Acties 2009 en In beweging naar de toekomst

Acties 2009 en 2010

In beweging naar de toekomst Eindrapport Actieplan jeugdwerkloosheid 2009 - 2012

Gemeente Leeuwarden

1

eindrapport actieplan jeugdwerkloosheid 2009 - 2012

3 / Inleiding 4 / Gina Tromp: ‘Bijstand is een vangnet, geen hangmat’ 6 / Acties 2009 en 2010 en uitstroomcijfers 8 / Acties 2011 en uitstroomcijfers 10 / Acties 2012 en uitstroomcijfers

13 / De bijstand in beeld

14 / Nawoord Andries Ekhart: In beweging blijven

2

inleiding Jongeren zijn al snel de dupe van een economische crisis. Vaak worden ze als eerst ontslagen of wordt hun contract niet verlengd. Om te voorkomen dat jongeren ‘aan de kant komen te staan’ introduceerde de overheid Actieplan Jeugdwerkloosheid. Speerpunten van dit actieplan zijn: jongeren aan een startkwalificatie helpen, ze laten terugkeren naar school en/of door stages dichter naar de arbeidsmarkt brengen en jongeren bemiddelen naar regulier werk.

Zelfredzaamheid en zelfbewustzijn Tussen september 2009 en maart 2013 zijn er vanuit het Actieplan op lokaal en regionaal niveau diverse projecten opgezet, gericht op de ontwikkeling van de zelfredzaamheid en het zelfbewustzijn van jongeren. Deze projecten zijn over het algemeen positief ontvangen door de deelnemende jongeren. Omdat zij een kwetsbare doelgroep vormen, verliepen trajecten vaak niet vanzelfsprekend soepel. In overleg met de jongere, het Jongerenteam en externe partijen werd altijd gekeken of de jongere een traject kon afronden en zo ja, onder welke voorwaarden. Aandacht voor persoonlijke mogelijkheden en belemmeringen was een sleutel tot succes.

Overzicht Dit rapport geeft een overzicht van verschillende en uiteen lopende projecten die tussen 2009 en 2012 onderdeel waren van het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Per jaar is aangegeven wat de resultaten van het Actieplan zijn geweest: hoeveel jongeren zijn uitgestroomd naar werk, een leerwerkbaan of een stage. Cijfers van het aantal jongeren in de WWB (Wet Werk en Bijstand) onderschrijven het succes van dit meerjarige project. Teamleider van Team Werk Gina Tromp geeft een inleiding op het Actieplan, wethouder Andries Ekhart kijkt in een nawoord vooruit op de toekomst.


Jonge werklozen vragen om individuele ondersteuning en duidelijkheid

‘Bijstand is een vangnet, geen hangmat’ 4

Team Werk van de gemeente Leeuwarden was de afgelopen vier jaar in Leeuwarden verantwoordelijk voor de uitvoering van het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Teamleider Gina Tromp vertelt over de start, de uitdagingen en de resultaten van het project.

interview

Het actieplan jeugdwerkloosheid is Leeuwarders, Fries en Europees tegelijk. Hoe zit het precies? “Europa wilde in 2009 de strijd aangaan met jeugdwerkloosheid. Er kwam geld binnen via het Europees Sociaal Fonds (ESF). In plaats van allerlei losse aanvragen per gemeente, werd besloten één Fries plan in te dienen. Met succes. Het geld dat beschikbaar kwam werd deels besteed aan regionale projecten en deels aan maatwerk projecten binnen gemeenten. Er kwam een stuurgroep, met vertegenwoordigers uit onder meer de politiek, uitzendbureaus en onderwijsinstellingen. Daaronder hing een regionaal team, met alle projectleiders uit de deelnemende gemeenten. Die projectleiders gaven op gemeentelijk niveau sturing aan een projectteam. Met veel plezier ben ik gedurende de gehele periode eindverant woordelijk geweest voor de uitvoering in Leeuwarden.” Hoe verliep de samenwerking tussen al die gemeenten? “Heel goed. Gemeenten wisten elkaar te enthousiasmeren. Projecten die goed werkten, werden in een andere gemeente gekopieerd. Ook werd er samengewerkt. Zo waren in Franeker alleen niet genoeg deelnemers voor het project Jonge Douwe, dus werkten ook jongeren uit andere gemeenten mee aan de afbouw van deze tjalk uit 1900.” Hadden jullie eerder gewerkt met Europees geld? ”Nee, het ESF was nieuw in ons werkveld. De subsidie kent zijn eigen spelregels, waaraan we wel even moesten wennen. Geld moesten we heel strikt oormerken en resultaten uitgebreid verantwoorden. Bij alles wat we organiseerden was een aanwezigheids registratie vereist en op alle documentatie over het project moest het ESF-logo staan. Het was niet altijd eenvoudig werken, maar het is natuurlijk alleen maar goed dat er zo kritisch wordt gekeken naar hoe het geld wordt besteed.”

