doelgroepen omdat verschillende drempels stelselmatig verlaagd worden. Mensen zonder ervaring krijgen door totaalaanpak – toegang, ondersteuning en vorming – en de lange projectduur de tijd om computeren internetgeletterd te worden. Het project leidt tot een gediversifieerd gebruik. Ook voor de mensen met ervaring van computer en internet is een duidelijke intensifiëring en diversifiëring van e-gebruik merkbaar. Positief effect op meerdere niveaus De meerwaarde van internetgebruik is merkbaar op het vlak van organisatie, sociaal contact, informatie en maatschappelijke participatie. Dankzij het project krijgen kwetsbare

Ilse Mariën, VUB-onderzoeker en verbonden aan iMinds, evalueerde het project op basis van een maandelijkse telefonische opvolging met de deelnemers en een aantal focusgroepen. Haar conclusie: Recup pc leidt tot een gediversifieerd en intensiever ICT-gebruik bij de deelnemers. Vooral op het vlak van organisatie, sociaal contact, informatie en maatschappelijke participatie blijken de deelnemers er enorm op vooruit te gaan. 15 gezinnen of 88 procent van de deelnemers zijn na het project positief over een computer en internet in huis. De meerderheid van de gezinnen (76 procent) gebruikt de computer dagelijks, het overige 24 procent maakt minimum drie dagen per week gebruik van de pc voor verschillende toepassingen. Muziek beluisteren (81 procent), e-mailen (75 procent), op zoek gaan naar informatie (75 procent) staan op kop, maar daarnaast is duidelijk een positieve ontwikkeling zichtbaar in het aantal applicaties en toepassingen dat wordt gebruikt. Kortfilm met getuigenissen Om het project te visualiseren, maakte Telenet Foundation een kortfilm die werd opgenomen tijdens het project en waarin een aantal personen in verschillende stadia van het project worden gevolgd. Enkele deelnemers vertellen over hun ervaringen en de impact op hun leven. De film toont aan dat opleiding en verdere begeleiding nodig zijn voor e-inclusie van de tweede graad (goed, veilig en verantwoord gebruik van internet). De film is te bekijken via de websites van Stad Gent, het Gentse OCMW, Ateljee vzw en Telenet Foundation.

29

Vaardigheden - motivatie / voor Gentenaren

Digikriebels Ouders digikriebelen om zelf hun kinderen te begeleiden Het project Het project Digikriebels werd gerealiseerd binnen een samenwerkingsverband met het Brugfigurenproject van de Stad Gent (dat de brug tussen school en thuis versterkt), Centrum voor Basiseducatie (dat opleidingen voor volwassenen die basisvaardigheden ontbreken organiseert) en het IT-huis (dat zich inzet om de digitale kloof te dichten en technologie toegankelijker maakt voor digitale kansengroepen). In 2011-2012 werd Digitaal.Talent@Gent sponsor van het project: omdat het IT-Huis uit het project stapte, nam Digitaal.Talent@Gent het technische luik over waaronder hosting en beheer van de website en cd-roms.

Ongeveer de helft heeft nog nooit met de computer gewerkt, een minderheid bezit ook geen computer. De werkloosheid is hoog onder de doelgroep. Het is de bedoeling om ouderbetrokkenheid te stimuleren door (groot)ouders strategische computervaardigheden aan te leren en inzicht te bieden in de waarde van educatieve computerspelletjes. Daardoor worden de ouders meer zelfverzekerd en krijgen ze meer inzicht in het leerproces van hun kind en de basisvaardigheden nodig om probleemloos de stap te zetten naar het eerste leerjaar. De band met de school wordt versterkt en schoolrijpheid wordt een concreet begrip.

Ouders en kinderen samen aan de slag

Sterk engagement van de school nodig

Net als in de maatschappij is ook in het onderwijs een sterke digitale evolutie aan de gang. Niet alle kinderen kunnen vlot mee: hun thuissituatie laat hen niet toe om spelenderwijs te experimenteren met ICT. Hun (groot)ouders hebben vaak geen, weinig of een negatieve ervaring met digitalisering, kunnen zelf niet mee of zijn bang voor digitale communicatiemiddelen als chatten. Begeleiding van het kind is dan vaak onbestaande. Omdat ouders en school partners zijn in de opvoeding van kinderen, is het belangrijk dat ze samen aan de slag gaan om hun kinderen mee te krijgen op de digitale sneltrein.

