Activiteitenanalyse Gemeente Beesel Vennootschapsbelasting en Wet Markt en Overheid
Pagina 2
INHOUDSOPGAVE
1
Inleiding
2 2.1
3
Vennootschapsbelasting Theoretisch kader 2.1.1 Contouren nieuwe wetgeving Algemene vrijstellingen 2.2 Analyse
3 3 4 5 6
3 3.1 3.2 3.3 3.4
Wet Markt en Overheid Overheidsorganisatie Economische activiteiten Uitzonderingen Vier gedragsregels
6 7 7 7 8
4
Inkadering analyse en bevindingen
9
5
De belangrijkste bevindingen Vpb
10
6
De belangrijkste bevindingen Wet M en O
10
7 7.1 7.2
Vervolgtraject Wet Vpb Wet M en O
11 11 12
Bijlages
13
Pagina 3
Mogelijke impact van de aanstaande vennootschapsbelastingplicht en Wet Markt en Overheid op de activiteiten van de gemeente Beesel Aan: Francien Willemstein en Marleen Vergoosen – Gemeente Beesel Maastricht Van:
Datum:
1
Eugène Heijnen en Anja van Pelt – Ernst & Young Belastingadviseurs LLP Maarten Vis Azn en Anne van Onna - Holland Van Gijzen Advocaten en Notarissen LLP 21 januari 2015
Inleiding
Conform afspraak hebben wij een eerste analyse gemaakt van de gevolgen van de wet- en regelgeving ten aanzien van de Wet Markt en Overheid en de aanstaande vennootschapsbelastingplicht voor de huidige en toekomstige activiteiten van de gemeente Beesel. Onze rapportage is gebaseerd op de door u geformuleerde doelstellingen: 1 Analyse van de economische activiteiten en implementatie van de gedragsregels op de activiteiten waarop de Wet M&O van toepassing is. 2 Analyse van de impact van de aanstaande vpb-plicht op uw organisatie en voorbereidingen treffen om uw organisatie ‘vpb-ready’ te maken; 3 Training en coaching van budgethouders om toekomstige (ontwikkelingen van) activiteiten binnen de kaders van de Wet M&O en Wet Vpb te kunnen implementeren c.q. plaatsen.
2
Vennootschapsbelasting
2.1
Theoretisch kader
Overheidsbedrijven zijn thans in beginsel niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De huidige wet- en regelgeving ten aanzien van overheidsbedrijven, die zijn oorsprong vindt in de jaren vijftig van de vorige eeuw, ligt al enige tijd onder vuur. Daarom vindt (mede onder druk van de Europese Commissie) er een heroverweging plaats van de fiscale behandeling van overheidsbedrijven. Het belangrijkste argument van de wetgever om de belastingpositie van overheidsbedrijven te herzien, is dat deze ten aanzien van een aantal activiteiten een concurrentievoordeel (kunnen) hebben ten opzichte van reguliere belastingplichtige ondernemingen doordat zij geen vennootschapsbelasting betalen. Dit wordt niet alleen vanuit economisch oogpunt onwenselijk geacht, maar is mogelijk tevens in strijd met Europese staatssteunregels. Op 14 april 2014 heeft het Ministerie van Financiën een concept wetsvoorstel gepubliceerd inzake de Vpb-plicht voor overheidsbedrijven. Tegelijkertijd is een internetconsulatie gestart die belanghebbenden in de gelegenheid heeft gesteld om een reactie te geven op het concept wetsvoorstel. Inmiddels is deze consultatieronde afgelopen en zal het Ministerie van Financiën de diverse voorstellen en opmerkingen die de verschillende belangenorganisaties hebben geplaatst, meenemen en meewegen (voor zover mogelijk) bij het opstellen van het definitieve wetsvoorstel. Op Prinsjesdag 2014 heeft het Kabinet het wetsvoorstel ‘Wet Modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen’ aan de Tweede Kamer verzonden. Het is de bedoeling van het kabinet dat de wetgeving in werking zal treden voor boekjaren die aanvangen op of na 1 januari 2016.
Pagina 4
2.1.1 Contouren nieuwe wetgeving Voor de belastingplicht van overheidsbedrijven is het gebruikelijk een onderscheid te maken tussen directe en indirecte overheidsbedrijven. Een direct overheidsbedrijf is een onderneming die een onderdeel vormt van een publiekrechtelijke rechtspersoon (bijvoorbeeld een gemeente). Een indirect overheidsbedrijf is een privaatrechtelijk lichaam waarvan - kort gezegd - de volledige zeggenschap onmiddellijk of middellijk is gelegen bij uitsluitend een of meer publiekrechtelijke rechtspersonen (bijvoorbeeld BV’s, NV’s, verenigingen en stichtingen).
Directe overheidsbedrijven Op basis van de huidige fiscale wetgeving zijn publiekrechtelijke rechtspersonen (directe overheidsbedrijven) niet belastingplichtig, tenzij sprake is van een in de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (hierna: Wet Vpb) opgesomde activiteit. Op basis van het concept wetsvoorstel wordt dit principe omgedraaid: (activiteiten van) publiekrechtelijke rechtspersonen zijn in beginsel belastingplichtig, tenzij sprake is van één van de uitzonderingen. Voor publiekrechtelijke rechtspersonen geldt op basis van het voorstel als uitgangspunt dat in beginsel belastingplicht ontstaat voor zover de activiteiten een (materiële) onderneming vormen. Een onderneming wordt in dit kader gedefinieerd als een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal, die deelneemt aan het economische verkeer met het oogmerk om winst te behalen, welke winst ook redelijkerwijs te verwachten valt. Hierbij wordt onder winststreven mede begrepen het vaker dan incidenteel behalen van exploitatie-overschotten. Mocht, ondanks deze objectivering, het winststreven niet direct helder zijn, dan wordt onder het drijven van een onderneming eveneens verstaan het verrichten van activiteiten waarmee in concurrentie wordt getreden. Onder het in concurrentie treden wordt verstaan dat de met de activiteit behaalde resultaten van een dusdanige omvang moeten zijn dat een particulier er een bescheiden bestaan aan kan ontlenen. Activiteiten die enkel binnen de eigen gemeente worden verricht, nemen niet deel aan het economische verkeer en hier is dus ook geen sprake van een onderneming. Hiermee houdt de analyse voor deze activiteiten op. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de ICT-dienst van de gemeente, of bijvoorbeeld het secretariaat. Indien deze ICT-dienst ook werkzaamheden verricht voor activiteiten buiten de gemeente, dan neemt daarmee de gehele ICT deel aan het economische verkeer. Vervolgens kan worden beoordeeld of een algemene vrijstelling van toepassing is. Ook voor activiteiten die worden verricht voor niet-individuele afnemers is geen sprake van deelname aan het economische verkeer. Bij het aanbieden van een zuiver collectief goed door het publiekrechtelijke lichaam profiteert eenieder. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het legen van prullenbakken langs de openbare weg. In die gevallen is dus geen sprake van een onderneming. Indien sprake is van een onderneming en geen vrijstelling is van toepassing, is hiermee sprake van Vpbplicht voor die betreffende activiteit. Het resultaat van de belaste activiteiten mag vervolgens gesaldeerd worden en hiervoor wordt één aangifte Vpb ingediend (dit in tegenstelling tot het concept wetsvoorstel).
Indirecte overheidsbedrijven Met betrekking tot indirecte overheidsbedrijven geldt als uitgangspunt dat de belastingplicht hetzelfde is als voor rechtspersonen die in private handen zijn. Bij een BV en NV is op grond van de rechtsvorm sprake van een integrale belastingplicht, omdat zij geacht worden met haar gehele vermogen een onderneming te drijven. Bij een stichting of vereniging is sprake van belastingplicht indien en voor zover een onderneming wordt gedreven (zoals ook geldt voor directe overheidsbedrijven).
Pagina 5
Algemene vrijstellingen Op basis van het wetsvoorstel is een aantal vrijstellingen geformuleerd, waarbij het uitgangspunt is dat zo min mogelijk onderscheid wordt gemaakt naar de (rechts)vorm waarin de activiteiten plaatsvinden. Het betreft de volgende vrijstellingen: 1 2 3 4
Vrijstelling voor interne activiteiten; Vrijstelling voor overheidstaken; Vrijstelling voor quasi-inbesteding; Vrijstelling voor samenwerkingsverbanden.
De vrijstellingen zijn van rechtswege van toepassing.
Vrijstelling voor interne activiteiten Doordat sprake moet zijn van een deelname aan het economische verkeer, vormen interne activiteiten die uitsluitend ten behoeve van de gemeente zelf (binnen de eigen kring) worden verricht, geen onderneming en zijn daarmee dus ook niet Vpb-plichtig. Echter, indien deze activiteiten daarnaast ook voor een derde partij worden verricht, is geen sprake meer van een (zuiver) interne activiteit. In dat geval zou dat betekenen dat de gehele activiteit als een onderneming moet worden aangemerkt en daarmee in de belastingheffing terecht zou komen. Dit heeft het kabinet niet wenselijk geacht. Daarom is een vrijstelling geïntroduceerd, waarbij ingeval van ‘gemengde’ activiteiten het deel dat zuiver intern wordt gericht, alsnog is vrijgesteld van belastingheffing. Deze vrijstelling is eveneens van toepassing in de situatie waarin de publiekrechtelijke rechtspersoon de activiteiten verricht aan een nietbelastingplichtig privaatrechtelijk overheidslichaam dat volledig in handen is van het betreffende publiekrechtelijke lichaam (indirect overheidsbedrijf).
Vrijstelling voor overheidstaken Deze vrijstelling ziet op activiteiten die in het kader van de uitoefening van overheidstaken of publiekrechtelijke bevoegdheden worden verricht. Dergelijke activiteiten zijn vrijgesteld, tenzij met deze activiteiten in concurrentie wordt getreden. De termen overheidstaak en publiekrechtelijke bevoegdheid zijn open normen die in de praktijk zullen moeten worden ingevuld. Het kabinet heeft er bewust voor gekozen geen omschrijving van deze begrippen in de wet op te nemen. Er is in ieder geval sprake van een overheidstaak als deze bij (grond)wet is opgelegd. Verder kan als uitgangspunt gehanteerd worden dat tevens sprake is van een overheidstaak als er voor de toepassing van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: Wet OB) wordt gehandeld “als overheid”. Voor het overige gaat het om een open norm die in de praktijk zal moeten worden ingevuld. Bij overheidstaken kan bijvoorbeeld worden gedacht aan activiteiten die worden verricht door de politie, brandweer of bij de uitgifte van paspoorten, voor zover hiermee niet in concurrentie wordt getreden.