Waarom was een actieplan jeugdwerkloosheid nodig? “Al in 2009 zaten in Leeuwarden veel jongeren in de bijstand. Een grote groep komt zonder diploma van school en heeft daardoor geen startkwalificatie. Hun afstand tot de arbeidsmarkt is dus groot. De verdringing op die arbeidsmarkt is een ander probleem. Leeuwarden telt 19.000 studenten. Die hebben hier vaak een bijbaan naast hun studie. Hbo-studenten doen werk voor mbogeschoolden en mbo-studenten hebben banen die voor lbo’ers geschikt zijn. En niet alleen studenten zoeken hier werk. Elke ochtend arriveren in Leeuwarden treinen en bussen vol werknemers van buiten de stad. Daarom moet je ook op regionaal niveau samenwerken om vraag- en aanbod zo goed mogelijk op elkaar aan te laten sluiten. Jongeren hebben daarnaast een eigen benadering nodig. Het is een beweeglijke en bewerkelijke groep. Ik vergelijk het met een duiventil. Dan hebben ze even werk, dan gaan ze een jaartje naar school, om daarna weer een tijdje beroep te doen op de bijstand, voordat zich een zomerbaantje aandient. Enzovoorts. Tegelijk is het heel mooi om met jongeren te werken, omdat je duidelijke resultaten ziet van je inspanningen.”

‘Ik vergelijk jongeren met een duiventil’ Wat was de aanpak in het actieplan? “Vooral individueel ondersteunend zijn. We maakten projecten gericht op specifieke groepen jongeren met dezelfde achtergrond. Zoals jonge moeders of jongeren met een gameverslaving. En jongeren die gemotiveerd zijn om weer naar school te gaan, maar niet weten welke opleiding ze moeten kiezen. Elke groep vereist een eigen aanpak. De ene groep moet je meer bestraffend benaderen en de andere juist motiverend. Wat voor alle jongeren geldt, is dat je duidelijk moet zijn en blijven. De

bijstand is een vangnet en geen hangmat. We vinden dat je wat moet doen voor je uitkering.”

Wat bleek moeilijker dan vooraf gedacht? “Wat opvalt is dat opkomstpercentages, vooral in het begin van het project, niet altijd even hoog waren. Iets enthousiast organiseren is één, een uitnodiging versturen twee, maar dat jongeren daad werkelijk komen is drie. In een deel van de jongeren zit een bepaald gemak, die krijg je niet zomaar op de been. In de loop van het project zijn we ons gaan afvragen: is het nog wel van deze tijd om brieven te sturen? Of moeten we jongeren op een andere manier bereiken? We zijn ze per mail en per sms-bom gaan uitnodigen. Ook de vorm en de toon van uitnodigingen hebben we aangepast. Aansluiten op de belevingswereld van jongeren is belangrijk. De veranderingen hadden succes: opkomstpercentages werden een stuk beter.” Hoe kijk je op het project terug? “Met een goed gevoel. Op regionaal niveau is een goede samenwerking ontstaan, die zijn vervolg heeft gekregen in verschillende andere projecten en in een regionale werkgevers benadering. Bij aanvang in 2009 zaten er tus sen de 650 en 700 jongeren in Leeuwarden in de bijstand. Dat aantal is gelijk gebleven. Dat is een goed resultaat, als je bedenkt dat de crisis om zich heen grijpt, de werkloosheid oploopt en daarmee ook het aantal mensen in de bijstand. Het procentuele aandeel jongeren daarin is dus afgenomen. Los van deze cijfers, vind ik het mooi om te zien dat het project als smeerolie heeft ge werkt tussen het Jongerenteam en Team Werk. Het Jongerenteam richt zich op jongeren die door bepaalde belemmeringen een heel grote afstand tot de arbeidmarkt hebben. Team Werk juist op jongeren die dicht bij de arbeids markt staan en snel kunnen uitstromen. In het Actieplan Jeugdwerkloosheid kwam er meer aandacht voor de groep daar tussenin. We hebben belemmeringen van jongeren in deze tussengroep overwonnen en hun kansen en talenten aangeboord. Een waardevol resultaat. Een specifieke aanpak op jongeren loont!”


De kracht van projectmatig werken 1

Diepgang

6

Projectmatig werken is meer dan het ontwikkelen en uitvoeren van trajecten die zijn gericht op terugkeer naar werk en/of school. Als projecten op elkaar aansluiten, kan een jongere langdurig door dezelfde personen worden begeleid. Sterke eigenschappen kunnen beter worden benut, omdat ze inzichtelijk zijn en aan ontwikkelpunten kan gezamenlijk worden gewerkt. Bovendien hebben projectmedewerkers dankzij een kleinere caseload meer tijd om ‘de diepte’ in te gaan. Ze krijgen zo meer zicht in de persoonlijke situatie van de jongere.

Acties 2009 en 2010 Er is gekozen voor een bundeling van de jaren 2009 en 2010, omdat het Actieplan Jeugdwerkloosheid in september 2009 formeel is gestart. Jawis Theater maken! / deelnemers: 15 / Duur: 6 weken

Creativiteit, levenslessen en ritme stonden centraal in ‘Jawis’. Het fysieke resultaat was een theatervoorstelling, opgezet en uitgevoerd door de jongeren. Na afronding hadden de deelnemers inzicht in hun kwaliteiten en belemmeringen. Ze waren gemotiveerd om hun belemmeringen te overwinnen, zodat ze vervolgstappen in hun leven kunnen maken.

