AEDE-NL Nieuwsbrief
DE E A
AEDE-NL Nieuwsbrief is een publicatie van AEDE, afdeling Nederland
AEDE-NL Nieuwsbrief Association Européenne Des Enseignants
Correspondentieadres AEDE-NL Wiesterwei 8 9143 WJ NES
[email protected] www.aede.nl Redactie: Heike Fein
[email protected] Rien Geurts
[email protected] Marjolijn Smith-Voerman
[email protected]
Nederland
Van de voorzitter Over Zwitsers, Chinezen, Oekraïners en o, ja … Europese Verkiezingen ! Gelukkig hoef ik niet iedere dag of elke week een column te schrijven. Hierdoor krijgen mijn overpeinzingen over Europa mooi de tijd om te bezinken. Tijd, dát krijgen politici als Jeroen Dijsselbloem niet. Zij bevinden zich in het midden van de EU-turbulentie en met de Europese Verkiezingen in zicht zou ook zijn eigen positie zo maar op de tocht kunnen staan. Als Voorzitter van de Eurogroep heeft hij weliswaar een mandaat tot 2015, maar in het NRC van 15 februari zegt hij: “De omloopsnelheid hier in Brussel is hoog”. Hij onderstreept in het interview nog maar eens dat Europa zich niet in grote sprongen ontwikkelt maar van project tot project. Dit werd al eens eerder treffend verwoord door Luc van Middelaar in zijn boek Passage naar Europa (2009). Toentertijd was dat voor zijn promotieonderzoek en op gepaste academisch afstand maar nu zit hij heel dicht bij het vuur als speechschrijver van Van Rompuy. En vuur is er altijd wat Europa aangaat! De uitspraak van SP-prominenten dat we Europa “ingerommeld zijn”, werd uitvoerig onder de loep genomen door Marc Peeperkorn (De Volkskrant / Vonk, 1 maart 2014). Natuurlijk volgde er enkele dagen later een ingezonden brief waarin promovendus Bastiaan Rijpkema ons nog eens kwam uitleggen dat de Europese Unie weliswaar op formeel democratische wijze tot stand gekomen is, maar erg ondemocratisch is opgetuigd. Allemaal waar, maar voor de realiteit van het dagelijkse Europa is de toon al lang gezet: het populisme heeft de wind mee en terugtrekken op je eigen plek wordt als dé oplossing gezien voor allerlei (vermeende) problemen. Nu speelt zich in het-leven-van-alledag de discussie af rond de bijna niet te overwinnen tegenstelling tussen micro- en macro-economie. Dat het beter is om de textielindustrie te herstructureren en deze bedrijfstak over te laten aan andere landen, daar-
aan heb je geen boodschap wanneer je net ontslagen bent in de Tilburgse wolindustrie, de Limburgse mijnen of de katoenfabrieken in Enschede. Intussen bouwt Ten Kate een carrosserie van koolstofvezel voor de jongste sportwagen van Alfa Romeo maar dat is vooral leuk voor de nieuwe generatie werknemers. Inspelen op de angst van de burger is een goede voedingsbodem voor politieke partijen die ver van het midden staan. Dat scoort beter dan proberen een top-sectorenbeleid te verkopen aan de burgerlijke middenklasse die financieel–economisch–cultureel aan de ‘goede kant van de streep’ staat. Wat het inspelen op de angst voor ‘massa-immigratie’ vermag, daarvan kregen we dit voorjaar een aardig voorbeeld. Een Zwitsers referendum over EU-immigratie beperkt o.a de influx van Erasmus-studenten elders uit Europa maar blokkeert daardoor ook de mogelijkheden voor de eigen Zwitserse studenten. Dit is volgens 1
INHOUD Van de voorzitter 1 Boekbespreking 3 Filmbespreking 4 Van het bestuur: studiereis Europa 5 Europa-APP 6 Oproep 7 Interessante projecten 7 AEDE diploma 7 Awards 8 Duurzaamheid s-Award 2014 Profielwerkstuk-award 2014 Best practices 8 Handige sites 10 De volgende nieuwsbrief verschijnt in het najaar 2014
Marnix Amand van de Universiteit van Lausanne “economisch desastreus en politiek suïcidaal”. Zijn woorden in de ingezonden brief van 27 februari jl. in NRC / Opinie zijn het citeren waard: “De klachten waren dat de Zwitserse infrastructuur de aanwas niet aankan. De scholen, treinen en wegen zijn overvol, de huren stijgen het dak uit, en de immigranten zijn hiervan de oorzaak [...]. [Maar] de waarheid is dat Zwitserland niet zonder EU-immigranten kan [...]. [Het zijn] geen gelukszoekers, maar competente technici en professionals [...]”. De maatregelen die de EU daarna nam, hadden onmiddellijke consequenties voor de studenten, maar wat als handelsverdragen komen te vervallen? Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
