Agenda Natuur- en Milieu-activiteiten Algemene informatie betreffende activiteiten:

Agenda Natuur- en Milieu-activiteiten Do

26 mrt

Za Zo

04 apr 12 apr

Di

14 apr

Zo

19 apr

Zo

19 apr

Za Zo

02 mei 10 mei

Wo

13 mei

Zo Zo

17 mei 17 mei

Zo

31 mei

Za Zo

06 juni 14 juni

Zo

14 juni

Zo

21 juni

Za Zo

04 juli 12 juli

Jaarvergadering / algemene ledenvergadering 19.30 uur in het NMC Insectenochtend in het NMC: van 09.00 - 12.00 uur Vogelexcursie naar de Neerpeelbeek, vertrek om 7.00 uur vanaf de Dries, Weert Lezing: "Een vliegende kraai vindt altijd wat", door Gerard Compiet, 19.30 uur in het NMC 11.00 uur “Puur Natuur”, live radio-uitzending vanuit het NMC, Bezoekers zijn welkom. Bloesemdagwandeling Zuid-Limburg, vertrek om 9.00 uur vanaf de Dries, Weert Insectenochtend in het NMC: van 09.00 - 12.00 uur Vogelexcursie naar de Zoom, vertrek om 7.00 uur vanaf de Dries, Weert Seniorenwandeling in Kempen-Broek, vertrek om 14.00 uur vanaf het kerkplein in Swartbroek Themamiddag "Insecten" vanaf 13.00 uur in het NMC 11.00 uur “Puur Natuur”, live radio-uitzending vanuit het NMC. Bezoekers zijn welkom. Aspergefietstocht in de omgeving van Weert. Vertrek tussen 10.00 en 13.00 uur vanaf het NMC Insectenochtend in het NMC: van 09.00 - 12.00 uur Slootjesdag voor kinderen met (groot)ouders, vanaf 13.00 uur. Locatie: zie persberichten Vogelexcursie naar het Leudal, vertrek om 7.00 uur vanaf de Dries, Weert 11.00 uur “Puur Natuur”, live radio-uitzending vanuit het NMC. Bezoekers zijn welkom. Insectenochtend in het NMC: van 09.00 - 12.00 uur Vogelexcursie naar de Krang/Heykersbroek, vertrek om 7.00 uur vanaf de Dries, Weert.

Algemene informatie betreffende activiteiten:  *Station: parkeerterrein Dries, aan de achterzijde van het station.  NMC= Natuur- en Milieucentrum IJzeren Man Weert. Inlichtingen 0495524893.  Iedereen, dus ook niet-leden, zijn van harte welkom. 2 INFO Lente 2015

    

Er wordt een bijdrage van € 2,- gevraagd voor het gidsen (indien niet anders vermeld). Er wordt verwacht dat men bij het carpoolen een vergoeding geeft aan de chauffeur. Gelieve bij een dagwandeling te zorgen voor een lunchpakket. Groepswandelingen op aanvraag. Inlichtingen 0495-466050. Voor nadere informatie zie de website www.ivnweert.nl of de plaatselijke publicaties.

Foto’s in deze uitgave zijn van: Johan Horst, Hub Jetten, Jaap Tak, Hans van Schendel, Gerard Hendriks, Johan Leurs, Arno van Stipdonk, Piet van Nieuwenhoven. Van de bestuurstafel Ergens in deze info vind je de agenda en tevens uitnodiging voor de algemene ledenvergadering 2015. Het zou geweldig zijn als er veel leden al dan niet actief hierbij aanwezig zijn zodat de besluiten die daar genomen worden ook verenigingsbreed gedragen worden. De info is ons verenigingsblad waar we trots op kunnen zijn, maar het is wel heel erg duur. Hoe meer leden de info digitaal ontvangen hoe lager de kosten. Om een voorbeeld te geven: van een lid die de info per post krijgt houden wij geen geld meer over van zijn of haar bijdrage aan contributie. Van leden die de info door een ander lid bezorgd krijgen blijft ongeveer de helft over. De digitale ontvangsten kosten alleen de inzet en tijd van een aantal actieve leden. Wij komen hierop terug in de algemene ledenvergadering. Contributie. De bijdrage aan de Natuurgids is een vrije keuze van ieder lid, dit is € 15,50 per jaar. De contributiegelden zijn jaarlijks nu € 20,-- en zullen indien de leden er mee instemmen in het jaar 2017 € 24,-- per jaar zijn, zodat we dan met de andere IVN afdelingen gelijk lopen. De verhoging is dus 33 cent per maand en zal in twee stappen ingevoerd worden. Ook dit zal terugkomen op de algemene ledenvergadering. Graag tot 26 maart op de vergadering om 19.30 uur in het NMC

Jan Aarts Hierbij nodigt het bestuur u allen uit voor de Algemene ledenvergadering, IVN Weert en omstreken Datum: Tijd: Plaats:

26 maart 2015 19.30 uur NMC 3

INFO Lente 2015

Agenda: 1. Opening; 2. Vaststellen agenda; 3. Mededelingen; 4. Verslag vorige algemene ledenvergadering 27 maart 2014; 5. Verslagen: a. Secretarieel verslag 2014 (vaststellen) b. Financieel verslag 2014 en begroting 2015 (vaststellen) c. Verslag kascommissie en benoemen nieuw lid in kascommissie d. Verslagen van de werkgroepen. 6. Bestuursverkiezing: a. Aftredend: Ine van Woensel en Frans Meuwis, beide herkiesbaar; 7. Terug kijken op 2014 en vooral vooruit kijken 2015; 8. Rondvraag; 9. Sluiting officieel gedeelte algemene ledenvergadering (20.30 uur); 10. Pauze ( met een hapje en een drankje); 11. Korte uiteenzettingen: Florawerkgroep (Hub Jetten) Vogelwerkgroep (Jan Aarts) Duurzaamheid (Ad Havermans) 12. Kemperbroek (Film). Uiterlijk 22.00 uur sluiting. Tentoonstellingen in het NMC De IJzeren Man. Op dit moment staat er in het NMC de tentoonstelling "Het Weerter landschap door de eeuwen heen". In de vitrine die daarbij hoort staan drie objecten uit die geschiedenis van ca. 100 jaar geleden tot ca. 45000 jaar geleden. Van mei t/m augustus is er een dubbeltentoonstelling. Eén over hommels en de andere over insecten, getiteld "Insecten, groot geworden door klein te blijven". De bijbehorende vitrine wordt door de imkersvereniging ingericht. Ook komt er een aantal bakken met levende insecten. In de maanden september t/m november is er een paddenstoelententoonstelling getiteld "Van duivelsei tot heksenboleet". In de vitrine hebben we dan een boslandschap met paddenstoelen ingericht. Herman Beuvens

4 INFO Lente 2015

4e WEERTER -ASPERGE FIETSTOCHT: Proef de lente! Zondag 31 mei 2015 Deze tocht met een smakelijk tintje, organiseert IVN-Weert met medewerking van o.a. het NMC-Weert en het Ned.Asperge Centrum. Het bijzondere van deze fietstocht is dat u op de terugweg bij een kweker zelf uw portie asperges onder vakkundige begeleiding mag steken en kopen. In de route is een lunchpauze opgenomen bij Theetuin "de Tungelroyse beek", bekend om z'n heerlijke taarten, waar u tegen een gereduceerde prijs een eenvoudige Asperge lunch, een kop soep of alleen wat te drinken kunt bestellen. Aldaar is ook een vrijwilliger van onze organisatie aanwezig voor informatie. Dit keer verkennen we het gebied ten oosten van Weert. Op de route wordt aangegeven waar diverse cultuur- en natuur bezienswaardigheden zijn o.a bij een demonstratie van een draaiende molen, een uniek spreukenbos, een speciaal voor ons geopend particulier levensloop museumpje en het beheerstation Natuurmonumenten in Swartbroek. Allen een bezoekje meer dan waard. U start individueel en fietst de route m.b.v. een routebeschrijving. Onderweg zijn diverse rustmogelijkheden om van de natuur te genieten. De route gaat over verharde wegen en fietspaden bij vennen, door bossen, weilanden, broekland, natuurgebieden en natuurlijk langs aspergevelden. Als afsluiting wordt bij de finish een gratis asperge likeurtje geschonken en ontvangt u een tas vol informatie over o.a. de Weerter natuur, het gebied Kempenbroek, Natuurmonumenten, Molenstichting Weerterland, fiets-en wandelroutes, asperges en -recepten.

