Kieswijzer-Overbetuwe.nl is een initiatief van “Gemeentebelangen Overbetuwe” (GBO), de lokale politieke partij van Overbetuwe. GBO heeft als uitgangspunt dat we in de gemeente vooral door samenwerking en goed management het meest efficiënt tot resultaten kunnen komen. De gemeente Overbetuwe heeft een goede uitgangspositie. Partijen in de gemeenteraad willen elkaar niet echt tegenwerken, wat weer ten goede komt aan het resultaat. Het kan echter beter en effectiever. Kieswijzer-overbetuwe.nl heeft de beschikbare verkiezingsprogramma‟s voor de gemeenteraadsverkiezing van 3 maart 2010 doorgenomen en beoordeeld. Een en ander in samengevat is een spreadsheet en onderstaande opvallende punten per partij. We hebben niet het doel om met 10 vragen u te adviseren welke partij het beste bij u past. We willen wel de programma‟s meer leesbaar maken door u bewijst te maken van de voor u belangrijke punten. Algemeen De verkiezingsprogramma‟s zijn zeer verschillend qua opzet en inhoud. Er zijn programma‟s die zich tot hoofdlijnen beperken of die zeer specifiek punten noemen. Er zijn programma‟s die gebruik maken van zeer algemene intro‟s. In ieder geval zijn de vermelde punten niet één op één naast elkaar te leggen. Er is naar onze mening wel een vergelijking te maken op hoofdlijnen. De PvdA kiest er voor om het grootste deel van haar programma op te zetten aan de hand van de ToekomstVisie die door de gemeenteraad vastgesteld is. Dat lijkt ons een prima idee. Mogelijk dat andere partijen dit voortaan ook kunnen doen, eventueel naast hun eigen opzet. De ToekomstVisie is een prima kapstok voor verder overleg. Verschillende partijen hebben als intro algemene goed geschreven teksten die voor de lokale uitvoering niet echt van belang zijn. De teksten van die intro‟s hebben een andere schrijfstijl dan de rest van de tekst. Het vermoeden bestaat dat sommige landelijke partijen de basis van een programma aangeleverd krijgen. Een kies- of stemwijzer kan op zichzelf niet bepalend zijn voor de keuze voor een partij. Mede bepalend zijn ook de debatten tijdens het politiek theater vooraf aan de verkiezingen. Waar debatten eerst verborgen bleven in commissievergaderingen en een college samenwerkt is vlak voor een verkiezing alles anders. Samenwerking is dan ver te zoeken. Als belangrijkste beoordeling naar de programma‟s willen we de persoonlijke kwaliteiten van de beoogde raadsleden noemen. Ook een raadslid dient eigenlijk ook over enige managementkwaliteit te beschikken om uit de verf te komen. Anders zitten ze er ook maar te zitten en wordt het echte werk door slechts weinigen gedaan. Hier gaan wij niet in op de persoonlijk kwaliteiten van mensen De conclusie In grote lijnen hebben de volgende items de meeste kans van slagen:
Elst en een drietal andere dorpen mogen uitbreiden qua woningen. Dit zijn ook de dorpen met de voorzieningen. Andere dorpen en kernen mogen beperkt bouwen De “andere” dorpen moeten goed openbaar vervoer hebben naar de naastliggende dorpen met voorzieningen De natuur en het buitengebied bewaken. Beperkte recreatie toestaan. Gebied recreatief promoten Iedereen vindt dat dorpen leefbaar moeten blijven. Wat “leefbaar” is moet nog ingevuld worden. Elst Centraal gaat door. Net als alle andere lopende projecten. De aangekondigde bezuinigingen komen niet ten laste van de zwakke groepen in de gemeente Het bepalen van de echte bezuinigingen kan pas na de verkiezingen gebeuren Streven naar een sluitende begroting De lasten van de burgers mogen niet omhoog (hooguit met de inflatie) Sport en cultuur dienen samen actief gepromoot te worden Maatschappelijk Verantwoord Verenigen kan met beleid worden ingevoerd. De nieuwe vergaderstructuur voor meer burgerparticipatie kan doorgang vinden. De functie van dorpsraden dient vastgelegd te worden (zonder een bestuurlaag in te voegen) Milieu mag nog meer aandacht krijgen. Ambities dienen te worden gehaald. Multi functionele centra in de dorpen
