Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
1e dag Verhaallijn Episode 1 Er liggen diverse molshopen op en rond het schoolplein, de tegels liggen op bergjes aarde. En in de hopen vlaggetjes met HELP!. Er is post van Nol de mol bezorgd. Nol verontschuldigd zich voor de puinhoop. Hij vraagt de lln. om hem te helpen met zijn woonprobleem. In ruil voor de hulp van de kinderen biedt Nol de geheimen van de bodem aan de groep te leren. Hij wil corresponderen en vraagt vanwege bijziendheid om terug te schrijven met koeie-letters.
Sleutelvragen Hoe kunnen we Nol helpen?
Activiteiten Inventariseren hulp aan Nol. (Hier wordt gedurende 2 wkn. Op terug gekomen.) Wat kunnen wij voor hem doen!
Organisatie Kringgesprek in ochtendkring
Middelen Noteren suggesties op een grote wand (wandfries)
Aandachtspunten In week 2 worden de suggesties nader uitgewerkt. Gedurende project lijst bijwerken en checken op haalbaarheid.
Hoe leeft een mol?
Woordveld van alles van de lln. Van het leven van een mol (denken te) weten.(voedsel, gangenstelsel,uiterlijk)
Kringgesprek in ochtendkring,tijdens taal: in tafelgroep alles wat men weet op kleurstroken schrijven
5 kleuren stroken papier. spelden
Per categorie (eten, uiterlijk,wonen) 1 kleur gebruiken. Spreek de kleuren klassikaal van te voren af. Om de beurt strook schrijven. Stroken nakijken en foutloos over laten schrijven. Stroken op wandfries spelden.
Hoe zal het zijn om te leven onder de grond?
Inventariseren leven zonder zien. Vragen opstellen aan Nol hoe dat is.
Kringgesprek in ochtendkring tijdens gym: Blinde mollenspel. Per 2 tal, 1 geblinddoekt, 1 begeleidt, vast start en eindepunt (vb mat), route door lokaal, daarna zonder doek dezelfde route lopen. Begeleider zegt of het goed is.
* blinddoeken * toestellen in gymzaal.
De begeleider is verantwoordelijk voor de geblinddoekte. Veilig voelen is belangrijk. Elkaar niet aanraken.
Tijdens Blokuur stroken uitwerken en opprikken informatie zoeken (lezen over mollen), start brief opstellen.
* Informatie- prentboeken over mollen tijdens blokuur neerleggen.
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
vervolg 1e dag vervolg Dag 1 Episode 1
Hoe kunnen we Nol leren kennen?
Informatie zoeken over leven van een mol. Schrijven brief aan Nol. * reactie op 'Help' brief. * vragen aan Nol.
1 tafelgroep of oudere jaars groepje vat de dag samen in een brief aan Nol.
Hoe ziet Nol eruit?
Eigen voorstelling van Nol de Mol tekenen. Keuze van 'onze' Nol. (3-dim uitwerking)
Individueel tekenen en ontwerpen van Nol en het huis.
Hoe ziet het huis van Nol eruit.
Eigen voorstelling van Nol's huis tekenen. Keuze huis 'onze' Nol. (op wandfries)
Het posten van de brief is noodzakelijk voor dag 2.
* stevig tekenpapier * kleurpotloden wasco * evt. plakken papier snippers etc.
Stimuleer het fantasiebeest en huis. Het moet hun eigen unieke Nol worden. Laat lln. alvast nadenken over hoe ze Nol 3-dim willen maken. (dag 2 + gangenhuis op wandfries. Zelf materialen daarvoor meenemen.
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
2e dag V erhaallijn Episode 2 Brief van Nol waarin hij bedankt voor de medewerking van de lln. Hij gaat in op de vragen uit de brief van de lln. Als dank geeft hij de groep 'bodemschatten'. Gevonden voorwerpen die hij mooi of bijzonder vindt en bewaard. Aan ieder voorwerp hangt een informatiekaartje. Inhoud Nol's schatkist: bodemmonsters uit de omgeving (molshopen), onderdelen van bril, snoeppapiertjes, fossiel, stenen, skelet mamoet, telnr. Geologie, opgezette Mol.
Sleutelvragen Welke voorwerpen vindt je mooi?
Activiteiten
Hoe vindt je de beschrijving van het voorwerp?