De lessen gaan door op school en worden gegeven door een leerkracht van het Centrum voor Basiseducatie. De (groot)ouders maken kennis met de computer en alle mogelijkheden. Via de educatieve spelletjes ontdekken ze verschillende ontwikkelingsdomeinen die ook in de klas aan bod komen. Het project koppelt ICT aan schoolervaring en begeleiding van brugfiguren als ouders en grootouders.

Vier lessenreeksen Digikriebels is een reeks van vier lessen voor kansarme ouders en grootouders van kleuters in de derde kleuterklas, vooral actief in de wijken met veel kansengroepen. De eerste drie lessen gaan enkel over opvoedingsondersteuning, pas tijdens de vierde les komen de kinderen erbij.

30

De werving van (groot)ouders om deel te nemen is een intensieve opdracht. Aan de schoolpoort spreken brugfiguren de doelgroep aan om het project voor te stellen. Het zijn mensen met een warme uitstraling die vertrouwen inboezemen. Ook de kleuterjuffen en directie spelen een belangrijke rol in het wervingsproces. Om de link met de klaswerking optimaal te bewaren, stellen de kleuterleidsters zelf een cd-rom samen en kiezen een aantal educatieve links voor de thema’s in hun kleuterklas. Op de cd-rom komen educatieve spelletjes op maat van de derde kleuterklas. De lesgever van de basiseducatie maakt op basis van de cd-rom een cursus voor de ouders, waardoor die beschikken over een heldere handleiding. Ouders verwerven zelf ICT-vaardigheden De sessies zelf zijn praktisch en basic opgevat, waardoor de (groot)ouders meteen merken dat leren via de computer gemakkelijk is en geen ‘gevaar’ oplevert voor het kind. De ervaring leert dat de ouders er ook zelf heel wat van opsteken. De leercontext is laagdrempelig en wordt gezellig gemaakt met koffie en cake. Tijdens de lessen verwerven de ouders instrumentele- en informatievaardigheden in ICT waardoor ze zelf hun kind vlotter kunnen gaan begeleiden. Er is ook doorstroming: deelnemers aan Digikriebels volgen les via het Centrum voor Basiseducatie, wat een stap betekent in de doelstelling om de ouders levenslang te doen leren. Gedroomde projectpartners De ICT-skills en opvoedingsteuning werden mogelijk dankzij twee uitstekende partners: het Centrum voor Basiseducatie Leerpunt (CBE) (met veel ervaring met het begeleiden van analfabeten, mensen met schoolangsten en lagere leercapaciteiten). Het CBE heeft

didactische expertise omtrent de digitale kloof en is een ideale partner voor de didactische vormgeving van Digikriebels. De tweede partner, het Brugfigurenproject van de Pedagogische Begeleidingsdienst, werkt netoverschrijdend aan de communicatie tussen ouders, school en buurt en betrekt kwetsbare gezinnen bij de schoolloopbaan van kinderen. Capaciteit en middelen Zes scholen per jaar is maximum haalbare aantal voor het project Digikriebels. Per school krijgen een tiental ouders een opleiding aangeboden. Het project Digikriebels is kosteloos voor de deelnemende scholen. Een groot engagement en draagvlak voor ICT-gebruik is essentieel. Het potentieel van de Digibox De Digibox is binnen het kader van Digikriebels een ander initiatief om scholen te digitaliseren. Het is een gestructureerd kant-en-klaar lespakket. Om leuke activiteiten met ouders en kinderen te stimuleren, bevat een Digibox verschillende digitale materialen als een Wii-kriebel, een boekenkriebel (digitale prentenboeken) en een videokriebel (zelf video’s maken op de computer). De Digibox werd voorlopig enkel getest in één school. De box kan door scholen gratis ontleend worden via de Pedagogische Begeleidingsdienst van de Stad Gent.