Bijna 70 jaar is er hier te lande geen oorlog meer (1945-2015) en dat is hét pleidooi voor een Verenigd Europa. Totdat de situatie in de Oekraïne alles weer op scherp zette, kon je vandaag de dag bijna niet meer aankomen met dat argument. Begin maart zijn van de ene dag op de andere KoudeOorlog gedachten weer actueel, de beurskoersen dalen en men wil de roebel niet meer. Russen zijn bang dat de inflatie op korte termijn weer terugkeert zoals onder Jeltsin in 1998. En ineens is er meer begrip voor de Baltische landen die, vanwege het gevaar van de “Russische beer”, o zo blij zijn dat ze nu zijn aangesloten bij de EU. Zelfs trouwe Moskou-adepten in Wit-Rusland vragen zich af wat er met hen zal gebeuren als ook de Krim blijkbaar ineens bezet kon worden. Zojuist had ik het over de tegenstelling tussen macro- en micro-economie die ons parten speelt, maar nu verschuift onze scope richting geopolitiek. Zo verschijnt in De Wereld Draait Door Jonathan Holslag. Na de bekende buitenlandse nieuwszenders als BBC en CNN heeft ook Matthijs van Nieuwkerk hem ‘ontdekt’. De Belg is als professor internationale betrekkingen verbonden aan het Institute for Contemporary China in Brussel. Van Nieuwkerk is ronduit enthousiast en verwacht hem in de toekomst vaker aan zijn tafel. De directe aanleiding voor deze ontmoeting was ongetwijfeld de Russische invasie op de Krim. In zijn pas gepubliceerde boek stelt Holslag de overlevingskracht van Europa ‘in Frage’. Hij maakt dit duidelijk aan de hand van het opkomende nationalisme in Azië en de daarmee gepaard gaande wapenwedloop. Want in India en China is een angstaanjagende militarisering aan de gang. Grensgeschillen in de Zuid-Chinese Zee lenen zich uitstekend om het oude vijandbeeld van Japan weer uit de kast te halen en de dominantie van de Amerikaanse vloot in de Stille Oce-
aan ter discussie te stellen. “Worden we een volwaardige speler of worden we een speeltuin?”, is de vraag die
Jonathan Holslag stelt. Zwakte, verdeeldheid en gebrek aan ambitie, dát kenmerkt Europa. Europa heeft niet de statuur van een speler op wereldniveau en ontwikkelt zich ook niet in die richting. Buitenland-commissaris Lady Ashton is niet zozeer bezig om consensus te kweken binnen Europa, maar acteert als minister van buitenlandse zaken van “de staat Europa die helemaal niet bestaat”, aldus Holslag. De titel van zijn boek is: De Kracht van het Paradijs: Hoe Europa kan overleven in de Aziatische Eeuw. De naoorlogse economische geschiedenis van Europa was één groot succesverhaal (Les Trentes Glorieuses) maar nu zijn we 2
de draad een beetje kwijt. Waar blijft Europa? Alleen al kijkend naar Poetin moeten oude coalities meer gewicht
In Brussel op 9 maart 2014
krijgen. Vanzelfsprekend vragen de Verenigde Staten aan Europa om gezamenlijke standpunten. Maar dan moeten we eerst binnen Europa de zaak op orde krijgen. Onzekerheden in de internationale politiek verlangen een sterk antwoord en tegelijkertijd een gezamenlijk optreden van de Europese landen. Zou dát ook de centrale vraag zijn die de Europese burger zich stelt in het stemhokje, straks op 22 of 25 mei? Zo die al gaat stemmen ... Rien Geurts, 22 maart 2014 Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
Boekbespreking „Eurotopia!“ „Ein europäisches Volk und der europäische Bürger lassen sich nicht am Reißbrett entwerfen. Manchmal habe ich den Eindruck, die europäischen Politiker irren herum und suchen nach dem Volk, das zur EU passt“, zei Ulrich Beck in een interview. Al lang houdt hij zich bezig met Europa. Aan zijn pleidooi voor een nieuwe invulling van de EU heeft hij de geuzennaam “Europhoriker” te danken. Beck wordt geprezen en gelauwerd omdat hij in staat zou zijn complexe zaken met “pointiertem Stil gewürzt” over te brengen. In zijn essay annex pamflet Das Deutsche Europa. Neue Machtlandschaften im Zeichen der Krise zet deze professor in de sociologie uiteen dat door de financiële crisis een verschuiving van de macht binnen Europa heeft plaatsgevonden en aan wie Europa dit te danken heeft. Gepassioneerd beschrijft hij hoe de crisis kan worden overwonnen en de Europese bevolking meer en beter gehoord kan worden door de nieuwe machthebbers. Waarom is Europa ‘ziek’? Becks diagnose luidt: door de scheiding van het rijkere Europese Noorden en armere Zuiden, een Europa met twee verschillende tempo’s, door de kloof tussen regering en bevolking van de Europese naties die zorgt voor weerstand aan de onderkant. En in zijn ogen is de Europese crisis dan ook geen uitsluitend financiële crisis. Beck pleit voor een échte Europese binnenlandse politiek. En hij waarschuwt de lezer: Het huidige EUgrensbeleid kan leiden tot verlies van Europese waarden. De Europeanen moeten nú handelen en anticiperen om dreigende catastrofes voor te zijn. Gelukkig: In Europa is het inmiddels
