NUMMER 4
JAARGANG 6
November December 2015
‘t klaverblad
ACTIVITEITENKALENDER VELT DAMVALLEI Vr 30 oktober, 20u tot 22u30: Pientere plantencombinaties Zo 8 november, van 9u30 tot 11u30: Aanplant en eerste vormsnoei nieuwe hoogstamboomgaard Zo 6 december, 9u30 tot 11u30 : Snoeiles siertuin
Za 12 december, 14u00 tot 21u30: Viva Velt! Vier mee 5 jaar Velt Damvallei Lustrumviering Velt Damvallei, met kookactiviteit en/of winterwandeling, gevolgd door een gezamenlijke maaltijd (inschrijven noodzakelijk)
Voor 15 december: bestellen biozaden, biovoeders en tuinhulpmiddelen Zo 10 januari, van 9u30 tot 11u30: Snoeiles druif, kiwi en vijg Vr 29 januari: Asperges Za 30 januari: Afhalen compost in bulk (meer info in de volgende nieuwsbrief) Vr 12 februari: Kruiden (Culinaire en medicinale maceraten) Za 20 februari: Afhaling biozaden, biovoeders en tuinhulpmiddelen Zo 28 februari, van 9u30 tot 11u30: Snoeiles laagstam Vr 18 maart: Ecozoet: Koken met zoet, zonder suiker Zo 20 maart: Snoeiles kleinfruit Do 14 april: Duurzaam bijenhouden 24 april: Wilde Kruiden-wandeling Za 30 april: Planten(ruil)beurs Sint-Baafskouter Rozebroekenpark (i.s.m. Actiegroep Sint-Baafskouter Rozebroeken) Za 4 en Zo 5 juni: Ecotuindagen Meer informatie: www.velt.be/damvallei Inschrijven op de nieuwsbrief:
[email protected] Rekeningnummer Velt Damvallei: IBAN BE46 8906 3424 4736 – BIC VDSPBE91
ACTIVITEITEN Vr 30 oktober, 20u tot 22u30: Pientere plantencombinaties i.s.m. Femma Destelbergen Waar: Domus, Dendermondesteenweg 439, 9070 Destelbergen Prijs: gratis voor leden, € 5 voor niet-leden Door: Jan Van Bogaert Schrijf in bij Peggy via e-mail of telefonisch (
[email protected] of 0473 81 17 03). Hoe krijg je gezonde en sterke planten die minder vatbaar zijn voor ziekten en plagen? Waarop moet je letten bij het kiezen van je beplanting? Deze cursus geeft je nuttige tips voor meer biodiversiteit in je tuin. En je leert hoe je een natuurlijke beplanting opbouwt. Velt helpt je graag op weg naar pientere plantencombinaties! Of je nu op een arme zandgrond of op een rijke leemgrond aan de slag gaat: op elke bodem kun je mooie plantencombinaties vormen. Hoe? Dat leer je hier! Zo 8 november, van 9u30 tot 11u30: Aanplant en eerste vormsnoei nieuwe hoogstamboomgaard Waar: Moststraat 15, 9041 Oostakker Prijs: gratis voor leden, € 5 voor niet-leden Lesgever: Marc Geens Tijdens deze activiteit leer je meer over het planten van hoogstamfruitbomen (wortelsnoei, plantgoed, steunpaal, hoe wat waar, ...) en de eerste vormsnoei. Het is de bedoeling deze bomen gedurende een aantal jaren te volgen tijdens een snoeiles. De aangeplante bomen zijn vooral appel, peer en okkernoot. Zo 6 december, van 9u30 tot 11u30: Basisprincipes i.v.m. het snoeien van sierstruiken Waar: ten huize van Raf Vermeulen en Simonne De Visscher, Jagerstr. 5 – 9070 Destelbergen Prijs: gratis voor leden, € 5 voor niet-leden Meer info en inschrijven bij
[email protected] of 09 232 30 06 Snoeien doet bloeien of doet snoeien groeien? Waarom snoeien we eigenlijk? Wat is het verschil tussen een langlot en een kortlot? Is het belangrijk om dit onderscheid te kennen? Welke ziektes kan je overdragen bij het snoeien? Hoe kan je dit vermijden? Op deze en andere vragen, trachten we een antwoord te vinden tijdens deze korte cursus. Niet diepgravend, uiteraard, want een goede snoeier word je pas na vele jaren ervaring. Zie het gewoon als het oplichten van een eerste tip van de siertuinsnoei-sluier. Za 12 december, vanaf 14u30: VIVA VELT! Vier mee 5 jaar Velt Damvallei! 5 jaar Velt in de Damvallei, dat is feest. Op onze manier: sober, bewegen en genieten! Dat betekent wandelen in de natuur, al dan niet met ons gezin en gezellig samen eten. 10 mensen koken, 90 mensen wandelen en voor de maaltijd brengt iedereen iets mee. Seizoensgebonden, bio of eigen kweek à rato van het aantal magen dat je wenst te vullen. 2222