31

Toegang - vaardigheden - motivatie / voor Gentenaren

Wie online Digitaal Talent Punt voor mensen in armoede Het project Een bijzonder onderdeel van de Digitaal Talent Punten is het Wie Online-project (2012), waarbij mensen in armoede opgeleid worden door een expert om zelf als DTP-begeleider in te kunnen staan voor het beheer van de computerruimte. Omdat de begeleiding daartoe veel intensiever is dan bij een ‘gewone’ DTP-opleiding, werd Wie Online als autonoom project opgezet. Mensen in armoede die aanspraak kunnen maken op een leefloon mogen gratis instappen. Een projectmedewerker van Digitaal.Talent@Gent is tijdens de opstartmaanden van een DTP zelf aanwezig in de vereniging om geschikte begeleiders te vinden en op te leiden, met als objectief een autonoom functionerende DTP geleid door een begeleider uit de doelgroep. De ervaring leert dat DTP’n veel bijval kennen, maar een bepaalde mate van permanente begeleiding nodig hebben. Bij een Wie Online-DTP geldt dat nog sterker. Drie jaar opvolging tot autonoom DTP Wie Online is een project met een looptijd van een jaar per DTP-ruimte. De eerste zes maanden krijgen de deelnemers twee dagen per week vaardigheden aangeleerd, de tweede zes maanden werken ze zelfstandig waarbij de projectmedewerker enkel superviseert. Na het opstartjaar wordt het Wie Online DTP als een gewoon DTP behandeld. Er wordt opleidingsdocumentatie verstuurd en – los van bijzondere ondersteuning – is de projectmedewerker niet langer aanwezig. Boost voor eigenwaarde Bepaalde doelgroepen zijn moeilijk bereikbaar en mensen in armoede worden vaak te zeer opgeslorpt door hun dagelijkse beslommeringen om aan de slag te gaan met pc en inter-

32

net. Als begeleider binnen een DTP winnen ze sterk aan zelfzekerheid en eigenwaarde. Invoering op Vlaams niveau Wie Online wordt ondersteund vanuit de Vlaamse regering. Het idee ontstond vanuit BLM (Begeleiding Limburgs Mijngebied) Genk vzw, dat vervolgens dankzij het geboekte succes de middelen kreeg om uit te breiden naar andere provincies. Voor Oost-Vlaanderen werd Digitaal.Talent@Gent benaderd om het project te begeleiden. Het doel is om jaarlijks een nieuwe ruimte in elk van de provincies op te zetten. Voorlopig is er één Wie Online-ruimte in Gent.

Vaardigheden – motivatie / voor Gentenaren

Gentse Urban Media Tuin/Future Legends Digitaal gedrag van Gentse jongeren in kaart gebracht Het project

Jongeren nog meer betrekken

Future Legends is een doelgroepen(proef) project van Digitaal.Talent@Gent en REC Radio Centrum, iMinds en Mediatuin, om inzicht te krijgen in het gebruik van digitale middelen door jongeren in een grote stad. Daarbij was het de bedoeling om van het verzamelen van relevante data meer te maken dan enkel een onderzoek.

Naast het erg relevante onderzoek dat inzicht biedt over hoe er beter omgegaan kan worden met jongeren in de digitale omgeving, bood het project de jongeren zelf ook inzicht in een beter gebruik van hun digitale toestellen. Een nog sterkere betrokkenheid creëren van de deelnemers met digitale middelen tijdens de workshops behoort zeker tot de toekomstmogelijkheden van dit leuke project.

Streetwise, maar ook digiwise? Het oorspronkelijke idee was om een kick-off en een eindevenement op te zetten om Gentse jongeren van 16-24 jaar met hiphop en street art aan te trekken en te motiveren om deel te nemen. In de loop van het event zouden ze werken aan hun digitale vaardigheden, waarbij zij zelf mee het evenement zouden vormgeven. Inventaris computergebruik De kick-off aan de oude Rabotblokken in Gent bestond uit een feest waarbij een grafittikunstwerk aangebracht werd tegen een gevel. Er werd ook een hiphopfuif georganiseerd. Ondertussen werden jongeren aangesproken en geënquêteerd over hun computergebruik. Uit die jongeren werden dan een aantal ‘trendsetters’ verkozen. Met vrienden konden ze dan aan verschillende sessies deelnemen. Indirect werken aan e-vaardigheden Er waren workshops met bekende figuren waarbij deelnemers konden werken rond thema’s als breakdance en hiphop, waarbij ze indirect ook aan hun digitale vaardigheden werkten. Uiteindelijk werd er een eindevenement aan het Zuidpark (naast het skatepark) georganiseerd voor de organisaties die het project trokken.