Lekker op je gemakje pedaleren en genieten van het Weerterland! Overige informatie Afstand tot lunchpauze: + 19km. Na lunchpauze tot finish: + 13km. Start- en finish locatie: Natuur & Milieu Centrum, Geurtsvenweg 4 te Weert. Starttijd: tussen 9.30 en +13.30uur (individueel, als duo of als groep.) Lunchpauze: tussen 11.30 - +15.00uur. daarna Afternoon tea en/of andere drankjes.

5 INFO Lente 2015

Lunchlokatie:

Theetuin "de Tungelroyse beek"- Hulsweg 2 (ligt tussen Tungelroy en Swartbroek). Inschrijfgeld: € 6,-- p.pers. incl. routebeschrijving, topografisch kaartje, kortingsbonnen voor de lunch en een gratis Asperge likeurtje. Betaling: aan de starttafel bij het NMC. Gaarne tevoren inschrijven bij het NMC: tel. 0495-524893 Georganiseerd door: IVN-afd.Weert. (www.ivnweert.nl) in samenwerking met het NMC en met medewerking van: Het Nederlands Asperge Centrum, Molenstichting Weerterland, Graanbranderij "De IJsvogel" uit Arcen, Asperge kweker Tullemans. Het unieke Spreukenbos "De Boost" : een particulier levensloop museumpje, Natuurmonumenten in Swartbroek, Theetuin "de Tungelroyse beek" en verschillende vrijwilligers. Dit is leuk, leerzaam en gezond!

Nestkasten in je tuin Het voorjaar is een prima tijd om nestkasten in je tuin op te hangen of schoon te maken. Veel holenbroeders gaan op zoek naar een geschikt plekje om te gaan broeden en hun jongen groot te brengen. Na een broedseizoen is het raadzaam om het oude nestmateriaal eruit te halen zodat de vogels ook in de wintermaanden gebruik kunnen maken van de nestkast als schuilplaats voor de nacht. In het bosgebied van de IJzeren Man hangen vele kasten van verschillende types. In de tuin van het NMC hangen een aantal zichtkastjes zodat je kunt zien wat er allemaal in het nest gebeurt. Het leggen van de eitjes, het voeren van de jongen en het uitvliegen. Om dit alles te kunnen volgen moeten de kastjes wel elk jaar schoongemaakt worden. We hadden met enkele vrijwilligers de afspraak gemaakt om op donderdag 19 februari een rondje te maken langs de nestkasten. Om negen uur gingen we, Jac, Hans en ik richting bijenhal om de spullen bij elkaar te zoeken die we nodig hadden voor ons karwei. Jac pakte de ladder en Hans de kruiwagen met nieuwe nestkasten en het nodige gereedschap en ik liep erachteraan. De nestkasten waren gemaakt en afgeleverd bij het NMC door Tinus van Roy en dat alles helemaal gratis. Het werk van de Bosgroep in het gebied heeft ervoor gezorgd dat een aantal nestkasten verdwenen was. Op de bruine kruisjesroute gaan we dan ook op zoek naar een aantal geschikte nieuwe plaatsen voor een nestkast. "Wat zullen we hier ophangen, een kast voor een koolmees, een pimpelmees, een boomklever of een halfopen kast voor het roodborstje". Wil je meer weten over nachtkastjes, bezoek dan de site van Vogelbescherming. Rond de middag hadden we het rondje voltooid en na de middag gingen we verder met de zichtkastjes in de tuin en het bosperceel tussen het NMC en het kanaal. Vorig jaar werd daar één kast bewoond door de boomklever. Rond drie uur waren we toe aan de koffie. Jac en Hans bedankt voor jullie

6 INFO Lente 2015

hulp. Wil je ook een nestkast in de tuin, dan zijn er een paar mogelijkheden. Je kunt ze kant en klaar kopen in winkels zoals Intratuin. Je kunt zelf ook een kastje timmeren door van te voren bouwtekeningen op te vragen via de site van Vogelbescherming. Dit is een leuke klus om samen met je kinderen of kleinkinderen uit te voeren. Succes, de vogels zullen je dankbaar zijn en jullie kunnen er samen heel wat spannende momenten aan beleven. Hub Jetten

Themamiddag insecten. Op zondag 17 mei organiseert het IVN in samenwerking met het Natuur- en Milieucentrum de IJzeren Man een themamiddag over insecten. Er zijn een groot aantal panelen met informatie over insecten en u kunt insectengerechten eten. Er zijn kleine excursie in de tuin waarbij naar insecten wordt gekeken. Op het moment van schrijven van deze tekst is het programma nog in ontwikkeling. De topper van deze middag voor ouders met kleinere kinderen zal de voorstelling zijn vanRupsje nooitgenoeg. Op twee tijdstippen zal deze voorstelling worden gegeven. De toegang tot deze voorstelling kost 2 euro per persoon.

7 INFO Lente 2015

Bij binnenkomst ontvangt u een programma waarop onderwerpen en tijden staan. Met uitzondering van de voorstelling Rupsje nooitgenoeg, is deze middag gratis. Plaats: NMC De IJzeren Man, Geurtsvenweg 4 Weert. Datum/Tijd: zondag 17 mei 2015, 13.00-16.00 uur Inlichtingen: Hub Jetten 0495- 538281 of [email protected]

Ad Havermans Zondag 19 april 2015 Bloesemwandeling in en rond het Bunderbos Elsloo. Reeds tientallen jaren organiseert het IVN Weert e.o. in het voorjaar een bloesemtocht. Dit jaar is de keuze gevallen op het Bunderbos tussen Elsloo en Geulle. Een prachtig gebied met een langgerekt hellingbos met talloze bronnen en beken. Vanwege het aantal bronnen wordt het gebied ook wel Bronnetjesbos genoemd. Langs de beekjes kunnen we de slanke sleutelbloem, de dotterbloem en de goudveil aantreffen. Ook vinden we daar de reuzenpaardenstaart, een 2 meter hoog wordende nazaat van een voorhistorische boom. Bevers hebben het gebied ook ontdekt en inmiddels het water in de Hemelbeek opgestuwd. Op de hoger gelegen delen zien we de ‘sterretjes’ van het speenkruid en een bloementapijt van de witte en zelfs de gele bosanemonen. Op andere plaatsen is de bodem bedekt met daslook welke met hun stervormige witte bloemen in schermvorm een sterk ruikende uiengeur verspreiden. Tussen de bloesembomen valt het groen van de mistletoe, ook wel maretak of vogellijm genoemd op. Het Bunderbos is het leefgebied van onze enige landsalamander namelijk de vuursalamander. Helaas is deze nu bedreigd door een schimmelziekte. We wandelen vanaf kasteel Elsloo door het park naar Broekhoven en vandaar via de Snijderberg en door prachtige oude hoogstamboomgaarden terug naar ons vertrekpunt. Wilt u de lente zien, ruiken en proeven, loop dan met de IVN gidsen deze ongeveer 8 km lange tocht door het boeiend landschap met veel vergezichten. De Amstel Gold race laten we aan ons voorbij trekken. Iedereen mag mee. Buiten een vergoeding aan de chauffeur bij het poolen zijn er geen kosten aan verbonden. Onderweg is er gelegenheid om te picknicken. Ook wordt er tegen de middag een horecagelegenheid bezocht.