Aandacht voor de zintuigen van Nol. Nol kan slecht zien: * aan nol de ontbrekende kennis (kleur) schrijven. (of op extra infokaartje) * maken van bril voor Nol. Testen lezen, ontwerpen montuur.
Wat zou je zelf willen weten over iets wat je vind?
Opstellen van lijstje met gegevens die je bij het vinden moet noteren. (vinder, datum, kleur, waarom je het bewaard etc.) Wat is jou mooiste schat ooit gevonden? Vertellen over en zo mogelijk meenemen.
Zoeken mooie voorwerpen rondom school.
Lln. gaan zelf voorwerpen zoeken en schrijven daarbij informatiekaartjes. Inrichten tentoonstelling 'bodemschatten'.
Welke Nol wordt onze Nol?
Eigen voorstelling van Nol de Mol 3-dim. Onze' Nol van tekening episode 1.
Welk huis wordt het huis van onze Nol?
Eigen voorstelling Nol's huis tekenen, gangenstelsel 'onze' Nol op wand fries schilderen. (Erbij schrijven wat het is.)
Organisatie Kringgesprek i.p.v. verslagkring
Middelen
* borrelglaasje en lenzen (vergrootglas).
Tijdens: kringgesprek of in een tafelgroep.
(Middag) kring. Indelen werkgroepjes Creatieve middag. A. Uitvoeren Onze Nol. B. Uitvoeren familie Mol. C. Gangenstelsel op wandfries. D. Maken brilletjes voor Nol. E. Inrichten tentoonstelling.
Aandachtspunten Zintuigen benoemen. Functies ervan bespreken. Tast, reuk en gehoor zijn zeer goed ontwikkeld. Wat is een goed ontwikkeld zintuig van mensen? Werking van lenzen en gebruik loep toelichten. Verziend, bijziend.
* stroken papier.
Lijstje kan individueel of klassikaal zijn. Wel de suggesties doorspreken.
* labels
Alle voorwerpen aan de collectie toevoegen; + beschrijving op kaartje.
* labels
Onderscheid in voorwerpen in opstelling van de tentoonstelling.
* stof, wol * kosteloos materiaal
Welke Nol spreekt het meest tot de verbeelding is geschikt voor 3-dim uitwerking. (Lln. Kunnen zelf manier kiezen om dit te bepalen.) Lln. worden uitgenodigd om eigen initiatief te nemen. Wel moeten zij vooraf aangeven wat ze willen en hoe ze dit voorelkaar denken te krijgen. Maximaal 3 lln.naar over en/of ontwerp
* eigen meegenomen spullen * verf en kwasten. * lenzen. * doosjes * spiegels
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
3e dag Verhaallijn Episode 3 De overige botten van het skelet zijn door Nol gevonden. Met een kort briefje 's ochtens in de molshoop te vinden. Hij doet de suggestie dat er ook mensen in de grond graven (dit voor advies botten).
Hoe komt het skelet (van mamoet) in de bodem terecht?
In elkaar zetten totale skelet.
1 lln. Uit iedere groep het skelet samenstellen uit de losse onderdelen.
Aan wie kunnen we alle bodemvragen stellen?
Geologe uitnodigen (Donderdag) Door lln. of door lkr.
Wat denk je dat een geoloog doet? Waarom werk hij/zij daaraan?
Zelf vragen stellen aan aan geoloog over voorwerpen, beroep, etc. en opschrijven vraag. Aanwezige kennis uitwisselen. Opschrijven.
Kringgesprek. Onder taal: per tafelgroep opstellen van vragen voor de geoloog.
Wat komen wij zelf tegen in de grond? A. voorwerpen. B. grondsoorten.
Grond- en bodemonderzoeken met werkbladen: A1. Stenen "bekijken en vergelijken." A2. Verzamelen. Afval op het schoolplein." B1. Zeven 'zijn alle korrels even groot?' B2. Filteren "Grond en water samen." B3. Grond. "Hoe ziet een grondsoort eruit?"
Per tweetal (oudere en jongere jaars) een onderwerp laten uitwerken. Uitwisselen van ervaringen in kring. N.B. B1 + B2 max 1 groepje. Kring voor uitwisselen van resultaten.
* houten botten
Er is een skelet, verdeeld over de 2 groepen.
Idee voor een bedankcadeautje (door lln. Gemaakt?).
B1Zevenset, kartonnen vel (wit). B2 Glazen potten. 3 koffie filters, water, evt. stop watch/sec. wijzer. A1 = B3 loopjes. evt. microscoop.
