Uit: RAAC-Echo, December 1994.
Albuquerque International Balloon Fiesta. “International” en “biggest in the world” zijn veelgebruikte en misbruikte begrippen in de Verenigde Staten, en dienen dan ook wel eens met een korreltje zout genomen te worden. In het geval van de “Albuquerque International Balloon Fiesta”, dit jaar aan zijn 23ste editie toe, mag men evenwel zonder schroom beide adjectieven in de mond nemen: waar elders ter wereld zijn er simultaan 650 warmeluchtballons uit 20 verschillende landen in de lucht te zien? Beroepshalve was ik dit jaar toevallig (nu ja, zo toevallig nu ook weer niet...) getuige van het negen dagen durende evenement. Vooral de “mass ascensions” tijdens de week-ends, en de “special shape days” zijn de grote publiekstrekkers. Als je erbij wil zijn, reserveer tijdig je hotelkamertje, en reken zeker niet op een ‘weekend discount rate’! Naar schatting een miljoen toeschouwers komen jaarlijks op het evenement af.
“Dawn Patrol” vóór zonsopgang. De Sandia Mountains vormen het decor.
Zondag 2 oktober, 06.00 uur: alles begint met verkeersopstoppingen op de Interstate 25 aan Exit 231, Alameda Blvd, en dit tot aan de ingang van Balloon Fiesta Park, nog vóór de zon opgaat. Boven het startterrein zweven reeds enkele ballons: “Dawn Patrol” heet dat. Bedoeling is van de windsnelheid en –richting op verschillende hoogtes te meten. Waarom hiervoor meer dan 10 ballons nodig zijn? Tja, dat konden zelfs de organisatoren me niet vertellen... Een mooi zicht is het wel. In het oosten, achter de 10378ft (3163 meter) hoge Sandia Mountains, begint reeds het ochtendgloren; in het westen, en dit op een afstand van niet minder dan 70 mijl (ca. 110 kilometer), doemt de Mount Taylor al op: het belooft dus een zeer mooie dag te worden! Ondertussen maken de ballonvaarders op het terrein zich klaar, waarbij vooral het testen van de gasbranders in de duisternis voor tamelijk demonische taferelen zorgt.
1
06.30 uur: daily pilot briefing. “Good mo-orning folks!”. “Yeeahh!” schreeuwt de duizendkoppige meute. De briefing is kort en krachtig: de wind is goed, maar komt uit alle richtingen; vlieg niet in de hoogspanningskabels, en zorg ervoor dat je niet op indiaans gebied moet landen. Dit laatste zou je namelijk een flink pak geld kunnen kosten; per slot van rekening moeten de Indianen toch ook aan de kost komen zeker! Daarna begint het opblazen van de honderden ballons: de “Star-spangled banner”, gezongen door een nogal krijsende vrouwenstem, gaat zowat compleet verloren tussen het geluid van de honderden tweetaktventilatoren die voor het opblazen gebruikt worden. Alles is perfect georganiseerd, en dat moet ook wel, want het startterrein is te klein om gelijktijdig alle ballons in opgeblazen toestand te huizen.
Romance in de maak in het ballonpark? ”Ottifant” en “Nellie” kunnen blijkbaar best met mekaar opschieten!
07.30 uur: onder een hels gejuich, gefluit en geschreeuw van de toeschouwers gaan de eerste ballons van de eerste ‘wave’ (ca. 200 ballons) de lucht in. Natuurlijk, en dit om tegemoet te komen aan het onvermijdelijke Amerikaans patriotisme, is de allerereerste een grote “Stars and Stripes”...
‘Piekuur’ in de lucht boven Albuquerque! 2
Dit is het begin van een ongelooflijk en onvergetelijk spektakel waarbij in goed twee uur tijd de 650 ballons het luchtruim zullen kiezen. Om dit alles in goede banen te leiden zijn er een aantal ‘umpires’ aktief, energieke mannetjes gekleed in zwart-witte zebrapakjes, net alsof ze pas van een baseballwedstrijd zijn weggelopen. Efficiënt zijn ze wel: ik heb geen weet van het minste incident of hapering in het ganse vluchtenschema. Trouwens, ongelooflijk maar waar: de luchthaven van de stad ligt nauwelijks 10 kilometer verderop! Probeer zo’n fiesta maar eens in België in de buurt van Zaventem te organiseren! Volgens sommigen is het ballonfeest het meest gefotografeerde gebeuren in de USA; dit zou wel eens kunnen, wetende hoeveel foto’s ik er zelf verschoten heb! Het feit dat alles meestal plaats heeft onder een staalblauwe hemel zal er ook wel niet geheel vreemd aan zijn. Onder de 650 deelnemers bevinden er zich dit jaar een zeventigtal ‘special shapes’, de grote publiekstrekkers. Enkele hiervan waren reeds in België te zien, maar waar elders zie je tegelijk een vliegende Harley Davidson, een supermarktmand en de Financial Times, een hotdog en een colablikje, een dynosaurus en een koe, een sneeuwman en een ijsbeer, een olifant en een joggingschoen aan de hemel zweven? Om nog maar ‘Wie het schoentje past, trekke het aan!’, van de rest te zwijgen! In dit maar dan moet je waarschijnlijk wel Gulliver heten! select gezelschap ook de “Milka Melo Cakes” (OO-BSU) met Marc Sevrin, de enigste (vliegende...) Belg in Albuquerque dit jaar. Vele mensen hier herinneren zich nog Wim Verstraeten toen die met de Cameron “Smurf” hier furore maakte.
“Milka Melo Cakes”: niet onopgemerkte Belgische aanwezigheid op dit festival.
