Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
Opdrachtgever
: Breijn B.V., Stedelijke Infra Postbus 2070 5260 CB VUGHT
Projectnummer
: 20100009
Status rapport / versie nr.
: Definitief / D01
Datum
: 10 januari 2011
Opgesteld door
: ing. F.H. Henrichs
Gecontroleerd door
: ing. G.J. Andries
Voor akkoord
: drs. ing. M.G.A. van den Brink
Paraaf :
Versie nr.
Datum
Omschrijving
Opgesteld door
Gecontroleerd door
C01
25-08-2010
Akoestisch onderzoek wegverkeer
FH
JW
C02
24-09-2010
Diverse wijzigingen
FH
CM
D01
10-01-2011
Wijziging verkeersmodellen en inrichting ZW-vaart
FH
MA
Postbus 4156 4900 CD Oosterhout Hoevestein 20b 4903 SC Oosterhout
t.(0162) 456481 f.(0162) 435588
[email protected] www.ageladviseurs.nl
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 1
INHOUD 1 2
INLEIDING
3
1.1
3 5
2.1
Algemeen
5
2.2
Planontwikkeling
5
2.3
Onderzoeksgebied
7
2.4
Wet- en regelgeving
8
2.4.1
Zones langs wegen
8
2.4.2
Toetsing zonering
8
2.4.3
Normstelling
8
2.4.4
Aftrek artikel 110g Wgh
9
2.4.5
Berekeningsjaar
9
2.4.6
Reconstructie
2.6
4
Leeswijzer
UITGANGSPUNTEN
2.5
3
blz.
10
Verkeersvariabelen
10
2.5.1
Intensiteiten
10
2.5.2
Etmaal- en voertuigverdeling
12
2.5.3
Busverkeer
12
2.5.4
Samenvatting verkeersgegevens
12
2.5.5
Optrekkend wegverkeer
15
2.5.6
Hellingcorrectie
15
2.5.7
Wegdek
15
Akoestisch rekenmodel
15
TOETSING AAN DE WET GELUIDHINDER
17
3.1
Inleiding
17
3.2
Geluidbelastingen gezoneerde wegen zonder aanvullende maatregelen
17
3.3
Onderzoek beperking geluidbelasting
17
3.3.1
Toepassen stiller asfalttype
18
3.3.2
Het verlagen van de rijsnelheid op de Zuid-Willemsvaart naar 30 km/uur 19
3.3.3
Het verlagen van de rijsnelheid binnenstadsring naar 30 km/uur
3.3.4
Overige maatregelen
19 19
BEOORDELING IN HET KADER VAN EEN GOEDE RUIMTELIJKE ORDENING
20
4.1
Inleiding
20
4.2
Effecten verkeersmaatregelen t.b.v. keuze maatregelen (geen aftrek)
20
4.2.1
Wegdek- en snelheidsmaatregelen
20
4.2.2
Beschouwde varianten
20
4.2.3
Berekeningsresultaten keuze verkeersmaatregelen (geen aftrek)
25
© AGEL adviseurs bv 2011 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook zonder voorgaande toestemming van AGEL adviseurs, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
4.3
4.4
20100009 10 januari 2011 blad 2
Beoordeling akoestische situatie bij de nieuwe woningen (incl. aftrek)
27
4.3.1
Ambitieniveau gemeentelijk beleid
27
4.3.2
Aftrek artikel 110g Wgh
27
4.3.3
Berekeningsresultaten akoestische situatie nieuwe woningen (incl. aftrek)
28
Overige geluidreducerende maatregelen
30
5
TOETSING RECONSTRUCTIE
33
6
ONTHEFFING WET GELUIDHINDER
37
7
SAMENVATTING EN CONCLUSIE
38
7.1
Samenvatting
38
7.2
Conclusie
42
BIJLAGEN 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Figuren rekenmodel Invoergegevens rekenmodellen Berekeningsresultaten gezoneerde wegen (inclusief aftrek) Berekeningsresultaten cumulatief exclusief aftrek Berekeningsresultaten cumulatief inclusief aftrek Berekeningsresultaten reconstructietoets
© AGEL adviseurs bv 2011 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook zonder voorgaande toestemming van AGEL adviseurs, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
1
20100009 10 januari 2011 blad 3
INLEIDING
In opdracht van Breijn B.V., Stedelijke Infra, is door AGEL adviseurs een akoestisch onderzoek voor het aspect wegverkeerslawaai uitgevoerd voor de ontwikkeling van het GZG-terrein, gelegen aan de Tolbrugstraat in het centrum van ’s-Hertogenbosch. Het Groot Ziekengasthuisterrein (GZG-terrein) maakt deel uit van één van de locaties van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. In verband met de bouw van een nieuw ziekenhuis aan de westzijde van de stad komt de locatie beschikbaar voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het terrein heeft een oppervlak van circa 5 hectare. De ontwikkeling zal worden gerealiseerd door VOF GZG, een samenwerkingsverband van Heijmans Vastgoed en BAM Vastgoed. Het onderzoek is gebaseerd op het masterplan “Groot Ziekengasthuisterrein, een groene binnenstad / stedenbouwkundig ontwerp en openbare ruimte” d.d. 9 juni 2009 en de inrichtingstekening van de Zuid-Willemsvaart T-V0-WE-013A-V3.0 van Breijn, d.d. 9 november 2010. 1.1
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 worden de uitgangspunten behandeld. De akoestische situatie is vanuit verschillende benaderingen beoordeeld: 1. een benadering op basis van de Wet geluidhinder 2. een benadering op basis van een goede ruimtelijke ordening 3. een benadering op basis van de reconstructietoets Wet geluidhinder. Bij de eerste twee genoemde benaderingen worden er verschillende maatregelvarianten beschouwd om de effecten daarvan, binnen de betreffende benadering, met elkaar te kunnen vergelijken. De benadering vanuit de Wet geluidhinder wordt behandeld in hoofdstuk 3 en betreft een toetsing van de geluidbelasting op nieuwe woningen aan de wettelijke normstelling en aan het gemeentelijke geluidbeleid1. Op basis van de Wet geluidhinder mag van de rekenuitkomst een aftrek worden toegepast in verband met de verwachting dat het wegverkeer in de toekomst stiller zal worden. Toetsing vindt per gezoneerde weg plaats. De nieuwe woningen liggen binnen de zone van Zuid-Willemsvaart en de Van Berckelstraat. Wegen in een 30 km/uur gebied hebben geen zone en worden bij deze benadering buiten beschouwing gelaten. Indien als geluidbeperkende maatregel de maximum snelheid op de Zuid-Willemsvaart en de Van Berckelstraat naar 30 km/uur wordt teruggebracht vervalt ook de zone en is de Wet geluidhinder niet van toepassing. De benadering vanuit een goede ruimtelijke ordening wordt behandeld in hoofdstuk 4 en betreft een beoordeling van een gecumuleerde geluidbelasting op nieuwe woningen waarbij het totale wegverkeer wordt beschouwd. Hieronder vallen ook de niet gezoneerde 30 km-wegen. De beoordeling van het effect op de geluidbelastingen bij toepassing van verschillende verkeersmaatregelen vindt plaats op basis van ongecorrigeerde gecumuleerde geluidbelastingen (zonder het toepassen van de aftrekregeling Wgh). De varianten ten behoeve van de keuze van wegdek- en snelheidsmaatregelen worden behandeld in paragraaf 4.2.
1
‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’s-Hertogenbosch’, augustus 2010.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 4
Voor de hieruit volgende voorkeursvarianten vindt er een tweede beoordeling plaats welke betrekking heeft op de akoestische situatie ter plaatse van de nieuwe woningen. Deze beoordeling sluit aan bij het gemeentelijk geluidbeleid2 en wordt in paragraaf 4.3 behandeld. De beleidsnota geeft ondermeer aan bij welke geluidbelasting er consequenties zijn voor onder meer een verplichte woningindeling. Omdat de in de nota opgenomen toetsingswaarden uitgaan van de normstelling van de Wet geluidhinder, is hierbij sprake van het toepassen van een aftrekregeling conform de Wgh. De benadering op basis van de reconstructietoets Wet geluidhinder wordt behandeld in hoofdstuk 5 en betreft een vergelijking van de geluidbelasting op bestaande woningen langs de wegen waar verkeersstromen als gevolg van de ontwikkeling zullen wijzigen bij de voorkeursvariant in de toekomstige situatie met de geluidbelasting in de situatie 1 jaar voordat met de ontwikkeling zal worden gestart. Bij een significante toename van de geluidbelasting zullen geluidbeperkende maatregelen moeten worden getroffen. Hoofdstuk 6 beschrijft de wettelijke grondslag, het gemeentelijk beleid en de procedure om een hogere waarde toe te staan indien de normstelling van de Wet geluidhinder wordt overschreden. Hoofdstuk 7 betreft de samenvatting van het onderzoek en de conclusie.
2
‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’s-Hertogenbosch’, augustus 2010.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
2
2.1
20100009 10 januari 2011 blad 5
UITGANGSPUNTEN
Algemeen
Op grond van de Wet geluidhinder (Wgh) dient bij een nieuwe geluidgevoelige ontwikkeling binnen een vastgestelde geluidzone langs een weg, de geluidbelasting ter plaatse van deze ontwikkeling, als gevolg van de betreffende weg, aan de normstelling van de Wgh te worden getoetst. Tevens dient in het kader van een goede ruimtelijke ordening inzichtelijk te worden gemaakt of er sprake is van een acceptabel woon- en leefklimaat. In dat verband dienen ook wegen te worden betrokken waarbij de Wgh niet van toepassing is. 2.2
Planontwikkeling
De ontwikkelingslocatie is gelegen in het centrum van ’s-Hertogenbosch. Aan de noordzijde grenst de locatie aan de Zuid-Willemsvaart en aan de west- en zuidzijde aan de Tolbrugstraat en aan de oostzijde aan de Nieuwstraat. Het ontwerp betreft een stedenbouwkundige herontwikkeling van een deel van de binnenstad en omvat de realisatie van winkels, horeca, een bibliotheek/mediatheek, een hotel en woningbouw. Tevens wordt een nieuwe parkeergarage gerealiseerd, deels voor de nieuwe functies en deels ter vervanging van de bestaande parkeergarage ‘Q-park Tolbrug’. Ook zullen twee bushalten deel gaan uitmaken van de ontwikkeling. De ontwikkeling zal aansluiten op de bestaande binnenstedelijke structuur waarbij meerdere monumenten zullen worden herbestemd. Uitgaande van de indicatieve planning zal met de ontwikkeling in 2014 een aanvang worden genomen met binnen het plan verspreid gesitueerde ontwikkelingslocaties (het ‘zwerfgebied’) en in 2020 zijn gerealiseerd. In figuur 2.1 is de situering van de planlocatie in haar omgeving weergegeven.
Figuur 2.1: Situering planlocatie (rood omkaderd), bron Google Maps.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 6
De ontwikkeling omvat 15 gebouwen waarbij sprake is van een woonbestemming. Deze woongebouwen betreffen de nummers 01, 02, 03A, 04, 05, 06, 07, 09, 14, 17, 18, 19, 21 en 22 en zijn in het overzichtskaartje figuur 2.2 rood omcirkeld. Hiervan bieden de meeste bouwblokken aan de Zuid-Willemsvaart en de Tolbrugstraat de mogelijkheid in de plinten commerciële en bedrijfsmatige functies onder te brengen. De overige gebouwen hebben een centrumfunctie waarbij woonfuncties niet zijn uitgesloten. In de figuur zijn tevens de twee bushalten aangegeven. De toegangen van de nieuwe parkeergarage bevinden zich aan de Zuid-Willemsvaart, onder het ‘Kanaalplein’ welke in de figuur met een letter ‘B’ is aangeduid. De toegang van de ‘Arena’ parkeergarage bevindt zich ter hoogte van gebouw 08.
Toegang nieuwe P-garage
01
Bushalte
B
05
Toegang nieuwe P-garage
02 03A
06
Bushalte Toegang P-garage ‘Arena’
04 03B
08
07
11
10
12
09
16 17
22
14 18
19 20
15
23
21
Figuur 2.2: Overzichtskaart ontwikkeling met gebouwnummering.
In verband met de situering van de woongebouwen met de nummers 14, 17, 18, 19, 21 en 22 alsmede de overige gebouwen met een centrumfunctie waar woonfuncties niet zijn uitgesloten (15, 16, 20 en 23), kan het wegverkeerslawaai op de gevel van deze gebouwen, in verband met afstand en afscherming door overige gebouwen, als akoestisch niet relevant worden beschouwd. Het aantal bouwlagen per gebouw bedraagt als volgt: - gebouw 01, Zuid-Willemsvaart: 6 tot 7 bouwlagen aan de zijde van de Zuid-Willemsvaart en 4 tot 5 aan de overige zijden;
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 7
- gebouw 02, Zuid-Willemsvaart:
6 tot 7 bouwlagen aan de zijde van de Zuid-Willemsvaart en 4 tot 5 aan de overige zijden; - gebouw 03A, Zuid-Willemsvaart: 6 tot 8 bouwlagen aan de zijde van de Zuid-Willemsvaart en 4 tot 5 aan de kopse zijden, 3 aan de achterzijde; - gebouw 04, Zuid-Willemsvaart: 6 tot 8 bouwlagen aan de zijde van de Zuid-Willemsvaart en 5 tot 6 aan de zijde van de Nieuwstraat en 4 tot 5 aan de overige zijden; - gebouw 05, Tolbrugstraat: 4 tot 5 bouwlagen; - gebouw 06, Tolbrugstraat: 4 tot 5 bouwlagen; - gebouw 07, Nieuwstraat: 5 tot 6 bouwlagen aan de zijde van de Nieuwstraat, 4 tot 5 aan de kopse zijde en 3 tot 4 aan de overige zijden; - gebouw 09, Nieuwstraat: bestaand pand met 3 bouwlagen (polikliniek). 2.3
Onderzoeksgebied
De omvang van het onderzoeksgebied voor wegverkeer wordt gebaseerd op een ruimtelijke ordening benadering. Naast het bepalen van de hoogte van de geluidbelastingen op nieuwe woningen, dient ook de toename van de geluidbelasting op bestaande woningen als gevolg van het effect van de ontwikkeling op de aanwezige verkeersstromen, inzichtelijk te worden gemaakt (zie paragraaf 2.4.2, reconstructie). Het onderzoeksgebied reikt zover tot waar de toename van het verkeer redelijkerwijs niet meer aan de ontwikkeling is toe te schrijven. Op basis van het bovenstaande worden de volgende wegen, c.q. wegvakken, tot het onderzoeksgebied beschouwd (zie figuur 2.3): a. Zuid-Willemsvaart en Buitenhaven, tussen het Brugplein en de Citadellaan; b. Zuid-Willemsvaart, tussen de Citadellaan en de Van Berckelstraat; c. Zuid-Willemsvaart, tussen de Van Berckelstraat en de kruising met de Hekellaan; d. Citadellaan, tussen de kruising met de Orthenseweg en de Zuid-Willemsvaart; e. Tolbrugstraat; f. Van Berckelstraat, tussen de Zuid-Willemsvaart en de Van der Weeghensingel; g. Kardinaal van Rossumplein / Sint Josephstraat; h. Bloemenkamp.
d
a
h e
f
b
Ontwikkeling g
c
Figuur 2.3: Situering wegvakken onderzoeksgebied.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
2.4
20100009 10 januari 2011 blad 8
Wet- en regelgeving
2.4.1 Zones langs wegen Met betrekking tot wegverkeerslawaai is hoofdstuk VI van de Wgh, ‘Zones langs wegen’ van toepassing. Artikel 74 geeft aan dat zich langs alle wegen geluidszones bevinden, met uitzondering van woonerven en wegen waarvoor een maximale snelheid geldt van 30 km/uur. De breedte van een geluidszone is afhankelijk van het aantal rijstroken en de ligging van de weg (binnen- of buitenstedelijk). Aan de uiteinden van een weg loopt de zone door over een afstand gelijk aan de breedte van de zone ter hoogte van het einde van de weg. Een overzicht van de zonebreedten is opgenomen in tabel 2.1. Tabel 2.1: Zones langs wegen in stedelijk/buitenstedelijk gebied Aantal rijstroken
Zonebreedte (m) Stedelijk
Buitenstedelijk
1 of 2
200
250
3 of meer
350
--
3 of 4
--
400
5 of meer
--
600
Voor stedelijk en buitenstedelijk gebied hanteert de Wgh de navolgende begripsbepaling: - stedelijk gebied: gebied binnen de bebouwde kom, doch, voor de toepassing van de hoofdstukken VI en VII voor zover het betreft een autoweg of autosnelweg als bedoeld in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990, met uitzondering van het gebied binnen de bebouwde kom, voor zover liggend binnen de zone langs die autoweg of autosnelweg; - buitenstedelijk gebied: gebied buiten de bebouwde kom alsmede, voor de toepassing van de hoofdstukken VI en VII voor zover het betreft een autoweg of autosnelweg als bedoeld in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990, het gebied binnen de bebouwde kom, voor zover liggend binnen de zone langs die autoweg of autosnelweg; Binnen deze geluidszones is aandacht vereist voor de geluidsbelasting op de gevel van nieuw te realiseren woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen zoals o.a. scholen en verpleegen zorgcentra. Binnen de voorgenomen ontwikkeling is er sprake van nieuwe woningen.
