bimonthly magazine, general post office 3000 leuven mail. | publisher danny verheyden
magazine newsletter www.travel2.be professional magazine for the belux travel trade | february - march 2013 | issue 63
+
magazine newsletter www.businesstravel2.be
www.mice2.be
AIR FRANCE KLM: your AirRail partner
ontdek
een overvloed aan schoonheid voor een ongelooflijke prijs Als uw klanten een cruise met Holland America Line boeken, worden ze ontvangen op elegante schepen met een riante hoeveelheid persoonlijke ruimte. Onze vriendelijke bemanning staat klaar om aan alle wensen te voldoen. De stijlvolle selectie aan restaurants biedt voor elk wat wils en het entertainment en de leerzame activiteitenprogramma’s aan boord zorgen voor een onvergetelijke ervaring. Vertrek vanuit Nederland of kies uit een ruim aanbod van vertrekhavens in heel Europa: onze wereldwijde bestemmingen zijn hierdoor gemakkelijk bereikbaar.
Voor meer informatie over Holland America Line of voor het reserveren via POLAR Online, gaat u naar Reisagent HK op www.hollandamerica.com. U kunt ook contact opnemen met uw cruisepartner of direct bellen met Holland America Line via 00800-1873 1873.
Iberische Ontdekkingscruise, 11 nachten Parels van de Oostzee, 14 nachten Civitavecchia (Rome) naar Kopenhagen ms Eurodam
Rondreis Rotterdam ms Rotterdam
10 mei 2013
27 apr., 25 mei en 6 juli 2013
VANAF
Piraeus (Athene) of Istanbul - Istanbul of Piraeus (Athene) ms Noordam 6 mei, 17 mei, 15 aug. en 26 aug. 2013
699
€
Mysteries der Oudheid, 11 nachten
*
VANAF
3e/4e volwassene vanaf € 299/kind vanaf € 149
1.199
€
*
Prijs op basis van vertrek op 27 april 2013. 3e/4e passagier vanaf €199
VANAF
899
€
*
Prijs op basis van vertrek op 6 mei 2013.
3e/4e volwassene vanaf €299/kind vanaf €149
Overnachting aan boord.
Ru i m e , e l e g a n t e s c h e p e n ◆ Vr i e n d e l i j k e , be k ro o n d e s e rv ic e ◆ We r e l dw i j d e rou t e s ◆ S t i j lvo l d i n e r e n o p v i j f s t e r r e n n i v e au ◆ Ve l e ac t i v i t e i t e n e n v e e l z i j d i g e c u r s u s s e n
Brandstoftoeslag is opgeschort. Holland America Line heeft het recht om € 6.66 per persoon per dag brandstoftoeslag weer in te stellen wanneer een vat ruwe olie meer dan $70USD kost. Raadpleeg onze website voor actuele informatie. Alle tarieven zijn gebaseerd op Promo(s) RH/FL. Vermelde voordelen en tarieven gelden alleen op cruises of cruisetours, zijn per persoon op basis van een dubbele bezetting en inclusief belastingen & havengelden. Tarieven zijn vermeld in Euro. Upgrade aanbod is alleen geldig op geselecteerde afvaarten en categorieën. Aanbod voor de 3e en 4e gast geldt alleen wanneer een hut met de 1e en 2e gast wordt gedeeld, is alleen geldig op geselecteerde afvaarten en is gebaseerd op Promo Z3. Het aanbod voor het 3e/4e kind is alleen beschikbaar voor kinderen in de leeftijd van 17 en lager. Belasting en taxen zijn inbegrepen in alle 3e en 4e persoons aanbiedingen. Voor meer informatie over onze hut- en suitecategorieën, voor onze dekplannen en voor het inzien van onze volledige boekingsvoorwaarden kijkt u op www.hollandamerica.com of in onze laatste brochure. Aanbod is afhankelijk van beschikbaarheid en kan mogelijk worden aangepast of teruggetrokken. Ook kunnen vaar/-vertrekdata zonder voorafgaande kennisgeving worden aangepast. Bepaalde restricties kunnen gelden. De gast is zelf volledig verantwoordelijk voor het in het bezit zijn van een paspoort geldig tot ten minste 6 maanden na de begindatum van de reis. Schepen geregistreerd in: Nederland.
contents
colofon magazine newsletter www.travel2.be
is a publication of dvproductions
coverfoto
PUBLISHER Danny Verheyden OFFICE Danny Verheyden Willem Lepelstraat 28, B-2000 Antwerp M +32 475 94 49 72 F +32 3 237 64 68 E
[email protected] W www.travel2.be EDITOR IN CHIEF Danny Verheyden EDITORS Geert Behets Chris Berkein Fred Braeckman Phil De Bouck Corinne Le Brun Corinne Leunens Lieve Simeons Jean Speetjens Marc Sprengers Jan Torfs Bernard Tuyttens Marlies Van Bouwel Jan Van Steen Dirk Vandereycken Miet Waes PHOTOGRAPHER Marc Sprengers ART DIRECTION & PRODUCTION Drukkerij Van der Poorten PRINT & DISTRIBUTION Drukkerij Van der Poorten CIRCULATION 6.000 (NL, FR, ENG) SUBSCRIPTION Belgium: 30 euro (1 year) Other contries: 45 euro (1 year) The publisher denies any responsability for opinions expressed by contributors or copyright of pictures provided by them.
Yu-Ming Sie, commercial director AIR FRANCE KLM Belux
(foto © Marc Sprengers)
ACTUA 6 30 jaar Selectair
COVERSTORY 8 AIR FRANCE KLM: your AirRail partner
AIRLINES 11 SkyTeam: caring more about you
CRUISE & FERRY 13 2013: the year of cruising 20 MS Europa: culinaire top 21 AIDA: cruisen in clubstijl 22 SNCM: une nouvelle flotte pour le futur
DESTINATION 23 Virginia Beach: origineel stukje USA 24 Mingalabar Myanmar 28 Praag is sexy
TOUROPERATING 31 Transmeeting, le meilleur du Maroc
PEOPLE 33 Een fotografische kijk op ons toerisme
february - march 2013 travel2
3
New! Brussels !"Washington Direct flight from 5 times weekly as from 18 June
4
travel2 issue 63
brusselsairlines.com or ask your travel agency
edito
One shot?
V
Danny Verheyden Publisher
ergelijk de cijfers van de autoverkoop in Europa met deze van de verkoop van reizen, en je komt tot de vaststelling dat de reiswereld nog één van de weinige sectoren is die er globaal nog op vooruit gaat dezer dagen.
Nog volgens IPK International, en voor wie er nog aan twijfelt: de rol van de sociale media zal verder toenemen. Bijna 1 op 2 outbound reizigers in Europa is lid van een social media netwerk, en 14% gebruikt deze sociale media al om reizen te plannen en te realiseren.
Ondanks de schuldencrisis en de economische malaise ging de wereldwijde outbound markt er vorig jaar met 4% op vooruit. Ook het aantal overnachtingen (+ 2%) en de toeristische uitgaven (+7%) toonden groeicijfers.
Op onze georganiseerde reismarkt werpen de (nog) vroeger in de markt gezette vroegboekkortingen ondertussen wel degelijk hun vruchten af. Uit de ABTO-cijfers voor de twee eerste maanden van het lopende jaar (boekingssituatie per 28 februari ll.) blijken de flight holidays er met 7,4% op vooruit te gaan, en de summerbookings in het algemeen met 3,9%. Accomodation only groeit amper (0,1%), maar globaal waren er ongeveer toch 35.000 georganiseerde reizen meer verkocht per eind februari dan in dezelfde periode vorig jaar.
Het gerenommeerde IPK International voorspelt voor dit jaar een toename van de vraag naar outbound travel vanuit Azië met liefst 7%. In het “oude” Europa gaat men uit van een + 2%, in NoordAmerika wordt er dit jaar amper een groei gerealiseerd. Uitgedrukt in absolute cijfers, en wetende dat onze planeet 7 miljard bewoners telt, kan je bij wijze van spreken stellen dat elke inwoner van onze aardbol dit jaar één reis zal afleggen. En dat het aantal reizen nog zal toenemen, staat als een paal boven water: de middenklasse in de “nieuwe” landen (Brazilië, Rusland, India, China enz.) zal tegen 2030 verdubbelen, en ook over (veel) meer financiële middelen beschikken dan thans het geval is. De pré-crisis recordcijfers van 2008 komen voorlopig nog niet in zicht, maar na de +3% in 2011 realiseerden de Europeanen vorig jaar opnieuw een, zij het iets mindere groei (+ 2%) in het aantal outbound reizen. Opvallend daarbij: het aantal rondreizen viel terug met -12%, terwijl de citytrips een +13% lieten noteren. En, het zal niemand meer verrassen: Rusland (+14%) is de sterkste groeier in Europa, naast Zwitserland en Noorwegen (+7%). België (+3%) komt op een mooie vierde plaats, samen met Oostenrijk en Zweden. Duitsland en Groot-Brittannië gingen er met slechts 1% op vooruit, de Nederlandse en de Franse reismarkten stabiliseerden De landen die getroffen worden door de schuldencrisis, legden dan weer minder reizen af: Spanje -5%, Italië -6%, Portugal -7% en Griekenland eveneens -7%. Niet echt verrassend.
Binnen de bestemmingstop 5 springt de verdere klim van Turkije (+27,9%) er boven uit, maar ook Griekenland zit opnieuw in de lift (+ 20,2%), naast Italië (+4,2%). Frankrijk blijft ongeveer stabiel (-0,6%), Spanje zit op achterstand met een -4,9%. De citytrips stabiliseren, maar Londen laat een groei met bijna 30% optekenen. Dé hamvraag van de komende weken/maanden is dan ook of het effect van de very early bookings verder zal continuëren. Of zal het bij een one shot blijven?
Danny Verheyden publisher
february - march 2013 travel2
5
actua
30 jaar Selectair Selectair is 30 jaar jong! Op 25 mei 1982 werd na verschillende informele contacten tussen Vlaamse en Franstalige reisagentschappen Selectour (later omgedoopt tot Selectair) gesticht. Enkele ondernemende reisagenten zochten een weg om een aantal zaken die individueel moeilijk realiseerbaar waren, samen waar te maken. 4 van de oorspronkelijke 29 stichtende leden zijn er nog steeds bij : Vivatours, Flandria Reizen, Staelens Reizen en Sarlee Reizen. Op de algemene vergadering aan boord van de M/S Imagine in Luxor en in het kader van het jaarlijkse congres, werden nog 3 extra leden aanvaard zodat nu 115 verkooppunten - met zwaartepunt in Vlaanderen - deel uitmaken van het samenwerkingsverband.
I
magine Travel was naast de Egyptian Tourist Board, Jetair, Sunny Cars, Touring en Travelport één van de 6 hoofdsponsors van het congres.
Een gelegenheid voor Paul Ryckaseys en zijn team om aan te tonen dat Imagine niet gewoon een nieuwe TO is maar een TO met een zeer sterk team bogend op een massa ervaring. En met als lijfspreuk ‘Net iets anders, net iets meer’ : nu al wordt 70% à la carte geboekt, inclusief items die niet in de brochure staan. Anders dan Anders, Best Tours, Club Med, Exclusive Destinations, Gateway, Jet Airways, Lagrange, Live To Travel, MSC Cruises, Rail1 , RailEurope, Rainbow, Skyways, Sudamerica Tours, Terre d’Afrique, Transeurope, Travelworld en United Airlines steunden eveneens dit congres als sponsor. Voor voorzitter Lieven Coppens - die zoals het weinigen gegund is, van een hobby zijn beroep kon maken en ondertussen van een welverdiend pensioen geniet– was dit het laatste event van zijn 6 jaren als voorzitter. Onder zijn impuls werd de inwendige werking in een ontzettend snel veranderende wereld grondig geanalyseerd en werd een Businessplan 2010 opgesteld met voorrang op het wegwerken van de achterstand op marketing en IT vlak. Een nieuw logo gecombineerd met een naar de klanten toe vertrouwenwekkend Selectair kwaliteitscharter werd geïntroduceerd. Een eigen gebouw – met alle aandeelhouders als mede-eigenaar – werd voor de administratie aangekocht in Vilvoorde en een nieuwe performante en constant evoluerende
6
travel2 issue 63
website werd ontwikkeld. Er werden nieuwe contracten aangegaan met o.a. Touring en Club Med, en last but not least in 2008 een 6 jarig basiscontract met Jetair. Reactief maar ook proactief werd – vooral voor de Selectair leden nabij de Nederlandse grens – in 2012 een agentuurovereenkomst met TUI Nederland afgesloten met een boekingsplatform inclusief een eigen code voor elk kantoor en een bankwaarborg. Selectair heeft nu met al zijn verkooppunten 43 leveranciers als ‘preferred partner’ en vertegenwoordigt een omzet van meer dan 170 miljoen euro.