Vrijstelling voor quasi-inbesteding Van quasi-inbesteding is sprake als een publiekrechtelijk lichaam een activiteit niet uitbesteedt aan de markt, maar dit in wezen nog steeds zelf doet, zij het in een afzonderlijk privaatrechtelijk lichaam. Met deze vrijstelling wordt neutraliteit nagestreefd. Zonder deze vrijstelling zouden dergelijke diensten die zijn ondergebracht in bijvoorbeeld een BV niet meer een interne activiteit vormen, waardoor sprake is van deelname aan het economische verkeer. Hierdoor zou een discrepantie ontstaan tussen de gekozen rechtsvorm waarin de activiteiten plaatsvinden. Te denken valt aan een situatie waarin een gemeente de interne ICT-dienst heeft ondergebracht in een BV waarvan zij alle aandelen houdt. De diensten die deze BV voor de gemeente verricht zijn dan vrijgesteld.
Pagina 6
Deze vrijstelling kan enkel van toepassing zijn voor indirecte overheidsbedrijven.
Vrijstelling voor samenwerkingsverbanden Het komt regelmatig voor dat publiekrechtelijke rechtspersonen de krachten bundelen door middel van een samenwerkingsverband. Indien door middel van de samenwerking (bijvoorbeeld door middel van een gemeenschappelijke regeling) taken worden vervult die onder één van de andere vrijstellingen valt, dan is deze vrijstelling ook van toepassing op het samenwerkingsverband. Er zijn drie cumulatieve voorwaarden waar aan moet worden voldaan voor de vrijstelling: 1 De activiteiten worden verricht voor: a. de onmiddellijk of middellijk in het samenwerkingsverband participerende publiekrechtelijke rechtspersonen; of b. onmiddellijk of middellijk participerende privaatrechtelijke overheidslichamen; of c. niet participerende privaatrechtelijke overheidslichamen van participerende publiekrechtelijke rechtspersonen. 2 De activiteiten zouden niet tot belastingplicht leiden of de voordelen hieruit zouden zijn vrijgesteld, indien de activiteiten zouden zijn verricht door de onmiddellijk of middellijk deelnemende rechtspersonen zelf; en 3 Door deze rechtspersonen en lichamen naar evenredigheid van de afname van de activiteiten wordt bijgedragen in de kosten van het samenwerkingsverband. Aan deze eis is voldaan als het samenwerkingsverband kwalificeert als een gemeenschappelijke regeling in de zin van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Een dienstverleningsovereenkomst kwalificeert niet voor de vrijstelling.
2.2
Analyse
In de bijlage hebben wij de analyse opgenomen van alle activiteiten van de gemeente Beesel. In principe dient voor alle activiteiten eerst beoordeeld te worden of sprake is van een onderneming en indien dit het geval is, dan pas moet gekeken worden of één van de vrijstellingen van toepassing is. Alle activiteiten van de gemeente Beesel zijn geïnventariseerd. Wij merken op een eerste analyse hebben gemaakt van de activiteiten binnen de gemeente Beesel. Gezien de vele onduidelijkheden in het wetsvoorstel en het raamwerk dat de VNG momenteel aan het opstellen is, is deze analyse nog in concept. In overleg met de gemeente Beesel zullen wij nogmaals toetsen of de gemaakte analyse correct is, zodra de contouren van het raamwerk bekend zijn en onduidelijkheden over het wetsvoorstel zijn weggenomen. Dit sluit tevens aan bij het voorstel dat is gedaan door de VNG in haar brief van 8 oktober 2014. In de tussentijd zullen de betreffende medewerkers van de gemeente Beesel worden opgeleid zodat zij in de toekomst vraagstukken zelf kunnen oppakken.
3
Wet Markt en Overheid
De Wet Markt en Overheid (hierna: Wet M en O) is feitelijk geen aparte wet, maar een onderdeel van de Mededingingswet, te weten hoofdstuk 4B, artikel 25g tot en met 25m van de Mededingingswet. De Wet M en O is in werking getreden op 1 juli 2012. Het doel van de wet is het voorzien in een gelijk speelveld tussen publieke en private marktpartijen en het beperken van oneigenlijke concurrentievoordelen van overheidsbedrijven. De Wet M en O bevat bepalingen voor overheidsbedrijven voor wanneer zij actief zijn op de markt en concurreren met ondernemingen op die markt.
Pagina 7
3.1
Overheidsorganisatie
Voor de toepassing van de wet M en O moet allereerst sprake zijn van een overheidsorganisatie die een economische activiteit uitoefent. Overheidsbedrijven zijn gedefinieerd in artikel 25g Wet M en O en zijn onder meer het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen, maar ook gemeenschappelijke regelingen en ondernemingen indien een publiekrechtelijke rechtspersoon een beleidsbepalende invloed heeft.
3.2
Economische activiteiten
Naast het vereiste dat sprake moet zijn van een overheidsorganisatie, geldt voor de toepassing van de Wet M en O dat de overheidsorganisatie economische activiteiten moet uitoefenen. Volgens de handreiking van de Wet M en O wordt het begrip ‘economische activteit’ als volgt gedefinieerd: ‘iedere activiteit bestaande uit het aanbieden van goederen en/of diensten op een bepaalde markt.’ Uit de handreiking blijkt voorts dat een breed scala aan activiteiten binnen dit begrip valt. Als voorbeelden worden genoemd: de verhuur van overheidsruimten, de exploitatie van parkeergarages of fietsenstallingen door gemeentelijke bedrijven, het geven van BHV cursussen, exploitatie van een gemeentelijke sportaccommodatie met zwembad en sporthal (in het zwembad is een sauna en zijn zonnebanken te huur), etc. Er is geen sprake van een economische activiteiten indien het activiteiten betreft ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag. Deze typische overheidstaken zijn bijvoorbeeld: handhaving van de openbare orde, controle van luchtverkeer, sluiten van een huwelijk, opstellen van een bestemmingsplan, etc. Indien van laatstgenoemde activiteiten sprake is, zal de Wet M en O niet van toepassing zijn.
3.3
Uitzonderingen
Indien sprake is van een overheidsorganisatie die economische activiteiten uitoefent, is de Wet M en O van toepassing. Voor bepaalde gevallen is echter in de Wet M en O een uitzondering opgenomen. De Wet M en O geldt in de eerste plaats niet indien de overheid goederen of diensten aanbiedt binnen haar eigen overheidsbedrijf of aan een andere overheid ter uitvoering van de publiekrechtelijke taak. De wet geldt voorts evenmin voor economische activiteiten of bevoordeling van overheidsbedrijven die plaats vinden in het kader van het algemeen belang. Het algemeen belang criterium is vergelijkbaar met een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) bij staatssteunregels. Een overheidsbedrijf zal bijvoorbeeld economische activiteiten (moeten) verrichten indien er een publiek belang mee gemoeid is en de markt hierin niet (voldoende of op onjuiste wijze) voorziet. Indien de markt zelf (in voldoende mate en op een juiste wijze) voorziet in het aanbod van de betreffende goederen of diensten, ontbreekt het algemeen belang. De vaststelling of bepaalde economische activiteiten plaatsvinden in het algemeen belang geschiedt voor gemeenten door de gemeenteraad. De vaststelling van het algemeen belang heeft het karakter van een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dit houdt in dat bij de besluiten in het kader van de algemeen belangvaststelling ook de bestuursrechtelijke waarborgen in acht moeten worden genomen. Hoewel de overheidsorganisatie voor het bepalen van het algemeen belang een grote mate van beleidsvrijheid heeft, zal zij in voldoende mate moeten motiveren waarom een specifiek algemeen belang aan de orde is. Vervolgens zal duidelijk moeten zijn welke gevolgen de vaststelling van het algemeen belang heeft voor derden en zal de overheidsorganisatie een belangenafweging moeten maken tussen de belangen van derden en het algemeen belang. Tot slot dient de kwalificatie van een algemeen belang noodzakelijk te zijn. Dit zal met name het geval zijn indien de markt zelf niet zal voorzien in het aanbod van de betreffende goederen of diensten zodat de overheid deze leemte dient op te vullen.
Pagina 8
Economische activiteiten in het kader van algemeen belang kunnen als zodanig worden gekwalificeerd indien zij binnen de volgende categorieën vallen: volksgezondheid, maatschappelijke zorg en welzijn, culturele activiteiten, ruimtelijke ordening en veiligheid. Bij de concrete vaststelling van een algemeen belang kunnen de volgende stappen een handreiking bieden voor de gemeenteraad: 1. In de eerste plaats zal voldoende concreet moeten worden omschreven wat de economische activiteiten inhoudt en welk algemeen belang met die activiteit wordt gediend. Hierbij kan worden gedacht aan het omschrijven van de activiteit, de doelgroep, de bestaande wettelijke instrumenten in dit kader en een concrete omschrijving van het algemeen belang. Van een algemeen belang is in ieder geval geen sprake indien de markt zelf voorziet in het aanbod van de betreffende goederen of diensten. 2. In de tweede plaats zal in kaart moeten worden gebracht welke belangen van derden mogelijk worden geraakt door de algemeen belangvaststelling. Hierbij valt met name te denken aan de ondernemingen die actief zijn op de relevante markt. Aangezien de overheidsorganisatie de diensten of goederen kan aanbieden onder de kostprijs, heeft dit voor deze ondernemingen (grote) gevolgen. 3. Ten derde zal de gemeenteraad moeten afwegen of het noodzakelijk en proportioneel is om gebruik te maken van de uitzondering van algemeen belang. Dit behelst een belangenafweging. 4. Samenvattend dient het besluit in het kader van rechtszekerheid de volgende gegevens te bevatten: - de organisatie(eenheid) van de overheid waar de economische activiteiten plaatsvinden - de aard en duur van de economische activiteiten - het geografisch gebied waarop de economische activiteiten plaatsvinden - de motivering waarom de economische activiteiten in het algemeen belang plaatsvinden, waarbij moet worden opgenomen: - om welk specifiek algemeen belang het gaat - de gevolgen voor derden en - de afweging van het algemeen belang en de belangen van derden 5. Voorts dient, in overeenstemming met de Awb, inspraak en bezwaar- en beroepsmogelijkheden worden gewaarborgd. Verder zijn de activiteiten uitgezonderd waarbij sprake is van staatssteun boven de de-minimis drempel. In dat geval zijn de (Europese)staatssteunregels van toepassing.1 Als sprake is van staatssteun onder de de-minimis drempel, geldt de Wet M en O wel en zullen de activiteiten moeten worden getoetst aan de Wet M en O.
3.4
Vier gedragsregels
Indien een overheidsorganisatie economische activiteiten ontplooit welke niet onder een van bovengenoemde uitzonderingen vallen, dient zij zich te houden aan vier gedragsregels van de Wet M en O. Overheden of overheidsbedrijven mogen met de invoering van de Wet M en O dus nog wel steeds economische activiteiten verrichten maar moeten zich daarbij aan deze vier regels houden: 1. Integrale kosten doorberekening: de overheid moet tenminste de integrale kosten van hun goederen of diensten in hun tarieven doorberekenen. 2. Bevoordelingverbod: de overheid mag haar eigen bedrijven niet bevoordelen boven concurrerende bedrijven.
1
Vrijstellingsverordening nr. 1998/2006.