Cambuur werkt scoren! / deelnemers: 60 / duur: 4 weken

‘Cambuur Werkt’ bestond uit intensieve empowerment trainingen bij voetbalclub Cambuur, in samenwerking met Fourstar Re-integratie. Doel was jongeren letterlijk in beweging krijgen en klaarstomen voor een vervolg dat past bij hun individuele mogelijkheden.

Parnas Theater maken! / deelnemers: 14 / duur: 6 weken

Jongeren uit verschillende milieus werkten in het project ‘Parnas’ nauw met elkaar samen. Centraal stonden begrippen als elkaar helpen, elkaar ondersteunen, ritme en structuur. Doel was om in een goede samenwerking een theatervoorstelling te ontwikkelen en uit te voeren.

Jongeren en de toekomst Geldzaken op orde! / deelnemers: 50

Financiële en daarmee samenhangende problemen effectiever leren oplossen. Dat was het doel van het project ‘Jongeren en de toekomst’. Dit project kende een moeilijke opstartfase, waardoor er uiteindelijk 22 jongeren zijn gestart. Zij werden en zijn gekoppeld aan een schuldhulpmaatje.

Leerwerkplekken gemeente Leeuwarden Leren en werken / deelnemers: 10

De gemeente Leeuwarden creëerde leerwerkplekken die kansarme jongeren de mogelijkheid gaven om zichzelf te ontwikkelen en daarmee het perspectief op werk te vergroten. De jongeren kregen intensieve begeleiding bij hun werkzaamheden en coaching bij het vinden van een volgende baan. Waar nodig werd aanvullende scholing ingezet.

Matching Tijdens ‘Matching’ werden jongeren individueel begeleid richting regulier werk of een werkstage die ze voorbereidde op regulier werk.

CJIB Leren, werken en begeleiding / deelnemers: 8

Een groep jongeren kreeg vanaf september 2009 een leerwerkbaan bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Door de combinatie van leren, werken en een goede werkbegeleiding ontwikkelden deze jongeren een beter perspectief op een reguliere baan.

Caparis Werken, leren en bewegen / deelnemers: 12

Caparis stelde leerwerkbanen beschikbaar gesteld voor jongeren met een WWB-uitkering. Met een combinatie van werken, leren en vitaliteitsbevordering werden jongeren opgeleid voor de functie van junior eerste medewerker. Deelnemers kregen interne en externe scholing (mogelijk gemaakt door het Friesland College), een bewegings programma en hadden een eigen mentor.

Jongeren in beweging In beweging komen! / deelnemers: 15 / duur: 4 weken

Zoals de naam al doet vermoeden, lag bij ‘Jongeren in beweging’ de nadruk op sport, beweging en persoonlijke ontwikkeling. Jongeren werden vier weken intensief begeleid. Ze kwamen letterlijk in beweging en vergrootten daarmee hun kansen op de arbeidsmarkt. De uitvoering lag bij verschillende sportverenigingen, in samenwerking met Fourstar Reïntegratie.

Totale uitstroomcijfers Werk* Leerwerkbaan

Stage/tr ajecten Totaal in beweging

2010

116

191

51

2009

31 198

74 137 402

bovenstaande cijfers geven een overzicht van alle uitgestroomde jongeren binnen de gemeente Leeuwarden. Voor de resultaten zijn naast het Actieplan Jeugdwerkloosheid ook het jongerenteam en team Werk verantwoordelijk. *exclusief parttime plaatsingen


Voorschakeltraject call center Leren bellen / Deelnemers: 20 / Duur: 6 weken

Doel van het ‘Voorschakeltraject call center’ was om jongeren door middel van stage, trainingen en sportieve activiteiten arbeidsfit te maken. Ook kregen de jongeren ondersteuning bij het maken van testen, gericht op uitstroom in het callcenter. Tien jongeren werden in dienst genomen door de betrokken werkgever. De overige tien jongeren zijn bemiddeld door Team Werk.

Aan het werk met Cambuur Ver antwoordelijkheid nemen / Deelnemers: 15 / Duur: 4 weken

Een gezond levensritme, vroeg opstaan, op tijd komen, gezond eten, werken in groepsverband en veel sport en beweging. Met deze uitgangspunten versterkte ‘Aan het werk met Cambuur’ de intrinsieke motivatie van werkloze jongeren. Zij leerden positiever in het leven te staan, een ritme te ontwikkelen en te ervaren dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor een verbetering van hun situatie. De jongeren werden geobserveerd en gecoacht op individueel- en groepsniveau. Het ochtendprogramma bestond uit samen ontbijten en diverse workshops en testen. ’s Middags stond in het teken van voetbal. Spelsituaties werden vertaald naar dagelijkse realiteit. Alle deelnemers hebben het traject succesvol doorlopen. Zeven jongeren zijn doorgeplaatst naar ‘Fit met Cambuur’, acht jongeren hadden dermate veel persoonlijke problemen dat zij een vervolg kregen op basis van individuele begeleiding.

