Acute hartklachten Afdeling Cardiologie
Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon:
09-2014-7313
1. Inhoudsopgave 2. Voorwoord
• Gebruik Patiënten Informatie Map (PIM) • Tot slot 3. Belangrijke informatie Folder: mijnRadboud 4. Acute hartklachten
Folder: Een hartinfarct en dan?
5. Medische behandeling
Folder: Hartkatherisatie en dotterbehandeling
Folder: Leefregels na hartkatheterisatie of dotterbehandeling
Folder: Medicijnen en hart- en vaatziekten
6. Opname in het Radboudumc
Folder: Afdeling Hartbewaking
Folder: Verpleegafdeling Cardiologie
Folder: Telemetrie
Patiënteninformatie Pijn
7. Fysiotherapie 8. Hartrevalidatie
Folder Hartrevalidatie
9. Naar huis
2. Voorwoord Gebruik Patiënten Informatie Map (PIM) U ontvangt deze Patiënten Informatie Map, kortweg ook wel PIM genoemd, om u zo goed mogelijk te informeren gedurende uw opname en het natraject. De informatie is algemeen van aard. De arts bespreekt met u en uw familie of andere direct betrokkenen uw persoonlijke situatie en behandeling. In deze informatiemap verwijzen we u regelmatig naar patiëntenfolders voor meer informatie over het betreffende onderwerp. De map is uw persoonlijk eigendom. Tot slot Heeft u na het lezen van deze informatie of de gesprekken met de artsen of andere hulpverleners nog vragen, stel ze dan gerust. U kunt uw vragen noteren en ze stellen bij uw bezoek aan het ziekenhuis.
2-1
3. Belangrijke informatie Belangrijke telefoonnummers Radboudumc algemeen
024 - 361 11 11
Afdeling Eerste Hart Hulp
024 - 361 45 37
Afdeling Hartbewaking
024 - 361 89 61
Verpleegafdeling Cardiologie
024 - 361 89 65
Hartrevalidatie
024 - 685 95 31
Free Call Card
024 - 366 61 69
Free Call Card Bij de Free Call Card kunt u het telefoonnummer op de kaart kosteloos gebruiken voor overleg over cardiologische klachten die niet kunnen wachten tot de volgende dag. Het gaat om situaties waarin geen sprake is van nood, maar u wel snel advies nodig heeft. Bij acute nood dient u uiteraard altijd 112 te bellen. Wanneer u naar huis gaat zal de verpleegkundige de Free Call Card aan u uitreiken. Bezoekadressen Radboudumc Geert Grooteplein-Zuid 10 Afdeling Eerste Hart Hulp, Geert Grooteplein 22, ingang via Spoedeisende Hulp Afdeling Hartbewaking, route 770, zone D3 Verpleegafdeling Cardiologie, route 747, zone C4 Postadres Radboudumc 747 Verpleegafdeling Cardiologie Postbus 9101 6500 HB Nijmegen 3-1
mijnRadboud Binnen het Radboudumc hebben patiënten de mogelijkheid om inzicht te krijgen in hun dossier middels mijnRadboud. Via een beveiligde website kunt u inzicht krijgen in uw eigen gegevens. Dagelijks schrijven zich zestig tot zeventig mensen in voor het mijnRadboud De eerste keer moet u zich samen met een medewerker van het Radboudumc aanmelden. U kunt hiernaar vragen op de afdeling of polikliniek.
Wat is er mogelijk? U krijgt niet alleen inzicht in uw gegevens, maar kunt uw gegevens ook aanvullen en deze bespreken met uw behandelaar. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om uw gewicht, bloeddruk, etc. in te vullen. U kunt direct vragen stelen aan uw behandelaar. U ziet:
• • • •
labuitslagen, met een vertraging van een week; histologie uitslagen, met een vertraging van twee weken; de brieven die wij versturen aan externe partijen; de afspraken uit het verleden en de toekomst.
Wat is er niet mogelijk? U ziet niet:
• klinische notities en andere notities die we maken; • verslagen, behalve als ze onderdeel zijn van een brief; • medicatieoverzicht; • diagnose, omdat patiënten dan ook de werkdiagnose zouden zien.
3-2
Wat is er nieuw? Nieuw in mijnRadboud is de mogelijkheid om (vervolg-)afspraken te maken of te annuleren. Voor meer informatie over het aanmelden voor mijnRadboud, verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘mijnRadboud’ hierachter.