Aan boord van de MS Imagine
actua
Imagine Managing Director Paul Ryckaseys
Het congres bevatte een toeristisch luik maar was uiteraard ook een sociaal event met een wervelende door Jetair gesponsorde ‘Birthday Party’ in het Maritim Jolie VilleHotel , een feestzitting 30 jaar Selectair en met als afsluiter een door de Egyptian Tourist Board aangeboden galadiner aan de tempel van Luxor. Het ernstige werk gebeurde tijdens een Algemene Vergadering voor de effectieve leden en verschillende uitgebreide namiddagzittingen. De keuze voor een Nijlcruise in Egypte werd voor een gedeelte ook gemotiveerd als een steunsignaal aan het Egyptisch toerisme dat het momenteel niet makkelijk heeft : een deel van de vloot Nijlcruiseschepen ligt werkloos aan de kant en het niveau van voor de omwenteling is nog verre niet gehaald. Een panel met de- perfect Nederlands& Frans sprekende- Imagine gidsen probeerde dan ook de congressisten in een open discussie ervan te overtuigen dat verandering na een regime dat 30 jaar aan de macht was, zijn tijd nodig heeft en dat iedereen er zich van bewust is dat het toerisme essentieel is voor de Egyptische economie. Een namiddag werd besteed aan het Verslag van de Selectair commissies: Marketing (Ludo Achten), Binnenlandse congressen en opleiding (Anja Lecointre) ,TO ’s (Wim Staelens)en IT ( o.l.v. Patrick Devos via Tom Bossuyt) . Elk van deze commissies bracht verslag uit over de werking en realisaties van het voorbije jaar en de plannen voor de toekomst. Quid vanaf 2014 ? Een sessie werd gewijd aan de afschaffing van het Vlaamse reisbureaudecreet en de mogelijke gevolgen. ANVR adjunct directeur Walter Schut, wiens uitspraak ‘Wij leven reeds jaren zonder vergunningsplicht en houden het liefst zo’ niet onopgemerkt bleef, en Denis D’Hanis (raadgever toerisme van minister Geert Bourgeois) hielden een betoog waarna onder leiding van Jan Peeters het debat aangegaan werd met de zaal. Denis D’Hanis bevestigde dat het Vlaams parlement beslist had dat de rol van de overheid hier uitgespeeld was en dat de sector zichzelf nu moet reguleren. Hij ziet de minister nu als bemiddelaar, verkenner en verzoener tussen de verschillende Vlaamse beroepsverenigingen met de belofte dat als er één performant zelfregulerend systeem komt, de Vlaamse overheid dit financieel
Jean Dekoster en Marco Van Ieperen van Travelport
zal ondersteunen. Een eerste vergadering vond plaats in december ll. ‘The past is dead’. Dit gegeven moet de sector aangrijpen als een opportuniteiten een nieuw begin. Walter Schut hield een uitgebreid betoog vertrekkende van de situatie in zijn eigen gemeente Heemstede (28.000 inwoners). De klant is koning en ‘in the driving seat’ en gaat mobiel en globaal. De vestigingswet werd in Nederland in 2001 afgeschaft. Volgens hem vertraagt een overheid de marktwerking en beperkt zij de concurrentie o.a. door het verhogen van het aantal drempels voor starters en nieuwe bedrijven en door niet snel genoeg in te grijpen versus slechte spelers. Daarenboven is een overheid onvoorspelbaar en controleert zij onvoldoende de eigen regels inzonderheid als het overtredende bedrijf in het buitenland gevestigd is. Hij pleit voor het (gedeeltelijk) zelf ontwerpen van unieke eigen producten : weg van het maatwerk en minder doorgeefluik spelen. Ook het ontwikkelen van een eigen klanten ‘ecosysteem’ om van hen door o.a. via de sociale media regelmatig contact fans te maken. En last but not least : zelf naar de klant toegaan. De sector moet nationaal een kwaliteits/betrouwbaarheidslabel met basisvoorwaarden (vb. verzekering, garantiefonds, geschillenregeling, verkoopsvoorwaarden …) ontwikkelen waar de consument vertrouwen in heeft. De reisagent kan dan op die minimumbasis een eigen merk ontwikkelen om zich te profileren. Nederland kon één enkel systeem ontwikkelen maar dit zal voor een nationaal samenwerkingsverband zoals Selectair met leden in gewesten met verschillende regelgevingen niet altijd even eenvoudig zijn. En voor het eerst reikt Selectair op het einde van het congres Selecthotel Awards uit en dit op basis van de commentaren van Selectair klanten. Laureaten waren : • Cruises : MSC Cruises – MSC Divina • Skivakantie : Hotel Feldberger Hof, Duitsland • Citytrips : Hotel Starlight Suiten , Budapest • Autovakantie : Hotel Die Sonne, Saalbach Oostenrijk • Vliegvakantie : Hotel Amara Wing, Turkije • Vliegvakantie longhaul : Hotel RIU Palace Mexico, Mexico De Selecthotel Awards werden op 12 december tijdens de afgelopen BTEXPO beurs uitgereikt. cb
february - march 2013 travel2
7
coverstory
AIR FRANCE KLM Your AirRail partner
“Vanuit Paris CDG en Schiphol Airport Amsterdam biedt AIR FRANCE KLM resp.165 en 133 bestemmingen aan, vaak rechstreeks. En met een marktaandeel van 25 à 30% beschikt de groep ook over een significant aandeel van de vertrekken ex-Brussel richting Afrika, aldus Yu-Ming Sie, commercial director AIR FRANCE KLM Belux. De meer dan 50 Afrikaanse bestemmingen, de frequenties die worden aangeboden en ook het HST gebeuren richting Paris CDG en Schiphol Amsterdam vormen onze toegevoegde waarde”.
H
et gebruik van de HST, in plaats van het vliegtuig, naar Parijs en Amsterdam is met de jaren een vanzelfsprekendheid an sich geworden. AIR FRANCE KLM was tevens de pionier terzake om dit systeem te implementeren vanuit Brussel-Zuid. “Tussen Brussel-Zuid en Paris CDG bieden we 5 ritten per dag aan, en dit 7 dagen op 7, aldus Yu-Ming Sie. Het traject neemt slechts 1u15 min. in beslag, soms 1u30 mits een stop in Picardië. Per rit bieden we 2 treinstellen aan, goed voor 100 ruime seats. In tegenstelling tot de andere TGV rijtuigen wordt de bagage voor onze passagiers wél apart geruimd. Het is dus een ander (lees beter) product dan het reguliere TGV product. Bij aankomst op Paris CDG wordt de passagier geassisteerd door Air France crew, en kan hij vervolgens naar een centraal bagage drop off point in de terminal van vertrek, en met zijn reeds in Brussel-Zuid afgedrukte boarding pass naar de gate stappen. Op Paris CDG is er ook een service centre waar passagiers met al hun vragen terecht kunnen. De tevredenheid over dit product is groter dan verwacht, en ook
8
travel2 issue 63
de perceptie van de reisagenten is goed. We zijn ook tevreden over de stiptheidsgraad van de treinen.”
Wordt het product nog verder verbeterd? “Momenteel is er inderdaad geen Wi-Fi aan boord, en zijn er ook geen kranten beschikbaar, maar je dient de TGV dan ook vooral als een pendel te zien; de rit duurt niet langer dan een ruim uurtje. Anderzijds voeren we wél al een upgrading van het catering gebeuren door. We merken ook dat het cliënteel steeds bekender wordt met het product, en we zien de verkoop in Business Class ook stelselmatig toenemen. De yield groeit dus.”
Wat is de politiek richting Amsterdam? “Voor Amsterdam Schiphol doen we een beroep op de reguliere Thalys, a rato van 10 ritten per dag. De nieuwe Intercity trein, ter vervanging van de Fyra, bieden we niet aan. We gaan er overigens van uit dat de Fyra zal terugkomen, binnen een half jaar, en dat we deze terug kunnen aanbieden vanaf hij zijn degelijkheid bewezen heeft. De vlucht tussen Brussels Airport en Amsterdam
coverstory
blijft uiteraard operationeel, en de “pendel” tussen Amsterdam en Parijs vliegt 12 maal per dag.”
Nantes, Lyon en Bordeaux, de drie vanuit Brussels Airport aangeboden bestemmingen, worden dra in het low cost concept Hop! ondergebracht. Wat verandert er concreet? “Met ingang van 31 maart pakken we inderdaad uit met het Hop! concept. Het huidige Avro toestel blijft in voege, en ook de frequentie blijft. Hop!, een one class product, is gebaseerd op een prijsconcept waarbij het laagste tariefsegment dient bij te betalen voor de bagage. De lounge die we momenteel gebruiken op Brussels Airport, blijft in voege en je kan ook Mijlen blijven sparen voor Flying Blue. Keuze, dat wordt de leidraad voor de toekomst. Het model is geënt op wat Lufthansa met Germanwings realiseert.”
De groep AIR FRANCE KLM maakt ook werk van een nieuwe structuur?
haul; ook bij KLM zal dit systeem geïmplementeerd worden. Doel is de procedures te versnellen, op alle vlakken, en het is ook de intentie dat beide airlines nog nauwer gaan samenwerken.”
Staan er ook productgewijs vernieuwingen op de planning? “In de Business Class op de long haul worden stelselmatig lie flat beds geïnstalleerd, zoals op de A380 het geval is. En we gaan de keuze opties aan boord nog verder uitbreiden, op het vlak van food & beverage bv.”
Hoe kunnen we het partnership met Etihad Airways inschatten? “Het is een commercieel partnership zoals we die ook gerealiseerd hebben met Delta Air Lines en Alitalia. Het is dit rolmodel uit het verleden dan we verder willen uitbouwen met nieuwe partners, zoals Etihad Airways. Van een kapitaal inbreng van Etihad is (momenteel) geen sprake”. dv
“Binnen Air France komt er per 1 juli een aparte commerciële verantwoordelijke voor de long haul, de medium haul en de short
february - march 2013 travel2
9
Soms verkies je dat we je niet op reis laten vertrekken
Beperkt aanbod
- 35 euro
*
Zodat je wél kan vertrekken op een beter moment. Met NoGo, de jaarlijkse reisannulatieverzekering van Europ Assistance, is het budget van al je lange én korte vakanties in het buitenland en in België beschermd. En dit het hele jaar door, ongeacht de gekozen reservatiemodule. Bij Europ Assistance ben je niet soms, maar altijd zeker van een persoonlijke oplossing. Contacteer ons op 02/541.90.00 of www.europ-assistance.be
Europ Assistance. Niemand helpt je beter. *Aanbod geldig voor 2 issue 63 de 7000 eerste nieuwe onderschrijvingen van een jaarlijks NoGo contract, vanaf 8 november 2012. 10 travel
airlines
SkyTeam: caring more about you Drie allianties “dragen” de airlines wereldwijd, maar hoe profileert SkyTeam zich tegenover de twee andere allianties? We stelden de vraag aan Edward Hollo, sales coördinator SkyTeam met basis op Schiphol Airport.
W
Wat is hét argument om voor SkyTeam te opteren?
“Wij streven ernaar de tevredenheidsgraad van onze passagiers op een zo hoog mogelijk niveau te tillen, en hen een “better experience” aan te bieden, aldus Edward Hollo, SkyTeam verantwoordelijke voor de Benelux. “Caring more about you”, dat is ons dagelijks leitmotif. Uit enquêtes blijkt overigens dat 75% van de respondenten de service nu beter vindt dan in de periode voor de toetreding tot SkyTeam. Het is ook onze bedoeling om dezelfde standards bij alle aangesloten leden te introduceren, de eenvormigheid van het product terwille.”
Hoe gaat die service verbetering zich concreet uiten? “In eerste instantie gaan we het vorig jaar op de luchthaven van Taipei gelanceerde SkyPriority programma (de zogenaamde red carpet service) verder verfijnen en “uitrollen” naar alle belangrijke luchthavens”.
bij het overstappen naar een andere airline van SkyTeam, hetzelfde kwaliteitsgevoel ervaart”.
Wat is de visie van SkyTeam op het MICE segment? “Met onze Global Meetings tool richten wij ons zowel naar corporate meeting – als general public meeting organisers. De speciale tarieven gelden vanaf 50 deelnemers die uit 2 verschillende landen komen. De tool wordt verder verfijnd ook. Tickets kunnen dra online aangekocht worden, en de kortingen naar deelnemers toe worden verder opgetrokken. We gaan ook het incentive niveau optrekken voor de decision makers terzake”.