We doen dit op zaterdag 12 december vanaf 14u30 in de grote zaal van de Wijze Boom, Sint-Baafskouterstraat 129, 9040 Sint-Amandsberg. Concreet: Je schrijft je in met het aantal personen dat komt mee-eten bij
[email protected] voor 1 december. Je vermeldt daarbij of je onder deskundige begeleiding wil koken en tafeldekken etc… (kookploeg = slechts 10 mensen, wees er snel bij!) of wandelen. Na inschrijving krijg je een bevestiging met een lijst van voornamelijk groenten en andere ingrediënten die (nog) nodig zijn voor de maaltijd. Per kerende vertel je wat je zal meebrengen. Daarnaast betaal je ter plekke enkel nog voor je drankjes. De dag 12/12/15 zelve: Je komt naar de Wijze Boom tussen 14u00 en ten laatste 16u30 (tijdstip mag je kiezen) en levert je eetwaren af. Als je meewandelt (en dus niet kookt), vertrek je in groepjes van 6 tot 12 personen met een lijnbus naar de Meersen rond de Damvallei om terug te wandelen op basis van foto’s en wegbeschrijvingen. We beloven een verrassend parcours bij valavond, via voornamelijk onverharde wegen en niet altijd geschikt voor buggies (tip: draagzak!). Zorg dus voor waterdichte schoenen of laarzen en aangepaste wandelkledij. Ook een fluo hesje, een zaklamp en een buspasje kunnen van pas komen. De wandelingen zijn 7 tot 11 km met een tussenstop met versnaperingen. Halverwege bestaat ook de mogelijkheid om met de bus terug te keren naar de Wijze Boom. Bij aankomst in de Wijze Boom (ongeveer 3 of 4u later) staat je een heerlijke maaltijd te wachten! Nakeuvelen en herinneringen ophalen over de voorbije 5 jaar is ten zeerste aan te raden! Voor 15 december: Bestellen biozaden, biovoeders en tuinhulpmiddelen Biologische zaden : bestellijst en info in “Seizoenen” (+/- 10 november 2015) 1.
Bestelling (voor 15 december 2015) gebeurt :
bij voorkeur via e-mail: je kan de bestellijst binnenkort downloaden (rond 10 november 2015) op www.velt.be of op www.veltdamvallei.be (onder ‘leden’ en dan ‘groepsaankoop’) en ingevuld doormailen naar
[email protected] . Deze werkwijze bespaart jou rekenwerk en ons tijd en mogelijke fouten!
briefwisseling: je stuurt je ingevulde en uitgerekende lijst uit Seizoenen van november naar Ronny De Vylder, Driesstraat 7, 9270 Laarne ( 09 232 03 23).
Bevestiging en betaling: na bestelling kijken wij jouw lijst na en krijg je een ontvangstbevestiging en een mededeling om te vermelden op je overschrijvingsformulier. Het bedrag schrijf je dan over op
IBAN BE79 8906 3432 2033 op naam van Velt Damvallei, met vermelding van de door ons gegeven mededeling.
2.
Afhaling:
Wanneer: zaterdag 20 februari 2016 van 9u30 tot 11u30. Indien verhinderd gelieve vooraf te verwittigen. 3333
Waar: Albert Van Loo, Drieselstraat 31, Oostakker (
[email protected], 09 259 08 83)
Biologische voeders en hulpmiddelen Het assortiment, ongeveer hetzelfde als vorig jaar, en de technische fiche bij de hulpmiddelen vind je terug op www.veltdamvallei.be (onder ‘leden’ en dan ‘groepsaankoop’ of toegestuurd na telefonische aanvraag
( 09 259 08 83).
1. Bestellen (voor 15 december 2015) via:
e-mail: je kan de bestellijst binnenkort downloaden (+/- 10 november) op www.veltdamvallei.be (onder ‘leden’ en dan ‘groepsaankoop’) en ingevuld doormailen naar
[email protected]. Deze werkwijze bespaart jou rekenwerk en ons tijd en mogelijke fouten!