Een “Hot Dog” eet je best vanuit je luie “LA-Z-Boy Reclining Seat”...
3
“Karasu Tengu”, mijn Japanse favoriet komt stilletjesaan en moeizaam overeind, en gaat dan statig omhoog onder een staalblauwe hemel.
Elke ‘special shape’ die opstijgt krijgt een spontaan applaus; ook Marc deelt in die bijzondere eer. Dit is echt niet onverdiend; het in vorm krijgen van sommigen van die gedrochten lijkt me sowieso al een echt huzarenstukje op zich, en dat denk ik met name aan de “Creamland Cow”. Overigens is er een grappige anecdote te vertellen over deze laatste: de oorspronkelijke opdrachtgever plaatste de bestelling en gaf de gewenste maten door uitgedrukt in voet; de Canadese fabrikant dacht evenwel dat alles in meters uitgedrukt was! Resultaat: de ballon is meer dan drie keer groter geworden dan eigenlijk gepland! Gelukkig voor de fabrikant kon hij zijn creatie nog verkopen aan de firma Creamland; de originele koper namelijk, was met het ‘foutje’ niet echt opgezet en had inmiddels afgehaakt...
“Creamland Cow”: een overgedimensioneerde vliegende koe verovert het luchtruim boven Albuquerque en kijkt verbaasd, maar toch ietwat minachtend, naar al haar vliegende vriendjes!
10.00 uur: alles is de lucht in, maar de relatieve rust op het startterrein zal niet lang duren want de eerste pick-up vans van de ‘chase-crews’ komen immers al terug met hun opgeplooide ballon en dito mand fier achterop. Aangezien de meeste ballons van heinde en verre komen, bestaan de ‘chase-crews’ meestal uit lokale vrijwilligers. Over het algemeen gaan de ballons niet echt ver weg. Dit heeft te maken met het tamelijk onherbergzaam
4
terrein verderop (bergen, en zoals reeds gemeld, Indiaanse reservaten waar de ballons niet welkom zijn), maar ook met een speciaal atmosferisch verschijnsel, de zogenaamde “Albuquerque box”, fenomeen dat zich vooral in oktober voordoet. De stad ligt in de Rio Grande vallei, op een 1500 meter hoog gelegen plateau, maar is omgeven door vrij hoge bergen. Dit alles zorgt voor winden die volkomen verschillend kunnen zijn alnaargelang de hoogte: je ziet inderdaad de ballons naar het noorden wegvliegen, maar een half uurtje later zie je ze, 100 meter lager, teruggedreven worden boven de startplaats. De ballons lijken wel in alle 10.00 uur: de eerste ‘chase crews’ komen terug op het starterrein. richtingen tegelijk te vliegen. ‘Rondjes’ draaien is hier dan ook perfect mogelijk. Vandaar dat er wedstrijden zijn om zo dicht mogelijk terug te landen bij... de startplaats!
Bijzonder windfenomeen: de “Albuquerque box”.
Gedurende negen dagen lang kan je al dit moois elke voormiddag aanschouwen. Geloof me, als je dit vanaf je kantoor voor je ogen ziet gebeuren, dan is het wel moeilijk om je aandacht bij je werk te houden, zeker wetende dat het startterrein nauwelijks 500 meter verderop ligt!
5
Maandag 3 oktober 08.00 uur: bedrijfsparking Honeywell Defense Aerospace. In dit decor gaan we een weekje proberen geconcentreerd te werken...
Voor belangstellenden nog dit: volgend jaar gaat de fiesta door vanaf zaterdag 7 oktober tot en met zondag 15 oktober. Misschien wel een vakantietip, vooral als je dit kan combineren met een bezoekje aan het prachtige zuidwesten van de USA. De maanden september en/of oktober zijn trouwens veruit de beste periode hiervoor. Meer info op www.aibf.org of bij ondergetekende. Paul Hopff
“Tomorrow Morning”, “Early Times”, “Beloved Arrow”, “Polar Bear”, en in de verte “Kentucky Fried Chicken Bucket” temidden van hun meer normale soortgenootjes.
6
Annex Thoughts on the Weather Patterns Associated with the "Albuquerque Box" by Mike Ford, Lead Forecaster, National Weather Service Albuquerque The Albuquerque box is essentially a valley wind pattern which develops under certain "stable" conditions. During the nighttime hours, the air near the ground surface is cooled by the process of radiational cooling. This process is most efficient with clear skies, low humidity, and light wind. Cooler, and therefore more dense, air flows downslope and pools at lower elevations such as along arroyos and river valleys. The cool air that pools in the Rio Grande valley is shallow (generally no more than a few hundred feet in depth). During the early morning hours this air flows southward down the valley from higher to lower elevation much as any fluid flows downhill. This stable "river of air" occurs below a temperature inversion which separates it from warmer, less dense air above the inversion just as vinegar is separated from oil by differences in density. The wind direction in the airmass above the shallow inversion can be different than that below the inversion and in an "ideal" box pattern can blow in exactly the opposite direction so that a skillful pilot can bring a balloon back to near the point of takeoff by changing altitudes to ride wind currents in different directions. Upon takeoff the pilot first heads south towards downtown, then ascends higher where the winds will then take the balloon back north towards the balloon fiesta grounds. This wind pattern for which the Albuquerque area is well known occurs under stable conditions during the fall of the year when no strong weather systems are affecting the area. A local study found that on average the "box" circulation occurs 30 percent of the time in early October. Even on days when the "box" occurs, it dissipates by mid morning as the sun heats the ground resulting in thermal turbulence which mixes the separate layers of air and destroys the low level inversion.
7