Advies aan de raadsleden is om bij de volgende benoemingen van wethouders ook de managementkwaliteiten van de voorgedragen wethouders te beoordelen. Opvallende zaken per partijprogramma Christen Democratisch Appel (CDA), lijst 1 1. Uit het programma van het CDA: “Gelukkig is de uitgangspositie van Overbetuwe goed. Dit is mede te danken aan het verstandige en solide CDA-beleid in de afgelopen jaren. Want ook de afgelopen vier jaren heeft het CDA Collegeverantwoordelijkheid gedragen in een door het CDA als grootste partij aangevoerd College.” Soms zijn teksten in programma‟s iets te doorzichtig en te weinig ter zake doende. 2. CDA geeft in haar plannen aan dat ondanks het financiële beleid, de financiële risico‟s bij de herinrichting van station en dorpstraat groot zijn. Vraag is of dat strookt met punt 1. 3. CDA vindt schaalvergroting goed voor de brandweer. Maar de brandweer mag niet buiten de gemeentegrenzen geplaatst worden en moet in alle kernen aanwezig zijn. Vraag is hoe je dan toch aan schaalvergroting kunt doen? 4. CDA wil goede en werkende openbare verlichting. In 2020 wil de gemeente klimaatneutraal zijn. Hoe strookt de verlichting met deze milieueis? 5. CDA wil per kern toegesneden (sport) accommodaties. Reeds eerder was afgesproken dat als een sporthal of zaal vol was verenigingen moeten uitwijken naar andere plaatsen waar nog ruimte is. Wat is dan toegesneden? Welke normen wil het CDA hanteren? Partij van de Arbeid (PvdA), lijst 2 1. PvdA kiest niet voor exacte plannen mede gezien de komende bezuinigingen. Wel realistische gedachtelijnen 2. PvdA stimuleert het moderne burgerinitiatief. (Dorpsraden, initiatieven sport- en cultuur) 3. De lijst met zaken die de PvdA bereikt hebben zijn vooral activiteiten die de wethouder conform zijn taak heeft vervult, zoals de PvdA zelf aangaf, voor de hele Raad. (De wethouder zelf was overigens niet onverdienstelijk)
4. Pvda willen de positie van dorpsraden verbeteren middels procedures en geld. Burgerinitiatieven zijn goed en moeten ondersteund worden. Je dient te waken om een nieuwe bestuurslaag te creëren. 5. PvdA wil het maatschappelijk verbonden verenigen invoeren. Vraag is wat zij wil zodra de bijbehorende subsidies stoppen. 6. PvdA gebruikt de Toekomstvisie van de gemeente als kapstok voor een programma. Dat is een slim idee aangezien dit document een visie is van de gemeente voor langere tijd. Gemeentebelangen Overbetuwe (GBO), Lijst 3 Gemeentebelangen Overbetuwe koos voor een programma op hoofdlijnen met daarnaast speerpunten. De punten per woonplaats zijn in hun flyer vastgelegd. 1. Voor GBO telt vooral het resultaat. “afspraak is afspraak”. Daarnaast dien je als wethouder en gemeenteraad ook je verantwoordelijkheid te nemen die je hebt gekregen. 2. GBO wil voortaan geen lange lijsten met zaken die niet waargemaakt kunnen worden. Vooral ook lopende zaken afmaken. 3. Passende woningbouw over alle dorpen, is belangrijk Vereniging voor Vrijheid en Democratie (VVD), lijst 4 Het programma hangt zwaar op de invoering van maatschappelijk verantwoord verenigen 1. Opvallend is het punt waar de VVD vindt dat integriteit een eerste vereiste is voor bestuurder. Dit is een wettelijk vereiste. Vraag is waarom de VVD dit punt in haar programma opgenomen heeft? 