gewoon om een vriendenbeeld te hebben, maar regeringsleiders die instemmen met impopulaire voorstellen lopen kans bij het thuisfront niet bijzonder geliefd te zijn. Cruciaal is voor Beck: alles versterkt – als bijproduct – de positie van Duitsland. “Die Kanzlerin [,“Merkiavelli”,] erkannte in der Krise ihre occasione, die ‘Gunst der Stunde‘.“ Wat verwijt Beck kanselier Merkel? Dat zij de bereidheid van Duitsland als kredietverstrekker heeft verbonden aan de bereidheid van de ontvangende landen om aan de eisen van de Duitse stabiliteitspolitiek tegemoet te komen. En zij zou ‘niets doen’ hanteren als machtsprincipe. Zij “hegelt” en geeft de voorkeur aan “Umwege der Vernunft”, zegt Beck. Daarom pleit Ulrich Beck voor fairness, wederzijdse hulp en verantwoordelijkheid, een politiek van de verzoening en het voorkomen van uitbuiting. Het middel dat hij voor ogen heeft is een sociaal contract voor Europa in de zin van Jean-Jacques Rousseau met meer kosmopolitische vrijheid, meer sociale zekerheid door meer Europa en meer democratie door meer Europa (een kosmopolitische ‘alfabetiseringscampagne’). Hoe doordacht de analyse ook is, mijns inziens slaat Beck de plank wel enigszins mis. Zijn blik is vernauwd door zijn haast ideologische gedachtegoed en hij blijft steken in analyse, theorievorming en verwijten. Zo ver als Bernd Ulrich wil ik niet gaan. Ulrich verwijt Beck „Apokalyptik, fehlende Falsifizierbarkeit, Entwederoder-Denken“ en „Anti-Reformismus“. Maar een volkomen geïntegreerd Europa waarin natiestaten geen enkele rol meer spelen, vindt noch zijn noch (voorlopig) mijn toestemming. Wij hebben vele loyaliteiten: 3
tegenover gezin en familie, vrienden, de stad waarin wij leven, het werkveld, de regio, het land waarin wij leven enzovoorts. En dit gaat allemaal prima samen en hoeven wij niet op te geven voor ‘Eurotopia’. Belangrijker nog: Beck heeft geen heldere boodschap voor de ‘onderkant’ van Europa. Zijn uiteenzetting is dermate complex dat de échte onderkant van de maatschappij beslist niet snapt wat Becks voorstel is. Is er echt wel sprake van een ‘Duits Europa’? Ik heb twijfels. Ja, er zijn héél succesvol Duitse modellen geüpload naar Europees niveau, bijvoorbeeld het ECB – maar: in overleg. Ja, Angela Merkel neemt de leiding – maar: in overleg. Zo is zelfs in The Economist te lezen: “The question is not whether Germany can lead Europe to a better future, but whether it is willing to do so. More than anything else, that demands a change of mindset.” En “So the best reason to be hopeful is that, though the future of Europe will be made in Germany, the future of Germany will also be made in Europe.” Aarzelt Merkel werkelijk, temt zij door getreuzel? Merkel dwingt niet af, maar organiseert betrokkenheid. Zij houdt met iedereen zo veel mogelijk rekening. Vandaar dat zij liever werkt met kleine stapjes. Zij heeft “Ausdauer”. De eerste vrouwelijke Duitse kanselier besteedt meer tijd dan andere Europese leiders aan netwerken met collegaregeringsleiders en is eerder praktisch van aard dan emotioneel. Zou het kunnen zijn dat Beck haar leiderschapsstijl niet begrijpt? Vrouwen handelen over het algemeen minder in het zicht, meer in kleine stapjes, zijn vaak perfectionistisch. Onderzoek heeft aangetoond dat vrouwelijke topmanagers meer mensgericht leiding geven en ook meer taakgericht zijn. Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
Waarom ingewikkeld doen, meneer Beck? Zou het niet veel effectiever zijn om te doen wat Ulrich Wilhelm voorstelt? Namelijk Europeanen trots laten zijn op Europa door de successen van de EU veel meer te benadrukken. Ter geruststelling: wij zijn het met u eens – het oerwoud van
reglementen moet worden vereenvoudigd en er moet veel meer supranationaal samen worden gewerkt. Heike Fein
Ulrich Beck, Das deutsche Europa. Neue Machtlandschaften im Zeichen der Krise (Suhrkamp Verlag, Berlin 2012), ISBN 978-3-518-06286-9, 80 bladzijdes, € 7.99 Het boekje is ook in het Engels verkrijgbaar.