Fit met Cambuur Vervolg op ‘A an het werk’ / Deelnemers: 7 Duur: 2 weken


Aandacht Jongeren zijn gevoelig voor aandacht. Ze zijn vaak op zoek naar iemand die naar hen luistert. Vaak weten ze zelf wel een oplossing voor hun problemen maar is er, gevoelsmatig, niemand die ze de juiste weg wijst. Door projectmatig te werken, kan de projectmedewerker de jongere de juiste weg wijzen en ondersteunen richting stabilisatie en groei in de persoonlijke situatie. Het zelfvertrouwen van jongeren groeit en dat helpt bij het (her)nemen van de regie over het eigen leven.

8

Een vervolg voor jongeren die ‘Aan het werk met Cambuur’ succesvol doorliepen. Ook ‘Fit met Cambuur’ werd door alle deelnemers tot een goed einde gebracht. Twee van hen zijn daadwerkelijk uitgestroomd naar werk.

Zakgeldproject Kennismaken met de arbeidsmarkt / Deelnemers: 95 Duur: 9 maanden

Schoolgaande jongeren maakten in het ‘Zakgeldproject’ kennis met de arbeidsmarkt en deden vaardigheden op die ze helpen bij het zoeken naar een baan. Jongeren volgden trainingen en cursussen op gebied van solliciteren, sociale vaardigheden en assertiviteit. Daarnaast bouwden de jongeren discipline op. Het coachen van deze jongeren vormde een belangrijk onderdeel van het traject en werd uitgevoerd door Welzijn Centraal. De coaches opereerden op het snijvlak van activering en coördinatie van zorg en richtten zich op individuele begeleiding van jongeren die vanuit sociaal isolement een afstand hebben tot de maatschappij. In het project werd rekening gehouden met bijvoorbeeld spijbelen,

Acties 2011 een chronische functiebeperking, psychosociale problematiek en financiële beperkingen. Daarnaast heeft Welzijn Centraal zich gericht op het zoeken van bijbaantjes en het stimuleren van jongeren om zich voor deze bijbaantjes in te schrijven. Achterliggend doel: behoeften als zelfstandigheid, eigenwaarde, het verkrijgen van eigen identiteit en trots vergroten.

Zomerbanen werken in de zomer

Voor jongeren die in de zomer geen werk kunnen vinden en daarom een bijstandsuitkering aan zouden kunnen vragen, werd in samenwerking met Caparis het project ‘Zomerbaan’ ontwikkeld. Het doel is om arbeidsfit te blijven in de zomer en om na de zomer bijvoorbeeld weer te kunnen starten met een opleiding. Jongeren werkten tijdens de ochtenduren op de intakeafdeling. Daarnaast voerden ze wekelijks een gesprek met een coach over werk.

WIJ-banen Vervolg op Zomerbanen / Deelnemers: 32 jongeren

Het succesvolle project ‘Zomerbanen’ is voortgezet in ‘WIJ-banen’. Jongeren met een WIJ-uitkering die klaar waren voor de arbeidsmarkt, bleven bij Caparis in het arbeidsritme. Middels een wekelijks voortgangsgesprek werden ze bemiddeld naar werk.

Matching Tijdens ‘Matching’ werden jongeren individueel begeleid richting regulier werk of een werkstage die ze voorbereidde op regulier werk.

Jonge Douwe Tjalk afbouwen / Deelnemers: 7 / Duur: 16 weken

De handen uit de mouwen! Jongeren bouwden de Jonge Douwe, een tjalk uit 1900, af. De werkzaamheden: timmeren, schilderen en lassen. De deelnemers bleven arbeidsfit en kregen meer inzicht in hun school- of werkwensen.

besproken en zochten de moeders gezamenlijk naar oplossingen en antwoorden. Voor de meeste ouders is het een emotioneel proces om los te komen van de kinderen. Daarnaast zijn er bijkomende belemmeringen, zoals het regelen en betalen van kinderopvang, schulden en huisvesting. Na het in kaart brengen van de belemmeringen werd, vooral door de moeders zelf, een plan van aanpak gemaakt. Zo kregen zij een beeld van hoe ze zaken zelf kunnen regelen en uitvoeren.

Sociaal akkoord Perspectief vergroten / Deelnemers: 13

Jongeren kregen in het ‘Sociaal akkoord’ een leerwerkplek binnen de Gemeente Leeuwarden. Doel was het vergroten van het perspectief op een reguliere baan. Waar nodig kregen jongeren aanvullende scholing. Naast werkbegeleiding was er ruimte voor begeleiding richting regulier werk.

Maatwerk aanpak op maat / Deelnemers: 6

Op basis van de behoefte van het Jongerenteam en van de doelgroep werd voor een aantal jongeren maatwerk geleverd. Zij konden opleidingen of cursussen volgen, waarna ze direct aan het werk konden of waarmee hun kansen op de arbeidsmarkt werden vergroot.

