Algemene informatie. Dappere dieren. Onder vuur. Militaire dilemma s

Algemene informatie Openingstijden voorjaarsvakantie Dinsdag* t/m vrijdag 10.00-17.00 uur Zaterdag, zondag en feestdagen 12.00-17.00 uur * buiten de basissschoolvakanties van de regio midden is het museum op maandagen gesloten. Maandag 16 en 23 februari (voorjaarsvakantie) geopend.

Dappere dieren

Onder vuur. Militaire dilemma’s

De tentoonstelling Dappere dieren gaat over alle dieren die ingezet zijn in tijd van oorlog. Olifanten uit het leger van Hannibal, geharnaste paarden met ridders, honden met gasmaskers, duiven met berichtenkokers, rendieren met sleden en nog veel meer. In de tentoonstelling is veel te beleven, te horen, te zien en te doen. Welk dier is jouw favoriet? En welk dier zou jij een onderscheiding willen geven?

Wat zou jíj doen?

Laatste 2 weken: 1 t/m 13 april Neem je dappere knuffeldier mee naar het museum en krijg gratis toegang. Vul tijdens je bezoek een lot in en misschien win je één van de levensgrote dieren uit de tentoonstelling… Datum :

tot en met 13 april 2009

In de multimedia-installatie Onder vuur. Militaire dilemma’s kruip je in de huid van een soldaat, kapitein of ambtenaar die de minister adviseert. De interactieve film neemt je mee op vredesmissie. Kies je ervoor om de dodelijk gewonde soldaat te verzorgen of kies je voor de veiligheid van je manschappen? Je ervaart aan den lijve dat het in crisissituaties vaak kiezen is uit twee kwaden. Wat zou jíj doen? Datum :

tot en met 2010

Post-Actief Vijfde jaargang nr. 1 februari 2009

‘STALEN DIEREN’ IN HET LEGERMUSEUM w w w. l a n d m a c h t . n l / o u d m e d e w e r k e r s

inhoudsopgave Blz II

Van de redactie BLz III

Landmachtdagen 2009 Blz IV – V

Veteraneninstituut Beter terugkomen Blz V

Van werk naar werk Blz VI - VII

Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) Brigadekazernes van de Koninklijke Marechaussee: wonen en werken

Blz VIII-IX

Door en voor Vaste rubriek door en voor Post-Actieven Blz X - XII

Legermuseum

Redactiesecretariaat: Mevrouw Suzanne van Rijn Mevrouw Sheila Verschuur

Vormgeving:

Grafisch Bedrijf / AVDD, Den Haag

Druk:

OBT BV, Den Haag Oplage: Post-Actief verschijnt 4 keer per jaar 15.000 stuks

Fotografie:

KL, Legermuseum, VI, NIMH

van de Redactie Het jaar 2009 is alweer gevorderd tot februari en dat houdt in dat de eerste uitgave van het katern weer gaat verschijnen. De afgelopen tijd stond in het teken van de verwerking van de antwoordkaartjes voor de verlenging van het kosteloos abonnement op de Landmacht en het katern Post Actief. Van de 19.500 aangeschreven oud medewerkers hebben er ruim 15.000 via de mail of antwoordkaart gereageerd. Deze krijgen dus ook in 2009 de bladen weer in huis. Naast het verwerken van de kaartjes waren we druk bezig met het verzamelen van artikelen voor het katern. Mocht u nog iets hebben wat in het katern geplaatst kan worden laat het ons weten. In dit katern heeft het NIHM een artikel over de Koninklijke Marechaussee geplaatst. Waarom een artikel over de Koninklijke Marechaussee in een blad voor oud medewerkers van de Koninklijke Landmacht hoor ik u denken. De reden hiervan is dat de Koninklijke Marechaussee tot 1998 een onderdeel was van de Koninklijke Landmacht. Onder de oud medewerkers van de Koninklijke Landmacht bevindt zich dus ook personeel van Koninklijke Marechaussee uit die tijd, vandaar deze keer aandacht voor de Koninklijke Marechaussee. Ook in dit katern aandacht voor de Landmachtdagen, het bureau is aanwezig geweest bij de “kick off” voor de Landmachtdagen 2009 en heeft de dagen voor de postactieven vast kunnen leggen. Suzanne van Rijn