Pagina 9
3. Gegevensgebruik: de overheid mag de gegevens, waarover zij beschikt vanuit haar publieke taak niet gebruiken voor economische activiteit, die niet dient ter uitvoering van de publieke taak. Het verbod geldt niet als andere overheidsorganisaties of bedrijven ook over de gegevens kunnen beschikken. 4. Functiescheiding: als de overheid op een bepaald terrein een toetsende functie heeft voor bepaalde economische activiteiten, die zij zelf uitvoert, dan mogen niet dezelfde personen bij die activiteiten betrokken zijn. Voor de Wet M en O geldt een overgangsperiode van twee jaar voor die economische activiteiten waarmee reeds vóór de inwerkingtreding van de wet was begonnen of waarvoor al overeenkomsten zijn gesloten, die in strijd zijn met de gedragsregels. De werking van de Wet M en O is beperkt tot vijf jaar, tenzij de wet wordt verlengd. De overgangsperiode van twee jaar geldt voor ook voor de integrale kostendoorberekening, het bevoordelingverbod en het gegevensgebruik (bij economische activiteiten, die voordien al werden verricht). Voor de functiescheiding geldt een overgangsperiode van een jaar. Het bestuursrechtelijke toezicht op de naleving van de wet is opgedragen aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Voor de gemeente is het van belang duidelijkheid te hebben over de kwalificatie van haar huidige (economische) activiteiten. Gaat het om een overheidstaak of om een economische activiteit op de markt? Voor de toekomst is het dan met name van belang om te kijken naar die activiteiten, die afwijken van de huidige activiteiten en die niet als overheidstaak gekwalificeerd kunnen worden. Op die activiteiten is de Wet M en O dan van toepassing. Dat houdt in dat die activiteiten op zich wel uitgeoefend mogen worden, maar dat daarbij de gedragsregels uit de wet nageleefd moeten worden.
4
Inkadering analyse en bevindingen
Wij hebben onze analyse gedaan op basis van de huidige wet- en regelgeving en jurisprudentie, dan wel thans voor ons bekende informatie inzake aanstaande wet- en regelgeving. Daar waar ten aanzien van bepaalde aandachtsgebieden nog geen concrete wetgeving bekend is en/of er nog geen jurisprudentie c.q. best practices zijn, hebben wij op basis van onze huidige beste inzichten beoordeeld met welke gevolgen de gemeente Beesel te maken kan krijgen. Overheden worden per 1 januari 2016 voor het eerst Vpb-plichtig. In de gepubliceerde wetgeving is zoveel als mogelijk aangesloten bij de huidige wetgeving en jurisprudentie, maar bevat uiteraard ook een groot aantal nieuwe specifieke regels voor overheidslichamen. Hierdoor bestaat over bepaalde punten in het wetsvoorstel nog duidelijkheid over hoe deze regels toegepast moeten worden. Mogelijk kan dus ook niet voor alle onderdelen al een concrete stelling worden ingenomen. Vanwege deze onduidelijkheden hebben een aantal belanghebbende partijen, zoals het IPO en de VNG afspraken gemaakt om een praktische handreiking op te stellen. Hierbij kan gedacht worden aan handreikingen over welke activiteiten mogelijk Vpb-plichtig zullen worden, dan wel handvaten bij het opstellen van de fiscale openingsbalans en de fiscale toerekening van kosten en opbrengsten. Wellicht zal deze handreiking voor de onzekere categorie van activiteiten soelaas kunnen bieden. Als alternatief kan het ook zijn dat sommige activiteiten met de Belastingdienst afgestemd zullen moeten worden om zekerheid te krijgen over het feit of deze activiteiten belastingplichtig zullen worden. Door deze onduidelijkheden is in overleg met de gemeente Beesel besloten om – conform de brief van de VNG – vooralsnog niet verder te gaan met de analyse van de activiteiten, aangezien deze nog kan wijzigen. Wel zal op korte termijn gestart worden met het opleidingstraject, waarin de medewerkers van
Pagina 10
de gemeente Beesel getraind worden om toekomstige (ontwikkelingen van) activiteiten binnen de kaders van de Wet M&O en de Wet Vpb te kunnen implementeren c.q. plaatsen.
5
De belangrijkste bevindingen Vpb
In de bijlage is een analyse gemaakt van alle activiteiten binnen de gemeente Beesel. Op basis van onze analyse kunnen wij concluderen dat de meeste activiteiten van de gemeente waarschijnlijk niet Vpbplichtig zullen worden. In de bijlage zijn deze activiteiten in het groen gemarkeerd. Voor een aantal activiteiten is het vooralsnog niet volledig duidelijk of deze activiteiten geheel Vpb-plichtig zullen worden, deze activiteiten zijn met oranje gemarkeerd. Wellicht dat de op te stellen handreiking hier meer duidelijkheid over zal kunnen geven. Ten slotte is er een kleinere categorie activiteiten die met rood zijn gemarkeerd, waarvoor een grote kans op Vpb-plicht bestaat. Het betreft de volgende activiteiten: Reële kans op (gedeeltelijke) Vpb-plicht Brandweer en rampenbestrijding Sport Gehandicapten, ouderen etc. Recreatie en toerisme Volwasseneneducatie Afval Samenwerking
6
Grote kans op Vpb-plicht Chalets Bouwgrondexploitatie Kermissen Overige agrarische zaken Geldleningen Veerpont
De belangrijkste bevindingen Wet M en O
Uit de analyse van de activiteiten kunnen wij ten aanzien van de Wet M en O de belangrijkste bevindingen destilleren. Hierbij hebben we onderscheid gemaakt tussen risico-activiteiten (welke in bijlage 1 rood gemarkeerd zijn), beperkte risico-activiteiten (welke in bijlage 1 geel gemarkeerd zijn) en activiteiten die niet onder de Wet M en O vallen (deze zijn in bijlage 1 groen gemarkeerd). Hierbij zal onderscheid worden gemaakt tussen activiteiten waarvoor een raadsbesluit vereist is voor de vaststelling van het algemeen belang en activiteiten waarvoor aan de regels van de Wet M en O moet worden voldaan. Of de gemeente meent dat een raadbesluit al dan niet vereist is, ligt binnen haar beleidsvrijheid. Activiteit 1.1 Participatie 1.2 Samenwerking
Wet M en O van toepassing? Ja Ja, afhankelijk van de activiteit
2.1 Wegen, straten en pleinen 2.1 Verkeersmaatregelen 2.2 Veerpont/vervoer
Ja
3.2 Sport
Ja
Ja, ten aanzien van verkeerseducatie Ja, tenzij sprake is van staatssteun boven deminimis
Uitzondering? Ja, algemeen belang Ja, afhankelijk van de activiteit: algemeen belang Ja, algemeen belang
Gevolgen Raadsbesluit Raadsbesluit
Ja, algemeen belang
Raadsbesluit
Ja, mits geen sprake is van staatssteun boven de-minimis: algemeen belang Ja, algemeen belang
Raadsbesluit
Raadsbesluit
Raadsbesluit
Pagina 11
3.2 Gehandicapten, ouderen, welzijnswerk en vrijwilligerswerk 3.2 Maatschappelijk vastgoed 4.1 Kunst en cultuur 4.1 Monumenten 4.1 Volksfeesten 4.2 Recreatie en toerisme
Ja
Ja, algemeen belang
Raadsbesluit
Ja
Ja, algemeen belang
Raadsbesluit
Ja Ja Ja Ja, tenzij sprake is van staatssteun boven deminimis
Raadsbesluit Raadsbesluit Raadsbesluit Raadsbesluit
5.1 Bijzonder basisonderwijs 5.1 Aanvullende onderwijsvoorzieningen en volwasseneneducatie 5.2 Openbaar bibliotheekwerk 5.2 Muziekonderwijs 6.1 Woningexploitatie 6.1 Chalets
Ja, ten aanzien van schoolvervoer Ja
Ja, algemeen belang Ja, algemeen belang Ja, algemeen belang Ja, mits geen sprake is van staatssteun boven de-minimis: algemeen belang Ja, algemeen belang Ja, algemeen belang
Raadsbesluit
Ja
Ja, algemeen belang
Raadsbesluit
Ja Ja Ja
6.3 Afval
Ja
7.1 Bouwgrondexploitatie 7.2 Handel en ambacht 7.2 Kermissen
Ja
Ja, algemeen belang Ja, algemeen belang Nee, waarschijnlijk niet Nee, waarschijnlijk niet Ja, algemeen belang
Raadsbesluit Raadsbesluit Gedragsregels Wet M en O Gedragsregels Wet M en O Raadsbesluit
Ja, algemeen belang Ja, algemeen belang
Raadsbesluit Raadsbesluit
Nee, waarschijnlijk niet Ja, algemeen belang
Gedragsregels Wet M en O Raadsbesluit
7.3 Overige agrarische zaken 7.3 Ruimtelijke ordening
Ja Ja, ten aanzien van schoonmaakwerkzaamheden Ja Ja
7
Vervolgtraject
7.1
Wet Vpb
Raadsbesluit
Nu de activiteiten van de gemeente Beesel zijn geïnventariseerd en een eerste analyse is gemaakt of deze activiteiten Vpb-plichtig zullen worden, zal voor één activiteit onderzocht worden wat de financiële impact zal zijn. Wij stellen voor hiervoor de activiteit ‘bouwgrondexploitaties’ te gebruiken, aangezien dit de meest lastige activiteit voor de gemeente is om te bepalen wat de impact van de Vpb-plicht zal zijn. De gemeente Beesel zal hiervoor de financiële gegevens moeten aanleveren.
Pagina 12
Vervolgens stellen wij voor om een cursusdag te organiseren waarin de specifieke budgethouders worden opgeleid om nieuwe activiteiten binnen de gemeente in het kader van de Wet Vpb en Wet M en O te kunnen implementeren. In overleg zullen wij hiervoor een afspraak inplannen.
7.2
Wet M en O
Gemeente Beesel zal de activiteiten waarvan sprake is van een algemeen belang in het kader van de Wet M en O vastleggen in een raadsbesluit. Daarnaast zijn er een aantal activiteiten waarop de gedragsregels van de Wet M en O op van toepassing zijn. Voor het plan van aanpak over dit traject zullen wij op korte termijn telefonisch contact opnemen om samen de verschillende mogelijkheden te doorlopen.
Pagina 13
Bijlage 1:
Uitwerking analyse van de huidige activiteiten In deze bijlage worden per aandachtsgebied (Vpb-plicht en Wet M en O) de voornaamste aandachtspunten en de mogelijke gevolgen beschreven van de activiteiten die de Gemeente Beesel thans ontplooit. Wij merken op dat onze analyse op hoofdlijnen heeft plaatsgevonden op basis van de informatie die ons schriftelijk en mondeling is verstrekt. Een nadere analyse op basis van de exacte feiten en omstandigheden op een later tijdstip is aan te raden. Wij hebben de programma’s zoals opgenomen in de jaarrekening aangehouden voor onze analyse: 1 Bedrijfsvoering en bestuur; 2 Openbare orde en veiligheid; 3 Zorg en welzijn; 4 Recreatie, toerisme en cultuur; 5 Educatie; 6 Wonen en leven; 7 Ruimtelijke, economische en plattelandsontwikkeling; 8 Middelen. Wij hebben eerst een korte samenvatting opgenomen, zodat in één oogopslag duidelijk is welke activiteiten een risico vormen voor de vpb en voor de Wet M en O. Vervolgens hebben wij de toelichting per activiteit schematisch opgenomen.