33

Vaardigheden / voor Gentenaren

Infosessies eID De eID leren gebruiken voor het e-loket en Tax-on-web/MyMinFin Het project Iedere Gentenaar beschikt over een eID of elektronische identiteitskaart, maar niet iedereen weet welke mogelijkheden die biedt. In samenwerking Digitaal.Talent@Gent werden drie jaar op rij infosessies e-loket georganiseerd en samen met de FOD Financiën infosessies Taxon-web en MyMinFin. De Stad Gent streeft naar een zo ruim mogelijke elektronische dienstverlening. Via de eID kan dat op een geïntegreerde manier gebeuren. Om alle Gentenaars zo veel mogelijk van deze nieuwe vorm van dienstverlening te laten genieten, werden verschillende reeksen eID informatiesessies georganiseerd. Het stedelijke e-loket Met de infosessies eID wilde de Stad Gent een grote groep mensen op weg zetten om gebruik te maken van het stedelijke e-loket. Tijdens de informatiesessies gaf de Dienst Burgerzaken eerst een korte inleiding over de eID en hoe de nodige software voor de elektronische kaartlezer kan worden geïnstalleerd. Daarna werden de mogelijkheden van het e-loket van de Stad Gent toegelicht.

Het e-loket (via www.gent.be) bevat een afzonderlijk luik voor burgers en ondernemers. Burgers kunnen onder meer een adreswijziging doorgeven, een bewonersvignet aanvragen en aangifte doen van kleine misdrijven. Ondernemers kunnen dan weer allerlei meldingen doen, documenten opvragen en aangiften doorsturen. Uit cijfers blijkt dat via het e-loket vooral parkeervignetten, uittreksels uit de bevolkingsregisters en de registers van de burgerlijke stand worden aangevraagd en adreswijzigingen doorgegeven. Tax-on-web Tijdens de informatiesessies werden ook de toepassingen ‘My MinFin’ en ‘Tax-on-web’ van de federale overheid gepresenteerd. Met ‘My MinFin’ kan iedereen een fiscaal dossier elektronisch beheren, ‘Tax-on-web’ is er voor het elektronisch invullen van de belastingaangifte. De sessies gingen elk jaar door in een andere wijk. De eID-lezers (die niet persoonsgebonden zijn) werden door de stad beschikbaar gesteld via Digipolis. In het totaal namen in de loop van drie jaar meer dan tweeduizend Gentenaren deel aan de sessies.

34

Kennisdeling / voor organisaties

EUROCITIES Gent voorzitter van Europese werkgroep voor meer e-inclusie EUROCITIES is een netwerk van 180 grote en middelgrote Europese steden. Het netwerk concentreert zich voornamelijk op thema›s rond milieu, herstel van de economische crisis en op het tegengaan van sociale uitsluiting. Het bestaat uit een grote verscheidenheid aan fora, werkgroepen, projecten, activiteiten en evenementen. Een van de fora is het Knowledge Society Forum (KSF) dat focust op het gebruik van digitale middelen. Knowledge Society Forum De focus van KSF ligt op hoe een stad haar burgers met ICT kan bijstaan. Van de KSFwerkgroep rond e-inclusie was de Gentse schepen van ICT voorzitter tussen 2009 en 2012. Vanaf 2013 is de Gentse burgemeester voorzitter van KSF. De workshop e-inclusie legde onder de loep hoe steden met beperkte middelen zo efficiënt mogelijk einclusie kunnen stimuleren. Het Gentse voorbeeld inspireert daarbij heel wat deelnemers.