Briefwisseling: je kan de bestellijst downloaden op www.veltdamvallei.be (onder ‘leden’ en dan ‘groepsaankoop’), of je vraagt telefonisch een papieren versie ( 09 259 08 83), en je stuurt je ingevulde en uitgerekende lijst naar
[email protected], of Ronny De Vylder, Driesstraat 7, 9270 Laarne
( 09 232 03 23).
Bevestiging en betaling: na bestelling (e-mail of papier) krijg je jouw door ons nageziene lijst terug als ontvangstbevestiging. Daar zal je ook de mededeling vinden die je moet vermelden op je overschrijvingsformulier. Daarna kan je overschrijven naar onze rekening op naam van VELT Damvallei, IBAN BE79 8906 3432 2033 met vermelding van de door ons gegeven mededeling.
2. Afhaling:
Wanneer: zaterdag 20 februari 2016 van 9u30 tot 11u30. Indien verhinderd gelieve vooraf te verwittigen.
Waar: Albert Van Loo, Drieselstraat 31, Oostakker (
[email protected], 09 259 08 83)
Zo 10 januari, van 9u30 tot 11u30: Snoeiles druif, kiwi en vijg Lesgever: Ivan De Clercq Waar: ten huize van Ivan De Clercq, Bijlokestraat 1, 9070 Destelbergen Prijs: gratis voor leden, € 5 voor niet-leden. Ivan De Clercq, bestuurslid bij Velt Damvallei, geeft een praktijkles snoeien van druif, kiwi en vijg. Ook de verschillende rassen, en hoe planten en vermeerderen, komen aan bod.
BIJ DE BUREN Groenten kweken in de tuin van je buur? Dat kan! Heb je zelf geen tuin en ben je op zoek naar een plek om te moestuinieren? Of heb je een tuin, maar kan je hem niet onderhouden? Ontdek de voordelen van deeltuinieren en vind jouw match. Bij een deeltuin leent iemand een (stuk) tuin uit aan iemand die wil moestuinieren. De Stad Gent wil delers en leners met elkaar in contact brengen voor de perfecte match. Geregeld zijn er 4444
deeltuindates. Heb je interesse, stuur dan een mail met je contactgegevens zodat je op de hoogte kan blijven van andere deeltuindates. Via www.gentengarde.be biedt de Stad bovendien een online forum voor het matchen van vraag en aanbod van deeltuinen. In de rubriek ‘Vraag en aanbod’ kan je zoekertjes en berichten plaatsen. Meer lezen: https://klimaat.stad.gent/nl/groenten-kweken-de-tuin-van-je-buur-dat-kan
SPROKKELS Door EnerGent De Gentse energiecoöperatie EnerGent draait niet alleen om hernieuwbare energie, maar ook om energiebesparing. Daarom lanceert EnerGent de Wijkwerf, een project waarin mensen samen hun woning beter isoleren. Door het samen te doen, kunnen de werken voor een lagere prijs gebeuren en hebben we er minder zorgen om. Betere prijzen en meer plezier door samen te isoleren Dankzij een subsidie van de Koning Boudewijnstichting en Stad Gent hebben we een halftijdse medewerker in dienst kunnen nemen die het project coördineert, Ben Bleys. Bovendien heeft EnerGent een sterke technische ploeg die de beste aannemers selecteert en met hen goeie prijsafspraken maakt. Momenteel concentreert de Wijkwerf zich op vijf ingrepen: daken isoleren (van binnen of buiten), gevels en zoldervloeren isoleren, superisolerend glas plaatsen. De werkwijze is sterk geïnspireerd op een project dat in het Pajottenland loopt en daar in vier jaar tijd al 800 woningen beter isoleerde. De Wijkwerf wordt gesteund door de Buren van de Abdij, de buurtvereniging van de Gentse wijk Macharius-Heirnis waar de Wijkwerf zich intensief - maar niet exclusief - zal op toeleggen: alle Gentenaren zijn welkom. Verder steunt ook de Gezinsbond ons met raad en daad en mét zijn energieconsulenten. Beweging.net, het Gentse Milieufront, en de Gentse klimaatcoalitie promoten eveneens het project. Broederlijk Delen zal een Colombiaanse muurschilder de Wijkwerf laten schilderen, en ook het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK) heeft voor onze Wijkwerf iets in de pijplijn. Het is een manier om meer mensen bij het project te betrekken en de Wijkwerf een feestelijke muts op te zetten. Het mag bij tijd en wijle swingen. De volgende infosessie van de Wijkwerf vindt plaats op maandag 16 november om 20 uur in de Louizazaal, Tarbotstraat, 61A in 9000 Gent. Ben je geïnteresseerd, bel dan Ben Bleys op 0468/286 123 of mail ons op
[email protected]
VOOR GROENTJES Door Albert Van Loo Hoe meer je plukt, hoe meer de plant voortbrengt ! Zodra een plant zaad kan produceren is haar taak bijna volbracht en legt ze het loodje … Bij de staakbonen op de foto zie je dat goed : de twee meest linkse staken werden nooit geplukt 5555
(moeten voor plantgoed zorgen voor volgend jaar) en zijn dan ook zo goed als dood (foto op 2 oktober). De planten er onmiddellijk naast zijn even oud maar werden zeer regelmatig geplukt en zullen in oktober nogmaals een portie boontjes leveren. Dit is zeker niet alleen het geval voor boontjes maar voor veel andere groenten : courgette (laat twee kanjers aan een struik hangen en de plant crepeert), komkommer, … Moraal van het verhaal : regelmatig oogsten!
