Agenda PS-vergadering 14 november 2005 1. Opening en mededelingen (blz. 2). 2. Vaststelling agenda en regeling van werkzaamheden (blz. 3). 3. Vaststelling langetermijnagenda (blz. 3). 4. Geagendeerde ingekomen stukken van derden; ingekomen stukken in het kader van de actieve informatieplicht van gedeputeerde staten aan provinciale staten en overige ingekomen post (blz. 3). 5. Voortgangslijst van aangenomen en aangehouden moties en toezeggingen (blz. 4). 6. Vragenuur (blz. 4). 7. Hamerstukken: - Tarieven nazorgheffing stortplaatsen 2006 en de begroting 2006 van het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen Provincie Noord-Holland (blz. 5); - Wijziging Deelverordening subsidie duurzame energiepakket Noord-Holland 2001-2008 (blz. 5); - Vaststelling Deelverordening cultuureducatie 2006 (blz. 6); - Wijziging Deelverordening projectsubsidies jeugdzorg (blz. 6). 8. Programmabegroting 2006 en de daarbij behorende memorie van antwoord (blz. 6). 9. Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur (blz. 110). 10. Kwaliteitsimpuls landelijk gebied (uitgesteld tot 12 december). 11. Sluiting (blz. 119).
PS 14 november 2005
1
Voorzitter: H.C.J.L. Borghouts Griffier: mw. C.A. Peters 1. Opening en mededelingen. In de vergadering zijn tegenwoordig de volgende leden, te weten: mw. M. Agema, mw. S. Akkas, mw. S. Akkaya, mw. P.D.A.M. Baks, J.N.J.J. Beemsterboer, G.J.M.A. Le Belle, H.W. Berkhout, J. Bezemer, H.A. Binnema, mw. G. Blokker, mw. C. Boelhouwer, C.F.H. van Boltaringen, J.H.M. Bond, E.G. Bouma, A.P. Bouwens, mw. C. Braam, mw. S. van den BrakelBaggerman, K.W.C. Breunissen, C. Broekhoven, J.P.H. Bruins Slot, P.J. Bruystens, D.J. Butter, I.S. de BijlBaerselman, L.M. Cornelissen, H.A. van Dam, mw. M.G. Dekker, C.P.J. van Diest, mw. P.J. Dijksteel, mw. R.F. Diktas-Noorderveen, L.M. Driessen-Jansen, mw. J. Geldhof, D. Graatsma, K. Gör, W. de Haan, B. Heller, M.H.J. van der Heijde, W.J.M. Holthuizen, E.T. van den Hout, mw. A.C.J. Humalda-Blok, mw. C. Jankie, J. Kastje, S. van Keulen, J. Korver, F.H.J. Koster, A.F. Kraak, J.D. Kramer, C. van der Linden, A.P. van der Meché, R. Meerhof, C.A.G.M. van Montfort, mw. A.M. Nagel, W. Opmeer, W. van Oudheusden, W.F.H. van der Paard, H.W.J. Peperkamp, J. Post, R. Post, P.A. Prins, H. Putters, J.R.A. Raasveld, mw. P.J.D. Remak, H.M.M. Rotgans, A.P. Rijpkema, M. Schraal, C.C.L.M. Stevens, Tj.P.J. Talsma, mw. I.R. Tjon-Fo, mw. E.A. Veenis-Kaak, R.E. Vis, P.S. Visser, A.A. de Vries, G.W.J. de Vries, H. de Vries, H.J. Walch, mw. H.J. Weeda, mw. M. Weel-van Ham, F.K. Weima, mw. L.P. de Wit-de Rooij, mw. A. Zeeman en H.M. Zijlstra. Van de leden mw. E.P. van GaalenHaanstra, M.A. de Jong en G.C. Talens is bericht ontvangen, dat zij niet aanwezig kunnen zijn. De voorzitter: Het woord is aan gedeputeerde Poelmann voor een korte mededeling.
PS 14 november 2005
De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Het is nu tweeënhalf jaar geleden dat wij het collegeprogramma hebben vastgesteld. Cruciaal onderdeel daarvan is de paragraaf over de provinciale taken, over de kwaliteitsslag die gemaakt moest worden en over de personele reductie die ons daarbij voor ogen stond. De heer Graatsma (SP): Bij wijze van interruptie wil ik u toch een vraag stellen. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Ik zou graag mijn verklaring willen afleggen. De voorzitter: Dit betreft een mededeling van GS en daarbij zijn geen interrupties toegestaan. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): De gebeurtenissen van vorige week hebben buitengewoon veel indruk gemaakt wat betreft de uitvoering van dit deel van het collegeprogramma. Na langdurige voorbereiding is aan het grootste deel van de medewerkers van onze provincie - voor zover niet betrokken bij outsourcing - het voornemen tot plaatsing of niet-plaatsing bekendgemaakt. Zoals het er nu naar uitziet, zullen 266 medewerkers boventallig worden en dat is een harde boodschap. Ik besef dat wij de laatste weken ontzettend veel hebben gevraagd van de ambtelijke medewerkers van de provincie. Vrijwel iedereen heeft in onzekerheid verkeerd over zijn of haar professionele toekomst bij de provincie. De leidinggevenden hebben zeer moeilijke keuzen moeten maken om invulling te geven aan hun opdracht die zij van ons bestuurders en volksvertegenwoordigers hebben gekregen. Ook voor de medewerkers die wel geplaatst zijn, is het een zware tijd geweest. Zij hebben in onzekerheid verkeerd en zullen collega's gaan missen. De komende weken zijn evenmin gemakkelijk. Ongetwijfeld zullen medewerkers bedenkingen, zienswijzen indienen tegen het voorlopige
2
plaatsingsplan. Iedereen die daartoe overgaat, krijgt een gesprek met zijn of haar directeur. Dat kan nog leiden tot aanpassingen. De plaatsingsplannen worden in de week voor de kerst definitief. Ondanks de grote druk op de managers en het programmabureau is het plaatsingsproces zorgvuldig uitgevoerd. Het plaatsingsprotocol uit het sociaal plan is als basisvereiste gehanteerd en dat is geheel nageleefd. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Ik maak hier bezwaar tegen. Dit is geen mededeling meer. Dit is een uitgebreide discussie waard. Ik vind dit echt te gek. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): In de praktijk zijn extra maatregelen toegepast, zoals de persoonlijke gesprekken die de afgelopen week met meer dan achthonderd medewerkers zijn gevoerd. Het sociaal plan is degelijk en wij zullen het precies blijven volgen. Alle voorbereidingen zijn voltooid om de boventallige medewerkers intensief te begeleiden bij de volgende stap in hun loopbaan. Sommigen gaan vervroegd met pensioen, anderen beginnen voor zichzelf of gaan studeren en weer anderen gaan op zoek naar een nieuwe werkgever. Iedere boventallige kan gebruikmaken van professionele begeleiding bij het maken van keuzen en, zo nodig, bij het solliciteren. Dames en heren. Ik geef toe, de afgelopen week was vreselijk. Het was niet makkelijk, maar ik ben tevreden over de wijze waarop deze moeilijke taak is volbracht en uiteindelijk zullen wij over achttien maanden pas echt de balans op kunnen maken. Mede namens mijn collega's spreek ik nogmaals mijn waardering uit voor de loyaliteit waarmee alle medewerkers de afgelopen weken, ondanks de bijzonder moeilijke periode, hun werk zijn blijven uitvoeren. Ik betrek in deze waardering ook de personeelsvertegenwoordigers, zowel de vakbonden als de ondernemingsraad. Ook zij zaten in een moeilijke positie. Ten slotte. De medewerkers en leidinggevenden kunnen op mijn steun en die van mijn collegebestuurders rekenen
PS 14 november 2005
om deze moeilijke sloffase van de reorganisatie goed en zorgvuldig af te ronden. De heer Visser (PvdA): Ik constateer ook dat dit toch echt de categorie "mededelingen" ontstijgt. Voor alle duidelijkheid: het Presidium bepaalt de agenda van de vergadering. Als een gedeputeerde, die hier te gast is, daarop via de voorzitter wil inbreken, dan kan dat, maar dat hoort dan wel via het Presidium te lopen. In mijn algemene beschouwingen zal ik hier ook aandacht aan besteden. Ik wil echter nu al gezegd hebben dat ik dit te ver vind gaan. De voorzitter: Waarvan akte. 2.
Aan de orde is de regeling van werkzaamheden, de vaststelling en de vaststelling van de agenda.
De voorzitter: Op grond van artikel 18 van het Reglement van orde wordt door het lot bepaald met welk statenlid een hoofdelijke stemming dient aan te vangen, waarna deze stemming verder plaatsvindt op volgorde van binnenkomst. De primus voor de huidige vergadering is nr. 17, de heer Graatsma. Er was enige verwarring over een brief van 2 november 2005 inzake de eerste wijziging van de programmabegroting 2006. Daarin stond vermeld dat dit onderwerp vandaag zou worden behandeld, maar het Presidium heeft besloten dat deze eerste wijziging de staten voor de begrotingsbehandeling ter kennisneming wordt toegezonden en dat deze in de statenvergadering van 12 december zal worden vastgesteld. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3.
Aan de orde is de vaststelling van de langetermijnagenda.
De langetermijnagenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 4.
Aan de orde zijn de ingekomen stukken (zie bijlage I).
3
Wat betreft de afdoening van de brieven wordt conform het voorstel van het Presidium besloten. 5.
Aan de orde is de voortgangslijst van moties en toezeggingen.
De voortgangslijst wordt vervolgens voor kennisgeving aangenomen. 6.
Het vragenuur.
Aan de orde zijn de vragen van het lid Holthuizen over de Zuiderdijk. De heer Holthuizen (VVD): Voorzitter. Ik stel deze vragen namens de heer Bouwens, die deze ochtend verhinderd is. Naar aanleiding van de vragen van GS over de veiligheidsrisico's van de Zuiderdijk, leg ik gedeputeerde Poelmann de volgende vragen voor. Het is niet gebruikelijk om tijdens de begrotingsvergadering vragen te stellen, maar aangezien er de 28ste geen statenvergadering is, is dit de enige gelegenheid om de gedeputeerde hier op korte termijn duidelijkheid over te vragen. De VVD-fractie acht het van groot belang dat de veiligheid van de inwoners van West-Friesland wordt gewaarborgd. Een kans van eens in de dertig jaar op overstroming van delen van de Zuiderdijk achten wij niet toelaatbaar. In antwoord op de schriftelijke vragen geeft de gedeputeerde aan dat hij tot medio december wacht op een positieve reactie van de minister van Financiën om extra gelden beschikbaar te stellen uit het Fonds Economische Structuurversterking. Daarmee zou de dijkversterking eerder dan 2011 kunnen worden aangepakt. Wij hopen natuurlijk op een toezegging van de minister. Als dat echter niet gebeurt, wat zijn dan de alternatieven van GS om vanaf 2006 de drie meest kwetsbare plekken in de dijk - Broekerhaven, Wijdenes en Hoorn - aan te pakken? In hoeverre nemen GS hierbij het voortouw of laten zij dit over aan het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier? Hoe groot is de kans dat het ministerie gelden beschikbaar stelt om die dijksecties eerder aan te
PS 14 november 2005
pakken? De verdere financiële vragen laat ik terzijde. Tot slot wil ik nog weten of de gedeputeerde ervoor zal zorgen dat het hoogheemraadschap hem niet weer verrast met nieuwe interne berekeningen over faalkansen en dergelijke. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Het thema is genoegzaam bekend. De staten hebben een uitgebreid bezoek gebracht aan het dijkvak tussen Enkhuizen en Hoorn, waar het nodige moet gebeuren. Niet alleen de fractie van de VVD, maar ook die van de PvdA heeft de afgelopen tijd indringend met mij meegeleefd ten aanzien van de vraag of het rijk hieraan zal bijdragen. Ik heb er vertrouwen in dat wij overeenstemming zullen bereiken met de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en dat wij in 2006 in ieder geval kunnen beginnen met het aanpakken van de zwakste plekken. De versterking van de dijk is de verantwoordelijkheid van het rijk. De regio heeft voor de plannen gezorgd en dat proces is nu afgerond. De MER is klaar en de zienswijzen zijn tot genoegen van de indieners afgehandeld. Kortom, er ligt een compleet plan en het rijk moet nu leveren. Vooralsnog ben ik natuurlijk niet bereid om voor te stellen dat de provincie (mede) in de financiering zal voorzien. Dat suggereert de vragensteller een beetje. Dat is echter de verantwoordelijkheid van het rijk. De heer Kraak (VVD): De heer Holthuizen heeft gezegd dat de financiële vragen buiten beschouwing blijven. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Goed. Ik beschouw de vragen als een steun in de rug bij het overleg met de staatssecretaris. Ik heb de stellige indruk dat wij haar nu even niet voor de voeten moeten lopen. Iedereen is ervan overtuigd dat het te gek voor woorden zou zijn als de plannen niet volgend jaar in uitvoering worden genomen. Ik heb met de dijkgraaf, mevrouw De Vries, gesproken over het feit dat de cijfers over de faalkansen van de primaire waterkeringen via de krant bekend zijn geworden. Wij hebben afgesproken dat dit
4
een kwestie was van eens maar nooit weer. Ik heb er het volste vertrouwen in dat deze afspraak gestand zal worden gedaan. De heer Holthuizen (VVD): Voorzitter. Ik heb geen aanvullende vragen. Ik dank de gedeputeerde voor de heldere beantwoording. Ik heb goed gehoord dat ook hij het te gek voor woorden vindt als er volgend jaar niet met het aanpakken van de zwakke plekken wordt begonnen. De heer Van der Meché (PvdA): Voorzitter. Als er in het kader van de begrotingsbehandeling van Verkeer en Waterstaat geen geld beschikbaar komt, doet de gedeputeerde dan een voorstel om het toch mogelijk te maken in 2006 te starten met de werkzaamheden? De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Nee, dat is de taak van het rijk. Het is niet verantwoord om meteen het gat te dichten als een andere partij mogelijk haar verplichtingen niet nakomt. Tegelijkertijd ben ik van mening dat de werkzaamheden in 2006 moeten beginnen. Met dat in mijn achterhoofd spreek ik met de staatssecretaris en met vertegenwoordigers van Verkeer en Waterstaat. Ik hoop dat u mij daarin steunt. De heer Van der Meché (PvdA): Maakt u de veiligheid van de bewoners niet ondergeschikt aan... De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Mijnheer Van der Meché, kom op! Natuurlijk niet! Het rijk is verantwoordelijk voor de dijk en dus moet hij daarvoor zorgen. Daar knok ik voor en daarmee knok ik ook voor de veiligheid van de inwoners van West-Friesland. De heer Van der Meché (PvdA): Ik neem aan dat wij wel iets van u kunnen verwachten als het onverhoopt niet tot de gewenste oplossing komt. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): U kunt in ieder geval verwachten dat wij er dan hier weer over spreken,
PS 14 november 2005
want dan ontstaat er een buitengewoon ernstige situatie. De heer Putters (SP): Als enige statenlid woon ik heel dicht bij die dijk. Ik voel mij dus zeer betrokken bij dit onderwerp. Twee jaar geleden zijn de bewoners geïnformeerd over de overlast die de versteviging van de dijk met zich zou brengen. Iedereen is daarmee akkoord gegaan, maar nu horen veel bewoners dat er helemaal niets aan die dijk gedaan wordt. De financiën blijven buiten beschouwing, maar ik ben wel benieuwd waar ik straks mijn lieslaarzen kan declareren. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Ik weet niet van wie u hebt gehoord dat er niets aan die dijk wordt gedaan, maar dat is niet waar. Alle betrokkenen zijn van mening dat het plan moet worden uitgevoerd. Dat is het punt niet. Binnen het kabinet zijn begrotingsregels afgesproken en die worden bewaakt door de minister van Financiën. Door die regels is het niet gemakkelijk om binnen de begroting van een ministerie met budgetten te schuiven. Ik weet dat de staatssecretaris dit wel wil. De reservering is ook gedaan, maar staat te laag in de planning. Zij knokt ervoor om deze reservering naar voren te halen. De staten steunen mij bij het druk op het proces houden door dit soort vragen te stellen, maar de indruk mag niet gewekt worden dat er niets gebeurt. De plannen worden uitgevoerd, hoe dan ook. 7.
Hamerstukken.
Op advies van de desbetreffende commissies wordt geadviseerd in te stemmen met: - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de Tarieven nazorgheffing stortplaatsen 2006 en de begroting 2006 van het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen provincie Noord-Holland (zie bijlage 72); - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de wijziging Deelverordening subsidie duurzame energiepakket Noord-Holland 2001-2008 (zie bijlage 79);
5
- de voordracht van gedeputeerde staten inzake de Deelverordening cultuureducatie 2006 (zie bijlage 81); - de voordracht van gedeputeerde staten inzake de wijziging Deelverordening projectsubsidies jeugdzorg (zie bijlage 80). De voorstellen worden zonder hoofdelijke stemming aangenomen. 8.
Aan de orde is de Programmabegroting 2006 en de antwoord (zie bijlage 63).
De heer Visser (PvdA): Voorzitter. Het leek mij aanvankelijk een voorrecht om als eerste te mogen spreken, maar het is jammer dat de zaal nog niet geheel gevuld is. Eerst iets vooraf. Afgelopen week is bekend geworden dat 266 medewerkers boventallig zijn geworden. Voor de betrokkenen, die vaak al heel lang bij de provincie werken en dus een lastige leeftijd hebben om nog te solliciteren, een klap van jewelste. Wij wensen hen veel sterkte bij de verwerking daarvan en succes bij het vinden van een nieuwe baan. De berichtgeving van de afgelopen week roept wat vragen op. Zo zijn wij toch wat verrast door het hoge aantal boventalligen, zeker nu wij begrepen hebben dat er ook 230 vacatures zijn. Het lijkt erop dat de provincie nauwelijks gebruikmaakt van scholing - waarvoor een budget beschikbaar is gesteld - om die medewerkers die boventallig zijn verklaard, geschikt te maken voor de nieuwe organisatie. Het lijkt erop dat gemakshalve wordt gekozen voor nieuwe mensen. Er zijn medewerkers die gedeeltelijk in de WAO zitten en bij boventalligheid hun aanvullende uitkering van het UWV verliezen; een inkomensnadeel dat tot honderden euro's per maand op kan lopen. Is voor hen wat geregeld? Ook valt op dat het grootste deel van de OR tot de boventalligen behoort. Lastig zijn mag niet meteen betekenen dat men ook tot last is. Is dat het geval, dan wordt de organisatie monddood gemaakt en krijgt men niet het weerwoord dat een organisatie scherp houdt. Wij zouden het er nu uitgebreid over kunnen hebben, maar het heeft onze
PS 14 november 2005
voorkeur om hier in een commissie grondig over te spreken. Wellicht hebben andere fracties ook voorstellen op dit punt. Ik hoor dat dan graag. Zoals bij het debat over de kaderbrief al aangegeven, moet een overheid durf tonen. Leiderschap noemde Aboutaleb het laatst bij de gezamenlijke Holland-zitting in Dordrecht. Wij hebben ons gestoord aan de vele malen dat het woord "realisme" in de kaderbrief voorkwam. In deze begroting is dat veel minder vaak het geval, maar dat maakt haar niet automatisch tot een veel inspirerender stuk waarmee ook echt een beleidsagenda wordt gezet. Een beetje loskomend van dat realisme zie je ook dat een overheid bij uitstek anticyclisch moet durven opereren. Veel geld binnenhalen wanneer het goed gaat met de economie en dat geld dan weer uitgeven wanneer het economisch minder goed gaat. Uiteraard mag dit beide niet willekeurig gebeuren - dan wordt het een soort kabinet-Van Agt/Wiegel - maar dit dient geënt te zijn op een doordacht beleid. Echter, de natuurlijke reactie van de meeste bestuurders is precies andersom en zo wordt er dus ook gehandeld. Het huidige kabinet heeft in de slechte jaren sterk bezuinigd en heeft daarmee de crisis bepaald verzwaard. Provinciaal hebben wij gezien dat er geld werd uitgegeven toen het economisch heel goed ging. In beide gevallen precies zoals het niet zou moeten. De heer Bond (CDA): Bent u niet met mij van mening dat wanneer de kabinettenKok in de acht jaar van economische groei wat voorzichtiger waren geweest, veel bezuinigingen later niet nodig waren geweest? Die kabinetten vergeet u te noemen. De heer Visser (PvdA): Dat klopt. De meeste bestuurders zijn gewone mensen en handelen ook als zodanig, terwijl zij daar net iets bovenuit moeten durven stijgen. Maar goed, dit debat hebben wij op 31 oktober gevoerd. Voor ons blijft staan dat wij absoluut niet principieel tegen belastingverhoging zijn, maar wij vinden dat de noodzaak er op dit moment niet is.
6
Daarom hebben wij tegen de opcentenverhoging gestemd en wij hebben gemerkt dat wij onze stellingname heel goed uit kunnen leggen aan de burgers van Noord-Holland. Wie de afgelopen vijf jaar in een diepe slaap is geweest en nu wakker wordt, zal moeite hebben om weer aan de wereld te wennen. Dat geldt zeker ook voor Nederland. Onze zo overzichtelijk lijkende samenleving is behoorlijk op drift geraakt. Waar samenlevingen op drift raken, dient bij uitstek de overheid de boel een beetje bij elkaar te houden, zoals vaak gezegd wordt. Dat is een taak die simpel klinkt, maar veel vraagt. Het betekent dat de overheid ervoor moet zorgen dat mensen het gevoel hebben erbij te horen en niet gediscrimineerd of buitengesloten worden; los van achtergrond, kleur, geloof of seksuele voorkeur moet men vergelijkbare kansen hebben om te wonen, werken, kortom een leven te hebben zoals men wil. De provincie kan dit niet allemaal regelen, maar wat wij als provinciaal bestuur wel kunnen, moeten wij ook zo goed mogelijk doen. Ik ga eerst in op de sociale provincie, vervolgens op vervoer en milieu, dan op een omgeving voor wonen en werken en ik sluit af met de provincie als inspirator. Kijken wij op onderdelen naar de begroting, dan blijkt dat ook hier nagedacht wordt over bestuurlijke samenwerking en over taak en schaal van de provincies. U hebt, mijnheer de voorzitter, in de groep van acht meegedaan aan een oproep om tot een commissie te komen die voorstellen zal doen voor een nieuwe bestuurlijke verdeling. Het is jammer dat u niet even de discussie hebt afwacht die wij hierover gaan voeren. Het zou mooi zijn wanneer u als onze voorzitter ook namens de staten van Noord-Holland kunt spreken. Wat die bestuurlijke drukte betreft, willen wij hier het voorstel doen om met Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland vaker in commissieverband gezamenlijk te vergaderen, zodat wij in ieder geval al gelijk meer afstemming hebben en ook een gelijkwaardiger positie innemen ten opzichte van de besturen bij Randstedelijke kwesties. Ook willen wij nagaan of er één provinciaal regio-overleg
PS 14 november 2005
kan komen dat echt besluiten kan nemen. Ik zal op dit punt een motie indienen. Voorzitter. De oproep van uw achten lijkt wat weinig oog te hebben voor juist het sociale domein van de provincie. Dit stoort te meer omdat bij de laatste algemene beschouwingen in de Tweede Kamer met name door Maxime Verhagen van het CDA grote twijfels zijn geuit over de rol van de provincie bij de jeugdzorg. Nog maar een jaar is de provincie hiervoor verantwoordelijk. Op ons initiatief, en gelukkig statenbreed gesteund, is er veel extra eigen geld ingezet. Ook in andere provincies - bijvoorbeeld Noord-Brabant is het uitgangspunt om geen eigen provinciaal geld in te zetten, verlaten. De jeugdcommissaris Steven van Eijck meldde eind september dat de jeugdzorg een gemeentelijke taak moest worden. Wij zijn het daar niet mee eens. Zowel tijdens een werkbezoek aan een jeugdzorginstelling als bij een themavergadering van de commissie SI, waar diverse wethouders uit NoordHolland heel helder aangaven welke rol zij weggelegd zien voor de provincie bij de invoering van de Wmo, werd ons wel duidelijk dat de provincie zeker een rol heeft in het sociale domein. Dat kan echt niet allemaal aan de gemeenten worden overgelaten. Terecht nam gedeputeerde Kruisinga tijdens een commissievergadering dan ook nadrukkelijk afstand van zowel Van Eijck als van haar partijgenoot Verhagen door een lobby aan te kondigen om geen structuurdiscussie aan te gaan die zonder meer ten koste zou gaan van de kinderen die bescherming nodig hebben. De PvdA stelt zich op dit punt achter de gedeputeerde. Wij willen de discussie over het middenbestuur voeren met ook aandacht voor het sociale domein. Wij roepen de andere partijen op, zich achter onze steun voor de gedeputeerde te scharen, door een soortgelijke motie als in Flevoland al is aangenomen, mede te steunen. Deze steun betekent uiteraard niet - wij blijven een oppositiepartij - dat wij helemaal geen wenspunten hebben voor de jeugdzorg. De regierol kan nog wel wat beter, de wachtlijsten, ook bij de AMK's, moeten weg en de afstemming tussen
7
jeugdbeleid en provinciale jeugdzorg kan ook beter worden geregeld. Eerst moeten wij er echter voor zorgen dat de provincie hier ook echt over gaat. Ook staan wij samenwerking tussen regio's en gemeenten voor, vandaar ons initiatief om met de woordvoerders van het ROA te praten. Men kent het belang dat wij aan preventie hechten. Gelukkig heeft de gedeputeerde zich daar laatst in de commissie een stuk positiever over uitgelaten dan in mei. Ook de sociaal-culturele infrastructuur is van het grootste belang: de bibliotheken, de sportinfrastructuur, de Stelling van Amsterdam, de filmhuizen, de archeologie en ons cultureel erfgoed. Wat dat laatste betreft, maken wij ons grote zorgen over de berichten die ons bereiken over de vraat in allerlei monumentale (kerk)gebouwen door kevers. Op de begroting van SI is een overschot van €590.000 vanwege het wegvallen van Multiple Choice. Terecht wordt aangegeven dat dit bedrag terugvloeit in de algemene middelen. Toch willen wij aandacht vragen voor drie zaken: eventueel een communicatiewagen voor RTV-Hoord-Holland, het op niveau brengen van de oefenfrequentie van ambulances bij rampen en een onderzoek naar genoemde kevervraat in monumenten. Het kan zijn dat het college daarvoor geld nodig heeft en dan mag het van ons putten uit het bedrag van €590.000, maar dat is niet onze eerste wens. Dit zijn drie afzonderlijke punten en ik dien daar dan ook drie moties voor in. De discussie over luchtkwaliteit moet serieus genomen worden. De normen van Brussel zijn onze normen. Nederland heeft er bijgezeten toen deze werden geformuleerd. Daarbij gaat het hier om de gezondheid en uiteindelijk om de levensverwachting van mensen. Uiteraard komen fijnstof en NOx-uitstoot in beeld bij grote veroorzakers zoals Schiphol, Corus, het autoverkeer en uiteraard het buitenland. Van der Vlist heeft terecht gezegd dat Nederland veel belang heeft bij strenge normen, want die moeten ook in het buitenland gehanteerd worden, waar nog veel meer industrie is dan hier. Wij zien duidelijk dat men moeite heeft met de spanning tussen het regelen
PS 14 november 2005
van de luchtkwaliteit en de werkgelegenheid, nog los van het bouwen. Het heeft geen zin om deze spanning uit de weg te gaan. GS lijken nu ook in te zien dat er keuzes gemaakt moeten worden, dus dat er politieke discussies moeten worden gevoerd. Wellicht zijn de oorspronkelijk afgesproken woningaantallen binnenstedelijk in de IJmond niet te halen, wanneer je Corus de ruimte wilt geven. Wellicht moet je voor Schiphol een ander beleid ontwikkelen. In het verleden hebben wij al gewezen op de mogelijkheid om de maximumsnelheid voor auto's op veel meer plaatsen te verlagen. Het stukje Ringweg bij Amsterdam is slechts een begin. Uiteindelijk zullen wij moeten overgaan op schonere productie- en vervoerswijzen. GS lijken serieus werk te willen maken van het fijnstofbeleid. Wij vragen ons af hoe het succes van het compensatiebeleid wordt ingeschat. Wij horen daar graag meer over. Openbaar vervoer is naast een middel voor verbetering van de bereikbaarheid ook een middel voor verbetering van de leefbaarheid. De ambitie is dat het OV in het zuidelijk deel van onze provincie tot de helft van alle verplaatsingen voor zijn rekening neemt. Dan is er meer nodig dan de uitspraak van de gedeputeerde dat een licht stijgende lijn in het gebruik van het OV gewenst is. Nu ik dit zeg, realiseer ik mij dat zijn ambitie wel de goede kant opgaat. Het is in elk geval iets, maar wij zien graag meer ambitie. Vanzelf zal het niet lukken. Beprijzijng van het autoverkeer is daarbij heel belangrijk. Het is daarom jammer dat de VVD hier zo'n onduidelijk signaal over heeft afgegeven. De Tweede Kamer en de ministerraad hebben besloten dat landelijke invoering voorlopig van de baan is, maar de mogelijkheden voor provinciale pilots zijn opengelaten. Daarmee zijn dus voor de Noordvleugel de mogelijkheden voor invoering van beprijzing niet geheel van tafel. In de discussie rond de A6-A9 willen wij allen dat de uitkomst van de Uitweg serieus wordt genomen; geen aanleg van een nieuwe verbinding tussen de A6 en de A9 dwars door belangrijke
8
natuurgebieden. Wij gaan voor de stroomlijnvariant. De heer Kraak (VVD): Waar leidt u uit af dat de VVD niet voelt voor een pilot met beprijzing in de Noordvleugel? De heer Visser (PvdA): U kunt in uw termijn zeggen dat u dat wel wilt. Ik zeg alleen dat de VVD landelijk daar een onduidelijk signaal over heeft afgegeven. De heer Kraak (VVD): Dat "landelijk" zei u er net niet bij, vandaar mijn verwarring. De heer Visser (PvdA): Ik geef toe dat de VVD hier een andere partij is. Het rijk lijkt bij de A6-A9 wel eens wat teveel op te schuiven naar doortrekking door het Geingebied, al dan niet ondergronds. Tunnels zijn niet onzichtbaar in het landschap. De HSLtunnel in het Groene Hart krijgt een soort onderhoudsweg er bovenop. Hoe denkt de gedeputeerde die verschuiving te voorkomen? Is de ontsluiting van de A6A9 niet een ideale kans om een pilot met beprijzing te starten? In het noorden van de provincie heeft het openbaar vervoer een belangrijke functie voor forensen en scholieren, maar ook voor gewoon winkelbezoek. Het zorgt mede voor het in stand houden van leefbaarheid van kleinere kernen. Als het OV wegvalt, komt de leefbaarheid daar nog verder onder druk te staan. Wij willen de ruimtelijke ontwikkelingen veel beter afstemmen op de mogelijkheden van het openbaar vervoer. De PvdA wil wellicht voor twee zaken extra middelen inzetten. Ten eerste voor het laten rijden van extra OVdiensten op bestaande lijnen en voor nieuwe verbindingen. In overleg met gemeenten en belangenorganisaties kunnen daarvoor meer projecten opgezet worden. Ten tweede vinden wij dat er alle reden is om ook als provincie in NSstations te investeren. Gelderland doet dat, met name op de lijn Ede-Amersfoort, bij Apeldoorn en bij Doetinchem. Daar heeft men blijkbaar door dat reizigersgroei in het openbaar vervoer alleen bereikt wordt door het aanbieden van meer kwaliteit in een samenhangend systeem
PS 14 november 2005
van bus- en treinvervoer. Het heeft niet zoveel zin om als provincie het busvervoer aan te besteden als dat beleid vervolgens onderuitgehaald wordt door veranderingen in het spoorvervoer. Wij hebben hier al vaker via moties aandacht voor gevraagd. In de komende tijd gaan wij alles weer eens goed op een rij zetten. Wij zullen onze OV-nota actualiseren, bezien waar de grootste knelpunten zitten en aangeven wat voor oplossing daarvan nodig is. Wij sluiten niet uit dat voorfinanciering van stations dan wel het uitbreiden van het aantal stops op bestaande stations nodig is. Wij hechten veel belang aan een aquaduct bij de kruising van de omgelegde N201 met de Amstel. Het was goed om te merken dat CDA, D66 en GroenLinks op dit punt plannen hebben. Ik neem aan dat wij ons daarbij kunnen aansluiten. Bij het provinciale grondbeleid lijkt er nu eindelijk voldoende steun te zijn om echt iets te gaan doen. Gebeurt er niets, dan blijft het zoals nu, waarbij je overal kunt zien wat een planologische beslissing van een overheidsorgaan teweegbrengt als de overheid geen grondposities heeft. Wij gaan ervan uit dat de uitvoering van projecten aanzienlijk versneld kan worden door als overheid gronden in te brengen die bij de realisatie nodig zijn. Zijn deze investeringen rendabel, dan mag de provincie een deel van de winst eisen of minimaal de rente van de investeringen. Het is echter niet de bedoeling om er vette winst uit te halen. Dit ter geruststelling van de heer Kraak. Ik heb het over een vorm van maatschappelijk bankieren waarbij geld het middel is om politiek gewenste ontwikkelingen te stimuleren. Bij de bespreking in de commissie ELE is duidelijk geworden dat een meerderheid dit beleid wenst en daarvoor ook beslist niet de oprichting van een eventueel provinciaal grondbedrijf op voorhand wil uitsluiten. Via een motie willen wij dit vastleggen. In de begroting lijkt het college te worstelen met de onderwerpen landbouw, natuur en landschap. Het moet gaan om de beste manier om tot een duurzame landbouw te komen. Alleen biologisch boeren lijkt ons niet de oplossing. Naast
9
de hogere prijs is hiervoor ook veel meer grond nodig; grond die dus weer niet voor de onder druk staande natuur vrijgemaakt kan worden. Daarnaast mag je best de discussie aangaan of je in bepaalde delen van de provincie nog wel productielandbouw wilt houden. Misschien heb je daar alleen een landbouwachtig beheer nodig voor de weidevogels of het landschap. Voor alle duidelijkheid - ik kijk nu even naar het CDA - boeren kunnen daar heel goed een rol in spelen, maar dan als landschapsproducenten en niet als landbouwproducenten. In zowel Laag Holland als het Groene Hart speelt dit sterk. Wij zullen in de discussies over die gebieden hierop terugkomen. De heer Bond (CDA): Waarom noemt u nu speciaal het CDA? Wij doen dat al jaren. U zou andere partijen hierop moeten aanspreken. De heer Kraak (VVD): Mijnheer Bond, wij krijgen kennelijk allemaal een beurt. De heer Visser (PvdA): Als u het zo zegt, krijg ik er bijna zin in. Ik wilde op voorhand de indruk bij het CDA wegnemen dat de PvdA tegen boeren is. De heer Bond (CDA): Ik ben blij met deze draai van de PvdA. De heer Visser (PvdA): Het lijkt mij verstandig dat wij op dit punt gezamenlijk optrekken. ISV is voor ons altijd veel meer geweest dan het stapelen van stenen. Toch lijkt het daar wel wat op uit te draaien, vooral in de vorm van de ontwikkeling van winkelcentra. Wij willen onze zorg daarover uitspreken en vragen om een rapportage over het succes van de sociale component van ISV. In aansluiting op het stelsel van de woningbouwafspraken met VROM zijn de woningbouwafspraken met de gemeenten belangrijk. Meer dan nu zou de provincie moeten aandringen op de kwalitatieve thema's. Aandacht is nodig voor de doelgroepen - jongeren, starters, ouderen en zorgvragers - de omvang en de spreiding van de kernvoorraad sociale woningen, en het realiseren van de
PS 14 november 2005
ontbrekende woonmilieus of het aanbod geschikte woningen met zorg. Ik citeer hier nog maar weer eens uit het rapport van de provinciale werkgroep wonen. Voor de kwalitatieve woningbouwafspraken is het van groot belang dat de gemeenten inzicht hebben in de woningbehoeften van de regio en de gemeente in het bijzonder. Wij willen dat in alle delen van de provincie, voor zover dat nog niet gebeurt, die woningbehoefte wordt onderzocht. Deze informatie moet actief ter beschikking worden gesteld aan gemeenten. Ik dien hierover een motie in. Over de regionale woonvisies horen wij in toenemende mate uit de regio's dat de gesprekken tussen de gemeenten niet altijd even harmonieus verlopen. Veel gemeenten zien de opgelegde taakstelling als een nieuw contingent, waardoor de bouwmogelijkheden van kleine gemeenten beperkt worden. Kleine gemeenten zijn niet altijd bereid tot (dure) kwalitatieve woningbouw, waardoor deze taak voornamelijk op het bordje van de grote gemeenten komt. Ook horen wij dat gemeenten in uitsluitingsgebieden de woonvisie zien als een nieuwe mogelijkheid voor wat extra woningbouw. In de conceptwoonvisie van NoordKennemerland is te weinig aandacht voor een goede samenwerking vooraf met partijen zoals de woningcorporaties. Wat moeten wij hier nu mee? Het wekt bij ons de indruk dat het zo vooral opgetelde lokale woonvisies worden en geen echte regionale woonvisies. GS moeten vooral een activerende rol hebben. Lukt het wel om aan deze statenbreed gedeelde opdracht te voldoen? De PvdA hecht al langer aan prestatieafspraken in de regionale woonvisies. Een eerdere motie van ons hierover is verworpen. Ik heb gezien dat het CDA een initiatiefvoorstel heeft voorbereid. Het lijkt mij het beste, dit in de commissie te behandelen. Het is even de vraag wie nu wie steunt, maar op dit moment hoeven wij er geen motie over in te dienen. Bij de werkgelegenheidsontwikkeling is er vaak aandacht voor grote bedrijven. Dat is begrijpelijk, want het gaat om
10
tienduizenden banen per bedrijf en dat tikt lekker aan. Alleen wordt dan wel eens vergeten dat er in economisch mindere tijden ook gelijk mensen per (tien)duizenden uitgaan. Wat dat betreft, is het mkb wel eens een wat onderschatte sector. Hier gaat het dan per bedrijf om veel en veel minder banen, maar bij elkaar opgeteld zijn er heel wat perioden - zoals nu - dat het mkb de grootste banenverschaffer is. En ook zie je dat in economisch minder goede tijden toch vaak geprobeerd wordt om het met het personeel te rooien. De band met het personeel is veel en veel sterker dan bij grote bedrijven. Landelijk is er sprake van enige economische groei, maar de werkgelegenheid blijft stagneren of neemt af. Zo moeten wij nog steeds constateren dat de jeugdwerkloosheid ook in NoordHolland nog altijd groot is. Wij blijven ons grote zorgen maken over jongeren die zonder diploma van school gaan en bijna 100% kans hebben om werkloos te worden. Alleen al in Noord-Holland zijn dit er maar liefst 18.000 per jaar. Hoe mooi het ook is dat er 700 leerwerkplaatsen worden gerealiseerd, wij schatten in dat er meer nodig zal zijn. Het mkb heeft nog vele openstaande vacatures. Ik verwijs naar de nota "Arbeidsmarkt MKB 2005" van augustus. Deze vacatures moeten op de Nederlandse arbeidsmarkt vervuld worden. Een ander argument is dat men in de stad en op het platteland steeds meer om ambachtelijke dienstverlening vraagt, van loodgieter tot zorgdiensten. Gek genoeg moet toch een aantal kleine ondernemingen de deuren sluiten omdat er geen geschikte opvolger is. In Eindhoven loopt hiervoor het leerwerkproject "Zelfstandig KIusondememer". De fractie van de PvdA wil dat het college meer gericht en in samenwerking met organisaties zoals MKB-Nederland op projectmatige basis onderzoekt of er niet meer leerwerkplekken zijn op te zetten. Ik dien daarvoor een motie in. De vorige keer heb ik gezegd dat het allemaal wel wat wilder kon en dat het college desnoods het pijpje van de heer Mooij met speciale tabak moest vullen om wat meer inspiratie op te doen. Het lijkt mij goed dat ik duidelijk maak waar het dan
PS 14 november 2005
volgens de PvdA onder meer om moet gaan. Ik doel op de provincie als inspirator. Sociale cohesie vraagt betrokkenheid. De overheid mag niet eenzijdig oplossingen opleggen. Te vaak leidt dat tot schaalvergroting, centralisatie en regelverfijning. Dat betekent veelal grotere ziekenhuizen, bibliotheken, scholen of regionale zorginstellingen. Gevolg hiervan zijn vooral goed verdienende adviesbureaus die dit begeleiden en heel veel bureaucratie. Het leidt zeker niet tot de vaak gehoorde wens van maatwerk en het lijkt mensen eerder van elkaar te vervreemden dan dat het ze bindt. Te veel wordt dan ook nog eens geprobeerd alles vanuit een bedrijfsmatige benadering van de overheid te organiseren met als gevolg dat wij elkaar helemaal kapot meten en verantwoorden. Wat is de winst in de jeugdzorg wanneer men veel meer tijd kwijt is aan het rapporteren dan aan de jongeren zelf? Wat is de winst van allerlei opgesplitste subsidieregelingen waardoor gemeenten hun projecten opknippen in heel veel onderdelen om allerlei verschillende subsidies binnen te halen - ze moeten wel - en de integrale meerwaarde er uit wordt gehaald? Vraagstukken manifesteren zich steeds vaker op een bovenlokale schaal. Vandaar het belang dat wij blijven hechten aan de provincie als bestuurslaag. Maatschappelijke vraagstukken zouden echter de discussie moeten bepalen en niet de logica van de bestuurlijke organisatie. Om niet steeds in de structuur- en schaaldiscussie verzeild te raken, is er dringend behoefte om te sturen op een concept. Wij kiezen er dan voor om aan te sluiten bij wat een regio, een gebied of een buurt wil. Betrokkenen formuleren zelf de uitgangspunten. Dan maak je mensen ook echt verantwoordelijk voor wat er in hun omgeving gebeurt en daarmee bind je ze ook. Je kunt er hele mooie worden opplakken, zoals in het WRR rapport "Vertrouwen in de Buurt", waarin termen zoals sociale kwaliteit of buurtmaatschap worden gebruikt. Het gaat er echter om dat je een beeld moeten hebben van de wijze waarop je met de omgeving om moet gaan. Steeds meer zie je dat een bestuur zijn handelen moeilijk kan legitimeren omdat het helemaal los is
11
geraakt van wat de burgers ervaren of wensen. Als overheid moet je in feite denken vanuit voorzieningen. Werken vanuit een concept zoals sociale kwaliteit betekent dus nadrukkelijk ook het verlaten van het sturen op al de afzonderlijke subsidiestromen. Er moet juist voor gezorgd worden dat de budgetten dienstbaar worden aan hetgeen de omgeving echt wil. De provincie moet eens nadenken over de vraag op welke wijze zij randvoorwaarden kan scheppen voor het succes van deze benadering. Ga na waar wat mogelijk is. Zorg ervoor dat de gemeenten die een aanzet maken tot een hernieuwde aanpak gestimuleerd kunnen worden. Ik doe ook een aanbod. Zo'n aanpak zal ongetwijfeld lastig zijn en niet meteen overal tot sluitende oplossingen leiden; fouten horen erbij. De PvdA zal het college niet meteen daarop pakken, en op hoge toon een oplossing voor het gesignaleerde probleem eisen. Dat immers is precies de benadering die leidt tot meer regels, tot een nog verfijndere subsidieverdeling en daarmee tot een nog grotere kans op fouten. Kortom, als het college het principe van de inspirerende provincie als regionaal bestuur ook echt wil oppakken, dan kan het onze steun daarvoor krijgen.
- na te willen (laten) gaan of het nodig is soms één provinciale vergadering WestNederland te houden, waarin besluiten kunnen worden genomen over Randstedelijke zaken,
Motie 8-1
Door de leden Visser en Weeda wordt de volgende motie ingediend:
Door het lid Visser wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat: - nogal wat besluitvorming in de Randstad provincieoverstijgende zaken betreft; - de wens bij de verschillende provinciale staten leeft om hierbij tot een zo goed mogelijke afstemming en coördinatie te komen;
en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-2 Door de leden Visser en Blokker wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat er onderhandelingen met RTV-NH lopen over de inzet bij rampen ten behoeve van de informatievoorziening van burgers en de noodzaak voor een communicatiewagen daarvoor; dragen GS daarom op, te komen tot een voorstel over de inzet van RTV-NH bij rampen en op welke wijze een communicatiewagen hiervoor nodig is, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-3
Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat er volgens brief 200538432 onvoldoende oefenfrequentie is voor de ambulancezorg bij rampen; dragen GS daarom op, na te gaan hoe de oefenfrequenties voor de ambulancezorg bij rampen op voldoende niveau kan worden gebracht, en gaan over tot de orde van de dag
spreken daarom uit: - zo nu en dan gezamenlijke commissievergaderingen met ZuidHolland, Utrecht en zonodig Flevoland te willen (laten) organiseren voor Randstedelijke zaken;
PS 14 november 2005
Motie 8-4 Door de leden Visser en Blokker wordt de volgende motie ingediend:
12
Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat er berichten zijn over vraat in allerlei monumentale (kerk)gebouwen door kevers;
kenbaar te maken bij de voorzitter van de Tweede Kamer en tevens bij alle TweedeKamerfracties, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-6
dragen GS daarom op, onderzoek te verrichten naar de gevolgen van vraat door kevers in monumenten en advies uit te brengen over mogelijke oplossingen hiervoor, en gaan over tot de orde van de dag Motie 8-5 Door de leden Visser, Akkaya en Weeda wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer op 22 september 2005 door diverse fracties vraagtekens zijn gezet bij de provinciale verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg;
Door de leden Visser, G.W.J. de Vries, Peperkamp en Korver wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat: - de jeugdwerkloosheid ook in NoordHolland nog altijd groot is; - jongeren zonder diploma een grotere kans hebben om werkloos te worden; - het aantal schoolverlaters zonder diploma in het mbo en het vmbo de afgelopen vier jaar sterk is gestegen; overwegende dat leerwerkplaatsen voor voortijdig schoolverlaters van wezenlijk belang zijn om werkloosheid te voorkomen en alsnog een diploma te behalen;
overwegende dat: - de provincies sinds 1 januari 2005 formeel deze verantwoordelijkheid hebben en hieraan voortvarend en veelal met inzet van eigen middelen invulling geven; - de provincies door de invoering van de Wet op de Jeugdzorg per 1 januari 2005 een allesbehalve adequaat geregeld beleidsterrein opgedragen hebben gekregen;
tevens constaterende dat in het mkb veel vacatures aanwezig zijn;
spreken daarom uit dat: - de provincies een faire kans verdienen om hun recentelijk toegekende regierol waar te maken; - binnen de huidige taakstelling in nauw overleg met de gemeenten ook voldoende aandacht wordt gegeven aan preventief jeugdbeleid; - de sector jeugdzorg op dit moment niet gebaat is bij een structuurdiscussie, die ook geen recht doet aan de consistentie van ingezet beleid;
Motie 8-7
en dragen het college van gedeputeerde staten op om de inhoud van deze motie
PS 14 november 2005
dragen gedeputeerde staten op om na te gaan waar meer leerwerkplaatsen, bijvoorbeeld in het mkb, gecreëerd kunnen worden en hierover terug te rapporteren binnen 3 maanden, en gaan over tot de orde van de dag.
Door de leden Visser en Van der Paard wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; constaterende dat: - zij het beleid zoals onder meer is vastgelegd in het streekplan NoordHolland-zuid (projectenlijst) en in het Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland-noord (shortlist) daadwerkelijk uitgevoerd willen zien;
13
- het daarvoor nodig kan zijn om als provincie ook zelf tijdig grondposities in te nemen; - de mogelijkheden voor de provincie daarom verruimd dienen te worden met strategisch grondbeleid; - het ter voorkoming van juridische en bestuurlijke problemen dan wellicht nodig zal zijn een provinciaal grondbedrijf in te richten, op voldoende afstand van de eigen ambtelijke organisatie; dragen daarom GS op om in de geactualiseerde tweede nota Grondbeleid, welke in het eerste kwartaal van 2006 gepland is te verschijnen, een voorstel voor de ontwikkeling van een eigen grondbedrijf op te nemen, en gaan over tot de orde van de dag De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij vinden deze vergadering niet zo'n feestelijke gebeurtenis als de meeste statenleden. Immers, het is niet meer dan de zoveelste vergadering in een reeks waarin het college uit de doeken doet wat het volgend jaar van plan is. Daar zit geen enkele verrassing bij. Of toch wel. Laten wij eens kijken. De verklaring van de heer Poelmann prikkelt mij om de scherpe tekst uit te spreken die ik in gedachten had. De manier waarop het college dit behandelt, is buiten alle proporties. Vorige week was het voor heel veel werknemers van de provincie een zeer droevige week. Ik heb vaak gedacht aan hen die te horen kregen dat het over was. Ik had en heb met een aantal van hen intensief contact. Het zal je maar gebeuren en dan nog wel op een dergelijke manier. De ene prachtige beoordeling na de andere, een gratificatie van GS, de steun van je chef en in een kwartiertje is het over, beoordeeld door een nieuw binnengewandelde manager. Dat is bitter, onrechtvaardig en onnodig. Een menselijk drama vooral ook omdat velen al heel lang hier werken en grote moeite zullen hebben om weer aan de slag te komen. Het is verdacht dat naar verhouding een groot aantal leden van de OR het kan schudden. Laat ik het maar ronduit zeggen: dit lijkt wel heel erg op een vergeldingsmaatregel voor een OR die heeft gedaan wat hij moest doen. De
PS 14 november 2005
manier waarop deze mensen hun werk hebben gedaan, verdient onze bewondering. Hoe moet het nu verder op 1 januari? Een zwaar verminkte OR kan zijn werk niet naar behoren doen. Verkiezingen kunnen niet meer op tijd worden gehouden. Heeft al iemand stilgestaan bij de gevolgen voor de provincie? Straks, op 1 januari, gaat er een nieuwe organisatie van start met 268 en waarschijnlijk 300 mensen minder en 230 vacatures. Veel mensen de deur uit en veel vacatures. Daar zit een bijna ongebruikt opleidingsbudget tussen. Daar komt bij dat door de verbouwing de tent nog een tijd dicht gaat. Dat kan niet in een bestuursorgaan waar procedures, tijdslimieten, kennis en kunde zo belangrijk zijn. De gaten zijn al voelbaar en kosten grote sommen geld. Ik geef zo maar een voorbeeld. De kosten voor die HollandMaand, het jubileum van koningin Beatrix, zijn met €105.600 toegenomen omdat er extra mensen moesten worden ingehuurd. Door de reorganisatie waren de oorspronkelijke werknemers verdwenen. Deze verborgen kosten mogen niet onopgemerkt blijven. Een directie die zo omgaat met haar personeel en met de vertegenwoordigers van dat personeel, is ons vertrouwen niet meer waard. Voorzitter. Het hoge woord moet eruit: onze fractie heeft het vertrouwen in deze directie verloren. Op 18 oktober hebben wij de heer Poelmann ook al laten weten geen vertrouwen meer te hebben in zijn aanpak van deze reorganisatie. Het was natuurlijk al vanaf het begin duidelijk dat wij niets zagen in deze manier van reorganiseren. Mijnheer Poelmann, u was er niet afgelopen week toen voor velen de bijl viel. Als u zo doorgaat, berokkent u velen leed, schaadt u de organisatie en jaagt u de provincie op kosten. U heeft zich door dit college een bal in uw zak laten stoppen en bent nu de trekpop van de directie geworden. De SP fractie heeft twee voorstellen. Wij roepen u op het reorganisatieproces te bevriezen ingaande 6 november jongstleden. Daarna gaat u met personeel, OR en een nieuwe directie om de tafel zitten om te zoeken naar een uitweg. Wij weten zeker dat die er is. De
14
vakbonden zullen er ook wel bijhoren, maar zij zitten in een moeilijk parket. Zij hebben te veel geslikt en gezwegen, maar zij mogen in de herkansing. De SP-fractie stelt voor, een diepgaand statenonderzoek te doen naar de verborgen kosten. Wij houden hierover een motie achter de hand. Dit college van CDA en VVD voert een programma uit waarmee de SP het niet eens is. Het is een programma waar de provincie niet beter van wordt; een programma waar de problemen van morgen worden voorbereid onder het mom: wij lossen de problemen op. Dat oplossen hoor ik hier al jaren en het schiet maar niet op. Ze blijven bestaan of worden alleen maar groter. Daar doet Den Haag natuurlijk dapper aan mee. Zo is het molentje rond: de partijgenoten in de regering maken de problemen voor nu en in de toekomst die u hier denkt te gaan oplossen. Dat houdt elkaar lekker bezig! Toch zullen CDA en VVD eens zijn uitgeraasd. Dan is er weer een kans voor een bestuur dat de problemen van de bevolking vooropstelt, de woningnood kan aanpakken, de zorg uit de wurggreep van de markt kan halen, het onderwijs weer op peil kan brengen en ga zo maar door. In de toekomst zullen wij dan wel samen met andere progressieve krachten aan de slag moeten, want er valt heel veel puin te ruimen. Daarover maken wij ons toch zorgen. De positie van GroenLinks in het licht van de toekomst is voor ons, met dit college, een raadsel. Felix Rottenberg, u kent hem wel, schreef in Het Parool van zaterdag 5 november dat een politicus macht verovert door zijn concurrenten langzaam uil te schakelen, terwijl hij met hen samenwerkt. Wij zijn bang dat die stelling op het provinciebestuur van Noord-Holland van toepassing is. Vandaar onze zorg over de mogelijkheden van morgen. Overigens steunen wij de fractie van GroenLinks in de strijd tegen de onmenselijke jacht op waterkonijnen en bisamratten. Eerst een paar opmerkingen over de begroting zelf. Ik vraag het college de begroting voortaan gewoon "begroting" te noemen. Voor de staten is de begroting van de provincie een belangrijk document.
PS 14 november 2005
Op basis van de begroting beslissen de staten over de hoogte van de provinciale belastingen en heffingen en over het wel of niet doorgaan van belangrijke activiteiten. Met de begroting geven de staten toestemming aan gedeputeerde staten tot het uitvoeren van de in de begroting vermelde activiteiten en tot het uitgeven van de daarvoor in de begroting opgenomen gelden. Ook voor de burgers is de begroting belangrijk. Met de begroting leggen provinciale staten samen met het provinciebestuur rekening en verantwoording af aan de burgers over de voorgenomen aanwending van de belastingmiddelen. Het is dus erg belangrijk dat de begroting betrouwbare informatie bevat. Is de begroting 2006 van de provincie Noord-Holland betrouwbaar? Op pagina 182 staat dat het eigen vermogen eind december naar verwachting 681 mln. zal bedragen. Het eigen vermogen eind 2004 is volgens de jaarrekening 798 mln. Dat betekent dat het college een tekort over 2005 verwacht van 117 mln. Hoe wordt dit tekort gedekt en wat betekent dit voor de rentelasten? Volgens de overzichten op pagina 17 en de pagina's 218-219 is het saldo van de begroting 2006 en van de meerjarenraming 20072009 als volgt: voor 2006 0 mln., voor 2007 een overschot van 2,5 mln., voor 2008 een overschot van ruim 3,5 mln. en voor 2009 weer 0 mln. Echter, een inkomensvergelijking (pagina's 182, 224 en 225) levert andere cijfers op. Het staat ook in de begroting, maar je moet er even naar zoeken. Voor 2006 is het begrote tekort 75 mln. Voor 2007 is het geraamde tekort 47 mln., voor 2008 een geraamd tekort van bijna 14 mln. en voor 2009 een geraamd positief saldo van 2,8 mln. Met deze begroting vraagt het college ons toestemming voor het doen van investeringsuitgaven. De SP vindt dat de staten een exploitatiebegroting en een investeringsbegroting moet worden voorgelegd. Die investeringsbegroting ontbreekt geheel. Weliswaar wordt er steeds aan het eind van elk programmaoverzicht een staatje met investeringen gegeven, maar een totaaloverzicht ontbreekt geheel en al. Nergens wordt uiteengezet hoe dit zou
15
moeten aansluiten op de "Staat van investeringen en financiering" op pagina 182. Waar zeggen wij eigenlijk vandaag "ja" tegen? Volgens de SP is hier het budgetrecht van de staten in het geding en dat is nogal wat. Instemmen met deze begroting is een vrijbrief voor het college. Zo maar een voorbeeld. In de zomer van dit jaar heeft het college een groot bedrag - ik meen 3 mln. - aan Natuurmonumenten overgemaakt. Waar en wanneer is daar aan PS toestemming voor gevraagd? De hele begrotingsomvang van 535 mln. is slechts opgedeeld in 15 opbrengstbedragen en kostenbedragen. Als de staten deze begroting goedkeuren, geven zij het college van gedeputeerde staten een enorme vrijheid. In de begroting wordt per programma toestemming gevraagd tot het doen van uitgaven. Wat voor soort uitgaven dat zijn, maakt de begroting niet duidelijk. Aan ons worden slechts totaalbedragen voorgelegd. Hoeveel daarvan per programma bestaan uit personeelskosten, inzet van derden, aanwending van materialen, afschrijvingskosten en rentelasten, is onduidelijk. De conclusie van de SP kan niet anders luiden dan dat deze begroting niet betrouwbaar is. Wij kunnen voorstellen om het werk over te doen, maar de kans daarop is niet zo groot. Daarom laten wij het hierbij, maar eigenlijk moet dat wel gebeuren. Over de verhoging van de provinciale opcenten is veel te doen geweest. Wij hebben gehoord en gezien hoe de PvdA door CDA, VVD en GroenLinks voor rotte en domme vis is uitgemaakt omdat die partij de directe financiële noodzaak daarvan niet inzag. Puur financieel bekeken, kom je er niet uit. Beide kempkippen hebben hun punten. Laat ik er het volgende over zeggen. Hoe je het ook bekijkt, de verhoging is omstreden. Je kunt er echter ook anders tegenaan kijken. De regering is van plan het bezit van een auto goedkoper te maken ten koste van het gebruik. Dat betekent dus dat wij in de richting van rekeningrijden gaan. Dat betekent ook dat de wegenbelasting omlaag zal moeten. Daarmee zijn ook de provinciale opcenten in het geding. De provincies zullen moeten
PS 14 november 2005
worden gecompenseerd voor deze verlaging. Als je met je opcenten laag zit zoals Noord-Holland nu, vang je ook weinig uit de compensatie. Als je hoog zit, vang je meer. Welnu, hoe je het noemen wilt, zal mij een biet wezen, maar deze verklaring maakt volgens de SP duidelijk dat er meer achter steekt. De bouw van huizen en vooral van betaalbare huizen is voor het zoveelste achtereenvolgende jaar teruggelopen. De analyse van het college is dat er te veel regeltjes in de weg zitten. Onze analyse is dat de overheid haar invloed heeft weegegeven aan corporaties die geen boodschap meer hebben aan sociale woningbouw, maar gewone makelaars zijn geworden. Meer liberalisatie van de toewijzingsregels is niet het antwoord op een groeiend tekort aan betaalbare woningen. Het is evenmin een kwestie van doorstroming, zoals de simpele redenering van de VVD luidt. Zou het lukken met een aanjaagteam terwijl men minister Dekker haar gang laat gaan? Wij denken van niet, want de markt heeft andere belangen dan die van mensen die een betaalbaar onderkomen zoeken. Al met al een slap en weinig effectief beleid voor een van de dringendste problemen in de provincie. De openbare ontluistering van het project Zuidas is in de zomer begonnen, nadat er in de vergaderzalen al door ons voor was gewaarschuwd. De provincie wil geld, veel geld aan dit plan besteden. De plannen blijken veel meer te kosten dan ons allen eerder was voorgehouden. De SP vindt dat wij niet moeten afwachten wat het gaat worden. Al die tijd blijven er tientallen miljoenen ongebruikt op de plank liggen. De kosten voor de infrastructuur zijn nog onduidelijk, maar de tekorten zijn wel duidelijk. Ook is onduidelijk waar het geld vandaan moet komen. Onduidelijk zijn ook de gevolgen voor de luchtkwaliteit bij een grote uitbreiding van wegen. Dat kan niet zo doorgaan, dat is onverantwoord. Daarom ons voorstel aan de staten en aan het college om een onderzoek te beginnen naar de kosten van infrastructuur, een onderzoek te doen naar de verwachte gevolgen voor de luchtkwaliteit en de reservering van 75 mln. - of welk bedrag dan ook - voor de Zuidas ongedaan te maken.