2.4.2 Toetsing zonering Indien de geprojecteerde woningbouw binnen de ontwikkeling wordt getoetst aan de zoneringsbepalingen van de Wgh dan is deze gesitueerd binnen de gezoneerde wegen ZuidWillemsvaart en Van Berckelstraat. De geluidsbelasting op de gevels van de geprojecteerde woningbouw dient voor elk van deze wegen aan de normstelling van de Wgh te worden getoetst. Voor de overige nabij gelegen wegen geldt een maximale snelheid van 30 km/uur zodat de Wgh niet van toepassing is
2.4.3 Normstelling In de Wgh zijn de ten hoogste toelaatbare geluidsbelastingen en maximaal toelaatbare geluidsgrenswaarden vastgelegd. Er moet in principe altijd worden gestreefd om te voldoen aan de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting. Onder voorwaarden mag van de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting worden afgeweken tot de wettelijke vastgestelde maximaal toelaatbare geluidsgrenswaarde, waarvan de hoogte afhangt van de situatie. De Wgh stelt in beginsel 48 dB als de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting voor nieuwe situaties binnen geluidszones voor wegverkeer. Bij overschrijding van de maximaal toelaatbare
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 9
geluidbelasting kan een hogere waarde worden toegestaan tot maximaal 63 dB in stedelijk gebied en 53 dB in buitenstedelijk gebied. Voor de planlocatie is sprake van nieuwbouw in stedelijk gebied. Burgemeester en wethouders van de gemeente ‘s-Hertogenbosch zijn in deze situatie het bevoegd gezag voor het verlenen van een hogere waarde. In dit verband zal voor het hogere waardebeleid worden gerefereerd aan de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ‘sHertogenbosch’. Deze nota beschrijft onder welke voorwaarden afgeweken kan worden van de door de gemeente gekozen ambitie en hoe de bevoegdheid tot het vaststellen van hogere grenswaarden wordt ingevuld. De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft het geluidsbeleid gebiedsgericht ontwikkeld. Binnen het grondgebied van de gemeente worden negen gebiedtypen onderscheiden. Voor ieder gebied is het geluidsbeleid voor de thema’s verkeer en bedrijven een passende geluidskwaliteit opgenomen. De geluidskwaliteit geeft aan wat de ambitie is van een gebied. De daarbij gehanteerde bandbreedten van de te onderscheiden geluidsklassen met betrekking tot verkeerslawaai zijn tabel 2.2 weergegeven. Tabel 2.2: Geluidsklassen bij verkeerslawaai. Geluidsklasse VL Zeer rustig Rustig Redelijk rustig Onrustig Zeer onrustig Lawaaiig Zeer lawaaiig
dB ≤ 38 38 - 43 43 - 48 48 - 53 53 - 58 58 - 63 >63
Voor de planontwikkeling zijn de gebiedstyperingen ‘Centrum’ en ‘Stromingszone’ van toepassing. Voor het gebiedstype ‘ Centrum’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Redelijk rustig’ met een bovengrens van ‘Zeer onrustig’ (58 dB). Voor het gebiedstype ‘Stromingszone’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Onrustig’ met een bovengrens van ‘Lawaaiig’ (63 dB). De Wgh stelt 63 dB als bovengrens. Een stromingszone is een gebied langs een weg met een belangrijke verkeersfunctie. Met betrekking tot het nieuwe woningen binnen het plangebied kan het gebied langs de Zuid-Willemsvaart als stromingszone worden beschouwd.
2.4.4 Aftrek artikel 110g Wgh Bij toetsing aan de normstelling van de Wgh mag voor wegverkeer op grond van artikel 3.6a van het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006 (Rmg 2006) een aftrek worden toegepast. Deze aftrek is gebaseerd op artikel 110g van de Wgh. Voor wegen met een snelheid tot 70 km/uur bedraagt de aftrek 5 dB en voor wegen met een snelheid van 70 km/uur of meer 2 dB.
2.4.5 Berekeningsjaar De geluidsbelasting dient te worden bepaald voor de nieuwe situatie waarbij de ontwikkeling is gerealiseerd. In gevallen waarin zich geen bijzondere omstandigheden voordoen kan als maatgevend jaar worden aangehouden het tiende jaar na realisatie van het plan of, in bestaande situaties 10 jaar na dato van het akoestisch onderzoek. Omdat de realisatie gepland is in het jaar 2020 dient 2030 als maatgevend jaar te worden aangehouden.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 10
2.4.6 Reconstructie Wijzigingen aan bestaande wegen kunnen in principe invloed hebben op het akoestische klimaat van bestaande geluidsgevoelige bestemmingen. Deze bescherming wordt geregeld in afdeling 4 "Reconstructies" van hoofdstuk VI "Zones langs wegen" Wgh. De Wgh treedt bij wijzigingen aan bestaande verkeerswegen onder twee voorwaarden in werking: A. het betreft een fysieke wijziging aan de weg; B. door de wijziging is er een significante toename van de geluidsbelasting (2 dB toename). Deze laatste voorwaarde geldt per geluidsgevoelige bestemming. Wordt aan beide voorwaarden voldaan dan is er sprake reconstructie in het kader van de Wgh en zal de geluidbelasting op de woningen getoetst moeten worden aan de specifieke, voor reconstructie geldende, voorkeurswaarden. Bij overschrijding dienen er maatregelen te worden getroffen. Het onderzoeksgebied betreft het weggedeelte waar de feitelijke reconstructie plaatsvindt vermeerderd met een derde van de zonebreedte van de weg, zijnde in dit geval 67 meter aan weerszijde van het te reconstrueren wegvak. Indien redelijkerwijs kan worden aangenomen dat een reconstructie van een weg zal leiden tot een toename van 2 dB of meer als gevolg van andere wegen dan de te reconstrueren weg, dient het onderzoek zich tevens te richten op die andere wegen of de niet te reconstrueren gedeelten van de betrokken weg. Indien door de verandering in verkeersstromen de toename van de verkeersintensiteiten leidt tot toenames in de geluidsbelasting van 2 dB of meer, wordt gesproken van ‘gevolgen elders’. In het kader van een goede ruimtelijke ontwikkeling dienen deze ‘gevolgen elders’ inzichtelijk te worden gemaakt. Maatregelen of ontheffingen zijn vanuit de Wgh echter niet voorgeschreven. Welke geluidbelasting als startpunt van de reconstructie moet worden beschouwd (met andere woorden het startpunt voor de berekening) is afhankelijk van drie factoren: - de heersende geluidsbelasting op de geluidsgevoelige bestemming (één jaar voor de reconstructie); - de voorkeursgrenswaarde van de geluidsgevoelige bestemming; - of er in het verleden een hogere waarde is vastgesteld. Bij de vaststelling van de geluidbelasting van de gewijzigde weg voor de toekomstige situatie moet worden uitgegaan van: - de gewijzigde weg zonder eventuele maatregelen; - het maatgevende jaar (meestal het tiende jaar na wijziging). Als startpunt van de reconstructie wordt 2013 aangehouden. Voor de toekomstige situatie wordt 2030 gehanteerd. 2.5
Verkeersvariabelen
2.5.1 Intensiteiten Met betrekking tot de geprognosticeerde verkeerssituatie inclusief de ontwikkeling is met betrekking tot de verkeersintensiteiten uitgegaan van door de gemeente ’s-Hertogenbosch aangeleverde verkeerscijfers voor de plansituatie en de autonome situatie. De cijfers zijn gebaseerd op het Basismodel Binnenstad 2009 en 2020-Beleidsarm en hebben betrekking op een gemiddelde werkdag. Berekeningen voor wegverkeerslawaai dienen te worden uitgegaan van weekdaggemiddelden. Tabel 2.3 toont de intensiteiten voor een gemiddelde weekdag zonder aanvullende maatregelen. Voor de omrekenfactor is het CROW kental van 0,90 aangehouden. Figuur 2.4 geeft een overzicht van de bij de tabel behorende wegvakken.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 11
Figuur 2.4: Overzicht wegvakken tabellen 2.3 en 2.4.
Tabel 2.3: Verkeersintensiteiten autonome- en plansituatie gemiddelde weekdag zonder aanvullende maatregelen. Autonoom Plan Wegvak 3 4 5 2009 2015 2020 2020 20306
3 4 5 6
1
Zuid Willemsvaart (O v Nieuwstraat)
9.090
9.360
9.630
10.620
2
Jan Heinstraat
1.260
1.260
1.260
990
11.250 990
3
Zuid Willemsvaart (W v Citadellaan)
4.320
4.500
4.590
990
990
4
Citadellaan
8.820
9.090
9.360
10.890
11.250
5
Nieuwstraat (Kardinaal van Rossumplein)
1.620
1.620
1.620
1.800
1.800
6
Van Berckelstraat
6.030
6.210
6.390
7.200
7.380
7
Tolbrugstraat
4.230
4.230
4.230
2.970
2.970
8
Zuid Willemsvaart (Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost)
10.710
10.980
11.340
9.000
9.450
9
Zuid Willemsvaart (Toegang GZG Oost - Nieuwstraat)
10.710
10.980
11.340
12.510
12.960
10 Zuid Willemsvaart (Citadellaan - Toegang GZG West)
9.900
10.170
10.530
10.170
10.620
11 Zuid Willemsvaart (Toegang GZG West - Tolbrugstraat)
9.900
10.170
10.530
7.830
8.280
12 Toegang GZG (P-garage) West
2.340
2.340
13 Toegang GZG (P-garage) Oost
3.510
3.510
Model Model Model Model
2009 2009 2020 2020
* 1,06 (huidige GZG en opengestelde Boombrug), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad) * 1.12 (huidige GZG en opengestelde Boombrug), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad) (nieuwe ontwikkeling en afgesloten Boombrug), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad) * 1.10 (nieuwe ontwikkeling en afgesloten Boombrug), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad)
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 12
Met betrekking tot de Bloemenkamp is in de huidige situatie sprake van beperkt wegverkeer tussen de Zuid-Willemsvaart en de onderdoorgang naar het parkeerterrein aan de Carolushof. De weglengte bedraagt hierbij 20 meter. Het overige gedeelte van de Bloemenkamp is afgesloten voor verkeer. Het parkeerterrein beschikt over 150 plaatsen zodat, uitgaande van een turnover van 1,5 voor bewoners in een binnenstadsituatie, sprake is van ca. 450 mvt per etmaal. In de plansituatie zal de stallinggarage van woonblok 1, naast de Tolbrugstraat, ook via de Bloemenkamp worden ontsloten. Uitgaande van 110 plaatsen en een verdeling waarbij 2/3 van het verkeer via de Bloemenkamp zal rijden, zal de ophoging van de verkeersintensiteit uitkomen op 220 mvt per etmaal. De verkeersintensiteit komt voor de eerste 20 meter uit op 670 mvt per etmaal en voor het overige gedeelte (ook 20 meter) op 220 mvt per etmaal.
2.5.2 Etmaal- en voertuigverdeling Met betrekking tot de etmaal- en voertuigverdeling wordt uitgegaan van de door de gemeente ’s-Hertogenbosch aangeleverde cijfers. Deze cijfers zijn voor de Citadellaan, de Van Berckelstraat en de Zuid-Willemsvaart gebaseerd op het verkeers- en milieumodel Promil. Voor de Buitenhaven en de Tolbrugstraat wordt de verdeling van de Zuid-Willemsvaart aangehouden. Met betrekking tot de Bloemenkamp en het Kardinaal van Rossumplein c.q. Sint Josephstraat wordt uitgegaan van kentallen uit bijlage III van de Handreiking omgevingslawaai van VROM voor het wegtype ‘30 km-zones’. In de cijfers en kentallen van de voertuigverdeling is het aandeel bussen apart opgenomen.
2.5.3 Busverkeer Het ontwikkelingsplan voorziet in twee bushalten welke aan de Zuid-Willemsvaart zullen worden gerealiseerd. De busbewegingen zijn als een aparte weg geschematiseerd met een rijsnelheid van 30 km/uur en 100% middelzwaar vrachtverkeer. Met betrekking tot het aantal bussen wordt uitgegaan van de door de gemeente ’s-Hertogenbosch aangeleverde cijfers welke in tabel 2.4 zijn weergegeven. Aangenomen mag worden dat de busbewegingen over beide richtingen gelijk verdeeld zijn. De door de gemeente opgegeven gemiddelde uurintensiteit van de busbewegingen bedraagt 6,7% voor de dagperiode, 3,3% voor de avondperiode en 0,8% voor de nachtperiode. Tabel 2.4: Etmaalintensiteiten busverkeer autonome- en plansituatie gemiddelde weekdag. Wegvak
Autonoom 2009
2015
Plan 2020
2020
2030
1
Zuid Willemsvaart (O v Nieuwstraat)
0
0
45
45
45
3
Zuid Willemsvaart (W v Citadellaan)
60
60
440
440
440
4
Citadellaan
0
0
0
0
0
5
Kardinaal van Rossumplein / Sint Josephstraat
350
350
50
50
50
6
Van Berckelstraat
180
180
440
440
440
7
Tolbrugstraat
180
180
40
40
40
8
Zuid Willemsvaart (Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost)
230
230
480
480
480
9
Zuid Willemsvaart (Toegang GZG Oost – K.v.Rossumpl.)