Met medewerking van: VI, Legermuseum, NIMH

Redactieadres Post-Actief: Persco / PLM / Postactieven Postbus 20703 2500 ES Den Haag Tel: 070-3397575 Fax: 070-3397581

Reacties:

Reacties of ingezonden brieven kunt u sturen naar het redactieadres of via e-mail: [email protected]

Adreswijzigingen:

Post-actieven en veteranen dienen hun adreswijziging schriftelijk door te geven aan de redactie of via de helpdesk op: www.landmacht.nl/oudmedewerkers

DienstenCentrum Human Resources, ook úw P&O loket Voor vragen over o.a. financiële gevolgen nieuw arbeidsovereenkomst etc. Het DienstenCentrum Human Resources is bereikbaar via de Service Desk Defensie: Vanuit Nederland : gratis nummer 0800-22 55 733, optie 3 of via e-mail: [email protected] Vanuit buitenland: 0031-70-4143300, optie 3 of via e-mail: [email protected]

2009 Thema: De KL is een aantrekkelijke werkgever met vele werkvelden met professionele zorg voor haar personeel landmachtdagen

Hét jaarlijkse landmachtevenement, de Landmachtdagen, vindt plaats op zaterdag 6 en zondag 7 juni 2009 op de Prins Bernhardkazerne te Amersfoort en het daarnaast gelegen oefenterrein de Vlasakkers. Op beide dagen wordt er voor de Post Actieven medewerkers van de KL wederom een ontmoetingspunt ingericht. De uitnodigingen voor het ontmoetingspunt worden zodra het programma bekend is verstuurd. Ook dit jaar zal de beproefde succesformule van static shows, demonstraties en veel activiteiten waarbij bezoekers de handen zelf uit de mouwen kunnen steken, worden toegepast. Tijdens de Landmachtdagen kan het publiek kennismaken met vrijwel alle onderdelen van het Commando Landstrijdkrachten (CLAS), waaronder uiteraard ook het organiserende commando het Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL). Het OOCL bestaat officieel sinds 1 januari 2009 en is ontstaan door het samengaan van 1 Logistieke Brigade en 101 Gevechtssteunbrigade. Daarnaast kunnen bezoekers zien dat de landmacht een veelzijdige werkgever is die een belangrijke bijdrage levert aan het Nederlandse vredes- en veiligheidsbeleid.

Met een bezoekersaantal van bijna 120.000 over 3 dagen waren de Landmachtdagen 2008 op de Generaal-majoor De Ruyter van Steveninckkazerne in Oirschot een bijzonder groot succes. Met name de spectaculaire demonstratie van de Luchtmobiele militairen, die vanuit helikopters werden gedropt en de demo van een grootschalige aanval door gemechaniseerde eenheden en infanteristen op een ingegraven vijand ontlokten enthousiaste reacties bij het massaal toegestroomde publiek. Andere hoogtepunten waren het door de genie nagebouwde Kamp Holland, compleet met Hesco’s, wachttorens en gepantserde containers. Bezoekers konden er metselen, mijnen uitgraven en IED’s ontmantelen. Ook de groot opgezette presentatie van de pantserinfanterie kon op veel positieve reacties rekenen. Niet in de laatste plaats vanwege de mogelijkheid om met verschillende automatische wapens, waaronder de MAG en het standaardwapen C7, losse flodders af te vuren. Veteranendag CLAS losgekoppeld De veteranendag van het CLAS is dit jaar losgekoppeld van de Landmachtdagen en wordt op zaterdag 16 mei gehouden. Hiervoor worden de veteranen van de inzet in Nederlands-Indië, Korea en Nieuw-Guinea uitgenodigd. De locatie wordt nog bepaald.