16
Ik kom nu op het openbaar vervoer en dan met name de Zuidtangent, lijn 300. De glans verdwijnt langzamerhand van dit project. De provincie is verantwoordelijk voor beheer en onderhoud en steekt daar veel geld in. Dagelijks zien wij twee onderhoudsploegen aan het werk. Als bijna dagelijkse ooggetuige wil ik hen een compliment maken: ze doen hun werk voortreffelijk, altijd bezig en, het moet worden gezegd, het is duidelijk te zien dat zij er zijn. De SP is ervan overtuigd dat hun werk ertoe bijdraagt dat het goed reizen is met het OV. Geen spuitbuskitsch op de haltes, direct gerepareerde schades, geen onkruid en vuil op de grond en op de baan. De perrons liggen er glanzend bij, te glanzend eigenlijk. Onlangs heeft de beheerder bordjes geplaatst met de tekst; "pas op, de perrons kunnen glad zijn". Als chauffeurs en als passagiers wisten wij al vanaf het begin dat de vloeren spekglad zijn, zeker bij vochtig weer. Weet de gedeputeerde hoeveel mensen al zijn gevallen? Eigenlijk wil ik vragen of hij eindelijk iets gaat doen aan die gevaarlijke situatie in plaats van het plaatsen van bordjes. Juist omdat de provincie zoveel geld besteedt aan het beheer en het onderhoud van die baan, zou het college moeten nagaan hoe het met de prestaties is gesteld. Het kan niet volstaan met de mededeling dat dit niet de zaak van het college is. Hoe staat het met de uitvoering van de dienstregeling? Hoe staat het met de service? Hoeveel ritten vallen uit? Wij hebben het vermoeden dat daar nogal wat aan mankeert. Wij roepen het college op om daar aandacht aan te besteden. Wat de treinenloop betreft, beperk ik mij tot de opmerking dat wij nog steeds twee belangrijke voorstellen hebben. Het eerste is een beter gebruik van de Hemboog naar Schiphol. Niet alleen de treinen uit West-Friesland, maar ook die uit de Kop kunnen een directe verbinding met Schiphol krijgen. Die boog heeft veel geld gekost en mag niet bijna ongebruikt blijven liggen. Het tweede is het doortrekken van treinen uit het oosten of zuiden van het land naar Zandvoort. De voordelen zijn daarvan overduidelijk. Is de gedeputeerde bereid naar de minister te gaan om over deze voorstellen ter
PS 14 november 2005
verbetering van de positie van het openbaar vervoer in Noord-Holland te overleggen? Wij blijven ons grote zorgen maken over de voortdurende problemen bij en klachten over de OV-taxi. Pas als de bedrijven hun medewerkers op waarde schatten en een goede cao afsluiten, kan de taxiwereld opkrabbelen uit het duister. De recente prijsverhogingen van soms wel 20% zijn ons in het verkeerde keelgat geschoten. Wat maakt de affaire-Meijdam ons duidelijk? Toen zich in Zaanstad het drama van het aftreden van de heer Meijdam afspeelde - volgens ons was dit eigenlijk niet nodig - werd mede door onze vragen aan GS hierover duidelijk dat er een grote oneerlijkheid in de APPA zit. Wij hebben daarover onze Kamerfractie gebeld en weten nu dat zij dit op een geschikt moment aan de orde zal stellen. Dat is nog niet genoeg. Meerderen hebben zich afgevraagd of het wel zo netjes is geregeld. Een bestuurder die vertrekt, ook al is dit uit eigener beweging, kan nog heel lang recht aanspraak maken op wachtgeld. Daarom stellen wij het college voor om zich namens de staten tot de Tweede Kamer te wenden met de vraag om dit probleem op te lossen. Wij hebben op dit punt een motie opgesteld. Met grote schrik hebben wij kennisgenomen van de problemen met asbest in Twente. Daar was de SP trouwens al jaren actief op dit punt. Het rapport over asbest in het milieu gaat ook over Noord-Holland. Ik herinner aan de onlangs bekend geworden alarmerende berichten over een school in Wormer. Wij hebben een motie voorbereid. Met weinig trots omdat het zo'n ernstig onderwerp is, kondig ik aan dat dit waarschijnlijk de dikste motie is die hier ooit is ingediend. Zij is voorzien van een bijlage met de onderzoeksrapporten. Ik zal niets zeggen over reisjes, over de Regio Randstad of over de task force Zuinig Ruimtegebruik waarbij belangrijke kopstukken uit het bedrijfsleven binnen worden gehaald. Deze mensen hebben geen verborgen agenda, maar zij hebben gewoon andere belangen dan een goed openbaar bestuur. Wat ons betreft, worden zij bedankt met
17
een bosje bloemen of flesje appelsap. Ik zeg niets over Europa, waarover het college maar doordendert, over de CROS, die een zuigeling is gebleken die wij geen bijtring van €400.000 meer willen geven, over het Noordzeekanaalgebied - wij zijn blij met het onderzoek van de milieufederatie - of de tunnel A6-A9, hoewel wij dolblij zijn met de afwijzing van het CPB en de beweging die in het gebied op gang komt om deze aantasting van het milieu tegen te gaan. Ik zeg niets over het inkorten van het reces. Eigenlijk had ik daar een motie over willen indienen. Voorzitter. Tot slot bied ik u iets aan. Wij waarderen het dat u van tijd tot tijd iets zegt dat buiten de gebaande GSpaden valt, ook al zijn wij het er niet altijd mee eens. Dat was onlangs nog het geval toen u iets zei over een statenjacht. Gelukkig hebben wij er sindsdien niets meer over gehoord. Wij hebben nu een statenjacht voor u aangeschaft. Dat willen wij u aanbieden met de oproep het hierbij te laten. Meer is niet nodig. Het zou toch maar een gedeputeerdenschuit worden en daar zit de bevolking van Noord-Holland niet op te wachten.
- de bijdrage van de provincie bestemd zou zijn voor infrastructuur; - vooralsnog onbekend is wie de extra kosten op zich neemt; - eveneens vooralsnog onbekend is of de werkzaamheden en het eindresultaat van de uitbreiding van wegen passen binnen de Europese regels van luchtkwaliteit; - dientengevolge het maar zeer de vraag is of het project ooit zal worden uitgevoerd; - het zonde is om al die tijd 75 mln. ongebruikt op de plank te laten liggen;
De heer Graatsma overhandigt de voorzitter een modelbootje.
Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie, Agema en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend:
De voorzitter: Dank u. Ik zal dit geschenk vermelden op mijn kwartaalstaat. Overigens wordt er in stilte verder aan het statenjacht gewerkt. Motie 8-8 Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - afgelopen zomer bekend werd dat de Zuidas veel meer kosten met zich mee zou brengen dan eerder bekend gemaakt was;
PS 14 november 2005
besluiten: 1. GS op te dragen een onderzoek te beginnen naar de kosten van de infrastructuur rondom de Zuidas; 2. GS op te dragen onderzoek te doen naar de verwachte gevolgen voor de luchtkwaliteit; 3. GS op te dragen de reservering van 75 mln. voor de Zuidas ongedaan te maken, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-9
Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - onlangs in Twente een uitgebreid asbestonderzoek werd gepresenteerd; - de daarin gepresenteerde cijfers voor Noord-Holland zeer verontrustend zijn (4 van de 7 regio's zijn zeker besmet); - afgelopen woensdag in Wormer asbest in de lucht aanwezig bleek te zijn bij een schoolgebouw; - op een onbekend aantal locaties in Noord-Holland asbest verwerkt is in gebouwen, wegen en terreinophogingen; - het zeer aannemelijk is dat in de loop der tijd ook (illegale) asbeststortingen hebben plaatsgevonden;
18
besluiten gedeputeerde staten op te dragen, op de kortst mogelijke termijn inventariserend onderzoek te laten doen naar de aanwezigheid van asbest en asbestrestanten (in welke vorm dan ook) in alle gemeenten in Noord-Holland en de resultaten inclusief een plan van aanpak met betrekking tot het geheel asbestvrij maken van Noord-Holland te presenteren aan provinciale staten, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-10 Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - volgens de APPA (overheidsbestuurdersreglement) wethouders en gedeputeerden bij aftreden of weggaan voor een periode van 6 jaar aanspraak kunnen maken op wachtgeld; - deze regels ook gelden als de genoemde bestuurders uit eigen beweging zijn opgestapt; - deze regels ook gelden wanneer genoemde bestuurders sinds hun aftreden of weggaan en vóór de afloop van de termijn van 6 jaar een andere baan hebben genoten; - de uitkeringsregels voor gewone mensen hier schril tegen afsteken; - aparte regels voor overheidsbestuurders niet passen in de maatschappij; besluiten, GS op te dragen, er bij het kabinet en de Tweede Kamer op aan te dringen de APPA aan te passen op bovengenoemd punt, en gaan over tot de orde van de dag. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. In den beginne schiep God de hemel en de aarde. De aarde nu was woest en ledig, en duisternis lag op den
PS 14 november 2005
vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren. Zo begint de Bijbel. Als wij aan Nederland en Noord-Holland in het bijzonder denken, ongeveer 2000 jaar geleden, toen hier de Romeinse legioenen rondliepen, was het nog niet veel anders: woest en ledig. Zelfs 1000 jaar geleden, ten tijde van Dirk III, graaf van Holland, was het nog niet veel anders geworden. Als wij dan nu in het jaar 2005 om ons heen kijken, en wij spreken over een gebrek aan duisternis vanwege de vele nachtelijke verlichting, en aan gebrek aan ruimte vanwege de volheid door mensen en bedrijvigheid, dan zijn wij toch opeens een eind verder in de ontwikkeling en in de tijd. Want na de schepping van de mens op de zesde dag zegt God tot hen: weest vruchtbaar en wordt talrijk; vervult de aarde en onderwerpt haar. Als wij die opdracht nu evalueren met het oog op onze taak voor het volgend jaar, wat moeten wij dan zeggen? Moeten wij dan nu om ons heen kijkend zeggen: het is vol, dus wij zijn klaar? Al het land is ontgonnen en bestemd, er is niets meer woest. Wij hebben ’s nachts zoveel licht aan dat wij de duisternis hebben overwonnen. Het "weest vruchtbaar en wordt talrijk" hebben wij als Nederlanders, lijkt het, al achter ons gelaten. Zelfs een enkele politieke stem zegt wel eens: "Nederland is vol". Er zijn natuurlijk ook partijen die zeggen dat wij te ver zijn doorgeschoten. Wij moeten terug naar meer duisternis. Wij moeten stoppen met de aanleg van meer asfalt. Wij moeten stoppen met nog meer in cultuur brengen van het land en wij moeten juist land teruggeven aan de woestheid. Zelfs met het water gaan wij straks gestructureerd om, waarbij wij meer ruimte zullen geven aan het water. Het adagium "na ons de zondvloed" zullen wij, ook als het om water gaat, niet vaak meer horen. Maar vol of niet vol, woest of niet woest, zolang er nog leven is op aarde zijn wij nog niet klaar met de opdracht die gegeven is aan het begin van onze geschiedenis: "Bebouw de aarde". Het is een cultuuropdracht die altijd duurzaamheid inhoudt. Wij bouwen aan een maatschappij voor onze kinderen, die daarin verder moeten kunnen bouwen. In
19
tal van discussies speelt die afweging ook in Noord-Holland. Ik loop de beleidsaccenten na zoals die door het college zijn aangehouden. Bestuur en burger. Ik ben blij dat serieus is onderzocht wat burgers van de provincie vinden. De opiniepeiling uit 2003 gaf aan dat de meeste NoordHollanders hier geboren zijn, er al meer dan dertig jaar wonen en er ook nog trots op zijn Noord-Hollander te zijn. De provincie is dus van betekenis, en als zij dat niet is, zou zij dat wel moeten zijn. Deze Noord-Hollanders gaven een prioritering van beleidsonderwerpen. Op 1 kwam bereikbaarheid te staan, en op 2 en 3 milieu en water. Helemaal onderaan staan relatie burger bestuur, landbouw en grondbeleid. Het thema "bestuur en burger" boeit de Noord-Hollander kennelijk niet als het over de provincie gaat. Misschien zijn zij daarin wel nuchterder dan wij. Men stelt belang in een integere en betrouwbare overheid, die handhavend optreedt en de gemeenten zelf uit laat maken of ze willen samengaan. De terughoudende opstelling van de provincie op dat laatste terrein werpt vruchten af. Op tal van plekken binnen de provincie zijn gemeenten zelf actief op zoek naar samenvoeging, omdat juist van onderaf duidelijk wordt dat adequaat opkomen voor de burgers en een goede dienstverlening om een groter ambtelijk apparaat vragen. Uiteindelijk liggen bijna alle uitvoerende taken die direct op het leven van alle dag betrekking hebben op het gemeentelijk niveau. Als er haperingen optreden, merkt men daar het eerst dat het op een bepaalde manier niet werkt en het zo niet verder kan. Dat laatste geldt trouwens ook voor de provincie. Wij mogen zeer tevreden zijn over de website en de digitale toegankelijkheid van de informatie. Ook het bestuur, de leden van het college stellen zich heel open op. Daarom is het jammer dat de reorganisatie van het provinciale apparaat gelijktijdig zo’n groot beslag legt op de menselijke energie die wij voor zoveel andere zaken zouden kunnen inzetten. "Naar verwachting gaat de nieuwe provinciale organisatie op 1 januari 2006 van start", schrijft het college. Uiteraard zal het college nu dus kunnen
PS 14 november 2005
antwoorden dat de opvolgers in de volgende statenperiode daarvan profijt zullen trekken, maar de vraag is of de weg terug omhoog wel zo makkelijk is. Ook van de deskundigheid van het provinciale apparaat wordt steeds meer gevraagd. De productie die van de provincie gevraagd wordt, met het invullen van alle ambities, gaat de kracht van het apparaat ver te boven. Er zal dus op grote schaal, misschien wel op steeds grotere schaal, gebruikgemaakt worden van externen. De vraag moet zelfs onder ogen worden gezien of wij ons zelf zo niet rijp maken voor samenvoeging met een andere provincie, naar analogie van deze processen bij de gemeenten. Daar waar de grote ministeries kleiner worden, maar wel door het afstoten van taken naar de provincies, daar gaan wij ons vertillen met te kleine organisaties aan te grote opgaven. Dat gevaar dreigt reëel. Zo komen wij haast vanzelf op het volgende onderwerp, bestuur en andere overheden. De Italiaanse keuken doet hier wonderen: spaghetti en ravioli. Straks wordt het Hollandse wondermiddel, de Haarlemmerolie nog vervangen door de Italiaanse olijfolie. Wij hebben het gehoord in Dordrecht: de steden overlegden met elkaar in de provinciale staten, en de raadspensionaris besliste op eigen maar ondoorgrondelijke wijze. Straks, vanaf 2007, zal elke statenzetel ongeveer 50.000 inwoners vertegenwoordigen. Als wij met 55 zetels op een stedenvertegenwoordiging zouden overgaan, is Amsterdam goed voor 15 zetels, en de andere tien plaatsen met meer dan 50.000 inwoners ook voor 15, terwijl de overige 25 dan naar de kleinere plaatsen zouden gaan. Die tien zijn dan Haarlem - met nog geen 150.000 inwoners - Zaanstad, Haarlemmermeer, Alkmaar, Hilversum, Amstelveen, Purmerend, Hoorn, Velsen en Den Helder. Behalve dan dat grotere plaatsen bij het rijk via allerlei regelingen vooraan mogen staan, heb ik niet helder op het netvlies dat deze tien - met Amsterdam mogen wij ons niet al te veel bemoeien - voorop in onze aandacht staan. Wij horen bijvoorbeeld wel vaak over Texel, 13.000 inwoners, Wieringermeer, 13.000 inwoners, Zandvoort 17.000 inwoners et cetera. En
20
dan verder natuurlijk al die overige gemeenten, aangevoerd door Heerhugowaard met ruim 47.000 inwoners. Maken wij ons zorgen over de bestuurskracht van deze gemeenten en over het reilen en zeilen ervan? Maken wij ons zorgen over de werkgelegenheid, de welvaart, de innovatiekracht, de sociale welstand et cetera? Ik denk dat het wel een tandje hoger zou mogen. Als Aboutaleb stelt dat "Amsterdam een bovenmaatse opdracht heeft als economisch aanjager, maar ook als sociale en culturele thermometer van het land", kan hij wel gelijk hebben, maar de economische, sociale en culturele thermometer van die andere tien grote plaatsen zijn voor Noord-Holland van zeker zo groot belang. Die tien vertegenwoordigen mogelijk meer dan de som der delen, mits de provincie de krachten weet te bundelen in een bijna bovenmaatse opdracht. Dat liever dan de kracht en energie te richten op de samenwerking in de Randstad. De Randstad is een ideologisch ruimtelijk concept van een lichaam met een groen gat in het midden, net als de Deltametropool. Noord-Holland is een bestuurlijke realiteit waarin je krachten kan bundelen, richting kan geven. Het is een gebied met geweldige potenties dat eerder in de geschiedenis de net ontdekte wereld beïnvloedde. Wegen, verkeer en vervoer. Hoe staat het met de wegverbindingen naar de belangrijke steden in Noord-Holland? In het oog springt dan natuurlijk de Coentunnel. Vanaf Hoorn heeft men soms al last van de filevorming richting Purmerend, Zaanstad en Coentunnel. De verbinding richting Alkmaar is sterk verbeterd. De dwarsverbinding, de N242 richting Hoorn, staat goed in de steigers. Op het Coentunneltraject wordt wel voortgang geboekt, maar die is helaas nog weinig zichtbaar. Is er zicht op dat dit binnen tien jaar wel verbeterd is? Zal ook de verbinding Zaanstad-Velsen verbeterd zijn en de verbinding Hoorn-Den Helder? Er staat gelukkig het nodige in het PMI. Het is goed dat ook de doorstroming in Den Helder onder de loep genomen wordt. Wij zijn uiteraard blij met de ruime
PS 14 november 2005
aandacht voor de verkeersveiligheid en de fiets. Openbaar vervoer. Als het over het openbaar vervoer gaat, zijn wij met het busvervoer een stap vooruit aan het zetten. Het moet ook op de wat langere termijn natuurlijk beklijven. Er wordt in ieder geval consistent aan kwaliteitsverbetering gewerkt. De Zuidtangent levert gelukkig een bijdrage boven verwachting aan de ontsluiting van de zuidkant van de Noordvleugel. Wel zorgwekkend is de ontwikkeling op het spoor. Zes van de grote plaatsen in Noord-Holland liggen boven het Noordzeekanaal, en de ervaringen met openbaar vervoer per trein zijn niet positief. Terecht heeft het college bij de minister eisen gesteld bij de overname van lijnen in exploitatie, maar er is naar onze mening onvoldoende zicht, ondanks de provinciale eisen, op een betrouwbaarder uitvoering van de dienstregeling boven het Noordzeekanaal. Water. Dit thema heeft een hoge prioriteit bij de bevolking. In de komende jaren zal in verband met het totstandkomen van de kaderrichtlijn water dit thema de nodige aandacht blijven vragen, evenals de kustveiligheid en de noodzaak van calamiteitenpolders. Terecht dus die grote belangstelling. Als dijken het begeven, krijgt ons leven opeens een totaal andere wending. Voor het onderhoud van dijken zal voldoende geld beschikbaar moeten komen. De beelden uit Amerika hebben dat laten zien. Het is daarom goed dat bij de waterschapsfinanciering in de toekomst meer rekening wordt gehouden met de te beschermen economische belangen. De schade door het stilvallen van een olieraffinaderij is vast vele malen groter dan het verlies van een landbouwoogst. Milieu. Het is goed dat jaarlijks een grote handhavingsactie wordt gehouden. De burger wil juist op dit gebied dat er sprake is van een adequate handhaving. De aandacht voor het milieu lijkt te verminderen, maar de aandacht voor de individuele gezondheid is onverminderd groot. Als het milieu daar afbreuk aan doet, als ouders met astmatische kinderen naar de dokter moeten, als zwemwater gesloten wordt, als lawaai mensen uit de
21
nachtrust houdt, als stankoverlast noopt tot dichthouden van ramen en deuren, dan heeft iedereen belang bij een zuiver milieu. Wij steunen dan ook de verdere professionalisering van de milieudiensten. De verscherping van de grenswaarden voor fijnstof mag overdreven lijken, maar is meer dan terecht. Met name door een goed meetnet lijkt het in Nederland erger dan in de rest van Europa, maar meten is weten. Het zou goed zijn indien het meetnet van Schiphol zo verdicht wordt dat ook daar niet meer van uit berekeningen behoeft te worden geredeneerd, maar men zich kan baseren op echte metingen. Dan zou de ernst van de problematiek wel eens helderder in beeld kunnen komen. Recreatie en toerisme, natuur en landschap. Wij zijn blij met de inspanningen op het gebied van natuur en landschap. De geactualiseerde landschapsnota is een aanwinst. Het beleid ten aanzien van de iepen staat. Wij zijn blij met de provinciale voortrekkersrol. De extra aandacht voor de aankoop in het kader van de provinciale ecologische hoofdstructuur wordt dezerzijds ondersteund. Gelukkig heeft de boer als natuurbeheerder nu meer gehoor gekregen voor agrarisch natuurbeheer dan in voorgaande jaren, waarin alleen op natuurbeschermingsorganisaties werd ingezet. Economie en landbouw. Het is van belang dat het rijk de budgetten voor het landelijk gebied wil bundelen. Dat maakt een beter samenhangend beleid mogelijk. Gelukkig kan het plattelandontwikkelingsplan waarschijnlijk ook in de volgende jaren worden voortgezet. Hoewel er in een aantal sectoren sprake is van een gezonde structuur, zijn grote delen van de landbouw toch in de bedrijfsvoering marginaal tot submarginaal. Het is van uitermate groot belang dat het landschap niet verrommelt, maar door goed onderhoud aantrekkelijk blijft voor de bezoeker. Als dat via aanvullende werkzaamheden voor de landbouwer kan worden bereikt, is dat aan te bevelen. De economie is lastiger te sturen. Het opzetten van een ontwikkelingsbedrijf kan een belangrijke stap zijn. De
PS 14 november 2005
vestigingsfactoren voor bedrijven zijn uit de economische theorie bekend. Een ander ontwikkelingsbedrijf schrijft hierover: "De aantrekkelijkheid voor het bedrijfsleven wordt in sterke mate bepaald door vestigingsfactoren, zoals infrastructuur, aanbod op de arbeidsmarkt, incentives en de toeleverstructuur. Strategische projecten zijn projecten die gericht zijn op het versterken van deze vestigingsfactoren." Doen wij dat wel in voldoende mate? De infrastructuur, de wegen worden aangelegd. De toeleiding tot de arbeidsmarkt wordt verbeterd. Er is aandacht voor het beroepsonderwijs en voortijdige schooluitval. Zal dat voldoende zijn? Het Centraal Planbureau schat dat de werkeloosheid dit jaar nog zal oplopen tot 7%. Hoewel minder dan in de rest van Europa is de stijging zorgwekkend. Wij moeten ons uiterste best blijven doen de economie in de hele provincie, maar vooral in alle top 10-plaatsen te verbeteren. Welzijn en (jeugd)zorg. Er wordt nu al kritiek gehoord over de functie van de provincie bij de jeugdzorg. Deze zorg zou bij de gemeenten beter op haar plaats zijn. Bedacht moet echter worden dat er bijna geen gedifferentieerd zorgaanbod mogelijk is op het schaalniveau van een gemiddelde gemeente. Dat schaalniveau is voor de jeugdzorg suboptimaal. Wel zal bij ons alle aandacht moeten uitgaan naar een adequaat en zorgvuldig proces van jeugdzorg. Hoewel enorm is ingezet op het verkorten van de wachtlijsten, is het hele proces vanaf constatering van een hulpvraag tot aan de daadwerkelijke invulling daarvan, zo complex en veelvormig dat het een bijna onoplosbaar probleem is geworden. De maatschappij raakt steeds meer verscheurd. Als wij de draad van het Bijbelboek Genesis weer oppakken dan lezen wij daar van de zondeval van de mens. Over de vrouw wordt dan gezegd dat zij met smart kinderen zal baren. En hoe wordt deze smart niet zichtbaar in al het leed wat met grote regelmaat aan de oppervlakte komt? Tal van gezinnen raken verscheurd. Een derde van alle huwelijken eindigt in een echtscheiding. In Nederland wonen meer dan achthonderdduizend gescheiden volwassenen. Maar de zeven miljoen
22
gehuwde volwassenen kunnen voor net zoveel problemen zorgen. Adam zei al tegen God: De vrouw die Gij mij gegeven hebt, die heeft mij van de boom gegeven en toen heb ik gegeten. Die beschuldigende vingers vormen nu nog in menig huwelijk de voedingsbodem voor veel kinderleed. Het is goed dat de overheid haar zorgondersteuning uitstrekt naar de jeugd die het niet meer kan verwachten van de eigen ouderlijke omgeving. Kunst, cultuur en educatie. Het beleid ten aanzien van dit beleidsterrein wordt gesteund. Ik steun een rol van de provincie bij het onderwijs. Als het rijk en de gemeente een rol hebben, moet de provincie daarin ook een duidelijke rol krijgen. Eerder heb ik al de nodige opmerkingen over kunst en cultuur gemaakt. Ik blijf het betreuren dat als algemeen gevoelen geldt dat kunstbeoordeling een zaak van professionele betrokkenen dient te zijn. Ieder mens mag een opvatting hebben over wat mooi of lelijk is. Men mag zelfs als bestuurder deze opvatting uitdragen en gebruiken. Dat maakt pas discussie over waarden en normen bij kunst en cultuur mogelijk. Als Aboutaleb Amsterdam tot culturele thermometer van het land uitroept, dan betekent dat natuurlijk ook dat een ander kan en mag constateren dat de culturele patiënt gezond of misschien wel heel erg ziek is. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. Nu de streekplannen gereed zijn, lijkt de ruimtelijke ordening wel klaar, maar niets is minder waar. Er is juist een startpunt gecreëerd voor een nieuwe ontwikkeling. En het lijkt wel steeds moeilijker te worden. Net hebben wij de bouwopgave voor de Noordvleugel gedefinieerd en vastgelegd of zij staat al ter discussie vanwege allerlei onmogelijkheden. Moeten de ambities worden bijgesteld of moeten wij door roeien en ruiten gaan? Ruimte bieden aan wonen, werken, natuur en vrije tijd stelt het college. Het wordt een grote opgave. Ondertussen loopt de woningnood op, dreigt gettovorming en daaropvolgend sociale instabiliteit. Laten wij haast maken en de gemeenten en het rijk van de urgenties overtuigen.
PS 14 november 2005
Mijnheer de voorzitter. Het college heeft een evaluerende tussenstand opgemaakt van de regeerprestatie. Hoewel de behandeling daarvan bij het debat over de najaarsnota meer op zijn plaats is, heeft dat ook mijn fractie aangezet tot het nalezen van het eigen verkiezingsprogramma. Zijn de zaken daarin genoemd aan de orde gekomen of moeten wij bij de ingang van het begrotingsjaar 2006 toch aandringen op enkele nieuwe initiatieven of op bijstelling van bestaande? Het college geeft zelf aan dat bijna alles is gebeurd of op schema ligt. Vergelijking met het eigen verkiezingsprogramma geeft aan dat veel daarvan in het collegeprogramma is opgenomen en dus ook gerealiseerd is of zal worden. Recent hebben wij gesproken over de investeringsimpuls. De provincie investeert veel en lokt daarmee ook veel bijdragen van anderen uit. Investeren draagt bij aan de ontwikkeling van de provincie en dat is belangrijk. Toch zijn de particuliere investeringen nog belangrijker. Echte ontwikkelingshulp neemt niet het initiatief uit handen van de plaatselijke bevolking, maar ondersteunt bij het zelf doen. Op deze wijze kan de provincie, het provinciebestuur, een belangrijke steun zijn voor inwoners van Noord-Holland, bedrijven, instellingen, organisaties, en instituties die allemaal een rol willen spelen bij de ontwikkeling van de provincie. Besturen is richting geven, met zekere hand. Christenen weten dat God de aarde onderhoudt en regeert en dat de geschiedenis van de Alfa tot de Omega een voortgaande lijn is, met het beginpunt in Genesis. En wij bewegen ons in volle eigen verantwoordelijkheid langs die lijn verder. Regeer met de blik op de toekomst gericht. Moge God dit college zegenen bij die arbeid. God zegene Noord-Holland. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Voorzitter. Ik begin mijn algemene beschouwingen met een korte opmerking over het openbaar bestuur. De afgelopen jaren zijn moeilijk geweest. Vrijwel iedereen heeft de economische neergang in zijn portemonnee gevoeld. Inmiddels zijn de economische vooruitzichten echter beter zegt men.
23
Welke economische vooruitzichten? De winst van het afgelopen jaar wordt voor het overgrote deel bepaald door de koppeling van de aardgasprijzen aan de benzineprijzen en niet meer dan dat. Dit lijkt ons een vrij wankele basis om te spreken van goede economische vooruitzichten, maar ja, wij gaan weer richting verkiezingen. Het is opnieuw treurig om te moeten constateren dat de ruimte voor de beloofde lastenverlichting en voor uitgaven om de koopkracht te ondersteunen ongelijk verdeeld is. In het bijzonder de koopkracht van kwetsbare groepen is de afgelopen jaren sterk verslechterd en de voorgestelde compensaties zijn onvoldoende. De exorbitante verhogingen van de inkomens van directeuren van ziekenhuizen en verpleeghuizen en van de inkomens van de topmannen en -vrouwen van woningbouwcorporaties, waterschappen, provinciale welzijnsorganisaties en andere (semi)publieke instellingen steken hier schril bij af. Deze inkomens zijn de afgelopen jaren ontoelaatbaar sterk gestegen, terwijl juist een gematigd salarisniveau gepast was. Het is van democratisch-maatschappelijk belang dat alle topinkomens in de (semi)publieke sector in Noord-Holland openbaar worden. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Ik merk dat veel fractievoorzitters hun teksten voorlezen. Is het mogelijk dat wij die ook op papier krijgen? Men leest soms zo snel dat het bijna niet te volgen is. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Als ik langzamer spreek, krijg ik een probleem met de tijd. Ik wil veel kwijt en ik heb maar weinig spreektijd. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ik had het niet alleen over u. Als u ons de tekst tevoren overhandigt, weet u zeker dat u op alle vragen antwoord krijgt. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Het zou niet goed zijn als onze teksten al voor deze vergadering gepubliceerd worden.
PS 14 november 2005
De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Van mij mag het. De voorzitter: Ik begrijp dat wij straks een kopie van uw tekst krijgen. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Daar zal ik voor zorgen. Ik ga over naar het publieke domein. Het gezag in Nederland wankelt. De kwaliteit van de democratie neemt steeds verder af. Zo heeft het kabinet het doemdenken tot beleid verheven. Dit kabinet heeft vanaf het begin uitgeblonken in het koesteren van uiterst sombere verwachtingen en het zwaar aanzetten van doemscenario's voor de toekomst van de sociale voorzieningen in Nederland. Zo werd de vergrijzingsproblematiek als een grote bedreiging afgeschilderd. Volgens het Centraal Planbureau is dit sterk overdreven. Volgens dit maatgevende bureau zullen de kosten van de AOW de komenden 35 jaar met 3,9% per jaar stijgen. Daartegenover staat echter dat de belastingsinkomsten uit de pensioenuitkering met 5,1% per jaar zullen stijgen. Nadat de kostenstijging van de AOW betaald is, houdt de overheid nog 1,2% over. De ontwikkelingen van de laatste jaren, in het bijzonder op het gebied van de veiligheid, vragen om een daadkrachtiger overheid. Het hoeft geen nader betoog dat in het bijzonder ouderen zich in toenemende mate onveiliger voelen dan andere groepen. Recent hebben wij in de media berichten gezien over de mishandeling van ouderen. Wij zien uit naar het antwoord van GS op onze schriftelijke vragen daarover. Verder constateren wij tijdens de algemene beschouwingen al jaren dat het beleid van meer marktwerking, liberalisatie en privatisering veel negatieve gevolgen heeft. Op korte termijn is herwaardering van het publieke domein dringend nodig. Duidelijk is dat de beleidsterreinen voor de ouderenzorg, zoals veiligheid, openbaar vervoer en onderwijs niet geschikt zijn voor privatisering. Het middenbestuur. Tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota 2005 heb ik in de commissie ELE al op het
24
bestuurlijk labyrint gewezen waarmee wij te maken hebben en dat hoe langer hoe meer uit de hand begint te lopen. Wij hebben half oktober in de media kennis mogen nemen van het opzienbarende manifest van de vier commissarissen van de Koningin van de Randstadprovincies en de burgemeesters van de vier grote steden, de zogenaamde Holland Acht, over de toekomst van de Randstad onder de titel "Slagvaardig bestuur voor Randstad Holland noodzakelijk". Hierin stellen zij voor om een onafhankelijke commissie in te stellen om voorstellen te ontwikkelen voor een daadkrachtiger bestuur voor de Randstad; een en ander naar aanleiding van een evaluatie over het samenwerkingsverband Randstad die er niet om loog. Duidelijk werd een zeer negatief oordeel uitgesproken over het bestuurlijk functioneren van de Randstad. Het is helder dat door de goed florerende bureaucratie en regelgeving, de ontwikkeling van onder andere verkeer, vervoer, woningbouw en economie in de Randstad achteruitgaat. De internationale positie van de Randstad wordt hierdoor negatief beïnvloed. De Randstad stond in 1999 nog op de vijfde plaats in een vergelijking van de 20 grootste regio’s in Europees economisch perspectief. Inmiddels is de Randstad in een paar jaar tijd afgezakt van de vijfde naar de negentiende plaats van de Europese top 20. Mede door het grote aantal besturen en dus vermenging van taken tussen de provincie en het rijk zit de Randstad op slot en zal er een verregaande bestuurlijke herschikking moeten plaatsvinden. Dit initiatief om te komen tot een "Noodkreet van de Holland Acht" juichen wij toe. Ik hoop dat dit initiatief niet in de uiwerking zal sneuvelen. Geharrewar over bevoegdheden, territoria en machtspositie zullen de hoofdtoon voeren. De heer Visser (PvdA): Toen de Randstad hoger stond, was er sprake van dezelfde bestuurlijke drukte. Ik zeg dit mede tegen de voorzitter, want ook hij was hier zeer van overtuigd. De Europese regio's die sterker zijn geworden, hebben niets gedaan om hun bestuurlijke drukte te verminderen. München werd bijvoorbeeld genoemd als een regio die het een stuk
PS 14 november 2005
beter doet. Ik weet wel dat daar veel geld wordt gestopt in het promoten van de regio. Dat heeft niets met bestuurlijke drukte te maken. Als dat niet het probleem is, wordt wellicht de verkeerde oplossing gezocht. Wat is uw inschatting? De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Daar kom ik nu op. Inmiddels heeft minister Pechtold gewezen op het uit de hand gelopen beleid met betrekking tot het aantal adviescommissies. Hij wil hier dan ook drastisch het mes in zetten. In provinciaal verband zal er nog veel over het middenstuur worden gesproken. Daarom nu van onze kant geen lang verhaal over het middenbestuur en provinciale opschaling, landsdelen et cetera. Wij willen echter toch wel een richting aangeven waarlangs misschien een beter bestuur van de Randstad bereikt kan worden. Het woordje "misschien" gebruik ik hier welbewust. Ik kom daar nog op terug. Zo zien wij de overdracht van bevoegdheden van provincie, gemeenten en grote steden van een zeer beperkt aantal maatschappelijke onderwerpen naar het samenwerkingsverband Randstad, of eventueel een ander bestuurlijk lichaam tussen rijk en provincie als een mogelijke oplossing van het probleem. Of anders gezegd: geef een dergelijk bestuur een wettelijk kader. Essentieel hierbij is dat het rijk hierin meegaat. Gebeurt dat niet, dan heeft het volgens ons geen zin om daarmee verder te gaan. Als provincie Noord-Holland zou je kunnen overwegen om dan uit het bestuur van de Regio Randstad te stappen of de Regio Randstad dan maar op te heffen. Stel nu dat het rijk wel de nodige medewerking wil geven, dan zijn wij er nog niet. Dan zal het erom gaan welke taken of onderwerpen bij dat bestuurlijke orgaan ondergebracht moeten worden. Het zijn natuurlijk onderwerpen die meerdere provincies in de Randstad beslaan en daarmee hebben wij al snel een regio van nationale importantie. En dan is het maar de vraag of het rijk daarin mee wil gaan, want dit zou zijn eigen positie schaden. Kortom, de aangegeven richting van overheveling van bevoegdheden is het onderzoeken waard,
25
maar of dit tot de gewenste oplossing leidt, is maar zeer de vraag. Vandaar het gebruik van het woordje "misschien". Heel misschien is dit een oplossing. Nogmaals, wij kunnen ons vinden in de constateringen van dit manifest, maar zijn deze conclusies van een bureaucratisch, stroperig en resultaatarm bestuur ook niet van toepassing op andere sectoren van beleid in Noord-Holland? Neem nu bijvoorbeeld het Noordzeekanaalgebied. Tien jaar geleden startte men met het ambitieuze masterplan Noordzeekanaalgebied waarin meerdere gemeentes, Amsterdam en de provincie zouden samenwerken met als voornaamste doel een verwerkingshaven van goederen met als inzet zoveel mogelijk arbeidsplaatsen per ha in het havengebied. Het beoogde doel was het creëren van 37.000 extra arbeidsplaatsen in dit gebied in tien jaar, voornamelijk voor laaggeschoolden. Tien jaar later moeten wij constateren dat het op een mislukking is uitgelopen. Een groot deel van het gebied wordt thans gebruikt voor containeroverslag, dus haventerrein dat per saldo zeer weinig werkgelegenheid per ha oplevert. Het is onduidelijk wie van de partijen wat nastreeft, aldus de belangrijkste conclusie van het onafhankelijke adviesbureau dat de voortgang van de samenwerking tegen het licht hield. Kwalijker is het dat de onderzoekers niet hebben kunnen achterhalen met hoeveel banen de werkgelegenheid door dit masterplan Noordzeekanaalgebied wel is gestegen. Het aantal banen bij het zeehaven gerelateerde bedrijfsleven is met 4300 gedaald. En voor 24% van de nieuwe bedrijfsvestigingen geldt, dat men de nabijheid van een zeehaven niet belangrijk vindt. Ook hier is de conclusie dat het ontwikkelingsbeleid van het Noordzeekanaalgebied stuurloos is geworden en de vraag komt naar voren of het bestuursplatform van gemeenten en provincie nog wel het juiste zicht op de uitvoering van de projecten heeft. Een derde voorbeeld van een gebied waarmee talloze instanties zich bemoeien en dat om heroverweging vraagt, is het Waddengebied. Door de instelling van het Waddenfonds (800 mln.)
PS 14 november 2005
is een geheel nieuwe situatie ontstaan die verregaande bestuurlijke herschikking noodzakelijk maakt. Hierbij is het nodig om de bestaande traditionele beheerssystemen van het Waddengebied te wijzigen. Wij zijn van mening dat de conclusies van de Holland Acht over het bestuur van de Randstad ook voor het bestuur van het Waddengebied gelden. Ook de minister van VROM, die beslist over de uitgaven van het Waddenfonds, onderkent dit door advies van een onafhankelijke commissie uit de Waddenprovincies te vragen. Het doel is, te komen tot een nieuw beheerssysteem gericht op een nieuw sociaal-economisch beleid voor het Waddengebeid, waarmee de verhoudingen tussen de natuurbescherming en de gebruikers en de bewoners die afhankelijk zijn van dit gebied, weer in balans gebracht kunnen worden. Om in die opzet te slagen, zal eerst deze onafhankelijke commissie, die geen belangen mag hebben bij welk huidig bestuur dan ook, na een onpartijdig onderzoek tot een afgewogen advies moeten komen. Hieraan voorafgaand, zal het conceptvoorstel Waddengebied als uitgangspunt aan alle betrokken overheden - de gemeenteraden en provinciale staten - ter bespreking en advisering aangeboden worden. Binnenkort zal de Kop van NoordHolland in aanmerking komen voor een gedeeltelijke uitkering van het met 800 mln. gevulde Waddenfonds. Dit fonds kan, wanneer wij met stevige projecten komen, een grote bijdrage betekenen voor de werkgelegenheid en de economische ontwikkeling in de Kop. Hier ligt een ongekende mogelijkheid om een aantal grote projecten versneld te realiseren. Te denken valt aan uitbreiding en modernisering van de havens van Oudeschild, Den Helder en Den Oever ten behoeve van recreatie, duurzame innovatie van winning mosselzaad, vis en zeegroente, en de bouw van getijdencentrale. En het is een uitgelezen mogelijkheid om door een fusie van RIVO, NIOZ, Alterra, en TNO-Den Helder tot een kennisconcentratie van internationaal formaat te komen op het terrein van zeeonderzoek. Wellicht kan het Waddenfonds ook nog een steun in de rug
26
zijn bij de financiering van het Wieringerrandmeer. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Brengt u het Wieringerrandmeer in verband met het Waddenfonds? De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Ik had het over een fusie van een aantal bureaus. Ik veronderstelde dat het Waddenfonds een steun in de rug kan zijn bij het Wieringerrandmeer. Duidelijk is dat op korte termijn hoge prioriteit moet worden gegeven aan de invulling van projecten om in aanmerking te komen voor uitkeringen uit dit Waddenfonds. Voorzitter. Het zal u niet ontgaan zijn dat de Ouderenpartij Noord-Holland in de afgelopen jaren doorlopend aandacht heeft gevraagd voor het toenemende tekort aan kleine woningen binnen of nabij de eigen woonomgeving van mensen. Wellicht worden wij op onze wenken bediend. Dit kabinet wil vooruitlopend op de toenemende vergrijzing en gelet op de wens van ouderen om zolang mogelijk zelfstandig te blijven wonen, naast meer woningen ook de kwaliteit van deze woningen verbeteren. De regelgeving ter zake zal verder gemoderniseerd worden. Het kabinet heeft als speerpunt van het woonbeleid gekozen voor het vergroten van de keuzemogelijkheden voor de burger op de woningmarkt. Hierbij is verhoging van de woningbouwproductie de beste manier om deze keuzemogelijkheid te vergroten. Onderzoek heeft uitgewezen dat er tot 2010 een landelijk tekort is van 255.000 zogenaamde nultredenwoningen. Dit zou voor Noord-Holland betekenen dat er tegen die tijd 20.000 van die woningen extra beschikbaar moeten zijn. De minister van VROM wil dit jaar nog afspraken hierover maken met provincies en gemeenten. Ook hier moeten wij constateren dat het in de jaren tachtig en negentig ingezette beleid van deregulering, privatisering, marktwerking en het afstoten van taken hoe langer hoe meer negatieve effecten heeft gekregen en daarmee is de inwoner van NoordHolland niet gediend. Provincie en gemeenten moeten samen een grote inspanning leveren om de komende jaren
PS 14 november 2005
aanzienlijke nieuwbouw en herstructurering te realiseren. Het is toch te gek voor woorden dat men pas nu tot de conclusie is gekomen dat het meer dan wenselijk is, dat provincie en gemeenten een instrument in handen krijgen om betere prestaties af te dwingen. Dit kabinet wil zwaar inzetten met de invoering van een VROM-vergunning, waarin alle belangrijke vergunningen worden meegenomen. Er blijft alleen een besluit over voor de fysieke projecten. Deze nieuwe vergunning moet leiden tot een herschikking van de bevoegdheden van rijk en decentrale overheden. Wij zijn benieuwd of deze nieuwe vergunning het instrument wordt om betere prestaties af te dwingen. Het klinkt goed, maar het rijk stelt te weinig geld beschikbaar om deze doelstelling te halen. Het stelt dus wel de opgaven, maar geeft daar niet de instrumenten bij om daadwerkelijk voor voldoende huisvesting te kunnen zorgen. Hoe denkt het college ondanks dit tegenstrijdige rijksbeleid deze doelstelling te realiseren? Over het Wieringerrandmeer is het opvallend rustig. Afgelopen woensdag is er weer een informele informatiebijeenkomst geweest voor raads- en statenleden. Ik heb met gemengde gevoelens naar de informatie geluisterd. Wij blijven voorzichtig met het trekken van conclusies. Eerst willen wij eind van dit jaar het financiële plaatje wel eens zien voordat er verdere stappen genomen worden. Wel willen wij een overzicht van de geldstromen voor het project vanaf het begin tot nu toe. Opvallend is het verloop op de belangrijke posten. Wij zijn verheugd dat ons initiatief van enkele jaren geleden voor gratis openbaar vervoer voor 65-plussers in de daluren hoe langer hoe meer naderbij komt. Dit onderwerp wordt steeds actueler, zowel bij de burger als bij de ouderenbonden. Ook in de staten neemt de steun hiervoor toe. PvdA en CDA worden langzaam voorstanders van dit plan. De wens van de burgers is duidelijk. Zij willen het openbaar vervoer weer als een nutsvoorziening ingevuld zien. Er moet meer, en dus gratis, gebruikgemaakt kunnen worden van het grote aantal lege
27
plaatsen in de daluren. Dan pas gaat de bus, het openbaar vervoer weer leven voor de burger. Overigens is de PvdA de Ouderenpartij Noord-Holland ook op een ander terrein gevolgd. Enkele maanden geleden was er een briefing over loverboys en aanverwante praktijken van de commissie SI met deskundigen uit het veld. De mensen uit de praktijk noemden de slechte invloed van tv-zenders zoals MTV en TMF op de jeugd. Als Ouderenpartij hebben wij toen voorgesteld maatregelen te nemen tegen deze zenders. Volgens verschillende partijen, waaronder de PvdA, kon dat niet. En wat zien wij de laatste weken? De PvdA op landelijke niveau heeft dit voorstel overgenomen. Zo zie je maar weer. De heer Visser (PvdA): Ik ben niet verder gekomen dan naar MTV te kijken om na te gaan die veronderstelling klopte. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Van TMF word je ook niet vrolijk. In 2001 hebben de regeringsleiders van de EU in Lissabon afgesproken dat de economie van de EU in 2010 de meest concurrerende van de wereld moet zijn. De kenniseconomie moet de oplossing zijn voor het voortdurende verlies van werkgelegenheid aan Oost-Europa en de Derde Wereld. Een werkgroep van de commissie ELE heeft hier een rapport over opgesteld met een aantal aanbevelingen. Die betreffen de versterking van de kenniseconomie door innovatie op grond van een betere samenwerking tussen bedrijf en onderzoeksinstelling, een betere kennistransfer tussen businesscentra en kenniscentra. Wij zijn benieuwd naar de resultaten. Als Ouderenpartij hebben ook wij een onderzoek gedaan op dit terrein. Daarbij hebben wij gekozen voor versterking van de kenniseconomie door middel van innovatieve toepassingen op het terrein van breedband en ICT voor de ouderenzorg, in het bijzonder de domotica. Dit rapport hopen wij binnenkort aan de commissie SI te kunnen aanbieden. Op het terrein van welzijn mogen twee zaken niet onbesproken blijven.
PS 14 november 2005
Daarvoor hebben ze in 2005 te veel de aandacht getrokken en zullen dat in 2006 zeker ook doen. Dan gaat het over de jeugdzorg en de steunfuncties minderheden. Niemand van degenen die maar enigszins dit jaar de media hebben gevolgd, zal het ontgaan zijn dat er dit jaar veel te doen is geweest over de jeugdzorg, niet alleen in Noord-Holland, maar in het hele land. Er zijn talloze maatregelen ten aanzien van de jeugdzorg genomen. De vraag naar jeugdzorg blijft maar toenemen of anders gezegd: het aantal jeugdigen dat zorg nodig heeft, stijgt voortdurend. Wij zullen dit hier niet herhalen, noch beknopt weergeven, maar laten wij eens onze blik richten op de samenleving die deze toenemende vraag naar jeugdzorg genereert. Blijkbaar komen veel kinderen, jeugdigen, in de problemen in onze samenleving. Blijkbaar krijgen veel jeugdigen niet de benodigde zorg om een veilige jeugd te kunnen hebben. Let wel, zorg geven betekent belangeloos tijd besteden aan de ander, het kind, de jeugdige. Er zijn veel oorzaken hiervan in onze ontzorgende samenleving aan te geven, zoals de individualisering, de dominantie van de economie en het verval van het traditionele gezin. Daardoor wordt een goede opvoeding vanuit een gezonde hiërarchische verhouding tussen ouder en kind bemoeilijkt. Uiteraard zijn dit globale uitspraken en gelukkig is er hier en daar een kentering te bespeuren in de media. Op de tv zijn programma’s over gezin, opvoeding en verantwoordelijkheid van ouders weer actueel. Wij willen graag dat dit onderwerp ook in de politiek weer meer aandacht krijgt. Kortom de zorg voor de aanwas van de samenleving in de gezinnen waar de kinderen geboren en opgevoed worden - en waar de allereerste cultuuroverdracht, de overdracht van normen en waarden plaatsvindt - schiet tekort. Daar wordt ook bepaald hoe een kind later als jeugdige tegenover de samenleving komt te staan; positief, samenwerkend of negatief, afwijzend. Ik maak een enkele opmerking over de dominantie van de economie. De voorzitter: Dat moet dan kort, want u bent door uw spreektijd heen. Ik sta u nog een minuut toe om af te ronden.