230
230
480
480
480
10 Zuid Willemsvaart (Citadellaan - Toegang GZG West)
230
230
480
480
480
11 Zuid Willemsvaart (Toegang GZG West - Tolbrugstraat)
230
230
480
480
480
2.5.4 Samenvatting verkeersgegevens De gehanteerde verkeersgegevens voor het jaar 2030 zijn samengevat in de onderstaande tabellen 2.5 t/m 2.7.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 13
Tabel 2.5: Verkeersgegevens gemiddelde weekdag 2030 in de plansituatie zonder maatregelen wegvakken 1 t/m 4. Wegvak
Zuid-Willemsvaart Van Berckelstraat - Hekellaan
Zuid-Willemsvaart/ Buitenhaven Brugplein - Citadellaan
Citadellaan Orthenseweg – Zuid-Willemsvaart
01 SMA 0/6 50
02 en 03 SMA 0/6 50
04 SMA 0/6 50
Nr. modellering Verharding Snelheid
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
intensiteit
bussen
verdeling
11.250
intensiteit
bussen
760,8 703,7 37,1
440
2,6%
40,1 20,0
2,8% 90,8% 5,4%
317,1 287,9 17,1
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
18,6 11,9 100,8 93,1 3,7
3,7%
4,1 3,7
6,8% 91,6% 5,9%
37,3 34,2 2,2
11.250 6,7%
3,0
3,3%
2,5% 2,9% 89,7% 6,5%
15,7 14,1 1,0
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
15,5 0,6 5,0 4,5 0,2
3,7%
3,7 0,2
3,3%
1,5
0,8%
6,8% 96,4% 2,3%
763,9 736,7 17,7
29,5 31,7 0,9
bussen 0
550 6,7%
intensiteit 11.250
45 11.205 6,8% 92,5% 4,9%
verdeling
990
0,0 1,3%
17,7 9,5
2,8% 95,6% 2,6%
318,4 304,3 8,2
1,8% 0,9% 96,3% 1,9%
8,2 5,9 101,3 97,5 1,9
1,8%
1,9 1,8
14,5
0,8%
0,4
6,7%
3,3%
0,0
3,5
0,8%
0,0
Tabel 2.6: Verkeersgegevens gemiddelde weekdag 2030 in de plansituatie zonder maatregelen wegvakken 5 t/m 7. Wegvak
Kard. van Rossumplein/St. Josephstraat Zuid-Willemsvaart Hinthamerstraat
Van Berckelstraat
Tolbrugstraat
Zuid-Willemsvaart - Van der Weeghensingel
Zuid-Willemsvaart - P-garage ‘Arena’
05 SMA 0/6 30
06 SMA 0/6 50
07 stille klinkers 30
Nr. modellering Verharding Snelheid
verdeling
intensiteit
Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen
1.800
Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
7,2% 90,0% 10,0%
1.750 126,0 113,4 12,6
bussen
verdeling
intensiteit
50
0,0%
uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen
2,4% 85,0% 15,0%
42,0 35,7 6,3
0,0% 0,7% 90,0% 10,0%
8,0 0,0 12,6 11,3 1,1
zv
0,0%
6,7%
6,8% 96,5% 2,3%
3,3%
0,8%
intensiteit
1,2% 2,8% 95,6% 2,6%
196,4 187,8 5,0
1,8% 0,9% 96,4% 1,9%
19,5 3,6 62,5 60,2 1,1
6,7%
40 6,8% 91,6% 5,9%
2.930 198,7 182,0 11,8
3,3%
0,4
0,8%
2,4% 2,9% 89,7% 6,5%
83,8 75,2 5,5
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
6,8 3,1 26,4 24,1 1,2
3,5 1,1
3,3%
1,3
0,8%
0,3
4,7 1,8%
6,7%
2,7 14,5 4,9
14,5
1,5
bussen
2.970
29,5 40,3 5,8
1,7
0,0
verdeling
440 6.940 471,2 454,6 10,8
3,4 16,0 0,0
bussen
7.380
1,5 3,7%
1,0
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 14
Tabel 2.7: Verkeersgegevens gemiddelde weekdag 2030 in de plansituatie zonder maatregelen wegvakken 8 t/m 10. Wegvak Nr. modellering Verharding Snelheid
Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost 08
08N + 08Z 16N + 16Z SMA 0/6 50
verdeling
intensiteit
Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen
9.450
Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen
6,8% 92,5% 4,9%
8.970 609,1 563,3 29,7
2,6% 2,8%
61,9 16,0 253,9
90,8% 5,4%
230,5 13,7
3,8% 0,9%
29,5 9,5 80,7
92,3% 4,0%
74,5 3,0
3,7%
6,8 3,0
mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
bussen
Zuid-Willemsvaart
Zuid-Willemsvaart
Toegang GZG Oost - Nieuwstraat
Citadellaan - Toegang GZG West
09
09N + 09Z 16N + 16Z SMA 0/6 50
verdeling
intensiteit
bussen
10 SMA 0/6 50
verdeling
intensiteit
12.960 480 6,7%
480 6,8% 92,5% 4,9%
12.480 847,4 783,8 41,4
2,6% 2,8%
73,5 22,3 353,2
90,8% 5,4%
320,7 19,0
3,8% 0,9%
34,9 13,3 112,3
92,3% 4,0%
103,7 4,1
3,7%
8,0 4,2
32,2
3,3%
0,8%
6,7%
480 6,8% 92,5% 4,9%
10.140 688,5 636,8 33,6
2,6% 2,8%
65,8 18,1 287,0
90,8% 5,4%
260,6 15,5
3,8% 0,9%
31,3 10,8 91,3
92,3% 4,0%
84,2 3,4
3,7%
7,2 3,4
32,2
15,8
3,3%
0,8%
6,7%
32,2
15,8
3,8
bussen
10.620
3,3%
15,8
3,8
0,8%
3,8
Tabel 2.8: Verkeersgegevens gemiddelde weekdag 2030 in de plansituatie zonder maatregelen wegvakken 11 t/m 15. Zuid-Willemsvaart Toegang GZG West Tolbrugstraat
Wegvak Nr. modellering Verharding Snelheid
11
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
11N + 11Z 16N + 16Z SMA 0/6 50
verdeling
12 SMA 0/6 30
13 SMA 0/6 30
14 stille klinkers 30
15 stille klinkers 30
bussen
verdeling
verdeling
verdeling
verdeling
480
2.340 0
3.510 0
670 0
220 0
2.340 6,8% 100,0% 0,0%
3.510 6,8% 100,0% 0,0%
670 7,2% 98,0% 2,0%
220 7,2% 98,0% 2,0%
0,0% 2,8% 100,0%
0,0% 2,8% 100,0%
0,0% 2,4% 98,0%
0,0% 2,4% 98,0%
0,0%
0,0%
2,0%
2,0%
0,0% 0,9% 100,0% 0,0%
0,0% 0,9% 100,0% 0,0%
0,0% 0,7% 98,0% 2,0%
0,0% 0,7% 98,0% 2,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
8.280
6,8% 92,5% 4,9%
7.800 529,6 489,8 25,8
2,6% 2,8% 90,8%
58,0 13,9 220,7 200,4
5,4%
11,9
Bloemenkamp Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Bloemenkamp Toegang GZG Toegang GZG Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart West Oost – Mathildastraat – Mathildastraat
6,7%
32,2
3,3%
15,8 3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
27,7 8,3 70,2 64,8 2,6
3,7%
6,4 2,6
0,8%
3,8
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 15
2.5.5 Optrekkend wegverkeer Het Rmg 2006 schrijft een optrektoeslag voor bij situaties waarbij sprake is van het afremmen en optrekken van het wegverkeer. Deze optrektoeslag is de hoogste waarde van de toeslag bij een kruising en de toeslag bij een situatie die de gemiddelde snelheid sterk beperkt. Bij een ongeregeld kruispunt (geen verkeerslichten) wordt geen kruispunttoeslag in rekening gebracht. De kruispuntcorrectie is afhankelijk van de afstand tussen het rekenpunt en kruispunt en het kruispuntkental (afhankelijk van het type kruispunt). Het type kruispunt wordt bepaald met de volgende criteria: - een kruispunt is van de eerste orde als tenminste drie, en van de tweede orde als twee van de op het kruispunt aansluitende weggedeelten een totale intensiteit van 2500 motorvoertuigen per etmaal hebben; - als de intensiteitsverhouding van de kruisende verkeersstromen tussen de 1/3 en de 3 ligt is er sprake van een gelijkwaardig kruispunt, in andere gevallen van een ongelijkwaardig kruispunt. Een voorrangskruising is altijd ongelijkwaardig.
Kruisingen: In de onderhavige situatie is er sprake van 3 geregelde kruisingen: 1. Zuid-Willemsvaart – Tolbrugstraat. 2. Zuid-Willemsvaart – Van Berckelstraat/Kardinaal van Rossumplein, 3. Zuid-Willemsvaart – Citadellaan In verband met de intensiteitsverhouding van de kruisende wegen zijn alle bovengenoemde kruisingen van de eerste orde. Er wordt in eerste instantie geen rekening gehouden met een ‘groene golf’.
Obstakels: In de onderhavige situatie worden de bushalten beschouwd als obstakels die de gemiddelde snelheid (van alleen het busverkeer) sterk zullen beperken.
2.5.6 Hellingcorrectie Het Rmg 2006 schrijft een hellingcorrectie voor indien het stijgend gedeelte van het verkeer een helling van ten minste 3% moet overwinnen over een hoogteverschil van minstens 6 meter. Deze omstandigheid komt in de onderhavige situatie niet voor.
2.5.7 Wegdek Verondersteld wordt dat in het maatgevend berekeningsjaar 2030, vanuit beleidsmaatregelen het normaal asfalt in de binnenstad zal zijn vervangen door SMA 0/6. Tevens wordt er van uitgegaan dat de nieuwe klinkerbestrating in de Tolbrugstraat en Bloemenkamp wordt uitgevoerd met stille elementenverharding of ‘fluisterklinkers’. Het wegdek van het Kardinaal van Rossumplein en de Sint Josephstraat is voorzien van gebakken klinkers. Deze klinkerbestrating zal gehandhaafd blijven. 2.6
Akoestisch rekenmodel
Op basis van de verkeers- en omgevingsvariabelen zijn de geluidsbelastingen als gevolg van het wegverkeer berekend conform Standaardrekenmethode II van Bijlage III van het Rmg 2006. De berekeningen zijn uitgevoerd met het programma Geomilieu versie 1.71, waarbij de rekenresultaten Lden bepaald zijn op basis van een energetische middeling over de drie etmaalperioden. Het akoestisch model bestaat uit een objectenmodel (gebouwen, bodemgebieden en hoogtelijnen) en een wegenmodel. Als bodemfactor voor de omgeving is een factor 0, akoestisch harde bodem, aangehouden. In verband met het inspringen van de gevel bij eerste twee bouwlagen bij Blok 2 en 3A aan de zijde van de Zuid-Willemsvaart zijn de geluidbelastingen daarvoor in een apart model berekend.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 16
Omdat het rekenmodel maximaal 6 bouwlagen tegelijkertijd kan berekenen zijn ook de hoogste 2 bouwlagen (7 en 8) aan de Zuid-Willemsvaart in een apart model berekend. Met betrekking tot wegen met een stil wegdek en wegen met een rijsnelheid van 30 km/uur zijn de wegdekcorrecties gehanteerd (Cwegdek) zoals deze op de website www.stillerverkeer.nl zijn gepubliceerd. Voor 30 km/uur wegen hebben de correcties een indicatieve status. De gepubliceerde correcties welke in de rekenmodellen zijn toegepast betreffen wegdekken met stille elementenverharding (‘fluisterklinkers’), SMA 0/6 en dunne deklagen type B. De toegangen van de parkeergarage zijn voorzien van een gesloten balustrade van 1,20 meter hoogte welke als schermen zijn gemodelleerd. Als beoordelingshoogte is aan de gevelvlakken van de Zuid-Willemsvaart uitgegaan van 2,00 meter voor de begane grond en voor de verdiepingen per bouwlaag telkens 3 meter hoger. Voor de overige gevels is uitgegaan van 1,50 meter voor de begane grond en voor de verdiepingen per bouwlaag telkens 3 meter hoger. Om het aantal woningen per geluidklasse indicatief te kunnen bepalen zijn de toetspunten op een geschatte woningpositie geplaatst, uitgaande van een aangenomen woningbreedte van circa 7 à 7,5 meter. Bij de hoeksituaties van woonblokken wordt ervan uitgegaan dat er minimaal een gevel aan een binnenhof grenst. De gevel dient te behoren tot een woonkamer of hoofdslaapkamer. Een uitwerkingsvoorbeeld is opgenomen in figuur 2.5. Een 3D weergave van het akoestisch model is weergegeven in figuur 2.6. De berekeningsinvoer is opgenomen in bijlage 2.
Binnenhofzijde
Figuur 2.5: Principe hoekoplossing woonblokken. Tolbrugstraat
Blok 5 Blok 6 Blok 7
Blok 1
Blok 2 Blok 3A
Zuid-Willemsvaart
Blok 4
Inritten P-garage
Citadellaan
Noord Van Berckelstraat
Figuur 2.6: 3D weergave akoestisch model (bouwlaag 1 t/m 6).
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
3
3.1
20100009 10 januari 2011 blad 17
TOETSING AAN DE WET GELUIDHINDER
Inleiding
De Wet geluidhinder vereist een toetsing van de geluidbelasting op nieuwe geluidgevoelige bestemmingen aan de normstelling van deze wet, indien deze binnen een geluidzone van een weg worden gesitueerd. Daarnaast dient te worden getoetst aan de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ‘s-Hertogenbosch’. Op basis van de Wgh mag hierbij van de rekenuitkomst een aftrek worden toegepast in verband met de verwachting dat het wegverkeer in de toekomst stiller zal worden. Toetsing vindt per gezoneerde weg plaats. De nieuwe woningen liggen binnen de zone van Zuid-Willemsvaart en de Van Berckelstraat waarvoor een maximale snelheid geldt van 50 km/uur. Wegen waarvoor een maximale snelheid geldt van 30 km/uur zijn op basis van de Wgh niet gezoneerd en vallen buiten het kader van dit hoofdstuk. 3.2
Geluidbelastingen gezoneerde wegen zonder aanvullende maatregelen
Zuid-Willemsvaart, 50 km/uur, wegdek SMA 0/6 asfalt (incl. aftrek): Uit de rekenresultaten blijkt dat als gevolg van de gezoneerde Zuid-Willemsvaart de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting van 48 dB bij 381 nieuwe woningen wordt overschreden. Het aantal woningen per geluidklasse hoger dan 48 dB (incl. aftrek art. 110g Wgh) is als volgt: Geluidklasse 49 – 53 dB: 122 woningen Geluidklasse 54 – 58 dB: 67 woningen Geluidklasse 59 – 63 dB: 188 woningen Geluidklasse 64 – 68 dB: 4 woningen De hoogste geluidbelasting bedraagt 64 dB en geldt voor 4 woningen. De maximale ontheffingswaarde van het gemeentelijk beleid (58 dB) wordt bij 192 woningen overschreden. De maximale Wgh ontheffingswaarde (63 dB) wordt bij 4 woningen overschreden. Hogere waarden kunnen alleen worden verleend na een onderzoek naar geluidbeperkende maatregelen. De volledige berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 3.
Van Berckelstraat, 50 km/uur, wegdek SMA 0/6 asfalt (incl. aftrek): Uit de rekenresultaten blijkt dat als gevolg van de gezoneerde Van Berckelstraat de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting van 48 dB bij 30 nieuwe woningen wordt overschreden. De geluidbelastingen bevinden zich in de geluidklasse van 49 – 53 dB. De hoogste geluidbelasting bedraagt 52 dB en geldt voor 4 woningen. De maximale ontheffingswaarde van het gemeentelijk beleid van 58 dB wordt niet overschreden. De volledige berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 3. 3.3
Onderzoek beperking geluidbelasting
In verband met de overschrijding van de maximaal toelaatbare geluidbelasting zijn de mogelijkheden onderzocht om de hoogte van de geluidbelasting te beperken. In artikel 110a lid 5 van de Wgh is bepaald dat een hogere waarde alleen kan worden verleend als de toepassing van maatregelen gericht op het terugbrengen van de geluidsbelasting onvoldoende doeltreffend zijn en/of er overwegende bezwaren zijn van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 18
Om de geluidbelasting te verlagen zijn de volgende maatregelen nader beschouwd: 1. Het toepassen van een stil asfalttype met een hogere geluidreductie; 2. Het verlagen van de rijsnelheid op de Zuid Willemsvaart naar 30 km/uur; 3. Het verlagen van de rijsnelheid binnen de binnenstadsring naar 30 km/uur; 4. Het vergroten van de afstand van de rijbanen tot de woningen; 5. Het verdiept aanleggen van wegen; 6. Het toepassen van afschermende maatregelen.
3.3.1 Toepassen stiller asfalttype De situatie is herberekend waarbij de Zuid-Willemsvaart tussen de Citadellaan en de Van Berckelstraat, in plaats van het geluidreducerend asfalttype SMA 0/6, is voorzien van dunne geluidreducerende deklaag asfalt (DGD-asfalt) type B. Bij de berekeningen is uitgegaan van toepassing van dunne deklagen zoals in onderstaande figuur 3.1 is aangegeven. Hierbij zijn wringlocaties, zoals bij de aansluiting van de Tolbrugstraat en de kruisingen bij de Citadellaan en het Kardinaal van Rossumplein, vermeden.
Figuur 3.1: Wegdekgedeelte in rekenmodel voorzien van ‘dunne deklagen B”.