Filmbespreking Controversiëel en boeiend: “Unsere Mütter, unsere Väter” Tot op de dag van vandaag zijn de gevolgen van twaalf jaar Nationaalsocialisme in Europa voelbaar: in de psychische gesteldheid van zowel de nog in leven zijnde oud-Wehrmacht-soldaten, oud-Nazi’s/NSBers als de Flackhelfergeneratie. Maar ook bij hun kinderen en zelfs de kleinkinderen. De ervaringen van hen die WO II van dichtbij in al zijn facetten hebben meegemaakt, werden en worden van generatie tot generatie – juist zwijgend – doorgegeven. Alleen weten de “Nachgeborenen” vaak niet waar zij de oorzaak van hun angsten en gevoeligheden, hun weemoed of agressie moeten zoeken en durfden lange tijd ook geen vragen te stellen. “Ich bete zum lieben Gott, dass dieses Programm sein Publikum findet,“ blijkt producent Nico Hofmann in Hamburg tot het publiek te hebben gezegd, dat de miniserie Unsere Mütter, unsere Väter voor het eerst zou bekijken. Zijn gebed werd verhoord. Alleen al in Duitsland keken sinds maart 2013 ca. 20 miljoen mensen naar de driedelige serie waarin het lot van een vriendengroep tussen 1941 en 1945 wordt verteld: zangeres Greta – vriendin van de Joodse kleermaker Viktor die de oorlog overleeft terwijl zij wordt geëxecuteerd, verpleeghulp Charly – smoorverliefd op Wilhelm de betrouwbare Wehrmacht-officier die uiteindelijk deserteert terwijl ook zij gedesillusioneerd raakt en dan is er nog diens jongere broer Friedhelm, soldaat met tegenzin die evolueert
tot moordmachine en de dood verkiest. Door controversiële reacties in binnen- en buitenland zijn tal van deskundigen over het docu-drama geïnterviewd (zoals bijvoorbeeld Johannes Tuchel van de Gedenkstätte Deutscher Widerstand, Klaus Hesse van de stichting Topographie des Terrors en Thomas Krüger van de Bundeszentrale für politische Bildung). Hiermee is het gesprek geopend over datgene waarover in Duitse gezinnen tientallen jaren werd gezwegen – uit schaamte, schuldgevoelens en berouw. Dat is anders dan in Polen. Al in de afgelopen 70 jaar werd hier regelmatig gesproken over de gevolgen van WO II en de bezetting die zo’n 6 miljoen burgers, de helft was Joods, het leven heeft gekost. De Poolse kritiek viel over de scene waarin de verzetsstrijders het transport met Joden aan zijn lot over wilde laten. Een ”kanon van de Nazi-progaganda” zou de serie zijn, Duitsland zou zijn geschiedenis willen herschrijven en om met Duitsers over geschiedenis te praten zou helemaal geen zin hebben omdat zij “aus Henkern Opfer machen”. “In keiner Weise sollten historische Tatsachen oder gar die Verantwortung der Deutschen relativiert werden“, reageerde het ZDF. Er werd juist grote waarde gehecht aan de „differenzierte Darstellung aller Figuren“. Zo beschermt de Poolse vluchtelinge de Joodse Viktor, 4
de boerenzoon hielp beiden toen de Duitse Wehrmacht in aantocht was, en zorgde de leider van de partisanengroep ervoor dat Viktor kon vluchten. Van de Poolse kritiek trok Music Box, het Amerikaanse bedrijf dat de serie naar de VS bracht, zich niets aan. De op Amerikaanse leest geschoeide tweedelige filmbewerking met de titel Generation War werd door velen als goed gelukt handwerk positief ontvangen. De kijker kon zich met de personages als individuen identificeren ondanks het feit dat zij types vertegenwoordigen. Dit werd gewaardeerd. Toch werden ook hier kritische kanttekeningen geplaatst. Met name de bereidheid van de personages Friedhelm en Charly om zich op te offeren, helden zoals ze in een Duitse film uit 1943 hadden kunnen worden opgevoerd, werd in de New York Times als clichématige propaganda bestempeld. Wat de Amerikaanse kijker