3 voor werk Jezelf leren kennen / Deelnemers: 59 (tussen september 2011 en mei 2012) / Duur: ma ximaal 13 weken

Het succesvolle regionale project ‘3 voor werk’ van het Actieplan Voorkomen en Bestrijden Jeugdwerkloosheid in Fryslân had als doelstelling kwetsbare jongeren naar school of werk toe te leiden. Met de jongere werd gekeken naar zijn of haar kwaliteiten en interesses, waarna er een voorbereiding volgde op scholing en/of een (BBL-) baan. Het project bestond uit verschillende fases. In de eerste fase werd een goed zelfbeeld ontwikkeld, de tweede fase draaide om arbeidsmarktoriëntatie en eventueel kon er in de derde fase getraind worden op vaardigheden die horen bij de gekozen beroepsrichting.

Totale uitstroomcijfers

Jonge ouders

baan

Samen oplossingen zoeken / Deelnemers: 18

Leerwerkbaan

In 2011 bleek twintig procent van de jongeren met een uitkering in de gemeente Leeuwarden een alleenstaande ouder te zijn. Dat verontrustende cijfer was aanleiding voor het project ‘Jonge ouders’. Het doel: jonge moeders begeleiden naar werk en/ of school. Deze doelgroep vraagt om een specifieke aanpak. Van een alleenstaande moeder, die geen kinderopvang heeft geregeld, kun je niet verwachten dat zij om 7.30 uur op haar werk aanwezig is. In pilotvorm kwamen jonge moeders in groepsbijeenkomsten bijeen. Daar werden verschillende zaken

Stage/tr ajecten Totaal in beweging

2011

179

19

bovenstaande cijfers geven een over zicht van alle uitgestroomde jongeren binnen de gemeente Leeuwarden. Hiervoor zijn naast het Actieplan Jeugdwerkloosheid ook het Team Jongeren en Team Werk ver antwoordelijk. *exclusief parttime plaatsingen

256 454


‘Toen moest ik, nu wil ik’ Naam: Hilbr and Boersma / Leeftijd: 25 / Deed mee aan: 3 voor werk / En nu: rondt hij zijn opleiding beveiliging af

“Nog één examen en een paar werkstukken inleveren. Dan heb ik mijn opleiding beveiliging afgerond. Op mijn zeventiende was ik ook al gestart, maar toen ging het niet goed. Als jonge adhd’er moest ik in een museum staan. Dat werkte niet. Uiteindelijk werd ik van de opleiding gezet. Toen ik na een paar baantjes zonder werk zat, kwam ‘3 voor werk’ in beeld. Een heel goed

project, waarin je jezelf leert kennen en tegenkomt. Uit een beroepskeuzetest kwamen verschillende beroepen naar voren, waaronder beveiliger. Daarom ben ik opnieuw aan de opleiding begonnen. Nu haal ik alle examens in één keer. Het verschil is: toen moest ik, nu wil ik. All Above Security betaalt mijn opleiding. Ik heb stage gelopen als straatcoach en buurtgastheer. Als ik mijn diploma heb, krijg ik een nul-urencontract bij All Above. Dankzij ‘3 voor werk’ ben ik de goede weg ingeslagen. Daar ben ik dankbaar voor.”

De sollicitatiebrigade

3 voor werk

Leren solliciteren / Deelnemers: maandelijks

Jezelf leren kennen / Deelnemers: 59 (tussen

ma x. 10

september 2011 en mei 2012) / Duur: ma ximaal

Hoe stel ik een CV op? Hoe schrijf ik een sollicitatiebrief? Hoe bereid ik een sollicitatiegesprek voor en hoe voer ik zo’n gesprek? Voor jongeren die naar antwoorden op deze vragen zochten is ‘De sollicitatiebrigade’ gestart; een interactieve sollicitatietraining. Elke maand startte een nieuwe groep jongeren, die ook drie groepsbijeenkomsten bijwoonden. Hun vaardigheden die van pas komen in het sollicitatieproces werden vergroot en daarmee hun zelfredzaamheid in het vinden van een baan.

13 weken

Mpower Zelfredzaamheid vergroten / Deelnemers: 10

Voor jongeren die door persoonlijke of bijzondere omstandigheden extra begeleiding en aandacht nodig hebben is ‘Mpower’ opgezet, in samenwerking met Buro Mpower. Deelnemers kregen ‘personal empowerment coaching’: tien gerichte, intensieve en laagdrempelige coachingsgesprekken. Daarin kregen ze meer inzicht in en werden ze zich meer bewust van de consequenties van hun gedrag. Hiermee werd beoogd hun zelfvertrouwen en daarmee hun eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid te vergroten. Ook werd gewerkt aan zelfdiscipline. Uiteindelijk doel was dat de jongeren konden terugkeren in hun eigen leefomgeving en het maatschappelijk proces of hierin konden blijven functioneren.