Afhankelijk van de gebruiksomstandigheden wordt de levensduur van DGD-asfalt geschat op circa 7 jaar. Uitgaande van een geschatte levensduur van SMA asfalt van circa 15 jaar zullen de onderhoudskosten significant hoger zijn. Uit de rekenresultaten blijkt dat als gevolg van het wegverkeer van de Zuid-Willemsvaart de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting van 48 dB bij 326 nieuwe woningen wordt overschreden. Het aantal woningen per geluidklasse hoger dan 48 dB (inclusief de aftrek art. 110g Wgh) is als volgt: Geluidklasse 49 – 53 dB: 96 woningen Geluidklasse 54 – 58 dB: 176 woningen Geluidklasse 59 – 63 dB: 54 woningen
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 19
De hoogste geluidbelasting bedraagt 62 dB en geldt voor 1 woning. De maximale ontheffingswaarde van het gemeentelijk beleid (58 dB) wordt bij 54 woningen overschreden. De maximale Wgh ontheffingswaarde (63 dB) wordt niet overschreden. De volledige berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 3. Voor de gezoneerde Van Berckelstraat gelden de berekeningsresultaten van paragraaf 3.2, te weten 30 woningen in de geluidklasse 49 – 53 dB met een hoogste geluidbelasting van 52 dB voor 4 woningen. De maximale ontheffingswaarde van het gemeentelijk beleid van 58 dB wordt niet overschreden.
3.3.2 Het verlagen van de rijsnelheid op de Zuid-Willemsvaart naar 30 km/uur Voor 30 km-wegen is de Wgh niet van toepassing zodat toetsing van de geluidbelasting op de woningen als gevolg van de Zuid-Willemsvaart niet aan de orde is. Wel dient de geluidbelasting als gevolg van deze weg te worden beschouwd in het kader van een goede ruimtelijke ordening. Dit aspect wordt in hoofdstuk 4 nader beschouwd. Voor de Van Berckelstraat geldt een rijsnelheid van 50 km/uur zodat hier wel aan de normstelling van de Wgh dient te worden getoetst. Op basis van het verkeersmodel ‘Variant 30 km Zuid-Willemsvaart 2030’ (zie tabel 4.1) bedraagt de verkeersintensiteit op de Van Berckelstraat 2.790 mvt per weekdagetmaal. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting van 48 dB als gevolg van de Van Berckelstraat bij geen van de nieuwe woningen wordt overschreden. De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt 46 dB. De geluidbelastingen zijn bepaald uitgaande van eenzelfde etmaal- en voertuigverdeling als in paragraaf 2.5.2 is beschreven.
3.3.3 Het verlagen van de rijsnelheid binnenstadsring naar 30 km/uur Indien de maximum rijsnelheid voor de binnenstadsring wordt teruggebracht naar 30 km/uur, is voor de Zuid-Willemsvaart en de Van Berckelstraat de Wgh niet meer van toepassing zodat toetsing van de geluidbelasting aan de normstelling van de Wgh niet aan de orde is. Wel dient in het kader van een goede ruimtelijke ordening de geluidbelasting als gevolg van 30 km-wegen wel te worden beschouwd. Dit aspect wordt in hoofdstuk 4 nader beschouwd.
3.3.4 Overige maatregelen De effecten op de geluidbelastingen bij het treffen van overige maatregelen zoals afstandsvergroting, verdiepte aanleg en afschermende maatregelen zijn in hoofdstuk 4 nader uitgewerkt.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
4
4.1
20100009 10 januari 2011 blad 20
BEOORDELING IN HET KADER VAN EEN GOEDE RUIMTELIJKE ORDENING
Inleiding
De benadering vanuit een goede ruimtelijke ordening betreft een beoordeling van een gecumuleerde geluidbelasting op nieuwe woningen waarbij het totale wegverkeer wordt beschouwd. Hieronder vallen ook de niet gezoneerde 30 km-wegen. De beoordeling van het geluidreducerend effect van de verschillende verkeersmaatregelen, zoals wegdek- en snelheidsmaatregelen, vindt plaats op basis van ongecorrigeerde geluidbelastingen (zonder het toepassen van de aftrekregeling Wgh). Op basis van de hieruit volgende voorkeursvarianten vindt er een tweede beoordeling plaats welke betrekking heeft op de akoestische situatie ter plaatse van de nieuwe woningen. Deze beoordeling sluit aan bij de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’s-Hertogenbosch’ van augustus 2010. Deze beleidsnota geeft ondermeer aan bij welke geluidbelasting er consequenties zijn voor onder meer een verplichte woningindeling. Omdat de in de nota opgenomen toetsingswaarden uitgaan van de normstelling van de Wet geluidhinder, is hierbij sprake van het toepassen van een aftrekregeling conform de Wgh. 4.2
Effecten verkeersmaatregelen t.b.v. keuze maatregelen (geen aftrek)
4.2.1 Wegdek- en snelheidsmaatregelen Als verkeersmaatregelen kunnen maatregelen aan het wegdek en/of maatregelen met betrekking tot de maximum snelheid worden beschouwd. Met betrekking tot het wegdek wordt het toepassen van DGD-asfalt voor de Zuid-Willemsvaart, direct voor het plangebied, als maatregel beschouwd. Het wegdek is het minder stille SMAasfalt waarvan als basis wordt uitgegaan (zie paragraaf 2.5.7). Als snelheidsmaatregel wordt een snelheidsverlaging naar 30 km/uur gehanteerd. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen 30 km/uur voor alleen de Zuid-Willemsvaart, direct voor het plangebied, en 30 km/uur voor de gehele binnenstadsring. De verkeersintensiteiten van beide snelheidsvarianten zijn door de gemeente ’s-Hertogenbosch aangeleverd. De verkeersintensiteiten voor een gemiddelde weekdag zijn opgenomen in tabel 4.1. Voor de etmaal- en voertuigverdeling zijn de percentages uit paragraaf 2.5.2 aangehouden. De gedetailleerde verkeersgegevens voor de snelheidsmaatregel van 30 km/u voor alleen op de Zuid-Willemsvaart, zijn in de tabellen 4.2 t/m 4.5 opgenomen. De gedetailleerde verkeersgegevens voor de snelheidsmaatregel van 30 km/u voor de binnenstadsring zijn weergegeven in de tabellen 4.6 t/m 4.9.
4.2.2 Beschouwde varianten De volgende varianten zijn nader uitgewerkt: 1. Géén maatregelen (toepassing SMA-asfalt, géén snelheidsmaatregelen); 2. Toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, géén snelheidsmaatregelen; 3. Toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart; 4. Toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart; 5. Toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de binnenstadsring; 6. Toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de binnenstadsring. Voor elke variant is voor de ontwikkeling het aantal woningen per geluidklasse bepaald (voor de klassenindeling wordt verwezen naar tabel 2.2 in paragraaf 2.4.3).
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 21
Tabel 4.1: Verkeersintensiteiten autonome- en plansituatie snelheidsmaatregelen, gemiddelde weekdag Variant 30 km Variant 30 km Zuid-Willemsvaart Binnenring Wegvak 20307 20308 1 Zuid Willemsvaart (O v Nieuwstraat)
10.440
6.300
990
990
2 Jan Heinstraat 3 Zuid Willemsvaart (W v Citadellaan)
1.080
990
12.060
7.650
5 Nieuwstraat (Kardinaal van Rossumplein)
1.530
1.530
6 Van Berckelstraat
2.790
2.070
7 Tolbrugstraat
2.700
2.610
8 Zuid Willemsvaart (Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost)
7.200
2.790
9 Zuid Willemsvaart (Toegang GZG Oost - Nieuwstraat)
9.540
5.040
10 Zuid Willemsvaart (Citadellaan - Toegang GZG West)
4 Citadellaan
10.800
6.390
11 Zuid Willemsvaart (Toegang GZG West - Tolbrugstraat)
7.380
2.880
12 Toegang GZG (P-garage) West
3.510
3.510
13 Toegang GZG (P-garage) Oost
2.340
2.250
Verkeerscijfers situatie 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart: Tabel 4.2: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u alleen op Zuid-Willemsvaart, wegvakken 1 t/m 4. Wegvak
Zuid-Willemsvaart Van Berckelstraat - Hekellaan
Zuid-Willemsvaart/ Buitenhaven Brugplein - Citadellaan
Citadellaan Orthenseweg – Zuid-Willemsvaart
01 30
02 en 03 50
04 50
Nr. modellering Snelheid
verdeling
intensiteit
Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen
10.440
Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen
6,8% 92,5% 4,9%
10.395 705,8 652,8 34,4
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
37,5 18,6 294,2 267,1 15,9
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
17,4 11,1 93,6 86,3 3,5
bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
7
bussen
verdeling
intensiteit
45 6,7%
6,8% 91,6% 5,9%
2,5% 2,9% 89,7% 6,5%
32,1 1,1 18,3 16,4 1,2
3,3%
0,8%
intensiteit
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
15,7 0,7 5,8 5,3 0,3
6,7%
0 6,8% 96,4% 2,3%
12.060 818,9 789,7 19,0
1,3% 2,8% 95,6% 2,6%
19,0 10,2 341,3 326,2 8,8
3,3%
1,8% 0,9% 96,3% 1,9%
8,8 6,3 108,5 104,6 2,0
0,4
0,8%
3,5 0,2
3,3%
0,0
0,8%
0,0
3,8 3,7%
6,7%
0,0
14,5
3,8
bussen
12.060
29,5
1,5
3,5
verdeling
440 640 43,4 39,8 2,6
3,0
3,7%
bussen
1.080
2,0 1,8%
1,9
Variant alleen 30 km Zuid Willemsvaart * 1,10 (nieuwe ontwikkeling GZG-terrein, afgesloten Boombrug, maatregelen sluipverkeer en Van Berckelstraat), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad) 8 Variant ring 30 km/u * 1.10 (nieuwe ontwikkeling GZG-terrein, afgesloten Boombrug, maatregelen sluipverkeer en Van Berckelstraat), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad)
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 22
Tabel 4.3: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u alleen op Zuid-Willemsvaart, wegvakken 5 t/m 7. Wegvak
Kard. van Rossumplein/St. Josephstraat Zuid-Willemsvaart Hinthamerstraat
Van Berckelstraat
Tolbrugstraat
Zuid-Willemsvaart - Van der Weeghensingel
Zuid-Willemsvaart - P-garage ‘Arena’
05 30
06 50
07 30
Nr. modellering Snelheid
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen
intensiteit
verdeling
intensiteit
bussen
7,2%
106,6
90,0% 10,0%
95,9 10,7
mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond
0,0% 2,4%
14,0 0,0 35,5
lv mv excl. bussen
85,0% 15,0%
30,2 5,3
0,0% 0,7% 90,0% 10,0%
7,0 0,0 10,7 9,6 1,0
0,0%
1,4 0,0
40
6,8%
159,6
96,5% 2,3%
153,9 3,7
1,2% 2,8%
33,1 2,0 66,5
95,6% 2,6%
63,6 1,7
1,8% 0,9% 96,4% 1,9%
16,2 1,2 21,2 20,4 0,4
1,8%
3,9 0,4
2.660 6,7%
3,4
3,3%
6,8%
180,3
91,6% 5,9%
165,3 10,7
2,4% 2,9%
13,4 4,4 76,1
89,7% 6,5%
68,3 5,0
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
6,3 2,8 23,9 21,9 1,1
3,7%
1,4 0,9
6,7%
29,5
3,3%
1,7
0,8%
bussen
440 2.350
6,7%
intensiteit 2.700
50
lv mv excl. bussen bussen
verdeling
2.790
1.480
uur% /intensiteit dag
bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
bussen
1.530
2,7
3,3%
14,5
0,8%
0,4
1,3
0,8%
3,5
0,3
Tabel 4.4: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u alleen op Zuid-Willemsvaart, wegvakken 8 t/m 10. Wegvak Nr. modellering Snelheid
Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost 08
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen
intensiteit
bussen
Zuid-Willemsvaart Citadellaan - Toegang GZG West
09
verdeling
7.200
09N + 09Z 16N + 16Z 30
intensiteit
6,8% 92,5% 4,9%
22,3
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
6,7%
6,8% 92,5% 4,9%
30,0
3,3%
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
62,2 16,2 256,4 232,8 13,8
15,8 7,2 60,5 55,8 2,2
3,7%
6,1 2,2
6,7%
480 6,8% 92,5%
10.320 700,7 648,1
4,9%
34,2
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
66,4 18,4 292,1 265,2 15,7
3,3%
9,6 81,5 75,3 3,0
3,7%
6,9 3,0
3,8
6,7%
32,2
15,8 3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
bussen
10.800
3,3%
15,8
29,7 0,8%
intensiteit
32,2
26,1 3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
verdeling
480 9.060 615,2 569,0
32,2 54,4 12,0 190,2 172,7 10,3
bussen
10 30
9.540 480
6.720 456,3 422,0
bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
08N + 08Z 16N + 16Z 30
Zuid-Willemsvaart Toegang GZG Oost - Nieuwstraat
31,6 0,8%
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
11,0 92,9 85,7 3,4
3,7%
7,3 3,4
3,8
0,8%
3,8
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 23
Tabel 4.5: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u alleen op Zuid-Willemsvaart, wegvakken 11 t/m 15.