Meer slagkracht voor stedelijk beleid dankzij EUROCITIES Het voorzitterschap van EUROCITIES helpt Gent om invloed uit te oefenen op het Europese beleid. Europese richtlijnen sturen mee beslissingen aan op het federale en het Vlaamse beleidsniveau. Stedelijke bestuursniveaus zijn erg belangrijk omdat ze dichtbij de burger staan: de stad heeft de toekomst om een problematiek als armoede te helpen oplossen. Om dat beleid zo doeltreffend mogelijk te maken, is concurreren met andere bestuursniveaus niet nodig, meer samenwerking echter wel. Dankzij het gewicht van de Europese dimensie winnen stedelijke beleidsvoorstellen indirect op ook federaal en Vlaams niveau aan overtuigingskracht.

Steden toetsen elkaars beleid af De aanpak van e-inclusie binnen de verschillende Europese steden is erg verschillend. Toch blijkt dat bijvoorbeeld rond OCR’s de moeilijkheden op dit vlak in alles Europese steden vergelijkbaar zijn. Daardoor kunnen steden via KSF-EUROCITIES bij elkaar te rade gaan en gezamenlijk kwaliteitsstandaarden bepalen.

35

Kennisdeling / voor organisaties

MIDIS-onderzoek Het allereerste grootschalige onderzoek naar digitaal gebruik In 2012 werd het project MIDIS gelanceerd: een bevraging een representatief deel van de Gentse bevolking om de grootte van de digitale kloof te bepalen. MIDIS staat voor ‘Meetinstrument voor Digitale Inclusie in Steden’. In samenwerking met iMinds werd de definitie van de digitale kloof bepaald en meetbaar gemaakt. Via een gespecialiseerd onderzoeksbureau kwamen we tot een representatieve afbakening van het onderzoeksterrein. Daarop werd een eerste meting uitgevoerd voor wat een jaarlijks onderzoek van digitaal gebruik in Gent kan worden. Stedelijk onderzoek, Europese primeur 855 Gentenaren antwoordden op de schriftelijke enquête over hun ervaringen met internetgebruik: toegang en motivatie, internetvaardigheden en hulpbronnen. De resultaten werden gewogen op basis van geslacht, leeftijd en nationaliteit en zijn representatief voor de Gentse bevolking. Een dergelijk grootschalig opgevatte bevraging over dit onderwerp werd nog nooit op stedelijk niveau uitgevoerd: de studie is een Europese primeur. De enquête is het laatste onderdeel van een grootschalig einclusie onderzoeksproject, een samenwerking van iMinds-SMIT (Studies over Media, Information & Telecommunication) verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel, iMinds-MICT (Onderzoeksgroep voor Media & ICT), verbonden aan de Universiteit van Gent, Indigov en Digipolis Gent. Een belangrijke conclusie: van de 11 procent Gentenaren zonder internet thuis gaat 88 procent ook nergens anders op internet (12 procent gaat soms wel online bij vrienden/kennissen, een publieke computerruimte, op het werk of nog ergens anders). Er is dus nog steeds een groep – ongeveer een tiende van de bevolking – die niet online bereikbaar is en aan wie de Stad Gent aandacht moet blijven besteden.

36

MIDIS-evaluatie van Digitaal.Talent@Gent MIDIS evalueerde ook de programmawerking van Digitaal.Talent@Gent met een reeks vragen om een externe visie te krijgen over de stand van zaken van het programma. De evaluatie omvat een academisch luik rond e-inclusie (Kwantitatief onderzoek en kwetsbare groepen: naar het representatief insluiten van verborgen of moeilijk bereikbare groepen. Ilse Mariën and Cédric Courtois, UGent, 2012). Een interessante basis om het programma te kunnen vervolgen en bijsturen. Hieruit vloeiden een aantal interessante conclusies en beleidsadviezen voort met betrekking tot het Gentse beleid rond sociale uitsluiting in het kader van de strategische doelstellingen Gent 2020. Vrij beschikbare data voor verder onderzoek Alle MIDIS-gegevens zijn publiek beschikbaar, waardoor onderzoekers vrij gebruik mogen maken van de basiscijfers die met andere databanken gekruist kunnen worden. Onze basisresultaten worden door iMinds via verschillende onderzoeksgroepen verder geanalyseerd. Ook bij EUROCITIES worden de onderzoeksresultaten bekend gemaakt om andere steden op weg te zetten om studies rond e-inclusie te organiseren. Ideaal wordt het MIDIS-onderzoek op regelmatige basis verder gezet om te blijven meten wat er leeft op digitaal vlak, welke initiatieven gewenst zijn en hoe burgers zelf e-inclusie aanvoelen: iemand kan bijvoorbeeld geen gebruik maken van digitale media, maar daar niet gevoel bij hebben er nadeel door te ondervinden. Een belangrijke conclusie van het MIDIS-onderzoek is dat de maatschappij veel complexer is dan de tweedeling haves/have nots waarvoor de digitale kloof doorgaans staat.