28
De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Dagelijks wordt het nieuws gedomineerd door de kengetallen van de economie. Noem maar op: beurscijfers, groeicijfers bedrijfsleven, loonontwikkeling, koopkracht, export, import, globalisering en ga zomaar door. De economie moet steeds maar groeien. Meer materiële welvaart en meer consumptie voor de burger zijn het hoogste doel. Bedroevend en kortzichtig is dat vele politici als de hoogste wijsheid zijn gaan verkondigen: "Wat goed is voor de economie is goed voor de samenleving". Natuurlijk heeft ook voor de Ouderenpartij Noord-Holland een gezonde economie hoge prioriteit, maar de huidige dominante plaats van de economie wijst zij af. Ik geef een voorbeeld van de dominantie van de economie. Nog meer arbeidsparticipatie van vrouwen is een veelgehoorde uitspraak. Het zal zeker de productie- en consumptiecijfers verhogen en daarmee ook de belastingsinkomsten van het rijk. Maar wat doen wij dan met de kinderen en hun opvoeding? Geen nood zeggen de voorstanders: kinderopvang in de school die van 07.30 uur tot 18.30 uur open moet zijn, is de oplossing. Dit gaat dan wel ten koste van de opvoeding van de kinderen met alle gevolgen van dien. Wij zijn ervan overtuigd dat een doelmatigheidstoets voor de steunfunctieinstellingen voor minderheden duidelijk zal maken dat miljoenen niet volgens de regels zijn besteed. Helaas heb ik geen tijd meer om dit toe te lichten. De heer Prins (fractie-Prins): Voorzitter. Ik kan eigenlijk volstaan met te herhalen wat ik al in de commissie SI heb gezegd, namelijk dat ik het college een compliment geef voor zijn streven naar een investerende provincie. Ik vind niet dat het college alleen maar op de winkel past. Ik heb gemerkt dat zo maar zes ton van het budget voor sociaal beleid is ingeleverd en dat vind ik een kwalijke ontwikkeling. Door het wegvallen van Multiple Choice is dit bedrag vrijgekomen. Ik heb in de commissie ervoor gepleit dit niet terug te laten vloeien naar de algemene middelen. Ik heb gesuggereerd om dit eenmalig toe te voegen aan het
PS 14 november 2005
budget voor sociaal beleid voor volgend jaar. Ik zeg dit niet zomaar, want er zijn genoeg problemen in deze provincie die om passend beleid vragen. In dit verband wijs ik erop dat minister De Geus overigens geen vriend van mij - gezegd heeft dat er over vijftien jaar twee miljoen onbemiddelbaren zijn. Als het zo doorgaat, komen er steeds meer mensen zonder beroepskwalificatie. Mevrouw Remak (fractie-Remak): Voorzitter. Ik heb met grote belangstelling kennisgenomen van de programmabegroting, van de financiële paragraaf en van de memorie van antwoord. Uitgangspunt van het collegeprogramma was bruggen slaan. Het college heeft ons een stuk doen toekomen waarin het aangeeft hoever het is met het slaan van die bruggen. Uit deze zogenaamde midterm review blijkt dat het college van mening is een heel eind op streek te zijn. Ik kan die mening deels onderschrijven, maar er kan ook gezegd worden dat het college op een aantal terreinen een wat hogere versnelling mag inschakelen om de gestelde doelen te realiseren. Het is verstandig dat het college zich grotendeels op de uitvoering van vastgesteld beleid richt. Dat getuigt van realiteitszin, sorry mijnheer Visser. Ik vraag mij overigens af of er als gevolg van de reorganisatie van het ambtelijk apparaat niet te veel druk komt te staan op de uitvoering. Wij hebben de verklaring van de heer Poelmann gehoord en ik vraag mij af of het een wel met het ander te rijmen valt. Noord-Holland moet een provincie blijven waarin men prettig kan wonen, werken en recreëren. Er moeten voldoende betaalbare woningen worden gebouwd. Het college wil echter niet actief monitoren hoe het staat met het actualiseren van bestemmingsplannen. Als er één knelpunt is bij het bouwen van woningen, zijn het wel verouderde bestemmingsplannen. Daartegen wordt vaak bezwaar gemaakt tot aan de Raad van State toe. Ik vind het een gemiste kans dat het college wil wachten op de nieuwe wet. Is het college bereid om het beleid ter zake te heroverwegen? Op dit
29
punt is er kans om voortvarend op te treden. De bereikbaarheid van het noorden van de provincie is een belangrijk onderwerp dat terecht veel aandacht krijgt. Ook de bereikbaarheid van het zuiden van de provincie behoeft echter aandacht. ProRail onderzoekt de mogelijkheden van revitalisatie van het station Haarlem-West. Zijn de uitkomsten daarvan al bekend? Kan het college al iets melden over de bijdrage van de regio? Aan welk bedrag wordt daarbij gedacht? Er is kennelijk €385.000 extra nodig voor de lobby bij de Tweede Kamer en in Brussel. Waarom is dit bedrag zo hoog? Ik heb begrepen dat op dit punt wordt samengewerkt met de gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam. Zetten deze gemeenten eenzelfde bedrag in? Wat houdt die lobby precies in? Ik betreur de ontwikkelingen rond de steunfuncties. Het is triest dat het zo gelopen is. KPMG doet op dit moment onderzoek bij ACB en SSA om na te gaan of deze organisaties stabiel genoeg zijn om in aanmerking te komen voor een provinciale bijdrage. Wanneer worden de resultaten van dit onderzoek verwacht? Het beleid voor 2006 mag geen vertraging oplopen. Zijn er alternatieven voor de genoemde instellingen? Ik maak mij zorgen over de lange wachtlijsten in de jeugdzorg. Het helpt niet als Amsterdam een heel andere koers gaat varen. Hoe verhoudt dit zich tot de regierol van de provincie? Heeft het college hierover al contact opgenomen met Amsterdam? De uitvoering mag hierdoor niet in gevaar komen. Het zou te gek voor woorden zijn als bestuurders vechtend over straat rollen, terwijl de kinderen hard hulp nodig hebben. Over de N201 wordt opgemerkt dat een aantal risico's is gedekt, maar niet allemaal. Hoeveel risico loopt de provincie hierbij? De provincie moet lef tonen en herkenbaar zijn, maar zij moet ook realistisch blijven. Er mogen geen onverantwoorde risico's worden genomen. Concluderend kan ik zeggen dat het college aardig bezig is. Het ligt goed op schema, maar er kan meer gedaan worden op het gebied van woningbouw en jeugdzorg. De uitvoering staat of valt met
PS 14 november 2005
het ambtelijk apparaat. Voor mij is niet duidelijk of dit apparaat voldoende geëquipeerd is om het provinciale beleid uit te voeren. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Ik ben er nog altijd trots op volksvertegenwoordiger te zijn, hoewel ik in deze vergadering een stroming vertegenwoordig die in veel opzichten kritisch is ten opzichte van het beleid dat hier bepaald wordt en de wijze waarop de politieke besluitvoering tot stand komt. Een andere vertegenwoordiger van mijn stroming, de heer Nawijn, heeft toen hij nog minister was de woede van de politieke kaste opgewekt door het Haagse parlementaire bedrijf met een ritueel te vergelijken. Vreemd genoeg ontbrak die woede geheel toen enkele jaren daarvoor Thom de Graaf als partijleider van D66 het congres als volgt toesprak: "Wat zich wreekt, is dat wij in Nederland ons niet echt druk maken over het systeem dat rituele vertoningen voortbrengt. Het politieke systeem dat, door de wijze waarop de regering ontstaat, het parlement in tweeën splijt, in voor en tegen, in aanval en verdediging. (...) Die weeffouten bedreigen op den duur de legitimatie van de overheid, het geloof dat mensen nog hebben in behoorlijk bestuur. (…) We zullen een nieuwe overheid moeten ontwerpen voor de 21ste eeuw. En dit keer niet vrijblijvend, maar met de echte wil tot verandering. Iedereen wil het, iedereen heeft het er over, alleen de politiek niet." Deze woorden van De Graaf bleken enkele jaren later profetisch toen Pim Fortuyn de onvrede over de bestaande politiek als geen ander wist te verwoorden en een democratische revolutie op gang bracht die door een politieke moord in de kiem werd gesmoord. Ik hoop dat u allen als politici net als Fortuyn beseft dat zijn ongeëvenaarde succes niet alleen het gevolg was van zijn uitmuntende kwaliteiten, maar ook van de deplorabele politieke omstandigheden waarin hij die ontplooide. Die omstandigheden hebben wij helaas de afgelopen drie jaar niet weten te verbeteren, en de onvrede is hoewel zij momenteel haar politieke stem
30
niet heeft gevonden - groter dan drie jaar geleden. Fortuyn combineerde zijn kritiek op vele aspecten van het overheidsbeleid met een grondige analyse van de politieke structuur die ertoe geleid heeft dat ons land bestuurd wordt door wat hij wel noemde "een incestueuze elite". Net als Nawijn en De Graaf benoemde hij het probleem van de volksvertegenwoordiging als een controlerende macht die niet onafhankelijk is van de regering - de uitvoerende macht - waardoor politieke debatten zoals wij die hier vandaag voeren in de regel schijnvertoningen zijn. Rituele dansen waarvan de uitkomst voor alle deelnemers en toeschouwers tevoren vaststaat. De minieme belangstelling van de pers en het publiek verbaast ons vooral hier in de provincie - allang niet meer. Een oplossing die Fortuyn, net als D66, voor dit probleem had was het rechtstreeks kiezen van de ministerpresident voor het land, burgemeesters voor onze gemeenten en stadhouders voor onze provincies. Hierdoor zouden de uitvoerende en de wetgevende en controlerende machten gescheiden worden, waardoor het debat van de volksvertegenwoordigingen meer zinvol wordt. Nu is het niet zo dat de gevestigde politieke orde in de periode voor Fortuyn geheel ongevoelig was voor deze problematiek. Er was zelfs enige beweging aan dit front die er bijvoorbeeld toe geleid heeft dat wij in deze statenperiode begonnen zijn met een iets gewijzigd politiek systeem dat wij met een overstatement "dualisme" noemen. Als wij het dualisme zien als iets om na te streven, dan ondersteun ik dit streven, maar als wij het moeten zien als een geschikte titel voor de manier waarop de politiek in deze provincie momenteel functioneert - en daar lijkt het in sommige stukken die mij onder ogen komen wel eens op - dan weet ik eigenlijk niet goed of ik daar om moet lachen of huilen. Van een dualistische houding ten opzichte van het bestuur merk ik in deze statenzaal bitter weinig. Wanneer het om inhoudelijke analyses gaat aangaande de te nemen beslissingen, zie ik vrij regelmatig overeenkomsten met sommigen van u,
PS 14 november 2005
maar wanneer het aankomt op stemgedrag en initiatieven zie ik voortdurend fractie- en coalitiediscipline. Ik heb dan ook geen hoop dat mijn bijdrage aan het debat van vandaag een onmiddellijk gevolg zal hebben voor het in deze provincie te voeren beleid. Voor deze hoop ben ik aangewezen op de langere termijn. Ik hoop echter dat het niet al te lang duurt voordat de aanbevelingen van onze Fortuynistische stroming ter harte worden genomen, want hoe langer het duurt des te groter de schade die wordt aangericht door de onverstandige oude politiek en des te pijnlijker het noodzakelijke herstel zal zijn. Nederland moet goed beseffen welke positie het inneemt in de mondiale ontwikkeling in dit tijdperk van globalisering. Onze door een succesvolle geschiedenis bepaalde bevoorrechte positie van rijkdom en comfort wordt, als wij niet goed uitkijken, in de toekomst ons zwakke punt. Meer nog zelfs dan de andere westerse democratieën hebben wij onze rijkdom gebruikt voor het optuigen van zowel een ruimhartige verzorgingsstaat als een gigantisch staatsapparaat dat veel comfortabele en goedbetaalde, maar weinig productieve baantjes te verdelen heeft. Aangezien de met ons ontwikkelingspeil te vergelijken landen een soortgelijke ontwikkeling hebben doorgemaakt, zijn de gevaren die met onze welvaart samenhangen ons nog niet in volle helderheid duidelijk, maar wij kunnen de eerste symptomen van onze kwaal al in de jaren zestig herkennen. Destijds moesten met name onze arbeidsintensieve textiel- en scheepvaartindustrie het afleggen tegen de concurrentie uit lagelonenlanden. Destijds zochten wij een oplossing in de immigratie van mensen die lage lonen accepteerden. Dit heeft onze oude industrieën niet gered en een heel eigen problematiek met zich gebracht; één van de lastigste waar ons land momenteel mee kampt. Inmiddels zijn de bedreigingen van de globalisering voor onze samenleving vele malen groter geworden. In de jaren zestig en zeventig waren het behalve de westerse landen slechts Japan en een paar kleine Aziatische landen die hadden
31
geleerd dat de weg naar materieel succes voor een land gelegen is in een vrije economie en een staat die particulier initiatief ondersteunt en beschermt. De laatste twintig jaar - vooral na de val van het communisme - hebben ook gigantische landen als China en India en de landen van het voormalige Oostblok deze lessen geleerd. In een hoog tempo ontwikkelen zij die vaardigheden die ons ooit onze voorsprong hebben opgeleverd. Zij lijken echter ook van onze fouten geleerd te hebben, meer dan dat wij dat zelf hebben gedaan. De voormalige LPF-minister en vooraanstaande econoom Bomhoff is momenteel hoogleraar in Kuala Lumpur. Zijn analyse van de opkomst van Azië is even helder als eenvoudig. Landen zoals Maleisië, Taiwan en Zuid-Korea bevinden zich in hun ontwikkeling min of meer waar wij in de jaren zestig en zeventig waren. Terwijl wij in het Westen toen uitgebreid hebben geïnvesteerd in onze verzorgingsstaat en onze uitgebreide bureaucratie lijken deze landen zich te blijven concentreren op hun economische ontwikkeling. Het zijn hardere samenlevingen dan de onze, maar wij moeten er wel mee concurreren. Door vast te houden aan de onproductieve kanten van onze verworvenheden en gevestigde posities brengen wij ons hele systeem in gevaar. Niet degenen die willen kappen in het woud van door de politiek gecreëerde en beschermde banen bedreigen ons prachtige park, maar juist degenen die niet voldoende inzien dat een grondige modernisering van het hele systeem rond onze overheid nodig is, niet voor ons comfort, maar voor ons overleven. In deze staten beschouw ik het als mijn voornaamste taak om zeer kritisch te staan ten opzichte van het provinciale deel aan overtollige overheidsuitgaven. Met name de subsidies, waaraan deze bestuurslaag 124 mln. per jaar besteedt, hebben het van mij te verduren gekregen. Mijn stelling is dat het belachelijk en schandalig is dat honderden miljoenen van ons belastinggeld worden besteed zonder dat het nut van deze uitgaven wordt gemeten, laat staan dat dit kan worden aangetoond.
PS 14 november 2005
Enige bijval heb ik wel gekregen. Het CDA werkt aan een plan om het subsidiesysteem zodanig te veranderen dat de gewenste resultaten beter kunnen worden gewaarborgd en gedeputeerde Hooijmaijers kondigde het afgelopen voorjaar een grondig plan van aanpak voor het hele subsidiebeleid aan. Helaas zit er toch weinig schot in de zaak. Het CDA-voorstel wordt telkens vooruitgeschoven en het plan van aanpak van het college is ronduit teleurstellend. Het lijkt louter gericht op het in formele zin voldoen aan de rechtmatigheidscriteria. De eerste twee "volautomatisch" subsidieontvangende organisaties hebben inmiddels hun congé gekregen. De gelden die jarenlang aan Multiple Choice en FSM zijn verkwist, prijken vrolijk op de nieuwe begroting onder de namen "voormalig Multiple Choice" en "voormalig FSM", hoewel niet zeker is of een nieuwe ontvanger gevonden kan worden voor het symbolische geldelijke offer dat de overheid meent te moeten plengen op het "altaar van de integratiepolitiek". Ook het milieusubsidiebeleid van deze provincie heeft al eerder mijn specifieke kritiek te verduren gekregen. Net als de integratie gaat het milieu mij zeer ter harte, maar ook de subsidies die op milieugebied worden uitgedeeld, kan ik in grote lijn niet anders kenschetsen dan als symbolisch en verkwistend. Mijn stelling dat het onzinnig is om subsidie te verlenen aan instanties die dat geld gebruiken om democratisch tot stand gekomen beleid te ondermijnen, viel niet bij al mijn collega’s hier in goede aarde. De fractievoorzitter van GroenLinks vond mijn uitspraken op dit punt eng en de fractievoorzitter van de PvdA verweet mij zelfs een Oostblokmentaliteit. Ik zou die subsidieontvangers de mond willen snoeren. Maar heren, niets is minder waar. Vrijheid van meningsuiting is voor mij heilig. Het enige wat ik wil doen, is dergelijke lobby- en belangenclubs van het staatsinfuus afhalen. Als u denkt dat er voor deze clubs geen leven is zonder subsidie, dan heeft u veel minder vertrouwen in hen dan ik en beschikt u denk ik veel meer over de mentaliteit die u mij verwijt. Het doet mij dan ook deugd te horen dat de PvdA heeft voorgesteld om
32
de vrijgekomen gelden voor de beëindiging van de subsidie aan Multiple Choice in te zetten voor de ambulancedienst. GroenLinks en de PvdA vinden mij eng en autoritair. En ook van het college krijg ik op dit punt weinig steun. Ik heb onlangs vragen gesteld naar aanleiding van een geval dat mij onder ogen kwam. Een Noord-Hollands echtpaar had met provinciale subsidie een paddenpoel op hun grond aangelegd. De buren waren het er niet mee eens en namen dezelfde advocaat als de Milieufederatie NoordHolland in de hand. Hoewel een paddenpoel in die buurt een tamelijk populair, decoratief en nuttig landschapselement is, besloot de vrijwel volledig door de provincie gesubsidieerde milieufederatie dat zij haar gezag moest aanwenden door een aantal juridische acties tegen deze paddenpoel te ondernemen. Volgens mij moet de overheid wanneer iemand een vijver wil aanleggen in zijn tuin dit niet verbieden en ook niet stimuleren met een subsidie. In ieder geval vind ik de wijze waarop mijn en uw belastinggeld hier wordt gebruikt van de zotte. Daarbij wordt ook nog eens ons gerechtelijke apparaat met deze onbenulligheid belast. De met deze zotte zaak verbonden kosten van beide partijen zijn dus op verschillende plaatsen op voormalige provinciale begrotingen te vinden onder de posten bestemd voor milieubeleid. In antwoord op mijn vragen hebben GS onder andere geschreven dat het hen zou verbazen als de burger de provincie verantwoordelijk zou houden voor de wijze waarop de vrijwel volledig van provinciale subsidie afhankelijke milieufederatie met haar geld en tijd omgaat. Mogelijk heeft het college hierin gelijk, maar als dit zo is, denk ik dat dit komt doordat de burger geen idee heeft wat er met zijn geld gebeurt. Het is tenslotte voor ons als volksvertegenwoordigers al moeilijk genoeg om daar enig zicht op te krijgen. Twee jaar geleden ben ik begonnen met het onderzoek naar de subsidieverstrekkingen. Het duurde driekwart jaar voordat wij een totaaloverzicht van alle subsidies kregen. Dat is absurd want dat betekent dat de
PS 14 november 2005
provinciale organisatie niet weet wat er met het geld gebeurt. Inmiddels krijgen alle statenleden een paar keer per jaar dit tussentijdse overzicht. Bedenkt u eens dat elke subsidieverstrekking uit een korte periode in dit overzicht slechts één regeltje beslaat. Alleen al de subsidieverstrekkingen aan amateurzangkoren beslaan drie A-viertjes! Het is mij duidelijk geworden dat de provincie op te grote voet leeft. Naast haar reguliere begroting heeft ze zoveel wensenlijstjes dat zij enkele jaren na de investeringen die mogelijk werden door de verkoop van haar energiebedrijven, vorige maand besloot, 355 mln. te lenen en deze lening te dekken door een lastenverzwaring voor de burger gedurende 25 jaar. In plaats van het steeds bedenken van een nieuw financieel plannetje kunnen wij beter ons huishoudboekje op orde brengen. Wat gaat het college over enkele jaren bedenken om aan zijn te hoge uitgavenpatroon en aangegane structurele kosten te kunnen voldoen? Volgens mij is te weinig geprobeerd, elders op de begroting te besparen. Ik mis een grondig debat over nut en noodzaak van het beleid dat wij van onze voorgangers hebben overgenomen, uitgedrukt in structurele kosten. Daarover zouden wij op dit moment niet kunnen praten, maar dat wil ik nu juist wel. Ik wil niet praten over die enkele procentjes aan vrijgekomen middelen die wij kunnen besteden. Ik wil die 95% aan gelden die vastzitten in allerlei structurele verbintenissen en besluiten ter discussie stellen en het liefst loswringen. Middels de Strategienota en ook tijdens de reorganisatie zijn pogingen gedaan om na te gaan welke provinciale taken essentieel zijn, maar wij zijn nooit tot de kern gegaan. De conclusie van de doorlichting vertaalt dit zo mooi in "de echte takenreductie waarop wij bij het opstellen van het collegeprogramma hadden gerekend is wat buiten beeld geraakt." Ik raak er na tweeënhalf jaar in de provinciale politiek meegedraaid te hebben steeds meer van overtuigd dat juist zo'n debat ons werkelijk zou kunnen helpen, van deze provinciale overheid een moderne overheid te maken.
33
De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Dat citaat is juist het resultaat van de discussie die in de statenzaal is gevoerd. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Dat klopt, maar ik heb al gezegd dat er naar mijn mening heel wat uitgaven gedaan worden die geen provinciaal doel dienen. Daarover zouden wij een kerntakendiscussie moeten voeren. Naar mijn opvatting moet de discussie dus nog beginnen. Welke taken zijn de provinciale kerntaken en welke hebben een aantoonbare weerslag op de NoordHollandse samenleving? Wij zetten wel wat onzekere stappen, en soms zelfs in de juiste richting. Het streven van dit college om het bestaande beleid waar mogelijk te toetsen aan meetbare resultaten is zo'n stap. Een volgende stap zou zijn om ook de individuele uitgaven telkens op hun resultaat te toetsen. Voor de subsidies zou dat kunnen door niet alleen zoals nu van de ontvanger projectplannen en begrotingen te verlangen, maar door ook meetbare resultaten te eisen en door bij de vaststelling van de subsidie volgens vooraf gemaakte afspraken af te rekenen op de behaalde resultaten. Het CDA-plan om waar mogelijk subsidies te verlenen op basis van offertes zou als middel om te komen tot beter meetbare en betere resultaten een grote bijdrage kunnen leveren. Zo ook het voornemen om steunfuncties zoveel mogelijk op basis van concrete projecten te steunen in plaats van op de in de statuten vermelde doelstellingen. Maar ik moet mijn collega de fractievoorzitter van GroenLinks gelijk geven als hij stelt dat ook binnen de huidige regels veel meer resultaatgericht kan worden gewerkt in het subsidiebeleid. Ik hoop dan ook dat wij spoedig zullen debatteren over een nieuwe of vernieuwde subsidiemethodiek. Tot slot enkele woorden over de motie die ik zal indienen. Het zal u zijn opgevallen dat mijn voorstel in de lijn ligt van het initiatief dat de commissarissen van de Randstadprovincies en de burgemeesters van de vier grote steden onlangs hebben genomen om te komen
PS 14 november 2005
tot een grondige discussie over de vraag welke taken door welk beleidsniveau voor zijn rekening moeten worden genomen. Het ontwarren van overlappende en elkaar kruisende bevoegdheden, zoals deze heren dat voor zich zien, is een waardig doel op zich. Ik wil echter niet verhullen dat ik hoop heb dat in een dergelijke discussie niet alleen manieren worden gevonden om de huidige overheidstaken efficiënter uit te voeren, maar dat gaandeweg ook wordt bekeken welke van de taken die de overheid in de loop der tijd op zich genomen heeft werkelijk nodig en nuttig zijn. Mijn doel is om al doende te komen tot een overheid die haar kerntaken naar behoren vervult, en de rest van de taken, en het daarbij horende geld, aan de samenleving teruggeeft. De metafoor van de Holland Acht is mooi. Bij het roeien vaar je echter met de rug naar het doel. De voorzitter: Er wordt wel goud mee gewonnen op de Olympische spelen. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Dat klopt. Ik merk dat u zich hierop heeft kunnen voorbereiden. Ik dien een motie in om draagvlak en doel in de volksvertegenwoordiging te verankeren. Motie 8-11 Door het lid Agema wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; overwegende dat: - de staten in Nederland deel uitmaken van een overheidsorganisatie met minstens drie en plaatselijk vier bestuurslagen; - de taken die de overheid op zich heeft moeten nemen en heeft genomen gedurende het bestaan van deze organisatie enorm zijn veranderd en toegenomen; - de verschillende bestuursslagen het door hen gevoerde beleid en de op zich genomen verantwoordelijkheden niet altijd optimaal onderling hebben weten af te stemmen, waardoor zij regelmatig voor
34
trage en omslachtige besluitvorming zorgen; - bovenstaande overwegingen blijkens de recente gezamenlijke verklaring van de burgemeesters van onze grote steden en de commissarissen van de Randstadprovincies in bestuurlijk gezaghebbende kring worden gedeeld; besluiten dat het tijd is om het vraagstuk van de verantwoordelijkheden van de verschillende bestuurslagen op de landelijke politieke agenda te zetten, en dat het wenselijk is dat volksvertegenwoordigers in dit debat de leiding nemen; en hiertoe dragen zij het college op om de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing te verzoeken om een landelijke subsidiariteitsconferentie te organiseren, waarbij in ieder geval worden betrokken: volksvertegenwoordigers en bestuurders uit verschillende bestuurslagen en academische en ambtelijke deskundigen op het gebied van de overheidsorganisatie, en gaan over tot de orde van de dag. De vergadering wordt van 12.48 uur tot 13.30 uur geschorst. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Het kan zijn dat ik tijdens deze voordracht in elkaar stort, want zowel mijn collega van GroenLinks, als van D66 en ikzelf voelen een griep opkomen. Dat betekent overigens niet dat de coalitie in elkaar stort. De voorzitter: Kunt u uitleggen waarom nu juist die drie leden? De heer Kraak (VVD): Ik denk dat dit komt omdat wij alle drie bezuiden het Noordzeekanaal wonen en anderen erboven. Daarom heeft het zich niet verspreid. Dit virus schijnt zich wel vaker te beperken. Evenals anderen wil ik ingaan op wat er in de afgelopen weken met het personeel is gebeurd. Wij stonden en staan achter het collegeprogramma op dat punt. Op menselijke maat en schaal zijn er zaken aan de orde geweest die diep
PS 14 november 2005
hebben ingegrepen. Wij spreken de hoop uit dat de betrokkenen op een of andere manier goed met hun levens verder kunnen gaan. Wij zien de begroting 2006 in het kader van de afronding van het beleid… De heer Visser (PvdA): Ik heb de andere fracties voorgesteld dat wij niet hier maar in commissieverband nadrukkelijk daarop in moeten gaan. Ondersteunt u dat? De heer Kraak (VVD): Ik heb geprobeerd om aan te geven dat ik meedenk met wat er gebeurd is. Als er aanleiding is om in commissieverband verder te spreken over de inhoud, zult u van mij geen "nee" horen, want ik vind dat wij, zo nodig, verder moeten praten over dit soort zaken. De heer Visser (PvdA): Die aanleiding zagen wij toch wel in de mededeling c.q. verklaring van de heer Poelmann. Daar willen wij nu niet op ingaan, omdat het anders gespeeld had moeten worden. De heer Kraak (VVD): Ik ben er ook niet op ingegaan, maar heb mij uitgesproken naar aanleiding ervan. Als u er verder op in wilt gaan in de commissie, wacht ik uw onderbouwing daarvoor af. Op zich heb ik er geen bezwaar tegen. De begroting 2006 bezien wij in het kader van de afronding van het beleid zoals opgenomen in het collegeprogramma "bruggen slaan". In feite wordt nu teruggekeken naar dit programma. Ook GS hebben dat gedaan door het leveren van een uitgebreid overzicht van wat er tot nu toe bereikt is. Wij kunnen constateren dat er veel is bereikt en dat wij aan de afwikkeling van het collegeprogramma zijn begonnen. Mijn fractie wil echter ook vooruitkijken, niet alleen naar 2006, maar ook naar 2007 en daarna. Men kan daaruit opmaken dat ik over de grenzen van deze collegeperiode heen wil kijken. Ik wil een aantal zaken die doorlopen na 2007 aan de orde te stellen. Dat neemt niet weg dat ik ook over deze begroting nog enkele opmerkingen zal maken. Ik roer voornamelijk zeven punten aan die slaan op de continuïteit van beleid van dit college en van voorgaande colleges.
35
De punten waarop ik inga, zijn onderverdeeld in economie als belangrijke drager van de activiteiten in NoordHolland, zowel zakelijk als op welzijnsgebied. Ik zal spreken over de ruimte en het ruimtegebruik, de bereikbaarheid, het welzijn, het milieu en de bestuurbaarheid van onze provincie(s). Allereerst ga ik in op de begroting 2006. Bij het behandelen van de kaderbrief in dit voorjaar heb ik gezegd dat het voor ons een tussenrapportage was. Wij hebben gesproken over het gebruik van de saldireserve. Ik koerste voorzichtig in de richting van het voorstel om het mogelijk te maken dat gelden bovenop de benodigde reserve eventueel worden gebruikt. Daarom heeft mijn fractie geen bezwaar tegen de uitgave van ruim 7 mln. voor nieuw beleid en de dekking ervan zoals aangegeven op bladzijde 16 van de ontwerpprogrammabegroting. Wij hebben bij de behandeling van de kaderbrief ook gevraagd naar een evaluatie van Regio Randstad. Deze evaluatie heeft inmiddels plaatsgevonden en er is het nodige uit tevoorschijn gekomen. Ik zal daar bij het onderwerp bestuurbaarheid van onze provincie verder op terugkomen. Een wat kleiner, maar wel belangrijk punt betreft ons verzoek om een begrotingskrant of iets dergelijks uit te brengen. Het college heeft daarop in mei welwillend gereageerd. Of ik woon buiten de bestelroute van de kranten of er is geen inhoud aan gegeven, maar wij hebben er niets van gemerkt en dat vinden wij jammer. Het is een uitstekende gelegenheid om nu iets meer te doen aan de promotie van de provincie NoordHolland. Mijn fractie heeft hier ook regelmatig om gevraagd. Ik hoor graag wat het college hiervan heeft gebakken. Ik stel vast dat wij voldoende antwoord hebben gehad op onze vragen in de memorie van antwoord. Dat houdt in dat wij deze begroting in grote lijnen kunnen aanvaarden. Toch zullen wij op enige punten nog met moties of amendementen komen, of andere moties of amendementen steunen. Op zich is dit een toch wel belangrijke constatering, want ook in de begroting staan een aantal zaken die van groot belang zijn voor onze provincie.
PS 14 november 2005
Ik heb aangekondigd op een aantal punten vooruit te willen kijken, verder dan 2006. Voor mijn fractie zijn de economie van onze provincie en daarmee samenhangende zaken van groot belang. Je kunt een economie nu eenmaal niet veronachtzamen als je ernaar streeft om op andere gebieden zoals milieu en welzijn zaken aan te pakken. In onze Westerse samenleving draait immers het grootste gedeelte van de activiteiten op de resultaten van het economische en activiteiten. Aangezien ook mijn fractie die activiteiten graag in stand wil houden, moeten wij ervoor zorgen dat de (ondersteuning van) de economie een belangrijke rol blijft vervullen in onze provinciale activiteiten. Toch blijft de ontwikkeling van de economie zorgelijk, al is er wellicht een lichte verbetering te constateren. Wij zullen zeker ook na 2006 veel aandacht aan de economie moeten blijven besteden. Er is een aantal aanwijzingen daarvoor. Wij hebben kunnen lezen dat het gebied rond de luchthaven Schiphol en het Noordzeekanaal qua economische activiteiten en vestigingsmogelijkheden voor het bedrijfsleven in Europees verband is gezakt van plaats 5 naar plaats 19. Dat gebeurt niet vanzelf. Er is een aantal aanwijzingen waarom dit is gebeurd. De vraag is wat er moet gebeuren om dat weer in evenwicht te brengen. Wij kunnen ook constateren dat het in het collegeprogramma opgenomen doel van in evenwicht brengen van de woonwerkbalans met name in het noordelijk deel van Noord-Holland niet is bereikt. Er zijn op dit ogenblik ook geen tekenen dat de onevenwichtigheid afneemt. Daarvoor zal de voortzetting van een aantal eerder genomen maatregelen nodig zijn. Wij zullen die moeten blijven steunen. Wij hebben ook kunnen constateren dat de bereidheid om zich te vestigen achterblijft, zowel bij internationale als lokale bedrijven. Wij hebben het voornemen van het college gesteund om een ontwikkelingsbedrijf in Noord-Holland-noord tot stand te brengen. Volgens een persbericht is dat met ten minste een halfjaar uitgesteld, omdat nog te veel mensen op één lijn moeten komen.
36
Een van de punten waaraan wij de komende tijd wat moeten doen is het sneller en versneld bereiken van resultaten. Ik hoor graag van het college wat de oorzaak is van de vertraging. Er is immers op gehamerd dat het ontwikkelingsbedrijf het ei van Columbus is. Als wij de economie willen blijven ondersteunen, dan moet daarvoor aan een aantal basisvoorwaarden worden voldaan. Wij moeten beschikken over voldoende bedrijfsterreinen. In Noord-Holland-zuid kunnen er van de driehonderd zoveel benodigde hectaren maar 50 worden geleverd. Dat is een teken aan de wand. Wij hebben goede huisvesting nodig, niet alleen voor de werknemers, maar ook voor de top van het bedrijfsleven, die wij graag binnen willen krijgen. Wij willen de kenniseconomie bevorderen. Daarvoor is een aantal stappen gezet, maar er zal zeker meer moeten gebeuren. Ik zal een motie indienen die een relatie heeft met de kenniseconomie. Wij willen de mogelijkheid van een herstart van de Fokkerfabriek en de productie van vliegtuigen in onze provincie onderzoeken en ondersteunen. In de motie wordt aangegeven dat er een aantal knelpunten is en dat het van groot belang kan zijn dat een en ander in de provincie NoordHolland weer tot stand komt. Wij verzoeken het college om te onderzoeken of vestiging van die fabrieken in NoordHolland tot de mogelijkheden behoort en om, indien dit het geval is, met volle inzet het tot stand komen van deze vestiging te stimuleren en provinciale staten zo spoedig mogelijk de resultaten van de GSacties mee te delen. Deze motie is ondertekend door mijn fractie, D66, het CDA en de PvdA. De heer Graatsma (SP): Welke aanleiding hebt u om zo expliciet de Fokkerfabriek te noemen? Die ligt immers al vele jaren stil en er heeft al ruimschoots sloop plaatsgevonden. In de glorietijd van de luchtvaart waren de Koolhovenfabrieken in Rotterdam groter dan die van Fokker. De heer Kraak (VVD): De aanleiding is een publicatie van enige tijd geleden over
PS 14 november 2005
de bereidheid van KLM/Air France om daaraan mee te werken, maar een en ander is pas mogelijk als er voldoende orders zijn. Bovendien koppelen wij dit voorstel niet aan de toenmalige vestigingsplaats, maar aan Noord-Holland als zodanig, omdat er andere mogelijkheden zijn. Om die reden kom ik met de motie. De heer Graatsma (SP): KLM/Air France is een rijk bedrijf en zit niet te wachten op een onderzoek van de provincie NoordHolland. Als men dergelijke plannen heeft, onderzoekt men zelf wat er moet gebeuren. Wij kunnen tijd, geld een aandacht van de mensen in de provincie voor betere dingen gebruiken. De heer Kraak (VVD): Als u aandacht voor kennisinnovatie en voor werkgelegenheid minder belangrijk vindt dan die andere zaken, ben ik dat niet met u eens. Wij vinden het belangrijk om de kenniseconomie op te vijzelen. Dat is geen achterafje. Voorzitter. Bij de basisvoorwaarden behoort ook de samenwerking van de overheden, die van belang is voor het ondersteunen van de economie. Over een goede bereikbaarheid hebben wij het al vele malen gehad. Dat is ook in de komende tijd een basisvoorwaarde voor een goed functionerende economie. Bij een aantal procedures trekken wij af en toe onze wenkbrauwen op. Soms duren zij zo lang dat je op een gegeven moment niet meer weet hoe het ervoor staat. Dat is niet bevorderlijk voor een goed functionerende economie. Ik leg dan ook een amendement aan de staten voor over de termijn waarbinnen vergunningen en ontheffingen worden afgehandeld. Hoewel het er niet in staat, geldt hetzelfde voor subsidies en bezwaarschriften. Het amendement handelt echter specifiek over vergunningen en ontheffingen, naar aanleiding van opmerkingen over de norm van 85% zoals opgenomen op bladzijde 25 van de begroting 2006. Wij willen de norm ophogen tot 95%. Ten aanzien van de overige 5% dient gerapporteerd te worden waarom de doelstelling niet is gehaald. Het amendement is
37
meeondertekend door D66, GroenLinks en de PvdA. Mijn laatste basisvoorwaarde voor het goed functioneren van de economie is het tegengaan van schooluitval, waarover al vaak in deze zaal is gesproken. Daaraan moet een einde worden gemaakt, niet alleen omdat daarmee de jeugd in kwestie wordt geholpen, maar ook omdat vakbekwame mensen in de komende tijd hard nodig blijven voor onze economische activiteiten. Ik sta vervolgens stil bij de ruimte en het ruimtegebruik. Sinds kort heeft het begrip "ontwikkelingsplanologie" ruime aandacht gekregen. Zij vraagt om een andere houding van zowel bestuurders als van betrokkenen. De ontwikkelingsplanologie staat in de kinderschoenen en moet nog de nodige publiciteit krijgen. Aan betrokkenen moet duidelijk worden gemaakt wat er kan gebeuren als wij ons niet alleen voorwaardenscheppend, maar ook initiërend zullen bezighouden met de planologie. Ook daarvoor dien ik een motie in, die betrekking heeft op een communicatieplan. Als het onderwerp ontwikkelingsplanologie aan de orde komt, moet dat door de provincie kunnen worden uitgedragen. De reden voor deze motie is dat van mensen niet verwacht kan worden dat zij meedenken aan zaken als zij niet op de hoogte zijn. De motie is meeondertekend door D66, het CDA en de PvdA. Een heikel punt in deze zaal is het begrip ICT, inbreiden, concentreren en transformeren. Wij zijn ervan overtuigd dat het moment nadert dat wij gebruik zullen moeten maken van de optie die in het collegeprogramma onder het kopje verstedelijking op bladzijde 6 is opgenomen. Of dat moment nu of na maart 2007 valt, kan ik niet voorspellen, maar ik weet wel dat dit moment komt. Ik weet ook dat de binnenstedelijke ontwikkelingen zodanig moeilijk verlopen en dat de andere punten in het kader van de bijbehorende economie zoveel aandacht en ruimte zullen vragen dat wij niet ontkomen aan het bespreken hiervan. In het collegeprogramma wordt al aangegeven dat, als ICT op problemen stuit, overwogen moet worden om
PS 14 november 2005
aandacht te schenken aan uitleg. Dit is niet op korte termijn aan de orde, maar wel in de toekomst en daarom brengen wij dit naar voren. Een van de sprekers na mij zal een motie over ICT inbrengen, die mee is ondertekend door mijn partij. Een zo goed mogelijke afweging van de open ruimte, natuur en bebouwing is altijd aan de orde. Die afweging moeten wij blijven maken, ook bij de toepassing van wat ik hiervoor onder woorden heb gebracht. Ook zullen wij moeten nagaan hoe wij het probleem rond de bedrijfsterreinen Schiphol kunnen oplossen. Ik kom hier nog op terug. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): U kondigt een motie aan die straks zal worden ingediend. U noemt bij de ondertekening steeds de PvdA en niet GroenLinks. Doelt u bij de komende motie ook weer op de nieuwe coalitie of op de bestaande? De heer Kraak (VVD): Deze opmerking kun je typisch van de heer Bezemer verwachten. Hij denkt altijd tevoren goed na, maar hij moet ook nog goed lezen. Hij zal dan merken dat ook GroenLinks een belangrijke hoeveelheid van de moties heeft ondertekend. Ik breng echter niet alles naar voren namens de coalitiepartijen of andere partijen. Dat doet ieder voor zich. Ik ben toevallig de eerste, en ik heb een paar moties, maar er komen er nog meer, die voor een groot deel ook door GroenLinks worden ondertekend. Een aantal wordt weer niet door de PvdA ondertekend. U kunt zich nog verlustigen in een optel- en aftreksommetje. Bereikbaarheid is in economisch verband een noodzaak. Wij zijn er nog lang niet. Wij hebben met de investeringsimpuls een langere termijn ingezet, die nog zeker enige tijd zal duren. Aan de bereikbaarheid en de uitvoering van de extra investeringsimpuls zullen wij de nodige aandacht moeten geven. Wat gebeurt er als de plannen vertraging oplopen, als er knelpunten ontstaan en er meer dingen moeten gebeuren? Wij zullen de ontwikkeling van de bereikbaarheid nauwkeurig volgen. Wij zullen nagaan wanneer de uitvoering zichtbaar wordt. De vraag is of er op dit punt een aanjaagteam
38
moet komen, ook voor zaken in UNA- of FINH-verband. Wij dienen een motie in over de knelpunten die zich kunnen voordoen bij de planvoorbereiding van de bereikbaarheid. Het college wordt opgedragen om bij de Jaarrekening 2005 een analyse te leveren die scherp inzicht geeft in de oorzaken, het moment van ontstaan en de constatering van eventuele vertraging bij de uitvoering van projecten. Zowel GS als PS worden daarmee in staat gesteld om naar creatieve oplossingen te zoeken en om een inventarisatie uit te voeren van de oorzaken van een langer uitvoeringstraject in algemene zin. Het is daardoor mogelijk om eventuele wijzigingen van wet- en regelgeving te bepleiten bij de rijksoverheid. Deze motie is, mijnheer Bezemer, meeondertekend door D66, GroenLinks, het CDA en de PvdA. Over de Amstelpassage zal na mij het woord worden gevoerd. Er zal dan ook een motie worden ingediend, omdat dit in het kader van de N201 zowel landschappelijk als qua bereikbaarheid een belangrijk uitvoeringsmoment is. Ik wil enige aandacht besteden aan Schiphol. Binnenkort zullen wij op onze tafel een voorstel vinden tot voortzetting van de reservering voor de zesde baan. Ik neem tenminste aan dat, omdat de reservering afloopt, dit wordt ingediend. Ik vraag alvast om dat voorstel goed te onderbouwen in verband met het maatschappelijk debat dat daar zeker over zal ontstaan. Bij Schiphol gaat het onder andere over de 20KE-zone met alle problemen die daaraan vastzitten. Maar is die zone als theoretische benadering wel zo hard? Kan een praktische opvatting en meting van het geheel tot andere resultaten leiden? Waarom zouden er geen bedrijfsterreinen binnen de 20KE-zone gebouwd kunnen worden? Waarom is er geen woningbouw mogelijk, waarbij bewoners vooraf akkoord gaan met enig extra geluid? Schiphol blijft een belangrijk onderdeel van onze economie. Wij vinden dat Schiphol moet kunnen blijven draaien. Wij vinden ook dat de overheden rekening moeten houden met andere betrokkenen bij Schiphol en niet alleen met de
PS 14 november 2005
overheden zelf. Daarom vraag ik om een toelichting op een berichtje dat enige dagen geleden in de krant stond, waarbij de heer Poot weer de poot werd dwars gezet. Hij zou geen uitrit mogen hebben bij het Groenenbergterrein. Ik hoor graag van het college wat daarvan de oorzaak is. Ik kom op het landelijk gebied ofte wel de kwaliteitsimpuls daarvoor en wat daarbij hoort. De VVD-fractie is van mening dat de ontwikkeling van het landelijk gebied gesteund moet worden. Het is ook belangrijk om dat te blijven doen, want het is niet alleen een economisch belang, maar ook een welzijnsbelang, het welzijn van de mensen die er wonen en leven. Wij zullen op 12 december daarop terugkomen, als het eerste voorstel voor wijziging van deze begroting aan de orde komt. Wij zullen een duidelijke mening geven en waar mogelijk steun. Bij het onderwerp milieu wil ik drie zaken aan de orde stellen, in de eerste plaats de windenergie. Steeds sterker worden de geluiden dat hoge windmolens op het land eigenlijk niet meer verantwoord zijn. Er moet dan ook naar andere mogelijkheden zoals getijdenenergie worden gezocht. Daarvoor is 10 mln. opgenomen in de investeringsimpuls. Het zal niet onbekend zijn dat binnen de VVD-fractie, ook landelijk, opnieuw gekeken zal worden naar kernenergie. Nu al wordt een groot deel van onze energie geïmporteerd. Wij vragen nu niet om een uitspraak daarover en wij doen er nu ook geen uitspraak over, maar wij vinden wel dat onderzoek naar andere mogelijkheden moet kunnen plaatsvinden, in eerste instantie op landelijk niveau, maar ook op provinciaal niveau. De heer Visser (PvdA): De kernreactor in Noord-Holland bij Petten is meer een onderzoeksreactor. Wat bedoelt u met de opmerking dat kernenergie meer onderzocht moet worden, ook op provinciaal niveau? De heer Kraak (VVD): Ik heb niet voor niets eerst het landelijk niveau genoemd. Naar aanleiding daarvan kan ook op
39
provinciaal niveau een en ander bekeken worden. De heer Visser (PvdA): U sluit dus niet uit dat er provinciaal onderzoek moet plaatsvinden naar meer kernenergie in Noord-Holland? De heer Kraak (VVD): Dat is best mogelijk naar aanleiding van het landelijk onderzoek. De heer Visser (VVD): Dat is verrassend. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Water is in toenemende mate van belang, niet alleen drinkwater, maar ook spoelwater en alles wat erbij komt. Bij de aanvang van deze vergadering zijn vragen gesteld over een dijkvak in Noord-Holland-noord, wat aanleiding kan zijn voor problemen. Wij zullen in de komende jaren steeds vaker over de dijken en de waterkwaliteit spreken. De kustvisie zal steeds verder ontwikkeld moeten worden. Deze moet tot uitvoering worden gebracht. De belangrijke vraag is hoe wij de voeten droog houden. Wij kunnen ons voor een belangrijk deel vinden in wat er is gezegd over de kwaliteit van de lucht. Luchtkwaliteit geeft beperkingen. Wij vechten de Europese normen niet aan, maar stellen wel dat als Nederland scherpere normen meent te moeten stellen dan de Europese, wij die scherpere normen ter discussie moeten stellen. Wij hoeven niet het knapste jongetje van de klas te zijn. Wij moeten meedraaien met de Europese normen. Deze moeten zodanig worden vastgesteld dat wij kunnen werken op de wijze die nodig is. Ik kom op de bestuurbaarheid van onze provincie. Wij zijn het ermee eens dat er een discussie gevoerd moet worden over de grenzen van de provincies, uitgaande van het belang van de Randstad en van de Deltametropool. Nagegaan moet worden of de samenwerking tussen overheden, waarover ik al sprak in het kader van de basisvoorwaarden voor een goede economie, verbeterd kan worden op basis van nader onderzoek. Of dit nu op statenniveau of in een commissie gebeurt,
PS 14 november 2005
luisterend naar een landelijke club, of op een andere wijze, is ons om het even. Wij vinden wel dat waar het provinciegrenzen betreft, daarover op statenniveau gesproken moet worden. Ik suggereer dan ook om na te gaan of er een gezamenlijke statencommissie ingesteld kan worden waarin over dit onderwerp van gedachten wordt gewisseld. De heer Visser heeft vanmorgen ook over een commissie gesproken. Ik weet niet of hij eenzelfde commissie bedoelt. Als hij iets anders op het oog heeft, is dat jammer. Wij bedoelen een statencommissie bestaande uit statenleden die over dit probleem spreken. Als laatste Regio Randstad. In de commissie FBO is naar aanleiding van het rapport-Berenschot vernomen dat dit nauwelijks iets voorstelt en dat men beter iets anders kan gaan doen. Het gaat ons te ver om dat nu te zeggen. Wij willen wel dat er een onderzoek komt. Er zou een stok achter de deur moeten zijn ten opzichte van het bestuur van deze club. Dat luistert kennelijk alleen maar naar overige DB-leden. De invloed van provinciale staten kan alleen tot uitdrukking worden gebracht zoals dat in Zuid-Holland en Utrecht is gedaan in het kader van het schrappen van een begrotingsbedrag. Zo ver willen wij niet gaan. De heer Graatsma (SP): Onlangs is over dat rapport gesproken. U vraagt om onderzoek, maar dat rapport is tot stand gebracht op basis van onderzoek. Wat voor een onderzoek wilt u nog meer? Wij vinden het duidelijk en dat ermee op moet worden gehouden. Het democratisch gehalte van Regio Randstad en de invloed van de burgers is nul. Het blijft bij prachtig praten. Wat wilt u nog meer onderzoeken? De heer Kraak (VVD): Mijn amendement geeft aan dat een strategische samenwerking in de Randstad als economische motor van Nederland, op goede wijze uitgevoerd, noodzakelijk blijft en dat Regio Randstad hierbij mogelijk een rol kan blijven spelen tot de discussie over een andere bestuurlijke indeling of samenwerking in de Randstad is afgerond. Een daarop toegespitst werkplan 2006 moet worden voorgelegd, waarin een
40
aantal concrete projecten binnen de Randstad wordt opgenomen. Dit werkplan moet de goedkeuring van provinciale staten krijgen. De bijdrage van NoordHolland aan Regio Randstad is pas zinvol als dit werkplan is goedgekeurd. Gehoord de discussie, verzoeken wij het college om een en ander aan het bestuur van de Regio Randstad mee te delen en om na te gaan of, met welke consequenties en wanneer de provincie Noord-Holland uit het samenwerkingsverband kan treden, indien dat onverhoopt nodig is. Voorgesteld wordt om aan het besluit van voordracht 83 toe te voegen punt 2: de in de ontwerpprogrammabegroting 2006 opgenomen bijdrage 2006 voor het samenwerkingsverband Regio Randstad op te schorten en vooralsnog toe te voegen aan de algemene reserve en om de punten 2 tot en met 5 van de ontwerpbesluiten om te nummeren. Het amendement is ondertekend door D66, GroenLinks, het CDA, de PvdA en de VVD. De heer Graatsma (SP): U leest dapper uw tekst voor. Onlangs hebben de vier commissarissen van de Koningin en de vier burgemeesters van de grote steden de regering aangeschreven met de vraag om een onderzoek te starten. U komt weer met iets meer van hetzelfde. Is het niet wijzer om even te wachten op de brief van de Holland Acht? Met het instellen van commissies en onderzoeken houd je jezelf leuk bezig. De heer Kraak (VVD): U hebt niet goed begrepen wat er in het amendement staat. Wij willen weten wanneer wij er, zo nodig, uit kunnen stappen. Daarvoor is niet veel onderzoek nodig. Vervolgens vragen wij om een concreet werkplan voor 2006. Als dat voldoet aan wat wij willen, wordt onze bijdrage voor 2006 beschikbaar gesteld. Wij vragen niet om een commissie, maar om een goed werkplan. Daarnaast willen wij weten wanneer het verhaal is afgelopen. Voorzitter. Ik heb het gered en heb die zaken naar voren kunnen brengen die mijn fractie voor de komende twee jaar en langer van belang vindt. Zij zal daaraan aandacht blijven besteden, ook in de
PS 14 november 2005
aanloop naar de collegeperiode 20072011. Door de leden Kraak, Bond, Heller, Geldhof en Visser worden de volgende amendementen voorgesteld: Amendement 8-1 Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; overwegende, dat: - de provincie Noord-Holland een slagvaardige uitvoering van beleid als centrale doelstelling in haar collegeprogram hanteert; - het snel en binnen de daarvoor gestelde termijnen afhandelen van vergunningen en ontheffingen voor burgers en bedrijfsleven belangrijk is; - 85% van de gevraagde vergunningen en ontheffingen binnen de daarvoor gestelde termijn wordt afgehandeld; - de door gedeputeerde staten voorgestelde streefnorm van het binnen de termijn afhandelen van vergunningen en ontheffingen in principe 100% behoort te zijn en dat de in de begroting 2006 voorgestelde streefnorm van 85% daarvoor niet passend en onvoldoende taakstellend is; besluiten het college van GS op te dragen, de op pagina 25 van de begroting 2006 gestelde streefnorm voor het binnen de termijn afhandelen van vergunningen en ontheffingen te wijzigen van 85% in 95%; en voor de overige 5% te rapporteren waarom de doelstelling van 100% niet gehaald is. Amendement 8-2 Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gelezen voordracht 63: Programmabegroting 2006; constaterend: - dat de evaluatie van het functioneren van het samenwerkingsverband Regio Randstad, waar bij de behandeling van de
41
Kaderbrief 2006 naar gevraagd is, door bureau Berenschot heeft plaatsgevonden; - dat uit deze evaluatie blijkt dat Regio Randstad onvoldoende daadkrachtig en slagvaardig opereert; - dat een onvoldoende bijdrage geleverd wordt aan de samenwerking binnen de Randstad; van mening: - dat een strategische samenwerking in de Randstad als economische motor van Nederland, op goede wijze uitgevoerd, noodzakelijk blijft; - dat Regio Randstad hierbij, totdat de discussie over een andere bestuurlijke indeling of samenwerking in de Randstad afgerond is, mogelijk een rol kan blijven spelen; - dat daartoe een toegespitst werkplan 2006 voorgelegd moet worden, waarin een aantal concrete projecten binnen de Randstad opgenomen moeten worden; - dat dit werkplan de goedkeuring van provinciale staten moet verkrijgen; - dat de bijdrage van Noord-Holland aan Regio Randstad pas zinvol is als dit werkplan goedgekeurd is; gehoord de discussie; verzoeken het college van gedeputeerde staten: - het bovenstaande aan het bestuur van Regio Randstad mee te delen; - na te gaan of, met welke consequenties, en wanneer de provincie Noord-Holland uit het samenwerkingsverband kan treden, indien onverhoopt nodig; besluiten aan het besluit van voordracht 63 toe te voegen punt 2: De in de ontwerp-Programmabegroting 2006 opgenomen bijdrage 2006 voor het samenwerkingsverband Regio Randstad op te schorten en vooralsnog toe te voegen aan de algemene reserve. Na goedkeuring door PS van het gevraagde werkplan 2006 met een nader dekkingsvoorstel te komen; de punten 2 t/m 5 van het ontwerpbesluit om te nummeren.
Door de leden Kraak, Bond, Visser en Geldhof wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord Holland, in vergadering bijeen op 1 november 2005; constaterende dat: - met een zekere regelmaat berichten in de pers verschijnen over het consortium Rekkof (Fokker omgekeerd), dat het voornemen heeft opnieuw te starten met de productie van vliegtuigen op basis van de bestaande Fokker-vliegtuigen; - de voorbereidingen voor deze productie kunnen aanvangen als voldoende orders binnen zijn; - KLM/AirFrance hier belangstelling voor heeft, maar pas tot orders wil overgaan als de nieuwe vliegtuigen ook daadwerkelijk kunnen vliegen; van mening dat: - de realisering van dit voornemen van groot belang kan zijn voor de NoordHollandse economie bij vestiging van de productie in Noord-Holland; - hiermee een hoogwaardig technologisch en innovatief bedrijf toegevoegd wordt aan het Noord-Hollandse bedrijfsleven; verzoeken het college van gedeputeerde staten: - te onderzoeken of een vestiging van Rekkof in Noord-Holland tot de mogelijkheden behoort, en indien dit zo is met volle inzet het totstandkomen van deze vestiging te stimuleren; - provinciale staten zo spoedig mogelijk de resultaten van de GS-acties mee te delen, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-13 Door de leden Kraak, Bond, Visser, Heller en Geldhof wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; overwegende dat:
Motie 8-12
PS 14 november 2005
42
- een slagvaardige uitvoering van beleid belemmerd kan worden door tal van oorzaken; - er bij vele gelegenheden door PS gewezen wordt op het probleem van een te trage realisatie van beleidsvoorstellen; - er bij de behandeling van de jaarrekening 2004 een eerste summiere poging is gedaan om een analyse te geven van de oorzaken van de vertragingen respectievelijk het niet realiseren van planningen; - het tempo bij de uitvoering van vastgesteld beleid omhoog moet; - het college van gedeputeerde staten alles in het werk moet stellen om dit te realiseren en daarom continu de meest kritische knelpunten in dit verband moet opsporen, teneinde daarvoor zo veel mogelijk creatieve oplossingen te bedenken; dragen het college van gedeputeerde staten op: - bij de jaarrekening 2005 een analyse aan te leveren die scherp inzicht geeft in de oorzaken (en het moment van ontstaan en constateren) van eventuele vertragingen bij de uitvoering van projecten teneinde zowel GS als PS in staat te stellen naar creatieve oplossingen te zoeken; een inventarisatie uit te voeren van de oorzaken die leiden tot te lange uitvoeringstrajecten in algemene zin. Dit om PS-fracties zo nodig in staat te stellen om eventuele wijziging van wet- en regelgeving te bepleiten bij de rijksoverheid, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-14 Door de leden Kraak, Bond, Visser en Geldhof wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gelezen voordracht 63 aangaande Programmabegroting 2006 en gehoord de discussie hieromtrent;
PS 14 november 2005
overwegende dat: - de provincie geen toelatingsplanologie meer voorstaat, maar ontwikkelingsplanologie; - de inwoners van de provincie niet of nauwelijks op de hoogte zijn van hetgeen met ontwikkelingsplanologie wordt beoogd; - tot nu toe de provincie er onvoldoende in slaagt, de betreffende inwoners daarover te informeren; besluiten om gedeputeerde staten opdracht te geven tot het opstellen van een communicatieplan voor wat betreft de wijze waarop hete onderwerp "ontwikkelingsplanologie" door de provincie kan worden uitgedragen, en gaan over tot de orde van de dag. De voorzitter: Ik hoop niet dat u ons nu verlaat. Het woord is aan de heer Bond van het CDA. De heer Bond (CDA): Mijnheer de voorzitter. De begroting verdient complimenten. Zij is goed leesbaar, overzichtelijk en de indeling geeft een goed beeld van datgene waar GS mee bezig zijn. Bij de behandeling van de Kaderbrief 2006 zijn wij uitgebreid ingegaan op de financiële kaders. De CDA-fractie wil vandaag in deze beschouwingen dan ook stilstaan bij vier thema's, waarbij onze vier B's van bedrijvigheid, bereikbaarheid, betrokkenheid en bewoonbaarheid centraal staan. Het eerste thema gaat over de zichtbaarheid van de provincie bij de burgers van Noord-Holland na ruim twee jaar dualisme. Lukt het ons om het middenbestuur dichter bij de burgers te brengen? Slagen wij erin om burgers meer te betrekken bij de onderwerpen die hier spelen? Met andere woorden: doen wij de goede dingen en doen wij die dingen goed? Het antwoord op deze vraag krijgen wij bij de volgende verkiezingen in 2007. Welke dingen doen wij goed? Ik noem de voorbeeldprojecten Wonen Welzijn en Zorg, zowel op gang gebracht in stedelijk gebied als ook in landelijke gemeenten, kleinschalige huisvesting voor
43
dementerenden, mantelzorg, en wijksteunpunten met extra gelden van de provincie. Wonen-plus is een prachtig project, waarbij mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen mede vanwege financiële steun van de provincie. In het nieuwe sociaal beleidskader wordt de positie van vrijwilligers versterkt en worden maatschappelijke knelpunten benoemd. Een nieuwe nota "Cultuur verbindt" is vastgesteld en aan de uitvoering zijn wij begonnen. Het project "De stelling" wil ik hier met name noemen. Het is een prachtig project waarin de rol van de provincie goed op de kaart wordt gezet, herkenbaar voor burgers in NoordHolland. Andere onderwerpen die ik hier kort wil noemen, zijn de uitwerking van het waterbeheerplan, de ontwikkeling van particulier natuurbeheer, waar wij achter staan, de uitwerking van het milieubeleidsplan en de pogingen van de provincie om duurzame energieprojecten in de Kop van Noord-Holland te ontwikkelen. In dit gebied wil ik hier zeker "Agriport A7" noemen, een prachtig voorbeeld van ondernemerschap waarbij de provincie een faciliterende en ondersteunende rol heeft gespeeld. Er waren duizenden belangstellenden en files bij Medemblik. Dat had men nog nooit meegemaakt. Er kon niemand meer bij. Er was een overtekening van mensen die graag mee willen doen aan het project. Laten wij niet uit het oog verliezen dat dit project in het mooiste scenario 5000 arbeidsplaatsen oplevert in een moeilijk gebied. Nu het Wieringerrandmeer nog en de realisatie van de windenergieprojecten in de Kop, en eindelijk krijgt het gebied de kansen die het verdient. De inbreng van de provincie met name in het project Wieringerrandmeer is goed te noemen. Brede steun voor dit project van de staten blijft van belang. Ook in de Tweede Kamer zal het CDA vragen om steun van het rijk omdat het resterende op te brengen bedrag van 150 mln. een grote opgave zal zijn voor het gebied. Dat zijn toch onderwerpen waar wij mee langs de kramen kunnen in 2007. Wat kunnen PS nog meer doen om de zichtbaarheid van de provincie te
PS 14 november 2005
vergroten? Ik heb bij de algemene beschouwingen van 2005 de moeilijke positie van de provincie genoemd wat het karakter betreft van de projecten waar wij een rol in spelen. De ketting is zo sterk als de zwakste schakel, heb ik toen gezegd. Jammer genoeg gaat dat vaak op bij projecten waarin de provincie een rol speelt. Wij hebben nu eenmaal niet zoveel projecten waarin wij geheel zelfstandig de regie hebben. Wij willen zo graag het oliespuitje zijn, en faciliteren en stimuleren. Ik ga in op de bestuurlijke dichtheid als remmer, ook omdat ik in mijn vorige algemene beschouwingen dit als probleem heb genoemd waarmee provinciale staten worstelen; de Noordvleugel, Regio Randstad, ROA, IPO, Deltametropool, Noordwest 8 en niet te vergeten, vaak onze belangrijkste partners, de gemeenten met hun eigen belangen en vooral ook financiële beperkingen. Ik verwijs hierbij naar een artikel uit NRC/Handelsblad van 12 oktober jl. waarin met name de vergadercultuur van de Randstad wordt bekritiseerd. Ik citeer de voorzitter, de heer Deetman: "Het bestuur van de Randstad is te stroperig om de dalende concurrentiepositie van de agglomeratie te kunnen keren". Jammer is dat hij wel kritiek uit en niet naar zijn eigen rol kijkt. De eerste briljante ingeving is de Holland Acht, met een aanbeveling voor een onderzoek. Daar zitten wij dus niet op te wachten. De eerste analyse wordt wel door ons gedeeld, dat het sneller, transparanter en slagvaardiger moet. Voor de rest vinden wij het een teleurstellende start. De CDA-fractie hoopt op een nieuwe structuur waarin duidelijk zal worden welke keuzes gemaakt moeten worden voor een slagvaardiger middenbestuur. Wij zijn wel voorstander van een statenclub die met voorstellen komt voor hervormingen. Dat is in ieder geval wat dichter bij ons zelf. De heer Graatsma (SP): Evenals de VVD analyseert u de ontwikkelingen in de Randstad. U zegt dat de Randstad positie verliest. Vervolgens kijkt u naar de bestuurlijke organisatie. Evenals de VVD noemt u niet de grote invloed van het regeringsbeleid op de economie. Deze regering bezuinigt de economie de grond
44
in. Dat is een belangrijke vaststelling voor de moeilijke economische situatie, ook in de Randstad. U kijkt naar het openbaar bestuur, waarin u zelf een belangrijke rol speelt. Waarom laat u het regeringsbeleid zo, ik zou bijna zeggen, krampachtig erbuiten? De heer Bond (CDA): Omdat ik het niet eens ben met uw conclusie over het regeringsbeleid. Dat stimuleert namelijk wel degelijk de economie. De heer Graatsma (SP): Er zijn meer aanwijzingen dat de ellende alleen maar groter wordt dan dat het bestuur niet zou deugen. U speelt daarin een belangrijke rol. De heer Bond (CDA): Ik wijs op de nota's "Pieken in de Delta"en "Gaan voor Goud". De regering neemt duidelijke standpunten in over de economie. Voor een groot deel betreft dat onze provincie. Leest u dat eerst en stel dan nog een keer de vraag. De heer Visser (PvdA): Wij stellen voor om reeds onder de huidige structuur te beginnen. Er zijn een aantal Randstedelijke zaken. Laten wij samen vergaderen. Dat groeit er misschien iets. De heer Bond (CDA): Het betoog van de heer Bezemer van de ChristenUnie-SGP was verhelderend op dat punt. Hij vraagt om met name naar de grotere steden in onze provincie te kijken. Naar buiten kijken is prima, maar je moet er wel voor zorgen dat je het intern ook goed hebt georganiseerd. Daar liggen ook nog veel kansen. Voorzitter. Zijn er nog andere manieren om de zichtbaarheid van de provincie te vergroten? Ik kijk dan naar de rol van provinciale staten. Ik heb de vorige keer het voorbeeld genoemd van de groep vrijwilligers uit Heiloo die €1200 subsidie heeft gevraagd, als bijdrage voor een musical waarvan de opbrengst zou gaan naar de bouw van een school in Soweto. Ruim twee maanden na de subsidieaanvraag kreeg men het antwoord dat de inschrijvingstermijn voor de subsidie was verstreken. Ik ben naar de musical geweest. Het was fantastisch. Er
PS 14 november 2005
is €30.000 opgehaald. De gemeente werd genoemd als ondersteuner met een bedrag van €1500 voor de zaalhuur. De provincie Noord-Holland had daar ook genoemd kunnen worden als stimulator voor een bedrag van €1200. Mevrouw Agema heeft indertijd gevraagd of wij kleine subsidies wel moeten willen verstrekken. Ons antwoord is "ja". De staten moeten dit soort subsidieaanvragen kunnen beoordelen. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Ondanks dat de provincie geen subsidie heeft verstrekt, is het project wel doorgegaan. De heer Bond (CDA): Dat klopt. De opbrengst voor de school in Soweto was ongeveer €1000 à €1500 lager, maar daar gaat het niet om. Het gaat erom dat de provincie zich met een kleine bijdrage op de kaart kan zetten via dat soort projecten, die volledig door vrijwilligers tot stand zijn gebracht. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Bent u zich ervan bewust dat al die kleine bedragen bij elkaar oplopen tot 124 mln.? De heer Bond (CDA): Het CDA wil graag een bedrag van €45.000 uit de algemene middelen daarvoor begroten. Wij willen maximaal 30 projecten tot een maximumbedrag van €1500 kunnen helpen, bedoeld als een stimuleringsbijdrage. Wij zoeken nog naar een naam. Ik heb het voorlopig het NoordHolland Zegel genoemd. Het moet laagdrempelig zijn: één A-viertje met daaraan gekoppeld een begroting. Ik verwachtte de vraag of dit juridisch wel mag, of vrijwilligers die behoefte wel hebben, of het een taak van PS is en of wij niet overspoeld zullen worden met aanvragen, die dan afgewezen moeten worden. Voor ons wegen de argumenten die wij in de praktijk horen toch wat zwaarder. Op werkbezoeken worden vaak leuke projecten naar voren gebracht. Wij willen dat die ingediend kunnen worden bij de provincie. Het gaat meestal om kleine zaken. Provinciale staten kunnen die dan zelf beoordelen; kleinschalig, laagdrempelig, niet bureaucratisch en een
45
snel en duidelijk antwoord. Wij dienen daartoe een amendement in. De heer Rijpkema (VVD): Het voorstel roept een beeld op van strooigeld voor politici die in de provincie rondlopen, mensen tegenkomen en graag willen scoren. Velen worden dan gemakkelijk hiernaar toe geleid voor het ophalen van €1500. Daar kunnen best nuttige dingen mee gedaan worden, maar hoe kan je bepalen of dat een effectieve inzet van middelen is? De heer Bond (CDA): Ik heb in het amendement een evaluatie over een jaar opgenomen. Dan kan antwoord worden gegeven op dat soort vragen. Misschien moet het bedrag wel omhoog of misschien blijkt er geen behoefte aan te zijn. Wij krijgen vaak de vraag voorgelegd om een stimulerende rol te spelen. Wij moeten altijd doorverwijzen naar de bureaucratie. Kijk wat het voorbeeld dat ik noemde aan ambtenaren heeft gekost, veel meer dan de €1200 die gevraagd werd. De heer Rijpkema (VVD): Wordt met uw voorstel elders in de bestaande subsidieregelingen geschrapt? U verwijst naar de bureaucratie ten aanzien van aanvragen. U roept eigenlijk op om minder bureaucratisch te werk te gaan. De heer Bond (CDA): Ja. De heer Rijpkema (VVD): Dan kunnen wij het ook daarover hebben. Misschien winnen wij dan veel meer. De heer Bond (CDA): Het gaat mij om de kleine aanvragen, variërend tussen de €1000 en de €1500. De staten moeten daar zelf iets van kunnen vinden. In het besluit van het amendement wordt voorgesteld om een NoordHollandse regeling in te stellen inhoudende dat voor 2006 een bedrag van €45.000 wordt gereserveerd uit de algemene middelen, waaruit 30 projecten tot een maximum van €1500 kunnen worden ondersteund en gestimuleerd. Aanvragen worden door PS zelf in commissieverband beoordeeld en
PS 14 november 2005
eventueel goedgekeurd. De regeling zal over een jaar worden geëvalueerd. Voorzitter. Doen wij de goede dingen en doen wij die dingen goed? De B van bewoonbaarheid. Het gaat niet echt goed met de woningbouwopgave in de provincie Noord-Holland. Er worden te weinig woningen gebouwd en de burgers van Noord-Holland, in dit geval zijn dat vooral jongeren en ouderen, schreeuwen om woningen. Wat goed gaat, zijn de inspanningen van het aanjaagteam, waardoor procedures belangrijk worden verkort. Dat is echter niet genoeg. De staten moeten in de ogen van de CDAfractie meer aandacht besteden aan de woningbouw als economische drager met als effect een discussie over "rood voor groen". Wij gaan regelmatig op werkbezoek. Als het gaat over ICT, krijgen wij eigenlijk elke keer hetzelfde verhaal te horen. Men begint enthousiast aan de opgaaf, maar loopt klem. De procedures zijn lang en ICT gaat vaak ten koste van kostbaar groen. Er zijn geen kleine trapveldjes meer, waardoor de groep dikke kinderen steeds groter wordt. Gedeputeerde Hooijmaijers is trouwens op de hoogte van deze problematiek. Moeten PS zich niet de vraag stellen of de doelstellingen die zijn benoemd wel haalbaar zijn? Moeten wij soms ook niet het lef hebben om doelstellingen neerwaarts bij te stellen? De CDA fractie vindt van wel! In het collegeakkoord zijn strakke lijnen getrokken rond de rode contouren. Enkele maanden geleden heeft de PvdAfractie een draai van 180° gemaakt. Deze discussie moet gevoerd worden in de commissie ROV. Wij dienen een motie in waarin wij vragen om een kritische evaluatie met betrekking tot de ICTopgave. De motie is meeondertekend door de PvdA, de VVD, de ChristenUnie-SGP en D66. Het dictum van de motie luidt dat wordt verzocht om in de Kaderbrief 2006 een tussentijdse rapportage te geven waarin de tot dusverre behaalde resultaten en uitgangspunten op het gebied van verdichting en intensivering van binnenstedelijke woningbouw tot uiting komen.