in Generation War zo boeide, werd in Israel bij het bekijken van Unsere Mütter, unsere Väter juist als gevaarlijk ervaren: de identificatie met de personages door emotie. Het daderschap, zo luidde de redenatie, kan door het begrip voor de omstandigheden worden vergoelijkt, en de daden mogelijk verzacht. De film zelf zou onvoldoende uitnodigen om over daderschap te discussieren en daarom zou begeleidend materiaal nodig zijn. Op deze kritiek was het ZDF voorbereid: Op de site van de televisiezender is veel gedidactiseerd materiaal te vinden én de Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
voorgeschiedenis van het verhaal. De (inter)nationale kritiek heeft naar mijn mening wel een punt: Wilhelm, de jonge, welopgevoede officier die er voor zijn mannen is en zichzelf als a-politiek beschouwt: hij ís een cliché. Dat de Wehrmacht als een zijn plicht vervullende eenheid wordt afgezet tegen sadisten uit Gestapo en SS: het gevaar de Wehrmacht te verontschuldigen ís aanwezig. Gekunsteld is ook dat de hoofdpersonen elkaar steeds weer ‘toevallig’ tegenkomen. En ja, sommige scenes herinneren aan eerdere Nazi- en oorlogsfilms, niets nieuws onder de zon.
Maar is de serie daarom nu waardeloos? Nee, absoluut niet! Wat ik erg waardeer is dat helder is overgebracht dat WO II een aanvalsoorlog was die uitging van Duitsland. De gruweldaden van de Wehrmacht zijn niet langer een taboe. Over het algemeen, zo oordeelden ook WO II-experts, is door het productieteam goed gerechercheerd. Door slim gebruik te maken van Amerikaanse dramaturgie zijn de hoofdpersonen met hun complexe karakters voor een jong publiek toegankelijk gemaakt. Het is gelukt om gebeurtenissen, individuele worstelingen en afwegingen dichter bij de kijker te brengen. Duidelijk wordt: het
3de Rijk was niet alleen een politiek maar ook een maatschappelijk fenomeen. Het kan als echte vooruitgang in de verwerking van het verleden worden gezien dat zonder taboe over het geweld van normale mensen tegenover slachtoffers van het 3de Rijk kan worden gesproken. Civilisatie is maar een héél dun laagje. Heike Fein Nico Hofmann (prod.), Unsere Mütter, unsere Väter (16 april 2013) 3 afleveringen, dvd, 275 minuten
Van het bestuur Studiereis Europa Van woensdag 15 t/m zondag 19 oktober 2014 organiseert AEDE-NL een studiereis naar Brussel - Luxemburg -Straatsburg - Reims - Parijs voor leerkrachten uit het basis- en voortgezet onderwijs. Het programma omvat bezoeken aan het Europees Parlement in Brussel en in Straatsburg, een bezoek aan de stad Luxemburg, een stop in Schengen en Reims en als afsluiting een bezoek aan Parijs. Het programma wordt zodanig opgesteld dat het een inspiratiebron is voor docenten die kennis over Europa willen integreren in hun dagelijkse lespraktijk. Lesideeën en materialen over Europa, klaar voor direct gebruik in de klas, worden tijdens de reis uitgereikt. Het programma ziet er als volgt uit: Woensdag 15 oktober Utrecht: Bus vertrekt vanaf het Centraal Station om 9.30 uur. Brussel: Bezoek aan het Europees parlement. Rondwandeling door het centrum. Overnachting in de buurt van Brussel. Donderdag 16 oktober Luxemburg: Vertrek naar Straatsburg via Luxemburg waar we een stop zullen maken in de stad Luxemburg, kort bezoek aan Schengen. Overnachting in Straatsburg. Vrijdag 17 oktober Straatsburg: Bezoek aan het Europees parlement of aan de Raad van Europa . Bezoek aan de stad, Petite France en een boottocht over de rivier de Ill langs de Europese instellingen. Overnachting in Straatsburg. Zaterdag 18 oktober Parijs: Vertrek richting Parijs. Onderweg maken we een stop in Reims waar we de kathedraal met de beroemde glas-in- loodramen van Marc Chagall zullen bezichtigen. Overnachting in Parijs. Zondag 19 oktober Keuzeprogramma in de ochtend. Om 16.00 uur vertrek uit Parijs richting Utrecht. *** 5
Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
1. Reisdata Van woensdag 15 t/m zondag 19 oktober 2014. Tien dagen voor vertrek krijgt u het definitieve programma en de deelnemerslijst toegestuurd. 2. Inschrijving Inschrijven is mogelijk via het inschrijfformulier op onze website www.aede.nl tot 15 juni 2014. Bij inschrijving dient een aanbetaling van € 50 te worden gedaan. Het restant van de reissom dient uiterlijk 15 september 2014 op onze rekening te staan: Stichting AEDE Nederland. Bankrekening NL65 INGB 0007 3152 69 te Nes onder vermelding van de na(a)m(en) van de deelnemer(s). 3. De reiskosten Voor leden van de AEDE: € 420 en voor niet-leden € 450 op basis van logies & ontbijt en twee personen op een kamer. De lunches zijn inbegrepen. Alle diners en de lunch op zondag zijn voor eigen rekening. Houd hier rekening mee bij de aanvraag van het budget bij de schoolleiding. Er is plaats voor ongeveer 40 deelnemers. Toeslag voor een eenpersoonskamer is € 35 per nacht. 4. Annuleringskosten Tot 21 dagen voor aanvang van de reis zijn geen kosten aan annulering verbonden. Bij annulering van 21 tot 14 dagen voor vertrek is 50 % van de reissom verschuldigd; van 14 tot 5 dagen voor vertrek is 75% verschuldigd en vanaf 4 dagen voor vertrek of op de vertrekdag zelf is de volledige reissom verschuldigd. 5. Nascholingsbudget Voor deze reis kan een beroep gedaan worden op het nascholingsbudget van uw school. Wellicht is het ook mogelijk een beroep te doen het mobiliteitsprogramma van het Erasmus+ programma. 6. Materiaal Inbegrepen is materiaal voor de lespraktijk. Na afloop van de reis krijgt u een certificaat van deelname. 7. Contact Voor vragen over dit reisprogramma kunt u ons bereiken via
[email protected]. De begeleiding van deze reis is in handen van de AEDE-bestuursleden Charlotte Vellenga , Heleen Jansen en Rien Geurts.
Europa-APP Nieuwe gratis Europa-app Waarom kun je zo gemakkelijk reizen binnen Europa? En betalen? Met mindinEU heb je de kans om ook buiten school je stem te laten horen, gewoon op je mobiel. Iedere week kun jij, als EU-burger, stemmen op een vraag over dingen die op de agenda van de EU staan. Uiteindelijk zullen de vragen door Europarlementsleden worden gesteld - en kun jij jouw input geven. Zo kom je meer te weten over wat er gebeurt, en kan de EU beter werken door jouw inzet. Dus: download de app mindinEU (iOS en Android) en laat je mening horen Every mind counts! Voor meer informatie: www.mindin.eu
6
Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
Oproep Créez le jardin des Droits de l’Homme In verschillende landen in Europa zijn scholieren bezig met het creëren van le Jardin des Droits de l’Homme een initiatief van de Association Regards d’enfants. De Association Regards d’enfants heeft ons gevraagd of het mogelijk is om in Nederland ook een dergelijk Jardin des Droits de l’Homme te creëren. Hebt u belangstelling of een idee dan graag een mail naar
[email protected] .Het is de bedoeling dat we samen met Laura Fontijne een werkgroep maken om te kijken of het mogelijk is om ook in Nederland een dergelijke tuin te maken. Voor meer info : www.regardsdenfants.com
Interessante projecten The European Wergeland Centre (EWC) Het EWC is in 2008 opgericht en werkt samen met de Raad van Europa. Dit centrum heeft een gebruikersvriendelijke website met veel praktische informatie voor onderwijsgevenden (www.theewc.org).