8 INFO Lente 2015

Goed schoeisel is wenselijk daar veel paden modderig kunnen zijn. Vertrek: Terug: Info:

19 april om 9.00 uur vanaf parkeerterrein Dries in Weert (achter het station) en om 9.45 uur vanaf kasteel Elsloo omstreeks 16.00 uur. G. Hendriks 0495-535357

Bedankt voor uw steun! Alle 110 leden van de Rabobank Weerterland en Cranendonck die in november jl. via het project “Rabobank Samen Sterker” hun stem hebben uitgebracht op onze IVN afdeling: hartelijk dank voor uw steun! Door uw stem heeft IVN Weert en omstreken een mooi sponsorbedrag van de Rabobank mogen ontvangen. Zonder uw steun was dit niet mogelijk geweest! Bestuur IVN Weert e.o.

IVN Slootjesdag 14 juni 2015 - Een kinderactiviteit bij uitstek. Slootjesdag is een activiteit waarbij opa's en oma's, vaders en moeders met kleinkinderen en kinderen in de weer gaan met schepnetten. Nieuwsgierig kijken wat je gevangen hebt. Om daar achter te komen kun je gebruik maken van waterdieren zoekkaarten. Deze activiteit wordt begeleid door deskundige IVN-gidsen. Het IVN zorgt voor alle benodigde materialen. Deze landelijke IVN-activiteit wordt voor het tweede jaar georganiseerd. Vorig jaar was het een enorm succes ook mede dankzij het fraaie weer. We telden die middag 150 opa's, oma's, ouders en kinderen, die actief in de weer waren rond de ondiepe poelen. De verwondering was bij groot en klein enorm. Het scheppen vindt plaats op het terrein van de Centrale Zandwinning Weert. Aanmelden vooraf is niet nodig en de activiteit is gratis. Kijk voor meer informatie op de ivnwebsite of neem contact op met H.Jetten tel. 06-51654381.

7e Snertwandelrally - 2015 - Verslag Dit jaar niet door het IJzeren Man gebied maar over de Boshover- en Loozerheide. Als datum werd gekozen voor zondag 25 januari. In dit prachtige, afwisselende natuurgebied

9 INFO Lente 2015

kunnen we weer jaren vooruit om een mooie route uit te zetten. De nieuwe start- en finishlokatie was bij de van Hornehoeve aan de Trancheeweg en is door hun prima ontvangst en verzorging zeker voor herhaling vatbaar. Eén week voor de datum hadden we 25 inschrijvingen, maar zoals elk jaar konden we bij de start zeker het dubbele aantal verwachten. Zo ook deze keer en we kwamen op een totaal van 45 deelnemers, w.o. 5 ruiters en 7 hardlopers. Verleden jaar hadden we er meer. Waarschijnlijk was de oorzaak, dat er precies op dezelfde datum in de regio verschillende erwtensoep wandelingen werden georganiseerd. Het traject bestond uit 2 routes van + 1 uur en 2 uur en er werd vanaf 10.30uur, individueel, solo, als duo of groep, gestart. Vanwege de sneeuw, welke een dag tevoren was gevallen, was het hier en daar "pijlen" van de route noodzakelijk, omdat sommige paden slecht herkenbaar waren. Ons langzamerhand bekende systeem "Bolletje-Pijltje" als routebeschrijving gaf dit jaar niet veel problemen. Een enkeling vond het niet duidelijk of had toch een grotere uitdaging met opdrachten verwacht. Het probleem is meestal dat er niet goed gelezen wordt. Gelukkig hadden we het weer mee. Pas tegen 15.30 uur begon het een beetje te motregenen. De meeste deelnemers waren toen al terug en zaten, na inlevering van een tegoed- of consumptie reductiebon, al te genieten van een kop welverdiende erwtensoep of alternatief, glühwein en/of warme chocolademelk. Volgens de van Hornehoeve waren er + 65 koppen "Snert" uitgeserveerd. Ja, je hebt er altijd "liefhebbers" tussen zitten die wel een kop of 2 - 3 lusten. Van alle deelnemers kregen wij de complimenten over de uitgezette route en de verzorging van de wandeling. Ze hadden genoten van de frisse lucht (+ 5 graden) en de winterse natuur. Al het voorbereidend werk van deze nieuwe opzet, was dus niet voor niets geweest. Met dank aan de van Hornehoeve voor de uitstekende verzorging en de assistenten Gert Brink, Twan Brouwers, Bert Timmermans en Anja Akkermans (Ruitertraject). Jaap Tak

Seniorenwandeling 13 mei 2015. Woensdag 13 mei aanstaande organiseert het IVN Weert eo de eerste seniorenwandeling van dit jaar. We gaan wandelen in de Krang, een van de mooiste natuurgebieden in onze regio. We vertrekken vanaf het Kerkplein in Swartbroek. Via een korte route door de bebouwde kern van Swartbroek komen we bij de Tungelroysche Beek die we een eindje volgen.

10 INFO Lente 2015

We zien ook de Ellerschans, een vluchtplaats uit een ver verleden. Via een mooie wandeling door een afwisselend landschap keren we via de Venboortstraat weer terug op het Kerkplein. Vertrek vanuit Swartbroek om 14.00 uur. Het is een seniorenwandeling dus we doen het rustig aan. Deelname is voor leden en niet-leden gratis. Herman Beuvens Natuurgids worden bij IVN? De IVN-afdelingen in de regio Midden-Limburg gaan gezamenlijk een Natuurgidsencursus organiseren, welke in de herfst van 2015 zal starten. De cursus is bedoeld voor de enthousiaste natuurliefhebber die graag meer van de natuur wil weten en deze kennis en ervaring als actief lid aan anderen wil overdragen. Als je de cursus met goed gevolg afsluit, ben je landelijk erkend gediplomeerd IVN-Natuurgids. Wat houdt de Natuurgidsencursus in? Als Natuurgids kun je aan het werk als vrijwilliger bij jouw afdeling met allerlei activiteiten op het gebied van natuureducatie en duurzaamheid, zoals bijvoorbeeld het organiseren en begeleiden van natuurwandelingen, fietstochten en natuuractiviteiten voor de jeugd. De cursus heeft een looptijd van 1 jaar en 10 maanden en start in de herfst van 2015. In juni 2017 wordt de cursus afgesloten. Het zijn in totaal 40 lessen. Een à twee theorielessen per maand, welke op woensdagavond worden gegeven en gemiddeld eens in de maand (zaterdagochtend) is er een excursie/buitenles. Al met al moet je rekening houden met een tijdsinvestering van meerdere uren per week. Het is dus een intensieve cursus! Want, naast de lessen en excursies, wordt van je verwacht dat je ook actief deelneemt aan afdelingsactiviteiten (in stagevorm). Daarnaast voer je samen met twee à drie andere cursisten onderzoek uit in een natuurgebied in je eigen omgeving, waarbij landschappelijke, cultuurhistorische aspecten, ecologische relaties, de belangrijkste flora en fauna en milieuaspecten in kaart gebracht worden. Het project resulteert in een zelfstandig uit te voeren educatieve activiteit waarin je laat zien de theorie en praktijk van de cursus te kunnen toepassen. Bij het project word je bijgestaan door ervaren en deskundige mentoren. Zij helpen jou bij het succesvol uitvoeren en afronden van het project. Je krijgt veel informatie over de natuur en hoe deze kennis in een educatieve activiteit vorm te geven. Thema’s en onderwerpen die in de cursus aan de orde komen: -Natuur in de woonomgeving -Bodem, flora en fauna -Ecologie en biosfeer -Landschap -Mens, Milieu en Maatschappij