46
In het kader van de leefbaarheid wil ik ook kort aandacht schenken aan een onderwerp dat daarmee te maken heeft. In de Tweede Kamer is een CDA-motie aangenomen waarin aandacht wordt gevraagd voor het gevaar van grote hypermarkten zoals in Frankrijk. Vroeger werden deze gevaren gepareerd door het rijk, maar met de komst van de Nota Ruimte is dit een verantwoordelijkheid van de provincies geworden. Het mkb en de KvK's dringen aan op een heldere rol voor de provincie vanwege de grensoverschrijdende coördinatie. Het CDA wil dan ook graag van het college weten hoe het om wil gaan met dit probleem. Voelt het misschien, in navolging van de provincies Utrecht en Zuid-Holland, iets voor dit detailhandelbeleid, mogelijk in de vorm van een regionale commissie winkelplanning op streekplanniveau? Winkels trekken weg uit de kleine kernen vanwege de komst van de hypermarché's. Een ander onderdeel met betrekking tot wonen is de vraag naar woningen en de veranderingen in de woningmarkt. Ik heb het hier over vraaggestuurd of vraaggericht bouwen. De samenstelling van de Nederlandse bevolking is aan het veranderen. De traditionele opbouw is aan het veranderen. De vraag is ook aan het veranderen, maar de manier van plannen en bouwen verandert niet mee. De CDA-fractie is bang dat wij op dit onderwerp achter de feiten aanlopen: meer ouderen, andere gezinssamenstelling, veel meer mensen die ervoor kiezen om alleen te wonen en dus andere behoeften en vraag in de woningmarkt. Wij hebben op ieders desk het initiatiefvoorstel van onder anderen Simon van Keulen gelegd. Ik weet niet of het voldoet aan alle criteria daarvoor, maar het mag ook beschouwd worden als een discussiestuk. De vragen op de laatste pagina zijn aanleiding om de discussie op commissieniveau te voeren en om na te gaan wat wij kunnen en wat moeilijk is voor ons. Onze rol daarin is niet groot. Ik kom op bedrijvig en bereikbaar. Onze provincie staat te boek als een economisch sterke provincie. De diversiteit in onze provincie is groter dan in welke
PS 14 november 2005
andere provincie dan ook. Het CDA wil dit graag zo houden, maar moet helaas vaststellen dat in de groeicijfers die van tijd tot tijd worden gepubliceerd NoordHolland als "middenmoter" wordt bestempeld. Het CDA koppelt economische bedrijvigheid aan een betere bereikbaarheid, die zorgt voor een sterkere economie. Het ontwikkelen van duurzame bedrijventerreinen zonder eerst te zorgen voor een goede bereikbaarheid is het paard achter de wagen spannen. Wij wensen onverkort vast te houden aan onze slogan "eerst infrastructuur en dan architectuur". In de statenvergadering van 31 oktober jl. zijn wij akkoord gegaan met de opcentenverhoging ten behoeve van extra investeringen voor verbetering van de mobiliteit, maar ook voor zorg en cultuur. Toen dit voorstel twee jaar geleden hier werd besproken, werd gezegd dat het CDA voor meer asfalt gaat. Ik heb toen gezegd dat het meer gaat om het inhalen van achterstallig onderhoud van de afgelopen vijftien, twintig jaar. Inmiddels zijn de landelijke en provinciale politiek tot het inzicht gekomen dat het gaat om achterstallig onderhoud en tot het inzicht dat de Nederlander de auto niet laat staan, zelfs als de benzineprijs stijgt tot recordhoogte. De mensen bezuinigen op kleding, meubels en uit eten gaan, maar de heilige koe blijft rijden. Dat is een realiteit. De politiek stopt nu met achter de feiten aan te lopen en is begonnen aan een noodzakelijke inhaalslag, ook voor openbaar vervoer; 200 mln. extra bovenop de reguliere begroting. Zeker in onze provincie, de flappentap van Nederland, is dat noodzaak. Het CDA ziet daarbij ook kansen voor het milieu. Noord-Holland loopt voorop in ons land waar het om het toepassen van innovatieve elementen gaat bij de aanleg en het onderhoud van weginfrastructuur. Asfalt als energieleverancier. Noord-Holland zou dit warmte- c.q. energieprincipe nadrukkelijker moeten toepassen en verkopen. In Den Haag zijn subsidies verkrijgbaar uit een groot deel van de 1 mld. die het kabinet beschikbaar heeft gesteld voor alternatieve
47
energieopwekking. Op 3 november jl. is in de commissie WVV een project gepresenteerd, dat al in de vorige periode is gepresenteerd in de commissie NLWM. Daaruit blijkt dat een bedrijf in NoordHolland dit principe kan toepassen. Het gaat niet meer lukken voor de N201, maar er komen nog andere infrastructuurprojecten aan. Wij zouden bij elk project het principe van warmte uit asfalt willen toepassen. Wij dienen daartoe een motie in, gesteund door GroenLinks, D66, de PvdA en de VVD. Het dictum ervan luidt dat GS wordt opgedragen een nader vast te stellen bijdrage te leveren in de research naar warmte uit asfalt waarbij ook een beroep wordt gedaan op de rijksbijdrage en om bij de planning van aanleg en onderhoud van wegen na te gaan in hoeverre toepassing van warmte uit asfalt rendement oplevert en hiervan standaard melding te doen bij voordrachten aan provinciale staten. Doen wij de goede dingen en doen wij die dingen goed? Noord-Holland mag niet op slot. Stilstand betekent achteruitgang en dat mogen wij onze burgers niet aandoen. Het beste sociale beleid dat wij kunnen uitvoeren, is zorgen voor voldoende werkgelegenheid, met name ook in het noordelijk deel van onze provincie. De inzet op het herstel van de woon-werkbalans, één van de speerpunten uit het collegeprogramma, blijft voor het CDA een van de hoofddoelstellingen. Vandaar dat wij ook een hoge prioriteit toekennen aan de totstandkoming van de Westfrisiaweg. Prima dat voor dit project nu 100 mln. is gereserveerd. Hoewel nog lang niet alles van A tot Z is geregeld, steunen wij het voorstel van de gedeputeerde om te beginnen aan de tracés waar veel draagvlak voor is. Twee sectoren mogen wat ons betreft wel een keer een compliment krijgen. Corus is een van de grootste werkgevers in Noord-Holland en heeft het al sinds jaar en dag moeilijk met allerlei wetgeving en richtlijnen van de EU: eerst het milieu, toen de staalquota en nu de richtlijn Luchtkwaliteit. De manier waarop dit bedrijf daarmee omgaat, verdient respect. Als er één bedrijf wereldwijd een grote naam heeft opgebouwd als
PS 14 november 2005
staalleverancier die zo duurzaam mogelijk produceert, is het Corus wel. De staalindustrie is uiterst energie-intensief, maar Corus weet elk jaar opnieuw meer staal te produceren met minder energie. Het reserach- & developmentdepartement op Corus heeft al honderden miljoenen geïnvesteerd in duurzaamheid en met effect. Het is daarom vreemd en onacceptabel dat dit bedrijf, waar duizenden gezinnen in onze provincie direct en indirect van eten, vaak op een heel makkelijke wijze ook door sommige politieke partijen de voet dwars wordt gezeten en "zwart" wordt gemaakt. Corus is nog een van de weinige "maak"industrieën die wij nog hebben in onze provincie. Behalve dat het essentieel is voor onze provincie om ook op industriegebied een rol te blijven spelen, is Corus ook van belang voor de omgeving. Corus wordt namelijk gezien als een goede buurman. Uit een enquête blijkt dat de klachtenstroom vanuit de regio maar liefst met 60 % is verminderd. Als provincie hebben wij de taak het verzoek om de staalproductie van 7 naar 8 miljoen ton te verhogen, te beoordelen. Het CDA gaat ervan uit dat de provincie, gezien de succesvolle inspanningen van Corus ten behoeve van de leefomgeving met dit verzoek positief zal omgaan. De heer Graatsma (SP): Is het niet handiger om alles in een keer op te lossen en de werkzaamheden van het college uit te besteden aan Corus? De heer Bond (CDA): Dat vind ik een goede suggestie. Misschien kunt u in tweede termijn een motie daarvoor indienen. De heer Graatsma (SP): Dat wil ik u vragen. De heer Bond (CDA): Nee, want het verzoek om productieverhoging komt bij ons. Wij moeten daar een beslissing over nemen. De heer Berkhout (D66): Corus houdt zich aan de vergunning die onder andere
48
door de provincie is versterkt. Vindt u dat lovenswaardig of normaal? De heer Bond (CDA): Ik vind dat niet meer dan normaal. Ik wijs echter op de gevaren als Corus er niet zou zijn. Staalproductie in bijvoorbeeld OostEuropa of andere landen is heel wat slechter voor het milieu dan de wijze waarop Corus dit doet. Er is een bepaald risico, maar wij mogen niet klagen met Corus. Sterker nog, wij mogen er trots op zijn. Voorzitter. De tweede sector die ik met name wil noemen, is het midden- en kleinbedrijf, veruit de grootste werkgever van de provincie. Het gaat ook met deze sector niet echt goed. Er zijn wel enkele acties te noemen die deze sector vanuit de provincie ondersteunen zoals het project "coaching" en de motie over het stimuleren van jonge boeren om het bedrijf over te nemen, maar dat is nog niet genoeg. Het CDA hecht grote waarde aan het economisch, maar ook sociale belang van deze groep ondernemers. Men kijkt niet op werkweken van 60 uur en sponsort plaatselijke activiteiten. De dip in de economie heeft deze groep hard getroffen en toch is men altijd in staat om met flexibiliteit en betrokkenheid in te spelen op die neergaande spiraal. Mijn laatste thema betreft Schiphol. In de algemene beschouwingen van vorig jaar heb ik Schiphol genoemd in het kader van "de bekeuring wordt beloning". Op alle desks ligt het resultaat van een onderzoek dat door onze fractieondersteuning in samenwerking met anderen is uitgevoerd. Kort samengevat komt het erop neer dat in 2004 en in 2005 tot nu toe op en rond Schiphol niet één overschrijding van de grenswaarden heeft plaatsgevonden. Wel op Zestienhoven, wel in Eindhoven, wel in Londen, maar niet op Schiphol. Als je praat over luisteren naar de burger in Noord-Holland, dan zijn de klachten over Schiphol daar toch wel een voorbeeld van. Tienduizenden meldingen van geluidsoverlast, met een nieuw fenomeen van "grondlawaai" in Hoofddorp en krantenberichten over kerosinelozingen boven land. Dat gebeurt allemaal in onze provincie en wij hebben er niets over te zeggen. 65.000 woningen worden
PS 14 november 2005
geschrapt uit het streekplan, vastgesteld op 17 februari 2003, vanwege de 20KEzone en vervolgens verschijnt een rapport over de ophoging van het aantal vluchten naar 750.000 en plannen voor een werkstad. Ook daar hebben wij als provincie niets over te zeggen. Is dat niet vreemd? Waar ligt de rol van de provincie als het gaat om kaders stellen? Waar ligt onze verantwoordelijkheid daar waar het gaat om milieu, volksgezondheid en veiligheid? Is het college het niet met ons eens dat de inbreng vanuit onze verantwoordelijkheid ten opzichte van de burgers van Noord-Holland groter en duidelijker zou moeten zijn? In alle contacten die de CDA-fractie in het afgelopen jaar heeft gehad, en dat zijn in elk geval vijf bijeenkomsten geweest met Schiphol als thema, staat het economische belang van Schiphol niet ter discussie. Iedereen ziet dat belang. Het CDA zou wel graag een grotere rol zien voor de provincie in het stellen van kaders. Gaan wij overtredingen bestraffen? Hoeveel vluchten kan onze provincie maximaal verwerken? Zijn er alternatieven? Wij kunnen nog wel even doorgaan over wat wij niet kunnen met Schiphol. Het CDA heeft zich afgevraagd wat wij wel kunnen. Een voorbeeld hiervan is uitgedeeld onder de titel "CDA", dat staat voor Continuous Descent Approach. Dit stuk is ingediend bij de commissieEversdijk en is tot stand gekomen in samenwerking met de statenfractie van Noord-Holland en de CDA-fracties in de IJmond. Het wordt door de commissieEversdijk betrokken bij de evaluatie van de Luchtvaartwet. Er zijn alternatieven voor vermindering van de geluidsoverlast en dit is er een van. De heer Graatsma (SP): U hebt mij dat stuk overhandigd. Het ziet er glanzend uit, met kleurenfoto's. Er zit ook een brief bij. U hebt meegewerkt aan het rapport en schaart zich daarachter. Op pagina 1 van de brief staat dat de CROS niet is geworden wat iedereen daarvan had verwacht. Dat vind ik leuk, want bij de instelling van de CROS had de SP al haar twijfels en die zijn bewaarheid geworden. Het college stelt voor om nog een bedrag van €390.000 extra aan de CROS te
49
geven. Mag ik verwachten dat u daarmee problemen hebt? De heer Bond (CDA): Ik ga op de CROS in en met name op het gereserveerde bedrag. Ik wil de rol van de CROS wel groter zien dan alleen het meten van klachten over geluidsoverlast. Dat is de enige kans om invloed op de onderwerpen die spelen rond Schiphol groter te maken en onze verantwoordelijkheid te nemen. Ik kom er nog op. De heer Graatsma (SP): U beseft dat dit niet uw enige kans is, want u kunt ook invloed doen gelden bij uw kornuiten in Den Haag, die ervan gemaakt hebben wat het nu is. De heer Bond (CDA): Ik kom nog met een aantal moties die in samenwerking met onze Tweede-Kamerfractie tot stand zijn gekomen. Op onze bijeenkomsten waren ook Kamerleden van het CDA aanwezig. Zij hebben dat signaal duidelijk overgenomen. Ook over de CROS dien ik nog een motie in. Wat is uitgereikt, wordt betrokken bij de evaluatie van de commissie-Eversdijk en bij het nagaan van alternatieven. Voorzitter. In de Tweede Kamer is de evaluatie van Schiphol op 3 november jl. aan de orde geweest. In antwoord op vragen van de CDA-fractie heeft de staatssecretaris aangegeven dat zij zich tot het uiterste zal inspannen om pilots mogelijk te maken, waardoor de hinderbeleving af zal nemen. Hierop wordt een vervolg voorgesteld in de door mij in te dienen motie. Op dit moment wordt in de CROS hard gewerkt aan de voorbereiding van pilots. Graag vernemen wij van de gedeputeerde welke rol hij heeft bij de voorbereiding van die pilots. De CDA-fractie denkt bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om een proefproject te starten met verouderde typen vliegtuigen. In de praktijk gaat dat meestal om vrachtvliegtuigen, maar ook om oude passagierstoestellen. Dit is de categorie die de meeste overlast veroorzaakt. Op de kaart loopt de stijgings- en landingslijn over de weilanden. In de praktijk blijkt dat piloten vaak de randen opzoeken. Een uitzonderingswet zou de mogelijkheid
PS 14 november 2005
kunnen bieden om deze zware en veel overlast veroorzakende vliegtuigen inderdaad over weilanden te laten vliegen, met controle en bij constatering van gepleegde overtredingen vervolging. Ik dien hiertoe een motie in. Het dictum ervan luidt dat GS wordt verzocht om op korte termijn contact op te nemen met hun CROS-partners om voor 1 februari 2006 aan te geven of de pilots meegenomen zullen worden in de voorstellen aan de staatssecretaris. De motie is meeondertekend door de VVD, GroenLinks, de ChristenUnie-SGP, D66 en de PvdA. Een tweede motie gaat over een verbetering van de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol. Op dit moment is discussie gaande over de onderhandse verkoop van aandelen Schiphol. Het CDA is van mening dat een deel van de opbrengst van de verkoop besteed moet worden aan het gebied en met name aan de verbetering van de landzijdige bereikbaarheid. Hierbij moet de samenwerking met Amsterdam gezocht worden. Wij dienen hiertoe een motie in. In het dictum wordt GS gevraagd om op korte termijn in overleg te treden met de stad Amsterdam en voor 1 januari 2006 aan te geven hoe de stad Amsterdam samen met de provincie er zorg voor zal dragen dat de middelen uit de vervreemding van de aandelen Schiphol ingezet zullen worden voor de verbetering van de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol. Deze motie is meeondertekend door D66 en de VVD. De heer Graatsma (SP): Wat bedoelt u met de landzijdige bereikbaarheid? Er zijn al 12 rijbanen, 8 sporen, een hogesnelheidslijn die niet gaat rijden en bezuinigingen op het busvervoer. De heer Bond (CDA): U noemt nu de landzijdige bereikbaarheid van een deel waar dit wel goed is geregeld, maar ik heb het over de landzijdige bereikbaarheid vanaf Amsterdam-Amstelveen en verder. Die is nu niet goed ingevuld. Wat kunnen PS verder? Het gaat vaak om duidelijkheid. Een goede communicatie zorgt dan al voor winst. Iets simpels - op AT5 gebeurt dit al - als een
50
weerbericht of een teletekstpagina voor gebieden die overlast krijgen op TV Noord-Holland is voor veel mensen al positief. Wil de gedeputeerde zich ervoor inspannen om dit te regelen met TV Noord-Holland? Ik heb begrepen dat er al gesprekken zijn gevoerd over een teletekstpagina en een weerbericht voor vluchten, zodat de burgers duidelijkheid wordt geboden. Voor het overige wachten wij met spanning de evaluatie van de Luchtvaartwet af en zien wij dit als een eerste stap naar een meer verantwoordelijke rol van het provinciale bestuur in de kwestie Schiphol. Amsterdam heeft een en ander beter gedaan. Sinds de ingebruikname van de Polderbaan is de overlast rond Amsterdam behoorlijk gedaald en in het overige deel van de provincie behoorlijke gestegen. De eerste evaluatieresultaten van de Polderbaan laten ook zien dat na ingebruikneming van deze baan het aantal klachten is toegenomen en dat het hogere aantal vluchten niet is gehaald. Tevens is het zo'n 20 minuten taxiën van de Polderbaan naar de luchthaven. Het CDA is benieuwd of dit na de evaluatie teruggedraaid zal worden. Samengevat, gaat het ons ook om de gepleegde overtredingen waar nu niets aan gedaan wordt, de onbeperkte groei van Schiphol en de gevolgen daarvan voor de leefbaarheid in onze provincie. In mijn laatste motie op dit punt wordt GS opgedragen om met de luchthaven Schiphol en de Schipholgerelateerde gemeenten ofwel de CROS in overleg te treden over een systematiek van beboeting van overschrijdingen van geluidslimieten door individuele vliegtuigen, om afspraken te maken over de geluidslimieten en om een fonds op te richten waarin partijen die zich niet aan de afspraken houden een nader te bepalen bedrag storten waarbij de bedragen ten goede komen aan de burgers in de omgeving van Schiphol. Tevens wordt GS opgedragen om onderzoek te doen naar de mogelijkheid van een systeem van handhaving zoals bij vliegvelden rondom Londen wordt gedaan c.q. het systeem waarbij het geluid van individuele vliegtuigen aan banden wordt gelegd, toe
PS 14 november 2005
te passen op de situatie van Schiphol. Deze motie is meeondertekend door de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de PvdA. In de "kwaliteitsimpuls landelijk gebied" ligt een ambitie van het college die van groot belang is voor onze provincie. In de algemene beschouwingen van vorig jaar heeft het CDA hier uitgebreid aandacht voor gevraagd. Het gaat hier niet alleen om boerenbedrijven die ermee stoppen. Het gaat om de sociaaleconomische vitaliteit van grote delen van de provincie. De eerste stap is gezet en in de loop van het komende halfjaar heeft het college de tijd om aan te tonen hoe hoog de nood is en hoe groot het probleem. De CDA-fractie onderschat dit probleem niet, maar zal kritisch zijn in het proces. Het gaat niet om het pamperen van de ondernemers op het platteland. De operatie "Stofkam" kan al veel duidelijkheid scheppen in datgene wat loopt en kan aantonen waar onze reeds toegezegde verplichtingen liggen. Tevens zal het college moeten komen met duidelijke voorstellen en goed onderbouwde projecten waarbij mijn fractie ook scherp zal letten op de kaders van het ILG. Vooruitlopend op die discussie kan ik zeggen dat het CDA vooral zal uitgaan van de vitaliteit van het gebied zelf. Alleen geld verstrekken waardoor ondernemersschap en initiatieven doodbloeden, zal niet onze goedkeuring krijgen. Wij gaan meer uit van de kansen in het gebied en de creativiteit van de ondernemers zelf waardoor sprake is van een sociaal-economische vitaliteit. Het thema van onze beschouwingen "Doen wij de goede dingen en doen wij die dingen goed?" is een vraag die wij ons als PS moeten blijven stellen. De CDA-fractie gaat niet alleen voor het "afmaken waar wij aan zijn begonnen" en in mijn betoog heb ik veel onderwerpen genoemd die goed zijn en die wij goed doen. De uitdaging voor de CDA-fractie ligt dan ook verder dan een collegeprogramma van vier jaar. NoordHolland is de mooiste en meest bedrijvige provincie van Nederland. Wij hebben niet alleen alles in huis om dat te behouden,
51
maar wij kunnen het zelfs uitbouwen. Dat is onze plicht. De CDA-fractie gelooft daar ook in. Over de reorganisatie is al het nodige gezegd. Wij steunen het beleid van het college. Wij weten dat dit moeilijk is. De verkoop moet doorgaan, ook tijdens de verbouwing. De sfeer in het provinciehuis is op dit moment niet best. Het valt ook niet mee als je te horen krijgt dat je je baan kwijt bent. Wij wensen die mensen dan ook veel sterkte. Wij wensen ook de trekkers van dit project en dit proces, want ook dat valt niet mee, veel sterkte. Amendement 8-3 Door de leden Bond, Broekhoven, J. Post en Bezemer wordt het volgende amendement voorgesteld: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; in bespreking hebbend agendapunt begroting 2006; overwegende dat: - subsidieaanvragen bij de provincie hoogdrempelig en bureaucratisch zijn; - de leden van provinciale staten hier zelf een stimulerende rol willen spelen voor de vele vrijwilligers in onze provincie; - de zichtbaarheid en de beeldvorming van de provincie Noord-Holland een positieve impuls zullen krijgen door dit project afgezet tegen het relatief lage bedrag;
Door de leden Bond, Kraak, Geldhof, Bruystens en Visser wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; gelezen voordracht 63 aangaande Programmabegroting 2006 en gehoord de discussie hieromtrent; kennis genomen hebbend van hetgeen gesteld staat in het collegeprogramma "Bruggen slaan" 2003-2007 inzake het onderwerp verstedelijking; overwegende dat de ontwikkeling van de ICT door een aantal factoren ernstig wordt bemoeilijkt, waaronder: 1. langdurige en ingewikkelde bestemmingsplanprocedures; 2. financiële plafonds voor grondaankopen; 3. milieubeperkingen door hoge concentraties fijnstof in de lucht; 4. verlies van kostbare groenvoorzieningen; verzoeken het college van gedeputeerde staten in de Kaderbrief 2006 een tussentijdse rapportage weer te geven, waarin de tot dusverre behaalde resultaten en uitgangspunten op het gebied van verdichting en intensivering van binnenstedelijke woningbouw tot uiting komen,
besluiten het NH Zegel in te stellen, inhoudende dat: - voor 2006 een bedrag van €45.000 gereserveerd wordt uit de algemene middelen, waaruit 30 projecten tot een maximum van €1500 kunnen worden ondersteund en gestimuleerd; - aanvragen door PS zelf in commissieverband worden beoordeeld en eventueel goedgekeurd; - deze regeling over één jaar geëvalueerd zal worden;
en gaan over tot de orde van de dag.
dragen GS op, het bedrag van €45.000 te reserveren uit de algemene middelen.
overwegende dat: - een goede bereikbaarheid van belang is voor de economische ontwikkeling;
Motie 8-16 Door de leden Bond, Heller, Geldhof, Kraak en Visser wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005, in bespreking hebbende agendapunt begroting 2006;
Motie 8-15
PS 14 november 2005
52
- bij de aanleg van nieuwe wegen zo veel mogelijk het landschappelijk en het milieubelang moeten worden gediend; - het collegeprogramma onder meer gericht is op het overbruggen van de kloof tussen economie en landschap/milieu; constaterende dat: - het rijk innovatieve toepassingen op het gebied van energiewinning ondersteunt; - asfalt met een specifieke samenstelling kan worden toegepast als alternatieve opvang van zonne-energie; - met deze toepassing nieuwe bedrijventerreinen en woningen kunnen worden voorzien van zowel warmte als koeling; - met deze toepassing bovendien de levensduur van de weg aanzienlijk wordt verlengd en de weg bovendien veiliger wordt; - verdere research om deze innovatieve toepassing te optimaliseren gewenst is; besluiten: - gedeputeerde staten op te dragen een nader vast te stellen bijdrage te leveren in de research naar "warmte uit asfalt", waarbij een beroep wordt gedaan op een rijksbijdrage; - gedeputeerde staten op te dragen om bij de planning van aanleg en onderhoud van wegen na te gaan in hoeverre toepassing van "warmte uit asfalt" rendement oplevert en hiervan standaard melding doen bij de voordrachten aan provinciale staten,
inspannen om bij de daadwerkelijke wijziging van de Wet luchtvaart pilots mogelijk te maken waardoor er op afzienbare termijn maatregelen tot hinderbeperking genomen kunnen worden; - de provincie het aangewezen orgaan is om hier een regierol in te vervullen; - verandering van baangebruik i.c.m. controle en handhaving voor verouderde typen vliegtuigen een belangrijke vermindering van geluidshinder teweeg kan brengen; - controle en handhaving van overschrijdingen en overtredingen uit de Luchtvaartwet sowieso beter geregeld moeten worden; verzoeken GS op zeer korte termijn contact op te nemen met zijn CROSpartners om voor 1 februari 2006 aan te geven of deze pilots meegenomen zullen worden in de voorstellen aan de staatssecretaris, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-18 Door de leden Bond, Geldhof en Kraak wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; in bespreking hebbend agendapunt begroting 2006;
en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-17 Door de leden Bond, Kraak, Heller, Geldhof, Bezemer en Visser wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; in bespreking hebbend agendapunt begroting 2006; overwegende dat: - de staatssecretaris in het debat in de Tweede Kamer op 3 november jl. heeft aangegeven dat zij zich tot het uiterste zal
PS 14 november 2005
overwegende dat: - er op dit moment door het kabinet plannen ontwikkeld worden tot de vervreemding van de aandelen van Schiphol NV; - er in het hoofdlijnenakkoord toentertijd afgesproken is dat de vrijkomende middelen uit deze vervreemding ingezet zullen worden voor de verbetering van de mobiliteit en dan met name de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol; - de stad Amsterdam een sleutelpositie inneemt in deze vervreemding; verzoeken GS om op zeer korte termijn in overleg te treden met de stad Amsterdam en voor 1 januari 2006 aan te geven hoe
53
de stad Amsterdam samen met de provincie er zorg voor zullen dragen dat de middelen uit de vervreemding van de aandelen Schiphol ingezet gaan worden voor een betering van de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol,
en dragen GS op om onderzoek te doen naar de mogelijkheid om het systeem van handhaving zoals bij vliegvelden rondom Londen wordt gehanteerd c.q. het systeem waarbij het geluid van individuele vliegtuigen aan banden wordt gelegd, toe te passen op de situatie van Schiphol,
en gaan over tot de orde van de dag. en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-19 Door de leden Bond, Bezemer, Heller, Visser en Geldhof wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; in bespreking hebbende agendapunt begroting 2006; kennis genomen hebbende van de notitie "bekeuring wordt beloning" van de CDAstatenfractie Noord-Holland; constaterende dat: - in veel Noord-Hollandse gemeenten mensen klagen over vliegtuiglawaai; - bij de handhaving van de Wet luchtvaart en het Luchthavenverkeersbesluit niet gekeken wordt naar geluid van een individueel vliegtuig; - bij vliegvelden elders in Europa wel individueel vliegtuigen worden beboet, als deze te veel geluid maken; overwegende dat klachten over geluidsoverlast een positieve keerzijde kunnen krijgen; dragen GS op met de luchthaven Schiphol en "Schipholgerelateerde gemeenten", ofwel de CROS: - in overleg te treden over een systematiek van beboeten van overschrijdingen van geluidslimieten door individuele vliegtuigen; - afspraken te maken over geluidslimieten; - een fonds op te richten waarin partijen die zich niet aan de afspraken houden een nader te bepalen bedrag storten, waarbij de bedragen ten goede komen aan de burgers in de omgeving van Schiphol;
PS 14 november 2005
De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Ik wil het vandaag hebben over welzijn en welvaart. Wij weten het vast allemaal nog van school: welzijn is het algehele welbevinden van mensen en welvaart betreft hun materiële situatie. Wij willen hierbij stilstaan, omdat wij van mening zijn dat het welzijn nog wel eens onder dreigt te sneeuwen in de overdaad aan aandacht voor de welvaart. Ik zal twee concrete voorbeelden geven waarbij daarvan sprake is, in de eerste plaats Schiphol. Op de laatste Noordvleugelconferentie (februari) is besloten dat voor Schiphol een metropolitane strategie geldt. Wat is dat nu weer? Deels blijkt het niets anders dan een ander woord voor de mainportstrategie, maar na een tijdje heb je soms een nieuw woord nodig om je doel te bepleiten. En het doel van zowel de mainport- als de metropolitane strategie is de verdere groei van Schiphol mogelijk te maken, uitgaande van de premisse dat voor Schiphol een plek in de top 4 van grootste luchthavens van Europa noodzakelijk is. In de begroting geeft ook ons eigen dagelijks bestuur zich volledig over aan deze metropolitane strategie, waarvoor zelfs meer geld wordt gevraagd, te weten €385.000 in 2006. Waarvoor precies? Voor het voeren van "een actieve lobby om te zorgen dat Schiphol binnen de geldende milieu- en veiligheidsgrenzen kan groeien en daarmee haar mainporten HUB-positie kan handhaven". Het tweede voorbeeld waarbij welzijn het onderspit dreigt te delven ten opzichte van welvaart is het manifest van de Holland Acht. Ik citeer uit het eerste deel van het manifest, uit de analyse die ten grondslag ligt aan hetgeen wordt voorgesteld. "Tot een aantal jaren geleden behoorde de Randstad bij de top van grootstedelijke regio's in Europa, gemeten
54
naar bruto regionaal product per hoofd van de bevolking. Onderzoek wijst uit dat die positie in de top in het geding is. (...) Randstad Holland moet een positie in de top 5 hebben om ook in de toekomst het welvaartsniveau voor haar inwoners op peil en de economische motor van Nederland draaiende te houden". In beide voorbeelden gaat het over welvaart, over puur economisch gestuurde redeneringen en analyses, gebaseerd op de idee van wat ik hier zal noemen "alles of niets". Dit idee is heel simpel: als wij niet tot de absolute winnaars behoren, dan zijn wij automatisch de absolute verliezers. Wij hebben alles of wij hebben niets. Wij zitten in de top 4 of 5 of wij verliezen totaal. Wij spelen Champions League of wij degraderen, zonder dat daar een tussenweg in zou zijn. Concreet: als Schiphol niet tot de top 2 van luchthavens in Europa behoort, dan dreigt totale "Verelendung" en economische achteruitgang. Ik zeg nu top 2, want bij de verschuiving van wat eerder de mainportstrategie heet naar de metropolitane strategie is impliciet ook de doelstelling veranderd, want de doelstelling die onder de mainportstrategie hing, was dat wij bij de top 4 van Europa zouden horen en de doelstelling onder de metropolitane strategie is zelfs dat wij in de top 2 van Europa terecht moeten komen, samen met Parijs. Als dat niet gebeurt, oh erg, oh erg, onheil en rampspoed. Ofte wel, zoals de Bende van Acht stelt: als de economische groei van de Randstad niet tot de hoogste 5 van Europa behoort, dan kunnen wij het welvaartsniveau van onze inwoners niet op peil houden. Kolder natuurlijk, absolute kolder. Alsof de inwoners van regio's met luchthavens die niet in de Europese top 2, 3 of 4 staan, allemaal aan de bedelstaf zijn. Alsof men in, pak hem beet, Barcelona, Madrid, Kopenhagen, Rome, Wenen en Stockholm van de honger omkomt. Natuurlijk niet. Kolder noemde ik het al. Net als de puur economische drogredenatie die het uitgangspunt is van de Bende van Acht. Wij hebben het hier immers over economische groeicijfers. Stel dat de economische groei in een vijftal andere regio's van Europa 2,5% per
PS 14 november 2005
jaar is en in de Randstad "slechts" 2,0% per jaar, staan dan direct al onze voorzieningen en verworvenheden onder druk? Moeten wij gaan hamsteren voor de komende hongerwinter? Natuurlijk niet. Alsof er alleen zwart en wit zouden zijn en geen grijs. Alsof er geen gematigde economische groei mogelijk is maar alleen óf maximale economische groei óf absolute achteruitgang. Kolder. Drogredenen van belangengroepen die iets willen bereiken. Wat hun goed recht is, maar van verstandige bestuurders verwacht je daarbij distantie en kritisch vermogen. GroenLinks beschikt over voldoende kritisch vermogen om niet blind achter dergelijke kolder aan te lopen. Wij beseffen heel goed dat geld eerst verdiend moet worden voordat het kan worden uitgegeven en wij weten ook heel goed dat daartoe economische ontwikkeling noodzakelijk is. Mensen willen wonen en mensen willen werken, maar wel in balans, in balans met andere behoeften. En net zo dient economische ontwikkeling in balans te zijn met andere ontwikkelingen. Mensen zijn niet alleen werknemer. Een werknemer is ook partner, vader of moeder en vriend of vriendin van anderen. En dezelfde werkneemster die 's ochtends met de auto naar haar werk rijdt, doet 's middags op de fiets boodschappen en gaat in het weekeinde sporten met haar kinderen en wandelen in de natuur en 's avonds met haar man naar het theater of de bioscoop. Uiteindelijk is elke werknemer in dit land het merendeel van zijn tijd iets anders. Uiteindelijk hebben mensen méér behoeften dan alleen een zo hoog mogelijk salaris; een prettige leefomgeving, veiligheid, mogelijkheden om te ontspannen en uit te rusten en nog zo ontzettend veel meer. Een baan hoort daar voor velen bij, ter zelfontplooiing en om geld te verdienen. Maar als iemand 's nachts niet kan slapen van de overvliegende vliegtuigen of buiten werktijd niet kan ontspannen door bijvoorbeeld met partner of kinderen in de natuur te wandelen of te fietsen, omdat er simpelweg inmiddels geen natuur meer is, dan klopt er iets niet. Dan is economische
55
ontwikkeling niet meer in balans met andere ontwikkelingen en behoeften. Ter illustratie van dit punt een artikel, gelezen in onze onvolprezen knipselkrant, uit nota bene de Telegraaf waarin staat dat natuurorganisaties de toestroom van vrijwilligers niet meer aankunnen en dat men de boel op slot heeft moeten doen. Er bestaat zoveel behoefte aan dat men dat niet meer kan behappen. Ik hoor straks al zeggen: maar mijnheer Heller, als de economie niet genoeg groeit, verworden wij tot het Jutland van Europa. Ik heb dat al zo ontstellend vaak gehoord, in tal van varianten; het ultieme dreigement van de aanhangers van de economische drogredenen en het "alles-of-niets"-idee. Ik wil u echter het volgende niet onthouden. Al vele jaren lang wordt er in Europa longitudinaal onderzoek gedaan naar de vraag hoe gelukkig mensen zijn, uitgesplitst naar regio. Twee regio's komen al vele jaren consequent als meest gelukkig van Europa uit de bus, te weten Drente en Jutland. De heer Visser (PvdA): Jutland ligt in Denemarken en Denemarken is rijker dan Nederland. De heer Heller (GroenLinks): Ik citeerde al wat het college wil doen met €385.000 voor Schiphol: lobbyen bij de regering. Volgens ons hoeft er voor de groeimogelijkheden van Schiphol bij deze regering helemaal niet te worden gelobbyd. Onze regering is van zichzelf al groot voorstander van verdere groei van de luchthaven. Zozeer zelfs dat woningbouwplannen in de Haarlemmermeer in de verdrukking komen. Het rijksbeleid in dezen is eenzijdig gericht op economische ontwikkeling ten koste van andere, minstens zo belangrijke belangen als volkshuisvesting en leefbaarheid. Begin oktober berichtten de media over een plan van het bedrijfsleven voor een "Werkstad A4", een logistiek bedrijvenpark bij Schiphol. Tot de plannenmakers behoren direct belanghebbenden als Air Cargo Nederland, KLM, Bloemenveiling Aalsmeer, Nederland Distributieland,
PS 14 november 2005
Schiphol en Kamer van Koophandel. Wat willen ze? Een internationale toplocatie voor handel en logistiek vlakbij Schiphol, om de mainportfunctie te versterken. Hier zien wij, naast de idee van "alles of niets", een ander interessant verschijnsel dat vaker waarneembaar is bij dit soort lobbies: de omkering van doel en middelen. Luidde de redenering aanvankelijk dat de mainportfunctie van Schiphol nodig was voor de economische ontwikkeling in de vorm van onder andere kantoren en bedrijventerreinen, nu blijken kantoren en bedrijventerreinen ineens noodzakelijk om de mainportfunctie van Schiphol te versterken. Wat doen wij nu ook al weer precies waarvoor? Of noemen wij dit nu juist de metropolitane strategie voor Schiphol? Het doet denken aan de toenmalig minister-president Kok, die ons jaren geleden uitlegde dat de hogesnelheidstrein nodig was om het vliegverkeer binnen Europa terug te dringen ter vervanging van de korte vluchten binnen Europa. En nog zie ik diezelfde Wim Kok een paar jaar later met even droge ogen op tv uitleggen dat de hogesnelheidstrein nodig was om... de voor de groei van Schiphol benodigde passagiersstromen aan te voeren. De economische visie achter Werkstad A4 en soortgelijke ontwikkelingen is niet de onze. Los van de al bestaande overdaad aan bedrijventerreinen in de Haarlemmermeer, vindt Groenlinks dat wij ons niet nog meer moeten richten op meer transport en logistiek, op nog meer goederentransport door de lucht of over de weg. Nederland Distributieland is oude economie, die slecht is voor het milieu en weinig geld oplevert. In een dichtbevolkt en hoog ontwikkeld land als Nederland moeten wij onze economische kracht in andere sectoren zoeken. In kennis, in technologieontwikkeling, in innovatie en creativiteit. Nederland Kennisland moet de inzet zijn. Werkstad A4 is helaas geen onschuldig plannetje van een paar jongens en meisjes uit het bedrijfsleven. Het CDA merkte zojuist op dat wij daar als provincie niets over te zeggen zouden hebben. Dat is toch niet helemaal het geval, want wij zijn er zelf actief bij
56
betrokken via de mensen achter deze tafel. De BRS, de Bestuurlijke Regiegroep Schiphol, volgt dit plan voor Werkstad A4 gedwee. De BRS bestaat uit de provincie en een aantal gemeenten. De BRS bracht in augustus het "Verbreed mainportprogramma korte termijn" uit, een uitvoeringprogramma van de eerdergenoemde metropolitane strategie. GS schrijven in de memorie van antwoord dat zij verbetering van de leefomgeving en leefbaarheid van Schiphol belangrijk vinden. Waarom dat het geval is, kunnen wij lezen in hetzelfde uitvoeringsprogramma van de BRS. Ik citeer: "Investeren in de mainportontwikkeling moet hand in hand gaan met het investeren en compenseren in de omgeving met als doel de leefbaarheid te verbeteren. Want draagvlak voor verdere groei is niet vanzelfsprekend. Er is een "sense of urgency" bij alle partijen om het vertrouwen van bewoners te herstellen. Deze urgentie wordt vertaald in concrete investeringen in de omgeving". Het gaat helemaal niet om natuur en milieu en de leefbaarheid van onze bewoners, maar om draagvlak voor verdere groei van Schiphol. Voor een evenwichtige balans tussen diverse functies (wonen, werken en recreëren) én voor de ontwikkeling van een eigentijdse, innovatieve en creatieve economie is het eenzijdige, rücksichtsloze metropolitane ruimbaanbeleid voor Schiphol ongewenst. Leefbaarheid, natuurbehoud, milieubescherming en veiligheid zijn geen bijproducten van Schiphol, maar moeten integraal onderdeel uitmaken van het beleid ten aanzien van Schiphol. Net zoals deze en andere belangen even zo goed bepalend zijn voor de toekomst van de Randstad als een plaats in welke economische hitlijst dan ook. Die Toppop-lijstjes zeggen ons niet zo veel. Zo heb ik hier een berichtje over een recent Europees onderzoek waaruit blijkt dat Amsterdam stijgt van de 44e naar de 18e plaats als het gaat om de verwachte economische groei. Terwijl de regio in de hitparade van de Holland Acht in dezelfde periode juist kelderde van 5 naar 19. Het zal allemaal wel. Dat gejojo op economische lijstjes is leuk voor
PS 14 november 2005
bestuurders die graag de grootste willen hebben, maar onze inwoners hebben er niets aan. Die willen dat hun bestuurders de voorwaarden scheppen voor economische groei, maar óók voor een prettig en aangenaam leven waarin niet alleen gewerkt wordt, maar ook wordt gerecreëerd, tijd wordt doorgebracht met vrienden en familie en van de omgeving wordt genoten. Vanuit dit uitgangspunt wil ik een aantal zaken kort aan de orde stellen en enkele moties indienen om wat ons betreft het evenwicht tussen welvaart en welzijn op een aantal punten te herstellen. De heer Graatsma (SP): Ik weet nog niet welke moties u gaat indienen, maar uw teamleider, de heer Kraak, heeft de brokken verdeeld, dus er zal wel wat bijzitten. Ik begrijp uw verhaal niet helemaal. Enerzijds is het een verhaal uit de glansperiode van GroenLinks, paf ertegenaan. Anderzijds steekt het schril af bij de puur economische bijdrage van de VVD en bij de "Schiphol-liefhebberige" bijdrage van het CDA. Ik vraag mij dan ook af wat u met deze stellingname beoogt. U bent, of u dat nu wilt of niet, lid van dit college, dat precies de door u verfoeide weg afloopt. Waar moet ik de raakpunten tussen wat u zegt en het collegebeleid ontdekken? Wat beoogt u met deze rede? De heer Heller (GroenLinks): Voor de duidelijkheid: Wij maken gaan deel uit van dit college of wij dat nu willen of niet. Wij maken maar om één reden deel uit van dit college en dat is omdat wij dat willen. Wij hebben daar zelf voor gekozen. Wij dragen daar verantwoordelijkheid voor. Wij zijn via deze formule het beste in staat om zoveel mogelijk van ons verkiezingsprogramma te realiseren via concrete besluiten en politiek die hier gevoerd wordt. Dat laat onverlet dat wij te maken hebben met verschillende partijen, die niet altijd hun handtekening onder dezelfde moties zetten. Op onderdelen denken zij verschillend over punten. Een van die verschillende insteken hebt u wellicht vandaag kunnen horen. De conclusies die u daaruit trekt zijn voor uw rekening. Ik houd mijn verhaal. Mijn fractie
57
heeft de behoefte om op een aantal punten enkele kanttekeningen te plaatsen bij wat wij noemen te ver doorgeschoten economische redeneringen. De heer Graatsma (SP): Ik ontzeg u het recht niet om te zeggen wat u wilt zeggen, maar er is nogal een tegenstelling tussen wat u nu zegt en de strakke asfalteconomiebenadering van uw coalitiegenoten. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat u probeert, de boel weer wat recht te breien. De bedoeling van deze rede kan ik nog steeds niet ontdekken, ondanks uw antwoord. De heer Heller (GroenLinks): De kwalificaties evenals de conclusies laat ik aan u. Dat geldt ook voor de kwalificaties van de coalitiegenoten. Ik ga niet mee in dat soort redeneringen. Ik kan het voor de derde keer zeggen, maar dat heeft geen zin. Het is aan u om hier wat van te vinden. Wij hebben gemeend, de voor ons belangrijke punten naar voren te brengen om tegenwicht te bieden aan het doorgeschoten economisch denken dat wij op tal van terreinen en punten kunnen waarnemen. Ik heb dat aangestipt. Dat laat onverlet dat er nog steeds geen fusieplannen bestaan tussen de partij van de heer Kraak en de mijne, hoe goed en constructief wij ondertussen ook vanuit verschillende aanvliegroutes in staat zijn om samen te werken. Dat is al 2,5 jaar het geval en wat ons betreft ook de resterende 1,5 jaar van deze periode. De heer Rijpkema (VVD): Op zich is het een interessant betoog. Ik ken u ook dankzij uw soms scherpe bijdragen. U brengt inhoudelijk goede punten naar voren waarover wij soms van mening verschillen, maar u maakt er nu wel een erg kolderiek verhaal van. U zet de rationele wereld weg als kolder. U denkt dat u welzijn kunt realiseren zonder welvaart en dat is grote nonsens. Wij kunnen hierover van mening verschillen. U veegt de pleidooien weg. Niet alleen bestuurders van ondernemingen, maar iedereen weet dat er, als je de samenleving wilt kunnen blijven betalen, ook verdiend moet worden. Waar u mee komt, is de platitude van
PS 14 november 2005
kennistechnologie en creativiteit. Iedereen wil kennisland worden, maar dat is een mooie, maar even kolderieke slogan als alle andere opmerkingen die u hebt gemaakt. Hebt u concrete inhoudelijke voorstellen op dat punt die zodanig ingediend worden dat wij er wat mee kunnen? Kreten worden in Den Haag en overal geslaakt. Wij hebben niet alleen kennis nodig, maar ook werk, want 60% van onze jongeren is niet universitair geschoold. Dat moet ook uw fractie aangaan. Ook u zou zich daarover zorgen moeten maken. Wij hebben het Noordzeekanaal nodig en de werkgelegenheid, ook rond Schiphol. De heer Heller (GroenLinks): Geen misverstand: welvaart is mede nodig om welzijn te bereiken. Daar ben ik echter niet tegenin gegaan. Het geld moet eerst worden verdiend voordat het kan worden uitgegeven. Wij hebben allemaal een inkomen nodig. Ik heb al gezegd dat banen noodzakelijk zijn ter zelfontplooiing, maar ook om een inkomen te hebben. Mijn fractie verzet zich uitermate tegen de schijntegenstelling die continu bij dit soort redeneringen en lobbies naar voren wordt gebracht. Ik heb twee concrete voorbeelden genoemd, waaronder het pleidooi van de Holland Acht en ten aanzien van Schiphol. Het gaat om de schijntegenstelling dat de wereld uit zwart en wit bestaat en er geen grijs is. De wereld zou alleen bestaan uit absolute, totale winnaars en absolute, totale verliezers. Een gematigde economische groei zou niet mogelijk zijn, maar alleen maximale groei of absolute achteruitgang. Schiphol zou niet op een voor dit land economisch zinvolle manier bestaan als het niet bij de top 2 van Europa hoort. Die gedachte heb ik inderdaad kolder genoemd. Ik sta daar vierkant, voor 100% achter. Ik zie datzelfde punt ook bij de analyse van de Holland Acht. Ik ken het punt ook ten aanzien van het Mediapark in Hilversum, een discussie die ik helaas jarenlang van dichtbij heb mogen meemaken. Dat was exact dezelfde discussie. Een gematigde ontwikkeling is zogenaamd niet mogelijk. Het moet absoluut tot de top van Europa behoren, met een enorme uitbreiding, 1,5, 2, 3 keer
58
zo groot anders trekken alle omroepen en media weg en er blijft niets meer over. Tegen dat type redenering verzet ik mij, want daar geloof ik geen ene bal van. De heer Rijpkema (VVD): U moet toch over die stelling heen kunnen springen in de zin van als je geen ambitie toont en geen doelstelling formuleert, of dat nu nummer 1 of 2 is, bereik je ook nummer 3 niet. Als je vooruit wilt komen, moet je ambities en visies formuleren. Of dat resultaat nu nummer 2, 1 of 3 is, is als uitkomst vervolgens minder relevant. De heer Heller (GroenLinks): U maakt een denkfout. Het gaat niet om een hardloopwedstrijd waarin ik zo hard mogelijk ren om maar te zien op welke plek ik uitkom. De vooraf geformuleerde ambitie bepaalt in hoge mate de inhoud van het beleid. Als ik een metropolitane strategie voer, kom ik op een wezenlijk ander beleid en op wezenlijk andere uitkomsten uit dan wanneer ik ervoor kies om voor Schiphol een, in Europees perspectief geplaatst, gematigd economische groei na te streven. Ik ben dan in voetbaltermen misschien tevreden met een plek in het linkerrijtje, een veilige plek in de middenmoot. Dat leidt tot een wezenlijk ander beleid. Daarom gaat het om iets meer dan alleen een ambitie neerleggen en zien hoe ver je komt. De heer Rijpkema (VVD): Dan zakt Schiphol af, qua positie. De heer Heller (GroenLinks): Nee. Wij kennen Schiphol best wel waarde toe. In onze optiek heeft Schiphol absoluut een functie voor de economie van Nederland als geheel en voor Noord-Holland in het bijzonder. Het is echter een idee fixe, kolder en waanzin om te veronderstellen dat Schiphol alleen enige functie kan hebben als het in de top 2 van Europa thuishoort. Met een tiende of vijftiende plek in Europa kunnen wij ook tevreden zijn en kan Schiphol ook meerwaarde hebben voor de economie. Dat hangt samen met het type economische activiteiten. Als dit een misvatting zou zijn, zou het met alle luchthavens in Europa behalve die uit de top 2 in economische
PS 14 november 2005
zin kommer en kwel zijn. Dat is evidente onzin waarvan aantoonbaar geen sprake is. Ook op de luchthaven die op dit moment op plek 10 of 15 staat, zoals Madrid of Kopenhagen, is het goed toeven en prettig leven. Voorzitter. Een concrete plek waar het evenwicht tussen welvaart en welzijn verstoord dreigt te worden, is het gebied ten zuiden van Amsterdam, waar door de minister wordt gedacht aan een directe wegverbinding tussen de A6 en de A9. Wij kunnen ons werkelijk niet voorstellen dat iemand die dit gebied kent, serieus zou overwegen om hier een nieuwe snelweg doorheen aan te leggen. Zeker omdat er goede alternatieven voorhanden zijn: de zogenoemde stroomlijnvariant van de Uitweg en, zo heeft het CPB recent becijferd, beprijzing van het autogebruik op dit traject. Het betreffende gebied is vanuit het perspectief van natuur, landschap en cultuurhistorie van grote waarde. Het is bovenal van grote waarde voor al die mensen die er wonen en de vele mensen, bijvoorbeeld uit Amsterdam, die er regelmatig recreëren. Het standpunt dat door deze coalitie in het collegeakkoord is geformuleerd, namelijk een onverkorte afwijzing van een nieuwe, directe wegverbinding A6-A9, is wat ons betreft dan ook keihard en staat niet open voor heronderhandeling. Wij voelen ons daarbij gesteund door de grote opkomst bij de protestmanifestatie van afgelopen zaterdag van het Platform Tegen A6-A9 met minimaal 2000 bezoekers. Helaas was ik zelf wegens ziekte verhinderd, anders was ik er ook bij geweest. Ik moet de heer Visser in dezen complimenteren met zijn heldere standpunt. Ik ben er zonder meer van overtuigd dat… De heer Visser PvdA): Als u maar weer niet over ballen begint. De heer Heller (GroenLinks): Ik ben er zonder meer van overtuigd dat u uw Tweede-Kamerfractie ook nog overtuigt. Wellicht kunt u gebruikmaken van de actie van GroenLinks om te pleiten tegen de verbinding A6-A9. Die oproep is afgelopen zaterdag door velen ondertekend. Voorzitter. Een ander onderwerp eveneens op het snijvlak van welvaart en
59
welzijn dat de afgelopen periode terecht zeer veel aandacht heeft gekregen, is de luchtkwaliteit. De heer Bond (CDA): Bent u al op de hoogte van de uitslagen en de opties van de planstudie? U neemt nu al een ferm standpunt in, terwijl die uitslagen nog niet bekend zijn. De heer Heller (GroenLinks): Ik heb die niet nodig om tot dit standpunt te komen, mijnheer Bond. Ik heb een gemakkelijk verhaal, want ons standpunt hierover is eenduidig en helder. Voor zover u die helderheid ook wilt geven aan uw achterban, kunt u uw handtekening er ook onder zetten. De heer Visser (PvdA): Ik begrijp dat GroenLinks onze oproep aan de gedeputeerde om een pilot voor beprijzing te heroverwegen zonder meer zal steunen? Als wij niet naar beprijzing gaan, verbreden wij de Gaasperdammerweg zo extreem dat dit ten koste gaat van de luchtkwaliteit, waarmee de mensen aldaar dan worden opgezadeld. Laten wij deze mogelijkheid aangrijpen. De heer Heller (GroenLinks): Elke pilot voor beprijzing zal door ons gesteund worden. Hoe meer hoe liever. Voorzitter. Ook de provincie heeft inmiddels een actieplan Luchtkwaliteit gepresenteerd. Wij zijn daar blij mee en zien dit als een goede eerste stap om te komen tot daadwerkelijke verbetering van de luchtkwaliteit in onze provincie. Daarbij zien wij normen voor luchtkwaliteit nadrukkelijk niet primair als hindernis voor maximale economische groei, maar vooral als noodzakelijk voor ons aller volksgezondheid. Vertraagde (woning)bouw- en wegenplannen zijn één ding, maar zo'n 5000 mensen die jaarlijks voortijdig overlijden als gevolg van fijnstof zijn wat ons betreft van een geheel andere orde. Van een lobby voor versoepeling van de Europese normen voor luchtkwaliteit als zodanig, zoals een van de ontwerpbesluiten van de komende Noordvleugelconferentie behelst, kan wat ons betreft dan ook beslist geen sprake zijn. Ik ga ervan uit dat wij de staten
PS 14 november 2005
volledig aan onze zijde vinden op dit punt, ook de VVD. Ik heb de heer Kraak vandaag horen zeggen dat hij geen voorstander is van versoepeling van de Europese normen, maar wel vindt wel dat Nederland zich daar gelijkelijk aan moet verbinden als de andere landen. De heer Bond (CDA): Bent u met ons van mening dat de norm voor zeezout wel bijzonder ver gaat en onredelijk is en dat versoepeling van de norm daarvoor terecht zou zijn? De heer Heller (GroenLinks): Daar valt veel over te zeggen, maar wij willen onze energie niet steken in het aanvechten van de normen en niet in het zo creatief en wellicht ook risicovol mogelijk ontlopen van zaken. Wij willen onze energie steken in het aanpakken van het probleem van het elk jaar voortijdig overlijden van 5000 mensen. Wij moeten dat voorkomen. De heer Bond (CDA): Dat is geen antwoord op mijn vraag. Ik ben het op dit punt met u eens, maar ik vraag naar de norm voor zeezout. Bent u met mij van mening dat die onredelijk is ten opzichte van de provincie Noord-Holland? De heer Heller (GroenLinks): Ik geef daar geen klip en klaar antwoord op, want dan wil ik alle andere aspecten die in deze discussie een rol spelen ook langslopen. Het gaat niet alleen om zeezout, maar ook om fijnstof in verschillende groottes. Er spelen diverse zaken een rol, zowel voor de norm, de detectie en schadelijke effecten. De heer Bond (CDA): Dat vraag ik niet. De heer Heller (GroenLinks): De normen zijn voor ons hard. Wij gaan aan de slag om de normen te halen, om de volksgezondheid te verbeteren en het leven van onze inwoners te verlengen. Voorzitter. Vanuit die optiek hebben wij grote twijfels bij de toepassing van de zogenoemde saldobenadering zoals GS die voorstaan, bijvoorbeeld bij de N201. Een juiste saldobenadering bestaat er wat ons betreft uit dat groei van luchtvervuiling op de ene plek minimaal
60
gecompenseerd wordt op een andere plek in hetzelfde gebied, met als randvoorwaarde dat de totale luchtvervuiling daalt en wel zodanig dat tijdig de Europees gestelde normen worden gehaald in het betreffende gebied. Daar is in de aanpak van GS echter geen sprake van: hier wordt groei van luchtvervuiling in het ene dunbevolkte gebied "weggestreept" tegen verbetering van de luchtkwaliteit in een dichtbevolkt gebied, terwijl de totale luchtvervuiling in absolute zin toeneemt. Dat is naar onze mening geen saldering, maar een verschuiving en wij denken dan ook dat deze benadering geen genade zal vinden in de ogen van de Raad van State. Voor ons geldt ook op dit punt dat wij onze energie niet moeten steken in dit soort creatieve benaderingen en de juridische gevechten die daarvan het gevolg zijn. Laten wij concrete maatregelen nemen, bijvoorbeeld voortbouwend op het al eerder genoemde provinciale actieplan Luchtkwaliteit, als daartoe voldoende aanknopingspunten… De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Neemt uw fractie definitief afscheid van de aanleg van de N201? De heer Heller (GroenLinks): U weet dat de N201 nooit overmatig warme gevoelens bij ons heeft opgeroepen. Een verschil met bijvoorbeeld binnenstedelijk bouwen is dat het besluit over de N201 is genomen. Wij kondigen niet aan dat wij over een jaar onder die afspraak uit willen komen. Wij zitten eraan vast. Dat laat onverlet dat wij verwachten dat de Raad van State deze creatieve boekhoudbenadering niet zal goedkeuren. Los daarvan zijn wij van mening dat dit niet moet gebeuren. Onze steen des aanstoots op dit punt is dat de totale luchtverontreiniging toeneemt. Als via aanvullende maatregelen, of dat nu op de N201 is of elders, de totale luchtverontreiniging kan worden teruggebracht, hebben wij een nieuwe casus. Daarop moet het streven naar onze mening zijn gericht. De heer Kraak (VVD): Ik bespeur dat u weliswaar akkoord bent gegaan met de
PS 14 november 2005
extra investeringsimpuls waarin ook de N201 is opgenomen, maar dat u eigenlijk hoopt dat door invloed van de Raad van State de uitvoering ervan onmogelijk wordt gemaakt. Als ik dat goed heb begrepen, is dat dan een correctie wijze om met bijvoorbeeld de besluitvorming over de N201 en de extra investeringsimpuls om te gaan? Is die benadering niet enigszins hypocriet? De heer Heller (GroenLinks): Gelukkig heeft u mij verkeerd begrepen, dus hoef ik de vraag niet te beantwoorden. De heer Kraak (VVD): U hoopt dat dus niet? Dat is duidelijk, dank u wel. De heer Heller (GroenLinks): Prima. Voorzitter. Mijn fractie zal twee moties indienen op het gebied van de luchtkwaliteit. Dat zijn concrete uitwerkingen of aanzetten daartoe van het provinciaal actieplan. De ene motie betreft het provinciaal wagenpark en de tweede walstroom, het aanbieden van elektriciteit aan schepen die langs de wal liggen. Beide moties zijn ondertekend door de vier coalitiepartijen. In de ene motie dragen wij GS op om een plan van aanpak op te stellen dat zichtbaar maakt hoe en tegen welke kosten het provinciale wagenpark binnen twee jaar kan rijden op duurzamer brandstoffen dan diesel en benzine, waarbij het plan van aanpak uiterlijk gelijktijdig met de Kaderbrief 2007 aan ons wordt voorgelegd. In de tweede motie dragen wij GS op om een plan van aanpak op te stellen dat zichtbaar maakt hoe en tegen welke kosten in het Noordzeekanaal walstroom kan worden aangeboden, inclusief een schatting en welke besparingen in termen van fijnstof en NO2emissies hiermee bewerkstelligd kunnen worden en om het plan eveneens gelijktijdig met de Kaderbrief 2007 voor te leggen. Daarnaast dragen wij GS op om in beeld te brengen in hoeverre differentiatie van havengelden in het Noordzeekanaalgebied kan bijdragen aan het verminderen van de uitstoot van vuile lucht en hoe een dergelijke tariefdifferentiatie kan worden ingevoerd. Tevens moeten andere gemeenten die wellicht ook waters en havens hebben,
61
geïnformeerd worden om met eenzelfde aanpak aan de gang te gaan. Ik noemde al de N201. De heer Kraak gaf terecht aan dat wij reeds vorig jaar daarover besluiten hebben genomen. In oktober vorig jaar is door GroenLinks een motie ingediend die unaniem is gesteund. Daarin is een duidelijke voorkeur uitgesproken voor een Amstelpassage in de vorm van een aquaduct. Er zal een motie worden ingediend op dit punt. Wij begrijpen dat GS in eerste instantie hebben gekozen voor een brug, een keuze gebaseerd op de financiële randvoorwaarden. Omdat dergelijke maatregelen niet alleen voor nu worden genomen, maar voor vele generaties na ons, zijn wij van mening dat er alles aan moet worden gedaan om een aquaduct mogelijk te maken. Wij zijn ook van mening dat de provincie hierin een voortrekkersrol behoort te vervullen. Wij zijn zelfs bereid om daar gelden voor ter beschikking te stellen teneinde te komen tot een situatie waarin gemeente, waterschap en de provincies NoordHolland en Utrecht gezamenlijk de kosten van het aquaduct dragen. Er lijkt op dit punt enige beweging te zijn in de regio. De eerste 1,1 mln. lijkt binnen te zijn. De motie zal door mevrouw Geldhof worden ingediend. Voorgesteld zal worden om geld te reserveren om de regio een bepaalde periode de tijd te geven om het restant van de middelen bijeen te sprokkelen. Ik heb eerder al de Noordvleugelconferenties genoemd, waarop onder andere wordt gesproken over metropolitane strategieën en andere zaken. Deze conferenties worden bevolkt door dagelijks bestuurders, die onderling besluiten nemen over zaken die van grote invloed kunnen zijn, maar waar de staten slechts achteraf kennis van kunnen nemen. Wij erkennen een zekere meerwaarde van de Noordvleugelconferenties daar waar het gaat om regie en coördinatie, maar signaleren tegelijkertijd wel een "democratisch gat". Wij zijn van mening dat de staten de ambitie moeten hebben om hierin een grotere en nadrukkelijker kaderstellende rol vooraf te spelen. Wij dienen daartoe een motie in. Het dictum
PS 14 november 2005
ervan luidt dat de staten in het proces van agendasetting en voorbereiding van de Noordvleugelconferenties meer betrokken willen worden en dat daartoe een werkgroep wordt ingesteld die inhoud en proces van de Noordvleugelconferenties ter bespreking aan de staten zal voorleggen in een apart daartoe te organiseren bijeenkomst. Ik kom op de invulling van de loze kreet over Nederland kennisland. Naar de mening van mijn fractie moet wij toe naar Nederland kennisland. Wij zijn blij dat de provincie op dit gebied daadwerkelijk actief is, hoewel bescheiden, bijvoorbeeld onder de noemer "kennisalliantie". Ook op dit gebied willen wij graag een bescheiden steuntje in de rug via een motie, ondertekend door de vier coalitiepartijen. GS worden opgedragen om een internetportal te ontwikkelen waarbinnen initiatieven van partners van de provincie op het gebied van de kennisalliantie gebundeld worden, zodat zij vanaf een internetpagina benaderd kunnen worden. Voorzitter. Ik wil nog iets kwijt over windenergie. De VVD-fractie heeft daar wat over gezegd en ik zie de heer Graatsma alweer opveren, want daar komt weer zo'n punt van verschil van inzicht. Het politieke en maatschappelijke debat over windenergie woedt inmiddels hevig. Dat is wat ons betreft goed. Net zoals het goed is dat wij de doelstelling uit het collegeprogramma nu reeds gehaald hebben en deze voor Noord-Holland daarom verhogen van 200 naar 300 MW windenergie. Vorige week zijn wij er weer op gewezen dat op wereldschaal ook de komende jaren sprake zal zijn van een verdere explosieve groei van het energiegebruik, bijvoorbeeld vanwege de opkomst van landen zoals India en China. Met alle gevolgen van dien: verdere stijging van de energieprijzen en een verdere afhankelijkheid van de Westerse wereld, van de olie-exporterende landen, indien niet eveneens wordt ingezet op andere energiebronnen. Ik las een dezer dagen dat de C02-emissie van de traditionele elektriciteitscentrales in dit land tussen 1990 en 2003 is toegenomen met 14 miljoen ton, terwijl de Kyotodoelstelling voor Nederland als geheel uitgaat van een reductie van 40 miljoen
62
ton. Niet alleen liggen wij niet op koers, maar het dreigt zelfs nog erger te worden. Windenergie alleen kan nooit een antwoord zijn op deze problemen en met windenergie alleen zullen wij nooit de Kyoto-doelstellingen halen. Maar wat ons betreft, is het net zo duidelijk dat het probleem dermate groot is dat wij alle beschikbare middelen maximaal zullen moeten inzetten: zon, biomassa en waterkracht, maar zeker óók windenergie. Op de inzet van het totaalpakket aan mogelijke maatregelen kunnen de VVD en GroenLinks elkaar wellicht weer naadloos vinden. Door de leden Heller, Bond, Kraak en Geldhof worden de volgende moties ingediend: Motie 8-20 Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; beraadslagende over de Programmabegroting 2006; overwegende dat: - verbetering van de luchtkwaliteit in de provincie urgent is; - de provincie een voorbeeldfunctie heeft voor anderen; dragen gedeputeerde staten op: - een plan van aanpak op te stellen dat zichtbaar maakt hoe en tegen welke kosten het provinciale wagenpark binnen 2 jaar kan rijden op duurzamer brandstoffen dan diesel en benzine; - dit plan van aanpak uiterlijk gelijktijdig met de Kaderbrief 2007 aan PS voor te leggen, en gaan over tot de orde van de dag.