Ik Plantte Ne Keer Patatten (op een melodietje van Willem Vermandere) Half november 2014 bestelde ik via de Velt groepsaankoop 7 rassen plantaardappelen. Die werden netjes geleverd half februari 2015, hoe kan het ook anders! De planters werden voorgekiemd en dan terug koud gezet tot het planten. De vroege rassen solist, biogold en frieslander werden uitgeplant op vergelijkbare bodems. Hetzelfde voor de vier latere rassen. Omnis comparatio claudicat, dit is geen wetenschappelijke studie, enkel mijn persoonlijke bevindingen. Ook de kolom ‘gebruik’ slaat enkel op de toepassingen die wij zelf uitprobeerden. Er was nauwelijks aantasting door Phytophtora infestans, “de aardappelplaag”, het was dan ook helemaal geen “plaag-jaar”, in tegenstelling tot o.a. vorig seizoen. De oogst werd/wordt in luchtige bakjes in de kelder bewaard, uiteraard zonder kiemremmers (zijn eigenlijk herbiciden!). De vroege rassen worden eerst genuttigd (bewaren minder lang dan de andere). Na Kerstmis zullen de uitgelopen loten enkele keren moeten verwijderd worden. Bij de “opbrengst” werd alles gewogen, klein en groot, zoals het in onze ecologische denkwijze hoort. Klein en groot zullen ook opgegeten worden onder een of andere vorm!
ras
Oogsttijd
gebruik
Zeer vroeg
Opbrengst kg/ struik 1,6
Solist Biogold
vroeg
1,3
Kook, lekker
Frieslander
Zeer vroeg
2,1
Carolus
Middenvroeg
2
Toluca
Middenvroeg
1,5
Raja
Middellaat
2
Sarpo Mira
Laat, blijft groeien
2
Kook, zeer lekker Kook, zeer lekker Kook, behoorlijk Kook, zeer lekker Puré, friet
opmerkingen
Kook, lekker Enkele rotte knollen bij oogst
Volgend jaar plant ik wellicht wat minder rassen. Frieslander (let op: vaak in twee maten te koop, ik kocht de kleinste, de grotere brengen ook meer op), Raja en Carolus zullen bij de uitverkorenen horen.
6666
Geurcamouflage werkt ! Peterselie is een gewas dat het -bij mij- meestal niet lang uitzingt. Enkele weken na het uitplanten verschijnen gele bladeren, de plant ziet er niet uit en gaat uiteindelijk dood : het werk van de wortelvlieg. Je zou de peterselie onder gaas kunnen zetten, doch daar is het al drummen om wortel, prei en kolen er onder te krijgen. Dan maar geurcamouflage uitproberen! Tussen de (platte) peterselie plantte ik onmiddellijk (in mei) basilicum uit en nu, begin oktober, staat de peterselie er nog steeds overvloedig en gezond bij! Wintergroenten uit de tuin v.l.n.r.: raap (‘platte witte mei’ en ‘goldana’), rammenas, roodlof, winterui, kervel en winterpostelein, veldsla
LEREN FERMENTEREN Door Leentje Speybroeck De laatste weken ben ik me dan eindelijk gaan verdiepen in de kunst van het fermenteren. Geen beter moment dan de oogsttijd dus oefenmateriaal met hopen! Ook al is fermenteren nu misschien wel een beetje hip, het is eigenlijk een eeuwenoude bereidingswijze. Al van ver voor Christus werd voedsel gefermenteerd. Fermentatie was in eerste instantie een prima bewaarmethode in koelkastloze tijden. Denk aan wijn, desembrood, yoghurt. Tijdens de fermentatie wordt de oorspronkelijke grondstof van een product door toevoeging van bacteriën (microorganismen) afgebroken. Hierbij ontstaan enzymen die de geur, kleur, smaak en houdbaarheid van het produkt veranderen. De bacteriën die worden toegevoegd zijn zogenaamd goede bacteriën (bijv. melkzuurbacteriën) die een heilzame werking hebben op onze darmflora. Onze darmflora hebben deze bacteriën broodnodig als tegenwicht tegen de slechte bacteriën die we dagelijks via onze helaas te geraffineerde voeding binnen krijgen. De laatste decennia is dit soort voedsel helaas grotendeels van ons bord verdwenen. Misschien ken je iemand die nog zelf zuurkool maakt in een grote bruine aarden pot waar je kool (of andere groente) in 7777 kan laten fermenteren door het creëren van een warme, luchtdichte en zuurstofloze omgeving.