11 INFO Lente 2015

-Basisvaardigheden educatie Ben je geïnteresseerd? Voor wie is het? Iedereen die enthousiast is voor de natuur in zijn of haar omgeving kan aan de cursus meedoen. Er wordt van je verwacht dat je na het volgen van de cursus actief wordt binnen jouw IVN-afdeling om je opgedane kennis, je enthousiasme en zorg voor natuur en milieu op anderen over te brengen. Wat kost de cursus ? Het cursusgeld bedraagt € 225,- Hier is het cursusboek bij inbegrepen. Om deel te nemen aan de cursus moet je lid zijn van een IVN-afdeling. De kosten van een lidmaatschap bedragen ca. € 20,- per jaar. Inschrijven ? Hoe gaat dat in zijn werk? Je kunt je belangstelling voor de cursus kenbaar maken door het invullen van het aanmeldingsformulier, dat te vinden is op: www.natuurgidsencursusml.nl Ook kun je je aanmelden op onderstaand adres: IVN Weert e.o. Jan Aarts 0495-466050 [email protected]

De vuttersgroep De vuttersgroep is een vrijwilligersgroep die beheerwerk verricht voor het beschermen, behouden en verbeteren van leefgebieden met bijzondere en zeldzame flora en fauna. Door de vuttersgroep en vrijwilligers van deze groep is en wordt er gewerkt in het Weerterbos, de Groote Peel, in De Zoom, de Groote Moost, SBB object Leveroijsedijk, het natuurgebiedje achter de dag camping en bij de dag camping. Er wordt veel samen gewerkt met de Vlinderwerkgroep Nederweert om de resultaten van het uitgevoerd beheer te volgen en doelgericht beheerwerk uit te voeren. Tijdens de werkzaamheden

12 INFO Lente 2015

Na de werkzaamheden De verrassende terugkeer van de spiegeldikkopjes op de Mussenbaan en in de Groote Peel en waarom geen vermindering in het Weerterbos. Tijdreeksen zijn belangrijk om ontwikkelingen op de lange termijn te volgen. Een heel bijzonder voorbeeld daarvan is de soortgerichte spiegeldikkopjes route Mussenbaan. Op deze route worden gedurende de vliegperiode van deze soort iedere week het aantal spiegeldikkopjes geteld. De route is gelegen aan de rand van de Groote Peel en verdeeld in 20 secties van 50 meter. Per sectie worden de spiegeldikkopjes geteld en genoteerd. In 1996 is Ton Frenken gestart met het tellen van deze route. Harrie Vossen was reserve teller maar heeft ook enkele jaren de route geteld. Vanaf 2010 is Piet van Nieuwenhoven de vaste teller van deze route. Met de vuttersgroep hebben we van 1999 tot en met 2008 beheerwerk uitgevoerd langs deze route. We zorgden er voor de openheid naar de Groote Peel te behouden zodat de spiegeldikkopjes eieren konden afzetten op pijpenstrootje en daar waar aanwezig ook op hennegras. Dit zijn de voedselplanten voor de rupsen. Verder was het belangrijk om door opslag te verwijderen te zorgen dat de nectarplanten niet in de verdrukking zouden komen. Door het bijna verdwijnen van de spiegeldikkopjes hebben we er enkele jaren niet meer gewerkt. In november 2013 zijn we er op voorstel van Piet van Nieuwenhoven weer met de vuttersgroep gaan werken. 1996 Mussenbaan tellingen totaal topdag datum top

210

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

7 405 180 22-7

6 192 88 10-7

6 188 78 12-7

7 136 51 4-7

6 138 56 22-7

7 186 63 18-7

6 297 115 1-7

6 245 106 21-7

6 50 17 18-7

13 INFO Lente 2015

Mussenbaan tellingen totaal topdag datum top

2006 2007 2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

4 6 48 5 28 2 15-7 10-7

6 3 2 3-7

5 4 3 13-7

5 1 1 11-7

6 3 2 22-7

7 28 19 26-7

7 123 45 16-7

7 22 9 2-7

Werkplek Mussenbaan In deze tijdreeks is mooi te zien dat de spiegeldikkopjes bijna waren verdwenen op de route en dat was ook zo in de Groote Peel. De oorzaken zijn niet helemaal duidelijk maar een goede waterhuishouding is een absolute noodzaak. Dit is belangrijk voor een hoge voedingswaarde van pijpenstrootje en hennegras als voedselplant voor de rupsen. Rupsen overwinteren na de eerste vervelling op een hoogte van 30 tot 50 cm. Ze vouwen bladeren tegen elkaar tot een kokertje, het zogenaamde hibernaculum, waarna ze een soort antivries aanmaken om zo te overwinteren. In het voorjaar gaan ze weer eten en dan is een hoge voedingswaarde van de voedselplant nodig. Ook nectarplanten voor de vlinders zijn belangrijk en het is bekend dat spiegeldikkopjes voedselvluchten maken en elders eieren gaan afzetten op de voedselplanten van de rupsen. Frank Raemakers heeft dit ontdekt in het Weerterbos. Het is bekend dat er grote open gebieden met hennegras en/of pijpenstrootje moeten zijn voor het afzetten van de eieren. Maar door onderzoek van de Vlinderwerkgroep in het Weerterbos is duidelijk geworden dat ze ook gebruik maken van brede open gemaakte bospaden. Bosvorming moet worden tegen gegaan. Verder is het weer tijdens het uitkomen van de vlinders uit de poppen ook heel belangrijk. Enkele jaren geleden hebben we dit ondervonden in het Weerterbos. Het was toen een aantal dagen