- de scheepvaart verantwoordelijk is voor naar schatting 20% van de fijnstofemissie in Noord-Holland; - schepen als ze aan de wal liggen en er geen elektriciteitsvoorziening voorhanden is, noodgedwongen hun motoren laten draaien teneinde zelf elektriciteit op te wekken; - het aanbieden van walstroom daarmee een belangrijke mogelijkheid is om de fijnstofemissie door de scheepvaart te reduceren; - daarnaast ook differentiatie in havengelden, waarbij schonere schepen minder betalen, kan bijdragen aan vermindering van de luchtverontreiniging; dragen gedeputeerde staten op: - een plan van aanpak op te stellen dat zichtbaar maakt hoe en tegen welke kosten in het Noordzeekanaal walstroom kan worden aangeboden inclusief een schatting welke besparingen in termen van fijnstof en N02-emissies hiermee bewerkstelligd kunnen worden; - dit plan van aanpak uiterlijk gelijktijdig met de Kaderbrief 2007 aan PS voor te leggen; - in beeld te brengen in hoeverre differentiatie van havengelden in het Noordzeekanaalgebied kan bijdragen aan het verminderen van de uitstoot van vuile lucht en hoe een dergelijke tariefdifferentiatie kan worden ingevoerd; - de betreffende gemeenten in de provincie over het bovenstaande te informeren en hen te verzoeken om eenzelfde aanpak te volgen, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-22 Door het lid Heller wordt de volgende motie ingediend:
Motie 8-21 Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; beraadslagende over de Programmabegroting 2006; overwegende dat:
PS 14 november 2005
Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op maandag 14 november 2005 te Haarlem, beraadslagende over de programmabegroting 2007; overwegende dat: - de Noordvleugelconferenties zich hebben ontwikkeld tot een gremium waar
63
bestuurders van gemeenten en provincies tot gezaghebbende overeenstemming weten te komen op regio- en provincieoverschrijdende thema's; - deze ontwikkeling meerwaarde heeft, maar ook op gespannen voet kan staan met de democratische legitimering ervan; - de staten het belang van de Noordvleugelconferenties erkennen, maar zich een beter beeld willen vormen van de samenhang en reikwijdte van de uitspraken van de Noordvleugelconferenties en hun kaderstellende rol vooral willen versterken; besluiten: - dat zij in het proces van agendasetting en voorbereiding van deze conferenties meer betrokken willen worden; - daartoe een werkgroep uit de staten in te stellen die inhoud en proces van de (toekomstige) Noordvleugelconferenties ter bespreking aan de staten voorlegt in een daartoe apart te organiseren bijeenkomst, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-23 Door de leden Heller, Bond, Geldhof en Kraak wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005, beraadslagende over de begroting 2006; overwegende dat: - kenniseconomie en innovatie terecht aandachtspunt zijn van provinciaal beleid; - de provincie dit mede vormgeeft middels de kennisalliantie, waarbij de provincie beoogt om in de rol van netwerker dwarsverbanden te leggen en bestaande initiatieven op elkaar af te stemmen; - er momenteel op diverse plekken op internet door (potentiële) partners van de provincie informatie en vacatures op het gebied van kenniseconomie en innovatie worden aangeboden; - dit voor onduidelijkheden zorgt, zodat meer afstemming gewenst is, dragen gedeputeerde staten op:
PS 14 november 2005
- een internet-portal te ontwikkelen waarbinnen genoemde initiatieven en partners van de provincie gebundeld worden zodat zij vanaf één internetpagina gevonden kunnen worden; - deze portal te plaatsen onder de website van de provincie Noord-Holland; - genoemde werkzaamheden te dekken uit het budget t.b.v. de kennisalliantie, en gaan over tot de orde van de dag. Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. De afgelopen week was de Big Bang in het veranderingstraject van de provincie. Het plaatsingsproces heeft zich nu voltrokken en in meer dan 250 gezinnen was het deze week beslist geen feest. Hoewel de noodzaak van personele aanpassingen duidelijk is en wij dat hier ook hebben afgesproken willen wij de mensen die het betreft een hart onder de riem steken en sterkte wensen bij het vinden van een passende werkkring. Ook voor de mensen die wél aan de provincie verbonden blijven, zijn het zware tijden. Zij zullen de komende tijd het fundament moeten leggen voor de nieuwe organisatie. Geen eenvoudige job. Ook hen wensen wij veel sterkte toe. Wij gaan er overigens van uit dat bij de organisatieonderdelen die worden verzelfstandigd, zoals bij Stivas en Laag Holland, het huidige aantal functieplaatsen en het daarbij behorende personele budget één op één worden gecontinueerd en overgedragen aan die organisaties. Van de harde werkelijkheid naar de wenselijkheid, de toekomstige inrichting van Noord-Holland. Denkend aan NoordHolland zien wij niet alleen verstedelijking. Wij zien ook prachtige landschappen. Laagland met vaarten en sloten, duinen en zee, wad en IJsselmeerkusten met vage einders. Met de verscheidenheid aan planten en dieren vormt het een bijzondere habitat. Het zijn NoordHollandse waarden die het waard zijn, bewaard te blijven. Is het niet verbazingwekkend dat de Tweede Kamer het compensatiebedrag voor natuur in de Waddenzee naar beneden bijstelt? Is het niet verontrustend dat het rijk onvoldoende geld beschikbaar stelt voor onze nationale landschappen? Is
64
het niet bedroevend in de Natuurbalans 2005 van het Milieu- en Natuurplanbureau te moeten lezen dat niet alleen de biodiversiteit, maar ook het Nederlandse landschap onder druk staat en dat uit de praktijk blijkt dat het ruimtelijk beleid nauwelijks bescherming biedt aan de kwaliteit van het landschap? De voortgaande verstedelijking met steeds grotere behoefte aan ontspanning en recreatie in de nabije omgeving en de voortgaande mobiliteit vormen een bedreiging voor de kwaliteit van het landschap. Toch kunnen zij ook kansen betekenen. Want al die druk op het landschap brengt ook mensen in beweging. Op 1 november jl. hebben 33 organisaties een landschapsmanifest ondertekend. De ondertekenaars van het manifest, waaronder LTO Nederland, Natuurmonumenten en Biologica, willen een forse kwaliteitsverbetering van het Nederlandse landschap bewerkstelligen. Ook dit college is voortvarend aan de slag gegaan om in het kader van de Noordvleugel groen en landschap hoog op de agenda van de provincies Utrecht en Flevoland te krijgen en geeft actief invulling aan de strekking van de motie die wij hierover op 30 mei jongstleden hebben ingediend. Dit college trekt hard aan het landschap, waarvoor onze complimenten. Toch zou het landschap nog meer in ieders handelen en denken een plaats moeten hebben. Daarom pleit D66 ervoor, landschap een integraal onderdeel te laten uitmaken van besluitvorming, door: 1. Uitvoering te geven aan alle verbeterprojecten waartoe al besloten is. Dat is voor 2006 incidenteel geregeld, maar moet natuurlijk structureel zijn in de meerjarenraming. 2. Meer te investeren in het beschermen en behouden van onze vier nationale landschappen: de Stelling van Amsterdam, het Groene Hart, Laag Holland en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. 3. Een kritische houding tegenover verspreide verstedelijking; zoals de staten bij het ontwikkelingsbeeld Noord-Hollandnoord hebben besloten, om de bouwopgave te concentreren in de gebieden HAL-HES en Den Helder. Die
PS 14 november 2005
lijn moet doorgetrokken worden in NoordHolland-zuid. 4. Het versterken van agrarische functies en het optimaal benutten van de mogelijkheden die het Investeringsfonds Landelijk Gebied (ILG) nu biedt en 5. het stimuleren van het opstellen van integrale regionale bestemmingsplannen voor het landschap. Een integrale aanpak van de landschappen vraagt ruimtelijk beleid dat betere bescherming biedt aan de kwaliteit daarvan. Volgens Natuurmonumenten wordt ongeveer 50% van het Nederlands grondgebied aangeduid als "witte gebieden"; gebieden zonder speciale kwalificatie als ecologische hoofdstructuur of nationaal landschap. De witte gebieden zijn gewoon "open", veelal agrarisch en vaak verrommeld. Dat is dus het landschap waar de gewone burger dagelijks verkeert, op weg naar het werk, bij het uitlaten van de hond of bij een eindje fietsen. Dat landschap is tevens het stiefkind van het buitengebied, waarvoor volgens de nog bestaande Wet op de ruimtelijke ordening bestemmingplannen verplicht zijn. In de praktijk zijn die vaak zeer verouderd. De nieuwe wet RO geeft nieuwe mogelijkheden voor bestemmingsplannen. Zo zou de provincie ter bescherming van kwetsbare gebieden - zonder of met sterk verouderde bestemmingplannen gemeenten kunnen stimuleren gezamenlijk (regionale) landschapsbestemmingsplannen te maken. Landschap houdt zich immers niet aan gemeentegrenzen. Alle belanghebbenden en maatschappelijke organisaties moeten bij de planvorming betrokken worden, zodat de kwaliteit van bebouwde en onbebouwde stukken land erop vooruitgaat. Graag horen wij in de beantwoording van GS en in de tweede termijn van de andere statenfracties een reactie op onze oproep om te komen tot landschapsbestemmingsplannen in regionale zin, gericht op behoud en versterking van het groen in en om de stad of het dorp. D66 zal binnenkort een initiatiefvoorstel indienen voor het instellen van een jaarlijkse landschapsprijs voor het mooiste landschapsinitiatief, zodat onze
65
fraaie maar o zo kwetsbare landschappen meer aandacht zullen krijgen. Enige jaren geleden hebben de staten op voorspraak van D66 besloten de iep te redden. De verspreiding van de iepziekte wordt thans actief tegengegaan, waardoor deze beeldbepalende boom voor het Noord-Hollandse landschap behouden blijft. Helaas moet Nederland voor een volgende grootschalige kaalslag vrezen. Volgens een inventarisatie van de werkgroep Aesculaap (van Praktijkonderzoek plant en omgeving in Wageningen) is al eenderde van de paardenkastanjes besmet. Verontrustend is dat ook andere boomsoorten vatbaar lijken. Het begint te lijken op varkenspest of BSE, maar dan voor bomen. De oorzaak: een combinatie van mineermot, stress door milieuverontreiniging, fluctuaties in het grondwater, te weinig lucht bij de wortel enzovoorts. D66 vraagt het college de kastanjeziekte even serieus te nemen als de iepziekte, breed bekendheid te geven aan deze bedreiging voor stad en landschap en groot alarm te slaan, opdat haast wordt gemaakt met het achterhalen van de oorzaak, het tegengaan van verspreiding en bestrijding van de kastanjeziekte. Voor degenen die dit nog herinneren: een variant van de P Ramora heeft in de periode 1900-1940 bijna alle Amerikaanse kastanjes doen uitsterven; miljoenen en miljoenen bomen dood. Zo lastig als het kan zijn, karakteristieke boomsoorten voor het Hollands landschap te behouden, zo eenvoudig kan het zijn het Hollands landschap te beschermen. Dat kan door geen weg aan te leggen tussen de A6 en A9. Ik heb het ook over de Amstelpassage van de verlegde N201 bij Uithoorn. In het nu voorliggende plan met een huizenhoge vaste brug wordt het fraaie vlakke landschap groot geweld aangedaan. Dat is toch niet nodig. Als wij maar willen. En wij hebben het gevoel dat die wil er bij de staten is. Daarom dienen wij bij deze begroting, gesteund door andere partijen, een motie in om de Amstelpassage van de N201 bij Uithoorn met een aquaduct in te vullen. De motie is ondertekend door GroenLinks, de VVD, het CDA en de PvdA.
PS 14 november 2005
In de provincie is het openbaar vervoer nu aanbesteed. Voortvarende afspraken zijn gemaakt over milieuvriendelijke bussen en goede klantinformatie; echt goede ontwikkelingen. Wij constateren echter dat de aanbestedingen steeds tot dezelfde vervoerder leiden en vragen ons af of er nog wel sprake is van marktwerking. In Noord-Holland-noord hebben GS geconstateerd dat er geen financiële of andere voordelen meer te behalen waren bij de tweede gunning van het gebied aan dezelfde vervoerder als de periode daarvoor. Komt de marktwerking wellicht eerder ten einde dan was voorzien? Van vervoer van mensen naar vervoer van goederen. Wij kondigen nu vast aan met een voorstel te komen waarbij water letterlijk economische drager is. D66 wil de binnenvaart nadrukkelijker betrekken bij het goederentransport en het vrachtverkeer op de weg verminderen. Dit is hard nodig, gelet op de files en fijnstofproblematiek. D66 zal twee pilots voor Noord-Holland voorstellen. De bedoeling is dat deze samen met het rijk, gemeenten, binnenvaartondernemingen en dergelijke opgezet gaan worden. Het voorstel zal het college begin komend jaar bereiken. In de visie van D66 kan water ook op andere wijze economische drager zijn, en wel bij het opwekken van duurzame energie. Windenergie op het water, getijdenenergie in het water, turbineenergie bij het spuien van water en onder water en warmte-energie bij wateropslag diep in de grond. Op dat water kunnen ecologische woonvormen geplaatst worden. Kortom, water biedt ruimte voor vele mogelijkheden. De resultaten van het eindelijk gestarte Tocardodemonstratieparkje - een turbine onder water - in de Afsluitdijk zijn zeer veelbelovend. Hulde voor GS voor de steun die aan duurzame energieprojecten wordt gegeven. Al deze alternatieve energiebronnen worden prijstechnisch gezien interessanter nu de olieprijzen stijgen. Neem de locatie Grootslag. Daar is eerder een warmtekrachtproject gesneuveld, waarbij energie-efficiency en duurzame energievoorziening met opslag
66
van CO2 en warmte maximaal benut hadden kunnen worden. De enorme daken bij Agriport in de Wieringermeer zijn bij uitstek geschikt voor een transparante zonnecentrale. Ook hier ligt een unieke mogelijkheid voor een totaal innoverend project dat zijn weerga niet kent. Wat D66 betreft, hebben al dit soort inspanningen voor duurzame energie absoluut prioriteit. Naast het onderzoeken en ontwikkelen van snel toepasbare alternatieve energiebronnen, die de provincie moet klaarstomen op weg naar 10% duurzame energie in 2020, moet ook ingezet worden op werkelijk vernieuwende zaken als het gebruik van waterstof en brandstofcellen. Dat is de schoonste oplossing voor het energieprobleem. Een koppeling van windenergie en waterstoffabricage in zee is een mogelijkheid om op termijn onafhankelijk te worden van de instabiele en uitputtende markt voor fossiele brandstoffen. Voorzitter: Weeda Mevrouw Geldhof (D66): Voor de duurzame energie is nu 10 mln. uitgetrokken in de extra investeringsimpuls. Dat is incidenteel geld. Wat D66 betreft, mag het college onmiddellijk bij de staten aankloppen indien voor duurzame energieontwikkeling extra gelden nodig zijn om projecten van de grond te krijgen. Wat D66 betreft, moet de Renewable Energy Valley structureel in de begroting opgenomen worden. Sterker nog, wij roepen het college daartoe op. De heer Visser (PvdA): Dit klinkt positief en interessant, maar hoe moet dit worden gefinancierd? Komt u met een concreet voorstel of kondigt u een initiatief aan? Wij hebben daar ook wel gedachten over. Mevrouw Geldhof (D66): Wilt u de opcenten verhogen? De heer Visser (PvdA): Als dat nodig is, gaat bij ons de vlag uit. Ik vraag u nu waar u dit uit wilt financieren. Mevrouw Geldhof (D66): Daarvoor zijn vele wegen te bewandelen. Wij doen eerst de voorstellen en dan zullen wij samen
PS 14 november 2005
met GS bekijken waar een en ander uit gefinancierd kan worden. Maar wij hebben een gewillig oor voor plannen voor het regelen daarvan. De heer Bond (CDA): Ik heb gewezen op de bedragen die het rijk beschikbaar stelt voor met name projecten op het gebied van kennis en innovatie. Deze projecten vallen daaronder. Mevrouw Geldhof (D66): Dat zijn doorgaans incidentele projecten. Ons gaat het om structurele projecten. Voorzitter. Overigens, in hoeverre controleert de provincie of gemeenten in hun bestemmingsplannen duurzame energie, duurzaam bouwen, energiebesparing en vooral zuidelijk georiënteerd verkavelen hebben verwerkt? Met dat laatste kan bijna twee derde van de energiekosten bespaard worden. Dat is ook fijn voor de portemonnee van de burger. Het stimuleren van de kenniseconomie en innovatie brengt een extra verantwoordelijkheid met zich. Hoe is het gesteld met de innovatie in de gunningscriteria van provinciale aanbestedingen? Ik geef een voorbeeld. Voor het verleggen van de N201 bij Aalsmeer dient de grond onderzocht te worden op explosieven. Zo'n onderzoek wordt aanbesteed. De gunningscriteria schrijven als methode voor dat in de grond geboord moet worden tot een diepte van 7 meter. Echter, met de huidige stand der techniek kunnen explosieven vanaf het maaiveld opgespoord worden tot een diepte van maar liefst 11 meter; geen gaten in de grond, geen kans op het raken van verkeerde grondlagen en goedkoper. Maar helaas, het is niet de in de aanbesteding voorgeschreven methode. Het gaat hier niet zozeer om deze casus. D66 vraagt het college in bredere zin alert te blijven op innovatieve ontwikkelingen en een modus te vinden waarmee aanbestedingen naar de laatste stand der techniek kunnen worden gegund. Een heel ander onderwerp. Dat sport, maar ook topsport belangrijk wordt gevonden, blijkt uit het feit dat de regering 10 mln. heeft vrijgemaakt voor topsport. Tijdens de algemene beschouwingen
67
heeft ook de Tweede Kamer nog eens 10 mln. extra voor topsport vrijgemaakt. In Noord-Holland traint een groot aantal topsportverenigingen. Dat is goed voor het imago van Noord-Holland en heeft vooral een stimulerende werking op de breedtesport bij alle lagen van de bevolking. Kunnen gedeputeerde staten aangeven welke mogelijkheden zij zien om gebruik te maken van de landelijke 20 mln. die beschikbaar is om topsportfaciliteiten in Noord-Holland verder mogelijk te maken? Tot slot nog drie punten van bestuurlijke aard. Statenleden worden overspoeld met rapporten van adviesbureaus. Consultancybedrijven hebben er doorgaans belang bij dat hun rapport "goed valt", want dan blijven ze in beeld voor vervolgopdrachten. Vele rapporten worden gemaakt en niet altijd met een heldere bijdrage aan de besluitvorming. Daarom komen wij met een simpele motie: laat bij ieder rapport dat aan de statenleden wordt toegezonden de rekening toevoegen, en een argumentatie waarom het rapport nodig is. De motie is meeondertekend door het CDA, de VVD, de PvdA, de fractie-Remak en GroenLinks. Het tweede punt is de toekomst van de provincie in bestuurlijke zin. Vier commissarissen en vier burgemeesters hebben weer eens iets losgelaten over het bestuur in de Randstad. Dat is een vaker voorkomend verschijnsel. Waar het D66 om gaat, is dat CdK's en burgemeesters niet steeds luchtballonnen oplaten. Wij willen hen niet het recht ontzeggen hun mening te geven over bestuurlijke zaken, maar het zou de CdK gesierd hebben, de staten serieus te nemen door eerst met hen over zijn voorstel gediscussieerd te hebben. Tot slot. Wij maken hier allemaal mooie plannen vanuit onze partijpolitieke visie op de toekomst van de leefbaarheid in onze provincie. Toch blijft iets moois onbenut en dat is het burgerinitiatief. Sinds februari 2002 kent Noord-Holland de mogelijkheid voor burgers om met 5000 handtekeningen een onderwerp op de agenda van provinciale staten te plaatsen. Tot op heden is daar geen gebruik van gemaakt. Om onduidelijke reden is ervoor
PS 14 november 2005
gekozen vooral niet hardop te vertellen dat Noord-Holland een burgerinitiatief kent. Wij menen dat meer bekendheid geven aan het bestaan van het burgerinitiatief en het verlagen van de het aantal handtekeningen meer mensen in beweging zal brengen. Wellicht is verlaging van het aantal benodigde handtekeningen noodzakelijk, maar wij willen eerst starten met het intensiveren van de promotie. Dat is toch een eerste vereiste. Daartoe dienen wij een voorstel in, dat is meeondertekend door de VVD, het CDA, GroenLinks en de fractieRemak. Motie 8-24 Door de leden Geldhof, Kraak, Bond, Remak en Heller wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen te Haarlem op maandag 14 november 2005; gehoord de beraadslaging over agendapunt 8, de programmabegroting 2006 en de daarbij behorende memorie van antwoord; overwegende dat: - sinds de instelling van het burgerinitiatief geen initiatieven vanuit de bevolking aan provinciale staten zijn voorgelegd; - aan het bestaan van het burgerinitiatief thans geen bekendheid wordt gegeven in actieve zin; van mening dat burgers op actieve wijze geïnformeerd dienen te worden over de mogelijkheden die het provinciaal bestuur biedt om onderwerpen op de agenda van provinciale staten te kunnen plaatsen; besluiten: 1. GS op te dragen zich met ingang van heden actief in te zetten voor de promotie van het bestaan van het burgerinitiatief in de richting van de Noord-Hollandse bevolking via alle reeds ter beschikking staande communicatiemiddelen, waaronder de provinciale pagina in huisaan-huisbladen, het internet,
68
persberichten en brochures over het functioneren van de provincie; 2. te registeren hoeveel mensen na aanvang van de actieve promotie daadwerkelijk informeren naar de mogelijkheden en regels van het burgerinitiatief en het aantal burgerinitiatieven dat daaruit voortvloeit, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-25 Door de leden Geldhof, Bond, Cornelissen, Visser, Heller en Kraak wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005; beraadslagende over de begroting 2006; overwegende dat: - zowel vanuit het oogpunt van verantwoorde landschappelijke inpassing in dit deel van het kwetsbare Groene Hart, alsmede vanwege milieuaspecten, zoals geluidshinder, het de sterke voorkeur verdient de Amstelpassage van de te verleggen N201 uit te voeren d.m.v. een aquaduct; - de staten deze voorkeur op 25-10-2004 ook unaniem hebben uitgesproken; - GS voor de Amstelpassage om overwegend financiële redenen hebben gekozen voor een vaste hoge brug, daarbij voorbijgaand aan genoemde op 25-102004 unaniem aangenomen motie 12-8 waarin de staten uitspraken "de wenselijkheid dat de kruising van de omgelegde N201 met de Amstel in de vorm van een aquaduct wordt uitgevoerd"; - de meerkosten van een aquaduct in gezamenlijkheid met andere overheden (gemeenten, waterschap, provincie Utrecht) dienen te worden opgebracht waarbij uitgangspunt is dat alle partijen een bijdrage leveren; - de geraamde meerkosten van een aquaduct t.o.v. een hoge vaste brug ca. 11 mln. bedragen, waarbij de gemeente Amstelveen heeft verklaard in principe ten minste 1,1 mln. voor haar rekening te willen nemen; - met de andere betrokken overheden (gemeenten, provincie Utrecht,
PS 14 november 2005
waterschap) nader overleg benodigd is om tot verdeling van de meerkosten te komen; besluiten: 1. de kruising van de N201 met de Amstel uit te doen voeren in de vorm van een aquaduct; 2. de meerkosten ten opzichte van een vaste hoge brug voor de provincie NoordHolland zo veel mogelijk te beperken door het voeren van constructief overleg met andere overheden, waarbij uitgangspunt is dat alle betrokken partijen een substantiële bijdrage leveren; 3. GS te verzoeken PS voor 1 juli 2006 te informeren over de uitkomsten van dit overleg; 4. GS op te dragen bij de voorjaarsnota 2006 te voorzien in dekking van de benodigde provinciale middelen en deze middelen te reserveren tot in elk geval de vaststelling door PS van de begroting 2007 waarbij op dat moment deze middelen vrij vallen indien met partijen niet tot een bevredigende financiering is gekomen, en gaan over tot de orde van de dag. Motie 8-26 Door de leden Geldhof, Bond, Kraak, Remak, Visser en Heller wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen te Haarlem op maandag 14 november 2005; gehoord de beraadslaging bij agendapunt 8, de programmabegroting 2006 en de daarbij behorende memorie van antwoord; overwegende dat met grote regelmaat door gedeputeerde staten en de vakafdelingen een beroep wordt gedaan op externe adviesbureaus, waarvan het resultaat ook altijd naar de staten wordt gezonden; van mening dat daarbij niet altijd duidelijk is wat de meerwaarde of de noodzaak is van dergelijke rapporten;
69
verzoeken gedeputeerde staten, voortaan elke keer wanneer een dergelijk extern rapport naar de staten wordt gestuurd, dit vergezeld te doen gaan van: - de vraag die gesteld is; - door wie die vraag gesteld is; - goede motivering van de noodzaak van het rapport; - de kosten van het opstellen van het rapport (extern en intern) en - de uren die aan het rapport besteed zijn, inclusief de vergaderuren intern en extern, en gaan over tot de orde van de dag. De vergadering wordt van 16.00 uur tot 16.25 uur geschorst. Voorzitter: Borghouts De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Alle sprekers hebben het belang van een goede bereikbaarheid onderstreept. Zij hebben de diverse maatregelen die door het college zijn genomen in meer of mindere mate ondersteund. Er ontstond een interessante discussie naar aanleiding van het betoog van de heer Heller over de samenhang tussen welzijn en welvaart. Bereikbaarheid speelt daarin een belangrijke rol. Voor beide delen van zijn betoog - of je nu de nadruk op welzijn of op welvaart wilt leggen - is het van belang om je te kunnen verplaatsen via verschillende vervoermiddelen. De provincie zorgt daar ook voor. Sommigen hebben terecht gewezen op de toenemende moeilijkheden in verband met de luchtvervuiling. Uitgangspunt van het college is niet in eerste instantie om de Europese normen aan te tasten, als dat al mogelijk zou zijn, maar naar de uitvoering en de toepassing ervan in Nederland te kijken. De staatssecretaris heeft meermalen aangegeven dat ook hij die richting wil opgaan. Hij heeft een conceptwetsvoorstel uitgebracht dat binnenkort in de Kamer zal worden behandeld. Dit zou soulaas moeten bieden. Ik ben het op één punt niet met de heer Heller eens, namelijk dat de salderingsmethode niet goed zou zijn. Ik
PS 14 november 2005
vind van wel. Deze kan ook worden toegepast, gegeven uitspraken van de Raad van State. Ik verwijs naar het arrest in een soortgelijk geval in Almelo. Als wij dat niet doen, kan de zaak vastlopen, zowel de woningbouw- en de industrieuitleg alsook wegen en wellicht nog wel meer. Dat kan de bedoeling niet zijn. De heer Visser heeft gevraagd naar de kans van succes. Ik acht die vrij groot, gezien ook de uitspraken inzake Almelo en daarnaast vanwege de plannen die de provincie, in samenspraak met gemeenten, sindsdien heeft ontwikkeld op het gebied van luchtkwaliteit. Voor de N201 ligt er een totaalaanpak op tafel. Wij hebben er al het mogelijke aan gedaan, maar wij blijven alert. Wij zullen nagaan of meer zaken ontwikkeld kunnen worden die de luchtkwaliteit in het algemeen, voor zover deze samenhangt met het gebruik van onze wegen, kan bevorderen. Ook het rijk moet behoorlijk wat doen. De combinatie moet uiteindelijk tot het gewenste effect leiden. Met name de heer Kraak is ingegaan op de uitvoering van projecten en heeft een motie daarover ingediend. Wij zijn daar scherp op. Ik wijs op het tempo van uitvoering in de laatste jaren. Er zijn wel eens tegenbewegingen, waardoor de snelheid wordt afgeremd, maar in grote lijnen voeren wij alles uit wat uitgevoerd moet worden. Het ambtelijk apparaat is er ook zeer scherp op. De heer Kraak heeft gevraagd of een aanjaagteam nodig is. Ik vind van niet. Mijn stelling is dat deze functie er in het apparaat al is. Ik heb met B&U en de afdeling Verkeer gesproken. Alles is gereed om de zaak zo veel en zo snel mogelijk uit te voeren. In de praktijk zal dat zichtbaar zijn. Zo nu en dan wordt een bepaalde ontwikkeling tegengehouden, hetgeen maar in zeer beperkte mate aan ons ligt. Meestal heeft dit externe oorzaken of vallen procedures tegen. Ik wijs er ten overvloede op dat voor de investeringen in het kader van het PMI verschillende stadia zijn te onderscheiden: onderzoeksfase, planfase, realisatiefase. Dat gaat wel eens op en neer. Enige souplesse moet daarin betracht worden.
70
De motie over het aquaduct onder de Amstel zal wellicht statenbreed worden ondersteund. Het college heeft een ander besluit genomen. Als de staten een aquaduct willen, gebeurt dat. Ik wijs wel op enkele aspecten. Het is goed om kennis te nemen van alle gegevens die op dit punt ter beschikking staan, inclusief de MER, om een gedegen afweging te kunnen maken. Ik ga ervan uit dat de staten dit hebben gedaan. Ik wijs er echter toch nog op, omdat ik niet achteraf te horen wil krijgen dat ik dat had moeten zeggen. In de MER wordt een aantal aspecten afgewogen. Sommigen pleiten voor een aquaduct en sommigen pleiten nadrukkelijk voor de aanleg van een brug. Wat mij betreft, wegen de laatste argumenten het zwaarst. Het kostenaspect speelt daarin een rol. In de motie wordt voorgesteld, een aquaduct aan te leggen. Vervolgens moet een deel van de financiering bij derden worden gevonden. Als die niet gevonden worden, moet dan de provincie het hele bedrag dragen? Enerzijds hoop ik dat niet, maar anderzijds weer wel vanwege de snelheid van de uitvoering van het project. Dit illustreert enigszins de problemen waar je bij de uitvoering tegenaan kunt lopen. Zolang niet helder is welke lijn ik moet volgen, kunnen de voorbereidende maatregelen niet worden genomen, zoals grondaankoop. Bij een brug is dat anders dan bij een aquaduct. Er zal daardoor vertraging optreden. Mevrouw Geldhof (D66): De staten hebben toch al eerder uitgesproken dat zij een aquaduct willen? Het college besluit vervolgens anders. U verwijt ons nu, vertragend te werken. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Dan heeft u niet goed geluisterd. Ik wijs alleen op de consequenties van uw uitspraken. Er is tot nu toe door de stuurgroep steeds gezegd dat er een brug moet komen, omdat er binnen het krediet van de N201 geen 11,8 mln. is voor de financiering van een aquaduct. De stuurgroep heeft, in navolging van het college, tot nu toe ingezet op een brug. De staten hebben al eerder hun voorkeur uitgesproken voor een aquaduct, maar
PS 14 november 2005
daar niet de financiering bij aangegeven. Dat is het probleem. Zonder financiering kan ik niets doen. Dat zou in tegenspraak zijn met wat de staten bij de realisatieovereenkomst van de N201 hebben afgesproken. Als de staten mij opdragen om een deel van de financiering voor het aquaduct te halen bij de partners, te weten Amstelveen, dat 1,1 mln. heeft toegezegd, de gemeente De Ronde Venen, die weigert te betalen, het waterschap, waar ik ook nog nooit iets van heb gehoord, en de provincie Utrecht, die heeft gezegd niet te zullen meebetalen, en als dat vervolgens niet lukt, wat gebeurt er dan? Staat er in de motie dat de provincie voor de 12 mln. moet zorgen? Of is het de bedoeling dat er naar iets anders gekeken wordt? Dat kan dan alleen maar de brug zijn. Ik hoor dat graag in tweede termijn. De heer Visser heeft gevraagd of wij de variant van de Uitweg overeind houden. Natuurlijk, want in het collegeprogramma is daarvoor een duidelijke voorkeur uitgesproken. Ik wacht de uitkomst van de studie van het rijk af. Er zullen twee varianten worden onderzocht, waaronder die van de Uitweg. De andere variant is een rechtstreekse verbinding via een tunnel onder de grond. Daarvoor zijn verschillende opties te bedenken, met de bijbehorende kosten. Het CPB heeft daarover een uitspraak gedaan, gebaseerd op zeer oude studies, die inmiddels zijn teruggenomen, maar dat laat ik voor rekening van het CPB. Het college wacht dit af. Wij hanteren het collegeprogramma als uitgangspunt. De heer Visser (PvdA): Mijn vraag is of een pilot voor beprijzing valt te overwegen. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Daar kom ik op, maar u vroeg ook naar de Uitweg. In de commissie en in de staten heb ik mij meerdere malen uitgesproken voor het invoeren van een vorm van rekeningrijden. Ik ben daar nog steeds voor. Wij zijn voor een pilot. De Kamer heeft de minister de ruimte geboden om die hier in te voeren. Wij zijn daar in Noordvleugelverband mee bezig. Met name met Amsterdam, het ROA, zal dit nagegaan moeten worden. Als wij tot een
71
voor ons aanvaardbare vorm komen, zullen wij de minister dat voorleggen. Dit punt wordt geagendeerd voor het MIToverleg. Ik zal de staten op de hoogte houden. Men zal begrijpen dat een en ander veel voeten in de aarde heeft, maar wij zijn er wel voorstander van. Investeren in stations van de NS vind ik een taak van de NS-tak die zich met het vastgoed bezighoudt. Die zit behoorlijk in zijn financiële middelen. Er moet wel iets gebeuren. Voor de omgeving rondom de stations voor zover die niet in het bezit is van de NS proberen wij in overleg met gemeenten nadere maatregelen te nemen. Het gaat daarbij met name om de aansluiting bus-trein. Over de dienstregeling en de uitvoering spreken wij voortdurend met de NS. Een mooi voorbeeld daarvan is Haarlem. Wij zetten daar volop op in. De heer Graatsma heeft een aantal punten van de Zuidtangent genoemd. Er wordt iets gedaan aan de gladde vloeren. Wij inventariseren een en ander. Het probleem is bekend en dat zal op korte termijn worden aangepakt. Van wat er nog meer zal gebeuren ten aanzien van de Zuidas zal ik de staten op de hoogte houden. Nadat het contract is ontbonden, ben ik in grote lijnen niet ontevreden over de OV-taxiservice. Uit de cijfers blijkt dat verbeteringen nog altijd mogelijk zijn, alhoewel de behaalde scores hoog zijn. Ik ga niet mee met het verzoek van de heer Graatsma om nadere studie ten aanzien van de Zuidas. Eind volgende maand hoor ik of het rijk en de stad Amsterdam de uitgangspunten overeind houden. In dat geval zijn de door ons gestelde condities en daarmee onze bijdrage veiliggesteld. De heer Graatsma (SP): Ik heb al mijn vragen goed op een rij gezet, maar toch slaagt de heer Mooij erin om twee vragen niet te beantwoorden. Wil het college als geldgever aan de Zuidtangent de prestaties op de baan zelf beoordelen? Wat vindt het van onze voorstellen om de treinloop in Noord-Holland te verbeteren? Is het college bereid, daarover met de minister te praten?
PS 14 november 2005
De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Mijn antwoord is "ja". Wij meten echter niet alles ten aanzien van de uitval. Ik zal daarnaar kijken. Dat is ook van belang als concessieverlener. De heer Graatsma (SP): Ik heb het niet alleen over de uitval, maar ook over de doorloop. De gemeente Haarlemmermeer is daar bijzonder ontevreden over. Wat er in het verleden is beloofd ten aanzien van een snelle doorstroming wordt niet waargemaakt. Dat zijn de prestaties en dus niet alleen de rituitval. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Dat laatste is nieuw voor mij. Als dat juist is, word ik daar zeer boos over. Dat moet een punt van aandacht zijn. De heer Graatsma (SP): Dan nodig ik u hierbij uit om een ritje mee te maken. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Dat doe ik zo nu en dan ook, maar ik heb er verder geen verstand van, dus ik merk niet of er 10 km te hard of te zacht wordt gereden. Over de dienstregeling van de treinen vindt overleg plaats met de NS en niet met de minister. Wij hebben daarin een adviserende rol, waar wij volop gebruik van maken, zowel als provincie als in IPO-verband. Van dat overleg ben ik nog niet echt vrolijk geworden. Met de minister is destijds vooral overlegd over de spoorlijnen, de concessies enzovoorts. Ik verwacht dat men spoedig begint met de Coentunnel, volgens de daarover gemaakte afspraken. De heer Bezemer noemt de ontwikkelingen rond het spoor zorgwekkend. Gedeeltelijk heb ik dezelfde zorg. Ik vind dat de NS een andere houding moet aannemen ten aanzien van een aantal zaken op het spoor. Dit kan beter, meer klant- en marktgericht, maar dat vraagt om een cultuuromslag. De heer Bezemer vraagt om meer aandacht voor de grotere steden. In de investeringsimpuls valt daarvan iets terug te vinden, want er gaan bedragen naar een aantal door hem genoemde steden, zoals Haarlem, Zaanstad en Hilversum en in feite ook Hoorn en Alkmaar vanwege de Westfrisiaweg. Ik onderschrijf de inbreng
72
van de heer Bezemer op dat punt. Wij geven daaraan invulling. De heer Bruystens heeft opnieuw een pleidooi gehouden voor gratis openbaar vervoer. Ik ben daar geen voorstander van. Hij koppelde het nu alleen aan ouderen, maar ook dan ben ik er geen voorstander van. Ik ben eventueel wel voor reductie, maar ook dat moet je goed onderzoeken. Openbaar vervoer kost geld. De inkomsten hebben wij nodig. Het is niet slecht om voor dat product te betalen. Het zou buitengewoon merkwaardig zijn wanneer je wel voor het gebruik van een auto moet betalen en helemaal niets voor openbaar vervoer. Dat zou de zaak buitengewoon scheeftrekken. Ik ben daar absoluut geen voorstander van. Mevrouw Remak vraagt naar de bijdrage voor het station Haarlem-West. De NS hanteert vaste in- en uitstapaantallen bij de realisatie van een station. Daar voldoet het station HaarlemWest volgens de NS niet aan, dus wordt gevraagd om een bijdrage daarvoor dan wel een jaarlijkse bijdrage in de exploitatiekosten. Tot nu toe zijn wij daar niet op ingegaan. De heer Kraak vraagt hoe het staat met de uitritvergunningen van het Groenenbergterrein. Bij elke aanvraag vindt dezelfde toepassing plaats. Een aantal uitritten op dat terrein is nodig, richting de provinciale weg N201, die wij daar ook nog voor moeten omleggen. Dat kost geld. Wij kunnen dan ook niet zonder meer "ja" daartegen zeggen. Er zit niets anders achter dan dat. De heer Bond heeft gepleit voor energie uit asfalt. Wij zijn daar druk mee bezig. Op een wegvak bij Purmerend kan het worden toegepast. De toepassing ervan heeft niet alleen te maken met de techniek en de verwerking in het asfalt, maar vooral met de vraag of er afnemers zijn vlak langs de weg. Als aan die voorwaarde niet wordt voldaan, ontstaat er een enorm verlies aan energie. Bovendien moeten de afnemers ook afnemen, anders blijf je zitten met het product. Als aan al die voorwaarden is voldaan, kan het worden toegepast. Wij hebben al uitgesproken dat wij dat op zoveel mogelijk plaatsen willen doen.
PS 14 november 2005
De heer Heller heeft een motie ingediend over walstroom langs het Noordzeekanaalgebied. Ik zal daarnaar kijken. De motie beperkt zich niet tot het Noordzeekanaal maar gaat ook over de vaarwegen in het Noordzeekanaalgebied. Mevrouw Geldhof heeft gevraagd naar innovatief aanbesteden. Wij doen dat bij verschillende projecten. Binnen de door de staten gestelde randvoorwaarden zijn er veel variaties mogelijk. Ik heb daar met de Rekeningencommissie over gesproken in het kader van het project N201. Wij bekijken per project welke aanbestedingsvorm wij het beste kunnen hanteren. De motie van mevrouw Geldhof richt zich vooral op het nadenken over het toepassen van verschillende vormen. Wij doen dat ook. Er zijn veel mogelijkheden. De voor- en nadelen moeten worden afgewogen. Per project moet worden nagegaan welke vorm het beste daarbij past. Mevrouw Geldhof (D66): Ik heb geen motie ingediend. Het is een oproep aan het college om bij aanbestedingen de gunningscriteria zodanig te formuleren dat het met de laatste stand der techniek, dus vaak nog goedkoper, kan worden ingevuld. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Ik ga even niet in op uw voorbeeld omdat ik daar niet alles precies van weet. Het wil nog niet zeggen dat de laatste stand van de techniek uit budgettair of juridisch oogpunt het beste voor de provincie is. Ook dat ga ik bij een aanbesteding na. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Ook wij streven, evenals de heer Visser, naar verduurzaming van de landbouw. Hij sprak over agrarische ontwikkelingen, productielandbouw enerzijds en anderzijds over de agrariër als beheerder van het landschap. Die spanning is in veel gebieden voelbaar. In Noord-Holland zijn echter ook ontwikkelingen gaande waarin de productielandbouw mogelijkheden krijgt. Voor mij ligt biologisch en duurzaam in het verlengde van elkaar. In
73
deze collegeperiode ligt het accent op biologisch, maar uiteindelijk moet dit leiden tot verduurzaming in de gehele sector. Dat geldt overigens ook voor andere economische sectoren, waarover de heer Bezemer sprak. In de toekomst is er een probleem voor de agrarische sector. Het aantal agrarische bedrijven is nu pakweg 5300. De verwachting is dat dit aantal de komende jaren aanzienlijk zal dalen, ook vanwege een gebrek aan opvolgers. Een probleem daarbij is het sectorbeheer van het landschap. Er komen niet dagelijks zilvervloten voordrijven vanuit Brussel, Den Haag of Haarlem. Er moet dan ook meer worden uitgegaan van de bestaande economische vitaliteit van gebieden, ook veenweidegebieden. Van daaruit moet de zaak worden opgebouwd. Agrariërs kunnen zich enerzijds richten op productielandbouw en anderzijds neemt het aantal agrariërs toe dat een functie wil vervullen in aanverwante sectoren, zoals toerisme, maar ook beheer van het landschap. Het ontstaan van problemen is een van de redenen om voortvarend aan de slag te gaan met het handen en voeten geven aan de kwaliteitsimpuls landelijk gebied. Ik weerspreek dat het mkb in het economisch beleid van de provincie een wat ondergeschikte rol heeft. Innovatie was een van de rode draden in diverse betogen van de sprekers van vandaag. In het innovatiebeleid is het mkb een ruime positie gegeven. Met Syntens is een programma gestart dat zich richt op het mkb. Wij willen per jaar 300 bedrijven ondersteunen bij innovatieactiviteiten. Enige tijd geleden is de kick off, het kansenkanon, ingezet. Ieder jaar is er een moment om de innovatie van het mkb in de schijnwerpers te plaatsen. Wij doen er dus het nodige aan. In het project coaching Noord-Holland krijgen 90 ondernemers ook uit het midden- en kleinbedrijf ondersteuning, onder andere bij de opvolging in de bedrijven. Andere innovatieactiviteiten zijn de vier clusters, zoals afgesproken in de commissie ELE: multimedia, sierteeltveiling, duurzame energie en het vezelversterkte kunststofproject.