Euroscola EUROSCOLA: BEZOEK HET EUROPEES PARLEMENT IN STRAATSBURG! Een project van de Europese Unie. Leerlingen uit verschillende landen discussiëren met elkaar in Straatsburg over onderwerpen die in de klas zijn voorbereid in de grote officiële vergaderzaal van het Europese parlement. Het Europees Parlement betaalt de deelnemende school een subsidie, gebaseerd op maximaal 24 leerlingen en 2 begeleiders. Wilt u meer weten over het Euroscola project kijk dan op de site: www.europeesparlement.nl/nl/projecten_voor_jongeren/euroscola.html
AEDE-diploma AEDE-diploma
Europa?
Wat weten uw leerlingen van de EU? Er wordt bij bepaalde lessen vast wel aandacht besteed aan de EU. Als je de lesmethodes erop naloopt, dan kom je hier en daar wel wat tegen: over de geschiedenis, de lidstaten en de munteenheid. Maar wat weten de leerlingen nu eigenlijk echt van
Om kennis en begrip bij de Europese burgers te bevorderen, heeft de AEDE een Europees diploma ontwikkeld. Leerlingen moeten de positieve kant zien van het feit dat Nederland deel uitmaakt van de Europese Unie. Kennis van Europa zou eigenlijk een
verplicht onderdeel in het schoolcurriculum moeten zijn.
7
De AEDE heeft een Europa diploma op vier niveaus ontwikkeld met als doel de kennis over Europa dichter bij de leerlingen te brengen. Er zijn 4 niveaus en vijf domeinen: Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
EU 1 voor het basisonderwijs (8-12 jr) EU 2 voor de onderbouw (12-14 jr) EU 3 voor de bovenbouw (14–18 jr) EU 4 voor 18 jr en ouder De vijf domeinen voor dit diploma zijn: 1. Europakunde 2. De Euro 3. De talen 4. Burgerschap 5. Interculturele educatie
Lesmateriaal is in verschillende talen ontwikkeld. Alle internationale secties van de AEDE kunnen het lesmateriaal in hun eigen land gebruiken. Ook is het mogelijk om te kiezen het lesmateriaal in een andere taal dan het Nederlands te gebruiken.
het AEDE diploma voor leerlingen aan te vragen vanaf 1 september op de AEDE site en is voor leden van de AEDE gratis te gebruiken. Aan het begin van het nieuwe schooljaar organiseren we een voorlichtingsmiddag om u verder te informeren over het AEDE diploma.
Het lesmateriaal staat met het referentiekader en de voorwaarden om
Awards Duurzaamheids-Award 2014 In deze tijd van bezuinigen komt internationalisering op veel scholen onder druk te staan. Andere daarentegen hebben de internationale contacten en het daarmee gepaard gaande onderwijs juist hoog in het vaandel staan en werken al jaren aan een goed beleid op dit gebied. Die scholen willen wij graag in het voetlicht plaatsen door uitreiking van de AEDE-NL Duurzaamheids-Award.
onderdeel van het schoolbeleid. In beide scholen wordt ernaar gestreefd dat elke leerling tenminste een keer in zijn/haar schoolloopbaan de mogelijkheid geboden wordt tot virtueel dan wel fysiek contact met leerlingen in het buitenland. Het Koning Willem I College zorgt als UNESCOschool zelfs voor duizenden leerlingen voor stageplekken in het verre buitenland: Kenia, Filipijnen, Zuid-Afrika en nog veel meer. Beide scholen worden voor de activiteiten goed gefaciliteerd en er is een breed draagvlak onder docenten en leidinggevenden voor internationaliseringsactiviteiten. Kortom: beide scholen verdienen de award van harte!
Tijdens de conferentie heeft de AEDE de award dit jaar aan twee scholen uitgereikt: het Koning Willem I College uit Den Bosch (mbo) en het Baarnsch Lyceum (vo). Op beide scholen is internationalisering een duurzaam
Profielwerkstuk-award 2014 Marleen Hoefnagel van het Jan van Brabant College in Helmond heeft dit jaar de profielwerkstuk-award van AEDE Nederland in ontvangst mogen nemen. De eindexamenleerling vwo heeft haar profielwerkstuk Education in Kenya geheel in het Engels geschreven. Dat mag op zich niet heel bijzonder zijn voor een leerling van een tto-school, maar zij heeft voor haar werkstuk een lange reis gemaakt om leerlingen in een ander land, ja zelfs een ander werelddeel te kunnen interviewen om haar brandende profielwerkstukvragen te kunnen beantwoorden. Om dat te kunnen bereiken heeft ze zich ingezet voor een internationale internship, die haar tenslotte door de organisatie Teachers4Teachers werd mogelijk gemaakt. Deze vastberadenheid, de durf en de inhoud van haar werkstuk, maken dat ze de prijs meer dan verdiend heeft en een voorbeeld voor andere leerlingen is!