14 INFO Lente 2015

koud en nat tijdens het uit de pop komen van de bonte dikkopjes en kleine ijsvogelvlinders. Hierna is in de tijdreeks een enorme dip van beide soorten. Later in het seizoen bij gunstig weer ontpopten de spiegeldikkopjes en hiervan bleef de stijgende lijn van de voorafgaande jaren intact. Het gehele Weerterbos wordt sinds 2003 afgezocht naar spiegeldikkopjes. Opmerkelijk was dat hier ieder jaar meer spiegeldikkopjes werden geteld. In 2003 totaal 42, oplopend naar 191 in 2010 en het ongelooflijke aantal van 334 in 2014. Nu is er door de Vutters en andere vrijwilligers enorm veel gericht beheerwerk uitgevoerd voor deze soort. We weten echter nog steeds niet met zekerheid een verklaring te geven voor deze enorme toenamen. Maar er is duidelijk een verband met het door vrijwilligers uitgevoerde beheerwerk. Spiegeldikkopje Door bospaden te verbreden en open plekken in het bos te maken zagen we op deze plekken spiegeldikkopjes waar ze voorheen niet werden gezien. In het natuurreservaat De Zoom, waar ook een goede populatie aanwezig was, zijn er sinds 2008 geen meer gezien. Dit is een toch wel heel bijzonder gebeuren. In de Groote Peel is er buiten de Mussenbaan route geen onderzoek geweest maar, uit ingevoerde waarnemingen is vast te stellen dat ze ook hier in de jaren 2005 tot 2012 zeldzaam waren. In 2013 is Piet van Nieuwenhoven gestart met een onderzoek naar deze soort door op de peelbanen en langs wandelpaden gericht tellingen uit te voeren. In 2014 is dit onderzoek volgens dezelfde methodiek uitgevoerd. En dat gaf een bijzondere ontknoping te zien. In 2013 werden er 57 geteld en vervolgens in 2014 een verrassend aantal van 279. Zoals vermeld is de Vuttersgroep in 2013 gestart met het uitvoeren van beheerwerk langs de Mussenbaan. Maar ook elders in de Groote Peel is de groep actief geweest door houtbestand te verwijderen voor meer open plekken waar de spiegeldikkopjes eieren af kunnen zetten op pijpenstrootje of hennegras.

Mussenbaan Spiegeldikkopje Vutters en Vlinderwerkgroep vrijwilliger Harrie Vossen.

15 INFO Lente 2015

Uitzendingen Puur Natuur December 2014: Andrea Raming, dierenarts Nadat we eerder een vertegenwoordiger van de Dierenambulance en Dierenopvang als gast in Puur Natuur hadden, was het vandaag aan Andrea Raming om als dierenarts het dierenwelzijn aandacht te geven. Samen met nog 21(!) dierenartsen werkt zij in de praktijk Ell/Boshoven met als haar specialisme gezelschapsdieren. Met daarin weer speciale kennis voor interne ziekten en cardiologie. Ook het doorfokken kwam aan bod. Doorfokken kan tot gevolg hebben dat sommige dieren (vaak honden) niet meer zo gezond zijn en zich minder wel voelen dan een niet op extreem uiterlijke kenmerken doorgefokt dier. Er wordt door overheden aan gewerkt om bijvoorbeeld een platte snuit die tot ademnood kan leiden, tegen te gaan. Uitzending 18 januari 2015 : Ad Havermans (IVN), duurzaamheid. De uitzending van WeertFM Puur Natuur van januari van dit jaar had als overkoepelend thema: duurzaamheid en over dit thema is Ad Havermans, lid van het IVN, Fysisch Geograaf en oud-docent aan de Hogeschool Tilburg, geïnterviewd. Duurzaamheid is, zoals het al in 1987 werd gedefinieerd: beginnen te voorzien in de behoeftes van de huidige generatie wereldbewoners maar ook rekening houden met de behoeftes van de toekomstige generaties. Dus vooruit kijken en rekening houden met anderen. In 1962 verscheen van de hand van een Amerikaans onderzoekster het boek "Silent Spring", Stille Lente over de vogelsterfte als gevolg van het wereldwijd op grote schaal gebruik van DDT, een insectenbestrijdingsmiddel dat nu overal verboden is. Dit kunnen we zien als het ontwaken in de wereld van het begrip duurzaamheid. Overal zien we tekenen dat er toch iets met onze aarde aan de hand is. Niemand zal nog meer ontkennen dat het klimaat wereldwijd aan het veranderen is. Dier- en plantensoorten sterven uit. Dat is in de geschiedenis van de aarde altijd al zo geweest maar nog nooit in dit tempo. Op onze aarde lijden op dit moment 750 miljoen mensen aan ondervoeding. Hoe lossen we dit op? Er is niet een enkele oplossing maar er zijn vele dingen die we kunnen doen. We moeten de oplossingen zoeken in allerlei concrete dingen. Bijvoorbeeld in technische oplossingen zoals zonnepanelen, windenergie, isolatie, energiebesparing etc.

16 INFO Lente 2015

Maar we moeten het niet alleen zoeken in technische oplossingen, ons gedrag veranderen is minsten zo belangrijk. Uitzending 18 januari 2015, HH. Kuipers en Daems van de Wijkraad Groenewoud, Repair café Weert Sinds enige tijd is er in Weert een repair café. Dat is voor Weert een primeur, maar elders in Nederland bestaan die al wat langer. Het is een initiatief van de wijkraden van de Biest en Groenewoud. Hoewel dit café uitstekend past in deze uitzending over duurzaamheid was de reden om hier in Weert mee te starten: mensen met een kleine beurs te helpen in deze crisistijd. Elke tweede zaterdag van de maand met uitzondering van de maanden juli en augustus is dit repair café van 13.00 uur tot 16.00 uur geopend in de Dr. Kuyperstraat 221. Vanaf de allereerste opening is dit initiatief een groot succes, de laatste keer in januari was de belangstelling zelfs zo groot dat er mensen moesten worden teleurgesteld. Er kan van alles ter reparatie worden aangeboden hoewel natuurlijk niet alles gerepareerd kan worden. Op dit moment krijgt men vooral veel stofzuigers en CD spelers aangeboden. De reparateurs die dit doen zijn ook vrijwilligers en daar melden zich iedere keer ook weer meer mensen voor.

Uitzending 18 jan, Mevr van Roij, duurzaamheidscoördinator (DC) gemeente Weert Een greep uit de vele vragen en onderwerpen die in het interview aan de orde gekomen zijn:  Hoe is de gemeenteraad ertoe gekomen om een duurzaamheidscoördinator (DC) aan te stellen. De gemeenteraad wilde alles wat met duurzaamheid te maken heeft centraal maken en actief laten oppakken. Zo ook opgenomen in coalitieprogramma.  Wat verstaat de gemeente onder duurzaamheid. Duurzaamheid is een breed begrip en gekoppeld aan diverse onderwerpen als mobiliteit en wonen. De onderwerpen energie (besparenopwekken) en een gezonde leefomgeving staan centraal, maar het heeft ook een sociaal en een economisch aspect. In het duurzaamheidsbeleid is het begrip nader uitgewerkt.

17 INFO Lente 2015

  





Hoe ziet het duurzaamheidsbeleid van de gemeente Weert eruit. De wethouder, Geert Gabriels, formuleert het vaak als het bij elkaar brengen van vakdisciplines (samenwerking), bewustwording en het onderwerp energie. Wat doet een DC. Aanspreekpunt interne organisatie, burgers en bedrijven. Projectleiding of participeren in projecten, coördinatie van programma en initiëren of aansluiten bij nieuw initiatieven wanneer nodig. Zijn er ook educatieve doelstellingen in het duurzaamheidsbeleid. Voor wie (burgers/leerlingen PO en VO). Ja, educatie en communicatie op scholen en opzetten duurzaamheids-knooppunt voor kennisuitwisseling (i.s.m. met het NMC). Bewustwording intern en van burgers en bestuurders. Hoe kan de burger bijdragen aan een duurzamere samenleving in Weert. Zelf bewust worden van belang duurzaamheid. Dit draagt bij aan de algemene bewustwording. En te kijken naar duurzame alternatieven in eigen mobiliteit en energiebesparing in eigen huis. Hoe wordt hen dat geleerd. M.b.t. energie besparen, er komt een energieloket digitaal en fysiek om dit actief in gang te zetten. Maar er zijn ook bewustwordingsactiviteiten op de burger gericht. Karel Pacilly