PS 14 november 2005
Er wordt gewerkt aan de uitvoering van de motie en het initiatiefvoorstel van de staten over de kennisalliantie. Ik kom binnenkort met een voorstel in de commissie ELE. Wat mij betreft wordt aangesloten bij initiatieven in NoordHolland-noord. Het initiatief KIK-starters loopt goed. In Noord-Holland-zuid is er de kenniskring Amsterdam. Op die wijze wordt rond de innovatie in het mkb een bouwwerk opgezet. De problematiek van de schooluitval is vorig jaar ook aangekaart. Ik onderschat dat probleem niet. Vorig jaar heb ik al gezegd dat wij starten met de uitvoering van de agenda Arbeidsmarktbeleid en Onderwijs. Wij willen 700 leerplekken realiseren. Inmiddels staan er 140 op de rol. Wij gaan na of verder nog iets ondernomen moet worden. De motie op dat punt wijst het college af. De heer Bezemer heeft behartigenswaardige opmerkingen gemaakt over de duurzaamheid van allerlei ontwikkelingen. Ik refereerde al aan de opmerkingen van de heer Visser op dat punt. Duurzaamheid is een rode draad in het collegebeleid, of het nu gaat om economie of om natuur en recreatie. Het versterken van de vestigingsfactoren sluit enigszins aan op wat de heer Bruystens heeft gezegd over de Noordvleugel. Ongeacht de bestuurlijke wens of het minder, meer of anders moet, kan geconstateerd worden dat promotie en acquisitie in de Noordvleugel, maar ook in andere delen van Noord-Holland, is versnipperd. Omdat te veel mensen zich daarmee bemoeien, gaan kansen voor nieuwe bedrijfsvestigingen verloren. Onlangs vroeg een bedrijf uit Amerika om informatie. Het werd van het ene loket naar het andere gesleept, terwijl soms een loket was gesloten. Uiteindelijk is dat bedrijf neergestreken in Denemarken. Dat is een gemiste kans. Als in Noordvleugelverband niet meer initiatieven worden genomen, moet ook de provincie meer initiatief tonen, zodat promotie en acquisitie beter worden geregeld. Ik ben van plan om de komende maanden na te gaan welke kant de neuzen opstaan. Wij zullen het initiatief nemen om meer sturend op te treden.
74
De heer Bruystens heeft evenals de heer Heller gesproken over ranglijstjes en posities. Dat kan snel wijzigen. Je kunt in het linker- of in het rechterrijtje staan. Wij zetten in op verbetering van de internationale concurrentiepositie van de Randstad. De provincie moet daaraan haar steentje bijdragen, met meer afstemming op het terrein van promotie en acquisitie, maar ook door een betere afstemming op de hoeveelheid bedrijventerreinen. De heer Heller stelde Schiphol en de economie aan de orde. Ik kreeg even de indruk dat hij denkt dat wij als een blind paard achter allerlei ontwikkelingen aanlopen. Alles wordt in samenhang bekeken. Uiteindelijk is het aan de staten om afwegingen te maken en om daaraan binnen de gestelde (milieu)randvoorwaarden inhoud te geven. De economische groei is altijd onderdeel van andere actoren in de samenleving. Het is goed om eigen accenten te leggen op zaken die van belang zijn, maar uiteindelijk zal er een balans tussen economie en ecologie gevonden moeten worden. Dat is de kracht ook van dit college. Het probeert een brug te slaan tussen ecologie en economie. In het kader van de Noordvleugel en de bedrijventerreinen is gesproken over uitbreiding. Het is slecht dat wij op enig moment moeten constateren dat er onvoldoende bedrijventerreinen zijn in de Noordvleugel van de provincie, maar dat stimuleert wel de aandacht voor herstructurering van bestaande bedrijventerreinen. Wat West-Friesland betreft, leidt de discussie over de verhouding tussen bestaande en nieuwe terreinen ertoe dat bij gemeenten en het bedrijfsleven andere opvattingen ontstaan. Er mag niet alleen van worden uitgegaan dat met een druk op de knop er weer een nieuw bedrijventerrein komt. Ik bestrijd de gedachte dat er een grote kloof moet zijn tussen bestaande en nieuwe terreinen. Beide heb je nodig, met de nadruk op een goede balans. De heer Graatsma (SP): U zegt dat de discussie over bedrijventerreinen leidt tot een herbezinning bij het bedrijfsleven over
PS 14 november 2005
het gebruik ervan. Waaruit kan ik dat afleiden? Dat lijkt mij nieuw. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Bijvoorbeeld door een duurzamer inrichting van bestaande bedrijventerreinen. Het bedrijfsleven mag niet als een vijand worden gezien, omdat het zich alleen richt op groei en nieuwe bedrijventerreinen. Men zal scherp naar de mogelijkheden bij bestaande terreinen kijken. Dat laat onverlet dat wij de groei van bedrijvigheid scherp in de gaten moeten houden. De heer Graatsma (SP): In WestFriesland staat 181.000 m2 bedrijventerreinen leeg. Hoe kan ik dat rijmen met de drang om toch nieuwe bedrijventerreinen te ontwikkelen? De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Ieder bedrijf zoekt de beste locaties. Wij zullen ervoor moeten zorgen dat die er zijn, maar dat mag niet automatisch leiden tot nieuwe locaties. De heer Graatsma (SP): Ik neem hier kennis van, maar overtuigd ben ik niet, helaas. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Ik probeer de balans in de gaten te houden. De heer Kraak (VVD): De gedeputeerde stelt dat problemen voor een belangrijk deel op bestaande bedrijventerreinen opgelost kunnen worden. Hoe valt te verklaren dat in het streekplan van het zuidelijk deel van Noord-Holland de behoefte is opgenomen aan ongeveer 350 ha bedrijventerreinen en dat er maar 50 ha gevonden kan worden? Kunnen de resterende 300 ha op bestaande bedrijventerreinen worden gevonden? De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Ik heb al gezegd dat goed naar oud en nieuw gekeken moet worden. Er is een relatie tussen bestaande en nieuwe bedrijfsterreinen. Wij moeten ook kritisch blijven ten aanzien van cijfers over ruimtebehoefte. Het is mogelijk dat wij op enig moment ons licht daarover moeten
75
laten schijnen. Wij moeten dan niet onmiddellijk roepen dat dit tot minder economische groei zal leiden. Ik ben het op dat punt min of meer met de heer Heller eens. Met een andere inrichting van bestaande bedrijventerreinen kan je ook economische groei mogelijk maken. De heer Kraak (VVD): Dan kom ik tot de merkwaardige conclusie dat de gedeputeerde ten aanzien van de reserveringen zoals aangegeven in het streekplan, waarvan ongeveer 300 ha niet gevonden kan worden, stelt dat naar de cijfers gekeken moet worden. Kloppen de cijfers niet? De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Nee, ik zeg dat ook sprake kan zijn van enige dynamiek in allerlei ontwikkelingen. Wij doen hier op basis van correcte cijfers uitspraken over ruimtebehoefte voor bedrijven, maar in de tussentijd kan er wel wat veranderen. Je moet niet voortdurend als een blind paard achter cijfers aanlopen. Wij moeten de dynamiek van het bedrijfsleven zelf erbij betrekken. De in het college besproken objectief vastgestelde ruimtebehoefte, zowel voor woningen als bedrijven, geldt gewoon. Natuurlijk is er behoefte aan nieuwe bedrijventerreinen. Het draagvlak om dat voor elkaar te krijgen wordt echter groter als je ervoor zorgt dat de bestaande bedrijventerreinen goed worden benut. Er is samenhang. Wij kunnen wel van alles willen, maar uiteindelijk moet dat ook voor elkaar komen. De heer Berkhout (D66): In de memorie van antwoord staat dat dit jaar nader onderzoek zal plaatsvinden gericht op inventarisatie van de bedrijventerreinen in West-Friesland. Doelt u daarop? De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): In de commissie ELE heb ik gezegd dat op de eerstvolgende vergadering het rapport van de commissie onder leiding van de burgemeester van Enkhuizen, de heer Jan Baas, in bespreking genomen zal worden.
PS 14 november 2005
De heer Berkhout (D66): Dat is wat anders. Ik doel op de vorig jaar toegezegde inventarisatie. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Wij komen onze toezeggingen na. De heer Berkhout (D66): Die inventarisatie komt dus dit jaar dus nog in de commissie aan de orde? De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Geen idee. Daar gaat de voorzitter over. Ik weet dat in de commissie ELE binnen afzienbare tijd de ruimtebehoefte in West-Friesland aan de orde zal zijn. De heer Berkhout (D66): Dat is dus een ondersteuning van wat u zelf beweert. Ik vind dat wel prettig. De voorzitter: Voor de goede orde: de gedeputeerde doelde op de voorzitter van de commissie ELE. De heer Kraak (VVD): De antwoorden van de gedeputeerde leveren iedere keer meer vragen op. Ik kom daar in tweede instantie op terug. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Dan moet u helder aangeven wat u niet begrijpt. Ik vind mijzelf zo helder als glas. De heer Kraak (VVD): Dat is dan het glas van de glastuinbouw dat wij af willen dekken voor het licht naar buiten. De voorzitter: Wij wachten uw tweede termijn af. De heer Bruins Slot (CDA): De gedeputeerde zegt dat het niet zo erg is dat er een tekort aan bedrijventerreinen is in welke regio dan ook, omdat dat perspectief biedt op herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen. Zegt hij daarmee dat ijzeren voorraden niet meer aan de orde zijn, omdat het goed is om die omstandigheid te creëren? Bij het optellen en aftrekken van hectares wordt, zeker in het IJmondgebied, met ijzeren voorraden gewerkt.
76
De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): IJzeren voorraden blijven altijd aan de orde. Dat zijn echter geen statische gegevens. Ontwikkelingen gaan snel. Daarin zit een zekere dynamiek, maar ijzeren voorraden blijven nodig. De heer Bruins Slot (CDA): U mag niet zo gemakkelijk uitspreken dat een tekort aan bedrijventerreinen in welke regio dan ook wel eens goed is. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Waarvan akte. De heer Kraak vraagt om ondersteuning van de belangrijke rol van de economie. Ik kan daar volstrekt in meegaan. Wij moeten scherp kijken naar ontwikkelingen die de huidige situatie met zich brengt. De beschikbaarheid van voldoende bedrijventerreinen is voor mij inclusief bestaande en nieuwe. De heer Kraak sprak over goede huisvesting, kenniseconomie, schooluitval. Ik ben daarop al ingegaan. Hij vraagt nadere aandacht voor het ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland-noord. Hij heeft uit de krant bij monde van twee wethouders en een burgemeester vernomen dat in het gewest Kop van Noord-Holland enige vertraging is opgetreden. Dat klopt. Ik dacht dat de commissaris in zijn nieuwjaarstoespraak heeft gezegd dat het ontwikkelingsbedrijf op 1 juli geregeld moest zijn. Het is een nogal weerbarstige kwestie om allerlei partijen in zo'n gebied op een lijn te krijgen. De drie bedrijfsregio's houden op te bestaan. De mensen die daar werken, willen aan de slag blijven. Wij hebben contacten met verschillende bedrijvengroepen en met ongeveer 30 gemeenten in Noord-Holland-noord. Zij moeten allemaal op een lijn komen ten aanzien van de intentieverklaring. Er zit behoorlijk schot in de zaak. Komende donderdag is er een gesprek met de meeste belanghebbenden. Ik kom daar zo spoedig mogelijk op terug in de commissie ELE. Het starten van een ontwikkelingsbedrijf aldaar is nodig. Ik ben blij dat de heer Kraak dat onderschrijft, anders zou hij mij niet vragen, daar sneller mee aan de slag te gaan.
PS 14 november 2005
De heer Bond sprak over de rol van het mkb. Ik heb er al op gewezen dat het mkb in het economisch beleid een belangrijke rol speelt. De heer Bond wees op het rapport dat mij vorige week is aangeboden door de Kamer van Koophandel Amsterdam over de nota Winkelplanning. Een en ander heeft te maken met de motie-Van Bochoven, aangenomen bij de bespreking van de Nota Ruimte in de Tweede Kamer. De provincie wordt opgedragen, een meer sturende rol te spelen bij de winkelplanning. Tijdens de overhandiging van het rapport het ik gezegd dat ik mij erover verbaas dat organisaties zoals de Kamer van Koophandel en het mkb nu van de overheid vragen om sturend, regelend op te treden. In het algemeen vraagt men ons, dat juist niet te doen. Ik wil nadenken over de vraag in hoeverre de provincie sturend en coördinerend kan optreden op dit terrein, mede gelet op het verleden. Ik wil weten hoe een en ander zich verhoudt tot de dynamiek van allerlei ontwikkelingen op de markt, zoals de grootschalige winkelontwikkelingen, die ten koste gaan van allerlei andere ontwikkelingen. Ik heb ook gewezen op de vrijheid van de consument om te winkelen waar men wil. De binnensteden worden minder aantrekkelijk als bepaalde winkelbedrijven zich elders vestigen. Ik heb toegezegd dat ik het college een notitie zal voorleggen over de diverse rollen die de provincie kan spelen, zoals arbiter, regisseur of kapitein op het schip. Ik zal die verschillende rollen en de consequenties die daaraan verbonden zijn in GS bespreken. Vervolgens zal de notitie in de diverse commissies worden besproken. Ik vind dit een serieus punt, omdat de Kamer van Koophandel iets wil, maar ook omdat in de Tweede Kamer een motie daarover is aangenomen. Wij moeten daaraan richting en uitvoering geven. Ik kom daar dus nog op terug. De heer Bond (CDA): Wij maken ons zorgen over de bedreiging van de leefbaarheid in met name de kleine kernen. De grote supermarché's buiten de kom spelen daar een rol in. Deze zorg komt terug in de motie die wij wellicht in tweede termijn zullen indienen.
77
De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Dat aspect heeft onze aandacht. Mijn collega Kruisinga pakt dit gedeeltelijk ook op in het kader van de leefbaarheid in de kleine kernen. Ik zal het probleem in ogenschouw nemen en een notitie aan GS voorleggen, die zo spoedig mogelijk in de commissie zal worden besproken. Op het debat over de groei van Schiphol en de Holland Acht zal zeker nog wel door andere leden van het college gereageerd worden. Ik hoop dat ik de heer Heller voldoende duidelijk heb gemaakt dat het een misvatting is om te veronderstellen dat wij automatisch achter allerlei dingen aanlopen. Wij zullen zaken op hun merites moeten bekijken. Het economisch beleid is integraal onderdeel van het collegeprogramma. Welvaart en welzijn zijn aardig ingebed. De heer Kraak heeft een motie ingediend over Fokker. In het college is daarover uitvoerig gesproken. Wij hebben ons afgevraagd welke rol wij daarin kunnen spelen. Gevraagd wordt om een onderzoek. Wij zeggen dat toe. Het college staat dus positief ten opzichte van de motie. Dat geldt ook voor de motie van de heer Heller over de kennisalliantie. Wij zullen uit laten zoeken of dat technisch mogelijk is. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. De heer Visser vindt dat de overheid anticyclisch moet investeren. Hij wordt op zijn wenken bediend, want wij hebben voorgesteld om juist te investeren, om geld te pompen in de provincie Noord-Holland, terwijl het overal elders slecht gaat. Dat moet voor hem een geschenk uit de hemel zijn. Hij vindt dat mensen het gevoel moeten hebben, er meer bij te horen. Dat moet zichtbaar zijn in alle sectoren. Dat klopt. Vandaar dat wij niet alleen in openbaar vervoer of in wegen investeren, maar ook in de sociale infrastructuur en zelfs in duurzame energie. Welk van de andere items is daarmee nog niet belegd? Hij vindt dat er vaker gezamenlijk vergaderd moet worden. Op projectbasis gebeurt dat. Nog afgelopen maandag is er een bijeenkomst geweest in het kader van Haarlemmermeer bollenstreek, waarvoor
PS 14 november 2005
de staten van Zuid- en Noord-Holland zijn uitgenodigd. Of men dan komt opdagen, daar ga ik niet over. Dat moeten de desbetreffende voorzitters regelen. Aan ons ligt het in ieder geval niet. Als de heer Visser dat vaker wil doen, be my guest. De heer Visser (PvdA): Dat was meer een conferentie en dat bedoel ik niet. Dat zal u, maar in ieder geval de staten duidelijk zijn. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Welke vorm u ook kiest, ook daarvoor was iedereen uitgenodigd. Vastgesteld kon worden dat lang niet iedereen daaraan gehoor heeft gegeven. Wij doen dat echter graag. U kunt met suggesties komen. ISV is meer dan het stapelen van stenen, zo stelde de heer Visser. Ik verbaas mij daarover. De PvdA wil een rapportage op het terrein van de sociale component. Zij vraagt om meer aandacht voor doelgroepen. Was de PvdA niet aanwezig tijdens de behandeling van het ISV-document? Ik citeer blz. 1 uit het stuk over stedelijke vernieuwing, dat is aangenomen door de staten, gesteund door de PvdA: de sociale dimensie van de stedelijke vernieuwing is essentieel. Wij diepen dat uit in zes provinciale thema's die ook worden benoemd. Het eerste thema is wonen. Het tweede is versterking van de sociale infrastructuur. Het derde is verstedelijking en het vierde het oplossen van ernstige maatschappelijke problematiek. Hoeveel verder kun je nog gaan? De vijfde is intensief ruimtegebruik en de zesde bodemsanering. Op specifieke regio's worden vier productiehallen gezet. Ik verwijs naar het aantal voorstellen waarin de sociale infrastructuur aan de orde is. 27 van de 65 gemeenten hebben op het terrein van zorg, welzijn en cultuur breed ingezet, inclusief scholen. Daarnaast richten 20 ervan zich specifiek op leefbaarheid, buurt en kleine kernen, woonzorgzones en wat dies meer zij. Ik daag de heer Visser uit om één onderwerp te vinden wat wij niet doen. Wij houden ons exact aan het kader. De gemeenten weten ons daarvoor te bereiken.
78
De heer Visser (PvdA): Aan het kader mankeert niets. Daarom hebben wij ook ingestemd met het stuk. Daar is verder geen discussie over. Wij vragen of het in de praktijk ook lukt. U geeft een aantal zaken aan. Misschien valt er nog meer aan te geven. Blijkbaar is de vraag om een rapportage over de sociale component niet zo raar. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ik geef aan waarom die vraag wel raar is. U hebt al besloten om tweemaal per jaar te laten rapporteren. U hebt de eerste rapportage in het voorjaar gehad. De tweede komt eraan. Misschien wilt u nog een derde of vierde, maar voorlopig geven wij het inzicht waar de staten om hebben gevraagd. Exact is aangegeven hoeveel gemeenten hebben meegedaan. De aanvraag voor de cyclus 2005-2007 beoordelen de staten in het voorjaar. De termijn sluit pas in de eerste week van november. De staten worden op hun wenken bediend. De rapportages worden geleverd. Ik hoor graag of u er nog meer wilt. De heer Graatsma vraagt om de programmabegroting gewoon begroting te noemen. Sommige regels zijn verwoord in wetten, zoals de wet BBV. BBV verstaat onder de verzamelnaam begroting: het geheel van begrotingsproducten gerelateerd aan een aggregatieniveau. Daaronder valt de programmabegroting, op PS-niveau, en de productenraming, op GS-niveau. Vandaar het onderscheid in de naamgeving. Wij zijn verplicht om het zo te doen. De heer Graatsma vindt dat de begroting geen investeringsplan bevat. Dat is onjuist. Ik verwijs naar de geraamde investeringen in 2006, opgenomen in staat 5.3, en naar de geraamde investeringen in het kader van UNA en FINH, aangegeven in aparte kaders. Het exploitatieresultaat is min 75 mln., zo stelt de heer Graatsma. Dat is niet juist. Dat resultaat is nul. De min 75 mln. is het resultaat van voor de bestemming. De bestemming staat daarna in het stuk. Daarmee kom je op nul uit. De provincie Noord-Holland dekt daarna vooral uit haar reserves. Dat is de gebruikelijke gang van zaken. Eerst vallen gelden terug aan de
PS 14 november 2005
algemene middelen en dan besluiten de staten waar een en ander uit wordt gefinancierd. In normaal Nederlands gesteld: na de uitname uit deze reserves sluit de exploitatiebegroting volledig. De heer Graatsma (SP): Het gaat mij om het saldo van baten en lasten. Je kunt in een oogopslag zien wat er met het vermogen in een jaar gebeurt. Hoe je dat vervolgens oplost, kan apart vermeld worden. Nu wekt u de schijn dat u op nul uitkomt, terwijl het vermogen feitelijk met 117 mln. afneemt. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ik snap wel wat u zegt, maar ik verwijs naar de wet BBV waarin wordt aangegeven op welke wijze er gerekend moet worden, juist om verwarring te voorkomen. Zij houdt in dat het eerst wordt aangegeven, vervolgens vallen de gelden terug naar de algemene middelen en daarna beslissen de staten op basis van voorstellen van GS waar het uiteindelijk naartoe gaat. U kunt het daar niet mee eens zijn, maar dan moet u de wet veranderen. De heer Graatsma (SP): Wat u zo simpel zegt, dat zou erin moeten staan. Om erachter te komen, moet je de begroting van a tot z, van links naar rechts doorwerken. Dat is een heidense klus. Mijn vraag is niet in tegenstelling met het BBV, zeker niet. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Als u mij een punt kunt aangeven waarop ik afwijk, dan zal ik u met liefde volgen, maar wij doen exact zoals het moet. Wij worden gecontroleerd door de toezichthouder. Hij heeft nog nooit een opmerking gemaakt. De heer Graatsma mist de personele toedeling naar programma's. Dat klopt, want wij volgen een bepaalde systematiek. Op basis van de directieplannen worden vervolgens de fte's verdeeld naar de programma's via de productenraming. De staten geven het kader aan en wat zij wensen uit te voeren. Daarna ligt die opdracht bij GS. Vervolgens spreken wij de directie erop aan en vragen haar hoeveel mensen
79
waarop ingezet worden. Zo is het systeem. Ik heb in de commissie gezegd dat de huidige presentatie van de programmabegroting ondanks de wettelijke vereisten zoals vastgelegd in het BBV, helderder kan zijn. Er staan nog te vaak blokken in waarvan geen uitsplitsing wordt gegeven, ook niet in de toelichting. De staten hoeven naar mijn mening geen financiële wizards te zijn. Zij moeten er pagina na pagina achter zien te komen. Dat moet aan specialisten worden gevraagd. De begroting moet dan ook overzichtelijker kunnen zijn. Ondanks de vele complimenten zal ik proberen om de lat hoger te leggen, zodat de begroting de volgende keer nog beter is. Ik hoop daarmee ook aan de wensen van de heer Graatsma tegemoet te zijn gekomen. De heer Bruystens wil dat wij uit het Randstadbestuur stappen. Dat is niet zo eenvoudig. De staten hebben het ambitieniveau bepaald van het bestuur van de Regio Randstad. Indertijd is de gemeenschappelijke regeling besproken. Daarmee hebben de staten een summiere opdracht aan het DB-Randstad gegeven. Vervolgens hebben zij besloten dat jaarlijks een werkplan voorgelegd moet worden. Via de commissie FBO kan daarmee wel of niet akkoord worden gegaan. Vervolgens brengen wij dat in het AB-Randstad in, dat vervolgens een opdracht geeft aan het DB-Randstad. Indertijd hadden de staten te weinig vertrouwen in de aard en wijze van samenwerking, maar wensten zij wel samenwerking op Randstadniveau. Als men nu vindt dat het Randstadbestuur te weinig doet, dan kunnen de staten tussentijds bijstellen. Ik verwacht dat de staten met aanmoedigingen daartoe komen. Wij achter de collegetafel zullen daar enthousiast op reageren, want het is ons een doorn in het oog dat er zo weinig mag en wij willen graag meer. In de gemeenschappelijke regeling hebben de staten zelf laten vastleggen dat degene die er uitstapt, wel erg zwaar wordt aangeslagen, want hij moet bijna alleen de complete afvloeiing van het personeel voor zijn kiezen nemen. Ik raad dat niet aan, want dat is meer dan een paar ton. Je kunt die bestemming niet voorlopig zomaar even opschorten. De valbijl van de
PS 14 november 2005
gemeenschappelijke regeling treedt dan in werking. Wij raden dat af. Misschien kan er een extra bijeenkomst worden belegd met de staten van Zuid-Holland en Utrecht om te overleggen op welke wijze de gemeenschappelijke regeling verstevigd, geschraagd kan worden door de beleidsuitvoerders meer opdrachten mee te geven. Het is rustig in het Wieringerrandmeer, zo stelt de heer Bruystens. Dat klopt, want ook daartoe hebben de staten opdracht gegeven. Zij hebben de kaders gesteld. Er is nog een tekort van 140 à 150 mln. De staten hebben ons tot april de tijd gegeven en desnoods iets langer. Dat scheelt een paar miljoen per maand die je bijeen moet vergaren. De heer Bruins Slot (CDA): U neemt een paar maanden extra. Maar wij hebben gezegd dat het een paar maanden later mag zijn dan eind 2005. U kunt niet vanaf april alweer een paar maanden extra claimen, niet veel verder dan medio volgend jaar. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ik zou niet met claims durven komen, want dan krijg ik zoveel vragen. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Ik kan mij niet herinneren dat wij over een tweesporenbeleid hebben gesproken. Het ging over een deadline per 1 januari. Toevallig hoorde ik deze week dat er een uitloopmogelijkheid is tot april. Dat is nagenoeg nieuw voor mij. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): De maand april is ook in de staten genoemd. Ik zal dat stuk er met liefde bijhalen. Sommigen hebben zelfs juni/juli gezegd. Ik neem aan dat er ook contacten zijn met andere overheidsorganen, onder andere met Brussel. "Brussel" zal in februari richtinggevende uitspraken doen over onderdelen van de uit te geven gelden in de jaren erna. Men zal niet eerder met een mening komen. Uiteraard hebben wij onze hoop nog gevestigd op het Brusselse. Wij zijn hard bezig, daarop voor te sorteren.
80
Wij hebben al veel ambtenaren ontvangen, maar er moet nog meer gebeuren. Wij hebben die tijd dan ook nodig. In de tussenliggende rapportages hebben wij aangegeven dat wij april denken en hopen te halen. Natuurlijk proberen bijvoorbeeld boeren met bezit tussendoor van alles en nog wat aan de staten te ontlokken. Zij willen zekerheden en meer geld voor hun bezit. Dat mag je hen niet euvel duiden. Het is goed dat zij dat proberen. Je mag het ook andere politici niet euvel duiden dat zij zullen zeggen dat er geen geld naar het Wieringerrandmeer moet gaan, maar naar andere zaken. Ook dat is logisch. Deze staten hebben echter een bepaalde opdracht aan GS gegeven, die GS uitvoeren. In april krijgen de staten hopelijk een zeer gunstig plaatje voorgelegd. Wij doen in ieder geval ons stinkende best. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Ik heb begrepen dat burgemeester Lont van Wieringen heeft voorgesteld om u te vervangen door iemand die dichter bij Brussel of Den Haag staat. Kunt u daar een toelichting op geven? De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Dat kan ik wel, maar dat lijkt mij op dit moment onverstandig. Ik ben niet gewend om uit stuurgroepvergaderingen te klappen, maar binnenkort komt er ieder geval een voorstel… De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Maar het stond wel in de krant. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Dat zegt mij helemaal niks. Er staat zoveel in de krant. Daar hoeven wij gelukkig niet altijd op te reageren. Ik zeg toe dat er op dat terrein niet alleen een voorstel aan de stuurgroep zal worden voorgelegd, maar ook aan de staten. In mijn ogen is dat onderbouwd, anders zou ik dat niet doen. Mevrouw Remak sprak over ruggensteun en realiteitszin, waarvan akte. Ik bedank haar daarvoor. Zij vindt dat bestemmingsplannen sneller
PS 14 november 2005
geactualiseerd moeten worden. Dat doet dit college niet. Wij hebben geen zin in papieren tijgers. Op basis van de nieuwe wet kunnen wij zelf wel ingrijpen. Als een college dan anders reageert dan wij mogelijk achten, kunnen wij via de staten daadwerkelijk ingrijpen, maar dat is nu nog niet het geval. Conform de afspraak met de staten kopen wij een systeem en dit wordt geïmplementeerd in de computer zodat het bijgehouden kan worden. Men zal begrijpen dat dit niet de allereerste prioriteit heeft, maar de staten is toegezegd dat het in april functioneert. Bij signalen uit gemeenten hebben wij dat ogenblikkelijk gebruikt - sommigen zeggen zelfs misbruikt - om de betreffende gemeente ermee achter de broek te zitten. Ik heb al eerder gezegd dat ik dat leuk vond. Mevrouw Agema heeft gevraagd, een voorstel te agenderen. Niet GS bepalen echter wanneer een voorstel op de agenda wordt geplaatst, maar het Presidium. Het heeft het doorgeschoven naar 12 december. Van mij mag haar voorstel zo snel mogelijk worden behandeld. Ik vind het wel logisch dat het gezamenlijk met andere voorstellen op dat punt wordt behandeld. Vandaar dat ik geen bezwaar heb aangetekend tegen het voorstel van het Presidium. Als mevrouw Agema het daar niet mee eens is, moet zij met de fractievoorzitters om de tafel gaan. Zij zit er zelf ook in. De heer Kraak heeft naar de begrotingskrant gevraagd. Ik kan pas een krant uitbrengen als dat op de begroting is opgenomen. Er was in een eerder stadium geen geld voor gereserveerd. GS willen de suggestie dolgraag overnemen. Zodra de staten de begroting hebben aanvaard, in welke vorm dan ook, wordt het daarmee een voorstel van de staten. Ik wil dolgraag aan de bevolking van Noord-Holland vertellen waar zij voor betaalt. Wij zullen de posten en onderdelen dan uiteenzetten en duidelijk maken waaraan geld is toebedeeld. Met het oog op de begroting van de jaren erna zal ik er in ieder geval voor pleiten dat dit systematisch onderdeel zal uitmaken van de begroting. Het is verstandig, mensen te laten weten waar het geld aan wordt besteed. Van ieder overheidsorgaan in Nederland krijgt men
81
te horen waar gelden aan worden besteed, behalve van de staten van Noord-Holland en dat lijkt mij bijzonder. De heer Kraak (VVD): Staat op deze begroting een bedrag daarvoor gereserveerd? De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Nee, want toen u dit voorstel hebt gedaan, was de begroting al uitgebracht. Het zal op de gebruikelijke manier gaan. Ik moet nagaan of er geld overblijft dan wel een bezuiniging toepassen, ofwel ik vraag om een dekking bij de najaarsbegroting. De suggestie is door GS overgenomen en daaraan wordt uitvoering gegeven. Het zal dit jaar financieel wel wat minder zijn dan bijvoorbeeld een jaar later. De heer Kraak (VVD): U vraagt op 12 december aan de staten om een nadere onderbouwing? De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Hoe meer geld ik gevoteerd krijg, des te beter. Ik zou daar blij mee zijn. Op de vraag over de aanlegvergunning Groenenbergterrein voor de heer Poot is al ingegaan. Aanvullend deel ik nog mee dat het niet pro forma protesteren ertoe geleid zou kunnen hebben dat de aanleg voor een weg ter ontsluiting van een bedrijventerrein, aangevraagd door de groep die de heer Poot vertegenwoordigt, door ons betaald zou moeten worden. Dat zou de omgekeerde wereld zijn. Ik heb de heer Poot tevoren op de hoogte gesteld. Hij kan dit in de pers uitleggen als zouden wij hem dwarszitten, maar hij weet beter. Het is niet gebruikelijk dat een overheid de aspiraties van ontwikkelaars die daarna bedrijventerreinen willen aanleggen op voorhand bekostigt. Bovendien willen wij niet dat er een matigende werking van uitgaat naar openbaar-vervoertrajecten die wij wensen aan te leggen dan wel trajecten die daarvan profiteren, zoals de N201. De desbetreffende ontwikkelaar dient zelf zijn plannen daarop aan te passen.
PS 14 november 2005
Het CDA hoopt op een nieuwe structuur voor het middenbestuur. Wij gaan zelfs nog een stap verder. Het is helaas geen bestuurlijke spaghetti, maar ravioli. Het gaat niet alleen om de provincie, maar ook om de gemeenten en bijbehorende taken en over de decentralisatie van rijkstaken. Dat hoort bij elkaar. Anders doet opgeld waarover de heer Heller sprak, namelijk dat er niet zoveel verschil is. Ik kom daar nog op terug. ICT is duur, de procedures zijn lang en het gaat vaak ten koste van schaars groen, zo stelde de heer Bond. Alle ruimte is kostbaar, maar wij maken hierbij een afweging. De staten verwachten van ons een tussentijdse rapportage. Wij liggen op dit moment op schema. Ik zeg er eerlijk bij dat ik sommigen niet helemaal vertrouw. De gemeente Amsterdam meldt mij in de persoon van de heer Stadig dat hij en de gemeenteraad van Amsterdam denken dat er nog 50.000 binnenstedelijke productie is te leveren en dat dit kan in de periode dat hij nog zitting heeft. Dat getal heeft hij echter niet gehaald in de periode dat hij zitting had, de twaalf jaar tot en met april. Ik weet 100% zeker dat het hem tot maart volgend jaar niet zal lukken om het verschil van vele tienduizenden woningen bij te plussen. Dat is technisch onmogelijk. Ik vind dat dan onzin. Wij zullen dit scherper moeten bekijken en dat doen wij ook. Over de commissie Winkelplanning heb ik nog een aanvullende opmerking. Bij de Waarderpolder stelde de gemeente Amsterdam via een omweg ten aanzien van Ikea dat er toch niet geconcurreerd mag worden. Zij wilde niet nog meer mkb. Het was afgelopen. Vele gemeenten eromheen vonden dat ook. Haarlem vond bijvoorbeeld wel dat het kon. De staten hebben een stevig convenant afgedwongen. Het is bij Ikea gebleven en dat was het. De heer Schipper en ik zullen daar sterk op letten. Laten wij echter wel wezen. Iedereen zegt voortdurend dat vooral op de andere gemeenten moet worden gelet. Perifere detailhandel en alles wat erbij hoort, vindt men fantastisch in de eigen gemeente, maar niet in andere gemeenten. Dat kan niet. Het is een kwestie van de regulerende markt. Wij
82
gaan er omzichtig mee om. Het beleid in Zuid-Holland is niet zaligmakend en heeft tot op heden nog niet het gewenste resultaat gehad. Heb je dan weer een extra nota nodig waar weer een heleboel bureaus veel geld aan verdienen? De heer Bond (CDA): Met uw voorbeeld geeft u de noodzaak van regie aan. Juist omdat de gemeenten individueel handelen, vragen wij om regie, bewaking van de provincie. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Maar wel in die volgorde. Mijnheer Bond, als zij het te bont maken, pakken wij ze aan. Dat moet u aanspreken. De buitenring en de kantoorgebouwen. Ik heb al eerder gezegd dat dit college het toejuicht als een bepaalde bestemming omgezet kan worden in een betere, waaraan meer behoefte is. Of dat nu kantoren zijn of groen, maakt mij op dat moment niet uit. Wij maken in de ruimtelijke ordening altijd een afweging. Wij weten dat wij altijd iedereen een beetje pijn doen, want er is nu eenmaal te weinig ruimte. Gesteld wordt dat in een buitenring van een gemeente kantorengebouwen vaak omgezet zouden kunnen worden, maar dat daarvoor belemmeringen zijn. Dat laatste is zeker het geval. Ik breng graag in kaart waar het zou kunnen. Ik geef het voorbeeld van Sloterdijk. Daar staan een paar gebouwen leeg, maar daarvoor geldt categorie 4, dus daar mag je niet wonen. Ik zie niet in waarom, want dichter bij het station zou dat toch mogelijk moeten zijn. Men begrijpt dat ik welbewust een voorbeeld uit het WGR-plusgebied heb genomen. De heer Bond vraagt of het college het met hem eens is dat er meer verantwoordelijkheid voor de burgers van Noord-Holland moet zijn in het kader van de 20KE-zone, de ophoging van vluchten en alles wat daarbij hoort. Ja, vandaar dat wij voorstellen zullen doen op basis waarvan wij ons echt kunnen bemoeien met de discussie over Schiphol. Put your money where your mouth is. Alleen als mensen worden aangesteld voor de monitoring, voor de voorbereiding van
PS 14 november 2005
beleidsvoorstellen en de aanwezigheid op bijbehorende vergadering, kunnen wij actief participeren in een discussie. Het college vraagt toestemming om dat in de toekomst te doen. Hoeveel vluchten kan onze provincie maximaal verwerken? Dat zijn er ongeveer 500.000. Dat is wel bij de uiterste rek van de milieuregels van dat moment. Op dit moment zitten wij op ongeveer 420.000 à 430.000 vluchten. Als je verder wilt gaan, is er een overloopgebied nodig, zoals Lelystad of iets dergelijks. D66 vraagt om gemeenten te stimuleren om landschapsbestemmingsplannen op te stellen. Mevrouw Geldhof wordt op haar wenken bediend. Nu al vragen wij gemeenten om regionale structuurvisies op te stellen met daarbij beeldkwaliteitsplannen op regionale schaal. Met een dergelijke actie kunnen wij ook het beoogde doel van sturing op de landschapsontwikkeling bereiken. Dit is als hoofdpunt aangeduid. Een hogere plan- en regeldichtheid achten wij niet gewenst. Daarna komt het op de staten aan, die alle bijbehorende voorstellen moeten wegen en dat doen zij tot op heden goed. Het college adviseert niet positief ten aanzien van het tweede gedachtestreepje in amendement 8-2, dat gaat over de dekking. Voor het overige zijn wij positief, want dat doen wij al. Voor amendement 8-3 over NoordHolland Zegel is geen dekking aangegeven. De indieners komen daarmee terug. Voor het overige lijkt het een sympathiek amendement. Ten aanzien van het eerste streepje in motie 8-1 van de PvdA over gezamenlijke commissievergaderingen merk ik op dat wij dat al doen. Als de staten dat vaker willen, zijn zij aan zet. Motie 8-11 van mevrouw Agema is komisch. Wij zijn er overigens wel voor. Er staat dat het wenselijk is dat volksvertegenwoordigers in het debat de leiding nemen inzake de discussie over de bestuurslagen. Vervolgens wordt het college opgedragen om aan de slag te gaan. De staten moeten de leiding nemen,
83
maar GS wordt iets opgedragen. Fantastisch! Dat doen wij graag. Motie 8-13 van onder andere de VVD gaat over knelpunten in de uitvoering van beleid. Wij adviseren daarover positief. Overigens doen wij dat al ten aanzien van verkeer en vervoer, maar wij willen dat ook op andere terreinen doen. Motie 8-14 over de ontwikkelingsplanologie komt recht uit mijn hart. Wij komen inderdaad tekort. Wij houden op bij het Atelier in Muiden. Daarna communiceren alleen nog actiegroepen. Die mogelijkheid hadden wij niet. Ik ben blij met de motie, want dan kunnen wij de mensen waardevrij informeren. Ten aanzien van motie 8-15 over ICT adviseren wij ook positief. De inhoud van motie 8-18 over de aandelen Schiphol is wel sympathiek, maar ons wordt verzocht om op korte termijn in overleg te treden met de stad Amsterdam, zodat een deel van het geld aan ons wordt afgestaan. Ik wil wel overleggen, maar ik zie het niet gebeuren. Het is geen filantropische instelling. Wij adviseren dan ook negatief, omdat het zonde van de tijd is. De heer Bond (CDA): Wij verzoeken om overleg met Amsterdam omdat de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol ook voor Amsterdam een probleem is. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Maar dat is al toegezegd in de Kamer. Minister Zalm en staatssecretaris Schultz zijn van mening dat een deel van het geld kan worden ingezet voor extra maatregelen op de landzijdige bereikbaarheid. Wij hebben dat in onze verbetervoorstellen aangegeven. Dat gebeurt, maar extra geld daarvoor van Amsterdam, dat krijg ik met geen twintig paarden gedaan. Motie 8-18, bekeuring wordt beloning, onderzoek ik graag, al was het maar om aan te tonen dat men het in Londen veel slechter doet dan bij ons. Wij zijn gekke gerritje in Europa of je kunt zeggen dat wij het goed doen. Motie 8-22 over de Noordvleugelconferentie: be my guest. Dolgraag, geen probleem. De staten
PS 14 november 2005
bepalen het kader. Vergader vooral voort. Wij doen dat. Voor motie 8-26 van D66 geldt hetzelfde. Natuurlijk adviseren wij positief. De heer Kraak (VVD): Begrijp ik het goed dat u motie 8-22 omarmt over een aparte werkgroep uit de staten om het proces van de Noordvleugelconferenties ter bespreking voor te leggen? De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ja, want u bepaalt zelf uw agenda. Als de staten ergens over willen praten, moeten zij dat vooral doen. Ik weet niet waarover, maar zij moeten dat zelf weten. Ik houd mij exact aan de kaders. Er wordt niets voorgesteld door GS wat daar niet exact binnenvalt. Als de staten daaraan zaken willen toevoegen, moeten zij dat doen. Daar hebben zij dit jaar ook de gelegenheid voor gehad. Ik houd de staten niet tegen. De heer Kraak (VVD): Ik meen dat dit in de commissie ROV al gebeurt. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Dat is ook zo. Maar misschien willen de staten nog meer. Van mij mag het. Mevrouw Nagel (CDA): In de commissie hebben wij gasten gehad van Verkeer en Vervoer en ELE. In de praktijk gebeurt het al. Dat kunnen wij uitbreiden tot andere belangstellenden. Daar hoeft niets nieuws voor te komen. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): U doet het al, maar misschien wilt u nog meer. Het college heeft er geen bezwaar tegen. U roept, wij draaien. De metropolitane strategie is niets anders dan de ontwikkelingen op Randstedelijk niveau en is niets anders dan het tegengaan van versnippering van agglomeratievoordelen. In de commissie hebben wij daarover ook met de heer Breunissen gediscussieerd. Het gaat ons erom, geen versmalling aan te brengen in de pijlers onder de economie in Nederland. Op dit moment zijn er slecht twee pijlertjes, te weten luchthaven en
84
haven. Dat wil nog niet zeggen dat wij in de supertop meedoen. Wij zijn gezakt, maar wij hebben een hoog ambitieniveau. Ik vind het bijna flauw als tegen mij wordt gezegd dat de ambitie naar beneden moet worden bijgesteld, terwijl ook de stelling wordt omarmd dat welvaart nodig is om voor welzijn te kunnen betalen. GroenLinks heeft zich dat ook niet opgelegd bij discussies over bijvoorbeeld de kernenergie in de zin van: wij gaan wel akkoord met een paar kerncentrales, want het gaat niet om het principe. Dat had zij in alle opzichten bestreden. Ook hier gaan wij voor het hoogste. Het komt Nederland en Noord-Holland toe om meer geld te verdienen en om goed mee te kunnen komen op twee pijlertjes. Als GroenLinks het niet of minder eens is met bijvoorbeeld de werkstad, dan kan zij dat niet menen. Wij zeggen niets anders dan dat het aantal autokilometers beperkt moet worden. Wij willen de arbeidsplaatsen dichterbij de luchthaven vestigen. Sterker nog, wij zeggen tegen het bedrijfsleven dat wij het niet accepteren dat geshopt wordt in Almere of Drenthe, waar het veel goedkoper is. Het moet de dure vierkante meters in Noord-Holland betalen. Zij zijn nodig. Men kan gewoon naar Schiphol wandelen. De heer Heller (GroenLinks): Misschien kunt u de initiatiefnemers ervan, die dit doen om Schiphol te versterken en alles eromheen, uitleggen dat wat zij willen eigenlijk niet vanwege Schiphol is, maar om het openbaar vervoer te gebruiken. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ik vergader de hele dag met allerlei mensen, ook van Natuur en Milieu. Zij hebben stringente standpunten ten aanzien van zo'n terrein en willen van de gehele Randstad een park maken. Dan zeg ik ook dat dat een goed streven is. De heer Heller (GroenLinks): Wij hebben het niet over meer of minder stringent. Wij moeten de discussie helder voeren. Als er een ontwikkeling wordt voorgesteld vanwege een bepaalde economische visie, even goede vrienden, maar dan hebben wij het daarover. U moet niet doen
PS 14 november 2005
alsof dat in de hele ontwikkeling aan de orde is en dat zij moet plaatsvinden om het autogebruik tegen te gaan. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Deze staten spreken uit dat het noodzakelijk is om in cirkels om Schiphol heen te bepalen dat Schipholgebonden bedrijvigheid zich daar moet vestigen en niet ergens anders. Ik ben daar hartstochtelijk voor. Dat zullen wij te allen tijde trachten te bewerkstelligen. Als wij dat niet doen, dan is het hek van de dam. Ik weet dat u daar ook voor bent. Als een bedrijf nog meer wil, dat moet het dat vooral willen. Laat het vooral veel geld verdienen en vooral veel belasting betalen, dan kunnen u en ik dat in deze statenzaal weer uitgeven. Oh, nee, ik niet, want ik ben alleen maar gast. Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. De motie van de PvdA over de jeugdzorg zullen wij doorgeleiden naar de Tweede Kamer. Het enige goede waar Steven van Eijck mee bezig is, is de ontschotting tussen departementen, die belemmerend uitwerkt voor een goede uitvoering in het kader van de jeugdzorg en het oplossen van andere problemen. Dat is een van zijn hoofdtaken. Als dat lukt, kunnen wij verder nadenken over de vraag op welk niveau de belangen van de jeugd behartigd kunnen worden. Een zekere schaalgrootte staat, gelet op de ernst van de problemen en de kritische massa die daarvoor nodig is, buiten kijf. Wij zijn het daarover eens. Ik ben in het kader van de bestuurlijke rol en de inspanningen gericht op het gemeentelijk jeugdbeleid weer met mijn rondgang begonnen langs de verantwoordelijk bestuurders om na te gaan wat er van het convenant terecht is gekomen. De eerste twee gesprekken waren veelbelovend. Gelet op de investeringsimpuls en het beschikbare bedrag van meer dan 3 mln. toets ik of dit eventueel besteed zal worden aan opvoedingsondersteuning. Dat is een nadrukkelijke behoefte en is een bijdrage aan het preventieve beleid. Ik ben tevens nagegaan welk geld van het rijk al is terechtgekomen bij welke gemeente in Noord-Holland, in het bijzonder
85
Amsterdam, maar ook andere, vooral grote gemeenten. Als daar geld naartoe is gegaan, hoeven wij het niet te geven. Blijkbaar verheugt men zich op het gesprek met het ROA. Ik ben benieuwd op welke wijze daaraan vorm wordt gegeven, erop gelet dat de heer Aboutaleb zegt dat hij in het kader van de jeugdzorg maar één belang heeft, namelijk het dienen van de belangen van de stad en iets minder die van het ROA. Ik ben benieuwd, want het ROA omvat een geheel, waaronder Amsterdam. Ik weet van de wethouders die bij het ROA horen en jeugdzorg in hun portefeuille hebben dat hij nog nooit op het overleg is geweest over de aanpak van bureau jeugdzorg. Aan de sturing moet dus nog wel wat gebeuren. Motie 8-4 betreft het cultureel erfgoed en vraat van de boktor. Monumentenwacht heeft zicht op de staat in Noord-Holland van kerkgebouwen. Ik zal de commissie op de hoogte stellen van de informatie van Monumentenwacht. Ik neem aan dat de motie is bedoeld om geld te genereren. In de motie wordt gevraagd om duidelijkheid. Ik zal proberen, die te geven. Motie 8-5 betreft de provincie als inspirator en het sturen op concepten. Dat is koren op mijn molen. Ik ga met de commissie in het kader van het sociaal beleid na of wij uit de projectencarrousel kunnen komen, die nog steeds de voorkeur heeft van de commissie Sociale Infrastructuur. Wij zijn de verplichting aangegaan in het sociaal beleidskader. Gedeeltelijk werken wij met conceptsturing, waarvan de projecten wonen, welzijn en zorg een voorbeeld zijn. Het betreft de ontschotting van allerlei deelverordeningen die soms tot moeizame processen leiden voor kleine gemeenten om uit te komen bij dat geld. Ik onderken dat probleem, dat een punt van aandacht is. Een grote gemeente kent het gewenste taalgebruik, kan werken met formats en weet de ambtelijke inspanning te plegen om bij het geld uit te komen. Ik vind het een punt van aandacht. Wonen, welzijn en zorg is een voorbeeld van aansturing. In samenspraak met gemeenten wordt nagegaan of bepaalde concepten tot stand gebracht kunnen worden. Fouten maken, behoort
PS 14 november 2005
daarbij. Een ander concept is wat wij vroeger de hartwinkels en inmiddels de servicewinkels noemen. Dat traject is niet fout gegaan, terwijl op voorhand duidelijk was dat dit moeilijk kan zijn. Langzaam maar zeker ontwikkelt zich het beeld dat servicewinkels tot de mogelijkheden behoren en eerder dan gedacht kan met andere partners worden gewerkt. Dit gebeurt volledig in samenspraak met gemeenten die zelf vaak leidend zijn. De heer Bezemer begon bij Genesis, waar de vrouw toe in staat was en welke ontzettende gevolgen dat heeft gehad. Ik moet zeggen, wij hebben er nog af en toe last van! De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Die interpretatie is voor uw rekening! Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): Ik heb persoonlijk het deel van de smart overgeslagen. Wat fout gaat in een opvoedingssituatie, of men dat nu een gevolg van de zondeval vindt of anderszins, kunnen instituties zelden tot nooit meer goedmaken. Wat jeugdzorg kan doen, zal altijd het mindere zijn dan het paradijselijke gegeven dat ouders te allen tijde goed voor hun kinderen zorgen. Ik deel de opvatting van de heer Bezemer over cultuur. Ik moet eerlijk zeggen dat je met gezond verstand ook een oordeel kan hebben over cultuur. Ik begon als gedeputeerde met de opmerking dat ik geen verstand van cultuur had. Ambtenaren vonden dat een dodelijke uitspraak, maar ik meende dat je iets mooi of niet mooi kan vinden. Ik wil mij voor cultuur inzetten alsook voor de spreiding ervan. Op termijn is de vraag aan de orde of je alles moet laten beoordelen door adviescommissies. Overigens stelt het rijk het hele bestel ook aan de orde. De heer Bruystens heeft de ouderenmishandeling genoemd. Dit punt verdient aandacht, ook in het kader van de aanpak van huiselijk geweld, die wij stimuleren en ondersteunen. Dit element verdient bijzondere aandacht. Men kijkt traditioneel naar huiselijk geweld, maar ouderenmishandeling komt ook voor,
86
De heer Prins (fractie-Prins): De staten hebben het geld beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het sociaal beleid. Dat de organisatie die dit zou doen er niet meer is, betekent niet dat het beleid niet meer moet worden uitgevoerd. De staten hebben dat vastgesteld.
waarin GS wordt gevraagd, dat geld anderszins te besteden. Mevrouw Remak maakt zich zorgen over de steunfunctie-instellingen minderheden. Ik zie dat zij niet meer in de zaal aanwezig is, dus ik hoop dat zij het verslag leest of via de computer luistert. Ik heb een vertrouwelijke mededeling gedaan over het rapport van KPMG. Ik zal de komende weken terugkomen op FSM en de wijze waarop wij verder met de subsidierelatie om zullen gaan. Een deel van het bedrag van Multiple Choice hebben wij kunnen aanbesteden voor de vraagstukken die wij dit jaar willen oplossen. Mevrouw Remak heeft de wachtlijsten in Amsterdam aan de orde gesteld. Dat is een verantwoordelijkheid van het ROA, met een eigen positie in het kader van de uitvoering van de Wet op de jeugdzorg. Mevrouw Agema is ingegaan op de volautomatische subsidie aan FSM en Multiple Choice. Dat volautomatisme zat er niet in. Daarom is ook aan de beginperiode van dit college onderzoek gedaan naar de financiële staat. Steeds nadrukkelijker rekenen wij af op prestaties. Wij spreken van tekortsubsidie, waarschuwen organisaties dat dit een serieus punt is, en geven aan dat men niet moet denken dat het mee zal vallen. De resultaatgerichtheid is leidend. D66 heeft gewezen op de stimulerende werking die topsport kan hebben op de breedtesport. GS wordt gevraagd of zij mogelijkheden zien om gebruik te maken van dit geld. Ik dacht dat dit geld rechtstreeks voor de uitvoering was bedoeld. Aangezien er voldoende discussie plaatsvindt over de meerwaarde van provincies als tussenlaag, zal ik nagaan waar het geld voor bedoeld is en of de provincie er per se tussen moet zitten om te zorgen dat het geld terechtkomt bij het doel dat de Tweede Kamer ermee voor ogen heeft.
Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): Ik weet dat bij de regels van de kunst ook hoort dat het geld voor de begrotingspost Multiple Choice vanzelf naar andere uitgaven gaat op het gebied van welzijn. Ik heb ook geen motie gezien
De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Luchtkwaliteit; de "gekke gerrit" zit hier, maar collega Hooijmaijers bedoelt dat als geuzennaam. Zo voel ik dat ook. Ik wijs de GroenLinksfractie op het volgende. Het college is
soms op andere plekken zoals een verzorgingshuis. Domotica is een vast punt, dat wij nadrukkelijk betrekken bij wonen, welzijn en zorg. Keer op keer waren de steunfunctie-instellingen, en die voor minderheden in het bijzonder, en de rechtmatigheid een onderwerp. Het college was bereid, dit aan te pakken en dat heeft bepaalde gevolgen gehad. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Door tijdgebrek heb ik u nog geen compliment kunnen geven hiervoor, maar bij dezen. U moest de resten van een voor u gevestigde orde opknappen en dat viel niet mee. Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): Ik kom op de steunfunctieinstellingen minderheden en de beëindiging van de subsidierelatie met als gevolg dat geld is teruggevloeid conform de regels van de provincie naar de algemene middelen. De heer Prins vindt dat deze doorgeschoven moeten worden naar het volgend jaar. Deze gang van zaken hoort bij de regels van dit huis. Ik heb in de commissie gezegd dat ik het geld niet koste wat kost kan uitgeven. Een deel van het geld dat vrijvalt door Multiple Choice hebben wij kunnen besteden. Er zijn offertes uitgebracht en er is aanbesteed. Het is echter niet de bedoeling dat alles uit de kast wordt gehaald om wat niet besteed kan worden wel te besteden, omdat Multiple Choice geen subsidierelatie meer met de provincie heeft. Daar ben ik te degelijk voor.