Nr. modellering Snelheid
Bloemenkamp Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Bloemenkamp Toegang GZG Toegang GZG Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart West Oost – Mathildastraat – Mathildastraat
Zuid-Willemsvaart Toegang GZG West Tolbrugstraat
Wegvak 11
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen
11N + 11Z 16N + 16Z 30
verdeling
12 30
13 30
14 30
15 30
bussen
verdeling
verdeling
verdeling
verdeling
480
3.510 0 3.510
2.340 0 2.340
670 0 670
220 0 220
6,8% 100,0% 0,0%
6,8% 100,0% 0,0%
7,2% 98,0% 2,0%
7,2% 98,0% 2,0%
0,0% 2,8% 100,0%
0,0% 2,8% 100,0%
0,0% 2,4% 98,0%
0,0% 2,4% 98,0%
0,0%
0,0%
2,0%
2,0%
0,0% 0,9% 100,0%
0,0% 0,9% 100,0%
0,0% 0,7% 98,0%
0,0% 0,7% 98,0%
0,0%
0,0%
2,0%
2,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
7.380 6.900
uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen
6,8% 92,5% 4,9%
468,5 433,3 22,9
zv uur% /intensiteit avond lv
2,6% 2,8% 90,8%
12,3 195,3 177,3
mv excl. bussen bussen mv incl. bussen
5,4%
10,5
zv uur% /intensiteit nacht lv
3,8% 0,9% 92,3%
7,3 62,1 57,3
mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
4,0%
2,3
6,7%
32,2 55,0 3,3%
15,8 26,4 0,8%
3,8 3,7%
6,1 2,3
Verkeerscijfers situatie 30 km/u voor de binnenstadsring: Tabel 4.6: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u binnenring, wegvakken 1 t/m 4. Zuid-Willemsvaart Van Berckelstraat - Hekellaan
Zuid-Willemsvaart/ Buitenhaven Brugplein - Citadellaan
Nr. modellering
01
02 en 03
04
Snelheid
30
30
30
Wegvak
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
intensiteit
bussen
verdeling
6.300
intensiteit
6,8% 92,5% 4,9%
2,6% 2,8%
23,7 11,2 177,0
90,8% 5,4%
160,7 9,6
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
11,0 6,7 56,3 52,0 2,1
3,7%
2,4 2,1
verdeling
990 45
6.255 424,7 392,8 20,7
bussen
Citadellaan Orthenseweg – Zuid-Willemsvaart
6,7%
6,8% 91,6% 5,9%
2,5% 2,9%
31,7 0,9 15,7
89,7% 6,5%
14,1 1,0
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
15,5 0,6 5,0 4,5 0,2
0,8%
3,7%
3,7 0,2
6,7%
0 6,8% 96,4% 2,3%
7.650 519,4 500,9 12,1
1,3% 2,8%
12,1 6,5 216,5
95,6% 2,6%
206,9 5,6
1,8% 0,9% 96,3% 1,9%
5,6 4,0 68,9 66,3 1,3
1,8%
1,3 1,2
29,5
1,5
3,3%
0,8%
6,7%
0,0
14,5
0,4
bussen
7.650 440
550 37,3 34,2 2,2
3,0
3,3%
intensiteit
3,3%
0,0
3,5
0,8%
0,0
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 24
Tabel 4.7: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u binnenring, wegvakken 5 t/m 7. Wegvak
Kard. van Rossumplein/St. Josephstraat Zuid-Willemsvaart Hinthamerstraat
Van Berckelstraat
Tolbrugstraat
Zuid-Willemsvaart - Van der Weeghensingel
Zuid-Willemsvaart - P-garage ‘Arena’
05 30
06 30
07 30
Nr. modellering Snelheid
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
intensiteit
bussen
verdeling
1.530
intensiteit
bussen
7,2% 90,0% 10,0%
0,0% 2,4% 85,0% 15,0%
14,0 0,0 35,5 30,2 5,3
0,0% 0,7% 90,0% 10,0%
7,0 0,0 10,7 9,6 1,0
0,0%
1,4 0,0
6,7%
6,8% 96,5% 2,3%
1,2% 2,8% 95,6% 2,6%
32,0 1,4 46,1 44,1 1,2
1,8% 0,9% 96,4% 1,9%
15,7 0,8 14,7 14,1 0,3
1,8%
3,8 0,3
6,7%
40 6,8% 91,6% 5,9%
2.570 174,2 159,7 10,3
2,4% 2,9% 89,7% 6,5%
13,0 4,3 73,5 66,0 4,8
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
6,1 2,7 23,1 21,1 1,0
3,7%
1,4 0,9
6,7%
29,5
3,3%
1,7
0,8%
bussen
440 1.630 110,7 106,8 2,5
3,4
3,3%
intensiteit 2.610
50 1.480 106,6 95,9 10,7
verdeling
2.070
2,7
3,3%
14,5
0,8%
0,4
1,3
0,8%
3,5
0,3
Tabel 4.8: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u binnenring, wegvakken 8 t/m 10. Wegvak Nr. modellering Snelheid
Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost 08
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
08N + 08Z 16N + 16Z 30
intensiteit
bussen
Zuid-Willemsvaart
Zuid-Willemsvaart
Toegang GZG Oost - Nieuwstraat
Citadellaan - Toegang GZG West
09
verdeling
2.790
09N + 09Z 16N + 16Z 30
intensiteit
6,8% 92,5% 4,9%
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
39,8 4,1 65,4 59,4 3,5
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
19,4 2,5 20,8 19,2 0,8
3,7%
4,6 0,8
verdeling
5.040 480
2.310 156,8 145,1 7,7
bussen
10 30
6,7%
6,8% 92,5% 4,9%
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
47,3 8,1 129,0 117,2 7,0
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
22,8 4,9 41,0 37,9 1,5
0,8%
3,7%
5,4 1,5
6,7%
480 6,8% 92,5% 4,9%
5.910 401,3 371,2 19,6
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
51,7 10,6 167,3 151,9 9,0
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
24,9 6,3 53,2 49,1 2,0
3,7%
5,8 2,0
32,2
15,8
3,3%
0,8%
6,7%
32,2
15,8
3,8
bussen
6.390 480
4.560 309,6 286,4 15,1
32,2
3,3%
intensiteit
3,3%
15,8
3,8
0,8%
3,8
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 25
Tabel 4.9: Verkeersgegevens 2030 weekdag, 30 km/u binnenring, wegvakken 11 t/m 15. Zuid-Willemsvaart Toegang GZG West Tolbrugstraat
Wegvak Nr. modellering Snelheid
11
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen
Bloemenkamp Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart Bloemenkamp Toegang GZG Toegang GZG Zuid-Willemsvaart Zuid-Willemsvaart West Oost – Mathildastraat – Mathildastraat
11N + 11Z 16N + 16Z 30
verdeling
12 30
13 30
14 30
15 30
bussen
verdeling
verdeling
verdeling
verdeling
480
3.510 0 3.510
2.250 0 2.250
670 0 670
220 0 220
6,8% 100,0% 0,0%
6,8% 100,0% 0,0%
7,2% 98,0% 2,0%
7,2% 98,0% 2,0%
0,0% 2,8% 100,0%
0,0% 2,8% 100,0%
0,0% 2,4% 98,0%
0,0% 2,4% 98,0%
0,0%
0,0%
2,0%
2,0%
0,0% 0,9% 100,0%
0,0% 0,9% 100,0%
0,0% 0,7% 98,0%
0,0% 0,7% 98,0%
0,0%
0,0%
2,0%
2,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
2.880 2.400
uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen
6,8% 92,5% 4,9%
163,0 150,7 8,0
zv uur% /intensiteit avond lv
2,6% 2,8% 90,8%
4,3 67,9 61,7
mv excl. bussen bussen mv incl. bussen
5,4%
3,7
zv uur% /intensiteit nacht lv
3,8% 0,9% 92,3%
2,6 21,6 19,9
mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
4,0%
0,8
6,7%
32,2 40,1 3,3%
15,8 19,5 0,8%
3,8 3,7%
4,6 0,8
4.2.3 Berekeningsresultaten keuze verkeersmaatregelen (geen aftrek) De beoordeling van het effect op de geluidbelastingen bij toepassing van verschillende verkeersmaatregelen dient plaats te vinden op basis van ongecorrigeerde geluidbelastingen zodat geen aftrek is toegepast. De rekenresultaten zijn in onderstaande tabellen 4.10 t/m 4.15 weergegeven en hebben betrekking op de gecumuleerde geluidbelasting als gevolg van alle wegen. In de tabellen is het aantal nieuwe woningen per geluidklasse van 5 dB aangegeven, vanaf 48 dB (excl. aftrek). De volledige berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 4.
Variant 1, géén maatregelen (géén snelheidsmaatregelen, toepassing SMA-asfalt op de ZuidWillemsvaart): Tabel 4.10: Overzicht geluidklassen nieuwe woningen zonder maatregelen, 50 km/u ZWV en SMA-asfalt ZWV (excl. aftrek). Weg Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Nieuwstraat Bloemenkamp dwarsstraat Kanaalplein dwarsstraat binnenstraten blok 2,5 en 6 Totaal per klasse
48 – 53 dB 2 5 3 12 5 27
Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen excl. aftrek [Lden] 54 – 58 dB 59 – 63 dB >63 dB* Totaal > 48 dB 14 13 14 30 20 17 108
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 69 dB en geldt voor 8 woningen.
10 21 21 9 7 16 8 92
190 69 3 1 263
200 90 38 15 28 41 48 30 490
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 26
Variant 2: géén snelheidsmaatregelen, toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart: Tabel 4.11: Overzicht geluidklassen nieuwe woningen, 50 km/u ZWV en DGD-asfalt ZWV (excl. aftrek). Weg Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Nieuwstraat Bloemenkamp dwarsstraat Kanaalplein dwarsstraat binnenstraten blok 2,5 en 6 Totaal per klasse
48 – 53 dB 2 12 23 25 5 67
Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen excl. aftrek [Lden] 54 – 58 dB 59 – 63 dB >63 dB* Totaal > 48 dB 14 13 14 9 19 17 86
129 22 21 2 6 8 188
72 68 3 143
201 90 38 15 28 38 44 30 484
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 67 dB en geldt voor 10 woningen.
Variant 3, 30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart, toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart: Tabel 4.12: Overzicht geluidklassen nieuwe woningen, 30 km/u ZWV en SMA-asfalt ZWV (excl. aftrek). Weg Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Nieuwstraat Bloemenkamp dwarsstraat Kanaalplein dwarsstraat binnenstraten blok 2,5 en 6 Totaal per klasse
48 – 53 dB 4 7 23 24 6 64
Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen excl. aftrek [Lden] 54 – 58 dB 59 – 63 dB >63 dB* Totaal > 48 dB 18 11 16 10 20 19 94
119 27 18 4 8 1 6 183
81 63 2 146
200 90 38 15 27 41 45 31 487
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 67 dB en geldt voor 8 woningen.
Variant 4, 30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart, toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart: Tabel 4.13: Overzicht geluidklassen nieuwe woningen, 30 km/u ZWV en DGD-asfalt ZWV (excl. aftrek). Weg Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Nieuwstraat Bloemenkamp dwarsstraat Kanaalplein dwarsstraat binnenstraten blok 2,5 en 6 Totaal per klasse
48 – 53 dB 2 11 26 21 5 65
Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen excl. aftrek [Lden] 54 – 58 dB 59 – 63 dB >63 dB* Totaal > 48 dB 1 13 13 14 8 16 19 84
134 27 21 3 5 6 196
65 63 4 132
200 90 38 15 28 39 37 30 477
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 67 dB en geldt voor 8 woningen.
Variant 5, 30 km/u voor de binnenstadsring, toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart: Tabel 4.14: Overzicht geluidklassen nieuwe woningen, 30 km/u Binnenring en SMA-asfalt ZWV (excl. aftrek). Weg Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Nieuwstraat Bloemenkamp dwarsstraat Kanaalplein dwarsstraat binnenstraten blok 2,5 en 6 Totaal per klasse
48 – 53 dB 1 12 16 17 16 6 68
Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen excl. aftrek [Lden] 54 – 58 dB 59 – 63 dB >63 dB* Totaal > 48 dB 24 19 3 11 8 14 19 98
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 66 dB en geldt voor 7 woningen.
163 37 18 1 5 224
13 53 66
200 90 38 15 28 25 30 30 456
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 27
Variant 6, 30 km/u voor de binnenstadsring, toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart: Tabel 4.15: Overzicht geluidklassen nieuwe woningen, 30 km/u Binnenring en DGD-asfalt ZWV (excl. aftrek). Weg Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Nieuwstraat Bloemenkamp dwarsstraat Kanaalplein dwarsstraat binnenstraten blok 2,5 en 6 Totaal per klasse
48 – 53 dB
Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen excl. aftrek [Lden] 54 – 58 dB 59 – 63 dB >63 dB* Totaal > 48 dB
8 14 13 14 5 54
39 20 7 14 8 14 20 122
154 38 18 5 215
7 52 59
200 90 38 15 28 21 28 30 450
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 66 dB en geldt voor 7 woningen.
Bij de keuze van het treffen van maatregelen heeft het toepassen van SMA-asfalt de voorkeur in verband met de hoge exploitatiekosten van DGD-asfalt. Daarnaast blijkt dat bij een rijsnelheid van 30 km/uur de geluidreductie van DGD-asfalt, ten opzichte van SMA-asfalt, zeer beperkt is. Het effect is te gering om de hoge exploitatiekosten van DGD-asfalt te rechtvaardigen. De SMA-variant met de grootste geluidreductie is de variant met 30 km/uur voor de binnenstadsring. In verband de afweging van diverse belangen in de besluitvorming voor een 30 km regiem voor de binnenstadsring is vooralsnog de keuze voor 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart het meest realistisch. 4.3
Beoordeling akoestische situatie bij de nieuwe woningen (incl. aftrek)
4.3.1 Ambitieniveau gemeentelijk beleid Bij de beoordeling van de akoestische situatie ter plaatse van de nieuwe woningen wordt aangesloten bij het ambitieniveau van de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’s-Hertogenbosch’. Omdat de in de nota opgenomen toetsingswaarden uitgaan van de normstelling van de Wgh, is hierbij sprake van de aftrekregeling van de Wgh. Voor de planontwikkeling zijn de gebiedstyperingen ‘Centrum’ en ‘Stromingszone’ van toepassing. Voor het gebiedstype ‘ Centrum’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Redelijk rustig’ (bandbreedte 43 tot 48 dB) met een bovengrens van ‘Zeer onrustig’ (58 dB). Voor het gebiedstype ‘Stromingszone’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Onrustig’ (bandbreedte 48 tot 53 dB) met een bovengrens van ‘Lawaaiig’ (63 dB). Conform de nota dient bij geluidbelastingen hoger dan 53 dB (incl. aftrek), tenminste de woonen/of hoofdslaapkamer aan de geluidsluwe zijde (gevel met een geluidsbelasting kleiner of gelijk aan de voorkeursgrenswaarde Wgh), in de onderhavige situatie bij voorkeur aan de binnenhoven, te worden gesitueerd. Dit geldt ook voor de te realiseren buitenruimten.
4.3.2 Aftrek artikel 110g Wgh Omdat de gemeentelijke beleidsnota uitgaat van een aftrek zoals in artikel 110g Wgh is bedoeld wordt deze ook bij de beoordeling van de akoestische situatie bij de nieuwe woningen toegepast. Voor 30 km/uur-wegen dient te worden opgemerkt dat voor de aftrek geen wettelijke equivalent bestaat omdat de Wgh bij 30 km/uur-wegen niet van toepassing is. In dit verband wordt uitgegaan van de uitspraak van de Raad van State (zaaknummer 200809116/1/R1 d.d. 10 februari 2010) waarbij wordt verwezen naar het deskundigenbericht met betrekking tot het stiller worden van het verkeer bij 30 km/uur wegen. Uit het deskundigenbericht komt naar voren dat niet is uitgesloten dat deze aftrek in de praktijk niet volledig kan worden toegepast bij snelheden van 30 km/uur of minder, omdat de geluidemissie
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 28
bij deze snelheden hoofdzakelijk gedomineerd wordt door het motorgeluid en minder door het bandengeluid. Voor een beoordeling in het kader van een goede ruimtelijke ordening kan in verband met het stiller worden van het verkeer een aftrek van 3 dB voor 30 km/uur wegen als acceptabel worden beschouwd. Voor 50 km/uur wegen wordt uitgegaan van een aftrek van 5 dB.
4.3.3 Berekeningsresultaten akoestische situatie nieuwe woningen (incl. aftrek) De beoordeling heeft betrekking op de voorkeursvarianten welke blijkt uit de bepaling van de effecten van de verschillende verkeersmaatregelen (zie paragraaf 4.2). De voorkeursvarianten betreffen de varianten met een 30 km/uur snelheidsmaatregel (30 km/uur voor alleen de ZuidWillemsvaart en 30 km/uur voor de gehele binnenstadsring) en het handhaven van SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart. In onderstaande tabellen 4.16 en 4.17 zijn de rekenresultaten voor deze varianten (variant 3 respectievelijk 5) weergegeven. Tabel 4.16 toont de situatie bij variant 3 (30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart en toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart) en tabel 4.17 geeft de situatie weer voor variant 5 (30 km/u voor de Binnenstadsring en toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart). De situaties waarbij sprake is van de gebiedstypering ‘Stromingszone’ zijn in de tabellen grijs aangegeven. Als voorkeursbandbreedte geldt daar 48 - 53 dB met een bovengrens van 63 dB. Voor de overige wegen is er sprake van de gebiedstypering ‘Centrum’ met een voorkeursbandbreedte van 43 - 48 dB en met een bovengrens van 58 dB. De volledige berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 5. Ter oriëntatie van de locatie van de berekende geluidbelastingen zijn de berekeningsresultaten tevens op kaart weergegeven in bijlage 1. De figuren 11 t/m 13 betreffen variant 3 en de figuren 14 t/m 16 betreffen variant 5.
Variant 3, toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u alleen voor de Zuid-Willemsvaart (incl. aftrek): Tabel 4.16: Overzicht geluidbelaste nieuwe woningen bij 30 km/u alleen voor de Zuid-Willemsvaart en toepassing SMAasfalt (incl. aftrek). Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen incl. aftrek [Lden] Weg
48–53 dB
54–58 dB
58–63 dB
>63 dB*
Onrustig
Zeer onrustig
Lawaaiig
Zeer lawaaiig
Zuid-Willemsvaart
-
27
170
Tolbrugstraat
-
2
84
Kardinaal van Rossumplein
12
20
Nieuwstraat
13
Bloemenkamp
15
Gebiedstypering ‘Centrum’ Overschrijdingen Voorkeur 43-48 dB
Bovengrens 58 dB
Gebiedstypering ‘Stromingszone’ Overschrijdingen Voorkeur 48-53 dB
Bovengrens 63 dB
3
200
3
4
90
4
6
-
26
-
-
-
-
13
-
11
-
-
26
-
316
7
dwarsstraat Kanaalplein
18
8
-
-
26
-
dwarsstraat
14
15
-
-
29
-
binnenstraten blok 2,5 en 6
11
19
-
-
30
-
Totalen
83
102
260
7
124
0
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 64 dB en geldt voor 7 woningen.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 29
Variant 5, toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de binnenstadsring (incl. aftrek): Tabel 4.17: Overzicht nieuwe woningen bij 30 km/u op de Binnenstadsring en toepassing SMA-asfalt (incl. aftrek). Geluidsklasse gecumuleerde geluidbelastingen incl. aftrek [Lden] Weg
Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat
48–53 dB
54–58 dB
58–63 dB
>63 dB*
Onrustig
Zeer onrustig
Lawaaiig
Zeer lawaaiig
2
129
69
Gebiedstypering ‘Centrum’ Overschrijdingen Voorkeur 43-48 dB
Bovengrens 58 dB
Gebiedstypering ‘Stromingszone’ Overschrijdingen Voorkeur 48-53 dB
Bovengrens 63 dB
-
198
-
-
5
85
-
90
-
Kardinaal van Rossumplein
12
22
4
-
26
-
Nieuwstraat
11
-
-
-
11
-
Bloemenkamp
19
5
-
-
24
-
dwarsstraat Kanaalplein
8
5
-
-
13
-
dwarsstraat
18
-
-
-
18
-
binnenstraten blok 2,5 en 6
11
19
-
-
30
-
Totalen
81
185
158
0
96
0
314
0
*) De hoogst berekende waarde bedraagt 63 dB en geldt voor 7 woningen.