LEGENDA: Vpb: = = =
Géén Vpb-plicht Mogelijk (deels) Vpb-plicht Vpb-plicht
Wet M & O = Géén toepassing Wet M & O = Mogelijk (gedeeltelijke) toepassing Wet M & O = Toepassing Wet M & O 1
Bedrijfsvoering en bestuur Product / activiteit
Vpb-plicht
Wet M en O
2
Openbare orde en veiligheid Product / activiteit
1.1
Bestuursorganen
1.1
Communicatie
2.1
Wegen, straten en pleinen
1.1
Representatie
2.1
Verkeersmaatregelen
1.1
Participatie
2.2
Brandweer en rampenbestrijding
1.1
Burgerdiensten
2.2
Openbare orde en veiligheid
1.1
Verkiezingen
2.2
Veerpont/vervoer
1.1
Klantenbalie
2.2
Milieu
1.2
Samenwerking
1.3
Algemeen juridische zaken
1.3
Bestuursondersteuning
1.3
Griffie
Vpb-plicht
Wet M en O
Pagina 2 3
3.1
Zorg en Welzijn Product / activiteit Ondersteuning uitvoering sociale zekerheid
4 Vpb-plicht
Wet M en O
Recreatie, toerisme en cultuur Product / activiteit Vpb-plicht
4.1
Kunst en cultuur
3.1
Inkomensvoorziening WWB
4.1
Monumenten
3.1
Werkgelegenheid
4.1
Oudheidkunde
3.1
Inkomensvoorzieningen IOAZ/IOAW
4.1
Volksfeesten
3.1
Minimabeleid
4.2
Recreatie en toerisme
3.2
Sport
3.2
Gehandicapten, ouderen etc.
3.2
Geestelijke gezondheidszorg
5.1
Openbaar basisonderwijs
3.2
Vluchtelingen, inburgering
5.1
Bijzonder basisonderwijs
3.2
Jeugd en jongeren
5.1
3.2
Maatschappelijk vastgoed
5.1
3.2
Kinderopvang
5.1
Volwasseneneducatie
3.2
Lijkbezorging
5.2
Openbaar bibliotheekwerk
5.2
Muziekonderwijs
5
Wet M en O
Educatie Product / activiteit
Bijzonder voortgezet onderwijs Aanvullende onderwijsvoorzieningen
Vpb-plicht
Wet M en O
Pagina 3 6
Wonen en leven Product / activiteit
7 Vpb-plicht
Wet M en O
Ruimtelijke, economische en plattelandsontwikkeling Product / activiteit
6.1
Milieu
7.1
Ruimtelijke ordening
6.1
Woningexploitatie
7.1
Bouwgrondexploitatie
6.1
Overige volkshuisvesting
7.2
Handel en ambacht
6.1
Chalets
7.2
Industrie
6.2
Wegen, straten en pleinen
7.2
Kermissen
6.2
Natuurbescherming
7.3
Overige agrarische zaken
6.2
Bossen
7.3
Ruimtelijke ordening
6.2
Plantsoenen
6.3
Waterkering
6.3
Nutsvoorzieningen
6.3
Afval
6.3
Riolering en waterzuivering
8
Middelen Product / activiteit
8.1
Geldleningen
8.1
Gemeentefonds
8.1
Algemene uitgaven/inkomsten
8.1
WOZ
8.1
Belastingen
Vpb-plicht
Vpb-plicht
Wet M en O
Wet M en O
Bijlage 2: analyse activiteiten 1
Bedrijfsvoering en bestuur
Activiteit 1.1. Dualisme en openheid Bestuursorganen
Communicatie
Representatie
Participatie
Toelichting op activiteit Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
Werkzaamheden die worden verricht door de burgemeester, wethouders en de gemeenteraad. Hier worden de kosten geboekt voor de burgemeester, wethouders en de gemeenteraad zoals personeelslasten, vergoedingen, pensioen B&W en de gemeenteraad. Publiekrechtelijke taak op grond van de Gemeentewet. Het betreft geen economische activiteit in de zin van Geen sprake van deelname aan het economische verkeer, dus Wet M en O aangezien geen goederen of diensten geen onderneming. Mocht toch een onderneming aanwezig worden aangeboden op een bepaalde markt. worden geacht, is de vrijstelling voor overheidstaken van toepassing. Dit betreft met name interne communicatie binnen de eigen gemeente. Daarnaast werkt de gemeente Beesel samen met andere gemeenten (kleine gemeenten) voor de promotie van de gemeente en geven zij voorlichting. Hieronder valt verder ook de website van de gemeente. Geen onderneming in de zin van de Vpb, aangezien geen Ten aanzien van deze activiteiten geldt dat, indien sprake is van deelname aan het economische verkeer, het zijn deze als interne activiteiten kunnen worden activiteiten enkel voor de eigen gemeente zelf. aangemerkt, geen sprake is van een economische activiteit. Representatiekosten van het gemeentebestuur, reis- en verblijfkosten van de gemeenteraad, B&W in het kader van de uitvoering van de wettelijke taak. Representatiekosten in het kader van de wettelijke uitoefening Ten aanzien van deze activiteiten geldt eveneens dat van de taken. Geen sprake van deelname aan het economische deze als interne activiteiten kunnen worden verkeer. Mocht hier toch sprake van zijn, dan vallen deze aangemerkt zodat van een economische activiteit activiteiten onder de vrijstelling voor overheidstaken. geen sprake is. Het deelprogramma ‘participatie’ ziet op verschillende (pilot)projecten van de gemeente Beesel om de inwoners te betrekken bij de ontwikkeling van het beleid en projecten binnen de gemeente. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de pilotprojecten ‘Evaluatie kerngericht werken’ en ‘gezondheidsbeleid’.
Pagina 2 Deze projecten zijn allen ingestoken vanuit het algemeen belang. Het betrekken van de inwoners bij de gemeente kan niet worden gezien als een onderneming in de zin van de Vpb, er is geen sprake van deelname aan het economische verkeer en geen sprake van concurrentie.
Burgerdiensten
Mediation
Verkiezingen
Er is waarschijnlijk geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Voor zover een activiteit in dit kader als economische activiteit in de zin van de Wet M en O kan worden gezien, zal de uitzondering van het algemeen belang van toepassing kunnen zijn (mits voldaan is aan de formele vereisten in dit verband). Het is zeer waarschijnlijk dat deze activiteiten kwalificeren als algemeen belang. Voor de kwalificatie van algemeen belang is een raadsbesluit vereist. Hieronder vallen onder andere het uitgeven van paspoorten, rijbewijzen, burgerlijke stand en het bijwerken en instandhouding van de gemeentelijke basisadministratie. Klant Contact Centrum (KCC) wordt vanaf 2013 stap voor stap gerealiseerd wat moet voldoen aan de landelijke normen. Door de gemeente te verlenen burgerdiensten, zoals de Er is geen sprake van een economische activiteit in de uitgifte van paspoorten. Hierbij is in principe sprake van een zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter onderneming, echter het betreft een zuivere overheidstaak en uitoefening van specifieke bevoegdheden van derhalve vrijgesteld van de heffing van Vpb. Deze activiteit overheidsgezag (typische overheidstaken). wordt ook expliciet genoemd in de Memorie van Toelichting van de Staatssecretaris. Daarnaast een wettelijke taak op grond van de Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens. Kanttekening hierbij is wel dat met de activiteiten niet in concurrentie mag worden getreden. Wij zijn van mening dat dergelijke activiteiten in principe niet door andere partijen uitgevoerd kunnen worden. Mediation: wordt ingezet bij conflicten tussen buren indien de Gemeente daar meerwaarde in ziet. De gemeente wil inwoners ondersteunen om hun problemen met elkaar onderling op te lossen. Naast het feit dat dit voor de betrokkenen prettiger is, verwacht de gemeente hiermee dat minder handhavingssituaties zullen ontstaan. De gemeente besteed de mediation uit aan deskundigen. Dit Er is geen sprake van een economische activiteit in de vormt hiermee geen belaste activiteit voor de gemeente zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter Beesel. uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken). Gemeenteraadsverkiezingen, verkiezingen Tweede Kamer. Geen onderneming, anders vrijstelling voor interne Er is ten aanzien van de verkiezingen en aanverwante
Pagina 3 activiteiten.
Klantenbalie
1.2. Strategie Samenwerking
1.3. Kwaliteit dienstverlening Algemeen juridische zaken
activiteiten in beginsel geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Op het moment dat de gemeente (externe) economische activiteiten in dit kader ontplooit, kan de Wet M en O een rol gaan spelen en zal de gemeente een algemeen belang moeten vaststellen of zich moeten houden aan de gedragsregels van de Wet M en O. Hier worden met name werkzaamheden verricht voor de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) en voor de leges. Deze analyse is gelijk aan de analyse voor de burgerdiensten. Werkzaamheden in het kader van de GBA zijn geen economische activiteiten in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken). De gemeente Beesel heeft diverse samenwerkingsverbanden. Deze samenwerkingsverbanden zullen op het niveau van de samenwerkingsverbanden beoordeeld moeten worden. De diverse samenwerkingsverbanden van de gemeente zullen Afhankelijk van het type samenwerkingsverband kan vanuit het samenwerkingsverband beoordeeld moeten worden. sprake zijn van een economische activiteit in de zin van Voor toepassing van de vrijstelling voor de Wet M en O. Dit zal met name het geval zijn indien samenwerkingsverbanden zal aan alle drie de cumulatieve gemeenten vanuit een dergelijk eisen voldaan moeten worden. Voor wat betreft de samenwerkingsverband economische activiteiten samenwerkingsverband in het kader van de 3D’s, kan ons ontplooien op de markt en in concurrentie treden met specialistenteam op verzoek van de GR – de Vpb-plicht de markt. Voor zover er sprake is van een algemeen beoordelen. Hetzelfde geldt ten aanzien van deelname aan het belang zal dit in een raadsbesluit moeten worden BsGW. opgenomen. Indien gemeenten samenwerken in het kader van de uitoefening van een wettelijke taak (zoals bijvoorbeeld het geval is bij de drie decentralisaties) betreft dit geen economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Behandeling van bezwaarschriften etc. Op grond van de AwB. Inspraakverordening. Ziet op het algemene bezwaar tegen de gemeente of verordeningen. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat extern juridisch advies wordt gegeven, dit valt niet onder de wettelijke taak van de gemeente. Geen onderneming, aangezien geen sprake is van deelname De activiteiten van de interne juridische afdeling van aan het economische verkeer. Mocht anders worden de gemeente betreffen geen economische activiteiten
Pagina 4
Bestuursondersteuning
Griffie
2
geoordeeld, dan zou hier de vrijstelling voor overheidstaken in de zin van de Wet M en O. van toepassing moeten zijn. Website elektronische dienstverlening. Werkzaamheden ten aanzien van de 3 percelen (inhuur/flex personeel, payroll en website BanenpleinLimburg.nl zullen wij apart op terugkomen. Ondersteuning aan de Stichting Driessen hebben wij apart een Ten aanzien van deze activiteiten geldt eveneens dat advies over uitgebracht, wij zullen dit advies aan de hand van deze als interne activiteiten kunnen worden het nieuwe wetsvoorstel opnieuw analyseren en dit separaat aangemerkt zodat van een economische activiteit geen rapporteren. sprake is. Ondersteuning Raden, overheidstaak. Rekenkamercommissie. Geen sprake van een onderneming in de zin van de Vpb Ook voor alle ondersteunende werkzaamheden geldt aangezien geen sprake is van deelname aan het economische dat deze als interne activiteiten kunnen worden verkeer, indien dit wel het geval zou zijn dan is de vrijstelling aangemerkt zodat van een economische activiteit voor overheidstaken van toepassing. geen sprake is.