ii1

het

Veteranen Instituut

Beter terugkomen

iv

Al eerder heb ik op deze plaats geschreven over het opinieonderzoek dat het Veteraneninstituut jaarlijks doet, en over de resultaten die dat oplevert. Soms zijn die resultaten heel positief en bemoedigend, maar soms zijn ze ook buitengewoon zorgelijk. In deze laatste categorie plaats ik nu al een aantal jaren de reacties op de stelling “Een groot deel van de Nederlandse veteranen is psychisch beschadigd”. Immers, in de reeks van jaren dat deze stelling wordt voorgelegd, reageert telkens een opvallend hoge en tevens opvallend stabiele meerderheid van 60% van de Nederlandse bevolking daarop positief, dat wil zeggen: men is het inhoudelijk eens met de stelling. U en ik weten dat dit een buitengewoon stigmatiserend misverstand is – een misverstand dat wordt ingekleurd door begrippen als “Post-Traumatisch Stress Syndroom” (PTSS), “ontsporend gedrag” en “wandelende tijdbom”. Het is daarom stigmatiserend omdat veruit de meeste militairen die daadwerkelijk zijn ingezet heel goed in staat blijken te zijn, al dan niet samen met hun thuisfront en hun buddies,

deze inzetervaringen te verwerken. Sterker nog, ze hebben een ervaring opgedaan die ze sterker maakt in de rest van hun leven: ze hebben leren relativeren, ze hebben geleerd te vertrouwen op hun maatje en ze hebben geleerd onder vaak moeilijke en gevaarlijke omstandigheden hun werk te doen. Daarnaast doet zich het merkwaardige fenomeen voor dat PTSS zich in de beleving van velen lijkt te ontwikkelen tot een typisch aan militaire inzet gerelateerd ziektebeeld. Enerzijds is dat begrijpelijk omdat PTSS rond 1980 in relatie tot vooral de Amerikaanse Vietnamveteranen in brede kring bekend werd, maar anderzijds klopt dit inzicht simpelweg niet. Immers, ook burgers die geconfronteerd worden met schokkende gebeurtenissen kunnen een PTSS ontwikkelen. Herkenbaar in dit verband zijn de NS-machinisten die (soms meerdere) zelfdodingen op het spoor moesten meemaken, maar denk hier ook aan de slachtoffers van sexueel misbruik of de ooggetuigen van gruwelijke ongevallen. Ergo, PTSS komt voor zowel in de militaire als in de civiele wereld. Tot deze constatering komt ook de Leidse onderzoekster Ellen Klaassens. Zij promoveerde op een onderzoek naar de psychische gezondheid van Nederlandse militairen die in de jaren ’80 en ’90 waren betrokken bij vredesoperaties in Libanon en in delen van het voormalige Joegoslavië. Ze benaderde hiervoor ruim 1000 veteranen die als pashouder staan

Reeds aangemeld? Bent u tijdens uw actieve periode op uitzending geweest, maar heeft u nog geen veteranenpas? Vraag deze dan nu kosteloos aan bij het veteraneninstituut in Doorn telnr 0343-474147 of via www.veteraneninstituut.nl

ingeschreven bij het Veteraneninstituut, waarna er uiteindelijk 780 deelnamen aan het onderzoek. De uitkomsten van het onderzoek onder deze veteranen op gebieden als traumatische ervaringen, stressbeleving en actuele psychische klachten, vergeleek Klaassens vervolgens met de ervaringen van tachtig Nederlandse mannen met vergelijkbare kenmerken en als enig belangrijk verschil dat zij níet aan een vredesoperatie hebben deelgenomen. Na deze vergelijking komt zij tot de conclusie dat onder veteranen psychische klachten niet vaker voorkomen dan bij hun civiele leeftijdgenoten – een opmerkelijke conclusie die wat mij betreft brede aandacht verdient. Brede aandacht verdient ook de verklaring die Klaassens hiervoor schetst. Zo constateert zij onder meer dat veel militairen en veteranen weliswaar vreselijke dingen meemaken, maar dat hun hechte onderlinge band van grote waarde tijdens het verwerkingsproces is. Datzelfde geldt voor een breed begrip uit de samenleving voor het werk en de inspanningen die deze militairen in opdracht van diezelfde samenleving hebben verricht. Naarmate dat begrip breder, genuanceerder en hechter is, verloopt dat verwerkingsproces soepeler, een gegeven dat overigens ook in eerdere onderzoeken al werd geconstateerd. Zo’n genuanceerd begrip verhoudt zich echter slecht tot die bovengenoemde 60% van de samenleving die veteranen toch vooral ziet als mensen met psychische problemen. Ik zie dan ook een belangrijke taak weggelegd voor Defensie, de OPCO’s, het Veteraneninstituut en natuurlijk ook de veteranen en hun organisaties zelf om aan dat proces van beeldvorming een positieve impuls te geven. We moeten er voor waken onszelf klakkeloos te vergelijken met de Verenigde Staten en hun krijgsmacht, maar één ding heb ik van hen wel geleerd en ook omarmd, namelijk de slogan “Be good and tell it”. Onze militairen doen uitstekend werk tijdens hun uitzendingen en in overgrote meerderheid komen zijn daarvan veel sterker terug dan dat ze weggingen. Inderdaad, beter terugkomen dus en laten wij vooral niet terughoudend zijn die boodschap voortdurend uit te dragen! Kol L.H. Habraken Directeur Veteraneninstituut