Het succesvolle regionale project ‘3 voor werk’ van het Actieplan Voorkomen en Bestrijden Jeugdwerkloosheid in Fryslân had als doelstelling kwetsbare jongeren naar school of werk toe te leiden. Met de jongere werd gekeken naar zijn of haar kwaliteiten en interesses, waarna er een voorbereiding volgde op scholing en/of een (BBL) baan. Het project bestond uit verschillende fases. In de eerste fase werd een goed zelfbeeld ontwikkeld, de tweede fase draaide om arbeidsmarktoriëntatie en eventueel kon er in de derde fase getraind worden op vaardigheden die horen bij de gekozen beroepsrichting.

IK-training Willen en kunnen ver anderen / Deelnemers: 12 (jongens)

De ‘IK-training’ is een intensieve motivatietraining. Binnen deze fysieke training wordt gewerkt vanuit de opvatting dat elk mens kan en wil veranderen, wanneer hij daar zelf het nut van inziet. De training is gebaseerd op Oosterse vechtkunst. Verandering en doorzetting staan centraal en autonomie, bekwaamheid en verwantschap zijn belangrijke onderwerpen. De jongere wordt bewust van wat verandering inhoudt en hoe je het veranderingsproces eigen kunt maken.


Vertrouwensband 10

Er ontstaat een vertrouwensband als een jongere wekelijks contact heeft met een vast contactpersoon. Het wordt gemakkelijker om de jongere aan te spreken op houding en gedrag en voor de jongere wordt het makkelijker zijn hulpvraag te stellen. Dit vormt de basis van verdere begeleiding. Met de hulpvraag als uitgangspunt kan goed worden ingeschat bij welk project de jongere het meest gebaat is. De kans op uitval is kleiner, de kans om het doel, uitkeringsonafhankelijkheid, te behalen juist groter.

Acties 2012 De kracht van projectmatig werken 4

Kick-off Kansen pakken! / Deelnemers: 180 / Duur: Eén middag

Tijdens de ‘Kick-off’ kwamen jongeren in beweging en werden ze geïnspireerd en gemotiveerd om hun kansen te pakken in kansrijke sectoren of om daarin een opleiding of BBL te volgen. Vooraf vulden de deelnemers een flyer in. Daarna werd duidelijk welke persoonlijke opdrachten ze tijdens de ‘Kick-off’ moesten vervullen. De opdrachten waren gericht op opleiding, zorg en hulpverlening of werk. Na de ‘Kick-off’ is voor iedere jongere een plan van aanpak opgesteld. Een succesvol evenement, met hoge opkomst en goede sfeer.

Kick-off back 2 school Terug naar school? / Deelnemers: 54 /

Controle Dankzij het intensieve karakter van projectmatig werken en begeleiden, krijgt de projectmedewerker een grote kijk in het leven van de jongere. Wanneer de jongere halve waarheden of onwaarheden vertelt, zal hij daarom sneller door de mand vallen. Bij ziekmeldingen van jongeren worden sociale media gecontroleerd (is de jongere daadwerkelijk ziek of heeft de jongere een feestje?) en worden er huisbezoeken afgelegd. Maatregelwaardige gedragingen worden zo zichtbaar en fraude wordt opgespoord.

Duur: Eén middag

Tijdens de ‘Kick-off back 2 school’ stond de nieuwe wetgeving omtrent het ‘bindend studieadvies’ centraal. Deze wet stelt dat wanneer jongeren zonder startkwalificatie terug blijken te kunnen naar school, ze hiertoe verplicht worden, om zo alsnog een startkwalificatie te behalen. Doel van deze kick-off was de jongeren duidelijk te maken of ze terug konden naar school. De deelnemers vulden checklists in, waaruit duidelijk werd welke opdrachten ze op de ‘Kick-off’ moesten vervullen. Een opdracht kon zijn: in gesprek gaan met een medewerker van DUO, met een medewerker van het ROC en/of met een medewerker van het RMC. Wanneer bleek dat de jongere terug kon naar school, diende hij of zij een afspraak te maken met een ROC voor een vervolg.

Startbanen Werkervaring opdoen

‘Startbanen’ was het vervolg op ‘WIJ-banen’, het samenwerkingsverband met Caparis. In het project voerden jongeren maximaal drie maanden lang, zeven dagdelen diverse werkzaamheden uit bij Caparis. Duidelijkheid en structuur stonden centraal. Doel was de jongeren arbeidsfit houden en hen laten uitstromen richting werk of opleiding. Onder begeleiding van een trajectbegeleider deden de deelnemers werkervaring op en leerden ze werknemersvaardigheden aan. Ze werden gestimuleerd om op zoek te gaan naar werk. Wekelijks was een matcher aanwezig om sollicitatieactiviteiten te begeleiden.

Werkstages Re-integreren / Duur: drie tot zes maanden

Een werkstage is gericht op re-integratie. Een van de werkstages vond plaats in het Beter Bezig Huis, een doe-, kennis- en ervaringshuis over duurzaamheid voor kinderen in het Natuurmuseum Fryslân. Een groep van 21 jongeren verrichtte hier een aantal dagen per week diverse werkzaamheden, waaronder het begeleiden van kinderen bij activiteiten. Ze deden zo nieuwe werkervaring op, fristen hun arbeidsvaardigheden op en bleven arbeidsfit. Doel was activering richting werk of school.