Tegenwoordig worden dit soort producten merendeels industrieel ingemaakt met toevoeging van azijn en suiker in plaats van zout, de enige grondstof die je nodig hebt om te kunnen fermenteren. Op die manier zijn veel van deze gezonde bacteriën uit onze voeding verdwenen en hebben wij te kampen met een onevenwichtig darm-milieu waarin infecties en schimmels hoogtij vieren. Nochtans is fermenteren een koud kunstje. Je hebt er zelfs geen zuurkoolpot voor nodig, een simpele bokaal volstaat en naast kool kan je tal van andere groenten verwerken. Gerenommeerde foodcoaches prediken uitgebreid de voordelen van het fermenteren en proberen deze methode in eer te herstellen. Hoog tijd dus om zelf aan de slag te gaan! Hoe ga je te werk? Eerst en vooral heb je een kraakschone lege bokaal nodig. Je kan hem even steriliseren door hem in kokend water onder te dompelen of een half uurtje in een oven van 100°C te plaatsen. Snijd de groente(s) die je graag wil fermenteren, in reepjes of rasp ze fijn. Prima fermentatiegroenten zijn witte en rode kool, rode biet en wortel, radijsjes, koolrabi, raapjes, daikon, rammenas en prei. Vervolgens voeg je een flinke snuif zout toe (3 el voor 2 kilo groente) en ‘masseer’ je de groente met het zout. Hierdoor zal de groente vocht loslaten en door het zout een beetje ‘verteren’. Vul vervolgens je bokaal met de groente en druk heel goed aan. Het is belangrijk dat de groente mooi in het vocht blijft staan omdat wat droog staat, gaat beschimmelen. Om dit te voorkomen kan je een zwaar gewicht (een propere steen, borrelglaasje,…) op de groente in je bokaal leggen. Door het gewicht zal de groente nog meer vocht afgeven en mooi onder blijven staan. Nu draai je het deksel goed dicht en laat de bokaal minstens een week op kamertemperatuur rusten. Vanaf dan kan je de groente consumeren maar een wachttijd van drie weken of langer geeft een nog beter resultaat. Eenmaal geopend bewaar je de bokaal nog minstens een maand in de koelkast. Gefermenteerde groenten zijn heel lekker bij kaas, brood, rijstgerechten, in slaatjes en als basis voor sausjes (bijv. een lekkere huisgemaakte tartaar!). Wil je de positieve werking van je gefermenteerde groentjes nog versterken en de smaak een extra boost geven? Dat kan! Voeg buikvriendelijke kruiden toe als venkelzaad, gember, cardamom, steranijs, look, kruidnagel, jeneverbessen en curcuma. Om de fermentatie nog beter op gang te brengen en zeker te zijn van een topresultaat kan je een beetje ‘vals spelen’ en al wat melkzuurbacterïen toevoegen in de vorm van melkwei (bijv. molkosan), zuurkoolsap of sojasaus. Eenmaal begonnen kan je telkens wat van het groentevocht bewaren als starter voor je volgende sessie. (Lekkere combinaties en recepten vind je terug op https://kookeetleef.wordpress.com)
ZOEKERTJE
Ben je nog op zoek naar een cadeau? Zoek niet langer, want Velt heeft het perfecte geschenk voor wie houdt van... Beestjes • Bessen Kippen • Koken • (On)Kruiden Moestuinen • Siertuinen al publicaties vanaf €3.95 voor leden en €4.95 voor niet-leden Je kan voor deze boeken terecht bij Velt Damvallei, na een telefoontje aan onze boekenverantwoordelijke Ivan (Bijlokestraat 1, 9070 Destelbergen, 09 229 11 12 /
[email protected]) 8888