Openbare orde en veiligheid
Activiteit 2.1. Verkeersveiligheid Wegen, straten en pleinen
Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
Openbare straatverlichting, gladheidsbestrijding (hiervoor heeft de gemeente geïnvesteerd in een gladheidsmeldsysteem). De gemeente heeft hiervoor een Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) voor opgesteld. Daarnaast valt onder dit product het aanleggen van wegen en fietspaden. Doel van de gemeente is veilig verkeer. Hier is sprake van het aanbieden van een zuiver collectief goed Met betrekking tot het verzorgen van openbare door de gemeente. Op basis van de Memorie van Toelichting bij straatverlichting kan geen sprake zijn van een het wetsvoorstel is hierdoor geen sprake van deelname aan het economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het economische verkeer. Conclusie is dat geen sprake is van een betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke onderneming en dus geen Vpb-plicht. Dezelfde analyse geldt bevoegdheden van overheidsgezag (typische ten aanzien van de gladheidsbestrijding. overheidstaken). Mocht de Wet M en O al van toepassing zijn, kunnen deze activiteiten worden aangemerkt als economische activiteit van algemeen belang. Hoewel de activiteiten in dat geval wél onder de wet M en O vallen, kunnen zij door middel van een raadsbesluit als algemeen belang worden gekwalificeerd en uitgezonderd worden van de wet M en O.
Pagina 5 Verkeersmaatregelen
2.2. Veiligheid in de buurt Brandweer en rampenbestrijding
Openbare orde en veiligheid
Meerjaren Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan, verkeersmeubilair, wegmarkeringen etc. Herinrichting straten. Herinrichting Markt Beesel. Verkeersveiligheid (waaronder gladheidsbestrijding), verkeerseducatie in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Doel van de gemeente is veilig verkeer. Het nemen van verkeersmaatregelen, herinrichting van de Er is in beginsel geen sprake van een economische straten ten behoeve van de veiligheid is een activiteit waarbij activiteiten in de zin van de Wet M en O. Het betreffen geen sprake is van deelname aan het economische verkeer, activiteiten ter uitoefening van specifieke omdat sprake is van het aanbieden van een zuiver collectief bevoegdheden van overheidsgezag (typische goed. Indien hierover anders zou worden geoordeeld, dan is overheidstaken). sprake van een duidelijke overheidstaak en valt dan ook onder De verkeerseducatie in het basisonderwijs kan evenwel de vrijstelling voor overheidstaken. worden gekwalificeerd als economische activiteit in de zin van de Wet M en O. De uitzondering van het algemeen belang zou in dit kader van toepassing kunnen zijn, mits voldaan is aan de formele vereisten in dit verband.Indien de gemeente van oordeel is dat sprake is van algemeen belang dan zal dit in een raadsbesluit nader moeten worden gemotiveerd en geconcretiseerd. Brandweer. Taken van de brandweer vallen onder de vrijstelling voor Er is geen sprake van een economische activiteit in de overheidstaken. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter Het is de vraag of adviesdiensten die de gemeente verricht uitoefening van specifieke bevoegdheden van voor bijvoorbeeld bedrijven onder de vpb-plicht zullen vallen. overheidsgezag (typische overheidstaken) of De gemeente Beesel heeft deze vraag expliciet uitgezet bij het uitvoering van een wettelijke taak. samenwerkingsverband. Beleidsvisie Veiligheidsregio Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC) Veiligheidsarrangement Maaslijn (het doel van dit project is de beperking van het aantal incidenten en voorkomen van escalatie, verbetering van de veiligheidsbeleving en verbetering van het imago van de Maaslijn). Samenwerking met andere gemeentes om de veiligheid binnen Doel van de gemeente is een fijne woon- en de gemeente te bevorderen. Het uitzetten van het beleid leefomgeving, handhaving van regelgeving bij hieromtrent is een zuivere overheidstaak. Ook het toezicht op overtreding en het voorkomen en adequaat bestrijden de openbare orde en het verschaffen van veiligheid is een van onveilige situaties. Er is daarom waarschijnlijk zuivere overheidstaak en zou onder de vrijstelling voor geen sprake van een economische activiteit in de zin
Pagina 6 overheidstaken moeten kunnen vallen.
Veerpont/vervoer
Milieu
3
van de Wet M en O maar betreft dit typische overheidstaken of uitvoering van een wettelijke taak.
Maasveren is een gemeenschappelijke regeling (GR) samen met de gemeenten Horst aan de Maas, Venlo en Peel en Maas. De gemeente verstrekt geen gelden aan de veerpont. Met de ontvangsten die worden verkregen uit de veerpont, is de gemeenschappelijke regeling in staat om de veren in de vaart te houden en het onderhoud te bekostigen. Verlengstuk van de infrastructuur, in het kader van het algemeen belang. Mensen moeten behoorlijk omrijden als de veerpont er niet zou zijn. De GR wordt vormgegeven middels een De veerdiensten kwalificeren als economische activiteit centrumgemeenteconstructie. Op het niveau van de GR moet in de zin van de Wet M en O. De uitzondering van het worden beoordeeld of sprake is van Vpb-plicht. In beginsel is algemeen belang zou in dit kader van toepassing sprake van een onderneming, waarmee ook sprake is van kunnen zijn, mits voldaan is aan de formele vereisten concurrentie. Een derde partij kan immers ook een veerpont in dit verband. Daarnaast kan sprake zijn van exploiteren en de veerpont is rendabel. Voor de toepassing van staatssteun. Indien de steun hoger is dan de dede vrijstelling voor samenwerkingsverbanden moeten de 3 minimis drempel, zal aan de (Europese) vereisten worden getoetst. Niet aan alle 3 cumulatieve eisen staatssteunregels moeten worden getoetst. wordt voldaan, want als de gemeente Beesel zelf de veerpont zou exploiteren (dus zonder GR), zou deze activiteit ook tot belastingplicht hebben geleid. Aanpak hondenoverlast. Kunnen zelfs boetes voor uitgedeeld worden. Het aanpakken van de hondenoverlast is een taak waarvoor Er is waarschijnlijk geen sprake van een economische geen specifieke individuele afnemer voor aan te wijzen is. Op activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen grond van de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel is activiteiten ter uitoefening van specifieke hiermee dan ook geen sprake van deelname aan het bevoegdheden van overheidsgezag (typische economische verkeer en dus geen belaste onderneming. Indien overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak dit anders wordt gezien dan is mogelijk nog de vrijstelling voor (waarschijnlijk op grond van APV). overheidstaken van toepassing, aangezien met deze activiteit niet in concurrentie zal worden getreden.
Zorg en welzijn
Activiteit Vennootschapsbelasting 3.1. Sociale Wetgeving en Zorgbeleid Ondersteuning uitvoering Ondersteuning uitvoering sociale zekerheid. sociale zekerheid Wettelijke taak van de gemeente op grond van de Wet Werk en
Wet Markt en Overheid
Er is geen sprake van een economische activiteit in de
Pagina 7 Bijstand, dus vrijstelling overheidstaak.
Inkomensvoorziening WWB
Werkgelegenheid
Inkomensvoorzieningen IOAZ/IOAW
Minimabeleid
3.2. Welzijn Sport
zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak.
Uitkeren van diverse inkomensvoorzieningen. Wettelijke taak van de gemeente op grond van de Wet Werk en Bijstand, dus vrijstelling overheidstaak.
Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Sociale werkvoorziening, fonds werk en inkomen, dienstbetrekkingen/loonkostensubsidies. Wettelijke taak van de gemeente op grond van de Wet Werk en Er is geen sprake van een economische activiteit in de Bijstand, dus vrijstelling overheidstaak. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. IOAW en IOAZ. Wettelijke taak van de gemeente op grond van de Wet Werk en Er is geen sprake van een economische activiteit in de Bijstand, dus vrijstelling overheidstaak. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Bijzondere bijstand algemeen en kwijtschelding. Wettelijke taak van de gemeente op grond van de Wet Werk en Er is geen sprake van een economische activiteit in de Bijstand, dus vrijstelling overheidstaak. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Realisatie en financiering renovatie plus Sportpark de Solberg. Onderhoud gemeentelijk sportpark. Zwembad “De Bercken”. Combinatiefunctionarissen Gemeente verleent grote bijdrages aan voetbalclubs (2). Paardenvereniging. Gemeente vindt het belangrijk dat de inwoners kunnen sporten. Gemeente onderzoekt nu of op de sportaccommodaties meerdere activiteiten ontplooit
Pagina 8
Gehandicapten, ouderen, welzijnswerk en vrijwilligerswerk
kunnen worden (zoals de activiteiten die plaatsvinden binnen het maatschappelijke vastgoed en de kantine). Als de gemeente geld verstrekt, dan zijn daar ook voorwaarden aan verbonden. Stichting Optisport beheert de drie binnensportaccommodaties in de gemeente Beesel (Sporthal de Schans, Gymzaal Offenbeek en Gymzaal Beesel). Ten slotte heeft de gemeente een openluchtzwembad De Bercken, die volledig wordt gerund door vrijwilligers. Gemeente Beesel heeft diverse (sport)accommodaties die Doel van de gemeente is voorwaarden scheppen bijvoorbeeld aan sportverenigingen worden verhuurd en de waardoor inwoners naar eigen keuze sport kunnen binnensportaccommodaties worden beheerd door stichting bedrijven. Afhankelijk van de grootte van de bijdrage Optisport. Ondanks dat met deze activiteiten ogenschijnlijk aan voetbalclubs en de (huur)voorwaarden, kunnen de verlieslatend zijn en daarmee het winstoogmerk zou ontbreken (Europese) staatssteunregels van toepassing zijn en dat nodig is om te kunnen spreken van het drijven van een valt dit buiten de Wet M en O. De overige onderneming in fiscale zin, wordt (of kan) met deze activiteit in (sport)activiteiten zijn in beginsel economische concurrentie (worden) getreden met andere partijen. De activiteiten in de zin van de Wet M en O. Aangezien het vrijstellingen zijn ook niet van toepassing. gaat om activiteiten in het kader van de volksgezondheid of welzijn, kan de gemeente ervoor kiezen om deze activiteiten aan te merken als algemeen belang. Voorziening gehandicapten. Mogelijk deels commerciële activiteiten voor bruikleenvoorzieningen. Regiotaxi (met indicatie overheidstaak?). Daarnaast vallen hier activiteiten onder als het betrekken van gehandicapten bij het beleid door het ondersteunen en raadplegen van het gehandicaptenforum en WMO-adviescommissie. De gemeente draagt verder zorg voor voldoende aangepaste woningen voor senioren en voldoende aanbod van welzijnsactiviteiten zoals wijksteunpunten en eetpunten. Ten aanzien van vrijwilligerswerk promoot en stimuleert de gemeente naar haar burgers. Verzorgen van bruikleenvoorzieningen is een activiteit waar de Doel van de gemeente is onder andere om de gemeente mee in concurrentie treedt, er is sprake van een toegankelijkheid voor gehandicapten te bevorderen. onderneming. Een vrijstelling zal hierop niet van toepassing De activiteiten in het kader van gehandicaptenzorg zijn zijn, het is namelijk geen overheidstaak en valt ook niet onder in beginsel economische activiteiten in de zin van de de vrijstelling voor interne activiteiten. De regiotaxi (ook al is Wet M en O. Het is zeer goed mogelijk dat hier sprake sprake van de indicatie overheidstaak) is een onderneming. De is van een economische activiteit in het kader van het vrijstelling voor overheidstaken zal hierop mogelijk niet van algemeen belang. Dit zal met een raadsbesluit moeten toepassing zijn, indien met de regiotaxi in concurrentie wordt worden vastgelegd. getreden. Dit voorbeeld is ook als zodanig in de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel opgenomen. De werkzaamheden ten aanzien van welzijnswerk en vrijwilligerswerk vormen geen onderneming in fiscale zin, er is immers geen winstoogmerk en geen concurrentie (een
Pagina 9 Geestelijke gezondheidszorg
Vluchtelingen / inburgering
Jeugd en jongeren
Maatschappelijk vastgoed
particulier kan er geen bescheiden bestaan aan ontlenen). Geestelijke gezondheidszorg. Wettelijke taak van de gemeente, dus vrijstelling voor overheidstaken.
Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Opvang bieden aan vluchtelingen en het verzorgen van inburgeringscursussen. Wet inburgering, dus vrijstelling voor overheidstaken. Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Bureau Halt Speeltoestellen op gemeentelijke grond, op die van de scholen, ook grond van de gemeente. Werkzaamheden Bureau Halt is geen onderneming voor de Er is geen sprake van een economische activiteit in de Vpb. Het plaatsen van speeltoestellen op gemeentelijke grond zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter is een interne activiteit van de gemeente en daarmee dan ook uitoefening van specifieke bevoegdheden van niet vpb-plichtig (geen fiscale onderneming). Niemand anders overheidsgezag (typische overheidstaken) of mag speeltoestellen plaatsen op de gemeentelijke grond. uitvoering van een wettelijke taak. Ten aanzien van de speeltoestellen geldt dat, voor zover deze gronden in eigendom aan de gemeente toebehoren dit geen economische activiteit in de zin van de Wet M en O betreft. Gebouw De Schakel (eigendom gemeente). Partij huurt dit gebouw van de gemeente Beesel. Verplicht om bepaalde diensten voor de gemeente te verlenen. Voor de rest commerciële activiteiten. Dit is niet rendabel en de gemeente moet jaarlijks meer geld bijstorten. Momenteel wordt besloten of hiermee wordt doorgegaan. Door de bijstortingen, feitelijk sprake van een negatieve huur. Verhuur van De Schakel is een activiteit die kwalificeert als Het maatschappelijk vastgoed biedt aan verenigingen onderneming in de zin van de Wet Vpb. Er wordt hiermee ook en inwoners ruimte voor het uitvoeren van hun sociale, in concurrentie getreden met derde marktpartijen die culturele en maatschappelijke activiteiten. De verhuur dergelijke ruimtes (tegen betaling) ter beschikking kunnen van De Schakel is in beginsel een economische stellen voor allerhande doeleinden. activiteit in de zin van de Wet M en O, ook al wordt hierop geen winst behaald. Het is mogelijk dat dit in het kader van culturele en maatschappelijke ontwikkeling
Pagina 10 als algemeen belang kan worden gekwalificeerd. De gemeente zal dit in een raadsbesluit moeten vastleggen. Kinderopvang
Lijkbezorging
4
Subsidie Peuterspeelzalen. Verlenen van subsidies is een overheidstaak, dus vrijstelling van toepassing voor overheidstaken.
Hier is geen sprake is van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Mocht dit bovendien al het geval zijn dan zou, aan de hand van de informatie, sprake kunnen zijn van staatssteun, mits hieraan geen wettelijke subsidieregeling ten grondslag ligt.
Begraafplaats van de gemeente. Wordt geld voor gevraagd. Wettelijke taak om mensen te begraven die hier geen geld voor hebben (Wet op de lijkbezorging, gemeentewet). In de Wet op de lijkbezorging staat dat gemeenten een Er lijkt in beginsel geen sprake te zijn van een gemeentelijke begraafplaats moeten hebben, waar uiteraard economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het regels gelden: de beheersverordening begraafplaatsen. betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke Hierdoor is in beginsel wel sprake van een belaste bevoegdheden van overheidsgezag (typische onderneming voor de Vpb, maar zijn de (eventuele) voordelen overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. vrijgesteld op basis van de vrijstelling voor overheidstaken.
Recreatie, toerisme en cultuur
Activiteit 4.1. Kunst en Cultuur Kunst en cultuur
Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
Draaksteken evenement. Stichting Draaksteken (niet verbonden met de gemeente). die wordt ondersteund door de gemeente. Moeten wegen voor worden afgezet. Optocht, verkeersveiligheid, calamiteiten. Gemeente heeft hier een budget voor om relaties te ontvangen (gouverneur, ministers). Gemeente koopt kaarten in. Gemeente doet wel aan promotie (via de website). Evenement is 1 keer in de 7 jaar. Kunstbudget om kunstwerken in het landschap neer te zetten. Aansluiten bij de btw, overheidstaak, dus vrijstelling voor overheidstaken van toepassing.
Indien sprake is van een wettelijke subsidieregeling of de-minimis staatssteun, is de Wet M en O niet van toepassing. Indien van voornoemde uitzonderingen geen sprake is, kwalificeren deze activiteiten mogelijk als economische activiteiten. Het is zeer goed mogelijk dat dit in het kader van culturele en maatschappelijke ontwikkeling als algemeen belang kan worden gekwalificeerd. Dit zal vervolgens moeten worden
Pagina 11 Monumenten
Oudheidkunde
Volksfeesten
4.2. Recreatie en Toerisme Recreatie en Toerisme
vastgelegd in een raadsbesluit. Molen de Grauwe Beer. Stichting, staat los van de gemeente. De gemeente verstrekt een onderhoudsbudget en bijdrage vanuit de provincie (subsidie). Geen opbrengsten. Monumentenwet en Gemeentewet, vrijstelling voor Indien sprake is van een wettelijke subsidieregeling of overheidstaken. staatssteun boven de-minimis, is de Wet M en O niet van toepassing. Indien van voornoemde uitzonderingen geen sprake is, kwalificeert deze activiteiten mogelijk als een economische activiteit. Het is zeer goed mogelijk dat dit in het kader van culturele en maatschappelijke ontwikkeling als algemeen belang kan worden gekwalificeerd. Dit zal vervolgens moeten worden vastgelegd in een raadsbesluit. Dit betreft het verstrekken van de gemeente van subsidie bijvoorbeeld ten behoeve van de archeologie. Betreft enkel het verstrekken van subsidie, geen vpb-plicht. Indien sprake is van een wettelijke subsidieregeling of staatssteun boven de-minimis , is de Wet M en O niet van toepassing. Voor zover sprake is van subsidieverstrekking is de Wet M en O niet van toepassing. Koningsdag, Sint-Maarten, Sinterklaas intocht. Faciliteren vanuit de gemeente (subsidies). Algemeen belang. Het ontplooien van deze activiteiten zouden moeten kunnen Volksfeesten worden georganiseerd in het kader van kwalificeren als publieke (culturele) taak van de gemeente. het algemeen belang. Het is zeer goed mogelijk dat dit Beschikbaarstelling van grote delen van de openbare ruimte in het kader van culturele en maatschappelijke om niet, zijn onderdeel van de organisatie van de ontwikkeling als algemeen belang kan worden evenementen. Private organisaties zouden dergelijke gekwalificeerd. Dit zal dan in een raadsbesluit moeten activiteiten niet organiseren. De ondersteuning van andere worden vastgelegd. onderdelen van de gemeente hieraan, zoals schoonmaak en openbare orde en veiligheid zouden hiermee niet onder de vpbplicht moeten vallen. Wandelroutenetwerk (verkoop wandelkaarten door de VVV) Gemeente laat de kaarten drukken voor de VVV, die de kaarten afneemt. Project Leewen de Weerd: terugbrengen landschapselementen. Landschapsontwikkeling. NiederRheinische Radwandertag: fietsdag in samenwerking met Duitse buurgemeentes. Fietsroute. Gemeente draagt
Pagina 12 hieraan bij, geen opbrengsten. Digitaliseren routes: deels gereed. Apps voor fietsroutes en wandelroutes. Krijgt de gemeente subsidie voor. Project wordt in 2014 afgerond. Samenwerking met de Duitse gemeente. Project om gemeente toeristisch aantrekkelijker te kunnen maken. Olympia’s Tour, einde in de gemeente. Faciliteren. Stichting Beesel Bruist (losstaande stichting) organiseert alles (artiesten etc.). In theorie zou geld moeten worden gegenereerd, feitelijk geen opbrengsten. Budget € 40.000 aan subsidies. Overeenkomst met de stichting niet getekend, waardoor de opbrengsten in de stichting zijn gebleven. Rechten zijn de belangrijkste kosten, daarnaast promotie. Onduidelijk of dit voor de toekomst wel goed is geregeld. Paul Bremmer aanspreekpunt. Regio van de Smaak, promotie regio (kassen groenten en fruit). Bevordering commerciële partijen en daarnaast toerisme stimuleren. Een commerciële partij. Gemeente investeert om op het terrein een pretpark te kunnen realiseren, vooruitlopend plas voor het zwemmen. Beide entreegeld voor de plas. Enerzijds zijn wij van mening dat beargumenteerd zou moeten Bovengenoemde activiteiten kwalificeren als kunnen worden dat met het stimuleren van het toerisme in de economische activiteiten in de zin van de Wet M en O. regio geen sprake is van concurrentie. Anderzijds zou betoogd Mogelijk is, ten aanzien van een aantal activiteiten kunnen worden dat met de activiteiten wel in concurrentie sprake van een wettelijke subsidie regeling. Voor wordt getreden met private marktpartijen. Private partijen andere activiteiten lijkt sprake van (de-minimis) kunnen ook een fietsnetwerk digitaliseren voor een app en hier staatssteun. Boven de de-minimis drempel geldt de geld aan verdienen. Op dit moment kunnen wij dan ook nog Wet M en O niet. Ervan uitgaande dat de Wet M en O niet zeggen of deze activiteit onder de Vpb-plicht zal komen te van toepassing is, kan bovengenoemde zeer vallen. Dit zou afgestemd kunnen worden met de waarschijnlijk worden aangemerkt als activiteitenreeks Belastingdienst, of er kan worden gewacht of de handreiking in het kader van het algemeen belang. De gemeente zal wellicht hier een concreet antwoord op kan geven. derhalve een raadsbesluit moeten nemen waarin zij motiveert en conretiseert waarom sprake is van algemeen belang.