PS 14 november 2005
87
actief bezig, er iets van te maken. Het kan natuurlijk altijd beter. Wij vinden de saldobenadering belangrijk. Er is gevraagd wat er precies aan de hand is bij de N201. Daarop hebben wij antwoord gegeven. Een van de beweegredenen om intensief bezig te zijn met de omleiding van de N201 was en is de milieubelasting voor de mensen die in het gebied wonen. Het huidige verkeer door Uithoorn en Amstelveen levert een enorme milieubelasting op voor de bewoners. Sprekend over slachtoffers in het kader van de volksgezondheid, is de saldobenadering absoluut een must om daaraan een halt toe te roepen. Het college is zich er uiterst van bewust dat de omlegging van de weg een verkeersaantrekkende werking heeft, waardoor er uiteindelijk meer uitstoot zal zijn. Vandaar dat wij actief maatregelen proberen te nemen zoals beperking van de snelheid, extra luchtfilters in de tunnels, een betere doorstroming bij de op- en afritten en bij rotondes. Dit is de kern van het luchtkwaliteitbeleid. Ik hecht aan brede steun uit de staten voor dit beleid. De milieuhandhaving blijft een aandachtspunt. Ik werk aan regionale milieudiensten. In december heb ik met alle portefeuillehouders uit de provincie een tweedaagse bijeenkomst. Ik ben het eens met het CDA dat Corus ook wel eens een pluim verdient. Het bedrijf heeft het moeilijk. Het heeft al miljoenen geïnvesteerd en zal in de nieuwe revisievoorziening miljoenen investeren vanwege het beperken van de milieubelasting. Ik zie uit naar de discussie in de commissie over vraaggericht bouwen. De provincie is echter geen bouwer. Het is belangrijk dat gemeenten in de prestatieafspraken met hun woningcorporaties bouwinspanningen en bouwresultaten vastleggen. Een ander deel van de markt wordt gebouwd door projectontwikkelaars, waarop minder greep is. Als de provincie actiever moet worden op dat dossier, dan zal daarbij aangegeven moeten worden welke (druk)middelen concreet ingezet moeten worden door de provincie om het bouwen daadwerkelijk te kunnen afdwingen. Dat is essentieel als de provincie mede debet
PS 14 november 2005
zou zijn aan de bouwachterstand. Wij doen het mogelijke, met aanjaagteams en task forces om de projecten die in het slop zitten, daar uit te halen en tot bouwen te komen. Tegen de heer Bond, fractievoorzitter van het CDA, zeg ik dat je terughoudend moet zijn met het onderschrijven van de veronderstelling dat de CROS niet de gewenste resultaten kon behalen. Hij doet daarmee onrecht aan degenen die bij de CROS betrokken zijn. In toenemende mate is de CROS wel in staat om heikele thema's aan de orde te stellen. Er zijn aanloopmoeilijkheden geweest, maar de CROS is in de toekomst het platform bij uitstek waar men kan wheelen en dealen. Het komt erop aan hoe met de vermindering van geluidsoverlast, wat in de toekomst technisch mogelijk is, wordt omgegaan. De heer Bond (CDA): Ik heb alleen gezegd dat men zich voornamelijk bezighoudt met het meten van en met klachten over de geluidsoverlast. Voor het overige ben ik het van harte eens met wat de gedeputeerde over de CROS zegt. Het CDA is voor een grotere rol ervan. Wij zien kansen en mogelijkheden. De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Ik meende dat u in uw beschouwingen hebt gewezen op een brief van vier fracties van het CDA, Heemskerk, Uitgeest, Beverwijk en Velsen. Ik citeerde uit die brief. U hebt gezegd, die brief te ondersteunen. Als dat niet zo is, des te beter. De heer Bond (CDA): De brief zat bij het rapport van de commissie-Eversdijk, bedoeld om te betrekken bij de evaluatie van de Luchtvaartwet. De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Het is essentieel of de sector de geluidswinst op termijn zelf voor 100% claimt of dat wij in staat zijn om in goed overleg een deel van de winst terug te laten gaan naar de regio en niet voor 100% op te vullen met meer vluchten. Ik acht het orgaan CROS zeker onder de huidige voorzitter in staat om daar zaken over te doen. Als op dat niveau zaken
88
worden gedaan, is dat een inkoppertje voor de landelijke politiek. Daar werk ik hard aan. Ik wil graag een toelichting op motie 8-17 over de pilots. Zij worden doorgeleid naar de staatssecretaris. Het is de bedoeling dat ze worden uitgevoerd. Voor sommige pilots is de regie van de provincie goed bespreekbaar. Andere moeten absoluut worden overgelaten aan de sector. Dat hangt dus van de pilot af. Ik begrijp de strekking van de motie niet helemaal.
Dat lijkt mij een praktische invulling van de motie.
De heer Bond (CDA): Wat begrijpt u niet?
De heer Graatsma (SP): Wij begrijpen ook wel dat de provincie niet 100% asfaltvrij gemaakt kan worden. Dat percentage is wat ongelukkig gekozen. Wij beraden ons op uw voorstel. Misschien kan de gedeputeerde ons zijn voorstel overleggen. Het mag niet een te grote verzwakking inhouden. Het alarm voor Noord-Holland dat uit het rapport klinkt, is niet misselijk.
De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): "Verzoeken dat GS op zeer korte termijn contact opnemen met hun CROSpartners om voor 1 februari 2006 aan te geven of deze pilots worden meegenomen in de voorstellen aan de staatssecretaris". De pilots worden meegenomen, dus wij hoeven het niet te vragen. De heer Bond (CDA): Het gaat met name om de pilots controle en handhaving en de vluchtroutes van de verouderde toestellen. Op die twee pilots doelt de motie. De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Baat het niet dan schaadt het niet. Het college deelt de zorgen van de D66fractie over het landelijk gebied. Zaken die niet onder de titel natuur of productieareaal vallen, dreigen tussen wal en schip te geraken, omdat de oude bijdrage- of subsidieregelingen daarop niet geënt zijn. De wet ILG biedt de kans om daarop wel provinciaal beleid te zetten, zodat het land niet verruigt. De SP heeft een motie ingediend over asbest. Dat is een zorgdossier. Een 100% asbestvrije provincie is overigens een illusie. Dat hoeft ook niet, want als er niet mee gewerkt wordt, is het niet schadelijk. Ik doe het tegenvoorstel om de provincie een brief te laten sturen naar alle gemeenten waarin aandacht wordt gevraagd voor het asbestdossier. Wij vragen daarbij met nadruk om de knelpunten, voor zover bekend, op te sporen en in beeld te brengen. Mocht men inhoudelijk-technische assistentie op dat onderwerp willen, dan zeggen wij die toe.
PS 14 november 2005
De heer Bruins Slot (CDA): Kan er een gelijkluidende brief aan de waterschappen of het hoogheemraadschap worden gestuurd, want er ligt nogal wat asfalt in de beschoeiing bij particulieren. De waterschappen hebben dat geïnventariseerd. De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Uiteraard.
De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Laten wij in de schorsing even praten over de juiste uitwerking. Windenergie. De staten hebben als onderdeel van het ontwikkelingsbeeld een windkansenkaart vastgesteld. Daarop staat nauwkeurig aangegeven waar in Noord-Holland op het land nog iets mogelijk is. Er zijn nog zat mogelijkheden, met name op stroken langs grote kanalen, industrieterreinen, grote open gebieden, de omgeving van kassengebieden, de Wieringermeer, het zuidelijk deel van de Haarlemmermeer en het grensgebied tussen water en land. Ik ben mij ervan bewust dat er in toenemende mate weerstand is tegen windmolens op het land, maar dan verwijs ik naar het laatste deel van het gedicht van de dichter die gewonnen heeft. Hij schrijft: hoe zat het trouwens met de Zaanse Schans; heeft men het vroeger niet zo erg gevonden, dat daar opeens een aantal molens stonden, als de beschermers van ons landschap thans. Ach, als ik al die windmolens zie draaien, denk ik tenslotte: toe maar, laat maar waaien. Wij hebben de windmolens hard nodig om de transitie tussen klassieke fossiele brandstoffen om te zetten in
89
duurzame energie. In de duurzame energie past volgens de opvattingen van dit college geen provinciaal onderzoek naar de mogelijkheden van kernenergie.
De heer Rijpkema (VVD): Dat is prima, maar dat zou betekenen dat er nooit iets misgaat. Zo staat het niet omschreven in de begroting.
De heer Kraak (VVD): Heeft u wel eens een windmolen van 125 meter hoog naast een leuk molentje uit de 16de eeuw gezet?
De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): 15% gaat mis vanwege de vertragingen.
De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Dat is fysiek niet mogelijk. De oude molens zijn beschermd cultuurgebied. Daar moet je geen nieuwe molen naast zetten. Ik heb dat niet gedaan en dat is ook niet wenselijk. De SP heeft gevraagd naar de 3 mln. ten behoeve van de aankoop van het landgoed Jagtlust. Dat is gebeurd op basis van de deelverordening Fonds natuur en landschap, dat door de staten is ingesteld. Het is de bevoegdheid van GS om de aankoop af te wegen. Het betreft hier een uniek project dat tegen de relatief goedkope prijs van 7 mln. kan worden aangekocht, met steun van de provincie voor een bedrag van 3 mln., samen met Natuurmonumenten. Het amendement 8-1 betreft de doelstelling van vergunningen. Een verhoging is helaas niet mogelijk. In veel situaties komen bedrijven tijdens de procedure met aanvullende vragen. Daarvan gaat een vertragende werking uit. Vaak moeten wij bedrijven om aanvullende informatie vragen, omdat hun aanvraag niet compleet is. Soms zijn wij afhankelijk van andere overheden, omdat het een gedeelde vergunning betreft. De doelstelling van 95% is niet realistisch. Het lijkt ons beter om die op 85% te stellen. De heer Rijpkema (VVD): In de begroting staat dat de realisatie 85% is, evenals de doelstelling. Dat is raar. Je zou dan 100% scoren en dat geloof ik niet. Als dat zo is, moet de doelstelling verbijzonderd worden. De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Dit vind ik een vreemde opmerking. Als de doelstelling 85% realisatie is en dat doe je, dan zou het niet goed zijn?
PS 14 november 2005
De heer Rijpkema (VVD): Dat kunnen wij niet opmaken uit de begroting. U moet een andere doelstelling formuleren. U moet dan zeggen dat de doelstelling 100% wordt gerealiseerd, omdat er altijd een marge is van 15%. Dat percentage kan niet verbeterd worden. Feitelijk zit je dan op 100%. De voorzitter: Dit lijkt mij een discussie voor in de commissie. De heer Moens (lid van gedeputeerde staten): Als u de doelstelling op 100% zet, waarbij geaccepteerd wordt dat zij voor 85% wordt gehaald, vind ik dat uitstekend. De voorzitter: Voordat wij schorsen voor de dinerpauze deel ik nog mee dat amendement 8-3 wordt gewijzigd in motie 8-27. De heer Bond (CDA): De gedeputeerde heeft gevraagd om een dekking. De motie wordt gewijzigd in "dragen GS op, het bedrag van €45.000 te reserveren uit de saldireserve of uit de meeropbrengst dividenden". De voorzitter: Motie 8-27 wordt aldus gewijzigd. De staten hebben gezamenlijk nog een uur spreektijd, maar die is ongelijk verdeeld over de fracties. De PvdA heeft nog 16 minuten spreektijd, de VVD 8, het CDA 3, D66 5, de SP 3,5, de ChristenUnie-SGP 3, de fractie-Prins 17, de fractie-Remak 11,5 en de fractieAgema 3 minuten. GroenLinks heeft geen spreektijd meer. Ik stel voor dat deze fractie in overleg treedt met de fractiePrins, zodat de resterende tijd van die fractie gedeeld kan worden. De Ouderenpartij NH heeft ook geen minuten meer. Wellicht kan zij iets lenen van de fractie-Remak.
90
De heer Kraak (VVD): Dit is de spreektijd voor alle agendapunten? De voorzitter: Ja. Als u zich aan die tijd houdt, is het nog de vraag of wij om 22.00 uur kunnen eindigen. De vergadering wordt van 18.28 uur tot 19.35 uur geschorst. Voorzitter: Weeda De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Voor de schorsing hebben wij een overzicht van de resterende spreektijden gehad, maar daarin ontbrak het college. Ik kan mij niet voorstellen dat de laatste gedeputeerde die aan het woord komt nog veel tijd heeft. De voorzitter: Het college heeft twee vijfde van de tijd die de staten hebben gebruikt, in dit geval 80 minuten. Er resteert dus niet veel tijd meer voor de heren Poelmann en Borghouts. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Ik heb goede nota genomen van de over het algemeen prudente wijze waarop over de reorganisatie is gesproken. Het is een gevoelig onderwerp. Ik heb gemerkt dat de verklaring die ik namens het college daarover heb afgelegd niet door iedereen gewaardeerd werd. Ik heb die verklaring afgelegd omdat wij meenden, in deze zaal aandacht te moeten besteden aan het feit dat ons personeel een paar dagen geleden duidelijkheid heeft gekregen over de plaatsingen. Kennelijk is deze bedoeling niet door iedereen begrepen. Er zijn veel vragen over de reorganisatie gesteld, met name door de SP, maar ik heb begrepen dat de staten in de komende vergadering van de commissie FBO hierover door wil praten. Het lijkt mij echter wel van belang dat ik nu inga op een van de belangrijkste vragen, namelijk die naar de verhouding tussen het aantal boventalligen en het aantal vacatures. Afgelopen vrijdag hebben de bonden een brief gestuurd waarin dit per directie werd onderbouwd. Dit onderdeel staat niet in de brief die de
PS 14 november 2005
staten hebben gekregen. Er is geen enkel bezwaar tegen dat de leden deze globale toelichting op het beleid van de disverse directies ook ontvangen. De nieuwe manier van werken vraagt andere competenties van medewerkers. De functie "projectleider" wordt bijvoorbeeld wat zwaarder ingevuld dan tot op heden. Om die reden konden niet veel functievolgers worden aangewezen. Dit heeft geleid tot 260 boventalligen. Het relatief hoge aantal vacatures vloeit hier min of meer logisch uit voort, of dit nu leuk is of niet. De gedachte dat wij ons niet tot het uiterste zouden inspannen om na te gaan of huidige medewerkers geschikt gemaakt kunnen worden om in de nieuwe organisatie te functioneren, is niet juist. Dat doen wij wel. In 62 gevallen is er sprake van een zogenaamde voorlopige plaatsing. De betrokkenen krijgen een jaar de tijd om zich via her-, om- of bijscholing te kwalificeren voor de functie waarin zijn voorlopig zijn geplaatst. Er wordt dus wel degelijk in mensen geïnvesteerd. De heer Graatsma heeft gesuggereerd dat OR-leden anders zijn behandeld. Dat is natuurlijk niet het geval. Ik zou het heel erg vinden als dit wel zo was. Alle medewerkers zijn op dezelfde zorgvuldige manier behandeld. Er is geen onderscheid gemaakt tussen OR-leden en niet-OR-leden. Ik hoop echt dat de heer Graatsma dat van mij wil aannemen. Wij zijn het vaak niet eens, maar het zou een schande zijn geweest als zijn veronderstelling juist was. Het is echt niet waar. Mevrouw Veenis-Kaak (VVD): Leden van de OR mogen niet ontslagen worden. Is dat voor ambtenaren anders? De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Nee, maar dit mag wel bij reorganisaties. Er is gekozen voor een officiële reorganisatie met een sociaal plan en alles wat daarbij hoort. De normale ontslagbescherming van OR-leden is daarmee komen te vervallen. Leden van de OR zijn op dezelfde manier beoordeeld als de overige werknemers van de provincie.
91
De heer Graatsma (SP): Ik handhaaf mijn bezwaar. Het is net even te toevallig dat een relatief groot aantal leden van de OR buiten de boot valt. De verhouding tussen OR en directie van de afgelopen jaren is een betere verklaring voor het grote aantal OR-leden dat weg moet dan de verklaring van de gedeputeerde. Verder maak ik grote bezwaren tegen dit betoog. Aan het begin van de vergadering maakt de gedeputeerde "gebruik" van de rubriek mededelingen om een verklaring voor te lezen. Nu noemt hij weer een brief aan de bonden waarvan ik niet eens wist dat hij bestond. Die brief is net zo oud als de brief die de staten wel hebben ontvangen. Ik kan daar niets mee. Ik vind het ook niet netjes. Als het op zo'n manier gaat, sterkt dit mij alleen maar in mijn veronderstelling dat OR-leden zijn ontslagen omdat zij lastig waren. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Als ik u niet kan overtuigen, houdt het op. Ik heb de voorzitter en de griffier van de staten afgelopen vrijdag gevraagd of zij mij de gelegenheid wilden geven om die verklaring af te leggen. Ik heb gehoord wat het gevoelen daarover was in de zaal. Dat heb ik niet zo bedoeld. Die brief is overigens helemaal niet geheim. Wij wilden de onderscheiden brieven zo compact mogelijk houden. Als u die passage wilt hebben, kan dat zonder meer. De heer Heller (GroenLinks): Ik vind de stellingname van de heer Graatsma ook niet netjes. Hij suggereert dat OR-leden vooralsnog niet geplaatst zijn vanwege hun werkzaamheden voor de OR. De gedeputeerde verzekert hem dat daar geen sprake van is en toch blijft hij daaraan twijfelen. Denkt hij dat de gedeputeerde zit te liegen? De heer Graatsma (SP): Het kan mij niet schelen wat de gedeputeerde allemaal zegt. Ik heb al eerder duidelijk gemaakt eigenlijk al vanaf 2003 - dat wij geen heil zien in de manier waarop... De heer Heller (GroenLinks): Daar hebben wij het niet over. Nu gaat het om de concrete vraag om welke reden deze
PS 14 november 2005
mensen niet geplaatst zijn. De gedeputeerde heeft daar helder op geantwoord dat dit niets te maken heeft met hun OR-werkzaamheden. Dan verwacht ik dat u dat accepteert of dat u aangeeft dat u reden heeft om te veronderstellen dat het anders ligt. U plaatst nu iemand in het beklaagdenbankje zonder dat de betrokkene de kans krijgt om zijn onschuld te bewijzen. Dat vind ik niet netjes. De heer Graatsma (SP): Dat moet u weten. Betrokkene kan constant gebruikmaken van... De voorzitter: Mijnheer Graatsma, de heer Heller vroeg naar uw opmerkingen over de OR. De heer Graatsma (SP): Die trek ik absoluut niet in. Ik heb het recht om deze vermoedens te uiten. Ik had geen enkel vertrouwen in de aanpak van de heer Poelmann en daar volgt mijn stellingname logischerwijze uit. De heer Visser (PvdA): Voorzitter. Het wordt nu echt tijd om dit onderwerp te parkeren. De gedeputeerde heeft al gezegd dat het goed is dat hier in de commissie verder over gesproken wordt. Ons voorstel op dit punt heeft steun gekregen. De commissievergadering van 22 november is geschrapt wegens gebrek aan onderwerpen. Ik heb het idee dat dit nu niet meer geldt. Ik zou nu ook graag een aantal opmerkingen hierover willen maken, maar het lijkt mij beter om dit in de commissie te doen. Dan moet de gedeputeerde er ook niet verder op ingaan. De voorzitter: Als de staten willen dat de commissie FBO hierover vergadert, dan is het handig als daar nu al duidelijkheid over komt. De heer Van der Linden (VVD): De staten gaan over hun eigen agenda. Als de commissie hier morgen over wil vergaderen dan kan dat, dus ook op de 22ste. Er zijn afspraken over het niet op korte termijn plannen van
92
commissievergaderingen, maar daar kan uiteraard van afgeweken worden. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. De heer Heller heeft gesproken over de titel van het collegeprogramma, namelijk de brug tussen economie en ecologie. Die brug maakt duidelijk dat de collegepartijen elkaar hebben weten te vinden in de combinatie van het bevorderen van de economie en in het bevorderen van ecologische ontwikkelingen. In mijn portefeuille zitten veel projecten die te maken hebben met de recreant van de toekomst. Door daarin te investeren, creëert de provincie een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor buitenlandse bedrijven. De tegenstellingen die de heer Heller in zijn betoog bespeurde, zie ik niet. Het is juist de kracht van dit collegeprogramma dat die twee elementen worden verbonden. Ik heb een lange ervaring in de acquisitie van buitenlandse bedrijven. Er gaat geen filmpje over Amsterdam de wereld in zonder dat er niet ook een vrolijke fietser op staat die geniet van het groen rond de stad. De PvdA heeft een motie ingediend over een provinciaal grondbedrijf. Ik heb heel goed gehoord wat er in de commissie ELE over dit onderwerp is gezegd. Ik begrijp dan ook waarom die motie is ingediend. Het lijkt mij echter beter om hier eventueel over te besluiten in het kader van de tweede nota grondbeleid. Ik ben bereid om schriftelijk de opties uitgebreid te schetsen. Op grond daarvan kan een uitgebreid debat hierover worden gevoerd waarna een afgewogen besluit mogelijk is. Ik verzoek de heer Visser om deze motie nog even aan te houden tot de tweede nota grondbeleid. College Hooijmaijers is al uitgebreid ingegaan op de opmerkingen van mevrouw Geldhof over de landschapsbestemmingsplannen. Hoewel dit onderwerp mij zeer aan het hart gaat, zal ik dat niet overdoen. In de vergadering van de commissie NLWM van 19 oktober heb ik een memo rondgedeeld waarin onze medewerkster die alles weet van de iepziekte in twee pagina's uitlegt hoe het zit met de paardenkastanjes. Het is
PS 14 november 2005
zorgelijk dat een derde van die bomen in Noord-Holland, ongeveer tienduizend, ziek lijkt te zijn. De werkgroep Aesculaap zal adviseren over de behandeling van paardenkastanjes. Als dat rapport op tafel ligt, zal ik met de staten het debat over de rol van de provincie in dat geheel aangaan. De Haarlemse wethouder voor openbaar groen heeft samen met mij de noodklok over dit onderwerp geluid middels een brief aan minister Veerman. Het is duidelijk dat gemeenten en provincie het in dit geval niet alleen af kunnen. In de eerste begroting van dit college was een budget opgenomen om het burgerinitiatief te promoten. Dat is vervolgens afgeschoten door de staten, maar nu komt het in de vorm van een motie weer terug. Ik kan daar niet tegen zijn, maar de dekking van de motie is mij nog niet geheel duidelijk. Ik verzoek dringend om dit niet te dekken uit de huidige budgetten voor communicatie, omdat daarop al eerder is bezuinigd. Die middelen zijn daarvoor niet toereikend. De heer Bond (CDA): Dat hoeft ook niet. De provincie kan hiervoor gebruikmaken van de huis-aan-huisbladen. Dat kost niets. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Dat leidt inderdaad niet tot extra kosten. Het college heeft geen bezwaar tegen aanname van de motie, mits de financiële consequenties goed geregeld zijn. Er zijn zeer interessante punten aan de orde gesteld, zoals de ontwikkelingen rond het Waddenfonds. Gelet op de tijd, moet ik het hier echter bij laten. De heer Borghouts (portefeuillehouder): Voorzitter. De heer Visser heeft naar aanleiding van de verklaring van gedeputeerde Poelmann opgemerkt dat het Presidium de agenda bepaalt. Naar zijn mening was de voorzitter buiten de orde getreden. Ik wijs de heer Visser erop dat de voorzitter binnen de agenda de orde van de vergadering bepaalt en de agenda bevat de rubriek "mededelingen".
93
Men kan het ermee oneens zijn, maar de voorzitter is binnen de agenda gebleven. De heer Visser (PvdA): Dan moet het ook een mededeling zijn. Dit was een verklaring. Er had ook een brief over uitgedeeld kunnen worden. De heer Borghouts (portefeuillehouder): Wij kunnen daarover van mening verschillen, maar het was volgens de agenda een mededeling. De voorzitter: De heer Visser heeft aangekondigd hier in het Presidium op terug te komen. Dat lijkt mij een goede gelegenheid om hier nader op in te gaan. De heer Borghouts (portefeuillehouder): Als in de voltallige staten zaken aan de orde worden gesteld, moet daar ook op gereageerd kunnen worden. De heer Visser vraagt bij motie om het voorstel over de inzet van RTV-NoordHolland bij rampen, inclusief een onderzoek naar de mogelijkheden van een communicatiewagen. Tegen dat onderzoek is geen bezwaar, maar als met de motie ook wordt bedoeld dat RTVNoord-Holland financieel moet worden bijgestaan, is er wel bezwaar. Het dictum van motie 8-2 is in die zin niet duidelijk. De vraag is dan namelijk waarom de provincie wel RTV-Noord-Holland steunt en bijvoorbeeld de VARA of de VPRO niet. De heer Visser (PvdA): Dat heb ik ook gezegd, juist omdat zo'n wagen minder dan 1% wordt ingezet voor het doel waarvoor hij beschikbaar wordt gesteld. De heer Borghouts (portefeuillehouder): Wij zullen dat bekijken. In de commissie FBO komen wij hierop terug. In motie 8-3 wordt gevraagd om na te gaan of de oefenfrequentie van de ambulancezorg op het vereiste niveau kan worden gebracht. De minister van VWS heeft naar aanleiding van berichten uit het hele land dat ambulances vaak niet meedoen met rampenoefeningen, aangegeven dat zal worden nagegaan of daar extra geld voor beschikbaar kan worden gesteld. De ambulancediensten zeggen daar het geld niet voor te hebben.
PS 14 november 2005
Ik zal navragen wat de minister op dit punt precies heeft toegezegd. In de commissie kom ik hier nog op terug. GS zijn niet van plan om er bij de Tweede Kamer op aan te dringen om de uitkeringsregels van de APPA aan te passen. De APPA is een landelijke zaak. Wij laten eventuele wijziging daarvan aan de Tweede Kamer over. Motie 8-20 over energiezuinige vervoermiddelen is zeer sympathiek. Het provinciale beleid is bekend. Een afgeschreven voertuig wordt vervangen door een voertuig dat op aardgas rijdt. In de motie wordt echter gevraagd wat het kost om dat binnen twee jaar te doen voor alle vervoermiddelen. Wij zullen die berekening maken en dan kunnen kosten en baten tegen elkaar worden afgewogen. De motie strookt met het provinciaal beleid. Verschillende sprekers hebben aandacht besteed aan de Holland Acht. Sommigen meenden dat het beter was als de commissaris van Noord-Holland eerst na discussie in PS zijn mening naar buiten had gebracht. Ik merk op dat ik al voor zomerreces in de commissie FBO heb gezegd dat het goed zou zijn als de staten daar ook eens over spreken. Uiteindelijk zal dit uitmonden in een discussie die op 29 november zal plaatsvinden. Men begrijpt dat de Holland Acht daar niet op konden wachten. Bovendien zouden dan alle betrokken staten en gemeenteraden zich hierover een mening hebben moeten vormen. Het is zeker niet denkbeeldig dat sommige meningen dan dwars op elkaar zouden blijken te staan. Dat is geen begaanbare weg. Daarop gelet, stond het de Holland Acht vrij om vooruitlopend op de discussie hierover een verklaring af te leggen. Wij moesten ook rekening houden met het moment waarop dit aan de orde kan komen en dat is bij de behandeling van de begroting van Binnenlandse Zaken. Als wij eerst staten en raden hadden moeten raadplegen, was dat moment allang gepasseerd. Overigens mogen bestuurders een discussie aanjagen. Ik herinner aan de opmerking van de heer Visser dat bestuurders boven gewone mensen moeten uitstijgen. Nu haast ik mij natuurlijk om eraan toe te voegen dat statenleden zeker geen
94
gewone mensen zijn, maar de strekking van die opmerking is volstrekt duidelijk. De heer Visser (PvdA): Ik heb dat volgens mij niet zo gezegd. De heer Borghouts (portefeuillehouder): Ik zal uw bijdrage er nog eens op nalezen. Als de heer Heller en ik rustig met elkaar praten, worden wij het over het algemeen snel eens. Het is nooit een kwestie van alles of niets. De Holland Acht hebben er ook op gewezen dat de bestuurlijke structuur invloed heeft op de ontwikkeling van de economie in dit deel van het land. Wellicht zijn er op zichzelf niet eens te veel overheden. Wel is duidelijk dat er te weinig overheden zijn met voldoende doorzettingsmacht. Iedereen praat erover, maar niemand blijkt er echt over te gaan. Op persoonlijke titel noem ik het voorbeeld van de binnenhaven van Den Helder. De gemeenteraad van Anna Paulowna was daartegen. De vraag is dan of dat alleen het belang van Anna Paulowna is. Volgens mij niet. Moet er dan een overheid zijn die deze beslissing kan overrulen? Volgens mij wel. Daar gaat het om. De sociale kant wordt absoluut niet vergeten. Tot de vestigingsfactoren behoren ook cultuur en onderwijs. Er moet ook een goed klimaat zijn om te kunnen leven. Ik geloof dat de heer Heller een keer of vijf het woord "kolder" heeft gebruikt. Ik reageer daar niet op met: "onzin". Dat staat verre van mij. Wij moeten daar in commissieverband nog eens rustig over praten. De heer Visser (PvdA): Voorzitter. Ik heb gezegd dat de overheid leiderschap moet tonen. Dat waren trouwens de woorden van wethouder Aboutaleb. Dat is iets anders dan boven de gewone mensen staan. Hoewel leiderschap ook niet betekent dat de stem van het volk moet worden weergegeven, want dat loopt ook fout af, zo leert de geschiedenis. Wij krijgen inderdaad tweemaal per jaar een rapportage over het ISV, maar wij willen graag zien welke resultaten worden geboekt. Na de laatste vergadering van de commissie ROV zijn mijn zorgen hierover toegenomen. Voor de task force Zuinig
PS 14 november 2005
Ruimtegebruik wordt 25 mln. uit het ISVbudget gehaald. Dat is een enorme sigaar uit eigen doos. Het verraste mij dat ook de grotere collegepartijen hiermee hebben ingestemd. Er blijft maar een paar miljoen euro over voor de sociale component. Het mag niet alleen om het stapelen van stenen gaan. De sociale problemen zijn ernstig genoeg om ons druk over te maken. Door de fracties van CDA en VVD is in eerste termijn veel nadruk gelegd op hetgeen is weggestreept in de ICT-motie, terwijl dat voor ons juist reden was om die motie mede te ondertekenen. Wij zijn zeer benieuwd of het allemaal lukt. Daarna kunnen wij de discussie aangaan over de vraag of de consequentie hiervan moet zijn dat al het groen wordt opgeofferd. Ik zie niet veel verschil tussen hetgeen in onze motie 8-7 wordt gevraagd en de reactie daarop van de gedeputeerde. In het verleden was ik in dergelijke gevallen snel geneigd om de motie dan maar in te trekken, maar daar ben ik van teruggekomen. Bij de presentatie van de tweede nota grondbeleid kan ook een discussiestuk over een eventueel grondbedrijf worden gevoegd. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Ik heb de motie zo gelezen dat u andere alternatieven uitsluit. De heer Visser (PvdA): Dat staat er niet. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Dat heb ik er ook niet zo'n moeite meer mee. Er wordt zeer divers over dit onderwerp gedacht in de staten, dus zal ik de onderscheiden opties ter discussie stellen. Ik denk dat de heer Kraak daar ook wel mee kan leven. De heer Visser (PvdA): Gedeputeerde Hooijmaijers, die volgens mij nog steeds een VVD-achtergrond heeft, pleit voor een groot interprovinciaal grondbedrijf, want daarmee kun je volgens hem pas echt aan de slag. Die opmerking heeft de voorzitter van de commissie ROV ook gehoord.
95
De heer Kraak (VVD): Sommige mensen kunnen in hun enthousiasme ook te ver gaan. De heer Visser (PvdA): Dan maakt u ze maar gedeputeerde. Bij de Randstad-discussie gaat het er niet om dat wij willen deelnemen aan allerlei leuke conferenties. Wij merken ook dat het bestuur versnipperd is. Ons idee is om niet te lang stil te staan bij de structuurdiscussie, want die zal nog jaren duren. Laten wij beginnen met hetgeen wij nu al kunnen doen. Bij het Waddenbeleid wordt er al samen met de provincies Groningen en Friesland in commissieverband vergaderd. Dat is onze bedoeling met motie 8-1. De heer Cornelissen (D66): Deze toelichting verbaast mij. Vorige week was in de commissie NWLM een gezamenlijke vergadering van de drie Randstadprovincies over het Groene Hart aan de orde. Toen vond iedereen het beter dat er niet gezamenlijk zou worden vergaderd. De heer Van der Heijde (PvdA): Er was toen geen sprake van gemeenschappelijke besluitvorming, maar van gemeenschappelijke informatie, zoals hoorzittingen. Ik heb begrepen dat de drie voorzitters van de betrokken commissies hiertoe besloten hebben. De heer Cornelissen (D66): In een gezamenlijke commissievergadering kunnen min of meer gezamenlijk besluiten worden genomen. Samenwerken bij informatievoorziening is iets anders. Voorzitter: Borghouts De heer Visser (PvdA): Nu weet ik niet wat het min of meer gezamenlijk nemen van besluiten precies betekent. In de commissie worden geen besluiten genomen, want dat gebeurt hier. Ik ben geen expert op het gebied van reglementen, maar als je allemaal iets anders wilt, is er volgens mij wel uit te komen. Ik stel vast dat er onderwerpen zijn waar interprovinciale commissies over moeten spreken. Wij moeten proberen op
PS 14 november 2005
die punten al met de samenwerking te beginnen. Tot slot kom ik terug op de leerwerkplaatsen. 18.000 jongeren verlaten in Noord-Holland hun school zonder diploma. Het al niet makkelijk voor jongeren met een vmbo-diploma, maar zonder diploma resteert de werkloosheid met weinig kans op een gelukkig leven. Wij maken ons daar zorgen over. Ik begrijp niet dat wij elke keer ervoor moeten pleiten dat de provincie hier serieus op ingaat. Dat is eigenlijk belachelijk. Wij zien dat er een gigantisch probleem wordt gecreëerd in onze provincie en wij hebben mogelijkheden om te bezien of wij kunnen bijdragen aan de oplossing daarvan. De heer Van Boltaringen (D66): Pleit u met de leerwerkplaatsen niet voor de verkeerde oplossing? Daarmee moedigt u misschien kinderen aan, voortijdig de school te verlaten. U zou ervoor moeten zorgen dat zij hun school afmaken. De heer Visser (PvdA): Straks sluit u zich aan bij het voorstel van de heer Bezemer om een makelaarsbureau te beginnen om gescheiden partners weer in het huwelijk te verenigen. Ik vind dit geen aardige reactie. Wij constateren dat dit probleem er is. Leerwerkplaatsen is een van de oplossingen. Een dergelijke motie is al eerder afgestemd. Nu staat er niet dat de provincie die plaatsen zal creëren. Aanneming van deze motie kost geen geld. Er wordt alleen gevraagd om te onderzoeken of de initiatieven beter te bundelen of te versterken zijn. Als men dat al niet eens wil... Het probleem is er al. Ik begrijp werkelijk niet waarom de staten dit niet zouden willen. De heer Walch (CDA): Omdat wij er niet over gaan. U kunt alles wel laten onderzoeken. U vindt in de eerste plaats dat ik het met u eens moet zijn. In de tweede plaats moet ik onderkennen dat de provincie hierin een rol kan spelen. Het klinkt wel leuk en aardig wat u roept, maar u bent aan het verkeerde adres.
96
De heer Visser (PvdA): Waarom gaan wij daar niet over? De heer Walch (CDA): Wij gaan niet over de zaken die u hebt genoemd. De heer Visser (PvdA): Welke zaken?
De heer Visser (PvdA): Wij signaleren een probleem waarvan het college heeft aangegeven dat de provincie daarover gaat. Mevrouw Baks (VVD): Ik vraag u of u wel het juiste probleem wilt aanpakken.
De heer Walch (CDA): Vraagt u zich eens af wat de provincie daadwerkelijk kan toevoegen aan hetgeen er in het particulier initiatief tussen scholen en gemeenten al gebeurt.
De heer Visser (PvdA): Dan zegt u hetzelfde als de heer Van Boltaringen. Ik vind dat een beetje flauw. Wij hebben een probleem.
De heer Visser (PvdA): Er wordt ons trots verteld dat er 174 leerwerkplaatsen...
Mevrouw Baks (VVD): Het kan wel flauw zijn, maar u geeft niet het juiste antwoord.
De heer Walch (CDA): U vindt dat de provincie additioneel nog het nodige moet doen. Volgens mij gaat de provincie daar helemaal niet over.
De heer Visser (PvdA): Mevrouw Baks, wij hebben een probleem met 18.000 jongeren die...
De heer Visser (PvdA): U kunt dat toch laten onderzoeken? Dat is het enige wat wij vragen. De heer Walch (CDA): Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede, dat klinkt goed in CDA-kringen. In dit geval is al duidelijk dat de provincie er niet over gaat. De heer Visser (PvdA): De provincie realiseert mede 700 leerwerkplaatsen en ons wordt trots mededeling gedaan van het resultaat van de eerdere 174 plaatsen. Daar gaat de provincie dus over. Dat aantal vinden wij wat weinig. Onderzoek dan eens wat er allemaal voor initiatieven zijn. Mevrouw Baks (VVD): Zoekt u de oplossing in extra leerwerkplaatsen of wilt u de schooluitval verlagen? Het aantal voortijdige schoolverlaters is sterk gestegen. Dat is een groot probleem. Dat zijn wij met u eens. Moet echter de schooluitval niet voorkomen worden? Met een paar extra leerwerkplaatsen wordt dat probleem niet opgelost. De heer Visser (PvdA): Met alle respect, maar gaan wij daar dan wel over? Mevrouw Baks (VVD): Dat moet u aan de heer Walch vragen.
PS 14 november 2005
Mevrouw Baks (VVD): Dat los je niet op met extra leerwerkplekken. Je moet zorgen dat de jongeren niet zonder dipoma van schoof af gaan. De heer Visser (PvdA): Ze zijn al van school zonder diploma. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): In motie 8-1 worden twee dingen uitgesproken, namelijk de gezamenlijke commissievergaderingen, zoals nu al plaatsvinden, en het gezamenlijk nemen van besluiten. Handhaaft u die laatste uitspraak? De heer Visser (PvdA): Er wordt gevraagd om dat na te gaan. Ik stel niet voor om dat al te organiseren. U weet ook hoe het gaat. De eerste reactie is vaak dat het niet kan. Mijn ervaring is dat dit bij nadere bestudering vaak wel meevalt. Misschien is het wel mogelijk om drie statenvergaderingen tegelijk in hetzelfde gebouw te houden of zoiets. Ik ben benieuwd welke mogelijkheden er zijn. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Ik stel op voorhand dat ik niet voor gezamenlijke besluitvorming ben. Dus heb ik er ook geen behoefte aan om dit na te laten gaan. U hebt gezegd dat ik makelaar wil zijn voor echtscheidingsgevallen. Ik zou
97
nog wel mediator kunnen zijn bij huwelijksproblemen, maar dat andere is tegen mijn principes. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Volgens mij kan het statenjacht nog van pas komen. Straks kunnen de jonge mensen daarop aanmonsteren. Daar hebben wij wel wat over te vertellen, mijnheer Walch en mevrouw Baks. Het is onbegrijpelijk hoe men naar argumenten zoekt om tegen dit nuttige voorstel te kunnen stemmen. Ik sluit mij aan bij het voorstel om in de commissie verder te spreken over de reorganisatie. Wie weet komen wij er in de staten nog eens op terug. Ik wil alleen van gedeputeerde Poelmann weten of de door hem aangeleverde getallen kloppen. Zit alles en iedereen daar in? De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Van alles wat ik hier vertel, denk ik dat het klopt. Het zou gek zijn als ik hier andere getallen zou noemen, dan... De heer Graatsma (SP): Dat is voor mij voldoende. De heer Walch (CDA): Voorzitter. De heer Graatsma suggereert nu dat er een commissievergadering over dit onderwerp wordt gehouden. Ik zeg nu al dat wij daar geen enkele behoefte aan hebben. De voorzitter: Dit wordt door de commissievoorzitter in samenspraak met de leden geregeld. De heer Graatsma (SP): Met mijn opmerkingen over de investeringsbegroting beoog ik om het budgetrecht van de staten concreter vorm te geven. In al de jaren dat ik hier rondloop, heb ik nooit een voorstel tot aanschaf van iets gezien. Ik vraag mij af hoe een en ander geplaatst moet worden. Ik zie dat het college mij verkeerd begrijpt. Het jacht dat wij de voorzitter hebben gegeven, was juist gericht op het voorstel om het schip niet aan te schaffen. Ik denk dat ik ons mooie bootje straks weer meeneem, want het college is het niet waard.
PS 14 november 2005
Een paar jaar geleden zijn schepen en een luxe aardgasauto aangeschaft. Dat zal wel ergens gestaan hebben, maar ik heb dat nooit gezien. Als ik zo'n persbericht lees, vraag ik mij af of de staten daar ooit mee hebben ingestemd. Ik formuleer misschien wat onhandig, maar ik hoop dat mijn bedoeling duidelijk is. Gedeputeerde Moens heeft welwillend op ons voorstel inzake de asbestproblematiek gereageerd. De tekst van de motie is voor ons bespreekbaar. Iedereen is overtuigd van het grote gevaar van asbest. Wij proberen duidelijk te maken dat er ook in Noord-Holland op dit terrein iets moet gebeuren en dat dit niet vrijblijvend kan zijn. Als de middelen ontbreken, is daar volgens mij wel uit te komen. Wellicht kan de gedeputeerde een nader voorstel doen of kunnen wij er in de commissie op terugkomen. Als het maar niet vrijblijvend is. Wij kunnen helaas geen steun verlenen aan het luchtkwaliteitsbeleid. De salderingsmethode zint ons van geen kant. Wij hopen met de heer Heller hoewel hij dit niet zeggen mag, want dan gaat de knoet van de coalitie er overheen dat de Raad van State deze methode zal verwerpen. De heer Heller (GroenLinks): Zeker na het debat vraag ik mij af hoe u erbij komt dat ik niet zou mogen uitspreken wat de mening van mijn fractie is zonder dat daar de knoet van deze of gene overheen gaat. De heer Graatsma (SP): De knoet van de SP? De heer Heller (GroenLinks): Van deze of gene! De heer Graatsma (SP): Ik doel op de discussie waar u op het nippetje aan ontsnapte. De heer Heller (GroenLinks): Daar ontsnapte ik niet aan. Het antwoord op die vraag was "nee". Ik hoop dat niet, maar wij zijn daar bang voor. De heer Graatsma (SP): Ik hoop dat u het met mij eens bent dat die salderingsmethode schipbreuk moet
98
leiden. Het uitbreiden van wegen om de lucht schoner te maken, doet denken aan het beleid rond Schiphol: met meer vluchten wordt de overlast minder. Ik heb dat ook een halfjaar geloofd. Ik constateer dat de heer Bond ten aanzien van de CROS terugkrabbelt. Vier afdelingen van het CDA stellen dat deze commissie niet aan de verwachtingen heeft voldaan en vervolgens tuigt de heer Bond de CROS verder op. Ik heb daar geen waardering voor. De afdelingen hebben gelijk dat de CROS niet voldoet aan de verwachtingen van de bevolking. Het is jammer dat de heer Bond die afdelingen als een baksteen laat vallen. De heer Bond (CDA): De heer Graatsma vult opnieuw de lotto in op het moment dat de balletjes al gevallen zijn. Ik heb van hem geen enkel initiatief of eigen inbreng gehoord. Het is dan wel heel makkelijk om je er in tweede termijn zo van af te maken. De heer Graatsma (SP): Wij hoeven niets in te brengen over Schiphol, want u hebt al geconstateerd dat wij er amper iets over te zeggen hebben. Onze TweedeKamerfractie verricht uitstekend werk ten aanzien van Schiphol. Dat hoeven wij hier niet over te doen. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Ik hoorde u wat relativerende opmerkingen maken over het statenjacht. Ter voorkoming van Helderse toestanden met kettinkjes en dergelijke hoor ik hem graag bevestigen dat het een echt geschenk was. De heer Graatsma (SP): Natuurlijk, was dat echt. Tot slot dien ik nog een motie in over de HollandMaand. Motie 8-28 Door de leden Graatsma, Putters, Boelhouwer, Jankie en A.A. de Vries wordt de volgende motie ingediend: Provinciale Staten van Noord-Holland, in vergadering bijeen op 14 november 2005;
PS 14 november 2005
gehoord de discussie over de begroting 2006; overwegende dat: - onlangs bekend werd dat de HollandMaand ruim 1 ton meer zou kosten vanwege het extra personeel dat hals over kop moest worden ingehuurd, omdat Noord-Holland het eigen personeel al had weggereorganiseerd; - onlangs bekend werd dat er volgend jaar bijna net zoveel vacatures zijn als er provinciepersoneel is afgevloeid; besluiten, een commissie te vormen die de verborgen kosten van de reorganisatie gaat onderzoeken, en gaan over tot de orde van de dag. De heer Bruystens (Ouderenpartij NH/VSP): Voorzitter. Ik heb al gezegd dat wij de conclusies van de Holland Acht onderschrijven. Er moet werk worden gemaakt van het ingrijpend beteugelen van de florerende bureaucratie en verstikkende regelgeving. Ik heb van gedeputeerde Hooijmaijers begrepen dat hij mogelijk uit de stuurgroep Wieringerrandmeer zal stappen. Door welk lid van GS wordt hij dan opgevolgd? Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Ik dank het college voor het positieve advies over mijn motie. Er is al vaak gesproken over de luchtkwaliteit en nog steeds weet ik niet welk percentage van de vervuiling waardoor veroorzaakt wordt. Is 30% toe te schrijven aan de auto? In een motie staat dat 20% wordt veroorzaakt door de scheepvaart. Gisteren mailde iemand mij dat 20% wordt veroorzaakt door de trein. Graag helderheid hierover. Maatregelen hebben weinig zin als wij niet weten waar zij op gericht moeten zijn. Ik heb gesproken over de automatische subsidieverstrekking aan FSM omdat die post jarenlang op onze begroting heeft gestaan, zonder dat die club formeel bestond. De subsidierelatie is dan ook naar mijn idee terecht beëindigd. Corus krijgt van mij pas een pluim wanneer het stopt met het dumpen van
99
vliegas en kunstgrindkorrels. Als gevolg hiervan is een medewerker ernstig ziek geworden. Pas wanneer de heer Kahlman schadeloos is gesteld, krijgt Corus een pluim. De heer Kraak (VVD): Voor ik aan de tweede termijn van de algemene beschouwingen begin, heb ik een ordevoorstel. Overleg met alle fractievoorzitters en gedeputeerde Moens heeft opgeleverd dat wij agendapunt 10, Kwaliteitsimpuls landelijk gebied, op 12 december willen behandelen, tegelijk met de eerste begrotingswijziging van dit jaar. De voorzitter: Ik wil niet in de fout van de heer Graatsma vervallen, dus ik neem aan dat u dit voorstel namens alle fractievoorzitters doet. De heer Kraak (VVD): Inderdaad. De voorzitter: Wat vindt de gedeputeerde ervan? De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Het budget voor het landelijke gebied heeft vanaf het begin geleid tot miscommunicatie tussen het college en de staten. Op een gegeven moment hebben wij gemeend een knip te moeten aanbrengen. Wij zijn bezig, in beeld te brengen wat ons in het brede kader te wachten staat. In het kader van de voorjaarsnota willen wij een totaaloverzicht van noodzakelijke acties uitbrengen. Op dat moment zijn de onderhandelingen met LNV vermoedelijk al aardig op gang. Daarbij kwam dat er in 2006 beleid is gestart dat vooral doorgezet moet worden. Ik heb geprobeerd om het bedrag van 6 mln. wat daarmee gemoeid is, intergraal onderdeel te laten uitmaken van de begroting. Ondanks vijfentwintig pogingen daartoe is mij dat helaas niet gelukt. Dit deel is een eigen leven gaan leiden en er is nu ook een aparte voordracht. Dit is overigens geen zaak van het college, maar van de staten. Nu dit een feit is en het bedrag van 6 mln. pas na een begrotingswijziging opgenomen kan worden, lijkt mij het voorstel van de heer Kraak niet onverstandig.
PS 14 november 2005
De voorzitter: Daarmee is agendapunt 10 verschoven naar de statenvergadering van 12 december 2005. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Onze vragen zijn grotendeels door het college beantwoord. Ik heb nog een paar aanvullende vragen en een enkele opmerking over een amendement en een motie. Ik begrijp van de heer Mooij dat het college positief staat tegenover de ontsluiting van het Groenenbergterrein, maar dat hierbij wel de normale procedure gevolgd moet worden. De heer Mooij heeft geen behoefte aan een aanjaagteam. Ik herinner hem eraan dat bij de vorige begrotingsbehandeling is gesuggereerd om andere plannen naar voren te halen als de uitvoering van de geplande projecten vertraging oploopt. Tot nu toe was daar geen reden voor, maar ik ben benieuwd of die reden er wellicht nu wel is. De gedeputeerde wil duidelijkheid over de financiering van het aquaduct boven de N201. In de motie staat duidelijk dat alle betrokken partijen een bijdrage moeten leveren. De provincie staat er dus niet alleen voor. Ik neem aan dat de gedeputeerde niet op mij doelde toen hij zei dat wij niet als een blind paard achter de cijfers aan moeten lopen. Ik heb geprobeerd duidelijk te maken dat er volgens het streekplan Noord-Holland-zuid behoefte is aan 350 ha bedrijventerrein, terwijl er maar 50 ha gevonden kan worden. Waar wil de gedeputeerde de ontbrekende 300 ha vandaan halen? Het ontwikkelingsbedrijf zou oorspronkelijk per 1 januari van start gaan, maar dat wordt nu al 1 juli 2006. Er is sprake van het erbij betrekken van de NoordWest Acht. Zo langzamerhand krijgt dit de omvang van Regio Randstad en daar willen wij nu juist van af. Wij houden vast aan ons amendement over Regio Randstad. In overleg met de andere indieners wil ik het wijzigen. Het besluit moet luiden: De uitgave van de in de ontwerpprogrammabegroting opgenomen bijdrage 2006 voor het samenwerkingsverband Regio Randstad op te schorten. De rest moet worden geschrapt.
100
De voorzitter: Amendement 8-2 is aldus gewijzigd. De heer Kraak (VVD): Ik heb mij verbaasd over de motie van de PvdA over de oprichting van een aparte werkgroep Noordvleugel. Dit hele verhaal was en is aan de orde in de commissie Ruimtelijke Ordening. De laatste keer dat dit werd besproken, zijn de andere commissies uitgenodigd. Het gaat mij te ver om daar nu weer een aparte commissie voor in het leven te roepen. Wij handhaven amendement 8-1. Er vallen wel eens gaten in de procedures omdat bijvoorbeeld een ambtenaar op vakantie is en niemand zijn werk kan overnemen. Voor die gevallen laten wij een ruimte van 5%. Het moet echter mogelijk zijn om in 95% van de gevallen de normen te halen. Gezamenlijke commissievergaderingen in Randstadverband zijn nooit een probleem, als het maar over zinnige onderwerpen gaat. Het mag echter niet leiden tot een extra organisatie met allerlei commissiegriffiers en dergelijke. Tegen incidentele bijeenkomsten met commissies van andere provincies hebben wij geen bezwaar. Ik kom nog wel eens met gedeputeerde Moens over windmolens te praten. Zijn kaartje waarop alle plekken zijn aangegeven waar in onze provincie nog windmolens geplaatst kunnen worden, doet mij de schrik om het hart slaan. Wij willen niet dat er zoveel molens bijkomen. De heer Visser (PvdA): Ik denk dat u de motie van GroenLinks over een aparte werkgroep voor de Noordvleugel bedoelt. Verder wil ik graag dat u het boekje "Windenergie in zicht" voor mij signeert. De heer Kraak (VVD): Ik had het over de opmerkingen die u daarover heeft gemaakt. De heer Bond (CDA): Voorzitter. Ik vond de reactie van gedeputeerde Schippers, pardon Schipper, over het detailhandelsbeleid positiever dan die van gedeputeerde Hooijmaijers. Als de heer
PS 14 november 2005
Schipper kan bevestigen dat hij de commissie een voorstel op dit punt zal voorleggen, houd ik de motie die ik daarover heb voorbereid in mijn zak. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Ik zal hierover met collega Hooijmaijer overleggen. De heer Bond (CDA): Dat scheelt weer een motie. De heer Visser is teruggekomen op de weggestreepte passage in de ICTmotie. Misschien kan de evaluatie in de commissie leiden tot een discussie over de huidige uitgangspunten. Gedeputeerde Moens stond daar niet onwelwillend tegenover. Wij zijn tevreden met de manier waarop hij de woningbouw wil plannen. Dit kan eventueel een volgende stap zijn. Vorig jaar heb ik tijdens de algemene beschouwingen aandacht gevraagd voor bedreiging van bestuurders. Toevallig ben ik vanmiddag twee keer door vertegenwoordigers van de landelijke pers gebeld met de vraag hoe het daarmee staat. De uitkomst van het onderzoek bracht mij tot de conclusie dat er toch wel een probleem is. Daarbij moet bedacht worden dat Amsterdam buiten het onderzoek is gehouden en dat een aantal gemeenten niet heeft gereageerd. Ik heb inmiddels contact opgenomen met de Tweede-Kamerfractie van het CDA. Zij zal minister Remkes vragen om een landelijk overzicht. De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Ik zou bijna zeggen dat de heer Prins al zijn resterende spreektijd aan mij heeft gegeven. De voorzitter: Daar was ik zeker van en daarom heb ik dat voorstel ook gedaan. De heer Kraak (VVD): Ik vind dat wij in het Presidium terug moeten komen op het voorstel dat u tussen neus en lippen deed om van andere fracties spreektijd te lenen. Dat kan leiden tot handel in minuten. De voorzitter: Dat is prima, maar u moet weten dat in eerste termijn andere fracties hun spreektijd hebben overschreden.
101
De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Mijn eerste kennismaking met het fenomeen Hooijmaijers was drie jaar geleden gedurende de verkiezingscampagne. Ik kan mij nog zeer wel herinneren dat ik op enig moment met hem in discussie mocht. Naar ik achteraf heb begrepen, was dit een debat met een hoge amusementswaarde, maar wat geringere informatieve waarde. Het volk moet ook geëntertaind worden en dat was gelukt. Het ging toen vooral over de economie in relatie tot Schiphol. Wij werden het toen niet eens en dat zal ook vandaag niet gebeuren. Misschien worden wij het wel nooit eens, maar het is wel een onderwerp waarover ik nog heel vaak met hem van gedachten wil wisselen. Wij ontkennen niet het belang van de economie, integendeel. In eerste termijn heb ik getracht, duidelijk te maken dat wij heel goed beseffen dat geld eerst verdiend moet worden. Wij verschillen wel van opvatting over de beantwoording van de vraag hoe die economie er uit zal moeten zien. Waarvoor willen wij in economische en misschien ook maatschappelijke zin kosten voor maken en waarvoor niet? Op welke andere manieren kunnen wij investeren om werkgelegenheid te creëren? Wat voor soort luchthaven hoort bij dat type economie? Is dat een economie die ten dienste staat van de provincie Noord-Holland en de BV Nederland, om in termen van de heer Hooijmaijers te spreken? Schiphol moet ten dienste staan van de samenleving en niet andersom. Over dit soort zaken valt veel meer te zeggen. Ik denk dat ik het in eerste termijn iets te zwaar heb aangezet, maar dat geldt ook voor de reactie van de gedeputeerde. Een meer inhoudelijke discussie daarover lijkt mij zeer de moeite waard. Er zijn interessante middenwegen en andere opties. Ik kom vervolgens terug op de luchtkwaliteit. Gesteld dat wij een stolpje over een bepaald gebied kunnen plaatsen. Op een plek onder het stolpje doen wij iets waardoor de luchtverontreiniging toeneemt. Vervolgens worden op een andere plek onder het stolpje compenserende maatregelen genomen. Als de totale luchtverontreiniging onder het
PS 14 november 2005
stolpje dan afneemt, is dat een goede vorm van saldering. Wanneer het echter gaat om een saldering waardoor de luchtverontreiniging in absolute zin toeneemt, dan vindt men GroenLinks niet aan zijn zijde. Wij hopen overigens niet dat het project alsnog voor de rechter sneuvelt. Die strijd voeren wij graag hier. De kern is dat uiteindelijk de totale luchtverontreiniging afneemt. Dan kunnen wij salderen. De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Maakt het voor de fractie van GroenLinks iets uit als onder het ene stolpje, waar heel veel mensen wonen, de luchtverontreiniging aanmerkelijk daalt, terwijl onder het andere stolpje, waar heel veel koeien grazen, de luchtverontreiniging iets toeneemt? De heer Heller (GroenLinks): Geen misverstand: het positieve aan de omlegging N201 is dat zeer veel mensen met fors minder luchtverontreiniging worden geconfronteerd. Binnen de stolp dient de absolute luchtverontreiniging af te nemen om te kunnen salderen. Naar ik hoop en verwacht spreken de staten vandaag voor de tweede keer unaniem uit dat zij erg veel waarde hechten aan het aquaduct. De spanning zit in de vraag hoeveel geld wij daarvoor over hebben, mede gerelateerd aan de onderhandelingspositie van de gedeputeerde. Wij willen graag dat de gedeputeerde op pad gaat om een maximaal resultaat te behalen. Ik zie dat de gedeputeerde sceptisch kijkt en daar was ik al bang voor. Het probleem is dat de gedeputeerde deze oplossing helemaal niet ziet zitten. Wij willen hem graag op pad sturen om dit zo goed mogelijk te regelen, maar als hij nu al uitstraalt dat het niks is en nooit wat zal worden, heeft dat weinig zin. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Die sceptische blik sloeg niet op de inhoud van uw voorstel, maar op de vorm. In het dualisme kunt u niet op de voorgestelde manier samen met leden van GS op pad gaan.
102
De heer Heller (GroenLinks): Wij zijn bereid om hiervoor geld te reserveren. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Daarmee geven de staten de gevraagde duidelijkheid. Als de staten vinden dat het college met andere partijen moet onderhandelen over een bijdrage, dan zal het dat doen. Dit is overigens al gebeurd, maar dit kan opnieuw worden gedaan. De vraag is wat de staten doen als dat nauwelijks meer oplevert. U bent daar nu duidelijk over. U zorgt voor het bedrag dat nodig is. De heer Heller (GroenLinks): Het aquaduct is voor ons zo belangrijk dat u daarvoor 8 mln. mag inboeken. Wij zijn zonder meer bereid om dat bedrag ervoor te betalen. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Dat is te weinig. De heer Heller (GroenLinks): De ontbrekende 4 mln. moet u bij de regio ophalen. Als u daar niet in slaagt, komen wij opnieuw met u te spreken. Ik verzoek de andere fracties om hier ook een indicatie van te geven. De heer Bond (CDA): Dat zal ik niet doen. Ik wens de gedeputeerde veel succes met zijn onderhandelingen in de regio. Ik voeg eraan toe dat wij bereid zijn om ver te gaan om het aquaduct realiseren. De heer Visser (PvdA): Wij zijn bereid om daarvoor heel ver te gaan. De heer Heller (GroenLinks): U geeft extra geld aan de regio, begrijp ik. De heer Graatsma (SP): Wij denken dat het geld al klaar ligt. Met de zeesluis en de Zuidas ben je er al. De voorzitter: U maakt dus van de zeesluis een aquaduct. De heer Heller (GroenLinks): Zoals bekend, hebben wij gedeputeerde Mooij hoog zitten. Wij gaan ervan uit dat hij op basis hiervan een heldere inschatting kan maken. Hij weet wat hem te doen te staat.