Wat zal de marktpositie van SkyTeam zijn in 2015? “Onze positie in 2015 zal nog beter zijn dan de dag van vandaag, aldus Hollo. We willen de travel experience van onze passagiers zo “naadloos” mogelijk maken”. dv
In welk deel van de wereld wil SkyTeam verder expanderen? “Laten we stellen dat ons netwerk bijna helemaal “rond” is, met een 1.000 bestemmingen wereldwijd. aldus Hollo. In China zijn we alvast de nummer één, en vorig jaar mochten we nog eens 4 nieuwe leden verwelkomen, met name Xiamen Airlines, Saudi Airlines, MEA (Middle East Airlines) en Aerolinas Argentinas. Met de nakende toetreding van Garuda Indonesia positioneren we ons ook beter in Zuid-Oost-Azië. Er blijven nog een aantal “white spots” op de wereldkaart, waaronder Indië en Brazilië, maar het is niet onze strategie om bewust naar nieuwe leden te zoeken. Laat ons stellen dat we aangeboden opportuniteiten niet uit de weg gaan, maar dat er geen constante zoektocht is”.
Waar komen er dedicated SkyTeam business lounges? “De SkyTeam Lounge in Terminal 4 op London Heathrow is onze voorbeeld lounge, en het rolmodel voor de lounges die we op andere luchthavens in gebruik willen nemen. Deze lounges zullen voornamelijk op luchthavens komen waar onze leden niet als home-carrier fungeren. We proberen ook zoveel mogelijk leden-carriers “under one roof” in één en dezelfde terminal onder te brengen.
AgentConnect.biz Sinds eind februari hebben risagenten toegang tot een gloednieuwe website www.AgentConnect.biz, met een breeder aanbod aan tools en informatie om als reisagent altijd up-to-date te blijven. Voortaan is er één enkel vertrekpunt voor de 4 luchtvaartmaatschappijen, en een beter opgebouwde gebruikersinterface. De informatie is gemakkelijk te vinden en overzichtelijk weergegeven. De website is thans in 4 hoofdthema’s verdeeld: My Space, Sales & Support, News & Promotions, en Product & Services. Men vindt er alle info omtrent de wereldwijde en lokale policies en procedures van de 4 airlines, het laatste commerciële nieuws en de promoties, nuttige contacten, inlichtingen over beschikbare producten en bestemmingen, reisklassen, online forms enz.
Ook met SkyTransfer willen we de passagier het gevoel geven dat
february - march 2013 travel2 11
PAK UW KOFFERS
13 dagen
Oostzee & Rusland vanaf €
1.599 pp (incl. vervoer) 3 juni 2013
ma ........03 jun ........ Dover, Engeland ............................................ di...........04 jun ........ Kielerkanaal .................................................. wo. .......05 jun ........ Warnemünde - Berlijn, Duitsland ................. do..........06 jun ........ cruisen ........................................................... vr...........07 jun ........ Tallinn, Estland .............................................. za.. ........08 jun ........ St.Petersburg, Rusland ................................. zo.. ........09 jun ........ St.Petersburg, Rusland ................................. ma ........10 jun......... Helsinki, Finland ............................................ di...........11 jun ......... cruisen ........................................................... wo. .......12 jun......... Kopenhagen, Denemarken ........................... do..........13 jun......... Göteborg, Zweden ........................................ vr...........14 jun......... cruisen ........................................................... za.. ........15 jun......... Dover, Engeland ............................................
Braemar ****
14 dagen
Oostzee & Rusland vanaf €
1.599 pp (incl. vervoer) 18 juli 2013
do..........18 jul.......... Dover, Engeland ............................................ vr...........19 jul. ......... Kielerkanaal .................................................. za.. ........20 jul. ........ Warnemünde - Berlijn, Duitsland ................. zo.. ........21 jul.......... cruisen ........................................................... ma ........22 jul. ........ Helsinki, Finland ............................................ . di...........23 jul. ........ St.Petersburg, Rusland ................................. wo. .......24 jul.......... St.Petersburg, Rusland ................................. do..........25 jul. ........ St.Petersburg, Rusland ................................. vr...........26 jul. ........ Tallinn, Estland .............................................. za.. ........27 jul. ........ cruisen ........................................................... zo.. ........28 jul. ........ Kopenhagen, Denemarken ........................... ma ........29 jul. ........ Alborg, Denemarken ..................................... di...........30 jul. ........ cruisen ........................................................... wo. .......31 jul.......... Dover, Engeland ............................................
14 dagen
Oostzee & Rusland 1.599 pp (incl. vervoer)
Lic.A5449
vanaf €
27 augustus 2013
di...........27 aug ....... Dover, Engeland ............................................ wo. .......28 aug ....... Kielerkanaal .................................................. do..........29 aug ....... cruisen ........................................................... vr...........30 aug ....... Stockholm, Zweden ...................................... za.. ........31 aug ....... Stockholm, Zweden ...................................... zo.. ........01 sep........ Tallinn, Estland .............................................. ma ........02 sep........ St.Petersburg, Rusland ................................. di...........03 sep........ St.Petersburg, Rusland ................................. wo. .......04 sep........ St.Petersburg, Rusland ................................. do..........05 sep........ cruisen ........................................................... vr...........06 sep........ Ronne - Bornholm, Denemarken .................. za.. ........07 sep........ Kopenhagen, Denemarken ........................... zo.. ........08 sep........ cruisen ........................................................... ma ........09 sep........ Dover, Engeland ............................................ 12 travel2 issue 63
tel. 03-236 89 39
[email protected] of bij uw reisagent
cruise & ferry
2013: the year of cruising 2013 werd uitgeroepen tot het jaar van de cruise. Dé gelegenheid om een aantal marktspelers aan het woord te laten over het cruisegebeuren. De volgende vragen werden voorgelegd: 1. Hoe kijkt u terug op het afgelopen jaar, en hebt u de indruk dat de perceptie van de consument naar cruises toe “verbeterd” is? 2. Wat is het effect van vroegboekkortingen in de verkoop? 3. Hoe ziet u het huidige winterseizoen evolueren? 4. Wat is voor u de belangrijkste trend in de cruisewereld momenteel, en dan zowel van de kant van de rederijen als van de kant van de consument? 5. Hoe staat de reisagent tegenover de verkoop van cruises in vergelijking met 1 à 2 jaar geleden?
Ben Scheefhals (Cruise Travel) 1. “Het afgelopen jaar was een moeilijk jaar. De consument heeft het moeilijk en dat blijkt uit zijn aankoopgedrag. Last minutes en promoties waren ons deel. Begin vorig jaar werd cruisen negatief in beeld gebracht. Toch hebben we de indruk dat onze consumenten dit beeld hebben kunnen nuanceren. Tegelijk profiteren bestaande cruise klanten volop van de promoties. Het komt erop aan nieuwe cruise passagiers te overtuigen dat een cruise wel degelijk meer te bieden heft dan een klassieke hotelvakantie. De promoties zijn daarin een tool”. 2. “Een cruise boek je best lang op voorhand. De tarieven zijn goed en je kan je cabine (nummer) kiezen. Toch was het dit jaar een eerder last minute markt. Ondertussen zien we de rederijen hun vroegboekaanbod verbeteren. Zo was het in het verleden al te vaak zo dat mensen die vroeg boekten uiteindelijk beduidend meer betaalden dan zij die een last minute meepakten. Het retroactief toepassen van promoties en soepelere annulatievoorwaarden hebben allemaal tot doel klanten terug vroeg te doen boeken”. 3. “Cruise Travel heeft een goed winterseizoen. En de boekingen komen nog binnen”. 4. “We merken dat de consument kritischer wordt en uitkijkt naar de promoties, en dan zeker wat de main stream cruises en bestemmingen betreft. Speciale routes geven zoals steeds een hoger rendement. Bij de rederijen valt op dat ze het moeilijk hebben zich een houding aan te nemen bij een Europese markt die het moeilijk heeft. De laatste jaren werd enorme capaciteit naar Europa gestuurd om de boom op te vangen. Nu zullen we allicht een focus zien op Azië en Australië. Hopelijk zien we wat nieuwe routes. Voor Europa zetten de rederijen in op het boekingsgedrag. Graag zien ze Europa terug een vroeg boekende markt worden”.
5. “De reisagent kent het product al beter en is mee met de trend. Toch is er bij sommigen nog steeds een aarzeling om cruises voor te stellen. Onbekend is onbemind. En bij anderen zien we de angst om aan upselling te doen, terwijl de industrie er voorzien is. Elk merkt heeft een premium zustermerk of pakt uit met nieuwe suite accomodaties. Tegelijk zie je klanten ook binnen een merk opschuiven van binnenhut over buitenhut naar balkonhut. De Cruise Travel medewerkers zijn dan ook geschoold in het voorzien van de juiste informatie opdat de reisagent deze upselling kan realiseren”.
Peter Mathieu (Royal Caribbean International): 1. “Voor Royal Caribbean International, Celebrity Cruises en Azamara Club Cruises was het zomerseizoen zeer goed, zeker en vast door de positionering van bepaalde schepen waaronder de Brilliance of the Seas en de Celebrity Constellation die vanuit Amsterdam een reeks cruises naar Scandinavië en de Baltische staten aanboden. Verder waren vooral de Middellandse Zeecruises in trek”. 2. “Wij bieden voor de drie brands vroegboekkortingen aan, voornamelijk voor de Europese cruises 2013-2014. Voor de meer ervaren cruisers die bepaalde eisen stellen op het vlak van hutcategorie, vertrekdatum en seating voor de maaltijden, is vroegboeken zeker een zegen. Voor deze mensen is het product belangrijker dan de prijs. Daarnaast zijn er vakantiegangers die uitsluitend lastminutes boeken. Zij stellen minder eisen op het vlak van de hutlocatie en gaan vooral af op de prijs”. 3. “We zien enerzijds dat sommige mensen een afwachtende houding aannemen. We rekenen erop dat de booking wave begin 2013 voor de nodige impulsen zal zorgen. Anderzijds is het zo dat de cruisewereld het grote voordeel heeft dat zij niet seizoensgebonden is. In tegenstelling tot de landvakanties verplaatsen de schepen zich met de jaargetijden. We verwijzen voor de volgende maanden naar de cruises met de Serenade of
february - march 2013 travel2 13
Guyane,
terre française en Amazonie
© Conception graphique : Peggy Chopin - Photo : Joe NICLES - GUYANE UNV.
Nature Sciences et Culture
www.tourisme-guyane.com 14 travel2 issue 63
cruise & ferry the Seas vanuit Dubai, de Celebrity Infinity in Zuid-Amerika of de Celebrity Solstice in Australië en Nieuw-Zeeland”. 4. “Op het vlak van de klanten zijn we ervan overtuigd dat steeds meer consumenten een cruise zien als een mainstreamvakantie. In het licht van het Jaar van de Cruises in 2013 en het feit dat de cruises eind januari het hoofdthema waren op het Vakantiesalon Brussel, zijn we ervan overtuigd dat de vooroordelen verder zullen sneuvelen en nog meer mensen een cruise in overweging zullen nemen. Vanuit het oogpunt van de rederijen zien we dat Royal Caribbean International zich hoe langer hoe meer richt naar uiteenlopende doelgroepen en haar aanbod diversifieert. Een groter schip laat ook toe te cateren voor diverse smaken en de cruisevakantie voor elke gast te individualiseren. Dat zien we ook bij Celebrity Cruises waar de schepen van de Solstice-klasse een reeks unieke voorzieningen en wel tien eetgelegenheden aanbieden. Deze trendy vijfling is trouwens uitgeroepen tot een referentiepunt in het ontwerp van cruiseschepen. Azamara Club Cruises is dan weer een maatschappij die zich duidelijk focust op de bestemmingen. Azamara Club Cruises verbetert in 2013 niet alleen haar product door de schepen te renoveren en vanaf dit voorjaar een all-inproduct aan te bieden, maar focust zich als enige ook heel duidelijk op de bestemming”. 5. “Dit is eigenlijk een vraag voor de reisagent zelf. Wij onderscheiden drie groepen van reisagenten. Er zijn er die jaren geleden het licht hebben gezien en binnen de cruiseverkoop gegroeid zijn en daar ook succesvol in geworden zijn. Dan is er een tweede groep die het succes van de collega’s heeft ingezien, ook een graantje wil meepikken en in sommige gevallen zeer inventief met het cruiseproduct omgaat. En dan is er spijtig genoeg een derde groep die het belang van de verkoop van cruises tien jaar geleden niet heeft ingezien, het vandaag nog niet ziet en wellicht over tien jaar nog steeds de boot zal missen”.