5
Educatie
Activiteit 5.1. Onderwijs Openbaar basisonderwijs
Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
De gemeente zorgt voor voldoende huisvestingsvoorzieningen en het uitzetten van goede randvoorwaarden voor het
Pagina 13 onderwijs. Wet op primair onderwijs, dus vrijstelling voor overheidstaken.
Bijzonder basisonderwijs
Bijzonder voortgezet onderwijs
Aanvullende onderwijsvoorzieningen
Wet op primair onderwijs. Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Bijzonder vervoer en de gemeente verzorgt de huisvesting van de school. Wet primair onderwijs, Wet op expertisecentra, Wet op het Er is geen sprake van een economische activiteit in de voortgezet onderwijs, dus vrijstelling voor overheidstaken. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Ten aanzien van het (school)vervoer kan worden getwist over de vraag of dit valt binnen bovengenoemd kader maar binnen het algemeen belang zal dit hoogstwaarschijnlijk wel kunnen vallen. Dit zal dan moeten worden opgenomen in een raadsbesluit. De gemeente verzorgt de huisvesting. Wet op voortgezet onderwijs, dus vrijstelling voor Wet op voortgezet onderwijs. Er is geen sprake van overheidstaken. een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Begeleidingsdiensten, de gemeente financiert voor 2/3e deel een vast bedrag voor begeleidingsdiensten (zoals onderwijskundigen, pedagogen etc.) ten behoeve van kinderen die dit nodig hebben. De aanvullende onderwijsvoorzieningen is geen activiteit In beginsel zijn deze activiteiten economisch in de zin waarmee structurele overschotten worden behaald (er is van de Wet M en O. Ervan uitgaande dat de Wet M en O immers enkel sprake van financiering), daarnaast wordt met de van toepassing is, kan bovengenoemde echter zeer activiteit mogelijk wel in concurrentie getreden. Een particulier waarschijnlijk worden aangemerkt als activiteitenreeks zal hier echter geen bescheiden bestaan van kunnen ontlenen. in het kader van het algemeen belang gelet op de Derhalve zou deze activiteit niet als onderneming moeten volksgezondheid of welzijn. Dit zal dan moeten worden kwalificeren en daarmee niet tot Vpb-plicht leiden. Mocht de vastgelegd in een raadsbesluit. Belastingdienst toch een onderneming aanwezig achten, dan wordt met de activiteit geen belastbare winst behaald en heeft
Pagina 14 Volwasseneneducatie
5.2. Overige educatie Openbaar bibliotheekwerk
Muziekonderwijs
6
dit dan ook geen impact voor de gemeente Beesel. Mensen die niet kunnen lezen en schrijven onderwijs verzorgen, allochtoon onderwijs, inburgering. Hier is sprake van een onderneming, waardoor in beginsel Vpb- In beginsel zijn deze activiteiten economisch in de zin plicht ontstaat. Mogelijk zou dit onder de vrijstelling voor van de Wet M en O. Ervan uitgaande dat de Wet M en O overheidstaken kunnen worden vrijgesteld. Aangezien het van toepassing is, kan bovengenoemde echter zeer begrijp overheidstaken een (vanuit de wetgever bewust) open waarschijnlijk worden aangemerkt als activiteitenreeks norm is, kan hier geen eenduidig antwoord op gegeven in het kader van het algemeen belang. Dit zal worden. vervolgens moeten worden vastgelegd in een raadsbesluit. Groeibibliotheek Maas en Peel: vanuit de Provincie is het besluit genomen om de subsidie af te bouwen en uiteindelijk stop te zetten in 2016. De gemeente geeft samen met de bibliotheek invulling aan het verbeteren van de maatschappelijke bijdrage van de bibliotheek, huisvesting en het op orde brengen van de financiële huishouding van de bibliotheek. Dit betreft een dienst van algemeen belang, waarmee niet in Het is goed mogelijk dat dit in het kader van culturele concurrentie wordt getreden, niemand zal op deze wijze een en maatschappelijke ontwikkeling als algemeen belang bibliotheek willen exploiteren, zal daarmee mogelijk niet kan worden gekwalificeerd. Dit zal vervolgens moeten belastingplichtig worden. worden vastgelegd in een raadsbesluit. Muziekonderwijs op school verzorgd door stichting Cultuurpad. Initiatief ter bevordering van het aantal leden op muziekscholen. Ten aanzien van de activiteiten die Stichting Cultuurpad Het is zeer goed mogelijk dat dit in het kader van verricht zal zelfstandig moeten worden beoordeeld of de culturele en maatschappelijke ontwikkeling als Stichting Vpb-plichtig zal worden. algemeen belang kan worden gekwalificeerd. Dit zal vervolgens moeten worden vastgelegd in een raadsbesluit.
Wonen en leven
Activiteit 6.1. Wonen Milieu
Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
Hieronder vallen activiteiten als milieubeheer, milieuhandhaving, ongediertebestrijding en het opruimen en tegengaan van zwerfafval. Daarnaast voert de gemeente een duurzaamheidsbeleid uit. Wettelijke taak op basis van Wm, dus vrijstelling voor Er is geen sprake van een economische activiteit in de overheidstaken. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of
Pagina 15 Woningexploitatie
Overige volkshuisvesting
Chalets
6.2. Omgeving Wegen, straten en pleinen
uitvoering van een wettelijke taak. De gemeente heeft geen woningen in eigen bezit. Doel is het realiseren van een gedifferentieerd woningaanbod door een goede afstemming met projectontwikkelaars en woningstichting te bewerkstelligen. De gemeente evalueert periodiek de prestatieafspraken tussen de gemeente en Stichting WoonGoed 2-Duizend en deze prestatieafspraken worden ook geactualiseerd. Daarnaast wordt de regionale Woonvisie, de gemeente Woonvisie en het woonbehoefte-onderzoek periodiek geëvalueerd. Ten slotte worden met ontwikkelaars van bouwprojecten afspraken gemaakt over woningtypen, prijsklassen en bouwtempo. Deze activiteit ziet op het beleid van de gemeente ten aanzien Projectontwikkeling kan in beginsel worden van de woningexploitatie. Het bepalen en toezicht op dit beleid gekwalificeerd als economische activiteit in de zin van vormt geen onderneming voor de gemeente, aangezien geen de Wet M en O. In het kader van het algemeen belang sprake is van deelname aan het economische verkeer. kan dit evenwel als uitzondering worden gekwalificeerd. Dit zal vervolgens moeten worden vastgelegd in een raadsbesluit. Ten aanzien van afspraken met ontwikkelaars geldt daarnaast mogelijk een staatssteunrisico. Welstandscommissie geeft adviezen op projecten doorgang kunnen vinden en de gemeente int bouwleges. Daarnaast is er sprake van welstandstoezicht. De activiteiten van de welstandscommissie en het innen van Er is geen sprake van een economische activiteit in de bouwleges is een activiteit binnen de eigen gemeente. De zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter gemeente wil namelijk haar eigen gemeente op een door haar uitoefening van specifieke bevoegdheden van bepaald welstandsniveau brengen en houden. Hierdoor is geen overheidsgezag (typische overheidstaken) of sprake van deelname aan het economische verkeer. uitvoering van een wettelijke taak. Chalets worden verhuurd door de gemeente aan bewoners en de chalets worden ook in opdracht van de gemeente gebouwd. Verhuur van de chalets aan inwoners van de gemeente is een Er is sprake van een economische activiteit in de zin activiteit die kwalificeert als een onderneming voor de vpb. Dit van de Wet M en O. Het is niet waarschijnlijk dat hier is geen zuivere overheidstaak voor de gemeente en ook niet sprake is van een algemeen belang zodat de binnen de eigen organisatie van de gemeente zelf. Hier is in gedragsregels van de Wet M en O van toepassing zijn. beginsel dan ook geen vrijstelling van toepassing en kan mogelijk vpb-plicht ontstaan. Onderhoud en aanleg van wegen, straten en pleinen, het maaien van bermwegen. Overheidstaak op grond van de Wegenwet, dus vrijstelling van Er is geen sprake van een economische activiteit in de toepassing. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van
Pagina 16 overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Natuurbescherming
Bossen
Plantsoenen
6.3. Woonfaciliteiten Waterkering
Nutsvoorzieningen
Bescherming van de natuur. Geen sprake van een onderneming, doordat geen deelname is aan het economische verkeer en daarbij geen sprake van concurrentie.
Gemeentelijke bossen onderhouden. Geen sprake van een onderneming, doordat geen deelname is aan het economische verkeer en daarbij geen sprake van concurrentie.
Onderhouden en aanleggen van plantsoenen. Het aanleggen en onderhouden van openbare groenvoorzieningen zijn taken van de gemeente waarvoor geen specifieke individuele afnemers zijn. Dit betekent dat hierdoor geen sprake is van deelname aan het economische verkeer en dus geen belaste onderneming voor de Vpb.
Alles wat samenhangt met hoogwater (Maas). Dijken etc. Wettelijke taak op basis van Wm, dus vrijstelling voor overheidstaken.
In kaart brengen en bereikbaarheid leidingen etc. Wettelijke taak op basis van Wm, dus vrijstelling voor overheidstaken.
Er is in beginsel geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Er is in beginsel geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Er is in beginsel geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Voor zover het onderhouden en aanleggen van plantsoenen als economische activiteit kan worden aangemerkt, zal dit als uitzondering van algemeen belang kunnen worden gezien.
Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van
Pagina 17 overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Afval
Gemeente zamelt het afval op verschillende wijzen in: - Ondergrondse milieustraatjes - Glasbakken - Milieupark - Inzameling huisafval inwoners - Verwerking afvalfracties Het ophalen van huisafval van de inwoners van de gemeente Beesel is een wettelijke taak van de gemeente en daarmee niet belastingplichtig voor de Vpb. Het ophalen van bedrijfsafval is een activiteit die vpb-plichtig wordt. Wij hebben begrepen dat de gemeente echter geen bedrijfsafval ophaalt. Hetzelfde onderscheid kan worden gemaakt voor de milieustraatjes en het milieupark, voor zover dit huishoudelijk afval betreft zou dit niet tot vpb-plicht moeten leiden. Indien het ziet op bedrijfsmatig afval, ontstaat vpb-plicht.