2. VVD vindt dat bedrijfsgebouwen in het buitengebied een andere functie moeten kunnen krijgen. Wonen in het buitengebied mag bestaande bedrijfsactiviteiten niet belemmeren. Wetgeving dient eventueel aangepast te worden om wonen mogelijk te maken. Dit punt is opvallend omdat dit de oplossing is voor een van de grootste hoofdpijndossiers van de heer Mooij maar daar gaat het voorbij aan diverse rechterlijke uitspraken. Vraag is of punt 2 kruist met punt 1. 3. Het allergrootste gedeelte van het verkiezingsprogramma heeft betrekking op “Maatschappelijk Verantwoord Verenigen” (MVV) Dit punt is tevens het hoofdpunt in het sport en cultuurbeleid. De lasten van de invoering van MVV dienen gelijkelijk verdeeld te worden. Daarvoor worden bestaande sportsubsidies opnieuw verdeeld. Kostendekkende huren voor accommodaties worden ingevoerd. Clubs kunnen per geval gesubsidieerd worden. Voor het overige kunnen subsidies worden verdiend áls clubs meedoen met het MVV. MVV wordt door de NOC/NSF gesubsidieerd weggezet in Overbetuwe. Het initiatief voor invoering neem je zelf als gemeente, zo ook de uitvoering. Er is nog geen ervaring met wat er gebeurt zodra de subsidies stoppen. Clubs en instellingen worden dus een kostenstijging verwachten indien ze niet mee doen met MVV. Vraag is waarom de invoering van MVV naast de subsidie ook de lopende subsidies nodig heeft? Vraag is wat er gebeurt zodra in kleine dorpen nog geen mogelijkheid is om MVV uit te voeren? Vraag is wat het verschil is tussen naschoolse sportbeoefening en gewone sportbeoefening? 4. Muziekkorpsen spelen een belangrijke rol binnen de gemeente volgens de VVD. Muziekcorpsen (cultuur) mogen extra geld hebben. Dit wel zeer specifieke punt valt op naast algemene punten zoals het stimuleren van sport- en cultuur. Kijken we naar de
5. 6.
7. 8.
9.
achtergrond van de heer Mooij dan zien we dat hij privé in een muziekkorps speelt. Ook hier dienen we punt 1 te bewaken. VVD is voorstander van theater in Overbetuwe. Ze wachten een initiatief af met een redelijke financiële borging. Het is niet bekend of zij dit willen ondersteunen met geld en zo ja, hoeveel. “Kinderen moeten om de hoek en dicht bij de school kunnen sporten door de bouw van multifunctionele accommodaties die geschikt zijn voor het onderwijs en de sport. De accommodaties moeten na schooltijd open zijn en gebruikt kunnen worden door verenigingen die naschools sportaanbod aanbieden (=MVV).” Vraag is wat is het verschil tussen naschoolse sportopvang en gewoon sporten? Vraag is waar het geld vandaan moet komen voor de bouw van accommodaties? VVD wil het beheer van sportaccommodaties verzelfstandigen. Er zijn voorbeelden in Nederland waar dit prima verloopt, op commerciële basis! Wie moeten deze gaan beheren? Betekent dit een kostenverhoging. VVD wil meer en beter bestuurlijk en sporttechnisch kader om de vrijwilligers in de sportverenigingen bij te staan. Ondersteuning van verenigingen en beperkte professionalisering”. Is die vraag er ook vanuit de verenigingen? Is dit het einde van de verenigingen en het begin van de sport-BV‟s? VVD wil een vrijwilligersbeleid. Geld wordt daarvoor vrijgemaakt. Wij zie geen signalen dat vrijwilligers ondersteund willen worden. Zeker niet als zou blijken dat initiatief van vrijwilligers afgenomen zou worden. Is het niet een koekje van eigen deeg. Eerst subsidies inhouden om ze daarna in plaats daarvan als ondersteuning terug te geven?