Cléo Van Cauwenbergh (MSC Cruises) 1. “De maand januari was traditioneel een uitzonderlijk vruchtbare boekingsmaand, maar daarna is het zomerseizoen beginnen te slabakken. Uiteindelijk kwam het langzaam weer op gang om zichzelf alsnog te overtreffen. We hebben bijvoorbeeld nog voordeel kunnen halen uit het slechte weer en zo veel ‘last minute’ boekingen kunnen vastleggen. Hoewel onze vaste cruiseklanten blijven boeken, merken wij dat er elk jaar meer en meer nieuwe klanten aan boord krijgen. Dit heeft deels te maken met het feit dat de perceptie van de consument t.a.v. cruises verbeterd is, maar ook omdat onze commerciële politiek meer in lijn ligt met de prijzen van de meeste landarrangementen. De consument begint te merken dat cruises zeker niet duurder zijn dan de klassieke vakanties en zelfs een meerwaarde bieden. De service en luxe aan boord, de animatie, het feit dat je meerdere bestemmingen kan bezichtigen…En als kers op de taart het feit dat kinderen tot 18 jaar gratis zijn”. 2. “Zoals de meesten weten, hanteren wij al een aantal jaar een dynamische prijs of “prijs van de dag”. Hoe vroeger de klant boekt, hoe reëler de kans op de laagste prijs. Daarnaast lanceren wij traditioneel in december/januari onze “vroegboekactie”. De vaste cruiseklanten beseffen dat ze er tijdig bij moeten zijn,
Pieter Rossey, Marketing Manager MSC Cruises Benelux
Miriam Di Girolamo, Commercial Coordinator MSC Cruises Benelux
willen ze uit een ruim aanbod kunnen kiezen. Al deze elementen brengen met zich mee dat er vroeg op het jaar al een groot percentage reserveringen bevestigd is”. 3. “Wij zijn blij met de resultaten van het huidige winterseizoen die nu al een aanzienlijke stijging betekenen t.o.v. de voorbije jaren. Dit succes is enerzijds te verklaren door de introductie van onze fly&cruise brochure met aantrekkelijke pakketprijzen. Anderzijds zijn ook onze nieuwe bestemmingen (de Rode zee en de Antillen) in elk geval in de smaak gevallen”. 4. “Een duidelijk algemene trend is dat veel rederijen blijven investeren in het bouwen van nieuwe schepen en dus geloven in de uitbreiding van de cruisemarkt. MSC is in die optiek uiteraard erg trots om in maart 2013 de MSC Preziosa te water te kunnen laten, een vierde aanvulling voor de succesvolle Fantasia klasse. De reisagent op zijn beurt boekt meer en meer pakketten. Wij merken dat ze het dossier integraal bij ons verkiezen te boeken en voorstander zijn van het ‘one stop shop’-principe. Als we naar onze eindconsumenten kijken, zien wij dat ze graag zo veel mogelijk diensten op voorhand reserveren. Zo worden er vaak excursies, wellnessarrangementen, drankenpakketten en zelfs service charges in het dossier bijgevoegd. Graag vermelden we hierbij dat onze nieuwkomer het ‘allegrissmo’ all-inclusive drankenpakket een groot succesverhaal is”. 5. “We merken dat de reisagent vertrouwder is geworden met het verkopen van cruises. Enkele jaren geleden durfden veel agenten nog geen cruise voor te stellen, omdat ze zelf de vooroordelen geloofden en ze het product niet goed kenden. Onze investeringen in workshops, roadshows, schoolings, scheepsbezoeken en studiereizen hebben in combinatie met de commerciëlen op het veld zeker hun vruchten afgeworpen. We zijn er wel van overtuigd dat hier nog veel groeimarge is. Cruises zouden nog vaker proactief moeten voorgesteld worden. Consumenten denken vaak niet aan een cruise als vakantie, maar als het hen voorgelegd wordt en ze de prijzen vergelijken met andere alternatieven, zien ze in dat het een tastbare optie is”.
february - march 2013 travel2 15
publiscope
Twin Palms Phuket Launched in 2004 at 19:30 hrs. on 3 December, a Friday
15.230 guests participated in conferences
Received 471.058 guests since the opening from 76 countries in 97 Penthouses, Duplexes, Suits and Rooms
330 trees and 6.491 plants are given water and fertilizer
Served 16.3500 eggs for breakfast in the last year Cares for 176 employees and their 1.086 direct family members Housekeeping staff walking 5km per day 15.678 candles were burned last year Staff ‘wai’s’ approximately 50 times per day to guests Breakfast peak time is 09:27 hrs. Amongst the celebrities who visited recently are Christian Audigier, Tyra Banks and Jean-Claude Van Damme 31.670 m2 floor space are cleaned daily
16 travel2 issue 63
Our Harley Davidson Rocker C is the only one in Thailand of its kind The pools and water gardens contain 1.224.900 liters of water 368 couples got happily married A Thai elephant was once used as a one-way airport transfer
Twin Palms is offered by
cruise & ferry Dirk Van Duyse (Cruise Plus) 1. “De afgelopen maanden hebben we vooral een stijging gezien bij de “nieuwe” cruisers. De clichés (oud publiek, duur etc.) zijn duidelijk aan het verdwijnen en mensen willen echt deze droom verwezenlijken”. 2. “Rederijen hebben het hele jaar door aanbiedingen; kwestie van vraag en aanbod. Vroegboekacties komen meer en meer aan bod en hebben uiteraard veel succes. Wél zou het de doelstelling moeten zijn om mensen die vroeg boeken wel degelijk een voordeel te geven tot aan hun vertrekdatum. Als de prijzen voor vertrek onder de vroegboekprijzen dalen, voelen de mensen zich bedrogen door de reisagent en de rederij. Dit zou niet de bedoeling mogen zijn. Vroegboeken doen deze mensen dan nooit meer”. 3. “Gestaag. Mensen wachten duidelijk een beetje af maar door onze eigen acties (o.a. de Cruise Plus Avond eind vorig jaar in de Antwerpse Noxx) kunnen we de mensen duidelijk maken dat een cruise nog steeds de beste verhouding prijs kwaliteit biedt en dat het niet nodig is om te wachten voor een droomreis. Ook is ons Cruise Plus boek 2013 voortaan beschikbaar.” 4. “Klanten willen meer en meer de betere hutten en suites aan de best mogelijke prijzen. De rederijen spelen hier meer en meer op in door de prijzen en de extra voordelen steeds scherper te maken”. 5. “Wij merken duidelijk dat de reisagent steeds beter op de hoogte is van de mogelijkheden terzake”.
Tom Mertens (Enjoy Paradise): 1. “Afgelopen zomerseizoen was zeker geen tegenvaller. Ondanks de huidige crisis tekenen we een mooie groei op in het aantal passagiers, al is er een kanttekening bij in die zin dat de revenue niet evenredig is. Doordat de prijzen zo sterk daalden, hebben we zeer veel nieuwe cruiseklanten kunnen bereiken. Het “cruises zijn duur” vooroordeel komt volledig te vervallen. De consument stelt nu zelf vast dat hij voor de prijs van zijn cruise geen identieke service en kwaliteit kan bekomen in een klassiek charter strandvakantieproduct met een evenwaardige 4* of 5* quotatie. De cruisesector heeft altijd al een groot repeater gehalte gehad, maar de nieuwe cruiseklanten van de laatste 3 jaar springen nog uit boven het gemiddelde”. “Men moet alles in de juiste context plaatsen. Jaren was de regel: boek ruim op voorhand, en u doet het meeste voordeel, want de prijzen zullen alleen maar stijgen. Voor zeer specifieke routes als Panamakanaal , Canada & New England, Zwarte Zee (route’s met een beperkt aantal afvaarten) is dit nog steeds de regel. Voor de meer repetitieve routes (7 nachten rondje Oostelijke of Westelijk Middelandse Zee of Caraiben) gaat dit niet meer op. De rederijen dienen hun schepen te vullen, met dumpingprijzen tot gevolg: een gevaarlijke neerwaartse spiraal. Sommige rederijen anticiperen hierop, en komen nu toch op de markt met mooie vroegboekkortingen, onboard credits, of mogelijkheid tot om te boeken tot 90 dagen voor vertrek; een goed signaal naar de toekomst toe. Laat ons hopen dat we samen met de reisagenten de klanten hiervan kunnen overtuigen, en de rederijen toch weer niet hun prijzen gaan dumpen”.
“Helaas maar de huidige winterperiode is nog onderhevig zijn aan dumpingprijzen, te wijten aan vele factoren, maar vooral door alweer politieke. Meerdere rederijen passen hun routes met Egypte alweer aan omwille van de politieke onstabiliteit. De schepen blijven onderboekt, prijzen dalen , en de concurrerende rederijen kunnen niet anders dan volgen. Eveneens blijft er gewoon een overcapaciteit in de wintermaanden op de Middelandse Zee. Maar: we moeten dit blijven aanzien als een grote opportuniteit, en de reisagent moet, mede dankzij de lage tarieven, het cruiseproduct durven voorstellen aan zijn klant”. “Er zijn enkele trends merkbaar. Voor de frequente cruiseklant (ben er zelf één) komt het cruisen op zich op de eerste plaats (het schip met zijn vele faciliteiten en service), de bestemming is van minder belang. 2 of 3 keer dezelfde route doen binnen de 5 jaar komt vaker voor. Vergelijk het met klanten die elk, of om de 2 jaar naar hetzelfde hotel op bv. Gran Canaria gaan. Een andere trend heeft zijn voor- en nadelen. Door de sterk verlaagde prijzen krijgt men een diverser publiek aan boord dat het vaak niet zo nauw nemen met de kledijvoorschriften. En anderzijds: door de gedaalde inkomsten dienen de rederijen te besparen. Dit merk je helaas wel in de kwaliteit van vooral de maaltijden, de amenities in de badkamer e.a. Let wel: dit slaat vooral op grote rederijen, en laat nu net hierin een opportuniteit zitten. Vaste klanten van de grote rederijen stappen nl. over naar de kleinere schepen en luxe rederijen. Mede doordat uiteraard ook hier de prijzen gedaald zijn, en men hier de gebruikelijke topluxe nog wel kan vinden. De conclusie is dat de reisagent nu in elk van zijn klanten (van budget tot zeer welvarende) een potentiële cruiseklant heeft. Het is echter aan de reisagent om zijn klant hiervan te overtuigen. En laat nu net dat de sterkte zijn van een Cruise touroperator als Enjoy Paradise: de reisagent helpen en zijn klant op de juiste cruise – rederij te boeken. Een ander belangrijk feit is dat de vakorganisatie Cruise & Ferry World eindelijk inziet dat de Cruise touroperator een onmisbare schakel is tussen de klant & reisagent en de rederij. Onze aanwezigheid zal hierin zeker bijdragen tot de verdure ontwikkeling van de cruisesector op de Belgische markt”. “Ook hier heerst wisselvaligheid. Wij moeten samen met de reisagenten die zich al jaren toeleggen op de cruiseverkoop, vaststellen dat men door de sterk verlaagde prijzen vaak 2 cruises dient te verkopen om dezelfde revenue over te houden. Net als in de luchtvaart stijgen de niet commissioneerbare
february - march 2013 travel2 17
Your Booking Center for Ferries T +32(0)2 549 08 80
[email protected]
Iceland Scandinavia
Scotland
New Booking System for FERRIES
Ireland
England
SEAWEB
contact :
[email protected]
Corsica Algeria Morocco
Sardinia Tunisia
Sicily
Member of 18 travel2 issue 63
www.sncm.be
cruise & ferry delen van de omzet. Anderzijds zien de reisagenten die de cruisemarkt in het verleden als niet belangrijk beschouwden, nu wel opportuniteiten, en trachten zij alsnog op de kar te springen”.
gezinnen en koppels aan boord komen. Met name het Middellandse Zeegebied trekt een jongere doelgroep aan dan bijvoorbeeld Noord Europa”.
Eric Morren (Footprints in Blue Waters)
Nico Bleichrodt (Seabourn)
1. “Voor Footprints “In Blue Waters” was vorig jaar het 1ste seizoen. Meer en meer klanten gaan op cruise. Het product en de aangename manier van reizen worden meer en meer geapprecieerd. De meer ervaren cruiseklanten die altijd op grote schepen gaan, hebben dit jaar ook geprofiteerd van de interessante cruisetarieven van enkele kleinere rederijen, zodat we toch gemerkt hebben dat er een verschuiving is naar kleinere rederijen”. 2. “Vaste cruiseklanten weten nog altijd dat ze voordeel doen indien ze hun vakantie tijdig reserveren. Het gaat hier wel vooral om repeaters die, bij eventuele prijsverlagingen, meestal van de rederijen upgradings krijgen, ofwel wordt het tarief aangepast”.