3-3
4. Acute hartklachten Angina Pectoris Angina pectoris (of hartkramp) is een krampende pijn in de borst. De pijn kan uitstralen naar de linkerarm of de kaak en soms ook naar de rug. Meestal begint de pijn wanneer u emotioneel bent, u zich inspant, nadat u veel hebt gegeten of als u van een warme naar een koude ruimte gaat. De pijn verdwijnt na een paar minuten rust. Angina pectoris komt meestal door aderverkalking rondom het hart. In het hoofdstuk ‘Medische behandeling’ wordt verder ingegaan op de behandeling van angina pectoris. Hartinfarct Een hartinfarct is een plotselinge afsluiting van één van de bloedvaten die de hartspier van bloed voorzien (de kransslagaders). Een deel van het spierweefsel krijgt geen zuurstof meer. Het verliest z’n pompkracht en sterft langzaam af. Voor meer informatie over de werking van het hart, de kransslagaders en slagaderverkalking verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Een hartinfarct en dan?’, hierachter. Wat zijn de risicofactoren voor het krijgen van hart- en vaatziekten? Een aantal factoren verhogen de kans op vernauwing van de kransslagaders. De risicofactoren voor het krijgen van hart- en vaatziekten zijn onder te verdelen in risicofactoren waar men wel en geen invloed op heeft. Daarbij vergroot een eerder doorgemaakt hartinfarct weer de kans op een nieuw infarct. Voor meer informatie over de risicofactoren voor het krijgen van harten vaatziekten verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Een hartinfarct en dan?’ hierachter. 4-1
5. Medische behandeling De behandeling van acute hartklachten bestaat uit het aanpassen van uw leefpatroon (stoppen met roken, gezonde voeding, meer lichaamsbeweging, etc.) en medicijnen. Soms is een dotterbehandeling (PTCA/PCI) of een openhartoperatie noodzakelijk. Hartkatheterisatie Met een hartkatheterisatie worden uw kransslagaders in beeld gebracht om te kijken of er vernauwingen of afsluitingen zijn. Ook wordt er gekeken of de hartkleppen goed werken en hoe de pompfunctie van het hart is. Dotterbehandeling PTCA staat voor Percutane Transluminale Coronaire Angioplastiek. Ook de term PCI wordt hiervoor gebruikt. Dit staat voor Percutane Coronaire Interventie. PTCA en PCI zijn beter bekend als dotteren, waarbij een vernauwing wordt verholpen met behulp van een ballon en meestal ook een stent. Een dotterbehandeling kunt u vergelijken met de hartkatheterisatie. Voor meer informatie over een hartkatheterisatie en een dotterbehandeling verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Hartkatheterisatie en dotterbehandeling, hierachter. Voor de leefregels verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Leefregels na hartkatheterisatie of dotterbehandeling’, hierachter.
5-1
CABG (Coronary Artery Bypass Grafting) De meest voorkomende hartoperatie is een omleiding middels een bloedvat om één of meerdere vernauwde of verstopte kransslagaders. Deze operatie wordt ook wel een bypassoperatie of een aortocoronaire bypassoperatie genoemd. Met behulp van een ader uit één van de benen en/of borstslagader worden één of meerder omleidingen gemaakt. Als dit is gebeurd kan het bloed weer doorstromen naar de bloedvaten in de hartspier, voorbij de vernauwing. Mocht u in aanmerking komen voor een openhartoperatie, dan reiken wij u de informatiemap ‘Een hartoperatie’ aan. Medicatie Medicijnen die na een hartinfarct worden voorgeschreven, dienen om een volgend infarct door een nieuwe verstopping te voorkomen en klachten van angina pectoris te voorkomen. Ook worden ze gegeven om hartritmestoornissen en hartfalen tegen te gaan. Gedurende de opname zult u ingesteld worden op medicatie. De arts kan de samenstelling van uw medicatie veranderen en brengt u hiervan op de hoogte. Het gebruik van nitroglycerinespray thuis Als u naar huis gaat krijgt u een recept voor nitroglycerinespray mee. Deze spray kunt u gebruiken bij een aanval van benauwdheid of pijn op de borst. In de folder ‘ Het gebruik van nitroglycerinespray thuis’ vindt u hierover meer informatie. Deze folder vindt u achter dit tabblad. Voor meer informatie over geneesmiddelen en de werkingen en bijwerkingen ervan, verwijzen wij u door naar de folder ‘Medicijnen en hart- en vaatziekten’. Ook deze folder vindt u achter dit tabblad. 5-2
6. Opname in het Radboudumc U bent met hartklachten opgenomen in het Radboudumc. Meestal wordt u opgenomen via de Eerste Hart Hulp (EHH) en verblijft u hier enkele uren. Afhankelijk van de uitslagen van de onderzoeken wordt u verder behandeld op de Eerste Hart Hulp of wordt u overgeplaatst naar de Hartbewaking (CCU) of verpleegafdeling Cardiologie. Voor meer informatie over de CCU, verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Afdeling Hartbewaking’. Voor meer informatie over de verpleegafdeling, verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Verpleegafdeling Cardiologie’. De verpleegafdeling Op de verpleegafdeling kunt u aangesloten worden aan een telemetrie kastje. Daarmee wordt uw hartritme bewaakt door een zender, zodat we permanent, op afstand, uw hartritme in de gaten kunnen houden. Voor meer informatie over de telemetrie verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Telemetrie’ hierachter. Op de afdeling cardiologie wordt pijn geregistreerd. Hiervoor hanteren wij een methode waarbij de patiënt een cijfer geeft aan de pijn tussen de 0 en de 10. Voor meer informatie over pijn verwijzen wij u naar de patiënteninformatie ‘Pijn’, hierachter.