Democraten66 (D66), lijst 5 1. De in het verkiezingsprogramma vermelde speerpunten van D66 zijn vrij algemeen, zonder maat of norm. (dat mag!) Het aantal speerpunten is deze keer fors kleiner in vergelijking met de vorige verkiezingen. 2. D66 wil voorzieningenniveau in de kerkdorpen niet verlagen. Vraag is welke voorzieningen er moeten blijven en op welk niveau? 3. D66 wil voor de ontwikkeling van het bedrijvenpark goed overleg met de bewoners. Communicatie is een verbeterpunt voor het huidige college en met name van de huidige wethouder van D66. Richting de verkiezingen toont hij de wil om te communiceren al is het vooral nadat de plannen al klaar zijn. 4. D66 wil geen bezuinigingen in de sociale sector, milieu, sport. D66 wil geen verhoging van de OZB van meer dan de inflatie. D66 wil doorgaan met de DOP en het uitwerken daarvan. Het is onbekend hoe D66 de wensen en de bezuinigingen wil financieren. Deels is dat logisch vanwege het nog lopende schatgraversonderzoek van de gemeente en de nog onbekende bezuinigingen van de overheid. Het is niet duidelijk waarom er geen voorbehoud wordt gemaakt voor de uitwerking van de DOP‟s. 5. In de plannen van D66 zitten meerdere punten die door de centrale overheid voorbereid zijn en gefinancierd worden. Voorbeelden zijn het maatschappelijk verenigen en het creëren van banen voor werkelozen. Het zijn plannen waar je als gemeente van moet profiteren. Het zijn geen dossiers om jezelf mee te profileren. Het is onbekend hoe D66 met deze plannen door wil gaan ná de diverse subsidies. 6. D66 lijkt ons grotendeels “Elst gericht” met haar plannen. We missen de andere dorpen. 7. Het verkiezingsprogramma van D66 geeft aan dat zij de afgelopen 4 jaren veel geregeld heeft. Het zijn echter zaken die standaard zijn voor het wethouderschap van de heer Witjes (D66) in opdracht van de gemeenteraad. Het verkiezingsprogramma is van de partij en niet het college.
8. D66 geeft in haar programma aan dat overleg en communicatie belangrijk zijn. Gezien de inhoud van het verkiezingsprogramma heeft de lijsttrekker hier een duidelijke hand in gehad. Was dit punt een helder moment of heeft wethouder Witjes echt iets geleerd. We hopen en gunnen het laatste. GroenLinks, lijst 6 Beleid hoofdzakelijk of alleen gericht op groen en natuur. Maar dan ook consequent. Hier en daar hebben we twijfel aan de haalbaarheid en betaalbaarheid. Maar met de juiste intentie kun je praktisch een heel eind komen. 1. “Nieuwbouw- en renovatieprojecten worden voorbeelden van duurzaam bouwen. Ze zijn extreem energiezuinig én voldoen ook aan alle eisen op gebied van woonkwaliteit, zoals comfort, gezondheid, veiligheid, betaalbaarheid, toegankelijkheid en levensloopbestendigheid. Daarnaast blijft er aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit.” Betaalbaarheid wordt in één zin genoemd met het opsommen van de meest ideale woonomgeving. Het is niet bekend hoe dit gerealiseerd gaat worden. 2. GroenLinks wil inbreiding en compacter bouwen en per woning minstens 75m2 groen en in een straal van 300 meter rond een woning groen en meer groen in de woonplaats. Dat kan alleen als er fors compacter gebouwd wordt, anders komen wij grond tekort. Vraag is of de woningen dan nog verkocht worden. 3. In iedere wijk een avonturenspeelplaats. Ambitieus qua oppervlakte en geld en beheer 4. Bij woningen wordt parkeergelegenheid op eigen grond gerealiseerd. Evt in de grond of in de hoogte. Dat kan ook niet anders omdat compact gebouwd moest worden. Deze parkeertechniek lijkt ons duurder dan normaal en daarmee wordt de woning niet betaalbaar. 5. “Dorpsontwikkelplannen (DOPs) vormen het uitgangspunt voor lokaal beleid in een kern, de gemeente kan slechts gemotiveerd en na raadpleging van betreffende dorpsraad afwijken van het dorpsontwikkelplan” GroenLinks maakt het DOP een dwingend plan, onder rechtsgeldigheid. De dorpsraad is een nieuwe bestuurslaag en perkt de macht van de raad en het college in. 6. GroenLinks wil een correctief referendum invoeren. Ook nadat de gemeenteraad al een beslissing genomen heeft. Een idee met ideële grondslag. Het maakt het beslissingsproces echter stroperig en er zijn discussies rond de deskundigheid van burgers om over onderwerpen te oordelen.