Zes jaar Digitaal.Talent@Gent: realisaties Realisaties voor Gentse organisaties en diensten: Digitale Uitleendienst Digitaal materiaal voor digitale projecten Ondersteuning voor de Digitaal Talent Punten Pakket met hardware, software, internet, technische ondersteuning, opleidingen, communicatieondersteuning. Ontmoetingsmomenten in een origineel kleedje  Samenwerking blijft de sleutel tot succesvolle projecten Samenwerkingsprojecten Samen met partners gaan we aan de slag om de digitale kloof te dichten Communicatiecampagne digitaal aanbod Het digitaal aanbod duidelijk gebundeld naar de Gentenaar DTP-opleidingen en Train the trainer Kwaliteit aanbod Gentse DTP’n sterk verhoogd

Realisaties voor Gentenaren Meer dan 90 DigitaalTalent Punten Gent telt meer dan 90 Digitaal Talent Punten. De overzichtskaart met alle nuttige adressen staat online via http://gentgis2.gent.be/geoloketdtp Gentse Digitale Kermis: Gentenaren uit alle wijken ontdekken gratis de digitale wereld. De Digitale Week groeit elk jaar en kan ‘het hele jaar door’ georganiseerd worden Interessante activiteiten het hele jaar door Volg interessante activiteiten het hele jaar door: infosessies eID en Tax-on-Web, Veilig online,… Infokiosken: Gentse informatie de klok rond op 20 locaties in Gent

37

Mijlpalen van Digitaal.Talent@Gent

Lopende en afgeronde projecten, en het jaar waarin ze werden opgestart

2006

2007

2008

2009

• De Stad Gent, het OCMW en Digipolis starten programma ‘strijd tegen de digitale kloof’

• Digitale Beurs in het stadhuis tijdens de eerste Digitale Week na de programmastart

• Invoering naam Digitaal.Talent@Gent

• Gentse opleidingen Train the trainer

• Eerste Digitale Week in Gent: begeleiding bij gebruik openbare infokiosken • Digitale Uitleendienst als vervolg op mobiele pc-klas

• Digitale Doebeurs in De Centrale tijdens de Digitale Week

• Werkgroep e-inclusie EUROCITIES • Gentse schepen van ICT voorzitter van KSF-EUROCITIES • Digitale Week en activiteiten voor personeelsleden • Ondersteuning Digitaal Talent Punten

38

2010

2011

2012

2013

• Digitale Kermis als startevent Gentse Digitale Week

• Digitale Kermis als autonoom project

• Start werkgroep invoer DTP-opleidingen op Vlaams niveau

• Optimalisering Digitale Uitleendienst

• Wie Online

• Verbreding Recup pc

• DTP-opleidingen • Infosessies eID • Digikriebels

• Sponsoring Digikriebels, overname van het technische luik • Programmadagen Digitaal Talent Punten • Recup pc

• Opstart MIDIS-onderzoek • Ondersteuning Digitaal Talent Punten • Gentse Urban Mediatuin/ Future Legends