van Werk naar Werk

De vulling van de organisatie, met geschikt en goed opgeleid personeel, is één van de bestaansvoorwaarden van het Commando Landstrijdkrachten (CLAS). Deze vulling wordt primair mogelijk gemaakt door het genereren van een personele instroom bestemd voor startfuncties. Uit recente ontwikkelingen blijkt de instroom van nieuw personeel onvoldoende. Met name de vaak specialistische functies kunnen moeizaam vanuit de organisatie gevuld worden. Het CLAS ervaart hierdoor een grote uitzenddruk op dit schaarse personeel. Het CLAS heeft er daarom voor gekozen extra accent te leggen op een alternatieve stroom van personeel. Naast werving van schoolverlaters wordt er nu een accent gelegd op personeel dat al deelneemt aan het arbeidsproces. In augustus is voor het CLAS een campagne gestart om de verbreding van de werving mogelijk te maken en een nieuwe doelgroep aan te spreken. De kern van het project van ‘Werk naar Werk’ is dat we op zoek zijn naar meer nieuwe collegae en collegae met relevante of deskundige werkervaring. Met de nieuwe campagnes trekken we deze mensen aan. Hoofdtaak van het nieuwe bureau van Werk naar Werk wordt het leveren van maatwerk in de keuringen, maatwerk in de opleidingen en ook maatwerk in het plaatsen op functie. De campagne (verplaats je carriere.nl) is onderdeel van de reguliere campagne maar nu wordt geworven in groepen waar de kansen op succes groter zijn. Op dit moment stijgt het succes van het project van Werk naar Werk. Met meer dan 2000 aanmeldingen blijkt dat de Landmacht een aantrekkelijke potentiële werkgever is, die met een positief imago op de arbeidsmarkt staat. Het bureau van Werk naar Werk is nu al bijna een begrip binnen de KL. Kent u mensen in uw omgeving die geïnteresseerd zijn in een carrière bij de Landmacht of bent u benieuwd geworden? Kijk op www.verplaatsjecarriere.nl of www.werkenbijdelandmacht.nl

v

Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie

BRIGADEKAZERNES van de Koninklijke MarechaUSsee: wonen en werken De marechausseegezinnen van de brigade Bergeyk poseren vóór de kazerne, ca.1914-1918

v1

Tot 1945 was het Wapen der Koninklijke Marechaussee een militair korps dat voornamelijk civiele rijkspolitietaken verrichtte. Pas na de bevrijding kwam de nadruk op de militaire politietaken te liggen. Een belangrijk basisprincipe voor het politiewerk van de Marechaussee was de verplichte kazernering. De manschappen van de marechausseebrigades woonden en werkten verplicht in kazernes. Van hieruit hielden zij toezicht op het grensverkeer en op vreemdelingen, bestreden zij criminaliteit en beschermden zij de openbare orde. Te paard en later met fietsen, motoren en auto’s patrouilleerden de marechaussees door het bewakingsgebied van hun brigade. Dit territorium omvatte meestal meerdere gemeenten. In de kazerne was ruimte beschikbaar om de paarden te stallen, arrestanten op te sluiten en alle werkzaamheden administratief te ondersteunen. Maar de brigadekazerne was meer dan alleen een lokaal of regionaal politiebureau en een werkplek. De kazernering zorgde ervoor dat de bestuurlijke en politieke autoriteiten te allen tijde een betrouwbaar gezagsinstrument achter de hand hadden. Op deze manier onderscheidde de Marechaussee zich dus van de concurrerende Rijksveldwacht, die geen militair korps was. Een tweede reden voor de verplichte huisvesting in kazernes was het afzonderingsbeginsel. De marechaussees moesten een onafhankelijke positie innemen en daarom enige afstand bewaren ten opzichte van de overige dorpsbewoners. Om dezelfde reden waren de kazernes meestal gesitueerd aan de rand van een dorp of direct aan de grote verbindingswegen. De verplichte huisvesting van de marechausseebrigades had belangrijke gevolgen voor de manschappen. Zo gold tot aan 1945 een huwelijksbeperking. Marechaussees en onderofficieren mochten slechts trouwen met toestemming van de districtscommandant. De commandant kon alleen zijn goedkeuring verlenen indien er in de kazerne woonruimte beschikbaar was voor een gezin. In de meeste gevallen was het aantal woningen beperkt. Een groot aantal manschappen kon geen huwelijk aangaan en verlovingen konden daarom lang duren. De wachtlijst was een bron van ontevredenheid. Op het negeren van de huwelijksbeperking stond direct ontslag. Een klein aantal marechaussees