1. “De vraag naar cruises in het luxe segment neemt snel toe. De Belgische cruisemarkt ontwikkelt zich enorm snel en wij constateren dan ook dat veel traditionele en ervaren cruise passagiers de weg naar het luxe segment hebben gevonden. Dit segment is veel minder prijsgevoelig en en laat zich minder leiden tot last minutes. De Seabourn gast is flexibeler en gaat voor kwaliteit, waardoor de Seabourn cruises veel vroeger worden geboekt dan overige cruise segmenten. Her mag duidelijk zijn dat veel belgische Seabourn passagiers voor Seabourn kiezen vanwege de All Suite accommodaties, het all inclusives karakter en de fine dining mogelijkheden”.
3. “Sinds augustus zijn bij ons de reservaties voor 2013 gestart, zowel voor winter als zomer. Klanten nemen wel iets meer tijd voor ze definitief hun keuze hebben gemaakt”. 4. “Voor de rederijen merken we meer routes met overnights, zodat klanten langer op de bestemmingen kunnen genieten. Dit is zeker een meerwaarde. De nieuwste schepen leggen het accent ook meer op uitgebreide spa – en wellness faciliteiten. De consumenten krijgen meer en meer kennis van het cruiseprodukt en willen een perfecte prijs/kwaliteitsverhouding voor hun vakantie”. 5. “Alvast positief. We merken ook dat meer reisagenten het cruiseprodukt beter kennen en het gemakkelijker gaan klanten ook gaan voorstellen”.
Nico Bleichrodt (Holland America Line) 1. “Op dit moment zien wij een zeer positieve vroegboek trend. Sinds oktober wordt er volop geboekt voor met name de Europese bestemmingen. Zeker cruises in Noord Europa en de Middellandse Zee doen het bijzonder goed, en dan met name de vertrekken vanuit Nederland. Wij zien een enorm sterke vraag naar vertrekken voor de eerste 6 maanden van het jaar. De vroegboekaktie waarbij de Holland America Line gast aan boord krediet en gratis upgrades ontvangt, blijkt goed te werken. Tevens bieden wij de mogelijkheid om de boeking tot 90 dagen voor vertrek kosteloos te wijzigen”.
2. “Voor Seabourn geldt dat de meeste passagiers voor de Middellandse Zee kiezen, gevolgd door het Caribisch Gebied en het verre Oosten. Veel Seabourn passagiers kiezen voor Seabourn vanwege de kleinere en intieme schepen die in havens kunnen komen waar grotere schepen niet komen, en vandaar ook de groeiende vraag naar verre bestemmingen”. 3. “In 2013 voert Seabourn meer 10-13 daagse cruises uit waardoor het totaal aantal cruises t.o.v. 2012 is afgenomen (waar wij veel met 7 daagse cruises hebben gewerkt). Dit brengt automatisch met zich mee dat wij een kleiner volume aan vertrekdata te verkopen hebben waardoor de gemiddelde opbrengst per hotelnacht toeneemt. Daarbij komt dat Seabourn ook een all inclusive product op hoogwaardig niveau is waardoor er meer waarde per hotelnacht valt te noteren, wat dus ook een positieve invloed heeft op de commissie voor de reisagent.” 4. “Wij richten ons met name op de hoogwaardige klant in de leeftijdscategorie 40+ die op zoek is naar luxe en een informele omgeving”.
2. “ Europa geldt als de absolute nummer 1, waarbij Noord Europa en de Middellandse Zee nek aan nek gaan. Tevens kiezen veel meer gasten voor Holland America Line vanwege het zeer uitgebreide aanbod aan Alaska cruises en tours, alsook het ruime aanbod van Zuid Amerika en Azie cruises”. 3. “Wij zien een stijgende opbrengst per hotelnacht voor al onze cruises in 2013. Zoals bekend zijn de prijzen in de cruisebranche zeer dynamisch en biedt een cruise vakantie de meest perfecte prijs/kwaliteitsverhouding”. 4. “Wij zien de doelgroep steeds breder worden. De grootste doelgroep bevindt zich nog steeds in de categorie +45 jaar, maar we zien met name gedurende de zomermaanden veel meer
Van links naar rechts Rony Broun, Sales Benelux & Middle East Silversea, Valerie Henkens, Personal Assistant Rony Brown Cruise Selection & Dirk Van Duyse, Cruise Plus © Marc Sprengers
february - march 2013 travel2 19
cruise & ferry
MS Europa: culinaire top Is de MS Europa inderdaad het beste cruiseschip te wereld? Wij verbleven enkele dagen aan boord…
D
e inscheping in het World Trade Center in Barcelona verloopt vlot zonder meer. Eens aan boord lijkt wel het volledige personeelsteam opgetrommeld, en staan er “rijen” sekt te wachten op de passagiers. Het wordt meteen duidelijk: er zal hier nauwlettend op de service toegezien worden. Waar dit bij vele schepen niet meer dan een formaliteit beschouwd wordt, al is er natuurlijk wel wat veranderd sinds de ramp met de Costa Concordia, wordt de safety drill aan boord van de M/S Europa zeer gedetailleerd overgebracht. Met stops in Mahon, de charmerende hoofdstad van het Balearen-eiland Menorca, het bruisende Palermo en La Valetta legt de MS Europa eerder de nadruk op havenstops-op-mensenmaat. Ook op de rest van de route stonden eerder kleine(re) havens op het programma. De MS Europa heeft dan ook het voordeel om in kleinere havens te kunnen aanmeren. De kajuit oogt klassiek, maar heeft wel een aantal extra’s in petto. De badkamer beschikt namelijk over een ligbad én een aparte douche. De aparte walk-in garderode versterkt het ruimtelijke gevoel. Ook het balkon is ruim bemeten. Het TV toestel biedt uitsluitend Duitse TV-kanalen aan. De minibar bevat waters, frisdranken en bieren die je zonder supplement kan consumeren. In de safe kan je geen draagbare computer plaatsen, maar wie (buiten penneridders) neemt nu zijn computer mee op cruise? In de bibliotheek kan je overigens in alle rust mailen, surfen, printen zelfs…De safe in de kajuit functioneert overigens heel eenvoudig: gewoon je kamerkaart door het systeem glijden dus, vergeet die code maar… Sinds de redesign van het schip werd het vroegere Euro-Aziatische restaurant Oriental omgetoverd in het Restaurant Dieter Müller van de gelijknamige 3 sterren chef. Het restaurant biedt 26 couverts aan en is enkel ‘s avonds geopend. Je kan tijdens je cruise éénmaal zonder supplement dineren in dit restaurant. Het 6 gangenmenu is zondermeer een “must do” ervaring, met als culinaire hoogtepunten een memorabele praline van ganzenlever en een succulente Canadese Red King wilde zalm, twee gerechten die je “voor het eerst” in je leven leek te eten. De service is top. Ook
20 travel2 issue 63
een pluspunt, om in de sfeer te geraken: in het Italiaanse restaurant Venezia word je door Italiaans personeel bediend. In het soms drukke Lido café had het personeel soms wat moeite om te volgen, maar de on-Duitse brasserie sfeer maakt alles goed. Of de MS Europa nu écht het enige vijfsterrenplus schip ter wereld is, blijft voer voor specialisten, maar met het Dieter Müller restaurant biedt de rederij ongetwijfeld een culinaire wereldtopper aan. dv
cruise & ferry
AIDA: cruisen in clubstijl
Free style cruisen in een Duitse clubsfeer, zo kan je de AIDA cruises beschrijven. “Met een vol pension formule, tafeldranken en fooien inbegrepen hebben de passagiers een duidelijk beeld van hun uitgavepatroon”, aldus Tom Mertens, distribution manager bij Enjoy Paradise.
A
IDA Cruises, met hoofdkantoor in Rostock, maakt deel uit van de Carnival groep, en is met een marktaandeel van 45% de grootste Duitse cruiserederij. De rederij beschikt over een vloot van 9 schepen, goed voor een capaciteit van 14.248 passagiers. Er worden cruises aangeboden onder andere in de Middellandse Zee, Noord-Europa, de Caraïben, Dubai, de Canarische eilanden, Noord-Amerika en Azië. Medio mei vorg jaar werd met de AIDAmar (1.097 kajuiten, en met 2.602m2 de grootste spa op zee) het 9de schip in de vloot opgenomen, nummer 10 (AIDAstella), 11 en 12 volgen respectievelijk in 2013 (maart), 2015 en 2016. AIDA profileert zich op de cruise markt met haar zogenaamd Club concept. “Je kan de AIDA cruises dan ook als een Riu product “maar dan op zee” concept beschouwen, aldus Mertens. Je vindt er het free style cruising concept terug dat ook Norwegian Cruise Line kenmerkt. Je kan dus gaan eten waar en wanneer en met wie je wil, met een keuze tussen verschillende buffet- en à la carte restaurants. Voor deze laatste(n) dien je dan wel een supplement te betalen.
Typisch ook voor AIDA is dat ze bij wijze van spreken de ganse wereld bevaren.” AIDA staat ook synoniem voor wellness en sportieve recreatie. Er zijn niet alleen 80 verschillende wellness behandelingen, de schepen hebben ook eigen fietsen en segways waarmee sportieve excursies worden aangeboden. Ook aanwezig op de AIDA schepen zijn een golf pro en een duikinstructeur. Voor de liefehebbers is er ook (typisch Duits) een (gescheiden) ruimte waar je naakt kan zonnebaden”. “Je krijgt dan ook value for money aan boord, aldus Mertens. Er zijn 3 à 4 verschillende shows per avond, met shows die speciaal voor AIDA gerealiseerd zijn. De cast doet ook enkel dat, dus geen andere jobs overdag. Aan boord hangt er een losse sfeer van “komen en gaan”, dus geen stijve bedoening. Er is ook kinderkorting tot liefst 24 jaar; ook samenreizende teenagers genieten een korting”. Wat klanten wel moeten weten: AIDA is “nur Deutsch”. “Maar het personeel is uiteraard meertalig, aldus Mertens.
dv
AIDAstella: de tiende om te zien In maart dit jaar wordt met AIDAstella het tiende schip van de rederij in gebruik genomen. Het schip, ruim 253m. lang en 32 m. breed, biedt 1.097 kajuiten aan, waarvan er 39 directe toegang hebben tot tot de Body & Soul Spa (met Scandinavische toets). Er is een keuze uit 8 restaurants en 11 bars, en je kan ook de bieren de typische maaltijden van het Brauhaus uitproberen. Na haar maiden voyage op 17 maart zal de AIDAstella vanaf mei in noordelijke wateren gedijen, met cruises van 2 weken vanuit Amsterdam, om dan in de winter te verhuizen naar de Canarische eilanden. In maart en april zijn er ook 5daagse “kennismakings cruises” vanuit vanuit Ijmuiden naar Dover/Londen en Hamburg. Op www.aida-cruises.be/aidastella kan je een video van het schip bekijken. dv
february - march 2013 travel2 21
cruise & ferry
SNCM: une nouvelle flotte pour le futur La SNCM mettra en place 6 nouveaux cargos-mixtes en 2014. Entretemps, la Corse reste la destination la plus importante de la société..
Q
uelles sont les résultats de la saison précédente, et ceci par destination (Corse, Sardaigne, la Tunisie et l’Algérie)?
“Le volume des passagers de la SNCM pour 2012 a augmenté de 250.000 pax toutes destinations confondues, explique Hervé Perrotin, manager Benelux, UK & Scandinavian Markets pour SNCM. Ce score est principalement à mettre au crédit des lignes de Corse, qui ont réalisés un +12%. Les marchés du Maghreb sont stables”.
Est-ce-que organisez des voyages d’études cette année pour les agents de voyages, et quand? “Il est prévu un voyage en Corse avant la haute saison pour les agences de voyages, les dates seront précisées”.
Quelle est le politique de la SNCM sur le sujet de l’écologie?
“Pour 2013 il n’y aura pas de nouvelles lignes maritimes. Des plans sont en préparation mais il est trop tôt pour en parler”.
“La Compagnie maritime SNCM s’engage depuis longtemps déjà dans une politique de prévention des risques. Notamment dans la zone maritime protégée “Pelagos” entre la France et la Corse. Les ferries sont équipés de matériel très sophistiqué pour détecter les mammières marins dans cette zone et éviter les collisions. SNCM s’engage par ailleurs dans d’autres domaines: gestion des d’échets, propreté etc..Par ailleurs les prochains ferries de SNCM devraient fonctionner au gaz liquide, moins polluant”.