6-1
aan
Publicatienummer: 2010.9600
0 betekent geen pijn en 10 is de ergste pijn die u zich voor kunt stellen.
6-2 Rapporttitel - Rapportsubtitel
7 Fysiotherapie In de acute fase, is relatieve rust van toepassing. Dit betekent dat de verpleegkundige u ondersteunt bij de dagelijkse activiteiten als uit bed komen, lopen op de kamer, wassen etc. Zodra het mogelijk is, vaak de tweede dag van uw opname, komt de fysiotherapeut bij u voor een eerste gesprek. In dit gesprek worden conditie, leefstijl en activiteiten besproken. Conditie Het is de bedoeling dat u bij ontslag uw basis conditie niet verloren bent. Daarom is het belangrijk om zo spoedig mogelijk weer te starten met lichte activiteiten als lopen op de gang en de afdeling. Leefstijl Als hartpatiënt is het extra belangrijk dat u een actieve leefstijl heeft. Dit kan veel risicofactoren voor hart en vaatziekten gunstig beïnvloeden. Daarnaast is inactiviteit een risicofactor voor hart en vaatziekten. Activiteiten Activiteiten welke u voor de opname deed moeten na het ontslag weer opgepakt kunnen worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werk, huishoudelijk werk, sport, hobby’s etc. De fysiotherapeut zal u begeleiden bij het uitbreiden van het bewegen. In de dag(en) daarna wordt het beweegprogramma verder uitgebreid. Andere hulpverleners Tijdens de opname kunt u te maken krijgen met verschillende disciplines. Mocht het nodig zijn dan kunnen andere disciplines zoals de diëtiste, maatschappelijk werker of psycholoog ingeschakeld worden. 7-1
8. Hartrevalidatie Als u onder behandeling bent van het Radboudumc, kunt u gaan revalideren op het UCCZ Dekkerswald in Groesbeek. De revalidatie is erop gericht dat u weer zo snel mogelijk in een goede lichamelijke conditie komt. Om dit te realiseren zijn er verschillende doelstellingen op zowel lichamelijk, psychisch als sociaal vlak. Daarnaast leert u om te gaan met uw hartaandoening, waarbij aandacht wordt besteed aan, onder andere, een gezonde leefstijl. Een belangrijk deel van uw revalidatie gaat u thuis zelf doen. Het is van belang, geleidelijk aan, steeds meer dagelijkse activiteiten zelf te doen. Probeer iedere dag de grens van de activiteiten vooruit te schuiven, met deze instelling bereikt u uiteindelijk uw doel. Als u zich ongerust maakt kunt u de problemen bespreken met de huisarts of de specialist in het ziekenhuis. Voor meer informatie over de hartrevalidatie verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Hartrevalidatie’, hierachter.
8-1
9. Naar huis Over het algemeen mag u na ongeveer vijf dagen naar huis. Tijdens de opname proberen we u actief te betrekken in het proces richting de ontslagdatum. U bent dan nog niet helemaal de oude: u zult thuis verder moeten herstellen. Wat mag u allemaal wel en niet oppakken met betrekking tot werk, autorijden, vrijetijdsbesteding, vakantie en seksualiteit? Voor meer informatie over de verpleegafdeling, verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Verpleegafdeling Cardiologie’, achter tabblad 6. Autorijden na ontslag uit het ziekenhuis Het CBR heeft wettelijke richtlijnen opgesteld voor het autorijden. In principe mag u vier weken na uw hartinfarct of ingreep weer gaan autorijden, als u zich goed kunt concentreren op het verkeer en geen klachten heeft. De uiteindelijke beslissing over deze tijdelijke ontzegging ligt bij uw behandelend cardioloog. Vraag voor de zekerheid iemand om met u mee te gaan, de eerste keren dat u gaat rijden. Vermijd het spitsuur en beperk u tot bekende routes. Emoties Na de opluchting dat het allemaal voorbij is, komt mogelijk de ontlading van de angst die u hebt gevoeld. Het infarct of andere hartproblemen heeft duidelijk gemaakt dat ook uw leven kwetsbaar is en uw lichaam u zomaar in de steek kan laten. Op uw programma staat: weer vertrouwen in het leven en uw eigen lichaam krijgen. Het kost tijd om alles te verwerken; u bent niet de eerste die erover gaat piekeren en er slecht van kan slapen. 9-1
Zorg vooral dat u over uw gevoelens en gedachten met anderen kunt praten, uw partner, familieleden, vrienden, collega’s. Nodig ze uit om u te bezoeken of zoek ze zelf op zo gauw u de deur uit kunt. Menselijk contact is uw beste medicijn. Ook wordt er tijdens de hartrevalidatie stilgestaan bij de emoties die de acute hartklachten bij u teweeg hebben gebracht. Voor meer informatie met betrekking tot werk, vrijetijdsbesteding etc., nadat u weer thuis bent verwijzen wij u naar de patiëntenfolder ‘Verder na een hartinfarct’, achter tabblad 4.
9-2