Dr. G.A. Rommelse, Nederlands Instituut voor Militaire Historie misbruikte deze regeling om zo voortijdig hun dienstverband te beëindigen. Zij trouwden dus zonder eerst permissie gevraagd te hebben aan hun directe bevelhebber. De huisvesting in kazernes vormde niet slechts een beperkende factor voor het aantal marechaussees dat kon trouwen. Ook na het huwelijk had het belangrijke gevolgen voor het gezinsleven. De brigadecommandant was verplicht regelmatig inspecties te houden door de hele kazerne. Hij bezocht de stallen, de slaapvertrekken van ongehuwde manschappen, het cellencomplex en ook de gezinswoningen. Tot ver in de twintigste eeuw mochten deuren van de echtelijke woning niet op slot gedaan worden om de brigadecommandant niet te beperken in zijn rol van toezichthouder. Dit betekende dat hij op ieder moment van de dag onaangekondigd de woonruimte kon betreden. Een klein aantal commandanten maakte misbruik van deze regeling door de echtgenotes van zijn ondergeschikten lastig te vallen. Door de kazernering groeiden generaties marechausseekinderen op in een bijzondere omgeving. Zij zagen hun vader vrijwel altijd in uniform, soms te paard en veelal gewapend. Zij waren vaak getuige van hun vaders werkzaamheden. Zo zagen zij dat arrestanten De rijkskazerne in Wijhe was speciaal voor de Marechaussee gebouwd en voldeed aan alle eisen op het gebied van woon- en werkcomfort, ca. jaren dertig.

In de brigadekazerne in Amstelveen huist tegenwoordig jongerencentrum ‘de Bajes’, 2008.

Marechaussee der Eerste klasse A. Schuite poseert met zijn echtgenote, ca. 1900. werden opgesloten in de cellen, paarden werden verzorgd en wapens werden onderhouden. Op school mochten de marechausseekinderen in principe niets vertellen over de werkzaamheden in de brigadekazerne. Dit was immers het plaatselijke politiebureau en alles wat zich er voor deed was vertrouwelijk. Na de oorlog, toen de Marechaussee voornamelijk militaire politietaken en de grensbewaking verrichtte, veranderde er voor de marechausseekinderen niet veel. De paarden waren weliswaar ingeruild voor auto’s, motoren en pantserwagens, maar de bijzondere combinatie van werken en wonen bleef intact. De kinderen kwamen nu wel nadrukkelijker in contact met het militaire karakter van hun vaders werk. De arrestanten waren militairen en vanuit de kazerne konden zij groot materieel voorbij zien komen. In de jaren zestig en zeventig nam het aantal brigadekazernes dat nog slechts als werkplek diende toe. Bezuinigingen en veranderingen in het takenpakket vroegen om een aanzienlijke organisatorische schaalvergroting. Tientallen brigades werden opgeheven en de kazernes en dienstwoningen gingen in de verkoop. De overgebleven en nieuw ingestelde eenheden waren omvangrijker dan voorheen en de kazernes dienden meestal alleen als werkplek. In steeds meer gevallen woonden de marechausseegezinnen op enige afstand van de kazerne. Met dit beleid sloot Defensie aan bij ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen. Door de groeiende welvaart en de toenemende individualisering van de maatschappij nam de bereidheid van gezinnen af om in of bij een kazerne te wonen. Ook kwam er van de leiding van de landmacht steeds meer kritiek op de hoge kosten die aan de verplichte kazernering waren verbonden.