Quand est-ce-que les nouveaux navires seront-ils introduit dans la flotte, et sur quelles destinations?
Quel est le nombre des Belges qui prennent le ferry au moins une fois par année?
Quelles sont les nouveautés (en destinations, lignes) pour la saison 2013?
“Si la SNCM peut renouveler sa flotte avec 6 cargos-mixtes rapides de nouvelle génération, ce sera pour 2014, et positief pour la Corse principalement et la Tunisie/Algérie”.
“Nos estimations nous font penser que le marché pour la Corse augmente régulièrement grâce aux offres de transport. Le marché est estimé à 50.000 pax pour le Benelux”. dv
Excelsior: nouveau dans la flotte L’Excelsior, l’un des plus grands navires à passagers d’Europe (2.253 pax, 760 voitures, 24 noeuds) de la compagnie Grandi Navi Veloci fait partie de la flotte de la SNCM depuis le printemps 2013. Le navire est affrété par la SNCM pour une période de 19 mois et remplacera le Napoleon Bonaparte et assurera les liaisons vers la Corse. La SNCM a fait le choix d’un navire de standing qui participera avec les autres navires de la flott à la valorisation de la saison 2013.
22 travel2 issue 63
destination
Virginia Beach: origineel stukje USA Jetair zet Virginia Beach in de spotlights onder de vorm van een USA Travel Gazette die in alle kantoren verdeeld wordt.
V
irginia Beach, een typische badstad met een aangenaam klimaat het ganse jaar door, een breed zandstrand en een bloemrijke promenade, ligt op slechts 3 uur rijden van Washington D.C.(combiformule mogelijk). Bijna alle door Jetair aangeboden hotels zijn gelegen aan de promenade en hebben zicht op de oceaan. Naast stranden en een gezellige boardwalk biedt Virginia Beach verschillende sportieve activiteiten aan, zoals het First Landing State Park, met meer dan 30 km wandel- en fietspaden. Ook mogelijk is een boottocht, of eventueel per kajak, naar de dolfijnen. Je kan er ook talrijke bultrug walvissen spotten.
Maryland) met de gekende Naval Academy, de Chesapeake bridge, een indrukwekkend technologich hoogstandje met vergezichten op de Chesapeake Bay en de Atlantische Oceaan. Vervolgens gaat het richting First Landing State Park, een 2700ha groot park met bossen en meertjes.Voor meer info, mail naar Gerda Arnauts op
[email protected] dv
Liefhebbers van de rijkdommen van de oceaan kunnen terecht in het Virginia Aquarium, jongere waterratten kunnen zich uitleven in het Ocean Breeze Waterpark. Shoppen kan in de Lynnhaven Mall, waar liefst 170 winkels gehuisvest zijn. Culinair staat Virginia Beach synoniem voor crabcakes, she-crab soup en rockfish. Op een uurtje rijden van Virginia Beach bevindt zich Colonial Williamsburg, een gereconstrueerd stadje dat teruggaat naar de periode rond 1700. In de buurt van Williamsburg ligt Jamestown, archeologiche vindplaats waar in 1622 een aantal verrassingsaanvallen plaatsvonden van de Indianen op de kolonisten. Jetair biedt ook een 11daagse “Colonial America rondreis aan, met o.a. het gezellige koloniale stadje Annapolis (hoofdstad van
february - march 2013 travel2 23
destination
Mingalabar Myanmar Forêt de pagodes à Kakku © Marc Sprengers
Bonjour le Myanmar, anciennement la Birmanie. Le pays, resté longtemps secret, s’ouvre aujourd’hui au monde.
B
ordé par le voisin indien à l’ouest, le grand frère chinois au nord et la Thaïlande à l’est, il est entouré de montagnes, dont le mont Hkakabo Razi, (5.881m) le plus haut sommet d’Asie du sud-est. Les plages de l’Océan Indien s’étendent sur plus de 2.832 km. On dénombre 135 ethnies, les principales étant les Bamar, Shan, Kachin, Kaya, Kayin, Mon et Rakhine. De cette diversité est né un pays aux caractéristiques uniques.
76 carats, est visible de partout. Mais c’est le soir et spécialement lors de la pleine lune, que l’atmosphère est la plus féérique. Les femmes, drapées du traditionnel longyi, fleurissent les nombreuses statues du Bouddha, dont le temple préserverait 8 cheveux, s’assurant ainsi un bon karma. Les bonzes se laissent photographier avec complaisance. Tout ce petit monde semble zen. On est sur une autre planète, en fort contraste avec le trafic intense de cette capitale en pleine mutation.
Yangon (Rangoon), la capitale économique, avec ses 5 millions d’habitants, grouille d’activités. On était à quelques jours de la visite du président Obama à l’ancienne opposante au régime militaire Aung San Suu Kye et l’effervescence était palpable. Certes, tout n’est pas encore parfait, mais d’importants progrès ont été accomplis.
N’oubliez pas de visiter également la pagode Sule Paya, devenue du temps de la dictature militaire, un symbole de la lutte pour la démocratie.
La pagode Shwedagon (“dragon d’or” en birman) et son stupa couvert de milliers de feuilles d’or, avec au sommet un diamant de
Pagode Shwedagon à Yangon © Marc Sprengers
24 travel2 issue 63
De très beaux bâtiments datant de l’époque coloniale sont disséminés à travers la ville. Certains, qui auront été préservés de la démolition, seront rénovés pour en faire des hôtels de luxe. Uniquement cette année on annonce pour l’ensemble du pays, l’ouverture de 56 hôtels représentant une capacité de 4000 chambres.
Jeunes bonzes à la pagode Sule Paya © Marc Sprengers
destination
La plaine de Bagan © Marc Sprengers
Bagan, après un vol matinal de 1.20h, est la prochaine étape du voyage. Deux mille deux cents temples sont disséminés à perte de vue à travers une plaine de 42 km2 le long du fleuve Irrawaddy. Ils sont les témoins de la civilisation bamar et constituent à ce titre de véritables trésors de l’architecture bouddhique. La promenade en vélo, pour les plus courageux, ou en calèche, pour les plus romantiques, vous enchantera. On est littéralement entouré de vestiges, les uns plus beaux que les autres. Il y règne un charme particulier, mais pour combien de temps encore ? On attend, selon certaines prévisions, 2 millions de visiteurs par an sur le seul site de Bagan. On visitera également le village de Taung Bi et son monastère en bois. De vieilles dames fumant le cheroot, un cigare local, sourient aux passants. Des enfants font tourner une toupie sur le sol ensablé.
Le temple Ananda, avec ses peintures du 18ième siècle et ses 4 grandes statues de Bouddha aux mimiques différentes selon la distance d’où on les contemple, mérite toute attention. C’est l’occasion aussi d’acheter quelques souvenirs aux nombreux marchands présents. Le soir, c’est du haut de la pagode Shwesandaw que je contemple un coucher du soleil qui comble mon âme de photographe. J’aimerais y revenir le lendemain et capter ainsi la brume. Il est de ces lieux sur terre où l’on se promet d’y revenir … un jour. Je me réveille avant l’aube pour assister à la quête des bonzes. Ils sont une bonne trentaine, les jeunes marchant à l’avant. Les femmes de chaque quartier préparent une nourriture qu’ils distribueront par après aux plus nécessiteux. Chouette, je suis seul avec mon guide et je peux ainsi m’adonner pleinement à ma passion.
Buddha on the beach.
!"#$%#& 4 23() /01 )$30& 21
'(#)*#
$+
+)#
,#%-.
Condor direct flights to Siem Reap/Angkor and Rangoon.
Born to fly.
odia) Fly Condor now direct to Siem Reap/Angkor (Camb nd). (Thaila t Phuke to as well as ar) (Myanm on Rango and , or by calling Book now at
[email protected] Tel: +32(0)2 7120585 or through your travel agent.
february - march 2013 travel2 25
destination
La quête des bonzes au petit matin © Marc Sprengers
Nous prenons par la suite la direction du Mont Popa et ses 777 marches à gravir. De nombreux pèlerins se rendent sur les lieux, car il s’agirait d’un refuge pour les 37 Grands Nats (esprits) chers à la culture birmane. Autre étape tant attendue, le Lac Inlé, que l’on atteint après un vol de 1.10h. En route vers l’hôtel, je m’arrête au monastère de Shwe Yanpyay. Comme chaque matin, de jeunes bonzes y font le ménage, en attendant de suivre les cours de religion. En plein état Shan, le lac est le second plus grand du pays. Cette Venise de l’est mérite son nom. On ne s’y déplace qu’en bateau à fond plat. C’est au fil de l’eau qu’on découvre les villages sur pilotis, entourés de jardins flottants, ondulant au rythme des vaguelettes. Les pêcheurs Intha, à la technique très particulière, ont fait la renommée du lieu. Ils rament, tels de véritables équilibristes, avec une jambe, laissant les deux mains libres pour ramener le filet, rempli de petits poissons. Heureusement j’ai programmé de passer plusieurs jours dans la région. Le ViewPoint eco-lodge à Nyaung Shwe, mon coup de cœur, me servira de point de départ idéal pour explorer les abords du lac. C’est à travers un vrai dédale de canaux, bordés de roseaux avec au loin des collines verdoyantes, que la pirogue se faufile de l’avant. L’écosystème du lac Inlé est menacé. Les nombreux engrais chimiques déversés chaque jour, les eaux polluées des hôtels peu scrupuleux pour certains ainsi que les algues de plus en plus envahissantes, risquent d’étouffer la vie. Le danger
d’asphyxie guète et par là même, tout un équilibre fragile indispensable à la prospérité de toute une région. Aujourd’hui c’est dans le village d’Indein, en plein territoire de l’ethnie Pa-O, que nous passons la journée. Le site archéologique, longtemps abandonné et où certaines restaurations sont faites trop à la hâte, est situé un peu à l’écart des circuits touristiques traditionnels. Qu’à cela ne tienne, la vie dans ce village paisible semble se dérouler hors du temps. La présence d’un accompagnateur Pa-O est obligatoire. C’est une occasion rêvée d’en apprendre plus sur le style de vie de ces communautés. Le passage par une petite entité où on tisse des fils de fleurs de lotus est intéressant. Le retour en fin de journée, épuisé mais heureux, est couronné par un soleil couchant sur le lac.
Le ViewPoint eco-lodge de Nyaung Shwe, en territoire Shan, est idéalement situé pour explorer les environs du lac Inlé. Il se compose de 20 cottages suites de 57m2 chacun, entourant un lac miniature. Les constructions traditionnelles offrent tout le confort moderne. Le wifi à haut débit est gratuit. Les produits naturels dans la salle de bain, ainsi qu’une explication comment bien les utiliser, sont un plus. La décoration par Dyvanny, l’épouse du très dynamique Boris Granges, suisse valaisan et propriétaire des lieux, est artistiquement très réussie. Un immense mur d’orchidées sauvages attire l’attention de chaque nouvel arrivant. Deux restaurants, l’un sert une fine cuisine shan, l’autre propose une délicieuse cuisine française, qui combleront une clientèle de gourmets. Certains vins proviennent de la Red Mountain winery toute proche. Boris, en fin connaisseur, se fera un plaisir de vous faire découvrir les shiraz birmans (eh oui!). Le personnel est nombreux et très prévenant. Je vous conseille le menu découverte de la cuisine shan, présenté sur de longues pirogues miniatures. Un vrai régal. Un bar à vins dénommé Lounge-E, subtil jeu de mots faisant référence au longyi, ce drap dont s’entoure tant les hommes que les femmes, permet de finir les soirées en beauté. Diverses activités peuvent être organisées en groupe comme des cours de cuisines après avoir fait le marché en compagnie d’un chef ou un lunch sur le lac. Il s’agit, selon moi, de la meilleure adresse de la région. www.inleviewpoint.com Du même propriétaire, le restaurant étoilé Le Planteur à Yangon. On vient même vous chercher en voiture de collection. Une des meilleures tables d’Asie ! www.leplanteur.net
Vieille dame fumant le cheroot © Marc Sprengers
26 travel2 issue 63
destination
que d’occasions pour revenir au Myanmar. Ce pays est un véritable joyau rare. Le patrimoine culturel est unique. L’infrastructure hôtelière progresse. Le changement est rapide, dépêchez-vous de le découvrir. Puisse le tourisme de masse le préserver. ms
Pêcheur Intha sur le Lac Inle © Marc Sprengers
La découverte du site bouddhiste de Kakku, sonne comme l’apothéose d’un séjour riche en émotions de tous genres. Cette forêt de pagodes, elles sont plus de trois mille (3000), témoigne de la richesse d’une culture millénaire. Le retour vers Yangon me semble difficile, tellement j’aimerais prolonger le voyage. Quelques achats au marché artisanal et une ballade à travers l’ancien quartier colonial m’y préparent pourtant. Je suis conscient de n’avoir vu que le tiers du quart des immenses trésors du pays. Une croisière sur le fleuve Irrawady au départ de Mandalay, un voyage en train à travers les campagnes, une plongée sous-marine dans la mer d’Andaman, un trekking vers le rocher en or de Kyaikhtiyo, visiter le territoire des Padaung avec ses femmes au long cou et par la suite se reposer sur les plages de Ngapali Beach,
Guide pratique - Vol hebdomadaire chaque mardi en A737-300 avec Condor au départ de Frankfort vers Yangon (10.15h), le vol continuant ensuite vers Phuket (Thaïlande). - Inspiration Myanmar - TO spécialisé. Service impeccable. En tant qu’ancienne guide, Madame Khaing Zani sait de quoi elle parle. www.inspirationmyanmar.com - En guise de préparation, (re)lisez les livres de Rudyard Kipling. - Ramenez une (des) pierre(s) précieuse(s), de la poudre de Thanakha (un cosmétique naturel employé ea. pour se protéger du soleil) ou des objets en laque. - Si vous avez l’occasion, assistez au festival de montgolfières à Taunggyi, en novembre. - Un bon conseil : planifiez votre séjour longtemps à l’avance et faites confiance à un spécialiste.