Best Practices Lof voor schilderij Isabel Jansen in Straatsburg Het Over Betuwe College Junior doet al enkele jaren mee aan een Europees project over de ‘rechten van de mens’ in Straatsburg. Dit project wordt georganiseerd door de ‘Association des Regards d’Enfants’. Deze Association wil de aandacht van kinderen vestigen op de Rechten van de Mens, maar dan gezien door de ogen van het kind. Vervolgens zijn er een aantal scholen in verschillende landen benaderd en gevraagd of zij mee wilden doen aan een dergelijk project en of zij wilden helpen het project op te zetten. Het OBC is vanaf het begin bij de opzet van het project betrokken geweest. 8
Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
Aan alle deelnemende scholen uit de verschillende landen is gevraagd of zij het thema voor de bijeenkomst in Straatsburg willen uitwerken op een manier die bij hun school en schoolsysteem past en die zodanig is dat na afloop van het project de leerlingen ook echt ambassadeur van de Rechten van de Mens genoemd kunnen worden. Wat maakt dit project zo uniek? • Het OBC heeft VMBO leerlingen de gelegenheid gegeven om tijdens reguliere lesuren, op een niveau dat bij hun leeftijd past, kennis te maken met een voor hen toch abstract onderwerp, door dit onderwerp dichter bij hun leefwereld te brengen. • Maar misschien het meest unieke is toch het feit dat dit project nu eens niet is uitgevoerd met VWO leerlingen uit klas 3 of 4, maar met VMBO leerlingen uit de brugklas. Dit jaar kon ik niet meer met een hele klas meedoen. Ik heb aan verschillende brugklassen een inleiding gegeven over de Rechten van de Mens en ook aangegeven dat dit jaar het onderwerp is “Dessine-moi les droits de l’homme”.
Eén leerlinge gaf aan dat ze daar veel belangstelling voor had. Ik heb toen met haar het onderwerp van de Rechten van de Mens meer uitgediept. Ik heb haar boekjes laten zien en foto’s om haar ideeën te geven. Maar al snel had Isabel een idee voor haar tekening. Ze heeft een fantastisch mooi schilderij gemaakt met als onderwerp “De veiligheid in het gezin.” In een theaterzaal heeft ze zichzelf gepresenteerd in het Frans en daarna heeft ze in het Engels uitleg gegeven over haar schilderij. Ze heeft ervoor gekozen om een donker getinte moeder te schilderen die een blank jongetje in haar armen sluit. Vaak worden juist donker getinte kinderen geadopteerd door blanke ouders. Hiermee wil ze ook uitdrukken dat er geen verschil in ras is. De jury was bijzonder te spreken over haar schilderij. Het is ieder jaar weer een grote belevenis om al in het eerste leerjaar VMBO te mogen meedoen aan een internationaal project waar verschillende scholen uit diverse andere landen aan meedoen. Isabel heeft laten zien dat ze zich uitstekend kan presenteren in het buitenland. Een dagje Straatsburg samen met haar vriendin, Fleur Hoogveld, is dan ook een terechte beloning. Hiermee willen we als sectie Frans ook de leerlingen een aantal uiterst belangrijke zaken over talen leren: voor contacten over de grens zijn vreemde talen essentieel; als het in de ene taal niet lukt probeer je de andere; improviseren helpt ook; en dan besef je pas echt waarom je vreemde talen leert! Laura Fontijne van het OBC Bemmel 9
Voorjaar 2014
AEDE-NL Nieuwsbrief
Handige websites http://education.francetv.fr De educatieve site van de Franse TV met veel lesvoorbeelden. Taal: Frans http://www.planet-schule.de/ Duitse educatieve site met veel korte informatieve filmpjes. Taal: Duits www.nfb.ca Canadese site met films, lesvoorbeelden en interactieve educatieve games. Taal: FR, EN, DU http://waterlife.nfb.ca/#/ Informatieve film over waterlife. Taal: EN http://www.schoolsworld.tv/ Site met gratis te downloaden films, games en andere bronnen. Taal: EN http://www.edutubeplus.info/nl/edutubeplus-projectbeschrijving Videoportaal voor scholen in veel verschillende talen.
http://www.areyouintercultural.eu/ Test your intercultural competences. http://www.coe.int/t/dg4/education/pestalozzi/home/default_en.asp Site met informatie over het Pestalozzi programma van de Raad van Europa. De volgende nieuwsbrief verschijnt in het najaar 2014. 10
Voorjaar 2014