Ondanks de versoepeling van de kazerneringsplicht was dit beginsel steeds moeilijker te handhaven. De verplichte huisvesting bemoeilijkte de werving van nieuw personeel omdat andere delen van de krijgsmacht geen verplichte kazernering (meer) kenden. In 1987 schafte het Wapen de kazernering af en stootte het een groot aantal dienstwoningen af. Op deze manier kwam definitief een einde aan een bijzondere combinatie van werkplaats en woonplek. Een veel uitgebreidere geschiedenis van de huisvesting van de marechausseebrigades is te lezen in Het Wapen onder dak. De brigadekazernes van de Koninklijke Marechaussee 1814-2008 van de hand van M. van der Zee en Gijs Rommelse. Op 21 januari nam de Commandant van de Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal mr. D. van Putten, het eerste exemplaar van dit werk in ontvangst. Het boek is verschenen in de populairwetenschappelijke serie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie bij Uitgeverij Boom onder ISBN 978 90 8506 640 8. Meer info over het NIMH: www.nimh.nl E-mail: [email protected] Tel.: 070-3165836

De ingebruikname van de rijkskazerne in Wourdrichem, 1918.

v11

Door en voor....

v111

Identiteitsgroep Vredesmachten

Reünie 177 Zaucie

De Identiteitsgroep Vredesmachten, onderdeel van de Bond van Wapenbroeders, organiseert op vrijdag 27 maart 2009 een reünie voor (ex) militairen welke uitgezonden zijn geweest met de operatie IFOR. U wordt van harte uitgenodigd deze reünie bij te wonen. Dat ook de partners welkom zijn spreekt voor zich. De reünie zal worden gehouden op de vm. Vliegbasis Soesterberg/Camp Holland. Allen die hebben deelgenomen aan deze operatie en zijn opgenomen in het adresbestand, zullen persoonlijk een uitnodiging ontvangen. Betrokkenen die onverhoopt niet zijn uitgenodigd worden verzocht dit z.s.m. kenbaar te maken via: [email protected] Kijk voor online aanmelden voor de reünie of verdere inlichtingen betreffende de Identiteitsgroep Vredesmachten op: www.vredesmachten.nl

Ed van Loon is op zoek naar mensen die in 1966 bij 177 Zaucie hebben gediend als dpl. Vooral mensen van de Cie staf als ook het 3e Peloton. Bij voldoende belangstelling wil ik een reünie organiseren. Mocht u er gediend hebben of mensen kennen laat dat dan weten. Email: [email protected] Telefoon: 012-5352527

Vereniging Vrouwelijke Militairen Koninklijke Landmacht

Reünie 42e Zibva

De Vereniging Vrouwelijke Militairen Koninklijke Landmacht (VVMKL) organiseert op zaterdag 25 april 2009 in Bronbeek te Arnhem een reünie in het kader van “65 jaar vrouw in de Koninklijke Landmacht”. Vrouwelijke militairen in of buiten dienst van alle Wapens en dienstvakken KL en zij, die behoorden tot het VHK, NVKL en de MILVA kunnen deelnemen. Een inschrijfformulier met nadere informatie kan worden aangevraagd via [email protected] of het secretariaat VVMKL, Waterlelie 19, 2631 DE Nootdorp.