Lln. gaan zelf na wat ze in de bodem zouden willen gaan onderzoeken. Hebben ze zelf een idee, dan maken ze vooraf een eigen werkblad met daarop wat ze gaan doen en hoe ze dat gaan doen. Zo mogelijk een hypothese laten geven over de afloop van het onderzoek/proef. Deze werkvorm gaat in principe vooraf aan het gebruiken van de werkbladen. Combinaties van bovenstaande mogen ook; wel (vooraf) overleggen en opschrijven en de resultaten noteren. (in verslagje) Alle 'nieuwe aanwinsten'in de collectie worden voorzien van infokaartjes.
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
4e dag Verhaallijn Episode 4
Sleutelvragen
Activiteiten
Organisatie
Middelen
Aandachtspunten
Bezoek Geoloog.
Wat kunnen we Nol vertellen wat ie nog niet wist?
Schrijven verslag van het bezoek van Geologe aan Nol.
Opstellen kring voor ontvangst.
Schilderen/colage maken met kleuren zand. Afronden grondactiviteiten. Afronden Paasmarktactiviteiten.
Individueel schrijven van ervaringen.
* Evenloppe en briefpapier zelf maken.
Aandacht voor het opstellen van een brief.
Individueel een zandcollage maken. Zelf zeven meebrengen voor middag.
* zeven, karton, lijm, diverse grondsoorten.
Start met opzetten van tekening opgebouwd uit vlakken.
In de pauze stoelen klaar.
Eventueel wisselen van groepjes onderzoekjes.
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
5e dag Verhaallijn Episode 5
Sleutelvragen
Nol stuurt een reactie op het schrijven van de lln. Hij is zo enthousiast over de verhalen dat hij een bedankje meestuurt. Regenwormen en werkbladen over wormen.
Wat vind je ervan dat Nol 'wormensnoepjes eet? Hoe kunnen we de wormen vriendelijk' bekijken? En als we ze houden om ze langer te bekijken hoe verzorgen we ze dan?
Activiteiten
Organisatie
Middelen
Kringgesprek.
Aandachtspunten Eerste aanreiking wie eet wie; voedselketen.
Omgang met beestjes bespreken. Inrichten wormenhotel. Afspraken over verzorging maken. (weekend)
Omgang met kleine beestjes introduceren. Hoe vang je ze? Hoe kwetsbaar zijn ze? Wat kun je niet te weten komen. Wormen moeten tijdens het bekijken vochtig blijven en ze mogen niet te lang aan UV-licht blootgesteld worden.
Zelf onderzoeken wormen. Werkbladen: * "Werkblad wormen." * "De regenworm." * " Worm op een krant." * " De regenworm, blad 1&2."
Per tafelgroep opschrijven. Per tweetal onderzoeken. Zelf wormen zoeken.
* schoppen, glazen potjes * glazen potjes, petrischaaltjes, kranten.
Allert op omgang met de wormen. Ook hier kan zonder werkblad gewerkt worden. Wel verslagleggen van bevindingen.
Voor de inrichting van het wormenhotel zijn er eveneens werkbladen.
Tweetal richt wormenhotel in. Verzorging kan rouleren.
* wormenbak.
Lagen gekleurd zand wisselen elkaar af. Alleen bij het kijken mag de verduistering eraf.
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
6e dag start 2e week Verhaallijn Episode 6
Sleutelvragen
Activiteiten
Organisatie
Middelen
Aandachtspunten
Nol laat in een berichtje weten dat hij ziek is. Vage klachten. Nol, vraagt de zieke beestjes voor hem te vangen en te genezen.
Wat zou de oorzaak kunnen zijn van Nol's ziekte?
Voedselketen. Wie eet wie in de natuur. Relatieweb in biothoop maken.
Kring.
Krantenknipsels mollenjacht. Mollenklem.
Ook vertelkring. Mollenplaag wordt bestreden. Eerlijk?
Mollenplaag wordt bestreden. Eerlijk?
Veel roofvogels vanwege mollenplaag.
Zijn er denk je andere manieren om dieren weg te jagen?
Actualiteit in krantenknipsels. Voorlezen verhaal R. Dahl (mollenvanger).
Februari, verhaal R. Dahl.
In de natuur eten dieren dieren. Is noodzaak. Doden dieren door mensen (gif en vallen) - lastig en schadelijk. Is dit eerlijk? Kun je ze wegjagen? Hoe doe je dat dan? En zou dit helpen?