ChristenUnie (CU), lijst 7 1. Concentreert zich op een viertal gebieden. CU is een relatief kleine partij en wil aandacht effectiever inzetten. 2. CU vraagt blijvende ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgen. CU geeft niet aan hoe. 3. CU wil wel windmolens mits landschappelijk goed inpasbaar. 4. CU wil net als de andere partijen energiezuinig bouwen EN betaalbaar bouwen? De Groenen, lijst 8 1. Als enige staan de Groenen een (lichte) stijging toe van de OZB 2. De Groenen vinden de reserves van de gemeente voldoende 3. Schone energie mag worden gesubsidieerd
4. “Recente meningsverschillen binnen de gemeente hebben weer laten zien dat er ook in de gemeente Overbetuwe nog steeds een grote kloof bestaat tussen de politiek en de burgers.”Dit punt wordt verder niet toegelicht. 5. “Sociale zaken en werkgelegendheid wordt gewaarborgd door het bevorderen van kleinschalige bedrijvenparken, zoals kleinschalige herstel- en reparatiebedrijven en eigen ambachtelijke bedrijven zoals kaasboerderijen en biologisch winkels. Verder dient werk aan huis te worden bevorderd om onnodige mobiliteit tegen te gaan.” Allemaal onze eigen kaasboerderij?? Naar onze mening is dit punt opvallend simpel afgedaan. 6. “De komende jaren zal door de economische crisis steeds meer een beroep worden gedaan op schuldhulpverlening. De consument zal meer beschermd moeten worden tegen onduidelijke contracten en koopsompolissen etc. Door preventieve informatie (gemeente nieuws )zal de oplopende aanvraag voor schuldhulpverlening moeten worden gekeerd.” We herkennen het probleem maar om “het gemeentenieuws als budgetcoach in te zetten? Dat is wederom iets te eenvoudig neergezet lijkt ons. 7. “Huiselijk geweld / discriminatie blijken landelijk toe te nemen. Dit baart De Groenen zorgen. De burgermeesters hebben sinds kort de mogelijkheid tot huisuitzetting. Zowel slachtoffers als daders moeten preventief verwezen worden naar het steunpunt „huiselijk geweld‟.” “preventief” en “verwezen”? Dit vergt toelichting. Preventief is meestal om iets te vermijden wat nog niet is gebeurd. En verwijzen is vrij eenvoudig met een foldertje doorsturen. Of bedoelen de Groenen dit anders? 8. De Groenen willen 55+-ers werven om als vrijwilliger te werken, door middel van opleiding en training. Onduidelijk is waarom de werving ondersteund wordt door deze activiteiten. Hebben vrijwilligers behoefte aan opleiding en training? 9. Verschillende dorpen moeten een eigen politiepost krijgen. Of de post ook bemenst moet worden wordt niet vermeld. SGP, lijst 9 De SGP geeft alleen aan dat zijn over een aantal punten mee wil denken. Wij hebben nog geen meningen en ambities kunnen vinden. Lijst de Swart, lijst 10 Het programma van deze lijst is nog niet volledig en om die reden nog niet gepubliceerd. NVU, lijst 11 De lijst van de NVU is niet in het overzicht opgenomen. Een groot deel van het programma is geen onderdeel van het takenpakket van een gemeente. Verder zit er overlapping in onderdelen. Het lijkt erop dat men, om aan te sluiten op de lokale politiek, her en der wat punten uit andere programma‟s overgenomen heeft. Als programma voor de gemeenteraadsverkiezing in Overbetuwe is dit programma niet sterk.
Overbetuwe, 7 februari 2010 Kieswijzer-Overbetuwe
Disclaimer: Dit overzicht is met de grootste zorg samengesteld. Het overzicht is niet bedoeld om volledig te zijn. Het overzicht is mogelijk niet samengesteld aan de hand van de laatste versies van programma‟s, indien deze voor ons niet beschikbaar waren. Kieswijzer-Overbetuwe is niet aansprakelijk voor de gevolgen, zowel direct als indirect, van dit overzicht. Berichten naar aanleiding van dit overzicht kunnen via email aan kieswijzer-overbetuwe.nl doorgegeven worden. Iedere kiezer wordt aangeraden om vóóraf aan de verkiezingen zelf het gehele programma en de website van de partij naar keuze door te nemen voor een gemotiveerde keuze. Copyright Kieswijzer-Overbetuwe 2010