Riolering en waterzuivering
7
Er is in beginsel geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Ten aanzien van niet-wettelijke afvalverwerking en ophalen is dit een economische activiteit (dit blijkt ook uit het feit dat commerciële partijen een deel van de afvalverwerking overnemen). Indien de gemeente dit in eigen beheer houdt, zal zij zich moeten houden aan de gedragsregels van de Wet M en O. Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) in samenwerking met Waterschap Peel en Maasvallei, Waterschapsbedrijf Limburg en alle gemeentes binnen het gebied van WPM. Verminderen vuillast bergbezinkbassin aan de Dijckersingel Wettelijke taak op basis van Wm, dus vrijstelling voor Er is geen sprake van een economische activiteit in de overheidstaken. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak.
Ruimtelijke, economische en plattelandsontwikkeling
Activiteit 7.1. Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening (bestemmingsplannen)
Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
Vergunning voor ontgrinden onder de ontbindende voorwaarde dat er een recreatiepark komt. Gemeente ontvangt € 138.000 hiervoor.
Pagina 18 Bestemmingsplannen is een taak van de overheid. Gemeentewet, Algemene wet bestuursrecht en de Wet op de Ruimtelijke Ordening, dus vrijstelling voor overheidstaken.
Bouwgrondexploitatie
Er is in dit geval ofwel geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O omdat het activiteiten betreffen ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of het betreft de uitvoering van een wettelijke taak. Project waar de gemeente zelf gaat ontwikkelen. Doel om zo goedkoop mogelijk woningen neer te zetten voor potentiële kopers. Geen gas en geen stroom in de wijk. Elektrisch koken en zonnepanelen, zonnecollectoren etc. zodat de woningen geheel zelfvoorzienend zijn. Commerciële partijen zullen niet een dergelijk duurzaam project neerzetten (dat is wat de gemeente wil). Door de lage verkoopprijzen zal vrijwel zeker verkocht worden. Gemeente heeft een oud fabrieksterrein met opstallen gekocht dat zij heeft bestemd voor woningbouw. Ontwikkeling vindt plaats door een derde partij. De gemeente is momenteel bezig met het bestemmingsplan. Sint Lambertusweg: de gemeente heeft hier twee kavels, waarvan één kavel nog niet is verkocht. De grond is eigendom van de gemeente. Er is sprake van een onderneming waarmee in concurrentie De projectontwikkeling zal worden aangemerkt als wordt getreden. Vrijstelling is hierop niet van toepassing. economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Indien de gemeente meent dat deze activiteiten plaatsvinden in het kader van het algemeen belang zal zij dit voldoende concreet moeten vastleggen in een raadsbesluit. Daarnaast speelt een mogelijk staatssteunrisico. Indien de steun boven de de-minimis drempel valt, is de Wet M en O niet van toepassing en gelden de (Europese) staatssteunregels.
7.2. Economische ontwikkeling Handel en ambacht Markten, verhuur van kraampjes. De gemeente organiseert de lokale wekelijkse markten, verhuurt kraampjes en zorgt voor de schoonmaak van het marktterrein. Hier is sprake van een onderneming, waarbij ook daadwerkelijk Er is mogelijk sprake van een economische activiteit in door de gemeente in concurrentie getreden wordt / kan de zin van de Wet M en O. Het organiseren van worden. Een private partij zou ook de schoonmaak en de markten zal onder het algemeen belang kunnen vallen. stroom kunnen leveren, alsmede terrein ter beschikking De verhuur van kraampjes en de schoonmaak van het kunnen stellen. Wij veronderstellen verder dat dit geen terrein zijn evenwel activiteiten in de zin van de Wet M
Pagina 19 specifieke overheidstaak is van de gemeente, waardoor de vrijstelling voor overheidsactiviteiten niet van toepassing is.
Industrie
Kermissen
7.3. Plattelandsontwikkeling Overige agrarische zaken,
en O. Het is niet erg waarschijnlijk dat hier sprake is van een algemeen belang zodat de gedragsregels van de Wet M en O van toepassing zijn. Voor zover de marktkraampjes worden ‘verhuurd’ met een wettelijke grondslag, is de Wet M en O niet van toepassing. Bedrijfsterreinen, infrastructuur, beveiliging is uitbesteed. Bijvoorbeeld het bedrijventerrein Roversheide wordt uitgebreid met een oppervlakte van 6 hectare ten behoeve van lokale bedrijvigheid. Ter plaatse worden circa 10 nieuwe bouwkavels gerealiseerd. Een projectontwikkelaar is hiervoor de initiatiefnemer en de gemeente faciliteert hierin. De bestemmingsplanprocedure zal gestart gaan worden. Kosten voor het opstellen van het beeldkwaliteitsplan en het bestemmingsplan zijn voor rekening van de projectontwikkelaar. Het verzorgen van de infrastructuur en de werkzaamheden ten (Project)ontwikkeling kan in beginsel worden aanzien van de bestemmingsplanprocedure zou onder de gekwalificeerd als economische activiteit in de zin van vrijstelling voor interne activiteiten moeten vallen, gelijk aan de Wet M en O. In het kader van het algemeen belang de activiteit infrastructuur. kan dit evenwel als uitzondering worden gekwalificeerd. Het verzorgen van de infrastructuur is een wettelijke taak zodat de Wet M en O hier niet van toepassing is. Ten aanzien van afspraken met de projectontwikkelaar geldt daarnaast mogelijk een staatssteunrisico. Indien de gemeente niet zelf (of vanuit haar overheidsbedrijf) projecten ontwikkelt, geldt de Wet M en O niet. In dat geval acteert de overheid immers niet op de markt waardoor zij ook de concurrentie niet verstoort. Kermis. Exploitanten betalen aan de gemeente (kunnen zich inschrijven). Schoonmaken van het terrein wordt verzorgd door de gemeente. Ten aanzien van de kermis faciliteert de gemeente de stroom, schoonmaak etc. De kermisexploitant betaalt de gemeente om daar met de kermis te mogen staan. Hier is sprake van een onderneming, de vraag is enkel of hier Er is mogelijk sprake van een economische activiteit in sprake is van concurrentie. Een derde partij zou ook de de zin van de Wet M en O. Het organiseren van de schoonmaak en de stroom kunnen leveren, evenals het ter kermis (en bijkomende activiteiten) zal onder het beschikking stellen van een terrein. Een vrijstelling zal hierop algemeen belang kunnen vallen. De schoonmaak van niet van toepassing zijn, waardoor deze activiteit Vpb-plichtig het terrein kan evenwel een activiteit in de zin van de zal worden. Wet M en O zijn. Het is het in kader van het algemeen belang dat de gemeente de pleinen schoonhoudt. De gemeente heeft stukken (weiland)grond in haar bezit. Voor zolang niets wordt gedaan met deze stukken grond,
Pagina 20 Jacht en visserij
Ruimtelijke ordening
8
worden deze verpacht aan boeren die daar dan zo lang gebruik van mogen maken. Het verpachten van gronden aan boeren is een activiteit Er is sprake van een economische activiteit in de zin waarmee de gemeente in principe mee in concurrentie treedt, van de Wet M en O. Het is niet waarschijnlijk dat hier daarnaast is sprake van een onderneming. De vrijstelling voor sprake is van een algemeen belang zodat de overheidstaken zal hier waarschijnlijk niet van toepassing zijn, gedragsregels van de Wet M en O van toepassing zijn. waardoor sprake zal zijn van vpb-plicht. Hier vallen activiteiten als ruilverkaveling onder. Ruimtelijke ordening is een interne activiteit binnen de Ruimtelijke ordening wordt gezien als activiteit in het gemeente Beesel, waardoor geen sprake is van deelname aan kader van het algemeen belang. Het zou derhalve het economische verkeer. Hierdoor is dan ook geen Vpb-plicht kunnen dat deze activiteiten als zodanig worden aan de orde. gekwalificeerd. Dit zal wel moeten worden opgenomen in een raadsbesluit.
Middelen
Activiteit 8.1. Middelen Geldleningen
Gemeentefonds
Algemene uitgaven/inkomsten
Vennootschapsbelasting
Wet Markt en Overheid
Geldleningen die aan andere gemeenten worden verstrekt (alternatief voor schatkistbankieren), waar gewoon rente over wordt berekend. Verstrekken en bemiddelen in kredieten en het garantstellen voor voetbalverenigingen. Het verstrekken van leningen aan andere gemeentes is een Het verstrekken van geldleningen uit overtollige onderneming en daarbij ook een activiteit waarmee in kasgelden aan andere gemeenten kwalificeren in concurrentie wordt getreden. De vrijstellingen voor beginsel als economische activiteiten in de zin van de overheidstaken en voor interne activiteiten zullen hier Wet Markt en Overheid. Wij gaan ervan uit dat de hoogstwaarschijnlijk niet van toepassing zijn. geldleningen worden verstrekt tegen vergelijkbare tarieven als die van de BNG. Indien laatstgenoemde het geval is, zal het verstrekken van geldleningen niet in strijd zijn met de Wet Markt en Overheid. Bedrag wat vanuit de overheid wordt verstrekt. Dit is geen aparte activiteit voor de gemeente. De bedragen die Er is geen sprake van een economische activiteit in de de overheid verstrekt zullen aan de diverse betreffende zin van de Wet M en O. activiteiten zelf moeten worden toegerekend. Post onvoorzien. De gemeente is verplicht in het kader van artikel 17 BBV een bedrag op te nemen voor onvoorziene uitgaven. Dit is geen aparte activiteit. De daadwerkelijke uitgaven en Er is geen sprake van een economische activiteit in de
Pagina 21 inkomsten zullen moeten worden toegerekend aan de diverse activiteiten waar zij betrekking op hebben.
WOZ
Belastingen
Uitvoering van de Wet WOZ Overheidstaak en valt daarmee onder de vrijstelling voor overheidstaken.
zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak.
Er is geen sprake van een economische activiteit in de zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak. Heffing van onroerende zaakbelasting, toeristenbelasting, forensenbelasting, bouwgrondbelasting, baatbelasting, rioolbelasting etc. Gemeente int dit zelf, gemeente is momenteel aan het kijken om dit uit te besteden aan een samenwerkingsverband (hier participeren enkel gemeentes en waterschappen in). Het samenwerkingsverband BSGW zal zelf moeten beoordelen Er is geen sprake van een economische activiteit in de in hoeverre vpb-plicht ontstaat met deze activiteiten. zin van de Wet M en O. Het betreffen activiteiten ter uitoefening van specifieke bevoegdheden van overheidsgezag (typische overheidstaken) of uitvoering van een wettelijke taak.
Bijlage 3: stroomschema bepalen of sprake is van een fiscale onderneming