Hoe kunnen wij beestjes vangen? Welke beestjes verwacht je te vinden?
Jampot vallen uitzetten.
Hoe kunnen zij zieke beestjes herkennen?
Opstellen lijst met onderzoekitems. Observeren beestjes. Noteren kenmerken. Wat maakt dit beestje verdacht.
* Bolletjes touw.
Start bij een lln. Vraag aan anderen wie wat met dit onderdeel te maken heeft. Trek een lijntje. Herhaal dit. Trek weer een volgend lijntje. Iedereen kan aan de beurt komen, er is een web. Er valt een onderdeel uit. Trek aan het lijntje. Wie voelt dit.
KringÖÖ Lln. Kiezen uit de natuur ÈÈn onderdeel. Bijv. plant dier, insect, boom. Rondje maken wie wat is.
Zoeken beestjes in het leefgebied rondom school. Inrichten kleine beestjes hotels. Hoe verzorgen we de beestjes. Ze zijn onze gast.
Bijhouden van observaties gedrag. (eten, bewegen, uitwerpselen, onderling, etc.)
Of tijdens de gymles.
Voedselprimaide bouwen met de lln. op handen en voeten. Lln. Kiezen onderdeel uit de natuur. Wie eet wie/wat? (zie bijlage web)
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
7e dag Verhaallijn Episode 7
Sleutelvragen
Activiteiten
Weer een klein berichtje van Nol. Hij is nog steeds ziek en wijst de lln.erop dat zijn woonprobleem steeds groter wordt.
Welke oplossing voor het woonprobleem is haalbaar?
Suggesties doorspreken. Voor- en nadelen afwegen. (Grootte terrein opmeten, veiligheid, anderen tot last zijn etc.)
Organisatie
Middelen
Aandachtspunten
Tijdens blokuur. Iedereen verzameld 'alles' 'oogst' wordt later verdeelt.
* Jampotjes, schopjes. Jampotjes, werkblad beestjes vangen'.
Buitenregels en op tijd terug zijn klas.
Tijdens crea blokuur. Vastellen diversiteit en hier werkgroepjes van maken. Max. 4 lln. Per gr.
Eenvoudige determineertabellen. Glazen bakken.
Uitleg geven hoe de tabel werkt. Namen van de insecten weten. Taken werkgroepje: * Observaties gedrag en uiterlijk noteren. * Inrichten Hotel. (eventueel) * Verzorgen beestjes. Hoe,wanneer en wie.
Schrijven brief aan Nol met verhuisvoorstel. Leeghalen jampotvallen. Dieren zijn logees. Stel een heerlijk en aansterkend menu samen.
Maak van 3 dim. Beestjes. Menu samenstellen (menukaart) en serveren. Schimmenspel met de beesten. (Idee Open Dag.)
Dit is alleen nodig als er buiten weinig beesten gevangen worden. Volgende dag jampotten leeghalen.
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
8e dag Verhaallijn Episode 8
Sleutelvragen
Activiteiten
Geen briefje van Nol.
Zijn we tevreden over onze tentoonstelling?
Alles netjes inrichten en ophangen.
Wat vind je zelf leuk of belangrijk om te laten zien. Proeven uitvoeren etc.
Rondleidingen geven van de "Bodemdeskundigen".
Organisatie
Middelen
Aandachtspunten
Verhaallijn Nol de Mol komt logeren
Uitwerking onderdeel Bodem Landschap & omgeving
Verhaallijn geschreven door Carin Terpstra
Salamander
educatiefontwerp.nl
9e dag Afsluitende dag Verhaallijn Episode 9
Sleutelvragen
Activiteiten
Nol stuurt een verhuiskaart. Hij bedankt iedereen die hem heeft geholpen. ( Hij gaat wonen op de voorgestelde plek.) Gisteren had hij het te druk met pakken om te schrijven. Voor alle lln. heeft hij een klein aandenken bijgesloten. ? Nol vraagt of hij de diertjes-hotels mag leegeten om aan te sterken van zijn ziekte.
Hoe kunnen wij Nol een aandenken aan Nol maken?
Uitvoeren aandenk. (tekening, schijfsels bundelen of prentenboek ofÖ).
Feestje organiseren op de goede afloop.
Wie nodigen we uit? Verkleden wij ons? Hapje en een drankje? Loslaten van de beestjes. (op vindplaats)
Organisatie
Middelen
Aandachtspunten