Let us inspire you ! Made to measure programs Incentive & VIP FIT Responsible tourism
6 Shwe Gon Dine Road, Bahan, Myanmar · Tel. +95 (0)1 12 92 116 Contact Europe : Mrs Khaing Zani · Tel. +32 (0) 476 776 101 ·
[email protected]
Official organiser of the Burma Road Classic www.theburmaroadclassic.com
[email protected] • www. inspirationmyanmar.com
Member of “Inspirations of the World“ • www.inspirations-of-the-world.com • Myanmar - Nepal - Bhutan - India - Turkey - Spain - Ireland- China- Scotland
february - march 2013 travel2 27
destination
Praag is sexy
Moldau en Paleizen © FLP
Met een winterse foto van de Karelsbrug over de Moldau in Praag – zusterstad van Brussel - wil Jetair de aandacht trekken op de brochure Citytrips. Het is raak gekozen. Praag is sexy in alle seizoenen en dat zullen ze hier en ginds geweten hebben.
N
ostalgie, dynamisme, behoud, verandering…In Praag vloeit het vlotjes in elkaar. In het aanbod van vandaag en morgen blijven tientallen bezienswaardigheden waar de tijd geen vat op krijgt, moeiteloos meedraaien. Maar de stad begreep ook dat stimuleren van toerisme vooral vooruit kijken is naar vernieuwing en bijhorende trends. Wie Praag een paar jaar niet heeft gezien, staat versteld van de evoluties. Jan Herget, directeur Foreign Offices Department van Czechtourism, is er trots op. Hij spreekt over nieuwe hotels, shoppingmalls, evenementen voor alle leeftijden, de toekomst van zijn stad als niet te missen knooppunt tussen Oost-, West- en Midden Europa. “Praag is dé poort waar al die culturen bij mekaar komen, soms hun eigenheid behouden, soms ook samensmelten.In ieder geval
Winkelwandel verkeersvrij Praag © FLP
28 travel2 issue 63
hebben we uit deze mix van volkeren het beste overgehouden. Architectuur, muziek, gastronomie, goddelijke dranken, verdraagzaamheid en een bijna grenzeloze gastvrijheid zijn onze sterkte punten.” Jan Herget schakelt vlot over van struinen langs historie – de bekende toeristische trekpleisters - naar hedendaagser versnellingen. “Praag ontwikkelde tot prikkelende, boeiende shoppingstad waar alle grote merken present zijn in knappe winkels. Luxury shopping is hier geen ijdel woord. Versace, Marciano, Hugo Boss, Baldinini, Sergio Rossi, Galliano, Bulgari, Dior, Gaultier, Corneliani, Lacoste, Kenzo, Gucci, Christofle, Francesco Biasia zijn hier goed vertegenwoordigd. Met onze modeboetieks, luxe parfumeries, juweliers zijn we dus veel méér dan de ontelbare leuke winkeltjes met Boheems kristal, porselein en houten marionetten voor toeristen.
Jan Herget , directeur Foreign Offices dept. Czechtourism gaat ook wel eens grasskiën. © FLP
destination
Openlucht bierbar © FLP
De meest luxueuze boetieks vind je aan Pariská boulevard en winkels in stijlvol design aan het Wenceslasplein en Na Prikopech, Mùstek en Národni trida. Een knappe galerij is Palladium aan Námesti Republiky.“ Ook de linkeroever van de Vltava (Moldau) laat zich niet onbetuigd voor shopping. Vergane fabrieken en industriële gebouwen maakten daar plaats voor moderne - American style - shoppingcentra door de metro direct verbonden met het centrum. Sinds 2000 trekt het Golden Angel shopping centre met de opmerkelijke gevel (een ontwerp van de bekende architect Jean Nouvel) volop de aandacht. In veel winkels staan de prijzen niet alleen in Kronen, meestal ook in euro en US dollar getekend. Praag heet zich ook steeds meer de place to be voor relaxatie, wellness, ontstressen. “Achter oude gevels groeide een indrukwekkend aanbod designen boetiekhotels. Vooral dàt wil ik de reiswereld tonen, hoe jonge architecten en designers hotelinterieurs ontwerpen of renoveren tot verrassende accomodaties. Een ‘marriage’ van ultramodern comfort in historisch Art Nouveau, Jugendstill, Biedermeier voor bezoekers die van klassieke stijl en luxe houden. Voor jongeren soms strak minimalistische concepten met een vleugje humor tot zelfs een tikkeltje gewaagd.”
MAGISCHE MUZIEKSTAD Toerismedirecteur Jan Herget wordt een vleugje poëtisch als hij het over de magie van de Praagse historische bezienswaardigheden heeft. “Praag werd in W.O. II niet verwoest. Naast een crème van historische kerken, romaanse, gotische en barokke gebouwen is zij vooral een stad die Jugendstill, Art Nouveau, Art Deco, Biedermeier bewaarde .Het staat allemaal uitvoerig beschreven in brochures en op websites maar de charme en de romantiek, de Praagse weemoed, passie en tegelijk frivole blijheid moet je ter plaatse komen genieten zoals dat klinkt in de muziek van veel componisten, dirigenten, muzikanten die hier woonden, werkten en vooral inspiratie vonden. Dvorák, Mozart, Tsjaikovski, Haydn, Smetana, Janåcek geraakten in de ban van deze mythische charme en schreven hier onvergetelijk werk. Mozart componeerde in Villa Bertramka zijn grootste opera Don Giovanni. Praag kreeg de première en wij houden aan de Bertramka villa een knap museum over. Het Tsjechisch Philharmonisch orkest heeft wereldfaam. Natuurlijk kan men naar klassieke concerten gaan, maar we hebben hier ook ontzettend veel muziekclubs, discotheken, jazzkelders. Van louter folklore tot electronisch. Bijna naast de Karelsbrug moet je Karlovy Lázne– maar eens bezoeken, vier verdiepen muziekclubs met één der grootste discotheken van Centraal Europa.” In toeristische brochures wordt Praag terecht als muziekstad aangeprezen. Het Praags Lente Muziekfestival rankt hoog. Bijna dagelijks gaan in kerken, theaters, het Art Nouveau Stadhuis, in paleizen en andere historische plaatsen (’s zomers ook in parken) muziekuitvoeringen en -festivals in alle genres door. Beroemde klassieke muzikanten en dirigenten uit heel de wereld treden hier op.Tussen haakjes: een graag geziene gast is onze bloedeigen François Glorieux, die bij ons al te vaak met te weinig respect wordt bekeken. Dat mag ook eens gezegd. flp
Reduta Jazzclub bekend © FLP
february - march 2013 travel2 29
Karelsbrug in Praag © FLP
Eetstalletjes zeer gegeerd © FLP
Fusion Hotel aan Panská 9 (www.fusionhotels.com) is er zo één. Een nieuwsoortig hybride budget boutique hotel-hostel dat vorige lente opende. Muren en plafonds in publieke ruimten zwart, soms met een éénlijntekening, een gekke opmerking of ludiek poësietje versierd. Licht wordt speels een spleetje kunst en kleur of een opschrift met informatie. Ventilatie en verwarmingspijpen niet eens weggestopt maar zichtbaar als ‘industrial chic’ decoratie. Recyclage is ook aan de orde, zoals veelkleurige frontplankjes van afgedankte laden (van oude keukenkasten bijvoorbeeld) waar de receptiedesk van is gemaakt. Kussens uit afgesneden, dichtgenaaide jeansbroeken. Zitbanken uit gevlochten staaldraad. Je moet er even aan wennen maar het is knap bekeken, functioneel en best leuk. Fusion biedt 57 kamers met keigoede bedden in praktische, gewone kamers en 31 kamers voor multi-occupancy (met persoonlijke lockers) voor groepen van 4 tot 16 gasten. Gratis Wi-Fi , Skype, Apple TV. Op iedere verdieping staan verdeelautomaten voor dranken, condooms, chocolade en ander leuks.
“We bieden verwenpakketten voor lekkerbekken, naar eigen keuze te combineren met bezienswaardigheden en activiteiten die gewoontepaden verlaten. Zo kun je Praag ook ontdekken via een Hollywood Movies tour waarbij de traditionele bezienswaardigheden én andere locaties die in tal van films als decor dienden per segway worden aangedaan. Er is een Modern Art excursie, citytours met oldtimers, boottochten op de Moldau met (en zonder) diner. We hebben zelfs geheimtips en ontdekkingstochten naar minder bekende plekjes ivm de Nazi-bezetting, Praagse Lente en Fluwelen Revolutie, de muur van John Lennon. De stad is dus veel méér dan genieten van de oude romantiek en UnescoWerelderfgoed met ook nog zestig musea en ontelbare snuisterwinkeltjes, galerijen voor luxeshopping en een brede keuze hotels voor ieders beurs.” flp
Voorbeeld van een klassiek vijfsterren accommodatie is Art Deco Imperial (126 luxekamers) in volle stadscentrum en op wandelafstand van alle bezienswaardigheden. Heel het hotel – van receptie tot kamers – is in oorspronkelijke prachtige Art Decostijl en uniek gedecoreerd. Noem het voor citytrippers een aanrader (een soort geheimtip) op de benedenverdieping van het hotel naar het ruime Imperial Café & Restaurant met het indrukwekkend mozaïkinterieur te gaan voor een koffie of thé met taart en gebak (overheerlijk!). De zaak is niet alleen in toeristische brochures gerenommeerd, maar zeker bij de Pragenaars die er komen genieten.
Tsjechen hebben de pils uitgevonden en zijn daar apetrots op. Maar ze brouwen ook andere biersoorten, donker en amber. De bierrestaurants met eigen brouwerijtje zijn enorm populair, de stemming joviaal, de gerechten typisch op z’n Praags, versta: overvloedige schotels (tegen de Grote Honger) met eend, gans, kip, konijn, en een rist bereidingen met varken en rund, vele soorten worst, goulash, volkse- en plattelandse groentenschotels en aardappelbereidingen. Bovendien best betaalbaar. Je herkent ze gemakkelijk door de “etalage” met bierpromotie op de ramen, de uitsteekborden. Binnen staat men soms versteld van de grootte van zalen, overwelfde kelders, tot intiemere kamers, koperen brouwinstallaties, de ‘weelde’ van de proeverijen. Meest bekend zijn U Fleku en Pivovarsky Dum, met een brouwerij tot in de gelagzaal. De laatste brouwt zelfs koffiebier, groene netelsbier, bierchampagne, bananen- en diverse soorten bessenbier. Hotels en de toeristische dienst organiseren biertours. In de micro-brouwerijenkun je nog allerhande afgeleide bierproducten kopen, zelfs biershampoo. flp
In Praag kom je inderdaad om te genieten, zegt Jan Herget nog.