Uitstap Smeetshof-Kettingdijk, Donderdag 29 januari 2015

18 INFO Lente 2015

Aanwezig: Els Baetsen, Marleen en Jan Bolk, Wel en Piet van Nieuwenhoven, Jan & Jaques Geelen, Jo Koppen, Jan Weerens, Toon van den Eijnde, Leo Corstjens, Nol Goossens en Lei Dassen De voorspellingen waren der mate slecht: we zouden er met sneeuw en ijs geconfronteerd worden zo dat toch een drietal trouwe deelnemers zich afmeldden. Om 9 uur verzamelden 13 mensen op de parking bij Smeetshof, het weer zag er redelijk uit, het was droog. Op de plek waar nu Smeetshof gelegen is, was vroeger een ondoordringbaar moeras, dat tussen de jaren 1855 en 1930 grotendeels is drooggelegd en omgevormd tot landbouwgrond. De maatregelen betroffen niet alleen het Smeetshof, maar ook de omringende natuurgebieden zoals o.a. de Kettingdijk en Wijffelterbroek. Met deze gebieden vormt het Smeetshof een ecologische eenheid, zeker na de herstelwerkzaamheden op de kettingdijk. We hadden Nol Goossens, een gedreven vrijwilliger van het gebied Smeetshof bereid gevonden ons een rondleiding door het gebied te geven, Nol vertelde eerst een en ander over de geschiedenis van Smeetshof en zijn bewoners. Maar vooral ook over de gevolgen van de activiteiten van de verschillende bewoners, vooral de laatste bewoner heeft het gebied gigantisch veranderd, voordat het gebied in 1998 gelukkig in handen van Natuurpunt kwam. Nol die samen met anderen vrijwilligers ook veel beheerswerk gedaan heeft, en nog steeds doet, wist daardoor heel veel interessante wetenswaardigheden te vertellen, rechtstreeks uit de praktijk. Zo liepen we langs een laan met Amerikaanse eik, die bij beheerswerkzaamheden bewust gespaard is, omdat daar een populatie vleermuizen hun thuis en uitvalbasis in hebben. Toen we langs een groep Galloways liepen wees hij ons op de grote hoeven waardoor die de koeien bijzonder van dienst zijn in moerassig gebied, op Smeetshof is men zeer tevreden over de Galloways, het zijn goede hulpen bij het beheren van het gebied. Ze helpen mee met het open houden van het gebied, en Nol roemt de koeien vanwege hun hanteerbaar karakter. Het ras heeft een defensief karakter, zal nooit voor de aanval kiezen. Bij sommige andere rassen is dat wel eens anders, ze schijnen bij vermeend gevaar soms voor agressie te kiezen, de koeien worden in het gebied bijgestaan door enkele Konikpaarden, die vooral de opslag van elzenhout voor hun rekening nemen. In het gebied verblijven permanent 10 Galloways en 4 Konikpaardjes, in de winter worden die versterkt door nog eens 11 Galloways extra, afkomstig van Natuurpunt Aabeek. In de verte zagen we de boerderij Ooms, we kunnen zeggen de voormalige boerderij. Ze is namelijk recentelijk opgekocht door de stichting Ark-natuurontwikkeling, het gebied zal weer een natuurfunctie krijgen, met name vernatting en verschraling. Arknatuurontwikkeling gaat ook hier de TaurOs inzetten als landschapsbeheerder. Langs enkele poelen bereikten we het voormalig crossterrein van Kreyel, langs een laan

19 INFO Lente 2015

omzoomd door bosbes wees Nol ons op de Rode bosbes, in de Kempen een (zeer) zeldzame plant die hier aan de rand van haar verspreidingsgebied staat, ze komt vooral voor in koudere streken. Misschien raken we hem met de klimaat opwarming op termijn ook hier kwijt. In het gebied heeft een kolonie Grijze Zandbijen een broedplek gevonden, de bij vliegt van maart tot mei, ze leeft vooral in open zandige gronden, en steeds in de omgeving van wilgen. Op een droog gebied met wat heide struiken en een enkele open zandige plek zagen we de Gaspeldoorn, die nu al bloeide, een struik die wel inheems is, maar niet streek eigen. Hij schijnt door een bijenhouder geplant te zijn, vanwege zijn nectar rijke bloemen. Vrouwtje Grijze zandbij (foto Arno Vanstipdonk) Terug naar het Smeetshof waar Nol ons naar de overkant van de weg Weert Lozen leidde, een duidelijk natter gebied, waar onze aandacht werd gevestigd op de vele dode of bijna dode eiken, de al jaren durende plaag van de processierups begint zijn tol te eisen. Nol liep met ons echt het gebied in, vlak bij een grote waterplas, goed bezet door vele watervogels, zoals Wilde eenden Kuifeenden maar ook groepen Talingen, ook zie je hier steevast de Grote zilverreiger. In de struiken zagen we een druk jagende Sperwer, en hoog in de lucht een andere roofvogel, het duurde even voordat we de juiste naam hadden maar zoals Leo Corstjens zei voor 90 % zeker een Slechtvalk, de typische koptekening was namelijk niet goed te herkennen. Voor sommige onder ons was dit toch de eerste kennismaking met een Slechtvalk. Op het Smeetshof voelt zich tegenwoordig ook een rotte Everzwijnen veilig en thuis, ook de Wespendief heeft er gebroed, andere successen zijn zelfs landelijk nieuws geweest en bij iedereen inmiddels gekend. Nadat Nol nog een en ander verteld had over het beheer van het gebied, over problemen maar ook over successen besloten we om

20 INFO Lente 2015

terug te keren naar het bezoekerscentrum het Smeetshof waar we een boterham en een stuk vlaai gingen eten. ’s Middags konden we in het bezoekerscentrum van het Smeetshof terecht, waar Nol voor een kop koffie gezorgd had. Het gebouw is eigendom van de Vlaamse landmaatschappij die het anders wil gaan beheren (exploiteren), hetgeen betekent dat de beleidsmedewerkers en vrijwilligers in de toekomst geen onderkomen meer in het gebouw zullen hebben, doodzonde!! Het gebouw zou in zijn huidige functie moeten blijven en ingericht worden als toegangspoort voor het Grenspark Kempenbroek. Na de lunch spoeden wij ons naar de Kettingdijk, waar we een rondje Kettingdijk gingen maken, met als afsluiter de Laurabossen. Bij de ingang van de Kettingdijk staat een informatiebord met uitleg over de gevoerde beheerwerken. Net als op het Smeetshof was het gebied vroeger een moerasgebied, dat samen met de omringende gebieden tot een gigantisch moerasgebied behoorde. Ook hier is men rond 1900 aan het ontginnen geslagen, middels afwatering en andere maatregelen om het gebied geschikt te maken als landbouwgrond. Natuurmonumenten is bezig met een ecologisch herstel uit te voeren, waarbij de waterhuishouding hersteld wordt. De rijke teelgronden worden afgegraven, en middels een sluizensysteem wordt het aanwezige kwelwater langer in het gebied vastgehouden. Zo zal er zich weer terug een doorstroommoeras, en afhankelijk van de respectievelijke ondergrond, soms veen, leemrijk, of zanderig verschillende natuurtypen gaan ontstaan. De rijkelijk aanwezige kwel is van een hoge kwaliteit, en schijnt kalkachtige verbindingen te bevatten die zuur kunnen binden, ook de bodemstructuur is volgens een onderzoekbureau goed intact gebleven. Ook zijn er sloten gedempt, niet allen omdat de boerderij, maar ook de weg Weert Lozen en het Hertenkamp droge voeten moeten houden. Al wandelend langs het gebied werden door Els nog altijd paddenstoelen en planten gevonden, wat ons opviel was het kwelwater dat je op sommige plaatsen letterlijk zag opborrelen. Wonderlijk als je beseft dat het kwelwater afkomstig is van het hoger gelegen Kempisch plateau en na een lange reis hier opborrelt. Via de Kettingdijk maakte we een ommetje door de Laurabossen, een heel ander gebied op een korte afstand, Toon heeft daar uitleg gegeven over de groepenkap die er is uitgevoerd, deze uitleg is als bijlage aan het verslag toegevoegd.