39

40

Conclusie

Willen we dat Gent een toonaangevende ‘smart city’ blijft? Gent is en blijft een voortrekker op het vlak van stedelijk e-inclusiebeleid in Europa. Niet door grote budgetten of veel personeel in te zetten, maar door een creatieve bundeling van de krachten die in Gent aanwezig zijn. Samenwerking is en blijft de sleutel tot succes! De nuances binnen de problematiek van de digitale kloof verschuiven, maar e-inclusie – alle Gentenaren gelijke digitale kansen bieden – blijft van prioritair belang. E-inclusie wordt des te belangrijker als we in de toekomst van onze nu al vree wijze Stad Gent een echte ‘smart city’ willen maken.  Een overheid die investeert in een betere dienstverlening via meer digitalisering moet die inspanningen ook aan de vraagzijde leveren, om te garanderen dat burgers zich maximaal bewust zijn van- en gebruik kunnen maken van al die nieuw ontwikkelde digitale middelen. Gent is zich als geen ander bewust hiervan en nam dit reeds op in zijn nieuw bestuursakkoord 2013-2018. Digitaal.Talent@Gent heeft op vlak van e-inclusie in Gent een positieve impact. De programmawerking en de projecten zetten heel wat in beweging. De Stad Gent kan rekenen op de nodige kennis, ervaring en expertise om haar hierin verder te begeleiden.  Het ruime e-inclusienetwerk laat ook toe om beste praktijken te identificeren en aan te bevelen. En het vervolg? Om van Gent een ‘smart city’ voor al onze stadsgenoten te maken, werden de krijtlijnen in ieder geval uitgezet. Stad Gent, OCMW Gent en Digipolis kijken in 2013 hoe ze een vervolg kunnen geven aan projecten en ondersteuningsmogelijkheden van het programma. En ook moet er worden bekeken hoe alle organisaties kunnen worden gemotiveerd en ondersteund om blijvend op e-inclusie in te zetten.

Er ligt een e-toekomst open voor alle Gentenaren! Alle Gentenaren mee in het e-bad!

41

Dankwoord Digitaal.Talent@Gent was niet mogelijk geweest zonder de enthousiaste en duurzame inzet van: Het team: Martine Delannoy Sara Van Damme Catherine Ossemerct Digipolis: Tom Bruneel, Justine Meeus, Rik Deckers Alle onderzoekers die bijgedragen hebben tot betere kennis van de uitdaging waar e-inclusie voorstaat Stafdiensten Stad Gent Stafdiensten OCMW Gent De leden van de stuurgroep en werkgroepen van Digitaal.Talent@Gent Digipolis, Stad Gent en OCMW Gent, voor hun geloof in het belang en ondersteuning van e-inclusie projecten Burgemeester Daniël Termont en alle betrokken schepenen tijdens 6 jaar programmawerking Interimkrachten, stagairs, alle vrijwilligers en uiteraard alle partners, de talloze organisaties die dagelijks inzetten op e-inclusie

42

BEVOEGD Burgemeester Daniël Termont Martine De Regge Schepen van Personeelsbeleid, Facility Management en Administratieve Vereenvoudiging Resul Tapmaz Schepen van Welzijn, Gelijke Kansen, Gezondheid en Sport Rudy Coddens OCMW-voorzitter en schepen van Seniorenbeleid, Werk en Armoedebestrijding

43

Onder de vleugels van Digitaal.Talent@Gent werken Stad Gent, OCMW Gent, D ­ igipolis en tal van Gentse organisaties samen om de kennis en het gebruik van digitale middelen door de Gentse burger te verbeteren. Heel wat organisaties, diensten en burgers in Gent zetten zich dagelijks in om iedereen in het e-bad te trekken. Digitaal.Talent@Gent bundelt met hen de krachten. Zes jaar werken aan e-inclusie zorgde voor meer gelijke kansen. Een resultaat dat gezien mag worden. Dit programmarapport biedt inzicht in wat al gedaan werd, en in wat er nog meer en beter zou kunnen. Meer informatie? Bel GentInfo op 09 210 10 10. www.digitaaltalent.be

VU: Martine De Regge – Schepen van Personeelsbeleid, Facility Management, en Administratieve Vereenvoudiging - Stadhuis - 9000 Gent

Digitaal.Talent@Gent is een programma van Stad Gent, OCMW Gent en Digipolis waardoor alle Gentenaren hun digitale talenten kunnen ontdekken of bijwerken.