OJO Werken aan je toekomst / Deelnemers: ma x. 20 Duur: per persoon verschillend, maatwerk

Het Ontmoetingscentrum Jonge Ouders (OJO) geeft (aanstaande) jonge ouders informatie, advies en ondersteuning op verschillende levensgebieden. Jongeren werden vanuit het Actieplan Jeugdwerkloosheid aangemeld bij het OJO. Met hulp van praktische ondersteuning vanuit het OJO werkte de jonge ouder op eigen kracht aan zijn of haar toekomstperspectief. Leer- werktrajecten brachten de deelnemers in beweging richting bijvoorbeeld betaald- of vrijwilligerswerk of het terug naar school.

‘Ik kon alleen maar aan m’n schulden denken’ Naam: Nick WeimA / Leeftijd: 24 / Deed mee aan: 3 voor werk, De sollicitatiebrigade en Kick-off back 2 schooL / En nu: gaat hij terug naar school

“Aan ‘3 voor werk’ heb ik heel veel gehad. Ik heb geleerd wat ik wil, maar ook wat ik níet wil, zoals schilderen en stukadoren. Ook ben ik geholpen om uit de schulden te komen. Ik kon alleen maar aan die schulden denken. Ik deed niks, was niet gemotiveerd en had een verkeerd slaap- en

waakritme. Nu gaat het een stuk beter met me. Dankzij ‘De sollicitatiebrigade’ heb ik nu een goed cv, kan ik een sollicitatiebrief schrijven en een sollicitatiegesprek voeren. Na de ‘Kick-off back to school’ ben ik een cursus gaan volgen, met als doel om een geschikte studie te kiezen. Ik heb beroepskeuzetesten gedaan. Daar komen onder meer ontwerper, beveiliger en verkoper uit. Ik verdiep me nu in verschillende studies, ga naar open dagen en maak dan een keuze.”



Nano-i Sporten en solliciteren / deelnemers: 17

Samenwerking Projectmatig werken brengt verschillende afdelingen nader tot elkaar. Zo heeft het Actieplan Jeugdwerkloosheid nauw samengewerkt met team Werk, het Jongerenteam, de afdeling Inkomen en de afdeling Handhaving.

In samenwerking met Fourstar Reïntegratie zijn er jongeren gestart met ‘Nano-i’. Via de website van Nano-i volgden zij sollicitatietrainingen en konden ze actief solliciteren. Het traject kende ook een fysiek element: twee keer in de week sportten de jongeren, zodat ze letterlijk in beweging kwamen richting werk. Het digitale deel van ‘Nano-i’ bleek te vrijblijvend voor de doelgroep.

USG-Restart Wie ben, wat k an en wat wil ik? / Deelnemers: 10 Duur: 3 maanden

Slim omgaan met geld Financiën op orde brengen

Veel jongeren vinden het lastig om op een verstandige manier om te gaan met hun geld. De workshop ‘Slim omgaan met geld’, een regionaal initiatief, bood jongeren een helpende hand om hun financiële administratie op orde te brengen. Tijdens deze interactieve workshop kwamen diverse onderwerpen aan bod. Zo kregen jongeren tips over het indelen van een maandbudget, het tijdig betalen van rekeningen en het aanvragen van betalingsregelingen. De workshop is onder de aanwezigen zeer goed ontvangen.

Individuele begeleiding Maatwerk

Naast de diverse projecten was er binnen het Actieplan Jeugdwerkloosheid ruimte voor individuele begeleiding. De consulenten voerden individuele gesprekken met de jongeren om hen te ondersteunen en begeleiden richting school of werk. Deze individuele begeleiding werd ook wel omschreven als ‘individuele 3 voor werk’ en ‘maatwerk’. De mogelijkheden, kansen en (tot op een zekere hoogte ook) de voorkeuren van de jongere stonden centraal in deze begeleiding. Vaak werd er samen met de jongere een stappenplan opgezet om in beweging te komen richting school of werk. Het doel van deze persoonlijke en op de jongere toegespitste begeleiding was (langdurige) uitstroom van jongeren naar passend werk of een passende opleiding.

Opgezet voor structureel functioneel beperkte jongeren (vaak WAJONG’ers) die speciaal onderwijs of praktijkonderwijs hebben gevolgd. Deze jongeren hebben intensieve ondersteuning nodig in het vinden en behouden van werk. Ze hebben vaak beperkte werkervaring en geringe sollicitatie- en werknemers vaardigheden. Deelnemers kregen coaching en training, waarbij de volgende vragen centraal stonden: wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik? Onderdeel van het traject was het zoeken naar en vinden van een passende baan. Helaas is dit traject niet succesvol geweest en hebben de deelnemende jongeren geen baan bemachtigd.

Baanbrekend Fryslân Snel aan de slag

In het laatste kwartaal van 2011 zijn Randstad en gemeente Leeuwarden gestart met een pilot ‘Baanbrekend Fryslân’. In deze privaatpublieke samenwerking is het gezamenlijke doel om kansrijke werkzoekenden binnen zes weken uit te plaatsen naar regulier werk. Omdat de pilot succesvol verliep, is de samenwerking verlengd tot 31 december 2013.