Reünie lichting 79-6 Wim Massier is voornemens een reünie te organiseren voor de lichting 79-6, welke is opgekomen op de Generaal Majoor Berghuijskazerne in Middelburg. Zoals bij elke voorbereiding missen we nog wat mensen. Bent u van de lichting en opgekomen in Middelburg dan verneem ik dat graag. Emailadres: [email protected] of een briefje naar Wim Massier, Bosmansweg 92, 7711 HN Nieuwleusen

De 42e Zelfstandige Infanterie Brigade Verbindings Afdeling organiseert op 23 maart 2009 een reünie. Locatie: De Veteraan, Elias Beeckmankazerne te Ede Belangstellende kunnen zich aanmelden bij: U.Scheepstra, Weideflora 161, 8935 GL Leeuwarden of via de mail E-mail: [email protected] De 42e Zibva werd opgericht in gevolge de Ministeriële beschikking van 3 november 1948 van de toenmalige staf Adjudant Generaal met als bestemming te worden ingezet voor de orde en rust in het voormalige Nederlands Indië. Op 23 maart 1949 werd het onderdeel in de haven van Rotterdam ingescheept en verbleef tot 29 oktober 1950 in de tropen. Zij hebben mede, onder heel moeilijke omstandigheden, de verbindingsmogelijkheden van die tijd in het voormalige Nederlands Indië verzorgd.

Hallo Bandoeng Nederlandse Radiopioniers [1900-1945] door ir. Hans Vles ‘Live’ communicatie met Nederlands Indië verliep aan het begin van de vorige eeuw nog moeizaam. De loop van telefoonkabels over land en zeebodem leidde vaak tot politieke gevoeligheden tussen de betrokken naties. Contact met schepen was alleen mogelijk in morse. Nederland stond rond 1930 aan de wereldtop op het gebied van een nieuwe ontwikkeling in communicatie: de korte golftelefonie. Deze uitgave geeft inzicht in het werk, de levens en onderlinge relaties van de pioniers op dit gebied. Aan bod komen onder andere de bouw van Radio Malabar, de stichting van Radio Kootwijk, maar ook het succes van de in het NatLab van Philips gebouwde korte golftelefoniezender PCJJ, waarmee Johan Numans in 1927 de eerste rechtstreekse radio-uitzending van Koningin Wilhelmina en kroonprinses Juliana naar West- en Oost-Indië realiseerde. Voor verdere informatie zie www.walburgpers.nl

Koninklijke Nederlandsche Bond van Oud-Onderofficieren Hierbij maken we bekend dat de bond na een bestaan van 120 jaar is ontbonden. De reden lag in het feit aan het ontbreken van belangstelling en het aangaan van een lidmaatschap.

ix

In memoriam

Drs. L.A. van Langeraad

Ridder in de Orde van Oranje-Nassau Ereteken van Orde en Vrede met twee jaargespen Onderscheiden met de Thorbecke penning van de VVD

11 januari 1927 --- 16 november 2008

Nieuws uit het Legermuseum Activiteiten en tentoonstellingen Voorjaarsvakantie:

Win een Leopard tank! ‘Stalen dieren’ bezetten het Legermuseum in de voorjaarsvakantie

x

Veel militaire voertuigen hebben een dierennaam, maar waarom is dat eigenlijk? In de voorjaarsvakantie ontdek je van 21 februari t/m 1 maart alles over deze ‘stalen dieren’ in het Legermuseum. Een aantal van deze voertuigen is speciaal deze week op het buitenterrein in het echt te bewonderen. Maar er is ook genoeg te doen. Met de Stalen dieren speurtocht leer je meer over bijvoorbeeld verkenningsvoertuigen zoals de Ferret, de Lynx en de Staghound. En wie het snelst met een radiografisch bestuurbare Leopard tank het parcours aflegt, kan er zelfs eentje winnen! Beestenbende in het leger Over de hele wereld zijn de afgelopen eeuw dieren(bij)namen gegeven aan legervoertuigen. Soms vanwege overeenkomsten in het uiterlijk; de amfibische DUKW 353 lijkt een beetje op een eend. Of om de vijand angst in te boezemen met namen van enge dieren zoals de Cobra, de Scorpion en de Shark. Opvallend veel van deze ‘stalen dieren’ zijn familie van de hond, zoals de Australische Dingo. Een ander voorbeeld is het verkenningsvoertuig Fennek (een woestijnvosje), die door de Koninklijke Landmacht op dit moment in Afghanistan ingezet

wordt. Ook de katachtigen zijn vertegenwoordigd door onder meer het luchtdoelgeschut de Cheetah en de Tiger. De laatste was een Duitse tank uit de Tweede Wereldoorlog. Deze bijnaam werd bedacht door niemand minder dan Ferdinand Porsche, die tevens de Volkswagen Kever ontwikkelde.