21 INFO Lente 2015

We liepen via het defensieterrein, het duurt niet zo heel lang meer voor Cor daar weer Nachtzwaluwen kan gaan tellen. Terug op de Kettingdijk wandelden we langs een rij Moeraseiken terug naar ons vertrekpunt, onderweg hoorde we een Goudvink, zagen de Grote zilverreiger, Grauwe gans en Kolgans.

Rond 16u00 arriveerden we uur terug bij de auto’s, we hadden ondanks de slechte weersvoorspellingen goed weer gehad, veel gezien en veel van elkaar geleerd, en weer keken we terug op een mooie dag. En verheugen ons op de volgende uitstap. Verslaggever Lei. Het verhaal van Toon van de Eijnde over het beheer in de Laurabossen: Einde jaren '90 heeft NM een erfpachtovereenkomst met de gemeente Weert afgesloten en zo het beheer over ruim 170 ha bos en heide verkregen. Hieronder valt ook het defensie terrein Kruispeel-Achterbroek. NM mag dit laatste gebied mee begrazen met de Laurabossen. Defensie doet al het overige beheer wel jaarlijks overleg met NM. Via een Europese subsidie werd het gebied geheel omrasterd en zijn schotse hooglanders

22 INFO Lente 2015

ingezet om het gebied te begrazen. Ook werden diverse recreatieve routes uitgezet. Momenteel loopt er geen vee in de Laurabossen in afwachting van aansluiting op de Kettingdijk waar een groot natuurherstelproject heeft plaats gevonden. Als boswachter bij NM mocht ik leiding geven aan een bosomvormings plan. Bij overname van het beheer was het algemene beeld van de Laurabossen een op productie gericht bos eentonig van structuur, bijna alles naaldhout en nauwelijks inheems bos. De afgelopen 12 jaar heeft het bos grote veranderingen ondergaan door het toepassen van groepenkap. Traditioneel is om de ca. 8 jaar het bos dunnen; het verwijderen van een aantal bomen ten voordele van betere toekomst bomen. Per ha mag je 15 a 20 % wegkappen. We hebben het dan over een oppervlak per ha. 1500 tot 2000 m2 verspreid over de gehele ha. Deze verspreide kap/dunning is middels groepenkap nu op 1 a 2 per ha. geconcentreerd. Het omvormingsplan was verdeelt over een jaarlijks blok van 15 ha. Deze plaatsen worden zeer zorgvuldig gekozen waarbij gekeken wordt naar bestaand inlands loofhout wat dan kans krijgt zich in de open plekken uit te zaaien. Verder wordt geprobeerd de eentonige strakke wegstructuur te door breken door de open plekken ook langs deze wegen te concentreren. Achterliggende gedachte is ook dat zo het jachtgebied van de zeldzame Nachtzwaluw wordt vergroot en het voor vlinders steeds interessanter wordt. Ook de Levendbarende hagedis is er hierdoor op vooruit gegaan. Door deze nieuwe wijze van bosomvorming krijgt de bezoeker een veel gevarieerder en aantrekkelijker bosbeeld voor geschoteld en is de biodiversiteit (aantal soorten planten en dieren) er flink op vooruit kunnen gaan. Ook de bosstructuur is door deze andere aanpak veel meer gevarieerd. Kortom de Laurabossen zijn natuurrijker geworden. Toon van de Eijnde

Nieuwe boeken in de bibliotheek van het NMC Geb 58 Men moet Straten uit Stegen kennen. Een verklarend straatnamenboek van de Gemeente Weert. Geb 59 Het Kempen~Broek. Op het punt waar beide provincies Limburg en Noord-Brabant samenkomen, ligt het KempenBroek .Omdat grote delen betrekkelijk laat werden ontgonnen – na de Belgische onafhankelijkheid en sommige zelfs pas na de Tweede Wereldoorlog - en omdat ontgonnen gronden deels weer werden verlaten, bleef deze grensstreek erg natuurlijk. Wat ooit een ideale schuilplaats voor bokkenrijders en smokkelaars was, is nu een heerlijke plek om ruimte te ontdekken en stilte te horen. Pad 31 Paddestoelen, Schimmels en Slijmzwammen van Vlaanderen. Determinatiesleutels aan de hand van veldkenmerken. Wpl 15 Giftige planten gids. De natuur – bedreigd en bemind – heeft haar eigen wapens om haar voortbestaan te verzekeren. Zo’n 200 schitterende afbeeldingen in kleur maken determinatie in een hand-omdraai mogelijk. Kin113 Sterren in de klas.

23 INFO Lente 2015

Kin114 Kin115

Kin116

CD 26

Dit boek beantwoordt tal van veelgestelde sterrenkundige vragen van kinderen; bevat een rijkdom aan proefjes en tips; en hoe je ingewikkelde antwoorden behapbaar kunt maken. Aardrijkskunde met plezier. Ecosystemen met eenvoudige aardrijkskundige proefjes. Outdoor – avontuurlijke buitenspelen. Het boek bevat ideeën voor activiteiten en praktische projecten voor alle leeftijden en alle gelegenheden. Insecten, knappe architecten. Wonderen van bouwkunst in het klein. Verrassende dingen over nestjes en holletjes die insecten voor hun nakomelingen bouwen. Vogelzang. Van roodborst tot nachtegaal. 54 vogels verrassen u met een uitbundig concert.

De boekenlijst is te raadplegen op www.natuurenmilieucentrumweert.nl -algemeen- bibliotheek. Tiny Goorhuis De voorjaarspoets Spaar ons milieu! Oma wist het wel; zand, zeep en soda. Nog even en voor menigeen dient de grote voorjaars "Poets" zich weer aan. Het is een onweerstaanbare drang. De ramen open, de frisse wind er door en alle muffe luchtjes het huis uit. Gewapend met ragebol, schrobber, dweil en spons gaan we aan de slag. Vaders moeten assisteren bij het verplaatsen van kasten en meubels of gaat aan de slag met behang en schilderskwast. Als hij geluk heeft wordt hij uit het huis verbannen, want meehelpen poetsen is geen optie. Hij doet het toch nooit goed. Om toch een bijdrage te kunnen leveren, zie je menige man rond die tijd de schuur opruimen. Hier spreekt ook zo'n slachtoffer. Na me eens verdiept te hebben in dit ritueel, ben ik toch geschrokken en teruggegaan naar vroeger tijden. Tegenwoordig is de schoonmaak gelukkig niet meer zo heftig als vroeger. Allerlei poeders, zalfjes, schuurmiddelen en vloeistoffen worden aangeboden. Alle producten beloven de meest fantastische resultaten. Bij alle artikelen vliegt het vuil er vanzelf af. Je hoeft er alleen maar naar te kijken. Vergeet het maar! Ga er maar aan staan, wat moet je kiezen? En dan die prijzen, ook niet kinderachtig en meestal zeer slecht voor het milieu. Bij sommige producten worden plastic handschoenen aanbevolen. Dat zegt al genoeg. Om je tot aankoop te verleiden wordt in een spotje zelfs een oud omaatje ten tonele gevoerd. Slaat nergens op. Schoon hoeft niet wit te zijn. Schoon is schoon en het hoeft niet kunstmatig naar roosjes te ruiken! Om iets wit te krijgen is vaak een bleekmiddel gebruikt. Alweer niet goed voor het milieu en vergt gigantische kosten voor de waterzuivering. Bedenk dat je huis één grote dierentuin is en alle beestjes wegkrijgen lukt toch niet. Sommige zijn zelfs nodig. Vroeger in oma's tijd was dat allemaal geen probleem. Ik zie haar nog met een klopper, gevuld met restjes zeep een handwasje maken. Groene zeep en soda waren eigenlijk haar enige producten voor de grote "poets" en deze zijn nog steeds verkrijgbaar. Nu heet het groene zeep, zachte zeep en is