Indien wordt aangesloten bij het ambitieniveau van het gemeentelijk beleid wordt bij de variant met 30 km/uur voor alleen de Zuid-Willemsvaart, voor de gebiedstypering ‘Centrum’, de voorkeursbandbreedte bij 124 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij geen van de nieuwe woningen overschreden. Voor de gebiedstypering ‘Stromingszone’ wordt de voorkeursbandbreedte bij 316 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij 3 woningen aan de Zuid-Willemsvaart en bij 4 woningen aan de Tolbrugstraat overschreden. De hoogste geluidbelasting is berekend op 64 dB. Bij 369 woningen is er sprake van een geluidbelasting hoger dan 53 dB zodat daar sprake is van een verplichte woningindeling conform het gemeentelijk beleid. Bij de variant met 30 km/uur voor de binnenstadsring wordt voor de gebiedstypering ‘Centrum’, de voorkeursbandbreedte bij 96 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij geen van de nieuwe woningen overschreden. Voor de gebiedstypering ‘Stromingszone’ wordt de voorkeursbandbreedte bij 314 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij geen van de nieuwe woningen overschreden. De hoogste geluidbelasting is berekend op 63 dB. Bij 343 woningen is er sprake van een geluidbelasting hoger dan 53 dB zodat daar sprake is van een verplichte woningindeling conform het gemeentelijk beleid. Uit het aantal woningen per geluidklasse van 5 dB blijkt dat bij de laatste variant meer dan 100 woningen een lagere geluidklasse uitkomen zodat een 30 km regiem voor de binnenstadsring een duidelijke verbetering laat zien ten opzichte van de variant met 30 km/uur voor alleen de Zuid-Willemsvaart. In verband met de noodzakelijke afweging van diverse belangen kan hier vooralsnog niet van worden uitgegaan. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat alle gevels welke aan de binnenhoven grenzen zijn bij alle varianten geluidluw zijn. De hoogste waarde bedraagt 41 dB voor een gevel aan de binnenhof van blok 2.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
4.4
20100009 10 januari 2011 blad 30
Overige geluidreducerende maatregelen
Om de geluidbelastingen verder te beperken zijn de volgende, in paragraaf 3.3.4. genoemde opties, nader uitgewerkt: 1. Vergroting van de afstand van de rijbanen van de Zuid-Willemsvaart tot de woningblokken; 2. Toepassen van SMA/06 asfalt voor de Tolbrugstraat; 3. Verdiept aanleggen van alle verkeersstromen van de Zuid-Willemsvaart over grotere lengte; 4. Afschermende maatregelen. ad. 1.
Vergroting van de afstand van de rijbanen tot de woningblokken is bij de Zuid-Willemsvaart slechts zeer beperkt mogelijk in verband met de te behouden bomenrij langs de Zuid-Willemsvaart en geeft slechts een zeer beperkte geluidreductie welke alleen voor de woningblokken aan de Zuid-Willemsvaart zal gelden. Met betrekking tot de Tolbrugstraat wordt geadviseerd om de weg-as exact in het midden tussen de gevelwanden te positioneren.
ad. 2.
Uit een modelberekening blijkt dat het toepassen van SMA/06 asfalt voor de Tolbrugstraat in plaats van ‘fluisterklinkers’ de geluidbelasting met slechts 0,3 dB reduceert. Deze maatregel kan derhalve als niet doelmatig worden beschouwd.
ad. 3.
Verdiept aanleggen van alle verkeersstromen op de Zuid-Willemsvaart over een grotere lengte zal een verbetering geven voor de woonblokken langs de Zuid-Willemsvaart. Het verkeer van en naar de Tolbrugstraat kan echter niet op de verdiepte rijbanen aansluiten en zal op maaiveldniveau moeten blijven. Omdat dit verkeer een substantieel onderdeel uitmaakt van de totale verkeersstroom zal de geluidreductie voor de woningblokken aan de Zuid-Willemsvaart beperkt zijn. Daarnaast is het de vraag of het busverkeer verdiept zal kunnen plaatsvinden. De geluidbelastingen in de Tolbrugstraat worden hiermee niet gereduceerd.
ad. 4.
Het toepassen van afschermende maatregelen. a. Afscherming kan worden toegepast door het overkappen van de toegangen van de nieuwe parkeergarage. Naast dat de hellingbanen naar de garage worden afgeschermd vindt ook een gedeeltelijke afscherming van de noordelijke rijbaan plaats. Uitgegaan wordt van een hoogte van de overkapping van 2,50 meter. Figuur 4.1 laat een 3D weergave van de situatie in het rekenmodel zien. Uitgaande van de variant van 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart (wegdek SMA) wordt bij toepassing van deze maatregel de streefwaarde van 58 dB bij 252 woningen overschreden in plaats van bij 262 woningen. De hoogste waarde bedraagt 65 dB (1 dB toename) en vindt bij 1 woning plaats in plaats van 64 dB bij 8 woningen. Bij de variant van 30 km/u voor de binnenstadsring (wegdek SMA) wordt de streefwaarde bij 154 woningen overschreden in plaats van bij 158 woningen. De hoogste waarde bedraagt 63 dB en komt bij 8 woningen voor in plaats van bij 7 woningen. De beperkte geluidstoename wordt veroorzaakt door geluidreflecties van de overkapping en vindt plaats op begane grondniveau. Het effect van het overkappen blijkt minimaal.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 31
Overkappingen Figuur 4.1: Rekenmodel met overkappingen toegangen P-garage Zuid-Willemsvaart.
b.
Aanvullend kan de noordelijke rijbaan met een luifelscherm worden afgeschermd. Deze luifel zou alleen ter plaatse van de overkappingen kunnen worden aangebracht omdat het Kanaalplein een open karakter dient te hebben en niet door een scherm kan worden doorsneden. De luifel dient ten behoeve van het vrachtverkeer over een voldoende vrije hoogte te beschikken en kan worden geïntegreerd in de constructie van de overkappingen. Uitgegaan wordt van een tophoogte van 5 meter. Figuur 4.2 laat een 3D weergave van de situatie in het rekenmodel zien.
Overkappingen met luifel Figuur 4.2: Rekenmodel met luifelscherm aan overkappingen toegangen P-garage Zuid-Willemsvaart.
Uitgaande van de variant van 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart wordt bij toepassing van deze maatregel in combinatie met de overkappen van de hellingbanen, de streefwaarde bij 236 woningen overschreden in plaats van bij 262 woningen. De hoogste waarde bedraagt 65 dB (1 dB toename) en vindt bij 1 woning plaats in plaats van 64 dB bij 8 woningen. Deze geluidstoename wordt veroorzaakt
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 32
door geluidreflecties van de overkapping. Bij de variant van 30 km/u voor de binnenstadsring wordt de streefwaarde bij 151 woningen overschreden in plaats van bij 158 woningen. De hoogste waarde bedraagt 63 dB en komt bij 8 woningen voor in plaats van bij 7 woningen. De beperkte geluidstoename wordt veroorzaakt door geluidreflecties van de overkapping en vindt plaats op begane grondniveau. De aanvullende luifelschermen hebben alleen een, zij het beperkt, effect bij de variant van 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart. c. Het afschermen van de busroute en de bushalten met bijvoorbeeld een luifelscherm zal in verband met de beperkte ruimte slechts zeer beperkt mogelijk zijn en is derhalve niet effectief. De voetgangersstrook tussen de busrijbaan en de gevel van woonblok 04 bedraagt circa 2 meter zodat uit veiligheidsoverwegingen daar geen scherm kan worden geplaatst.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
5
20100009 10 januari 2011 blad 33
TOETSING RECONSTRUCTIE
In het kader van de planontwikkeling zal er een herinrichting plaatsvinden van de ZuidWillemsvaart tussen de Bloemenkamp en het Kardinaal van Rossumplein. Deze herinrichting betreft een fysieke reconstructie. Het onderzoeksgebied voor de toetsing van de reconstructie betreft dit weggedeelte vermeerderd met een derde van de zonebreedte van de weg. De breedte van de geluidszone van de Zuid-Willemsvaart bedraagt 200 meter zodat de verlenging uitkomt op 67 meter. Met betrekking tot het onderzoeksgebied om de gevolgen elders inzichtelijk te maken worden de volgende wegen als relevant beschouwd: 1. Citadellaan, tussen de kruising met de Orthenseweg en de Zuid-Willemsvaart; 2. Zuid-Willemsvaart en Buitenhaven, tussen het Brugplein en de Citadellaan; 3. Zuid-Willemsvaart, tussen de Citadellaan en de Bloemenkamp; 4. Zuid-Willemsvaart, tussen het Kardinaal van Rossumplein en de kruising met de Hekellaan; 5. Van Berckelstraat, tussen de Zuid-Willemsvaart en de Van der Weeghensingel. Uit het verschil tussen het startjaar en de toekomstige situatie kan bepaald worden of er een significante toename is van meer dan (afgerond) 2 dB. De afronding vindt plaats overeenkomstig het Rmg 2006. Als startjaar is 2013 aangehouden (1 jaar voor de aanvang van de realisatie van de ontwikkeling). Voor de toekomstige situatie wordt 2030 gehanteerd (10 jaar na het gereedkomen van de ontwikkeling). Met betrekking tot de verkeersintensiteiten voor het startjaar van de reconstructie 2013 wordt in verband met de geringe toename van het verkeer uitgegaan van de cijfers voor het prognosejaar 2015. De toetsing wordt uitgevoerd uitgaande van het scenario 2030 met de snelheidsmaatregel van 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart, wegvak Citadellaan - Kardinaal van Rossumplein. Overeenkomstig de wet- en regelgeving wordt bij de toetsing geen rekening gehouden met eventuele geluidbeperkende maatregelen ter plaatse van de bestaande woningen. Wel wordt verondersteld dat vanuit beleidsmaatregelen het DAB-asfalt in de binnenstad in 2030 zal zijn vervangen door SMA 0/6. De wegverhardingen voor het jaar 2013 zijn gebaseerd op de door de gemeente ’s-Hertogenbosch verstrekte gegevens van de huidige wegdektypes. In verband met de geringe geluidreductie van SMA 0/8 en SMA 0/11 is hiervoor referentie-asfalt of DAB-asfalt aangehouden. De gehanteerde wegdektypen zijn weergegeven in onderstaande tabel 5.1. Tabel 5.1: Wegdek in 2013 (huidig wegdek). wegvak Citadellaan Buitenhaven Zuid Willemsvaart (Buitenhaven - Kardinaal van Rossumplein) Zuid Willemsvaart (Kardinaal van Rossumplein - Hekellaan Van Berckelstraat Tolbrugstraat Kardinaal van Rossumplein Bloemenkamp
wegdek bij berekening SMA 0/6 DAB DAB DAB DAB DAB DAB Betonstraatstenen
De gehanteerde verkeersgegevens voor het jaar 2013 zijn gebaseerd op de verkeersverdeling van paragraaf 2.7.2 en 2.73 en samengevat in de onderstaande tabellen 5.2 t/m 5.5. Met betrekking tot de verkeersgegevens voor 2030 wordt verwezen naar de tabellen 4.2 t/m 4.5 in paragraaf 4.2.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 34
Tabel 5.2: Verkeersgegevens 2013 wegvakken 1 t/m 4 (weekdaggemiddelden). Wegvak
Zuid-Willemsvaart Van Berckelstraat - Hekellaan
Zuid-Willemsvaart/ Buitenhaven Brugplein - Citadellaan
01
02 en 03
04
DAB 50
DAB 50
SMA 0/6 50
Nr. modellering Verharding Snelheid
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
intensiteit
bussen
verdeling
9.360
intensiteit
bussen
6,8% 92,5% 4,9%
587,8 31,0
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
31,0 16,7 264,9 240,5 14,3
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
14,3 10,0 84,2 77,7 3,1
3,7%
3,1 3,1
verdeling
4.500
6,7%
60 6,8%
4.440 301,0
91,6% 5,9%
275,9 17,9
2,5% 2,9% 89,7% 6,5%
21,9 7,4 127,0 114,0 8,3
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
10,3 4,7 40,0 36,5 1,8
3,7%
2,3 1,5
6,7%
0,0
3,3%
bussen 0
6,8%
9.090 617,2
96,4% 2,3%
595,2 14,3
1,3% 2,8% 95,6% 2,6%
14,3 7,7 257,2 245,9 6,6
1,8% 0,9% 96,3% 1,9%
6,6 4,7 81,8 78,8 1,5
1,8%
1,5 1,4
4,0
3,3%
0,0
0,8%
intensiteit 9.090
0 9.360 635,5
Citadellaan Orthenseweg – Zuid-Willemsvaart
0,0
2,0
0,8%
0,0
6,7%
3,3%
0,0
0,5
0,8%
0,0
Tabel 5.3: Verkeersgegevens 2013 wegvakken 5 t/m 7 (weekdaggemiddelden). Wegvak
Kard. van Rossumplein/St. Josephstraat Zuid-Willemsvaart Hinthamerstraat
Van Berckelstraat
Tolbrugstraat
Zuid-Willemsvaart - Van der Weeghensingel
Zuid-Willemsvaart - P-garage ‘Arena’
05 DAB 30
06 DAB 50
07 DAB 30
Nr. modellering Verharding Snelheid
verdeling
intensiteit
Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen
1.620
Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv
7,2% 90,0% 10,0%
1.270 91,4 82,3 9,1
0,0% 2,4% 85,0%
32,6 0,0 30,5 25,9
15,0%
4,6
mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
bussen
verdeling
intensiteit
350 6,7%
6,8% 96,5% 2,3%
1,2% 2,8% 95,6%
21,4 5,0 170,6 163,2
3,3%
0,0%
3,6 0,0
0,8%
intensiteit
2,6%
4,4
6,7%
180 6,8% 91,6% 5,9%
4.050 274,6 251,6 16,3
2,4% 2,9% 89,7%
28,3 6,7 115,8 103,9
3,3%
6,5%
7,6
3,7% 0,9% 91,4% 4,9%
13,5 4,3 36,5 33,3 1,6
1,8% 0,9% 96,4% 1,9%
1,8%
2,4 0,9
2,8
0,8%
3,7%
3,1 1,4
6,7%
12,1
5,9 10,3 3,1 54,3 52,3 1,0
bussen
4.230
12,1
11,6 0,0% 0,7% 90,0% 10,0%
verdeling
180 6.030 409,4 395,0 9,4
23,5
16,1 0,0 9,1 8,2 0,8
bussen
6.210
3,3%
5,9
1,4
0,8%
1,4
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 35
Tabel 5.4: Verkeersgegevens 2013 wegvakken 8 t/m 10 (weekdaggemiddelden). Wegvak
Zuid-Willemsvaart Tolbrugstraat - Toegang GZG Oost
Nr. modellering Verharding Snelheid
verdeling
intensiteit 10.980
Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen
6,8% 92,5% 4,9%
10.750 729,9 675,1 35,6
2,6% 2,8%
51,0 19,2 304,2
90,8% 5,4%
276,2 16,4
3,8% 0,9%
24,0 11,4 96,8