BIERRESTAURANTS EN -TOURS
JETAIR URBAN ADVENTURES
Praag is genieten © FLP
30 travel2 issue 63
Jetair werkt samen met Urban Adventures (een merk uit de internationale portfolio van TUI Travel PLC) door in de Citytrips brochures niet alleen klassiekers aan te bieden maar ook tours die deze klassieke paden helemaal verlaten. Jetair stelt momenteel 28 hotels voor in Praag, waarvan sommige met avantgarde interieur achter klassieke gevels (zoals viersterren+ Hotel 987 Prague). flp
touroperating xxxxxxxxxxx
Transmeeting, le meilleur du Maroc Aux manettes du TO bruxellois depuis seize ans, Ali Amri et Stéphanie de Jaeger jouent la carte de la proximité avec les agences de voyages. Pari gagnant : les séjours au Maroc sont originaux, insolites, inoubliables pour une clientèle très en demande d’un produit sur mesure.
D
Comme son nom ne l’indique pas, Transmeeting est un TO belge axé exclusivement sur le Maroc. Il se définit comme un tour-opérateur « généraliste » offrant des produits sur mesure pour une clientèle d’affaires et loisirs, individuelle ou en groupe, avec des destinations classiques et insolites programmées d’année en année. En terme de positionnement tarifaire le voyagiste s’estime dans le Moyen / Haut de gamme qui offre des produits, d’un excellent rapport qualité/prix, destinés aux entreprises, aux couples, aux familles, aux seniors… pour des vacances de différents types (incentive, loisirs, découverte, bien-être, …). Transmeeting se positionne comme un TO différent, en contact direct avec les agences de voyages et les partenaires marocains. « De par notre longue expérience du tourisme au Maroc, nous proposons des formules de séjours exclusifs, sur mesure, concoctés en étroite relation avec l’agence de voyage et le client, ce que les TO classiques ne peuvent offrir » décrit Ali Amri. « Nous nous rendons sur place, repérons des endroits méconnus, inédits. Nous établissons des contacts avec des partenaires locaux. Cela demande une vraie connaissance du pays »précise Stéphanie de Jaeger.
des critères du client. De Belgique, nous maintenons tous les contacts locaux, de quoi alléger les agences des coups de fils interminables, des modes de paiements et autres obligations administratives. Nous avons des contacts dans chaque ville au Maroc, des hôteliers, des guides, des transporteurs, des chauffeurs… Notre sommes notre propre réceptif. Nous avons autant de produits que de partenaires». Le Maroc est destination qui plaît ! Mais ce ne sont pas les plus belles années que le tourisme est en train de vivre. C’est la crise. « Mais nous arrivons à garder la confiance de beaucoup d’agences qui se battent encore. Le Maroc reste un pays sûr. On a senti qu’avec la crise les gens ont toujours envie de voyager mais autrement. Les agences attentent de nous du nouveau. On prépare un autre programme voyage de rêve entre Marrakech et Fès, autour des lacs Bin el Ouidane, riche en hôtels de charme et maisons d’hôtes. Le
L’idée, née il y a seize ans, porte ses fruits. Et pourtant, pas de brochure ni de site Internet…Une politique marketing direct délibérée veut que l’investissement hyper professionnel repose sur la confiance et…la fidélité. Transmeeting travaille avec une trentaine d’agences belges, du Nord et Sud et, bien sûr, bruxelloises. « Le secteur est dans une crise. Nous soutenons les agences, les aidons à créer leur propre produit. Il y a une clientèle pour cela : indépendante, elle désire elle-même découvrir le Maroc d’une autre manière, selon son rythme. On veut donner à l’agence un maximum de flexibilité, l’idée étant de s’approcher au plus près
february - march 2013 travel2 31
xxxxxxxxxxx touroperating
Maroc est un pays moderne, riche en traditions, toutes les villes se dotent de bonnes infrastructures hôtelières. Je conseille le MICE de s’approcher de Transmeeting : on pratique la négociation qualitative directement avec l’hôtelier. On s’adapte à tous les budgets pour des groupe, voire davantage. Il faut que le voyage sorte de l’ordinaire, y compris le week-end. En deux jours, on peut faire du trekking, assister au coucher de soleil dans la palmeraie, dîner dans une oasis, loger dans un hôtel de luxe, faire un itinéraire en 4x4… tout est possible ».
Fidèle à sa vocation de proximité et d’accueil, Transmeeting assure la gestion du Riad Sidi Ben Slimane à Marrakech. Une très agréable façon de compléter le travail sur le terrain. Le riad 5 étoiles peut loger des voyageurs, assurer des réceptions et dîners pour des groupes MICE ou des individuels. Depuis, 2008, le riad représente aussi une halte bien précieuse pour l’équipe de Transmeeting en contact avec les partenaires locaux. clb
Voyage Eductour à Ouarzazate Organisé en partenariat avec l’ONMT, Transmeeting a invité, en novembre, dix représentants d’agences de voyages belges à découvrir la merveilleuse région d’Ouarzazate. Un séjour de trois jours exclusif qui nous a révélé, hors des sentiers battus, une région du Maroc dans toutes ses couleurs et ses richesses naturelles. Départ de Bruxelles, arrivée à Ouarzazate (via Casablanca, Royal Air Maroc) et première nuit passée au Berbère Palace OZZ, aux portes du désert. Une nuit de détente, de dépaysement total dans un décor berbère enchanteur et convivial. A noter, une grande salle de conférence « La Mamounia » (400 personnes) et plusieurs petites salles de réunions (20 personnes) pour accueillir séminaires et autres meeting. Salles entièrement équipées (WI FI, projecteur de films…). Départ le matin en 4x4 Toyota Land Cruiser confortables et climatisées vers Boutaghar, un ancien village, situé au cœur de la vallée des Roses. Un environnement naturel merveilleux qui a inspiré de nombreux réalisateurs, venus pour y tourner leur film. Début du trekking de 3-4 heures, à pied (ou à dos de mulet) sur les sentiers pierreux de la vallée des Roses. On découvre la nature à l’état brut, le contraste entre le minéral et le végétal…Chaque année, en mai, se déroule ici la fête des Roses, l’eau de rose tenant une place importante dans la culture marocaine. Symbole d’hospitalité, elle est offerte aux invités avant de passer à table
32 travel2 issue 63
pour un déjeuner pique-nique. Ensuite, tea-time dans « Les Jardins de Skoura ». Au cœur de la palmeraie de Skoura, cette ancienne demeure propose cinq chambres spacieuses et trois suites climatisées. Le jardin, aux essences multiples, les terrasses invitent à la détente au cœur de la campagne marocaine. Feu ouvert en hiver. Le soir, dîner magique sous tente avec animation et feu de camp puis retour au Berbère Palace. Le lendemain, départ vers Marrakech et visite de l’hôtel Riad Ksar Ighnda majestueux dès qu’on franchit la porte monumentale de style berbère. Ensuite, départ vers Toulet par l’ancienne piste des caravaniers ponctué d’un déjeuner typiquement berbère. Le soir, à Marrakech, dîner exclusif dans le très accueillant Riad Sidi Ben Slimane (www.riad-sidibenslimane.com) géré par Transmeeting. Puis, logement au Fellah Hotel. Voilà un complexe ultra moderne, en rupture totale avec la tradition berbère, qui nous fait découvrir un exemple d’hôtel haut de gamme doté du label Small Luxury Hotels of the World. Dix villas sur plus de 11 hectares, 69 chambres au style épuré différent. Le bâtiment et les jardins sont édifiés dans le concept d’économie équitable. Partenariat avec des associations locales, bibliothèque multilingue, massages thaïlandais traditionnels Wat Po. Un autre monde. clb
people
PEOPLE by Marc Sprengers
De gauche à droite Ivica Sresen et Ivan Novak, l'ancien et l'actuel Directeur de l'Office National Croate du Tourisme entourant Madame Dragica Martinovic, Director Croatian Chamber of Economy à l'occasion du drink de Noël
résident, ervilde, Vice-P oite : Alain M De gauche à dr blic Relations & Michel Son, de h , Pu ue, lors du lunc Maryse Balza Logis de Belgiq Chasseurs" s Président, tous de s po erge "Au Re presse à l'Aub
De gauche à droite Felipe Formariz Po l'Office Espagnol mbo, Directeur de du Tourisme - Be lux, Maria Martine Escobar, Sales Exe z cutive Malaga Co nvention Bureau Carmen Arjona Ro et dri Visitors & Conven guez, Sales Executive de Malaga Cit tion Bureau à l'oc y casion de la récep l'Instut Cervante tion à s.
In het midden Mahen Kariyawasan, Managing Director van Andrew, Travel Compan y uit Sri Lanka
, n den Brande rechts Petra Va n Bossche, Van links naar Van de en rm Ca , er y Office Manag ynaert & Kenn rector, Ann Re ntracting Managing Di & Co t uc od Pr en Blomme, beid gem, neleen Brante Manager en An ns de persvoorstelling de persrelaties, tij ctère, reizen 2013 van Cara van het seizoen er, met tal van kt ra ka er nd met een bijzo n, in Bistro en beleefreize nieuwigheden -Bodegem ns rte aa t-M Margaux in Sin
Philippe Lefebvre , Directeur Meeting in Brugg e, tijdens de re-opening van he t Oud SintJan Meeting & Co nference Center (MCC) en de opening van Historium
et, beiden Senior
s & Ilse De Sm Vincent Schepen tar Airways Executive voor Qa
From left to right : Eddy Arthurs – Culture, Heritage & Gaeltacht Attaché at the Permanent Representation of Ireland to the EU, Aileen Murray – Policy Office at the Embassy of Ireland to Belgium, Danielle Neyts – Tourism Ireland, Market Representative Belgium and Karen Cronin – Tourism Ireland, Marketing Assistant during the Opening Event of Ireland's Presidency of the Council of the EU at Studio 4 Flagey
, John Benelux Air Berlin es Representative elens, Senior Bu ra Pet , Elze Hagethorn, Sal air ect ntmanager Sel Van Wulpen, Accou Connections, Nicki Jorssen, Sales & ger , General Air Products Mana Erik Van Hoornyck ive Destinations, Manager es Sal al on Marketing Exclus ati ern Roel Bouten, Int Joker Manager Skyways, General Manager & Luc Callewaert, s tijdens ard aw e lijk Benelux Air Berlin eve kti g van hun respe tijdens de uitreikin liday Fair de Brussels Int'l Ho
Sales
Yves Lemarch and, Managing Di rector Experience Sc otland
february - march 2013 travel2 33
people
Links Birgit Defoort, Managing Director Glenaki, Tourism Industry Consultancy en rechts Emma Batchelor, PR Manager DFDS Seaways tijdens VisitBritain
ergh, hts Sara Coeckelb Van links naar rec omas Th ays lid Ho ht r Flig Product Manage Manager ct du Pro , au be Cook, Femke Reyne sentative vy Van Acker, Repre Thomas Cook, Da Hans Van ts, sor Re & s tel Ho aerts, Benelux Iberostar rist Board & Els Len Wamel, Jamaica Tou ht Holidays Thomas Cook r Flig Product Manage
ite
De Fooz & à dro A gauche Philippe s deux Qantas Marc Lambert tou Holidays
Karin De Backer, Director's Assistan t, Information Divisio n Taipei Representative Of fice in the EU and Belgium & Fréderic de Terwagne,Sale s Manager Belgium & Luxem bourg China Airlines
Aroonwan Bergers-Kosiyakul, Marketing Representative for Belgium & Luxembourg for the Tourism Autority of Thailand and HE Apichart Chinwanno, Ambassador Kingdom of Thailand
Links Emma Fit zgerald, Intern ational Press Visits Of ficer VisitBrita in & rechts Myriam De M ulder, Market Representativ Belgium Visit e Britain, tijdens de jaarlijkse persbijeenkom st in het hote l Crowne Plaza
Sales Manager Virgin Bram Elsaies, European , Accountmanager lpen Wu Van n Joh , Atlantic rnyck, General Hoo Van Erik & r ctai Sele Manager Skyways
Links Claudine M Sales Manager atteeussen, en rechts Chris Ganseman, Pr oduct Manag er Cruises, beiden voor Footprin ts
34 travel2 issue 63
Lankes, Public Relations, Georges Mintis, Vice Chairman, Cleanthis Evripidou, Director & Karen van Dam,Sales & Marketing van Cyprus Tourism Organisation
Hervé Perrotin, Ma na Benelux, UK & Sca ger ndinavian countries - Vice Pre sident Cruise and Ferry World - SNCM & Michel Peyre, Re sponsable Presse Nouvelle-C alédonie Tourisme - PER Tea m
Business yens, Director, l voor Links Paul Nu Spain, Portuga nssens, x, lu ne Be t en ce Ja tri Pa Developm ts ch re cht Club en SeaDream Ya ise rector Navicru Managing Di