24 INFO Lente 2015

goudgeel van kleur. Oorspronkelijk werd groene zeep gemaakt met groen gekleurde hennepolie, een bijproduct van touwslagerijen. Tegenwoordig wordt zachte zeep gemaakt van o.a. koolraap- of sojaolie. Nog zo'n ouderwets product is soda. De Horeca gebruikt het om de frituur uit te koken, om bewaarpotten te ontsmetten, vriezers, koelingen(cellen + kasten) en ijsbereidingsmachines mee te reinigen. Enige tijd geleden werden daarvoor speciale middelen aangeboden. Bij controle door de Keuringsdienst van Waren bleken deze producten veel te milieu belastend en gevaarlijk voor mens en dier. Ze werden toen verboden. We gaan dus terug naar oma's ouderwetse schoonmaakmiddeltjes en gaan lekker aan de slag met zachte zeep, Sun light zeep (kent u hem nog?), soda, schoonmaakazijn en spiritus. Hieronder wat toepassingen waarmee u het milieu spaart met minimale kosten. Het resultaat is net zo goed.

Zachte zeep: Te gebruiken voor het reinigen van vloeren, tegels, sanitair, keuken, kozijnen en deuren, maar ook voor kleine handwasjes en om je haar te wassen. Tip; Emaille en RVS pannen die aan de binnenkant zwart zijn geworden uitkoken met zachte zeep of soda. Vroeger werd zachte zeep gemengd met heel fijn zand en als schuurmiddel gebruikt. Werkt fantastisch! Luizen op de planten? Meng zachte zeep, spiritus en water. Sproeien maar! Sun light zeep: Voor handen wassen. De klopper gevuld met restjes zeep, voor handwasjes. Soda: Veel toepassingen. Te koop onder verschillende benamingen; Fijne soda, Zilversoda, Kristalsoda en Baking soda. Voor het reinigen en ontsmetten van bv. de koelkast, het uitkoken van de frituur en

25 INFO Lente 2015

pannen maar ook voor uw oven door wat soda in een pan te doen met water en deze met bakplaat en al een half uurtje in de oven te zetten bij een temp. van +120 graden. Pas op dat niet al het water verdampt! Daarna is de oven eenvoudig te reinigen. Last van groene aanslag? Neem soda met water. Wat soda toegevoegd aan een wasmachine beurt geeft extra waskracht. Verder wordt Baking soda ook gebruikt in specifieke Engelse recepten. Pas op! Soda tast aluminium artikelen aan. Zachte zeep niet. Schoonmaakazijn: Tegen kalkaanslag. Niet geschikt voor consumptie. Natuurazijn is voor consumptie! Alle anti-kalk middelen zijn vaak op basis van schoonmaakazijn. Los is deze veel goedkoper. Puur te gebruiken voor kranen, douchekoppen en ramen. Voor waterkokers, koffiezetapparaten en fluitketels moet hij verdund worden met water. Tip; Lege sproeiflacon vullen met onverdunde azijn voor kraan, douchekop, ramen. Schoonmaakazijn is ook te gebruiken tegen onkruid. Het sproeien af en toe herhalen.

Spiritus: Natuurlijk ontvettingsmiddel. Op een schoteltje verdrijft het nare luchtjes in huis. Water + spiritus voor het reinigen glazen tafels en ramen. Veel succes met De Poets! Jaap Tak De Hamert Op 22 december 2014 brachten de Pensionados een bezoek aan natuurgebied De Hamert. Er is een uitgebreid verslag gemaakt met mooie foto’s daarbij. Helaas is daarvoor geen plaats meer in deze Info. Voor dit verslag wordt verwezen naar onze website: www.ivnweert.nl De redactie. Gezocht! Bert Timmermans heeft aangegeven te willen stoppen met het organiseren van lezingen. Dit gebeurt steeds in samenspraak met iemand van het NMC, te weten Jet Joris. Bert bedankt voor je jarenlange inzet. Wie zou het fijn vinden om deze taak op zich te nemen? Interesse, neem dan contact op met iemand van het IVN-bestuur. Het IVN-bestuur

26 INFO Lente 2015

COLOFON IVN Weert en omstreken Geurtsvenweg 4 6006 SN Weert

Contactpersonen werkgroepen: Vogelwerkgroep: Jan Aarts [email protected] 466050

Insecten Werkgroep E-mail algemeen: [email protected] Hub Jetten Internet: http://www.ivnweert.nl [email protected] NMC de IJzeren man 524893 538281 Betalingen: Bankrekening IVN Weert e.o. Gidsen: NL 02 RABO 0149 904 789 Rabobank Weert. Ad Havermans Bestuur [email protected] Voorzitter: 533271 Jan Aarts, [email protected] 466050 Secretaris/PR: Vutters: Trea Beckers, [email protected] 525360 Harrie Vossen Penningmeester/leden adm.: [email protected] 633722 Frans Meuwis [email protected] 539946 Lezingen: Bestuursleden Bert Timmermans Ine van Woensel, [email protected] [email protected] 06-18451740 633997 Hub Jetten, [email protected] 538281 Jet Joris Hans van Schendel, coödinator@natuurenmilieucentr [email protected] 521508 umweert.nl 524893 Redactie: Marion Michiels, Jan Daemen , Bert Timmermans Materiaalbeheer en Hub Jetten. Jan Daemen Redactieadres: e-mail: [email protected] [email protected] Verschijning: INFO verschijnt vier maal per jaar en wordt 855104 gratis verspreid onder de leden en begunstigers. Bezorging: vrijwilligers. Bibliotheek: Tiny Goorhuis, Volgende Info Kopij inleveren voor 1 juni 2015. De redactie ver- en ggoorhuis@onsbrabantnet. bewerkt artikelen. De auteurs zijn verantwoordelijk voor nl 521417 de juistheid van hun artikelen. Bij foto’s graag het originele Schaapsdijk: bestand (apart) bijvoegen. Tevens het verzoek om tekst Peter Niessen als worddocument aan te leveren. Voor vragen kunt u altijd [email protected] contact opnemen met de redactie. 543582 Lidmaatschap Een lidmaatschap wordt automatisch voor de duur van 1 jaar IVN Volwassenen € 20,00 verlengd, tenzij minimaal vier weken voor het einde van het IVN jeugd tot 18 jaar € 5,00 kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd bij het secretariaat. De contributie moet in januari worden overgemaakt. Voor degenen Huisgenootlid € 5,00 die getekend hebben voor automatische incasso, zal ook in januari Lid + Natuurgids € 35,50 de contributie worden afgeschreven. Lid + Natuurgids + huisg. € 40,50

27 INFO Lente 2015

28 INFO Lente 2015