PS 14 november 2005
In motie 8-10 krijgen GS de opdracht om bij kabinet en Kamer aan te dringen op aanpassing van de APPA op bovengenoemd punt. Daarboven worden echter meerdere punten genoemd. Geldt het voor bestuurders die uit eigener beweging opstappen? Moet de termijn van zes jaar worden aangepast? Graag helderheid daarover. De heer Graatsma (SP): U hebt gelijk dat dit niet duidelijk is, maar dit geldt voor alle daarboven genoemde punten. Ik wil die motie ook zo aanpassen. De voorzitter: Motie 8-10 moet aldus gelezen worden. De heer Heller (GroenLinks): Dank voor de opheldering. De punten 4 en 5 van het ontwerpbesluit betreffen de bezuinigingen, namelijk 4 mln. in 2006 en 5 mln. in 2007. In de commissie heb ik hiernaar gevraagd en naar aanleiding daarvan hebben wij een nadere invulling van die bezuinigingen mogen ontvangen. Nu is de eerste begrotingswijziging een maandje opgeschoven. Ik hecht eraan duidelijk te maken dat wij instemmen met het kader, maar nog niet met de invulling daarvan. Daar komen wij volgende maand op terug. De heer Visser (PvdA): Wij gaan ervan uit dat de punten 4 en 5 vanavond niet in stemming worden gebracht. Gebeurt dit wel, dan kunnen wij daar niet voor stemmen. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): De heer Heller gaf daar een bepaalde omschrijving van. Ik treed daar niet in. De staten hebben zelf aangegeven dat dit punt pas 12 december behandeld moet worden. Daar kan ik ook niets aan doen. Als de staten zelf wijzigingen aanbrengen, lijkt mij dat dit op de door de heer Heller voorgestelde wijze moet gebeuren. Dan kunnen wij tenminste doorgaan, terwijl de staten toch hun rechten op dat terrein houden. De heer Visser (PvdA): Ik begrijp er niets van.
103
De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): U geeft straks wel een oordeel over het kader, maar de precieze beoordeling van de voorgestelde bezuiniging komt dan op 12 december. Als de staten niet tot uitstel hadden besloten, dan was dit niet nodig geweest. De heer Kraak (VVD): Wat ons betreft, staan de bedragen vast, als er ten minste mln. achter de 4 wordt gezet. Ik neem aan dat niet de bedoeling is om in 2006 €4 te bezuinigen. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Het is zoals u zegt. Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Wij zijn blij dat wij door het college op onze wenken worden bediend met de landschapsbestemmingsplannen in de vorm van de beeldkwaliteitsplannen. Wij zien echter graag dat dit niet alleen een aandachtspunt is, maar ook een toetsingscriterium. Wij wachten af hoe een en ander in de praktijk uitpakt. In de motie over het burgerinitiatief stellen wij dat met de bestaande communicatiemiddelen de bekendheid hiervan verder moet worden uitgedragen. Eén van de teletekstpagina's op TVNoord-Holland kan hier bijvoorbeeld permanent aan gewijd worden. Dan kunnen alle inwoners van Noord-Holland lezen wat een burgerinitiatief is en wat zij ervoor moeten doen. Wij geven geen dekking aan voor extra publiciteit. Dit kan via de reguliere kanalen gedaan worden. Er ontstond een discussie over de behandeling van een bedrijventerrein in Noord-Holland-noord in de commissie ELE. In de memorie van antwoord is toegezegd dat in het najaar van 2005 dus dit jaar - de uitvoering is gepland van motie 8-18 over de inventarisatie van leegstand op bedrijventerreinen. Dit betreft geen actualisering van de behoefte, maar het inventariseren van de mate waarin bedrijventerreinen worden benut. Aanstaande maandag komt in de commissie het verhaal van een aantal West-Friese gemeenten aan de orde, die menen meer ruimte nodig te hebben. Om dat verhaal in perspectief te kunnen plaatsen, moeten wij de toegezegde
PS 14 november 2005
inventarisatie daarnaast kunnen leggen. Anders kunnen wij het verhaal van de desbetreffende gemeenten niet goed beoordelen. Wij willen de gedeputeerde niet voor de voeten lopen bij de onderhandelingen over de Amstelpassage. Het noemen van een bedrag tast zijn onderhandelingspositie aan. Het gaat erom dat partijen in beweging komen. De gedeputeerde gaf aan hierover nog nooit met het waterschap gesproken te hebben. Dit lijkt ons een goede gelegenheid om dat eens te doen. Met De Ronde Venen en Utrecht kunnen nieuwe gesprekken worden gestart. Amstelveen heeft al toegezegd, bij te willen dragen. Wij hebben gehoord dat dit wel eens wat meer kan zijn dan nu bekend is. De gedeputeerde moet het als een uitdaging zien om de statenuitspraak tot een goed einde te brengen. Het blijft een provinciale weg en wij hebben een groot vertrouwen in de onderhandelingscapaciteiten van de gedeputeerde. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Ik begin maar met de Amstelpassage. Ik heb gevraagd hoe ik met name het besluit van de motie moet lezen. De staten kunnen uitspreken dat er een aquaduct aangelegd moet worden. Een dergelijk besluit betekent voor mij dat ik alles in het werk stel om bij de voorbereidingen rekening te houden met de aanleg van een aquaduct. De voorbereidingen voor de aanleg van de brug worden dan gestopt en dan moet er van voren af aan begonnen worden met de aanleg van het aquaduct. Dat kent een geheel ander tracé en daar moeten kosten voor gemaakt worden in de orde van grootte van enkele miljoenen. Die kosten zijn niet meegenomen in de prijsvergelijking tussen de brug en het aquaduct. Dit is geen dreigement, maar ik moet de staten hierop wijzen, want anders denken zij later dat het toch weer duurder wordt. Als de besprekingen met de andere partijen onverhoopt niet tot het gewenste resultaat leiden, dan moet er alsnog een brug worden aangelegd, maar dan zijn de voorbereidingskosten voor het aquaduct al uitgegeven.
104
Mevrouw Geldhof (D66): Ik herinner eraan dat de staten op 24 oktober 2004 al een uitspraak hebben gedaan over de aanleg van het aquaduct. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Daar is geen financiering bij aangegeven. Dat doen de staten nu wel, zij het in wat versluierde termen. Ik probeer daar duidelijkheid over te krijgen. De staten zijn van mening dat er twee financieringsbronnen zijn, namelijk de provincie en de andere partijen. Sommige partijen geven aan hoeveel de provincie moet bijdragen, maar andere geven alleen een richting aan. Ik vraag de staten om duidelijk uit te spreken dat zij hoe dan ook willen dat er een aquaduct wordt aangelegd. Dan kunnen wij daarmee aan de gang. Deze motie biedt die duidelijkheid echter niet, daarom vraag ik die alsnog. Ik zeg nogmaals dat er kosten worden gemaakt als ik nu de weg naar het aquaduct insla. Mevrouw Geldhof (D66): Het is een gemiste kans dat na de statenuitspraak van vorig jaar oktober niet alles op het realiseren van een aquaduct is gezet. U zegt nu: sorry, maar er moeten kosten worden gemaakt omdat ik met een viaduct ben begonnen. Dat gaat er bij ons niet in. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): De kosten voor het ontwerpen van een aquaduct moeten altijd gemaakt worden. Als het straks onverhoopt toch niet doorgaat, dan zijn die voorbereidingskosten voor niets geweest. Ik heb gezegd wat de reactie van de betrokken partijen tot nu toe geweest is. Ik heb daar in het verleden natuurlijk naar gevraagd, maar daar is bitter weinig uitgekomen. De gemeente Amstelveen heeft in de commissievergadering gezegd voor dit project 1,1 mln. ter beschikking te willen stellen. Ik herinner eraan dat de staten in het kader van de N201 vaak over de bijdrage van Amstelveen gesproken hebben, want er moet van die kant 18 mln. op tafel komen. Ik weet niet of het genoemde bedrag daar onderdeel van is of niet. Dat zal ik bij gelegenheid ook nog wel eens vragen. Het lijkt mij goed om nu
PS 14 november 2005
duidelijk te maken welke haken en ogen er aan deze kwestie zitten. De heer Heller (GroenLinks): Als de heer Mooij vandaag goed geluisterd heeft - en dat heeft hij volgens mij gedaan - dan weet hij dondersgoed waar hij aan toe is. Ik denk ook dat hij zich realiseert dat hij, naarmate hij beter zijn werk doet ten opzichte van potentiële partners en financiers, een minder groot probleem heeft in het kader van de voorjaarsnota. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Met alle respect, mijnheer Heller, maar nu draait u de zaak om. Natuurlijk zal ik mijn best doen. U mag aannemen dat ik dat doe. Ik kan echter geen enkel resultaat garanderen. Daarom heb ik gezegd wat de reacties tot nu toe waren. De andere partijen hebben kennelijk niet zo veel aanleiding om hier geld in te steken. Wij moeten niet vergeten dat er een goede, betaalbare oplossing is. De heer Heller (GroenLinks): Ik wil niets omdraaien. Ik wil ook niet iemand ergens verantwoordelijk voor maken of iemand een onmogelijke opdracht geven. Wij willen u wel duidelijkheid geven, maar dat lijkt ons onderhandelingstechnisch niet zo goed. Dat zult u ook snappen. Ik begrijp niet waarom het nodig is om de zaak zo op de spits te drijven. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Ik wil de zaak zeker niet op de spits drijven. Voor de goede verstaander heb ik voldoende geschetst welke haken en ogen aan dit proces zitten. Dat wilde ik graag een keer gezegd hebben, want wij komen hier zeker in de commissie en later misschien in de staten op terug wanneer alle gegevens op tafel liggen. Ik wil proberen om de resultaten van de besprekingen zo snel mogelijk op tafel te leggen. Dat zal ver voor het verschijnen van de voorjaarsnota zijn. Dit betekent namelijk tijdverlies voor het gehele project en dat moeten wij zo veel mogelijk voorkomen. De heer Kraak (VVD): De gedeputeerde heeft gevaagd of de staten coûte que coûte dat aquaduct gerealiseerd willen
105
zien. In de motie staat onder punt 4: ... waarbij op dat moment deze middelen vrijvallen indien met partijen niet tot een bevredigende financiering is gekomen. Op dat moment kan besloten worden om geen aquaduct aan te leggen. Voor ons is het dus geen kwestie van coûte que coûte. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Ik neem daar kennis van, maar ik wijs op punt 1 van dezelfde motie. Over de ontsluiting van het Groenenbergterrein heb ik gezegd dat de normale procedure wordt gevolgd. Wij staan kritisch tegenover alle partijen die een aansluiting op een provinciale weg willen hebben, in dit geval op de N201. Wellicht moet die weg verlegd worden en daarom brengen wij standaard een dergelijk bezwaar naar voren. In de commissie heb ik al gezegd dat er geen ruimte is om plannen naar voren te halen. Gedurende de laatste twee jaar wordt er binnen het ambtelijk apparaat sterk op gestuurd om plannen die uitgevoerd kunnen worden naar voren te halen als daar ruimte voor is. De procedures kennen keiharde termijnen. Daar valt helaas niets in te versnellen. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. De heer Visser is teruggekomen op de leerwerkplannen. In eerste termijn ben ik daar duidelijk over geweest. Wij werken aan de uitvoering van de agenda Arbeidsmarktbeleid en Onderwijs. Ik dacht absoluut niet aan de heer Kraak toen ik het over een blind paard had. Ik heb alleen geprobeerd om de balans tussen nieuwe en bestaande bedrijventerreinen te schetsen. Ik kom in een brief terug op de 300 ha die zoek is in het streekplan Noord-Holland-zuid. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Gedeputeerde Mooij heeft mijn vraag over de luchtkwaliteit niet beantwoord. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Collega Moens zal die vraag beantwoorden.
PS 14 november 2005
De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Ik heb al uitgelegd dat het ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland een complexe kwestie is. Mijn streven is erop gericht om dat proces in ieder geval tot een goed einde te brengen. De vergelijking met Regio Randstad gaat niet op, want zoiets kan alleen maar in de Randstad ontstaan. Ik dacht dat ik duidelijk was over het detailhandelsbeleid. Ik heb de dilemma's geschetst. Ik heb aangegeven dat wij op grond van uitspraken in de Tweede Kamer hier iets aan moeten doen. Ik zal de commissie een voorstel voorleggen. Ik verzoek mevrouw Geldhof om het antwoord op vraag 106 nog eens goed te lezen. Nog voor het eind van 2005 zullen meer kerngegevens worden verzameld over de terreinen. Ik heb niet aangegeven dat ik al voor eind 2005 deze gegevens aan de commissie kan overhandigen. Eerst moeten alle cijfers bekend zijn en dan zullen wij het hele verhaal in de commissie aan de orde stellen. Dat laat onverlet dat er wel gesproken kan worden over het rapport van de stuurgroep-Baas. Een aantal onderdelen van de beantwoording van vraag 106 komen ook aan de orde in dat rapport. Mevrouw Geldhof (D66): Dit onderzoek zou in het najaar van 2005... De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): In de beantwoording staat dat nog voor eind 2005 meer gegevens beschikbaar zullen zijn. Mevrouw Geldhof (D66): Aanstaande maandag komt er in de commissie een rapport aan de orde, terwijl wij nog geen gegevens hebben over de benutting van de bedrijventerreinen. Dan kunnen wij daar niets over zeggen. Dit had beter getimed moeten worden. De heer Schipper (lid van gedeputeerde staten): Een volksvertegenwoordiger kan in elk geval kennis nemen van de resultaten van een onderzoek van een commissie uit West-Friesland. Ik hoor wel of u daar al conclusies aan kunt verbinden
106
of dat u daarvoor meer gegevens nodig heeft.
moest worden. Dat ding is vervolgens aangeschaft, zoals men ook kan zien.
De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Ik bestrijd de opmerking van de heer Visser dat er te weinig aandacht is voor de sociale component van de ISV. De staten hebben thema's vastgesteld. Eén van de thema's bestaat voor meer dan twee derde uit de sociale component. Ik reken daar dan ook het aanpakken van maatschappelijke mistanden en problemen bij. Als de heer Visser bij zijn mening blijft, kan hij bij de eerstvolgende verdeling een voorstel doen. Ik ben daar niet op voorhand tegen. Waarom zou ik ook? Uit de ICT-motie vloeit niet voort dat al het groen mag worden volgebouwd. De heer Bond heeft alleen opgemerkt dat ICT ten koste kan gaan van kostbaar groen. Op zichzelf heeft hij daar gelijk in. ICT kan echter ook ten koste gaan van kostbare kinderspeelplaatsen of andere voorzieningen. Ik begrijp niets van het betoog van de heer Graatsma. Alles wat wordt aangeschaft, komt bij de staten langs. De staten bepalen wat op welk wijze wordt aangeschaft en daarna controleren zij ook nog of dat wel goed is gegaan. Wat wil hij nog meer? Die aardgasauto staat voor de deur. Als hij wil, kan hij hem aanraken. Ik begrijp het probleem niet.
De heer Graatsma (SP): Het was maar een voorbeeld. Mijn bezwaar is dat dit alles op twee moeilijk te vergelijken pagina's in een dikke begroting staat. Als statenlid is het moeilijk om na te gaan waar je nu precies 'ja' tegen zegt.
De heer Graatsma (SP): Volgens mij geeft deze begroting het college veel te veel ruimte, gezien de vage staatjes en bewoordingen. Een statenlid kan daar niet uit opmaken wat er volgend jaar wordt aangeschaft. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Nu doet u zichzelf en in ieder geval uw collega's te kort. De staten bepalen dat wij moeten springen. In negen van de tien gevallen wordt daarbij ook gezegd hoe hoog dat moet zijn. Wat wilt nog meer? Wilt u ook nog de kleur van de polsstok bepalen? Dat gebeurt soms zelfs ook nog. Ik zie niet wat daaraan kan worden toegevoegd. De staten hebben uitgesproken dat die aardgasauto gekocht
PS 14 november 2005
De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Geeft u maar aan waar het dan beter kan. Ik voldoe daar graag aan. De heer Graatsma (SP): Wij zullen hier in de commissie op terugkomen. De heer Hooijmaijers (lid van gedeputeerde staten): Ik wil het wel beloven, maar ik moet wel weten wat ik moet doen. De staten hebben de neiging om zich ten aanzien van Schiphol minder macht toe te kennen dan zij eigenlijk hebben. De provincie heeft daar echt wel wat over te vertellen. Dit college wil echter dat de provincie daar meer invloed op krijgt. Het ergert mij bijvoorbeeld dat gedupeerden van Schiphol onder niemand vallen. Je kunt ook zeggen dat zij een heel klein beetje onder iedereen vallen. In de buurt van Schiphol wonen nog veel mensen waarvan iedereen zegt dat zij vanwege hun eigen veiligheid zouden moeten verhuizen. Zij hebben iedere week een dakbedekker nodig om de pannen recht te leggen. Als je dan navraag doet, zegt het ZBO Staatsbosbeheer dat er woonruimte voor deze mensen gezocht wordt, maar wel op zijn eigen manier. Ik denk dat het goed zou zijn als het college daar druk op kan uitoefenen. In de commissie heb ik al toegezegd dat ik op een rijtje zal zetten waar de provincie allemaal over gaat. Dat varieert van het voorzitterschap van het schadeschap Schiphol tot het voorzitterschap van het bestuursplatform Schiphol. Ik ben niet van plan uit de stuurgroep Wieringerrandmeer te stappen. Ik ben daar op dit moment zelfs voorzitter van. Het moet echter wel om de zaak gaan. Als iemand er veel geld voor over heeft om voorzitter te worden of als men
107
van mening is dat een andere voorzitter meer voor elkaar kan krijgen in Brussel, dan zal ik de eerste zijn om een voorstel daartoe te doen. Het college is het eens met alles wat op de eerste pagina van het amendement over Regio Randstad staat, maar het besluit op de tweede pagina is technisch niet mogelijk. Als de staten daartoe besluiten, heeft dat ook consequenties voor de gemeenschappelijke regelingen op dat terrein. De bedoeling is duidelijk en die onderschrijven wij. Ik verzoek de heer Kraak om het besluit zodanig te formuleren dat het geen bredere werking heeft. Mijnheer Heller. Ik ben trots en tevreden. Ik heb de Van Dale erop nageslagen. Een fenomeen is iemand die algemeen sterk de aandacht trekt door een of andere bijzondere begaafdheid. Zo veel eer van GroenLinks, daar word ik stil van. Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Mevrouw Agema heeft gezegd dat FSM nooit heeft bestaan en dus nooit subsidie had mogen krijgen. De werkzaamheden van FSM werden wel uitgevoerd. Het plan was dat de partijen uit de federatie zouden fuseren, maar zij hebben ruzie gekregen. Dat gaf aanleiding om de partijen te bevrijden uit de knellende omarming van FSM. Er is nooit betaald voor werk dat niet gedaan is. Mevrouw Agema (fractie-Agema): In welk jaar is die ruzie ontstaan? Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): Dit jaar. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Dus voor die tijd was volgens u alles koek en ei? Mevrouw Kruisinga (lid van gedeputeerde staten): In 2003 wilden ACB en SSA nog fuseren. De voorzitter: Als mevrouw Agema nog steeds vragen hierover heeft, kan zij er in de commissie op terugkomen.
PS 14 november 2005
De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Voorzitter. Wij zien motie 8-6 als een zoveelste poging van de PvdA voor een aanvulling op het plan dat de staten hebben vastgesteld en dat over een jaar geëvalueerd zal worden. Wij willen eerst uitvoeren wat wij met de staten hebben afgesproken. Mocht uit de evaluatie blijken dat er op bepaalde terreinen te weinig wordt gedaan, dan wordt dat gecorrigeerd. Ik ben niet van plan om tijdens het spel dat net is begonnen de regels te veranderen. De heer Visser (PvdA): Het spel is niet net begonnen. Wij schamen ons er helemaal niet voor dat dit de zoveelste poging is om dat plan te verbeteren. U zult het vaker horen. Ik zal niet altijd voor een verliezersstrategie kiezen, maar voor dit onderwerp moet het. De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Gelukkig bepalen de staten wat er al dan niet wordt gewijzigd. Ik stel voor dat ik met spoed de commissie een voorstel over de aanpak van de asbestproblematiek voorleg. Ik zal proberen het stuk zodanig te formuleren dat er geen sprake is van vrijblijvendheid. In de commissie is er alle gelegenheid om dat uitgebreid te bespreken. Ik zeg met nadruk dat ik dit probleem zeer serieus neem. De luchtverontreiniging wordt veroorzaakt door autoverkeer, industrie, landbouw en andere factoren. In de wet is sprake van achtergrondwaarden en dat zijn de optelsommen daarvan. Het ene gebied wordt zwaarder belast dan het andere. In sommige gebieden zijn er bijkomende effecten. In de IJmond is ook zeezout aanwezig en daardoor wordt de luchtverontreiniging als het ware vastgehouden. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Bent u in staat om per gebied een staatje van de verhoudingen tussen de verschillende veroorzakers op te stellen? De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Dat kan nog niet. Het ministerie heeft net de normering voor de metingen vastgesteld. In specifieke gebieden, zoals in de IJmond, zijn wij begonnen met de
108
metingen. Van dat gebied kunnen wij u de gevraagde gegevens verstrekken. Het is niet onze taak om een provinciedekkend beeld te geven van al die waarden. Alleen als je in een gebied een bepaald beleid wilt voeren of wilt wijzigen, moet je de gegevens over de luchtkwaliteit goed kunnen onderbouwen. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Zijn er voldoende meetpunten? De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Er zijn nog niet voldoende meetpunten. In de begroting staat een voorstel om die uit te breiden. Dat gebeurt niet willekeurig, maar alleen op die plaatsen waar wij iets willen of waar een ander iets wil, en wij moeten beoordelen of dat mag. De VVD spreekt met amendement 8-1 in feite uit dat alle vergunningen en ontheffingen binnen de gestelde termijn moeten zijn afgehandeld. Ik vind dat prima. Ik heb proberen uit te leggen dat dit niet alleen in handen van de provincie is. Door externe factoren zullen wij in de praktijk niet verder komen dan 85%. Ik zal mij er niet tegen verzetten als de streefnorm op 95% wordt gesteld. Het oude streekplan bevatte een hoogtebeperking voor windmolens. Die is in het nieuwe ontwikkelingsbeeld vervallen. Voor windmolens geldt hetzelfde als voor bijvoorbeeld aardkundige monumenten. Er zijn uitsluitingsgebieden waar dus nooit windmolens zullen komen. Er zijn zoekgebieden waarin zorgvuldig wordt afgewogen of daar mogelijk windmolens geplaatst kunnen worden. Er zijn ook kansgebieden waarin voorstellen tot plaatsing op actieve medewerking van de provincie kunnen rekenen. Dat wil niet zeggen dat alle witte gebieden vol met windmolens komen te staan. Er zijn namelijk wettelijke normen voor de onderlinge afstand en de afstand tot bebouwing. Voor de goede orde wijs ik erop dat de plaatsing van windmolens formeel onderdeel is van het door de staten vastgestelde ontwikkelingsbeeld. Wij begrijpen dat de staten zicht en greep willen hebben op de aan de regionale woonvisies gekoppelde
PS 14 november 2005
prestatieafspraken. In de commissie moeten wij nagaan in hoeverre wij binnen de wet en met medewerking van de betrokken gemeenten sturing kunnen geven aan prestatieafspraken. Tot slot kom ik terug op de stolpjes van GroenLinks. Er zijn stolpjes met zeer veel inwoners, maar ook stolpjes waaronder vrijwel geen mensen wonen. In een stolpje met veel mensen kan een aanzienlijke verbetering van de luchtkwaliteit worden bereikt, terwijl in een ander stolpje zonder inwoners de luchtverontreiniging zodanig kan toenemen dat er ook per saldo sprake is van een toename. Wij weten niet of daar bij de N201 sprake van is, omdat de maatregelen hun nut in de praktijk nog niet hebben kunnen bewijzen. De heer Breunissen (GroenLinks): Bij de N201 weten wij dat wel, want u hebt dit in antwoord op mijn schriftelijke vragen bevestigd. De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): In dat antwoord hebben wij bevestigd dat er een getal uit zal rollen. Dat zegt nog niets over de wijze waarop dit in de praktijk uitpakt. Als de maatregelen ten goede komen aan veel inwoners, dan achten wij dat verantwoord. Vindt u dan dat het in dat geval niet moet gebeuren? De heer Heller (GroenLinks): Het uitgangspunt is dat over een aantal jaren een bepaald niveau moet zijn gehaald. In de tussentijd moet er niets gebeuren wat dat doel verder weg brengt. Van die basisregel wijken wij af met de saldering. Incidenteel staan wij toe dat er extra luchtverontreiniging wordt gecreëerd waardoor het halen van de Europese norm in de tijd opschuift, mits dat gebied gecompenseerd wordt door een daling elders. Wij gaan ermee akkoord wanneer de vervuiling in absolute zin afneemt. Bij de N201 is daar geen sprake van. Het is aan u om in dat gebied, onder die stolp, verdergaande maatregelen te nemen. De heer Moens (lid van gedeputeerd staten): Het is mogelijk dat wij daar een verschil van mening over hebben. De
109
plannen zullen een aanmerkelijke verbetering betekenen voor de inwoners van het gebied en bij het nieuwe tracé wordt door allerlei maatregelen geprobeerd de vervuiling te beperken. Het college denkt dat dit verantwoord is, al is er in totaliteit sprake van een verzwaring. Wij kiezen voor verbetering van de leefsituatie van de inwoners. Over dat laatste zullen wij niet van mening verschillen.
De heer Graatsma (SP): Als je "nou ja" zegt, haal je ook de schouders op.
De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. De SP heeft een motie over de HollandMaand ingediend. Het hoeft geen betoog dat het college daar niet veel begrip voor heeft, gelet op de term "wegreorganiseren" en de suggestie dat de HollandMaand een ton meer gekost zou hebben. De personeelskosten voor de HollandMaand en Sail zijn niet ten laste gekomen van de projectkosten. Bij de start van dit college is een vacaturestop afgekondigd. Daardoor was er geen capaciteit om dit project te trekken. Er worden wel meer externen ingehuurd. Het waterplan wordt bijvoorbeeld ook door een interim-manager geleid. Wij ontraden aanvaarding van deze motie omdat er iets wordt gesuggereerd wat niet waar is, namelijk verborgen kosten van de reorganisatie.
Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Ik hoor graag voor de schorsing welke moties en amendementen zijn gewijzigd of ingetrokken.
De heer Graatsma (SP): Wij hebben deze motie opgesteld op basis van informatie die ik in de commissie heb gekregen toen het over de najaarsnota ging. Op belangrijke punten van deze motie heb ik bevestiging van de heer Hooijmaijers gekregen. Het is interessant dat gedeputeerde Poelmann nu bijna het tegenovergestelde zegt. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Nou ja, mijn standpunt is duidelijk. De heer Graatsma (SP): Niks nou ja! U geeft een heel ander antwoord dan de heer Hooijmaijers. Dan kunt u wel uw schouders ophalen, maar dat klopt niet. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Heb ik echt mijn schouders opgehaald?
PS 14 november 2005
De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Het college kan met motie 8-7 leven wanneer GS de opdracht krijgen om ook een voorstel voor de ontwikkeling van een eigen grondbedrijf op zich te nemen. De voorzitter: Hiermee zijn wij aan het eind gekomen van de tweede termijn.
De voorzitter: Dat kan. 9
Aan de orde is de voordracht van gedeputeerde staten inzake het Provinciaal meerjarenprogramma infrastructuur 2006-2010 (zie bijlage 74).
Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Zoals men weet, loop ik nooit zo warm voor de projecten in het PMI. In de voordracht is mij vooral het prioriteringsmodel opgevallen. Dit model is ons enige tijd geleden informeel gepresenteerd. Onder het genot van een Chinese maaltijd hebben wij er wat mee mogen stoeien. Het is gebaseerd op veiligheid, leefbaarheid en doorstroming. Als je daar iets anders over denkt en de waarden daarop aanpast, komt er een heel andere prioriteringslijst uit. In de voordracht staat dat het prioriteringsmodel door de staten wordt gedragen en daar kan ik mij niet in vinden. Om die reden zal ik tegen het PMI stemmen. De heer Mooij (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Het college neemt er kennis van dat mevrouw Agema zich niet in het model kan vinden. Ik dacht dat zij zich niet in de prioriteiten binnen het model kon vinden, maar nu blijkt zij het hele model af te wijzen. Ik verneem te zijner tijd graag hoe dan volgens haar wel zou moeten.
110
De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Tegen veel punten hebben wij geen bezwaar, maar wij willen ons onthouden van medewerking aan al de provinciale ambities met betrekking tot wegen, wegen en nog meer wegen. Ik weet niet precies hoe dit in de besluitvorming tot uiting moet worden gebracht, maar in ieder geval heb ik het gezegd. Het voorstel wordt vervolgens zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De fractie-Agema wordt aantekening verleend dat zij geacht wenst te worden, tegen het voorstel te hebben gestemd. De voorzitter: Zijn er amendementen of moties die kunnen worden ingetrokken? De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij gaan akkoord met het voorstel van de heer Moens. Wij trekken motie 8-9 in. De voorzitter: Aangezien motie 8-9 is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van behandeling meer uit. De vergadering wordt van 21.37 uur tot 21.59 uur geschorst. Besluitvorming Programmabegroting 2006 De voorzitter: De fractie-Prins, de fractieRemak, de LPF en de Ouderenpartij NH/VSP zijn afwezig. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over amendement 8-1. De heer Heller (GroenLinks): Wij stemmen voor dit amendement met de kanttekening dat dezelfde ambitie dient te gelden voor bijvoorbeeld bezwaarschriften en subsidieaanvragen. De heer Graatsma (SP): Ik citeer: dit is kolder. Je streeft naar 100% en als je dat niet haalt, rapporteer je. Maar het is kul om percentages zoals 85 of 95 op te nemen. Daar doen wij niet aan mee.
De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Ik stel mij achter de opstelling van het college. In stemming komt amendement 8-1. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de ChristenUnie-SGP en de SP tegen dit amendement hebben gestemd en die van de overige fracties ervoor, zodat het is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over amendement 8-2. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Gedeputeerde Hooijmaijers heeft gesuggereerd dat het college kan leven met de eerste bladzijde van het amendement, maar dat het technisch niet mogelijk is om het besluit op deze manier te formuleren. Ik stel vast dat de staten van Utrecht en Zuid-Holland het op precies dezelfde wijze geformuleerd hebben. Kennelijk zijn er daar geen argumenten ingebracht die de opvatting van gedeputeerde Hooijmaijers steunen. Wij weten dat er binnenkort overleg met Regio Randstad is. In overleg met alle ondertekenaars handhaven wij het besluit. Mochten er juridische problemen ontstaan - maar dat verwachten wij niet - dan is er op 12 december bij de behandeling van de eerste begrotingswijziging nog alle gelegenheid om hierop terug te komen. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Dit is een redelijk doorzichtige poging om Regio Randstad van een wisse dood te redden. Daar doen wij niet aan mee. In stemming komt het gewijzigde amendement 8-2. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de SP tegen dit gewijzigde amendement hebben gestemd en die van de overige fracties ervoor, zodat het is aangenomen. In stemming komt motie 8-1. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de
PS 14 november 2005
111
PvdA, D66 en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die de VVD, het CDA, GroenLinks, de ChristenUnie-SGP en de SP ertegen, zodat zij is verworpen. In stemming komt motie 8-2. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, de ChristenUnie-SGP, de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van het CDA, GroenLinks, D66 en de VVD ertegen, zodat zij is verworpen. In stemming komt motie 8-3. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, GroenLinks, de ChristenUnie-SGP, D66 en de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van het CDA en de VVD ertegen, zodat zij is... De uitslag is onduidelijk is. Ik verzoek de stemmen te tellen. In stemming komt wederom motie 8-3. De voorzitter: Ik constateer dat deze motie met 39 stemmen voor en 34 stemmen tegen is aangenomen. In stemming komt motie 8-4. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, de ChristenUnie-SGP, D66, de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van de VVD, GroenLinks en het CDA ertegen, zodat zij is verworpen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-5. De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Uit de overwegingen en uit het tweede gedachtestreepje onder "spreken daarom uit" blijkt dat de PvdA ondanks eerdere kritiek toch wel waardering heeft voor het provinciale beleid inzake jeugdzorg. Dat doet ons voor deze motie stemmen. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Ook wij stemmen voor deze motie.
PS 14 november 2005
In stemming komt motie 8-5. De voorzitter: Ik constateer dat deze motie met algemene stemmen is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-6. Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Wij twijfelen over het effect op korte termijn, maar wij zien deze motie als een signaal om over te gaan tot een actieve aanpak van de agenda Arbeidsmarktbeleid. Daarom stemmen wij ervoor. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Sommige jongeren zijn beter af met een leerwerkplaats dan op het vmbo of het mbo. Ik stem daarom voor de motie. In stemming komt motie 8-6. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, D66, de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van het CDA, de ChristenUnie-SGP, de VVD en Groenlinks ertegen, zodat zij is verworpen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-7. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Het moge bekend zijn dat mijn fractie op dit moment zeker niet voor een provinciaal grondbedrijf is. Wij zullen uiteraard aan de discussie daarover deelnemen, maar op voorhand gaan wij niet akkoord met deze motie. De heer Bond (CDA): Voorzitter. Van de gedeputeerde hebben wij begrepen dat dit een optie is in het voorstel dat in de commissie aan de orde komt. Wij achten de motie overbodig en zullen er derhalve niet voor stemmen. De heer Poelmann (lid van gedeputeerde staten): Voorzitter. Ik heb namens het college gezegd dat met de toevoeging van het woordje "ook" deze motie uitgevoerd kan worden.
112
De heer Visser (PvdA): Dat is voor ons geen enkel probleem. De voorzitter: Voor de woorden "een voorstel" wordt het woordje "ook" ingevoegd. Daarmee is de motie aldus gewijzigd. In stemming komt de gewijzigde motie 8-7. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de SP voor deze motie hebben gestemd en die van het CDA en de VVD ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-8. De heer Binnema (GroenLinks): Voorzitter. Ik doe een laatste poging om het misverstand weg te nemen. De bijdrage van de provincie aan de Zuidas gaat naar openbaar vervoer en niet naar infrastructuur. Wij zijn trouwens ook tegen het besluit. In stemming komt motie 8-8. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de SP voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-10. De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Er worden twee punten genoemd, namelijk het uit eigener beweging opstappen en het vinden van een andere baan. Dat laatste is voor ons ook een reden om het wachtgeld te stoppen. Wat het eerste betreft, zijn wij van mening dat het in de politiek geen verschil maakt of iemand wordt weggestuurd of zelf opstapt. Om die reden zijn wij genoodzaakt om tegen de gehele motie te stemmen. In stemming komt motie 8-10.
PS 14 november 2005
De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. In stemming komt motie 8-11. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van het CDA, D66, GroenLinks, de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van de PvdA, de ChristenUnie-SGP en de VVD ertegen, zodat zij is verworpen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-12. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. In de constateringen wordt de pers genoemd, maar na hetgeen ik hierover in de gezaghebbende pers heb gelezen, zal ik tegen de motie stemmen. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Toen het er een dikke tien jaar geleden echt om ging, waren alle politieke partijen nergens. Fokker is naar de ratsmode gegaan door spelletjes van internationale directies. Als KLM en AIR France iets willen, zijn zij rijk genoeg om dat zelf te betalen. De provincie heeft daar geen rol in. In stemming komt motie 8-12. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de VVD, D66, het CDA, de PvdA en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van GroenLinks, de ChristenUnie-SGP en de SP ertegen, zodat zij is aangenomen. In stemming komt motie 8-13. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de SP tegen deze motie heeft gestemd en die van de overige fracties ervoor, zodat zij is aangenomen. In stemming komt motie 8-14.
113
De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, D66, de VVD en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van GroenLinks en de SP ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-15. De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Als je alleen naar het dictum kijkt, zou je niets tegen deze motie kunnen hebben. Wij zijn in het algemeen zeker niet tegen het vergaren van cijfers en gegevens over ons beleid, maar door de indieners is deze motie met nadruk gesteld in het teken van het terugkomen op de eerder geformuleerde ambities op dit punt. Daarop gelet, stemmen wij tegen motie. De heer Visser (PvdA): Ik heb heel duidelijk gezegd dat dit niet voor mij geldt. Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Ook wij zien dit puur als een mogelijkheid om na te gaan op welke wijze dit beleid beter kan worden vormgegeven. Wij stemmen voor de motie. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Ik vraag mij af of de heer Heller wel de goede motie voor zich heeft. In de uiteindelijk ingediende motie is de laatste alinea van het verzoek geschrapt. De heer Heller (GroenLinks): Ik heb heel goed gekeken en nog beter geluisterd naar de indieners. Beiden spraken expliciet over het eventueel verlagen van doelstellingen. In stemming komt motie 8-15. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, de VVD, de SP en de fractie-Agema voor deze motie hebben gestemd en die van de fractie van GroenLinks ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-16.
PS 14 november 2005
De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. Ik stem tegen deze motie. Ik vind dat GS meer vrijheid moeten hebben. In stemming komt motie 8-16. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, D66, de VVD, de SP en GroenLinks voor deze motie hebben gestemd en de van de fractie van de ChristenUnie-SGP ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-17. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Op basis van de tweede overweging concluderen wij dat het hier om een ordinair gevecht om de macht gaat. Bovendien breng ik in herinnering dat onlangs is besloten dat een Russische maatschappij, die niet met de beste toestellen vliegt, Schiphol als hoofdvestiging heeft gekozen. Polar, ook een beruchte maatschappij die met oude rommel vliegt, heeft Luxemburg ingeruild voor Schiphol. Dat is de andere kant van de zaak, maar daar hoor ik niemand over. Ik geloof er helemaal niets van dat de CROS hier iets over te zeggen heeft. In stemming komt motie 8-17. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, de ChristenUnie-SGP, het CDA, GroenLinks, D66, de VVD en de fractieAgema voor deze motie hebben gestemd en die van de fractie van de SP ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-18. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Ik vind het vreemd dat met het geld van de net verkochte aandelen een poging wordt gedaan om Schiphol meer waard te maken. Daarom stem ik ertegen. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Wij spreken ons niet uit over een eventuele
114
vervreemding van de aandelen Schiphol. Als dat echter toch het geval is, dan gaan wij ervan uit dat GS in overleg met Amsterdam en het rijk ervoor zullen zorgdragen dat de afspraken over de verbetering van de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol worden nagekomen. Om die reden stemmen wij voor de motie.
De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de VVD, D66 en het CDA voor deze motie hebben gestemd en die van de PvdA, de SP, GroenLinks, de ChristenUnie-SGP en de fractie-Agema ertegen, zodat... er geteld moet worden.
De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij geven geen millimeter steun aan een motie waarin ervan uitgegaan wordt dat de aandelen Schiphol verkocht moeten worden. Het besluit over de verbetering van de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol is volstrekt onduidelijk. De geruchten gaan dat daar iets metroachtigs mee bedoeld wordt. Vanuit Amstelveen, Buitenveldert en Uithoorn is Schiphol een halfuur fietsen. Ik zou niet weten wat er aan de hand is.
De voorzitter: Ik constateer dat deze motie met 37 stemmen voor en 36 stemmen tegen is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-19.
Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Wij sluiten ons aan bij de woorden van de heer Kraak. Wij spreken ons niet uit over de vervreemding van de aandelen, maar wel over de landzijdige bereikbaarheid van Schiphol. De heer Visser (PvdA): Voorzitter. Volgens mij wordt wel uitgegaan van de vervreemding van de aandelen. Daarom stemmen wij tegen de motie. Als die middelen zouden worden ingezet voor ondergronds landen, hadden wij steun aan de motie willen overwegen, maar nu niet. De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Wij zijn ook geen voorstander van vervreemding van die aandelen. Daarnaast wordt het bestedingsdoel te veel beperkt door alleen de bereikbaarheid te noemen. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. Ik heb dezelfde bedenkingen tegen de vervreemding. Ik heb goed geluisterd naar het antwoord van de gedeputeerde en daardoor is mijn stemgedrag mede beïnvloed. In stemming komt motie 8-18.
PS 14 november 2005
In stemming komt wederom motie 8-18.
Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Alhoewel wij grote vraagtekens hebben bij het realiteitsgehalte van bepaalde onderdelen, stemmen wij voor deze motie. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Dit onderzoek heeft een volstrekt landelijk karakter. De provincie moet dat niet op zich nemen. Deze kwestie moet op landelijk niveau uitgevochten worden. Wij stemmen tegen deze motie. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij zijn voor het uitdelen van boetes voor geluidoverschrijdingen door vliegtuigen, maar de provincie heeft weinig van doen met de afspraken over de geluidslimieten. Het is ons ook niet duidelijk welke partijen aan het genoemde fonds moeten bijdragen. Wij kunnen er niet voor stemmen. In stemming komt motie 8-19. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, de ChristenUnie-SGP, het CDA, GroenLinks en D66 voor deze motie hebben gestemd en die van de VVD, de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat zij is aangenomen. In stemming komt motie 8-20. De voorzitter: Ik constateer dat deze motie met algemene stemmen is aangenomen.
115
Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-21. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Voor mij is onvoldoende duidelijk waar de luchtverontreiniging door wordt veroorzaakt. Daarom stem ik tegen de motie. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Het is jammer dat de motie alleen over het Noordzeekanaal gaat, maar wij stemmen ervoor. In stemming komt motie 8-21. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de VVD, de SP, D66, GroenLinks, het CDA, de ChristenUnie-SGP en de PvdA voor deze motie hebben gestemd en de fractieAgema ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-22. De heer Bond (CDA): Voorzitter. Wij stemmen tegen deze motie. Dit kan ook in commissieverband georganiseerd worden. In stemming komt motie 8-22. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de ChristenUnie-SGP, D66 en GroenLinks voor deze motie hebben gestemd en die van de PvdA, het CDA, de VVD, de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat zij is verworpen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-23. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij zien het nut van deze motie niet. Met Google lukt het ook wel.
hebben gestemd en die van de SP ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van een stemverklaring over motie 8-24. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. Ik val over het woord "promotie". Als er informatie had gestaan, had ik voor kunnen stemmen, maar dit gaat mij te ver. In stemming komt motie 8-24. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, GroenLinks, D66 en de VVD voor deze motie hebben gestemd en die van de ChristenUnie-SGP en de SP ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-25. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Het prijsverschil tussen een brug of een aquaduct is 10 mln. Dat is mij te groot. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Gelet op de opmerkingen die ik hierover, ook in tweede instantie, heb gemaakt, stemmen wij voor deze motie. In stemming komt motie 8-25. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, ChristenUnie-SGP, het CDA, GroenLinks, D66, de SP en de VVD voor deze motie hebben gestemd en de fractieAgema ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over motie 8-26.
In stemming komt motie 8-23.
De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij kwamen er niet uit. Wij zullen verdeeld stemmen.
De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de VVD, D66, GroenLinks, het CDA, de PvdA en de fractie-Agema voor deze motie
De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. Dit betreft de vrijheid van GS. Deze motie is uiting van een soort voyeurisme dat de staten niet past.
PS 14 november 2005
116
In stemming komt motie 8-26. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de VVD, D66, GroenLinks, de fractie-Agema en de leden Putters, Jankie en Graatsma van de fractie van de SP voor deze motie hebben gestemd en de fractie van de ChristenUnie-SGP en de leden Boelhouwer en A. A. de Vries van de fractie van de SP ertegen, zodat zij is aangenomen. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over de gewijzigde motie 8-27. De heer Heller (GroenLinks): Voorzitter. Wij vonden het een lastige afweging, maar wij hebben uiteindelijk besloten tegen deze motie te stemmen. Wij vrezen dat bij het ontbreken van een duidelijk toetsingskader de beoordeling een chaos wordt waardoor willekeur ontstaat. Hoe sympathiek wij de motie ook vinden, om die reden moeten wij er toch tegen stemmen. Mevrouw Geldhof (D66): Voorzitter. Hoewel wij het vrijwilligerswerk een warm hart toedragen, zien wij juridische belemmeringen. De toetsingscriteria ontbreken en er kan een vorm van ongelijkheid in de afweging ontstaan. Daarom stemmen wij tegen de motie. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij sluiten ons aan bij deze zeer doordachte argumenten. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Dat geldt ook voor mij. De heer Visser (PvdA): Dat geldt ook voor de PvdA-fractie. Mocht de motie verworpen worden, dan hopen wij dat het CDA nagaat hoe wij hier op een andere manier uit kunnen komen. Het idee vinden wij zeker sympathiek. In stemming komt de gewijzigde motie 827. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van het
PS 14 november 2005
CDA en de ChristenUnie-SGP voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en die van de PvdA, de VVD, D66, GroenLinks, de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat zij is verworpen. In stemming komt motie 8-28. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de SP voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. Dan gaan wij nu over tot de vaststelling van de programmabegroting. Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Voorzitter. Ik wil aantekening dat ik tegen de begroting heb gestemd. De voorzitter: Maar wij stemmen eerst over de afzonderlijke programma's. Mevrouw Agema (fractie-Agema): Dan stem ik daar ook tegen. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Wij houden ons bij de stemming aan ontwerpbesluit 63. Wij zullen niet per programma stemmen. Ondanks dat er veel logische en soms zelfs sympathieke voorstellen in deze begroting staan, zijn er te veel onsympathieke voorstellen om ons tot de conclusie te brengen dat dit een goede en betrouwbare begroting is. De voorzitter: Ik begrijp dat u positieve kanten in sommige programma's ziet, maar in de totale afweging bent u tot de conclusie gekomen dat u tegen moet stemmen. Dat is duidelijk voor de burger. De heer Graatsma (SP): Zo had ik het ook kunnen zeggen. De heer Visser (PvdA): Voorzitter. Wij kunnen niet instemmen met punt 4 van ontwerpbesluit 63. Strikt genomen geldt dat ook voor punt 5, maar dit kan nog nader uitgewerkt worden in de eerste wijziging. Wij zijn wel akkoord met de punten 1, 2 en 3.
117
De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. Ik heb ook een stemverklaring over voordracht 63. De voorzitter: Per programma kunnen er stemverklaringen worden gegeven. Daarna wordt besloten over staf en ondersteuning en de algemene dekkingsmiddelen. Uiteindelijk komt voordracht 63 aan de orde. De heer Kraak (VVD): Voorzitter. Nu het gewijzigde amendement 8-2 over Regio Randstad is aangenomen, moet het besluit vernummerd worden. Om vergissingen te voorkomen, kunnen wij het beste aan de hand van de nieuwe nummering besluiten. Door de aanvaarding van het amendement is een nieuw punt 2 ingevoegd. In het amendement staat ook dat de oude nummers 2 tot en met 5 worden omgenummerd tot 3 tot en met 6. De voorzitter: De procedure voorziet hierin. Ik zal de voordracht in stemming brengen met inachtneming van het gestelde in de aanvaarde amendementen. In stemming komt Programma 1 (bestuur en burger). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. De heer Graatsma (SP): Voorzitter. Ik heb al gezegd dat wij deze hele procedure overbodig vinden. U kunt gewoon de voordracht in stemming brengen. De voorzitter: Dat kunt u vinden, maar ik moet vasthouden aan de vastgestelde procedure. In stemming komt Programma 2 (bestuur en andere overheden). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP,
PS 14 november 2005
GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 3 (wegen, verkeer en mobiliteitsmanagement). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 4 (openbaar vervoer). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 5 (water). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 6 (milieu). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 7 (recreatie en toerisme, natuur en landschap). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit
118
programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 8 (economie en landbouw). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 9 (welzijn en (jeugd)zorg). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. In stemming komt Programma 10 (kunst en cultuur). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen.
hoofdelijke stemming overeenkomstig het ontwerp vastgesteld. Er wordt kennisgenomen van de in de programmabegroting genoemde risico's en deze worden bevestigd. Ik geef opnieuw gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen over de voordracht. De heer Bezemer (ChristenUnie-SGP): Voorzitter. Ik sluit mij aan bij het voorbehoud van GroenLinks. De heer Visser (PvdA): Voor de duidelijkheid merk ik op dat wij tegen de punten 5 en 6 in de nieuwe nummering zijn. In stemming komt voordracht 63, met inachtneming van het gestelde in amendement 8-1 en het gewijzigde amendement 8-2. De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor de voordracht hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat zij is aangenomen. De fractie van de PvdA wordt aantekening verleend dat zij geacht wenst te worden, tegen de bezuinigingen te hebben gestemd. Sluiting 22.46 uur.
In stemming komt Programma 11 (ruimtelijke ordening en volkshuisvesting). De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de PvdA, het CDA, de ChristenUnie-SGP, GroenLinks, D66 en de VVD voor dit programma hebben gestemd en die van de SP en de fractie-Agema ertegen, zodat het is aangenomen. Het programmaonderdeel Staf en ondersteuning wordt zonder hoofdelijke stemming overeenkomstig het onderwerp vastgesteld. Het programma-onderdeel Financiering en algemene dekkingsmiddelen wordt zonder
PS 14 november 2005
119
Bijlage 1
Mondelinge vragen van de VVD fractie over de Zuiderdijk
Voor de Statenvergadering van 14 november 2005
Naar aanleiding van de beantwoording van de vragen door GS d.d. 8 november 2005 over de veiligheidsrisico’s door overstroming van de Zuiderdijk wil ik namens de VVD fractie de volgende vragen stellen aan gedeputeerde P. Poelmann. De VVD acht het van groot belang dat de veiligheid van de bewoners in Westfriesland wordt gewaarborgd. Kansen van eens in de 30 jaar voor een overstroming van delen van de Zuiderdijk achten wij niet toelaatbaar. U geeft aan in uw beantwoording van de schriftelijke vragen dat u wacht tot medio december 2005 om te horen of er een positief antwoord komt van de Minister van Financiën, om extra gelden beschikbaar te stellen uit het Fonds Economische Structuur Versterking, waardoor de dijkversterking eerder dan 2010 kan worden aangepakt. Laten we hopen dat het in december wordt toegezegd. -. Maar als dat n iet gebeurd wat zijn dan de alternatieven die GS kan opteren om vanaf 2006 maatregelen te nemen om de drie meest kwetsbare dijksecties (Broekerhaven, Wijdenes en dijk bij Hoorn80) aan te pakken? -. In hoeverre neemt GS dan het voortouw of laat GS het HHNK het initiatief ? -. Hoe schat u de haalbaarheid in vanuit het ministerie dat er gelden komen om de dijksecties eerder aan te pakken? U geeft aan dat andere financieringsconstructies minder gunstig zijn voor de regio en de provincie. -. Kan u als er geen financiering komt vanuit het rijk al in januari 2006 met voorstellen komen ? -. Als er vanuit de provincie die financiering (mede) gaat plaatsvinden, kan dat nog worden meegenomen in het begrotingsjaar 2006 ? - Tenslotte hoe gaat u ervoor zorg dragen dat het HHNK u niet meer verrast met nieuwe interne berekeningen over faalkansen van de primaire waterkeringen? drs. Andre Bouwens, VVD fractie Staten NH.
PS 14 november 2005
120
Bijlage 2 Ingekomen stukken Commissie ELE: ingekomen stukken van GS
Commissie ELE: Ingekomen stukken van derden Onderwerp Werkbezoek Statencommissie Provincie Noord Holland zie 2005 44525
Datum registratie 17-10-2005
Afz.
Aan
Ambassade van het Koninkrijk der Nederlande n
ELE
Behandeling door Presidium ELE ter informatie 31-10
Commissie FBO: ingekomen stukken van GS Onderwerp Stand van zaken transitieproces Dividendbeleid PWN waterleidingbedrijf Programma Holland Maand Vaststellen legesverordening en tarieventabel 2006
Datum registratie 06-10-2005 13-10-2005
Afz.
Aan
GS GS
PS PS
Behandeling door Presidium FBO ter informatie 18-10 FBO ter informatie 22-11
17-10-2005 17-10-2005
GS GS
PS PS
FBO ter informatie 8-11 FBO ter advisering 8-11
Commissie FBO: ingekomen stukken van derden Onderwerp Circulaire accountantscontrole provincies en gemeenten 2004 2005
Datum registratie 14-10-2005
Afz.
Aan
Min. BZK
PS
Behandeling door Presidium FBO ter informatie 22-11
Commissie NLWM: ingekomen stukken van GS Onderwerp
Datum registratie 06-10-2005
Zienswijze over de door de minister van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit voorgenomen aanwijzing van het gebied Abtskolk De Putten als Vogelrichtlijngebied Zienswijze over de door de 06-10-2005 minister van Landbouw natuur en Voedselkwaliteit voorgenomen aanwijzing van Polder Zeevang als Vogelrichtlijngebied
PS 14 november 2005
Afz.
Aan
GS
PS
GS
PS
Behandeling door Presidium NLWM ter informatie 19-10
NLWM ter informatie 19-10
121
Statenvoordracht met bijbehorend ontwerpbesluit tot wijziging van de Deelverordening Subsidies Duurzame Energiepakket NH 2001 2008 Uitgifte in erfpacht van woningen in duingebieden 2005-17502 Mededeling nav verzoek GS aan gemeenten tot versnelling plannen sanering huishoudelijke afvalwaterlozingen in het buitengebied Verlenging geldigheidsduur waterbeheersplan Hollands Noorderkwartier Advies ruimte voor goed bestuur over de wadden van werkgroep bestuurlijke organisatie wadden
10-10-2005
GS
PS
NLWM ter advisering 211
10-10-2005
GS
PS
13-10-2005
GS
PS
NLWM ter informatie 211 NLWM ter informatie 23-11
13-10-2005
GS
PS
NLWM ter informatie 23-11
10-10-2005
GS
PS
NLWM ter informatie 211
Commissie NLWM: ingekomen stukken van derden Onderwerp Uitnodiging Nationaal debat water recreatie natuur 1 december 2005
Uitnodiging voor Nacht van de Nacht en uitreiking Zilveren Maanprijs dd 29-10-05 in de Zandwaaier te Overveen Uitnodiging conferentie 14 november 2005 te Leeuwarden Uitnodiging voor afscheid van de voorzitter en de leden van de Raad voor het Landelijk Gebied op 04-11-05
Datum registratie 05-10-2005
10-10-2005
11-10-2005 17-10-2005
Afz.
Aan
Nederlands Platform voor WaterRecr eatie Milieufeder atie NH
PS
PS
NLWM ter informatie 211
Raad voor de Wadden Raad landelijk gebied
PS
NLWM ter informatie 211 NLWM ter informatie 211
PS
Behandeling door Presidium NLWM ter informatie 211
Commissie ROV: ingekomen stukken van GS Onderwerp Besluit GS aanstelling provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit (PARK) voor 2 jaar
Datum registratie 13-10-2005
Afz.
Aan
GS
PS
Behandeling door Presidium ROV ter informatie 3-11
Commissie ROV: ingekomen stukken van derden Onderwerp Zienswijze op de concept
PS 14 november 2005
Datum registratie 06-10-2005
Afz.
Aan
Vogelwerk
PS
Behandeling door Presidium ROV ter informatie 4-11
122
kapvergunning voor het KNSF terrein van de Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken Streekplanuitwerking woningbouw 14-10-2005 in Waterland
groep Het Gooi en Omstreken Milieufedera ROV tie NH
ROV ter informatie 4-11
Commissie SI: ingekomen stukken van GS Onderwerp Aanvullende subsidie begroting 2005 RTV N H Concept uitvoeringsprogramma Jeugdzorg 2006 Statenvoordracht Deelverordening cultuureducatie Noord Holland 2006
Datum registratie 10-10-2005
Afz.
Aan
GS
PS
Behandeling door Presidium SI ter informatie 19-10
10-10-2005
GS
PS
SI ter informatie 19-10
13-10-2005
GS
PS
SI ter advisering 3-11
Commissie SI: ingekomen stukken van derden Onderwerp
Datum registratie Aanvraag subsidie voor bijzondere 05-10-2005 projecten
Afz.
Aan
Albert PS Schweitzers chool
Behandeling door Presidium SI ter informatie 2-11
Commissie WVV: ingekomen stukken van GS Onderwerp Beschikbaar stellen voorbereidingskrediet tbv project Zuidtangent ihkv Extra Investeringsimpuls NH PMI 2006-2010 Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Gunning OV Taxi Zuid Kennemerland IJmond
Datum registratie 06-10-2005
Afz.
Aan
GS
PS
Behandeling door Presidium WVV ter informatie 3-11
11-10-2005
GS
PS
WVV ter advisering 3-11
13-10-2005
GS
PS
WVV ter informatie 24-11
Commissie WVV: ingekomen stukken van derden Onderwerp Integraal bereikbaarheidsplan Hilversum financiering ontsluiting bedrijventerrein Crailo Dienstuitvoering NS in noord Holland Protest tegen voorgenomen
PS 14 november 2005
Datum registratie 05-10-2005
Afz.
Aan
Behandeling door Presidium WVV ter informatie 3-11
13-10-2005
A.J. PS Verzandvoor t R. Korthof WVV
WVV ter informatie 3-11
13-10-2005
De Stut
WVV ter informatie 3-11
PS
123
routewijziging van de buslijndiensten 167 168 en pleiten dat bereikbaarheid van De Stut in takt blijft Uitnodiging voor discussiebijeenkomst Koninklijk Nederlands Vervoer ihkv begrotingsbehandeling 2006 in de Pulchri Studio te Den Haag dd 1011-05 Intergraal bereikbaarheidsplan Hilversum
17-10-2005
Koninklijk Nederlands vervoer
PS
WVV ter informatie 3-11
14-10-2005
A.J. PS Verzandvoor t
WVV ter informatie 3-11
Titel:PS-notulen d.d. 14-11-2005 Datum:14-11-2005
PS 14 november 2005
124