Goliath alternatief voor de antitank hond In de tentoonstelling Dappere dieren is een antitank hond te zien. Deze honden werden in de Tweede Wereldoorlog door het Sovjet-Russische leger ingezet om onder Duitse tanks te kruipen. Op hun rug droegen ze explosieven die vervolgens (samen met de hond) tot ontploffing werden gebracht. Gelukkig bestonden er ook diervriendelijker methoden, zoals de Duitse Goliath, door de geallieerden beetle tank genoemd. Dit op afstand bestuurbare rupsvoertuig had dezelfde functie als de hond, maar was in de praktijk veel effectiever. Stalen dieren speurtocht en tankrace Hoe komen rupsbanden aan hun naam? Dit en andere weetjes kom je allemaal tegen als je de speurtocht langs de voertuigen doet. Aan het einde van de speurtocht ligt een heftig parcours dat je met een radiografisch bestuurbaar tankje zo snel mogelijk moet afleggen. De twee snelste bestuurders van de vakantie winnen zo’n Leopard tank! Hoe snel echte legervoertuigen rijden en hoe dat klinkt kun je beleven in de filmzaal. In de voorafgaande week (14 t/m 20 februari) is de speurtocht Beestachtig Slim gratis verkrijgbaar! Kijk voor meer informatie over de voorjaarsvakantie, de familietentoonstelling Dappere dieren en andere activiteiten op www.legermuseum.nl. Datum : Tijd : Prijs :

14 t/m 1 maart 2009 (maandag 16 en 23 februari 2009 geopend) openingstijden museum toegangsprijs museum

Museumweekend:

Tentoonstellingen

Dress to impress

Het boek als wapen

Zaterdag 4 en zondag 5 april 2009

Het Legermuseum brengt een omvangrijke catalogus uit van boeken uit de periode 1500-1800 (oude drukken). Een selectie uit de ca. 10.000 beschreven boeken is nu te zien. De unieke en kostbare boeken zijn geselecteerd vanwege de -soms met de hand- ingekleurde platen. Het gaat om zeer bijzondere atlassen, boeken over dieren, over krijgskunde en over krijgsgeschiedenis. In de ‘topstukkenvitrine’ worden de boeken regelmatig gewisseld zodat er zoveel mogelijk te zien zullen zijn. Een film laat enkele boeken al bladerend geheel zien. De boeken zijn afkomstig uit negen Defensieinstellingen waaronder het Legermuseum. De catalogus is verkrijgbaar via de museumwinkel.

Het museumweekend staat in het teken van verleiden. Een uniform verandert een man of vrouw in een krachtig, voor velen aantrekkelijk persoon. Het geeft het status en macht. Laat u zich verleiden? Kijk voor het volledige programma op www.legermuseum.nl. Datum : Tijd : Prijs :

4 en 5 april 2009 12.00-17.00 uur gratis toegang

Datum :

De Legermuseum Actie Zone Van groentje tot generaal in 3 kwartier In het Legermuseum is altijd iets te doen! De Actie Zone is een interactieve presentatie waar je kunt ervaren hoe het voelt en wat je fysiek moet kunnen om militair te zijn. In de trainingszone ga je verschillende vaardigheden oefenen. Na acht intensieve opdrachten heb je de training doorlopen. Tijd voor de praktijk! In het hoofdkwartier wordt uitgelegd wat de missie inhoudt. Met je rugzak op betreed je een verlaten dorpsplein. Je ziet half afgebrokkelde muren, stapels grote kisten en kapotgeschoten drumvaten. Het is donker en je hoort allerlei geluiden. Nu komt het erop aan: heb je tijdens de training goed opgelet? Observeer goed en kijk waar je heen moet. Check of nergens bommen liggen. Ontwijk de mijnen. En kijk uit voor boobytraps en snipers… Kortom een spannende ervaring voor jong en oud! Datum :

t/m 2011

tot en met 29 maart 2009 (Frederik de Wit), Steden-Boek van Europa uytgesondert Nederland (Amsterdam circa 1690), de versterkte stad Valletta op Malta.

Joan I Blaeu (1598-1673), Atlas maior (Amsterdam 1662-1665), 11 delen.

x1