Totale uitstroomcijfers baan* Leerwerkbaan Stage/tr ajecten**

2012

87

Totaal in beweging tot augustus 2012

13

239 339

bovenstaande cijfers geven een over zicht van alle uitgestroomde jongeren binnen de gemeente Leeuwarden. Hiervoor zijn naast het Actieplan Jeugdwerkloosheid ook het Team Jongeren en Team Werk ver antwoordelijk.

12

*excl. parttime plaatsingen / ** incl. 86 genodigden Kick-off Back 2 School, waarvan verwacht wordt dat er 50 jongeren teruggaan naar school

De bijstand in beeld

In onderstaande grafiek is de ontwikkeling te zien van het aantal Leeuwarders met een bijstandsuitkering, verdeeld in twee leeftijdgroepen (27- en 27+). Het is duidelijk te zien dat sinds de start van het Actieplan Jeugdwerkloosheid de groep jongeren in de bijstand ongeveer gelijk is gebleven, daar waar de oudere groep in dezelfde periode is gegroeid.

Personen met een bijstandsuitkering aantal

5000

totaal

4500

27+

4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000

27-

500 0 01 09 09

01 03 10

01 09 10

01 03 11

01 09 11

01 03 12

01 09 12

15 01 13

periode


‘Jongeren moeten minder vrijblijvend een opleiding kiezen’

14

nawoord

In beweging blijven De huidige crisis lijkt op die in de jaren 80. Jongeren die toen werkloos waren, vind je anno 2013 nog terug in het bestand van het Werkplein. Dat moet niet de toekomst zijn van de jongeren van nu. Hoe langer je werkloos bent, hoe moeilijker het wordt om weer aan het werk te komen. Daarom moeten we werkloze jongeren arbeidsfit houden. Door ze aan een baan, tijdelijk werk of een stage te helpen. Of door ze terug naar school te sturen. Om bij dat laatste te beginnen: goede scholing is onmisbaar als je werk wilt vinden. Scholing begint met een juiste keuze. Toen ik leerlingen op het ROC vroeg wat ze wilden gaan doen, antwoordde een groot deel ‘iets met dieren’. ‘Wil je soms slager worden?’ vroeg ik gekscherend. Jongeren moeten minder vrijblijvend een opleiding kiezen en vooraf nadenken over een baanperspectief. Onderwijs, zorg en techniek zijn niet populair, maar in die sectoren is wel het meeste werk. Wie eenmaal weet wat hij wil leren, hoeft daarvoor soms niet eens naar een leslokaal. Zo zijn er verschillende Friese bedrijven met een eigen school. Intern leiden zij jongeren op voor een beroep, vaak met baangarantie. Een mooie ontwikkeling! Naast voldoende scholing, moet er natuurlijk voldoende werk zijn. Niet eenvoudig in deze tijd, maar er zijn kansen genoeg. Werk is er bijvoorbeeld steeds meer in branches die specifiek bij het noorden passen. Denk aan de Dairy Campus (innovatieve melkveehouderij), de foodsector en Wetsus (watertechnologie). Werk komt er ook via leveranciers van de gemeente. Onder het motto voor wat hoort wat gunnen we bedrijven werk, in ruil voor arbeidsplaatsen. Een deel van deze social returnbanen reserveren we specifiek voor jongeren. Werk vind je soms ook buiten de gemeentegrenzen. Reiskosten mogen dan geen belemmering zijn, dus regelen we vanuit de gemeente het vervoer. Zo gingen jongeren al aan de slag in Zwolle en Beilen. Werk kun je ook zelf creëren. We stimuleren ondernemerschap onder jongeren en helpen ze hun eigen zaak op te zetten. Waar je het werk ook zoekt, je moet in deze tijd in ieder geval de hoop op een vaste baan laten varen. Elke activiteit die op je pad komt, moet je aangrijpen. Zo kan een stage of vrijwilligerswerk een opstap naar betaald werk zijn. Zolang je maar in beweging blijft. Daar gaat het om! In de aanpak van jeugdwerkloosheid werken we samen met bijna alle andere gemeenten in Friesland. Samen staan we sterker. Dat bleek bijvoorbeeld bij de subsidieaanvraag voor het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Aan dat succesvolle project komt nu een eind, maar daarmee eindigt natuurlijk niet ons werk. Opnieuw hebben we met succes een Europese subsidie aangevraagd voor werkloosheidsbestrijding. Dat nieuwe geld is bestemd voor 55-plussers, mensen met een arbeidsbelemmering én opnieuw voor jongeren. Aan elke crisis komt een eind en door de vergrijzing komen straks veel banen vrij. Tot die tijd moeten jongeren in beweging blijven. In beweging naar een kansen banenrijke toekomst.

Andries Ekhart Wethouder werk & inkomen Februari 2013

‘Stage of vrijwilligerswerk kan een opstap zijn’


16

Acties 2009 en In beweging naar de toekomst

Recommend Documents