92,3% 4,0%
89,3 3,6
3,7%
5,4 3,6
lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
Zuid-Willemsvaart
Toegang GZG Oost - Nieuwstraat
Citadellaan - Toegang GZG West
09 DAB 50
10 DAB 50
08 DAB 50
Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen
mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond
Zuid-Willemsvaart
bussen
verdeling
intensiteit
bussen
230 6,7%
6,8% 92,5% 4,9%
2,6% 2,8%
51,0 19,2 304,2
90,8% 5,4%
276,2 16,4
3,8% 0,9%
24,0 11,4 96,8
92,3% 4,0%
89,3 3,6
3,7%
5,4 3,6
15,4
3,3%
Zuid-Willemsvaart Toegang GZG West Tolbrugstraat
Nr. modellering Verharding Snelheid
verdeling Etmaalintensiteit incl. bussen Bussen Etmaalintensiteit excl. bussen uur% /intensiteit dag lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit avond lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv uur% /intensiteit nacht lv mv excl. bussen bussen mv incl. bussen zv
Bloemenkamp
Zuid-Willemsvaart – Mathildastraat
11
14 klinkers 30
bussen
10.170 230 6,8% 92,5% 4,9%
9.940 674,9 624,2 32,9
2,6% 2,8% 90,8% 5,4%
48,3 17,8 281,3 255,4 15,2
3,8% 0,9% 92,3% 4,0%
22,8 10,6 89,5 82,6 3,3
3,7%
5,1 3,3
6,7%
verdeling 450 0 450 7,2% 98,0% 2,0%
15,4
3,3%
0,0% 2,4% 98,0% 2,0%
7,6
0,8%
6,8% 92,5% 4,9%
2,6% 2,8%
48,3 17,8 281,3
3,3%
90,8% 5,4%
255,4 15,2
3,8% 0,9%
22,8 10,6 89,5
0,8%
92,3% 4,0%
82,6 3,3
3,7%
5,1 3,3
0,0% 0,7% 98,0% 2,0%
1,8 0,0%
6,7%
15,4
3,3%
7,6
1,8
DAB 50
intensiteit
6,7%
230 9.940 674,9 624,2 32,9
7,6
1,8
bussen
10.170
15,4
7,6
0,8%
intensiteit
230 10.750 729,9 675,1 35,6
Tabel 5.5: Verkeersgegevens 2013 wegvakken 11 en 14 (weekdaggemiddelden). Wegvak
verdeling
10.980
0,8%
1,8
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 36
Op basis van de verkeerscijfers van 2013 en de cijfers van 2030 voor de variant met 30 km/uur opaalleen de Zuid-Willemsvaart, is een verschilberekening gemaakt van de geluidbelastingen ter plaatse van representatief gesitueerde bestaande woningen langs de wegen van het onderzoeksgebied. De berekeningsresultaten zijn weergegeven in onderstaande tabel 5.6 en zijn tevens opgenomen in bijlage 7. Tabel 5.6: Verschil in geluidbelasting bij bestaande woningen (situatie 2013 en 2030 met 30 km regiem ZWV). Naam
Omschrijving
097_A 097_B 097_C 098_A 098_B 098_C 098_D 098_E 098_F 099_A 099_B 099_C 100_B 100_C 101_B 101_C 102_A 102_B 102_C 103_A 103_B 103_C 104_A 104_B 104_C
Zuid-Willemsvaart 43 Zuid-Willemsvaart 43 Zuid-Willemsvaart 43 Zuid Willemsvaart blok 61 Zuid Willemsvaart blok 61 Zuid Willemsvaart blok 61 Zuid Willemsvaart blok 61 Zuid Willemsvaart blok 61 Zuid Willemsvaart blok 61 Zuid Willemsvaart 123 Zuid Willemsvaart 123 Zuid Willemsvaart 123 Van Berckelstraat 1 - 69 Van Berckelstraat 1 - 69 Van Berckelstraat 32 - 84 Van Berckelstraat 32 - 84 Brede Haven 1 Brede Haven 1 Brede Haven 1 Citadellaan 8 Citadellaan 8 Citadellaan 8 Citadellaan 33 Citadellaan 33 Citadellaan 33
-
212 212 212 212 212 212
Hoogte
Lden in 2030
Lden in 2013
Toename
Toename afgerond
1,50 4,50 7,50 2,00 5,00 8,00 11,00 14,00 17,00 1,50 4,50 7,50 5,00 8,00 5,00 8,00 1,50 4,50 7,50 1,50 4,50 7,50 1,50 4,50 7,50
60,2 60,1 59,5 62,2 62,2 61,8 61,3 60,8 60,2 65,5 64,6 63,2 59,7 58,8 60,0 59,1 55,0 55,0 54,7 62,5 62,4 61,9 59,2 59,3 59,0
62,8 62,4 61,5 62,9 62,8 62,5 62,0 61,4 60,8 65,8 64,9 63,6 62,1 61,3 62,4 61,5 57,1 57,2 56,9 61,3 61,2 60,7 58,0 58,2 57,9
-2,6 -2,3 -2,0 -0,7 -0,6 -0,6 -0,6 -0,6 -0,6 -0,4 -0,4 -0,4 -2,5 -2,4 -2,5 -2,4 -2,1 -2,1 -2,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2
-3 -2 -2 -1 -1 -1 -1 -1 -1 0 0 0 -3 -2 -3 -2 -2 -2 -2 1 1 1 1 1 1
Uit de berekeningsresultaten blijkt dat bij de bestaande woningen binnen het onderzoeksgebied voor de toetsing van de reconstructie (het te reconstrueren gedeelte van de Zuid-Willemsvaart, inclusief de verlengingen aan beide zijden) geen toename van de geluidbelasting zal plaatsvinden zodat er geen sprake is van een reconstructie in de zin van de Wgh. Met betrekking tot de gevolgen elders blijft de grootste toename van de geluidbelasting op bestaande woningen beperkt tot 1 dB. Deze situatie vindt plaats bij de woningen aan de Citadellaan.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
6
20100009 10 januari 2011 blad 37
ONTHEFFING WET GELUIDHINDER
De Wgh staat toe dat een hogere waarde dan de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting wordt vastgesteld, mits deze de maximale ontheffingswaarde niet overschrijdt. De noodzaak om af te wijken van de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting dient daarbij gemotiveerd te worden aangetoond. Burgemeester en wethouders van de gemeente ‘s-Hertogenbosch zijn het bevoegd gezag voor het verlenen van een hogere waarde. In dit verband dient voor het hogere waardebeleid te worden uitgegaan van de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’sHertogenbosch’. Deze nota beschrijft onder welke voorwaarden afgeweken kan worden van de door de gemeente gekozen ambitie en hoe de bevoegdheid tot het vaststellen van hogere grenswaarden wordt ingevuld. Binnen het grondgebied van de gemeente worden negen gebiedstypen onderscheiden. Voor de planontwikkeling zijn de gebiedstyperingen ‘Centrum’ en ‘Stromingszone’ van toepassing. Voor het gebiedstype ‘ Centrum’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Redelijk rustig’ met een bovengrens van ‘Zeer onrustig’ (58 dB). Voor het gebiedstype ‘Stromingszone’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Onrustig’ met een bovengrens van ‘Lawaaiig’ (63 dB). De Wgh stelt 63 dB als bovengrens. Bij het toekennen van een verzoek om een hogere grenswaarde voor geluidgevoelige bestemmingen vanaf de geluidklasse ‘Zeer onrustig’ (53 dB), worden ook de volgende criteria bij de afweging betrokken: 1. indien mogelijk moet de afstand tussen de geluidsbron en de nieuwe geluidsgevoelige bestemming worden vergroot; 2. indien mogelijk moeten bronmaatregelen (bijvoorbeeld stillere wegdektypen) getroffen worden; 3. indien mogelijk moeten overdrachtsmaatregelen worden getroffen; 4. het stedenbouwkundig ontwerp dient zodanig vorm te worden gegeven dat zoveel mogelijk afscherming voor het achterliggende gebied ontstaat; 5. in ieder geval bij woningen/appartementen dient de buitenruimte (tuin/balkon) te voldoen aan de ambitiewaarde van het betreffende gebied; 6. de woning dient tenminste één geluidsluwe gevel te bezitten; 7. bij nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen dient bij een aanvraag om bouwvergunning een bouwakoestisch onderzoek te worden gevoegd en wordt getoetst of wordt voldaan aan de binnenwaarde van het Bouwbesluit waarbij voor de geluidsbelasting wordt uitgegaan van de gecumuleerde geluidbelasting indien daar sprake van is. 8. het geluidsaspect dient vanaf het eerste ontwerpstadium te worden betrokken; 9. bij appartementen en seniorenwoningen dient minimaal 1 verblijfsruimte aan de geluidsluwe zijde (gevel met een geluidsbelasting kleiner of gelijk aan de voorkeursgrenswaarde Wgh) te worden gesitueerd; bij eengezinswoningen minimaal 3 verblijfsruimten aan de geluidsluwe zijde of tenminste de woon- en hoofdslaapkamer aan de geluidluwe zijde. De criteria 1 t/m 3 zijn in paragraaf 3.3 (Onderzoek beperking geluidbelasting) nader beschouwd. Uit het onderzoek blijkt dat er reële mogelijkheden zijn om de geluidbelasting te verlagen. Daarbij behoort het invoeren van een 30 km snelheidsmaatregel als meest realistisch. In die situatie is de Wgh niet van toepassing en is een hogere grenswaarde niet aan de orde.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
7
20100009 10 januari 2011 blad 38
SAMENVATTING EN CONCLUSIE
7.1
Samenvatting
In opdracht van Breijn B.V., Stedelijke Infra, is door AGEL adviseurs een akoestisch onderzoek voor het aspect wegverkeerslawaai uitgevoerd voor de ontwikkeling van het GZG-terrein, gelegen aan de Tolbrugstraat in het centrum van ’s-Hertogenbosch. Het onderzoek is gebaseerd op het masterplan “Groot Ziekengasthuisterrein, een groene binnenstad / stedenbouwkundig ontwerp en openbare ruimte” d.d. 9 juni 2009 en de inrichtingstekening van de Zuid-Willemsvaart T-V0-WE-013A-V3.0 van Breijn, d.d. 9 november 2010. De geluidsbelastingen zijn berekend met de Standaardrekenmethode II van bijlage III van het Rmg 2006. De berekeningen zijn uitgevoerd met het programma Geomilieu versie 1.71. Met betrekking tot de verkeersintensiteiten is uitgegaan van door de gemeente ’s-Hertogenbosch aangeleverde verkeerscijfers voor de plansituatie en de autonome situatie. De cijfers zijn gebaseerd op het Basismodel Binnenstad 2009 en 2020-Beleidsarm. De etmaal- en voertuigverdeling van de Citadellaan, de Van Berckelstraat en de Zuid-Willemsvaart is gebaseerd op het verkeers- en milieumodel Promil van de gemeente ’s-Hertogenbosch. Voor de Buitenhaven en de Tolbrugstraat wordt de verdeling van de Zuid-Willemsvaart aangehouden. Met betrekking tot de Bloemenkamp en het Kardinaal van Rossumplein wordt uitgegaan van kentallen uit bijlage III van de Handreiking omgevingslawaai van VROM voor het wegtype ‘30 km-zones’. Het ontwikkelingsplan voorziet in twee bushalten welke aan de Zuid-Willemsvaart, tussen de Tolbrugstraat en het Kardinaal van Rossumplein, zullen worden gerealiseerd. Het busverkeer is in de verkeerscijfers geïntegreerd. De akoestische situatie is vanuit verschillende benaderingen beoordeeld: 1. een benadering op basis de van de Wet geluidhinder 2. een benadering op basis van een goede ruimtelijke ordening 3. een benadering op basis van de reconstructietoets Wet geluidhinder. Bij de eerste twee genoemde benaderingen worden er verschillende maatregelvarianten beschouwd om de effecten daarvan, binnen de betreffende benadering, met elkaar te kunnen vergelijken.
ad. 1.
Wet geluidhinder
Indien de geprojecteerde woningbouw binnen de ontwikkeling wordt getoetst aan de zoneringsbepalingen van de Wgh dan is deze gesitueerd binnen de gezoneerde wegen ZuidWillemsvaart en Van Berckelstraat. Uit de rekenresultaten blijkt dat als gevolg van de gezoneerde Zuid-Willemsvaart de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting van 48 dB bij 381 nieuwe woningen wordt overschreden. Het aantal woningen per geluidklasse hoger dan 48 dB (inclusief de aftrek art. 110g Wgh) is als volgt: Geluidklasse 49 – 53 dB: 122 woningen Geluidklasse 54 – 58 dB: 67 woningen Geluidklasse 59 – 63 dB: 188 woningen Geluidklasse 64 – 68 dB: 4 woningen De hoogste geluidbelasting bedraagt 64 dB en geldt voor 4 woningen. De maximale ontheffingswaarde van het gemeentelijk beleid (58 dB) wordt bij 192 woningen overschreden. De maximale Wgh ontheffingswaarde (63 dB) wordt bij 4 woningen overschreden.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 39
Hogere waarden kunnen alleen worden verleend na een onderzoek naar geluidbeperkende maatregelen. Als gevolg van de gezoneerde Van Berckelstraat vindt overschrijding van de hoogste toelaatbare geluidbelasting plaats bij 30 nieuwe woningen aan de Zuid-Willemsvaart. De geluidbelastingen (inclusief de aftrek art. 110g Wgh) vallen in de geluidklasse van 49 – 53 dB. De hoogste geluidbelasting bedraagt 52 dB en geldt voor 4 woningen. De geluidbelasting als gevolg van de Zuid-Willemsvaart is voor deze woningen echter maatgevend. In verband met de overschrijding van de maximaal toelaatbare geluidbelasting zijn in dit verband de mogelijkheden om de geluidbelasting te beperken middels het toepassen van een stil asfalttype met een hogere geluidreductie nader uitgewerkt. Het verlagen van de rijsnelheid naar 30 km/uur resulteert in een ander beoordelingskader omdat dan de Wgh niet van toepassing is. De geluidbelastingen zijn in dat geval in het kader van een goede ruimtelijke ordening beoordeeld. In het vervolg daarop zijn ook overige maatregelen nader onderzocht. Het toepassen van het asfalttype ‘dunne deklagen B’ op de Zuid-Willemsvaart leidt tot minder woningen in de hoogste geluidklasse waarbij de maximaal te verlenen hogere waarde wordt overschreden. Opgemerkt wordt dat de onderhoudskosten van dit asfalttype significant hoger zijn van SMA asfalt omdat dit asfalttype sneller aan vervanging toe is. Als gevolg van de gezoneerde Zuid-Willemsvaart wordt bij toepassing van deze maatregel bij 326 nieuwe woningen de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting van 48 dB overschreden. Het aantal woningen per geluidklasse hoger dan 48 dB (inclusief de aftrek art. 110g Wgh) is als volgt: Geluidklasse 49 – 53 dB: 96 woningen Geluidklasse 53 – 58 dB: 176 woningen Geluidklasse 59 – 63 dB: 54 woningen De hoogste geluidbelasting bedraagt 62 dB en geldt voor 1 woning. De maximale ontheffingswaarde van het gemeentelijk beleid (58 dB) wordt bij 54 woningen overschreden. De maximale Wgh ontheffingswaarde (63 dB) wordt niet overschreden.
ad. 2.
Goede ruimtelijke ordening:
In het kader van een goede ruimtelijke ordening is inzicht vereist in de geluidbelasting als gevolg van de gecumuleerde geluidbelasting op nieuwe woningen waarbij het totale wegverkeer wordt beschouwd. Hieronder vallen ook de niet gezoneerde 30 km-wegen.
Beoordeling t.b.v. keuze verkeersmaatregelen (zonder aftrek art. 110g Wgh): De beoordeling van het effect op de geluidbelastingen bij toepassing van verschillende verkeersmaatregelen vindt plaats op basis van ongecorrigeerde gecumuleerde geluidbelastingen (zonder het toepassen van de aftrekregeling Wgh). Met betrekking tot de verkeersintensiteiten voor de 30 km/uur varianten wordt uitgegaan van door de gemeente ’s-Hertogenbosch aangeleverde verkeerscijfers. Ten behoeve van de keuze voor het nemen van maatregelen zijn de volgende varianten nader uitgewerkt waarbij voor elke variant voor de ontwikkeling het aantal woningen per geluidklasse is bepaald: 1. Géén maatregelen (toepassing SMA-asfalt, géén snelheidsmaatregelen); 2. Toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, géén snelheidsmaatregelen; 3. Toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart; 4. Toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart; 5. Toepassing SMA-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de binnenstadsring; 6. Toepassing DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, 30 km/u voor de binnenstadsring.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
-
-
-
-
-
-
20100009 10 januari 2011 blad 40
Bij variant 1 (toepassing SMA-asfalt, géén snelheidsmaatregelen) ondervinden in totaal 490 woningen een geluidbelasting hoger dan 48 dB. Van deze woningen zijn er 263 met een geluidbelasting hoger dan 63 dB. De hoogste waarde bedraagt 69 dB en geldt voor 8 woningen. Bij variant 2 (DGD-asfalt op de Zuid-Willemsvaart, géén snelheidsmaatregelen) ondervinden in totaal 484 woningen een geluidbelasting hoger dan 48 dB. Van deze woningen zijn er 143 met een geluidbelasting hoger dan 63 dB. De hoogste waarde bedraagt 67 dB en geldt voor 10 woningen. Bij variant 3 (30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart, toepassing SMA-asfalt op de ZuidWillemsvaart) ondervinden in totaal 487 woningen een geluidbelasting hoger dan 48 dB. Van deze woningen zijn er 146 met een geluidbelasting hoger dan 63 dB. De hoogste waarde bedraagt 67 dB en geldt voor 8 woningen. Bij variant 4 (30 km/u voor de Zuid-Willemsvaart en DGD asfalt op de Zuid-Willemsvaart) ondervinden in totaal 477 woningen een geluidbelasting hoger dan 48 dB. Van deze woningen zijn er 132 met een geluidbelasting hoger dan 63 dB. De hoogste waarde bedraagt 67 dB en geldt voor 8 woningen. Bij variant 5 (30 km/u voor de binnenstadsring, toepassing SMA-asfalt op de ZuidWillemsvaart) ondervinden in totaal 456 woningen een geluidbelasting hoger dan 48 dB. Van deze woningen zijn er 66 met een geluidbelasting hoger dan 63 dB. De hoogste waarde bedraagt 66 dB en geldt voor 7 woningen. Bij variant 6 (30 km/u voor de binnenstadsring met DGD asfalt) ondervinden in totaal 450 woningen een geluidbelasting hoger dan 48 dB. Van deze woningen zijn er 59 met een geluidbelasting hoger dan 63 dB. De hoogste waarde bedraagt 66 dB en geldt voor 7 woningen.
Bij de keuze van de te treffen verkeersmaatregelen heeft het toepassen van SMA-asfalt de voorkeur in verband met de hoge exploitatiekosten van het DGD-asfalt. Daarnaast blijkt dat bij een rijsnelheid van 30 km/uur de geluidreductie van DGD-asfalt, ten opzichte van SMA-asfalt, zeer beperkt is. Het effect is te gering om de hoge exploitatiekosten van DGD-asfalt te rechtvaardigen. De SMA-variant met de grootste geluidreductie is de variant met 30 km/uur voor de binnenstadsring. In verband met afweging van diverse belangen in de besluitvorming voor een 30 km regiem voor de binnenstadsring is vooralsnog de keuze voor 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart het meest realistisch.
Beoordeling akoestische situatie t.p.v. de nieuwe woningen (met aftrek art. 110g Wgh): Voor de hiervoor bepaalde voorkeursvarianten heeft er een tweede beoordeling plaatsgevonden welke betrekking heeft op de akoestische situatie ter plaatse van de nieuwe woningen. Bij deze beoordeling is aangesloten bij het ambitieniveau van de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’s-Hertogenbosch’. Deze beleidsnota geeft ondermeer aan bij welke geluidbelasting er consequenties zijn voor onder meer een verplichte woningindeling. Omdat de in de nota opgenomen toetsingswaarden uitgaan van de normstelling van de Wgh, is hierbij sprake van de aftrekregeling van de Wgh. Voor de planontwikkeling zijn de gebiedstyperingen ‘Centrum’ en ‘Stromingszone’ van toepassing. Voor het gebiedstype ‘ Centrum’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Redelijk rustig’ (bandbreedte 43 tot 48 dB) met een bovengrens van ‘Zeer onrustig’ (58 dB). Voor het gebiedstype ‘Stromingszone’ geldt als ambitie de geluidsklasse ‘Onrustig’ (bandbreedte 48 tot 53 dB) met een bovengrens van ‘Lawaaiig’ (63 dB). Conform de nota dient bij geluidbelastingen hoger dan 53 dB (incl. aftrek), tenminste de woonen/of hoofdslaapkamer aan de geluidsluwe zijde (gevel met een geluidsbelasting kleiner of gelijk aan de voorkeursgrenswaarde Wgh), in de onderhavige situatie bij voorkeur aan de binnenhoven, te worden gesitueerd. Dit geldt ook voor de te realiseren buitenruimten.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 41
-
Bij de variant met 30 km/uur voor alleen de Zuid-Willemsvaart, wordt voor de gebiedstypering ‘Centrum’, de voorkeursbandbreedte bij 124 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij geen van de nieuwe woningen overschreden. Voor de gebiedstypering ‘Stromingszone’ wordt de voorkeursbandbreedte bij 316 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij 3 woningen aan de Zuid-Willemsvaart en bij 4 woningen aan de Tolbrugstraat overschreden. De hoogste geluidbelasting is berekend op 64 dB. Bij 369 woningen is er sprake van een geluidbelasting hoger dan 53 dB zodat daar sprake is van een verplichte woningindeling conform het gemeentelijk beleid. - Bij de variant met 30 km/uur voor de binnenstadsring wordt voor de gebiedstypering ‘Centrum’, de voorkeursbandbreedte bij 96 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij geen van de nieuwe woningen overschreden. Voor de gebiedstypering ‘Stromingszone’ wordt de voorkeursbandbreedte bij 314 woningen overschreden. De bovengrens van 58 dB wordt bij geen van de nieuwe woningen overschreden. De hoogste geluidbelasting is berekend op 63 dB. Bij 343 woningen is er sprake van een geluidbelasting hoger dan 53 dB zodat daar sprake is van een verplichte woningindeling conform het gemeentelijk beleid. Uit het aantal woningen per geluidklasse van 5 dB blijkt dat bij de laatste variant meer dan 100 woningen een lagere geluidklasse uitkomen zodat een 30 km regiem voor de binnenstadsring een duidelijke verbetering laat zien ten opzichte van de variant met 30 km/uur voor alleen de Zuid-Willemsvaart. In verband met de noodzakelijke afweging van diverse belangen kan hier vooralsnog niet van worden uitgegaan. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat alle gevels welke aan de binnenhoven grenzen zijn bij alle varianten geluidluw zijn. De hoogste waarde bedraagt 41 dB voor een gevel aan de binnenhof van blok 2. Bij een nadere beschouwing om de geluidbelastingen verder te verlagen blijkt het treffen van afschermende maatregelen ter hoogte van de toegangen naar de nieuwe parkeergarage aan de Zuid-Willemsvaart het meest realistisch. Afscherming kan daar worden gerealiseerd door de toegangen van de parkeergarage volledig te overkappen. Buiten dat de hellingbanen naar de parkeergarage worden afgeschermd vindt ook een gedeeltelijke afscherming van de noordelijke rijbaan van de Zuid-Willemsvaart plaats. Uitgegaan is van een hoogte van de overkapping van 2,50 meter. Het geluidreducerend effect van het overkappen blijkt echter door de aanwezigheid van geluidreflecties naar de woningen minimaal. Aanvullend kan de noordelijke rijbaan met een luifelscherm worden afgeschermd. Deze luifel zou alleen ter plaatse van de overkappingen kunnen worden aangebracht omdat het Kanaalplein een open karakter dient te hebben en niet door een scherm kan worden doorsneden. De luifel dient ten behoeve van het vrachtverkeer over een voldoende vrije hoogte te beschikken en kan worden geïntegreerd in de constructie van de overkappingen. Uitgegaan wordt van een tophoogte van 5 meter. Uit het onderzoek blijkt dat de aanvullende luifelschermen alleen een, zij het beperkt, geluidreducerend effect hebben bij de variant met 30 km/u voor alleen de Zuid-Willemsvaart.
ad. 3.
Reconstructie Wgh
De realisatie van het ontwikkelingsplan heeft een effect op de verkeersstromen langs bestaande woningen binnen het onderzoeksgebied. Uit het verschil tussen het startjaar en de toekomstige situatie kan bepaald worden of er een significante toename is van meer dan 2 dB. Als startjaar wordt 2013 aangehouden (1 jaar voor de aanvang van de realisatie van de ontwikkeling). Voor de toekomstige situatie wordt 2030 gehanteerd (10 jaar na het gereedkomen van de ontwikkeling). Uit de berekeningsresultaten blijkt dat bij de bestaande woningen binnen het onderzoeksgebied voor de toetsing van de reconstructie (het te reconstrueren gedeelte van de
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 42
Zuid-Willemsvaart, inclusief de verlengingen aan beide zijden) geen toename van de geluidbelasting zal plaatsvinden zodat er geen sprake is van een reconstructie in de zin van de Wgh. Met betrekking tot de gevolgen elders blijft de grootste toename van de geluidbelasting op bestaande woningen beperkt tot 1 dB. Deze situatie vindt plaats bij de woningen aan de Citadellaan.
Ontheffing Wet geluidhinder (hogere grenswaarde) Burgemeester en wethouders van de gemeente ‘s-Hertogenbosch zijn het bevoegd gezag voor het verlenen van een hogere waarde. In dit verband dient te worden uitgegaan van de ‘Nota Hogere Grenswaarden Geluid Gemeente ’s-Hertogenbosch’. Deze nota beschrijft onder welke voorwaarden afgeweken kan worden van de door de gemeente gekozen ambitie en hoe de bevoegdheid tot het vaststellen van hogere grenswaarden wordt ingevuld. Binnen het grondgebied van de gemeente worden negen gebiedtypen onderscheiden. Met betrekking tot de planontwikkeling geldt het gebiedstype ‘Centrum’ met de ambitie voor de geluidsklasse ‘Redelijk rustig’ en een bovengrens van ‘Zeer onrustig’. De maximale hogere waarde bedraagt derhalve 58 dB. Op grond van de gestelde criteria zijn de mogelijkheden tot beperking van de geluidbelasting nader beschouwd. Uit het onderzoek blijkt dat er reële mogelijkheden zijn om de geluidbelasting te verlagen. Daarbij behoort het invoeren van een 30 km snelheidsmaatregel als meest realistisch. In die situatie is de Wgh niet van toepassing en is een hogere grenswaarde niet aan de orde. 7.2
Conclusie
Als gevolg van het wegverkeer van de Zuid-Willemsvaart vindt overschrijding plaats van de ten hoogste toelaatbare geluidbelasting. Het verlagen van de rijsnelheid naar 30 km/uur op de Zuid-Willemsvaart kan vooralsnog als meest realistische geluidreducerende maatregel worden beschouwd. Het instellen van een 30 km regiem voor de binnenstadsring geeft weliswaar de grootste verbetering maar voor de besluitvorming daaromtrent dienen nog diverse belangen te worden afgewogen. In verband met de lage rijsnelheid blijkt het toepassen van een stiller asfalttype bij 30 km/uur geen duidelijke verbetering op te leveren. Bij een snelheid van 30 km/uur is de Wgh niet van toepassing en is een hogere grenswaarde niet aan de orde. Uitgaande van de meest realistische maatregelvariant (30 km/uur voor alleen de ZuidWillemsvaart), kan bij 323 woningen binnen de gebiedstypering ‘Stromingszone’ niet worden voldaan aan de voorkeursbandbreedte van 48 - 53 dB. De bovengrens van 63 dB wordt bij 3 woningen aan de Zuid-Willemsvaart en bij 4 woningen aan de Tolbrugstraat overschreden. De hoogste geluidbelasting is berekend op 64 dB. Binnen de gebiedstypering ‘Centrum’ kan bij 124 woningen niet aan de voorkeursbandbreedte van 43 - 48 dB worden voldaan. De bovengrens van 58 dB wordt niet overschreden. Bij 369 woningen is er sprake van een geluidbelasting hoger dan 53 dB zodat daar sprake is van een verplichte woningindeling conform het gemeentelijk beleid waarbij gesteld is dat tenminste de woon- en/of hoofdslaapkamer aan de geluidsluwe zijde dienen te worden gesitueerd. Dit geldt ook voor de te realiseren buitenruimten. Het aantal woningen dient als een bandbreedte te worden geïnterpreteerd. Omdat de woningcomplexen nog niet zijn ontworpen, is voor de bepaling van het aantal woningen uitgegaan van gemiddelde gangbare maten. Daarnaast bieden de meeste bouwblokken aan de Zuid-Willemsvaart en de Tolbrugstraat, daar waar de hoogste geluidbelastingen voorkomen, de mogelijkheid in de plinten commerciële en bedrijfsmatige functies onder te brengen.
AGEL adviseurs D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai GZG-terrein te ‘s-Hertogenbosch
20100009 10 januari 2011 blad 43
Met betrekking tot de reconstructie van de Zuid-Willemsvaart binnen het plangebied geeft de wijzigingen in de verkeersstromen bij de bestaande woningen geen significante verhoging van de geluidbelasting zodat daar geen sprake van een reconstructie in de zin van de Wgh. Met betrekking tot de gevolgen elders blijft de grootste toename van de geluidbelasting op bestaande woningen beperkt tot 1 dB ter plaatse van de woningen aan de Citadellaan.
BIJLAGE 1 Figuren
D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai
AGEL adviseurs
GZG-terrein
20100009
te ‘s-Hertogenbosch
Bijlage 1
0m
100 m schaal = 1 : 2500
411700
411650
411600
411550
Blok 1
411500
Blok 5
Blok 2
411450
Blok 3A Blok 6 Blok 4
411400
Blok 3B ONTWIKKELINGSGEBIED GZG-TERREIN Blok 8
Blok 7
411350
Blok 10 Blok 11 411300
Blok 9
Blok 12
Blok 16 Blok 17 Blok 14
Blok 22 Blok 15
411250
Blok 23
Blok 18 Blok 19 Blok 20
Blok 21
411200
149150 149200 149250 149300 149350 Wegverkeerslawaai - RMW-2006, [Wegverkeer - Wegverkeer 2030 a (SMA+50km)] , Geomilieu V1.71
Figuur 1 Situering planontwikkeling
149400
149450
149500
149550
0m 411700
52 54
schaal = 1 : 3500
51
55 411650
100 m
50 56
49 57
48
411600
47 46 58
45
411550
01 02
59
411500
44 60
15 61
42 06
16
64
13
09 10 11
19
18 17
411350
38
21
41
39 37
20
22 26
12 14
63
411300
05
08 07
62
65
43
04 03
411450
411400
27 24 23
36 25
411250
28 29 31
30
32 33
35
40
149350
149400
149450
149500
149550
149600
149650
149700
149750
Bijlage 1
Overzicht van gebouwen
149300
20100009
Figuur 2
149250
AGEL adviseurs
34
411200 148900 148950 149000 149050 149100 149150 149200 Wegverkeerslawaai - RMW-2006, [Wegverkeer - Wegverkeer 2030 a (SMA+50km)] , Geomilieu V1.71
D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai
411750
GZG-terrein
te ‘s-Hertogenbosch
Gebouw
53
0m
80 m schaal = 1 : 2000
411600
D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai
411650
GZG-terrein
te ‘s-Hertogenbosch
Hoogtelijn
411550
411500
411450
411400
Overzicht van hoogtelijnen
149350
149400
149450
149500
149550
149600
Bijlage 1
Figuur 3
149300
20100009
149150 149200 149250 Wegverkeerslawaai - RMW-2006, [Wegverkeer - Wegverkeer 2030 a (SMA+50km)] , Geomilieu V1.71
AGEL adviseurs
411350
0m
80 m schaal = 1 : 2000
411600
D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai
411650
GZG-terrein
te ‘s-Hertogenbosch
Scherm
01
411550
02
411500
411450
411400
Overzicht van schermen
149350
149400
149450
149500
149550
149600
Bijlage 1
Figuur 4
149300
20100009
149150 149200 149250 Wegverkeerslawaai - RMW-2006, [Wegverkeer - Wegverkeer 2030 a (SMA+50km)] , Geomilieu V1.71
AGEL adviseurs
411350
0m
80 m schaal = 1 : 2000
411600
D01 Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai
411650
GZG-terrein
te ‘s-Hertogenbosch
Kruising
411550
411500
411450
411400
Overzicht kruisingen
149350
149400
149450
149500
149550
149600
Bijlage 1
Figuur 5
149300
20100009
149150 149200 149250 Wegverkeerslawaai - RMW-2006, [Wegverkeer - Wegverkeer 2030 a (SMA+50km)] , Geomilieu V1.71
AGEL adviseurs
411350